De Life-Chart methode en bipolaire stoornis: Inzicht en behandeling

Lieve Beheydt, Dr. Jonne Oldenburg

BCNBP Hot Topics 17/10/2014

Overzicht

• Inleiding

• Diagnose

• Behandeling

• Wetenschap

• Toekomst

Inleiding

Livianos-Aldana et al., 2006

Inleiding

Grafische weergave beloop bipolaire stoornis

• Intensiteit

• Duur

• frequentie

• Behandeling

• levensgebeurtenissen

(Kupka et al., 1997)

Inleiding

8 8 8 8 4 4 2 2 2 2 4 8 6

6 10 8 8 10

10 10

10

10

6

√ √ √

4

6 8

Inleiding

Inleiding

• Retrospectieve lifechart : vooral diagnostisch

• Prospectieve lifechart : vooral inzicht in stoornis en behandelingseffecten voor patiënt en hulpverlener

Diagnose

Bipolaire stoornis type 1

• Onderscheid unipolair

• Onderscheid Organische beelden

• Onderscheid schizo-affectief

Bipolaire stoornis type 2

• Onderscheid persoonlijkheidsstoornis

• Onderscheid ADHD

• Onderscheid burn out

• Onderscheid chronische vermoeidheid?

Takeshima & Kurata, 2009

Diagnose

Klinische fouten : Oorspronkelijk andere diagnose

Diagnose

Diagnose

• Diagnostisch moeilijk : subsyndromale toestand

(Leverich et al., 2006)

Diagnose

Levensgebeurtenissen – Invloed life events lijkt eerder oorzaak dan gevolg (Koenders et al., 2014)

– Aantal life events hangt samen met ernst, LE meer voorspellend voor stemming bij BP1, LE als gevolg: geen verschil BP1 ,BP2

Diagnose

Early onset • Voor 19 jaar • Associatie met comorbide middelenmisbruik • Met ontwikkelen van rapid cycling • Bij deze groep, na een manie of gemengde

episode wachten met AD beschermt tegen rapid cycling

• ! Geen associatie met suicidepogingen of psychose tijdens het leven

Diagnose

Quality of life

Functionele beperking

• Instrumenteel in inzicht bieden voor clinicus en patiënt!

• Longitudinaal perspectief

Diagnose

Behandeling

• De prospectieve lifechart: BP1 en BP2 ander verloop (Born et al., 2009)

BP1 beduidend meer lithium!

BP2 Beduidend meer AD!

Vrouwen ->

Mannen ->

• Life Chart : geen steun voor hypothese dat bij bipolaire patiënten opeenvolgende episodes geassocieerd is met progressief neurocognitief verval, cognitief verval is eerder de oorzaak van het slechtere verloop

Causaliteit van verbanden!

Behandeling

Martino et al., 2013

Behandeling

(Denicoff et al., 2002) Treatment response voorspelling voor depressie/manie

Behandeling

Behandeling

Gaf score hangt samen met stemming nog sterker na langere tijd

Behandeling

• Decompensaties verschillen volgens seizoen

(Geoffroy et al., 2014)

Wetenschap

Onder andere:

• Outcome monitoring

• Medicatie-effecten

• Voorspellende factoren ziekteverloop

(Nolen et al., 2004)

Diagnose

• Endophenotypering

(Noto et al., 2013)

• Voorspellend : at risk BP

(Noto et al., 2013)

Wetenschap

Outcome monitoring • Longitudinale studie bipolaire stoornis (n = 258) (Post et al., 2003)

• 11% Manische episodes

• 33 % Depressieve episodes

• Zowel BP-I als BP-II (Kupka et al., 2007)

• Unfavorable functional outcome geassocieerd met subsyndromale depressie (Martino et al., 2007)

• Cognitieve gedragstherapie resulteert in 50% afname subsyndromale depressie t.o.v. psycho-educatie (Zaretsky et al.,

2007)

Psycholoog

Lacunes

• Inzichtsverschaffende functie van Life-Chart?

• Structurele correlaten van Life-Chart variabelen

– Life-Chart variabelen als correlaat structurele scan. Link met volume linker temporale lobus (Ali et al., 2001)

Kritiek

• Construct validiteit voor depressie hoger dan voor

(hypo)manie (Meaden et al., 2000)

• Unidimensioneel

• Arbeidsintensief en duur (Schräger et al., 2002)

• Lage adherence papieren versie (Liebermann et al., 2009)

Liebermann et al., 2009

Toekomst

´It will combine GPS location traces, physical motion information, and recognition of complex activities (nutrition habits, household activity, amount and quality of sleep) into a continuously updated behavioural profile´

Physiological information, the periodic EEG measurements, voice analysis from mobile phone conversations, and motion analysis will provide an assessment of emotional state and mood.

Livianos-Aldana et al., 2006

Vroeger:

Toekomst

mHealth?

In Flow T2 Mood Tracker

iMoodz

Vers van de pers: P.O.L.C.A.

Patient Oriented Life-Chart Application

- Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek

- Multidimensionale registratie (stemming EN energieniveau)

- Continue monitoring stemmingsverloop

- Simpel en uitnodigend

- Gemaximaliseerde adherence

- Verbetering zelfmanagement

Conclusie

• Onderdiagnose BP II?

• Life-Chart voor Differentiaaldiagnose MDD-BP

• Longitudinaal perspectief instrumenteel

• Depressie meest invasief

– Construct validiteit lager bij manie

• Belangrijke rol eHealth en mHealth in de toekomst.

Bedankt voor uw aandacht!