De nieuwe verscheidenheid

Toenemende diversiteit naar herkomst in Nederland

Landelijk congres ‘Vooruit met de wijk!’ Groningen, 11 oktober

Godfried Engbersen

Minister Blok:

mensen uit

verschillende

culturen leven niet

vreedzaam samen

WRR:

in buurten met veel

verscheidenheid is

het samenleven

ingewikkelder

Nederland wordt steeds diverser

20e eeuw:

grote groepen uit klein aantal landen

• Indonesië, Suriname, Antillen

• Turkije, Marokko

21e eeuw:

kleinere groepen uit groot aantal landen

• 223 nationaliteiten

Aandeel personen met migratieachtergrond neemt toe.

Ook in de toekomst

© WRR 2018 | Bron: CBS

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060

westerse migratieachtergrond prognose westerse migratieachtergrond

Turkije, Marokko, Suriname en Antillen prognose Turkije, Marokko, Suriname en Antillen

overige niet-westerse achtergrond prognose overige niet-westerse achtergrond

Europese/Angelsaksische achtergrond prognose Europese/Angelsaksische achtergrond

overige niet-Europese/Angelsaksische achtergrond Prognose overige niet-Europese/Angelsaksische achtergrond

Een perspectiefwisseling is nodig (Nederland, 1-1-2017)

Gastarbeiders- &postkoloniaal perspectief

Diversiteitsperspectief

Turkije

Marokko

Suriname

Antillen

overig niet-

westers

westers

Turkije

Marokko

Indonesië / Ned. Indië

Duitsland

Suriname

PolenAntillenBelgië

VKJoegoslavië

Sovjet-Unie

Syrië

ChinaIrak

ItaliëAfghanistan

FrankrijkSpanje

IranVS

© WRR 2018 | Bron: CBS

Den Haag: bevolking naar herkomstgroep, 1-1-2014

© WRR 2018 | Bron: CBS

De Haagse spekkoek van elkaar overlappende migrantenpopulaties, 2017

© WRR 2018 | Bron: CBS

© WRR 2018 | Bron: Jennissen et al. (2018), CBS

De diversiteitindex (HHI) van Nederlandse gemeenten, 1-1-2015

Op 1 januari 2015 was de diversiteitindex voor Nederland als geheel 0,38. Dit is dus de kans dat twee willekeurige personen die in Nederland wonen, tot een verschillende herkomstgroep behoren.

In de grote steden is die kans 70%. Daar woont ongeveer 12 procent van de inwoners van Nederland. Nederland.

De meest diverse gemeenten van Nederland, 1-1-2015

© WRR 2018 | Bron: CBS

Gemeente HHI1 Amsterdam 0,73

2 Den Haag 0,73

3 Rotterdam 0,71

4 Diemen 0,64

5 Vaals 0,62

6 Almere 0,61

7 Amstelveen 0,61

8 Schiedam 0,60

9 Delft 0,54

10 Capelle aan den IJssel 0,54

11 Utrecht 0,53

12 Eindhoven 0,53

13 Rijswijk 0,53

14 Wassenaar 0,52

15 Arnhem 0,50

Verscheidenheid in andere gemeenten, 1-1-2015

© WRR 2018 | Bron: CBS

Gemeente HHI

389 Achtkarspelen 0,07

390 Dantumadiel 0,07

391 Grootegast 0,07

392 Staphorst 0,07

393 Urk 0,06

De minst diverse gemeenten in Nederland

Gemeente HHI

56 Groningen 0,40

102 Delfzijl 0,31

114 Leeuwarden 0,30

De meest diverse gemeenten in

Groningen & Friesland

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

Verschillen tussen wijken: het voorbeeld van Den Haag Haag

Laak en

Spoorwijk (0,85)

Transvaal (0,83)

Zorgvliet (0,65)

Vogelwijk (0,44)Schilderswijk (0,82)

Duindorp (0,28)

© WRR 2018 | Bron: CBS

Haagse wijken naar herkomstgroep, 1-1-2014

Turkije

MarokkoRecente koloniën

Nederland

Sub-Sahara-Afrika

overigegroepen

Nederland

Recente koloniën

Midden-en Oost-Europa

Marokko

Turkije

overigegroepen

Nederland

Angelsaksisch

Indonesië/Ned.-Indië

Duitstalig

Midden-en Oost-Europa

overige groepen

Nederland

overigegroepen

Schilderswijk Laak en Spoorwijk

Zorgvliet Duindorp

© WRR 2018 | Bron: CBS

Uit velen één(Eenheid in verscheidenheid)

Robert Putnam, E Pluribus Unum (2007):‘People living in ethnically diverse settings appear to ‘hunker down’ – that is, to pull in like a turtle.’

Nieuwe verscheidenheid & sociale cohesie

Van integratiebeleid naar samenlevingsbeleid

De nieuwe verscheidenheid als realiteit

Deelname Sociale samenhang

Verbeteren van de

arbeidsdeelname van

migranten(groepen):

De sociaal-economische

incorporatie van

migranten(groepen)

Versterken van de sociale

samenhang:

Het faciliteren van het

samenleven van burgers in

een zeer diverse samenleving