De rol van de ziekenhuisapotheker in tijden van dreiging · • Virtuele casus • brand in de...

© 2018 Universitair Ziekenhuis Gent

De rol van de

ziekenhuisapotheker

in tijden van dreiging

Franky Buyle

Apotheek UZ Gent

9 januari 2018

[email protected]

2© 2018 Universitair Ziekenhuis Gent

Inhoud

• Buitenlandse ervaring

• Accreditatie programma’s in Belgische

ziekenhuizen

• Wetgeving in België

• Rampenplan partim apotheek UZ Gent


Dreiging

• Natuurrampen (overstroming, aardbeving,

bosbranden,..)

• Industriële rampen (explosie, brand, kerncentrale,

vliegtuigcrash, …)

• Terrorisme


Buitenlandse ervaring : USA

• 11 september 2001: terroristische aanval USA

• 2002: American Society of Health-System Pharmacists (ASHP)

statement on the role of health-system pharmacists in

counterterrorism

• 2003: (ASHP) statement on the role of health-system

pharmacists in emergency preparedness

Am J Health-Syst Pharm 2002;59:282-3

Am J Health-Syst Pharm 2003;60:1993-5


2003: (ASHP) statement on the role of health-

system pharmacists in emergency preparedness

- general principles

1) On the basis of their education, training, experience,

and legal responsibilities, pharmacists should have a

key role in the planning and execution of

• pharmaceutical distribution and control

• and drug therapy management of patients during disasters.

2) The expertise of the pharmacist should be sought in

• a) developing guidelines

• (b) selecting pharmaceuticals and related supplies for national and regional

stockpiles and local emergency inventories in emergency-preparedness programs

• (c) ensuring proper packaging, storage, handling, labeling, and dispensing of

emergency supplies of pharmaceuticals

• (d) ensuring appropriate deployment of emergency supplies of pharmaceuticals,

• (e) ensuring appropriate education and counseling of individuals who receive

pharmaceuticals from an emergency supply in response to a disaster


2003: (ASHP) statement on the role of

health-system pharmacists in emergency

preparedness - general principles

3) Pharmacists should be in a position to advise public health officials on

appropriate messages to convey to the public about the use of essential

pharmaceuticals in response to disasters, giving consideration to issues

such as adverse effects, contraindications, the effectiveness of alternative

pharmaceuticals, and the potential development of drug-resistant infectious

agents.

4) In the event of a disaster, pharmacists should be called on to collaborate

with physicians and other prescribers in managing the drug therapy of

individual victims.


2003: (ASHP) statement on the role of

health-system pharmacists in emergency

preparedness -

• Advice to Hospital and Health-System Pharmacy

Directors

• Advice to Hospital and Health-System Pharmacists

• Advice to Hospital and Health-System Administrators

• Advice to Emergency-Preparedness Planners

• Advice to State Societies of Health-System Pharmacists

Ziekenhuis-apotheker moet pro-actief meewerken aan

ontwikkeling van noodplannen op lokaal, regionaal en

nationaal niveau

Bewaker van geneesmiddelenstocks in kader rampenplan


Commitments made by ASHP

In support of the efforts of health-system pharmacists in

emergency preparedness and counterterrorism, ASHP will

1. Maintain an electronic communications network of hospital pharmacy

department directors that can be used to transmit urgent information related

to emergency preparedness and counterterrorism;

2. Disseminate promptly to ASHP members important new information related to

pharmacist involvement in emergency preparedness and counterterrorism;

3. Disseminate to ASHP members and others in the health care community

timely evidence-based information about pharmaceuticals used when

responding to disasters; and

4. Meet with government officials and others when necessary to clarify promptly

important issues that affect the involvement of health-system pharmacists in

emergency preparedness and counterterrorism.


Centers for Disease Control and Prevention (CDC) operate

the Strategic National Stockpile (SNS)

• The SNS is a supply of antibiotics, chemical antidotes,

antitoxins, life-support medications, intravenous (IV)

administration devices, airway maintenance supplies, and

medical and surgical supplies.

• The SNS is not an immediate source of medications, but

instead it supplements and re-stocks local and state public

health agencies with drugs and medical supplies when local

resources are depleted. The first allotment is a 12-hour Push

Package.

• Push Packages are caches of drugs and medical supplies

located strategically across the United States

• A single Push Package weighs approximately 50 tons and

contains almost 90 medications


CHEMPACK

• The time to delivery for SNS is not quick enough to manage

a chemical terror attack with a nerve agent such as

organophosphates. As a result, the SNS also operates a

voluntary program called CHEMPACK

• Content: atropine sulfate, pralidoxime chloride, and diazepam

(available as auto-injectors and vials) are stored within

CHEMPACK containers.

• placed in strategic locations

• If stored in local hospitals the director of pharmacy is responsible

for assisting in managing the CHEMPACK expiration dates and

supply.

• A program allows the expiration date of these products to be

extended, based on criteria set forth by US Food and Drug

Administration (FDA) stability studies, as long as the contents

remain unopened and under specific environmental conditions


Stand van zaken noodprocedures in

ziekenhuisapotheken in de USA • An electronic cross-sectional survey : To assess the preparedness of hospital

pharmacies in New Jersey to provide pharmaceutical services in mass casualty

scenarios

• Results

• Out of 60 invitations to participate, 18 surveys (30%) were completed.

• Seventeen sites (94.4%) reported the existence of an institutional disaster preparedness

protocol;

• 10 (55.5%) indicated that there is a specific plan for the pharmacy department.

• Most respondents (10, 55.5%) were unsure whether their hospitals had an adequate supply of

analgesics, rapid sequence intubation agents, vasopressors, antiemetics, respiratory

medications, ophthalmics, oral antimicrobials, and chemical-weapon-specific antidotes.

• Conclusie

• This survey demonstrates a lack of general consensus regarding hospital pharmacy

preparedness for mass casualty scenarios despite individualized institutional protocols for

disaster preparedness. Standardized recommendations from government and/or

professional pharmacy organizations should be developed to guide the

preparation of hospital pharmacy departments for mass casualty

scenarios.

Awad NI, Cocchio C. P T. 2015 Apr;40(4):264-7


Accrediteringsprogramma’s in België

JCI - Chapter Facility management and safety – Disaster Preparedness

Standard FMS.6

• The hospital develops, maintains, and tests an emergency

management program to respond to emergencies and natural or other

disasters that have the potential of occurring within the community. The program provides processes for

• a) determining the type, likelihood, and consequences of hazards, threats, and events;

• b) determining the structural integrity of existing patient care environments and how they would

• perform in the event of a disaster;

• c) determining the hospital’s role in such events;

• d) determining communication strategies for events;

• e) managing resources during events, including alternative sources;

• f ) managing clinical activities during an event, including alternative care sites;

• g) identifying and assigning staff roles and responsibilities during an event; (Also see FMS.11.1, ME 4)

• h) managing emergencies when personal responsibilities of staff conflict with the hospital’s

responsibility for providing patient care.

The disaster preparedness program is tested by

• • an annual test of the full program internally or as part of a communitywide test; or

• • testing of critical elements c) through h) of the program during the year.

Accrediteringsprogramma’s in België

Qmentum/NIAZ

• Normenset: “Voorbereid zijn op noodsituaties (crises) en

rampen”

• 65 criteria


Belgische wetgeving – geneesmiddelenvoorraden

in het ziekenhuis in kader dreiging

Kaliumjodide:

• in elke officina minstens 500 g in bulk en / of onder farmaceutische

vorm waarvan zij het enige actief bestanddeel uitmaken

• MB 10/12/1987 voor ziekenhuisapotheken, KB 21/01/2009 bijlage 2

voor het publiek toegankelijke officina’s

• KI-tabletten in ZH-apotheken die binnen een straal van 20 km rond

een kerncentrale gelegen zijn. Het aantal tabletten is in functie van

de grootte van het ziekenhuis (aantal bedden, werknemers,…)

• verspreiding KI-tabletten voor inwoners gebeurt via voor publiek

opengestelde officina’s

• Meer informatie: omzendbrief 578 van het FAGG (hier ook formule

magistrale bereiding + bijsluiter voor publiek)


Belgische wetgeving - geneesmiddelenvoorraden

in het ziekenhuis in kader dreiging

Atropine:

• In elke ziekenhuisapotheek 2g atropine of zouten waarvan 20

inj.amp. van 1 mg atropinesulfaat (cf. MB 10/12/1987)

• In elke voor het publiek toegankelijke apotheek minstens 2g

waarvan 20mg injecteerbaar (cf. KB 21/01/2009 bijlage 2)

• + eventueel atropine ampoulen volgens contract met de Belgische

staat in het kader van bioterrorisme (bepaalde ziekenhuizen). Het

aantal ampoulen en de concentratie (0,25/0,50/1mg/ml) afhankelijk

van het contract dat de ziekenhuisdirectie ondertekende met de

FOD Volksgezondheid.


Noodplan in de ziekenhuizen

• In het KB van 17 oktober 1991 betreffende de normen

waaraan ziekenhuizen en hun diensten moeten voldoen,

werd bepaald dat ieder ziekenhuis over een actieplan moet

beschikken om te reageren op een groot ongeval binnen óf

buiten het ziekenhuis.

• Het KB verplicht dat elk ziekenhuis over een permanent

comité moet beschikken, onder leiding van de

hoofdgeneesheer, dat instaat voor het opstellen, actualiseren

en goedkeuren van het noodplan.


Rampenplan – apotheek UZ Gent

• Vraag rampencoördinator in 2012: iedere

ziekenhuisdienst wordt geacht een specifiek intern en

extern rampenplan op te stellen

• Inhoud rampenplan

• contactgegevens voor snelle alarmering

• functie met 24/7 permanentie dient het noodplan en de dienst

goed te kennen en moet in staat zijn de eerste organisatorische

stappen te ondernemen.

• beschrijving kritische installaties en hun functie, afhankelijkheid

en mogelijke alternatieven

• actiekaarten voor de verschillende functies op de dienst.

• externe contactgegevens van bijvoorbeeld firma’s en

leveranciers.

Jaarlijks laten

uittesten

• Linken naar

bestanden

• telefoonnummers

Actie- fase


Whatsapp –groep:

vrijwilligers

apotheekmedewerkers

Virtuele casus: er was brand in de apotheek waardoor de

volledige apotheek (en vooral het steriel blok) niet meer

toegankelijk was.

Maandelijkse backup

van kritische

documenten op laptop


Virtuele oefening door de coördinatie- en

commando-cel van het ziekenhuis (CC-

HOSP)

• December 2017

• Virtuele casus

• brand in de apotheek waardoor de volledige apotheek (en

vooral het steriel blok) niet meer toegankelijk was.

• Actiepunten

• concrete afspraken maken met andere ziekenhuizen ivm lenen

medicatie, gebruik bereidingscapaciteit, … en contractueel

vastleggen


Andere acties voor de ziekenhuisapotheker

• Periodieke herziening lijst met beschikbare antidoten

i.s.m. experten

• Periodieke controle vervaldata weinig roterende

antidoten

• Periodieke opleiding interne medewerkers


Conclusie

• Ziekenhuisapotheek speelt een belangrijke rol in tijden

van interne en externe dreiging

• Ziekenhuisapothekers moet nauw betrokken zijn bij

ontwikkeling noodplannen en interne plannen periodiek

evalueren

• Samenwerking tussen ziekenhuizen is noodzakelijk o.a.

gebruik capaciteit andere ziekenhuizen, …

• Feedback FOD Volksgezondheid nav rapport Hoge

Gzondheidsraad zal hopelijk vele vragen beantwoorden

rond stockering strategische geneesmiddelen


Bedankt voor uw aandacht

De rol van de ziekenhuisapotheker in tijden van dreiging · • Virtuele casus • brand in de...

Documents

Transcript of De rol van de ziekenhuisapotheker in tijden van dreiging · • Virtuele casus • brand in de...