DE REGIO-ACADEMIE

Voorlopig aanbod SCHOOLJAAR 2017-2018

1

DE REGIO-ACADEMIE

Voorlopig aanbod VOORWOORD De Regio-Academie is een samenwerking tussen Samenwerkingsverband Driegang (28.16) en PasVOrm (SWV VO 28.14). Doelstelling is om een zo breed mogelijk cursusaanbod aan te bieden op het gebied van passend onderwijs en zorg voor iedereen die betrokken is bij een van deze samenwerkingsverbanden. Dit is het voorlopig aanbod voor het schooljaar 2017- 2018. Er is geprobeerd om een zo breed mogelijk aanbod neer te zetten. Ik ben heel erg blij met alle suggesties die vanuit de scholen naar mij gemaild zijn. Heel veel van deze suggesties zijn terug te vinden in het voorlopig aanbod. Tot en met 26 mei 2017 heeft iedereen de tijd om zich op te geven voor de verschillende cursussen. Het aanbod bevat een deel gericht

- op peuters ( pedagogisch medewerkers: (geel) - zowel voor peuters als kleuters (licht groen) - op kleuters (groen) , - op pedagogisch medewerkers en po (bruin) - voor het po (rood) , - voor zowel po als vo (oranje) - voor pedagogisch medewerkers , po en vo (paars) - voor het vo (donkeroranje) - voor leidinggevenden (blauw)

Het aantal aanmeldingen in de voorinschrijving bepaalt welke cursussen in het definitieve aanbod komen. Aanmelding bij de voorinschrijving wordt gezien als een definitieve aanmelding Alle directeuren van scholen krijgen bericht over de cursussen die niet in het definitief aanbod zijn opgenomen; voor deze cursussen vervalt de inschrijving.

Er kan individueel worden aangemeld, maar ook kunnen scholen alle aanmeldingen in een keer versturen. De aanmelding voor een cursus kan plaatsvinden op een van de volgende manieren:

• Individueel: een email naar Elsemieke Leijh: regioacademie@driegang.nl met opgave van naam, naam en adres van de school en een juist e-mailadres en nummer èn naam van de te volgen cursus

of: • Per school: opsturen van de overzichtslijst inschrijvingen en emailadressen van de leraren

naar regioacademie@driegang.nl. In de bijlage is een formulier te vinden waarop de cursussen aangegeven kunnen worden waar leerkrachten zich voor willen inschrijven.

2

Rond 15 juni 2017 wordt het definitieve aanbod naar alle scholen verzonden. Dan kan er nog alleen ingeschreven worden op de cursussen die in het definitieve aanbod staan. Op de site van Driegang (www.driegang.nl ) vind je het definitieve aanbod. Hier kun je lezen welke cursussen volgeboekt zijn. Er kan dan wel ingeschreven worden , via regioacademie@driegang.nl , voor op een reservelijst. Twee weken voor aanvang van de cursus wordt er naar de deelnemer en de school een herinneringsmail gestuurd. Het blijft natuurlijk in eerste instantie altijd de eigen verantwoordelijkheid van de cursisten om de data van de cursus te onthouden. Voor cursussen kan alleen bij zwaarwegende redenen afgemeld worden. Anders wordt de cursus gewoon in rekening gebracht bij de school. De cursist of de school kan natuurlijk wel altijd een vervanger regelen. Presentielijst Bij aanvang van iedere bijeenkomst moet een presentielijst getekend worden. Bij cursussen in EC Rotonde ligt deze lijst bij de balie bij de ingang. Achter de balie vind je een medewerker van de Regioacademie waar je eventuele vragen aan kunt stellen. Je bent er zelf verantwoordelijk voor dat de lijst getekend wordt. Certificaat Iedere deelnemer ontvangt een bewijs van deelname. Deze wordt door de Regioacademie verstrekt. Hierop staat aangegeven het aantal bijeenkomsten dat is gevolgd of dat de gehele cursus is gevolgd. Ook staat hierop vermeld of aan de opdrachten voldaan is. Voor cursussen die geaccrediteerd zijn in het Leraar register wordt het certificaat door de aanbieder verzorgd. Informatie Voor meer informatie omtrent de Regioacademie, cursussen, scholing en opleidingen kan contact worden opgenomen worden met: Elsemieke Leijh, regioacademie@driegang.nl

De cursussen worden (tenzij anders aangegeven) gegeven op cursuslocatie: EC Rotonde Dr. Hiemstralaan 77 4205 KK Gorinchem 0183 – 624915 Cursussen die enkel voor het V.O. bestemd zijn, worden gegeven op locatie: Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Met vriendelijke groet, Elsemieke Leijh Mede namens, Piet Vogel / Bert Boels / Arlé Troost / Kees van Willigen

3

Inhoudsopgave VOORWOORD ..................................................................................................................................... 1

1 PEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSVOORSPRONG ................................................................... 7

2 COMMUNICEREN MET OUDERS .................................................................................................. 8

3 MET HANDEN EN VOETEN ........................................................................................................... 9

4 HERKEN TOS .............................................................................................................................. 10

5 AAN DE SLAG MET TAAL (VERVOLG OP DE WORKSHOP ‘HERKEN TOS’) .................................. 11

6 TINK, taal en interactievaardigheden in de kinderopvang ........................................................ 12

7 DE RUIMTE DAAGT PEUTERS EN KLEUTERS UIT! ....................................................................... 14

8 VERRASSEND TEKENEN met peuters en kleuters ...................................................................... 15

9 WAT MAAKT HET JONGE KIND ZO ANDERS? ............................................................................. 16

10 HERSENGYMNASTIEK IS DE BASIS! ............................................................................................ 17

13 KANSEN VOOR PEUTERS EN KLEUTERS ..................................................................................... 21

14 DE KLEINE KAPITEIN ................................................................................................................... 22

15 LEESRIJPHEID - VAN KLANKEN EN VORMEN NAAR ONTDEKKEND LEREN LEZEN IN 40 UUR .... 24

16 STIL ZITTEN EN LUISTEREN ........................................................................................................ 26

17 MET SPRONGEN VOORUIT GROEP 1 &2.................................................................................... 27

18 RUST IN DE KLAS ONDERBOUW ................................................................................................ 28

19 OVER JONGENS & MEISJES EN VADERS & MOEDERS ................................................................ 29

20 “HERRIE IN DE TENT” OF VERSCHILLEN IN VERWACHTINGEN. ................................................. 30

21 EEN PRETTIG GESPREK............................................................................................................... 31

22 LEESONDERWIJS EN LEESMOTIVATIE GROEP 3 ........................................................................ 32

23 DYSLEXIE EN NU? ....................................................................................................................... 33

24 HOOGBEGAAFD ONDERWIJS GROEP 3 ...................................................................................... 34

25 UITMUNTEND COACHEN 1E JAAR .............................................................................................. 35

26 UITMUNTEND COACHEN – VERDIEPING - ................................................................................ 36

27 SPIRAL DYNAMICS IN HET BASISONDERWIJS ............................................................................ 37

4

28 ONDERWIJSASSISTENT EN PASSEND ONDERWIJS VERVOLG .................................................... 38

29 (HOOG)BEGAAFD ONDERWIJS 3-8 ............................................................................................ 40

30 VERDIEPING (HOOG)BEGAAFDHEID .......................................................................................... 41

31 PLUSKLASNETWERK ................................................................................................................... 43

32 AAN DE SLAG ALS STARTENDE LEERKRACHT ............................................................................. 44

33 BASISCURSUS TEACH LIKE A CHAMPION PO ............................................................................. 45

34 BASISCURSUS SKILLIS ................................................................................................................. 46

35 CURSUS CO-TEACHING, INDIVIDUELE VARIANT ........................................................................ 48

36 CO-TEACHING TEAMVARIANT ................................................................................................... 49

37 COÖPERATIEVE LEERSTRATEGIEËN ........................................................................................... 50

38 BOUWEN AAN EEN PRETTIGE GROEP ....................................................................................... 51

39 DE KRACHTGERICHTE LEERLING- EN GROEPSBESPREKING ....................................................... 52

40 WORKSHOP KENNISMAKEN MET WOORDENSCHATDIDACTIEK VOLGENS DE VIERTAKT ......... 54

41 DE 7 UITDAGINGEN ................................................................................................................... 55

42 ADHD & MEERBEGAAFDHEID .................................................................................................... 56

43 ONDERPRESTEREN EN MEERBEGAAFDHEID ............................................................................. 57

44 UPDATE JE KENNIS OVER TAAL EN LEZEN IN ÉÉN AVOND ........................................................ 58

45 OMGAAN MET LASTIGE OUDERS/ MOEILIJKE GESPREKKEN MET OUDERS .............................. 59

46 MOTIVATIE: EIGENAARSCHAP BIJ LEERKRACHTEN EN LEERLINGEN ......................................... 60

47 EIGENAARSCHAP VAN LEERLINGEN .......................................................................................... 61

48 WERKGEHEUGENPROBLEMEN BIJ KINDEREN ........................................................................... 63

49 AANDACHT VOOR VLUCHTELINGENKINDEREN & TRAUMA BIJ KINDEREN ............................... 64

50 SOCIALE VEILIGHEID BINNEN DE SCHOOL ................................................................................. 65

51 HELP, EEN ANDERSTALIGE LEERLING IN DE GROEP! WAT NU?................................................. 66

52 GRENSOVERSCHRIJDEND EN AGRESSIEF GEDRAG VAN LEERLINGEN: DE HARD- ZACHTMETHODE ........................................................................................................................ 67

53 HET VERSTERKEN VAN EXECUTIEVE FUNCTIES ......................................................................... 69

54 PARNASSYS OPTIMAAL LEREN GEBRUIKEN ............................................................................... 70

55 SEL: SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN OP SCHOOL ........................................................................ 72

56 OMGAAN MET AGRESSIE VAN OUDERS .................................................................................... 73

57 RUST IN DE KLAS MIDDEN -EN BOVENBOUW ........................................................................... 74

58 VAN ONMOGELIJKHEDEN NAAR MOGELIJKHEDEN: .................................................................. 75

LEERKRACHT ZIJN MET HART EN ZIEL. ...................................................................................... 75

5

59 TRAINING ‘DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN’ ................................................................... 77

- DENKSTIMULERENDE GESPREKSMETHODIEKEN .................................................................... 77

60 MET SPRONGEN VOORUIT GROEP 3&4 .................................................................................... 78

61 BEWEGINGSONDERWIJS EEN VAK APART ................................................................................. 79

62 VAN METHODE VOLGEN NAAR METHODE GEBRUIKEN ............................................................ 80

63 PSYCHISCHE PROBLEMEN BIJ LEERLINGEN ............................................................................... 81

64 BEGRIJPEND LEZEN, WAT HELPT? ............................................................................................. 82

65 TIEN TIPS VOOR BETERE SPELLINGRESULTATEN ....................................................................... 83

66 CREATIVITEIT ONTWIKKELEN MET DE DOE-HET-ZELF TOOLBOX .............................................. 84

67 LEREN IS BEWEGEN, BEWEGEN IS LEREN!!!! ............................................................................. 85

68 GROEPSDYNAMIEK, VOORKOMEN VAN EEN LASTIGE GROEP .................................................. 86

69 WERKHOUDING VERBETEREN DOOR INZET VAN COÖPERATIEVE WERKVORMEN .................. 87

70 GESPREKKEN MET OUDERS ....................................................................................................... 88

71 COACHEND BEGELEIDEN ........................................................................................................... 89

72 CURSUS VOOR INTERN CULTUUR COÖRDINATOR .................................................................... 90

73 PRAKTISCHE CURSUS TRAIN DE SOVATRAINER ‘MET SOVA AAN DE SLAG!’ ............................. 92

74 PRAKTISCHE CURSUS TRAIN DE FAALANGSTTRAINER,.............................................................. 94

‘BETER OMGAAN MET FAALANGST!’ ......................................................................................... 94

75 PREMASTER EDUCATIONAL NEEDS ........................................................................................... 96

76 KWALITEITSKRING KRITISCHE REFLECTIEVE DIALOOG .............................................................. 98

77 INSPIRERENDE MIDDAGEN KAMER RMNL .............................................................................. 100

78 DOOR DE OGEN VAN… ............................................................................................................ 101

79 BASISBIJEENKOMSTEN SOCIALE VEILIGHEID ........................................................................... 102

80 COGNITIEVE FUNCTIES (IN RELATIE TOT DE EXECUTIEVE FUNCTIE EN ................................... 103

81 OMGAAN MET MOEILIJK/ONGEWENST GEDRAG IN DE GROEP/KLAS .................................... 105

ZONDER TE BELONEN OF TE STRAFFEN .................................................................................. 105

82 CURSUS ‘OPLOSSINGSGERICHT WERKEN AAN PSYCHOPATHOLOGIE’ .................................... 107

83 21ST CENTURY SKILLS – ........................................................................................................... 108

HOE BEREID JE LEERLINGEN VOOR OP EEN RAZENDSNEL VERANDERENDE WERELD? ........... 108

84 WORKSHOP - BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN........................................................................ 109

85 STUDIEDAG BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN (2 DAGDELEN) ............................................... 110

86 VEILIG FYSIEK INGRIJPEN ......................................................................................................... 111

87 VAARDIGHEIDSTRAINING IMINDMAP ..................................................................................... 112

6

88 VAARDIGHEIDSTRAINING MINDMAPPEN ............................................................................... 113

89 OMGAAN MET (PRE)PUBERS (PO/VO) .................................................................................... 114

90 KWALITEITSKRING DOCENTEN VANUIT EEN PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP ............... 115

91 TALENTWAARDEREND WERKEN…VOOR MIJZELF EN MIJN LEERLINGEN ................................ 116

92 INTERVISIE MET DE CAMERA – STA IN JE KRACHT! ................................................................. 118

93 COACHING MET BEHULP VAN EEN PAARD – INDIVIDUELE SESSIES ........................................ 119

94 COACHING MET PAARD – GROEPSWORKSHOP ...................................................................... 120

95 WIJ WILLEN ONDERWIJZEN, MAAR WIL HET KIND LEREN? .................................................... 121

96 ALS BINNEN NIET NAAR BUITEN KAN, KAN BUITEN NIET NAAR BINNEN. .............................. 123

97 SLOTDAG 1 JUNI 2017 ............................................................................................................. 125

98 “ALS IEMAND MIJN LEERLINGEN NOU EENS ZOU KUNNEN LEREN TE PLANNEN………..” ....... 126

99 EEN PRETTIG GESPREK............................................................................................................. 127

100 FEEDBACK GEVEN DOE JE ZO! ................................................................................................. 128

101 FORMATIEF TOETSEN MET TAXONOMIEËN ............................................................................ 130

102 GESPREKKEN MET OUDERS ..................................................................................................... 131

103 MENTORVAARDIGHEDEN ........................................................................................................ 132

104 COLLEGIALE CONSULTATIE DOOR TEACHER LEADERS ............................................................ 133

105 COACHEND BEGELEIDEN ......................................................................................................... 134

106 KWALITEITSKRING DIRECTEUREN VANUIT EEN PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP .......... 135

107 “IEDERE LEERKRACHT WIL EEN GOEDE LEERKRACHT ZIJN” .................................................... 136

108 ONTDEKKINGSTOCHT NAAR INTELLIGENT SCHOOLLEIDERSCHAP .......................................... 137

109 TALENTWAARDEREND LEIDERSCHAP ...................................................................................... 138

110 TEAMCOACHING...................................................................................................................... 140

7

1 PEUTERS MET EEN ONTWIKKELINGSVOORSPRONG

Peuters met een ontwikkelingsvoorsprong

Doelgroep Groepsleidsters en zorgcoördinatoren peuterspeelzaal en kinderopvang Pientere peuters? Wanneer je op internet of in de literatuur op zoek gaat naar informatie over (hoog)begaafdheid, gaat het meestal over kinderen op de basisschool. Dit komt voornamelijk omdat daar de meeste problemen ontstaan doordat de lesstof en begeleiding niet aansluit bij de leerbehoefte van de kinderen. Maar voorafgaand aan de basisschoolperiode is er natuurlijk ook nog de peutertijd. En ook hier laten (hoog)begaafde kinderen al een voorsprong zien. Maar hoe herken je die voorsprong? Wat voor materialen bied je aan? Hoe kun je de groepsactiviteiten aanpassen en hoe ga je om met kinderen die zich aanpassen aan de groep? Tijdens de cursus ‘Peuters met een ontwikkelingsvoorsprong’ krijg je antwoord op bovenstaande vragen aan de hand van theorie en praktijkvoorbeelden en gaan we zoveel mogelijk praktisch aan de slag. Bijeenkomst 1:

Signaleren ontwikkelingsvoorsprong, onderpresteren en aanpassen. Bijeenkomst 2: Bestaand ontwikkelingsmateriaal verrijken Bijeenkomst 3: Verrijkende groepsactiviteiten bedenken Bijeenkomst 4:

Creatief denkvermogen

Wat u verder nog moet weten : Tijdens de bijeenkomsten wisselen theorie en praktijk elkaar zoveel mogelijk af. Tijdens de tweede en derde bijeenkomst dient u zelf materiaal mee te nemen, zodat de bedachte opdrachten aansluiten bij uw eigen groep. De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10, maximaal 16 deelnemers Data: Woensdagavond 29 november, 24 januari, 21 en 28 maart van 19.30–21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 220,00 per deelnemer Docent : Sasha Jansen ( Kind in de kijker)

8

2 COMMUNICEREN MET OUDERS

Doelgroep Pedagogisch medewerkers en leidsters met een mbo/mbo+ achtergrond die werken met peuters en hun ouders. Waar gaat het over? Als je werkt met kinderen betekent dat ook dat je met ouders samenwerkt en communiceert. Ouders kennen hun kind als geen ander en een goede communicatie met hen is vanaf het eerste moment heel belangrijk, omdat een goede samenwerking met ouders bijdraagt aan het welbevinden van kinderen. Met sommige ouders verlopen gesprekken als vanzelf en met andere ouders is het zoeken en kan het ook spannend zijn. Wat kun je beter wel en wat beter niet bespreken tijdens breng- en haalgesprekken? Hoe ga je om met een ouder die boos de groep binnenkomt? Hoe pak je een KIJK-gesprek of een 10-minutengesprek aan? Hoe deel je je pedagogische kennis? Hoe maak je zorgen rond een kind bespreekbaar met ouders? Wat kun je doen om ouders meer te betrekken bij VVE of andere programma’s? Hoe kun je omgaan met ouders die de Nederlandse taal niet zo machtig zijn? Wat te doen als ouders een verwijzing naar bijvoorbeeld logopedie niet zien zitten? Aan de hand van praktijkervaringen van de deelnemers reiken we theorie aan over verschillende gespreksvormen, achtergronden van communicatie, oefenen we met verschillende vaardigheden zoals bijvoorbeeld actief luisteren en omgaan met kritiek en emoties.

Wat u nog meer moet weten De pedagogische praktijk van de deelnemers is uitgangspunt van de cursus. Tijdens de bijeenkomsten wordt relevante literatuur (veelal in de vorm van artikelen) verspreid evenals praktische handreikingen die meteen inzetbaar zijn in de praktijk. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: Maandagavond 13 en 27 november 2017 van 19.00 uur – 21.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 165,00 per deelnemer Docent: Dorine van Eijk & Léontine Romeijnders/Renée van der Linde, docenten/coaches bij het Instituut voor Ecologisch Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht.

9

3 MET HANDEN EN VOETEN

Doelgroep Pedagogisch medewerkers en leidsters met een mbo/mbo+ achtergrond die werken met peuters. Waar gaat het over? “Lala is een rustig meisje dat erg op zichzelf gericht is. Ze kijkt wel hoe anderen spelen, maar meestal gaat ze haar eigen gang. Ze praat nog nauwelijks Nederlands, het is haar tweede taal. Soms laat ze een woordje horen, maar meestal is het nog een soort brabbeltaaltje. Ze mixt dan de twee talen door elkaar en maakt er iets moois van. Ze communiceert door te laten zien en naar ons toe te komen.” Peuters die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn, zijn een uitdaging in de VVE/peutergroep. Begrijpen ze mij wel en begrijp ik hen wel? Met handen en voeten proberen we ze te bereiken en begrijpen, zodat we ze adequaat kunnen stimuleren in hun ontwikkeling. Hoe kan ik stimuleren dat ze Nederlandse woordjes gaan spreken? Wat werkt daarin goed en wat werkt minder goed? Hoe zorgen we ervoor dat ze straks goed kunnen starten in groep 1? In deze cursus gaan we hier dieper op in, waarbij we gebruik maken van concrete voorbeelden uit de praktijk van de deelnemers. We geven theoretische informatie over taalontwikkeling bij anderstaligen en reiken handvatten en ideeën aan, waarmee de Nederlandse taal verder gestimuleerd en ontwikkeld kan worden.

Wat u nog meer moet weten De pedagogische praktijk van de deelnemers is uitgangspunt van de cursus. Tijdens de bijeenkomsten wordt relevante literatuur (veelal in de vorm van artikelen) verspreid evenals praktische handreikingen die meteen inzetbaar zijn in de praktijk. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: Maandagavond 18 september en 2 oktober 2017 van 19.00 – 21.00 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 165,00 per deelnemer Docent: Dorine van Eijk & Léontine Romeijnders/Renée van der Linde, docenten/coaches bij het Instituut voor Ecologisch Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht.

10

4 HERKEN TOS

Doelgroep Pedagogisch medewerkers van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven Waar gaat het over? Een workshop over ‘vroeg signalering’ van spraak-, taal-, en communicatieproblematiek bij peuters in voorschoolse voorzieningen. Aan de hand van verhelderende praktijkvoorbeelden laten we zien hoe spraak- en taalachterstanden die soms verborgen zijn, bij peuters herkend kunnen worden. De workshop geeft daarnaast praktische informatie en tips om gesignaleerde achterstanden aan te pakken en er wordt verteld hoe en wanneer hulp van buitenaf ingeroepen kan worden. Wat u nog meer moet weten Je bent in staat de signalen van achterstand in de spraak- en taalontwikkeling bij peuters te herkennen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers Data: Maandagavond 6 november 2017 van 19.30 uur – 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: €100, 00 per deelnemer Docent: Caroline van der Linden ( Auris)

11

5 AAN DE SLAG MET TAAL (VERVOLG OP DE WORKSHOP ‘HERKEN TOS’)

Doelgroep Pedagogisch medewerkers van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven Waar gaat het over? Deze workshop gaat over het stimuleren van de taal- en spraakontwikkeling bij jonge kinderen met TOS. Wat kun je doen in je groep? Wat kun je doen met een peuter met TOS? Welke materialen kun je gebruiken? Welke aanpak sluit het beste aan bij het kind? Allemaal vragen die in deze workshop besproken worden aan de hand van praktijkvoorbeelden. Met beeldmateriaal wordt zichtbaar welke aanpak je het beste kunt gebruiken, zowel individueel als in de groep. Er is aandacht voor de algemene taalprincipes en je leert wat de vijf basisregels zijn van het stimuleren van taal en spraak. We behandelen ook luisterhouding, taalbegrip, taalproductie, spraak en hoe je kunt omgaan met stille kinderen en kinderen met een andere moedertaal. Wat u nog meer moet weten Je hebt kennis genomen van de ontwikkeling van de taalspraakontwikkeling van jonge kinderen en hoe je die kunt stimuleren. Je hebt zowel theoretische als praktische kennis opgedaan die je direct kunt gebruiken in je dagelijkse praktijk. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers Data: Maandagavond 20 november 2017 van 19.30 uur – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 100,00 per deelnemer Docent: Caroline van der Linden ( Auris)

12

6 TINK, taal en interactievaardigheden in de kinderopvang

Doelgroep Alle pedagogisch medewerkers uit de Kinderopvang Waar gaat het over? Niets is belangrijker voor de optimale ontwikkeling van jonge kinderen dan goede interactie-vaardigheden van de pedagogisch medewerkers. Met TINK leer je hoe je die kunt verbeteren. 6 interactievaardigheden staan centraal:

- sensitieve responsiviteit - respect voor de autonomie van het kind - structureren en grenzen stellen - praten en uitleggen - ontwikkelingsstimulering - begeleiden van positieve interactie tussen kinderen

Met TINK verbeteren de pedagogisch medewerkers:

- vaardigheden voor interactie en taalstimulering - de eigen taalvaardigheid - leren op de werkvloer van en met elkaar

Wat u nog meer moet weten Cursisten moeten in de gelegenheid zijn om praktijksituaties te kunnen filmen op de werkvloer. Voor TINK is een subsidievergoeding voor werkgevers beschikbaar. Het subsidieplafond voor 2017 is al bereikt. Mocht u voor 2018 subsidie willen aanvragen voor uw medewerkers dan kunt u dit vanaf januari 2018 aanvragen bij Agentschap SZW. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op: https://www.agentschapszw.nl/subsidies-en-regelingen/k/kinderopvang-versterking-taal-en-interactievaardigheden/inhoud/over-kinderopvang-taal-en-interactievaardigheden. Mocht u subsidie voor 2017 hebben aangevraagd en een beschikking hebben ontvangen voor 2017, dan kunnen we bij voldoende deelnemers een extra TINK training organiseren op woensdagmiddag startend vanaf september 2017. Certificaat Sardes ontwikkelde TINK samen met het ITTA en het Expertisecentrum Nederlands, in het kader van het programma Kwaliteitsimpuls van het ministerie van SZW. Zij verstrekt een certificaat na het met goed gevolg deelnemen aan de training. De kwaliteit van de opdrachten, portfolio en de aanwezigheid wordt getoetst om tot het verstrekken van het certificaat over te gaan.

13

Praktische informatie Omvang: 8 bijeenkomsten van 3,5 uur per bijeenkomst, 7 praktijkopdrachten en

huiswerkopdrachten. Groepsgrootte: minimaal 10 deelnemers en maximaal 14 deelnemers Data: Maandagavond 09 april 2018, 14 mei, 04 juni, 25 juni, 27, augustus, 17

september, 08 oktober en 29 oktober 2018 van 19.00-22.30uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 625,00 per deelnemer, inclusief lesmaterialen. Docent: Wilma Polderman ( curzusenzo.nl)

14

7 DE RUIMTE DAAGT PEUTERS EN KLEUTERS UIT!

Doelgroep Peuterleidsters en pedagogisch medewerkers met een mbo/mbo+ achtergrond én leerkrachten van groepen 1 en 2. Waar gaat het over? We kennen het allemaal: na de zomervakantie start je weer met een grotendeels of geheel nieuwe groep peuters of kleuters. Hoe zal ik het lokaal inrichten? Is er dan voldoende uitdaging of wordt het juist te druk? Hoe stem ik dat af op behoeften van ieder kind en op de groep kinderen? Ook meer algemene vragen spelen hierbij een rol: Hoe kan ik uitdagende en stimulerende speelleersituaties creëren? Wat werkt goed en wat niet? Hoe leren peuters en kleuters en hoe kan ik daar in speelleersituaties op inspelen? Hoe ga je dan om met verschillen? Wat kan ik daarbij leren en gebruiken vanuit de VVE/peutergroepen en kleutergroepen? In deze cursus komen theoretische achtergronden over leren bij peuters en kleuters aan bod en wat dit betekent voor rijke speelleersituaties en kijken we naar concrete praktijksituaties. Wat is mogelijk om het leren en de ontwikkeling te verrijken? Of is er juist meer rust nodig? En waarom dan? Alles in het teken van het creëren van rijke speelleersituaties voor peuters en kleuters. Dit is een unieke kans om van en met elkaar vanuit aansluitende werkvelden te leren en een kijkje in elkaars keuken te nemen. Deze cursus draagt daarmee ook bij aan een doorgaande lijn van peuterspeelzaal/VVE naar het basisonderwijs. Wat u nog meer moet weten De pedagogische praktijk van de deelnemers is uitgangspunt van de cursus. Tijdens de bijeenkomsten wordt relevante literatuur (veelal in de vorm van artikelen) verspreid evenals praktische handreikingen die meteen inzetbaar zijn in de praktijk. Voor de eerste bijeenkomst wordt gevraagd een aantal dingen mee te nemen; 3 weken hiervoor ontvangen de deelnemers daarvoor per e-mail een opdracht. De cursus wort afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: Maandagavond 9 april, 7 en 28 mei 2018 van 19.00 uur – 21.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 240,00 per deelnemer Docent: Dorine van Eijk & Léontine Romeijnders/Renée van der Linde, docenten/coaches bij het Instituut voor Ecologisch Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht.

15

8 VERRASSEND TEKENEN met peuters en kleuters

Doelgroep Peuterleidsters en leerkrachten onderbouw

Waar gaat het over? Vergroot op een eenvoudige manier het zelfvertrouwen, de verbeeldingskracht en creativiteit van kinderen. Dit doen we met verrassende tekenopdrachten. Hoe het werkt? Dat ervaar je eerst zelf.

Wat u nog meer moet weten We gaan terug naar ronde en rechte bewegingen op papier en je ontdekt wat die bij jou teweeg brengen. Bijvoorbeeld ontspanning, een gevoel van vrijheid of daadkracht. Je ervaart ook de verschillen tussen potlood en krijt.

Je ontdekt hoeveel tekenen te maken heeft met wie je bent. Met die ervaringen kun je kinderen nog beter waarderen en stimuleren. Alle oefeningen kun je meteen toepassen in je klas. De cursus wort afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 dagdelen van 2 1/2 uur. Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 16 deelnemers. Data: 12 september en 10 oktober van 19.30 - 22.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 140,00 per deelnemer ( materiaalkosten zijn inbegrepen) Docent: Thea Zweije (www.verrassendtekenen.nl)

16

9 WAT MAAKT HET JONGE KIND ZO ANDERS?

De vorming van zelfvertrouwen en een zelfbewustzijn is het fundament waarop ontwikkeling tot bloei kan komen. Doelgroep Leerkrachten van groep 1 en 2 en leidsters van peuterzalen en of dagverblijven. Waar gaat het over? De ontwikkeling van peuter en kleuter en hun specifieke behoeften. De stap van lichaamseenheid naar cognitie. Empathisch vermogen bij het jonge kind en de latere vorming van de theorie of mind. Het empathisch vermogen en belonen. Wat heeft het jonge kind nodig om vertrouwen in zichzelf te behouden? Taal en emotie, hoe kun je een gezonde emotionele ontwikkeling voeden. Wat is de ontwikkelingstaak van de peuter en wat van de kleuter? De specifieke lichaamsbouw en de motoriek. Wat heeft het kind nodig en hoe kun je daaraan voldoen. Spel en lichaamsbesef zijn zeer belangrijke ingrediënten. We gaan er tijdens de cursus voor zorgen dat onze blik gericht blijft op het kind en hun specifieke behoeften. We richten onze blik tijdens deze cursus niet op toetsen, ontwikkeling volg modellen, schoolinspectie enz. Wat heb jij als leerkracht/ groepsleidster nodig in de omgang met het jonge kind. Wat zijn stimulerende ingrediënten en wat kan ongewild zorgen voor onzekerheid . Wat zijn de ingrediënten voor zelfvertrouwen Relationele sfeer. Wat zie je en hoe is de sfeer. Wat zie je in de relaties onderling en wat zegt dat over veiligheid en autonomie vorming? Hoe is het met je eigen vertrouwen en hoe spiegel je die Wat maakt jou zelf onzeker en hoe komt dit terug in de relatie met de klas De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Investering: 2 bijeenkomsten van 2 ½ uur. Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 15 deelnemers Data: Maandagavond 11 en 25 september 2017 van 19.00 uur- 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 130,00 per deelnemer Docent: Marian Jansen-Noyon ( Ruimte- kindertherapie)

Integratief kinder- jeugd en volwassen (psycho)therapeute, daarnaast ruime ervaring als leerkracht en groepsleider .

Iedereen heeft zijn eigen ontwikkeling.

Die kan dus nooit fout zijn.

17

10 HERSENGYMNASTIEK IS DE BASIS!

Doelgroep Peuterleidsters en leerkrachten van de onderbouw

Waar gaat het over? We zijn het bijna vergeten: spelen is leren. Met grote en kleine bewegingen van lijf en ledematen ontstaan er nieuwe verbindingen in de hersenen. Jonge kinderen moeten dan ook eerst met hun lijf ervaren wat bijv. onder, boven, achter en naast is. Daarna maken ze spelenderwijs patronen met blokken, kralen en mozaïek en leren zo over hoeveelheden en volgorde. Pas daarna zou het werken in het platte vlak aan de orde moeten komen. Allemaal ter voorbereiding op het latere lezen, rekenen en schrijven.

In deze cursus krijg je inzicht in de verschillende stappen die het kind doorloopt.

Wat u nog meer moet weten Wist je, dat je met deze kennis verschijnselen die op dyslexie lijken kunt verminderen? Kinderen die voldoende hebben ervaren met hun lijf en in het driedimensionale vlak, zien bijvoorbeeld sneller waar het stokje bij de d, b, p en q zit.

Ik vertel je over mijn ervaringen met kinderen die problemen hadden op dit gebied.

Elke les krijg je voorbeelden mee om in de praktijk te brengen. De cursus wordt afgerond met en certificaat van deelname

Praktische informatie Omvang: 4 dagdelen van 2 1/2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 16 deelnemers Data: Donderdagavonden 21 september, 12 oktober, 16 november en 14 december

van 19.00-21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 260,00 per deelnemer (materialen inbegrepen). Docent: Thea Zweije ( Verrassend tekenen)

18

11 PASSEND ONDERWIJZEN AAN HET JONGE KIND

Doelgroep Pedagogisch medewerkers, leerkrachten onderbouw en onderwijsassistenten die samen leerlingen begeleiden. Waar gaat het over? De groepen worden meer divers , dat wil zeggen meer leerlingen met zeer uiteenlopende achtergronden zitten in dezelfde groep. Extra ondersteuning is dan gewenst. Hiervoor is deze cursus ontwikkeld. De cursus bestaat uit de volgende modulen: 1. Rollen en verantwoordelijkheden (3 uur) Welke rollen en verantwoordelijkheden heeft de onderwijsassistent, pedagogisch medewerker en leerkracht onderbouw om met elkaar leerlingen te begeleiden? Je krijgt strategieën aangereikt om effectief als lid van een team te kunnen functioneren. 2. Communicatie (3 uur). Communicatie kent verschillende aspecten van samenwerking. Gesprekstechnieken tussen volwassenen onderling en tussen volwassene en kinderen komen hier aan de orde. Hoe bouwen we aan de relatie en hoe lossen we effectief problemen op? Je leert sterker te staan in samenwerking met anderen en in verschillende overleg- en werksituaties. Je ontdekt en ervaart hoe je jouw persoonlijke 'interactiestijl' kunt verbeteren, en welk profijt je daarvan kunt hebben in allerlei werksituaties. 3. Juridische onderwerpen (3 uur). Passend Onderwijs-beleid heeft tot doel om ‘zorgleerlingen’ in het onderwijs beter op te vangen. Het beleid stimuleert nauwe samenwerking tussen scholen onderling en tussen onderwijs en jeugdhulpverlening. Scholen bieden ‘onderwijs’ en jeugdhulpinstellingen bieden ‘zorg’. Gebruik maken van elkaars expertise ligt voor de hand. Welke invloed heeft dit op het functioneren van ons? 4. Naar een nieuwe kleuterperiode in de basisschool (3 uur) De ontwikkeling van kinderen op jonge leeftijd is van grote invloed op hun verdere leven. Tussen hun tweede en zesde jaar verwerven kinderen taal- en communicatieve vaardigheden. Hoe kan een pedagogisch aanbod voor driejarigen ook vorm krijgen binnen de kleuterperiode van de basisschool, een gezamenlijk aanbod van de basisschool met kinderopvang en peuterspeelzaal is wenselijk. 5. Omgaan met gedrag (3 uur) Er worden strategieën aangeboden voor het omgaan met en ondersteunen van leerlingen in kleine of grote groepen en in één – op - één leersituaties. De nadruk ligt op het ontwikkelen van een positieve relatie met de leerling en op technieken om preventief leerlingen te ondersteunen in de groep. Je ontwikkelt vaardigheden om gedrag van kinderen te veranderen en om informatie hierover te verzamelen.

19

Wat je verder nog moet weten: Tijdens de cursus worden vele praktische handreikingen gegeven in de vorm van observatie-instrumenten en methodieken. Het is de bedoeling dat het geleerde in de praktijk kan worden gebracht. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 5 bijeenkomsten van 3 uur en huiswerkopdrachten. Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagavond 13 en 20 september, 4 oktober, 8 en 22 november van 18.30-21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: €325,00 per deelnemer Losse modules: € 70,00 per deelnemer Docenten: mw. Arianne Dekker en dhr. Rob Franke ( Framework)

20

12 HET JONGE BREIN EN GEDRAG ÈN VERSCHILLEN TUSSEN JONGENS EN MEISJES (IN HUN ONTWIKKELING)

Doelgroep Leerkrachten onderbouw po en pedagogisch medewerkers KDV en PSZ Waar gaat het over Er is steeds meer kennis over het brein. Maar wat betekent deze kennis voor het werken met kinderen in de praktijk? De executieve functies zijn die functies die ons gedrag en denken sturen en controleren. Bij jonge kinderen staat de ontwikkeling van deze functies nog aan begin. Dat ziet u terug in hun gedrag. En hoe zit het met de verschillen tussen jongens en meisjes? Wat betekent dat voor uw pedagogisch-didactisch handelen? Cursusinhoud Tijdens de cursus wordt de link gelegd tussen gedrag van jonge kinderen en de ontwikkeling van het brein. Hoe verloopt deze ontwikkeling? Wat zijn de verschillen tussen jongens en meisjes? Hoe houd je hier rekening mee? En hoe is deze (motorische) ontwikkeling te stimuleren? In de eerste 7 a 8 levensjaren van een kind worden in de hersenen vele verbindingen gelegd en uitgerijpt. Deze eerste jaren zijn dan ook van essentieel belang. Onderzoek heeft aangetoond dat jongens en meisjes een andere ontwikkeling van de hersenen doormaken. Dit heeft gevolgen voor alle ontwikkelingsgebieden voor jongens en meisjes. Het is dan ook belangrijk om hiermee rekening te houden in je aanpak en in welke verwachtingen we van hen hebben. En hoe is deze ontwikkeling te stimuleren? Daar gaan we tijdens deze bijeenkomst op in. Wat is de opbrengst voor de deelnemers

- Kennis over de ontwikkeling van het brein in relatie tot gedrag - Kennis over de verschillen in ontwikkeling van de hersenen bij jongens en meisjes - Handreikingen voor het pedagogisch-didactisch handelen in de groep voor het omgaan met

deze verschillen Wat u verder nog moet weten Tijdens deze bijeenkomst gaan we aan de hand van de theorie aan de slag met praktische opdrachten. Zo wordt steeds de koppeling tussen theorie en de dagelijkse praktijk voor je groep gelegd. De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers Data: 7 september 2017 van 19.00 uur – 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 100,00 per deelnemer Docent: Ruth Heuvelman, CED-Groep

21

13 KANSEN VOOR PEUTERS EN KLEUTERS

Doelgroep Pedagogisch medewerkers en leerkrachten groep 1,2 en 3 Waar gaat het over? Wil jij leren hoe je extra kansen creëert voor jouw peuters en kleuters door samen met de ouders op te trekken? Hoe jonger de kinderen, hoe meer dat vraagt van de professional. De leerkrachten en pedagogisch medewerkers met de beste resultaten beschikken over goede pedagogische kwaliteiten. Daarnaast blinken zij uit in het leggen van relaties met de ouders van elk kind en vervullen tevens een spilfunctie in het netwerk van professionals rond elk gezin. Wij zorgen ervoor dat jij vaardigheden aangereikt krijgt in het opbouwen van een vertrouwensrelatie met ouders. We leren je gesprekken voeren waardoor je invloed krijgt op het gedrag van ouder en kind. Ook stellen we je in staat om het netwerk rond jouw kinderen te optimaliseren. Bijeenkomst 1

Contact maken met ouders (gesprekken) Bijeenkomst 2

Jouw cirkel van invloed Bijeenkomst 3

Borging in jouw eigen praktijk en Inspectienormen Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met en certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Woensdagmiddag 17 januari , 7 en 21 februari 2018 van 14.00 – 17.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Trainers van Actief Ouderschap: David Kranenburg, Hieke Kapsenberg

22

14 DE KLEINE KAPITEIN

Doelgroep Pedagogisch medewerkers, leerkrachten onderbouw, intern begeleiders Waar gaat het over? Heb jij ook kinderen in je groep die het lastig vinden op hun beurt te wachten , te luisteren naar een verhaal of moeite hebben om rustig in een hoek te spelen? Ju-huf... ju-huf... JU-HUF!” Het belang van de ontwikkeling van executieve functies Loes Swinkels – orthopedagoog bij Marant Heb jij ook kinderen in je groep die het moeilijk vinden om op hun beurt te wachten, te luisteren naar een verhaal, of moeite hebben om zelfstandig in een themahoek te spelen? Goed kunnen functioneren in de groep vraagt heel wat van een leerling. Ze moeten hun aandacht richten, impulsen onderdrukken, flexibel zijn of emoties reguleren. Allemaal vaardigheden die te maken hebben met zelfsturing, oftewel met de executieve functies. Als kinderen deze vaardigheden beheersen, krijg je als leerkracht meer ruimte en tijd om met kinderen mee te spelen, een groepje extra te begeleiden of te observeren. In deze inspiratiesessie leer je wat het belang is van de ontwikkeling van de executieve functies voor het leerproces en hoe je als leerkracht de executieve functies bij kinderen kunt stimuleren en versterken. Goed functioneren in een groep vraagt heel veel van een kind. Ze moeten hun aandacht richten, hun impulsen beheersen, flexibel zijn en hun emoties reguleren. Allemaal vaardigheden die te maken hebben met zelfsturing, oftewel executieve functies. Met het programma De Kleine Kapitein kunnen pedagogisch medewerkers en leerkrachten zelfsturing bij jonge kinderen stimuleren. De Kleine Kapitein is geen op zichzelf staand (VVE-)programma, maar een werkwijze waarmee je intensief en systematisch aandacht besteedt aan zelfsturing. Het is te gebruiken binnen bestaande (VVE-) programma’s en methodes Bijeenkomst 1: - Wat zijn executieve functies?

- Wat is het belang van executieve functies? - Welke executieve functies beheers jij zelf?

Bijeenkomst 2: - Hoe kan je de executieve functies van kinderen versterken? Welke activiteiten en

hulpmiddelen en vaardigheden kan je hierbij gebruiken? - Je gaat aan de slag met een eigen casus.

Bijeenkomst 3: - Wat is het belang van spel voor de executieve functies en hoe kunnen we deze versterken

binnen spel? - Een lastige situatie in je groep: welke executieve functies hebben de kinderen hiervoor

nodig? - Je maakt een plan voor een lastige situatie in jouw groep (bijvoorbeeld opruimen)

Bijeenkomst 4: - Bespreken van de casusopdrachten en de door de cursisten gemaakte filmpjes.

23

- Hoe kan je het stimuleren van executieve functies inpassen in je eigen praktijk? Wat u nog meer moet weten Tussen de bijeenkomsten door voer je praktijkopdrachten uit. De opdrachten bestaan uit een observatieopdracht, het opstellen van een handelingsplan voor een individuele kind en een groepshandelingsplan en het maken van een kort filmpje Certificaat De cursus wordt afgesloten met een landelijk certificaat : de Kleine Kapitein, mits je aan de voorwaarden hebt voldaan De cursus is gevalideerd door Registerleraar. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 10, maximaal 16 deelnemers Data: 5 september, 3 oktober, 15 november, 10 januari van 19.00-21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 380,00 per deelnemer Docent: Tineke Boekhorst (Marant Interstudie)

24

15 LEESRIJPHEID - VAN KLANKEN EN VORMEN NAAR ONTDEKKEND LEREN LEZEN IN 40 UUR

Doelgroep Pedagogisch Medewerkers en leerkrachten groep 1 t/m 4 Waar gaat het over? Veel kleuterleerkrachten worden geacht kleuters letterkennis bij te brengen. Bij kleuters beklijft dit echter niet, maar als een kind aan lezen toe is, kent het in 40 uur alle letters (minus Q, X en Y) en kan het lezen. De kleuter kan zich optimaal voorbereiden op het leren lezen door klank- en vormspelen te doen. Een letterteken staat immers voor een klank en heeft een vorm. De cursus draait om twee proeven waarmee leesrijpheid wordt bepaald. In de schrijfproef schrijft het kind woorden en letters die het zelf al schrijft. Bijvoorbeeld, Sonja schrijft SONJA, PAPA en MAMA. In de leesproef wordt nagegaan of ze nieuwe klankzuivere woorden, die met letters uit haar woorden worden gevormd en geschreven, kan lezen. Bij Sonja zijn toets woorden bijvoorbeeld JAS, MOP en POMP. Als ze JAS leest als ‘J, a, s; jas’ en POMP als 'P, o, m, p; pomp' (dus hakt én plakt), is ze toe aan lezen; als ze ‘J, a, s’ en 'P, o, m, p' leest (dus louter hakt), niet. In drie dagdelen van drie uur elk leert u de schrijfproef en de leesproef zelf uit te voeren. U leert dus leesrijpheid vast te stellen. De leesontwikkeling wordt geplaatst binnen de algehele psychologische ontwikkeling van het kind in en rond de groepen 1, 2 en 3. In de derde les wordt een datum afgesproken voor een terugkombijeenkomst. Daarop kan men allerlei punten met elkaar en met de docent bespreken:

- Hoe gaan de proeven? - Wat zijn de ervaringen met groepjes kinderen die ontdekkend leren lezen? - Wat betekent dit voor het lezen in de groepen 3 en hoger?

De cursus is tevens een begeleiding bij de klank- en vormspelen van Klank- en vormspel en bij de leeslijn Zo ontdek ik het lezen!. Wat u nog meer moet weten Lesstof: Ewald Vervaet, Naar school; psychologie van 3 tot 8 jaar (Delft, Elmar), Germa van Dijk en Ewald Vervaet, Klank- en vormspel, handleiding en speelboek voor niet-leesrijpe leerlingen (Rotterdam, Gelling), Ewald Vervaet, Zo ontdek ik het lezen!, handleiding voor leerkrachten en werkboek voor leesrijpe leerlingen (Rotterdam, Gelling) en Ewald Vervaet, Basisonderwijs zonder basis / Basisonderwijs met basis (Rotterdam, Gelling). De volgende boeken van de lesstof kan men als één pakket met korting voor € 125,00 kopen: handleiding (los: € 45) en speelboek (los: € 14,50) van Klank- en vormspel, de handleiding (los: € 45) en het werkboek (los: € 9,90) van Zo ontdek ik het lezen! en Basisonderwijs zonder basis / Basisonderwijs met basis (los: € 34,50). De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

25

Praktische informatie Omvang: Vier bijeenkomsten van 3 uur. ( een terugkombijeenkomst) Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 25 deelnemers Data: maandagavond 25 september en 2 en 9 oktober van 18.30 uur-21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 180,00 per deelnemer Docent: Ewald Vervaet ( Ontdekkend leren lezen)

26

16 STIL ZITTEN EN LUISTEREN

Doelgroep leerkrachten 1,2 en 3 en intern begeleiders maar ook andere leerkrachten zijn welkom Waar gaat het over? Kinderen hebben steeds meer moeite met luisteren. Het aanleren van een goede luisterhouding is een belangrijk onderdeel in de onderbouw. Een slechte luisterhouding beïnvloedt ook de groepssfeer in hoge mate. Het doel Zicht krijgen op de luisterontwikkeling van de leerlingen en een maken om de luisterhouding van de leerlingen te verbeteren. Inhoud Hoe moet je signalen van gehoorproblemen oppakken? Hoe lang kunnen leerlingen in een goede luisterhouding zitten? Hoe leer je een goede luisterhouding aan? Wat is de relatie tussen een goede luisterhouding en kritisch luisteren? Hoe bevordert de leerkracht het kritisch luisteren? Welke invloed heeft een goede luisterhouding op begrijpend luisteren en instructiebegrip Wat u nog meer moet weten Het is een zeer praktische cursus. Je kunt met de informatie direct aan de slag De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 studiemiddag Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Datum: woensdagmiddag 8 november van 14.00 uur- 16.30 uur Locatie Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten € 65,00 per deelnemer Docent: Harry Janssens ( onderwijspraktijk Harry Janssens)

27

17 MET SPRONGEN VOORUIT GROEP 1 &2

Doelgroep Deze nascholing is voor alle leerkrachten, intern begeleiders en remedial teachers van groep 1&2 van het basis- en speciaal (basis) onderwijs. Inhoud Deze cursus is een mooie balans tussen theoretische achtergrond en de dagelijkse praktijk van de kleuterwiskunde. U krijgt een volledig rekenprogramma aangereikt, waarmee alle doelen voor het rekenen in groep 1&2 gedekt worden. U krijgt praktisch handvatten en direct inzetbare didactische tips. De vier bijeenkomsten zijn afwisselend van vorm; mini-colleges worden afgewisseld met didactische activiteiten, practica en filmpjes. Tussen de bijeenkomsten brengt u het geleerde in praktijk in uw eigen groep of in de begeleiding van een groepje leerlingen. Elke bijeenkomst is er aandacht voor uw eigen ervaringen. U persoonlijke oefenrepertoire, uw reflectie hierop, aangevuld met feedback van de opleider verhogen uw professionaliteit. U krijgt een werkmap met de slides per bijeenkomst en een rekenspellenboek met meer dan 150 rekenactiviteiten. Daarnaast krijgt u toegang tot de downloads van de website, waar u achtergrondartikelen en kopieerbladen vindt. Wat u nog meer moet weten Na voltooiing van de nascholing ontvangt u een certificaat. Deze cursus is gevalideerd door registerleraar.nl voor 40 RU. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 25 Data: Maandagavond, 18 september, 9 oktober, 20 november 2017 en 22 januari

2018 van 19.00 – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 435,00 per deelnemer Docent: Chantal het Lam ( Julie Menne)

28

18 RUST IN DE KLAS ONDERBOUW

“Luister naar het fluisteren van je lijf. Zodat het niet hoeft te schreeuwen”

Doelgroep Leerkrachten groep 1, 2 en 3.

Waar gaat het over? In een omgeving waarin veel van de kinderen en leerkrachten wordt gevraagd, kan het vinden van een rustpunt moeilijk zijn. Kinderen en leerkrachten krijgen steeds minder tijd om de hoeveelheid prikkels die binnenkomen te verwerken. Je hebt als leerkracht het gevoel van de ene in de andere activiteit over te gaan en beseft pas na schooltijd hoe jij je die dag hebt gevoeld. Steeds meer leerkrachten zijn op zoek naar meer rust, ontspanning en verbondenheid in de groep. Maar hoe doe je dit?

De principes van kinderyoga sluiten hier goed bij aan. Het ervaren en de bewustwording staan centraal binnen deze filosofie. Door middel van oefeningen en spelletjes die gericht zijn op de adem, visualisatie, ontspanning en bewustwording van het lichaam leer je het kind: - bewust te worden van zijn/haar lichaam en emoties - aandacht te richten in het hier en nu - meer zelfvertrouwen, rust en positiviteit te ontwikkelen - de concentratie te verhogen - om te gaan met stressvolle situaties - eigenwaarde en zelfrespect

De kinderen zullen vertrouwder in hun vel komen te zitten, de concentratie zal verbeteren en de kinderen zullen op een prettigere manier met elkaar omgaan. Dit alles leidt tot een positieve ontwikkeling op sociaal-emotioneel en cognitief gebied.

Na het volgen van twee bijeenkomsten kan je concreet aan de slag met praktische oefeningen op het gebied van adem, visualisatie, lichaamshoudingen en ontspanning. De oefeningen en spelletjes zijn direct toepasbaar in de klas/groep en zijn goed te integreren in het lesprogramma.

Wat u nog meer moet weten Deze cursus wordt ook aangeboden voor leerkracht in de groepen 4 t/m 8. Deze cursus zal zich richten op het oude kind.

Deelnemers van deze cursus ontvangen het certificaat bij aanwezigheid van beide bijeenkomsten. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 8 en maximaal 15 deelnemers Datum: Dinsdag 29 augustus en 12 september 2017 van 19:00 tot 21:30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 80,00 Docent: Emma Donkersloot, Yoga bij Emma

29

19 OVER JONGENS & MEISJES EN VADERS & MOEDERS

Doelgroep Leerkrachten po en pedagogisch medewerkers Waar gaat het over? Lukt het jou de leerontwikkeling van jouw kinderen extra te stimuleren door de kracht van zowel de vaders als de moeders in je klas in te zetten? Vaders die betrokkenheid tonen hebben enorm veel invloed op de leerontwikkeling van hun kind. Uit recent onderzoek blijkt dat vaders 2x zo veel invloed hebben op het leren van hun dochters. Toch zien we dat scholen vooral goed zijn in het aanspreken van de moeders. Leerkrachten die een juiste balans vinden in het stimuleren van zowel moeders als vaders tot het ontwikkeling stimulerend gedrag, halen meer uit hun kinderen. Wij zorgen ervoor dat jij vaardigheden aangereikt krijgt in het “omdenken” zodat jouw activiteiten zowel vaders als moeders meer aanspreken. We leren je kijken vanuit een ander perspectief waardoor je vaders meer kunt aanspreken. Hoe kun je de verschillen tussen man en vrouw zijn inzetten voor een optimale ontwikkeling van het kind? Ook gaan we leren hoe je verschillend taalgebruik kan inzetten om je doelen te bereiken bij vaders en bij moeders. In deze leergang ook aandacht voor het omgaan met situaties waarin kinderen geen geregeld contact met een vader en moeder hebben. Je krijgt daarnaast tips en inspiratie voor allerlei vernieuwende ouderbijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Vaders en moeders Bijeenkomst 2 Scheiding en verlies Bijeenkomst 3 Activiteiten op jouw school Wat u nog meer moet weten U ontvangt een certificaat van deelname met validatiecode van registerleraar.nl. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: 25 oktober en 15 en 29 november 2017 van 13.30 – 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Trainers van Actief Ouderschap: David Kranenburg en anderen.

30

20 “HERRIE IN DE TENT” OF VERSCHILLEN IN VERWACHTINGEN.

Doelgroep Leerkrachten po en pedagogisch medewerkers Waar gaat het over? Kinderen zijn het meest dierbare bezit van hun ouders. De verwachtingen van ouders zijn vaak hoog. Dat vraagt wat van je als leerkracht, als het gaat om communicatie en samenwerking. Als de relatie tussen ouders en school verstoord is, gaat dat ten koste van het leren van een kind. Leerkrachten met voelsprieten voor de mensen in hun omgeving en zelfverzekerdheid over hun specifieke didactische vaardigheden en kennis van de schoolorganisatie, blijken veel beter in staat om goed samen te werken met alle ouders. Zij blijken conflicten te kunnen voorkomen. Ook kunnen zij een rol spelen in bemiddeling tussen collega’s en ouders. Wij zorgen ervoor dat jij vaardigheden aangereikt krijgt in het opbouwen van een vertrouwensrelatie met alle ouders. We leren je de fijne kneepjes vanuit de mediation toepassen. Ook gaan we met je op zoek naar hoe jij jouw specifieke onderwijskwaliteiten kunt inzetten om vertrouwen te krijgen van alle ouders. Bijeenkomst 1 Jouw vak, jouw houding… Bijeenkomst 2 Mediation Bijeenkomst 3 Conflictcoach op jouw school Wat u nog meer moet weten U ontvangt een certificaat van deelname met validatiecode van registerleraar.nl. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: 7 en 28 maart en 4 april van 13.30 uur- 17.00 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Trainers van Actief Ouderschap: David Kranenburg en Willem van der Lugt.

31

21 EEN PRETTIG GESPREK

Doelgroep Leerkrachten po en pedagogisch medewerkers Waar gaat het over? Bereik jij in gesprekken wat je wilt? Ben jij bestand tegen de trukendoos met emoties en manipulatie die in sommige gesprekken wordt opengetrokken? Kan jij in een gesprek het belang van het kind rechtop houden? We communiceren de hele dag. Meestal gaat dat vanzelf, maar in een aantal gevallen is het hard werken om het gesprek goed te laten verlopen. Je gaat je professionele gesprekken altijd in met een bepaalde gedachte. Je wilt iets bereiken of iets te weten komen. Allemaal vanwege jouw goede zorgen voor het kind. Die gesprekken voer je dagelijks, maar ze verlopen elke keer weer anders. Soms heb je het gevoel de sturing kwijt te raken en vraag je je na het gesprek af hoe het zo ver heeft kunnen komen. In deze leergang leer je talloze, essentiële technieken om het gesprek te buigen naar het resultaat dat jij voor ogen hebt. Je leert voor ieder gesprek de beste insteek en optimale voorbereiding toe te passen. Onze trainers en acteurs maken van deze leergang op ontspannen wijze een sprankelende leerzame en leuke training. Bijeenkomst 1 Een goed gesprek Bijeenkomst 2 Gespreksvoorbereiding Bijeenkomst 3 Jouw eigenwijze wijze van gespreksvoering Wat u nog meer moet weten U ontvangt een certificaat van deelname met validatiecode van registerleraar.nl. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Donderdagavond 16 en 30 november en 7 december 2017 van 18.30 uur –

22.00 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Trainers van Actief Ouderschap: David Kranenburg, Willem van der Lugt

32

22 LEESONDERWIJS EN LEESMOTIVATIE GROEP 3 Doelgroep: Leerkrachten groep 3 Waar gaat het over? Wat een verschillen zijn er al als kinderen binnenkomen in groep 3! De één kan al boekjes lezen, de ander kent nog nauwelijks een letter. De één staat te trappelen om te leren lezen, de ander moet er nog niks van hebben. Hoe kun je als leraar aan al die verschillen recht doen? En hoe help je leerlingen lezen te (blijven) zien als een feest waarmee je de wereld kunt ontdekken? Tijdens deze bijeenkomst en een kleine praktijkopdracht gaan we aan de slag om die spagaat kleiner te maken. Aan bod komt onder andere:

- Hoe kun je binnen de leesmethode, als je die gebruikt, meer gaan gebruiken in plaats van volgen; wat kun je weglaten, wat is nu écht belangrijk? Hoe ga je tijd overhouden?

- Hoe kun je het leren lezen betekenisvol maken voor álle leerlingen? En dit zo inrichten dat daarbinnen ruimte is voor brede differentiatie?

Wat u nog meer moet weten Tijdens de bijeenkomsten zal ook aandacht worden besteed aan hoe je een leesmethode zo zinvol en effectief mogelijk in kunt zetten. Wees u zich daar bewust van als u op uw school zonder leesmethode werkt. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Twee bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Donderdagavond 28 september en 2 november 2017 van 19.30 uur tot 21.30

uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 105,00 per deelnemer Docent: Martie de Pater-Sneep. Onderwijsadviseur en rekenspecialist bij De Pater

Onderwijsadvies

33

23 DYSLEXIE EN NU? Doelgroep Voor leerkrachten, intern begeleiders, leesspecialisten en remedial teachers die meer willen weten over dyslexie en de impact hiervan op het leren én het welbevinden van het kind en daarnaast op zoek zijn naar handvatten om het kind met dyslexie zo goed mogelijk te ondersteunen. Waar gaat het over? Iedere leerkracht heeft er ongetwijfeld mee te maken: een leerling met dyslexie in de klas. Maar wat betekent dyslexie voor de leerling en de begeleiding van de leerling in de klas? Ben je je als leerkracht voldoende bewust van de impact die dyslexie kan hebben op het leren én het welbevinden van het kind? Tijdens deze cursus laten we je de impact van dyslexie allereerst zelf ervaren in een ervaringsworkshop om vervolgens de vertaalslag te maken naar de begeleiding van kinderen met dyslexie in de klas. Je leert hoe je psycho-educatie kunt inzetten bij kinderen met dyslexie als het gaat om begeleiding bij hun welbevinden en je krijgt praktische handvatten in de ondersteuning en begeleiding van leerlingen met dyslexie bij het leren. Na deze cursus:

- Weet je welke impact dyslexie kan hebben op het leven en leren van het kind - Weet je hoe je het welbevinden kan ondersteunen met de inzet van psycho-educatie - Weet je hoe je leerlingen met dyslexie praktisch kunt begeleiden bij het leren als het gaat om

aanpassingen en ondersteuning bij de verschillende vakgebieden. Tijdens deze cursus werken we met:

- Ervaringsoefeningen - De laatste wetenschappelijke inzichten over dyslexie - Videofragmenten waarin kinderen en volwassenen met dyslexie aan het woord zijn - Praktische opdrachten en handvatten die direct toepasbaar zijn in de klas

Wat u nog meer moet weten De RID Academie geeft advies en cursussen op het gebied van dyslexie en dyscalculie, waarbij de verbinding tussen wetenschap en onderwijspraktijk centraal staat. De RID Academie is ontstaan vanuit de jarenlange ervaring en expertise die het RID heeft als specialist in onderzoek naar en behandeling van dyslexie en dyscalculie. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 cursus van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 deelnemers en maximaal 20 deelnemers Data: Woensdagmiddag 7 februari 2018 van 14.00 uur tot 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 70,00 per deelnemer Docent: Kirsten van den Berg, psycholoog en regio-expert bij de RID Academie.

34

24 HOOGBEGAAFD ONDERWIJS GROEP 3 Doelgroep Leerkrachten groep 3 en intern begeleiders Hoogbegaafdheid in groep 3, hoe dan? Groep 3 is een heel specifiek jaar. Kinderen leren lezen, rekenen en schrijven waar veel tijd aan wordt besteed. De niveauverschillen zijn bij de start van het jaar enorm. Sommige kinderen kunnen net hakken en plakken terwijl andere kinderen al lezen op Avi E3 niveau (of hoger). Veel hoogbegaafde kinderen hebben torenhoge verwachtingen van groep 3. Deze verwachtingen worden meestal in de eerste week al teniet gedaan. Het rekenen bestaat vooral uit herhaling en er wordt per dag maar één letter aangeboden. De verveling slaat toe en het kind gaat zich aanpassen, clownesk gedrag vertonen of krijgt thuis boze buien. Wat kan je als leerkracht van groep 3 doen om hoogbegaafde kinderen tijdig te signaleren? Hoe kan je ze verrijking bieden, zodat het onderwijs aansluit bij hun leerbehoefte? En hoe zorg je ervoor dat ze –ondanks het aangepaste werk- bij de groep blijven horen? Tijdens de cursus ‘(Hoog)begaafd onderwijs groep 3’ krijg je antwoord op bovenstaande vragen aan de hand van theorie en praktijkvoorbeelden en gaan we zoveel mogelijk praktisch aan de slag. Cursusinhoud Bijeenkomst 1: Signaleren in groep 3, leesproblemen / dyslexie Bijeenkomst 2: Compacten, verrijken en verbreden, versnellen, vervroegde doorstroming klassenmanagement, instructie, creatief denkvermogen Bijeenkomst 3: Bestaand materiaal en reguliere methodes verrijken, zelf verrijkende opdrachten creëren.

Wat u verder nog moet weten : Tijdens de bijeenkomsten wisselen theorie en praktijk elkaar zoveel mogelijk af. Doordat Sasha Jansen zelf werkzaam is in het basisonderwijs, heeft ze veel praktijkervaring en zijn er voldoende mogelijkheden om af te stemmen op individuele vragen van de deelnemers. Tijdens de derde bijeenkomst dient u zelf materiaal mee te nemen (handleidingen en lesmateriaal rekenen, leesonderwijs). De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Daarnaast is de cursus opgenomen in het Registerleraar. U ontvangt hiervoor 13 RU. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10, maximaal 16 deelnemers Data: 30-08-2017/ 20-09-2017 / 25 oktober 2017 van 19.00 uur- 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 165,00 per deelnemer Docent: Sasha Jansen

35

25 UITMUNTEND COACHEN 1E JAAR

“Ik kan niemand iets leren, ik kan iemand alleen laten nadenken” Socrates

Doelgroep Ib’ers die op een hoger niveau willen leren coachen Waar gaat het over? Na het afronden van diverse coachingscursussen en - opleidingen is er bij ib’ers vaak behoefte aan blijvende verdieping en verrijking in de rol als coach. Kennis en vaardigheden m.b.t. coaching zijn belangrijk maar zijn niet altijd voldoende. Soms blijkt het lastig te zijn om met het doel van je school voor ogen, al coachend je collega’s steeds beter in staat te stellen om aan dat schooldoel een bijdrage te leveren. Elke ochtend heeft 3 vaste elementen:

- Uitwisseling van ervaringen - Verkennen van belangrijke maar niet altijd zichtbare elementen in communicatie, die

een rol spelen bij coaching van veranderingsprocessen - Nieuwe “coaching tools” uit de coaching schatkist

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 Data: Dinsdagochtend 5 september, 9 november, 30 januari, 12 april van 9.00 uur-

12.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 410,00 per deelnemer Docent : Marianne Soeters ( Animaz)

36

26 UITMUNTEND COACHEN – VERDIEPING -

“Wijsheid begint met verwondering.” Socrates”

Doelgroep Ib’ers die het 1e jaar ‘uitmuntend coachen’ hebben gevolgd. Waar gaat het over? Het coachen van collega’s is geen gemakkelijke taak. De relatie tussen jou en je collega’s is het belangrijkste houvast. Maar hoe zorg je ervoor dat deze relatie oké blijft, ook als de communicatie tussen jou en een teamlid onder druk staat? En op welke wijze kunnen we met onze collega’s een constructieve bijdrage leveren aan goed onderwijs op onze school? We werken verder met als uitgangspunt dat “elke leerkracht zich wil inzetten voor goed onderwijs” en dat “een lastige collega ergens last van heeft”. Elke ochtend bestaat uit het :

- Uitwisselen van ervaringen - Verdiepen van waarnemen, waarderen, wegwijs worden en waarmaken.

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 Data: 7 september, 7 november, 1 februari, 10 april van 9.00 uur – 12.00 uur Locatie : Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 410,00 per deelnemer Docent: Marianne Soeters ( Animaz)

37

27 SPIRAL DYNAMICS IN HET BASISONDERWIJS

Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders en gedragsspecialisten die willen begrijpen waarom kinderen doen wat ze doen. Laura is 10 jaar en zit sinds kort op de Beatrixschool. Ze is hiernaar toe gegaan omdat ze op de vorige school erg gepest werd. In groep 1 lukte het haar niet om een plekje te vinden in de groep en hoe ouder ze werd hoe meer ze er buiten viel. Laura heeft van alles geprobeerd maar het werd van kwaad tot erger. Omdat haar ouders haar steeds onzekerder zagen worden, hebben ze een andere school voor haar gezocht. Na een paar weken spreekt de nieuwe juf de ouders van Laura aan. Ze vindt het gedrag van Laura erg opvallend. Laura neemt snoep mee naar school om zo vriendschappen te kopen. Daarnaast ziet ze dat Laura alles doet wat de kinderen van haar vragen en dit gaat behoorlijk ver! Wanneer de ouders van Laura dit horen, schrikken ze. Nu zit ze op een nieuwe school en dan gaat het nog niet goed. Waar gaat het over ? In ons werk als leerkracht komen we allemaal wel eens leerlingen tegen waarbij we extra ons best moeten doen om deze leerling te kunnen begrijpen en begeleiden. Spiral Dynamics is een ontwikkelingsmodel dat ons leert over menselijke ontwikkeling en veranderprocessen. Vanuit dit model leer je begrijpen waarom een kind bepaald gedrag laat zien en wat jij als leerkracht kan doen om het kind verder te helpen. Spiral Dynamics is een model dat is opgebouwd uit verschillende kleuren. Elke kleur stelt een fase voor waar een specifieke les (en gedrag) bij hoort. De casus hierboven gaat bijvoorbeeld over een meisje dat de les van paars ‘Ik ben oké, ik pas in de groep’ nog niet heeft geleerd. Doordat ze zich niet veilig voelt, zal ze alles doen om deze veiligheid te ervaren. Als leerkracht kun je haar hierbij helpen zodat ze de les ‘leert’ en door kan naar de volgende –rode- fase. Spiral Dymanics is een zeer boeiend ontwikkelingsmodel dat veel inzicht geeft in de kinderen in je groep, collega’s en jezelf. Een echte aanrader voor iedereen in het onderwijs! Kind in de Kijker is ingeschreven bij het Lerarenregister. Deze cursus is ter validatie ingediend, de verwachting is dat de validatie goedgekeurd wordt. In dat geval heeft u de mogelijkheid om Registerpunten te ontvangen. Wat u verder nog moet weten De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 maximaal 16 deelnemers Data: 11 april en 6 juni 2018 van 14.00 uur- 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 100,00 per deelnemer. Docent: Sasha Jansen ( Kind in de kijker)

38

28 ONDERWIJSASSISTENT EN PASSEND ONDERWIJS VERVOLG

Doelgroep Onderwijsassistenten, die samen met leraren leerlingen begeleiden met uiteenlopende onderwijsvragen. Waar gaat het over? De groepen worden meer divers, dat wil zeggen meer leerlingen met zeer uiteenlopende achtergronden zitten in dezelfde groep. Extra ondersteuning door onderwijsassistenten is dan gewenst. Hiervoor is deze vervolgcursus voor onderwijsassistenten ontwikkeld. Deze cursus is een vervolg op de basiscursus. Deze cursus bestaat uit de volgende drie modulen: 1. Effectieve instructie, deel 1 en 2; (6 uur). Hoe worden duidelijke doelen en gerichte vragen gesteld om helder te communiceren? Onderwijsassistenten leren om effectieve strategieën te gebruiken voor zowel het begin, tijdens en aan het einde van de les. Ze leren ook hoe ze aanpassingen kunnen aanbrengen in de inhouden, om leerlingen zo onafhankelijk mogelijk te laten leren. Planmatig werken en het opstellen van een ontwikkelingsperspectief (OPP) komt hierbij aan de orde. 2. Omgaan met gedrag, deel 1 en 2; (6 uur). Er wordt hier nader in gegaan op de proactieve - en reactieve strategieën behandeld in de basismodulen ‘Omgaan met gedrag’. De nadruk ligt op de verdieping van de technieken om met dit gedrag van leerlingen om te kunnen gaan. 3. Lesgeven aan leerlingen met autisme (3 uur). Welke strategieën heb je als de onderwijsassistent nodig om sociale- en communicatieve vaardigheden van leerlingen met autisme te begeleiden? Welke karakteristieken vertonen leerlingen van autisme? Dit zijn zo de vragen die hier worden beantwoord. Doel van de cursus is dat onderwijsassistenten een professionele educatieve bijdrage leveren aan de extra ondersteuning binnen en buiten de groepen in de school. Wat u verder nog moet weten Tijdens de cursus worden vele praktische handreikingen gegeven in de vorm van observatie-instrumenten en methodieken. Het is de bedoeling dat het geleerde meteen in de praktijk kan worden gebracht. Hier wordt dan op de vervolgbijeenkomsten teruggekomen. De voortgang van de professionele ontwikkeling van de onderwijsassistent wordt bijgehouden middels de web based competentiemeter. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 5 bijeenkomsten van 3 uur en huiswerkopdrachten Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagmiddag van 14.00 – 17.00 uur

13 september Effectieve instructie deel 1 20 september Effectieve instructie, deel 2 4 oktober Lesgeven aan leerlingen met autisme 15 november Omgaan met gedrag, deel 1 22 november Omgaan met gedrag, deel 2

Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

39

Kosten: € 315,00 per deelnemer. Losse modules : Effectieve instructie : €140,00 Omgaan met gedrag €140,00 Lesgeven aan leerlingen met autisme €70,00

Docenten: mw. Arianne Dekker en dhr. Rob Franke (Framework)

40

29 (HOOG)BEGAAFD ONDERWIJS 3-8

Doelgroep : Leerkrachten groep 3 t/m 8 en intern begeleiders Hoogbegaafdheid, rage of realiteit? De laatste jaren schieten de plusklassen als paddenstoelen uit de grond. Ouders komen op school vertellen dat hun kind écht al kan lezen en misschien wel hoogbegaafd is en de overheid is druk bezig met het stimuleren van talentonderwijs. Maar wat is (hoog)begaafdheid nu precies? Zijn dat kinderen die hoog scoren op Cito toetsen of juist niet? Hoe herken je (hoog)begaafde kinderen? Welk gedrag laten ze zien in de klas? Hoe kun je aan de leerbehoefte van (hoog)begaafde kinderen tegemoet komen? Hoe doe je dit op een manier die voor jou als leerkracht haalbaar is? Welke materialen zijn er? Hoe kun je het gewone werk aanpassen? Wat doe je met kinderen die niet (hoog)begaafd zijn, maar die wel goed kunnen leren en hoog scoren op toetsen? En vooral, hoe kun je dit als leerkracht allemaal regelen terwijl er nog 29 andere kinderen in de klas zitten? Tijdens de cursus ‘(Hoog)begaafd onderwijs 3-8’ krijg je antwoord op bovenstaande vragen aan de hand van theorie en praktijkvoorbeelden en gaan we zoveel mogelijk praktisch aan de slag. Cursusinhoud: Bijeenkomst 1: Signaleren, types hoogbegaafde kinderen, onderpresteren en aanpassen. Bijeenkomst 2:Compacten, verrijken en verbreden, versnellen, vervroegde doorstroming klassenmanagement, instructie. Bijeenkomst 3: Bestaand materiaal en reguliere methodes verrijken, zelf verrijkende opdrachten creëren. Bijeenkomst 4: Creatief denken

Wat u verder nog moet weten Tijdens de bijeenkomsten wisselen theorie en praktijk elkaar zoveel mogelijk af. Doordat Sasha Jansen zelf werkzaam is in het basisonderwijs, heeft ze veel praktijkervaring en zijn er voldoende mogelijkheden om af te stemmen op individuele vragen van de deelnemers. Diploma/certificaat De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Daarnaast is de cursus opgenomen in het Registerleraar. U ontvangt hiervoor 14 RU. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10, maximaal 16 deelnemers Data: 07-02-2017, 04-04-2017, 30-05-2017, 13-06-2017 van 19.30 uur – 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 210,00 per deelnemer Docent: Sasha Jansen ( Kind in de Kijker)

41

30 VERDIEPING (HOOG)BEGAAFDHEID

Doelgroep Leerkrachten en intern begeleiders in het basisonderwijs die een substantiële bijdrage willen leveren op het gebied van hoogbegaafdheid/ talentontwikkeling. Doorgaande lijn Steeds meer scholen besteden aandacht aan hoogbegaafdheid. Kinderen worden vaker gesignaleerd waarna er aanpassingen in de lesstof aangebracht worden en/ of kinderen naar een plusklas gaan. Toch is er niet altijd een doorgaande lijn, waardoor de begeleiding van hoogbegaafde kinderen leerkrachtafhankelijk wordt. De verdiepingscursus hoogbegaafdheid is bedoeld voor leerkrachten en intern begeleiders die een bijdrage willen leveren aan het hoogbegaafdenonderwijs op hun eigen school. Na deze verdiepingscursus beschik je over voldoende kennis om collega’s te informeren en bij te staan. Daarnaast ben je in staat beleid te schrijven, de rol van coördinator op je te nemen, een werkgroep aan te sturen of een plusklas te starten. Leerkrachten en intern begeleiders die tijdens schooljaar 2015 – 2016 de cursus ‘(Hoog)begaafd onderwijs aan kleuters’ of ‘(hoog)begaafd onderwijs 3-8’ hebben gevolgd, krijgen in overleg vrijstelling van een aantal onderdelen. Wat u verder nog moet weten Tijdens de bijeenkomsten wisselen theorie en praktijk elkaar zoveel mogelijk af. Doordat Sasha Jansen zelf werkzaam is in het basisonderwijs, heeft ze veel praktijkervaring en zijn er voldoende mogelijkheden om af te stemmen op individuele vragen van de deelnemers. Indien de deelnemer alle bijeenkomsten aanwezig is geweest en de studieopdrachten met een voldoende heeft afgerond, wordt de cursus afgesloten met een certificaat van deelname. Kind in de Kijker is ingeschreven bij het Lerarenregister. Deze cursus is ter validatie ingediend, de verwachting is dat de validatie goedgekeurd wordt. In dat geval heeft u de mogelijkheid om Registerpunten te ontvangen.

42

Praktische informatie Omvang: 8 bijeenkomsten van 2,5 uur en een huiswerkopdracht na elke bijeenkomst Groepsgrootte: Minimaal 8, maximaal 15 deelnemers Data: 6 september, 26 september , 9 november van 19.00 – 21.30 uur,

13december 2017 , 10 januari, 14 februari, 21 maart en 16 mei 2018 van 14.30- 17.00 uur.

Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: €520,00 per deelnemer Docent: Sasha Jansen ( Kind in de Kijker)

43

31 PLUSKLASNETWERK

Doelgroep Leerkrachten van een plusklas en coördinatoren (hoog)begaafdheid Binnen het Plusklasnetwerk gaan we meer de diepte in met betrekking tot het onderwijs aan (hoog)begaafde kinderen. Er zijn zes bijeenkomsten die plaatsvinden op de scholen van de deelnemers. Zo wordt een ‘kijkje genomen in de keuken van collega’s’ en doe je ideeën op voor de eigen onderwijspraktijk. Tijdens de bijeenkomsten komen verschillende inhoudelijke thema’s aan bod en wisselen we -binnen deze thema’s- ideeën uit. Daarnaast is er de mogelijkheid voor casuïstiek. Onderwerpen van de bijeenkomsten Bijeenkomst 1: Doel van de plusklas + werken aan doelen Bijeenkomst 2: Executieve functies Bijeenkomst 3: Gedrag Bijeenkomst 4: Coaching Bijeenkomst 5: Leren - leren Bijeenkomst 6: Leren voor het leven Diploma/certificaat De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Kind in de Kijker is ingeschreven bij het Lerarenregister. Deze cursus is ter validatie ingediend, de verwachting is dat de validatie goedgekeurd wordt. In dat geval heeft u de mogelijkheid om Registerpunten te ontvangen. Praktische informatie Omvang: 6 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 6 maximaal 10 deelnemers Data: 13-09-2017, 22-11-2017, 18-01-2017, 07-03-2017, 23-05-2017, 27-06-2017

14.30 – 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

De eerste bijeenkomst vindt plaats op de Dr. Hiemstralaan. De overige bijeenkomsten op de scholen van de deelnemers.

Kosten: € 500,00 per deelnemer Docent: Sasha Jansen ( Kind in de kijker)

44

32 AAN DE SLAG ALS STARTENDE LEERKRACHT

Doelgroep Startende leerkrachten in het po/sbo. Waar gaat het over Aandacht voor startende leerkrachten in het begin van de carrière is van groot belang, omdat het zorgt voor een snellere ontwikkeling van start- naar vakbekwaam. Startende leerkrachten vinden goed klassenmanagement, het houden van orde en het geven van een goede instructie rekening houdend met verschillen tussen kinderen een hele uitdaging. Daarnaast hebben startende leerkrachten behoefte aan kennis en vaardigheden voor het contact en voeren van gesprekken met ouders. Deze cursus biedt een passende mix van kennisvergroting, coaching op vaardigheden en van elkaar leren aan, waardoor startende leerkrachten worden ondersteund op de verschillende competentiegebieden uit de wet BIO. Cursusinhoud

- Nulmeting op verschillende competentiegebieden. - Aandacht voor de groepsvorming met behulp van inzichten en aanpakken uit ‘Grip op de

groep’. - Klassenmanagement met behulp van onderdelen uit Teach 2.0. - Optimaal werken met het instructiemodel aangevuld met coöperatieve en activerende

werkvormen. - Gesprekken voeren met ouders.

Wat is de opbrengst voor de deelnemers? De deelnemers hebben gewerkt aan:

- Het verder ontwikkelen van houding, kennis en kunde op de verschillende competentiegebieden.

- Het ontwikkelen van een sterker zelfbeeld. - Het vergroten van hun zelfvertrouwen, zodat hun vermogen om te groeien toeneemt en zij

betere prestaties leveren. Wat u nog meer moet weten Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus twee maal video-opnamen maken van lessen waarin zij gebruik maken teachtechnieken en/of coöperatieve werkvormen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 Data: Woensdagavonden 30 augustus, 4 oktober, 8 november van 19.00 - 22.00

en woensdagmiddag 6 december van 13.30-16.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 435,00 per deelnemer Docent: Leonie van de Lavoir, CED-Groep

45

33 BASISCURSUS TEACH LIKE A CHAMPION PO

Doelgroep Leerkrachten po. Waar gaat het over De cursus Teach like a Champion is gebaseerd op het gelijknamige boek van Doug Lemov dat door de CED-Groep vertaald is voor de Nederlandse onderwijsmarkt. In de basiscursus worden de belangrijkste basistechnieken uit Teach Like a Champion behandeld. Deze technieken hebben te maken met het neerzetten van een sterke gedragscultuur, hoge verwachtingen hebben van leerlingen en het genereren van een grote mate van betrokkenheid van leerlingen. Cursusinhoud U leert concreet te kijken welk gedrag leerlingen nodig hebben van hun leerkracht/docent om zelf gewenst gedrag te kunnen vertonen. Dit doen we aan de hand van hulpvragen die u vanuit uw team meeneemt. Centraal uitgangspunt: U kunt het gedrag van kinderen pas veranderen, als het gedrag van de leerkracht verandert. Aan bod komen:

- Basistechnieken t.a.v. het opbouwen van een sterke gedragscultuur in de klas - Basistechnieken 'Hoge verwachtingen hebben van leerlingen' - Basistechnieken t.a.v. leerlingen betrokken en geactiveerd houden tijdens de lessen - Teachtechnieken in relatie tot lesmodellen en opbrengstgericht werken.

Tijdens de cursus wordt gebruik gemaakt van praktijkvoorbeelden, simulatieactiviteiten en reflectieopdrachten. Dit wordt ondersteund door voorbeelden uit de Nederlandse en Amerikaanse onderwijspraktijk. Er ligt een sterke nadruk op leerkrachtvaardigheden in relatie tot opbrengstgericht en resultaatgericht werken. Wat is de opbrengst voor de deelnemers

- Kennisgemaakt met de belangrijkste basistechnieken van Teach Like a Champion. - Een aantal basistechnieken in de praktijk uitgeprobeerd.

Wat u verder nog moet weten

- Bij de opdrachten behoort het bestuderen van de literatuur. U krijgt tijdens de eerste bijeenkomst het boek Teach 2.0 uitgereikt.

- Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus twee maal video-opnamen maken van lessen waarin zij gebruik maken van Teach-technieken. Het is van belang dat er gebruik gemaakt wordt van toestemmingverklaringen van ouders. Voorbeelden hiervan kunt u bij de cursusleiding vragen.

De cursist ontvangt een certificaat van deelname voor registerleraar.nl (28 RU) als hij/zij alle bijeenkomsten aanwezig is geweest en twee maal video-opnamen heeft gemaakt. Overige informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers Data: 8 januari, 19 februari, 19 maart en 16 april 2018 van 19.00-22.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 475,00 per deelnemer ( Inclusief boek) Docent: Rianda Heintz ( CED )

46

34 BASISCURSUS SKILLIS

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? We vinden het allemaal belangrijk dat we onze kinderen opvoeden tot kritische burgers, probleemoplossers, die goed kunnen samenwerken en ook nog betrokken zijn bij de wereld om hen heen. De zogenoemde vaardigheden van de 21e eeuw hebben we in het onderwijs vertaald in ingewikkelde modellen. Maar de termen die daarin worden gebruikt vallen buiten de belevingswereld van onze leerlingen. Hoe kunnen we hen duidelijk maken wat we van hen verwachten? Skillis heeft het complexe vraagstuk over toekomstbestendig leren teruggebracht naar vier kernvaardigheden: denkkracht, perspectief nemen, zelfregulering en samenwerken. De vier kernvaardigheden zijn vertaald in leerlingentaal. Die zijn:

- Sterke denker - Doe-het-zelver - Open kijker - Teamspeler

Cursusinhoud De kernvaardigheden van Skillis kun je gebruiken tijdens de dagelijkse lespraktijk en passen bij iedere lesinhoud. Stel dat een leerling bezig is met een werkstuk en al heel veel informatie heeft gevonden, maar niet goed weet hoe hij de informatie kan gebruiken. Dan kun je als leerkracht vragen: 'hoe zou een sterke denker dit aanpakken: welke vragen stelt een sterke denker? De leerling antwoord: '"De sterke denker stelt de vraag: Wat kan ik met deze informatie?'. Leerkracht: 'Heel goed en wat zijn de vervolgvragen?' Leerling: 'Welke bronnen zijn betrouwbaar en welke niet?' en 'Welke informatie is belangrijk voor mijn werkstuk en welke informatie niet?' Leerkracht: 'Wat ga je nu doen? 'Leerling: 'ik ga het aanpakken als een echte 'doe-het-zelver': alle onbetrouwbare bronnen skip ik en van de info die overblijft, selecteer ik alleen de bronnen die direct betrekking hebben op mijn werkstuk.’ Aan bod komen:

- De vier kernvaardigheden en hoe die gebruikt kunnen worden bij de dagelijkse lespraktijk - De leerling profielen - De vijf gouden didactische regels - Werkvormen voor iedere dag in de klas

Wat is de opbrengst voor de deelnemers Kennisgemaakt met de kernvaardigheden van Skillis en de toepassing daarvan in de klas. Wat u verder nog moet weten Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus huiswerkopdrachten maken en/of uitvoeren. Het Startboek Skillis groep 5 t/m 8 is beschikbaar vanaf maart 2017. Het Startboek Skillis groep 1 t/m 4 verschijnt begin 2018. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

47

Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 Data: 7 februari, 7 maart, 4 april en 23 mei 2018 van 13.30-16.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 475,00 per deelnemer ( Inclusief boek) Docent: Robert Jacobs, CED-Groep

48

35 CURSUS CO-TEACHING, INDIVIDUELE VARIANT

Doelgroep Leraren, onderwijsassistenten, intern begeleiders, (preventief) ambulant begeleiders die samen leerlingen begeleiden met uiteenlopende onderwijsvragen. Waar gaat het over? De groepen worden meer divers worden, dat wil zeggen meer leerlingen met zeer uiteenlopende achtergronden zitten in dezelfde groep. Extra ondersteuning, in de vorm van meer handen in de groep, is dan gewenst. Hiervoor is deze cursus ontwikkeld. Deze cursus bestaat uit de volgende twee bijeenkomsten: 1. Co-Teaching. Vroeger stond de leraar er alleen voor in de groep. Het gebeurt nu meer en meer dat twee volwassenen voor de groep staan. We noemen dat Co-Teaching. Hoe ziet dat er nu precies uit? Er worden zes vormen van Co-Teaching onderscheiden. Deze vormen worden uitgelegd met voorbeelden uit de praktijk. 2. Co-Teaching en Ondersteuning. De ondersteuning naar leerlingen kent vele vormen. De Co-Teacher zal vooral worden ingezet binnen de basis – extra ondersteuning. Op basis van de diversiteit van de leerling populatie binnen de groep en/of de school worden keuzes gemaakt omtrent de inzet van de onderwijsassistent. Aan de hand praktijk voorbeelden worden deze begrippen toegelicht. Doel van de cursus is dat betrokken medewerkers een professionele educatieve bijdrage leveren aan de extra ondersteuning binnen en buiten de groepen in de school. Wat u verder nog moet weten Tijdens de cursus worden vele praktische handreikingen gegeven in de vorm van observatie-instrumenten en methodieken. Het is de bedoeling dat het geleerde meteen in de praktijk kan worden gebracht. Hier wordt dan op de vervolgbijeenkomsten teruggekomen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur en huiswerkopdrachten Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagmiddag 21 maart 2018 en 11 april 2018 van 14.00 – 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 140,00 per deelnemer Docent: mw. Arianne Dekker en dhr. Rob Franke (Framework)

49

36 CO-TEACHING TEAMVARIANT

Doelgroep Schoolteams, die met Co-Teachers werken. Waar gaat het over? De groepen worden meer divers, dat wil zeggen meer leerlingen met zeer uiteenlopende achtergronden zitten in dezelfde groep. Extra ondersteuning, in de vorm van meer handen in de groep, is dan gewenst. Hiervoor is deze cursus ontwikkeld. Deze cursus bestaat uit twee bijeenkomsten. Vroeger stond de leraar er alleen voor in de groep. Het gebeurt nu meer en meer dat twee volwassenen voor de groep staan. We noemen dat Co-Teaching. Hoe ziet dat er nu precies uit? Er worden zes vormen van Co-Teaching onderscheiden. Deze vormen worden uitgelegd met voorbeelden uit de praktijk. Doel van de cursus is dat we een professionele educatieve bijdrage leveren aan de extra ondersteuning binnen en buiten de groep in de school. Wat u verder nog moet weten Tijdens deze bijeenkomst worden vele praktische handreikingen gegeven in de vorm van observatie-instrumenten en methodieken. Het is de bedoeling dat het geleerde meteen in de praktijk kan worden gebracht. Hier wordt dan tijdens de tweede bijeenkomst op teruggekomen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur Data: In overleg met de school Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

of op de eigen locatie. Kosten: € 500 per team Docent: mw. Arianne Dekker en dhr. Rob Franke (Framework)

50

37 COÖPERATIEVE LEERSTRATEGIEËN

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over Door het inzetten van coöperatieve leerstrategieën in uw lessen verdriedubbelt u de opbrengst: meer sociale verbondenheid, hogere leeropbrengsten en een goed georganiseerde klas. Coöperatieve leerstrategieën zijn een krachtig onderwijsmiddel. Door ze juist in te zetten kunt u zorgen voor:

- Meer effectieve leertijd - Meer interactie over de leerstof en meer oefenkansen - Betere aansluiting bij de behoeften, mogelijkheden en talenten van leerlingen: leerlingen

voelen zich competent. - Versterken van sociaal klimaat, leerlingen ontwikkelen sociale vaardigheden - Leerlingen die beter verwoorden hoe ze hun opdrachten aanpakken en oplossen. Hierdoor

leren ze bewuster. En dat levert betere leerresultaten op! - Goed georganiseerd klassenmanagement. De groep neemt gezamenlijk verantwoordelijkheid

voor elkaar en het functioneren van de groep. Cursusinhoud De cursus is praktijkgericht. Er wordt gewerkt volgens de principes en aanpak van Prof. Dr. Spencer Kagan. Wat is de opbrengst voor de deelnemers?

- De deelnemers kennen de acht coöperatieve basis leerstrategieën en kunnen ze toepassen in de klas.

- Door de juiste inzet van coöperatieve leerstrategieën zorgt de deelnemer voor een grotere betrokkenheid van leerlingen en een verbetering van hun samenwerkingsgedrag in zijn klas.

Wat u nog meer moet weten Deze cursus is interessant voor leerkrachten die:

- opbrengstgericht willen werken. Onderzoek wijst uit dat prestaties van leerlingen toenemen wanneer de leraar coöperatieve leerstrategieën inzet.

- minder frontaal willen lesgeven, maar meer gevarieerd en interactief om beter aan te sluiten bij de diverse onderwijsbehoeften.

- het sociale klimaat in hun klas willen versterken. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers Data: 23 januari, 20 februari en 20 maart 2017 van 19.00-21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 305,00 per deelnemer ( inclusief map) Docent: Margo van den Berg, CED-Groep

51

38 BOUWEN AAN EEN PRETTIGE GROEP

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? Je prettig en veilig voelen op school is een belangrijke voorwaarde om tot leren te komen. Dit ontstaat als de leerlingen met elkaar een positieve, samenhangende groep vormen. De leerkracht en de leerlingen voelen zich medeverantwoordelijk voor de groep, hebben respect voor elkaar en zijn bereid om samen te werken. Dit brengt rust en een prettige sfeer, die een goede basis is om op een effectieve manier onderwijs te geven. Vanzelfsprekend biedt dit grotere kansen voor leerlingen om zichzelf te ontwikkelen; in het leren en als persoon! De leerkracht heeft zicht op het proces van groepsvorming en heeft kennis van effectief leerkrachtgedrag om de groepsvorming te begeleiden, zodat een positieve groep kan ontstaan. De leerkracht benut de inzet en betrokkenheid van ouders in dit proces. Twee periodes in het schooljaar lenen zich bij uitstek voor het bouwen aan een positieve groep: de eerste weken na de zomervakantie en na de kerstvakantie. Wat u verder nog moet weten In een training van 3 keer 2 uur krijg je naast theorie over groepsvorming, handvatten hoe jij als leerkracht het groepsproces kan begeleiden, zodat een positieve groep kan ontstaan. Je leert welk leerkrachtgedrag in welke fase van het groepsproces bijdraagt aan een positieve groep. Je krijgt handige tools en ideeën aangereikt die direct toepasbaar zijn in de klas. Ook denk je na over de rol van de ouders en hoe jij hen hier als leerkracht bij kan betrekken. Evaluatie en bijsturing van het groepsproces krijgen nadrukkelijk de aandacht in de tweede en derde bijeenkomst. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 10 deelnemers Data: dinsdag 29 augustus, 19 september en 24 oktober 2017 van 19.30-21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 260,00 per deelnemer Docenten: Alie Bootsma, gedragstrainer en Carola Klop, orthopedagoog, Citadel

52

39 DE KRACHTGERICHTE LEERLING- EN GROEPSBESPREKING

Doelgroep Intern Begeleiders Waar gaat het over? De leerling- en groepsbespreking vormen hét middel voor de IB-er om met de leraar in gesprek te zijn over de groep en individuele leerlingen. In deze training gaat het om het voeren van een krachtgerichte leerling- en groepsbesprekingen vanuit de nieuwe visie op handelingsgerichte werken; van structuur naar cultuur. Een leerkracht brengt een leerling in of heeft vragen over zijn groep. Hij ervaart hierbij belemmeringen bij zichzelf in de aanpak van de ondersteuningsvraag. Hoe kun je daar als begeleider mee omgaan? Bij krachtgericht werken stem je af op de idealen en kern-kwaliteiten van de leerkracht, maar ook op de interne belemmeringen die een effectieve aanpak in de weg zitten. Tijdens de training maak je kennis met de achtergrond en de aanpak van krachtgericht werken en het model van de luisterthermometer. Door middel van demonstraties en korte oefeningen ervaar je het verschil met een probleemgerichte benadering. Daarbij komen gesprekstechnieken, het coachend vragen stellen en het formuleren van doelen aan de orde. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij casuïstiek uit de scholen. In de derde en vierde bijeenkomst bekijken we elkaars ingebrachte beelden en kijken we aan de hand hiervan hoe de begeleider de leerkracht in zijn kracht zet en oog heeft voor de interne belemmeringen van de leerkracht. Daarbij staat het feedback geven en ontvangen centraal. Bijeenkomst 1: de visie en uitgangspunten van handelingsgericht werken 2.0 de cyclus planmatig handelen op groepsniveau van structuur naar cultuur het voeren van de krachtgerichte groepsbespreking. Bijeenkomst 2: het doel van de leerlingbespreking een handelings- én opbrengstgerichte bespreking het voeren van een krachtgerichte leerlingbespreking. Bijeenkomst 3: activeren versus compenseren feedback geven en ontvangen aan de hand van ingebrachte beelden Bijeenkomst 4: activeren versus compenseren feedback geven en ontvangen aan de hand van ingebrachte beelden evaluatie en afsluiting

53

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 15 deelnemers Data: Donderdagavond 5 oktober, 2 en 23 november en 14 december van 19.00 -

22.00

Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 370,00 per deelnemer Docent: Marlies van der Burg (Spring; scholen in praktijk)

54

40 WORKSHOP KENNISMAKEN MET WOORDENSCHATDIDACTIEK VOLGENS DE VIERTAKT

Doelgroep Leerkrachten, onderwijsassistenten, remedial teachers, intern begeleiders van het primair onderwijs. Waar gaat het over? Woorden zijn de bouwstenen van de taal, waardoor kinderen in staat zijn te communiceren. Een goede woordenschat heeft een nauwe relatie met sociaal-emotioneel welbevinden en de cognitieve ontwikkeling. Een grotere woordenschat leidt tot betere schoolprestaties. Er is steeds meer bekend over de belangrijke relatie tussen woordenschat, vlot technisch lezen en begrijpend lezen. De woordenschat van kinderen kun je systematisch opbouwen. De aanpak van ‘Met Woorden in de Weer’, ontwikkeld door Marianne Verhallen en Dirkje van den Nulft maakt dit mogelijk. Deze is gebaseerd op de viertakt. De aanpak leert je hoe je woorden bewust selecteert en ze semantiseert (uitlegt). Door deze woorden, die zichtbaar zijn in de klas, duurzaam in te slijpen (consolideren) en als laatste stap deze te controleren, is het mogelijk om de woordenschat van kinderen systematisch en creatief succesvol uit te breiden. Werken aan woordenschat is werken aan schoolsucces! Deze workshop is niet alleen bedoeld om een eerste kennismaking te krijgen met de aanpak volgens de viertakt, maar het is zeker dat u de volgende dag anders naar uw lesstof kijkt en bewuster omgaat met onbekende woorden! Met die ervaringen gaan we de tweede avond de diepte in: we bespreken ervaringen, lossen knelpunten op en bekijken hoe de aanpak van de viertakt handen en voeten kan krijgen binnen de eigen school. Wat u verder nog moet weten De deelnemers maken kennis met:

- de uitgangspunten van deze effectieve en gestructureerde woordenschatdidactiek; - de wijze waarop woorden en begrippen in een logisch verband en een functionele context

aangeboden kunnen worden; - de manier waarop woordclusters visueel worden weergegeven; - de wijze van consolideren en controleren.

De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 6 en maximaal 15 deelnemers Datum: maandag 30 oktober en 20 november 2017 van 19.00 uur tot 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 145,00 per deelnemer 7??5?? ?euro per deelnemer Docenten: Wilmy van Hartingsveldt, logopedist, Citadel

55

41 DE 7 UITDAGINGEN

Doelgroep Po: onderwijsassistenten, beginnende leerkrachten, ib’ers en zorgcoördinatoren die meer basiskennis willen hebben van meer- en hoogbegaafdheid. Waar gaat het over: De 7 uitdagingen waar leerkrachten tegenaan lopen in het begeleiden van talent en de praktische handvatten hiervoor:

- Hoe kun je deze problemen voorkomen? Daarna kijken we naar hoe je ze oplost als ze al opgetreden zijn

- Hoe deze technieken zo toegepast kunnen worden dat de hele groep er mee vooruit geholpen kan worden

- Leren leren principes en technieken om leerlingen meer controle en eigenaarschap over hun eigen leerproces te geven

- Hoe je de specifieke identiteit van de school hierop aan kunt laten sluiten - Hoe je deze tools die je in deze training leert, in kunt zetten in andere trajecten zoals

handelings- en opbrengstgericht werken. Het resultaat: Je ontvangt praktische tools om de volgende dag leerlingen te helpen die

- gedemotiveerd zijn, moeite hebben met leren, weinig doorzettingsvermogen laten zien - je herkent getalenteerde leerlingen beter en kunt ze een passender aanbod geven waardoor

ze beter in hun vel komen te zitten - je staat steviger in je schoenen om je pedagogische aanpak naar ouders te onderbouwen - je leert een aantal effectieve methodes om structurele problemen in het onderwijs aan te

pakken zoals het niet af krijgen van weektaken en andere zaken

Dit betekent voor jullie: - meer inzicht in waarom leerlingen soms moeilijk vooruit te krijgen zijn - meer rust omdat je zeker weet dat je het juiste aan het doen bent - dat je bewezen effectieve methodes gebruikt en dus het wiel niet opnieuw hoeft uit te

vinden

Wat u nog meer moet weten Het boek de 7 Uitdagingen van Tijl Koenderink kan worden gebruikt als naslagwerk . De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 20 deelnemers Data: 6 september 2017 13:30-16:30 en 11 oktober 13:30-16:30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 210,00 per deelnemer ( inclusief boek) Docent: Dick Vewij (trainer bij Novilo)

56

42 ADHD & MEERBEGAAFDHEID

Doelgroep Onderwijsassistenten, leerkrachten, ib’ers en zorgcoördinatoren bij wie de basiskennis van meer- en hoogbegaafdheid reeds bekend is en verdieping zoekt. Waar gaat het over? AD(H)D, er zijn veel discussies over. Bestaat het eigenlijk wel en zijn medicijnen nu goed of slecht? In deze training kijken we naar AD(H)D op zich, de kenmerken, de soorten, naar AD(H)D in combinatie met hoogbegaafdheid en naar AD(H)D als misdiagnose bij hoogbegaafden. De symptomen van AD(H)D in de DSM vertonen opvallend veel gelijkenis met kenmerken van hoogbegaafdheid. Daarbij aangemerkt dat die symptomen zich bij een hoogbegaafd kind vooral voordoen in een ‘academisch oninteressante omgeving’. Ook als we kijken naar de zes typen van hoogbegaafde leerlingen, pikken we er zo een paar uit die snel als AD(H)D-er gezien zouden kunnen worden. Misdiagnoses liggen op de loer en hier ligt een duidelijke taak voor de talentbegeleider; door goede informatie te geven over hoogbegaafdheid, uit te leggen wat een kind nodig heeft en wat er gebeurt als hij niet het juiste krijgt aangereikt, kun je ouders en leerkrachten helpen om het gedrag op de juiste wijze te duiden én de juiste remedie te zoeken. Een directe remedie is uiteraard het geven van aangepast en uitdagend onderwijs, maar ook het aanleren van vaardigheden is van groot belang. AD(H)D kenmerkt zich door zwakke executieve functies; hoogbegaafden hebben vaak evenzeer moeite met die vaardigheden omdat ze, door alles via het denken te doen, die niet hoefden te ontwikkelen. Het is dus voor al deze kinderen – hoogbegaafd, AD(H)D of een combinatie – goed om deze executieve functies te versterken. Met een goede begeleiding en psycho-educatie kunnen zij vaardigheden die ze moeilijk vinden onder de knie krijgen – daardoor zullen ze beter functioneren en meer zelfvertrouwen krijgen. Wat u nog meer moet weten Deze training is bedoeld als verdieping bovenop de basiskennis van meer- en hoogbegaafdheid. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Een bijeenkomst van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 20 deelnemers Data: 14 februari 13:30 - 16:30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 95,00 per deelnemer Docent: Dick Verwij (trainer Novilo)

57

43 ONDERPRESTEREN EN MEERBEGAAFDHEID

Doelgroep Onderwijsassistenten, leerkrachten, ib’ers en zorgcoördinatoren bij wie de basiskennis van meer- en hoogbegaafdheid reeds bekend is en verdieping zoekt. Waar gaat het over Hoogbegaafden hebben een enorme drive om te leren. Als leerlingen hun motivatie verliezen en niet meer naar vermogen presteren, gaat het dus ergens mis. In deze training leert men de valkuilen kennen, en leert men onderpresteren te keren of als het lukt beter nog te voorkomen. Onderpresteren heeft meerdere oorzaken. Hoogbegaafde leerlingen hebben vaak niet geleerd te leren en lopen vast als iets ineens niet vanzelf gaat. De leerstof te makkelijk en ze verliezen ze hun motivatie, ze kunnen moeite hebben met plannen, aan de slag gaan of zelfstandig werken. Of ze zien het nut van het schoolse leren niet in en dwalen af naar al die interessante vraagstukken in hun hoofd. Zo missen ze instructie en lopen ze hiaten op. In deze training leer je het verschil tussen relatieve en absolute onderpresteerders en wat de symptomen zijn, zoals wisselende prestaties, vage lichamelijke klachten, vluchtgedrag. Ook leer je de verschillende typen onderpresteerders kennen, waaronder de uitsteller, het muurbloempje of de ritselaar. Is het onderpresteren al lang aan de gang, dan vergt het tijd en aandacht om het te keren. In deze training maak je kennis met de theorie van Seligman, het stappenplan van Witley en het non-directief coachen van Hogers. Het doel van deze training is te leren de leerling erbij te houden, gemotiveerd te houden of opnieuw te motiveren, in een flow te brengen en, dat is het mooiste, in verbinding te brengen met zijn eigen betekenis in dit leven. Wat je kunt verwachten: Zicht op problematiek onderpresteren, Concrete plannen voor aanpak , Oefeningen in de groep , Literatuurtips, Hand-out

Wat u nog meer moet weten Deze training is bedoeld als verdieping bovenop de basiskennis van meer- en hoogbegaafdheid. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Een bijeenkomst van 3 uur Groepsgrootte: 8 tot 20 personen Data: 13 december 2017 van 13:30 uur - 16:30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: €95,00 per deelnemer Docent: Dick Verwij (trainer Novilo)

58

44 UPDATE JE KENNIS OVER TAAL EN LEZEN IN ÉÉN AVOND

Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers die op de hoogte willen zijn en blijven van actuele ontwikkelingen rond taal en lezen. Waar gaat het over? Gedurende twee schooljaren (2016-2017 en 2017-2018) kunnen leerkrachten, remedial teachers of intern begeleiders die affiniteit hebben met taal en/ of lezen diverse modules volgen binnen de domeinen taal en lezen. Deze modules worden op donderdagavond gegeven van 19.00 uur tot 21.30 uur op EC Rotonde, door docenten uit de regio. Je volgt deze modules samen met collega’s die de opleiding tot taal-en/of leescoördinator volgen. Je kunt je per module opgeven. Datum Modules leescoördinator

Modules Taalcoördinator

14 September 2017

4. Woordenschat Docent: Wilmy van Hartingsveldt

9 November 2017

5. Leesbevordering Docent: Margo van den Berg

11 Januari 2018 5. Spellen Docent: Cees Hereijgens

8 Februari 2018

6. Stagnatie leesproces Docent: Erna Slingerland

22 Maart 2018

6. Taal in alle vakken Docent: Wilmy van Hartingsveldt

De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: bijeenkomsten van 2 ½ uur Groepsgrootte: minimaal 6 Data: zie schema Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 85,00 per module per deelnemer Docenten: Margo van den Berg, Wilmy van Hartingsveldt, Anneke Hendriks,

Cees Hereijgens, Erna Slingerland

59

45 OMGAAN MET LASTIGE OUDERS/ MOEILIJKE GESPREKKEN MET OUDERS

Doelgroep Leerkrachten Waar gaat het over? Hoe voer je gesprekken met (lastige) ouders? En wat doe je als de communicatie lastig wordt? Als leerkracht moet je steeds meer kunnen samenwerken met ouders en voor de ontwikkeling van kinderen is het goed als ouders betrokken zijn bij de school. Maar hoe doe je dit zo goed mogelijk als leerkracht? De kinderen uit je klas hebben allemaal verschillende ouders met verschillende achtergronden die niet altijd matchen met je eigen normen en waarden. Wil je meer weten over het communiceren met (lastige) ouders? Volg dan deze bijeenkomsten. Bijeenkomst 1: gesprekstechnieken toepassen en het leren voeren van een ‘slecht-nieuwsgesprek’. Bijeenkomst 2: omgaan met ‘lastige’ ouders en eigen afstemming. In iedere bijeenkomst is ruimte voor inbreng van eigen casussen. Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Dinsdagavond 7 en 21 november 2017 van 19.00 – 21.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915Kosten: € 105,00 per deelnemer Docent: Mevr. C. (Caroline) van der Plas MSc, NVO Orthopedagoog-generalist en onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

60

46 MOTIVATIE: EIGENAARSCHAP BIJ LEERKRACHTEN EN LEERLINGEN

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? Motivatie wordt wel gezien als hét probleem van de 21e eeuw. Leerlingen op de middelbare school leken al langere tijd behept met dit ‘heb-geen-zin’-virus. Nu treffen we echter op veel basisscholen dezelfde houding: ‘saai!’ En dat terwijl leerkrachten zo hun best doen om de lessen leuk te maken! Waar komt ondermaatse betrokkenheid vandaan? Hoe matig is de motivatie van onze leerlingen eigenlijk? En waar zouden we aandacht aan kunnen besteden voor het opkrikken van de motivatie van leerlingen? In deze cursus beschouwen we de oorzaken van het motivatieprobleem in het onderwijs, gaan we de werking ervan verkennen, ontdekken we welke sleutels in onze handen liggen om motivatie te versterken, doen we ontwerpgericht onderzoek naar de effecten daarvan in ons eigen dagelijkse werk, zoeken we kruisbestuiving door good practices met elkaar te delen. Tijdens de bijeenkomsten zullen de cursisten dus plannen maken, die direct toepasbaar zijn in hun dagelijkse onderwijspraktijk. Ben je gemotiveerd om op een heel praktische manier aan de slag te gaan met jouw leervragen over dit onderwerp, volg dan deze cursus! De bijeenkomsten zullen een goede mix zijn van verdieping, uitwisseling, videomateriaal als illustraties en het werken aan je eigen onderwijspraktijk. Bijeenkomst 1: inleiding – wat is motiverend? - motivatietheorie 1 – inventarisatie en uitwisseling: wat doe ik nu? - Wat zijn motivatieversterkende sleutels – opdracht voor de werkvloer: opzet ontwerpgerichte aanpak: analyse. Bijeenkomst 2: inleiding – uitwisseling analyse van de onderwijspraktijk - motivatietheorie 2 – motivatieversterkende sleutels: uitwerking – praktische werkvorm – opdracht voor de werkvloer: (beeld)materiaal verzamelen: het experiment. Bijeenkomst 3: inleiding – uitwisseling experimenten – motivatietheorie 3 – lastige dilemma’s in de praktijk – opdracht voor de praktijk: borging. In iedere bijeenkomst is ruimte voor inbreng van eigen casussen. Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers. Data: Maandagavond 22 januari, 12 februari en 12 maart 2018. van 19.00 uur – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 160,00 per deelnemer Docent: Mevr. J.N. (Joyce) Couprie-van Hall, onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

61

47 EIGENAARSCHAP VAN LEERLINGEN

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over Uw ambitie is actieve, lerende en ondernemende leerlingen die hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Immers, wanneer een leerling in staat is zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn leren, dan kan hij of zij blijven leren. Met de aanpak Eigenaarschap van leerlingen geeft u leerlingen een actieve rol in het monitoren van hun voortgang en maakt u zelfsturing en reflectie van uw leerlingen concreet. Cursusinhoud Het stimuleren van 'zelfsturende competenties' doet u in de klas aan de hand van de volgende stappen:

- Data: de leerling verzamelt data over zijn leren. - Duiden: de leerling beoordeelt zijn resultaten; hij kijkt terug op wat hij heeft gedaan en hoe

dat heeft bijgedragen aan de leerresultaten. Hij bedenkt wat goed heeft gewerkt en wat anders/beter kan.

- Doelen: de leerling weet welke doelen hij de komende periode wil behalen, welke groepsdoelen en mogelijk welke individuele herhaaldoelen. De leerling kent de criteria voor het behalen van een doel en kijkt samen met de leraar naar de doelen voor de komende periode.

- Doen: de leerkracht zorgt ervoor dat de leerlingen de doelenkaarten betrekken tijdens de instructie en afsluiting van de les. De leerkracht sluit af met een mini-check, zodat leerlingen weten of ze met die les het doel hebben behaald.

Bij alle stappen krijgt u heldere informatie over de actie die moet worden ondernomen. Dit om het proces in goede banen te leiden. U krijgt praktische tools en ideeën, zodat u en uw leerlingen concreet aan de slag kunnen met het thema eigenaarschap.

Bijeenkomst 1 - Theoretisch kader en uitgangspunten van het 4D-model en Hattie - Zelfregulatie, hoe werkt dat? En wat kunt u en wat kan de leerling met het

dashboard/resultatenkaart? - Feedback, reflectie en evaluatie om leerprocessen te bevorderen. Dit toegepast op

toetsresultaten van leerlingen en bij het in beeld brengen van eigen leerresultaten.

Bijeenkomst 2 - Koppeling tussen schoolstandaard en wat dat betekent voor het dashboard en de

resultatenkaart. - Het bespreken van tools en hoe je een eerste aanzet kunt maken die afgestemd is op de

groep. - Hoe voer je een duidingsgesprek met de leerlingen over het interpreteren van zijn werk en

de resultaten.

- Bijeenkomst 3: - Nabespreking over de toegepaste tools. - Bespreking van het dashboard en de resultatenkaart aan de hand van nieuwe gegevens.

62

- Casus van een leerling met specifieke onderwijsbehoeften en wat te doen met zijn eigenaarschap.

Wat is de opbrengst voor de deelnemers U bereikt met eigenaarschap van leerlingen een gemotiveerde leerling die nadenkt over zijn eigen leerproces en verantwoordelijkheid ervoor neemt.

- De leerling ervaart wat het resultaat is van zijn inspanning (motivatie). - De leerling doet kennis op over waar hij zou moeten zijn en hoe hij dat het beste kan

bereiken (zelfsturing). - De leerling weet wat het behalen van het leerdoel hem persoonlijk oplevert en het is

duidelijk waar en hoe hij daar op korte en lange termijn naar toe werkt (competentie). - De leerling is doelgerichter aan de slag en controleert steeds of hij inderdaad op weg is om

de doelen te behalen (growth mindset). Wat u verder nog moet weten

- Na elke bijeenkomst zijn er concrete huiswerkopdrachten, waarmee tijdens de volgende bijeenkomst gewerkt wordt.

- De cursisten ontvangen een cursusmap met achtergrondinformatie en de ontwikkelde tools die ze kunnen inzetten in de klas.

- De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 10 en maximaal 18 Data: Dinsdagavond 9 januari, 13 februari en 13 maart 2018 van 19.00 – 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 290,00 per deelnemer Docent: (nog niet bekend,) CED-Groep

63

48 WERKGEHEUGENPROBLEMEN BIJ KINDEREN

Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders Waar gaat het over? Hoe ga je om met werkgeheugenproblemen bij kinderen? Heeft u een kind in de groep dat moeite heeft met het opvolgen van instructies? Een leerling die het lastig vindt om kleine hoeveelheden informatie te onthouden terwijl hij tegelijkertijd andere gegevens verwerkt? Dit kind kan problemen hebben met het werkgeheugen. Kinderen met een zwak werkgeheugen ondervinden in het dagelijks leven problemen met taken die een beroep doen op het opslaan en verwerken van nieuwe informatie. Dikwijls wordt gedacht dat deze kinderen snel zijn afgeleid en concentratieproblemen hebben. Het is belangrijk om werkgeheugenproblemen te herkennen. Centraal Nederland heeft expertise over dit onderwerp en wil graag haar kennis delen. Aan de orde komt onder andere:

- het werkgeheugen en de invloed daarvan op het leren; - de signalering van werkgeheugenproblemen; - interventies voor het verbeteren van het werkgeheugen.

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname, bij minimaal 80% aanwezigheid. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Datum: Maandagavond 23 oktober van 19.00 uur- 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 55,00 per deelnemer Docent: Mevr. H.W. (Hetty) Noordegraaf, GZ-psycholoog, onderwijsadviseur bij

Centraal Nederland of mevr. C. (Caroline) van der Plas, NVO Orthopedagoog-generalist, onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

64

49 AANDACHT VOOR VLUCHTELINGENKINDEREN & TRAUMA BIJ KINDEREN

Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders Waar gaat het over? Deze workshop gaat over de opvang van vluchtelingenkinderen in je klas. Hoe vang je deze kinderen op? Welke sociaal-emotionele problemen kan je tegenkomen? Daarnaast bieden we verdieping aan trauma ontwikkeling bij kinderen. Hoe signaleer je dit bij kinderen en welke handelingen bied je als leerkracht aan deze kinderen? De komst van vluchtelingen in Nederland betekent ook dat er veel vluchtelingenkinderen onderwijs nodig hebben en op diverse scholen terecht komen. Het is belangrijk om voorbereid te zijn op de komst van deze kinderen in je klas. Centraal Nederland heeft expertise over dit onderwerp en wil graag haar kennis delen met leerkrachten, intern begeleiders en directeuren van scholen die mogelijk onderwijs gaan bieden aan vluchtelingenkinderen. Aan de orde komt onder andere:

- cultuurdiversiteit in de klas; - omgaan met ingrijpende situaties; - trauma ontwikkeling bij kinderen.

De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: maandagavond 11 december 2017 van 19.00 – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 55,00 per deelnemer Docent: Mevr. C. (Caroline) van der Plas MSc, NVO Orthopedagoog-generalist en

onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

65

50 SOCIALE VEILIGHEID BINNEN DE SCHOOL

Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders Waar gaat het over? Hoe bevorderen we de sociale veiligheid? Wat kunnen we verbeteren aan de communicatie op school? Deze workshop gaat over sociale veiligheid binnen de school en communicatie met ouders. Deze onderwerpen hebben namelijk alles met elkaar te maken. Hoe veilig voel jij je als leerkracht in je team en hoe kan je de veiligheid vergroten van de kinderen in je klas? Centraal Nederland heeft expertise over dit onderwerp en wil graag haar kennis delen met leerkrachten, intern begeleiders en directeuren van scholen. Aan de orde komt onder andere:

- sociale veiligheid en vertrouwen - veiligheid en teamcultuur - communicatie met ouders

De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagmiddag 7 maart 2018 van 14.00 – 16.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 55,00 per deelnemer Docent: Mevr. C. (Caroline) van der Plas MSc, NVO Orthopedagoog-generalist en

onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

66

51 HELP, EEN ANDERSTALIGE LEERLING IN DE GROEP! WAT NU? Doelgroep: Leerkrachten en intern begeleiders Waar gaat het over? Bij anderstalige leerlingen denken we al snel aan vluchtelingenkinderen uit Syrië en Eritrea of aan kinderen van arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Maar wist u dat Nederland vorig jaar 200 verschillende nationaliteiten telde? Ook mensen uit Noord- en Zuid-Amerika, China en Europese landen als Spanje en Portugal vestigen zich regelmatig tijdelijk of permanent in Nederland. Veel Nederlanders zijn internationaal georiënteerd en spreken redelijk tot goed Engels. Maar hoe staat het met kennis van NT2 op onze scholen? Eigenlijk zou op elke school minstens één leerkracht kennis moeten hebben van NT2-onderwijs. Dan ben je niet handelingsverlegen als een anderstalig kind op school wordt aangemeld!

Deze training biedt leerkrachten en intern begeleiders die geen of weinig ervaring hebben met anderstalige kinderen een goede basis om een beredeneerd onderwijsaanbod op te stellen. Na afloop van de training hebben ze concrete handvatten om de beginsituatie te peilen en leerlijnen met concrete doelen uit te zetten.

Bijeenkomst 1: - Hoe verwerven kinderen een tweede taal? - Hoe kun je tweedetaalverwerving positief beïnvloeden? - Hoe ziet effectief NT2-onderwijs eruit? - Methoden en materialen.

Bijeenkomst 2: - Hoe zetten we een beredeneerd aanbod NT2 op: vaststellen beginsituatie, leerlijnen en

doelen. - Hoe pakken we het lezen en spellen aan? - Wat is de zin en onzin van het toetsen van nieuwkomers? - Wat doen we als de ontwikkeling lijkt te stagneren?

Bijeenkomst 3: - Woordenschatonderwijs: de didactiek van de viertakt en welke woorden zijn relevant?

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagavond 13 december 2017, 10 januari en 14 februari 2018 van 19.00 uur - 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 160,00 per deelnemer Docent: Mevr. C. (Corrine) Brink, neerlandicus en onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

67

52 GRENSOVERSCHRIJDEND EN AGRESSIEF GEDRAG VAN LEERLINGEN: DE HARD-ZACHTMETHODE

Workshop Doelgroep. Leerkrachten en medewerkers po Waar gaat het over? Deze workshop gaat over het optimaal kunnen benutten van je mogelijkheden bij lastige, spanningsvolle situaties met leerlingen. Leerlingen die grensoverschrijdend of agressief gedrag vertonen vragen om een veilige, adequate en pedagogische begrenzing en begeleiding bij het leren omgaan met frustratie, boosheid en agressie. Dat is op het moment zelf niet altijd eenvoudig! In deze workshop wordt de hard-zachtmethode geïntroduceerd. Dit is een methodiek, ontwikkeld door Thera van der Vooren, om in spannende situaties het hoofd koel te houden en effectief te reageren op lastig gedrag. Deze aanpak wordt veel gebruikt in het onderwijs. Onderwerpen die tijdens de workshop aan bod zullen komen:

- grip houden op je eigen spanningsreacties in lastige situaties met leerlingen - effectief en pedagogisch grenzen stellen aan gedrag, wanneer is dat lastig? - de-escaleren van spanning, frustratie, boosheid van de leerling(en), wat is daarvoor

nodig en hoe ‘regel’ je dat? - gebruik van spanningbrekers, wanneer werkt een grapje en afleiding goed? - Een doelgerichte aanpak in de klas: samenwerken met het kind (en de klas, collega’s

en ouders) zodat het veilig kan leren omgaan met eigen agressie, boosheid en onmacht.

Wat u nog meer moet weten Het accent zal liggen op het uitwisselen en bespreken van effectieve handelswijzen bij dwars, emotioneel, boos, grensoverschrijdend of agressief gedrag. We hebben het in deze workshop niet over fysieke interventies bij agressie: het gaat om de mogelijkheden in je verbale en non-verbale communicatie om lastige situaties tijdig en effectief om te kunnen buigen. De trainer zal in deze workshop je uitnodigen om te experimenteren met verschillende benaderingswijzen van lastige situaties. Hij of zij zal het gedrag van een leerling nabootsen en je vragen te reageren. Zo kunnen valkuilen en mogelijkheden in interacties verhelderd worden. En je kunt ontdekken welke aanpak je het meeste kan opleveren. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname

68

Praktische informatie Omvang : Een bijeenkomst van drie en een half uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: woensdagmiddag 25 oktober 2017 van 13.30 uur – 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 95,00 per deelnemer Docent: Trainer van BUROVANDERVOOREN. Dit is een bureau voor training en

coaching ter versterking van medewerkers en hun professionele communicatie in spanningsvolle situaties. Trainers, coaches en acteurs zijn gespecialiseerd in stress en agressie, gedrag en emotie. BUROVANDERVOOREN is ruim 20 jaar werkzaam in het onderwijs.

69

53 HET VERSTERKEN VAN EXECUTIEVE FUNCTIES

Doelgroep Leerkrachten, ib’ers Waar gaat het over? Executieve Functies bepalen in hoge mate je schoolsucces. Misschien zelfs wel meer dan intelligentie. Heel veel van wat een leerkracht op school doet, bewust of onbewust, draagt al bij aan het trainen en beter ontwikkelen van Executieve Functies. Tijdens deze praktische bijeenkomst komen vragen aan bod als: -Wat zijn die Executieve Functies nu precies? -Waarom zijn ze zo belangrijk voor het schoolsucces van kinderen? -Hoe kan ik Executieve Functies herkennen? -Wat zijn praktische hulpmiddelen en effectieve interventies om ze te versterken bij de leerlingen?

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: Donderdagavond 8 februari 2018 van 19.00 uur- 22.00 uur

Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 55,00 per deelnemer Docent: Marlies van der Burg (Spring; scholen in praktijk)

70

54 PARNASSYS OPTIMAAL LEREN GEBRUIKEN

Er worden twee cursussen op een dag gegeven. Je kunt kiezen voor alleen de eerste bijeenkomst, van 16.00 uur- 19.30 uur. Aansluitend kun je kiezen voor een tweede bijeenkomst: De theorie toepassen voor je eigen praktijk op school. Deze bijeenkomst is van 19.30 uur- 22.00 uur. Wanneer je beide cursussen volgt, wordt er voor een broodje gezorgd. Doelgroep Leerkrachten en ib’ers Waar gaat het over? Je bent leerkracht en jouw school werkt met ParnasSys. Je collega’s hebben meer kennis op het gebruik van ParnasSys en je wilt graag dezelfde basisvaardigheden beheersen. Tijdens deze cursus van 1 dagdeel leer je de basis van het leerlingvolgsysteem ParnasSys en leer je hoe je met zo min mogelijk administratieve tijd ParnasSys kunt inzetten om jouw onderwijs af te stemmen op je leerlingen. Bijeenkomst 1: Uitleg opbouw ParnasSys. We bespreken en onderzoeken de basismogelijkheden van ParnasSys en oefenen het omgaan met ParnasSys in de eigen schoolomgeving. Na deze bijeenkomst ben je basisvaardig in het gebruik van ParnasSys en kom je terug op school met kennis over de meest recente ParnasSys mogelijkheden. Bijeenkomst 2: In deze bijeenkomst gaan we praktisch aan de slag binnen onze eigen schoolomgeving. We kunnen de uitkomsten van onze eigen school begrijpen, wegen af hoe en waar we op in zetten en plannen onze volgende periode met behulp van de bestaande data.

71

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 of 2 bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 deelnemers Data: Donderdagmiddag 14 september 2017 van 16.00 uur- 19.30 uur Donderdagmiddag 14 september 2017 van 19.30 uur- 22.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 80,00 per deelnemer ( voor beide bijeenkomsten € 160,00) Docent: Herbert Schaap Herbert is naast zijn functie binnen het samenwerkingsverband ook werkzaam als onderwijsadviseur voor Driestar Educatief en verzorgt iedere week ParnasSys trainingen in het gehele land. Onder het motto ‘Met minder administratie meer overzicht’ gaat hij ook graag met jou/ jullie aan de slag om ParnasSys jouw onderwijs te laten ondersteunen.

.

72

55 SEL: SOCIAAL-EMOTIONEEL LEREN OP SCHOOL

Doelgroep Leerkrachten, interne begeleiders Waar gaat het over? Sociaal-emotioneel leren (SEL) is het ontwikkelingsproces waarmee leerlingen belangrijke levensvaardigheden verwerven. Het gaat om vaardigheden waarmee we onszelf, onze vriendschappen en ons leven effectief kunnen vormgeven. Deze levensvaardigheden omvatten onder andere het herkennen van emoties bij jezelf en de ander, omgaan met heftige emoties, voor anderen zorgen, verstandige beslissingen nemen, gezonde relaties aangaan met anderen en uitdagende situaties effectief oplossen. Het aanleren van SEL-vaardigheden en daardoor aanpassing van leerlinggedrag kan bijdragen aan een veilige leer- en leefomgeving binnen het onderwijs. In deze cursus verkennen we het brede terrein van SEL en we kijken wat u er in de klas mee kunt. Bijeenkomst 1: Wat is SEL? Waarom is SEL belangrijk? We gaan uitgebreid in op de zogenaamde ik-competenties: besef van jezelf en zelfmanagement. Bijeenkomst 2: In deze bijeenkomst behandelen we drie SEL-competenties: besef van de ander, relaties hanteren en keuzes maken. Bijeenkomst 3: In de laatste bijeenkomst kijken we naar programma’s voor SEL. Hoe beoordeel je een nieuwe methode of een methode die de school al gebruikt? Verder besteden we aandacht aan SEL binnen het schoolteam. In iedere bijeenkomst is ruimte voor inbreng van eigen casussen. Wat u nog meer moet weten Bij deze cursus hoort het nieuwste boek van Kees van Overveld: “SEL. Sociaal-emotioneel leren als basis”. Deze kan bij de docent worden aangeschaft. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname, bij minimaal 80% aanwezigheid. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 24 deelnemers Data: 9, 16 en 23 januari 2018 van 19.30 uur- 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 200,00 per deelnemer Docent: Dr. Kees van Overveld

73

56 OMGAAN MET AGRESSIE VAN OUDERS

Doelgroep Leerkrachten, interne begeleiders, directeuren, onderwijsondersteunend personeel Waar gaat het over? Uit divers onderzoek van de afgelopen jaren blijkt dat leraren zich niet altijd veilig voelen op hun werkplek. Naast de agressie die leerlingen soms aan hun leraar tonen, blijken leraren zich behoorlijk zorgen te maken over verbale (en soms ook fysieke) agressie van ouders. En het zijn niet alleen de leraren die zich zorgen maken; het gaat ook om interne begeleiders die een moeilijke boodschap moeten overbrengen of conciërges die bij de ingang van de school geconfronteerd worden met heethoofdige vaders of moeders. De vraag is hoe je omgaat met agressie op de werkplek. Wat doe je wel en wat doe je beter niet? In deze workshop leert u meer over de achtergronden van agressie en de de-escalerende gedragsaanpak. Omgaan met agressie gaat niet alleen over het beschikken over de juiste kennis maar ook om het kunnen toepassen van vaardigheden. Daarom zal Kees van Overveld een trainingsacteur meenemen. In de workshop zal de geleerde kennis direct in de praktijk kunnen worden geoefend. Dat is spannend maar vooral erg leerzaam! Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 Data: 18 september 2017 van 19.00 uur- 22.00 uur Locatie Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 140,00 per deelnemer. Docent: Dr. Kees van Overveld en Charmila Maassen, trainingsacteur

74

57 RUST IN DE KLAS MIDDEN -EN BOVENBOUW

“Luister naar het fluisteren van je lijf. Zodat het niet hoeft te schreeuwen”

Doelgroep Leerkrachten groep 4 t/m 8.

Waar gaat het over? In een omgeving waarin veel van de kinderen en leerkrachten wordt gevraagd, kan het vinden van een rustpunt moeilijk zijn. Kinderen en leerkrachten krijgen steeds minder tijd om de hoeveelheid prikkels die binnenkomen te verwerken. Je hebt als leerkracht het gevoel van de ene in de andere activiteit over te gaan en beseft pas na schooltijd hoe jij je die dag hebt gevoeld. Steeds meer leerkrachten zijn op zoek naar meer rust, ontspanning en verbondenheid in de groep. Maar hoe doe je dit?

De principes van kinderyoga sluiten hier goed bij aan. Het ervaren en de bewustwording staan centraal binnen deze filosofie. Door middel van oefeningen en spelletjes die gericht zijn op de adem, visualisatie, ontspanning en bewustwording van het lichaam leer je het kind: - bewust te worden van zijn/haar lichaam en emoties - aandacht te richten in het hier en nu - meer zelfvertrouwen, rust en positiviteit te ontwikkelen - de concentratie te verhogen - om te gaan met stressvolle situaties, zoals toetsen en presentaties - eigenwaarde en zelfrespect

De kinderen zullen vertrouwder in hun vel komen te zitten, de concentratie zal verbeteren en de kinderen zullen op een prettigere manier met elkaar omgaan. Dit alles leidt tot een positieve ontwikkeling op sociaal-emotioneel en cognitief gebied.

Na het volgen van twee bijeenkomsten kan je concreet aan de slag met praktische oefeningen op het gebied van adem, visualisatie, lichaamshoudingen en ontspanning. De oefeningen en spelletjes zijn direct toepasbaar in de klas/groep en zijn goed te integreren in het lesprogramma.

Wat u nog meer moet weten Deze cursus wordt ook aangeboden voor leerkracht in de groepen1, 2 en 3. Deze cursus zal zich richten op het jonge kind.

Deelnemers van deze cursus ontvangen het certificaat bij aanwezigheid van beide bijeenkomsten. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: minimaal 8 en maximaal 15 deelnemers Datum: Maandag 4 september 2 oktober 2017 van 19:00-21:30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 80,00 Docent: Emma Donkersloot, ( Yoga bij Emma )

75

58 VAN ONMOGELIJKHEDEN NAAR MOGELIJKHEDEN: LEERKRACHT ZIJN MET HART EN ZIEL.

Drie wervelende soms confronterende avonden over gedrag, denken en handelen op school en in de groep. Doelgroep Leerkrachten, intern begeleiders en directeuren P.O. Waar gaat het over? Over jou als mens, die het prachtig vindt om met kinderen om te gaan en daar graag 3 avonden met humor en praktijk over wil nadenken. Na deze drie inspirerende avonden is je vak nog mooier. Een greep uit onderwerpen die op een avond de revue passeren: De vloeiende keuze samenleving. Om gek van te worden. Kinderen moeten tegenwind ervaren. Waartoe voed jij eigenlijk je kinderen op? Wanneer is je opvoeding geslaagd? De Nanny en Martin Gaus voeden niet op. Opvoeden is bakkeleien en samen creatief zijn. Een Neanderthaler heeft dezelfde pedagogische opdracht als jij. Waarden > afspraken > regels > normen. Zonder waarden heb je waardeloze regels. VM = VD + R. Wees een moraalridder (Sanderse)! Kwalificatie, socialisatie en subjectivering(Biesta). Kinderen rebel-leren (Sutorius) De onzin van 21st century-skills. Gedragsproblematiek komt doordat er geen mannen meer zijn voor de klas. Respect van en voor kinderen: leer eens Korczakken. Vergeet nooit: relatie voor prestatie (Stevens). Gedrag reguleren zonder straf, kan dat? Ja. Meer regels geeft meer overtredingen. Die aanpak is een pleister op een houten been. Al uitgeMarzanood? Of toch maar Hattiën. Waarom slaat het niet aan? Handelingsgericht werken? Veel te veel werk. Vanuit de mogelijkheden van de juf? Werken SOVA trainingen? De consequenties van labellen. Werkdruk? Ga minder werken! Daar heb je invloed. De onzin van het perfecte kind. Waartoe sta jij in hemelsnaam voor de klas? Mogen peuters nog peuteren en kleuters nog kleuteren? Kanamori en Hikikomori. Ecologische pedagogiek: alles komt uit alles. Dat kind kan ik soms wel wurgen maar dat mag niet. Wat nu? Help. Morgen (al) succesvol aan de slag met gedragsproblematiek. Knowing in action. Als het niet goed gaat in de klas ligt dit aan jou of aan jou. Gebruik je hersens en laat je hart spreken (of andersom?). Leerkracht zijn met hart en ziel.

76

Wie is Pierre den Hartog?

Pierre den Hartog heeft na vijf jaren gewerkt te hebben op de lagere school, zo’n 20 jaar in het speciaal basisonderwijs gewerkt. Daarnaast heeft hij als docent bij diverse posthbo-opleidingen gewerkt zoals Ichthus hogeschool Rotterdam en Seminarium voor orthopedagogiek. Momenteel is hij directeur SWV 28.04 en beleidsmedewerker bij Acis stichting openbaar onderwijs Hoeksche Waard.

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2 uur. Groepsgrootte: Minimaal 10 deelnemers en maximaal 50 deelnemers. Data: dinsdagavonden 6 en 20 februari en 13 maart 2018 van 19.30 uur- 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 220,00 per deelnemer Docent: Pierre den Hartog

77

59 TRAINING ‘DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN’ - DENKSTIMULERENDE GESPREKSMETHODIEKEN

Doelgroep Leerkrachten uit het primair onderwijs. Waar gaat het over? Tegenwoordig hechten we waarde aan onderwijs waarin kinderen samenwerkend en strategisch leren. Ook het mede-eigenaar zijn van je eigen leerproces krijgt steeds meer aandacht binnen het onderwijs. Om dit te bereiken worden er in het huidige onderwijs veel gesprekken gevoerd met kinderen. Het voordeel van deze visie op onderwijs is dat het leerlingen in de gelegenheid stelt belangrijke vaardigheden op het gebied van taal en denken te ontwikkelen. Maar hoe begeleid je als leerkracht de leerlingen in het ontwikkelen van deze vaardigheden? Hoe krijg je als leerkracht vaardigheden voor het voeren van kwalitatief goede gesprekken echt in de vingers? Weten hoe het moet, zorgt er immers niet meteen voor dat je het ook kunt toepassen. Marion Blank, Amerikaans orthopedagoog, heeft een methode ontwikkeld om bij deze leerlingen denkvaardigheden te stimuleren, waardoor hun cognitieve vermogens gestimuleerd worden. De kern van de methode vormt het denkgesprek. Gedurende dit gesprek komen verschillende taal-denkvaardigheden aan bod zoals:

- benoemen/begrijpen; - beschrijven; - oorzaak-gevolg redeneren; - ontdekken van overeenkomsten en verschillen; - bedenken van oplossingen.

Tijdens deze training leren leerkrachten hoe ze op een goede manier een denkgesprek kunnen voeren en hoe ze vragen in hun reguliere lessen kunnen integreren. Hierbij is een duidelijke link naar taalontwikkeling in interactie (TOI). Wat u verder nog moet weten De deelnemer: - leert denkgesprekken te voeren met kinderen; - wordt zich bewust van eigen interactievaardigheden: Hoe zet ik de taalgroeimiddelen

taalaanbod, taalruimte en feedback in tijdens een gesprek? Welke vragen stel ik eigenlijk? Aan welke kinderen stel ik welke vragen? Prikkelen mijn vragen genoeg tot nadenken?

- leert de basisprincipes die nodig zijn om goed met kinderen te praten; - leert het antwoord van een kind te analyseren en effectief te reageren op antwoorden van

kinderen. Certificaat De training wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang 3 bijeenkomsten van 3 uur op woensdagmiddag. Van 13.30 tot 16.30 uur Groepsgrootte minimaal 8, maximaal 16 deelnemers Datum Woensdagmiddag 24 januari, 21 februari en 28 maart 2018 van 13.30 uur –

16.30 uur Locatie Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten € 215,00 per deelnemer Docent Hanne van Zanten, logopedist Citadel

78

60 MET SPRONGEN VOORUIT GROEP 3&4

Doelgroep Deze nascholing is voor alle leerkrachten, intern begeleiders en remedial teachers van groep 3&4 van het basis- en speciaal (basis) onderwijs. Inhoud nascholing Deze cursus is een mooie balans tussen theoretische achtergrond en de dagelijkse praktijk van het reken-wiskundeonderwijs. De rekenleerlijn hele getallen tot 100 wordt uitgewerkt in tien oefenonderdelen, waarmee u de basis legt voor de bewerkingen met getallen. U krijgt praktische handvatten en direct inzetbare didactische tips. De vier bijeenkomsten zijn afwisselend van vorm; mini-colleges worden afgewisseld met didactische activiteiten, practica en filmpjes. Tussen de bijeenkomsten brengt u het geleerde in praktijk in uw eigen groep of in de begeleiding van een groepje leerlingen. Elke bijeenkomst is er aandacht voor uw eigen ervaringen. U persoonlijke oefenrepertoire, uw reflectie hierop, aangevuld met feedback van de opleider verhogen uw professionaliteit. U krijgt een werkmap met de slides per bijeenkomst en een rekenspellenboek met meer dan 150 oefeningen en spellen. Daarnaast krijgt u toegang tot de downloads van de website, waar u achtergrondartikelen en kopieerbladen vindt. Wat u nog meer moet weten Na voltooiing van de nascholing ontvangt u een certificaat. Deze cursus is gevalideerd door registerleraar.nl voor 40 RU. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 25 Data: Maandagavond, 25 september, 30 oktober, 27 november 2017 en 29 januari

2018, van 19.00 – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 435, 00 per deelnemer Docent: Chantal het Lam ( Julie Menne)

79

61 BEWEGINGSONDERWIJS EEN VAK APART

Doelgroep Leerkrachten met een bevoegdheid om gymlessen te geven aan alle groepen binnen het basisonderwijs. Waar gaat het over? Als groepsleerkracht heeft u tijdens de pabo opleiding (afgestudeerd voor 2004) of tijdens de leergang vakbekwaamheid bewegingsonderwijs uw bevoegdheid of vakspecialisme behaald om zodoende gymles te mogen geven aan alle groepen binnen het basisonderwijs. Het verzorgen van bewegingslessen is echter een vak apart! Met een breed scala aan methodes, leerlijnen, en bewegingsthema’s biedt het vak oneindig veel bewegingsmogelijkheden. Na het behalen van de bevoegdheid komt het echter nogal eens voor dat leerkrachten tijdens de praktijk bewust worden van een bepaalde persoonlijke handelingsverlegenheid. Om zomaar een paar voorbeelden te noemen; het organiseren van de (meerhoeken)gymles, het veilig en/of betekenisvol inrichten van bewegingsactiviteiten, het zelf vaardig zijn en voldoende zelfvertrouwen hebben om een bepaalde activiteit uit te kunnen/durven voeren, motorisch leren en inspelen op de diversiteit aan interesse en vaardigheden binnen de groep. Binnen deze cursus verzorgen wij een verfrissende blik op het bewegingsonderwijs van de toekomst. We staan stil bij het organiseren van de bewegingsles in het algemeen. Daarnaast komen activiteiten als trampolinespringen, hangend zwaaien, duikelen aan de ringen en over de kop gaan aan bod en is er ruimte voor inbreng vanuit de groep. Tevens komen diverse leuke spel- en bewegingsideeën voorbij welke direct toepasbaar zijn binnen de eigen organisatie. Het doel van deze cursus is dan ook verdere professionalisering en het versterken van inzicht en (zelf)vertrouwen om bewegingslessen veilig, betekenisvol en belevingsvol in te richten. Bijeenkomst 1: de algemene organisatie van een bewegingsles. Bijeenkomst 2: trampoline springen en loskomen van de grond. Bijeenkomst 3: hangend zwaaien, duikelen aan de ringen en over de kop gaan. Bijeenkomst 4: motorisch leren en ruimte voor eigen inbreng. Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een bewijs van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur. Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Donderdagavond 23 november 2017 , 11 en 25 januari en 15 februari 2018

van 19.00 uur- 22:00 uur. Locatie In overleg (beschikbaarheid over een goed uitgeruste gymzaal) Kosten: € 375,00 per deelnemer Docent: Berend Poots (Avans+ )

80

62 VAN METHODE VOLGEN NAAR METHODE GEBRUIKEN Doelgroep: Leraren groep 3 – 8 Waar gaat het over? ‘Het lukt mij bijna nooit om binnen het uur die hele rekenles af te krijgen.’ ‘Ik vind differentiëren steeds lastiger worden, ik heb zoveel niveaus in mijn groep!’ ‘Ik heb een combinatiegroep en heb daardoor vaak geen tijd meer voor het geven van verlengde instructie of de begeleiding van goede rekenaars’. Herkenbaar? Dan bent u bij deze cursus op de goede plek! Tijdens de twee bijeenkomsten en door een kleine praktijkopdracht tussen de twee bijeenkomsten in, gaat u aan de slag om uw rekenmethode meer te gaan gebruiken in plaats van te volgen. Wat dat betekent? Onder andere:

- Hoe kunt u er aan bijdragen dat élke leerling elke les leert? - U leert bepalen wat in een les de essentie is en wat u weg zou kunnen laten. - Hoe wordt duidelijk wie wat nodig heeft binnen een les en hoe organiseer ik dat vervolgens? - Hoe kan ik mijn les zó gaan geven dat ik tijd over ga houden? Diverse werkvormen komen

aan bod. Wat u nog meer moet weten Wilt u met nog meer zelfvertrouwen uw keuzes maken in plaats van dat Cito, inspectie of de methode u vertelt wat u moet aanbieden? Wilt u meer tijd overhouden zodat u nog beter kunt differentiëren? Of meer tijd krijgt in uw lesrooster? Dan bent u van harte welkom! De cursus wordt afgesloten met een bewijs van deelname. Praktische informatie Omvang: Twee bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 deelnemers en maximaal 15 deelnemers Data: donderdagavond 14 september en 5 oktober van 19.30 uur - 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 105,00 per deelnemer Docent: Martie de Pater-Sneep. Onderwijsadviseur en rekenspecialist bij De Pater

Onderwijsadvies

81

63 PSYCHISCHE PROBLEMEN BIJ LEERLINGEN

Doelgroep Leerkrachten po en so Waar gaat het over Deze cursus laat zien hoe u bepaalde sociaal-emotionele problemen van leerlingen tijdig kunt signaleren. U leert aan welke verschijnselen u bepaalde psychische problemen kunt herkennen. Daarnaast worden per probleemcluster de aanpakmogelijkheden binnen de school besproken. Centraal staat de vraag: hoe kunt u inspelen op de onderwijsbehoeften van deze leerlingen? Cursusinhoud In de cursus besteden we aandacht aan de signalering, de diagnostisering, en vooral ook de passende begeleiding in de klas. Het denken in arrangement en groepsplannen wordt hierbij niet losgelaten. In de cursus wordt gebruik gemaakt van video-opnames van praktijksituaties, waarin men collega-leerkrachten met de betreffende problemen ziet omgaan. Het doel van deze cursus is kennisvermeerdering, dus informatieoverdracht. Maar vanzelfsprekend is er ook ruimte voor discussie met collega's en uitwisselen van praktische ervaringen met bepaalde aanpakmethoden binnen de school. In de vier bijeenkomsten komen de volgende onderwerpen aan de orde:

- ADHD en ADD - Autisme Spectrum Stoornissen - gedragsstoornissen (o.a. agressie) - angst (waaronder faalangst)

Wat is de opbrengst voor de deelnemers De deelnemers beschikken over de kennis om bepaalde psychische problemen bij leerlingen te herkennen en zij hebben inzicht in de verschillende mogelijkheden om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Wat u nog meer moet weten

- Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus huiswerkopdrachten maken en/of uitvoeren.

- De deelnemers ontvangen het boek Gedrag is een signaal. - Deze cursus is met 10 RU opgenomen in registerleraar.nl

Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers. Data: 30 augustus, 27 september, 25 oktober en 22 november 2017 van 14.00-

16.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 410,00 per deelnemer (inclusief boek) Docent: Eke Blijham, CED-Groep

82

64 BEGRIJPEND LEZEN, WAT HELPT? Doelgroep Leerkrachten Waar gaat het over? In drie bijeenkomsten praat Cees Hereijgens jullie bij over de nieuwste inzichten rond begrijpend lezen. Wat helpt bij het verbeteren van de resultaten bij begrijpend lezen? Gaat het om het aanleren van strategieën of is er meer aan de hand? Is technisch lezen een belangrijke voorwaarde of is woordenschat belangrijker? Hoe maken we van leerlingen actieve denkers en lezers? Hoe houden we ze betrokken en actief in de begrijpend leesles? Zijn er meer kansen om van kinderen goede lezers te maken? Kunnen we met hen over de resultaten spreken? En heeft stelonderwijs ook een invloed? Begrijpend lezen is een ingewikkeld proces en daardoor is het aanleren van deze vaardigheid complex. Er is niet een enkele oorzaak aan te wijzen voor problemen bij begrijpend lezen. Juist door het totale overzicht van verklaringen kom je tot betere interventies.

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5. Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: dinsdag avond 23 januari, 13 februari, 13 maart 2018 van 19:00 – 21:30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 180,00 Docent: Cees Hereijgens, ( Taal onderwijsadvies )

83

65 TIEN TIPS VOOR BETERE SPELLINGRESULTATEN

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? Is het mogelijk om het spellingonderwijs te verbeteren, waardoor u minder zwakke spellers krijgt? Ja, dat kan! In deze bijeenkomst hoort u 10 concrete tips waarmee u de volgende dag al aan de slag kan om betere spellingresultaten te krijgen. Zoals: wat is het spellingproces en hoe kan ik dit met de leerlingen bespreken? Hoe zorg ik voor een goede instructie? Waar hebben zwakke spellers behoefte aan? En hoe zit dat bij de methode die ik gebruik? Wat moet ik gebruiken, maar wat kan ik laten vallen? En wat moet ik ernaast doen? Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: dinsdag avond 5 september 2017 van 19:00 tot 21:30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 60,00 Docent: Cees Hereijgens, ( Taal onderwijsadvies)

84

66 CREATIVITEIT ONTWIKKELEN MET DE DOE-HET-ZELF TOOLBOX

Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? Creativiteit wordt steeds vaker gezien als onmisbare vaardigheid in een steeds sneller veranderende samenleving. Maar wat is creativiteit precies? En hoe kunt u het ontwikkelen bij uw leerlingen? Wat is het verschil tussen proces- en productgericht werken? En wat houden de vermogens 'onderzoeken', 'creëren' en 'reflecteren' precies in? Wat u nog meer moet weten Tijdens deze inspiratiebijeenkomst gaat u in kleine groepjes praktisch aan de slag met creativiteitsontwikkeling. We gebruiken de Doe-het-zelf Toolbox voor diverse inspirerende opdrachten om te ervaren hoe 'makkelijk' het is om dit zelf te doen met uw eigen leerlingen. U hoeft geen specifieke technieken te kennen of kunstzinnige vaardigheden te beheersen om toch creativiteit in de les te brengen! U bedenkt zelf nieuwe opdrachten en ervaart hoe u de toolbox kunt inzetten als middel voor reguliere vakken zoals taal en wereldoriëntatie, maar ook voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. U kunt meteen de volgende dag al zelf een toolbox maken en gebruiken. Bovendien ontvangt u achteraf een pdf met verschillende lessuggesties. Certificaat: De cursus wordt afgerond met een certificaat van deelname Praktische informatie: Omvang: Een bijeenkomst van twee en half uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: 24 januari 2018 van 19.00 uur – 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 40,00 per deelnemer Docent: Eline van der Geest (Cultuureducatie)

85

67 LEREN IS BEWEGEN, BEWEGEN IS LEREN!!!!

Het kind in ontwikkeling en in beweging. Doelgroep Leerkrachten basisonderwijs t/m groep 4 , ib’ers , ab’ers Waar gaat het over? Als opvoeder moet je kennis hebben van de motorische ontwikkeling van het kind. In het onderwijs komen we nog vaak tegen dat er onvoldoende kennis van de motorische ontwikkeling is; dat leerkrachten nog niet goed weten waar ze op moeten letten, wanneer ze aan de bel moeten trekken, wat dan de mogelijke adviezen kunnen zijn. Problemen in de motorische ontwikkeling hebben ook effect op de andere ontwikkelingsgebieden van het kind. Motorische ontwikkeling is immers een onderdeel van de algehele ontwikkeling . Het is niet voldoende wanneer je ziet dat een kind niet goed schrijft, leest of beweegt, je moet weten WAAROM dit kind deze vaardigheden niet naar behoren beheerst en bij welke ontwikkelingsfase deze manier van schrijven, lezen of lopen hoort. Je hebt een handvat nodig om goed te kunnen signaleren en het kind een oplossing aan te kunnen bieden. Dit handvat krijg je in deze cursus aangereikt. Wat u nog meer moet weten Tijdens de cursus wordt de directe relatie met de onderwijs- leersituatie gelegd en leert u de materialen en methodes die meestal al in de school aanwezig zijn creatief en verantwoord in te zetten ter bevordering van de motorische ontwikkeling. Dat maakt dat de vaardigheden en opgedane kennis direct in de praktijk toegepast kunnen worden Website: info@centrum-mrt-abc.nl De cursusinhoud bestaat uit: Inzicht krijgen in de motorische ontwikkeling. Leren screenen. Signaleren Praktijk in de zaal (zaalschoenen en sportieve kledij is een must) Certificaat: Na afloop van de cursus ontvangt u een certificaat van deelname Praktische informatie Omvang Vier bijeenkomsten van twee en half uur Groepsgrootte Minimaal 8 en maximaal 20 deelnemers Data Dinsdagavond 5 en 19 september , 3 en 24 oktober 2017 van 19.00 uur –

21.30 uur Locatie Wordt in een later stadium aangegeven Kosten € 360,00 per deelnemer Docent Wil van Rijn ( MRT)

86

68 GROEPSDYNAMIEK, VOORKOMEN VAN EEN LASTIGE GROEP

Doelgroep Leraren po Waar gaat het over? Om te voorkomen dat u te maken krijgt met lastige groep is het goed veel te weten over groepsvorming. Na deze training heeft u een goed beeld van wat u kunt doen om problemen aan te pakken en te voorkomen. We starten met de verschillen tussen leerlingen vanuit de gedachte dat verbinding pas ontstaat als er recht wordt gedaan aan de verschillen. Daarna gaan we aan de slag met de DISC of Belbin. U zult leren over de diverse fasen in de groepsvorming ( o.a. norming, storming ). In de bijeenkomsten zal ook aandacht worden besteed aan systemisch transitie management waarbij bovenstromen en onderstromen aan de orde komen. Wat u nog meer moet weten Natuurlijk krijgt u een belangrijk stuk theorie, maar u gaat ook ‘hands-on’ aan het werk. Met praktische opdrachten. Het zal een interactieve bijeenkomst zijn waarbij van de deelnemers een actieve bijdrage zullen hebben. De cursus wordt afgerond met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Twee bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en Maximaal 12 Data en tijd: Dinsdagavond 19 september en 3 oktober 2017 van 19.00 uur- 21.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 180,00 per deelnemer Docent: Frank Coert ( Onderwijsadvies)

87

69 WERKHOUDING VERBETEREN DOOR INZET VAN COÖPERATIEVE WERKVORMEN

Doelgroep Leraren po Waar gaat het over? U bent op zoek naar werkvormen om een actievere werkhouding in uw groep te creëren. Wij leren acht werkvormen waarmee u dit kunt realiseren. Het gaat om leuke activiteiten die kinderen met elkaar in contact brengen en die de onderlinge samenhang in de groep vergroten. Rekenen, taal en lezen horen meestal niet tot de leukste lessen op school. Tenminste, dat vinden veel leerlingen. Daardoor wordt de werkhouding slechter. De vraag is hoe u deze lessen aantrekkelijker kunt maken met als doel een hogere betrokkenheid en meer interactie tussen leerlingen en dus een betere werkhouding. Een manier om dit te realiseren is het inzetten van coöperatieve structuren tijdens instructie- en verwerkingsmomenten. Hierdoor wordt uw les afwisselend, spannend, dynamisch en dat terwijl de effectieve leertijd toeneemt. De coöperatieve werkwijze sluit ook aan bij de natuurlijke behoefte van leerlingen. Leerlingen willen praten, bewegen en doen. Met behulp van coöperatieve structuren bieden we hen een kader waarbinnen dit kan. Wat u nog meer moet weten Door het inzetten van de werkvormen (gebaseerd op coöperatief leren) verbetert de werkhouding uw groep. Tijdens deze praktische cursus ervaart u zelf hoe het is om binnen deze structuren te werken en wordt steeds een vertaalslag gemaakt naar uw eigen praktijk. Verder leert u:

- Wat de uitgangspunten zijn van het coöperatief leren - Waarom coöperatief leren effectief is - Hoe coöperatief leren het sociale klimaat kan versterken - Welke functies de structuren hebben - Welke meerwaarde coöperatief leren kan hebben tijdens instructiemomenten - Een 10-tal coöperatieve structuren - Structuren te integreren in uw methode - Een 4-tal energizers

De cursus wordt afgerond met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Twee bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 Data en tijd: Maandagavonden 23 oktober en 6 november 2017 van 19.00 - 21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 180,00 per deelnemer Docent: Bernice Keerveld ( Onderwijsadvies)

88

70 GESPREKKEN MET OUDERS Doelgroep Leerkrachten po Waar gaat het over? Voor het leerproces van leerlingen is het contact met ouders van groot belang. De betrokkenheid van school en ouders op elkaar is essentieel, want zonder die betrokkenheid is samenwerking niet mogelijk. Om betrokkenheid van ouders te krijgen, is constructief communiceren met ouders een voorwaarde. Om constructief te kunnen communiceren met ouders is een open grondhouding belangrijk waarbij ouders worden gezien als gelijkwaardige partners. Daarnaast moeten docenten beschikken over gespreksvaardigheden die erop gericht zijn om : 1. Een relatie te krijgen met ouders (zonder ‘relatie’ geen gesprek) 2. Het proces tijdens het gesprek te bewaken (doel, procedure en regels duidelijk maken) 3. Informatie te krijgen en uit te wisselen. Tijdens het gesprek moeten leraren als professionals zo nodig kunnen ‘schakelen’ tussen deze drie lagen van de communicatiepiramide. Vooral wanneer de gesprekken met ouders moeilijk zijn, is dit van belang. Om de grenzen te bewaken is soms meta-communicatie nodig. Het vergroten van de vaardigheden om professioneel met ouders in gesprek te kunnen gaan, lukt het best wanneer er tijdens een training reflectie plaats vindt op eigen houding en opvattingen, de kennis vergroot wordt en er de gelegenheid is om te oefenen. Wat u nog meer moet weten -Tijdens de training wordt er theoretische informatie gegeven over: basisbehoeften van gesprekspartners, de rol van loyaliteiten bij gesprekken, opbouw van gesprekken en effectieve gesprekstechnieken bij moeilijke gesprekken. -Middels bepaalde opdrachten en oefeningen worden leraren zich bewust van hun aannames vooraf, hun verbale en non-verbale houding tijdens gesprekken en de invloed daarvan op het gesprek. -Middels gerichte oefeningen (o.a. anticiperend rollenspel) worden een aantal effectieve gespreksvaardigheden geoefend. De praktijkvoorbeelden van de leraren zijn uitgangspunt bij de oefeningen. -Indien gewenst functioneren de trainers als rolmodel en doen zij gespreksvaardigheden voor. De cursus wordt afgerond met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 10 deelnemers Data en tijd: Maandagavond 29 januari, 12 februari en 12 maart 2018 van 19.00-21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 325,00 per deelnemer Docent : Caroline Hoos en/of Pieter de Wit ( Onderwijsadvies)

89

71 COACHEND BEGELEIDEN

Doelgroep Leerkrachten, remedial teachers, interne begeleiders en coördinatoren. Waar gaat het over? Dagelijks voert u gesprekken met collega’s, ouders en externen. Met uw vakkennis en expertise bent u in staat de ander(en) te ondersteunen, adviseren en begeleiden. De gesprekstechnieken die u hierbij inzet, zijn waardevol en bepalend voor het verloop van het gesprek. Zou u méér willen halen uit deze (coachings)gesprekken? Belangrijk is het dat ú niet degene bent die de suggesties of de oplossingen aandraagt, maar coachtechnieken inzet die de ander helpen inzicht te krijgen in de situatie, verantwoordelijkheid te nemen en zelf naar oplossingen te zoeken. Tijdens deze training heeft u vaardigheden geleerd om individuen op een coachende manier resultaatgericht te begeleiden met behulp van verschillende coachtechnieken. U heeft geleerd om in situaties de regie te krijgen en te behouden zodat de gesprekken die u voert effectiever zullen verlopen. U bent in staat verschillende coachtechnieken in te zetten die passen bij de coachee. Hiermee ontstaat bewustwording en verkrijgt de coachee inzicht in zijn/haar situatie. Het draagt er aan bij dat de coachee zelf verantwoordelijkheid neemt voor het vinden van de oplossing. Gedurende deze training komen verschillende onderwerpen aan bod die u beter in staat zullen stellen om anderen coachend te begeleiden, zoals: luisteren-samenvatten-doorvragen (LSD), feedback geven, metacommunicatie, GROW, leerstijlen, logische niveaus, speels coachen, waarnemingsposities, moment coaching, transactionele analyse, dramadriehoek en de roos van Leary. Uiteraard zal u tijdens deze training veel kennis opdoen, maar het gaat er vooral om hoe u deze toepast in de praktijk. Er wordt gewerkt met casussen uit de eigen praktijk van de deelnemers. Er is ruimte voor individuele leervragen. Ook zal er geoefend worden met een trainingsacteur. Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een bewijs van deelname. Praktische informatie Omvang: 6 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers Data: Donderdag 23 november 2017, 11 en 25 januari, 15 februari, 15 maart en 19

april 2018 van 19.00 uur tot 22.00 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 615,00 per deelnemer Docent: Roland Verheugd, namens Avans+

90

72 CURSUS VOOR INTERN CULTUUR COÖRDINATOR

Doelgroep: Leerkrachten PO Waar gaat het over Kinderen zijn heel persoonlijk te stimuleren door de inzet van cultuureducatie bij de vormgeving van het onderwijs. Ieder kind heeft immers talenten. Met cultuureducatie kun je kinderen via deze talenten in hun kracht zetten. Met een Intern Cultuur Coördinator heeft u een deskundige in huis die het cultuurbeleid vormgeeft, mogelijkheden van cultuurinstellingen kent en cultuurplannen ontwikkelt. De ICC’er in opleiding leert precies dàt, wat een school nodig heeft om cultuureducatie vorm te geven in haar beleid. Daarom is de ICC-cursus de ideale eerste stap om Cultuureducatie schoolbreed te borgen in het beleidsplan, zoals vanaf 2015 vereist wordt door de inspectie. Wat u nog meer moet weten De cursus biedt bouwstenen voor een cultuurvisie en meerjarig actieplan, passend bij de identiteit van uw school. Er zijn zeven bijeenkomsten waarin aan onderstaande punten wordt gewerkt:

- Wat is kracht en betekenis van cultuureducatie? Recente ontwikkelingen m.b.t. cultuurbeleid komen in beeld.

- Van visie naar leerlijnen. Wat leren kinderen bij cultuureducatie? Hoe versterk ik onze visie? - Hoe kan cultuureducatie geïntegreerd worden bij bestaande leerstofgebieden en leerlijnen? - Kennismaken met het analyse instrument ‘Cultuur in de Spiegel’. Dit theoretisch kader biedt

een referentiekader om cultuuronderwijs vanuit een nieuwe bril te onderzoeken en te ontwerpen

- Creativiteitsontwikkeling, een van 21ste skills voor kinderen als vormgevers van de toekomst - Hoe schrijf ik een beleidsplan en creëer ik draagvlak binnen mijn organisatie? - Hoe breng ik de culturele omgeving en markt in kaart? Welke kansen liggen er voor samen-

werking en mooie educatieprojecten? - Wat zijn mijn taken, hoe kan ik deze realiseren en opnemen in het taakbeleid? - Kennis over financiële geldstromen, subsidies en fondswerving - Uitwisselen van expertise, ‘good practice’ ervaringen en bouwen aan een ICC netwerk

Tijdens de cursus komt ook het aanbod van lokale culturele instellingen aan de orde. Na afloop van de cursus ontvangt u een door het ministerie van OCW erkend certificaat Interne Cultuur Coördinator. De cursus is te gebruiken als professionaliseringsactiviteit voor het Lerarenregister.

91

Praktische informatie Omvang: 7 dagdelen Groepsgrootte: Minimaal 7 en maximaal 15 deelnemers Data: 24-10-2017, 21-11-2017, 9-1-2018, 30-1-2018, 6-3-2018, , 27-3-2018 en 17-

4-2018 Locatie: wisselend op locaties van culturele aanbieders en scholen van de

deelnemers; 1e les bij het Nationaal Glasmuseum in Leerdam Kosten: € 210,-- per deelnemer Docent: Joke Leenders ( Cultuur)

92

73 PRAKTISCHE CURSUS TRAIN DE SOVATRAINER ‘MET SOVA AAN DE SLAG!’

Doelgroep Leerkrachten, remedial teachers, intern begeleiders, ambulant begeleiders en leerlingbegeleiders . Inleiding Van jongst af aan leren en ontdekken kinderen hoe ze contact kunnen maken met anderen. De ontwikkeling verloopt eerst langzaam in een beschermde omgeving maar gaat al snel in een hoog tempo. Goede sociale vaardigheden spelen een belangrijke rol in het leven; het gaat om vaardigheden die nodig zijn om te kunnen werken en spelen met anderen. Deze sociale ontwikkeling wordt ook gezien als onderdeel van de persoonlijkheidsontwikkeling. Deze ontwikkeling gaat je hele leven door; hoe fijn is het als je dan gezien en geholpen wordt als deze ontwikkeling niet naar wens verloopt en kinderen het gevoel kunnen krijgen afgewezen te worden. Een sociale vaardigheidstraining kan kinderen helpen een stap te zetten in het verbeteren van sociale vaardigheden. Dit als onderdeel van een breder spectrum aan middelen dat ingezet wordt ter verbetering van sociale vaardigheden en zelfbewustzijn bij kinderen. Waar gaat het over? Hoe besteed je op school voldoende aandacht aan sociale vaardigheden? Hoe zet je een sova-training op? Hoe vindt een verantwoorde selectie plaats? Welke competenties heeft een sova-trainer nodig? Wat is als leerkracht direct aan te bieden binnen de eigen groep of binnen een r.t- setting? Uit de feiten en cijfers over de motieven van ouders voor het kiezen van een school blijkt, dat bij deze keuze veel belang wordt gehecht aan de aandacht die de school besteedt aan een goede sfeer, aan het ‘zien’ van kinderen en aan sociale vaardigheden. Het blijkt dat veel kinderen zich na het volgen van een sociale vaardigheidstraining beter kunnen concentreren op school en betere leerresultaten behalen. De verklaring hiervoor is dat kinderen handvatten aangereikt hebben gekregen voor sociale situaties, waardoor er tijd en energie vrijkomt voor leren. Verder zie je dat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen en beter voor zichzelf kunnen en durven opkomen. Inhoud van de cursus:

- Het belang van sociale vaardigheden in de klas. Draagvlak creëren binnen de school! - Herkennen van sociale vaardigheidstekorten. Anders kijken naar kinderen. - Interpreteren van ‘onhandig’ gedrag en omzetten naar de te leren sociale vaardigheden

(handig gedrag). - Opstellen van leerdoelen vanuit de sociaal-emotionele onderwijsbehoeften. - Het leren opzetten van een sociale vaardigheidstraining (voorwaarden, signaleren,

selecteren, intake. - Vaststellen leerdoelen, rollenspel, oefeningen, uitvoeren, afstemming ouders en

leerkrachten, evalueren). - Oefenen van trainersvaardigheden (gespreks- en begeleidingstechnieken). - Betrekken ouders binnen de training.

93

Wat je verder nog moet weten De cursus wordt gegeven vanuit de contextuele benadering: “Per definitie zijn vader, moeder en kind met elkaar verbonden, er is een bloedband die je nooit ongedaan kunt maken. In het begin is een baby totaal afhankelijk van de zorg van zijn of haar ouders en is de relatie dus erg asymmetrisch. De ouders geven logischerwijze meer aan het kind dan het kind aan de ouders. Naarmate het kind groeit néémt het kind niet alleen, maar gaat het ook geven aan de ouders. Relaties zijn kansen om te geven en te ontvangen. Wanneer je geeft (vertrouwen), ontvang je zelf ook het recht om weer te ontvangen.” Na afloop van de cursus zijn de deelnemers in staat om in de werksituatie sociale vaardigheidstrainingen te geven aan groepen kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. Veel oefeningen zijn tevens klassikaal te gebruiken. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 6 bijeenkomsten van 2½ uur Groepsgrootte: 10 deelnemers. Liefst 2 personen per school Data: 7 en 21 februari, 28 maart, 11 en 18 april en 9 mei van 19.00 uur – 21.30 uur Kosten: € 575,00 per deelnemer Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Docenten: Alie Bootsma, gedragstrainer, en Roza Boer, gedragstrainer, Citadel

94

74 PRAKTISCHE CURSUS TRAIN DE FAALANGSTTRAINER, ‘BETER OMGAAN MET FAALANGST!’

Leerlingen ervaren faalangst binnen hun eigen omgeving; vaak binnen de context van het onderwijs! En daar kunnen we wat aan doen!! Doelgroep Leerkrachten/sova-trainers/rt’ers/ib’ers/leerlingbegeleiders, die opgeleid willen worden tot faalangsttrainer in het bao, sbo en vo. Daarbij is de inhoud van de cursus ook zinvol en praktisch voor groepsleerkrachten/leerling- begeleiders die faalangstig gedrag ervaren bij hun leerlingen en hun begeleidingsvaardigheden willen vergroten. Waar gaat het over? De cursisten leren effectief en verantwoord een training te geven aan groepjes leerlingen die faalangst ervaren. Inhoud van de cursus: - werken vanuit de contextuele benadering; - aandacht voor barkruk van zelfvertrouwen( drie basisbehoeften); - theorie en achtergronden van faalangst; - observeren, signaleren, diagnosticeren en evalueren; - begeleidersvaardigheden, o.a. het uitvoeren van een geleide nabespreking; - het geven van ontspannings- en ademhalingsoefeningen; - gebruik leren maken van het G-denken met Helpende gedachten; - oplossingsgerichte gespreksvoering; - het werken met symbolen en ankers; - veel praktische oefeningen; - praktische organisatie op school. Praktijkopdrachten worden vanuit diverse trainingsprogramma's geoefend. De nadruk van deze cursus ligt op het vertalen van de theorie naar de dagelijkse praktijk! Elke deelnemer begeleidt als trainer oefeningen met de cursusgroep. Wat je verder nog moet weten De cursus bestaat uit 7 bijeenkomsten. Tijd per bijeenkomst: 2½ uur. Na afloop van de cursus zijn de deelnemers in staat om Faalangsttrainingen/Durftrainingen te geven aan groepen kinderen in de leeftijd van 8 tot 14 jaar. Veel oefeningen zijn tevens klassikaal te gebruiken. Je kunt er direct ‘mee aan de slag’!

95

Verplichte literatuur Voor deze cursus is er verplichte literatuur die de cursisten zelf moeten bestellen. Het kan besteld worden via www.orthoconsult.nl of via Bol.com of via de uitgeverij: Tussen thuis en school Auteur(s): Wim van Mulligen, Piet Gieles, Ard Nieuwenbroek ISBN: 978 90 334 4870 Uitgeverij: ACCO 2001, Leuven Prijs 25,00 Handboek Faalangsttraining Auteur(s): Ard Nieuwenbroek en Jan Ruigrok ISBN: 90-808555-2-9 Uitgeverij: Quirijn 2004, Esch Prijs 26,00 Wat u verder nog moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 7 bijeenkomsten van 2½ uur. Groepsgrootte: 10 deelnemers, liefst 2 personen per school. Data: woensdagavond 20 en 27 september, 11 en 25 oktober, 15 en 29 november

en 13 december van 19.00-21.30 uur. Kosten: € 665,00 per deelnemer voor 7 bijeenkomsten Locatie : Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Docenten: Alie Bootsma, gedragstrainer, OPDC Citadel Roza Boer, gedragstrainer,

OPDC Citadel.

96

75 PREMASTER EDUCATIONAL NEEDS

Doelgroep

Docenten/directeuren die zich willen scholen op Master niveau vanuit de Master Educational Needs Waar gaat het over? Een aanbod van drie modules van de Master Educational Needs van Fontys Educatie. Deze modules worden in onderling overleg vastgesteld. Het is ook mogelijk dat er bijvoorbeeld twee modules op locatie aangeboden worden van het samenwerkingsverband en dat de derde module zelf gekozen kan worden uit het landelijk aanbod. Maatwerk, eigen tempo en eigen keuzes staan centraal in de opzet van deze premaster. Een premaster bestaat in vele varianten maar heeft altijd een aantal modules, meestal drie, begeleiding tussendoor en de mogelijkheid om een beroepsproduct als toets te maken. Als de toets voldoende is beoordeeld levert dat vrijstelling op bij starten in de Master Educational Needs. Wat u nog meer moet weten Bij voldoende belangstelling zal er een voorlichtingsbijeenkomst zijn met specifieke uitleg over de opzet en waar alle vragen gesteld kunnen worden. Na afloop kan er een eerste inventarisatie zijn voor een gezamenlijke keus qua te volgen modules. Tijdens de voorlichting zal er uitleg zijn hoe dit traject kan helpen om de Master Educational Needs daarna te gaan volgen en hoe de premaster daar in kan helpen qua vermindering van tijdsdruk, wennen aan de eisen van een Master en studeerbaarheid vanuit eigen motivatie, eigen tempo en eigen keuzes. Een module is vier bijeenkomsten van 3,5 uur, de begeleiding is vijf bijeenkomsten van 3,5 uur Voor de keuze van de modules qua inhoud kunt u zich oriënteren via de volgende link: https://fontys.nl/Professionals-en-werkgevers/Opleidingen-en-cursussen/Educational-Needs-deeltijd-master/Inhoud-opleiding/Modules.htm Bij het maken van een toets maakt de deelnemer een beroepsproduct wat onderbouwd wordt vanuit de opgedane kennis vanuit de modules Bewijs van deelname en bij het voldoen aan de aanwezigheidseisen per module : 28 registerpunten Per gemaakte toets ook 28 registerpunten bij het registerleraar.

Informatiebijeenkomst Pre masters Woensdag 17 mei 2017 van 14.00 uur – 16.30 uur op EC Rotonde

97

Overige informatie Omvang: 17 bijeenkomsten (drie modules) van 3 ½ uur op jaar basis Groepsgrootte Minimaal 15 en maximaal 25 deelnemers Data : In overleg vast te stellen Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

of op 1 van de scholen Kosten : € 1350,00 per deelnemer voor drie modules Docent: Afhankelijk van de gevraagde expertise en de gekozen modules. Daarnaast

een vaste coördinator/tevens begeleider voor de deelnemers als aanspreekpunt die liefst zelf ook minimaal een module geeft.

98

76 KWALITEITSKRING KRITISCHE REFLECTIEVE DIALOOG

Doelgroep Medewerkers die zich willen professionaliseren in het (bege)leiden van intervisie met collega’s aan de hand van de gekozen gespreksmethode. Inleiding In het train de trainer traject leer je het leren van collega’s te bevorderen. Het leren van collega’s is gericht op de ontwikkeling van pedagogische sensitiviteit. Leraren hebben pedagogische sensitiviteit nodig om goed in te kunnen spelen op de behoeften van leerlingen. Goed inspelen betekent afwegingen en keuzes maken over wat ‘goed’ is om te doen in die specifieke situatie en komt tot uitdrukking in de interactie met leerlingen. De keuzes die leerkrachten maken worden gevormd en beïnvloed door eigen normen, opvattingen en waarden. Daardoor wordt het pedagogisch handelen voor een belangrijk deel gestuurd. Omdat de vraag centraal staat wat ‘goed’ is om te doen zijn deze vragen moreel van aard en gaat moraliteit over een consensus van wat door alle betrokkenen als goed handelen wordt ervaren in die specifieke situatie met beftreffende leerling(en). Daarom spreken we in dit traject over het stimuleren van morele leerprocessen. In het train de trainer programma leer je hoe je leerkrachten kunt ondersteunen bij de bewustwording van eigen normen, opvattingen en waarden en hoe door onderlinge uitwisseling de verschillen in normen en waarden inzichtelijk worden. Deze verschillen zetten aan tot een gezamenlijke kritisch onderzoek zodat moreel leren mogelijk wordt en er gezamenlijk keuzes gemaakt kunnen worden over goed pedagogisch handelen in de praktijk. In het train de trainer programma leer je hoe je een dergelijk gezamenlijk leerproces op gang kunt brengen. De werkvorm die wordt ingezet voor de intervisie is het ‘kritisch reflexief gesprek met collega’s’ over pedagogische opvattingen (De Keijzer & Van Rooijen, 2015). Doel Het train de trainer traject is gericht op het stimuleren van het moreel leren met collega’s binnen je eigen schoolpraktijk d.m.v. intervisie. De intervisie richt zich specifiek op leerprocessen die de ontwikkeling van pedagogische sensitiviteit bevorderen. Je leert een groepje van minimaal 3 collega’s te begeleiden in vier intervisiebijeenkomsten. Dit doe je onder begeleiding van een lerarenopleider/supervisor. Opleiders Helma de Keijzer (h.dekeijzer@fontys.nl) & Ritie van Rooijen (ritie.vanrooijen@hu.nl) Aantal studiebelastingsuren 35 uur

Waarvan 30 contacturen: 4 x 3 uur bijeenkomst 1 x 2 uur evaluatiebijeenkomst 4 x 2 uur intervisie op eigen school 4 x max. 1 uur voorgesprek en max. 1 uur nagesprek (in groepsverband) En 5 uur zelfstudie (lezen van artikelen, voorbereiden intervisiebijeenkomsten)

Voorwaarde Ieder deelnemer draagt zorg voor 3 collega’s op de eigen werkplek om de Kritisch Reflexieve Dialoog tijdens intervisiebijeenkomsten te oefenen.

KRITISCH

REFLEXIEVE

DIALOOG

99

Schematische weergave van het train de trainer programma:

Inhoud plenaire bijeenkomsten:

- Recente, relevante theorie over het stimuleren van collectief morele leerprocessen - Praktijkvoorbeelden ter concretisering van de theorie. - Werken met eigen authentieke praktijksituaties. - Leerdoelen van de deelnemers - Samen leren met anderen; uitwisseling over scholen heen. - Oefenen met de stappen van de Kritisch Reflexieve Dialoog. - Voorbereiden en terugkoppeling van de van intervisiebijeenkomsten met collega’s.

Literatuur: http://www.pedagogischeprofessional.nl/wp-content/uploads/2015/02/Keijzer-H.-de-en-Rooijen-R.van-2015-Een-kritisch-reflexief-gesprek-tussen-leraren-over-hun-pedagogische-opvattingen.pdf

Wat u verder nog moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang: Zie bovenstaand schema Groepsgrootte: Minimaal 10, maximaal 20 deelnemers Datum: Nog nader te bepalen Locatie: Nog nader te bepalen Kosten: € 700,00 Docenten: Helma de Keijzer, Fontys hogeschool / Ritie van Rooijen, Hogeschool

Utrecht

100

77 INSPIRERENDE MIDDAGEN KAMER RMNL SWV Driegang organiseert in het schooljaar 2 inspirerende middagen voor leerkrachten in Het Bruisend Hart te Hoornaar. Deze middagen zijn voor iedereen, na voorafgaande opgave, geheel gratis te bezoeken. De inhoudelijke invulling van deze middagen moet nog plaatsvinden. Deze zal worden opgenomen in het definitief aanbod. De data staan al wel vast:

- 31 januari 2018 - 18 april 2018.

De aanvangstijd is steeds 13.30 uur en de eindtijd maximaal 15.30 uur. Inschrijving vindt plaats via: regioacademie@driegang.nl Onder vermelding van: Inspirerende middag met de desbetreffende datum

101

78 DOOR DE OGEN VAN…

Doelgroep Leerkrachten Waar gaat het over Leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte binnen Passend Onderwijs zijn veelal kinderen met sociaal-emotionele problematiek. Er zijn kinderen die een gebrek aan zelfvertrouwen hebben, aan werkhouding en die moeite hebben om een goede relatie aan te gaan met leerkrachten en medeleerlingen. Dat vraagt ook van leerkrachten om pedagogische handelingsbekwaamheid. Heeft u de wens en behoefte om nog meer te kunnen betekenen voor deze kinderen? Met deze cursus willen we u ondersteunen om beter te leren afstemmen op kinderen en uw competenties te verdiepen. In deze cursus worden naast de docenten honden ingezet als co-trainer. Deze inzet helpt u meer inzicht te krijgen in uw eigen handelen. Wilt u de uitdaging aan gaan om … Door de ogen van

- meer inzicht te krijgen in het sociaal emotioneel leren van kinderen? - inzicht te krijgen op het wat en hoe van communicatie? - uw handelen eens nader beschouwen?

Dat doen we door te - Kijken door de ogen van het kind - Kijken door de ogen van de hond - Kijken door de ogen van uzelf

Wat u verder nog moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Wat vragen we? De kostprijs is laag omdat deze cursus ook onderdeel is van een promotietraject. De deelnemers wordt daarom wel gevraagd om medewerking aan dit onderzoek door het invullen van een vragenlijst:

1) bij de start 2) na de drie bijeenkomsten 3) een follow-up na twee maanden. Daarnaast wordt iedere deelnemer geïnterviewd na afsluiting van dit professionaliseringstraject. Dit plannen we uiteraard in onderling overleg. Heeft u interesse? Boeit het thema u? Praktische informatie Omvang: 3 waarin tevens ruimte voor eigen casussen 15 uur Groepsgrootte: Minimaal 6 en maximaal 8 deelnemers Datum: Nog nader te bepalen Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 25,00 per deelnemer Docenten: Begeleiding van de bijeenkomsten: Riki Verhoeven ( Hogeschool Utrecht) en

Marion de Jongh ( Expertise Centrum Rotonde, het D.O.G. project) Vragen: mail naar

102

79 BASISBIJEENKOMSTEN SOCIALE VEILIGHEID

Doelgroep

Contactpersonen en anti-pest coördinatoren basisonderwijs

Waar gaat het over? Met de nieuwe wet sociale veiligheid ontstaat er binnen het onderwijs een nieuwe taak voor de anti-pest coördinator. De contactpersoon (interne vertrouwenspersoon) van de school wordt geacht als aanspraakpunt te fungeren. Beide taken worden soms door één persoon uitgevoerd. Voor beide taken geldt dat er kennis nodig is om op een goede manier invulling te kunnen geven aan de taak. Daarvoor wordt tijdens deze bijeenkomsten kennis uitgewisseld.

• Betekenis wet sociale veiligheid op school. • De betekenis van de pestwet in de praktijk; visie op veiligheid. • Rol, taken en verantwoordelijkheden anti-pestcoördinator en de anti pest coördinator. • Meldcode en meldplicht. • Het voorkomen van pesten; preventie en methoden. • Voorlichting en preventie naar kinderen en ouders. • Mogelijkheden monitoren van pesten en sociale veiligheid kinderen. • Casusbesprekingen.

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang 2 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte Minimaal 10 en maximaal 15 personen Data maandagavond 5 en 19 maart 2018 van 19.00 uur – 21.30 uur Locatie Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem Tel. 0183 – 624915 Kosten € 105,00 per deelnemer Docent Dhr. J.A. (Johan) de Jong, onderwijsadviseur bij Centraal Nederland

103

80 COGNITIEVE FUNCTIES (IN RELATIE TOT DE EXECUTIEVE FUNCTIE EN METACOGNITIE), MET EEN GARANTIE OP SUCCES!

Doelgroep Leerkrachten, begeleiders, coördinatoren en teamleiders in het onderwijs (po en vo) Waar gaat het over? In deze training wordt er gestoeid met onze eigen cognitieve functies en de cognitieve functies die de kinderen/jongeren nodig hebben om te functioneren in de maatschappij. We analyseren materiaal, gaan praktisch oefenen, discussiëren over de toepasbaarheid en redetwisten over de betekenis voor het onderwijs en in het dagelijks leven. Ofwel: we zetten heel breed in! Ook de relatie van de cognitieve functies met de executieve functies komt aan bod. Tevens zal er aandacht besteed worden aan metacognitie (metacognitieve reflectie - transfer) om kinderen en jongeren de gereedschap te geven om het geleerde op alle terreinen van het leven in te zetten. Om de cursusavonden een praktische invulling te geven, wordt van de deelnemers verwacht dat zij zoveel mogelijk in eigen tijd de theorie eigen maken. Cases kunnen door de cursisten zelf worden ingebracht en ter plekke behandeld. Het direct toepasbaar maken van de theorie is één van de belangrijkste kenmerken van de training. Bijeenkomst 1: Verzamelen van de verwachtingen om het programma aan te passen, waardoor we kunnen aansluiten bij de zone van de naaste ontwikkeling van de deelnemers De theorie m.b.t. de positieve ontwikkelingspsychologie De wetenschappelijke verantwoording van de cognitieve functies en de executieve functies De betekenis van de cognitieve functies voor het dagelijkse handelen Praktisch oefenen met de cognitieve functies Bijeenkomst 2: Vragen n.a.v. de theorie Praktijk, de hele avond wordt er praktische geoefend met de cognitieve functies en de executieve functies Formuleren van bruikbare handvaten en tips t.b.v. de kinderen en jongeren die wij onderwijzen en/of ondersteunen Discussie rondom de betekenis van het gebruik van de cognitieve functies/executieve functies in de dagelijkse praktijk. Bijeenkomst 3: De verschillende theorieën over de executieve functies Wederom oefenen met zowel de executieve functies als de cognitieve functies Het belang van metacognitie met de nadruk op transfer De relatie tussen de metacognitie, executieve functies en de cognitieve functies Betekenis van de executieve functies en de cognitieve functies voor de dagelijkse (beroeps)praktijk

104

Bijeenkomst 4: Discussie over het belang van het aanbieden van zowel de executieve functies en de cognitieve functies als on losmakend onderdeel van de ontwikkeling van kinderen/jongeren. Speciale aandacht voor metacognitieve reflectie. Hoe de cognitieve functies (samen met de executieve functies) te implementeren in de eigen organisatie/school Reflectie en evaluatie van de training De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Datum: 21 september, 12 en 26 oktober en 9 november 2017 van 19.30 -21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 225,00 per deelnemer Docent Emiel van Doorn StiBCO en docent Seminarium van Orthopedagogiek

105

81 OMGAAN MET MOEILIJK/ONGEWENST GEDRAG IN DE GROEP/KLAS ZONDER TE BELONEN OF TE STRAFFEN

Doelgroep Leerkrachten, begeleiders, coördinatoren en teamleiders in het onderwijs (po en vo) Waar gaat het over? Centraal staat dat het kind/de leerling ongeacht zijn eventuele stoornis verantwoordelijk is voor zijn eigen gedrag. Maken we de leerling dan ook verantwoordelijk voor zijn gedrag, dat wil hij best, als hij maar van ons het gereedschap (zijn eigen talenten en kwaliteiten) heeft gekregen om positief gedrag te tonen. Durft u met ons de paradigmashift aan, durft u achter het ongewenst gedrag samen met het kind/de jongere uit te zoeken welke talenten en kwaliteiten hij in zich heeft om gewenst gedrag in te zetten? Straf- en beloningssystemen behoren dan ook niet tot deze aanpak en maken geen onderdeel uit van deze training. De thema’s van de training

- We maken het kind/de leerling eigenaar van zijn gedragsprobleem. - We observeren het kind/de jongere, komen boven de emoties en voorbeelden uit, maken

analyses, stellen hypotheses en komen tot een gezamenlijke aanpak - We zoeken de talenten achter het ongewenst gedrag om het kind/de jongere een andere

keuze te laten maken. - We bepalen samen met het kind/de jongere de hulpvraag - We staan stil bij onze eigen ondersteuningsvraag - We zoeken de oplossingen samen met de leerling in zijn eigen context, handelingsgericht

werken - We leren hoe het individuele ontwikkelingsperspectief/plan van aanpak samen met de

leerling/het kind in te vullen - We staan kort stil wat dit concept betekent voor de leerlingbesprekingen? - En we hebben aandacht voor de professionaliteit en collegialiteit, hoe geven we dat handen

en voeten? Zonder alle collega’s lossen we de dagdagelijkse gedragsuitdagingen niet op! Van belang is dat de leerkracht/ondersteuner een aantal leerlingen/kinderen kiest en deze de gehele training blijft volgen. Het moeten leerlingen zijn die hem/haar op een of andere manier raakt op het gebied van motivatie, zelfvertrouwen, houding, inzet, gedrag of cognitie. Bijeenkomst 1: tegen welke ongewenst/moeilijk gedrag lopen we aan en hoe lossen we het nu op? Maken we de leerling verantwoordelijk en eigenaar van zijn gedrag? Plus een aantal praktische handvatten om de komende periode uit te proberen. Bijeenkomst 2: het communiceren op basis van een gedegen analyse en hypothese, i.p.v. het communiceren over leerlingen op basis van emoties en voorbeelden. We komen uit boven het signaleringsniveau! We maken het kind/de leerling eigenaar van zijn eigen talenten en kwaliteiten.

106

Bijeenkomst 3: Het stellen van hypotheses en hoe de leerling/het kind eigenaar maken van zijn eigen gedrag en vervolgens met het kind/de leerling communiceren over deze hypothese om te komen tot een gezamenlijke aanpak. Bijeenkomst 4: Samen met de leerling/het kind invullen van het Ontwikkelingsperspectief of plan van aanpak. Handvatten en tips voor de komende jaren en hoe de nieuwe kennis implementeren in de eigen organisatie. In iedere bijeenkomst is ruimte voor de inbreng van eigen casussen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: vier bijeenkomsten van twee uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Datum: 18 januari, 1 en 15 februari en 8 maart 2018 van 19.30 uur- 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 225,00 per deelnemer Docent Emiel van Doorn StiBCO en docent Seminarium van Orthopedagogiek

107

82 CURSUS ‘OPLOSSINGSGERICHT WERKEN AAN PSYCHOPATHOLOGIE’

Doelgroep Leraren en ondersteuningsfunctionarissen in primair of voortgezet onderwijs. Inhoud Er zijn kinderen met een psychopathologische stoornis. De kans dat u één of meer kinderen met een stoornis in de klas heeft of krijgt is groot. Kennis hebben van stoornissen is één, er op een oplossingsgerichte manier mee om kunnen gaan is twee. Daar is deze cursus dan ook op gericht; al moet u geen wonderen verwachten. Doel Doel is het verkrijgen van inzicht in verschillende vormen van psychopathologie én het met elkaar delen van handelingsgerichte suggesties om hiermee in een onderwijsomgeving om te gaan. Elke bijeenkomst staat een bepaald aspect centraal. Bijeenkomst 1: Oplossingsgericht werken.( 18 januari 2018) Bijeenkomst 2: Autisme spectrum stoornissen.( 8 februari 2018) Bijeenkomst 3: Aandachtstekortstoornissen.( 22 februari 2018) Bijeenkomst 4: Oppositionele en antisociale gedragsstoornissen ( 8 maart 2018) Bijeenkomst 5: Angst- en stemmingsstoornissen.( 22 maart 2018) Bijeenkomst 6: Traumatische stoornissen.( 5 april 2018) Wat u verder nog moet weten De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 6 bijeenkomsten van 2,5 uur en huiswerkopdrachten Groepsgrootte: minimaal 8, maximaal 16 deelnemers Data: donderdag 18 januari, 8 en 22 februari, 8 en 22 maart, 5 april 2018 van

19.00-21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 395,00 per deelnemer voor de gehele cursus € 85,00 per module Docent: Ton Lenting, orthopedagoog, GZ-psycholoog, management consultant, Lenting consult

108

83 21ST CENTURY SKILLS – HOE BEREID JE LEERLINGEN VOOR OP EEN RAZENDSNEL VERANDERENDE

WERELD?

Doelgroep Intern Cultuur Coördinatoren, leerkrachten po, docenten vo Waar gaat het over? De maatschappij verandert razendsnel in een kennis- en netwerksamenleving. Hiervoor hebben leerlingen andere vaardigheden en competenties nodig, ook wel de 21st century skills genoemd. Hoe kan het onderwijs vorm en inhoud geven aan het ontwikkelen van deze competenties en vaardigheden, die voor leerlingen van belang zijn om in deze nieuwe samenleving te kunnen leven, leren en werken? Zeker voor leerlingen, die meer aandacht en zorg nodig hebben bij het leren, is dit essentieel! Wat u nog meer moet weten De bijeenkomst start met een inspirerende en interactieve presentatie waarin diverse aspecten van de kennissamenleving en 21st century skills worden besproken. U gaat aan de slag met een aantal uitdagende betekenisvolle opdrachten waarin de leerling zelfstandige keuzes maakt, binnen de kaders die de leerkracht stelt. We noemen dat leerarrangementen. In diverse werkvormen en interactiemomenten worden deze beoordeeld en besproken. Aan het eind van de bijeenkomst hebben deelnemers een beeld over wat 21st century skills zijn en wat de betekenis voor het onderwijs is. Na afloop van de cursus ontvangt u een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: ca. 3 uur Groepsgrootte: minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers. Data: 28 november 2017 van 19.00 uur – 22.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 40,00 per deelnemer Docent: Frank van den Oetelaar ( Cultuureducatie)

109

84 WORKSHOP - BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN Doelgroep Leerkrachten po, vo, mbo/hbo Waar gaat het over Veel leerlingen zijn bij voorkeur visueel ingesteld. Zowel op het VWO als op het VMBO niveau. Sleutel hierbij is het talige denken. Als dat niet wordt opgepikt (noodgedwongen door bv dyslexie of concentratieproblemen), of door voorkeursstrategie (bv. bij hoogbegaafdheid) blijft een kind zijn informatie visueel verwerven en verwerken. De LEREN LEREN Methode is een studievaardigheidsmethode gericht op visueel ingestelde jeugd in het po, vo, mbo/hbo. Unieke visuele leertechnieken laten leerstof via een snellere `route` naar het langetermijngeheugen gaan. Jeugd ervaart (eindelijk) succes bij het leren, waardoor het zelfvertrouwen groeit en dus ook de motivatie. Leren wordt weer zoals het moet zijn: leuk en met resultaat. In de workshop zullen, naast een deel achtergrondinformatie over visueel leren (beelddenken), twee visuele leertechnieken aan bod komen: de Kleurmethode en de Concept map. Wetenschappelijk onderzoek naar deze visuele leertechnieken geeft aan dat het tekstbegrip en het leren zelf verbeteren met ruim 50%. Een ongekend resultaat en in korte tijd aangeleerd. 1. De Kleurmethode Met behulp van de unieke Kleurmethode kun je de opbouw van een tekst doorgronden. De kleuren geven de hiërarchie binnen de tekst weer, waardoor verbanden zichtbaar worden. Een zeer eenvoudige, en doeltreffende manier om een talige boodschap om te zetten naar beeld en dus begrip. 2. De Concept map Een Concept map is een gestructureerd overzicht van beeld en taal, waar je direct houvast aan hebt bij het leren, notuleren en het opzetten van werkstukken en spreekbeurten. Wat u nog meer moet weten Na afloop van de workshop kunt u materialen en boeken kopen tegen contante betaling. Beelddenken, visueel leren en werken €20,- Ben ik in beeld? €20,- Werkboek beelddenken €17,50 Posters A1 Metriek/Werkwoorden/Letterklankstad/Spreekwoorden €15,- p.st. Praktische informatie Omvang: 1 bijeenkomst van 2 ½ uur Groepsgrootte: minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers Datum: woensdagmiddag 13 september 2017 van 14.00 - 16.30 Kosten: € 105,00 per deelnemer Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Docent: Marion van de Coolwijk van Instituut Kind in Beeld

110

85 STUDIEDAG BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN (2 DAGDELEN) Doelgroep Leerkrachten po, vo, mbo/hbo Waar gaat het over Veel leerlingen zijn bij voorkeur visueel ingesteld. Zowel op het vwo als op het vmbo-niveau. Sleutel hierbij is het talige denken. Als dat niet wordt opgepikt (noodgedwongen door bv dyslexie of concentratieproblemen), of door voorkeursstrategie (bv. bij hoogbegaafdheid) blijft een kind zijn informatie visueel verwerven en verwerken. De LEREN LEREN Methode is een studievaardigheidsmethode gericht op visueel ingestelde jeugd in het po, vo, mbo/hbo. Unieke visuele leertechnieken laten leerstof via een snellere `route` naar het langetermijngeheugen gaan. Jeugd ervaart (eindelijk) succes bij het leren, waardoor het zelfvertrouwen groeit en dus ook de motivatie. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat zowel het tekstbegrip als het leren zelf verbeteren met 50%. Een ongekend resultaat en in korte tijd aangeleerd. De aangeboden leertechnieken kunnen direct in de klas worden ingezet. Dag 1: - Inzicht in de theorie en praktijk van het visueel leren (beelddenken) - De Kleurmethode: erkende techniek om de opbouw van een tekst doorgronden met kleuren die zowel de verbanden in een tekst zichtbaar maken alsmede de hiërarchie. - De Concept map: een gestructureerd overzicht van beeld en taal, waar je direct houvast aan hebt bij het leren, notuleren en het opzetten van werkstukken en spreekbeurten. Dag 2: -Samenwerking van de beide hersenhelften - oefeningen -Automatiseren van de letters/klanken - structuur van de taal -Automatiseren rekenen (sommen tot 20 - tafels) -Spelling / woordbeeld -Werkwoordgrammatica Wat u nog meer moet weten Iedere deelnemer ontvangt de boeken: -Beelddenken, visueel leren en werken. -Werkboek beelddenken, visueel leren en werken . Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 2 ½ uur Groepsgrootte: minimaal 8 en maximaal 10 deelnemers Datum: woensdagmiddag 20 en 27 september 2017 van 14.00 uur - 16.30 uur. Plaats: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 240 per deelnemer.( inclusief boeken) Docent: Marion van de Coolwijk, Instituut Kind in Beeld

111

86 VEILIG FYSIEK INGRIJPEN

Doelgroep Veiligheidscoördinatoren, leraren, onderwijsassistenten, schoolteams en anderen die met agressief gedrag te maken hebben en die samen leerlingen begeleiden met uiteenlopende onderwijsvragen. Waar gaat het over? De cursus Veilig Fysiek Ingrijpen bestaat uit de volgende onderdelen: - Bespreken van casuïstiek van ernstig ongewenst gedrag vanuit de eigen (school) situaties. Hiervoor wordt het Agressie Interventies Schema gebruikt. - Oefenen van de verschillende vormen van fysiek ingrijpen, deze zijn afgestemd op de dagelijkse praktijk. Wat u verder nog moet weten Aan het eind van de cursus beschikt de deelnemer over de noodzakelijke kennis en vaardigheden om in geval van agressief fysiek gedrag handelend op te treden. Daarnaast ontvangt men: 1. Een model protocol Fysiek Ingrijpen kan naar eigen wens worden aangepast. 2. Een handelingswijzer Proactieve Gedragsaanpak. 3. Een handelingswijzer Reactieve Gedragsaanpak. 4. Een handelingswijzer Fysiek Ingrijpen. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10, maximaal 15 deelnemers Datum: Woensdagavond van 18.30 – 21.30 uur11 oktober 15 november 2017 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 125,00 Docent: dhr. Coen van Straten, Streetwork Trainingen, Politie Eenheid Amsterdam,

dhr. Rob Franke, Framework

112

87 VAARDIGHEIDSTRAINING IMINDMAP

Doelgroep Leraren en docenten po en vo die al iets weten van mindmappen en willen leren om dat digitaal te doen om dat vervolgens te kunnen overdragen aan hun leerlingen. Waar gaat het over? Passend onderwijs, is ook passend bij specifieke behoeften. Er zijn leerlingen die graag mindmappen maken met stiften en papier, maar er zijn er ook die niets liever willen dan een mindmap digitaal maken. Met name om te presenteren is een digitale mindmap ideaal. In deze workshop leert u zelf de basisvaardigheden van iMindMap. U leert een centraal thema plaatsen en daar takken en subtakken aan te maken. U leert afbeeldingen erbij te zetten en u leert om hyperlinks aan de takken te koppelen. Wat u nog meer moet weten Na deze workshop bent u vaardig in het maken van een digitale mindmap met iMindMap. U kunt dat uw leerlingen ook leren. U kunt er ook voor kiezen een workshop iMindMap te laten verzorgen ( € 250,- / les) bij u op school met uw eigen leerlingen en onder schooltijd. Er wordt gewerkt met iMindMap. Dat programma kan zowel op een pc (laptop) als op een tablet. Dat zijn wel verschillende versies. Er kan met beide versies worden gewerkt. De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Eén bijeenkomst van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 maximaal 20 deelnemers Datum: Maandagavond 25 september 2017 van 18.30 uur – 21.30 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 100,00 per deelnemer

+ Kosten voor licentie voor één pc ( € 69,- eenmalig ) of voor een tablet ( € 21,19 jaarlijks) Kosten schoollicentie: € 540,- voor 30 pc’s

Docent: Robert Pastoor (OnderwijsAdvies)

113

88 VAARDIGHEIDSTRAINING MINDMAPPEN

Doelgroep Leraren en docenten po en vo die wel eens van mindmappen hebben gehoord of er iets mee hebben gedaan ( Nieuwsbegrip), maar die zelf goed willen leren mindmappen om dat te kunnen overdragen aan hun leerlingen. Waar gaat het over? Hoe is het toch mogelijk dat wij in de 21ste eeuw kinderen nog steeds vooral gebruik laten maken van hun linker hersenhelft? De rechter hersenhelft wordt veel te weinig ingeschakeld bij het leren. Het gebruiken van mindmappen is een mogelijke oplossing. Mindmappen zijn enigszins te vergelijken met woordspinnen. Het grote verschil is echter dat bij mindmappen woorden, kleuren, lijnen en afbeeldingen op een zeer specifieke wijze worden weergegeven. Een mindmap is eigenlijk een soort kaart buiten je hoofd over wat er gaande is in je hoofd. Het is een fantastisch instrument om beter te leren, beter te onthouden en beter te presenteren. In deze workshop gaan we zelf mindmappen maken. U leert de vijf belangrijkste regels van het mindmappen. Ook wordt duidelijk waarom een mindmap werkt en we gaan op zoek naar toepassingen van het mindmappen. Die vinden we bijvoorbeeld bij scheikunde, begrijpend lezen maar ook bij kleuters. Wat u nog meer moet weten Na deze workshop bent u vaardig in het maken van een goede mindmap op papier. U kunt dat uw leerlingen ook leren. Alle materialen van deze workshop krijgt u achteraf gemaild. U kunt er ook voor kiezen een workshop mindmappen te laten verzorgen ( € 250,- / les) bij u op school met uw eigen leerlingen en onder schooltijd. De bijeenkomst wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Eén bijeenkomst van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 maximaal 20 deelnemers Datum: Woensdagmiddag 6 september 2017 van 13.30 uur – 16.30 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 100,00 per deelnemer Docent: Robert Pastoor (OnderwijsAdvies)

114

89 OMGAAN MET (PRE)PUBERS (PO/VO)

Doelgroep Leerkrachten en onderwijsassistenten uit de bovenbouw van het primair onderwijs, pedagogisch medewerkers uit de bso en docenten uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Waar gaat het over Kinderen in de leeftijd van 10–14 jaar maken een lichamelijke en emotionele ontwikkeling door die een verschuiving in houding en belangstelling met zich mee brengt. In de praktijk van alledag blijkt het niet altijd even gemakkelijk te zijn om hier adequaat mee om te gaan. Voor het onderwijs kan dit betekenen dat je als leraar te maken krijgt met:

- een stoere en ongeïnteresseerde houding - een meer stille en teruggetrokken houding - het feit dat medeleerlingen “rolmodel” worden i.p.v. de leraar - verliefdheid en seksualiteit

Cursusinhoud In de cursus komen de volgende thema’s aan de orde:

- de werking van het puberbrein - lichamelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling van 10–14 jarigen - externaliserend gedrag: oppositioneel gedrag, stoer, brutaal gedrag, vandalisme - internaliserend gedrag: stil, teruggetrokken gedrag, eenzaamheid en onzekerheid - (on)gezond gedrag roken, drugs, alcoholgebruik, enz.

Wat is de opbrengst voor de deelnemers De deelnemers hebben hun kennis op het gebied van de ontwikkeling van 10-14 jarigen opgefrist en vergroot en handvatten gekregen over hoe zij daar mee om kunnen gaan. Wat u verder nog moet weten Van de deelnemers wordt verwacht dat zij gedurende de cursus huiswerkopdrachten maken en/of uitvoeren. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers Data: 8 en 30 januari, 13 februari en 6 maart van 19.00 uur – 22.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 435,00 per deelnemer Docent: Harry Kelderman, CED-Groep

115

90 KWALITEITSKRING DOCENTEN VANUIT EEN PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP

Doelgroep Leerkrachten en docenten vo en po Waar gaat het over? Kwaliteitskring waar de dagelijkse praktijk centraal staat. Op basis van zelfgekozen onderwerpen worden dagelijkse dilemma’s met elkaar besproken vanuit het willen leren met elkaar. De bedoeling is om met elkaar een professionele leergemeenschap vorm te geven vanuit eigen keuzes en bijpassende input. Door met elkaar de dagelijkse praktijk te bespreken is er uitwisseling, herkenning en erkenning van de werkzaamheden. Het leren van en met elkaar staat centraal. De begeleiding is gericht op ontdekkingen doen, die weer toepassen in de eigen praktijk en kijken wat het effect daarvan is. Wat u nog meer moet weten Van de deelnemers wordt verwacht dat ze eigen praktijk inbrengen bij de gekozen thema’s. Daarnaast zijn de deelnemers bereid om met elkaar in gesprek te gaan over hun dagelijkse dilemma’s. Certificaat Bewijs van deelname en bij de start kan er een aanvraag gedaan worden voor registratie bij het register leraar. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van drie uur op jaar basis Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 20 deelnemers Data: in overleg vast te stellen Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

of op een van de deelnemende scholen Kosten: € 320,00 per deelnemer Docent: Peter Corstanje MA (Fontys Hogeschool)

116

91 TALENTWAARDEREND WERKEN…VOOR MIJZELF EN MIJN LEERLINGEN

Je bent op je best, als je dat doet wat je van nature het beste doet. Doelgroep Voor leerkrachten po, docenten vo en ib’ers die zowel privé als in hun werk meer vanuit hun passie en talenten en sterke punten willen leven en werken. Waar gaat het over? “Iedereen heeft talenten, wat je er mee doet is een keuze!” Wat houdt het in? Tijdens dit traject ga je aan de slag met het ontdekken, waarderen, verder ontwikkelen en meer benutten van je persoonlijke talenten en sterke punten. Ook leer je slim om te gaan met je zwakke punten. Vanuit die ontdekking maak je een vertaling naar de betekenis en toepassingsmogelijkheden voor jouw leven en werk. Op basis van deze nieuwe inzichten maak je (nieuwe) keuzes in taken, relaties en acties Uiteindelijke doelen

- Meer ingezet worden op zaken waarin je je passie, talenten en sterke punten kwijt kunt. - Gebruiken van de nieuwe inzichten voor jouw kijk naar je leerlingen en vandaaruit een

vertaling naar een meer talentwaarderende aanpak voor en met jouw leerlingen; inspelen op behoeften en mogelijkheden van het kind.

Wat levert het op Dit inspirerende en energie gevende traject, mede gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, belooft mooie persoonlijke resultaten op onder meer de volgende gebieden: werkplezier, energie, zelfvertrouwen & zelfwaardering, kwaliteit van werken, creativiteit, rust in je hoofd, relaties en resultaten en is daarmee van positieve invloed op jouw vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Aanvraag erkenning in het kader van registratie is ingediend.

117

Wat u nog meer moet weten Programma op hoofdlijnen: Voorwerk: doen van de digitale test StrengthsFinder, op weg naar je talenten en sterke punten. Bijeenkomst 1 • De eigen Talenten tot leven

• Informatie over Talentwaarderend werken • Kennismaking

Bijeenkomst 2 • Sterke punten • Zwakke punten • Ontwikkelen en vaker benutten Sterke Punten • Slim omgaan met je Zwakke Punten

Bijeenkomst 3 • Werkwiel/Levenswiel • Toepassing Schaalvragen voor progressie • Compleet maken ‘portret’ m.b.v. 360 graden feedback

Bijeenkomst 4 • Jobcraften-1 (zelf sleutelen aan je baan zonder weg te gaan) • Inzet talenten, sterke en zwakke punten in duo/ teamverband • Talentwaarderend werken met leerlingen-1

Bijeenkomst 5 • Jobcraften-2 • Talentwaarderend werken met leerlingen-2

Bijeenkomst 6 • Groei & fixed mindset • Persoonlijk ProgressiePlan

Werkwijze: Dit heel actieve traject bestaat uit een persoonlijke test, veel oefeningen en opdrachten, momenten van reflectie, dialogen en manieren voor uitwisseling, beperkte theorie, praktische tips en het werken aan een Persoonlijk Progressie Plan. Tussen de bijeenkomsten gaan we ervan uit dat je beperkt leeswerk doet en enkele voorbereidings- en toepassingsopdrachten uitvoert. Materiaal: Je ontvangt een map voor alle materialen, een logboekje voor aantekeningen en 2 boeken: Ontdek je sterke punten van M. Buckingham en Donald O. Clifton en het boek Op pad met mijn talenten van trainer/schrijver Paul ’t Mannetje N.B. Dit traject kan, al of niet in aangepaste vorm, ook op locatie voor een management- of schoolteam worden verzorgd. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname Praktische informatie Groepsgrootte: 8 deelnemers Data: 20 september, 11 oktober, 8 en 22 november, 6 december en 10 januari van

14,00 uur- 17.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 650,00 per deelnemer ( inclusief boek) Docent: Paul ’t Mannetje en mogelijk een Co-trainer

118

92 INTERVISIE MET DE CAMERA – STA IN JE KRACHT!

Doelgroep Pedagogisch medewerkers in de peuteropvang (3+) Leerkrachten primair onderwijs Leerkrachten voortgezet onderwijs Waar gaat het over? Leerkrachten en pedagogisch medewerkers hebben een grote diversiteit aan kinderen in de groep. Zij worden uitgedaagd om aan te sluiten bij de ontwikkeling van het individuele kind. Dit vraagt veel van professionals. Intervisie met de camera richt zich op het versterken van de interactie van de leerkracht/pedagogisch medewerker in het contact met de kinderen. Optimaliseren van de interactie is waardevol, want een goede interactie is de basis voor de ontwikkeling van kinderen, een prettig klimaat in de groep, een effectieve manier van lesgeven en brengt meer werkplezier. Tijdens de intervisie wordt met elkaar naar beelden uit de praktijk gekeken. De focus wordt gelegd op de momenten die goed gaan. Door te kijken naar deze positieve momenten, krijg je zicht op ‘wat werkt’. Vanuit dit inzicht worden bestaande vaardigheden verder uitgebouwd en nieuwe vaardigheden ontwikkeld. Intervisie middels videobeelden geeft veel inzicht, zet je in je kracht, biedt praktische handvatten om de interactie in de klas te optimaliseren en motiveert om weer een stap verder te zetten in je eigen ontwikkelingsproces. Tijdens deze training staat de vraag van de deelnemers centraal. Denk daarbij aan vragen als: Hoe kan ik mijn instructie optimaliseren? Hoe kan ik deze klas op een positieve manier aansturen? Hoe kan ik de sfeer en onderlinge interactie tussen de leerlingen verbeteren? Wat is mijn basishouding: wat zijn mijn krachten en wat zijn mijn uitdagingen? Het lesgeven kost mij veel energie, hoe kan dit anders? Wat u nog meer moet weten Er wordt gewerkt met beeldopnames uit de praktijk. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij ter voorbereiding op elke bijeenkomst video-opnames maken in de klas. Voor de start van de cursus ontvangen de deelnemers meer informatie over het maken van deze opnames. De training wordt in twee groepen gegeven, te weten: 1) pedagogisch medewerkers en leerkrachten van groep 1 t/m 6, 2) leerkrachten van groep 7,8 en leerkrachten voortgezet onderwijs De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2 ½ uur Groepsgrootte: Minimaal 4, maximaal 6 deelnemers Data: 24 oktober, 14 november, 28 november van 19.00 tot 21.30 uur (groep 1) 16 januari, 6 februari, 6 maart 2018 van 19.00 tot 21.30 uur (groep 2) Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 235,00 per deelnemer Docent: Claudia Hartman, PuurContact

119

93 COACHING MET BEHULP VAN EEN PAARD – INDIVIDUELE SESSIES

Doelgroep Leerkrachten / mensen die dagelijks met kinderen werken ( Voorschools, po en vo) Inhoud van de cursus Als leerkracht moet je een hele hoop ballen hoog houden, er wordt veel van je gevraagd. Hoe ga je om met zoveel verschillende leerlingen? Waarom lukt het je bij het ene kind wel en bij het andere niet? Waarom heb je soms het gevoel dat je jezelf kwijt raakt? In drie individuele coachingsessies ga je werken aan jouw specifieke leervragen. Tijdens de sessies ga je aan de slag om je prettiger te voelen in de rol van leerkracht. Wie ben jij? En wat heb jij nodig om het beste uit jezelf te kunnen halen? Je leert jezelf beter kennen. Wat zijn je sterke punten en wat triggert jou? Waar zit je enthousiasme en energie, en wanneer raak je het kwijt? Je wordt je bewust van de dingen die je (niet) doet en welke overtuigingen je in de weg zitten. Met het inzicht dat je tijdens de sessies ontwikkeld kun je morgen in de klas al aan de slag. Het paard speelt een unieke rol binnen de coaching sessies. Paarden zijn ontzettend gevoelig voor contact, openheid en authenticiteit. Dat maakt het heerlijk om met een paard aan de slag te zijn. Ze geven je daarnaast ook eerlijke en directe feedback, waardoor je je veel sneller bewust bent van wat je voelt, denkt en doet. Hij houdt je als het ware een spiegel voor. De coach die deze sessies begeleid is Yvette. Zij is psycholoog en heeft de post-HBO opleiding tot coach met paard afgerond bij HorSense en coacht volgens de methodiek Paard Als Spiegel. Haar manier van werken kenmerkt zich door authenticiteit, oprechtheid, openheid en nieuwsgierigheid. Ze vindt het belangrijk dat de coachingsessie een veilige omgeving is om te ontdekken. De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Wat u nog meer moet weten Kledingadvies: Oude /warme kleding en stevige dichte schoenen Praktische informatie Omvang: 3 sessies van 1,5 uur Groepsgrootte: 1 deelnemer Data: In overleg met Yvette, zij neemt contact op bij aanmelding Locatie: Bazeldijk 26, 4221XW in Hoogblokland Kosten: €285,00 per deelnemer Docent: Yvette van Cleef – van der Roest, psycholoog/coach Winnerteam

120

94 COACHING MET PAARD – GROEPSWORKSHOP

Doelgroep Leerkrachten / mensen die dagelijks met kinderen werken ( Voorschools, po en vo) Inhoud van de cursus Leerkracht zijn is hard werken. Hoe ga je om met zoveel verschillende leerlingen, hun ouders en jouw collega’s? Twijfel je soms aan je eigen kunnen? Heb je wel eens het gevoel dat je jezelf kwijt raakt? Tijdens de groepsworkshop coaching met paard ga je aan het werk met leervragen op deze gebieden. Samen met twee of drie andere leerkrachten ga je aan de slag met de coaching sessies met paard. Wie ben jij en welke rol heb je in een groep? Wat zijn jouw sterke punten en wat triggert jou? Waar zit je enthousiasme en energie, en wanneer raak je het kwijt? Welke invloed heeft de omgeving op jou en hoe kun je daar mee om gaan? Je krijgt meer inzicht in je eigen overtuigingen, houding en handelen, waarmee je morgen in de klas al aan de slag kan. Door het werken in een groep is er de mogelijkheid samen te ontdekken en je bevindingen met elkaar te delen. Er zit een dubbele gelaagdheid in de coaching sessies; je wordt gecoacht, maar leert elkaar ook op een coachende manier te ondersteunen, kritisch te bevragen en uit te dagen. Hierdoor krijg je meer bewustzijn over hoe jij als leerkracht voor de klas staat en ontdek je ook wat jouw rol is binnen een team van collega’s. Het paard speelt een unieke rol binnen de coaching sessies. Paarden zijn ontzettend gevoelig voor contact, openheid en authenticiteit. Dat maakt het heerlijk om met een paard aan de slag te zijn. Ze geven je daarnaast ook eerlijke en directe feedback, waardoor je je veel sneller bewust bent van wat je voelt, denkt en doet. Hij houdt je als het ware een spiegel voor. Het mooie van het werken in een groep, is dat het paard ook feedback geeft op de groepsdynamiek. Wat je nog meer moet weten Kledingadvies: Oude / warme kleding, en stevige dichte schoenen Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten op locatie, 2 uur per sessie Groepsgrootte: Minimaal 3 / maximaal 4 deelnemers Data: (nog te bepalen, 3 weken ertussen) Locatie: Bazeldijk 26, 4221XW in Hoogblokland Kosten: € 280,00 per deelnemer Docent: Yvette van Cleef – van der Roest, psycholoog/coach Winnerteam

121

95 WIJ WILLEN ONDERWIJZEN, MAAR WIL HET KIND LEREN?

Doelgroep Leerkrachten primair onderwijs, leerkrachten voortgezet onderwijs, pedagogisch medewerkers, intern begeleiders, remedial teachers Waar gaat het over? Onderwijs resulteert niet altijd in leren ondanks het feit dat leerlingen nog nooit slimmer, leerkrachten nooit beter getraind, curricula nooit meer doordacht, en technologische middelen nooit zo geavanceerd waren als nu. Hoe komt het dan dat zoveel kinderen niet optimaal vooruitgaan? Denk eens aan het kind in je klas dat zich niet kan concentreren, dat ongeïnteresseerd is, aandacht trekt, nergens om geeft, pest, brutaal is, niet van fouten leert, zich helemaal afsluit enz. enz. Het probleem is dat de huidige methoden en curricula uitgaan van onderwijsbaarheid van het kind, maar aan dat uitgangspunt wordt lang niet altijd voldaan. Wat kunnen we doen om die onderwijsbaarheid positief te beïnvloeden? We richten ons in deze cursus op de twee voornaamste factoren bij leren en gedrag: het stagneren van de ontwikkeling en de leerling-leerkracht relatie. Je zult de onderliggende oorzaken van leer- en gedragsproblemen gaan herkennen, en door een hechtingsbenadering voor de tekorten bij de betreffende leerlingen kunnen compenseren, zodat zij beter onderwijsbaar worden. Als er eenmaal inzicht is, zijn de methoden van benadering, die vooral op dag 3 aan de orde komen, eenvoudig en voor de hand liggend. Aan het eind van deze cursus is duidelijk:

- welke eigenschappen een onderwijsbaar kind heeft - hoe tekorten hierin maken dat onderwijs steeds moeilijker geworden is - wat de emotionele factoren zijn bij leren en gedrag - hoe kinderen door verharding vastlopen in hun ontwikkeling - wat het verband is tussen onderwijzen en het verlangen om zich goed te gedragen - hoe hechting behoort te verlopen en wat die ontwikkeling in de weg staat - wat de nadelen van straf zijn voor vastgelopen kinderen - hoe je de afweer kunt verzachten en met problemen door vastzitten om kunt gaan - hoe je de relatie met vastgelopen kinderen kunt versterken - wat eenvoudige manieren zijn om met problemen door vastlopen om te gaan

122

Wat u nog meer moet weten De cursus wordt aangeboden door een docent van het Neufeld Institute, afdeling Nederland. Het Neufeld Institute is een internationale organisatie opgericht door dr. Gordon Neufeld. Zij specialiseert zich in de op hechting gebaseerde ontwikkelingspsychologie. Haar doel is allen die bij kinderen betrokken zijn meer inzicht in de kracht van de relatie te geven, zodat onderwijs soepeler verloopt en alle betrokkenen meer voldoening ervaren. Zie voor meer informatie over de cursus: http://neufeldinstitute.com/int/nl/modules/de-factor-onderwijsbaarheid/ De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 20 deelnemers Data: Dinsdagavonden 31 oktober, 7 en 14 november 2017 van 19.00 uur- 21.30

uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 235,00 per deelnemer Docent: Margriet Noot, Neufeld instituut

123

96 ALS BINNEN NIET NAAR BUITEN KAN, KAN BUITEN NIET NAAR BINNEN.

Wat zit achter gedrag; hoe dring ik door en hoe kan ik meer contact krijgen Doelgroep Deze cursus is voor iedereen die wel eens nieuwsgierig is naar wat er achter het zichtbare gedrag van kinderen schuil gaat. Wat maakt nu dat je bij het ene kind steeds op weerstand stuit en met een ander zo gemakkelijk in contact komt. Wil je meer weten over hoe of de cognities en de psychologische achtergronden samenwerken; hoe en wat er bij kinderen van binnen verscholen kan zitten wat aan de buitenkant niet te zien is maar wel voor lastig gedrag kan zorgen. Dan is deze cursus wat voor jou. Door hier inzicht in te krijgen kan je er anders mee om gaan. Waar gaat het over De inhoud van deze cursus gaat over de vaak onzichtbare processen die zich van binnen in de mens afspelen. Deze processen zorgen voor het zichtbare gedrag zoals: in zichzelf terugtrekken, vluchten, macho gedrag, vechten, bepalend gedrag, pesten, slachtoffer gedrag etc Basisbehoeften, behoeftecirkel en de werking

- Herkennen en erkennen van onzichtbare behoeften, gemaskeerd achter gedrag - Verdraaiing van gevoelens en de gevolgen - Hoe worden overtuigingen gevormd en wat doen we daarmee - Het ontkennende en opvliegende kind - Grenzen en begrenzen en de lichamelijke reacties, veilige plek - Zorgen voor, schrik, overnemen, dragen van en voor een ander; wat kunnen de gevolgen zijn - Drama driehoek en wat we daarmee in stand houden

Door inzicht in deze bovenstaande processen zie je met welk gedrag en/of uitspraken naar het kind we onbewust gedrag versterken en wanneer niet. Met dit bewustzijn wordt je blikveld, je wereldbeeld verruimd en krijg je meer inzicht in het kind en in jezelf. Wat moet u verder weten De cursus heeft een open karakter. We ondersteunen de theorie over de binnen- en buitenwereld met voorbeelden uit de praktijk van Integratieve Kindertherapie en vanuit eigen ervaringen in het werken als leerkracht, intern begeleider, cluster 4 leerkracht en ambulant begeleider. Er wordt zorg gevraagd en gedragen voor privacy. Daarin draagt ieder zijn verantwoordelijkheid. De voorbeelden geven een kijkje op wat er zoal achter het gedrag van een kind schuil kan gaan; b.v. angsten, onmacht gevoelens, onzekerheid, aanpassen, onderdrukte boosheid, schaamte en schuldgevoelens, onderdrukte angst etc. Vanuit ons als begeleiders is er veel openheid en kan alles er zijn. Dit geeft aan iedere cursist ruimte voor alles en kan er bij iedereen steeds meer inzicht en helderheid ontstaan. Dit geeft een krachtig en autonoom leerkracht-schap.

124

Wat neem je mee naar huis - Teksten, naslagwerk en modellen - Inzicht in, en een andere kijk op gedrag - Bruikbare oefeningen - Mogelijkheid om de verdiepingscursus te volgen: Als binnen er mag zijn, komt er eigen

groei en vrijheid in ‘zijn’ De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van per keer 2,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en/of maximaal 12 cursisten Data: Maandagavond 15 en 29 januari, 19 februari en 26 maart 2018, 19.00-21.30 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 260,00 Docent: Marian Jansen en Hannie Strien, Ruimte

125

97 SLOTDAG 1 JUNI 2017

Doelgroep Alle leerkrachten, docenten, onderwijsondersteuners, directies en overige belangstellenden van SWV Driegang en SWV Pasvorm Wanneer Donderdagmiddag 1 juni 2017 van 16.30 uur – 20.00 uur Waar De Til te Giessenburg Programma 16.30 uur: inloop met koffie en iets lekkers 16.50 uur: kort praatje door …………. 17.00 uur - 18.00 uur: verschillende lezingen 18.15 uur- 19.30 uur: barbecue Sprekers voor lezingen

• Tijn Nuyens: Dialooginstrument HGW

• Lisette Hornstra (Fontys): Het motiveren van leerlingen

• Thea Zweije: Verrassend tekenen

• David Kranenburg (Actief ouderschap)

• Nico Eigenhuis (Animaz)

• Paul het Mannetje (Mannetje & Co)

• Beno Schraepen (onder voorbehoud) Meer informatie over de desbetreffende lezingen volgt zo spoedig mogelijk. Er kan al ingeschreven worden bij : Elsemieke Leijh: e.leijh@ec-rotonde.nl Slotdag EC Rotonde volgend schooljaar: 7 Juni 2018

126

98 “ALS IEMAND MIJN LEERLINGEN NOU EENS ZOU KUNNEN LEREN TE PLANNEN………..”

Doelgroep Docenten die te maken hebben met leerlingen die niet leren zoals zij verwachten. Waar gaat het over? In het voortgezet onderwijs zijn de leerlingen met van alles bezig, behalve hun schoolwerk, zo lijkt het vaak. Vinden ze school alleen interessant omdat ze daar hun leeftijdsgenoten ontmoeten? Of zijn ze ook nog wel geïnteresseerd in wat het onderwijs te bieden heeft? Wat hebben leerlingen eigenlijk nodig om te leren? Wat leert de kennis van het brein ons? Zijn er verschillen in wat ze nodig hebben? Welke werkvormen kunnen helpen bij motiveren en leren? Is ‘goed plannen’ een belangrijke vaardigheid voor het leerproces? Wat vertelt ons de literatuur op het gebied van ‘timemanagement’? Tijdens deze avonden verkennen we wat theorie m.b.t. leren en verdiepen we ons n.a.v. praktijksituaties in de bovenstaande vragen. Praktische informatie Omvang: 3 avondbijeenkomsten van 2 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: 26 september, 10 oktober, 31 oktober van 19.30 uur – 21.30 uur. Locatie: Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Lot Schipper en Marianne Soeters

127

99 EEN PRETTIG GESPREK Doelgroep Docenten voortgezet onderwijs Waar gaat het over? Bereik jij in gesprekken wat je wilt? Ben jij bestand tegen de trukendoos met emoties en manipulatie die in sommige gesprekken wordt opengetrokken? Kan jij in een gesprek het belang van het kind rechtop houden? We communiceren de hele dag. Meestal gaat dat vanzelf, maar in een aantal gevallen is het hard werken om het gesprek goed te laten verlopen. Je gaat je professionele gesprekken altijd in met een bepaalde gedachte. Je wilt iets bereiken of iets te weten komen. Allemaal vanwege jouw goede zorgen voor het kind. Die gesprekken voer je dagelijks, maar ze verlopen elke keer weer anders. Soms heb je het gevoel de sturing kwijt te raken en vraag je je na het gesprek af hoe het zo ver heeft kunnen komen. In deze leergang leer je talloze, essentiële technieken om het gesprek te buigen naar het resultaat dat jij voor ogen hebt. Je leert voor ieder gesprek de beste insteek en optimale voorbereiding toe te passen. Onze trainers en acteurs maken van deze leergang op ontspannen wijze een sprankelende leerzame en leuke training. Bijeenkomst 1 Een goed gesprek Bijeenkomst 2 Gespreksvoorbereiding Bijeenkomst 3 Jouw eigenwijze wijze van gespreksvoering Praktische informatie Certificaat: U ontvangt een certificaat van deelname met validatiecode van registerleraar.nl. Omvang: Drie bijeenkomsten van 3,5 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: Woensdag 13 en donderdag 28 september en 26 oktober van 18.30 – 22.00 uur Locatie: Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Trainers van Actief Ouderschap: David Kranenburg, Willem van der Lugt

128

100 FEEDBACK GEVEN DOE JE ZO! Doelgroep Docenten vo Waar gaat het over In een professionele cultuur leert u van elkaar door elkaar feedback te geven. Maar hoe is dat in de klas? Weten de leerlingen hoe u feedback geeft en wat ze daarmee moeten doen? Zijn ze gewend om te leren van feedback? Kunnen ze omgaan met de feedback die ze elkaar geven? Feedback is de sleutel tot leren; het is niet weg te denken uit de dagelijkse les. Het geeft ons de informatie waarmee we reflecteren op onszelf en op wat we doen. Het helpt bij het verduidelijken van wat een goede prestatie is. Feedback geeft informatie over waar en waarom leerlingen fouten hebben gemaakt én geeft informatie waarmee leerlingen zich kunnen verbeteren. Van de meeste leerlingen kan niet verwacht worden dat ze meteen weten wat ze met feedback moeten doen. Als docent bent u een rolmodel voor de leerlingen, dus ook in het gebruiken van feedback voor het leren! Leerlingen hebben begrip nodig over wat feedback betekent, hoe je die feedback krijgt en geeft, wat je ermee kunt doen en hoe je die benut om je werk te verbeteren. In cursus Feedback geven doe je zo! krijgt u handvatten over hoe u feedback een vaste plek in uw onderwijs kunt geven. Het gaat hierbij om feedback geven en ontvangen, tussen leerlingen onderling en tussen leerlingen en leraar. Cursusinhoud

• diverse vormen en uitingen van feedback • wat is (goede) feedback? • relevante gesprekstechnieken • wanneer en hoe is feedback effectief? • omzetten van feedback naar concrete leerdoelen • fixed and growth mindset • het inzetten van peer-feedback • feedback geven en differentiëren • onderwijsbehoeften signaleren aan de hand van feedback van leerlingen

Wat is de opbrengst voor de deelnemers De deelnemer:

• kent de kenmerken van effectieve feedback • begrijpt waarom gegeven feedback wel/niet effectief is • kan aan de hand van videobeelden reflecteren op eigen feedbackvaardigheden • kan effectieve feedback geven om het leren van elke leerling te bevorderen • heeft een feedbackaanpak voor zijn/haar klas geformuleerd

Wat u verder nog moet weten

• Tussen de bijeenkomsten door worden praktijkopdrachten uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn het voeren van feedbackgesprekken en het eenmalig vastleggen hiervan op video. Alle gemaakte opdrachten vormen de gedeeltelijke inhoud van de resterende cursusbijeenkomsten.

• De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

129

Praktische informatie Omvang: 3 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers. Data: 7 februari, 7 maart en 4 april 2017 van 14.00-17.00 uur Locatie: Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Kosten: € 325,00 per deelnemer Docent: Maarten Jiskoot, CED-Groep

130

101 FORMATIEF TOETSEN MET TAXONOMIEËN

Doelgroep Docenten vo Waar gaat het over Wat maakt een toets tot een goed meetinstrument? Op welke plek in de leerlijn zet onze sectie een toets in en aan welke kwaliteitsafspraken houden wij ons? Wat doen wij met de schat aan informatie die elk toetsmoment oplevert en hoe kunnen wij formatief toetsen bevorderen binnen de school? Het antwoord op deze en vele andere vragen omtrent toetsing komen aan bod in deze cursus. U gaat op basis van de verzamelde data, de onderwijsbehoeften van leerlingen koppelen aan een hanteerbare werkwijze in de les. Met behulp van data kunt u namelijk uw lesdoelen scherper formuleren en daarmee het beste uit uw leerlingen halen. Na afronding van deze cursus kunt u zich met recht een expert op het gebied van toetsen noemen. Cursusinhoud U leert tijdens de bijeenkomsten: • zin en onzin van toetsen • veelvoorkomende valkuilen ten aanzien van toetsing herkennen en omzeilen • uiteenlopende functies en toepassingsmogelijkheden van toetsen • aanscherpen toetsbeleid binnen het vakwerkplan • vakkundig overnemen, aanpassen en opstellen van toetsen • uw huidige toetsen op kwaliteit screenen • constructiefouten in toetsvragen herkennen • alles over toetstaxonomieën • doorlopende leerlijnen vast te stellen met behulp van toetsen • optimaliseren toetsprogramma’s (PTA’s en PTO’s) • indelen van de klas naar arrangementen op basis van toetsanalyses • onderwijsbehoeften afleiden uit toetsdata • realiseren hogere leeropbrengsten met behulp van toetsen

Wat is de opbrengst voor de deelnemers Een kwaliteitsstandaard voor toetsen in de vorm van een toets checklist, een op kwaliteit vastgestelde toets, een programma van toetsing en doorstroming voor het eigen vak, een toetsanalyse, een plan van aanpak voor de eigen les, klas, sectie of school ten aanzien van werken met een taxonomie.

Wat u verder nog moet weten • Gedurende de gehele cursus werkt u aan een eigen verbetertraject. Elke bijeenkomst biedt

ruimte, nieuwe theoretische inzichten en individuele begeleiding om stappen te maken binnen het eigen verbetertraject.

• De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname.

Praktische informatie Omvang 5 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte minimaal 10 en maximaal 18 Data 30 augustus, 27 september, 25 oktober, 22 november en 20 december 2017 van

14.00-17.00 uur Locatie Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Kosten € 550,00 per deelnemer Docent Maarten Jiskoot, CED-Groep

131

102 GESPREKKEN MET OUDERS Doelgroep Docenten vo Waar gaat het over? Voor het leerproces van leerlingen is het contact met ouders van groot belang. De betrokkenheid van school en ouders op elkaar is essentieel, want zonder die betrokkenheid is samenwerking niet mogelijk. Om betrokkenheid van ouders te krijgen, is constructief communiceren met ouders een voorwaarde. Om constructief te kunnen communiceren met ouders is een open grondhouding belangrijk waarbij ouders worden gezien als gelijkwaardige partners. Daarnaast moeten docenten beschikken over gespreksvaardigheden die erop gericht zijn om : 1. Een relatie te krijgen met ouders (zonder ‘relatie’ geen gesprek) 2. Het proces tijdens het gesprek te bewaken (doel, procedure en regels duidelijk maken) 3. Informatie te krijgen en uit te wisselen. Tijdens het gesprek moeten leraren als professionals zo nodig kunnen ‘schakelen’ tussen deze drie lagen van de communicatiepiramide. Vooral wanneer de gesprekken met ouders moeilijk zijn, is dit van belang. Om de grenzen te bewaken is soms meta-communicatie nodig. Het vergroten van de vaardigheden om professioneel met ouders in gesprek te kunnen gaan, lukt het best wanneer er tijdens een training reflectie plaats vindt op eigen houding en opvattingen, de kennis vergroot wordt en er de gelegenheid is om te oefenen. Wat u nog meer moet weten - Tijdens de training wordt er theoretische informatie gegeven over: basisbehoeften van gesprekspartners, de rol van loyaliteiten bij gesprekken, opbouw van gesprekken en effectieve gesprekstechnieken bij moeilijke gesprekken. - Middels bepaalde opdrachten en oefeningen worden leraren zich bewust van hun aannames vooraf, hun verbale en non-verbale houding tijdens gesprekken en de invloed daarvan op het gesprek. - Middels gerichte oefeningen (o.a. anticiperend rollenspel) worden een aantal effectieve gespreksvaardigheden geoefend. De praktijkvoorbeelden van de leraren zijn uitgangspunt bij de oefeningen. - Indien gewenst functioneren de trainers als rolmodel en doen zij gespreksvaardigheden voor. Praktische informatie Omvang Drie bijeenkomsten van 2,5 uur Groepsgrootte Minimaal 8 en maximaal 10 deelnemers. Data en tijd Maandagavonden 9 en 30 oktober en 13 november 2017 van 19.00 uur- 21.30 uur Locatie Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten € 325,00 per deelnemer. Docent Caroline Hoos en/of Pieter de Wit ( Onderwijsadvies)

132

103 MENTORVAARDIGHEDEN Doelgroep Mentoren vo Waar gaat het over In deze cursus worden de belangrijkste mentorvaardigheden behandeld die u direct in de lespraktijk kunt toepassen. Het uitbreiden van relevante kennis en het oefenen en toepassen van mentorklas activiteiten en gesprekssituaties maakt deze cursus zeer praktijkgericht. Tevens leert u op een effectieve manier te participeren in de zorg voor de leerlingen van uw mentorklas. Cursusinhoud

• competentieprofiel van een mentor • rol van de mentor binnen het school ondersteuningsprofiel • gesprekken met ouders, waaronder slecht-nieuwsgesprekken en tienminutengesprekken • omgaan met weerstanden in gesprekken met leerlingen en/of ouders • ontwikkeling van het groepsproces (en hoe u dat als docent positief kunt beïnvloeden) • veiligheid en regels: hoe ga je om met regels in de klas en binnen de school? • (cyber)pesten • conflictbemiddeling • intervisietechniek voor het bespreken van problemen binnen de klas • het ontwikkelen van een mentorklas activiteitenkalender

Samen zoeken we naar een goede mix, passend bij de schoolsituatie en de wensen van de cursusdeelnemers. De bijeenkomsten starten met een korte theoretische uiteenzetting. Vervolgens nemen de persoonlijke ervaringen een belangrijke plaats in. Door gebruik te maken van intervisiemethoden en gesprekstechnieken wordt de transfer naar praktijksituaties bevorderd. Hierdoor ontstaat er een dubbelen ‘loop’ van leren; zowel op inhouds- als op vaardigheidsniveau. U traint vaardigheden die bruikbaar zijn bij de uitvoering van mentortaken. De uitwisseling van inzichten en ervaringen met uw collega’s hebben een positief effect op de teamvorming en betrokkenheid bij het schoolbeleid. Wat is de opbrengst voor de deelnemers Een eigen opgestelde werkwijze ten aanzien van leerling gesprekken, klasgesprekken en oudergesprekken. Een persoonlijk mentorcompetentie ontwikkelplan voor het komende schooljaar en een mentor activiteiten programma voor de eigen klas of schoollocatie. Wat u verder nog moet weten

• Elke cursusdeelnemer ontvangt het boekje Spellen voor de mentorgroep, zodat u de groepsdynamiek van uw mentorgroep op verschillende manieren positief kunt beïnvloeden.

• De cursus wordt afgesloten met een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: 4 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 18 deelnemers Data: 13 september, 11 oktober, 8 november en 6 december 2017 van 14.00-17.00 uur Locatie: Herman de Ruiterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Kosten: € 440,00 per deelnemer ( Inclusief boekje) Docent: Maarten Jiskoot, CED-Groep

133

104 COLLEGIALE CONSULTATIE DOOR TEACHER LEADERS Doelgroep Voor leraren vo die - een volgende stap in hun ontwikkeling willen zetten - niet alleen iets willen betekenen voor hun klas, maar ook voor de school; - sterk zijn als leraar, kennis als vakspecialist hebben en ook nadrukkelijk een rol binnen de organisatie gaan vervullen. Waar gaat het over? Teacher Leaders zijn excellente ervaren leraren, of vakspecialisten/coördinatoren op de school, die de motivatie en de ambitie hebben om zich in te zetten voor een duurzame kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Goed opgeleide en gepositioneerde Teacher Leaders kunnen er voor zorgen dat er structureel aandacht is voor het gezamenlijke leren (´sociaal kapitaal´) binnen het team. Zij hebben hier een nadrukkelijke rol in, in afstemming met de leiding van een school. Daarbij horen taken zoals het coördineren en faciliteren van leergesprekken met collega’s en collegiale klassenconsultaties. Wat u nog meer moet weten Aan de orde komen: - Verandermanagement en leidinggeven aan een verandering - Leraren leren van elkaar: coördineren en faciliteren van leergesprekken - Communicatie- en coachingsvaardigheden De scholing is onder andere gebaseerd op onderzoeken van Robert Marzano (Leiderschap), Andy Hargreaves (professioneel kapitaal), Dufour en Verbiest (professionele leergemeenschappen) en Fullan (veranderen). Uw resultaat - Deelnemers weten hoe zij een verandertraject op hun school kunnen vormgeven. - U weet hoe u uw rol kan vervullen ten opzichte van uw collega´s en hoe u hen kunt faciliteren in het voeren van leergesprekken. Certificaat: Na afloop ontvangt u een certificaat van deelname. Praktische informatie Omvang: Drie bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 12 deelnemers. Data en tijd: Maandagavond 27 november 2017, 15 januari en 5 februari 2018 van 19.00 - 22.00

uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 300,00 per deelnemer Docent: Frank Coert of Helene Labout of Claudia van Leent (OnderwijsAdvies)

134

105 COACHEND BEGELEIDEN Doelgroep Leidinggevenden po en vo en voorschools Waar gaat het over? Als leidinggevende wordt van u verwacht dat u collega’s ondersteunt, adviseert, begeleidt en beoordeelt. De gesprekstechnieken die u hierbij inzet, zijn waardevol en bepalend voor het verloop van het gesprek. Zou u méér willen halen uit deze (coachings)gesprekken? Belangrijk is het dat ú niet degene bent die de suggesties of de oplossingen aandraagt, maar coachtechnieken inzet die de ander helpen inzicht te krijgen in de situatie, verantwoordelijkheid te nemen en zelf naar oplossingen te zoeken. Tijdens deze training heeft u vaardigheden geleerd om collega’s op een coachende manier resultaatgericht te begeleiden met behulp van verschillende coachtechnieken. U heeft geleerd om in situaties de regie te krijgen en te behouden zodat de gesprekken die u voert effectiever zullen verlopen. U bent in staat verschillende coachtechnieken in te zetten die passen bij de betreffende collega. Hiermee ontstaat bewustwording en wordt inzicht verkregen in de eigen situatie. Het draagt er aan bij dat de collega zelf verantwoordelijkheid neemt voor het vinden van de oplossing. Gedurende deze training komen verschillende onderwerpen aan bod die u beter in staat zullen stellen om anderen coachend te begeleiden, zoals: luisteren-samenvatten-doorvragen (LSD), feedback geven, metacommunicatie, GROW, leerstijlen, logische niveaus, speels coachen, waarnemingsposities, moment coaching, transactionele analyse, dramadriehoek, de roos van Leary en situationeel leidinggeven. Uiteraard zal u tijdens deze training veel kennis opdoen, maar het gaat er vooral om hoe u deze toepast in de praktijk. Er wordt gewerkt met casussen uit uw eigen praktijk. Er is ruimte voor individuele leervragen. Ook zal er geoefend worden met een trainingsacteur. Wat u nog meer moet weten De cursus wordt afgesloten met een bewijs van deelname. Praktische informatie: Omvang: 6 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers Data: Vrijdag 15 en 22 september, 10 november , 1 december 2017, 19 januari en 23

februari 2018 van 9.00 uur- 12.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 615,00 per deelnemer Docent: Roland Verheugd, namens Avans+

135

106 KWALITEITSKRING DIRECTEUREN VANUIT EEN PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAP

Doelgroep

directeuren Waar gaat het over? kwaliteitskring waar op basis van de onderwerpen uit het schoolleidersregister input wordt gegeven en vooral dagelijks dilemma’s met elkaar besproken wordt vanuit het willen leren met elkaar. Door met elkaar de dagelijkse praktijk te bespreken is er uitwisseling, herkenning en erkenning van de werkzaamheden. Het leren van en met elkaar staat centraal. De begeleiding is gericht op ontdekkingen doen, die weer toepassen in de eigen praktijk en kijken wat het effect daarvan is. Wat u nog meer moet weten bijvoorbeeld bij thema drie; kennis- en kwaliteitsontwikkeling uit het schoolleidersregister zijn de thema’s: A. strategisch kwaliteitsmanagement; B. het leren en werken in een professionele leergemeenschap; C. onderzoeksmatig werken; D. interne en externe verantwoording. Per bijeenkomst zal er 1 thema centraal staan. De koppeling aan de thema’s van het register zorgen ervoor dat er ook register punten binnen gehaald kunnen worden indien voldaan wordt aan de voorwaarden. Een kwaliteitskring kan ook zonder deze thema’s opgezet worden waarbij de deelnemers de eigen thema’s kiezen met elkaar. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze eigen praktijk inbrengen bij de gekozen thema’s Certificaat bewijs van deelname en bij voldoen aan de register voorwaarden registratiepunten voor het schoolleidersregister. Praktische informatie Omvang: Vier bijeenkomsten van drie uur op jaar basis Groepsgrootte: Minimaal 8 en maximaal 10 deelnemers. Data : In overleg vast te stellen Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915

of op 1 van de scholen Kosten : € 385,00 per deelnemer Docent: Peter Corstanje MA (Fontys)

136

107 “IEDERE LEERKRACHT WIL EEN GOEDE LEERKRACHT ZIJN”

“Ik sta even stil en dat is een hele vooruitgang” Bertolt Brecht

Doelgroep Leidinggevenden die met hun teamleden constructieve reflectieve gesprekken willen houden. Waar gaat het over? In het onderwijs zijn de onderwijsprofessionals meestal goed in staat om professioneel te denken en te handelen. Maar er zijn situaties dat dat minder goed lukt en een oordeel over kind en/of ouders ineens de overhand krijgt. Hoe kan ik met mijn teamlid constructief in gesprek gaan als er een oordeel over een kind en/of ouder in de weg zit om goed te kunnen reflecteren? Welke uitgangspunten en inzichten helpen om zelf als leidinggevenden uit een oordeel over dit teamlid te geraken. Welk denken vormt mijn denken en welk denken vormt het denken van mijn teamlid? Tijdens deze 2 bijeenkomsten schenken we aandacht aan belangrijke maar niet altijd zichtbare elementen van communicatie:

- Relationele en contextuele aspecten - Het verbijsterende verschil tussen bedoeling en effect.

Praktische informatie Omvang: 2 bijeenkomsten van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 10 en maximaal 15 deelnemers Data: 22 september , 6 oktober van 9.00 uur – 12.00 uur. Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 210,00 per deelnemer Docent: Marianne Soeters ( Animaz)

137

108 ONTDEKKINGSTOCHT NAAR INTELLIGENT SCHOOLLEIDERSCHAP

“Er is geen receptenboek of strenge leer die onverbiddelijk leidt tot succesvol leiderschap. Het is veeleer een geheimzinnig menselijk proces met vallen en opstaan, overwinningen en nederlagen, timing en toeval, intuïtie en inzicht”. Warren Bennis

Doelgroep Directeuren en bestuurders Waar gaat het over Over leiderschap dat plezier uitstraalt, steeds werkt vanuit de bedoeling, eisen stelt aan professionals en resultaten behaalt. In drie ochtenden verkennen we onze eigen inzichten in leiderschap en confronteren die met recente relevante praktijksituaties en inzichten uit de literatuur. Enkele van de thema’s die aan de orde komen:

- Leiderschap wordt zichtbaar als heel gewone mensen, heel gewoon werk ongewoon goed doen

- Leiderschapsdillema’s: o Resultaten halen door niet gericht te zijn op resultaten o Leiderschap laten zien èn leiderschap laten ontstaan op alle niveaus o Sensitief èn onverstoorbaar zijn o Optimistisch èn realistisch zijn o Werken vanuit de bedoeling èn met behulp van systemen

- Management als probleem en als oplossing - Vertrouwen in processen als voorwaarde voor het ontstaan van vertrouwen in mensen

Praktische informatie Omvang: 3 ochtenden van 3 uur Groepsgrootte: Minimaal 6 en maximaal 10 deelnemers Data: 15 september, 10 november en 19 januari van 9.00 uur- 12.00 uur Locatie: Dr. Hiemstralaan 77, 4205 KK Gorinchem, tel. 0183-624915 Kosten: € 500,00 per deelnemers. Docent: Nico Eigenhuis en Marianne Soeters ( Animaz)

138

109 TALENTWAARDEREND LEIDERSCHAP Je bent op je best, als je dat doet wat je van nature het beste doet.

Doelgroep (Adj.) schoolleiders, (Adj.) directeuren van Voorschoolse opvang, Kinderdagverblijven, po-scholen en vo-scholen die zowel privé als in hun werk meer vanuit hun passie, talenten en sterke punten willen leven en werken en daarin willen voorgaan voor hun teamleden. Waar gaat het over? “Als onze leerkrachten het verschil maken, dienen wij ze te helpen het verschil te maken!” Wat houdt het in? Tijdens dit traject ga je aan de slag met het ontdekken, waarderen, verder ontwikkelen en meer benutten van je persoonlijke talenten en sterke punten. Ook leer je slim om te gaan met je zwakke punten. Vanuit die ontdekking maak je een vertaling naar de betekenis en toepassingsmogelijkheden voor jouw leven en werk. Van daaruit ben je ook een voorbeeld voor je teamleden. Op basis van deze nieuwe inzichten maak je (nieuwe) keuzes in taken, relaties, acties en de wijze waarop je leiding geeft (inclusief je voorbeeldfunctie). Uiteindelijke doelen • Jezelf (nog) meer inzetten op zaken waarin je je passie, talenten en sterke punten kwijt kunt. • Met een nieuwe, talentgerichte ‘bril’ naar je omgeving kijken; daarbij inspelend op de (basis)

behoeften van die omgeving. • Gaan samenwerken met collega’s, mede vanuit complementaire talenten en sterke punten. • Gebruik gaan maken van de nieuwe inzichten vanuit jouw (mogelijk veranderde) kijk naar je

teamleden en vandaaruit een vertaling naar een meer talentwaarderende aanpak met en voor je collega’s en de leerlingen.

Wat levert het op? Dit inspirerende en energie gevende traject, mede gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, belooft mooie persoonlijke resultaten voor jou als leidinggevende op onder meer de volgende gebieden: werkplezier, energie, zelfvertrouwen & zelfwaardering, kwaliteit van werken, creativiteit, rust in je hoofd, relaties en resultaten en is daarmee van positieve invloed op jouw vitaliteit en duurzame inzetbaarheid en (mede) daardoor ook voor je omgeving. Daarnaast zal op organisatieniveau, als mensen meer vanuit hun talenten en sterke punten kunnen werken, op de volgende gebieden een positieve ontwikkeling zichtbaar kunnen zijn: betrokkenheid, samenwerking, productiviteit, verzuimpreventie, vermindering verloop en resultaten. ’t Mannetje & Co werkt samen met de universiteit van Tilburg en Fontys Hogeschool voor onderzoek naar reacties, leerervaringen, gedragsverandering en resultaten van de talenten/sterke punten benadering. Dit programma kan gebruikt worden in kader herregistratie schoolleiders voor informeel leren.

139

Wat u nog meer moet weten Programma op hoofdlijnen, verdeeld over 4 hele dagen: Voorwerk: doen van de digitale test StrengthsFinder, op weg naar je talenten en sterke punten. Bijeenkomst 1 • Kennismaking • De eigen Talenten tot leven • Informatie over Talentwaarderend werken • Talenten en teams

Bijeenkomst 3 • Talentwaarderend werken met je

team-1 o Logische niveaus op individueel

niveau o Talentgericht leiderschap

• Jobcraften-1 (zelf sleutelen aan je baan zonder weg te gaan)

• Mentale fitness wiel • Klimaatvragen; zit iedereen op zijn

plek? Bijeenkomst 2 • Sterke punten & Zwakke punten • Ontwikkelen en vaker benutten Sterke punten • Slim omgaan met je Zwakke punten • Werkwiel/Levenswiel • Toepassing Schaalvragen voor progressie • Compleet maken ‘portret’ m.b.v. 360 graden

feedback • Inzet talenten, sterke en zwakke punten in duo/

teamverband (teammatrix)

Bijeenkomst 4 • Klimaatvragen-2 • Jobcraften-2 • Talentwaarderend werken met je

team-2 • Groei & fixed mindset • Talentwaarderend werken met

leerlingen • Persoonlijk ProgressiePlan

Werkwijze: Dit heel actieve traject bestaat uit een mooie persoonlijke test, veel oefeningen en opdrachten, momenten van reflectie, dialogen en manieren voor uitwisseling, beperkte theorie, praktische tips en het werken aan een Persoonlijk Progressie Plan. Tussen de bijeenkomsten gaan we er vanuit dat je beperkt leeswerk doet en enkele voorbereidings- en toepassingsopdrachten uitvoert. Materiaal: Je ontvangt een map voor alle materialen, een logboekje voor aantekeningen en 2 boeken: Ontdek je sterke punten van M. Buckingham en Donald O. Clifton en het boek Op pad met mijn talenten van trainer/schrijver Paul ’t Mannetje Certificaat: Na afloop ontvang je een bewijs van deelname aan de cursus Praktische informatie Groepsgrootte: 8 deelnemers Data: dinsdagen 3 en 24 oktober, 14 november en 12 december 2017 van 9.30 uur- 16.30

uur ( lunch inbegrepen) Locatie: Dit traject kan, al of niet in aangepaste vorm, ook op locatie voor een management-

of schoolteam worden verzorgd. Kosten: € 825,00 per deelnemer. Trainer(s) Paul ’t Mannetje en mogelijk Mil van Beek van ’t Mannetje & Co. Beiden verzorgen de

erkende opleiding Persoonlijk Leiderschap i.s.m. de AVS in het kader van herregistratie schoolleiders.

140

110 TEAMCOACHING Doelgroep Leidinggevenden, coördinatoren, begeleiders van PO en VO Waar gaat het over? Vanuit ambitie en met plezier werken aan onderwijs waar leerlingen, leerkrachten/leraren en ouders zich samen voor inzetten vraagt om teamwork. Teams kunnen geweldige resultaten boeken wanneer het team als een professionele leergemeenschap met elkaar samenwerkt en constructief communiceert. In de praktijk blijkt dat dit niet altijd vanzelfsprekend is. Onderwijsmensen vinden het over het algemeen lastig om gedrag van zichzelf en anderen bespreekbaar te maken. Ook ontstaan, veelal onbewust, ingesleten patronen in de omgang en communicatie die niet altijd effectief blijken te zijn. Tijdens deze training krijg je zicht op de succesfactoren om het teamproces, de teamkracht en het teamleren te optimaliseren. Je ontwikkelt vaardigheden om jezelf en je team te versterken om de teamdoelstellingen en resultaten te behalen op een manier die bij jou en je team past. De training bestaat uit drie keer een dag met de volgende inhoud:

Dag 1: De rol van de teamcoach en de fasen in teamontwikkeling

- Werken met de drie petten - De essentie van teamcoaching - ‘In je kracht staan’ met feedback - Vier interventiemogelijkheden verkennen en oefenen - Fasen van teamontwikkeling verkennen - Van visie naar gezamenlijke focus

Dag 2: Als teamcoach aan de slag: teamanalyse-waarnemen- interveniëren

- Uitwisselen parels en puzzels in de eigen praktijk - Een eigen teamanalyse maken en daarop reflecteren - Waarnemen en analyseren met behulp van een kijkwijzer - Oefenen met krachtige vragen en positief herkaderen

Dag 3: Hoe coach ik een team bij: besluiten nemen, groepsfeedback en het aangaan en

omgaan met meningsverschillen/conflicten

- Praktijkervaringen uitwisselen - Werken en denken vanuit drie posities met een groep - Teamcoachen gericht op het creëren van binding en besluiten nemen - Stand van zaken opmaken voor jezelf.

141

Praktische informatie Omvang: 3 studiedagen van 9.00 uur – 16.30 uur Groepsgrootte: minimaal 10 en maximaal 16 – de training kan individueel gevolgd worden, het heeft een meerwaarde als meerdere collega’s van één school deelnemen Data: donderdag 11 januari, 8 februari, 8 maart 2018 Locatie: Dr. Hiemstralaan 77 4205 KK Gorinchem Kosten: €540 per deelnemer (incl. lunch) Trainer: Sonja de Lange ( Onderwijsadvies)