Studentnr. 847170Hogeschool Rotterdam

De Montaigne leerling.Beleidsadvies voor het aannamebeleid van het Montaigne Lyceum

Inhoudsopgave

Inleiding..................................................................................................................................................3

Het probleem.........................................................................................................................................3

Beschrijving van het vraagstuk...........................................................................................................3

Voor wie is het een probleem............................................................................................................4

Analyse...................................................................................................................................................4

Montaigne Leerling............................................................................................................................4

Uitstroom en doorstroom..................................................................................................................5

Voedingsgebied..................................................................................................................................5

De binnenstadsleerling.......................................................................................................................6

Gemiddeld niveau..............................................................................................................................6

Huidige situatie......................................................................................................................................7

Het aannamebeleid............................................................................................................................7

Krachtenveld......................................................................................................................................7

Welke stappen zijn al gezet?..............................................................................................................8

Voorgesteld beleid.................................................................................................................................8

Conclusies...........................................................................................................................................8

Het beleidsadvies...............................................................................................................................9

Een document................................................................................................................................9

Streekschool...................................................................................................................................9

Verbeterde overgang......................................................................................................................9

Stappenplan.....................................................................................................................................10

Extra aanbevelingen.........................................................................................................................10

Reactie/feedback..............................................................................................................................10

Literatuurlijst........................................................................................................................................10

Reflectie...............................................................................................................................................11

Bijlagen.................................................................................................................................................12

Bijlage 1 Aannamecriteria Montaigne Lyceum 2013-2014...............................................................12

Bijlage 2 basisschooladvies uit de BOVO-Haaglanden procedure.....................................................14

Bijlage 3: voedingsgebied huidige leerlingen....................................................................................15

Bijlage 4: uitvoer aannameprocedure..............................................................................................15

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 2

InleidingHet Montaigne Lyceum is een brede school met modern Voortgezet Onderwijs aan de rand van Den Haag. De combinatie van een op Dalton lijkende methodiek met het werken in leer- en werkdomeinen maakt de school uniek. Leerlingen die kiezen voor het Montaigne Lyceum kiezen voor een onderwijssysteem dat anders is dan het traditionele voortgezet onderwijs in de directe omgeving. In zijn 11-jarig bestaan heeft dit geleid tot een school met een zeer groot aantal, ruim 70, aanleverende basisscholen. Van veel basisscholen komen jaarlijks slechts een paar leerlingen naar het Montaigne.

In de aannamecriteria die de school heeft opgesteld wordt gesteld dat het Montaigne een school voor de wijk is en een specifiek postcodegebied voorrang verleend. Er wordt ook specifiek voorrang verleend aan leerlingen die van een aanleverende basisschool met een vergelijkbaar systeem komen (Montaigne Lyceum, 2013).

Het is van belang hier eerst en duidelijk verschil te maken tussen het aannamebeleid van het Montaigne Lyceum en de aannameprocedure. Het Montaigne Lyceum volgt de aannameprocedure zoals vastgesteld door de BOVO-Haaglanden. Het bestuur van de school (Lucas Onderwijs) heeft zich verbonden aan deze procedure die, in principe, voor alle Haagse scholen geld. aannamebeleid

Momenteel verandert de populatie leerlingen, steeds meer leerlingen uit de binnenstad van Den Haag kiezen voor onze school. Dit geld met name voor leerlingen met een vmbo kaderberoepsgerichte leerweg advies (kortweg vmbo kader). Dit leidt tot een scheefgroei binnen de school met een bijna volledig blanke vwo afdeling en een grotendeels zwarte vmbo-kader afdeling.

Hoe om te gaan met deze nieuwe situatie. Dit is de aanleiding voor voorliggend beleidsdocument waarin de huidige situatie bekeken wordt en vergeleken wordt met de opvattingen die hierover binnen de school bestaan. Daarna wordt de gewenste situatie geschetst zoals die er volgens de diverse stakeholders uitziet om ten slotte aanbevelingen te doen voor veranderingen in het aannamebeleid.

Het probleemBeschrijving van het vraagstuk Er spelen momenteel verschillende zaken die ervoor hebben gezorgd dat er bij de schoolleiding van het Montaigne Lyceum het idee is ontstaan dat de populatie van leerlingen verandert.

De directie van het Montaigne Lyceum wil in deze beleidsnotitie graag helder krijgen waar een Montaigne leerling eigenlijk aan moet voldoen en hoe we deze leerling binnen krijgen. Hierbij wordt niet op wervingsactiviteiten gedoeld maar moet gezocht worden naar een manier om de leerlingen succesvoller hun schoolcarrière op het Montaigne Lyceum te laten doorlopen. Achterliggend idee is dat er nu leerlingen binnenkomen op het Montaigne die niet geschikt zijn voor dit onderwijssysteem.

De genoemde problemen bevinden zich op een aantal vlakken:- Er stromen te veel leerlingen (met name met een vmbo kader advies) uit of af vanuit de

onderbouw.- De cito-instaptoets constateert erg veel achterstanden bij de mavo leerlingen- De vmbo-kader afdeling heeft te maken met te veel gedragsproblemen bij leerlingen- Er treed scheefgroei op in de samenstelling van de school. De vmbo afdeling (met name de

kaderafdeling) wordt steeds ‘zwarter’ terwijl de vwo afdeling vrijwel geheel wit is.

Hieraan liggen een aantal aannames ten grondslag:- Het niveau van de gemiddelde leerling op het ML gaat achteruit- Er verlaten veel leerlingen het Montaigne Lyceum zonder diploma - De reden voor de uitval moet gezocht worden in het onderwijssysteem van het ML.- Het onderwijssysteem zorgt ook voor een negatieve tussentijdse doorstroom naar andere

niveaus- Er komen steeds meer leerlingen vanuit (de binnenstad van) Den Haag en steeds minder uit

de randgemeente Pijnacker-Nootdorp.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 3

- Deze binnenstadsleerlingen vertonen vaker gedragsproblemen dan de leerlingen uit de wijk.

Door middel van deze beleidsnotitie hoopt men te achterhalen waar precies het probleem zit, of de aannames kloppen en wat mogelijke oplossingen zijn.

Het vraagstuk heeft met name betrekking op de differentiërende functie van het onderwijs. Het aannamebeleid richt zich voornamelijk op het plaatsen van leerlingen op het juiste niveau. Het heeft echter ook te maken met de kwalificerende functie en dan vooral op het gebied van de socialisatie binnen de kwalificatie. De vraag ligt er immers of leerlingen wellicht aan extra criteria zouden moeten voldoen om regulier door te stromen naar het diploma op het ML.

Het aannamebeleid van scholen in het VO is momenteel een hot item in de politiek en de media. Het verplicht stellen van de cito-toets (zoals staatssecretaris Dekker graag wil), de afgelopen jaar ingevoerde cito-niveau toets en de verplaatsing van de cito-toets met als doel onder andere het basisschool advies belangrijker te maken. Dit laatste is op het Montaigne Lyceum geen dilemma, alle betrokkenen scharen zich achter het idee (ook in de aannamecriteria beschreven) dat het basisschool advies in principe leidend is bij de plaatsing. Verder is het vsv hot en de meritocratische samenleving hierin verwerken. Ook zwarte en witte scholen.. combineren met (probleem van) vrije schoolkeuze

Voor wie is het een probleemDe problemen kunnen zorgen voor een negatief imago van het ML, dit is natuurlijk een probleem voor de schoolleiding. Zij zijn immers afhankelijk van het imago bij de werving van nieuwe leerlingen. Daarnaast worden doorstroom en uitval gegevens ook meegenomen in de beoordeling van de inspectie, ook dit is een probleem voor de schoolleiding. De echte pijn zit hem echter bij de leerlingen die aan het Montaigne Lyceum beginnen maar hun schoolcarrière daar niet (of niet op het ingestroomde niveau) kunnen afmaken. Daarbij is het voor de docenten een probleem om leerlingen in de klas te hebben die, ook met gedifferentieerd aanbod en extra hulp, gewoonweg niet mee kunnen komen op het betreffende niveau.Op de lange termijn kan een afname van het aantal instromende leerlingen ervoor zorgen dat de school zich genoodzaakt ziet aanpassingen te doen aan de (uitvoer van) de onderwijsvisie. Dit niet vasthouden aan een ingeslagen route gaat op de nog langere termijn voor problemen zorgen (fullan).

Dit beleidsstuk beoogd niet het onderwijssysteem te beoordelen maar heeft probeert om binnen het huidige systeem door middel van aanpassingen in het aannamebeleid te zorgen voor een meer succesvolle populatie van leerlingen.

AnalyseOm het probleem meer helder te krijgen is er eerst een analyse uitgevoerd om achterliggende aannames te staven of te weerleggen. Voor de analyse zijn eerder genoemde aannames samengevat tot de volgende, te onderzoeken, punten:

1. De Montaigne leerling is een apart soort leerling2. Uitval en afstroom qua niveau zijn groot in verband met het onderwijssysteem3. Er komen steeds meer leerlingen vanuit (de binnenstad van) Den Haag en steeds minder uit

de randgemeente Pijnacker-Nootdorp.4. Leerlingen uit (de binnenstad van) Den Haag vertonen vaker gedragsproblemen dan de

leerlingen uit de wijk en hebben meer moeite het benodigde niveau te behalen.5. Het niveau van de leerlingen gaat achteruit.

Montaigne LeerlingUit interviews met de betrokken teamleiders blijkt dat naar hun mening en in hun ervaring in principe vrijwel elke leerling moet kunnen slagen op het Montaigne Lyceum. Het blijkt wel extra lastig voor leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum, al kan het voor leerlingen met die beperking ook juist weer een zeer geschikt systeem zijn. De teamleiders geven aan dat het maken van een gemotiveerde en onderbouwde keuze voor het Montaigne wel een vergrotend effect op de slagingskansen heeft.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 4

Om meer zicht te krijgen op deze aanname is er een analyse gemaakt van de leerlingen die niet regulier doorstromen in combinatie met het systeem van hun aanleverende basisschool.Gegevens wijzen niet op een grotere hoeveelheid afstroom en uitval bij meer traditionele basisscholen…. Verder vanuit de analyse…. Specifieke onderzoeksliteratuur over leerlingen voor het ML is er niet, dit geld echter wel voor het vergelijkbare schooltype Daltononderwijs. (en leerdomeinen)Stukken over dalton hierin verwerken. De Montaigne visie is deels gebaseerd op Dalton principes. Een van de pedagogisch didactische doelen van het daltononderwijs is het ondersteunen van zelfregulerend leren van leerlingen. Dit zelfregulerend leren is onmisbaar om in de huidige kennismaatschappij en zijn veranderende omstandigheden levenslang te leren (Zee & Sins, 2012). Ook gebruiken keuzevrijheid niet gunstig voor leren? Via daltonplan

Uitstroom en doorstroomOm de uitval en doorstroom in kaart te brengen is er een analyse gemaakt van de leerlingen die de voorgaande 3 schooljaren (2009-2010, 20120-2011 en 2011-2012) de school hebben verlaten of zijn doorgestroomd naar een nader niveau. Hierbij is niet alleen naar de afstroom gekeken maar ook naar de opstroom qua niveau. Voor de vertrekkende leerlingen is in kaart gebracht wat volgens de teamleider (of teamvergadering) de reden van vertrek was. Een analyse van de uitgevallen leerlingen laat zien dat het onderwijssysteem slechts in 15 % van de gevallen de oorzaak is van het voortijdig school verlaten. Veel vaker zien we hier oorzaken als het niveau, gedrags- of zorgproblemen en verhuizing. Bij leerlingen waarbij wordt aangegeven dat het niveau of het gedrag aanleiding zijn tot het vertrek bestaat het idee dat lage niveau of probleemgedrag niet door het schoolsysteem komt maar zich in elke school zou openbaren.

15

22

25

15

5

18

totale bijdrage aan uitvalSysteemniveauZorg/gedragVerhuizingMotivatieAnders/onbekend

Hier vanuit de analyse laten zien wat voor soort aanleverende school de uitval veroorzaakt. Zijn dit meer traditionele scholen?.tabellen?

VoedingsgebiedVoor gegevens over de leerlingpopulatie van het ML is gebruik gemaakt van de gegevens op de website Vensters voor Verantwoording. Deze gegevens in tabel 3 hieronder wijzen op een redelijk stabiel percentage aan leerlingen uit Den Haag (Vensters voor Verantwoording, 2013). Wel is er een duidelijke afname van het aantal leerlingen uit Pijnacker-Nootdorp en een duidelijke toename van het

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 5

aantal leerlingen uit Delft waar te nemen.

Tabel 3: trend voedingsgebied

Onderstaand kaartje laat de verdeling van de huidige populatie over de regio zien. We zien dat er leerlingen uit de binnenstad komen maar dit blijft nog beperkt tot minder dan 5 per wijk. Mogelijk is

deze instroom

pas recent ontstaan

(bijvoorbeeld door de aanleg van een directe tramverbinding) wat zou inhouden dat de aantallen en de percentuele bijdrage aan de gehele schoolpopulatie nog gaat stijgen.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 6

De binnenstadsleerlingDan is er de vraag of deze zogenaamde ‘binnenstadsleerlingen’ verhoudingsgewijs vaker allochtoon zijn en gedragsmatig en qua niveau in de problemen komen. Gegevens uit interview teamleider en zorgcoördinator). Het blijkt dat deze leerlingen vooral vanuit een andere motivatie kiezen voor het ML. Ouders geven bij aanmelding als reden hiervoor het feit dat ze hun kinderen liever niet in de binnenstad naar school willen laten gaan en hen betere kansen toedichten op een school wat verder weg van hun woning (staven uit interviews met leerlingen)..

Gemiddeld niveauBij In het schooljaar 2011-2012 is er gestart met een andere opbouw van de brugklassen. Tot die tijd heeft het ML altijd gewerkt met de zogenaamde dakpanscontructie waarin leerlingen in de eerste twee jaar op een gemengd niveau les kregen. Nu worden leerlingen in een brugklas met een sec niveau geplaatst. Leerlingen met een gemengd advies worden in principe op het hoogste niveau van het advies ingeschaald. Een voorbeeld geeft de verandering wellicht het beste weer. Een leerling met mavo-havo advies kwam tot twee jaar geleden in een mavo-havo brugklas, nu komt deze leerling in een havo brugklas. Achterliggende geachte is dat er zo meer leerlingen op het hoogste niveau van hun advies kunnen doorstromen. De docententeam dat voorheen lesgaf aan de onderbouw havo-vwo geeft nu les aan de havo-klassen. Hierin zitten naar leerlingen met een vol havo advies nu ook leerlingen met een mavo-havo advies in plaats van leerlingen met een havo-vwo advies. Hierin kan een verklaring voor de ervaren verlaging van het niveau liggen. Uit een analyse van de cito-gegevens van de leerlingen blijkt namelijk geen afname van de scores. Bijkomend kan in het kader onderbouwteam een effect verwacht worden van het feit dat de leerlingen met een vmbo-kader advies zich niet meer optrekken aan de betere leerlingen wat bewezen minder goed werkt voor de zwakkere leerling (literatuur/onderzoeksverwijzing). Dit advies richt zich niet op de indeling van de onderwijsteams maar wil wel de verdergaande gevolgen van keuzes benadrukken (systeemdenken hierin verwerken) en laten zien dat de gevolgen niet altijd voorzien of gewenst zijn.

In het schooljaar 2012-2013 is er op het Ml gestart met het afnemen van de cito-instaptoets. Hierbij wordt aan het begin van het schooljaar gekeken naar het niveau van de brugklassers op het gebied van Nederlands, Engels en Rekenen. Uit deze test blijkt dat de leerlingen op de mavo significant vaker uitvallen op een of meerdere van deze gebieden dan leerlingen binnen de andere niveaus. De verklaring hiervoor lijkt terug te vinden in de drempelonderzoeken en leerlingvolgsystemen van deze leerlingen. Hierin zijn de scores op de verschillende gebieden al afwijkend. Wanneer leerlingen zeer goed in het een en zeer slecht in het ander zijn komt er al snel een mavo advies uitrollen. Dit is ook niet nieuw alleen nieuw vastgelegd door middel van de cito-instaptoets. Wanneer deze enorme variatie niet gezien wordt als een probleem maar als een mogelijkheid om achterstanden (verder) weg te werken komt dit de doorstoom van de leerlingen ten goede. Naast gegevens uit de instaptest kan er hierbij meer gebruik gemaakt worden van de aangeleverde gegevens vanuit het PO. Een versterking van de doorlopende leerlijn kan op dit punt bijdragen aan een betere doorstroom.

Huidige situatie

Het aannamebeleidZoals in de inleiding aangegeven volgt het ML de aannameprocedure van de BOVO Haaglanden. De BOVO heeft ten doel een soepele overgang, met gelijke kansen, van het PO naar het VO voor iedere leerling te bewerkstelligen en te coördineren. BOVO faciliteert en ondersteunt de overstap naar het VO onder andere door het vaststellen van een tijdpad, het inrichten van digitaal volgsysteem en het coördineren van zowel de koude als de warme overdacht tussen PO en VO. De procedure van aanname ligt dan ook grotendeels vast en de betrokkenen geven in interviews aan hierover tevreden te zijn.

Binnen de BOVO procedure blijft er nog veel vrijheid voor de VO school om keuzes te maken aan de hand van de eigen onderwijsvisie. Zo maak de school zijn eigen aannamecriteria, bepaal hij zelf de inpassing van de bovo-procedure en de waarde die gehecht wordt aan de adviezen van de PO school en de toetsen. Deze inpassing maakt deel uit van het aannamebeleid van de school.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 7

Momenteel bestaat het aannamebeleid van het Montaigne Lyceum uit een aantal losse stukken. Zo zijn er de aannamecriteria (zie bijlage 1) en de BOVO procedure (zie bijlage 2) en is er beleid op het gebeid van taal- en rekenachterstanden. De inpassing van de BOVO-procedure evenals de vele andere activiteiten die onder het aannamebeleid vallen zijn echter nergens vastgelegd. Voorbeelden van deze activiteiten zijn intakegesprekken met geplaatste leerlingen en een bijeenkomst met de nieuwe mentorklas nog voor de zomervakantie begint. De aannamecriteria voor leerlingen in hogere klassen staan geformuleerd in de aannamecriteria.

Hoewel de werving van nieuwe leerlingen en het aannamebeleid in directe verbinding met elkaar staan en elkaar beïnvloeden maakt de werving geen direct deel uit van het aannamebeleid en zal ook slechts zijdelings aangestipt worden. Ditzelfde geld voor het beleid op het gebied van doorlopende leerlijnen PO-VO.

Krachtenveld Het aannamebeleid heeft als belangrijkste stakeholders binnen de school: de schoolleiding, de leden van de toelatingscommissie en de docenten die de aanname uitvoeren op wie het een direct effect heeft. Bij aanname in de bovenbouwklassen betreft dit de teamleiders van het betreffende team.Buiten de school is de organisatie BOVO-Haaglanden een belangrijke actor aangezien zij de te volgen procedures vaststellen. Daarnaast heeft het beleid effect op de basisscholen, de (toekomstige) leerlingen en hun ouders.

Schoolleiding:De schoolleiding heeft een dubbel en tegengesteld belang bij het aannamebeleid. Aan de ene kant wil de school graag meer leerlingen aannemen dan er de afgelopen jaren aanmeldingen zijn, een tekort aan aanmeldingen leidt tot (financiële) problemen binnen de scholengemeenschap waaronder het Montaigne Lyceum valt (Esloo Onderwijsgroep). Aan de andere kant heeft zij er natuurlijk ook baat bij dat de leerlingen zo goed mogelijk doorstromen en worden zij ook hierop afgerekend, ditmaal door de inspectie van het onderwijs. Strengere aanname-eisen zorgen op de korte termijn in ieder geval niet voor een leerlingenaantal groei. Een strengere selectie op het soort aanleverende school is, in ieder geval nu, geen optie doordat er al te weinig aanmeldingen zijn. Nog minder aanmeldingen leidt tot kleinere klassen en maakt de school niet rendabel.

De teamleiders:De teamleiders willen leerlingen binnenkrijgen die qua niveau, gedrag en motivatie het liefste allemaal gemakkelijk door kunnen stromen naar de bovenbouw van hetzelfde of een hoger niveau of naar het diploma. De hoeveelheid leerlingen is voor hen minder problematisch. Minder volle klassen maakt misschien minder rendabel maar is wel gemakkelijker om mee te werken.Zij hebben het liefste alleen leerlingen binnen die al zelfstandig zijn. Het zou mooi zijn als dat als criterium bij de aanname gebruikt kon worden.

Aannamepersonen: Voor hen is het van belang dat leerlingen op de juiste plek komen, dat ze voldoende uitdaging vinden om hun kwaliteiten te ontwikkelen maar niet boven hun kunnen werken.

BOVO-haaglanden:Zij hebben tot doel de leerlingen alle in te laten stromen op een plek waarbij de kans zo groot mogelijk is dat ze de school, met een diploma verlaten.

Leerlingen en ouders:De leerlingen die zich aanmelden voor het ML hebben de intentie op het ML hun diploma te behalen. Wanneer het niet lukt om hun schoolcarrière succesvol (zonder doubleren, afstroom of uitval) te doorlopen op het ML zijn zij daar in eerste instantie de dupe van. Waar zij in eerste instantie vooral niet afwezen zullen willen worden kan dit wel in hun eigen belang zijn. Het is dus ook voor de leerlingen van belang dat er duidelijk is welke leerlingen succesvol zijn op het ML zodat hier actief rekening mee gehouden kan worden.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 8

Welke stappen zijn al gezet?Binnen het Montaigne Lyceum is de afgelopen jaren veel verloop in de schoolleiding geweest. Hierdoor is de verantwoordelijkheid voor de aanname ook steeds weer bij een andere persoon komen te liggen. Gecombineerd met een, volgens de inspectie van het onderwijs, in het verleden onvoldoende doorstroom vanuit de onderbouw en een steeds weer tegenvallend aantal nieuwe leerlingen heeft de aanname steeds onder druk gestaan. Steeds meer is de nadruk komen te liggen op de werving. Hoe krijgen we voldoende leerlingen binnen zodat de school rendabel is.

Belangrijk is ook te vermelden dat de verandering in schoolleiding ook steeds tot een aanpassing/aanscherping van de onderwijsvisie en het onderwijsconcept heeft geleid. Gemaakte keuzes voor bijvoorbeeld de opbouw qua niveau van de klassen in de onderbouw hebben natuurlijk grote invloed op het aannamebeleid.Een aantal (relevante) veranderingen op een rij:

In schooljaar 2011-2012 is men gestart met brugklassen van 1 niveau in plaats van de tot dan toe gebruikte dakpanklassen (zie analyse).

Bij de aannamecriteria voor 2013-2014 zijn de cito (van 512 naar 524) en NIO (van 88 naar 92) ondergrens voor aanname verhoogd.

Voor de aanname van leerlingen voor 2013-2014 wordt actiever gekeken naar de postcodegebieden. Het weigeren van leerlingen op basis van hun postcode wanneer er geen sprake is van overaanmelding past echter niet binnen de BOVO-procedure.

De schoolleiding heeft dit schooljaar bewust gekozen voor een strengere selectie aan de poort ondanks de eventueel bijkomende kosten.

Voorgesteld beleidConclusiesUit de verschillende analyses blijkt dat een deel van de aannames die ten grondslag liggen aan de problemen niet bewezen te kunnen worden of zelfs ronduit niet te kloppen. Zo is het aantal leerlingen dat de school verlaat vanwege het systeem erg laag en is de doorstroom prima in orde. In het niveau van de huidige leerlingen lijkt ook niets verandert te zijn.Dat de leerlingen uit de binnenstad van Den Haag meer problemen hebben met het succesvol zijn binnen het Montaigne Lyceum lijkt wel aannemelijk. De reden hiervoor kan echter niet in het niveau of het soort school gezocht worden. De locatie van herkomst is waarschijnlijk niet het probleem, de motivatie bij het kiezen voor het ML wel. Leerlingen uit Delft lijken wel een bewuste keuze voor het ML te maken op basiss van het onderwijssytsteem. In Delft bevinden zich geen VO scholen met een vergelijkbaar onderwijs maar wel basisscholen met Dalton en Montessoribeginselen. dit staven met gegevens uit interviews met leerlingen).

Je kunt je afvragen of het verhogen van de aanname-eisen op toetsgebied, zoals hierboven beschreven, wel het gewenste effect heeft. Dit zorgt immers niet voor een selectie op basis van motivatie, maar op een strengere selectie voor alle leerlingen vanuit alle postcodes. Eerder is al aangetoond dat er met het overall niveau van de leerlingen eigenlijk geen probleem is.

Uit de interviews met de diverse stakeholders komt een ander punt veelvuldig naar voren. Betrokkenen zijn tevreden over de bovo-procedure. Allen staan achter het idee dat het advies van de basisschool het zwaarste telt. In de uitvoer wordt er uitgesproken dat ruggespraak gewaardeerd zou worden (bij het havo team) (interview Wouter Brandse, 2013). Ruggespraak en eenduidigheid en naleven belofte en eisen vanuit de procedure.

Het beleidsadvies1. Zorg voor één compleet en eenduidig document voor het gehele aannamebeleid van de

school (organistie)2. Verander het zijn van een wijk school in het zijn van een streekschool (ped klimaat)3. Richt je verder op het voorkomen van uitval door middel van het investeren van een

verbeterde overgang tussen PO en VO (leerling).

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 9

Eén documentZorg voor één stuk over het beleid. Hierin alle stappen en…Zorg voor een beschrijving van de te volgens stappen in de aannameprocedure en de uitwerking daarvan in school. Zorg dat er een overzicht van postcodes en basisscholen komt zodat de aannamecriteria ook daadwerkelijk nageleefd kunnen worden. Leef de procedure goed na, bijvoorbeeld voor wat betreft aanvullende onderzoek bij cito-norm niet passend bij advies.Eventueel: Intakegesprekken laten meetellen op motivatie?Toelatingstest voor soort school als op, tijdens de aannameperiode wekelijks bijeen om problemen en procedures door te spreken)

StreekschoolRealiseer je wat het effect is van het willen zijn van een wijkschool, dit maakt actief werven in andere gemeentes namelijk in de basis onmogelijk. Profileer je als streekschool in plaats van school voor de wijk en richt je op het unieke concept. Verwerk in het beleid dat met name leerlingen in Delft nu geen keuze hebben voor modern onderwijs en neem hen op in de voorrangscriteria (postcode). Delftse scholen hebben een andere aanmeldtermijn en zijn daardoor vaak pas in de 2e ronde aan het aanmelden wanneer er geen plaats meer is. Zorg voor duidelijke communicatie hierover.

Verbeterde overgangDoorlopende leerlijnWarme overdacht van leerlingen met problematisch gedrag vergroten. Wat werkte goed en minder goed in de aanpak. Uitval niet voorkomen door andere leerlingen binnen te halen maar door doorgaande leerlijnen. Ook op het gebied van de verschillende gegevens uit de cito-instaptoets komt een versterking van de doorlopende leerlijn als belangrijk naar voren. Kijk hoe de aansluiting van het PO naar het VO beter kan.

Oberon onderscheidt drie toepassingen of doelen van gebruik van informatie door het voortgezetOnderwijs (PO-Raad, AVS en VO-raad, 2011):1 selectie en plaatsing2 toewijzing van zorg en begeleiding3 doorgaande leerlijnen

Bij de plaatsing nu wordt er vooral gekeken naar de selectie op het kwalificerende vlak. Wanneer een leerling plaatsbaar is maar er duidelijk zorg of begeleiding nodig is wordt de zorgcoördinator van het ML ingeschakeld. Hoewel de referentiekaders voor taal en rekenen een mogelijkheid bieden voor doorgaande leerlijnen is hiervan weinig sprake (navraag Halina ea).

StappenplanVolgt nog…

Te verwachten effectDe voorgestelde beleidsadviezen zullen vooral effect hebben op de leerlingen wanneer zij eenmaal op het ML zitten. Zolang er geen overaanmelding is blijft het effect van de aanpassingen in de aannamecriteria waarschijnlijk beperkt.

Extra aanbevelingenPassend onderwijsDe invoer van het passend onderwijs zou in de toekomst het aantal leerlingen dat mogelijk problemen heeft met het onderwijssysteem op het ML kunnen vergroten. Wanneer er meer duidelijk is over de gevolgen van de inpassing en uitwerking van het passend onderwijs binnen de gemeente Den Haag is het van belang om zo spoedig mogelijk een plan van aanpak voor deze verandering te maken.

Reactie/feedbackIn de notitie zijn de reacties vanuit de beroepscontext op de in de notitie voorgestelde ideeën en adviezen duidelijk naar voren gebracht.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 10

Literatuurlijst

Boer, S. d. (2011, april 28). http://www.avs.nl/artikelen/kloof-tussen-basisschool-en-brugklas. Opgehaald van www.avs.nl: http://www.avs.nl/artikelen/kloof-tussen-basisschool-en-brugklas

BOVO Haaglanden. (2013, 2 26). BOVO Haaglanden. Opgehaald van http://www.bovohaaglanden.nl/

BOVO Haaglanden. (2013, 2 26). Regionale BOVO procedure. Schooljaar 2012-2013. Opgehaald van www.bovohaaglanden.nl: http://www.bovohaaglanden.nl/assets/bovo/upload/regionale_bovo-procedure_2012-2013_1349097146.pdf

Jans, R. (2001). Het schrijven van beleidsadviezen. Amsterdam: boom/nelissen.

Montaigne Lyceum. (2013, februari 3). aannamecriteria Montaigne Lyceum 2013-2014. Opgehaald van www.montaignelyceum.nl: www.montaignelyceum.nl

Montaigne Lyceum. (2013, april 1). SchoolVO. Opgehaald van Vensters voor verantwoording: http://www.schoolvo.nl/?p_schoolcode=20281-21GU-007

Oberon. (2011). Verbetering informatieoverdracht PO/VO. Onderzoeksrapport. Utrecht: Oberon.

Onderwijsraad. (2005). Betere overgangen in het onderwijs. Adviezen voor het verminderen van voortijdige schooluitval en het verkrijgen. Den Haag: Onderwijsraad.

PO-Raad, AVS en VO-raad. (2011). ‘Effectief Schakelen: verbeteren van de informatieoverdracht tussen PO en VO'. Utrecht: PO-Raad, AVS en VO-raad.

Vensters voor Verantwoording. (2013, april 01). Opgehaald van schholcode 21GU-007: http://www.schoolvo.nl/?p_schoolcode=20281-21GU-007

Verbeek, F., Eck, v. E., Glaudé, M., Ledoux, G., & Voncken, E. (2005). Bruggen bouwen voor leerloopbanen. Amsterdam: SCO-KOHNSTAMM INSTITUUT.

Zee, S. v., & Sins, P. (2012). Onderzoek voor een vitale regio. De effectiviteit van het Daltononderwijs (p. 2). Deventer: Saxion Kenniscentrum onderwijsinnovatie.

Reflectie (10 p)

Bij het vormgeven van deze paper heb ik gewerkt volgens het stappenplan dat Riny Jans (Jans, 2001)voorstelt in zijn boekje ‘het schrijven van beleidsadviezen’. Zo ik ik na wat inlezen in een afspraak met de rector gezorgd voor een goede schrijfwijzer. Daarna heb ik informatie verzameld, zowel van stakeholders als uit de theoretische en wetenschappelijke informatie die er beschikbaar is

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 11

over dit onderwerp. Daarna heb ik een schrijfwijzer geformuleerd om ten slotte te gaan schrijven en te eindigen met het vormgeven van de tekst.

Het boekje van Riny Jans vond ik erg prettig. Zijn stappenplan voor het schrijven van beleidsadviezen maakt schrijven voor mij overzichtelijker. Het schrijven van papers is bij mij vaak een kwestie van schrijven en heel veel schrappen en herschrijven. Al ging dit bij la3 al beter, hier moest ik, gedwongen door een zelf veroorzaakte tijdsdruk, volgnes een veel strakkere planning werken.Het eerst verkrijgen van een duidelijke schrijfopdracht werkt goed voor mij. De opdrachten in de leerarrangementen (incl. re rubric) hebben zo de eerste leerarrangementen voor mij gefingeerd als schrijfopdracht. Dit is echter de eerste opdracht die ik echt voor de school schrijf om een probleem op te lossen. Ik wil dan ook niet vanuit de opdracht van de mli maar vanuit de opdrachtgever, het Montaigne Lyceum, vertrekken. Dit zou kunnen lijden tot een lagere beoordeling maar op dit moment geef ik er de voorkeur aan de school te laten zien wat ik kan op dit gebied. Daarnaast vindt ik het een belangrijk onderwerp en wil ik niet dat het sociale aannamebeleid zoals ik dat zelf altijd hanteerde verloren gaat omdat ik er niet meer bij betrokken ben. Ondoordachte Verhoging van de cito en nio drempel leken wel die kant op te sturen.

Gesteld doel vanuit de schoolleiding is te komen tot een plan met meerdere oplossingen maar wel al genormeerd. Beste oplossing, naar mijn inzicht, bovenaan.

10 p Er wordt concreet en gemotiveerd aangegeven wat de student een volgende keer anders zou aanpakken bij het uitvoeren van de toetsopdracht. Interpersoonlijk competentie 10pIn de notitie laat de student steeds en met zelfvertrouwen zien hoe hij/zij ten aanzien van het vraagstuk rekening houdt met de verschillende belangen en hoe hij/zij deze belangen afweegt.Organisatorisch competenties 10 pIn de beleidsnotitie is een expliciete en beargumenteerde erkenning van het belang van de voor het vraagstuk relevante elementen in het schoolsysteem zichtbaar en met deze belangen wordt expliciet rekening gehouden in de beleidsnotitie.In de beleidsnotitie wordt expliciet aandacht besteed aan de besluitvorming rond het vraagstuk. Er worden hiertoe voorstellen gedaan, die getuigen van overzicht.omgevingscompetentie 10 pIn de notitie getuigt de student op steekhoudende wijze van een onderbouwde visie op de aanpak van het vraagstukIn de notitie laat de student overtuigend zien oog te hebben voor de balans tussen externe- en interne belangen.Het voorgestelde beleid toont originaliteit en overtuigingskracht.Reflectie en onderzoekscompetentie 20 pIn de analyse van het vraagstuk en de mogelijke aanpakken maakt de student steeds actief en expliciet gebruik van metacognitieve vaardigheden.

Bijlagen

Bijlage 1 Aannamecriteria Montaigne Lyceum 2013-2014

Aannamecriteria Montaigne Lyceum 2013-2014Algemene criteria voor plaatsing in leerjaar 1

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 12

Het advies van de basisschool is het belangrijkste plaatsingscriterium. Een leerling moet minimaal een ongedeeld VMBO-Kaderadvies hebben gekregen om geplaatst te kunnen worden op onze school.

We hanteren een CITO-ondergrens van 524 of een NIO-ondergrens van 92. Indien de aangeleverde gegevens geen eenduidig beeld geven, wordt altijd contact opgenomen met

de basisschool, waarbij de resultaten voor begrijpend lezen en rekenen een belangrijke rol spelen. Indien bij een kind sprake is van specifieke problematiek b.v. Cluster 4, Syndroom van Asperger, PDD-

NOS, ADD, NLD enz.. zal hij/zij niet automatisch geplaatst kunnen worden. De toelatingscommissie* zal na contact met de ouder(s)/verzorger(s) een besluit nemen over eventuele plaatsing.

Kinderen met een zware vorm van dyslexie worden voor de eventuele plaatsing in de toelatingscommissie* besproken om de mogelijkheden van een passende begeleiding door te nemen. De toelatingscommissie zal na contact met de ouder(s)/verzorger(s) een besluit nemen over de plaatsing.

Voorrangscriteria Kinderen die voldoen aan één (of meer) van de volgende criteria worden met voorrang geplaatst:

1. De leerling heeft al een broertje of zusje op het Montaigne Lyceum. 2. De leerling woont in Den Haag-Ypenburg, Den Haag-Leidschenveen , Pijnacker-Nootdorp,

Leidschendam, Delft, Voorburg of Rijswijk en uit de aangeleverde gegevens van de basisschool blijkt dat ons onderwijs goed aansluit bij dat van de betrokken basisschool.

3. Overige leerlingen die wonen in Den Haag-Ypenburg, Den Haag-Leidschenveen, Pijnacker- Nootdorp, Leidschendam, Delft, Voorburg of Rijswijk.

Lotingsprocedure

1. Als er na het toepassen van deze voorrangscriteria meer aanmeldingen zijn dan beschikbare plaatsen, worden eerst de leerlingen die een broertje of zusje op school hebben geplaatst.

2. Vervolgens worden leerlingen die voldoen aan voorrangscriterium 2 geplaatst. 3. Voor de overige plaatsen wordt indien nodig een loting georganiseerd onder de leerlingen die voldoen

aan voorrangscriterium 3. 4. Zijn er dan nog plaatsen over dan wordt er geloot onder de overige aanmeldingen. 5. Loting vindt plaats per niveau.

Hardheidsclausule: De toelatingscommissie behoudt zich het recht voor om een leerling bij voorrang te plaatsen indien zwaarwegende argumenten aanwezig zijn om dit te doen. Daarbij kan gedacht worden aan een leerling waarvan uit de aangeleverde gegevens van de basisschool blijkt dat ons onderwijs naadloos aansluit bij de leerstrategie van die leerling, respectievelijk bij die van de betrokken basisschool.

Aantallen aan te nemen leerlingen: Voor VMBO KADER kunnen maximaal 48 leerlingen worden aangenomen. Voor MAVO kunnen maximaal 56 leerlingen worden aangenomen.Voor HAVO kunnen maximaal 60 leerlingen worden aangenomen. Voor VWO kunnen maximaal 64 leerlingen worden aangenomen.

* De toelatingscommissie bestaat uit mevrouw R.A. de Vries (rector), E. de Keyser (zorgcoördinator), M. van der Made, J. van der Kraan, W. Brandse en S. Stad (teamleiders).

Algemene Criteria voor plaatsing in een ander leerjaar dan het eerste leerjaar- het overgangsbesluit van de toeleverende school wordt gerespecteerd - de leerling heeft een positief advies van de toeleverende school - de leerling en zijn ouders hebben een gesprek met de betreffende teamleider

Toelating onder bovenstaande voorwaarden is het uitgangspunt. Op grond van de volgende bevindingen kan een leerling als uitzondering niet worden geplaatst:

de school kan de benodigde zorg niet bieden. Het gaat in dit geval om pedagogische, didactische of organisatorische omstandigheden, bijvoorbeeld: a. de beoogde klas is vol. b. de plaatsing brengt extra kosten of aanpassingen van de organisatie met zich mee.

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 13

c. de leerling heeft geen mogelijkheid een diploma te behalen. de vooropleiding sluit niet aan bij het onderwijs op het Montaigne Lyceum. verwachting van ernstige verstoring van rust en orde.

Op grond van het gesprek met de leerling en de ouders/verzorgers en op basis van de ingewonnen informatie van de verwijzende school besluit de school wel of niet over te gaan tot inschrijving. In het laatste geval beslist de rector, namens het Bevoegd Gezag.

Aanvullende criteria voor plaatsing in een ander leerjaar dan het eerste leerjaarVoor leerlingen die vanuit klas 2 K/M willen instromen in klas 3 KBL of MAVO geldt dat de leerling moet voldoen aan de in de bovenbouw KBL/MAVO gestelde eisen aan b.v. vakkenpakket.

Voor leerlingen die vanuit 4 MAVO willen instromen in 4 HAVO geldt dat:

de leerling niet meer dan 1 onvoldoende op de eindlijst heeft en gemiddeld een 7 heeft behaald het vakkenpakket van de leerlingen aansluit bij het te kiezen profiel op het HAVO.

Bron: www.montaignelyceum.nl opgehaald d.d. 3-2-13

Bijlage 2 basisschooladvies uit de BOVO-Haaglanden procedureUit: (BOVO Haaglanden, 2013)7.1. Het basisschooladviesEen goed basisschooladvies is essentieel voor het verdere verloop van de schoolcarriere van een leerling. Het isdaarom zeer belangrijk dat het basisschooladvies een adequate weergave is van de capaciteiten van de leerlingen de factoren die de prestaties van de leerling kunnen beinvloeden. Bij het basisschooladvies dient te wordengekeken naar het totaalbeeld. Het basisschooladvies wordt vastgesteld na overleg door verschillende partijenbinnen de school. De directie van de basisschool is eindverantwoordelijke van het basisschooladvies. Hettotaalbeeld wordt gevormd door onderstaande punten.Leerlingkenmerken:inzet;motivatie;concentratie;huiswerkplanning;sociaal-emotioneel welzijn;omgang met andere leerlingen;thuissituatie.Test- en toetsresultaten:leerlingvolgsysteem;drempelonderzoek;intelligentieonderzoek;Cito entreetoets;Cito eindtoets;Andere toets- en testgegevens.Visie van de school:visie leerkracht groep 7;visie leerkracht groep 8;visie IB’er;visie directie.

Doel bovo

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 14

BOVO is een initiatief van de schoolbesturen voor primair en voortgezet onderwijs in de regio Haaglanden.BOVO beoogt voor iedere leerling een soepele overgang van het PO naar het VO in Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk, met als doel een succesvolle voltooiing van het gekozen VO onderwijstype. BOVO faciliteert en ondersteunt de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs (VO) voor alle basisschoolverlaters in Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk.Om deze overstap soepel en met gelijke kansen te laten verlopen, hebben de schoolbesturen afspraken met elkaar gemaakt. Deze afspraken evenals de taken van BOVO Haaglanden zijn vastgelegd in de Regionale BOVO-procedure. In opdracht van de schoolbesturen en de gemeente Den Haag informeert en ondersteunt BOVO Haaglanden de partijen die betrokken zijn bij de overstap van basisschoolverlaters naar het VO. (BOVO Haaglanden, 2013)

Overgang PO en VO

De roep om doorlopende leerlijnen tussen primair en voortgezet onderwijs wordt steeds sterker. Deoverstap van het primair naar voortgezet onderwijs zal voor leerlingen altijd een belangrijkeceremoniële waarde houden, maar voor de effectiviteit van het leerproces is het goed als de overstapvan PO naar VO ‘op de achtergrond’ zo soepel mogelijk verloopt. Met dit doel zijn de PO-Raad, VO-Raad en AVS gezamenlijk het programma ‘Effectief Schakelen’ gestart. Oberon – Verbetering informatieoverdracht PO/VO – Handreiking voor scholen. (Oberon, 2011).

Door het terugbrengen van het aantal vakken in leergebieden hoopt men ook de pedagogisch-didactische kloof met het po te verminderen. Leerlingen krijgen immers met minder leerkrachten te maken en de werkvormen komen meer overeen met het basisonderwijs (meer zelfstandig werken). Scholen kunnen verder de doorstroming verbeteren door leerlingvolgsystemen te gebruiken die de doorlopende leerlijn bevorderen, en door gegevens onderling uit te wisselen. Om scholen daarbij te helpen onderzoekt het ministerie nu de mogelijkheden van digitale portfolio’s en andere vormen van leerlingvolgsystemen. Daar hangt de introductie van het digitaal overdrachtsdossier (dod) mee samen. Hierbij komen zowel de ‘koude’ overdracht (van systeem naar systeem) als de ‘warme’ overdracht (van docent naar docent) aan bod. Na het dod is de volgende stap een elektronisch leerdossier (eld) in het vo. Een probleem bij het overdragen van gegevens kan de wetgeving rondom privacy zijn. (Onderwijsraad, 2005) via: http://www.onderwijsraad.nl/upload/publicaties/339/documenten/betere-overgangen-in-het-onderwijs.pdf opgevraagd d.d. 26-2-13

De aansluiting bo-vo wordt al lange tijd als probleem gezien. Dat probleem heeft twee kernen. Enerzijds zijn er de knelpunten die zich kunnen voordoen bij de schoolkeuze en de toelating (zoals ‘verkeerd kiezen’), anderzijds zijn er de knelpunten die te maken hebben met de ‘overstap’. Bij dit laatste gaat het om problemen die leerlingen kunnen ondervinden met de overgang naar een ander systeem en een andere werkwijze dan waarmee ze vertrouwd waren in het basisonderwijs, inclusief de sociaal-emotionele consequenties van de overgang naar een nieuwe situatie met nieuwe klasgenoten, nieuwe leraren, en nieuwe sociale codes. (Verbeek, Eck, Glaudé, Ledoux, & Voncken, 2005) via: http://www.onderwijsraad.nl/upload/publicaties/338/documenten/bruggen_bouwen_voor_leerloopbanen.pdf opgevraagd d.d. 26-2-13

Een onderwijscafe in Den Haag bespreek ook het tegengestelde belang dat PO en VO scholen lijken te hebben. PO zo hoog mogelijk advies, VO hiervoor vaak huiverig (Boer, 2011)(opgevraagd 26-2-2013)

Bijlage 3: voedingsgebied huidige leerlingenVanuit vensters voor Verantwoording (Montaigne Lyceum, 2013)

Leerlingpopulatie 2012-2013 op postcode

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 15

Bijlage 4: uitvoer aannameprocedure Uitvoer van de bovo-procedure in stappen met daarna de verschillen tussen teams aangegeven.Stappen:

1. Innemen aanmeldformulier (binnen tijdpad bovo)2. Invoer in bovo-digitaal (admi-helma)3. Doornemen OKR en bijlagen vanuit BOVO. 4. Plaatsbaar maken indien geen problemen anders5. Contact basisschool over advies6. Dan stap 4 of contact ouders ivm plaatsing ander niveau of afwijzing7. eind van de aanmeldperiode (bovo) plaatsbare leerlingen (adhv voorrangscriteria)

plaatsen of, bij overaanmelding, loten8. eventueel nog beschikbare plaatsen doorgeven aan bovo (helma)

Verschillen tussen teams:Binnen het vmbo-kader en mavo hebben aannamepersonen die de OKR’s bekijken. Zij lezen de OKR’s in nauwe samenwerking met de teamleider. Bij havo en vwo zorgt de teamleider zelf voor het doorlopen van de procedure.

Bijlage

Past Daltononderwijs bij alle leerlingen --en bij alle ouders?In kringen van daltondocenten en daltondeskundigen horen we geregeld dat de daltonwerkwijze bij alle kinderen en jeugdigen past. Geen leerling zou ongeschikt zijn voor het daltononderwijs. Of liever: daltononderwijs zou voor alle leerlingen geschikt zijn. We vragen ons af of dat niet te optimistisch is. Onderwijswetenschappelijk onderzoek laat zien dat het sterk afhankelijk is van allerhande kenmerken van een leerling welk onderwijs hem het beste past, dus welke vormen en maten van instructie, feedback, motiveren, zelfwerkzaamheid, zelf plannen, samenwerken, toetsen enzovoorts voor hem het meest leerzaam zijn. En daltononderwijs bestaat nu eenmaal in een bepaalde combinatie van specifieke vormen en maten van deze dingen. Dat daltononderwijs voor alle leerlingen het beste onderwijs is, is dan niet erg waarschijnlijk.

Om erachter te komen hoe het zit moeten we het onderzoeken. Dat kan door de actuele kennis te raadplegen op domeinen als didactiek, onderwijspsychologie, leerpsychologie, ontwikkelingspsychologie en gezinspedagogiek. Met andere wooorden: Wat er bekend is over welke onderwijsaanpak het beste past bij wélke leerlingkenmerken gebruiken om een antwoord te vinden. In het kader van het lectoraatsonderzoek zijn we al enige tijd bezig langs deze weg.

http://www.daltonplan.nl/index.php?id=133

Aannamebeleid Montaigne Lyceum Pagina 16