Lesbrief bij de voorstelling

De Koning is uit logeren geweest Een schimmenspel in kleur met live muziek.

Voorstelling voor kinderen in de leeftijd van 3½ t/m 7 jaar.

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 2 / 12

Algemene informatie voor leerkrachten

Het verhaal

Een prinsesje staat te wachten op haar vader, de Koning. Hij is namelijk uit logeren geweest

en kan elk moment thuis komen. Maar de Koning is verdwaald en hij moet eerst nog door het

donkere bos, over de steile berg en door het diepe water. De Koning kan wel regeren, maar

hij weet niet wat er buiten zijn paleis gebeurt. Als hij daarbuiten komt, loopt hij tegen

problemen aan. Gelukkig krijgt hij hulp van de dieren! Hij beseft dat je anderen nodig hebt

om verder te komen in het leven.

De eigen productie 'De Koning is uit logeren geweest' is een schimmenspel in kleur. Er is zelfs

een echte minstreel aanwezig, die het verhaal vertelt en zingt en zichzelf hierbij begeleidt

met simpele muziekinstrumenten waaronder een autoharp.

Het verhaal wordt gekenmerkt door rijm, ritme en herhaling. Een feest om te beleven:

sfeervol, intiem en vol subtiele humor.

De vorm van poppenspel; schimmenspel

Het verhaal wordt op twee schimmenschermen uitgebeeld.

Het ene scherm laat het paleis zien, waar het prinsesje staat te wachten. Het andere

toont ons de avonturen die de koning beleeft. Na elk avontuur denkt de koning

bijna thuis te zijn en zien wij het scherm waar de prinses wacht op haar vader.

De figuurtjes zijn tweedimensionaal, dus plat. Er wordt zowel met schimfiguren in kleur als in

zwart gespeeld.

Figuren in de voorstelling

Koning

Prinses (dochter van de Koning)

Konijnen

Schilpad

Kikker

Thema’s binnen de voorstelling

Logeren

Dieren en hun leefomgeving

Angsten overwinnen

Het koningschap

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 3 / 12

Gebruik van de lesbrief

De lesbrief bestaat uit verschillende onderdelen zoals ideeën voor opdrachten,

kringgesprekken of handvaardigheid, boekentips enzovoorts, binnen verschillende thema’s

uit de voorstelling. De leerkracht kan een keuze maken welke onderdelen hij of zij in de klas

aan bod wil laten komen.

Kringgesprek

Leerdoel: kinderen leren hun gevoelens en ervaringen uit te spreken.

Uit logeren gaan

De Koning is uit logeren geweest bij zijn oma. Zijn de kinderen ook wel eens uit logeren

geweest? Hoe vonden zij dat? Bij wie hebben ze wel eens gelogeerd? Wat hebben ze daar

toen allemaal gedaan?

Het koningshuis in Nederland

De voorstelling gaat over een koning die uit logeren is geweest. Weet een kind hoe onze

koning heet en hoe onze vorige koningin heet? Wat zouden de kinderen doen als zij een dag

koning of koningin mochten zijn? Je kunt de kinderen ook een rollenspel laten spelen, als

koning en koningin in de huishoek.

Angsten overwinnen

Als de koning weer naar huis gaat na het logeren, moet hij heel veel spannende dingen

doen om weer thuis te komen. Wat vinden de kinderen spannend om te doen?

Het maken van een verteltafel

Kinderen kunnen tijdens de werklessen in tweetallen werken aan de verteltafel. Wat kun je

allemaal op de verteltafel zetten, in het thema van de voorstelling?

Een zelfgemaakt schimmentheatertje (voor het maken hiervan zie ‘schimmenscherm’

Verschillende zelfgemaakte schimmen (zie ‘zelf schimmen maken’)

Voorwerpen die de kinderen achter het schimmentheatertje kunnen houden (zie

‘activiteiten die je kunt doen met jonge kinderen en met het zelfgemaakte

schimmentheatertje’)

Verschillende boeken rondom de thema’s; logeren, reizen, angsten overwinnen en

koningschap’ (zie; ‘boekentips’)

Geheugenspelletje

Leerdoel: de kinderen trainen hun geheugen en concentratie. Kinderen leren om te

benoemen welke spullen je mee kunt nemen op reis.

De koning heeft een koffertje bij zich waar spulletjes in zitten die hij mee op reis neemt.

Hij heeft bijvoorbeeld zijn knuffelbeer bij zich, maar ook een tandenborstel, een bord

patat, een wortel en een kronenkam. Zet een grote koffer neer. Iedereen mag er iets in doen

wat hij mee zou nemen als hij op reis zou gaan. Wie heeft onthouden wat er allemaal in de

koffer zit?

Dieren en hun leefomgeving

Leerdoel: de kinderen leren waar verschillende dieren leven.

In de bijlage zijn platen te vinden van verschillende leefomgevingen van dieren en

afbeeldingen van dieren. Bespreek de verschillende leefgebieden met de kinderen. Kunnen

de kinderen dieren opnoemen die in dat leefgebied wonen? Laat daarna de afbeeldingen

van de dieren bij de juiste leefomgeving leggen.

Welke dieren leven er in het bos? De koning komt konijntjes, vogeltjes en een muis tegen.

Er zijn vast nog veel meer dieren die in het bos leven. Wie weet nog meer dieren te noemen

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 4 / 12

die in het bos leven?

Welke dieren leven er in het water? De koning komt een vis, eendjes en een kikker tegen.

Er zijn vast nog meer dieren die in of dichtbij het water leven. Wie weet nog meer dieren te

noemen?

Dieren en hun geluiden/bewegingen - Raadspelletje

Welke geluiden maken de beestjes?

Print de plaatjes uit de bijlage uit met daarop verschillende dieren. Bespreek eerst alle

kaartjes met de kinderen en maak klassikaal de geluiden van de dieren. Deel daarna de

plaatjes uit aan de kinderen. De kinderen kijken welk dier er op het plaatje staat en mogen

om de beurt het geluid van het dier op hun plaatje nadoen. De andere kinderen moeten

raden welk dier het kind nadoet.

Welke bewegingen maken de dieren?

Deel de afbeeldingen uit de bijlage nogmaals uit en laat de kinderen om de beurt hun dier

uitbeelden. De andere kinderen moeten raden welk dier het kind nadoet. Daaraan

toevoegend kun je de kinderen bij de bewegingen geluiden laten maken die bij het dier

passen.

Rijmen

De Koning is uit logeren geweest is een voorstelling op rijm, met veel ritme en herhaling.

Bereid de kinderen voor op de voorstelling door verschillende rijmactiviteiten te doen in de

klas. De kinderen zullen het rijmen in de voorstelling dan ook beter herkennen/opmerken.

Verschillende oefeningen met rijmen:

Laat de kinderen rijmen op de volgende woorden uit de voorstelling: bos, berg, water, bus,

feest, thuis, boom enzovoorts.

De Koning is uit logeren geweest en hij had ook een koffertje bij zich. Zet een koffertje in de

klas met daarin verschillende voorwerpen. Bespreek de voorwerpen met de kinderen en laat

ze een rijmwoord bedenken op het voorwerp dat ze uit de koffer hebben gehaald.

Voorwerpen die in het koffertje zouden kunnen zitten: een kam, een krant, een boek, een

sjaal, een trui, een broek enz.

Boeken die passen bij het thema rijmen:

- Wie rijmt er mee? Van Vivian den Hollander

- Hee, dat rijmt! Van diverse auteurs

Muziek

Een terugkerend liedje in de voorstelling is:

De Koning is uit logeren geweest

Hij is op weg naar huis

Hij heeft een koffertje in zijn hand

En is nu bijna thuis

Hij heeft een koffertje in zijn hand en is nu bijna thuis

Dit varieert :

De Koning is uit logeren geweest

En is nu bijna thuis,

Nog drie boom, nog twee boom, nog 1 boom van huis

En dan is hij eindelijk thuis

Nog drie boom nog twee boom, nog 1 boom van huis

En dan is hij eindelijk thuis.

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 5 / 12

Muziekinstrumenten die gebruikt worden tijdens de voorstelling:

- Kazou

- Autoharp

- Belletje

- Trommeltje

- Vogelfluit

Muziekinstrumentjes maken

Leerdoel: kinderen leren gericht te luisteren en geluiden na te bootsen met simpele

muziekinstrumenten.

Benodigdheden: kleine muziekinstrumentjes (een aantal dezelfde) of materialen om zelf

muziekinstrumenten te maken zoals, closetrolletjes, rijst of erwten, plasticflesjes enz.

Geef telkens een groepje leerlingen dezelfde instrumentjes. Vertel tegen de leerlingen dat ze

met hun instrument het geluid gaan nadoen van bv. de wind, het bos, bergen, water ed. De

leerkracht vertelt een verhaal aan de kinderen waar verschillende van deze situaties in naar

voren komen. De kinderen moeten goed luisteren wanneer ze hun instrument moeten

gebruiken.

Voorbeeld verhaal:

De koning loopt door het grote donkere bos. Hij is verdwaald en hij mist zijn prinsesje enorm.

Hij wordt een beetje bang door alle enge geluiden die hij hoort. Hij hoort de wind waaien

langs de bomen in het donkere bos. Voorzichtig kijkt hij achter een aantal bomen in het

donker bos. Maar hij ziet helemaal niets. In de verte ziet hij een grote hoge berg, hij moet er

overheen. Eerst moet hij over een grote plas met water springen. Ow nee, hij plonst midden in

de plas met water. Nu is de koning helemaal nat geworden, toch moet hij weer verder. Hij wil

naar zijn prinsesje toe en moet dus verder gaan. Hij klimt de berg op en voelt koude wind

door zijn haren gaan. Hij kijkt naar beneden en ziet het grote donkere bos achter zich. Wat is

hij blij dat hij uit het grote donkere bos is en niet meer over een grote plas met water hoeft te

springen. De wind wordt ook al wat rustiger en als hij heel goed kijkt, ziet hij in de verte een

grote vijver met water en daarachter, ja.. daarachter ziet hij het kasteel van zijn prinsesje!

Schimmenscherm

Leerdoel: de leerlingen maken kennis met het schimmenspel, ze ervaren hoe het is om zelf

schimmenspel te spelen.

Benodigdheden: kartonnen doos, wit doorschijnend papier

(bv. overtrekpapier), lijm, lamp.

Snij of knip in het midden van de bodem van de doos een

vierkant gat, plak aan de binnenkant een stuk papier tegen

de opening. Zet er een lamp achter en je hebt een klein

schimmentheatertje.

Activiteiten die met het zelfgemaakte schimmentheatertje

(voor jonge kinderen).

Leerdoel: kinderen kennis laten maken met schimmenspel en

kinderen ervaringen laten opdoen met het spelen met een

schimmenspel.

Schimmen raden:

Voor deze activiteit heb je geen figuurtjes nodig. Verzamel in plaats daarvan allerlei

voorwerpen waarvan de schaduw goed herkenbaar is, bijvoorbeeld een schaar, een

potlood, een kam, een flesje, bladeren of bloemen enz. Leg alle voorwerpen achter het

theatertje en zet de lamp aan. Beweeg het ene voorwerp na het andere voorwerp langs het

speelvlak. Laat de kinderen raden van welke voorwerpen zij de schaduw nu zien. Daarna kun

je ze ook uitgeknipte figuren laten raden.

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 6 / 12

Verschillende schaduwen:

Knip een poppetje uit zwart papier en gebruik i.p.v. een lamp een zaklamp. Houdt het kleine

figuurtje dicht bij het scherm; er verschijnt dan een kleine schaduw die er net zo uitziet als hij

geknipt is. Houdt daarna het figuurtje verder naar achter, dan wordt de schaduw groter en

groter. Uit een dwerg is nu een reus gegroeid.

Verhaaltje naspelen:

Knip makkelijker figuurtjes uit zwart papier en speel daarmee bv. een sprookje na.

Zelf schimmen maken

Leerdoel: de kinderen leren zelf een schimmenfiguurtje maken. Ze kunnen dan ook zelf met

hun figuurtje in het zelfgemaakte schimmentheater spelen.

Benodigdheden: satéprikkers, zwart papier, plakband, scharen of prikpennen, wit potlood.

De leerkracht tekent op het zwarte papier met wit potlood een simpel figuurtje, de kinderen

kunnen het dan uitknippen op prikken. Er wordt aan het figuurtje een satéprikker gemaakt

met een plakband en de kinderen kunnen gaan spelen!

Boekentips

Logeren:

- Api wil op reis van Tineke van der Stelt (vanaf ca. 4 jaar)

- Appie en opa van Rian Visser (vanaf ca. 3 jaar)

- Bedtijd voor beer van Bonny Bekker (vanaf ca. 4 jaar)

- Big gaat logeren van Pauline Oud (vanaf ca. 3 jaar)

Koningschap:

- De boze bui van Koning van Groenhart (vanaf ca. 4 jaar)

- Doe dat boek dicht van Jill Lewis (vanaf ca. 5 jaar)

Angsten overwinnen:

- Kiki, kom je zwemmen? Van Amy Hest (vanaf ca. 3 jaar)

- Kim en Stinkie van Marie-Louise Fitzpatrick (vanaf ca. 3 jaar)

- Plotter wil niet zwemmen van Hilde Schuurmans (vanaf ca. 4 jaar)

Evaluatie na de voorstelling

Leerdoel: kinderen leren nadenken over een voorstelling en verwerken de voorstelling,

door te reflecteren.

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 7 / 12

Naspelen van de voorstelling

Kinderen kunnen het verhaal naspelen op de verteltafel, ze kunnen daarbij gebruik maken

van de schimmen die ze zelf hebben gemaakt (zie ‘zelf schimmen maken’). Maar ze kunnen

ook zichzelf verkleden en dan zelf een figuur uit de voorstelling naspelen. Vertel als leerkracht

het verhaal nog eens en laat de kinderen daarbij uitbeelden.

Nabespreken van de voostelling

Waar ging het verhaal over?

Wat vond je van het verhaal?

Welke poppen deden allemaal mee in het verhaal?

Veel plezier!

Gea de Vries.

poppentheater MUZIPO

info@muzipo.nl www.muzipo.nl

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 8 / 12

Bijlage

Afbeeldingen bij de opdracht ‘dieren en hun leefomgeving’

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 9 / 12

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 10 / 12

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 11 / 12

Afbeeldingen bij de opdracht ‘dieren en hun geluiden/bewegingen’

Lesbrief De Koning is uit logeren geweest - MUZIPO pagina 12 / 12