De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

51
De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15

Transcript of De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Page 1: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De Middel-eeuwen

Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15

Page 2: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenInhoudsopgave

Instaptekst

Paragraaf 5.1 Heer en vazal

Paragraaf 5.2 Kerstbomen en paaseieren

Paragraaf 5.3 Bidden, vechter, werken

Paragraaf 5.4 En Mohammed zijn profeet

Paragraaf 5.5 Christenen, moslims en joden

Extra

Page 3: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Instaptekst

De Middeleeuwen

Page 4: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenInstaptekst

Dirk II en Hildegarde zien er oud uit op de afbeelding, toch touwden ze met elkaar toen Dirk 15 jaar en Hildegarde 12 jaar oud was. Uit het huwelijk werden in ieder geval drie kinderen geboren, Arnulf, die hem later als Graaf opvolgde, Egbert, die later aartsbisschop van Trier werd, en een dochter Erlindis.

Page 5: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1, Middeleeuwen

Page 6: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Feodalisme

Eed van trouw

Page 7: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

 Leenheer  

Leenman (vazal) 

 

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Feodalisme

De leenheer geeft de leenman land (leen), macht en bescherming in ruil voor raad en daad (advies bij rechtspraak en hulp in oorlog.

Page 8: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Koning (leenheer)

Graaf (leenman) Graaf

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Feodalisme

Page 9: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

 Koning

Graaf Bisschop Hertog

Baron Baron Baron Baron Graaf Graaf

Ridders

Boeren

Een hoge edelman beloofde bescherming aan een aantal boeren die op hun beurt tot gehoorzaamheid en herendiensten waren verplicht

Page 10: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Oorlogen en ridders

Infantrie

Page 11: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Oorlogen en ridders

Ridder 14e eeuw

Page 12: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Paragraaf 5.1,

Oorlogen en ridders

De Middeleeuwen

Cavalerie

Page 13: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Paragraaf 5.1,

Oorlogen en ridders

De Middeleeuwen

Een boog- en kruisboogschutter

Page 14: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De Middeleeuwen

Artillerie; katapult, ballista en trebuchet

                                                                                                            

Paragraaf 5.1,

Oorlogen en ridders

Page 15: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.1,

Extra

Filmfragment

Page 16: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Heidenen en

Christenen

Germaanse goden; Wodan (donar) en Frija (Hun namen leven nog voort in de dagen van de week, namelijk woensdag, donderdag en vrijdag.)

Page 17: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Het Bonifatiusbeeld in Dokkum waar de heilige staat afgebeeld met het evangelieboek beschermend op zijn hoofd, als herinnering aan zijn marteldood.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Heidenen en

Christenen

Page 18: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De Middeleeuwen

In een klooster waren monniken de gehele dag bezig met bidden, zingen, werken in de bibliotheek/scriptorium en werken op de akkers rondom het klooster.

Paragraaf 5.2,

Geestelijkheid

Page 19: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Geestelijkheid

Monniken werkten uren achtereen om een boek of een bijbel te schrijven. Ze versierden vooral de beginletters. Het waren kleine schilderijtjes/miniaturen. Hier zie je een afbeelding van de Heilige Johannes uit de 15e eeuw

Page 20: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Een klooster in de Middeleeuwen bestond uit een aantal onderdelen, namelijk een bibliotheek, een school, een kerk, een schijfzaal, begraafplaats en een aantal akkers.

Page 21: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

 

Paus

Aartsbisschop Aartsbisschop

Bisschop Bisschop

Priester Priester Priester

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Geestelijkheid

Page 22: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Paragraaf 5.2,

Geestelijkheid

De Middeleeuwen

Het woord paus heeft zowel een Griekse (pappas) als Latijnse (papa) herkomst. Het betekent letterlijk "vader", en is de titel van de leider van de rooms-katholieke kerk. De paus is de bisschop van Rome en zo de opvolger van de apostel Petrus.

De Paus

Page 23: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De Middeleeuwen

Aartsbisschop

Een aartsbisschop is een bisschop die aan het hoofd staat van een kerkprovincie, gevormd door een aantal bisdommen. De meneer links is Dr. A. Simonis de aartsbisschop van Utrecht.

Paragraaf 5.2,

Geestelijkheid

Page 24: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

                                 

          

De Middeleeuwen

Bisschop

Een bisschop is een geestelijke die veelal aan het hoofd staat van een bisdom. Hiernaast zie je drs. A.L.M. Hurkmans de bisschop van 's-Hertogenbosch

Paragraaf 5.2,

Geestelijkheid

Page 25: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Een priester een geestelijke die van een bisschop de priesterwijding heeft ontvangen en daarom mag preken. Het is het hoofd van een parochie/gemeente en word tegenwoordig pastoor of pastor genoemd. Recht zie je Mr. J.Smith een pastoor in Rotterdam

Priester

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Geestelijkheid

Page 26: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.2,

Extra

Filmfragment

Page 27: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Edelman (domeinheer)

Boer (horige) Boer

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Horigheid,

Hofstelsel

In ruil voor bescherming en het kunnen pachten van een stukje grond werkten de boeren voor een domeinheer. Ze hadden dan werkzaamheden (corvee) in de werkplaatsen of op de akkers van de heer. Verder betaalden ze voor het pachten de heer vaak in natura (natuurproducten).

Page 28: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Een domein bestond uit twee delen. Een gedeelte voor de domeinheer en het andere deel voor de horigen die de grond bij de heer pachten.

Page 29: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Horigheid,

Hofstelsel

Een aantal herendiensten die men moest verrichten voor de domeinheer.

Page 30: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Hofstelsel

Om de opbrengst te verhogen, ging men rond het jaar 1000 het land in drie stukken verdelen. Een stuk voor het zomergraan, een stuk voor het wintergraan en het derde stuk werd niet verbouwd.

Page 31: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

  Jaar 1 Jaar 2 Jaar3

Stuk A Zomergraan(haver,gerst)

Braak Wintergraan

Stuk B Wintergraan(tarwe,rogge)

Zomergraan Braak

Stuk C Braakliggend(onbebouwd)

Wintergraan Zomergraan

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Hofstelsel

Dat blijft braak liggen; zo kan de grond rusten. Dit heet het drieslagstelsel. Ze kenden namelijk nog geen kunstmest en gewone mest was schaars, waardoor de grond snel was uitgeput.

Page 32: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Hofstelsel

Maaier (fragment psalmenboek dertiende eeuw)

Page 33: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Paragraaf 5.3, Drie groepen

De drie standen: zij die bidden (geestelijkheid), zij die vechten (adel) en zij die werken (boeren).

De Middeleeuwen

Page 34: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen

In de 8e, 9e en 10e eeuw hielden de vikingen vanuit Noorwegen,Denemarken en Zweden plundertochten over heel europa.

Page 35: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen

Vikingschip

Page 36: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3, Drie groepen

Een mantelspeld met parels, glas en edelstenen uit ca.800 n.Chr is gevonden onderin een waterput in Dorestad. Dergelijke kostbaarheden trokken de vikingen naar Dorestad. Deze forbula is waarschijnlijk bij gevaar verborgen in een zakje en aan een touwtje in de put gehangen.

Page 37: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.3,

Extra

Filmfragment

Page 38: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

De profeet

Arabische nomaden

Page 39: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Handelskaravanen (toeristen)

Page 40: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

De profeet

Mohammed (rechts) krijgt een visioen. Let op de vlammen op zijn hoofd! Waar zouden ze dat vandaan hebben.

Page 41: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

De profeet

Een andere afbeelding van hetzelfde tafereel. Mohammed krijgt een visioen.

Page 42: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

De profeet

Mohammed onderwijst een aantal arabieren. Let weer op de vlammen.

Page 43: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Vanaf 610 preekte Mohammed nieuwe godsdienst, de Islam in Mekka. De priesters van de Ka'aba (zwarte steen, meteoriet)waren hier niet erg gelukkig mee en dwongen Mohammed te vluchten (622 : begin Mohammedaanse jaartelling).

Page 44: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

Het Arabische rijk

De profeet kreeg in zijn geboorteplaats Medina wel veel aanhang en keerde 10 jaar later zegevierend terug naar Mekka. Niet lang daarna was geheel Arabië tot de nieuwe godsdienst bekeerd. Mohammed spoorde zijn volgelingen aan om in de zgn. Heilige oorlog ongelovigen te onderwerpen en te bekeren tot de Islam.

Page 45: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Mohammed gaf de mohammedanen 5 regels/opdrachten.

Zuil 1: Sjahada: (geloofsgetuigenis opzeggen)

Zuil 2: Salaat (gebed,bidden) 

Zuil 3: Ramadan (vasten in de maand Ramadan)

Zuil 4: Zakaat (aalmoezen geven)

Zuil 5: Hadji (bedevaart naar Mekka)

De MiddeleeuwenParagraaf 5.4,

Het Arabische rijk

Page 46: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,

Gibraltar

Gibraltar

Page 47: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,

Oorlog en verovering

De Moskee (kerk) van Cordoba

Page 48: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,

Oorlog en verovering

Karel de Grote

Page 49: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

Moorse verovering van Spanje

Page 50: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,

Oorlog en verovering

Reconquista

Page 51: De Middel- eeuwen Glas-in-lood afbeelding van de gelijkenis van de verloren zoon ca. 1210 Lucas 15.

De MiddeleeuwenParagraaf 5.5,

Extra

Filmfragment