De zin en onzin van protocollen en plannen…

Congres “nieuwe leiders in de publieke veiligheid”

13-14 maart 2013 dr. Robert Biemans

“ Protocollen en plannen kunnen tot gedachteloosheid leiden in plaats van juist te kunnen anticiperen op onverwachte en onvoorspelbare situaties in crises :1. zijn gebouwd op aannames en overtuigingen op basis waarvan zij

verwachtingen gestalte geven. 2. kunnen het organisatorisch functioneren ondermijnen doordat ze

noodmaatregelen voorschrijven die bedoeld zijn om om te gaan met de toekomst (verhinderen improvisatie).

3. veronderstellen dat consistente kwalitatief goede uitkomsten elke keer opnieuw zullen worden geproduceerd als mensen de patronen van activiteiten herhalen die in het verleden hebben gewerkt. De gedachtekronkel in deze logica is dat routines niet om kunnen gaan met ongebruikelijke gebeurtenissen. “

Agenda

• CV• Probleemcontext• Onderzoek• Conclusies • Discussie over zin/onzin van plannen

CV

• Opleiding:– KMA– Nyenrode University– Tilburg University

• Loopbaan:– Kon. Landmacht– Capgemini– IntSource

Probleemcontext (1)

• Crises bepalen voor een belangrijk deel ons dagelijks leven. Leiderschap moet kunnen omgaan met meervoudigheid, meerstemmigheid en onbepaaldheid van problemen;

• De toekomst kan in steeds minder gevallen worden voorspeld op grond van trends in het verleden. Situaties moeten worden aangepakt terwijl ze zich ontwikkelen;

Probleemcontext (2)

• Leiderschapmodellen die in de vorige eeuw zijn ontwikkeld, passen niet meer goed bij de hedendaagse dynamiek;

• De vraag om sterke en evenwichtige leiders die prioriteiten kunnen stellen en duiding kunnen geven aan nieuwe en onverwachte ontwikkelingen, wordt groter.

Probleemcontext (3)

• Leiders “ moeten m.a.w. kenmerken van de

ordebewaker en ordeverstoorder in zich verenigen,

zodat zij onder condities van ordelijke chaos of

chaotische orde sturend kunnen opereren;

• Leiders “ moeten kunnen acteren in de voortdurende

wisselwerking tussen de geordende structuur en de

ordenende handeling. “

Onderzoek (1)

Op welke wijze kan het onverwachte en onvoorspelbare succesvol ‘gemanaged’ worden en welke leiderschapstijlen kunnen hierbij productief zijn?

Onderzoek (2)

Twee casussen zijn o.a. onderzocht:- Poldercrash (2009): “ crisisbestrijding met in drie

multidisciplinaire teams een verbondenheid binnen de Veiligheidsregio Kennemerland tussen brandweer, politie/Kon. Marechaussee, GHOR en gemeente Haarlemmermeer “

- Operatie Tura Ghar (2009) : “ een internationale driedimensionale operatie met daarin vooral eenheden van de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken “

Onderzoek (3)

De onderzoeks- en analysevariabelen:1. (de mate van) horizontaliteit in het managen van

de ‘crisis’2. (de mate van) vertrouwen in de

interpersoonlijke relaties bij dit omgaan met crises

3. (de aard van) besluitvorming 4. (de aard en mate van) anticipatie in het

voorkomen of inperken van onverwachte situaties, c.q. crises

Conclusies mate van anticipatie

• Poldercrash:– Verschil werkelijkheid versus plannen– Twijfel over bruikbaarheid plannen– Te weinig oefenen op veerkracht

• Operatie Tura Ghar:– Planmatigheid: verkennen, scenario’s, bevelen,

rehearsals – Scenariodenken– ‘Situational awareness’

De CoPI leiders, pelotonscommandanten, etc. moeten

om kunnen gaan met:

• onvoorspelbare situaties die niet tevoren in

protocollen en plannen kunnen worden beschreven;

• waarbij overigens hun handen ‘gebonden’ zijn door

formele regelgeving, protocollen en toedeling van

bevoegdheden.

Discussie (1)

Wat moet er aan protocollen/plannen veranderen om leiders succesvol om te kunnen laten gaan met onverwachte, onvoorspelbare of crisissituaties?

Discussie (2)

Hoe kunnen we het beste omgaan met de onvoorspelbaarheid en de onverwachte situaties ‘van morgen’ en welke rol speelt het leiderschap van leiders en specialisten daarbij?

Discussie (3)

Moeten de huidige leiders de kentering teweeg brengen en op sleutelposities komen/blijven zitten?

Vragen?

Mijn bereikbaarheid:0651187118

robert.biemans@intsource.nl