De school, het dorp, de kunst

Een voordracht over het CMK project van De Plaats

Albert Hoexartistiek leider De Plaats.

één been in de kunsteducatie één been in de kunsten

twee benen in kunst én kunsteducatie.

1981-1988: consulent drama in het primair onderwijs provincie Utrecht. 1990-1996: artistiek leider jeugdtheatergezelschap Maccus.

2000-2010: hoofd podiumkunsten / onderwijs Kunstbedrijf Arnhem

1998-heden: artistiek leider De Plaats: kunst én kunsteducatie.

Kunsteducatie• 1981-1998: consulent drama in het primair

onderwijs. Vraag: leerkrachten/teams scholen in het zelfstandig uitvoeren van kunsteducatie.

• 2007-2010: hoofd onderwijsprogramma Kunstbedrijf Arnhem. Vraag: idem.

• Conclusie: helaas, geen bevredigend antwoord kunnen vinden op de gestelde vraag. Waarom niet? Leerkrachten weten niet wát en hoe ze het vak moeten geven als het voorbeeld wegvalt.

Uitgangspunt CMK project: de school.

• Beginsituatie van de school op het gebied van kunsteductie:

• Geen samenhangende visie en praktijk. • Zeer verschillende interesse en niveau’s in het

team op het vlak van de kunsten.• Gezamenlijke vraag: wij willen graag

geschoold worden om zelfstandig kunsteducatie in onze klassen te kunnen geven.

Uitgangspunten CMK project voor De Plaats

• Doel: de noodzaak te komen tot een manier van werken / methode in de kunsteducatie die door leerkrachten (in samenwerking met hun leerlingen) zelfstandig is uit te voeren.

• Middel: de locatie als inspiratiebron. De eigen omgeving als altijd zichtbare en werkbare inspiratiebron voor de verbeelding van de kunsten voor zowel kinderen als leerkrachten.

De locatie als inspiratiebron voor verbeelding in de kunsten

Wát en hoé? Om te beginnen moet de eerste drempel voor het geven van kunsteducatie weggenomen worden: wát. Ofwel: wáár moet het over gaan? Visie achter het project: De eigen omgeving is de altijd zichtbare en werkbare gezamenlijke inspiratiebron om te komen tot verbeelding in de kunsten. De locatie draagt het antwoord van het wát in zich, het hoe volgt daarna ( vanzelf).

Uitgangspunt De Plaats

De Plaats is een gezelschap dat kunst én kunsteducatie op locatie ontwerpt en uitvoert.

De locatie is de inspiratiebron, muziektheater de vorm.

De Plaats zoekt in haar werk naar (nieuwe) verbindingen tussen kunst en samenleving.

VOORBEELDEN SCENES OP LOCATIES

IN DE KLEINSTE SCHOENENZAAK VAN ARNHEM

IN EEN VERLATEN STEEGJE

ETALAGE KLEDINGZAAK HENDRIXK

BALKONS

TWEE VOORDEUREN

KERKTOREN

DANSENDE KINDERWAGENS

DANSENDE VOETBALLERS

HET STABAT MATER VAN MARIA VAN DE BLOEIENDE BETUWE. EEN MANNENKOOR, VEERTIG ZINGENDE MANNEN OP LEEFTIJD IN ZONDAGSPAK EN ÉÉN VROUW ZINGEN EEN STABAT MATER TER GEDACHTENIS AAN DE GEVALLEN JONGE MANNEN. BEGELEID DOOR ACCORDEONORKEST.

Gevleugelde insectenEen jongen en een meisje in twee bootjes die veranderen in reuzengrote waterinsecten die samen dansen op de muziek van de trompettist in het derde bootje.

GEVLEUGELDE WATERBEESTEN

Een jongen en een meisje in twee bootjes die veranderen in reuzengrote waterinsecten die samen dansen op de muziek van de trompettist in het derde bootje.

DANSENDE GLASPALEIZENEEN LEGE VERLATEN KAS, NU GEVULD MET TWINTIG DANSERS OP MUZIEK VAN TWINTIG SLAGWERKERS. DE ARBEID VAN ALLEDAG VERBEELD.

DANSENDE GLASPALEIZEN

EEN LEGE VERLATEN KAS, NU GEVULD MET TWINTIG DANSERS OP MUZIEK VAN TWINTIG SLAGWERKERS. DE ARBEID VAN ALLEDAG VERBEELD.

ZINGEND VIADUCTHET EEUWIGE LAWAAI VAN DE AUTOBAAN KRIJGT TIJDELIJK GEZELSCHAP VAN EEN ZESTIGKOPPIG KOOR EN TWEE DANSERS: EEN ZINGEND VIADUCT

HET ZINGEND VIADUCT

HET EEUWIGE LAWAAI VAN DE AUTOBAAN KRIJGT TIJDELIJK GEZELSCHAP VAN EEN ZESTIGKOPPIG KOOR EN TWEE DANSERS: EEN ZINGEND VIADUCT

ALS SPECHTEN IN BOMENDERTIG SLAGWERKERS ALS SPECHTEN IN BOMEN SPELEN EEN COMPOSITIE DIE ZICHTBAAR MAAKT WAT DE BOMEN ZIEN ALS WIJ NIET KIJKEN. MET TWINTIG ACTEURS DIE VERSCHIJNEN EN VERDWIJNEN TUSSEN DE BOMEN.

De school, het dorp, de kunst. Kernwaarden: • de eigen omgeving als beginpunt en inspiratiebron.• samenwerking en betrokkenheid tussen school, dorp,

ouders.• een (naar bouw gedifferentieerde) methode voor álle klassen

van de school.• interdisciplinaire aanpak.• de verbeelding is de motor achter de ambachtelijke scholing. (eerst wát, dan het verlangen om te verbeelden, dan hoé…) • *zichtbaar maken van de weg van idee naar theater.

De praktijk van het project• *studiedag vooraf met het gehele team.• *les 1: de plattegrond van het dorp, de eigen omgeving in

kaart gebracht.• *les 2 en 3: aandacht voor het nauwkeurig kijken en

beschrijven van de eigen omgeving.• *les 4 en 5: van het gewone naar het bijzondere: van realiteit

naar verbeelding. • *les 6,7,8: de keuze van 5 bijzondere locaties, het maken van

de voorstellingen.• *les 9: het repeteren op locaties.• *les 10: Het spelen van de voorstellingen.

De belangrijkste resultaten van de monitoring

• Uitspraken leerkrachten:• *”ik had niet gedacht dat mijn leerlingen zo

goed konden spelen”• *”ik begrijp de methode, heb het idee dat ik

de beginfases zelf kan begeleiden, maar weet niet of ik de fase van idee naar theater al kan begeleiden.”

• *”ik begrijp nu dat de kinderen zélf de motor in het proces kunnen en moeten zijn.”

Hoe verder in Tolkamer?

• 1e jaar van het project: De Plaats docenten voeren het project uit; werken aan inzicht bij leerkrachten in de methode.

• 2e jaar van het project: De Plaats docenten én leerkrachten begeleiden gezamenlijk het project.

• 3e jaar van het project: leerkrachten begeleiden het project, De Plaats docenten coachen. Verzelfstandigen van de methode.

Hoe verder in Gelderland?

• De Plaats werkt vanaf 2015 met een tweede pilot school waarin het traject verkort wordt tot twee jaar.

• De Plaats werkt aan een methode waarin voorbeeldfunctie én overdracht van kennis en ervaring binnen één projectjaar gerealiseerd kunnen worden.

VRAGEN?