De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en ... · Recensie N.B. Het kan zijn dat elementen...
4
Recensie N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie. De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet worden Recensie Het Haags museum de Mesdag Collectie eert in een tentoonstelling met kunstwerken over de zee kunstenaar Bas Jan Ader, die op zee omkwam. Sandra Smets 31 oktober 2018 De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet... https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/31/de-zee-die-zindert-verslin... 1 van 4 10-03-19 18:30
Transcript of De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en ... · Recensie N.B. Het kan zijn dat elementen...
Recensie
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
De zee die zindert,verslindt, verlangenoproept en gestraftmoet wordenRecensie Het Haags museum de Mesdag Collectie eertin een tentoonstelling met kunstwerken over de zeekunstenaar Bas Jan Ader, die op zee omkwam.
Sandra Smets 31 oktober 2018
De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet... https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/31/de-zee-die-zindert-verslin...
1 van 4 10-03-19 18:30
Woedend was koning Xerxes volgens de legende, zo'n 2500 jaar geleden. DePerzische heerser had het Griekse vasteland willen aanvallen en bouwdevoor zijn troepen een brug over de Hellespont. Maar deze werd door eenstorm verwoest. En dus was Xerxes woedend. Op de zee. Hij gaf opdrachtom driehonderd zweepslagen toe te dienen aan de zee.
Straf dan eerder de wind, maar goed, visualiseer dit en het levert eenprachtig beeld op, mens versus natuurgeweld. Zo ziet ook de video eruit vanJulius Von Bismarck die dit verhaal naspeelde in de branding, als eenmonnik van Friedrich met agressieproblemen. We zien de kunstenaar op derug in een verbeten houding. Zweepslag na zweepslag dient hij toe aan degolven die hem omver duwen en toch staat hij weer op, en door gaat hij.
De zee verdient ook straf. Het neemt levens. Talloze bootvluchtelingen zijnde afgelopen jaren verdronken. In 1975 nam het een ander leven: dat vankunstenaar Bas Jan Ader, die op zee bleef. Ter herinnering aan die dooddraait de video van Von Bismarck in de Mesdag Collectie. Daar is een
De zee wordt gestra!, de branding gegeseld, in video van Julius Von Bismarck, inMesdag Collectie
foto Mesdag collectie
De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet... https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/31/de-zee-die-zindert-verslin...
2 van 4 10-03-19 18:30
tentoonstelling gewijd aan de zindering van de zee. Niet met dagjes strand,dus niet zoals de Haagse School waar Mesdag toe behoorde, maar een GrootsRomantisch Verlangen. Dat van de mens die zich wil meten met denatuurkrachten.
Enrique Ramirez filmde de zee loodrecht van boven: een watermassa diekolkt en schuimt.
Verschillende kunstwerken zijn letterlijke odes aan Ader, zoals DavidHorvitz' superkorte super-8 filmpje van een kunstenaar die de zee in fietst,en omvalt (Ader maakte een video waarin hij in het water fietst). De zee wintaltijd.
In dit alles verdient één kunstwerk speciale aandacht, namelijk eenfantastische maquette van Ruben Bellinkx. Hij ontwierp een snelweg die inzee verdwijnt, compleet met lantaarnpaaltjes en vangrailtjes, een weg naarde droom, naar Atlantis. Het ziet er zo geweldig uit, simpel en spectaculair,laat iemand dat alsjeblieft in het echt uitvoeren.
De realiteit van bootvluchtelingenMet al deze kunstwerken, onstuimige zeeën versus aantrekkelijke stranden,schetst het museum een tweedeling. Eigentijdse kunstenaars die vervoeringzoeken versus de 19de-eeuwse burgerij met parasols. Dat klinkt mooi, maarhet is geen echte tegenstelling. Dat besef je als je de bijdragen van Hans vanHouwelingen ziet. In de achtertuin plaatste hij een rij steeds kleinerwordende ouderwetse strandstoelen: commentaar op de aristocratische blikop de zee die de realiteit vertekent. Welke realiteit, dat toont zijn foto ‘HandsUp’. Twee door water verrimpelde handen worden omhooggehouden. Derealiteit van de bootvluchteling.
Dan pas is de zee onneembaar, de zee die Fort Europa omringt. Invergelijking met deze foto verdwijnen de andere tegenstellingen in deexpositie. Alle andere kunstwerken tonen de zee – kalm of woest – alsschoonheid. Het is de artistieke luxe van de blik die heerst en overwint. Hetis zelfs (als je wat doordraaft) het perspectief van de Europese verlichting, demens die de wereld aanschouwt, analyseert, bedwingt. Met kunst ofzweepslagen. Wij westerlingen zijn allen Xerxes.
De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet... https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/31/de-zee-die-zindert-verslin...
3 van 4 10-03-19 18:30
Beeldende kunstDe zindering van de zee. Een eerbetoon aan Bas Jan Ader, t/m 6 jan 2019 in deMesdag Collectie, Laan van Meerdervoort 7-F, Den Haag.www.demesdagcollectie.nl
●●●●●
De zee die zindert, verslindt, verlangen oproept en gestraft moet... https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/31/de-zee-die-zindert-verslin...
4 van 4 10-03-19 18:30
