De PloegdrieverNIEUWSBRIEF VAN VERENIGING LANDSCHAPSBEHEER DE PLOEGDRIEVER EN

STICHTING LANDSCHAP OOIJPOLDER-GROESBEEK

“Het is allemaal veel duidelijker gewor-den.” Hans Lamers is er blij mee. “Metdit plan kunnen geïnteresseerde boerenen grondeigenaren in het buiten gebiedvan Groesbeek en omgeving ons ominformatie vragen.” Hans Lamers is hetsubsidieloket in Groesbeek en GeertKroes is namens de Ploegdriever in deOoijpolder het aanspreekpunt. DLGis er blij mee, goed koper in uitvoe-ring, mindere sturing op detail, meermaatwerk zo werft het Subsidiestel-sel Natuur- en Landschapsbeheer enna tuur beheerplan via www.goenlo-ket.nl. Veel is er veranderd. Naast deaccentverschuiving van resultaat naarbeheer, zijn er ook in de nieuwe rege-

ling hogere vergoedingen opgenomenen zijn er meer beheers pakkettenopengesteld in Groesbeek.

Verschil

Al een paar jaar is Hans Lamers inGroesbeek namens de Ploegdriever hetaanspreekloket voor de agrarische on-dernemers in Groesbeek. Hans La-mers: ”Er is een groot verschil tussenGroesbeek en de Ooijpolder, tussenlöss en klei. Buiten bij zijn ouderlijkhuis aan de Knapheideweg is het groteverschil te zien. Het golvende open

Door Hans Jacobs

Eigenlijk hoe hij er niet lang over na te denken. Het antwoord op de vraag wathet grote voordeel van de nieuwe subsidieregeling voor natuur- en land-schapsbeheer is, is voor Hans Lamers duidelijk: “De nieuwe regeling is veeleerlijker. De beloningen zijn eerlijker. Vroeger werd je afgerekend op het re-sultaat, nu op het beheer.” Na een jaar of tien PSAN, de Provinciale SubsidieAgrarisch Natuurbeheer, werd het tijd om met en nieuwe regeling te komen.De voor- en nadelen van de oude regeling zijn tegen het licht gehouden. Linksen rechts werden onduidelijkheden duidelijk gemaakt, minima en maxima,beperkingen zijn grotendeels geschrapt.Als boeren slim zijn,

is er meer uit te halen.2

Tien jaar Ploegdriever:doelstelling gehaald, maar...3

De Brabander: poel volleven4

foto: Hans Jacobs

> Vervolg op bladzijde 2

1WINTER 2009 | NUMMER 3

Hans Lamers:

Nieuwe regeling is eerlijker

TaaierMaar de kaarsen op de verjaardags-taart flakkeren. Niet alles is gelukt.Zeger: “Van de boeren zelf hebben weniet de massale steun gekregen. Het istaaier dan we dachten. Wij haddenverwacht dat als we laten zien hoe weals boeren geld kunnen verdienen aanhet beheer van het landschap waarin

we wonen en werken, dat ze massaaltoe zouden stromen. ”Nee dus. Enwaarom? Zeger: “Het is altijd weer diespanning. Iedere boer hee zijn eigenbroodwinning en voortdurend is erdie angst dat dat met de natuur in con-flict komt. Als ik voor zes jaar een be-heerscontract afsluit, heb ik daarstraks dan geen last van is de vaak ge-

2

landschap daar en het polderbeeld eenpaar kilometer terug. “Hier zijn meerbeheers pakketen opengesteld waar-door je meer aan agrarisch natuurbe-heer kunt doen.”De manier waarop hij naar buitenkijkt, verraadt alles: dit is zijn land-schap. Hier voelt hij zich thuis. “DeGroesbeekse boeren weten waar ikvandaan kom. Dat praat een stuk mak-kelijker.”Hans Lamers: “Natuurlijk is niet ieder-een het eens met de beheerspakketten.Tijdens de gehouden bijeenkomst,blijkt vaak dat ze in het verleden dooreen semi-overheid zijn benaderd. Endat is niet altijd goed verlopen. Als be-heerspakketten in de bedrijfsvoeringpassen en je sluit ze niet af, laat je geldliggen” De aanpak van Hans is anders. Per-soonlijker. “Als belangstellende inte-resse hebben ga ik bij hen op bezoekom te kijken wat past van de beheer-spakketten. Dat zal met de nieuwe re-geling nu ook nog eens makkelijkergaan. “Vroeger werd je afgerekend ophet resultaat, nu op het beheer. Als heteindresultaat niet behaald was, werdop de vergoeding gekort terwijl je hetbeheer en het einddoel wel goed na-streefde. Je haalde je doel niet, terwijlje het beheer wel goed deed. Maargeen resultaat en dus kreeg men min-der of geen geld. Gelukkig is dat ver-anderd. Als je nu goed beheert, krijg jede vastgestelde vergoeding. Het grotevoordeel is dat als je netjes beheerd,het altijd goed is. Verslons je de boel,tja, dan minder vergoeding.”

De wegEerlijker dus, aldus de Groesbeekseman van de Ploegdriever. Bovendienzijn er zeer veel pakketen opengestelden in geheel Groesbeek wordt het ran-denbeheer gestimuleerd. Maar toch.Het moet hem van het hart: “Als pak-keten in de bedrijfsvoering passen oppercelen en hoeken waar je niet veelmee kunt laat je geld liggen. Als je slimbent, is er veel uit te halen. Hans La-mers en Geert kroes kennen de weg ende mensen naar de subsidiepotten. “Zehoeven maar te bellen en we helpen zede juiste weg te vinden.”

Vervolg van bladzijde 1 >

Als boeren slim zijn, is er

veel uit te halen

Tien jaar Ploegdriever een succes, maar:

We moeten de boer ernóg meer bij betrekkenDoor Hans Jacobs

Ze hebben beiden een andere achtergrond. De één is boer, de ander hee zijnwortels in de natuur- en milieuhoek zitten. Maar als ze samen op de dijk staanen naar een haag kijken, is er geen blad verschil meer tussen de twee. TussenArno van der Kruis en Zeger Stappershoef. Beiden hebben het over hetzelfdeonderwerp, spreken dezelfde taal en hebben dezelfde liefde voor de natuurwaarin ze wonen en werken en ze hebben hetzelfde belang. Twee mannen dieaan de basis hebben gestaan van De Ploegdriever, de vereniging die nu tienjaar geleden werd opgericht om het agrarische cultuurlandschap in de Ooij-polder en Groesbeek in stand te houden. Een succes, daar zijn ze het beidenover eens. De Ploegdriever is een naam, een merk geworden, een garantie-bewijs hoe met natuur en landschap in harmonie tussen de boeren en de na-tuurbeschermers omgegaan KAN worden. Arno: “Het is mede te danken aanonze initiatieven dat we landelijke aandacht hebben gekregen hoe je natuur-en landschapsbeheer moet uitvoeren. We zijn al snel in Nederland de proef-tuin geworden voor de samenwerking tussen natuur en boer.”

foto: Hans Jacobs

3

stelde vraag. En dan zeg ik: als je eenligstal bouwt, bouw je die toch ookvoor veertig jaar. Toch? Dat valt mij alsboer tegen. Die angst, vooral als de in-komenskant van een boerenbedrijfmarginaal is.”

SoepHet begon allemaal ruim tien jaar ge-leden. Arno was betrokken bij hetOverleg Duurzame Landbouw (ODL),een stichting uit de stad ter bevorde-ring van duurzame landbouw. Arnozelf hee een biologische boomgaard.In die periode won hij een prijs om hetlandschapsbeheer te bevorderen. Daarmoeten we de landbouw bij betrekken,was de eerste gedachte. Dan is er ZegerStappershoef. Hij baalt van het imagodat de boer in die tijd door de mediaopgeplakt krijgt, dat de boerenwereldde poepton, de grote vervuiler is. Datmoet anders, was zijn gedachte en bo-vendien ergert hij zich eraan dat on-dernemers uit Verweggistan naar zijnOoijpolder worden gehaald om werkte doen wat de boeren in de polder ookgoed kunnen. Dat Staatsbosbeheermensen uit de Veluwe bij hem voor dedeur koeien laat vangen: ”Dat kunnenwij ook.”Eerst snoeit Arno via eo Weijers vanStaatsbosbeheer de fruitbomen bij

Zeger en later komen ze elkaar tegenop Ons Erf. “Bij ons boeren is het zo,dat als je bezig bent met werk je danook blij eten.” Samen ontdekten zeonder de soep dat ze voor elkaarsideeën openstonden.

BasisHet begin. Nog niet van De Ploegdrie-ver. Zeger: “Eerst zou Arno in samen-spel met ons onderzoeken of voor watwe tussen de oren hadden behoeewas.” Arno kende weer iedereen diewat te zeggen had: van gemeenten totNatuurmonumenten en van Ark tothet Waterschap. “Ik heb met iedereengesproken: hebben jullie werk voorons.” Zeger: “Nadrukkelijk hebben wijafgesproken dat we géén belangenver-eniging wilden zijn. We willen werken,wij willen dat deel van het landschapin onze gemeente beheren.”Het rapport van Arno kreeg een gou-den rand: er was heel veel mogelijk.Maar dan moeten we op zakelijke basisgaan werken en geregelde opdrachtenhebben.”De boerenreactie was teleurstellend:“Oh, moeten wij voor niks het land-schap onderhouden. Nee, zeiden wij,je krijgt betaald, je moet het beheervan natuur en landschap zien als eeneconomische bedrijvigheid, als een

bron van inkomsten in de loze maan-den.”

ProfessioneelAl snel werd duidelijk dat je eerst moetbewijzen dat je het kunt, aldus Arno.Zeger: “Zelf zag ik al vroeg dat het al-leen werkt als je er iemand professio-neel op zet. Niet zoals wij, dat je ietserbij doet, maar professioneel. Arnodus.” Achteraf zeggen ze beiden dat dáthet geheim van het succes van DePloegdriever is geweest. Ambitietonen, overal bij projecten vanaf hetbegin er bij zijn, de weg kennen, naamkrijgen, zelf projecten initiëren waar jewat kunt verdienen. Zeger: “Arno kentde mensen én de markt”. Arno: “Erbijzijn waar iets gebeurt, zelf initiatieventonen, een actieve houding: dat is demotor waarop we draaien.” Zeger: “Wehebben één loket: bel; Arno.”Tien jaar De Ploegdriever. De doelstel-ling is gehaald, maar de wagen looptnog niet soepel. Zeger: “Nieuwe be-stuursleden uit de agrarische sectorhebben ons erop gewezen dat we de af-stand tot de boeren kleiner moetenmaken. Op bezoek gaan, dingen latenzien; dit kunnen we en dát brengt hetop. We zijn goed bezig, maar we kun-nen niet met de handen over elkaar zit-ten. De volgende klus moet er komen.”

foto: Hans Jacobs

4

De Brabander: poel vol leven

Stichting Landschap

Ooijpolder-Groesbeek

Sinds 27 november 2009 is de Stichting Landschap Ooij-polder-Groesbeek officieel in het bezit van het natuur-perceeltje De Brabander. Daarmee hebben we onzeeerste eigendom in de Ooijpolder verworven. De Bra-bander is een klein natuurperceel, nog net geen halvehectare groot, gelegen aan de Leuthsestraat in het Cir-cul van de Ooij, tegenover de vrijstaande es die daar inde berm aan de overkant van de weg staat. De bena-ming De Brabander verwijst naar een eigenaar uit Bra-bant en de oudste vermelding van deze naam inarchieven dateert al van 1458. Het perceeltje vormt eenschakel in de nieuwe wandelverbinding van Ubbergenvia Persingen naar Ooij. Stichting Via Natura heeft dezeverbinding gerealiseerd in het kader van het Land-schapsontwikkelingsplan. Het is dan ook aan Via Natura,en aan de gemeente Nijmegen, te danken dat wij hetperceel hebben verworven en nu op een goede manierkunnen gaan beheren.

Het perceeltje ligt op een oeverwal en heeft een bedek-king van rivierklei op een ondergrond van rivierzand. Inde vorige eeuw is in het voorste deel klei gewonnenvoor de baksteenindustrie. Dit historische gegeven heefteen belangrijke rol gespeeld bij de inrichting van de na-tuurkavel. Een deel van perceel is afgegraven tot op dezandbodem en ligt daarmee min of meer op gelijkehoogte met het aangrenzende landbouwperceel waarde kleiwinning destijds heeft plaatsgevonden. De afge-graven grond (klei) is gebruikt voor de aanleg van eenbescheiden ophoging naast de watergang en daarop ishet pad aangelegd. Het pad is niet alleen toegankelijkvoor wandelaars, ook ruiters en aangespannen wagensvan de Kasteelsche Hof kunnen er gebruik van maken. Inhet lage, afgegraven deel is een poel aangelegd. Poelenzijn van belang voor waterplanten, insecten en amfi-bieën. In het nabijgelegen natuurgebied de Groenlan-den komt een grote populatie van kamsalamandersvoor. Poelen in het aangrenzend agrarisch gebied zijnbelangrijk voor deze bijzondere soort. Ze vormen zgn.stapstenen waarlangs amfibieën zich kunnen versprei-den en verplaatsen naar andere natuurgebieden. Wat de plantengroei betreft, interessant is dat er op ditkleine perceeltje uiteenlopende omstandigheden zijn,van schrale zandbodem tot voedselrijke klei. Dat biedtperspectief voor een gevarieerde ontwikkeling. Om denatuur daarbij een handje te helpen is dit jaar soorten-rijk maaisel uit de Groenlanden en van de Ooijse Ban-dijk uitgestrooid. We zijn dus zeer benieuwd hoe DeBrabander zich in de komende jaren gaat ontwikkelen.

Nel van den Bergh

foto: Nel van den Bergh

redactie: Hans Jacobs - Pandora Ooij b.v. | vormgeving en opmaak: Studio Nuijten | druk en afwerking: Thieme GrafiMedia Groep

winter 2009 © De Ploegdriever en Stichting Landschap Ooijpolder Groesbeek

zie ook: www.ploegdriever.nl – www.ooijpolder-groesbeek.nl