De orthopedisch chirurgen de medische industrie Professionele standaard voor een integere samenwerking

De orthopedisch chirurg en de medische industrieProfessionele standaard voor een integere samenwerking

De orthopedisch chirurgen de medische industrie Professionele standaard voor een integere samenwerking

© ’s-Hertogenbosch, januari 2012Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV)

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door foto kopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de NOV.

Uitgegeven door:Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) Bruistensingel 128 5232 AC ’s-Hertogenbosch T +31 (0)73 700 34 10 nov@orthopeden.org www.orthopeden.org www.zorgvoorbeweging.nl

Vormgeving: Graaf Lakerveld Vormgeving, CulemborgFotografie: Werry Crone, UtrechtDruk: Drukkerij Damen, Werkendam

Inhoud

Voorwoord 7

Uitgangspunten 1 NOV-leden; verantwoordelijkheden jegens de patiënt 102 NOV-leden; commerciële verantwoordelijkheden 103 Onderwijskundige bijeenkomsten 11 4 Presentaties en publicaties 125 Orthopedische fellowships 12 6 Opleiding orthopedie 137 Regelnaleving 13

Addenda

1 Goede samenwerking verbetert patiëntenzorg 16 2 Toepassingsnormen gunstbetoon 173 Overeenkomsteisen 234 Richtlijncommissie: onafhankelijkheid is beter dan deskundigheid 245 Wat mag wel, wat mag niet 25

— Voorbeeld goedkeuringsbrief van de Opleider en AIOS 30— Relevante websites 31— Literatuur 32

| 7voorwoord

Voorwoord

Het primaire doel van de orthopedische beroepsgroep is te voorzien in een optimale en toegewijde patiëntenzorg met respect voor het recht op zelf-beschikking van de patiënten. Voor het verder bevorderen en verbeteren van de patiëntenzorg onderkent de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) dat een goed samenwerkingsverband tussen haar leden en de indu-strie belangrijk is (addendum 1). De NOV verlangt in dezen van haar leden integriteit en de hoogste mate van professioneel en ethisch gedrag. De NOV constateert dat leden van de vereniging betrokken kunnen zijn bij academische en bij commerciële activiteiten. De leden moeten zich hierbij evenwel terdege bewust zijn van hun professionele verantwoordelijkheid en van de potentiële belangenconflicten die kunnen ontstaan tussen zulke ambities en een goede patiëntenzorg.Van een belangenconflict is naar mening van de NOV sprake wanneer het professionele oordeel met betrekking tot de patiënt een redelijke kans heeft beïnvloed te worden door eventuele andere belangen van het lid (adden-dum 2).

Om deze redenen stelde de NOV de onderhavige professionele standaard op; gedragsregels voor NOV-leden om elke schijn van belangenverstrenge-ling te vermijden.

Deze gedragsregels gelden voor alle leden en buitengewone leden van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging, inclusief de AIOS en ANIOS orthopedie, de assistenten in vooropleiding, physician assistants, nurse practitioners en consulenten orthopedie.

Prof. dr. J.A.N. Verhaar Voorzitter Nederlandse Orthopaedische Vereniging

Uitgangspunten

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 10 |

1 NOV-leden: verantwoordelijkheden jegens de patiënt

— Alle leden moeten altijd handelen in het belang van de individuele patiënt. Dit geldt ook bij het geven van advies over medische mid- de len. Een commercieel belang mag nooit tussen de arts en patiënt komen te staan.

— De leden moeten aan de patiënt of zijn vertegenwoordiger melden wanneer er sprake is van een potentieel belangenconflict in relatie tot de patiëntenzorg. Deze melding dient correct en volledig te zijn, zodat de patiënt of zijn vertegenwoordiger een goede beslissing kan nemen over het behandeladvies.

2 NOV-leden: commerciële verantwoordelijkheden

— Een lid moet aan zijn collega’s, instellingen en andere instituten waar hij bij betrokken is, elk financieel belang in een medisch hulpmiddel, implantaat, geneesmiddel of een procedure melden, wanneer het lid of het instituut waar het lid mee geassocieerd is, direct of indirect een financieel of ander voordeel heeft of zal ontvangen van de uitvinder of de producent van het medisch hulpmiddel, het implantaat, het geneesmiddel of de procedure.

— Een lid mag van de industrie geen geschenken ontvangen, tenzij dit geschenk van geringe waarde is (maximaal 1 50,– inclusief BTW) en het geschenk van betekenis is voor de beroepsuitoefening.

— Een lid mag geen direct of indirect financieel voordeel ontvangen van de industrie voor het gebruik van een specifiek medisch hulp-middel, implantaat of geneesmiddel, of voor het overstappen van de ene producent naar een ander.

— De NOV onderkent dat er een commerciële relatie kan bestaan tussen

| 11uitgangspunten

een lid en de industrie, en dat een betaling of een subsidie aan het lid in bepaalde omstandigheden passend kan zijn. Zulke betalingen of subsidies moeten voldoen aan de NOV-eisen (addendum 3).

— Een lid dat invloed heeft op het selectieproces van medische midde-len of serviceverlening voor een instelling, afdeling, vakgroep, of een lid dat zitting heeft in bijvoorbeeld een richtlijncommissie, moet voor aanvang van het selectieproces aangeven of hij de laatste vijf jaar een financiële betrekking heeft gehad met commerciële bedrijven, organi-saties of instellingen die in verband kunnen staan met het onderwerp van respectievelijk het selectieproces of de richtlijn (addendum 4).

3 Onderwijskundige bijeenkomsten De NOV onderkent dat een goede samenwerking met de industrie positief is voor het onderwijs aan de leden. Onderwijs is hierbij gedefinieerd als ‘het uitwisselen van informatie, meningen en nieuwe ontwikkelingen ter verbetering van de patiëntenzorg’. Bijeenkomsten van de NOV of NOV-leden— Ondersteuning van de industrie voor bijeenkomsten van de NOV

of NOV-leden zal de NOV alleen accepteren wanneer deze bedrij-ven de gedragscode van de eigen brancheorganisaties NEFEMED (Nederland) en EUCOMED (Europa) onderschrijven en wanneer zij zich bovendien houden aan de gedragscode medische hulpmiddelen van de Stichting Overleg Medische Technologie (SOMT; per 01-01-2012 van kracht).

Bijeenkomsten van de industrie— Wanneer een NOV-lid in de faculty zit of lid is van de organisatie-

commissie en voor deze dienst financiële compensatie ontvangt in de vorm van een betaling, subsidie of anderszins, moet deze financiële compensatie beperkt zijn tot een reële vergoeding.

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 12 |

— Wanneer een lid gastvrijheid van de industrie geniet, moet het lid zich houden aan de regels geformuleerd in de KNMG-handreiking Stichting Code Geneesmiddelenreclame (addendum 5).

4 Presentaties en publicaties — Een lid moet bij een publicatie, presentatie of onderzoeksproject altijd

in een verklaring kenbaar maken of er sprake is van een potentiële belangenverstrengeling.

— Abstracts die voor wetenschappelijke bijeenkomsten worden inge-stuurd, moeten voorzien zijn van een verklaring over de potentiële belangenverstrengeling.

5 Orthopedische fellowships — Fellowships van drie maanden of langer die gesuperviseerd worden door

NOV-leden, moeten bij de NOV geregistreerd en geaccrediteerd zijn.

— Fellowships die door de industrie worden ondersteund, dienen via een derde partij gefinancierd te worden om gepaste afstand tussen de

fellow en de industrie te waarborgen. Een derde partij kan zijn: het opleidingsinstituut, een gezondheidszorginstelling of de beroeps-vereniging.

— Alle donaties moeten openbaar zijn.

— Een fellowship kan nooit de naam van een medisch bedrijf of de spon-sor dragen.

— Bijdragen aan het NOV Fellowship Fonds accepteert dit Fonds alleen van bedrijven die de gedragscode van de eigen brancheorganisaties

| 13uitgangspunten

NEFEMED (Nederland) en EUCOMED (Europa) onderschrijven en die zich bovendien houden aan de gedragscode medische hulpmiddelen van de Stichting Overleg Medische Technologie (SOMT; per 01-01-2012 van kracht).

6 Opleiding orthopedie

— Alle assistenten orthopedie (AIOS en ANIOS), inclusief de assistenten in vooropleiding, vallen onder deze professionele standaard.

— Deze professionele standaard geldt voor de gehele opleiding orthope-die: het onderwijs, de training en het onderzoek.

7 Regelnaleving

— Het niet naleven van deze professionele standaard kan leiden tot royement van het desbetreffende lid (zie NOV-statuten, artikel 7 lid 1d).

Addenda

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 16 |

1 Goede samenwerking verbetert patiëntenzorg

Een goed samenwerkingsverband tussen orthopeden en de industrie komt ten goede aan de patiënt. Orthopedisch chirurgen zijn als geen ander deskundig op het gebied van het houdings- en bewegingsapparaat en op het gebied van orthopedische zorg voor de individuele patiënt. Vanuit die deskundigheid kunnen orthopedisch chirurgen de industrie voorzien van innovatieve ideeën, wetenschappelijke onderzoeken begeleiden, feedback geven in wetenschappelijke adviesorganen en het leren van nieuwe tech-nieken faciliteren. Om de patiëntenzorg verder te verbeteren, hebben orthopedisch chirur-gen de industrie nodig om creatieve ideeën te ontwikkelen en uit te voe-ren. Een goed samenwerkingsverband tussen de orthopedisch chirurg en de industrie is aldus een voorwaarde om de patiëntenzorg te verbeteren. Om elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, moet die sa-menwerking zeer zorgvuldig en transparant zijn.

| 17addenda

2 Toepassingsnormen gunstbetoon Onder gunstbetoon verstaat de NOV ‘het in het vooruitzicht stellen, aan-bieden of toekennen van diensten, geld of op geld waardeerbare goede-ren, teneinde het voorschrijven, de verkoop of het afleveren van een ge-neesmiddel of hulpmiddel te bevorderen, of het met hetzelfde doel doen van een aanbod hiertoe door een beroepsbeoefenaar’.

In het kader van de gedragsregels in deze professionele standaard wordt gunstbetoon besproken in relatie tot de volgende onderwerpen:A Het geven en ontvangen van geschenken.B Het verlenen en genieten van gastvrijheid.C Het vragen en verlenen van sponsoring.D De honorering van dienstverlening.E Het aanbieden en aannemen van kortingen en bonussen.F Het aannemen van aandelen en opties.

Ad A Het geven ontvangen van geschenken

Het geven en ontvangen van geschenken is toegestaan, mits dit geschenk van geringe waarde is en van betekenis is voor de beroepsuitoefening.

Een geschenk is van geringe waarde wanneer de winkelwaarde niet meer bedraagt dan 1 50,– (inclusief BTW). Per beroepsbeoefenaar geldt een maximum van drie geschenken (1 150,– inclusief BTW) per jaar per leve-rancier.

Ad B Het verlenen en genieten van gastvrijheid

Onder het verlenen van gastvrijheid verstaat de NOV ‘de vergoeding of het voor rekening nemen van reis-, verblijf- en inschrijvingskosten van samenkomsten’.

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 18 |

UitgangspuntenBij het verlenen en genieten van gastvrijheid in het kader van samenkom-sten, dient de gastvrijheid:i. binnen redelijke perken te blijven;ii. ondergeschikt te zijn aan het hoofddoel van de samenkomst. Daarbij

speelt met name het evenwicht in tijdsbesteding tussen het weten-schappelijke programma en de overige onderdelen een essentiële rol;

iii. zich niet uit te strekken tot anderen dan de deelnemers aan het inhou-delijke gedeelte van de samenkomst.

Ten aanzien van bijeenkomsten die door een vergunninghouder worden georganiseerd, dan wel financieel mede mogelijk gemaakt worden, geldt als aanvullende eis dat deze bijeenkomsten plaatsvinden op een passende locatie.

Onderscheid van soorten samenkomsten naar hun aard— Wetenschappelijke bijeenkomsten (‘bijeenkomsten’); er moet dan

sprake zijn van één van de drie volgende categorieën (a-c).— Overige bijeenkomsten (‘manifestaties’); samenkomsten die niet in één

van de drie categorieën vallen.

Van een wetenschappelijke bijeenkomst (‘bijeenkomst’) is sprake in de navolgende gevallen:a Een wetenschappelijke vereniging of een van de medische industrie

onafhankelijke en door de betrokken beroepsgroep erkende instantie, merkt de inhoud van de bijeenkomst aan als wetenschappelijk. Bepa-lend is aldus de inhoud, niet de organisator.

b De organisatie is in handen van een samenwerkingsverband van be-roepsbeoefenaren, wetenschappelijke organisaties of andere van de medische industrie onafhankelijke groeperingen of instanties.

i. De organisator bepaalt, geheel onafhankelijk van de betrokken vergunninghouder:

1 De inhoud van het programma. De onderwerpkeuze dient tot stand te komen op basis van de onafhankelijke behoefte van

| 19addenda

beroepsbeoefenaren (en niet op basis van een willekeurig aan-bod van de vergunninghouder).

2 De keuze van de sprekers tijdens de bijeenkomst. 3 De keuze van de locatie. 4 De duur van de samenkomst. 5 Voor wie de bijeenkomst openstaat. ii Indien een spreker banden heeft met de vergunninghouder, zal de

spreker de presentatie ter toetsing aan de NOV aanbieden. c De organisatie is in handen of vindt plaats in opdracht van een vergun-

ninghouder, en de bijeenkomst is door de CGR (overeenkomstig artikel 13 van Gedragscode Geneesmiddelenreclame) of door de accreditatie-commissie van de wetenschappelijke vereniging, preventief beoordeeld op inhoud (zie hierna) en te verlenen gastvrijheid.

Wat inhoud betreft gaat het om de volgende criteria: i De objectiviteit van de presentaties dient voldoende gewaarborgd

te zijn. ii Het programma voorziet in een onafhankelijke informatiebehoefte

van beroepsbeoefenaren.

Regels voor wetenschappelijke bijeenkomsten:— Banden tussen sprekers en vergunninghouders dienen vooraf bekend

te worden gemaakt aan de organisatie van de bijeenkomst.— Artsenbezoekers en andere vertegenwoordigers van de vergunning-

houder die gastvrijheid biedt bij een bijeenkomst, mogen slechts in die hoedanigheid aanwezig zijn indien zij als zodanig herkenbaar zijn, bijvoorbeeld door het dragen van onderscheidende badges (transpa-rantie).

— De NOV stelt dat de gastvrijheid binnen redelijke perken blijft wan-neer:

i de voor rekening van de vergunninghouder komende kosten van die gastvrijheid per beroepsbeoefenaar en per therapeutische klasse niet meer bedragen dan 1 500,– (inclusief BTW) per keer en 1 1500,– (in-clusief BTW) per jaar,

of

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 20 |

ii de beroepsbeoefenaar tenminste 50% van alle kosten (reis- en ver-blijfkosten en de kosten van deelname) zelf draagt.

Regels voor overige bijeenkomsten (‘manifestaties’)Bij ‘manifestaties’ stelt de NOV dat de gastvrijheid binnen redelijke per-ken blijft en dat deze ondergeschikt is aan het hoofddoel, wanneer de voor rekening van de vergunninghouder komende kosten van die gast-vrijheid per beroepsbeoefenaar en per therapeutische klasse niet meer bedragen dan 1 50,– (inclusief BTW) per keer en 1 150,– (inclusief BTW) per jaar.

Regels voor bijeenkomsten in het buitenlandIndien de gastvrijheid betrekking heeft op een bijeenkomst die plaatsvindt in het buitenland, dient de beroepsoefenaar deze bijeenkomst ter goed-keuring voor te leggen aan de Codecommissie of de accreditatiecommissie van de NOV. Vrijgesteld van deze verplichting zijn wetenschappelijke buitenlandse bij-eenkomsten die qua opzet daadwerkelijk een internationaal karakter heb-ben en waarvan een belangrijk deel van de sprekers en deelnemers afkom-stig zijn uit andere landen dan Nederland eni georganiseerd zijn door een samenwerkingsverband van beroeps-

beoefenaren, door een wetenschappelijke organisatie of andere van de medische industrie onafhankelijke groeperingen of instanties

ofii waarvan de inhoud door een wetenschappelijke vereniging of een van

de medische industrie onafhankelijke en door de betrokken beroeps-groep erkende instantie als wetenschappelijk is aangemerkt.

Ad C Het vragen en verlenen van sponsoring

— Sponsoring van wetenschappelijke bijeenkomsten of manifestaties door vergunninghouders is toegestaan voor zover wordt voldaan aan het

| 21addenda

bepaalde in de artikelen vermeld onder ‘Ad B. Het verlenen en genieten van gastvrijheid’.

— Voor vormen van sponsoring van individuele beroepsbeoefenaren door vergunninghouders verwijst de NOV naar de Gedragsregels Sponso-ring van de CGR per 1 januari 2011.

— Voor deelnamesponsoring van AIOS is een voorbeeldbrief opgenomen (zie pagina 30). De ingevulde brief is onderdeel van het digitale port-folio van de AIOS.

Ad D De honorering van dienstverlening

— Een dienstverleningsovereenkomst (met inbegrip van de te verrichten diensten en tegenprestaties) moet schriftelijk zijn vastgelegd. Deze eis geldt niet voor overeenkomsten die enkel betrekking hebben op het eenmalig invullen van eenvoudige vragenlijsten of enquêteformulieren.

— In een dienstverleningsovereenkomst dienen de doelstelling en uitvoe-ring van de te verlenen dienst helder te zijn omschreven.

— Tegenprestaties dienen in redelijke verhouding te staan tot de te ver-richten werkzaamheden:

i De werkelijk gemaakte kosten komen voor vergoeding in aanmer-king.

ii Daarnaast is een vergoeding op zijn plaats voor de tijd die de be-roepsbeoefenaar heeft besteed. Deze vergoeding wordt bepaald aan de hand van de naar redelijke schatting aan de betrokken werkzaamheden verbonden tijdsbesteding en een uurtarief.

— Samenkomsten die plaatsvinden in het kader van een dienstverlenings-overeenkomst dienen plaats te vinden op een passende locatie.

Ad E Het aanbieden en aannemen van kortingen en bonussen

Het is altijd onethisch en verboden om als NOV-lid vergoedingen te ont-vangen van commerciële bedrijven of organisaties voor het gebruik van

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 22 |

hulpmiddelen, implantaten, speciale materialen en/of medicatie. Royalty’s zijn hiervan uitgezonderd. Het is niet toegestaan royalty’s te ontvangen over hulpmiddelen, implan-taten, speciale materialen en/of medicatie die door het NOV-lid zelf in de kliniek worden gebruikt of voorgeschreven, tenzij dit aan de patiënt wordt gemeld.

Ad F Het aannemen van aandelen en opties

Voor het aannemen van aandelen of opties van commerciële bedrijven geldt het zelfde als voor royalty’s (zie Ad E).

| 23addenda

3 Overeenkomsteisen

Een NOV-lid kan alleen een zuivere transparante overeenkomst met de industrie sluiten wanneer aan de volgende eisen is voldaan:— De overeenkomst bevat een precieze beschrijving van het te sponsoren

project/activiteit (inclusief het doel van de dienstverlening en de finan-ciële onderbouwing daarvan) en van de rechten en plichten van alle betrokken partijen.

— Er staan een einddatum en evaluatiecriteria in de overeenkomst ver-meld, zodat aangetoond kan worden dat de dienstverlening verricht is.

— De vergoeding is marktconform.— De vergoeding is niet gebaseerd op het volume en/of de waarde die

het lid genereert door de orthopedische praktijkvoering.— Wanneer de overeenkomst betrekking heeft op een onderzoeksproject,

dan is het onderzoeksproject goedgekeurd door de Medisch Ethische Commissie.

— Wanneer de overeenkomst betrekking heeft op een onderzoeksproject, dan heeft de primaire onderzoeker de plicht ervoor te zorgen dat de studie daadwerkelijk wordt afgerond en dat de relevante onderzoeks-gegevens naar eer en geweten worden gerapporteerd, zonder bias of beïnvloeding van de financier van de studie en ongeacht of de resulta-ten positief of negatief zijn.

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 24 |

4 Richtlijncommissie: onafhankelijkheid is beter dan deskundigheid

De voorzitter: De afgelopen vijf jaar en/of gedurende de looptijd van het project mag er geen sprake zijn van belangen die mogelijk kunnen interfereren met de besluitvorming in de werkgroep ten aanzien van het wetenschappelijke bewijs en de op te stellen aanbevelingen.

Onafhankelijkheid met deskundige inbreng: — De richtlijncommissie dient zodanig te zijn samengesteld dat bij de

meerderheid van de leden geen sprake is van een belangenconflict. Er kan wel sprake zijn van een ‘Nee, tenzij-constructie’ wanneer bepaalde kennis of expertise niet in de commissie aanwezig is.

— Een lid met een persoonlijk commercieel en/of financieel belang kan niet zitting nemen in een richtlijncommissie.

— De richtlijncommissie kan, wanneer op bepaalde onderdelen weinig of geen expertise in de commissie aanwezig is, een expert inschakelen. Deze expert kan een belangenconflict hebben, maar de expert kan evenwel niet aan de definitieve besluitvorming van de conclusies, aan-bevelingen en eindtekst deelnemen.

| 25addenda

5 Wat mag wel, wat mag niet

GeschenkenGeschenken zijn een vorm van gunstbetoon.

Wat mag u aannemen?Een cadeau van geringe waarde dat van betekenis is voor de beroepsuitoe-fening.

Wat betekent dat?1 Winkelwaarde is maximaal 1 50,– (inclusief BTW) per keer, met een

maximum van 1 150,– (inclusief BTW) per jaar, per therapeutische klasse, per bedrijf.

2 Het geschenk is van nut in de uitoefening van uw beroep.

Gastvrijheid bij congressen, symposia, promotionele bijeenkomsten Wat is toegestaan?Een vergoeding van de kosten van gastvrijheid is toegestaan, mits:1 het bedrag binnen redelijke perken blijft;2 de gastvrijheid ondergeschikt is aan het hoofddoel van de bijeenkomst.

Wat betekent dat?Het maximum vergoedingsbedrag van de kosten is afhankelijk van de aard van de bijeenkomst:1 Wetenschappelijke bijeenkomst (bijvoorbeeld door KNMG of NOV

geaccrediteerd): maximaal 1 500,– (inclusief BTW) per bijeenkomst en maximaal 1 1500,– (inclusief BTW) per bedrijf per jaar, of de beroeps-beoefenaar betaalt zelf tenminste 50% van alle kosten.

2 Niet-wetenschappelijke manifestatie: maximaal 1 50,– (inclusief BTW) per keer en maximaal 1 150,– (inclusief BTW) per bedrijf per jaar.

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 26 |

Welke kosten mogen worden vergoed?Alleen reële reis-, verblijf- en inschrijvingskosten. Geen verdere sociale of recreatieve activiteiten.

Komen bijeenkomsten in het buitenland in aanmerking voor vergoedingen?Nee, tenzij er een objectieve rechtvaardigingsgrond voor is. Bijvoorbeeld een internationaal wetenschappelijk congres, met een directe relatie onderwerp - locatie.

Komen kosten voor partners in aanmerking voor vergoeding?Nee. Alle kosten voor partners komen voor eigen rekening.

Gelden de regels alleen bij een direct contact met een bedrijf?Nee. Zodra een farmaceutisch of medisch bedrijf financieel of organisato-risch bij een bijeenkomst betrokken is, is de professionele standaard van toepassing.

Dienstverlening van beroepsbeoefenaren aan de medische industrie Wat zijn de uitgangspunten van directe dienstverlening?1 Transparantie (duidelijkheid voor buitenstaanders en collega’s).2 Er is sprake van een reële dienst en een reële vergoeding.3 De betrokkenen houden zich aan de regels voor gunstbetoon.

Wat betekent dat?1 Er is er een schriftelijke overeenkomst (één document).2 De wederzijdse rechten en plichten alsmede de doelstelling van de

dienstverlening zijn duidelijk vastgelegd.3 De prestatie heeft reële betekenis voor het bedrijf.4 Er is een reële verhouding tussen de prestatie en de financiële vergoe-

ding.

| 27addenda | 27

Sponsoring Wat is sponsoring?1 Het verlenen van financiële of op geld waardeerbare ondersteuning.2 Met of zonder een tegenprestatie (bijvoorbeeld het noemen van de

naam van de sponsor).3 Niet vallend onder de regels voor geschenken en gastvrijheid.4 Niet zijnde advertenties tegen marktconforme tarieven en het huren van

een standruimte tijdens bepaalde wetenschappelijke bijeenkomsten.

Wat is toegestaan?Sponsoring is toegestaan wanneer:1 het op integere, eerlijke en transparantie wijze plaatsvindt;2 het zaken mogelijk maakt die ten goede komen aan de patiëntenzorg

of aan de medische wetenschap en die anders niet gerealiseerd had-den kunnen worden;

3 het geen exclusieve overeenkomst betreft.

Wat betekent dat?1 Er is een duidelijke schriftelijke overeenkomst.2 De sponsoring heeft tot doel verbetering van zorg of medische weten-

schap en de activiteit wordt niet op een andere manier gefinancierd.3 De sponsoring mag niet leiden tot persoonlijke winst of ander finan-

cieel voordeel.

— Voorbeeld goedkeuringsbrief van de Opleider en AIOS

— Relevante websites

— Literatuur

Voorbeeld goedkeuringsbrief van de Opleider en AIOS voor deelname aan de hieronder gemelde wetenschappelijke bijeenkomst/manifestatie:

Naam van de training:

....................................................................................................................................................Datum, plaats en land van de training:

....................................................................................................................................................

Wij onderkennen dat de sponsoring niet verplichtend is tot het gebruik, het adviseren, het aan-bevelen of het aanschaffen van producten van .................................................... (naam firma:*)

Sponsoring van de cursus/training betreft:* Kosten ongeveer:*

k Vergoeding voor de training (incl. eenvoudige maaltijd en versnapering) 1 ....,..

k Hotelovernachting met ontbijt voor één persoon. 1 ....,..

k Diner 1 ....,.. De sponsoring voldoet aan de gedragscode van .................................................. (naam firma:*) en is in overeenstemming met de NEFEMED- en EUCOMED-gedragscodes.

Wij accepteren de sponsoring van bovengenoemde cursus van ........................... (naam firma:*) en geven toestemming voor deelname aan:*

De heer of mevrouw: ....................................................................................................................................................Privéadres:....................................................................................................................................................Werkadres:....................................................................................................................................................Naam instituut:....................................................................................................................................................Naam supervisor:....................................................................................................................................................Functie:....................................................................................................................................................Plaats, datum: Handtekening:

...................................................................... ..........................................................................

Voeg de ingevulde brief toe aan het digitale AIOS-portfolio.

* Alstublieft aankruisen en invullen wat van toepassing is.

de orthopedisch chirurg en de medische industrie | 31

Relevante websites

— www.aoa.org.au/Resources/Standards_and_policies.aspx— www.aaos.org/about/papers/ethics/1204eth.asp— www.cgr.nl/256/Uitwerking-Normen-Gunstbetoon.html— www.cgr.nl/1682/Gedragsregels-sponsoring.html— knmg.artsennet.nl/dossiers/Dossiers-op-thema/Inrichting-en-kwaliteit-

van-zorg/Geneesmiddelen-en-gunstbetoon/Guns— www.orthopeden.org

de orthopedisch chirurg en de medische industrie 32 |

Literatuur

‘De orthopedisch chirurg en de medische industrie, de professionele standaard voor een integere samenwerking’ van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) is gebaseerd op:— AAOS Orthopaedist - industry conflict of interest 2007— AOA position statement on interaction with medical industry 2009— Beleidsregels nadere invulling van het begrip gunstbetoon in de ge-

neesmiddelenwet. Staatcourant 29 juni 2007— KNMG Handreiking stichting code geneesmiddelenreclame. 3e her-

ziene druk januari 2011— NOV-gedragsregels: De orthopedisch chirurg en de industrie 2006— Advies prof. dr. mr. J. Legemaate— Gedragscode Medisch Hulpmiddelen SOMT – partners 14 september

2011