De herziene Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA)

Het hoe en waarom van de versie 3.0 Discussiemiddag 14 februari 2006 Esther Wieringa

1. De KNA en kwaliteit

2. Terugblik op het hoe en waarom van de herziening

3. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?

4. Waar en hoe kunt u commentaar indienen?

Kwaliteit is een keten, iedere schakel is belangrijk

Wat is de KNA en waarvoor is de norm bedoeld? • Drive: wens om het goed te doen

• De KNA beschrijft de minimale ambachtelijke werkzaamheden in het proces van AMZ en is in eerste instantie voor alle uitvoerende partijen

• Uitgangspunt: meer mag, minder niet

• Eisen zijn als processtappen omschreven

• De KNA wordt voor en door het archeologisch veld opgesteld en onderhouden brede acceptatie

• Uitgangspunt is vakmanschap bij de uitvoerder, want de actor is essentieel in het proces dat ook de wetenschap dient

• De KNA stelt in principe geen eisen aan archeologisch inhoud, de methodiek noch kan het eisen stellen aan bevoegde overheden. In de leidraden wordt wel aandacht besteed aan inhoud en methode. Deze kunnen d.m.v. het PvE verplicht gesteld worden

Het doel herziening van de KNA was tweeledig:

1. De KNA was toe aan een grondige inhoudelijke herziening

- op punten niet meer up to date, m.n IT- Behoefte aan uitbreiding van de norm SO

en PvE- onderdelen werkten niet in de praktijk

zoals FB, AB - In zijn algemeenheid: werkbaarder maken

2. De KNA geschikt maken voor onafhankelijke certificering

- wens de KNA toetsbaarder = objectiever op te stellen

- Alle niet kritische stappen eruit

Van eerste start naar eerste herziening……

• In 2000 is er een serieuze start gemaakt met een kwaliteitssysteem toen eisen en normen aan archeologisch werk op papier werd gezet

• Eén voorbereidingscommissie aangesteld door de minister + diverse werkgroepen samengesteld uit belangrijkste geledingen

• In september 2000 presenteerde de voorbereidingscommissie samen met CBE consultants de eerste versie van de KNA

•Daarna werd in september 2000 in workshops gediscussieerd over de allereerste versie van de KNA

•De KNA was een feit toen deze niet veel later aan de toenmalige staatssecretaris Van der Ploeg werd aangeboden

De eerste grote herziening van de KNA • Alle belanghebbende partijen zijn gevraagd om

zelf deskundigen uit hun midden voor te dragen: VOiA, Archon, ROB, CGA, Provincie (IPO), RIA (alleen voor de BRL-cie)

• Uiteindelijk zijn 5 begeleidingscies ca. 4/5 keer bijeengekomen

• Alle commissies zijn voorgezeten door een externe voorzitter

• De KNA-schrijver vertaalde de discussies in KNA teksten notuleerde de bijeenkomsten

Vijf commissies: 1. BO/IVO2. Opgraven/AB3. Deponeren4. Beoordelingsrichtlijn (BRL)5. Specialistisch Onderzoek+ 2 aparte bijeenkomsten voor het PvE en AB • Het in 2005 geïnstalleerde Centraal College van

Deskundigen (CCvD) stelde het ontwerp vast

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen

Algemeen

•Processtappen die niet kritisch zijn, zijn geschrapt

• Zaken die te maken hebben met bedrijfsvoering en relatie bevoegde overheid zijn verdwenen

• Stappen in de KNA deelprocessen zijn objectief – toetsbaar (certificeerbaar)

• Alleen bij kritische processtappen actoren benoemd

• Driedeling junior, medior en senior niveau losgelaten

• Objectieve eisen aan opleiding en werkervaring

•KNA hoofdprocessen noemen we nu protocollen

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen

Specifiek

• Programma van Eisen (nieuw)

- Nieuw als procesbeschrijving in de KNA - Beschrijft voorwaarden en eisen voor onderzoek door bevoegde overheid - Doel: kwaliteit inhoudelijke vraagstelling te waarborgen

• Archeologische Begeleiding (grondig herzien)

- AB is fundamenteel anders van opzet- Altijd ‘volgend’ bij civiele werkzaamheden beperkingen - AB kan in het voortraject i.p.v. IVO-P volgt eisen IVO-P afwijkingen in PVE vastleggen - AB kan als behoudsmaatregel na selectie i.p.v. Opgraven volgt eisen Opgraven afwijkingen in PvE AB valt hiermee onder de opgravingsvergunning!

Overzicht van de belangrijkste wijzigingen

Specifiek

•Fysiek Beschermen (grondig herzien)

-Borgen van kwaliteit archeologische inbreng bij voorbereiding, niet bij uitvoering.

-FB leidt tot 2 ‘producten’: -1. archeologische visie op inrichting en beheer (wat, waar, waarom) en -2. opstellen van richtlijnen voor inrichting en beheer (hoe)

• Deponeren en depotbeheer (herzien)

-Van KNA hoofdstuk deponeren naar stellen van eisen aan het Depotbeheer (depots).

-Eisen aan deponeren zijn verwerkt in de relevante hoofdprocessen.

MODEL

Certificatieschema Nederlandse Archeologie

BEOORDELINGSRICHTLIJN (BRL)

PvEPROGRAMMA

VAN EISENBUREAUONDERZOEK

IVOINVENTARISERENDVELDONDERZOEK

Deel Nondestructief Deel Proefsleuven

Archeologische Begeleiding

PROTOCOL PROTOCOL PROTOCOL

SPECIALISTISCH ONDERZOEK

PROTOCOL

DEPOTBEHEER

PROTOCOL

CONSULTANCYArcheologisch Advieswerk

PROTOCOL

PROTOCOL

OPGRAVENArcheologische

Begeleiding

PROTOCOL

FYSIEK BESCHERMEN

Leidraden (Best practices)

Reageren op het ontwerp ?

• Sluitingsdatum voor het indienen van commentaar: 22 februari a.s.

• Commentaar kunt u indienen middels het formulier op:

INTERNET WWW.SIKB.NL

• Commentaar wordt in maart in de begeleidingscommissies besproken

• Maart /mei gewijzigd ontwerp naar het Centraal College van Deskundigen (CCvD)

• Na bespreking in het Centraal College van Deskundigen wordt u als indiener van het commentaar van het CCvD op de hoogte gesteld

• Vrijgeven nieuwe KNA (versie 3.1) tussen mei/juni

E-MAIL INFO@SIKB.NL

INTERNET WWW.SIKB.NL