1

DE WEGWIJZER

St. Clemensparochie Ameland

Uitgave oktober- december 2018

INHOUD pagina

Gedicht bij Allerzielen 2

Pastoraal voorwoord 3

Berichten uit het kerkbestuur 4

Financieel overzicht 2017 6

In Memoriam 7

Nieuws uit de parochie 8

Werkgroepen voor het voetlicht 8

Orgelwetens(w)aardigheden 10

Bisdomberichten 13

Koffie schenken/ Kerk schoonmaken/ Lezerslijst 15

Liturgische kalender/ misintenties 15

Mededelingen vanuit de redactie 19

2

IK NOEM JOUW NAAM – Gedicht bij Allerzielen –

Als ik slaap

Droom ik jouw naam In hoe ik nu leef

Beleef ik jouw naam

In mijn verdriet

Betraan ik jouw naam Uit machteloosheid

Schreeuw ik jouw naam

Soms, heel alleen

Verwerk ik jouw naam Met al mijn liefde

Koester ik jouw naam

Hier dichtbij me

Voel ik jouw naam In deze saamhorigheid

Vertel ik jouw naam

Opdat je zult weten

Dat ik je niet zal vergeten Zacht noem ik jouw naam… Leonita Gerssen

3

PASTORAAL VOORWOORD: Een reis in de voetsporen van Franciscus en Clara

Voor de meeste mensen zijn de vakanties nu echt wel achter de rug. Dat betekent voor

Ameland misschien even een adempauze om zelf nog even van de Amelander herfstvakantie

te genieten voordat de kunstmaand weer losbarst. Zelf ben ik net terug van een reis naar Assisië als ik dit schrijf. We waren met een gezelschap

van twaalf mensen, collega’s en de leden van een Franciscaans leerhuis dat elkaar vier keer

per jaar ontmoet. Dan bestuderen we de geschriften van Franciscus en Clara. In het kader

van het 25-jarig bestaan van deze groep leek het ons mooi om de plaatsen waar beiden

geleefd en gewerkt hebben eens te bezoeken. De figuur van de heilige Franciscus spreekt

nog altijd heel veel mensen aan. Dat kun je zien aan de dagelijkse stroom van pelgrims. Franciscus is geboren in het Italiaanse Assisië als zoon van een rijke lakenkoopman en was

voorbestemd om zijn vader in de zaak op te volgen. Hij had een jeugd van veel plezier en

weinig zorgen voor de toekomst. Hij heeft ook nog ambities gehad om in het leger te gaan,

maar werd door ziekte getroffen en wilde een ander leven. Door een ontmoeting met een

melaatse man was hij getroffen en vanaf dat moment wilde Franciscus werken voor de Heer

en zijn Kerk. Hij staat aan het begin van de Franciscaanse beweging, de zogeheten Minderbroeders,

mannen gekleed in bruine pijen met een wit koord.. Als kenmerk heeft deze orde dat ze in

dienstbaarheid en in armoede willen leven. Franciscus was de stichter van de orde en een

voorbeeld in eenvoud en soberheid. Hij maakte van zijn monniken bedelmonniken die bij zijn

leven elke dag hun kostje maar bij elkaar moesten scharrelen. In deze dagen van voor velen van ons redelijke welvaart is Franciscus een voorbeeld voor

mensen die geven om het milieu. Mensen ook die kunnen genieten van de natuur. Van

Franciscus zijn verhalen bekend over hoe hij met de dieren sprak (niet voor niets is zijn

feestdag 4 oktober ook tot werelddierendag uitgeroepen) Als je nu in de Eremo delle carceri (een hoog gelegen kloostertje met kluizen waarin de

monniken zich terug konden trekken) komt hoor je de vogels nog zingen en wordt je

getroffen door het natuurschoon. Franciscus trok zich daar graag terug uit de drukte van de

stad. Hij wilde op die plek weer voelen hoe dicht je bij de hemel kunt staan en hoe hard hij

het contact met de Allerhoogste nodig had. Eigenlijk had hij zijn kloostertjes het liefst op

hoge en moeilijk bereikbare plaatsen. We kunnen daar als groep nu over meepraten. Het zit

me nog steeds in de benen! Een bekende volgelinge van Franciscus was de heilige Clara. Ook zij heeft een leven in

armoede geleid. Overal ter wereld zijn er nu Clarissen, ook in Nederland, die in haar

voetsporen treden. Een indrukwekkend leven en voorbeeld is deze heilige! Ik kan daar nu veel te weinig over zeggen, maar je neemt van een reis als deze wel mee, dat

we misschien teveel hechten aan comfort en materie en misschien te weinig zoeken naar

stilte en eenvoud. Mag ik het ons allemaal toewensen, dat we eens even de tijd nemen voor

bezinning? pastoor Paul Verheijen

4

Presentatie pastor Jan van Beek

Ik ben blij u te kunnen melden dat ik per 1 september weer een nieuwe collega pastoraal

werker Jan van Beek heb gekregen. Pastor Jan heeft een halve baan in onze parochies en

daarnaast een tijdelijke baan in Bolsward. Voor mijzelf is het een hele verlichting, omdat het

het afgelopen jaar soms dweilen met de kraan open was. Daarvoor bestaat dan wel begrip

bij de parochianen, maar van tijd tot tijd steekt de ontevredenheid dan toch weer de kop op. Graag willen we pastor Jan in een viering met ons beiden als voorganger in de

Clemensparochie voorstellen op zondag 16 december om 10.00 uur. We hopen velen van u

te ontmoeten en na de viering is er ruimschoots gelegenheid om persoonlijk kennis te

maken met hem. BERICHTEN UIT HET KERKBESTUUR

Afronding herbouwzaken

Als kerkbestuur zijn we bezig met de laatste "losse

eindjes" van de herbouw van de kerk. Enkele zaken

zijn nog niet afgemaakt of voldoen niet aan onze

wensen. Dit betreft de buitendeuren van het portaal

en de Mariakapel, en een deel van de verlichting. In

het parochiecentrum komt geïsoleerd glas. De keuken

en de Burekapel zijn voorzien van mooie nieuwe

vloerkleden voor een betere akoestiek. De blauwe kleden zijn erg mooi en we gaan er met

z’n allen voor zorgen dat ze mooi blijven!

Mede door uw giften, vrijwilligerswerk en andere bijdragen hebben we dit alles financieel

goed kunnen afronden, en daar zijn we dankbaar voor. We hebben een financieel gezonde

begroting. Als er iemand vragen heeft over de herbouw, de kosten en de uitgaven dan kunt

u contact opnemen met het bestuur en kan er een overzicht ter inzage worden gezien.

Middels de begroting en de jaarrekening houden we u zoveel mogelijk op de hoogte van de

financiën van onze parochie. Deze worden tevens jaarlijks ter goedkeuring voorgelegd aan

het bisdom.

Ontwikkelingen rondom de fusie

Zoals al eerder door ons gemeld heeft het bisdom aangegeven dat we voor 2019 moeten zijn

gefuseerd met de al reeds gefuseerde Pax Christi parochie te Burgum en Dokkum. In een

gemotiveerde brief aan de bisschop heeft het kerkbestuur aangegeven waarom wij als

eilandparochie geen voordeel zien in een gehele fusie met een parochie aan de wal. In een

brief van 20 augustus geeft de bisdomstaf aan dat zij graag recht wil doen aan de eigenheid

van de parochie op Ameland. Het hele fusieplan is juist bedoeld om de plaatselijke

( voormalige) parochies in hun eigenheid als geloofsgemeenschap te versterken. Daarom

houdt bisschop Mgr. Dr. C.F.M. van den Hout vast aan het besluit, dat de St.

Clemensparochie deel dient te gaan uitmaken van de inmiddels gevormde Pax

Christiparochie. De heer Peter Pot, die enkele maanden wethouder was op Ameland, is door

de bisdomstaf gevraagd, om samen met het kerkbestuur te verkennen hoe de nieuwe

parochie zou moeten functioneren. Begin oktober zal met hem het eerste gesprek plaats

vinden. Hoe dit zal aflopen is nog onzeker. Duidelijk is wel dat het huidige kerkbestuur niets

voelt voor een fusie.

5

Hoe nu verder?

Natuurlijk proberen we op een realistische manier naar de toekomst te kijken. De

wereldwijde RK Kerk zit op dit moment in één van de grootste crisis van haar bestaan.

Misbruikschandalen en netwerken van bestuurders die elkaar beschermen. In Nederland is 5

jaar terug schoon schip gemaakt met onafhankelijk onderzoek en het benoemen van alle

zaken en personen. Wereldwijd moet dat proces van reiniging en loutering nog grotendeels

plaats vinden. Zeker is dat mede door andere factoren er een sterke verdere krimp van

geloofsgemeenschappen zal plaatsvinden. Dr. Jos Moons s.j. schreef daar een heel

interessant opiniestuk over. De feiten, schrijft hij, nodigen uit tot een nieuwe visie op de

kerk. Als we de aloude parochiestructuur, met een dekkend netwerk van kerken, loslaten,

dan ontstaat er iets nieuws. Geen alomtegenwoordig christendom meer, de erfenis van het

Romeins Rijk. In plaats daarvan, onze kerken als PLEISTERPLEK. Als licht op de standaard. Als

oases van geloof, hoop en liefde in de woestijn. Om van daaruit bemoedigd terug te gaan

naar waar we wonen, leven en werken. Zou juist de kerkgemeenschap van Ameland, met zijn

duizenden toeristen elk jaar, niet een PLEISTERPLEK kunnen zijn? Steek geen energie in het

in standhouden van een grotere kerkstructuur maar zoek het in het kleinschalige, het

overzichtelijke, het vertrouwde. Durven wij als katholieke kerkgemeenschap die uitdaging

aan te gaan?

Nieuw boek pastor Henk Nota

Na een lange voorbereiding heeft pastor Henk Nota zijn nieuwe boek afgerond over de

H.Clemenskerk te Nes op Ameland. Het is een overzichtelijk inzicht in de bouwgeschiedenis

en een volledige beschrijving van kerk en interieur. Vele foto's ondersteunen de tekst tot

een prachtig geheel. Het is een boek voor ieder die zich betrokken voelt bij ons kerkgebouw

en onze parochiegemeenschap. Het is een waardevolle, complete aanvulling van de vele

publicaties die er al zijn geweest over de St.Clemenskerk. Het boek is een uitgave van de

Stichting Archief- en Documentatiecentrum voor r.k. Friesland te Bolsward. De

boekpresentatie zal zijn op woensdag 24 oktober 2019 in de St.Clemenskerk. Het boek is

vanaf die avond te koop voor € 17,50. De uitnodiging wordt tegelijk met de Wegwijzer bij u

thuis bezorgd. Ieder is van harte welkom.

Namens het kerkbestuur.

Anne de Jong

Exploitatierekening 2017 01-01-2017/31-12-2017

6

Valuta EURO

Boekjaar Begroting

Vorig

boekjaar

Vorig

boekjaar

2017 2017 2016 2015

LASTEN

Persoonskosten 17.614,74 16.920,00 27.355,33 31.647,95

Kosten onroerend goed

Kosten gewoon onderhoud 2.723,37 2.000,00 659,37 519,69 Energiekosten 11.774,41 8.300,00 5.187,13 1.225,76 Zakelijke lasten en verzeker. 3.141,16 5.700,00 5.474,20 5.547,56 Dotaties aan voorz.gr.onderh. 30.910,00 21.000,00 11.910,00 11.910,00

Rente en lasten van schulden en fundaties 921,00 950,00 1.030,26 908,60 Kosten eredienst 7.106,10 6.300,00 5.828,26 4.738,50 Kosten pastoraal 2.055,06 2.000,00 944,35 1.812,94 Verplichte en vrijwillige bijdragen 5.079,00 11.000,00 11.260,11 11.301,00 Begraafplaats kosten totaal 3.881,10 3.800,00 3.757,09 3.767,08 Beheerskosten 8.272,41 7.800,00 6.976,12 7.996,04 Incidentele lasten 3.688,75 TOTAAL LASTEN 97.167,10 85.770,00 80.382,22 81.375,12

BATEN Bijdragen parochianen 58.191,06 49.950,00 51.209,68 49.118,57 Opbrengst uit bezittingen en beleggingen 35.777,71 29.620,00 32.879,04 29.803,56 Begraafplaats baten totaal 6.835,70 6.200,00 6.573,21 6.266,70 TOTAAL BATEN 100.804,47 85.770,00 90.661,93 85.188,83

SALDO 3.637,37 0,00 10.279,71 3.813,71

Bovenstaand ziet u een verkort financieel

overzicht van 2017.

Als u hier vragen over heeft kunt u

contact opnemen met de penningmeester

Irene Metz of met een van de andere

bestuursleden.

IN MEMORIAM Bernard Kooiker geboren 7-6-1939 – overleden 24 augustus 2018

7

Bernard is geboren op 7 juni 1939 en was de oudste van het gezin van Sip Kooiker en Augusta

Kienstra: Bennie van Sip en Gusta. Een gezin met uiteindelijk 11 kinderen dat woonde in het

kleine huisje aan de Burgemeester Waldaweg. Na de lagere school ging hij naar de ambachtsschool in Leeuwarden en daarna ging hij aan

het werk bij ome Jan Kienstra. Daar leerde hij het timmervak. Om geld te verdienen ging hij op walvisvaart en ging varen op de Willem Barentz. Twee

reizen maakte hij in 1960 en ‘61 als timmerman en messenslijper. Toen hij terug kwam, ging

hij weer aan het werk als timmerman bij Jan Kienstra.

Vader Sip overleed plotseling in april 1963. Bernard nam, als oudste van het gezin, de

vaderrol op zich. Pa en ma trouwden september dat jaar. Zijn moeder Gusta overleed in 1970. Dit was een moeilijke tijd voor de familie. De jonge

kinderen werden door de ouderen opgevangen en in huis genomen. Sip en Marietje hebben

nog enige tijd bij ons ingewoond.

Bernard heeft 28 jaar bij de gemeente gewerkt. Eerst als timmerman, later als opzichter van

de buitendienst. Hij was er altijd, nooit ziek en zéker nooit te laat. Het was een man van de

tijd. In 1999 ging hij met vut en kon hij gaan genieten van zijn vrije tijd. Een grote hobby van hem was de KNRM. In 1966 is hij begonnen als helper bij station Nes.

Later werd hij raketrichter bij de wipperploeg, opstapper van de rubberboot en lid van de

plaatselijke commissie. Bernard heeft 328 personen gered in 213 acties. Na 41 jaar stopte hij

als vrijwilliger. In 1999 werd hij onderscheiden als Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn inzet bij de

gemeente Ameland en de KNRM.

Bernard was een man die niet stil kon zitten. Hij heeft veel geklust, gebouwd en verbouwd.

Tenniste vele jaren, speelde biljart, klaverjaste, had een groentetuin, viste graag met netten

en hield van garnalenkruien.

Samen hebben pa en ma genoten van diverse reizen en mooie vakanties. Maar het meest

genoot hij nog wel van zijn kleinkinderen. Iedere dag verzon hij wel een smoesje om even bij

ze langs te gaan. Bovendien hebben pa en ma samen jaren opgepast en dat vond hij altijd

prachtig.

Ruim vijf jaar geleden werd bij Bernard de ziekte Parkinson geconstateerd. Vanaf dat

moment ging hij steeds meer achteruit. Hij werd lange tijd door ma thuis verzorgd, later met

hulp van de thuiszorg. Toen het niet meer ging is hij in april 2017 naar De Stelp verhuisd,

waar hij liefdevol is verzorgd en waar hij op 79-jarige leeftijd op 24 augustus jl. is overleden.

Wij verliezen in hem een lieve en zorgzame man, vader en opa.

Dankzij uw giften hebben wij het prachtige bedrag van € 1.438,25 over gemaakt aan de

Parkinson Vereniging. Hartelijk dank hiervoor!

Coby Kooiker - Zijlstra, kinderen en kleinkinderen

NIEUWS UIT DE PAROCHIE

8

Getrouwd

Zaterdag 8 september werd het huwelijk van Marco Kooiker en

Marissa Kienstra ingezegend door Pastoor Paul Verheijen. Wij wensen

hen van harte een mooie toekomst toe!

WERKGROEPEN VOOR HET VOETLICHT: Contactgroep Parochianen in de Stelp

De redactie op bezoek bij Marga Brouwer-de Jong en Catrien de Jong-de Jong

Uit hoeveel personen bestaat jullie werkgroep ?

“We zijn een contactgroep van 2 personen en doen alles samen. En dat al 20 jaar. Het begon

toen onze eigen ouders in de Stelp woonden en wij hen daar regelmatig bezochten. Inmiddels komen we elke donderdagmiddag in de Stelp en helpen we bij tal van kerkelijke

en recreatieve activiteiten. Van samen handwerken op de Brink in vroeger tijden tot

gedurende vele jaren knutselen, schilderen en gezellig met de ouderen praten.”

Waaruit bestaan jullie activiteiten voor de parochie ?

“Wij zorgen dat de Wegwijzer bij de Stelp-parochianen in de bus komt. We nemen ook de

Wegwijzers mee voor de bezorgers van Ballum (Josephine Nobel) en Hollum (Jacqueline

Ridder). In vroeger tijden kwam de Pastoor elke eerste vrijdag van de maand in de Stelp om in een

viering Communie uit te reiken aan alle katholieke bewoners. Wegens gebrek aan pastoors

is dat helaas niet meer haalbaar, wat niet betekent, dat er niets gebeurt op kerkelijk gebied.

Wij ondersteunen nu waar we kunnen.”

“Ook nu nog wordt er één maal per maand op donderdagmiddag een kerkdienst gehouden

met een interkerkelijk karakter, waar iedereen, ook met een niet-kerkelijke achtergrond, van

harte welkom is. Met begeleiding van Akkie Bakker op orgel en accordeon.

De voorbereiding en realisatie van deze maandelijkse vieringen berust, nu we het op

Ameland zonder pastoor moeten doen, bij beide Amelander dominees. Wij hebben

aangeboden om daar actief aan te willen meewerken om ook de bewoners van onze kerk te

vertegenwoordigen.”

“Er vinden van tijd tot tijd ook Communie-vieringen plaats voor de parochianen in de Stelp. Inmiddels is hun aantal tot vier bewoners gedaald, desalniettemin wordt het zeer op prijs

gesteld.

Dit jaar was er nog een Communieviering op Witte Donderdag, geleid door Agatha Wetting.

De voorheen gehouden vieringen met partners zijn helaas wel verleden tijd. De groep wordt

klein.”

En dan de jaarlijkse kerstviering natuurlijk?

9

“Een jaarlijks terugkerende hoogtijdag is de oecumenische kerstviering voor alle bewoners

van de Stelp. Beurtelings ligt de voorbereiding, inclusief liturgie, in handen van één van de

drie kerken en dit jaar is de beurt aan de RK-kerk. Wij zingen zelf mee in een

gelegenheidskoortje en gaan dan met begeleiding van Trijnie Wijnberg op accordeon de hele

Stelp door.”

Hebben jullie nog ideeën?

“Wellicht zouden ook ouderen vanuit de parochie, die niet in de Stelp wonen op donderdag

eens kunnen aanschuiven (tip: vermeld data in het parochieblad en in de afkondigingen). En

misschien is het een idee om de Stelp-parochianen eens een keer mee te nemen naar een

viering in de Sint Clemenskerk, hoe mooi zou dat zijn…”

Hoe ziet het nieuwe winterprogramma er uit?

“De voorbereidingen voor het donderdagmiddag-winterprogramma zijn alweer in volle gang. Wij doen zelf overal aan mee en worden af en toe bijgestaan door een groepje vrijwilligers. Ook bij andere uitstapjes en festiviteiten zijn we van de partij, van de jaarlijkse barbecue tot

de uitjes met de Strandexpress en een dagje winkelen in Nes of Hollum. En soms bakken we

taarten.”

Jullie zullen vast wel van alles beleven?

“We hebben heel wat beleefd en er zijn heel wat anecdotes te vertellen, zoals die keren dat

het zingen na de Communiedienst opgeluisterd werd door mondharmonicaspel van Gerard

Ketelaars. Dit tot groot vermaak van de aanwezigen! Wat ook veel indruk gemaakt heeft is het onverwachte orgelspel tijdens een bezoekje aan de

Sint Clemenskerk. Opeens klonk daar “uit het niets” het Ave Maria…. De ontroering was

voelbaar.

En zo kunnen we nog wel even doorgaan… Er is nooit één dag hetzelfde... Wij zijn dankbaar dit werk te mogen doen en hebben er nog plezier in ook”!

ORGELWETENS(W)AARDIGHEDEN

10

Het Fonteijn & Gaal-orgel was pas in 2010 in gebruik genomen...

Ik vertel u niks nieuws dat de brand die onze St. Clemenskerk op 5 februari 2013 volledig in

de as legde, grote impact heeft gehad op iedereen die zich er op een of andere manier bij

betrokken voelt. Het was op een dinsdagochtend en ik was aan de wal. Ik weet nog maar al

te goed dat tijdens de autorit van Assen naar mijn werkplek in Groningen mijn carpool-

collega vertelde dat hij op de nieuwssite van het AD had gezien dat er een kerk op Ameland

in brand stond. Het zal zo rond kwart voor acht in de ochtend zijn geweest. Eenmaal op

kantoor wilde ik natuurlijk eerste het fijne ervan weten, want het zal toch niet….

Vol ongeloof informeerde ik niet veel later mijn ouders (ook fervente Amelandliefhebbers)

om de slechte tijding mee te delen. Hoe onwerkelijk was het om de vurige foto’s en filmpjes

voorbij te zien komen op het internet en de Friese TV.

Op de zondagmiddag na de brand zag ik voor het eerst zelf de uitgebrande kerk. En zeker

moest ik toen ook even denken aan de tijd en moeite die er nog maar een paar jaar eerder in

was gestoken om het Bernard Pels-orgel uit 1929 te vervangen door het grotere Fonteijn &

Gaal-orgel uit Hoogeveen, dat in 2010 in gebruik was genomen. Alles weg!

Het Vermeulen-orgel, een bijzonderheid op Ameland

Maar kijk eens wat de hele parochie, bestuur en vrijwilligers, er in vijf jaar tijd hebben weten

neer te zetten. Ik ben zeer blij met het resultaat en voel mij bevoorrecht in de St.

Clemenskerk op het orgel te mogen spelen. Weer net zo, als voor de brand. En qua

instrument misschien wel iets meer, als ik naar het eindresultaat kijk.

Voor mij was het een vanzelfsprekendheid om er samen met Sip Boelens en andere

vrijwilligers weer iets moois van te maken, toen gevraagd werd om uit te zien naar een orgel

voor de te herbouwen kerk. U hebt al tijdens de herbouwperiode in De Wegwijzer en op

onze website kunnen lezen hoe de aanschaf en demontage van het Vermeulen-orgel

(Schijndel 1956, Kerk van Onze Lieve Vrouw van de Heilige Rozenkrans) verliep. Dat is best

bijzonder want over het algemeen worden instrumenten uit de jaren ’50 momenteel

behoorlijk aan hun lot overgelaten. Maar voor zijn tijd betreft het een topinstrument dat

gemaakt is met zeer luxe materiaal. De kasten zijn van blank-eiken en de orgelpijpen in het

front zijn van tin. Bovendien is het instrument altijd zeer goed onderhouden en troffen wij

het in 2014 van binnen zeer schoon aan.

De firma Adema’s Kerkorgelbouw uit Hillegom (de oudste nog bestaande orgelbouwfirma

van ons land van oorsprong uit Leeuwarden) maakte het orgel na de demontage geschikt

voor plaatsing op Ameland. Sinds eind juni 2017 was het orgel zover technisch gereed dat

het vrijwel volledig bespeeld kon worden tijdens de consecratie van de kerk op 25 november

11

2017. Samen met Tonny de Jong, Clemens Brouwer, Sip Boelens hebben we veel bijzondere

momenten meegemaakt en hebben veel geleerd over de orgelbouw. Hierbij wil ik niet te

kort doen aan de assistentie zoals van koster Theo Kiewiet, de heren van de klusgroep en

ook Francisco Metz(De Toel). Misschien vergeet ik er nu nog wel een paar te noemen,

waarvoor excuses.

Knappe prestatie

In de tweede week van juli, dit jaar, werden de laatste puntjes op de i gezet en werd het

orgel nog eens, nu het een jaar functioneerde, nagelopen. Het had zich inmiddels een jaar in

de kerk “gezet”. Was het u al opgevallen dat de tijdelijke donkerblauwe doeken inmiddels

zijn vervangen door twee glimmende rijen velden met nieuw gemaakte orgelpijpen?

Bijzonder dat het St. Clemenskoor hiervoor bedankt mag worden omdat zij dit mogelijk

hebben gemaakt! De afwerking is nu echt ook visueel compleet en hoe wonderwel past de

architectuur van de orgelkasten in de kleurstelling van de rest van de kerk. Het orgel komt

voortreffelijk tot haar recht en dat is een knappe prestatie van de orgelbouwer. Immers, dit

orgel is afkomstig uit een kerk dat veel groter was (800 zitplaatsen!) en heeft zoveel

klankkleuren (“registers”) dat het de St. Clemenskerk direct bovenaan zet op de ranglijst met

grootste orgels van de nederlandse waddeneilanden. Er kon zelfs een cymbelster aan de

speelmogelijkheden (dispositie) worden toegevoegd (ook door sponsoring) waarmee het

orgel nu het één na grootste is van een katholieke parochie in ons Bisdom. Bijzonder!

In’s en out’s van het Vermeulenorgel

Omdat onze kerk kleiner is, moest evenwel met aandacht gekeken worden of elk register wel

goed tot klinken kon gaan komen op Ameland. Het orgel, gebouwd door Gebr. Vermeulen

uit Weert, is een zogenaamd neo-barok instrument. In de jaren vijfig en zestig was dit een

zeer populaire manier van orgelbouwen, waarbij werd teruggegrepen op de stralende en

heldere klanken uit de barok

(1650-1750). De orgels uit met name de periode tussen de beide wereldoorlogen waren juist

donker van klank en gebouwd met een pneumatische mechaniek die als nogal

onbetrouwbaar te boek staat. Nu zocht men in klank, terug naar de tijd van de beroemde

orgels zoals die in de Martinikerk in Groningen en de Jacobijnerkerk in Leeuwarden. Met

name de kenmerkende hoge en felle vulstemmen als Mixtuur, Sesquilter, Scherp en Tertiaan

uit de (neo-)barok zouden in onze kerk

(zodra de organist(e) deze zou registreren) de bezoekers naar de oren doen grijpen. Deze

klankkleuren van Vermeulen waren zo hoog dat deze te weinig ruimte hadden om goed te

kunnen klinken. Op zich ook bijzonder, want het gaat dan juist om de kleinste orgelpijpjes

van maar een paar centimeter lang. Voor deze vier Vermeulen-registers kon uit voorraad van

de firma Adema worden geput en dus konden deze door deels gelijknamige registers worden

vervangen. En gek genoeg, twee ervan zijn in 1956 en 1951 gemaakt, dus de bouwtijd van

ons orgel.

Wist u trouwens dat de langste orgelpijp in ons orgel maar liefst 5,6 meter lang is?

Door deze aanpassingen is het orgel nog steeds zeer geschikt voor muziek uit de barok, maar

is er nu ook “gewoon” muziek uit latere tijd goed op te realiseren; muziek en klank die wij al

gewend waren van onze vorige orgels. Dat is met name prettig voor het St. Clemenskoor.

12

Het is dan ook niet vreemd dat het door de firma Adema en door de adviseur van de

Katholieke Klokken- en Orgelraad, Ton van Eck, als concertwaardig is bestempeld. Op

vrijdagavond 17 augustus heeft Eeuwe Zijlstra (organist van de Grote Kerk in Harlingen en de

Doopsgezinde kerk in Groningen) het spits hiervoor mogen afbijten.

Inwijding

Hopelijk is het mogelijk nog dit jaar het orgel in te wijden. U zult daar dan vast meer over

lezen en horen. Een bijzondere gebeurtenis voor een bijzonder orgel met een nu al

bijzondere geschiedenis. Dat we er nog maar zeer lang en met veel tevredenheid naar

mogen luisteren, mee mogen zingen en op mogen spelen.

Ard Lukassen.

P.S. Technische info voor kenners

De dispositie van het orgel is nu als volgt:

Manuaal I: Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Blokfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Sesquialter

I-II sterk (*), Mixtuur IV-V sterk (2')(*), Trompet 8', Klaroen 4'.

Manuaal II (in zwelkast): Gemshoorn 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (*), Voix Célèste 8' (*),

Prestant 4', Roerfluit 4', Nasard 2 2/3', Nachthoorn 2', Solo-Trompet 8'.

Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8', Gedektbas 8', Koraal 4', Bazuin 16', Trompet 8'.

Overige registers: Cymbelster (keuze uit 8 of 16 bellen, omloopsnelheid inregelbaar)

Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal -

Manuaal II 4'.

Speelhulpen: Automatisch pedaal (instelbaar), Vaste combinaties (p - mf - f - ff - tutti),

Vrije combinatie, Tongwerken af (per tongwerk).

De met (*) aangemerkte registers zijn wijzigingen ten opzichte van de dispositie in Schijndel:

- De Mixtuur IV-V st. is gemaakt in 1956 door Adema-Schreurs voor de St. Agathakerk in

Lisse.

- De Sesquialter I-II st. (1951, Adema-Schreurs) voor de Kerk van OLV Geboorte in Uitgeest.

- De Viola di Gamba en Voix Célèste 8 vt. zijn in 1919 gemaakt door de Gebr. Franssen voor

de Kerk van de H.H. Engelbewaarders in Den Haag. In 1934 werden beide registers door de

firma B. Pels uit Alkmaar herplaatst in het voor deze kerk nieuw gebouwde orgel(Opus 98).

De kerk werd in 1981 afgebroken. Enkele registers zijn door Adema-Schreurs in 1980

gebruikt bij de uitbreiding en restauratie van het orgel in de Kerk van de H. Teresia voor het

Kindje Jezus in Den Haag. Deze kerk sloot in 2007 haar deuren waarna beide registers bij de

Firma Adema op voorraad kwamen.

BISDOMBERICHTEN

13

KERK EN MISBRUIK

De afgelopen weken heb ik veel artikelen gewijd aan de Kerk.

Dat was een bewuste keuze, ook al weet ik dat ik zou moeten

spreken over God en ons geloof. Is het geloof in God niet

belangrijker dan de Kerk? Ja, God is belangrijker en het gaat

om ons persoonlijk geloof. Maar het is vanuit een

kerkgemeenschap dat we over God kunnen spreken en het is

vanuit een geloofsgemeenschap dat ik tot geloof kom. Geloof

en Kerk zijn altijd met elkaar verbonden, ook al proberen we

het soms uit elkaar te houden en van elkaar te scheiden.

Als we over de Kerk spreken, maken we ons kwetsbaar in deze tijd. Er verschenen onlangs

weer berichten over wat er in de Kerk in de Verenigde Staten mis is gegaan. En misschien

komen er in de (nabije) toekomst nog wel meer berichten uit andere landen. Steeds bekruipt

ons een gevoel van schaamte en willen we er niet meer over spreken. Het is genoeg. We

weten het nu wel. De bisschoppen en de religieuzen van Nederland hebben veel gedaan aan

de erkenning van slachtoffers.

De berichten raken ons persoonlijk in ons geloofsleven en in ons morele leven. Het laat

niemand onberoerd, de parochianen niet, maar ook mij, de priesters, diakens en pastoraal

werkers niet. Wat de Kerk in het groot treft, treft ons allemaal, ook al hebben we persoonlijk

geen deel gehad aan het misbruik. Berichten vanuit de wereldkerk stralen ook op de

plaatselijk kerk af.

Toch moeten we als goedbedoelende gelovigen verder in onze parochiegemeenschappen.

We mogen blijven geloven in de waarde en de waarheid van het evangelie. De

ontwikkelingen maken het ons niet gemakkelijk, maar we zullen blijven proberen ons eigen

leven zo goed mogelijk in te richten en zuiver te leven. We mogen elkaar daar ook in steunen

en helpen. We mogen op zoek gaan naar Gods barmhartigheid. Kerk zijn betekent ook dat we

elkaar steunen en helpen, en elkaar niet óntmoedigen, maar bémoedigen. We laten niemand

aan zijn of haar lot over.

Dr. C.F.M. van den Hout

bisschop van Groningen - Leeuwarden

Verklaring Nederlandse bisschoppen over maatregelen seksueel misbruik

14

Na de recente publiciteit over misbruik door priesters en religieuzen in de Verenigde Staten

hebben de Nederlandse bisschoppen 10 september jl. een verklaring uitgegeven over hun

aanpak van deze zaak in Nederland. Allereerst delen ze ‘de pijn en schaamte’ die gelovigen

opnieuw ervaren over het leed dat slachtoffers is aangedaan door verantwoordelijke

geestelijken. ‘’Vooral in de Kerk, die de opdracht heeft het Evangelie van Christus uit te

dragen, mag seksueel misbruik nooit ofte nimmer voorkomen. De Kerk moet er alles aan

doen een veilige plek te zijn (…)’’ aldus de bisschoppen. Het roept de vraag op welke aanpak

de kerk in ons land heeft gevolgd en welke maatregelen voor een ‘veilige plek’ zijn genomen.

Onderzoek & maatregelen

De Verklaring gaat in op het onderzoek uitgevoerd door de onafhankelijke Commissie

Deetman. Dat leidde in 2011 tot erkenning, hulp en(financiële) genoegdoening door de kerk

voor slachtoffers. Vervolgens worden alle preventieve maatregelen geschetst. Er is een

gedragscode Pastoraat vastgesteld voor pastorale teams en anderen die in het pastoraat

actief zijn. De eis van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) geldt voor geestelijken en

sommige groepen vrijwilligers in de kerk. Bij de overgang naar een ander bisdom of religieuze

instelling is er een verplicht antecedentenonderzoek onder priesters, diakens en pastoraal

werkers. Handhaving van de Gedragscode gebeurt met een centraal Meldpunt

Grensoverschrijdend Gedrag, een onafhankelijke Klachtencommissie en

vertrouwenspersonen per bisdom. Daarbij geldt als hoofdregel: ‘’Bij klachten over seksueel

misbruik onder verantwoordelijkheid van een bisschop of hogere overste wordt door deze

onverwijld aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie en worden adequate maatregelen

getroffen tegen de aangeklaagde.’’

Rapport Vaticaan

Onafhankelijk klachtenonderzoek, transparantie en respect voor slachtoffers zijn leidend bij

deze aanpak door de Nederlandse RK kerk. Op 20 augustus 2018 heeft de Nederlandse

Bisschoppenconferentie een Engelse vertaling van het Eindrapport van de Stichting Beheer &

Toezicht naar het Vaticaan gestuurd: ‘Reporting Centre Sexual Abuse within the Roman

Catholic Church in the Netherlands: Report on activities 2011-2018’. Meer bekendheid met

de Nederlandse aanpak kan misschien elders in de kerk van dienst zijn.

De bisschoppen roepen gelovigen op ‘’niet ontmoedigd te raken, maar om onze schaamte en

pijn om te zetten in toewijding tot preventie en herstel voor de slachtoffers.’’

Volledige Verklaring van de Nederlandse Bisschoppenconferentie: zie de website van de

Nederlandse kerkprovincie, www.rkkerk.nl.

KOFFIE SCHENKEN/KERK SCHOONMAKEN/LEZERSLIJST

15

Koffie schenken

oktober 7 Simmie Molenaar

oktober 14 Angela Twickler

oktober 21 Marga Brouwer

okktober 28 Heleen van der Galien

november 4 Frans Ter Schure

november 11 Yvonne Brouwer

november 18 Sheila Janson

november 25 Ina Harsveld

Kerk schoonmaken

Renate Beijaard Annemieke Kooiker Anja Oud 16 oktober Theresia Verbiest Lezerslijst

zo 7 okt 10:00 uur Agatha Wetting Ans Mosterman

zo 14 okt 10:00 uur pastoor Paul Verheijen Dorus Molenaar

zo 21 okt 10:00 uur Anneke Mosterman Radboud de Vos

zo 28 okt 10:00 uur pastor Henk Nota Annemarie de Jong

vr 2 nov 19:00 uur Agatha Wetting Simmie van der Meij

zo 4 nov 10:00 uur Theo Kiewiet Marry ter Schure

zo 11 nov 10:00 uur Agatha Wetting Kinderkoor

zo 18 nov 10:00 uur pastoor Paul Verheijen Ans Mosterman

zo 25 nov 10:00 uur Anneke Mosterman Marissa Kienstra

zo 2 dec 10:00 uur pastor Henk Nota Dorus Molenaar

zo 9 dec 10:00 uur Agatha Wetting Kinderkoor

LITURGISCHE KALENDER/MISINTENTIES

Zondag 7 okt 10.00 uur Woord- en communieviering met Agatha Wetting en

het Jongerenkoor uit Steenwijkerwold

Jaap en Regina Oud-Brouwer en Dirk Oud

Anne en Arnold Beijaard

Petrus en Hendrika de Jong-Brouwer

Casper Martinus Twickler

Theresia Twickler

Tjeerd en Sietske Metz-Molenaar

Corrie van der der Galiën-Metz

Dirk Tjeerd Metz

Hendrik en Dirk Metz

Johannes Boelens

Annelies Oud-Metz

Theun en Antje Metz-Boelens

Zondag 14 okt 10.00 uur Eucharistieviering met pastoor Paul Verheyen en

16

het Clemenskoor LOA uitzending

Jan en Anna de Jong-Brouwer

Dirk de Jong

Gerlof Brouwer

Piet en Johanna Boelens-Fluitsma

Theo en Bertha Molenaar-de Haan

Tonny Brouwer

Dirk en Sanne Metz

Wiesje Metz-Duipmans en Ferdinand Metz

Dick Metz

Foppe en Jacoba Metz-Oud

Gerben en Catharina de Jong-Boelens

Theresia de Jong

Jan Brouwer

Thomas en Catharina Brouwer-van der Zweep

Giny Brouwer en Thomas Brouwer

Cornelis de Jong en Duifke Bruning

Cornelis de Jong en Antje Kiewied

Zondag 21 okt 10.00 uur Woord- en communieviering met Anneke Mosterman en

organist Ard Lucassen

Anton en Mien de Jong-Bergsma

Jan Gerardus en Jeannette Metz-Oud

Tjeerd van der der Galiën

Casper Martinus Twickler

Theresia Twickler

Tjeerd en Sietske Metz-Molenaar

Corrie van der der Galiën-Metz

Dirk Tjeerd Metz

Hendrik en Dirk Metz

Johannes Boelens

Theo en Trees Brouwer-Beijaard

Bernard Brouwer

Jose Brouwer Michel Kooiker

Jaap en Dora Metz-Mosterman en overleden familie

Antoon de Jong

Jacob Molenaar

Jaap en Tjet Molenaar-Tieman

Willem en Catharina Brouwer-Kooiker

Annie Lodder

Sip en Frans Kienstra en overleden familie

Zondag 28 okt 10.00 uur Eucharistieviering met pastor Henk Nota en het

Clemenskoor LOA uitzending

17

Frans Hulsebos

Rie de Haan en Foppe Metz

Barend en Jacoba Beijaard-Tieman

Jan en Jelske Brouwer-Oud

Paulus Brouwer en overleden familie

Bernard Beijaard

Dominicus Jorna en overleden familie

Anne en Catharina de Jong-Metz en overleden kinderen

Pieter en Grietje Brouwer-Molenaar en overleden familie

Gerben en Catharina de Jong-Boelens

Theresia de Jong

Vrijdag 2 nov 19.00 uur Allerzielenviering met Agatha Wetting en Clemenskoor

Jacob en Jacoba Kienstra-Beijaard

Dolf Kienstra

Marthie Fortuin-Kienstra

Tjeerd en Anneke Kooiker-Kouwen

Zondag 4 nov 10 uur Woord- en communieviering met Theo Kiewiet en

organist Ard Lucassen

Gerardus en Janette Kienstra-de Jong en overleden kinderen

Theun en Antje Metz-Boelens

Kardinaal de Jong en overleden familie

Zondag 11 nov 10.00 uur Sint Martinusviering met Agatha Wetting en Kinderkoor

Kidskerk/kinderwoorddienst LOA uitzending

Casper Martinus Twickler

Theresia Twickler

Tjeerd en Sietske Metz-Molenaar

Corrie van der Galiën-Metz

Dirk Tjeerd Metz

Hendrik en Dirk Metz

Johannes Boelens

Dominicus Jorna en overleden familie

Jan en Anna de Jong Brouwer

Dirk de Jong

Wessel en Marie Edes Beijaard

Zondag 18 nov 10.00 uur Eucharistieviering met pastoor Paul Verheyen en

Clemenskoor ( kennismaken pastor Jan van Beek )

Jan Brouwer

Thomas en Catharina Brouwer-van der Zweep

18

Giny Brouwer en Thomas Brouwer

Cornelis de Jong en Duifke Bruning

Cornelis de Jong en Antje Kiewied

Antoon en Trees Brouwer-Kiewiet

Maria Brouwer en Anna Molenaar-Brouwer

Dirk en Sanne Metz

Wiesje Metz-Duipmans en Ferdinand Metz

Dick Metz

Foppe en Jacoba Metz-Oud

Annelies Oud-Metz en overleden fam. Oud-Metz

Gerben en Catharina de Jong-Boelens

Theresia de Jong

Theo en Bertha Molenaar-de Haan

Jan Gerardus en Jeannette Metz-Oud

Tjeerd van der Galieen

Cyprianus en Augusta Kooiker-Kienstra

Theo en Sita Kooiker-de Haan

Familie de Haan-Edes

Jaap Theodorus Metz

Henk Sweers

Jacob Molenaar

Jaap en Tjet Molenaar-Tieman

Willem en Catharina Brouwer-Kooiker

Annie Lodder

Zondag 25 nov 10.00 uur Woord- en communieviering met Anneke Mosterman en

organist Ard Lucassen LOA uitzending

Theo en Trees Brouwer-Beijaard

Bernard Brouwer

Jose Brouwer Michel Kooiker

Tjeerd en Anneke Kooiker-Kouwen

Robertus en Anna Maria de Haan-Metz en overleden fam.

Petrus en Hendrika de Jong-Brouwer

Casper Martinus Twickler

Theresia Twickler

Tjeerd en Sietske Metz-Molenaar

Corrie van der Galiën-Metz

Dirk Tjeerd Metz

Hendrik en Dirk Metz

Johannes Boelens

Frans Hulsebos

Rie de Haan en Foppe Metz

Familie Wildervank-Molenaar

Janke de Jong en overleden familie

MEDEDELINGEN VOOR DE KOMENDE WEGWIJZER

19

Misintenties kunnen worden doorgegeven tot en met 19 november bij Door Brouwer.

Fabriekspad 9 9164 KR Buren mail wp.brouwer@knid.nl

Kopij voor de Wegwijzer uiterlijk 19 november inleveren bij Corrie Mosterman.

Hans Jochemstraat 4 Nes email aa.mosterman@knid.nl

De bijdrage voor de misintenties kunt U ook overmaken op

Banknummer NL76RABO0136100163 t.n.v. kerkbestuur Nes A. met vermelding van

misintenties.

De volgende Wegwijzer loopt van 2 december tot en met 27 januari.

KERKBIJDRAGEN

Volwasssenen € 65,-

Jongeren van 18 tot 24 jaar € 20,−

Misintentie € 10,−

Voor betalend lid bij huwelijk € 250,-

Voor niet betalend lid bij doop € 120,-

Huwelijk € 500,-

Uitvaart + koor € 850,−