De rol van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op ...

De rol van de Algemene Directie

Toezicht op het Welzijn op het

Werk

najaar 2016 1

Inhoud

• Waarom sociale inspecties ?

• De verschillende sociale inspecties

• IAO verdrag nr 81

• Sociaal strafwetboek

• De arbeidsinspecties

• Toezicht Welzijn op het werk

najaar 2016 2

1. Waarom sociale inspecties ?

• Beschermen van de werknemers

• Sociale vrede verzekeren

• Sociale zekerheidsstelsels vrijwaren

najaar 2016 3

2. De verschillende sociale inspecties

• “Strafrechtelijke” inspecties – arbeidsinspecties

– sociale inspectie

• Inspecties binnen de sociale zekerheid – RSZ

– Pensioenen

– RVA

– FAO

– FBZ

– Riziv

– ...

najaar 2016 4

3. Het IAO-verdrag nr 81

• Opdrachten: systeem moet zodanig opgevat zijn

dat:

– naleving van de wetten en reglementen gewaarborgd

– de werkgever de beste manier aanwijzen om aan zijn

verplichtingen te voldoen

– de minister op de hoogte stellen van tekortkomingen in de

reglementering

najaar 2016 5

3. Het IAO-verdrag nr 81

• Autonomie van de inspectie

– Ten opzichte van de politieke overheid:

– Ten opzichte van de sociale partners

– Ten opzichte van de gerechtelijke overheden

najaar 2016 6

najaar 2016 7

4. Sociaal

strafwetboek

najaar 2016 8

Wat is recht ?

1. een geheel van gedragsregels

2. tot ordening van het maatschappelijk leven (het maatschappelijk welzijn)

3. door de maatschappij opgelegd (de Wet)

4. waarvan de naleving door de overheid wordt gecontroleerd en eventueel gesanctioneerd

najaar 2016 9

Scheiding der machten

rechterlijk

algemene regels

in abstracto

Uitvoerings- besluiten

en controle op de toepassing

- dagelijks bestuur

beslechten van geschillen

najaar 2016 10 10

Burgerlijke aansprakelijkheid

Schade Lichamelijk, materieel, immaterieel

Verantwoordelijkheid Diegene die aan de basis ligt van de schade (eventueel gedeeld)

Aansprakelijkheid Diegene die de schade (of deel van de schade) moet vergoeden

Vergoeding

Verzekering

10

najaar 2016 11 11

Strafrechtelijke verantwoordelijkheid

• Misdrijf :

• overtreding van een strafrechtelijke

gesanctioneerde rechtsregel die een

bepaalde gedraging of onthouding omschrijft

• Straf ten aanzien van de gemeenschap

– Geldboete

– Gevangenisstraf

– Alternatieve straf

11

najaar 2016 12

Doelstellingen SSW

• Eén wetboek

• Vereenvoudigen/transparantie

• Depenaliseren

• Actualisering van de bevoegdheden van de

sociale inspecteurs

• Rechten van de verdediging en van de

geïnspecteerden verbeteren

• Vereenvoudigen van de sanctieniveaus

• Ontwerpen van meer aangepaste straffen

najaar 2016 13

Bevoegdheden van de sociale inspecteurs

(Vooral overgenomen uit de wet van 16 november 1972

betreffende de arbeidsinspectie)

• enerzijds uitgebreide bevoegdheden en

• anderzijds bijkomende waarborgen voor

geïnspecteerden bij maatregelen genomen door

sociale inspecteurs:

– Finaliteitsbeginsel: bevoegdheden uitoefenen met het oog

op het toezicht op de naleving van de sociale wetgeving

– Proportionaliteitsbeginsel: de aangewende middelen moeten

passend en noodzakelijk zijn

– Legitimatiebewijs: uniform voor alle sociale inspecteurs en

verplicht voor te leggen

najaar 2016 14

– Beoordelingsbevoegdheid: inlichtingen/adviezen geven, waarschuwen, termijn verlenen om zich in regel te stellen, maatregelen nemen, pv van vaststelling opstellen

– Toegangsbevoegdheid tot arbeidsplaatsen: op elk ogenblik van de dag of de nacht, zonder voorafgaande verwittiging

– Toegangsbevoegdheid tot bewoonde ruimten:

• Voor vaststelling op heterdaad

• Op verzoek of met toestemming van genothebbende (schriftelijk en op voorhand)

• In geval van oproep vanuit de plaats

• In geval van brand of overstroming

• Met machtiging van de onderzoeksrechter

– Bevoegdheid tot het inwinnen van inlichtingen (binnen bevoegdheidsdomein), tot identificatie van op de arbeidsplaats aanwezige personen of indien nodig, tot verhoren van personen indien nuttig voor de uitoefening van het toezicht

najaar 2016 15

– Informatiedragers met sociale gegevens of door de

wetgeving voorgeschreven gegevens doen voorleggen,

opsporen, kopiëren, in beslag nemen of verzegelen en

vertalingen eisen

– Stalen nemen van bewerkte of afgewerkte goederen, beslag

leggen op of verzegelen van roerende of onroerende

goederen, indien dit nodig is voor bewijs van inbreuken

– Inbreuken vaststellen met beeldmateriaal (eigen opname of

opname door derden indien de opname legaal werd

gemaakt) – in bewoonde ruimten, enkel mits toestemming

van de onderzoeksrechter (toestemming niet vereist bij

arbeidsongeval)

najaar 2016 16

• In geval van gevaar voor gezondheid of veiligheid van

werknemers

– Preventiemaatregelen opleggen

– Aanwezigheid verbieden

– Gebruik van installaties, machines… verbieden

– Gebruik van gevaarlijke stoffen, preparaten… verbieden

– Bepaalde productieprocessen verbieden

– Incorrecte methoden voor identificatie van risico’s van gevaarlijke

stoffen… verbieden

• Bevelen bijzondere maatregelen te nemen

• Bevel van stopzetting van de arbeid indien

– Noodzakelijk voor veiligheid of gezondheid van de werknemers

– Indien verplichte organisatorische maatregelen niet werden

genomen en dit onmiddellijk of op termijn de veiligheid of

gezondheid van de werknemers in gevaar kan brengen

• Ontruimingsbevel bij dreigend gevaar

najaar 2016 17

Formele garanties

• Inbeslagname, verzegelingen en opsporingsmaatregelen moeten schriftelijk vastgesteld worden

• Persoonlijk aan de werkgever overhandigd (of per aangetekend schrijven meegedeeld) – WG moet tekenen voor ontvangst

• De schriftelijke vaststelling moet aan strikte voorwaarden voldoen (datum, identiteit en hoedanigheid van de sociale inspecteur, genomen/opgelegde maatregelen, beroepsprocedure…

Beroep tegen bevelen van inspectie

• Bij de voorzitter van de arbeidsrechtbank

• In kortgeding

• Advies van de arbeidsauditeur

• Beroep niet schorsend

• Controle van:

– wettelijkheid van de maatregel of

– gepastheid van de handhaving ervan

najaar 2016 18

najaar 2016 19

Verplichtingen sociale inspecteurs

• Vertrouwelijkheid van de gegevens

• Geheimhoudingsplicht bij klachten

• Integriteitsplicht (geen rechtstreeks of

onrechtstreeks belang bij betrokken

onderneming…)

• Voorschriften inzake plichtenleer (vast te stellen

bij KB)

najaar 2016 20

Processen-verbaal

• Proces-verbaal van verhoor

– Opstellen volgens strikte regels

– Kopie aan verhoorde onmiddellijk of binnen de maand

– Salduz-wetgeving is van toepassing

• Proces-verbaal tot vaststelling van inbreuk

– Opstellen volgens strikte regels

– Bijzondere bewijskracht tot vaststelling van de inbreuk tot

het tegendeel is bewezen indien binnen de 14 dagen aan de

vermoedelijke dader werd meegedeeld

najaar 2016 21

Vervolging van de inbreuken

• Vervolging door het openbaar ministerie – Strafvervolging

– Minnelijke schikking

– Bemiddeling

• Vervolging vanwege de bevoegde administratie • Overtreding van niveau 1: initiatief van administratie

• Overtredingen van niveau 2, 3 en 4: enkel indien het openbaar ministerie afziet van vervolging

• Voorrang van strafvervolging

– Administratieve geldboete

– Schuldverklaring

– Klassering zonder gevolg

najaar 2016 22

Sancties – bedragen in SSW

Inbreuk Sancties

Gevangenis Straf.geldb. Adm.geldb.

Niveau 1 10-100

60-600

Niveau 2 50-500

300-3000

25-250

150-1500

Niveau 3 100-1000

600-6000

50-500

300-3000

Niveau 4 6m-3j 600-6000

3600-36000

300-3000

1800-18000

najaar 2016 23

• 4 niveaus in functie van de ernst van de inbreuken

• Soms vermenigvuldiging met aantal betrokken werknemers (max: maximale geldboete x100)

• Administratieve geldboete enkel aan overtreder, ook indien de inbreuk werd begaan door een aangestelde of lasthebber

• Bijzondere strafsancties: – Exploitatieverbod en bedrijfssluiting gedurende 1 maand tot

3 jaar (niveau 3 en 4)

– Beroepsverbod en bedrijfssluiting gedurende 1 maand tot 3 jaar (niveau 3 en 4) voor beoefenaar van beroep dat bestaat uit de verstrekking van raad of hulp aan een of meer werkgevers

• Herhaling of verzachtende omstandigheden

5. De arbeidsinspecties

• Toezicht op de sociale wetten – Naleving sociale wetgeving: arbeidstijden, barema,

loonbescherming,…

– Zwartwerk

– Buitenlandse werkkrachten

– Sociaal overleg: sociale verkiezingen, werking ondernemingsraden,…

• Toezicht op het welzijn op het werk – Arbeidsbescherming: welzijn op het werk

– Toezicht op EDPBW

– Sociaal overleg: werking comités PBW

– Toezicht SEVESO-ondernemingen

najaar 2016 24

6. Toezicht Welzijn op het Werk

• Plaats in de Federale overheidsdienst

• Structuur van de inspectie TWW

• Missie, visie en werking van TWW

najaar 2016 25

Plaats in de Federale

overheidsdienst

najaar 2016 26

Structuur van de arbeidsinspectie

(TWW)

najaar 2016 28

Manager

Afdeling

regionaal toezicht

Regionale directie

West-Vlaanderen Regionale directie

Oost-Vlaanderen

Regionale directie

Antwerpen

Regionale directie

Limburg Vlaams

Brabant

Regionale directie

Brussel – Bruxelles Regionale directie

Hainaut

Regionale directie

Namur – Luxembourg -

Brabant Wallon Regionale directie Liège

Afdeling

kennisbeheer

Directie kennisdeling

Directie netwerking

Directie ondersteuning

Afdeling toezicht

chemische risico’s

Directie toezicht

preventie zware

ongevallen

Directie beleid van het

toezicht

Directie laboratorium

industriële toxicologie

Kwaliteitcoördinatie Directie

algemeen beheer

Cel nationale en

internationale

samenwerking

najaar 2016 29

Personeelsbestand

Totaal: 167 inspecteurs + hiërarchie

48 administratieve medewerkers

Hoofdbestuur en afdeling van het kennisbeheer

9 staf


Afdeling van het toezicht op de chemische risico’s:

19 inspecteurs


LIT: 8 inspecteurs


Afdeling van het regionaal toezicht:

132 inspecteurs


najaar 2016 30

najaar 2016 31

Werklast per regionale directie

Werkbelasting Aantal inspecteurs

Aantal

bedrijven (%)

Aantal werk-

nemers (%)

A B C D Totaal %

West-Vlaanderen 34.977 13 409.321 11 9 6 0 0 15 11

Oost-Vlaanderen 35.281 13 476.796 12 11 6 0 0 17 13

Antwerpen 45.527 16 670.021 18 10 7 0 1 18 14

Lim – V-Br 43. 961 16 642.765 17 11 8 1 2 22 17

Brussel 35.348 13 619.676 16 9 5 1 0 15 11

Henegouwen 27.313 10 360.573 9 7 4 1 4 16 12

Na – Lux – WBr 29.013 10 333.805 9 9 4 0 2 15 11

Luik 26.475 9 317.803 8 6 8 0 0 14 11

Totaal 277.895 3.830.760 72 48 3 9 132

Missie, visie en werking van TWW

najaar 2016 32

Missie

Het is de missie van de AD TWW om het welzijn op het

werk te bevorderen door het stimuleren van een

“preventiecultuur” in de bedrijven en de werkgevers en

hun hiërarchische lijn te ondersteunen om een

preventiebeleid te ontwikkelen gesteund op de principes

van het dynamisch risicobeheersingssysteem.

De reglementaire bepalingen inzake welzijn op het werk,

waarop de AD TWW het toezicht uitoefent dient hierbij

als referentie.

najaar 2016 33

najaar 2016 34

Visie van TWW De algemene directie wil, via een passend strategisch plan, haar beleidsvisie in praktijk brengen voor een bestendige verbetering van het welzijn op het werk.

Deze visie bestaat uit vijf hoofdlijnen:

• zij beoogt niet enkel alle “werknemers” van het land, maar al diegenen die een vorm van arbeid onder gezag uitvoeren;

• zij wil er voor zorgen dat de controle over het ganse land zo homogeen mogelijk gebeurt;

• zij beoogt het welzijn op het werk te bevorderen door efficiëntere controles, in samenwerking met gespecialiseerde partners

• zij wil de verbetering van het wettelijk kader stimuleren.

• zij wil de opleiding van de inspecteurs permanent verbeteren door middel van een basisopleiding, een continue opleiding en ervaringsuitwisselingen.

Werking in de praktijk

• Aantal inspectiebezoeken

• Behandelde dossiers

• Aangemaakte producten

• Evolutie

• Centraal toezicht

• Sectorale aanpak

Luc Van Hamme 12 mei 2016 35

Aantal inspectiebezoeken TWW

2013 2014 2015 2016

(extrapolatie)

Inspectie

bedrijf

12635 12061 11208 10761

Inspectie

TMB

14672 13315 11727 11151

Consultatie-

bezoek

4510 5540 5544 5277

Bezoek met

collega

4649 3814 3249 3342

Totaal 36466 34730 31728 30531

najaar 2016 36

Aantal inspectiebezoeken per FTE

Bezoeken

per FTE

2013 2014 2015 2016 (extrapolatie)

Inspectie

bedrijf

104 106 106 94

Inspectie

TMB

121 117 111 98

Consultatie-

bezoek

37 49 52 46

Bezoek met

collega

38 33 31 29

Totaal 301 305 299 267

najaar 2016 37

Behandelde dossiers aantal %

Begeleiding van onderzoek van arbeidsongeval 5.516 21%

Inspectiebezoeken op tijdelijke of mobiele arbeidsplaatsen 5.425 21%

Meldingen van allerlei aard 3.756 14%

Inspectiebezoeken in vestigingseenheden van bedrijven 3.240 12%

Meldingen van asbestwerkzaamheden met daaraan gekoppelde werfbezoeken 2.391 9%

Klachten met verzoek om tussenkomst 1.465 (325) 6%

Informatieaanvragen 1.340 5%

Opdrachten gerechtelijke overheden 604 2%

Andere - intern FOD 366 1%

Ioniserende stralingen 284 1%

Erkenningen, vergunningen & afwijkingen 235 1%

DYRIB 146 1%

Beroep tegen beslissing arbeidsgeneesheer 94 0%

PSR (Psychosociale risico's) 86 0%

Beroepsziekten (onderzoeken) 21 0%

Meting door Labo 7 0%

Totaal 26.032


Aangemaakte producten

101 Inspectierapport met positieve opmerkingen 84

102 Inspectierapport zonder opmerkingen 90

103 Inspectierapport met corrigerend advies 582

104 Bevestiging van mondelinge waarschuwing 580

105 Schriftelijke waarschuwing 9138

106 Opleggen van maatregelen 288

107 Verbod, stopzetting of ontruiming 1308

108 Pro Justitia 259

109 Vastleggen van afspraken en maatregelen 320

12649


Dossiers = reactief werk

• Ernstige arbeidsongevallen

– Afstapping (bv. politie)

– Omstandig verslag aan inspectie

– FAO

• Klachten

– “gewone” klachten

– Geweld, pesterijen en OSGW

– Anonimiteit

• Gerechtelijke overheden


Dossiers = reactief werk

• Erkenningen,…

– Gemeenschappelijke diensten

– Gebruik van gevaarlijke stoffen

– Erkenning van labo’s

– Erkenning asbestverwijdering

– Erkenning aanvullende vorming (niv.1/ 2/basis,

coördinatoren, EHBO, verbindingspersonen )

• Meldingen: zoveel mogelijk vermijden

– TMB

– Hyperbare werken

– Asbest

– …


Evolutie

• Reactief werk inperken

• Proactief werk bevorderen

– Centraal toezicht

– Sectorale aanpak via campagnes


Centraal toezicht

• Externe diensten

– EDPBW

– EDTC

• Asbestverwijdering

• Aanvullende vorming


Sectorale aanpak

• Vanaf 2008: 4 nationale campagnes /per jaar

• Negatieve vaststelling wat te doen?

• Lokale campagnes

– Minimum 1 voor elk van de 8 directies

– Motivatie

– Specifiek risico/thema

– Sector sensibiliseren

– Nulmeting

• Afspraak met sector (OiRA! (?))

• Nationale toetsing


Sectorale aanpak

• 2016

– West-Vlaanderen: Huisvuilophaling

– Oost-Vlaanderen: Gezins-en bejaardenzorg

– Antwerpen: Metaal

– Limburg/Vlaams-Brabant: Winning van grind, zand, klei en

kaolien

– Brussel: Voedingsindustrie

– Henegouwen: Stockage

– Namen/Luxemburg/Waals-Brabant: Steenbewerking

– Liège: Dienstenchèques


Toezicht op het Welzijn op het Werk

najaar 2016 46

De rol van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op ...

Documents

Transcript of De rol van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op ...