De Droomwereld

van mijn gedachten

Lucy

Voorwoord.

Lucy woont samen met haar vader in een vuurtoren langs de Hollandse kust.Haar vader werkte vroeger als vuurtorenwachter, maar al lang geleden is de vuurtoren buiten werking gesteld.Overdag werkt Lucy als lerares wiskunde op een middelbare school in een dorpje in de buurt en zorgt ze voor haar vader.

‘s Avonds kijkt ze uit over de zee en de sterren en droomt ze van een betere wereld. Als ze geen zin meer heeft om weg te dromen, gaat ze zitten aan een grote houten tafel en gaat ze aan het werk.

Inhoud.

Boek 1:Romantische sprookjes over echte liefdeDe Engel, de Prinses en de StallenjongenDe Zwerver en het BurgermeisjeHet carrièremeisje in SjanghaiDe Prinses en de Herder

Boek 2:Het utopisch kapitalismeEen levensfilosofie voor de postmoderne tijd

Inhoud1. De creatieve onderneming.2. Blitzkrieg economics.3. Het vrije Westen en de Islam.4. God bless America the beautiful.5. Kapitalisme als levensstijl.6. Het gebruiken van persoonlijke ervaring.7. Trendanalyse.8. Spelen met concepten.9. De toekomst voorspellen.10. De komende tien jaar.11. Uit de nieuwe wereld.Nawoord.

Boek 3:Schopenhauer en het LichtReligie voor hoogbegaafde wetenschappers

Boek 4:LogicsDe Schoonheid van Logica

De Engel

de Prinses en

de Stallenjongen

De Engel

De engel is in de hemel.De engel zit op een wolk.De engel ziet de mensen.De engel ziet 2 mensen.De engel geeft echte liefde.

Echte liefde is heel mooi,maar ook heel gevaarlijk.Als de mensen trouwen,zijn ze voor altijd gelukkig.Als ze niet trouwen,zijn ze voor altijd ongelukkig.Dat is de wet van de engelen.

De Prinses

De prinses woont in een paleis.De prinses heeft een lief, zacht en warm hart.De prinses heeft mooie, grote en glanzende ogen.Als de prinses lacht,word je van binnen warm en gelukkig.Zo is een echte prinses.

De prinses gaat naar een feest.De prinses drinkt limonade.De prinses eet gebakjes.De prinses danst de hele nacht.De prinses kust een prins.Zo leeft een echte prinses.

‘s Nachts loopt de prinses naar haar paleis.De prinses kijkt naar de sterren.De prinses vraagt aan de engel:Wanneer krijg ik echte liefde?Wanneer vind ik de prins van mijn dromen?

De Stallenjongen

De stallenjongen woont bij de stal.Hij is stoer, dapper en nergens bang voor.Zo is een echte stallenjongen.

De stallenjongen zwerft over bossen en velden.Hij houdt van storm, regen en zonneschijn.Hij lacht en maakt zich geen zorgen.Zo leeft een echte stallenjongen.

‘s Avonds zit de stallenjongen voor de stal.Hij kijkt naar de sterren.Hij vraagt aan de engel:Wanneer krijg ik echte liefde?Wanneer vind ik het meisje van mijn dromen?

De Prinses en de Stallenjongen

De prinses loopt over straat.Ze droomt van feestjes en prinsen.

De stallenjongen loopt over straat.Hij droomt van bossen en velden.

De engel ziet de prinses en de stallenjongen.Ze kijken elkaar in de ogen.De engel schiet een pijltje in hun hart.Hij speelt op zijn harp.De engel geeft ze echte liefde.

De liefde van de Stallenjongen

De stallenjongen denkt:De engel heeft mij een prinses gegeven om van te houden.

Hij is blij.Hij zingt.Hij lacht.

Van geluk schreeuwt hij naar de vogels,hoog in de hemel.

De Prinses en de Engel

De prinses is niet blij.

De prinses wil geen stallenjongen.De prinses wil een echte prins.De prinses is boos.De prinses is woedend.Ze is zo boos dat ze loopt te stampvoeten.Ze is zo woedend dat haar ogen fonkelen.

De prinses zegt tegen de engel:Wat ben jij voor waardeloze engel?Weet je wel dat ik een echte prinses ben.Ik wil een echte prins.Weet je wel hoe stom een stallenjongen is.Ga op een wolk zitten met je belachelijke vleugels.Ga op koeien schieten met je pijl en boog.Ga op die idiote harp spelen,als ik het maar niet hoef te horen.Ik zoek zelf wel een echte prins,en jou heb ik niet nodig.En nou wegwezen en snel een beetje.

Zo boos is de prinses dat ze zulke erge dingen zegt tegen een echte engel.

De Prinses en de Prinsen

De prinses gaat op zoek naar een echte prins ende stallenjongen keurt ze geen blik meer waard.

De prinses ziet een knappe prins.De prinses danst met de prins.De prinses kust de prins.De prinses voelt geen echte liefde.De prinses zoekt een nieuwe prins.

De prinses kust vele prinsen,en welk meisje droomt daar niet van,maar ze is niet gelukkig.

Het hart van de prinses is niet meer zacht en warm.Haar hart wordt koud en eenzaam.De ogen van de prinses glanzen niet meer.Haar ogen zijn dof en verdrietig.Diep in haar hart houdt de prinses van de stallenjongenen geen prins in de wereld kan dat veranderen.De Stallenjongen en de Engel

De stallenjongen is verdrietig.De prinses keurt hem geen blik meer waard.Zijn hart is gebroken.

Hij schreeuwt naar de sterren:Waar ben je nou engel?Waar is de echte liefde?Waar is het meisje van mijn dromen?

De engel hoort de stallenjongen.De engel is nog steeds diep beledigd door de prinses.Hij is enorm uit zijn humeur.En nou dit weer.Hij schiet flink uit zijn slof.

De engel zegt tegen de stallenjongen:Weet je wel hoe bijzonder echte liefde is?Weet je wel hoeveel mensen dat weggooien?Denk je dat ik het leuk vind om zo te werken?Ik heb jou een echte prinses gegeven en een echte prinses kan nooit een heel leven lang weglopen voor echte liefde.Of je wacht op haar en dan zul je haar krijgen.Of je loopt nu weg en dan geef ik je nooit meer echte liefde en dan blijf je voor altijd alleen.Doe wat je wilt, maar hou op met zeuren en laat mij met rust.

De stallenjongen kijkt naar de grond.Hij is nu een beetje bang voor de engel.Hij had op iets meer medeleven gerekend.Dat zou je van een engel toch wel verwachten.Hij luistert naar de engel.Hij wacht op de prinses.

De Prinses kust de Stallenjongen

De prinses wordt wakker.Ze wil niet meer ongelukkig zijn.Ze wil gelukkig zijn.Ze kan geen prins meer zien.Ze zegt: ok dan maar,ik trouw wel met die stomme stallenjongen.

Haar hart wordt warmer.Haar ogen beginnen te glanzen.

De prinses loopt over straat.Ze ziet de stallenjongen.De prinses zegt:Dag lieve stallenjongen.

De prinses kust de stallenjongen.Hij is helemaal duizelig,want hij is gekust, door een echte prinses.

Ze houden van elkaar.Ze zijn gelukkig.

De Prinses zegt sorry tegen de Engel

De prinses zegt tegen de engel:Sorry engel, dat ik zo gemeen deed.

De prinses klinkt niet erg hartelijk.Ze vindt eigenlijk nog steeds dat de engel,met een klein beetje extra moeite,een echte prins had kunnen regelen.

De engel probeert vriendelijk naar de prinses te knikken,

maar dat lukt niet goed.De engel is nog steeds beledigd door de woorden van de prinses.

Vooral die opmerking over de harp,zit hem dwars.Elke keer als de engel de harp pakt, denkt hij:Is het nou echt zo'n idioot ding.

En als de engel op de harp speelt, heeft hij het idee dat de mensen hem uitlachen.Het begint echt een probleem te worden.De andere engelen willen er niks meer over horen,maar hij zit er maar mee.

De Prinses en de Stallenjongen worden vrienden

De stallenjongen leert de prinsen vele dingen.Hij leert haar:Om op een mooie lentedag in slaap te vallenlangs de oever van een beek in het bos.Om te zwemmen in een vergeten meertje.Om bramen en bosbessen te plukken.Om nergens bang voor te zijn enom een leven te leidenvol met spannende avonturen en onbezorgd plezier.

De prinses leert de stallenjongen vele dingen.

Ze leert hem:Om altijd lief te zijn voor een prinses.Om altijd geduldig te zijn met een prinses.Om altijd cadeautjes te geven aan een prinses.Om altijd trouw te zijn aan een prinses.Om altijd goed te zorgen voor een prinses.Om altijd te luisteren naar een prinses.Om altijd te houden van een prinses.Om altijd gelukkig te zijn in de armen van een prinses.

De Bruiloft

Ze gaan trouwen.Wil je met me trouwen, vraagt de stallenjongen.Ja hoor, zegt de prinses.Wil jij ook met mij trouwen, vraagt de prinses.Ja heel graag zelfs, zegt de stallenjongen.Nu zijn ze getrouwd.

Iedereen is blij.Iedereen is gelukkig.Iedereen lacht.Iedereen klapt.Iedereen zingt.Iedereen danst.

De Engel begint een nieuw leven

Alleen de engel is niet op de bruiloft.Sinds de prinses hem heeft uitgescholden,zit hij in de put.Hij doet steeds meer rare dingen.

De engel schiet met zijn pijl en boog op koeien.Alle koeien worden verliefd op de boer.De boer kan er niet meer tegen.Hij gaat klagen bij de Hoge Raad van Engelen.De engel krijgt enorm op zijn kopPijl en boog worden in beslag genomen.

De engel laat zijn vleugels restylen en

hij maakt daarna, tijdens het vliegen,een enorme smak.Gelukkig komt hij in een vijver terechten het loopt goed af.

De engel ruilt zijn harp tegen een trommel.Hij speelt nu in een band.Alle engelen maken er grapjes over,maar zelf is hij heel tevreden.

Het Einde

De prinses en de stallenjongen hebben 4 kinderen: 2 meisjes en 2 jongens.Niemand in het land heeft zulke mooie kinderen.

Het hart van de meisjes is lief, zacht en warm.De ogen glanzen,maar ze zijn ook stoer en dapper,want hun vader is de stallenjongen.

De jongens zijn stoer, dapper en nergens bang voor,maar hun hart is warm,en de ogen glanzen,want hun moeder is een echte prinses.

Ze leven nog lang en gelukkig.

De Zwerver en

het Burgermeisje

Een Kindertijd langs de Rijn

Kees wordt geboren in een klein huisje in Wageningen. Het huisje staat aan de Dijk langs de rivier de Rijn. Rondom het huis is een houten veranda. Als je op de veranda zit, kijk je uit over de Rijn en over de weilanden,die tussen het huisje en de Rijn liggen.

Zelfs als Kees nog heel klein is, houdt hij van het leven langs de Rijn.Hij vindt het heerlijk om rond te kruipen over de veranda en uit te kijken over de weilanden en de rivier.Hij kijkt naar de bootjes die ver weg over de Rijn varen.Hij kijkt naar de koeien en de pony's die in de weilanden staan te grazen.

Maar Kees ziet ook kleine dingetjes.

Hij ziet een reiger in de sloot.Hij ziet de roofvogels hoog in de lucht.Hij ziet een haas in het weiland.

Zijn moeder Angeline heeft geen oog voor het leven langs de Rijn.Angeline wil uitgaan en dansen, of lekker winkelen in een grote stad, of nieuwe mannen ontmoeten, of een groot feest bezoeken langs het strand in Scheveningen.Dat is voor Angeline het echte leven.

Het leven langs de Rijn is voor Angeline altijd hetzelfde.Soms probeert ze te zien,waar Kees aldoor naar kijkt, maar ze ziet het niet.Voor haar is het altijd hetzelfde: 1 rivier en 10 weilanden.

Als Kees bijna 4 wordt, gaat zijn moeder Angeline weg. Ze wil weer lekker feesten en ze heeft geen zin meer om voor Kees te zorgen.

Ze schrijft haar man Simon een briefje:Beste Simon,Ik pleit hem. Zorg jij maar voor die blaag. Anders dump je hem maar bij oma.Groetjes,Angeline.PS. Ik kom niet meer terug.

Simon ziet het briefje op tafel liggen. Hij leest het een keertje door.Hij gooit het briefje in de prullenmand.

Hij zegt in zichzelf:‘Laat die teringsnol toch verrekken.’

Simon doet niet wat in het briefje staat. Hij zorgt niet voor Kees en hij dumpt hem niet bij oma. Simon doet wat hij altijd doet. Hij gaat languit op de bank zitten en hij giet zich vol met drank.

Nadat Angeline is vertrokken, staat Kees er verder alleen voor. Niet helemaal natuurlijk, want oma komt wel eens langs. Niet heel vaak en altijd met een grote zak met snoep. Dat is haar manier om voor Kees te zorgen.

En er is nog een lieve buurvrouw,die het heel erg vindt wat er allemaal gebeurt. Ze doet haar best om er nog het beste van te maken.Ze komt bijna elke dag wel even kijken hoe het met Kees gaat.Ze neemt een stapel boterhammen mee en een kan met soep. Als het even kan, brengt ze Kees ook nog wat restjes van het avondeten.

Je zou bijna zeggen dat Kees alleen maar pech heeft. Toch is dat niet zo. Hij heeft ook geluk. Hij woont op één van de mooiste plekjes van het hele land en nu er niemand meer is,die naar hem omkijkt, kan hij avonturen beleven in de spannende wereld om hem heen.

Als Angeline vertrekt, is het begin april. De lente gaat beginnen. Op de eerste dag dat Kees van de veranda vertrekt, op weg naar de Rijn, komt hij niet verder dan 10 meter.Hij durft niet verder en hij gaat zitten in het gras. Hij kijkt eerst een tijdje naar het hoge gras, de wilde bloemen en de vlinders om hem heen. Hij gaat op zijn rug liggen en kijkt naar de wolken. Hij valt in slaap.

Maar de volgende dag probeert hij het nog een keer.Hij komt elke dag een stukje verder.Na een paar dagen komt Kees aan bij een brede boerensloot.Het water in de sloot is helder.De sloot zit vol met waterplanten.Aan beide kanten is de sloot begroeid met hoog gras en allerlei soorten wilde bloemen en onkruid.

Maar het mooiste zijn de kikkers in de sloot.Kees ziet een kikker die van de kant de sloot inspringt.Hij ziet een kikker die op een waterplant zit te luieren.En hij ziet een kikker, die zich op de bodem van de sloot probeert te verstoppen.Die dag komt hij niet verder dan die sloot.

De volgende dag gaat hij weer verder.Hij gaat op zoek naar het smalste stukje van de sloot.Hij neemt een hele lange aanloop en hij springt.Met één voet bereikt hij de overkant, maar met de andere voet blijft hij steken in het water.Hij heeft een kletspoot.Kees trekt zich snel omhoog aan het gras langs de sloot. Hij let niet goed op.Hij grijpt midden in een brandnetel.Oei, oei, wat doet dat pijn.

Kees loopt heen en weer aan de andere kant van de sloot.De brandnetel doet nog zo'n pijn dat hij de tranen voelt branden.Na een tijdje komen er allemaal witte bultjes op zijn hand,maar de pijn wordt al weer iets minder.

Kees gaat weer verder.Hij heeft een nieuw probleem.Hij moet een groot weiland oversteken.Aan beide kanten van het weiland staat hoog prikkeldraad.Dat is het probleem niet.Daar klimt hij zo tussendoor.

Maar in de wei staan 7 koeien met 3 kalfjes.Nieuwsgierig zitten ze naar Kees te kijken.Eén van de koeien loeit een keertje.Kees vertrouwt de koeien niet.Misschien willen ze hem wel pakken.

Kees loopt helemaal naar het uiterste randje van het weiland,zo ver weg van de koeien als hij maar kan.Dan klimt hij razendsnel onder het prikkeldraad door.Hij begint te rennen.

De koeien zien Kees rennen.Dat vinden ze wel interessant.Ze rennen in de richting van Kees, met die huppelende koeiensprongen.Kees raakt helemaal in paniek.Hij rent op zijn allerhardst.Maar juist daarom struikelt hij over een molshoop.Binnen 1 seconde is Kees overeind.De koeien zijn nu heel dichtbij gekomen.Hij rent nu zo hard als je alleen kan rennen als je helemaal in paniek bent en doodsbang.

Tegelijk met de koeien bereikt Kees de overkant van het weiland. Kees neemt een duik dwars door het prikkeldraad.Zijn broek scheurt.Hij heeft een schram op zijn been met bloed.

Kees ligt aan de andere kant van het prikkeldraad.Zijn hart bonkt.Hij hijgt.Hij zweet.Hij bloedt.Zijn hand zit onder de bultjes.

Kees geeft de moed bijna op.Hij kijkt om zich heen.Hij ziet het huisje met de veranda.Hij ziet de Rijn.Het huisje is nu ver weg, maar de Rijn is dichtbij.Dat geeft hem weer nieuwe moed.Hij is er bijna.

Kees ziet een leuk klein paadje van het weiland naar de Rijn.Hij loopt over het paadje naar de Rijn. Aan de oever van de Rijn heb je kleine zandstrandjes,die worden omringd door rotsblokken. Het is een lekkere warme dag.Kees doet zijn schoenen en sokken uit.Hij trekt zijn broek op tot over de knieën. Hij loopt op blote voeten door het water.

Er komt een mevrouw langs met een lieve hond.Het is een Golden Retriever.Hij mag van de vrouw stokken in het water gooien. De hond haalt de stok uit het water.De hond schudt zijn vacht uit.Kees wordt helemaal nat van het water.Kees en de vrouw moeten allebei lachen.Kees mag van de vrouw een tijdje met de hond spelen.Daarna gaat hij weer terug naar huis.

Vanaf die dag maakt Kees elke dag een avonturentocht naar de Rijn. Hij loopt eerst naar de sloot.Hij springt de sloot over.Hij rent het weiland over.Hij komt aan bij de Rijn.

Hij kan lekker in het water spelen.

Als het geen lekker weer is, speelt Kees tussen de rotsblokken. Je vindt er allemaal stenen, schelpen en mosselen en allerlei soorten afval, zoals blikjes en stukken touw.Kees vindt heel veel mooie dingen.Thuis heeft hij vuilniszakken vol met alle schatten die hij heeft gevonden.

Maar er is iets dat Kees nog veel interessanter vindt dan het strandje en alles wat hij daar kan vinden. Dat zijn de vissers langs de Rijn. Hij kan uren op een afstandje toekijken, wat ze allemaal aan het doen zijn. Als ze een grote vis uit de Rijn halen, springt Kees op en neer van opwinding.Elke dag dat Kees bij de Rijn is, gaat hij iets dichter bij de vissers zitten. Na een paar weken zit hij midden tussen hen in. Kees kijkt heel tevreden om zich heen. Hij volgt aandachtig wat de vissers aan het doen zijn.

De meeste mensen in het dorp weten wel iets van Kees. De mensen zeggen: 'Zijn vader is een zuiplap en zijn moeder is een hoer.' Of Angeline echt hoer is, weet niemand zeker. Het kan ook zijn dat de mensen dat zeggen om hun afkeuring te laten blijken dat Angeline haar kind heeft laten stikken.

De vissers hebben in ieder geval met Kees te doen. Ze doen allemaal hun best om aardig tegen hem te zijn. Hij mag kleine klusjes doen. Hij mag een stukje worm aan de haak doen of hij mag een vis teruggooien in de Rijn.

Soms mag hij mee in een roeibootje de Rijn op.Het mooiste is als een Rijnaak voorbij komt.Dan komen er heel veel golven.Het roeibootje deint heen en weer.

Als Kees 4 jaar is, krijgt hij de eerste vriend in zijn leven. Die vriend is de stroper Navest. Navest is al oud, maar tussen de kleine Kees en de oude Navest is meteen een band. Ze zijn ook een beetje hetzelfde.

Allebei passen ze niet op school of op kantoor of in de fabriek. Het enige leven dat zij willen, is het zwerversleven langs de Rijn.

Langs de Rijn stroopt Navest de fuiken van de vissers leeg. In die tijd heb je in Wageningen nog beroepsvissers. Langs de Rijn zetten die hun fuiken uit. Een paar keer per week loopt Navest die fuiken langs en haalt hij de mooiste en grootste vissen eruit. De beroepsvissers kunnen het bloed van Navest wel drinken. Als ze Navest op heterdaad betrappen, kan hij rekenen op een enorme portie klappen.

Dat is ook de reden dat Navest Kees zo goed kan gebruiken.Hij zegt dat Kees zijn kleinzoon is en met de kleine Kees naast de fiets ziet Navest eruit als een vriendelijke en onschuldige opa. Hij loopt zo minder snel in de gaten.

Navest zet Kees ook op de uitkijk. Als Navest een fuik leeghaalt,moet Kees kijken of er een visser aankomt.Als Kees een visser ziet aankomen,moet hij Navest een seintje geven.

Kees staat langs het maïsveld.Hij staat op wacht voor Navest.Kees ziet in de verte één van de beroepsvissers.Hij zwaait naar Navest.Dat is het sein dat er gevaar is. Navest maakt zich snel uit de voeten.

Kees verstopt zich in het maïsveld.De visser komt aanlopen.Hij stopt bij het maïsveld.Hij kijkt in het rond.Het hart van Kees begint te bonken.De visser ziet Kees niet.De visser heeft niks door.Hij loopt weer verder.

Later komt Navest Kees ophalen. De twee vormen samen een team.Ze zijn onafscheidelijk.

Navest heeft zijn 2 pony's.

De pony's staan in een weitje langs de Rijn. Het zijn van die goedmoedige vriendelijke pony's. Kees doet niets liever dan met Navest naar de pony's.

Als Kees Navest goed heeft geholpen, neemt Navest hem als beloning mee naar de pony's.Navest gaat tegen een boom aanzitten en rookt sigaren.Kees mag de pony's verzorgen.Hij mag de pony's borstelen, de hoeven schoonmaken, de hoeven afspoelen, eten geven, drinken geven en soms mag hij met een pony een ritje maken op de Dijk.

Het leukst vindt Kees om zonder zadel op de pony te zitten.Hij gaat op zijn buik op de pony liggen.Hij slaat de armen helemaal om de pony heen.Hij laat de pony een beetje rondlopen.De pony eet gras in de berm.Kees ligt heerlijk rustig op de pony weg te dromen.Soms valt hij bijna in slaap op de pony.

Navest roept van onder de boom:'Hé, ben je nog wakker?'

Als Kees ouder wordt, gaat hij naar school.Kees en school passen niet bij elkaar.Ten eerste mag niemand in de klas met Kees spelen vanwege thuis. Als een meisje de uitnodigingen voor haar verjaardagspartijtje uitdeelt, is Kees de enige in de klas die wordt overgeslagen. Het meisje zegt tegen Kees:'Jij mag niet komen, want jouw moeder is een hoer.'

En als een jongen een feestje geeft, zegt hij:'Iedereen mag komen behalve Kees, want zijn vader is een zuiplap.'

Kees zit meestal achteraan de klas bij het raam.Hij kijkt naar buiten en zit weg te dromen.Het klinkt misschien een beetje zielig, maar dat valt wel mee.De school, de klas, de meisjes en de jongens in de klas. Dat is niet de wereld van Kees.

De wereld van Kees is het leven langs de Rijn met Navest en de avonturen die ze samen beleven. Met Navest vangt hij snoeken, rookt hij paling in een schuurtje, vangt hij emmers met brasem, gaat hij met een bootje de Rijn op, roostert hij een vis boven een houtvuurtje, steelt hij kersen en appelen, rooft hij maïskolven en aardappelen. Dat is nog niet de helft van alle boevenstreken die ze uithalen.

Na verloop van tijd gaat Kees helemaal niet meer naar school.De onderwijzer moet het eigenlijk melden bij de onderwijsinspectie, maar na lang nadenken doet de onderwijzer dat toch maar niet. Hij weet dat Kees in dat geval bij zijn vader wordt weggehaald en zal worden opgesloten in een internaat in Arnhem. Diep in zijn hart weet de onderwijzer dat Kees dan nog veel slechter af is. Daarom laat hij het schieten.

Kees leert wel van alles, maar alleen dingen die hij zelf leuk vindt. Kees heeft geen juf die hem leert over Willem van Oranje of Karel de Grote, maar Navest vertelt hem wel waarom de oude Geurt is gestopt met jagen.

Navest vertelt Kees over de jager Geurt:Geurt is de beste jager van heel Wageningen.Niemand vangt zoveel konijnen als Geurt.Geurt weet precies waar alle konijntjes zitten.Maar Geurt heeft ook een voordeel.Geurt heeft een hondje Pluto.Pluto is het kleinste en slimste hondje van Wageningen.Geurt stuurt Pluto een konijnenhol binnen.Pluto jaagt de konijntjes hun holletje uit.Zo kan Geurt ze vangen.Maar Geurt heeft ook een probleem.Geurt kan niet meer zo best zien.Soms ziet hij een beetje wazig.Soms ziet hij een beetje dubbel.

Het is een gure mistige dag in November.Geurt staat op de Dijk langs de Rijn.

Hij stuurt Pluto een konijnenhol in.Er gebeurt niks.Geurt zit maar te wachten.Hij krijgt het koud.Hij zit zich te ergeren.

Plotseling stuift er een konijn een hol uit.Pluto holt het konijn achteraan.Geurt pakt zijn geweer.

En ach Kees, zegt Navest.Wat er toen gebeurde.Heeft Geurt toch dat hondje kapot geschoten.En daarom is oude Geurt gestopt met jagen.

Dus Kees leert wel heel veel, maar niet de dingen die andere kinderen op school leren.Kees leert alles over vissen in de Rijn.Hij leert alles over pony's.Hij hoort heel veel verhalen over vissers, boeren, jagers en stropers.Hij kent de hele streek rond Wageningen op zijn duimpje.

Maar verder weet Kees helemaal niks.Hij kan niet lezen, schrijven of rekenen.Als je Kees vraagt wat de hoofdstad van Frankrijk is, heeft hij geen idee.

Kees denkt:'Wie wil nou zo iets stoms weten.'

Als je hem iets vertelt over breuken, procenten of decimalen, kijkt Kees de andere kant op.Hij heeft geen idee waar het over gaat.

De jaren verstrijken.Kees heeft geen moeder die voor hem zorgt.Hij heeft een vader die nooit naar hem omkijkt.Hij gaat niet naar school.Hij gaat nooit naar kinderfeestjes.

Kees beleeft samen met Navest wel heel veel avonturen.Hij is heel tevreden met zijn leven.Hij is gezond en bruinverbrand.Elke morgen als het licht wordt, staat hij meteen op om weer iets nieuws te beleven.

Als Kees 14 jaar is, komt hij thuis. Als hij het huisje komt binnenlopen, ligt zijn vader dood onder aan de trap. Hij was weer eens dronken. Boven aan de trap is hij uitgegleden en onder aan de trap heeft hij zijn nek gebroken. Kees begint tevreden te glimlachen als hij ziet dat die waardeloze vader van hem eindelijk aan zijn eind is gekomen.

Kees snapt zelf ook wel dat de politie hem nooit alleen in het huis zal laten wonen.Kees stopt wat spulletjes in een oude plunjebaal. Hij loopt naar het huis van Navest om afscheid te nemen. Dan vertrekt hij naar Rotterdamse haven.Kees wil gaan varen op de oceanen.Het zal meer dan 8 jaar duren voordat hij weer in Wageningen terugkeert.

De Moordlust van Gabriel

Als Kees 22 is, keert hij terug in Wageningen. Het huisje staat er nog. Het is van Kees, want hij heeft het geërfd. Het is wel een beetje een zootje geworden. De eerste week is Kees bezig met opruimen.

De mensen in het dorp herkennen Kees eerst niet. Hij is groot geworden, op het reusachtige af.

Als hij ‘HÉ’ roept, trillen de ramen in de huizen.

Na verloop van tijd gaat er in het dorp het gerucht dat Kees van zee is gevlucht omdat hij een moord heeft gepleegd en dat hij wordt gezocht door de politie.

Arie is de postbode van het dorp. Hij kent Kees nog van de lagere school. Dus durft hij dat wel heel voorzichtig aan Kees te vragen.

Arie zegt tegen Kees:'Het is natuurlijk niet waar, maar ik hoorde ergens dat jij iemand vermoord hebt. Snap jij nou hoe de mensen aan zo'n raar en belachelijk verhaal komen?'

Arie kijkt vol spanning naar Kees.Kees zegt:'Oh, dat is niet waar. Ik heb mezelf verdedigd tegen iemand die me aanviel met een mes.''Dus je hebt hem niet vermoord?', vraagt Arie. 'Nou', zegt Kees, 'hij was wel dood.'Arie weet nu niet meer wat te zeggen. Dus praten ze nog even over het weer.

Zo is het precies gegaan:Kees zit op een vrachtschip van Hong Kong naar Antwerpen. Aan boord werken 12 mensen.De kapitein die over iedereen de baas is.De stuurman die het schip moet besturen.De bootsman die moet zorgen dat alle machines werken.De kok die voor iedereen eten moet koken.En 8 bemanningsleden die allerlei klusjes doen.

Een van de mensen aan boord is de Fransman Gabriel. Gabriel haat andere mensen.Zijn ogen zijn bloeddoorlopen. Als Gabriel je aankijkt, worden zijn ogen kleine spleetjes,die dwars door je heen kijken. Dan word je koud van binnen.

Gabriel is mager en gespierd als een spijker.Hij drinkt Rum alsof het water is.Hij zegt zulke erge vloeken dat die niet kunnen worden opgeschreven.

Gabriel zegt dingen tegen mensen die zo erg zijn dat andere mensen zoiets niet kunnen verzinnen.

Gabriel zegt:'Jou hadden ze als baby moeten verstikken in een vuilniszak.'

Een keer is Gabriel woedend op de kok, omdat het eten op is.Gabriel kookt van binnen, maar van buiten is hij kalm.Hij loopt naar de kok toe.Hij kijkt hem van heel dichtbij in de ogen.

Gabriel zegt tegen de kok:'Flik me nog een keer zo'n geintje en ik sluit je op onder aan het dek.Ik bind je helemaal vast.Ik zal met mijn mes allemaal kleine sneetjes in je maken.Die sneetjes stop ik vol met Spaanse peper.Dat voelt alsof je hele lichaam in brand staat.En dan snij ik je strot door.En ik zal er van genieten.Begrepen, waardeloze snertkok.Als ik honger heb, zorg je maar dat ik te eten krijg.'

Aan boord wordt over Gabriel gezegd dat hij in Afrika tussen de kannibalenheeft gewoond en dat hij mensenvlees heeft gegeten. Iedereen aan boord is bang voor Gabriel, behalve Kees,die moet er om lachen.

Tijdens de reis krijgt Gabriel steeds meer een hekel aan Kees.Ze maken steeds vaker ruzie.Deze dag hebben ze ook weer ruzie.Kees is op het dek aan het werk.Gabriel komt langs lopen.Gabriel zegt:'Werk eens wat harder.Het lijkt nergens op.'

Kees zegt:'Zou je niet tegen mij kunnen praten, wandelend spookhuis.'

Gabriel zegt:'Pas jij maar op.Je staat boven aan mijn lijstje.Ik neem je nog wel te grazen.'

Kees zegt:'Doe het nu.Dan kan ik een keer lachen.'

Kees kijkt Gabriel strak aan,recht in zijn ogen.Gabriel draait zich om.Hij loopt vloekend weg.

Gabriel haat alle mensen, maar Kees haat hij nog het meest.Gabriel weet niet wat hij moet doen om Kees bang te maken. Dat maakt zijn haat voor Kees nog groter.

Elke keer als Gabriel Kees ziet,begint zijn hart te gloeien van haat.Gabriel loert naar Kees uit zijn ooghoeken.Zijn ogen branden van moordlust.

Als Kees Gabriel ziet kijken, zingt Kees een zeemansliedje.

Het liedje gaat zo:'Wie is dat knappe meisje,dat door het venster naar mij kijkt.Ze heeft een lintje in de haren,zodat ze nog mooier lijkt.'

Als Gabriel Kees hoort zingen,wordt hij bijna duizelig van ingehouden woede.

Het is middag.Kees, Gabriel en een aantal bemanningsleden zitten een hapje te eten in de kombuis.Ze hebben net bonen met spek op.Ze zitten koffie te drinken.

Gabriel vertelt een verhaal. Gabriel heeft een hele rare manier van vertellen. Hij zegt steeds een zin. Dan stopt hij even met vertellen om iedereen in de ogen te staren. Dan zegt hij weer een volgende zin.

Gabriel vertelt:'In Afrika hebben ze messen van glas . . .Als ze je steken . . .Met een mes van glas . . .Dan versplintert het glas . . .Dus zelfs als je niet meteen dood bent . . .Zit het glas in je bloed . . .Er komt vanzelf een dag . . .Dan komt een stukje glas . . .

In je hart . . .En dan ben je dood . . .'

Alle mannen rond de tafel zijn stil.Ze kijken bedremmeld naar de grond, behalve Kees.

Kees zegt:'Weet je wat jij moet gaan doen. Je moet gaan werken als vogelverschrikker op kinderfeestjes.'

Nadat Kees dat gezegd heeft, kijkt hij Gabriel aan.Hij lacht hem heel lang en heel hard uit, recht in zijn gezicht.Daarna staat Kees op en loopt hij het dek op.

Aan het eind van het dek staat een Algerijn te schrobben. Dat redt het leven van Kees. Kees ziet namelijk de schrik in de ogen van de Algerijn. Kees draait zich om.Hij ziet Gabriel die hem een mes in de rug wil steken. Kees kan het mes nog net afweren. Gabriel steekt hem in zijn bovenarm. Het bloed spuit eruit. Kees wankelt een paar passen naar achter. Hij pakt een grote ijzeren staaf, die daar ligt. Hij maakt een machtige zwaai met zijn rechterarm. Hij raakt Gabriel vol op zijn hoofd. Gabriel ploft op de grond. Hij is dood. Kees heeft hem de hersens ingeslagen.

De kapitein komt aangerend. Hij is woest op Kees.De kapitein zegt:'Weet je wel hoeveel extra papieren ik moet invullen als er iemand overlijdt aan boord.'

De kapitein denkt even na.Hij wil niet dat er een politieonderzoek komt.In dat geval ligt zijn schip misschien voor weken vast in de haven en dan verdient hij helemaal niks meer.

Hij zegt tegen Kees:'Kees, ik weet dat het een ongeluk is geweest.Daarom zal ik je voor één keer matsen.Ik schrijf wel in het logboek dat het een ongeluk is geweest en dat Gabriel over boord is geslagen.En doe wat aan je arm.Mijn hele schip zit onder het bloed.'

De volgende dag krijgt Gabriel een zeemansgraf. Dat betekent dat je lichaam overboord wordt gegooid. Omdat Kees Gabriel om zeep heeft geholpen, vinden de bemanningsleden dat hij ook maar de grafrede moet houden.

De volgende dag staat de hele bemanning aan dek.De kapitein zegt:'Beste mannen. Vandaag geven wij onze goede vriend Gabriel een zeemansgraf. Omdat Kees hem als laatste heeft gesproken en ook omdat Kees aan het einde van zijn leven zo'n bijzondere rol heeft gespeeld, zal Kees een laatste woord spreken.'

Kees komt naar voren.Hij staat bij het lijk van Gabriel.Hij heeft niets voorbereid.Hij hoopt dat hij op het laatste moment wel iets bedenkt.

Hij zegt:'Gabriel . . .'Dan blijft het heel lang stil, want Kees heeft geen idee wat hij moet zeggen.Hij zegt nog een keer:'Beste Gabriel . . .'Hij weet nog steeds niks.

Dan zegt Kees gewoon het eerste dat in hem opkomt.Hij zegt:'Veel plezier als vissenvoer.'

En daarna zegt Kees snel:'Dat was het. Amen.'

De kapitein loopt naar Kees toe.Hij zegt:'Mooi gesproken Kees.'

Als het vrachtschip aankomt in Antwerpen,is er geen vuiltje aan de lucht. Maar het verhaal van Kees en Gabriel verspreidt zich als een lopend vuurtje. Er is geen schipper meer die Kees aan boord wil hebben.Dus vertrekt Kees naar Wageningen.Maar het is niet de enige reden dat Kees terugkeert. Hij heeft namelijk een plan.

Het Plan van Kees

Als Kees een paar weken terug is in Wageningen, gaat hij naar de paardenmarkt in Elst. Hij kijkt rustig rond.Hij is op zoek naar 6 lieve rustige pony's.Kees vindt precies de pony's die hij zoekt.Hij koopt de pony's van het geld,dat hij heeft gespaard als zeeman. Hij neemt de pony's mee naar huis. Hij laat ze los in de wei naast zijn huisje aan de Dijk.

De pony's lopen rustig rond.Ze besnuffelen elkaar.Ze bijten elkaar zachtjes in de manen.Ze schuren de koppen tegen elkaar aan.Ze worden vrienden.De pony's vinden het prima in hun nieuwe weitje.

Kees heeft de pony's gekocht met een reden.Vlakbij Wageningen is een groot en mooi bos.Midden in het bos staat de Panoramahoeve.De Panoramahoeve is een pannenkoekenhuis.

Het plan van Kees is om kinderfeestjes te geven. Kees wil met de kinderen op de pony door de bossennaar de Panoramahoeve wandelen. Daar kunnen de kinderen een pannenkoek eten.Van de Panaramahoeve kan je doorlopen naar de Ginkelse Hei.Daar kunnen de kinderen lekker galopperen op de Hei. Daarna kan Kees met de kinderen terugwandelen naar zijn huisje.

Bij Kees op het erf mogen de kinderen als besluit een vuurtje stoken en knakworstjes roosteren.

Kees wil iets maken als reclame voor zijn plan.Omdat Kees niet goed kan lezen en schrijven, gaat hij naar de bibliotheek. Hij vraagt aan de mevrouw in de bibliotheek om hem te helpen. De mevrouw vindt het heel schattig dat zo'n grote man niet kan lezen en schrijven en kinderfeestjes wil geven. Ze is allervriendelijkst tegen Kees. Ze doet haar best om hem goed te helpen.Dit is het blaadje dat ze samen maken:

Kinderfeestjes bij Kees in Wageningen

Hele middag ponyrijden in de bossen

In galop op de Ginkelse Hei

Pannenkoeken eten bij de Panoramahoeve

Na afloop knakworstjes roosteren

Voor kinderen van 6 tot 12

Kosten: f25,- per kind

Bel 031-25138

Kees gaat alle scholen van Wageningen langs. Hij geeft de blaadjes aan de kinderen die uit school komen en aan de ouders die staan te wachten op hun kinderen.Hij hangt ook foldertjes op in alle winkels.

Als de bewoners van het dorp horen wat Kees van plan is,liggen ze dubbel van het lachen. Je hoeft maar te zeggen 'heb je het al gehoord van Kees' enze beginnen al te lachen. Er is niemand die gelooft dat Kees hier een succes van kan maken

en er is niemand die zich aanmeldt voor een feestje.

Kees geeft de moed niet op.Hij gaat ook de scholen af in de dorpen in de buurt van Wageningen zoals Rhenen, Achterberg, Bennekom en Renkum.

Hij heeft een keer geluk. In Achterberg is een meisje dat bijna 8 wordt. Ze is helemaal paardengek. Ze leest rustig en aandachtig het foldertje van Kees. Ze zeurt net zolang totdat haar moeder het goed vindt.Haar moeder belt Kees.Ze maken een afspraak voor woensdagmiddag.Het meisje nodigt 5 vriendinnetjes uit voor het feestje.

Het feestje begint om 2 uur ‘s middags.Het is gelukkig lekker weer. Er zijn 6 meisjes en de moeder van het meisje dat jarig is.Kees heeft de pony's al opgezadeld, zodat ze meteen kunnen vertrekken.

Kees houdt vooraf een kleine toespraak.Hij zegt:'De bedoeling van ponyrijden is dat je op de pony blijft zitten. De bedoeling is niet dat je er vanaf valt, dus blijf alsjeblieft op de pony zitten. Ik hou namelijk helemaal niet van kleine meisjes,die van hun pony afvallen.'

Kees vervolgt zijn toespraak:'Als jullie buikpijn hebben of een splinter of dorst of zweet of moe of geen zin. Je hoeft het niet aan mij te vertellen, want het interesseert me echt helemaal niks.Stoere meiden mogen met mij mee, baby's blijven maar thuis bij mama.'

De meisjes vinden er meteen al niks meer aan. Bij 2 meisjes beginnen de lippen al te trillen, alleen maar omdat zo'n grote man zulke rottige dingen heeft gezegd. Ze vinden het een heel slecht begin van een kinderfeestje.

Dan gaan ze op weg.Ze lopen eerst een stuk over de Dijk.Dan komen ze bij het bos. Kees zingt uit volle borst zeemansliedjes. Het ene liedje is nog schunniger dan het andere liedje.Een liedje gaat bijvoorbeeld zo:

'Ik ken een hoertje in Kuala Lumpur.Bij haar sliep ik elke nacht.Nu zit ik steeds aan haar te denken.Wie had dat nou gedacht.Bij haar sliep ik vele nachten.Haar warme borsten tegen mij aan.Nu loop ik rond met een druiper.En moet ik naar de dokter gaan.'De moeder van het meisje ziet bijna scheel van ellende. Achterberg is een streng Christelijk dorp. Ze gaat elke zondag naar de kerk. Alle ouders van alle meisjes gaan ook naar de kerk. Wat zullen die niet zeggen als ze dit horen.Maar de stemming bij de meisjes wordt snel beter. Ze kijken elkaar met steelse blikken aan. Het ene na het andere meisje begint met giechelen. Na een tijdje vallen ze bijna van de pony af van de slappe lach. Ze snappen de helft niet, maar die liedjes zijn gewoon ontzettend grappig.

Ze zwerven een tijdje door de bossen.Kees weet allemaal van die leuke kleine paadjes.De paadjes zijn zo smal dat de takken over het pad hangen.Het hoge gras langs de paadjes schuurt tegen je benen.Een keer stoppen ze even zodat de meisjes bosbessen kunnen plukken. Ze vinden zelfs een paar bosaardbeitjes.

De meisjes beginnen het steeds leuker te vinden.Kees zei in het begin wel van die stomme dingen.Maar die liedjes zijn gewoon zo grappig.En het ponyrijden door het bos is leuk.Ze voelen zich helemaal op hun gemak.

Maar dan merken ze dat Kees steeds onrustiger wordt.Hij houdt helemaal op met zingen. Hij kijkt steeds om zich heen.Het lijkt wel of hij bang is. Hij kijkt naar links en dan snel weer naar rechts.De meisjes beginnen zijn ogen te volgen.Wat zou er aan de hand zijn.

Ze komen bij een kruispunt.Kees zit in zichzelf te foeteren.Maar als de meisjes goed luisteren, kunnen ze elk woord verstaan.

Kees zegt:'Stom, stom, stom.Ik had een andere weg moeten nemen.Nu zitten we helemaal verkeerd.

Als dit maar goed afloopt.Hoe heb ik zo stom kunnen zijn.Als we hier maar levend uitkomen.'

De meisjes moeten nu gewoon weten wat er aan de hand is.Een meisje vraagt:'Wat is er nou Kees.'

Kees zegt: 'Ik ben bang dat hier een beer en 2 wolven zitten.'Alle meisjes beginnen te roepen dat ze daar niet intrappen.Er zitten hier heus geen wolven.

Maar Kees zegt:'Jullie weten toch dat Ouwehands Dierenpark hier vlakbij zit.'Dat weten de meisjes wel.

Kees zegt:'En in Ouwehands Dierenpark zitten wolven en beren. Dat weten jullie toch.'Dat weten ze ook wel.

Kees zegt:'Jullie hebben vast wel gelezen in de Veluwepost dat er vorige week 2 wolven en een beer zijn ontsnapt.'Daar weten de meisjes niets van, maar 1 meisje knikt dat ze dat ook heeft gelezen. Dus dat is ook waar.

Kees zegt:'En de laatste keer dat die beesten zijn gezien,is in dit stukje bos. Ik wou juist niet hier komen, maar ik heb een verkeerde afslag genomen en nu zitten we precies in het verkeerde bosje. En het ergste is dat de beer en de wolven een week geen eten meer hebben gekregen, dus nu hebben ze honger. Maar jullie hoeven niet bang te zijn. Wolven en beren vinden een pony veel lekkerder dan een klein meisje.

Maar voor alle zekerheid,wil ik jullie vragen om mij goed te helpen met opletten.En jullie moeten heel stil zijn zodat de beer en de wolven ons niet kunnen horen.'

Ze rijden weer verder. De gezichtjes van de meisjes staan nu strak en gespannen. De ogen schieten naar links en naar rechts.Het bos dat net hun vriend was geworden, is nu een vijand. Ze zijn doodstil.Als 1 meisje een geluidje maakt, krijgt ze een woedende blik van al haar vriendinnen.Als er een takje kraakt, verstijven ze van schrik.Waarom heeft die Kees niet beter op zitten letten.Daar moet hij toch voor zorgen.1 meisje moet bijna huilen. Dan zien ze in de verte de Panoramahoeve. De meisjes moeten zich inhouden om niet te gaan juichen.

Een meisje vraagt onopvallend:'Kees, nemen we dezelfde weg terug?'Kees zegt dat ze terug een heel andere weg nemen. Alle meisjes zijn opgelucht.

Ze komen aan bij de Panoramahoeve.Voor de paarden en pony's hebben ze bij de Panoramahoeve een aparte paardenbak. Daar worden de pony's losgelaten.Daarna gaan Kees en de meisjes de Panoramahoeve binnen.

In de Panoramahoeve mogen de meisjes kiezen tussen:een grote spekpannenkoek met heel veel stroop of poffertjes met gesmolten roomboter, heel veel poedersuiker,kaneel en een portie slagroom.De spekpannenkoek is groter en duurder, maar alle meisjes kiezen voor de poffertjes, want met al die extra dingetjes klinkt het veel lekkerder.

De serveerster brengt de poffertjes en drinken.De poffertjes zien er heerlijk uit.De meisjes beginnen met eten.Ze zitten tevreden te smikkelen.

Marieke kan heel lollig doen.Ze stopt 3 poffertjes tegelijk in haar mond.Ze begint daarna heel erg te smakken.Alle andere meisjes vinden het grappig.

De meisjes pakken allemaal tegelijk hun drinken.Maar ze nemen geen slokje.Ze gaan allemaal in het drinken blazen met hun rietje.Het drinken pruttelt en borrelt.

Een meisje kan iets heel bijzonders.Ze kan een slokje cola nemen en dan komt het door haar neus weer naar buiten.Alle andere meisjes proberen het ook.Ze krijgen allemaal de slappe lach.Het begint nu wel een beetje een zootje te worden.Het wordt de hoogste tijd om weer verder te gaan.

Ze verlaten de Panoramahoeve.Ze halen de pony's uit de paardenbak.Ze gaan op weg naar de Hei.De stemming is opperbest.Ze rijden een tijdje langs een zandpad.Ze komen aan bij de Hei.

Kees zegt:'Ik moet jullie nog even wat vragen:Jullie zijn toch wel allemaal ingeënt tegen slangengif.'

De meisjes schrikken zich een hoedje.Even zijn ze bang dat de hele hei vol zit met slangen die zitten te wachten om hun te pakken.

Maar dan zien ze dat Kees hun gewoon zit uit te lachen.Hij zit hun gewoon bang te maken.Ze worden woedend. Wat een ontzettend stomme vent is dit toch.

Kees zegt: 'Baby's mogen in stap achter mij aanlopen. Als er 1 stoer en dapper meisje tussenzit, mag die in galop de Hei op.'

Alle meisjes zijn hem nu zo zat, dat ze zonder Kees de Hei op te gaan. Ze gaan in galop, eerst nog voorzichtig, maar later in vliegende vaart, heuveltje op, heuveltje af. Ze doen tikkertje.Ze doen wedstrijdjes.Na een uurtje roept Kees het hele stel bij elkaar. De gezichtjes zijn bezweet.De wangen gloeien helemaal. Eigenlijk willen ze nog doorgaan. Maar het wordt tijd om naar huis te gaan.

Ze gaan weer richting het bos.Voor ze het bos ingaan,

komen ze langs een boerderij.

Kees vraagt:'Weten jullie misschien of die grote valse hond hier nog steeds los rondloopt.'

De meisjes hebben nu meteen door dat hij alweer zit te lachen.Ze beantwoorden hem met een luid boegeroep. Ze geloven niets meer van wat hij zegt en ze trekken zich niks meer aan van zijn stomme praatjes.

Als ze terugrijden door het bos zegt Kees:'Als jullie aldoor op het zadel zitten, gaat het zadel teveel slijten. Dat kost mij teveel centjes. Dus zadels af.'

De meisjes willen eerst nog protesteren, maar dan bedenken ze dat zonder zadel juist leuk is. Ze doen de zadels af.

Ze gaan lekker achterover hangen, met de rug op de pony. De pony's zijn helemaal warm van een dag lopen. Als je met de rug op de pony gaat liggen, voel je de warmte van de pony lekker door je hele lichaam. En elke pas van de pony voel je lekker natrillen.

Als je omhoog kijkt, zie je duizenden blaadjes en de zon die door de blaadjes glinstert. Dat geeft een heerlijk gelukkig en dromerig gevoel. De meisjes voelen zich nu helemaal tevreden.

Terug bij Kees,mogen ze een vuurtje stoken en knakworstjes roosteren. Kees geeft ze kranten en houtjes.Eerst maken de meisjes proppen van de kranten.

Eerst de kleine houtjes op de kranten en dan de dikkere houtjes op de kleine houtjes.Kees doet er nog een beetje petroleum op, zodat het beter kan branden.De jarige mag het vuur aansteken met een lucifer.Het brandt meteen hartstikke goed.

Ze doen de knakworstjes aan een stokje.Ze kijken in de vlammetjes.Ze houden de worstjes in het vuur.De worstjes worden lekker bruinverbrand.De worstjes smaken heerlijk.

Dan wordt het tijd om naar huis te gaan. Bij het afscheid weten de meisjes niet goed of ze Kees nog goedendag moeten zeggen. Hij is zo stom, maar het was wel heel leuk. Dus zwaaien ze toch maar vriendelijk.

De moeder van het jarige meisje is vooral enorm opgelucht dat het voorbij is en dat de schade beperkt is gebleven.Ze vindt dat het gedrag van Kees alle perken te buiten is gegaan.Eerst die rare toespraak, die schandalige liedjes en hij heeft de kinderen ook nog bang zitten maken.Ze moet wel eerlijk toegeven dat het feestje al met al toch een succes is geworden.Daarom schudt ze hem de hand.Ze geeft hem een heel zuinig knikje. Ze kan het niet over haar lippen krijgen om 'dank je wel' te zeggen.

Als ze thuis komen, vertellen de meisjes honderduit over de hele dag.De ouders vinden sommige verhalen wel een beetje vreemd, maar ze zien ook de bruinverbrande en gezonde gezichtjes en de stralende ogen van hun dochters. De week is nog niet om,of de telefoon rinkelt alweer voor het volgende feestje.

In de zomer gaat Kees ook nog alle campings op de Veluwe af om toeristen als klant te krijgen. Hij krijgt van een boer een oude boerenkar.Kees maakt er een huifkar van die hij ook verhuurt.

Hij krijgt zoveel klanten dat hij de hele dag aan het werk is.De mensen in het dorp geloven hun ogen niet.Ze doen nu heel anders tegen Kees. Ze zeggen hem vriendelijk goedendag.

Tegen alle verwachtingen in, heeft Kees een succesvol bedrijfje.Kees neemt nog een hond en een kat en hij is helemaal tevreden met zijn leventje.

De Heilige Maagd Maria

Marie wordt geboren in Nijmegen.Marie groeit op in een keurig en welvarend gezin.Haar vader is notaris en haar moeder is advocate.Ze wonen in een mooi en groot huis met een ruime tuin iets buiten de stad.Marie draagt altijd schattige lichtblauwe en witte jurkjes. Ze heeft vlechtjes in het haar.Ze heeft een broertje en een zusje.

Marie is het ideale kind dat elke ouder het liefst wil hebben.Ze is altijd braaf.Ze is nooit stout.Ze is altijd lief tegen haar vader en moeder.Ze doet goed haar best op school.

Als Marie gaat slapen, komt haar moeder nog even voorlezen.Na het voorlezen,

zegt haar moeder:'Slaap lekker, lieverd.'

Haar vader komt nog even bij haar kijken.Hij komt bij het bed zitten.Hij zegt:'Er zit een . . . MUIS IN HET BED!'

Hij kietelt Marie.Ze giert het uit van het lachen. Hij stopt haar helemaal lekker in.Hij zegt nog iets heel liefs tegen Marie.

Hij zegt:'Slaap lekker, schatje.'Of: 'Slaap lekker, prinsesje.'

Als hij weggaat, kijkt hij nog even de kamer rond of alles in orde is.Dan doet hij het licht uit.

Als Marie alleen op haar kamer is, praat ze met de engel die over haar waakt.Alle mensen hebben een engel, die over hen waakt. De meeste mensen hebben dat zelf niet door. Heel soms voelen ze het. Marie is een heel lief meisje. Ze is een soort engel op aarde. Voor zulke meisjes zijn engelen niet ver weg,maar dichtbij.

Voor Marie is de engel een soort vriendin,die altijd bij haar is. Ze kan met de engel kletsen. Ze kan met de engel spelen. Ze kan de engel altijd vragen wat ze het beste kan doen.

Overdag gaat Marie naar school.Na school wacht haar moeder op haar met een lekker kopje thee en een koekje.Haar moeder vraagt hoe het is gegaan op school.Marie vertelt mama iets over de juf.Na het thee drinken, speelt Marie buiten in de tuin.Haar moeder houdt het goed in de gaten.

Marie is gevallen.Ze komt huilend naar binnen gerend.Ze heeft bloed op de knie.

Ze moet heel erg huilen.

Haar moeder troost haar.Ze plakt een pleister op de knie.Ze geeft een kusje op de knie.Ze geeft Marie nog een koekje.

Mama zegt:'Blijf nu maar binnen spelen, want je bent al zo hard gevallen.'

Marie blijft nu in de woonkamer op de bank zitten.Ze leest een boekje of ze doet een spelletje.

Als Marie ouder wordt, gaat ze naar het Gymnasium in Nijmegen.Ze maakt netjes haar huiswerk.Ze haalt goede cijfers.

Als haar vriendinnen roken, neemt Marie niet 1 trekje van een sigaret.Als haar vriendinnen alcohol drinken, neemt Marie niet 1 klein slokje.Als haar vriendinnen liggen te vrijen, geeft Marie niet 1 kusje.

Marie weet iets dat bijna niemand weet.Alleen als je naar de engelen luistert, kan je in deze wereld gelukkig worden.

De meiden in haar klas noemen haar 'de Heilige Maagd Maria'.Ze lachen haar uit.Marie vindt dat niet altijd even leuk, maar ze blijft gewoon doen wat ze zelf goed vindt.

Gelukkig maar.Het is verschrikkelijk om te zien als een meisje als Marie zich gaat aanpassen aan een stel van die meiden, alleen maar om erbij te horen.

Marie ziet Kees

Marie is bijna 18. Ze zit in de vijfde klas van het Gymnasium. Ze gaat op bezoek bij haar oom en tante in Wageningen. Het is een eind fietsen vanaf Nijmegen, maar dat lukt wel.

Als Marie Wageningen binnenfietst, ziet ze een soort zwerver, die vanuit het bos de weg oploopt. De zwerver wordt gevolgd door 6 pony's met op die pony's 6 kleine meisjes.

Het is een heerlijke dag in mei. De gezichten van de meisjes zijn bruinverbrand. Het lijkt wel of de meisjes helemaal glimmen van plezier. Hun stemmetjes kwetteren vrolijk en luidruchtig over de weg. Marie schiet in de lach. Zoiets heeft ze nog nooit gezien. Het maakt haar helemaal vrolijk.

De engel klopt Marie op de schouder. De engel zegt:'Dat is de man met wie je moet trouwen.'

Marie moet lachen.Ze zegt:'Maar dat is een soort zwerver.Weet je het wel zeker.'

De engel zegt:

'Geloof me nou maar.Je zult in je hele leven nooit meer iemand tegenkomen,die jou zo gelukkig zal maken als deze man, ook al is het een soort zwerver.'

Marie schudt haar hoofd. Ze vindt het wel een heel grappig gezicht, maar ze kan moeilijk geloven dat ze met zo'n man zal trouwen.Ze haalt een keer diep adem en ze loopt naar hem toe.

Marie zegt:'Meneer, mag ik u wat vragen.'

Kees ziet het meisje aan komen lopen. Voor de hoeren in de zeemanskroegjes in Marseille is hij niet bang, maar een meisje zoals Marie maakt hem verlegen.

Hij zegt:'Maar natuurlijk, jongedame.'Hij probeert nonchalant te doen, maar hij voelt dat hij een kleur krijgt.

Marie zegt:'Vindt U het goed als ik over een jaartje of zo met U ga trouwen.'

Dat had Marie beter niet kunnen zeggen.Kees voelt zijn benen slap worden.Hij krijgt buikpijn. Hij kan geen woord meer uitbrengen. Hij mompelt wat onverstaanbaars.Hij loopt weer verder.

Marie roept hem na:'Ik kom volgende week nog wel even langs.'

Als Kees thuiskomt, denkt hij nog even na over wat hem is overkomen.Hij denkt:‘Het is natuurlijk een weddenschap of een grapje geweest.Dat is de meest logische verklaring.’ Hij haalt opgelucht adem en hij vergeet het meisje.

Maar Marie vergeet Kees niet.Van haar oom en tante heeft ze gehoord waar Kees woont.Een weekje later staat ze voor het erf van Kees.

Het eerste dat haar opvalt,is een grote Pyreneese herdershond,die languit onderuit ligt in het zand. De hond heeft zo'n lekkere dikke zachte pluizige vacht.Het is gelukkig niet zo'n hond die meteen luid blaffend komt aangerend. De hond bestudeert haar een tijdje vanuit een ooghoek. Als ze geen aanstalten maakt om te vertrekken, komt hij heel langzaam overeind. Hij rekt zich eerst eens goed uit.Hij komt kwispelend naar haar toegesjokt. Hij legt zijn hoofd tegen haar bovenbeen, zodat ze hem wel moet aaien. Als Marie hem over zijn hoofd aait, gaat de hond nog harder kwispelen.Dan sjokt hij weer terug naar zijn vaste plekje. Met een diepe zucht laat hij zich weer onderuit zakken.De hond hoopt maar dat hij de rest van de dag niet nog een keer overeind hoeft te komen.

Marie loopt het erf op tot de voordeur. Ze klopt aan. Geen reactie. Voorzichtig duwt ze de deur open. Ze loopt de woonkamer van Kees binnen.Het eerste dat ze ziet is een houtkachel midden in de woonkamer.Voor de kachel staat een zeer comfortabele en heel erg versleten bank. Verder liggen in de woonkamer een paar zadels, die net zijn ingevet.In een hoek liggen wat vishengels en netten.Er staan ook nog 2 hele grote jute zakken met wortels.Het lijkt meer op een schuurtje of op een werkplaats dan op een woonkamer, maar niet ongezellig.

Marie kijkt verder. Ze loopt een kleine keukentje binnen. Op het fornuis staat een reusachtige pan vol met aardappelen. In een hoekje van de keuken hangt een touw. Aan dat touw bungelen 10 enorme rookworsten en een gigantisch stuk spek.

Marie kijkt weer verder. Ze loopt de veranda op. Daar ziet ze Kees. Op dat moment zit hij nog lekker onderuit gezakt in een stoel met zijn voeten bungelend over de reling van de houten veranda.Hij kijkt uit over de weilanden en de Rijn.

Op het moment dat Kees Marie ziet,

lijkt het of zijn hele lichaam verandert.Het voelt alsof hij verlamd raakt. Zijn benen worden slap en raar. Hij heeft weer die vervelende buikpijn. Zijn tong plakt in zijn mond en hij kan niks meer zeggen. Hij wordt vuurrood. Hij begint te zweten.

Marie gaat op de veranda zitten. Ze weet niet wat te zeggen. De stilte wordt al snel pijnlijk en bijna ondraaglijk.

Kees fluistert alleen nog maar in zichzelf:'Alsjeblieft laat dit meisje weggaan.Alsjeblieft laat dit meisje weggaan.'

Gelukkig ligt er ook nog een grote ronde poes op de veranda te slapen. Het is zo'n poes die meteen luid begint te spinnen als je naar haar kijkt. Marie staat op. De poes loopt naar haar toe om kopjes te geven. Marie neemt de poes op schoot. Ze concentreert zich helemaal op het aaien van de poes. Het luide gespin van de poes verbreekt tenminste een beetje die drukkende stilte.

Marie kijkt rond.Voor de veranda heeft Kees een weitje met de 6 pony's. Bij de wei zijn 3 kleine meisjes.De meisjes wonen in de buurt en komen bijna elke dag langs om de pony's te verzorgen.Marie weet niet wat ze moet zeggen tegen Kees.Dus loopt Marie naar de meisjes toe.

Marie staat bij de meisjes en de pony's.Een meisje vraagt:'Ben je verliefd op Kees?'

Marie zegt:'Nee, maar ik ga volgend jaar met hem trouwen.'

Het meisje vraagt:'Waarom wil je trouwen met zo'n gek?'

Marie heeft geen zin om de meisjes te vertellen over de engel.Ze wordt op school al zo vaak geplaagd. Ze heeft geen zin om te worden uitgelachen door een stel van die kleine kinderen.

Marie zegt:'Jullie komen hier toch ook?'

Het meisje haalt de schouders op. Dat is heel wat anders, maar ze heeft geen zin om dat uit te leggen. Marie weet ook niet meer wat ze tegen de meisjes moet zeggen.Ze heeft geen zin meer om terug te gaan naar de veranda.Marie loopt naar haar fiets.Ze zegt tegen Kees:'Doei Kees, tot volgende week.'

Als Marie is vertrokken, laat ze Kees diep wanhopig achter.Hij had nog liever gehoord dat hij ongeneeslijk ziek is en nog 3 dagen te leven heeft dan dat zij nog een keer terugkomt.Waarom doet ze hem dit aan.Waar heeft hij dit aan verdiend.

Hij begint plannen te maken.Hij kan weer gaan varen.Misschien een vrachtschip naar Jakarta.Of hij kan een prikkeldraadversperring maken rond het hele erf.Of hij kan een camerasysteem installeren en zichzelf opsluiten in de kelder zodra hij haar ziet.

De 3 meisjes zijn klaar met het verzorgen van de pony's.Het wordt tijd om naar huis te gaan.Als de meisjes weglopen, zien ze dat Kees zo diep in gedachten is, dat hij hun niet ziet vertrekken.

Ze roepen in koor:'Kees is verliefd.Kees is verliefd.'

Kees ontwaakt uit zijn trance.Hij roept:'Ga toch weg, stelletje snertblagen.'

De meisjes lachen hem uit.Zelfs zij hebben door dat er iets aan de hand is en dat hij dat probeert te verbergen door stoer te doen.

Het eerste meisje roept:'Nooit gedacht dat zo'n gek een meisje zou krijgen.'

Het tweede meisje roept:'Waar heb je haar gevonden.In het gekkenhuis.'

Het derde meisje roept:'Wat ben ik blij dat ik niet met zo'n gek ga trouwen.'

De meisjes vertrekken. Ze zijn enorm tevreden over zichzelf dat ze zo grappig en brutaal zijn geweest.

De volgende week komt Marie weer. Kees voelt zich iets beter.Hij voelt zich als een man, die is getroffen door een verschrikkelijk ongeluk, maar die zich begint te verzoenen met zijn noodlot.

Deze keer houdt Marie het niet langer uit. Ze wil nou een keer met Kees praten.

Marie vraagt:'Kees, ga je wel eens ergens naar toe.'

Kees zegt:'Nee, nooit.'

Marie vraagt:'Waarom niet.'

Kees zegt:'Hier is het altijd leuk. Als ik ergens naar toe ga, is het soms leuk en meestal vervelend.'

Marie heeft even tijd nodig om hier over na te denken. Het is zo'n ongewoon antwoord dat ze in eerste instantie denkt dat het wel onzin moet zijn. Maar als ze erover nadenkt, is het op zich niet onlogisch.

Marie vraagt:'Praat je wel eens met andere mensen.'

Kees zegt:'Bijna nooit.'

Marie vraagt:'Waarom niet?'

Kees zegt:'Als ik niet met mensen praat, vind ik het altijd leuk.Als ik wel met mensen praat, vind ik het soms leuk, maar meestal vervelend.'

Marie heeft het gevoel dat iemand haar een elektrische schok geeft. Het lijkt wel of ze terecht is gekomen in het meest belachelijke gesprek aller tijden.

Ze probeert het nog een keer.Ze vraagt:'Ga je wel eens op vakantie.'Kees zegt:'Nee, nooit.'

Marie durft niet meer te vragen waarom niet. Weer zo'n raar antwoord en ze loopt gillend weg.

Er valt een lange stilte.Kees heeft helemaal geen zin om met Marie te praten, maar de lange, pijnlijke, drukkende stiltes kan hij ook niet meer verdragen.

Tegen beter weten in, vraagt hij:'Ga jij wel eens op vakantie.'

Marie zegt:'Nee, nooit. Hier is het altijd leuk en op vakantie is het soms leuk en meestal vervelend.'

Kees voelt zijn hart een keer overslaan. Dat is precies het antwoord dat hij zou hebben gegeven.Eindelijk een meisje dat hem begrijpt.

Voor het eerst durft hij Marie recht in de ogen te kijken.Kees kijkt in haar ogen. Hij voelt hoe lief en zacht Marie is. Hij weet dat ze nooit iets zou doen om hem te kwetsen en dat hij haar kan vertrouwen.

Marie kijkt in de ogen van Kees.

Ze kijkt in een oogopslag dwars door hem heen.Deze grote reusachtige man, die voor niets en niemand bang is, heeft een zwakke plek.Dat is een onschuldig en zachtaardig meisje zoals zij. Tegen haar durft hij niks te doen. Ze kan hem zo om haar vingers winden en alles met hem doen wat ze wil zonder dat hij wat terug kan doen. Voor het eerst sinds de engel Kees heeft aangewezen, heeft ze zin om van hem te houden en hem gelukkig te maken.

Vanaf dat moment is de drukkende stilte voorbij. Ze zeggen nog steeds bijna niets tegen elkaar, maar ze voelen zich er nu prettig bij. Om de paar minuten, zoeken ze even oogcontact om te kijken of alles nog goed is. Dan kijken ze weer tevreden voor zich uit.De volgende weken gaat het steeds beter tussen Kees en Marie. Kees heeft het gevoel alsof er een wolk van warme en intieme vrouwelijkheid in zijn huisje hangt.

Marie krijgt het idee dat vergeleken bij Kees alle andere mensen haastiger, slapper, rustelozer, ongeduldiger, gemaakter, onechter, karakterlozer en gejaagder zijn.Het lijkt alsof alle mensen onecht zijn, behalve Kees.

Ze voelt zich nergens meer zo op haar gemak als in het huisje van Kees. Het duurt niet lang meer of ze geeft Kees voor het eerst een kus, heel licht op zijn wang.Het is maar een klein kusje, maar het betekent heel veel voor Kees en Marie.

Kees voelt de kus 3 dagen later nog branden. Hij voelt soms even met zijn hand op zijn wang alsof het een soort brandwond is. Hij denkt nu bijna aan een stuk aan Marie.Hij verlangt heel erg naar haar.

Marie vindt dat ze door die ene kus een beetje zijn getrouwd.Elke keer dat ze nu aan Kees denkt, wordt ze zacht en week van binnen.

Ze worden steeds romantischer. Het is voor het eerst in haar leven dat Marie beleeft hoe het is als een leuke jongen je heel lief en zachtjes aanraakt.Ze begrijpt de meiden op haar school nu iets beter. Toch is ze heel blij dat ze zo lang gewacht heeft. Nu kan ze zich helemaal geven aan de man met wie ze wil trouwen. Ze kan bij hem ontdekken hoe leuk het kan zijn om in de armen

te liggen van de man van je dromen.

Ze blijft een keer een nachtje slapen.De volgende morgen fietst ze naar huis met blosjes op haar wangen. Ze heeft het gevoel dat iedereen kan zien wat ze gedaan heeft.Elke keer als iemand naar haar kijkt, wordt haar gezicht helemaal rood.Ze is eindelijk geen maagd meer. Ze was bang dat ze daardoor iets kwijt zou raken, maar zo is het helemaal niet.Ze voelt zich juist heel prettig en gelukkig.

Marie komt nu steeds vaker bij Kees langs en ze blijft bijna elk weekend bij hem slapen.Marie zegt tegen Kees:'Als ik mijn schooldiploma heb, kom ik bij jou wonen.'

Kees glimlacht.Dat hoopte hij al.Als Marie weg is, mist hij haar heel erg.

Marie zegt tegen haar ouders:'Na mijn schooldiploma, ga ik bij Kees wonen.'

Haar ouders willen het eerst niet geloven.Dan gaan ze bidden en smeken en huilen.

Ze zeggen:'Je was altijd zo braaf.Doe het ons niet aan.Vergooi niet je hele leven.Wees toch verstandig.Luister naar ons.'

Maar Marie luistert niet.Ze doet precies wat ze zelf voelt dat goed is en wat de engel zegt dat ze moet doen.

Soms zijn meisjes heel losbandig, maar doen ze toch precies wat hun ouders willen.En soms zijn meisjes heel braaf, maar doen ze precies wat ze zelf willen.

De ouders van Marie denken dat Marie de hele rest van haar leven precies zal doen wat zij willen, omdat ze altijd zo braaf is, maar dat is niet zo.

Het leven van Marie is alleen van Marie zelf en verder van niemand.

Zij kan elke seconde van haar leven precies doen wat ze zelf wil. En nu wil Marie trouwen met Kees en dat doet ze gewoon.Als de rest van de wereld dat niet leuk vindt, heeft de rest van de wereld pech gehad.

De Opvoeding van Kees

Marie en Kees wonen samen in het huisje.Ze zijn heel gelukkig samen.Na een jaar wordt de eerste baby geboren.Ze heet Cindy.Binnen 10 jaar volgen ook nog:Angela, Tommy, Robert, Roosje, Charlene en Denise.

Kees regeert zijn huisje met simpele regels:Als kinderen niet luisteren:Naar de slaapkamer of buiten spelen.

Als kinderen zeuren:Naar de slaapkamer of buiten spelen.

Als kinderen ruziën:Naar de slaapkamer of buiten spelen.

Een leven met Kees heeft nadelen:Nooit speelgoed (te duur en Kees vindt het onzin).Bijna nooit nieuwe kleren (te duur en Kees vindt het onzin).Nooit naar een pretpark (te duur en Kees vindt het onzin).Nooit lid van een clubje (te duur en Kees vindt het onzin).Nooit op vakantie (te duur en Kees vindt het onzin).

Maar een leven met Kees heeft ook voordelen:Je kan elke dag met de pony's het bos in.Je mag elke dag met een bootje de Rijn op.Je mag altijd buiten spelen.Je mag zoveel avonturen beleven als je maar wil.

Kees zegt nooit dat het te gevaarlijk is. Of dat het al donker wordt. Of dat het al te laat is. Of dat je voorzichtig moet zijn.Kees wil juist dat zijn kinderen stoer en dapper zijn en alles durven.

Kees zegt:'Het enige dat een blaag nodig heeft, is één bord warm eten per dag.'

Dat is wat zijn kinderen krijgen.Niet meer en niet minder.

De jaren verstrijken.Alles gaat goed met Kees.Hij houdt van Marie.De kinderen zijn lief en gezond.Het bedrijf loopt goed.

Maar met Kees weet je het nooit.Er kan altijd weer iets gebeuren.Hij is net een wandelend kruitvat.Als er een vonkje inkomt,kan alles uit elkaar exploderen.Dat is precies wat nu gaat gebeuren.

De Jongens met de Scooters

Op de Dijk staat een groepje van 7 jongens met scooters.De jongens hebben een spelletje.Ze treiteren voorbijgangers het bloed onder de nagels vandaan.Als een van de mensen zo boos wordt dat hij de jongens een klap geeft, gaan de jongens naar de politie om een aanklacht in te dienen wegens mishandeling.

Kees loopt voorbij.De jongens roepen iets heel grofs naar een meisje.Kees zegt tegen de jongen dat dit niet mag.

De jongen zegt:'Hou toch je bek, grote lul.'

Kees lacht.Hij is heel tevreden.De jongen heeft hem een reden gegeven om ze eens een goed lesje te leren.

Kees loopt naar zijn huisje.Hij pakt een flink stuk touw.Hij maakt een knoop aan het einde van het touw.Hij loopt terug naar de jongens.Kees slaat er lekker op los.Bij de eerste uithaal vliegen er 2 jongens door de lucht.

Na 20 seconden zijn de jongens 7 huilende, schreeuwende, jankende, strompelende, bloedende, wankelende stipjes aan het einde van de Dijk.

Kees legt de scooters op een hoop. Kees maakt een vuurtje onder de scooters.Het geeft een enorme explosie.Kees schrikt er zelf van.De ruiten trillen. Sommige ruiten breken.Kees wrijft zich tevreden in de handen.Die jongens zien we voorlopig niet meer terug.

Die avond wordt er aangebeld.De commissaris staat op de stoep met 2 agenten.Kees denkt dat ze hem komen bedanken dat hij die jongens zo goed heeft aangepakt.Hij nodigt ze vriendelijk uit om binnen te komen.

Ze gaan zitten rond de tafel.De commissaris zegt:'Kees, klopt het dat jij een groepje van 7 jongens hebt geslagen met een touw.'

Kees zegt:'Dat klopt. Het waren aso's. En ze waren heel onbeleefd.'

De commissaris zegt:'Nee Kees.Het waren geen aso's.Een van die jongens was de zoon van de burgemeester.'

Kees zegt:'Hij zag er niet uit als de zoon van de burgemeester.'

De commissaris gaat er eens goed voor zitten. Hij heeft net in Utrecht een cursus gevolgd over de jeugd.Hij is helemaal op de hoogte van de hedendaagse jongerencultuur.

Hij zegt:'Wat je tegenwoordig veel ziet is dat jongeren uit de middenklassekenmerken overnemen uit de onderklasse.Op deze manier ontwikkelen ze een eigen identiteit los van hun ouders. En het versterkt hun gevoel van mannelijkheid.'

Kees zegt:'De burgemeester is zeker wel blij dat ik een einde heb gemaakt aan die onzin.'

De commissaris zegt:'Nee Kees. De burgemeester is helemaal niet blij.Hij zegt dat het een smet is voor zijn stad dat dit is gebeurd.'

Kees zegt:'Die burgemeester woont hier nog maar 3 jaar. Ik ben hier geboren en getogen.Ik leer een stel waardeloze snertblagen een welverdiend lesje en dat is een smet op zijn stad.Laat me niet lachen.'

De commissaris zegt:'De burgemeester vond het zeker niet grappig. Hij heeft ons hier naartoe gestuurd om je te arresteren voor mishandeling, vandalisme en brandstichting.Je gaat zeker voor een jaar de gevangenis in en misschien wel voor 2 jaar.'

Kees kijkt met open mond naar de commissaris.Hij kan zijn oren bijna niet geloven.Hij wordt boos.

Hij zegt:'Er uit!Mijn huis uit!ER UIT!'

2,5 seconden later zitten de commissaris en de 2 agenten in de auto. De commissaris zet zijn pet recht.

Hij zegt:'Mannen, we hebben ons best gedaan, maar die Kees is gek.We bellen wel een arrestatieteam.'

Kees roept het gezin bij elkaar.Ze krijgen een kwartiertje om te pakken.Kees slaat op de vlucht.Hij trekt de wijde wereld in samen met 1 vrouw, 1 boerenkar, 7 blagen, 6 pony's en 1 hond.

Op Avontuur in Europa

Midden in de nacht trekt het hele gezin in de buurt van Wageningen de Rijn over.Ze lopen de hele nacht door. Ze nemen allemaal kleine weggetjes door de Betuwe.

Vroeg in de ochtend komen ze aan in Nijmegen.Marie is hier opgegroeid. Ze kent de streek natuurlijk op haar duimpje. Ze weet wel een stil plekje in het bos waar ze zich overdag kunnen verstoppen.

Het is een grasveldje midden in het bos, omringd door berkenbomen. De pony's kunnen er los rondlopen en er komt bijna nooit iemand.

De ouders van Marie wonen vlak in de buurt.Marie neemt de kinderen mee naar haar ouders om te vertellen wat er gebeurd is en om even afscheid te nemen.Als ze haar moeder alles vertelt, begint die meteen te huilen.Ze wil Marie alleen spreken in de keuken.

Haar moeder zegt:'Ik heb je zo gezegd dat je niet met die zwerver moest trouwen. Nu zie je het resultaat. Jij en de kinderen zijn een stel zwervers langs de kant van de weg, gezocht door de politie. Ik smeek je. Ga weg bij Kees. Kom voorlopig bij ons wonen. Dan kunnen de kinderen gewoon op school blijven. Doe het alsjeblieft. Voor jezelf en anders om je kinderen te redden.'

Marie draait zich om en loopt weg.Ze is in de war door de woorden van haar moeder.Ze gaat de trap op.Ze gaat boven op haar oude slaapkamertje zitten.Ze moet even rustig nadenken.In haar oude kamertje is nog maar weinig veranderd.De posters van jonge katjes, paarden en leuke jongens hangen nog aan de muur.Marie moet huilen.Ze haalt een paar keer diep adem.

Marie zegt:'Alsjeblieft engel, zeg me dat het goedkomt.'

De engel kijkt naar Marie.De engel houdt heel veel van Marie.Het is voor een engel heel leuk om te waken over een meisje zoals Marie die altijd goed luistert.Alles gaat zoals het moet.

De engel zegt:'Maak je nou maar geen zorgen. Alles komt goed.'

De engel lacht vrolijk naar Marie. Marie wordt warm van binnen. Ze wordt weer rustig. Ze weet nu precies wat haar te doen staat. Ze moet met hart en ziel vechten voor haar huwelijk en voor haar kinderen. Ze moet alles in goede banen leiden om een tegenwicht te geven voor de roekeloze manier van leven van Kees.

Marie blijft nog even op het bed zitten.Ze denkt:'Ik word geen verwende snertblaag.'Ze moet lachen.Ze voelt zich blij en gelukkig dat ze met Kees getrouwd is.

Marie loopt naar beneden.De kinderen zitten met zijn allen in de woonkamer.De gezichtjes staan bedrukt.Ze voelen aan hoeveel spanning er is tussen mama en bij oma.

Marie zegt:'Kom op kinderen. We gaan. Papa zit op ons te wachten. We gaan de grote wijde wereld intrekken. We gaan heel veel lol maken en heel veel avonturen beleven. Jullie wilden altijd op vakantie. Nu krijgen jullie je zin. Het wordt de mooiste vakantie aller tijden. Daar zorgt papa wel voor.'

De kinderen kijken hun moeder lang en strak aan. Ze willen weten of hun moeder echt blij is of dat ze nepblij is om haar zorgen te verbergen.

Als ze zien dat hun moeder rustig en warm terugkijkt, slaat de stemming om. Ze worden opgewonden en vrolijk. Ze praten honderduit over alle avonturen die ze gaan beleven.Vanaf dat moment zullen de kinderen de hele reis als een groot en spannend avontuur beleven, zelfs als het moeilijk wordt.

Cindy loopt naar haar moeder toe. Ze is de oudste en de slimste. Ze snapt beter dan de andere kinderen hoe haar moeder zich voelt. Ze slaat een arm om haar heen.Ze fluistert haar moeder in het oor:'Maak je maar geen zorgen mama. Ik zal je wel helpen.'

Als Marie en de kinderen bij de open plek in het bos aankomen, begint het al een beetje donker te worden.Kees heeft alles al klaar om verder te gaan.Het gezin trekt in een weekje, via Limburg en de Belgische Ardennen naar Frankrijk.

Die zomer in Frankrijk reizen ze langs feesten, kermissen en campings om geld te verdienen met de verhuur van de pony's.

In de herfst kunnen ze een paar maanden in een klein huisje wonen op een grote wijnboerderij. Het hele gezin helpt mee met het binnenhalen van de druivenoogst.

In de winter verblijven ze een paar maanden in de Oostenrijkse Alpen.Ze wonen in een klein huisje, hoog in de bergen.Marie krijgt werk als skilerares.Ze geeft skiles aan kleine kinderen. Eigenlijk kan ze daarvoor niet goed genoeg skiën. De eigenaar van de skischool zegt dat hij het belangrijker vindt dat ze lief is met kinderen en haar talen zo goed spreekt. In werkelijkheid heeft hij een oogje op Marie, maar dat zal hij altijd verborgen houden. Hij gaat heel netjes met haar om.Hij vindt het gewoon leuk om met haar op te trekken.

Kees organiseert buitenritten met de pony's door de sneeuw. Behalve de keer dat het luide gezang van Kees een lawine veroorzaakt en een klein bergdorpje onder de sneeuw verdwijnt, gaat dat allemaal prima.

Het nieuwe leven is al snel een vaste regelmaat, waar het hele gezin aan gewend raakt.Ze beleven heel veel avonturen, te veel om nu allemaal te vertellen.

Alleen de hond is enorm ontevreden over de hele reis. Hij mag wel languit onderuitgezakt in de kar liggen, maar elke keer als hij opstaat, moet hij eerst de wagen uitspringen en er daarna weer inspringen. De hond is een dergelijke piekinspanning niet gewend. Het haalt hem helemaal uit zijn ritme. En als hij geen zin heeft om in de wagen te springen, gaan ze hem allemaal aanmoedigen, ook al zoiets irritants. Bijna vanaf de eerste dag heeft de hond spijt dat hij is meegekomen. Achteraf gezien zit hij veel liever thuis op het erf van Kees.Lekker luieren en weemoedig wachten tot iedereen terugkomt.Heerlijk.

De mensen in het dorp zeggen:'Van Kees wisten we al dat hij gek is.Het is alleen jammer van de kinderen.Daar zal nu wel niks meer van terecht komen.'

Zo dom zijn mensen dat ze dat denken.Als je de hele dag voor de tv hangt en je volstopt met cola en chips, is iedereen tevreden.Dat is normaal en dus zal het wel goed komen.Als je elke avond in de kroeg hangt en je volgiet met bier, is iedereen tevreden.Dat is normaal en dus zal het wel goed komen.

Maar o wee, als je iets bijzonders doet met je leven.Dan roept iedereen meteen moord en brand en denken de mensen dat het slecht met je zal aflopen.

Meestal is het precies andersom.Die rare buitenbeentjes doen vaak hele bijzondere dingen met hun leven. Soms zijn ze ook nog heel succesvol.Met de kinderen van Kees loopt het in ieder geval prima af.

Wat de mensen vergeten, is dat de kinderen niet alleen een vader hebben, die analfabeet is, maar ook een moeder, die het Gymnasium heeft gedaan.Marie gaat echt niet toekijken hoe haar kinderen hun leven vergooien.En ze vergeten ook dat kinderen zelf een wil hebben om iets van hun leven te maken.

Door het vele gereis leren de kinderen Duits en Frans. Voor Marie is dat niet genoeg. Ze dwingt alle kinderen om elke dag ook nog een uurtje woordjes en grammatica te leren. Na een paar jaar spreken al haar kinderen beide talen vloeiend.

Marie koopt een laptopje.Per mail zoekt ze contact met een goede school.Haar plan is dat haar kinderen met zelfstudie een diploma halen. Dat gaat prima. De meeste kinderen hebben met 16 of 17 al een diploma op zak.

Cindy houdt het allemaal goed in de gaten. Als ze ziet dat de kinderen niet luisteren naar haar moeder,zit ze er meteen bovenop.Moeders vinden het meestal niet leuk om streng te zijn tegen de kinderen, maar oudere zussen vinden het geen enkel probleem om hun jongere broertjes en zusjes goed onder de duim te houden. Het lukt Cindy in ieder geval prima. Er wordt goed en hard gestudeerd.

Na een aantal jaren keren de eerste kinderen terug naar Nederland om te gaan studeren.Cindy gaat Rechten studeren in Leiden.Angela gaat Medicijnen studeren in Utrecht. Het gezin begint langzaam aan uit te dunnen. Het wordt tijd om terug te gaan naar huis.

Na 6 jaar keren Kees en Marie weer terug naar hun huisje. In het begin zijn ze nog bang voor de politie. Maar de burgemeester en de commissaris zijn vertrokken uit Wageningen.Er is niemand meer die zich nog interesseert voor zo'n oude zaak. En zo erg was het nou ook weer niet.

Alle kinderen hebben nu het huisje verlaten om te studeren.Kees en Marie zitten samen op de veranda.Ze zeggen bijna niets.Je zou kunnen denken dat het gewoon 2 mensen zijn die elkaar niets meer te zeggen hebben.

Maar als Marie opstaat, legt ze even haar hand op het bovenbeen van Kees.En als Marie voor het slapen gaan het haar kamt voor de spiegel in de slaapkamer, heeft Kees een bepaald soort blik in de ogen.

Aan die hele kleine dingetjes kan je zien dat ze heel veel van elkaar houden en heel gelukkig zijn met elkaar.

Het huis is nu wel stil zonder de kinderen.Maar het zal niet lang meer duren of de eerste kleinkinderen worden geboren. Alle kleinkinderen bidden en smeken hun papa en mama of ze mogen logeren bij opa en oma in Wageningen.Want oma is altijd lief en met opa kan je altijd wel wat beleven.

Kees en Marie leven nog lang en gelukkig.

Het carrièremeisje

in Sjanghai

Cindy

Na haar omzwervingen met Kees en Marie door Frankrijk,gaat Cindy Internationaal Zakenrecht studeren in Leiden.Ze leert hoe grote bedrijven contracten afsluiten.

Maar Cindy doet nog wat extra's. Als haar vriendinnen ‘s avonds in de kroeg zitten, gaat Cindy verder met leren.

Ze maakt een kopje thee en ze pakt een trosje druiven. Elke avond leert Cindy Chinese woordjes. Haar studie duurt 4 jaar en Cindy houdt dit al die jaren vol.Aan het einde van haar studie, weet ze alles af van het afsluiten van contracten en spreekt ze vloeiend Chinees.

Cindy solliciteert bij McKinsey. Dat is een adviesbureau. Als een groot bedrijf er niet meer uitkomt, bellen ze een specialist van McKinsey. Die moet het dan maar oplossen.

McKinsey wil Cindy graag hebben omdat steeds meer Europese bedrijven contracten afsluiten met bedrijven uit China. Omdat Cindy Chinees spreekt, is zij heel geschikt om met de Chinese bedrijven te onderhandelen en te overleggen.

Bij McKinsey zijn ze al snel zo tevreden over het werk van Cindy, dat ze haar benoemen tot projectleider voor alle contacten tussen Europese en Chinese bedrijven.

Een groot deel van het jaar zit Cindy in Sjanghai om besprekingen te voeren met Chinese bedrijven.Cindy werkt keihard en ze heeft ook heel veel plezier in haar werk.

Roger

De ouders van Roger hebben een farm in een verafgelegen woestijnachtig gebied in Australië. De grond rond de farm is droog en er groeit bijna niks.Daarom hebben de farmers heel erg veel grond nodig zodat de schapen toch nog genoeg te eten hebben.

De dichtstbijzijnde lagere school is meer dan een uur rijden.De middelbare school is nog veel verder weg. Daarom gaat Roger bij zijn oom en tante in Sydney wonen, zodat hij daar naar school kan.

Roger is een soort wiskundewonder.

Zonder veel moeite haalt hij allemaal 9-ens en 10-en.Na zijn middelbare school doet hij een dubbele studie Wiskunde en Bedrijfsadministratie.

Na zijn studie kan Roger zo een goede baan krijgen in het bedrijfsleven. Bijna elk bedrijf wil een wiskundewonder met een dubbele studie wel een kans geven.

Roger werkt een paar jaartjes bij een grote Australische bank. Maar na een tijdje gaat het kriebelen bij Roger. Hij wil wel eens wat meer van de wereld zien dan Australië.

Roger solliciteert bij McKinsey in Europa. Hij wordt aangenomen. Zijn eerste grote klus is een Engelse bank die een Chinese bank wil opkopen. Het wordt zijn taak om de boekhouding van de Chinese bank helemaal door te lichten.Hij vertrekt naar Sjanghai om zich te daar op kantoor te melden bij de projectleider.De projectleider heet Cindy.

Samenwerken in Sjanghai De eerste keer dat Roger Cindy ziet, vindt hij haar meteen knap en leuk, maar dat is niets bijzonders, want de meeste mannen ontmoeten in hun leven duizenden vrouwen die ze meteen knap en leuk vinden.Het ongewone bij Cindy is dat hij haar steeds interessanter en bijzonderder gaat vinden, als hij haar beter leert kennen.

Roger en Cindy werken heel veel samen.Roger is enorm onder de indruk van de hele manier waarop Cindy werkt. Cindy komt nooit te laat. Dat is op zich ook gewoon in het bedrijfsleven, maar Cindy komt echt nooit ook maar 1 minuut te laat.

Cindy heeft elke bijeenkomst helemaal tot in de puntjes voorbereid.

Het werk gaat hierdoor altijd heel vlot en efficiënt.

Cindy komt elke afspraak altijd tot in het kleinste detail na, precies zoals is afgesproken. Als er ook maar iets afwijkt, komt ze meteen naar je toe met een goede reden waarom dit het geval is.

Bijna iedereen met wie Roger samenwerkt, is wel vrij betrouwbaar, anders word je ook meteen ontslagen, maar Roger heeft nog nooit eerder meegemaakt dat je iemand in elk klein dingetje zo blindelings kan vertrouwen als Cindy.

Roger is zelf een soort financieel wonderkind. Hij heeft zichzelf een maniertje aangeleerd om al zijn verslagen in te dienen met een air van: 'Geloof me nou maar, dit klopt allemaal perfect'.

Iedereen slikt dat, behalve Cindy. Ze wil van elk detail in zijn verslagen precies weten hoe het zit en pas als ze alles precies snapt, geeft ze haar goedkeuring.

Cindy nodigt Roger uit voor een etentje om nog wat zaken door te spreken. Roger hoopt dat het een smoesje is van Cindy om hem te versieren. Dat valt tegen.

Roger wordt 3 uur lang van de eerste tot de laatste minuut uitgehoord en ondervraagd over elk klein detail van het proefconcept dat hij heeft ingediend.Roger weet gewoon dat zijn werk goed is op het briljante af,maar Cindy weet toch nog 2 kleine dingetjes te vinden die iets beter hadden gekund.

Cindy zegt:'Roger, je zit toch niet de kantjes er af te lopen.'

Roger weet niet wat hij hoort. Sinds zijn 6de jaar is hij altijd en overal de beste van de klas geweest.

Hij zegt:'Cindy, ik zal mijn uiterste best doen om te voldoen aan de hoge eisen die jij aan mijn werk stelt.'

'Dat hoop ik dan maar', zegt Cindy.Ze gaat verder met het volgende puntje. Ze negeert de felle en woedende blik die Roger haar toewerpt.

Na 3 uur werken, zijn ze klaar.Cindy zegt: 'Goed gewerkt, Roger.'

Het moet een compliment voorstellen, maar Roger voelt zich als een puppy, die een schouderklopje krijgt.

Hij zegt:'Het is een enorme eer voor mij dat mijn middelmatige werk toch nog goed genoeg is voor 1 complimentje van de onfeilbare Cindy.'

Roger verwacht dat ze heel fel zal reageren, maar dat is helemaal niet zo. Cindy moet lachen. Het is de eerste keer dat Roger Cindy hoort lachen. Cindy heeft een hele leuke, vrolijke, onbezorgde, giechelige meisjeslach. Haar ogen twinkelen even.

Ze zegt tegen Roger:'Als je zo slim bent als jij, moet al je werk foutloos en perfect zijn. Als jij te beroerd en te lamlendig bent om daar zelf voor te zorgen, is het mijn werk als collega om jou zo te pushen dat het wel foutloos en perfect is. Als jouw tere kinderziel daar te gevoelig voor is, ben je niet geschikt om in de top te werken.'

Ze loopt weg en draait zich nog even om.Cindy zegt:'Slaap lekker . . . jochie.'

Roger blijft nog even in zijn eentje zitten. Hij bestelt een Whisky met ijs. Ondanks al zijn ergernissen heeft hij een fantastisch gevoel overgehouden aan de avond. Hij heeft nog nooit een meisje ontmoet dat zijn denkvermogen zo tot het uiterste weet te prikkelen. En als je er over nadenkt,is haar laatste opmerking eigenlijk een groot compliment. Hij weet ook dat ze gelijk heeft. Hij is zo goed in zijn werk, dat hij soms de neiging heeft om de kantjes er af te lopen, omdat hij toch wel weet dat het goed genoeg is.

Aan het einde van de week is er een afsluitend feestje, omdat de deal bijna rond is. Roger weet dat veel professionals zo'n laatste feestje gebruiken om ook op romantisch gebied te scoren. Hij hoopt dat hij Cindy na een paar cocktails wel kan versieren. Het wordt weer niks. Cindy neemt op het feestje haar favoriete drankje. Ze neemt vers vruchtensap met heel veel ijsklontjes en een rietje. Ze is bijna de eerste die van het feest vertrekt.

Roger vraagt waarom ze zo snel weggaat. Cindy zegt dat ze de volgende dag vroeg wil opstaan om met de mountainbike een lange tocht te maken langs de kust. Later op de dag wordt het te warm om nog te fietsen.

Roger zegt:'Dat komt goed uit. Ik moet toch nog trainen voor mijn triatlon. Ik ga wel met je mee.'

Roger is gewend dat meiden heel bewonderend reageren als hij begint over zijn triatlon. En dan heeft hij die meiden in zijn zak.Maar Cindy kan een spottende glimlach niet onderdrukken.

Cindy zegt:'Roger, ik kan het een goed getrainde triatlon atleet niet aandoen om een hele dag te gaan fietsen met een slap en ongetraind meisje als mij.Doeoeoeoei.'

En weg is Cindy.Ze kijkt geeneens even om.

Roger blijft weer alleen achter. Hij zit weer een Whisky met ijs te drinken. Maar Roger is echt heel slim. Hij snapt Cindy heel goed. Cindy heeft door dat hij haar probeert te versieren.Hij is de zoveelste jongen die dat probeert. Cindy wil alleen vrienden worden met iemand die ziet hoe bijzonder ze is en die echt iets om haar geeft. Dat maakt haar juist extra leuk.Het is vanaf die avond dat er in het leven van Roger nog maar één meisje is.

Nadat ze een aantal projecten samen hebben afgerond, vraagt Cindy Roger of hij nog zin heeft om een keertje te gaan fietsen.

Ze spreken om 7.00 af op een of ander kruispunt in Sjanghai.

Roger is een ontzettend goede atleet, maar alles draait bij Roger om het leveren van prestaties. Roger is altijd bezig met een triatlon of een marathon of het beklimmen van een of andere hoge berg.

Ze ontmoeten elkaar op het kruispunt.Het eerste wat Roger tegen Cindy zegt is:'Wat dacht je van 100km fietsen in 4 uur.'

Cindy zegt:'Wat dacht je van een schop onder je reet.'

Cindy is helemaal geen goede atleet. Voor Cindy is sporten lol maken en lekker buiten van de natuur genieten.Roger moet hier heel erg aan wennen, maar de eerste dag samen met Cindy op de mountainbike,geniet hij van een heerlijke dag.Cindy weet allerlei leuke kleine weggetjes. Ze maken een schitterende tocht langs de Chinese kust.Uiteindelijk komen ze bij een heel mooi en rustig zandstrandje tussen de rotsen.Cindy heeft een 2 meter hoge rots ontdekt boven de zee. Cindy's idee van sporten is om 100 keer op die rots te klimmen om de zee in te duiken.

Roger zit vanaf het strand naar haar te kijken.Roger vindt Cindy zo'n lekker meisje van vlees en bloed.Ze beweegt heerlijk vrij en makkelijk. Ze proest en plonst in het water. Ze rolt met haar natte lichaam door het hete stuifzand. Ze zit te lachen en gek te doen.

Roger heeft de woorden 'falling in love' nooit zo goed begrepen, maar nu weet hij wat het is. Hij voelt gewoon dat het nu gebeurt.

Roger ziet voor het eerst hoe lief Cindy eigenlijk is.De meeste meiden met wie hij samenwerkt,zijn heel aardig en vriendelijk, maar het is meestal gekoppeld aan een of ander eigenbelang, al is het maar dat ze goed willen functioneren in het team.

Zodra dit eigenbelang wegvalt, interesseren die meiden zich voor niemand,zijn ze onverschillig en helemaal niet zo leuk meer.

Cindy is precies andersom. Op het werk is ze altijd heel zakelijk en professioneel

en helemaal niet zo aardig. Maar hier buiten, ver weg van het werk, gaat ze heel leuk en warm en vriendschappelijk met mensen om.

Cindy maakt grapjes met kleine kinderen. Ze maakt een praatje met een oud mannetje op een bankje. Als ze gaan eten in een klein dorpje, komen de eigenaar en zijn vrouw meteen aanlopen. Je kan merken dat ze Cindy heel graag mogen. Ze krijgen ook zomaar iets extra's bij het eten, waarvoor ze niet hoeven te betalen.

Aan het einde van die eerste dag krijgt Roger geen kus van Cindy, maar inmiddels kent hij haar al zo goed dat hij daar ook niet op rekent.Op die kus moet hij nog bijna een jaar wachten, maar als hij die kus krijgt, betekent die ook meer voor Roger dan al zijn vorige avontuurtjes.

Het is zo'n lekkere, zachte, warme kus die helemaal doortrilt tot in je onderbuik. Roger loopt nog dagen rond met een big smile.Hij begint al een beetje te begrijpen wat het betekent als een meisje zoals Cindy van je houdt.

De Huwelijksreis naar Australië

Een jaartje later trouwen ze.Op huwelijksreis gaan ze 3 weken naar Australië. Cindy wil zijn ouders leren kennen. Ze wil precies weten waar hij als kind gespeeld heeft. Ze wil alle verhalen horen.Dat vindt hij ook weer zo leuk van Cindy.

Zijn inschatting is dat de meeste meiden gezegd zouden hebben:'Een weekje naar je ouders omdat het moet en dan 2 weken in een luxehotel op Hawaï.'

Maar Cindy wil echt de hele 3 weken gebruiken om zijn familie en zijn Australische roots helemaal te leren kennen. Ze wil zelfs precies de route weten,die hij als kind van huis naar school nam. Roger vindt het een enorme eer dat Cindy op zo'n manier in hem geïnteresseerd is.

Tijdens hun huwelijksreis gebeurt iets,dat Roger nooit zal vergeten. Ze hebben een zwerftocht gemaakt door de woestijn.Ze gaan wat drinken in een klein dorpje.Ze lopen een dorpskroeg binnen. Roger heeft meteen een negatief gevoel over de hele kroeg. Hij neemt een biertje. Cindy neemt vers sap met ijsklontjes en een rietje. Cindy rekent af.

Het begint al meteen fout te gaan. Aan een tafeltje zitten een stel van die derderangsfiguren,die de rest van de kroeg op de hoogte te houden waar zij aan denken als ze een vrouw met een rietje zien.

Het bloed van Roger begint meteen te koken. Cindy legt haar hand op zijn schouder.Ze zegt:

'Roger, niet mee bemoeien.Ik kan me prima zelf redden.'

Roger weet uit ervaring dat Cindy er een enorme hekel aan heeft als hij zo'n heel duidelijk verzoek negeert, dus hij houdt zich in.

Cindy reageert niet op de opmerkingen.Ze blijft heel rustig.Als de mannen merken dat er geen reactie komt, worden ze steeds brutaler.Een bullebak staat op en gaat voor Cindy staan.Hij maakt de meest onbeschofte opmerkingen, maar Cindy blijft glimlachen.

Roger denkt:'Nog even en dan wordt die man handtastelijk en dan kan Cindy zeggen wat ze wil, maar dan blijf ik echt niet toekijken.'Terwijl Roger al woester wordt, gebeurt het volgende.

Cindy pakt heel rustig, bijna achteloos, een zware marmeren asbak van de bar. Ze kijkt de man die voor haar staat recht in de ogen. Ze lacht hem vriendelijk toe.Dan slaat ze zonder enige waarschuwing de asbak vol op de neus van de man. Je hoort het bot aan alle kanten kraken.De man wankelt achteruit.Hij zegt:'Jezus Christ. Fuckin' hell. Jezus. Fuck.'

Cindy is nog niet klaar.Ze pakt de barkruk.Ze ramt de poot van de kruk vol op de rits van de man.Hij zakt een beetje in elkaar.Hij zegt, half rochelend:'Ooooohhh, ooooooohhh, ooooooohhh.'

En nog is Cindy niet klaar. Ze haalt nog een keer uit met de barkruk. Ze raakt de man nu met het einde van de kruk op het puntje van zijn kin. Hij zakt nu helemaal onderuit en ligt buiten westen op de grond.

Roger zit in een soort trance te kijken. Het lijkt net of hij naar een roofdier zit te kijken dat een prooi aan het verscheuren is.

Even is hij bang dat Cindy de man helemaal zal afslachten.Maar ze schudt een keertje met haar hoofd. Ze is weer Cindy.

Cindy zegt:'Roger, zullen we gaan.'

Alle mensen in de kroeg zitten met open mond te kijken. Cindy knikt ze vriendelijk toe.

Als ze de deur van de bar dichtslaan,zegt Cindy:'Rennen Roger, rennen.'Maar ze zit al weer vrolijk te lachen, alsof ze zijn betrapt op het stelen van een appel in een boomgaard.

Ze rijden het dorp uit over een van de zandwegen die de dorpen van de Outback met elkaar verbinden.Roger zit met trillende handen achter het stuur.Cindy zit heel relaxed naar buiten te kijken, of ze ergens een dingo of een kangoeroe ziet.Het lijkt of het hele voorval helemaal geen enkele indruk op haar heeft gemaakt.

Roger zegt:'Heb jij Chinees geleerd in een of ander Ninja-klooster.'

Cindy zegt:'Nee lieverd, ik heb Chinees geleerd op een studentenkamertje in Leiden.Ninja's komen trouwens uit Japan en niet uit China.Ik betwijfel of onze Chinese partners erg onder de indruk zullen zijn als jij zo opzichtig laat blijken dat je niets van hun cultuur afweet.'

Cindy kijkt weer onverstoorbaar naar buiten.Roger kan zich niet meer inhouden.Hij zegt:'Waar heb jij zo leren vechten?'

Cindy zegt:'Mijn vader heeft me een keertje uitgelegd hoe het moet.'

Roger zegt:'Kan je mij misschien van de inhoud van die les op de hoogte brengen. Gezien de demonstratie van daarnet moet het zeer informatief zijn geweest.'

Cindy zegt:'Mijn vader zei: Cindy lieverd, vechten is het simpelste wat er is. Je pakt iets zwaars en je slaat er net zo lang op los tot er niks meer beweegt. Dan heb je gewonnen. Het belangrijkste is dat de eerste klap goed raak is. Daarna is het een makkie.

Als een of andere vent het in zijn hoofd haalt om jou met 1 vinger aan te raken, hoef je niet grienend en jammerend bij mij aan te kloppen. Dan verwacht ik dat die vent half dood langs de kant van de weg ligt.Dan ben je een dochter van mij.'

Roger is even stil om de woorden goed tot zich te laten doordringen.Hij zegt:'Wat jammer dat niet meer meisjes opgroeien met de hartverwarmende levenslessen van jouw vader.'

Cindy zegt:'Wat ik jammer vind, is dat jij je bier niet opdrinkt, als ik betaald heb. Ik zie niet graag dat mijn geld zo verspild wordt.'

Roger zegt:'Laten we terug gaan. Als we die man dat ontroerende verhaal vertellen over jouw vader, zal hij zeker bereid zijn om de drankjes te vergoeden.'

Cindy moet lachen.Ze wordt altijd giechelig als Roger slim en cynisch doet.Cindy zegt:'Ik beloof je dat jij er vanavond net zo uitgeteld bij zal liggen als die man. Ik zal je ook op precies dezelfde plaatsen aanraken en toch zal het een heel ander soort ervaring worden.'Ze kust hem vriendelijk op zijn wang.

Nu moet Roger ook lachen.Cindy is altijd lief en schattig en toch kan ze soms van zulke dingen zeggen.

Roger denkt nog vaak na over dat middagje in de kroeg. Hij heeft het idee dat hij Cindy toen pas echt heeft leren kennen.Cindy had hem wel verteld over haar vader Kees en haar kindertijd, maar altijd alsof het een grote grap is die met haar niets te maken heeft.

Nu begrijpt Roger dat haar kindertijd een soort rotsvast fundament is en dat haar hele verdere leven daarop gebouwd is.

Dat Cindy sterk en vrij in het leven staat, de rustige en geconcentreerde manier waarop ze werkt, de vastberadenheid waarmee ze alles aanpakt, de onbezorgde manier waarop ze door de natuur zwerft, dat je haar blindelings kan vertrouwen, hoe eerlijk en oprecht ze is in haar gevoelens voor anderen,haar warmte voor andere mensen.

Het is allemaal geworteld in de hele manier waarop ze is opgegroeid: de passie en de kracht van haar vader, de warmte van haar moeder, de echte liefde tussen haar ouders en het vrije buitenleven van haar kindertijd.

Roger gaat hierdoor nog meer van haar houden. Hij heeft het idee dat zijn liefde voor Cindy nog dieper wordt en iets tijdloos en eeuwigs krijgt.

Elke morgen als hij opstaat, denkt hij bij zichzelf: 'Wat heb ik een geluk gehad dat zo'n fantastische vrouw met mij getrouwd is.'Als hij in de kinderen kleine dingetjes van Cindy ontdekt,houdt hij nog meer van de kinderen.

Hij vindt het heerlijk om zomaar naar Cindy toe te lopen en even zijn arm om haar heen te slaan.Hij noemt haar 'honey' en 'sweetie' en 'darling'.

Roger en Cindy leven nog lang en gelukkig.

De Prinses

en de Herder

De Prinses wordt geboren

Het is lang geleden in het oude Griekenland en de hofhouding van het koninkrijk van de stad Ambracia zit te wachten tot koningin Anthalia hen de nieuwe prinses zal tonen.

De hofhouding wordt gewenkt en de koningin toont de bedienden de baby.Het is een adembenemend mooie baby. De prinses lijkt meer op een van de godenkinderen,

die worden geboren op de berg Olympus dan op een mensenbaby en de hele hofhouding is er stil van.

Er hangt een glans rond de baby en het lijkt of haar ogen een beetje licht geven. De baby bekijkt het personeel aandachtig, alsof ze al weet dat het haar bedienden zijn en de bedienden stralen van plezier terwijl de prinses hen bekijkt.

De kokkin denkt aan alle lekkere koekjes en taartjes die ze voor de prinses zal bakken.De stalmeester denkt aan de liefste en braafste pony's die hij voor haar zal uitzoeken.De naaister denkt aan de mooiste stoffen die ze zal gebruikenom jurken en strikjes voor de prinses te maken.De tuinman denkt aan de bloemen die hij zal planten om te zorgen voor de mooiste en kleurrijkste tuin van Griekenland.

De koningin maakt een gebaar en de bedienden lopen naar buiten, tevreden dat ze zo'n schattige prinses hebben gekregen om voor te zorgen.

De Kinderjaren van de Prinses

De prinses rent in de tuin achter de vlinders aan. Alle bediendes fleuren op als ze de vrolijke onbezorgde lach horen van de prinses.Ze stopt slakjes en spinnen in glimmende potjes. Ze zoekt naar rupsjes die van hun tak zijn gevallen om ze heel voorzichtig op een groen blaadje te zetten.

De prinses gaat naar haar pony. Het is een vriendelijke ronde pony met grote bruine ogen. De pony hinnikt blij als die de prinses ziet. De prinses geeft hem een wortel.

De pony schuurt tevreden met zijn hoofd tegen haar jurk en de prinses klopt de pony op de manen.

De prinses speelt in de koude bergbeek die vanuit de bergen Ambracia binnenstroomt. Ze vangt visjes in een schepnet en ze vangt kreeftjes en salamanders die zich verstoppen onder de stenen. Ze neemt kikkervisjes mee naar het paleis. Ze verzorgt de visjes door elke dag beekwater te halen en te zorgen voor verse waterplanten. Als de visjes zijn veranderd in kikkers, laat de prinses ze los in de vijvers van de paleistuinen.

De prinses zorgt voor alle honden in de stad. Zelfs voor de verwilderde zwerfhonden neemt ze altijd een stuk brood mee. De zwerfhonden zijn mager en vies en onverzorgd. Maar als ze de prinses zien, beginnen ze te likkebaarden en te kwispelen.Toch moet je voor zulke honden oppassen, want als ze niet krijgen wat ze willen, kan hun onderdanige vriendelijkheid zo omslaan in grommen, blaffen en bijten en vaak komt een van de bedienden aangerend om een zwerfhond met een stok weg te jagen. Dan zijn de zwerfhonden weer schuw en angstig en verdwijnen ze jankend in een zijstraatje.

De prinses gaat met de bedienden naar het strand. Tussen de rotsen maken de bedienden een vijvertje voor de prinses.De prinses zoekt tussen de rotsen en langs het strand. De prinses vangt krabbetjes, zeesterren, garnalen, 1 kwal, visjes,anemonen en nog veel meer. De vijver zit al bijna vol. De bedienden zeggen dat de prinses de beste visser is van het hele land. De prinses glimt van trots en plezier. Tevreden leunt de prinses op haar schepnetje en kijkt ze naar haar vijvertje. Maar al snel rent ze over de rotsen naar de zee om nog meer te vangen.

De prinses staat in heel Griekenland bekend als de liefste en mooiste prinses van het land. Zelfs Zeus, de oppergod van de berg Olympus,kijkt regelmatig vanaf de hoge top van de berg hoe het gaat met de prinses.

Haar onbezorgde en hartverwarmende vrolijkheid en levenslust maken de oude Zeus weer helemaal opgewekt.

Zeus krijgt zoveel plezier in de prinses dat hij besluit een bezoekje te brengen aan de godin Venus om haar te vragen de prinses een bijzondere gunst te verlenen.

De godin Venus is de godin van de liefde. Ze is de mooiste vrouw van Griekenland en geen man kan haar weerstaan. Ze heeft vele magische krachten. Ze kan mannen betoveren, zodat die wanhopig verliefd op haar worden. Als 2 mensen echte liefde voor elkaar kunnen voelen, kan Venus een vonk doen overspringen en dan houden ze voor altijd van elkaar.

Zeus vertelt dat hij een schattige prinses heeft leren kennen en hij vertelt Venus allerlei verhalen over haar.Venus begint zich meteen te ergeren. Zij is gewend dat mannen alleen maar oog hebben voor haar en ze houdt er helemaal niet van als mannen in haar bijzijn verhalen vertellen over andere vrouwen.

Zeus vertelt de ware reden van zijn bezoek. Hij zegt: 'Venus, ik weet dat jij mannen zo kan betoveren dat ze jou niet kunnen weerstaan. Kan jij die gave niet ook aan die prinses geven. Dan kan zij straks de prins van haar dromen betoveren en dan weet ik zeker dat haar hart niet gebroken wordt en dat zij kan trouwen met de man van wie ze houdt.'

Venus weet niet wat ze hoort. Eerst dat gezeur over één of andere zingend en huppelend wicht en nu wil Zeus dat zij haar magische krachten aan dat kind geeft. Is Zeus seniel aan het worden?

Maar Zeus is de oppergod en daar moet ze heel voorzichtig mee omgaan. Daarom zegt Venus poeslief: 'Mijn beste Zeus, wat vriendelijk en attent dat je iets van mij wil weggegeven aan die schattige prinses. Hoe passend en typerend voor een oppergod om zo vrijgevig te zijn.'

Ze voldoet vol tegenzin aan zijn verzoek en ze spreekt haar toverspreuk uit:'Prinses, vanaf dit moment kan je elke man in de wereld met je charmes betoveren, zodat die man nog maar één ding wil en dat is met jou trouwen.'

Maar in haar hart denkt Venus: 'Ik zal dat verwende kind nog wel een lesje leren.'

De Tienerjaren van de Prinses

De kinderjaren van de prinses verstrijken als een heerlijke zoete droom en haar tienerjaren breken aan.De prinses wordt nu omringd door de knapste en rijkste jongemannen, die ze betovert met haar charmes.Ze geniet van alle aandacht en de prinses weet niet anders dan dat de jongemannen in de stad over elkaar heen vallen om haar plezier te doen.

De kikkers in de beek, de pony in de wei, de vlinders in de paleistuinen, de trouw van een hond, de warme zorg van de bediendes. Het interesseert de prinses steeds minder. Het enige wat nog telt zijn de vele jongemannen die haar omringen en het hof maken.

Venus ziet van de berg Olympus hoe de prinses haar charmes gebruikt om alle jongemannen te betoveren. Venus vindt het zelf heerlijk om mannen te betoveren en met ze te spelen. Maar nu ze van een afstandje toekijkt hoe een andere vrouw precies hetzelfde doet, vindt ze het heel wat minder leuk. Venus krijgt steeds meer een hekel aan de prinses, die zo op haar lijkt. Soms wordt ze midden op de dag chagrijnig alleen maar

omdat ze even denkt aan de prinses.

Venus denkt: 'Het wordt hoog tijd dat ik dat prinsessenmormel ten gronde richt. Dan ben ik van haar af en dan kan ik weer rustig genieten van mijn heerlijke leventje.

De Prinses en de Herder

Aan het einde van haar tienertijd wordt de prinses onrustig. Ze heeft de man van haar dromen nog niet gevonden en ze weet diep in haar hart dat ze die niet zal vinden in het kleine koninkrijk van Ambracia.Ze weet dat het tijd wordt om de wijde wereld in te trekken om op zoek te gaan naar liefde en geluk, maar ze schrikt van het idee dat ze het veilige paleis moet verlaten.

Steeds vaker neemt ze een van de paarden uit de Koninklijke stallen en trekt ze met 1 of 2 bedienden door het koninkrijk en bezoekt ze de kleine bergdorpjes vlak buiten het koninkrijk.

Op een van haar tochten rijdt ze het dorp Lycaros binnen. In Lycaros wordt op die dag net markt gehouden en uit de hele streek brengen boeren en herders hun koopwaren naar de markt.Overal zie je ezels, geiten en schapen en manden met olijfolie, wijnen en allerlei soorten lekkernijen.

Tussen alle marktgangers loopt ook de herder.De herder is nog jong. Het is de eerste keer dat hij zijn kudde naar de markt heeft gebracht. Hij was al vroeg in de ochtend op de markt aanwezig en hij heeft zijn geiten goed weten te verkopen.Met een buidel vol met zilveren en koperen munten slentert hij opgetogen door het dorp. Het is de eerste keer dat hij op eigen kracht zoveel geld verdiend heeft en

hij bruist van optimisme en levenslust. Hij lacht stralend naar de meisjes in het dorp en zij zwaaien vrolijk terug. Hij zit uit te kijken naar een meisje om mee te vragen naar het grote dansfeest aan het einde van de marktdag.

Dan ziet hij de prinses die op haar paard het dorp komt binnenrijden. Haar jurk en haar lange haren wapperen in de wind. Haar ogen stralen. Even denkt de herder dat hij zit te dromen en dat zo'n mooi meisje niet kan bestaan. Hij is zo in de ban van haar verschijning dat hij haar met grote ogen zit aan te staren, wat hij anders nooit gedurfd zou hebben.

De prinses ziet de herder naar haar staren en hoewel het maar een herder is en ver beneden haar stand, laat ze even haar blik op hem vallen omdat het toch wel een leuke jongen is en omdat ze geniet van zijn blik vol blinde adoratie.Dan wendt ze haar blik af en stuurt ze haar paard van hem weg, want het blijft maar een herder en hij moet zich niets gaan verbeelden.

Op dat moment ziet Venus haar kans en ze spreekt hoog van de berg Olympus een tweede toverspreuk uit over het leven van de prinses:'Prinses, de hele rest van jouw leven is er nog maar een man van wie jij kan houden en dat is deze simpele herdersjongen.'

De prinses hoort niet de toverspreuk, maar ze voelt wel een steek in haar hart. Ze draait zich met een ruk om en ze kijkt de herder recht in de ogen.

De herder kijkt in de mooie grote ogen van de prinses. Hij voelt de warmte en de echte liefde van de prinses tintelen in zijn hele lichaam en even is hij helemaal van de wereld en wordt hij licht in zijn hoofd en een beetje duizelig.

De prinses kan haar ogen niet van hem afhouden en ze ziet een visioendat ze hoog in de bergen woont in een herdershut.Ze staat boven een knapperig houtvuur te roeren in een grote pan en de hele herdershut is gevuld met een heerlijke geur van vlees en kruiden.In de hoek van de herdershut staat een wiegje met een baby die rustig ligt te slapen. Aan haar rokken hangt een schattig klein hummeltje dat met grote ogen naar haar opkijkt.

Als ze door het raam van de herdershut naar buiten kijkt, ziet ze uit over een bergweide vol met bloemen en ze ziet de herder met de kuddes en de honden en ze hoort de vrolijke kinderstemmetjes van hun kinderen die buiten helpen met het zorgen voor de beesten.De herder kijkt op van de zijn werk en zwaait naar haar. De prinses voelt zich even gelukkiger dan ze zich ooit eerder gevoeld heeft en even wil ze afstijgen en naar de herdersjongen toelopen.

Dan breekt de ban. Ze schudt met haar hoofd. Ze went haar paard af van de herder en geeft het paard de sporen. In galop rijdt ze het dorp uit.

Buiten het dorp komt ze tot bezinning. Het beeld van haar met de herder staat zover af van de knappe en rijke prins, met wie ze wil trouwen dat ze het weer snel probeert te vergeten.

Ze zegt tegen haar bediende: 'Help me te onthouden dat ik nooit in mijn leven meer terugkom in dit stomme en belachelijke dorp.'

Even overweegt ze haar vader, de koning, opdracht te geven om de herder een tijdje op te sluiten in een van paleiskerkers om hem af te leren zich zo onbeschaamd en brutaal te gedragen tegen een prinses, maar dat idee laat ze varen. Ze wil gewoon zo snel mogelijk vergeten wat er die dag gebeurd is.

De Prinses vertrekt naar Thebe

Terug in Ambracia lijkt alles veranderd. De prinses ergert zich overal aan.Vroeger als ze opstond, liep ze eerst naar de spiegel om zichzelf toe te lachen en net als iedereen in het paleis genoot ze van haar eigen stralende warme lach.Als ze nu naar de spiegel loopt, ziet ze nog wel hoe mooi ze is, maar ze voelt het niet meer van binnen en het maakt haar onrustig. Soms heeft ze zin om de spiegel stuk te gooien.

De jongemannen die haar omringen, werken haar steeds meer op de zenuwen. Ze kan zich niet meer voorstellen dat ze zich al die jaren zo gelukkig heeft gevoeld met het kinderachtige toneelstukje dat ze samen opvoeren. Ze begint hatelijke opmerkingen te maken en de jongens kijken haar met grote onbegrijpende ogen aan.

Als ze overdag gaat paardrijden, rijdt ze alleen nog maar in wilde galop. Elke keer als ze ergens een kudde ziet, is ze half angstig en half verwachtingsvol. Ze kijkt even of ze de herder ziet en dan is ze weer boos op zichzelf dat ze hem nog niet vergeten is.

Ze ziet zelf ook wel dat het zo niet verder kan en ze besluit zo snel mogelijk te vertrekken naar het koninkrijk van Thebe.De bedienden stoppen haar mooiste spulletjes in een grote koets en ze neemt afscheid van de koning en de koningin.De koning zegt: 'Zoek jij maar een mooie en knappe prins uit.'Hij geeft haar een dikke zoen, want hij houdt heel veel van zijn dochter.

De prinses reist met een koets met paarden en bedienden naar Thebe.Ze is vol gespannen verwachting. Ambracia is een klein en landelijk koninkrijk en daar is ze het mooiste meisje van de stad, maar Thebe is een van de machtigste koninkrijken van Griekenland

en daar is ze maar een prinsesje uit de provincie.

Thebe wordt geregeerd door Koning Tyros. Koning Tyros is een schatrijke koning. Hij heeft zijn schatten verdiend door dapper oorlog te voeren tegen barbaarse stammen.Tegenstanders van Koning Tyros zeggen dat hij zijn schatten heeft gekregen doordat hij het leger van Thebe heeft gebruikt om bevriende koninkrijken te overvallen en te plunderen.Maar deze tegenstanders zitten nu in de kerkers van Thebe omdat koning Tyros zijn volk niet langer wil blootstellen aan deze leugens.

Maar de prinses is vooral geïnteresseerd in de kroonprins Laros. Als klein meisje hoort ze al verhalen over de kroonprins die het grootste fortuin van Griekenland zal erven en die ook nog eens heel knap is en niet veel ouder dan zijzelf. Ze heeft altijd een voorgevoel gehad dat ze met hem zal trouwen, maar uit heel Griekenland komen de knapste prinsessen naar het hof van Thebe om zijn hart te veroveren en ze weet niet of ze wel een kans maakt.

Wat de prinses niet weet is dat prins Laros al zijn hele leven verhalen hoort over de sprookjesprinses uit Ambracia en dat hij al vaak over haar heeft zitten dagdromen.

De prinses wordt met open armen ontvangen aan het hof van Thebe. Het hof van Thebe is iets heel anders dan het vriendelijke en gemoedelijke Ambracia.Thebe is groots met overal goud en juwelen en prinsen en prinsessen uit alle landen van de wereld in de mooiste kleding. Er worden exotische en heerlijke gerechten bereid en overal zijn dansfeesten en theatervoorstellingen.

De prinses vergeet haar leven in Ambracia en alles wat daar gebeurd is en ze gaat helemaal op in de sprankelende wereld om haar heen.Op de avond dat ze wordt voorgesteld aan prins Laros bonkt haar hart en ze bloost en straalt als een klein meisje. Ook de prins is zenuwachtig en zet zijn kroon nog eens goed recht. Het klikt meteen. Zelfs tussen alle pracht en praal van Thebe is de prinses een frisse lentebloem tussen de straatstenen, of als een zonnestraal op een koude winterdag of als een warm bad op een gure en koude avond in de herfst.En prins Laros is knap en vriendellijk en hij lacht naar haar en hij is meteen helemaal gek op de prinses.

De volgende dag gaan ze paardrijden over de velden van Thebe en dan weten ze allebei eigenlijk al dat ze willen trouwen.De prinses kijkt naar de herders in de velden en ze ziet hun armoede.Sommigen dragen geen schoenen en ze hebben eelt op hun handen en dan kijkt ze naar haar knappe prins met zijn zachte huid op zijn mooie paard.

De prinses lacht vrolijk en onbezorgd. Ze kan bijna niet geloven dat ze ooit heeft gedroomd van een herder, terwijl ze zo'n knappe prins kan krijgen.Ze kijkt met glanzende ogen naar de prins en haar ogen zeggen:'Ik hou van jou, ik hou van jou.' De prins is voor het eerst in zijn leven echt dolgelukkig.Iedereen denkt dat een leventje als prins iets geweldigs is, maar prins Laros denkt daar heel anders over.Overal waar hij komt is het:... en dit is prins Laros, zoon van Koning Tyros, kroonprins van Thebe ...

En iedereen heeft altijd bewondering voor hem omdat hij de kroonprins is, maar hij snapt dat niet. Hij is gewoon een verwend koningskindje en dat is echt het makkelijkste baantje van de wereld. Hoe kan je daar nou bewondering voor hebben.

Er is nooit iemand die gewoon leuk en normaal tegen hem doet en hij kan nooit eens met een groepje vrienden gaan spelen en lol maken en avonturen beleven.De prins droomt er al jaren van om zich te verkleden als zwerver en de wijde wereld in te trekken en avonturen te beleven.

Maar nu is hij voor het eerst blij dat hij prins is omdat deze knappe prinses van hem houdt. En hij houdt van haar, en niet alleen omdat ze een prinses is en mooi, maar ook omdat hij ziet hoe lief en schattig ze is en gewoon een fantastisch leuk meisje.

Hij rijdt met zijn paard naar het topje van de heuvel en hij roept:'Ik, kroonprins Laros van Thebe, wil trouwen met de sprookjesprinses van Ambracia, omdat ze het mooiste en liefste meisje van de wereld is.'Ze moeten allebei lachen en onbezorgd en blij rijden ze terug naar het paleis.

De prinses wordt voorgesteld aan koning Tyros en ze praten allervriendelijkst tegen elkaar en helemaal niet formeel.

De Koning zegt:'Het is een eer voor mij de dochter van de goede en wijze koning van Ambracia in mijn paleis te ontvangen. Ik ben verheugd dat U en mijn zoon zulk een genegenheid voor elkaar voelen en het is mijn diepste wens dat U, de prinses, zich ten alle tijden welkom voelt in mijn paleis.

De prinses antwoordt losjes:'De eer is juist aan mij dat ik zo gastvrij ben ontvangen in uw machtige en rechtvaardige koninkrijk, waarover in heel Griekenland met lof en respect wordt gesproken.Ik kan alleen maar hopen dat ik kan voldoen aan de allerhoogste standaard, waar uw hofhouding zo om bekend staat.'En zo kletsen de koning en de prinses er vrolijk op los.

Ook de hofhouding is allervriendelijkst. Alles volgens de Etiquette natuurlijk, maar ondertussen laten ze ook wel blijken dat ze echt heel blij zijn dat ze zo'n leuke prinses als koningin krijgen en dat ze nu al dol op haar zijn.

De prinses voelt zich helemaal thuis en op haar gemak aan het hof van Thebe en het duurt niet lang of de datum voor het huwelijk wordt vastgesteld en de twijfels die ze had in Ambracia en haar dromen over de herder lijken iets uit een ver verleden.

De Vlucht uit Thebe

Maar de godin Venus is de prinses nog niet vergeten. Ze volgt haar leventje in Thebe aandachtig van de berg Olympus.Venus denkt:'Zo makkelijk kom je niet van mij af, prinsesje.'

Venus wacht tot er een nacht komt dat er geen sterretje aan de hemel is en de nacht gitzwart is en dat het lijkt of de wereld om je heen een zwarte muur is.Dan klimt Venus naar een geheime plek op de berg Olympus. Daar maakt ze een vuur van hele droge en dunne takjes, zodat het vuur fel en hevig brandt. Ze wacht totdat het vuur zo heet is dat de rotsen rond het vuur gloeien van de hitte.Dan neemt ze een handje met rode wijn en ze gooit de wijn in de vlammen. Het vuur begint te sissen en te knetteren en de wijn verdampt.Venus kijkt nog even in de vlammen en ze lacht tevreden.Ze denkt: 'En nou jij weer, prinsesje.'

De volgende dag wordt de prinses wakker. Ze heeft de hele nacht in haar bed liggen draaien en woelen. Voor het eerst sinds ze uit Ambracia is vertrokken, heeft ze gedroomd van de herder en steeds wordt ze wakker met zijn lachende gezicht en zijn vriendelijke bruine ogen in haar gedachten.

Vanaf die nacht is de rusteloosheid van de prinses weer terug. Ze voelt zich als een gevangene aan het hof van Thebe en ze maakt weer lange tochten op haar paard en het liefst zonder haar toekomstige echtgenoot prins Laros.

De prinses kijkt weer naar de herders die ze ziet met hun kuddes in de velden rond Thebe. Ze ziet de kinderen die op blote voeten en met bruinverbrande gezichten rond de kuddes spelen. Ze kijkt naar de gescheurde maar vrolijk gekleurde jurkjes van de meisjes. Ze kijkt naar de herders die ontspannen en onbezorgd tegen een rots aanleunen. Ze kijkt naar de vrouwen die komen aanlopen met manden met eten.Ze voelt een steek van pijn in haar hart.

De weken verstrijken en de bruiloft komt steeds dichterbij. De prinses voelt zich steeds rustelozer en ongelukkiger. Met grote moeite blijft ze zich netjes gedragen volgens de Etiquette. Maar ‘s nachts ligt ze in bed te woelen en ‘s morgens wordt ze wakker met hoofdpijn.De nacht voor het huwelijk ziet de prinses opeens precies hoe het zit. En zoals zo vaak, als je het plotseling ziet, is het eigenlijk simpel.Ze wil helemaal geen prinses zijn en trouwen met een prins.

Ze wil gewoon een leuk meisje zijn en trouwen met de jongen van haar dromen. Prins Laros is gewoon een droom uit haar kindertijd. Het is wel een leuke jongen, veel leuker zelfs dan ze gedacht had, maar hij is niet de jongen van haar dromen. Dat is de herder.

De prinses staat op. Ze roept de bedienden bij elkaar. Stiekem vertrekt ze het van het hof van Thebe in het holst van de nacht. Ze verlaat de stad door een zijpoort en ze zal nooit meer in Thebe terugkeren.

Prins Laros blijft achter in het paleis. Voor hem begint een moeilijke tijd. Hij was misschien niet de prins van haar dromen, maar zij is wel de prinses van zijn dromen.Hij weet ook wel dat hij zo weer een ander knap prinsesje kan versieren,maar nooit zal hij meer zoveel houden als van deze prinses en nooit zal hij zich meer zo gelukkig voelen als in de laatste maanden. Daarom lijkt het alsof zijn leven is afgelopen.Zijn hart is gebroken en hij is ontroostbaar.

De Prinses wordt een Legende

Na haar vertrek wil de prinses het liefst lekker naar huis om met de herder te trouwen, maar toch doet ze dat niet omdat ze het niet durft.

Wat moet ze aan haar vader zeggen, de koning van Ambracia:

'Hallo pap, ik ben er weer. Ik heb net de kroonprins van Thebe gedumpt, dus als Koning Tyros een leger stuurt om je paleis plat te branden, weet je hoe het zit.Maar niet getreurd, ik ga trouwen met een herder en ik ga de rest van mijn leven in een hut wonen, hoog in de bergen. Ik weet alleen nog niet hoe die herder heet en of hij wel met mij wil trouwen. Doei pap. Slaap lekker.'

Zelfs voor een gewoon meisje is het niet makkelijk om zo tegen haar vader te praten, maar voor een prinses is het onmogelijk om zo tegen de koning te praten.

De prinses denkt: 'Weet je wat. Ik ben nu toch op reis. Ik ga eerst een beetje rondkijken bij een paar andere koningshuizen. Misschien word ik toch nog wel verliefd op een knappe prins. Dan heb ik alles. Dan kan ik toch trouwen met de jongen van mijn dromen en heb ik ook nog een echte prins.

De prinses reist van koningshuis naar koningshuis en overal gaat het op dezelfde manier. In elk koningshuis is er wel een knappe prins van wie de prinses helemaal ondersteboven is.Elke keer laat ze zich overhalen tot een bruiloft en elke keer wordt ze in de weken voor het huwelijk zo onrustig dat ze in het diepst van de nacht vertrekt om door te reizen naar het volgende koningshuis.

Er worden in Griekenland steeds meer verhalen over haar verteld. De mensen zeggen dat er een sprookjesprinses is die de harten van knappe jonge prinsen kan betoveren en die vlak voor de bruiloft verdwijnt in de nacht om nooit meer terug te keren.En na een aantal jaren wordt de prinses legendarisch. De verhalen over de sprookjesprinses die de harten breekt van knappe jonge prinsen worden even beroemd als de oude sagen en legendes. De Legende van de Prinses en de Godin Venus

Dit is de legende van de prinses en de godin Venus, die nu over de prinses verteld wordt:

De godin Venus zwerft dromerig en romantisch door de Griekse bergen. Ze komt aan bij een meertje hoog in bergen en ze gaat lekker tegen een rots aan zitten, met haar voeten in het water, terwijl het maanlicht over het water schijnt.

Een herder komt uit het maanlicht tevoorschijn, maar hij ziet niet de godin Venus. De herder doet zijn kleren uit en zijn bruine en gespierde lichaam glimt in het maanlicht. Langzaam loopt de herder het water in en met rustige slag zwemt hij het meer in.

Venus kan zich niet bedwingen. Ze trekt al haar kleren uit en ze zwemt naar de herder in het maanlicht. De herder is meteen in de ban van de godin. Hij neemt haar in zijn armen en hij trekt haar naar de kant van het meer en de hele nacht bemint hij haar teder en hartstochtelijk.

Venus geniet van elk moment, maar als in de morgen de zon over de bergtoppen tevoorschijn komt, schrikt ze zich wezenloos. De andere goden mogen nooit te weten komen dat zij zich heeft gegeven aan een gewone herder.

Meteen spreekt ze een toverspreuk uit, zodat de herder zich de nacht zal herinneren als een droom en niet als iets dat echt gebeurd is. Daarna keert ze met lood in de schoenen terug naar de berg Olympus en ze durft de andere goden bijna niet aan te kijken. Maar Venus heeft geluk, want geen van de goden heeft iets gezien.

Als na een paar dagen geen van de goden iets gezegd heeft, wordt Venus weer rustig en ze begint de nacht al te vergeten. Dan krijgt Venus een nieuwe schok als ze merkt dat een nieuw leven in haar groeit en dat ze een liefdesbaby op de wereld zal brengen.

Venus gaat naar Zeus en zegt dat ze zich wil terugtrekken in de wouden van de Balkan om daar liefdesgedichten te schrijven.Daar brengt ze in het diepste geheim haar baby in de wereld. Een dag later verwisselt Venus de baby met de dochter van de koningin van Ambracia, die dezelfde dag geboren is.

Als de prinses ouder wordt, smeekt zij de godin Venus haar te erkennen als haar dochter, maar Venus wil daar niks van weten.

Dan zegt de prinses tegen Venus:'Jij bent de godin Venus, hoog op de berg Olympus en je geeft de mensen echte liefde.Ik word de sprookjesprinses op aarde en

ik zal de harten breken van de knapste zonen en prinsen van Griekenland.'

De prinses zal hier net zo lang mee doorgaan tot Venus haar erkent als haar dochter en de haar toegang geeft tot de godenwereld op de berg Olympus.

De Aanbidders van Venus

De godin Venus heeft de legende die over haar en de prinses verteld wordt nog niet gehoord en Venus heeft een heerlijk leventje. Ze wordt omringd door de machtigste goden van de berg, die allen haar hart willen veroveren.

Ten eerste heb je de oppergod Zeus, die haar steeds weer ten huwelijk vraagt. Maar Zeus is altijd serieus en vol plichtsbesef. Je kan nooit een keer met hem lachen. Een keer geeft Venus hem spontaan een warme kus op een feestje. Zeus deinst meteen achteruit en zegt: 'Venus, we kunnen elkaar pas in het openbaar kussen, als we officieel verloofd zijn.'

Op dat moment weet Venus dat ze nooit met Zeus zal trouwen. Ze wordt nog liever levend begraven. Maar Venus weet heel goed hoe handig het is als de oppergod achter je aanzit en ze houdt hem aan het lijntje om zo haar zin te krijgen als er weer eens 'Een Bijeenkomst van de Goden' is. Dankzij Zeus woont Venus in het mooiste paleis op de berg met een schitterend uitzicht.

Dan heb je Apolo, de god van de schoonheid, de jeugd en de fysieke kracht, maar Zeus noemt Apolo 'de god van de ijdeltuiten', omdat Apolo het grootste deel van de dag staat te pronken voor de spiegel. Apolo vraagt Venus bijna elke dag mee naar feestjes.

Apolo zegt: 'Venus, je moet vanavond mee naar een feestje, want jij bent de enige vrouw die mooi genoeg is om te passen bij mijn perfecte lichaam.'

Venus zegt: 'Maar mijn beste Apolo, er is niets in deze wereld mooi genoeg om te passen bij jouw perfecte lichaam.'

Apolo kijkt lang en aandachtig naar zichzelf in de spiegel.Apolo zegt: 'Je hebt gelijk Venus, wat kan mooier zijn dan mijn lichaam in de spiegel.'

Dan denkt Apolo heel lang na (voor zijn doen in ieder geval) en Apolo zegt: 'Venus, soms ben ik bang dat ik in het echt nog veel mooier ben dan in de spiegel en ik kan mezelf nooit in het echt bewonderen.'

Venus kijkt met grote ogen naar Apolo en zegt: 'Apolo, geloof me, als je jouw spiegelbeeld gewend bent, is het echt ongelooflijk om te zien hoe je in het echt bent.'

Apolo knikt en probeert zijn hoofd zo uit te rekken en te draaien dat hij zichzelf kan bekijken, maar dat lukt niet. Apolo denkt weer lang na en zegt: 'Het is de tragiek van mijn leven.'

Venus zegt: 'Apolo, je kan een groot man herkennen aan de tragiek die hij met zich meedraagt'.

Maar ondertussen denkt Venus: 'Die Apolo is helemaal gek en ik ga nooit met hem naar een feestje.'

Dan heb je nog Dionysos, de god van de passie en hartstocht.Als jonge man is Dionysos onstuimig en knap en hij doet alles om Venus te kussen, maar omdat Dionysos ook elke andere mooie vrouw probeert te kussen, is Venus te trots om daaraan toe te geven.Als Dionysos ouder wordt, ziet hij er steeds pafferiger en onverzorgder uit en de blik in zijn ogen wordt steeds troebeler. Het kost Venus geen moeite meer om hem af te wijzen.

Dionysos zegt: 'Venus, alsjeblieft laat me je kussen.'

Venus zegt: 'Dionysos, ik ben de godin van de liefde. Als ik nu de godin van de bordelen was, zou ik je verzoek zeker niet kunnen weerstaan.'

Dionysos zegt: 'Maar Venus, jij bent de vrouw van mijn dromen.'

Venus haalt 3 koperen stuivers uit haar buidel en gooit de muntjes bij Dionysos op tafel.

Venus zegt: 'Mijn beste Dionysos, dit moet genoeg zijn voor elke vrouw in Griekenland die echt bij jou past.'

Dionysos wordt woedend. Hij pakt 1 stuiver en gooit die naar Venus.Dionysos zegt: 'Dit moet genoeg zijn om . . . .

Dan wordt Dionysos zo grof en onaangenaam dat Venus besluit hem nooit meer een blik waard te keuren en ze heeft er spijt van dat ze ooit heeft overwogen om Dionysos te kussen.

Zo leeft Venus op de berg Olympus omringd door goden die haar begeren, maar als de andere goden horen over haar romantische nacht met de herder verandert alles.

Venus hoort van de Legende

Als Venus hoort wat er over haar en de herder wordt gezegd, stikt ze bijna van woede.Venus wil door de goden en de mensen worden gezien als onweerstaanbaar mooi en verleidelijk, maar ook als onaantastbaar en onbereikbaar. Ze wil de droomvrouw zijn, die niemand kan krijgen. Maar door deze roddel, is haar hele reputatie naar de Filistijnen.

Zeus zegt haar nog wel vriendelijk goedendag, maar vermijdt verder elk contact. Hij is bang voor zijn eigen reputatie. Wat zullen de mensen zeggen als ze horen dat de vrouw van zijn dromen hem afwijst, maar wel ligt te rotzooien met een naaktloper in een modderpoel. Zeus heeft er een nacht van wakker gelegen.

Apolo begint nu steeds te grijzen als hij haar ziet en begint te neuriën: 'De herdertjes lagen bij nachte, zij lagen bij nacht in het veld . .

Dionysos had allang alle hoop opgegeven Venus te versieren, maar nu heeft hij weer nieuwe moed.

Dionysos zegt: 'Venus, alles wat die herder kan, doe ik beter.'

En dan zit hij haar zo onbeschaamd aan te kijken dat Venus bijna fysiek misselijk wordt.

Venus kan bijna niet geloven dat de prinses het voor elkaar heeft gekregen om haar leven zo in de war te sturen.Venus is zo woedend dat ze haar derde, laatste en meest afschuwelijke toverspreuk uitspreekt over het leven van de prinses.

Venus zegt:'Prinses, jouw liefde voor de herder, die ik jou heb gegeven, zal jou je hele leven alleen maar ongelukkig maken.

De Prinses wordt Zwerfster

De Prinses weet niets over de godin Venus en ze weet niet wat er over haar gezegd wordt.Voor haar is echte liefde een onschuldig spelletje dat ze heeft leren spelen in de paleistuinen van Ambracia.

Dat de goden en de mensen over haar praten, dat ze harten breekt en koninkrijken doet wankelen, kan ze niet geloven.Wat de prinses wel merkt is dat ze nergens meer wordt toegelaten en dat de poorten van de Griekse koningshuizen voor haar gesloten blijven en dat ze nergens meer welkom is.

De prinses reist van koningshuis naar koningshuis, maar overal blijven de poorten gesloten. Elke koning in Griekenland is bang dat zijn zoon betoverd wordt en dat zijn hart wordt gebroken.

Haar vader heeft de prinses een doosje met gouden munten gegeven, maar dit doosje raakt langzaam leeg.Om alles te kunnen betalen, verkoopt ze eerst haar juwelen, dan haar koets en paarden en tot slot haar mooiste kleren. De bedienden verlaten haar een voor een en op het laatst blijft ze alleen over zonder geld, zonder vrienden en zonder haar mooie spulletjes.

De prinses zwerft langs wegen en velden, ze steelt druiven en olijven uit de velden of ze vindt een stuk met brood langs de weg.Haar kleren zijn oud en gescheurd, de haren staat alle kanten op en haar gezicht wordt bruin en verweerd.Ze wordt vies, wild en mager en ze praat in zichzelf. Als ze zegt dat ze een prinses is, wordt ze uitgelachen en uitgejouwd en weggejaagd.

Zo verandert de prinses langzaam in een zwerfster. Ze slaapt langs de kant van de weg of in schuurtjes en ze eet wat ze kan krijgen. Niemand praat meer tegen haar.

Toch is haar leven niet zo afschuwelijk als je zou denken.Het leven dat ze leidt dringt steeds minder tot haar door en ze leeft meer en meer in haar eigen fantasiewereldje.

Terwijl ze zich probeert warm te houden onder de sterrenhemel, droomt ze dat ze in de armen van de herder ligt en samen met hem de sterren telt.

Als ze haar gloeiende voeten met blaren in een koude bergbeek probeert af te koelen, droomt ze dat ze liefdevol zit toe te kijken hoe haar kinderen aan het spelen zijn in de beek.

Als ze koud en hongerig is, droomt ze dat haar kinderen buiten spelen in de sneeuw en dat zij in een lekkere warme berghut soep voor hen staat te koken.

Zo verstrijken een aantal jaren en uiteindelijk besluit ze terug te keren naar het dorp, waar ze de herder ontmoet heeft en die nu aldoor in haar gedachten is.

De tocht van Ambracia naar Thebe was snel en comfortabel in een gouden koets, maar de tocht terug naar haar geboortestreek is lang en vol ontberingen. Als ze daar eindelijk aankomt, is ze totaal veranderd en ziet ze er oud, moe, ziek, verwilderd en verlopen uit.

De Prinses keert terug in het Dorp

In het dorp van de herder is er niemand die de prinses herkent. Maar de mensen zijn vriendelijk en minder afwijzend dan in de stad.Ze zijn geen zwervers gewend en zeker geen vrouwen en ze behandelen haar niet slecht. Ze laten haar rustig slapen in een schuurtje vlak buiten het dorp en er is elke dag wel iemand die haar een restje soep geeft of een homp brood met kaas.

Het is herfst. De oogsttijd is in volle gang. De mensen zijn vrolijk en in het dorp is het overdag in de zon nog heerlijk warm.De meeste tijd zit de prinses op het marktplein in de zon. Ze kijkt rond of ze de herder ergens ziet lopen. Ze schrikt als ze zichzelf ziet in de spiegel. Ze besteed weer iets meer tijd aan haar uiterlijk, maar zoals vroeger zal het nooit meer worden.

De prinses denkt: 'Ach, het is toch maar een herder. Hij mag al blij zijn dat hij een prinses krijgt, ook al ben ik nu een zwerfster.'

Soms vraagt ze aan de mensen in het dorp of ze de herder kennen, maar de meeste mensen hebben geen zin om met een zwerfster te praten en anderen ontwijken haar vragen. Soms ziet ze verdriet in hun ogen, maar daar wil ze niet verder over denken. Ze heeft al zoveel verdriet in haar leven dat ze niet kan geloven dat het nog erger wordt.

De oude Vrouw

In het dorp woont de oude vrouw. Het gezicht van de oude vrouw is droog en doorgroefd als het zand en de rotsen in de woestijn. Maar als de oude vrouw haar ogen opslaat zijn die donker en zwart en ze glinsteren als kolen. De oude vrouw praat niet veel, maar ze kijkt diep in de harten van de mensen en niets ontgaat haar scherpe blik.

De mensen in het dorp noemen haar de oude vrouw en zover de mensen zich herinneren is zij er altijd geweest en is ze altijd oud geweest. Zelfs de andere oude mensen in het dorp kunnen haar niet anders herinneren dan als oud.

De volwassenen in het dorp behandelen haar met respect en zelfs met ontzag, maar de kinderen noemen haar een heks en zijn bang voor haar.

De Prinses en de oude Vrouw

De oude vrouw gaat naar de prinses toe en kijkt haar diep in de ogen. De oude vrouw zegt: 'Ik zal jou vertellen over de herder.'De oude vrouw gaat naast haar zitten op het marktplein en ze vertelt de prinses het hele verhaal. . .

'Nadat de prinses vertrekt uit het dorp, kan de herder niet geloven dat ze voor altijd is vertrokken uit zijn leven en dat hij gewoon zal trouwen met een meisje uit het dorp. De herder heeft maar een simpel leven geleid. De enige liefde die hij ooit gekend heeft is een warme maaltijd van zijn moeder, of de trouw van een hond die met hem de kuddes bewaakt of de lach van een meisje uit het dorp.

Op de soort liefde die alleen een sprookjesprinses kan geven,is hij niet voorbereid en hij kan daar ook niet mee omgaan. De herder kent alleen het dorp en de weides en de bergen rond het dorp.

Als de prinses is vertrokken, denkt de herder dat ze is verdwaald in de bergen rond het dorp, net zoals een van zijn geiten soms verdwaalt na een sneeuwstorm. Hij besluit haar te gaan zoeken en hij is ervan overtuigd dat hij haar ergens zal vinden, bibberend en angstig, in een van de grotten of hoog in de bergen, net als een van zijn geiten.

Hij droomt ervan dat hij haar zal meenemen naar een van de hutten hoog in de bergen en dat hij haar daar zal verzorgen en dat de prinses dan altijd bij hem zal blijven.

De herder staat elke morgen vroeg op en tot diep in de nacht zwerft hij door de bergen om te zoeken naar de prinses. De herder gaat alle plekjes af die hij kent en als hij haar niet vindt, gaat hij steeds verder en hoger en dieper de bergen in naar plekjes waar nooit iemand komt. Na enkele weken is hij op bijna alle plaatsen geweest die hij kent.Er is nog een plaats die hij heeft overgeslagen en dat is de kloof. Omdat de herder overal is geweest en dat de enige plek is

waar hij niet is geweest, denkt de herder dat de prinses dus daar in de kloof moet zijn.

De kloof ligt op een halve dag lopen van het dorp. Als je vanaf de rand in de kloof kijkt, zie je zwarte scherpe rotsen, die steil naar beneden lopen. Het is niet mogelijk om de bodem van de kloof te zien. Het enige dat je ziet is een zwarte en mistige afgrond, die oneindig diep lijkt te zijn.

In het dorp is er sinds mensheugenis niemand meer in de kloof afgedaald, maar nu is de herder vastbesloten om in de kloof af te dalen in de vaste overtuiging dat hij de prinses daar zal vinden.Heel vroeg in de ochtend vertrekt de herder met zijn beste touwen naar de kloof.

Vastberaden en vol hoop daalt hij af. Hij klimt rustig maar in snel tempo langs de scherpe en steile rotsen. Na een afdaling van enkele uren, komt hij aan op de bodem van de kloof. De herder zoekt in alle hoekjes van de kloof naar de prinses, maar hij vindt haar nergens.

Het enige dat hij vindt zijn nog meer scherpe rotsen en kloven en de geraamten en kadavers van schapen, geiten en gemzen, die zijn uitgegleden en zijn omgekomen in de kloof. Uren blijft hij zoeken naar de prinses totdat hij moe, koud, hongerig en wanhopig is en hij besluit terug te klimmen uit de kloof.Zijn stemming is totaal veranderd nu zijn laatste hoop is verdwenen en hij begrijpt dat de prinses voorgoed uit zijn leven is verdwenen.

Hij klimt nu niet meer rustig en voorzichtig, maar roekeloos en vol risico springt hij van steen tot steen, zonder zich goed vast te binden of om de tijd te nemen om de meest veilige route te kiezen.Halverwege de klim gebeurt wat bijna onvermijdelijk is.

Na de zoveelste wilde sprong, grijpt hij met zijn hand naar een uitstekende steen, die afbrokkelt en de herder stort honderden meters naar beneden. Tijdens zijn val is de herder niet meer ongelukkig. Het enige waar hij nog aan denkt zijn de ogen van de prinses die hem warm toelachen. Dan valt hij te pletter op de harde rotsen van de kloof. Zijn schedel ligt doormidden en hij breekt al zijn botten.

Maar het vreemdste moet nog komen . . .' zegt de oude vrouw en hier houdt ze even op met praten om haar hoofd te schudden, '. . . na zijn val in de kloof zeggen de mensen dat je aan de rand van de kloof nog steeds heel in de verte, in de diepte van de kloof, de stem kan horen van de herder, die zoekt naar de prinses, die hij verloren is.'

De prinses luistert naar het hele verhaal, en als ze hoort over de val van de herder, is het alsof er een mes door haar hart wordt gestoken, maar als ze hoort dat de stem van de herder nog gehoord wordt, leeft ze weer op.

Ze wil weten van de oude vrouw hoe ze bij de kloof kan komen. De oude vrouw waarschuwt dat de bergen niet meer veilig zijn zo laat in de herfst en dat de eerste sneeuwstormen er al aan komen. De prinses wil niet luisteren en vertrekt met snelle pas.

De oude vrouw zegt: 'Ga met God, mijn kind'.Maar de prinses hoort haar al niet meer.

De oude vrouw kijkt haar na. Ze heeft diep in het hart van de prinses gekeken. Ze vermoedt wat er gaat gebeuren, maar ze doet niks. Ze is oud. Ze ziet veel, maar ze probeert niet meer om het lot van de mensen te veranderen.

De Prinses en de Kloof

Na een rusteloze tocht van enkele uren,

komt de prinses aan bij de kloof. De prinses gaat zitten aan de rand van de kloof en luistert aandachtig. Dan hoort ze heel ver weg in de diepte van de kloof de stem van de herder. De stem klinkt ijl en niet menselijk, en is gevuld met wanhoop en verlangen.

Als de prinses de stem van de herder hoort, gebeurt er iets dat in al die jaren van ellende niet gebeurd is. Haar hart breekt. De prinses begint te huilen zoals ze nooit eerder in haar leven gehuild heeft.

Ze denkt terug aan de jaren van haar kindertijd toen haar leven nog onbezorgd was en vol hoop. Ze denkt aan alle dromen die ze had, en hoe gelukkig ze was en vol verlangen naar het leven dat voor haar lag.

En nu zit ze daar als een zwerfster hoog in de bergen bij een kloof en ze voelt zich als een van de zwerfhonden uit haar kindertijd. Het ene moment is ze schuw en angstig en dan is ze weer fel en boos en dan weer zo wanhopig dat ze zou willen janken.

Soms moet ze wegrennen voor de mensen die haar wegjagen en is ze al blij met een stuk brood en een warm plekje om te slapen.Ze kan niet geloven dat dit is wat van haar leven is gekomen en ze kan niet begrijpen wat er met haar gebeurd is.

Ze huilt en huilt en de tranen stromen langs haar wangen naar beneden, maar de tranen brengen geen opluchting. Ze voelt de wanhoop in haar hart alleen maar sterker en dieper worden.Haar hart wordt koud en donker en eenzaam als de kloof.

3 dagen en 2 nachten zit de prinses roerloos bij de kloof en al die tijd blijft ze huilen om alles wat haar leven haar gebracht heeft. De derde nacht begint het te sneeuwen en de prinses weet dat dit haar laatste kans is om op te staan om terug te lopen naar het dorp, maar er is niks meer om naar terug te lopen en de prinses heeft niet de moed en de wil om overnieuw te beginnen met haar leven.

De hele nacht blijft het sneeuwen en vriezen en als de zon de volgende dag boven de bergen opkomt, zijn alle bergen besneeuwd.

Het landschap is adembenemend mooi en puur en fris, maar tot de prinses dringt dit niet meer door. Ze leeft nu helemaal in haar eigen wereldje en de buitenwereld maakt op haar geen indruk meer.

Ze is al bijna doodgevroren. De tranen vormen een laagje met ijs over haar wangen. Met haar laatste krachten komt ze overeind en stapt ze de kloof in, zodat ze in ieder geval na haar dood wordt verenigd met de herder.

De Kloof

Na dood van de prinses verandert de kloof.Eerst trekt de donkere zwarte mist op. En als na de winter het voorjaar aanbreekt, groeien overal in de kloof, tussen de scherpe rotsen, de mooiste wilde bergbloemen.

En als je heel goed luistert, kan je heel ver, in de diepte van de kloof ,de vrolijke onbezorgde lach horen van de sprookjesprinses.

Het utopisch kapitalismeEen levensfilosofie voor de postmoderne tijd

Inhoud

1. De creatieve ondernemingStijgende productiviteit door nieuwe technologieHet moderne bedrijfslevenDe creatieve onderneming

2. Blitzkrieg economicsDe VS, een dynamische groei-economie Statisch economisch denken in EuropaEen kapitalistisch manifestEuropa als economisch concentratiekampDe wonderkinderen van het kapitalismeDe grootmachten in wordingHet einde van de geschiedenisHet vrije Westen

3. Het vrije Westen en de Islam11 septemberEen worst case scenarioEen best case scenarioHaatextremisme in de Arabische wereldDe Arabische wereld in 2030

4. God bless America the beautifulHet ontstaan van een wereldcultuurAmerikaDe wereldcultuur en de creatieve ondernemingEuropa en de wereldcultuurDe andere wereldcultuurDe dark side van de wereldcultuur

5. Kapitalisme als levensstijlKapitalisme en egoïsmeKapitalisme en creativiteitDe basis van creativiteitDe culturele revolutie in EuropaKapitalistisch onderwijsHet hoogbegaafde kapitalismeHet utopisch kapitalismeKapitalisme en de milieucrisis

6. Het gebruiken van persoonlijke ervaringVan ervaring naar productConclusie

7. TrendanalyseTrendanalyse door Faith PopcornJe eigen trendanalyse

8. Spelen met conceptenHet hondje zegt waf

De agrarische sectorDe natuurHet gevangeniswezen

9. De toekomst voorspellenHet voorspellen van de toekomstMethoden om veranderingen te analyserenVeelgemaakte fouten

10. De komende tien jaarEen tijdperk van grenzeloze economische groeiVan 2000 naar 2010Het leven in 2020

11. Uit de nieuwe wereldNa 2020Virtual realityGezondheid en voedingNanotechGenetische manipulatieKlonenPsychologische ontwikkelingDe nieuwe mens

NawoordSchopenhauer over stijl

Inleiding

Mensen gaan op survival in de Ardennen, Lapland en Alaska.

Ze beklimmen bergen en ze springen uit vliegtuigen en van bruggen en gebouwen. Ze besluipen leeuwen, grizzly's en ijsberen.

Wetenschappers leggen dit uit en zeggen dat het komt omdat de moderne mens in zijn dagelijkse leven spanning mist en zo het gevaar opzoekt dat nu ontbreekt.

Maar u lacht en u weet beter. Vergeleken met het moderne leven is survival een oase van rust en ontspanning.

Wat is een weekje bergen beklimmen vergeleken met een drukke baan, twee kleine kinderen en een hulpbehoevende moeder?

Wat zijn de ongemakken van het wild kamperen vergeleken met de ongemakken van het openbaar vervoer en het moderne verkeer?

Wat is de ellende van verdwalen in het oerwoud vergeleken met de ellende van een computernetwerk dat het begeven heeft?

Wat is de dreiging van een grizzly vergeleken bij de dreiging van criminaliteit en een terroristische aanslag?

U weet dat er maar een echte jungle is en dat is het leven in de 21e eeuw.

Tijdens uw opleiding kreeg u wat marketing en economie maar nu weet u dat u nooit bent ingelicht en zeker niet bent voorbereid op de wereld waarin u nu leeft.

Dit boek geeft u een basis om op een realistische en scherpzinnige manier over deze tijd na te denken.

1. De creatieve onderneming

De tijgerin neemt haar jongen mee en leidt ze door de jungle. Ze leert haar jongen sporen zoeken en jagen. Tevreden spinnend kijken de jongen op naar hun moeder, genietend van de wereld om hen heen. Maar er is niemand die u leert overleven in uw wereld.U kent alleen de naam en dat is 'de nieuwe economie'. Maar u weet beter, het is de nieuwe jungle.

- Stijgende productiviteit door nieuwe technologieElk tijdperk heeft een aantal specifieke kenmerken en in de jaren '90 werden die specifieke kenmerken in één woord samengevat met 'de nieuwe economie'.

Hoewel opvattingen over de nieuwe economie van jaar tot jaar veranderen, is de kern en de essentie van de nieuwe economie al die jaren hetzelfde gebleven.Door de toepassing van nieuwe technologie stijgt de productiviteit en kan de economie sneller groeien.

De productiviteit in het bedrijfsleven stijgt door slim gebruik te maken van allerlei netwerken zoals het internet.De nieuwe economie is dus gebaseerd op een nieuwe infrastructuur en de mogelijkheid om informatie via netwerken te verspreiden. Wat olie is voor de industriële samenleving, zijn deze netwerken voor de nieuwe economie.

- Het moderne bedrijfsleven

Gespecialiseerde bedrijven in intelligente netwerkenEen traditioneel bedrijf doet alles zelf. Het bedrijf ontwerpt het product zelf, het bedrijf financiert het product zelf, het product wordt gemaakt in de eigen fabriek en het product wordt door het bedrijf zelf verkocht aan de klanten.

Een modern bedrijf beperkt zich tot kerntaken en streeft binnen die kerntaken naar de absolute wereldtop en naar het marktleiderschap. Dit wordt omschreven als 'the survival of the focused'.

Deze specialisatie tot de kerntaken is mogelijk doordat moderne bedrijven onderdeel zijn van een 'network of excellence'. Dat is een netwerk van relaties waar het bedrijf mee samenwerkt.

Een modern bedrijf kan bestaan uit een paar honderd wetenschappers die een nieuwe technologie ontwikkelen. Het netwerk waarbinnen het bedrijf opereert bestaat bijvoorbeeld uit:- Een venture capitalist. Die levert het kapitaal en begeleidt de hele beginfase van het bedrijf.

- Een contract manufacturer die nauw met het bedrijf samenwerkt en die de producten op contractbasis produceert. Over een aantal jaren zijn fabrieken in Europa en de VS alleen nog als monumenten te bezichtigen. Veel toonaangevende Amerikaanse hightechbedrijven maken geen product meer zelf en besteden de productie uit aan gespecialiseerde bedrijven en de productie wordt verricht in China.

De marketing, de design, het onderzoek, het ontwikkelen van nieuwe technologie e.d. gebeurt nog in het welvarende westen, maar de hele productie wordt uitbesteed aan lagelonenlanden.

- Andere bedrijven in het netwerk zijn bijv. een reclamebureau, een uitzendbureau, een accountant, een advocatenkantoor, catering en een transportbedrijf.

Het is dus niet meer goed mogelijk om precies af te bakenen waar een modern bedrijf begint en waar het ophoudt. Dit is kenmerkend voor een bedrijf dat opereert in een netwerkeconomie.

- De creatieve onderneming

De nieuwe economie en de opkomst van AziëDe trend van de 21ste eeuw is de opkomst van Azië als centrum van de wereldeconomie.Een aantal jaren leek de nieuwe economie een antwoord van het westen te zijn op die trend. Door steeds razendsnel nieuwe technologie te ontwikkelen kunnen we Azië een stap voor blijven en letterlijk te slim af zijn.

Inmiddels is dit scenario niet meer realistisch. China en India ontwikkelen zich razendsnel en ook het aantal zeer hoog opgeleide werknemers stijgt razendsnel. Het zal niet lang meer duren of het zwaartepunt van technologische dynamiek gaat kantelen en verschuiven naar Azië.Het onvermijdelijke van deze ontwikkeling heeft een soort diepgaand pessimisme veroorzaakt, bijna alsof het westen een onafwendbare natuurramp te wachten staat.Er zijn ook commentaren die erop wijzen dat het westen zijn eigen kracht niet goed begrijpt en dat we er veel beter voorstaan dan we zelf denken.

De lessen van NikeAzië is al tientallen jaren in staat om goedkoop en efficiënt de perfecte sportschoen te maken. Dus zou je verwachten dat een merk als Nike door de Aziaten wordt weggeconcurreerd.Toch is dat niet de realiteit. Nike gebruikt Azië om de schoenen supergoedkoop te laten maken in sweatshops. De Aziaten verdienen bijna niks en het grote geld wordt verdiend door Nike en de westerse sportwinkels. Door de goedkope productie in Azië krijgt de westerse consument ook nog eens een goedkope sportschoen.

Voor het verkopen van een sportschoen, moet je precies de nieuwste trends kunnen lezen, moet je daar op inspelen met nieuwe producten die daar perfect op aansluiten, die producten moeten een perfecte design hebben, met de perfecte reclamecampagne en deze producten moeten een populaire merknaam hebben.Azië kan wel een goede sportschoen maken, maar Azië slaagt er niet in om een populaire sportschoen op de markt brengen.

In bijna alle sectoren en voor bijna alle producten is een vergelijkbaar verhaal te houden.Japan was in de jaren ’80 van de 20ste eeuw op technologisch gebied helemaal geweldig,

maar in de jaren ’90 was de trend om die technologie te vertalen in hoogwaardige dienstverlening aan het bedrijfsleven.Om dit met succes te doen, moet je steeds perfect inschatten wat de nieuwste trends in het bedrijfsleven zijn en moet je daar steeds heel dynamisch en creatief op inspelen met precies die dienstverlening die het bedrijfsleven wil.Er is geen Japans bedrijf die dat voor elkaar krijgt. De Japanse hightech bedrijven hebben zich gericht op het steeds efficiënter produceren van consumentenelektronica en alle Japanse hightech bedrijven zijn in de jaren ‘90 weggezakt.

Azië en de populaire cultuurHoe diep en onoverbrugbaar de kloof voor Azië is om hoogwaardige technologie te vertalen in populaire producten, blijkt nog veel duidelijker als je kijkt hoe Azië scoort in de populaire cultuur.

In 50 jaar popgeschiedenis is Azië er niet in geslaagd om ook maar 1 wereldhit te scoren. Je kan China wel vragen om 10000 violisten op te leiden die technisch gezien goed genoeg zijn voor de beste orkesten van de wereld.Maar je kan China niet vragen om één discoliedje te maken dat een nummer 1 hit wordt in het westen, want dat kunnen ze niet.

Een nummer 1 hit in deze tijd maak je bijvoorbeeld door een melodietje van Mozart een housebeat te geven. Op die housebeat laat je een zwarte gangster een of andere tekst zingen en daar zet je weer een katholiek kinderkoortje tegenover dat 'Ave Maria' zingt.En dat alles verpakt in de perfecte videoclip.Geen Aziaat die dat voor elkaar krijgt.

Ook als je kijkt naar het voetbal is het resultaat bijna onbegrijpelijk mager.Als je individuele Aziatische voetballers zou testen, zullen ze op alle mogelijke meetbare eigenschappen, zoals techniek, fysiek, e.d. fantastisch scoren. En toch is er in de hele geschiedenis van het voetbal niet één echte Aziatische stervoetballer.Wat een stervoetballer onderscheidt van een middelmatige voetballer is een complexe mengeling van stijl, authenticiteit, genialiteit, magie, zelfvertrouwen, uitstraling, spelplezier, creativiteit, individualiteit, onverzettelijkheid en het vermogen om op beslissende momenten zijn beste voetbal te laten zien. Op een of andere manier is dat bij Aziatische voetballers niet aanwezig.

Consumenten willen producten die verhalen vertellen, die magisch zijn en die inspireren.Yves Behar, brand wizard

Omdat de consument juist wel producten wil die magical zijn, slaagt Azië er maar zelden in om populaire brands en innovatieve producten te ontwikkelen. Er zijn natuurlijk wel wat uitzonderingen zoals de walkman en Playstation van Sony en de Wii van Nintendo, maar het blijven voorlopig de uitzonderingen.Een verklaring is dat Azië etnisch en cultureel veel homogener en traditioneler is dan een open en multiculturele samenleving als de Verenigde Staten en dat dit ten koste gaat van de creativiteit.

Cocktail-innovatieDe essentie van de kracht van het westen is dus de creatieve onderneming.

Deze ondernemingen weten steeds precies hoe de markt zich ontwikkelt en spelen daar steeds op in met innovatieve producten die precies zijn wat klanten zoeken en willen hebben.

Als ik mijn klanten had gevraagd wat ze willen hebben, hadden ze gezegd een sneller paard.Henry Ford (pionier van de auto)

Hoogwaardige technologie is wel onderdeel van het product, maar is niet het belangrijkste. In feite kan je het ontwikkelen van hoogwaardige technologie voor een deel uitbesteden aan hightech sweatshops in Azië.

Het belangrijkste voor een onderneming is dat de onderneming steeds een perfecte mix is van het lezen van de trends, het ontwikkelen van precies de passende innovatieve producten, het toepassen van de juiste technologie, de perfecte design, het goede merkimago en de passende reclamecampagne.Dat is cocktail-innovatie. Het succes van een product hangt niet af van een specifiek element, maar van het precies goed combineren van een aantal zaken. Deze mix van kwaliteiten is wel te vinden bij met name de Amerikaanse bedrijven, maar niet bij Aziatische bedrijven en om die reden is Azië geen bedreiging voor de hegonomie van het westerse bedrijfsleven. Een middelmatig bedrijf maakt een product.Een topbedrijf creëert een magisch universum.Lucy

Voorbeelden: Apple en NintendoApple is één van de pioniers van het computertijdperk en was o.a. het bedrijf dat de muis introduceerde. Uiteindelijk is het bedrijf echter verpletterend verslagen door Microsoft. Apple maakt een computer met eigen hardware en software. Microsoft maakt alleen software die door elke computermaker gebruikt kan worden. Het werd dus Apple in zijn eentje tegen alle andere computermakers die allemaal Windows gebruiken. Als gevolg van deze strijd werd Apple een marginale computermaker met een paar procent marktaandeel.

Oprichter Steve Jobs werd eruit gezet, o.a. omdat hij door zijn obsessie voor kwaliteit de computers van Apple veel te duur maakte. Zo wilde Jobs dat de computers er niet alleen van buiten, maar ook van binnen superelegant uitzagen (voor de onderhoudsmonteur als het ware).Begin jaren ’90 voorspelt hij dat de toekomst van Apple ligt bij de consumentenelektronica. Hij voorziet dat software een steeds belangrijker rol gaat spelen in deze branche en dat Apple één van de weinige bedrijven is die ervaring heeft om hoogwaardige software te combineren met hardware en een perfecte design.De raad van commissarissen heeft genoeg van al zijn dromen zonder resultaten en hij wordt eruit gegooid. In veel interviews met zakenmannen in die tijd wordt Jobs bijna

standaard genoemd als een anti-voorbeeld: de man met veel dromen en visie, maar zonder resultaten.

In 1998 keert Jobs weer terug bij Apple. Michael Dell geeft hem het advies om de tent te verkopen en de opbrengst terug te geven aan de aandeelhouders.Het wordt echter een ongekende successtory, niet op het gebied van computers, maar wel in de consumentenelektronica (en precies op de manier die hij voorzien had).Deze markt wordt volledig gedomineerd door de Aziaten met bedrijven zoals Sony en Samsung. De bestseller is echter de iPod van Apple.De Aziaten zijn meer ingenieur, terwijl Apple helemaal op de klant gericht is. De producten van Apple zijn simpel, elegant en zeer gebruikersvriendelijk. Apple heeft de iPod ook succesvol geïntegreerd met iTunes, wat de iPod extra aantrekkelijk maakt.

Jobs: 'Apple neemt complexe technologie en maakt die simpeler en gemakkelijk te gebruiken.'Jobs wordt door Businessweek gekozen tot zakenman van het jaar.

Jobs is ook een meester in de beperking. Hij werkt met zeer kleine teams van supertalenten en beperkt zich tot een paar killer products.

Jobs: 'Ik ben net zo trots op de producten die we niet maken als op de producten die we wel maken.'

Een ander bedrijf dat in zijn manier van werken iets heeft van Apple is Nintendo en het succes van de Wii. Het innovatieve van de Wii is niet dat er nieuwe technologie is ontwikkeld, maar juist dat er is gekozen voor al bestaande vrij ouderwetse hightech.

Een tweede baanbrekend idee is dat Nintendo niet heeft geprobeerd om de Playstation en de X-box te overtreffen, maar dat het bedrijf zich richt op de groep van mensen die eigenlijk geen interesse heeft in games en gamen, zoals bejaarden en vrouwen.

Dit past ook bij Nintendo’s bedrijfsfilosofie van ‘the Red Ocean and the Blue ocean’.In de Red Ocean maakt een bedrijf hetzelfde dat andere bedrijven ook maken, wat leidt tot een verschrikkelijke concurrentiestrijd op leven en dood en lage winsten. In de Blue Ocean is een bedrijf zo innovatief dat het producten maakt die zo uniek zijn dat er helemaal geen concurrenten zijn.

Een derde aspect is dat Nintendo, net als Apple, gebruik maakt van netwerk-innovatie. Het bedrijf kijkt wereldwijd goed rond en steelt als het ware alles bij elkaar dat het nodig heeft.Het resultaat is de Wii: superleuk vrij goedkoop hightech speelgoed dat iedereen wil hebben.

2. Blitzkrieg economics.De tijger balt al zijn energie en kracht samen en in een explosieve aanval wordt zijn prooi verscheurd.

- De VS, een dynamische groei-economie Aan het einde van de jaren '80 leek het alsof de VS zijn leidende positie had verloren aan de nieuwe industriële grootmachten Japan en Duitsland.Amerika werd bekend om de hoge misdaad, de getto's en de daklozen. Toch vond in deze tijd ook de ommekeer plaats met de opkomst van 'the Californian empire' met Silicon Valley als 'het Athene van het informatietijdperk'.

Silicon Valley is het hart van de nieuwe economie. Het is een uniek netwerk van gespecialiseerde dienstverlening, dynamische kleine bedrijfjes, grote hightech bedrijven, risicodragend kapitaal, een topuniversiteit en een selectie van de meest getalenteerde mensen uit de hele wereld. De dynamische en unieke wisselwerking tussen de verschillende delen van het netwerk leiden steeds tot nieuwe ontwikkelingen, die de kwaliteit van het netwerk verder verbeteren.

Tijdens de jaren '80 zijn vele bedrijven uit de traditionele industrie in de VS gesloten. In eerste instantie legden veel mensen de nadruk op de negatieve gevolgen, zoals de massaontslagen en de dakloze gezinnen.Terugkijkend op deze jaren wordt nu de nadruk gelegd op de positieve effecten. De industrie is in deze periode gemoderniseerd en kapitaal en arbeid zijn vrijgemaakt om te investeren in de groeisectoren van de nieuwe economie. Dat is 'Blitzkrieg economics'.

Een militaire Blitzkrieg houdt in dat een maximum aan militaire slagkracht wordt geconcentreerd op een klein deel van de vijandige defensie om zo een snelle doorbraak te forceren die een veldslag kan beslissen.

Blitzkrieg economics wordt gedefinieerd als een maximale concentratie van talent en kapitaal in sectoren met een maximale groeipotentie om zo een aantal technologische doorbraken te forceren die van invloed zijn op de hele economie. Dit geeft de economie een maximum aan dynamiek en kan leiden tot hoge groei.

De Amerikaanse economie in de jaren '90 voldoet aan de definities van Blitzkrieg economics.In razendsnel tempo is talent en kapitaal overgeheveld van de noodlijdende industrie naar de dynamische groeisectoren in de nieuwe economie.De motor van dit proces zijn de beste universiteiten van de wereld met de beste talenten uit de hele wereld en durfkapitalisten die dit talent overstelpen met budgetten om nieuwe baanbrekende bedrijfjes op te zetten. Dit heeft ertoe geleid dat de VS wereldwijd marktleider zijn geworden in bijna elke groeisector van betekenis.Daarbij wordt productie verhogende technologie razendsnel verspreid over alle sectoren van het bedrijfsleven en ook naar de overheid, het onderwijs en de gezondheidszorg.Hierdoor stijgt de arbeidsproductiviteit razendsnel en blijft het groeipotentieel van de VS hoog.

Het heeft er ook toe geleid dat het beste talent uit de hele wereld nu vertrekt naar de VS om daar te werken en bijna al het internationale spaargeld komt nu terecht in de VS, omdat bedrijven en beleggers uit de hele wereld daar het hoogste rendement verwachten.

Landen als Israel en India bulken van het talent maar dit vertrekt naar de VS en deze landen worden hightech koloniën van de VS. Dit betekent dat de VS steeds beschikt over het beste talent uit de hele wereld.Het betekent ook dat het succes van de Amerikaanse economie steeds meer is gebaseerd op een internationale scène van hightech talent en letterlijk honderdduizenden Aziaten vertrekken naar de VS en zijn belangrijk voor de toekomst van de nieuwe economie in de VS.

Dit betekent niet dat de Amerikaanse economie zonder problemen is.Amerikaanse gezinnen en de overheid zijn helemaal in de economische dynamiek meegegaan en hebben zich zwaar in de schulden gestoken. Europese analisten beschrijven de Amerikaanse economie als een kredietzeepbel die elk moment uit elkaar kan spatten en zien de Amerikaanse economie als 'an accident waiting to happen'.Deze economen onderschatten echter systematisch de dynamiek van de Amerikaanse economie. In een dynamische groei-economie stijgen steeds de lonen en de prijzen van huizen en aandelen en op deze manier blijven schulden hanteerbaar. Het maken van enorm veel schulden kan rationeel zijn zolang er ook steeds heel veel inkomen wordt gegenereerd of als de waarde van je huis sterk is gestegen. Pas als de dynamische groei-economie stagneert, en huizenprijzen dalen, loopt de schuldenproblematiek uit de hand. Uiteindelijk is het evenwicht tussen krediet en economische dynamiek te ver doorgeslagen in de richting van onbegrensde kredietverstrekking.

Het systeem is gecrashed en dit heeft geleid tot de kredietcrisis.De kredietcrisis is een orkaan in een glas water.Je kan de kredietcrisis vergelijken met een gek die met een honkbalknuppel die de inboedel van een huis kort en klein slaat. De ravage is enorm. Maar na een middagje opruimen is het ergste leed al geleden. De fundamenten van het huis zijn immers niet aangetast. De fundamenten van de dynamische groei-economie zijn technologische en wetenschappelijke vooruitgang en een systeem dat het meest dynamische toptalent de kans geeft dit te vertalen in nieuwe bedrijfjes. Dit fundament wordt door de kredietcrisis niet aan getast en over 10 jaar is Amerika weer doodleuk een dynamische groei-economie en de marktleider in alle sectoren van betekenis waar de rest van de wereld weer braaf achterna loopt.

In de vorige eeuw is het inkomen in het vrij westen vertienvoudigd, terwijl er toen toch 3 echte crises hebben plaatsgevonden, namelijk WO I, WO II en de economische crisis van de jaren ’30.Elke suggestie dat de schattige knusse bankencrisis van nu het failliet van het kapitalisme bewijst, is een ontkenning van de geschiedenis.

- Statisch economisch denken in Europa

Europa wil niet onder ogen zien hoe fantastisch en dynamisch de Amerikaanse economie presteert, omdat Europa dan ook niet hoeft in te zien hoe slecht het zelf presteert zodat het continent rustig kan voortmodderen op vertrouwde wegen en het ook niet gedwongen is om een aantal noodzakelijke en pijnlijke maatregelen te nemen.

Static economicsHet tegenovergestelde van Blitzkrieg economics is 'static economics'.Dit houdt in dat een maximum aan middelen wordt ingezet om inkomens en werkgelegenheid te beschermen in de minst dynamische sectoren van de economie. De politiek in Europa is meer gericht op het beschermen van bestaande belangen dan op het aanmoedigen van nieuwe initiatieven.Europese landen zijn wel bereid om enorme bedragen te besteden aan de bescherming van inkomens en werkgelegenheid in traditionele sectoren zoals de landbouw, maar de bereidheid om vergelijkbare bedragen te besteden om kansen te grijpen in nieuwe sectoren met hogere groeikansen is er niet.Het resultaat is dat Europa internationaal nog steeds fantastisch is in allerlei traditionele sectoren. Frankrijk en Italië heersen bijvoorbeeld in de markt voor stijlvolle luxeartikelen. Maar in nieuwe sectoren, zoals hightech en biotech, stelt Europa weinig voor. Stel dat we straks ook nanotech en new energy missen, dan is de Europese economie al bijna prehistorisch.

In feite weigeren veel Europeanen de essentie van het kapitalisme te begrijpen. De kern van het kapitalisme is dat arbeid en kapitaal steeds daar worden ingezet waar het rendement het hoogst is. Dit geeft een constante dynamiek, die steeds slachtoffers eist, maar die ook leidt tot hoge economische groei.

Als in Europa een groot bedrijf wordt gesloten zien Europeanen alleen het directe verlies van werkgelegenheid. Ze zien niet dat arbeid en kapitaal elders een hoger rendement kunnen opleveren.Als de overheid een bedrijf te hulp schiet met geld denken Europeanen dat de overheid het bedrijf gered heeft en zo de economie ondersteunt. Ze zien echter niet dat tegelijkertijd een ander en beter bedrijf dat had kunnen ontstaan nooit een kans heeft gekregen.

Een ander voorbeeld is dat Europa allerlei wetgeving kent om ontslag te voorkomen. Je zou kunnen denken dat werkgelegenheid hiermee beschermd wordt, maar dat is niet waar.Omdat het zo moeilijk is om mensen te ontslaan worden bedrijven steeds terughoudender om mensen aan te nemen en daalt de werkgelegenheid. Daarbij krijg je op deze manier hele statische werkteams waarin niet-functionerende werkers eindeloos blijven zitten, terwijl een topteam juist steeds moet worden opgewaardeerd met nieuwe mensen.

Business analisten gaan er nu vanuit dat een bepaalde formule (business model) een looptijd heeft van 3 tot 4 jaar. Daarna is de formule verouderd en moet die helemaal vernieuwd worden (en heb je dus ook nieuwe mensen nodig).Voor de toekomst wordt verwacht dat bedrijven gaan werken zoals de Hollywood studio's films maken. Per project zoek je de juiste mensen bij elkaar en als het project af is, ga je weer uit elkaar.Wettelijke bescherming van werkgelegenheid is kortom iets uit de prehistorie van de economische dynamiek.

In de VS verdwijnen jaarlijks 15 miljoen banen en worden elders 17 miljoen banen gecreëerd en alle industriële landen zitten in een revolutionaire overgang naar een internationale op hoogwaardige diensten gerichte economie.

Als een bedrijf 1000 werknemers ontslaat, is dat een cadeautje van het bedrijf aan de nationale economie van 1000 ervaren en bekwame werknemers, die elders in de economie nieuwe diensten en producten kunnen produceren.

In een dynamische groei-economie zijn twee type bedrijven die applaus verdienen. Ten eerste razendsnel groeiende bedrijven en ten tweede bedrijven waarvan de omzet constant is, maar die wel razendsnel werknemers ontslaan, zodat die elders voor economische groei kunnen zorgen. Massaontslagen zijn pas een economisch probleem als de werkloosheid over een langere periode stijgt, want dat is een indicatie dat ontslagen werknemers niet doorstromen naar nieuwe banen.Bedrijven met een constante omzet, die zich in allerlei bochten wringen om toch maar niemand te ontslaan, moeten zo snel mogelijk kapot geconcurreerd worden door bedrijven met een meer dynamische instelling.

Kindness can kill a company.CEO mr. Springer van SonySoms moet de hagedis zijn staart afschudden om te overleven.CEO mr. Yun van Samsung

Als de overheid zich met dit proces wil bemoeien, kan dit worden gedaan met goede scholingsprogramma's om de ontslagen werknemers geschikt te maken voor een nieuwe carrière en een redelijke uitkering.Dit beleid wordt flexicurity genoemd, de combinatie van een flexibele arbeidsmarkt met sociale zekerheid.Als de overheid echter probeert ontslagen te verhinderen, wordt de dynamiek van dit proces gefrustreerd.

Een werkgelegenheidspolitiek moet dus niet gericht zijn op het dwarsliggen bij ontslagen of door met allerlei subsidies banen kunstmatig in stand te houden of te creëren.Een werkgelegenheidspolitiek moet erop gericht zijn om de voorwaarden te creëren, die een dynamische groei-economie mogelijk maken en door die economische groei ontstaan nieuwe banen.

Het emigratiebeleidHet verschil tussen het Amerikaanse Blitzkrieg economics en het Europese static economics blijkt ook uit het verschillende emigratiebeleid.In Amerika wordt actief gezocht naar buitenlands toptalent dat wordt gezien als een belangrijke en positieve injectie die economische groei kan stimuleren en dat is de enige juiste kijk op emigratie, met name in een vergrijzende samenleving.

De Ground Zero van het Europese beleid zijn de jaren '50 en '60 toen de eerste Turkse gastarbeiders hier begonnen te werken. Ook toen al werd er gediscussieerd over het wel of niet van gastarbeiders. Het argument dat altijd werd aangevoerd voor de komst van gastarbeiders was dat zij het werk doen dat wij niet willen doen.Als er 2000 geleden in Rome een discussie was gevoerd over het wel of niet van slaven was ongetwijfeld hetzelfde argument aangevoerd dat slaven noodzakelijk zijn omdat zij het werk doen dat voor een vrij Romeins burger onwaardig is.

De Ground Zero van emigratie in Europa is dus een situatie van slavernij binnen de grenzen van de liberale rechtstaat. In Europa is niet geselecteerd op talent en scholing, maar juist op de afwezigheid daarvan en het Europese beleid is er niet op gericht dat emigranten hier succesvol zijn, maar dat zij dat niet zijn, zodat emigranten het werk kunnen doen dat wij niet willen doen.

Het Europese beleid is een vorm van culturele Apartheid. Er is geen wettelijke Apartheid, want elke Turk heeft het recht om te werken als chirurg, bankier, advocaat of minister. Tegelijkertijd weet iedereen dat dit niet de bedoeling is en dat Turken hier simpel en onaantrekkelijk productiewerk doen. Een Turk in Nederland die werkt als slager, politieagent of loodgieter mag al heel tevreden zijn. Je zou hem bijna een schouderklopje geven. Hoe anders zou Europa tegen haar nieuwe burgers aankijken als er vanaf het begin was geselecteerd op kennis en talent en vanaf de eerste dag alles erop gericht was geweest om van emigranten productieve burgers te maken.

Kort samengevat gaan de slimste emigranten naar Amerika om daar succesvol te zijn en komen de domste emigranten naar Europa om hier te mislukken (met alle respect voor het talent dat ongetwijfeld ook hier bij emigranten aanwezig is).

Amerika loopt economisch mijlenver voor op Europa, met name in de meest kennisintensieve sectoren. Je zou dus verwachten dat het Amerikaanse onderwijs veel beter is dan in Europa en Azië, maar dat is helemaal niet het geval. In internationale onderwijstesten scoren Amerikaanse scholieren juist heel slecht. Een verklaring voor deze tegenstrijdigheid is dat de Amerikaanse economie jaar in jaar uit een injectie krijgt met buitenlands toptalent.

Bijna de helft van de nieuwe bedrijven in Silicon Valley worden opgestart door emigranten uit India en China.

Het is dus belangrijk dat Europa de huidige kijk op emigratie totaal verandert, met name omdat Europa veel sneller dan de VS aan het vergrijzen is en dus steeds meer afhankelijk zal zijn van een intelligent emigratiebeleid. Deze nieuwe kijk houdt in dat Europa actief in het buitenland emigranten gaat werven maar dan wel jong, dynamisch, goed opgeleid, vloeiend Engels sprekend toptalent.Het emigratiebeleid kan worden opgevat als het personeelsbeleid dat een land voert met het buitenland. Net zoals een topbedrijf zoekt naar de beste werknemers, zo moet een topeconomie op zoek naar de beste emigranten.

Het idee dat mensen je belangrijkste kapitaal zijn, klopt niet. De juiste mensen zijn je belangrijkste kapitaal.Tim Collins- Good to Great

Een sector die deze kijk al jaren in de praktijk brengt is de voetballerij. Alle Europese topclubs scouten actief in Latijns Amerika en Afrika en zijn steeds op zoek naar nieuwe talenten. Ajax heeft zelfs een voetbalschool in Zuid Afrika om dit talent zo goed mogelijk te begeleiden. Het buitenlandse talent dat hier terecht komt, wordt intensief begeleid en alles is erop gericht dat deze mensen hier succesvol zijn als productieve werknemers van hun club. Deze aanpak kan als model dienen voor een emigratiebeleid dat er helemaal op gericht is om optimaal te profiteren van buitenlands toptalent.

Tegelijkertijd dient er in Europa een culturele revolutie plaats te vinden in onze houding tegen emigratie. De huidige cultuur met de emigrant als tweederangs burger voor de meest ellendige baantjes moet weg. Daarvoor in de plaats een modern emigratiebeleid met de emigranten als brainpower voor een creatieve kenniseconomie.Er wordt nu vaak gezegd dat de multiculturele samenleving is mislukt, maar wat je moet zeggen is dat Europa het slechtst mogelijke beleid heeft gevoerd met als resultaat de slechtst mogelijke uitkomst, namelijk dat onze meest toonaangevende steden voor een deel zijn veranderd in derdewereld getto's.De multiculturele samenleving kan fantastisch zijn als je uit allerlei culturen het beste talent selecteert. Dan ontstaan plaatsen als Silicon Valley en Hollywood.Het slechtste beleid houdt in dat je uit een zeer beperkt aantal regio's grote groepen ongeschoolde mensen hiernaartoe haalt. Dat beleid kan alleen maar leiden tot gettovorming en dat is dan ook gebeurd.

De multiculturele samenleving is ook een zeer slecht gekozen term om de huidige situatie te beschrijven want die term zou moeten betekenen dat verschillende culturen evenwaardig naast elkaar leven en dat elke cultuur een belangrijk en positief stempel zet op de samenleving. Daar is in Europa geen sprake van.De Europese samenleving laat zich veel beter beschrijven als 'een etnische onderklasse samenleving'. De onderklasse in Europa is etnisch en grote etnische groepen van buiten Europa vormen een onderklasse.

Een etnische onderklasse samenleving vraagt een 3-sporen beleid:1. Elk vorm van crimineel gedrag in de onderklasse dient ongenadig hard te worden aangepakt om te voorkomen dat de onderklasse de burgersamenleving gaat destabiliseren.2. Er dient een heel positief en stimulerend beleid gevoerd te worden om zoveel mogelijk talent uit de onderklasse te laten doorstromen naar de burgersamenleving en om het iets mindere talent zo

goed mogelijk te scholen en volwaardige banen te bezorgen.3. Emigratie van slecht geschoolde mensen naar Europa dient per direct te worden verboden, terwijl buitenlands talent juist actief geworven dient te worden. Je moet geen emigranten halen om het werk te doen waar wij te goed voor zijn, maar om het werk te doen waar wij te dom voor zijn.

Met dit beleid mag je hopen dat de Europese samenleving in een aantal tientallen jaren hervormd kan worden van een etnische onderklasse samenleving in een echte multiculturele samenleving.

De B-status van EuropaEuropa raakt ondertussen steeds verder achterop en het continent krijgt steeds meer een B-status. Je kan Europa vergelijken met een middelmatige vrouw die een geniaal kind heeft gebaard. Ze kan rustig sterven in de wetenschap dat ze het beste van haar genen heeft doorgegeven aan de volgende generatie. Dat geniale kind is natuurlijk Amerika. De VS zijn de enige supermacht, hebben de grootste economie, een superleger, de beste universiteiten en de meest toonaangevende hightech bedrijven. China en India hebben de hoogste economische groei, het meeste groeipotentieel en heel veel goedkope goedgeschoolde arbeid.Europa mist een dergelijk aansprekend profiel en er zijn dan ook weinig regio's in Europa aan te wijzen die worden gekenmerkt door de dynamiek van de nieuwe economie.Europeanen maken zichzelf graag wijs dat er twee grote machtsblokken zijn: De VS en Europa. Daar is echter geen sprake van. De grote economische machtsblokken zijn in toenemende mate de VS en China (en India). Als Europa op de huidige weg blijft voortmodderen, heeft het continent straks een vergelijkbare status als Zuid-Amerika en Oost-Europa.

Over 20 jaar is Europa een statisch en vergrijsd continent dat niet alleen mijlenver achterloopt bij de VS, maar dat ook links en rechts voorbij wordt gelopen door China en India.En vanaf 2030 wordt het een lange neerwaartse glijvlucht op weg naar het bejaardengetto van 2050.

Er is een alternatief voor het bejaardengetto en dat is het scenario: 'Miami Beach'. Dit scenario houdt in dat werknemers tijdig kunnen stoppen met werken en nog tientallen jaren kunnen genieten van een onbezorgd en welvarend leventje en dat ook werkenden steeds meer kunnen verdienen.

Het verschil tussen het bejaardengetto en Miami Beach hangt af van een op het oog onschuldig economisch kengetalletje en dat is de arbeidsproductiviteit.Als die snel stijgt, kan ook een dalende beroepsbevolking steeds meer produceren en dan is alles mogelijk.Dat is het scenario 'Miami Beach'.

Als de arbeidsproductiviteit langzaam stijgt of stagneert, gaat een dalende beroepsbevolking steeds minder produceren en gaat het aan alle kanten knellen.Dat wordt het bejaardengetto.

Elke maatregel die de arbeidsproductiviteit verhoogt, is dus sociaal.

Elke maatregel die de arbeidsproductiviteit afremt is asociaal.

Iedere persoon die een dollar verdient, zou er twee kunnen verdienen, als die maar beter na zou denken. 'Ik heb niet nagedacht' heeft de wereld miljoenen gekost.Mr. Watson, oprichter van IBM

In de film 'The Matrix' zit de mensheid gevangen in een virtuele wereld en kunnen ze de werkelijke wereld niet meer waarnemen . Europa zit gevangen in een Matrix van statisch economisch denken die het onmogelijk maakt dat er nog iets van het continent terecht komt.

Europa is een totalitaire socialistische bureaucratie, waar geen enkele dynamiek en vernieuwing vanuit gaat.Het enige dat Europa kan redden is een kapitalistische revolutie die een einde maakt aan statisch denken, de bureaucratisering van alle economische activiteiten, de verering van middelmatigheid en aan het verdacht maken van talent en topprestaties.

- Een kapitalistisch ManifestHier een aantal maatregelen die de Europese economie een nieuwe dynamiek kunnen geven.

- Verplicht de overheid burgers een belastingaangifte toe te sturen van maximaal 1 A4-tje. Dit kan door te werken met een 'flat tax' van 15% samen met het afschaffen van alle aftrekposten.

- Schaf loonbelasting af voor mensen onder de 21 en boven de 60. Geef bedrijven de mogelijkheid deze groepen zonder enige administratieve rompslomp in dienst te nemen en desnoods cash uit te betalen.

- Geef bedrijven totale vrijheid werknemers per direct aan te nemen en te ontslaan.

- Verplicht de overheid om een aanvraag voor het opstarten van een bedrijf of voor een nieuwe investering binnen 3 weken helemaal te regelen.

- Vervang alle uitkeringen door één standaarduitkering voor mensen die met geen mogelijkheid zelf een inkomen kunnen verwerven.

- Gooi alle speciale potjes voor minima, van huursubsidie tot zorgtoeslag, op een grote hoop en verdeel het geld eerlijk over alle uitkeringen. Een iets hogere uitkering is veel idealer dan een lagere uitkering met een ondoorzichtige speurtocht naar extra potjes.

- Schaf de pensioengerechtigde leeftijd af. Een uitkering is een noodmaatregel voor mensen die niet kunnen werken. Het is geen verjaardagscadeautje voor 60-plussers.

- Schaf alle bedrijfssubsidies en alle bureaucratische regulering af, tenzij dit leidt tot een direct en aantoonbaar gevaar voor de volksgezondheid.

- Geef uitzonderlijk buitenlands talent altijd de mogelijkheid Europeaan te worden.

- Geef uitzonderlijk buitenlands talent de mogelijkheid hier gratis te studeren.

- In onderwijsinstellingen moet het ontwikkelen van commerciële activiteiten, of op zijn minst het schrijven van een goed bedrijfsplan, net zo normaal zijn als een stage en het schrijven van een scriptie.

- Europa als economisch concentratiekamp

Er is al geschetst dat vergrijzing gecombineerd met een statische economie kan leiden tot een bejaardengetto.Het kan echter altijd nog erger. ´Geboortecijfers zijn je toekomst´ is een algemeen aanvaard cliché, bijna een waarheid als een koe en toch is het onzin.Geboortecijfers zijn je toekomst, tenzij extreme emigratie het beeld verregaand beïnvloedt.De geboortecijfers in Europa geven om twee redenen een te optimistisch beeld.Ten eerste krijgen juist kansarme nieuwe Europeanen relatief veel kinderen en krijgen kansrijke burgergezinnen relatief weinig kinderen.Ten tweede dreigt een exodus van jong en dynamisch talent naar de Angelsaksische en Scandinavische (en naar de Arabische) wereld.

Er dreigt in Europa een vicieuze cirkel. De instroom van kansloze Afrikanen blijft doorgaan. De vergrijzing blijft doorgaan. De werk- en belastingdruk op een dynamische en welvarende middenklasse wordt steeds groter en deze groep gaat massaal emigreren, waardoor de druk op de achterblijvers weer groter wordt en de samenleving ook steeds meer aan dynamiek en leefbaarheid inlevert, waardoor alles wat echt kansrijk is gaat vertrekken.Dat dit niet een hypothetisch maar een realistisch scenario is, blijkt uit het feit dat tijdens het hoogtepunt van de financiële boom een half miljoen Fransen in Londen werkten. Parijs is dood en Londen leeft. Als je deze trend uitvergroot kan je straks zeggen: Continentaal Europa is dood en de Angelsaksische wereld leeft.

Wat dan nog overblijft zijn arbeidsongeschikten, werklozen, kansloze mensen die buiten Europa nergens welkom zijn, nieuwe Europeanen, ouderen en gepensioneerden. Voor de voorzieningen die voor deze groepen nodig zijn, is geen welvarende middenklasse meer over om belasting op te heffen.De regio krijgt dan trekjes van een economisch concentratiekamp, waar je overal verpaupering en verregaande misstanden aantreft.

Dit scenario wordt waarschijnlijker naarmate Europa een meer linkse politiek voert. Deze politiek zal dan inhouden dat kansloze emigranten niet geweerd worden, dat niet productieve groepen niet aan het werk worden gezet, maar dat voor hen een verzorgingsstaat wordt geregeld ten koste van economische dynamiek, o.a. door een welvarende middenklasse steeds meer te belasten.

De voetbalcompetities van de kleine Europese landen en met name Nederland voldoen volledig aan het geschetste rampscenario. Nederland produceert generatie na generatie van topspelers, maar deze spelers vertrekken steeds jonger naar het buitenland en de Nederlandse competitie zakt steeds verder weg.Vertaal deze trend naar de hele economie en onze beste toptalenten vertrekken na de middelbare school al naar Amerika om daar te studeren aan de beste universiteiten en leveren zo helemaal geen bijdrage meer aan de Nederlandse economie.

- De wonderkinderen van het kapitalisme

SingaporeSingapore heeft zich ontwikkeld van een lagelonenland dat arbeidsintensieve goederen produceert tot een land met hoge lonen dat hightech producten maakt voor westerse multinationals die worden geëxporteerd naar de VS.Singapore is de ideale gastheer voor westerse multinationals, die hun regionale hoofdkantoor in Singapore vestigen en een deel van hun productie uitbesteden aan bedrijven in Singapore.

CEO mr. Sim van Creative Technology is een voorbeeld van een succesvolle lokale ondernemer. Hij voorzag al heel vroeg dat de computer door de toenemende kwaliteit van beeld en geluid zou veranderen van een tekstverwerker in een bron van amusement voor de hele familie. Creative bracht Soundblaster cards op de markt die de computer het geluid geven van een stereo-installatie en het bedrijf stond zo aan de basis van de multimedia revolutie. Creative is nog steeds een wereldmarktleider op het gebied van computeraudio.

Singapore heeft ook als een van de weinige landen in de wereld het belang begrepen van onderwijs en een hightech infrastructuur en naar dit inzicht gehandeld met een samenhangend nationaal beleid.Singapore investeert enorme bedragen in een hightech infrastructuur, onderwijs en aan het aantrekken van buitenlandse onderwijsinstituten.

De overheid is niet corrupt en efficiënt in een regio waar het tegenovergestelde normaal is en heeft als uitgangspunt dat een constant streven naar grotere efficiëntie noodzakelijk is voor Singapore om te overleven. Singapore is geen democratie en de combinatie van strenge overheidscontrole, discipline en hightech welvaart heeft sommige bezoekers geïnspireerd tot enkele kleurrijke omschrijvingen van Singapore zoals: 'Disneyland met de doodstraf' en 'meer een luxehotel dan een samenleving'.Beroemd is ook de oproep van de overheid van Singapore aan haar burgers om: 'vaker spontaan vrolijk te zijn'.

Het gebrek aan vrijheid kan uiteindelijk de doelstelling schaden om een brain-port te worden. Een land dat vijandig staat ten opzichte van vrije informatie zal het moeilijk vinden de creativiteit te ontwikkelen die noodzakelijk is om te concurreren in het informatie tijdperk.De overheid van Singapore heeft nu geconcludeerd dat het om te overleven noodzakelijk is dat het land opener wordt. De productie van hightech verplaatst zich naar landen met lagere lonen en Singapore wil een centrum worden voor Aziatisch hightech talent dat zich in Singapore kan ontwikkelen.Singapore heeft ook allerlei initiatieven genomen om een centrum te worden voor biotech, o.a. door allerlei onderzoek toe te staan dat in andere landen verboden is.

TaiwanTaiwan is een voorbeeld van een land dat het niveau van de economie steeds heeft verbeterd. Eerst de productie van kleding, schoenen en speelgoed.

Later de productie van radio's en televisies.Nu is Taiwan de werkplaats waar de grote hightech bedrijven de productie van computer hardware aan uitbesteden. De meeste notebooks in de wereld worden bijvoorbeeld geproduceerd in Taiwan en Taiwan is een van werelds grootste exporteurs van ICT producten.

CEO mr. Morris Chang van Taiwan Semiconductors is de pionier die werkplaatsen voor semiconductors heeft ontwikkeld. Deze foundries zijn fabrieken die op contractbasis semiconductors produceren die door andere bedrijven zijn ontworpen. Voor deze ontwerpers en voor elektronicabedrijven produceert Taiwan chips voor o.a. pratend speelgoed, mobiele telefoons en computers.Mr. Chang zag de noodzaak in van onafhankelijke werkplaatsen voor de productie van chips. Kleine bedrijven in de VS en Europa, die deze chips ontwierpen, konden zich niet de kosten veroorloven om ze te produceren.Taiwan heeft de startkosten van deze bedrijven verlaagd en staat daarmee aan de basis van de 'fabless industry', bedrijven uit de VS die chips ontwerpen, maar zelf geen fabriek hebben en de productie uitbesteden aan werkplaatsen in Taiwan.Wereldmarktleider Taiwan Semiconductor is nu een virtuele fabriek voor het westen. Dit betekent dat opdrachtgevers uit de VS, via het internet, van minuut tot minuut kunnen meedenken bij de productie van de chips.

De toekomst van Taiwan is hoogwaardige financiële en hightech dienstverlening voor de ontwikkeling van China. Het dramatische scenario van een militaire Chinese invasie van Taiwan is van de baan, en in plaats daarvan zien we nu een razendsnelle economische integratie van Taiwan (en ook Hong Kong) in de Chinese economie en het ontstaan van een 'Greater China', dat zich in snel tempo ontwikkelt tot het grootste economische blok van de wereld.

Zuid KoreaNa de Korea oorlog, was het land zeer arm en leek er weinig toekomst. De generaals kwamen aan de macht en ze bouwden een economie naar het hart van generaals met gigantische staalfabrieken, autoproducenten en scheepswerven.

Ondanks de indrukwekkende resultaten ontstonden enkele structurele zwakheden. De economische organisatie van Korea was gebaseerd op de integratie van de overheid, banken en de grote bedrijven (chaebol). Buiten deze geïntegreerde machtsstructuur was het niet mogelijk om zaken te doen in Korea, omdat bedrijven alleen krediet konden krijgen bij de bank als de overheid dit goedkeurde. Binnen deze machtsstructuur hadden een beperkt aantal bedrijven onbegrensd toegang tot goedkoop kapitaal en de chaebol gebruikten dit geld om eindeloos uit te breiden van 'chips to ships'. Het eindresultaat waren enorme conglomeraten met veel schulden, weinig winst en geen duidelijke kernactiviteiten.

De belangrijkste chaebol zijn Hyundai, Daewoo, Samsung, LG and SK en die worden nu hervormd. Deze bedrijven beperken zich tot duidelijke kernactiviteiten, die winstgevend zijn. Deze hervormingen verlopen redelijk voorspoedig verlopen en zijn belangrijk voor de toekomst van Korea.

Over Korea wordt gezegd: 'De droom van Korea is om te worden zoals Japan. De tragiek van Korea is dat het hierin is geslaagd.'

Net als Japan dient een verouderd economisch systeem hervormd te worden om de oude dynamiek te hervinden.Korea lijkt hier echter veel beter dan Japan in te slagen. De oude hiërarchie is aan het verdwijnen en de navelstreng tussen de banken en de chaebol is doorgesneden. Steeds meer geld gaat nu naar consumenten en dynamische kleine bedrijven. Korea heeft een dynamische ICT sector en het land is een voorbeeld geworden hoe een door de staat gedomineerde industriële economie kan worden hervormd tot een op kennis gebaseerd hightech model.- De grootmachten in wording

IndiaIn veel opzichten is India nog een derdewereldland met een gesloten economie, inefficiënte staatsbedrijven en een enorme bureaucratie.De infrastructuur is verschrikkelijk en goede wegen ontbreken, evenals elektriciteit en een telecom infrastructuur. Armoede is overal en veel mensen hebben helemaal niks.

Toch heeft India de wereld verbaasd met een bloeiende ICT sector. India heeft een eigen software industrie, die razendsnel groeit en India is een software supermacht. India schrijft hoogwaardige software voor buitenlandse bedrijven tegen een fractie van de normale kosten.

Met uitzondering van de VS is er geen land in de wereld met zoveel Engels sprekende mensen, die wetenschappelijk zijn getraind. India heeft dus een concurrentievoordeel omdat er goedkope denkkracht is, die gebruikt kan worden in de ICT sectoren en bij wetenschappelijk onderzoek. Steeds meer westerse bedrijven openen onderzoekscentra in India en India begint de kritische massa te krijgen die nodig is om uit te groeien tot een volwassen en hoogwaardige kenniseconomie.

Amerikaanse en Engelse bedrijven starten steeds vaker Call centres in India. Via het internet kunnen telefoontjes van klanten uit het eigen land naar India worden doorgeschakeld en kunnen die worden aangenomen door goed opgeleide en Engels sprekende Indiase werknemers die zeer goedkoop zijn. Een andere ontwikkeling is dat bedrijven een deel van de administratie via het internet naar India sturen, die daar wordt afgehandeld en weer wordt teruggestuurd.

India is de digitale tijger, het eerste land in de geschiedenis dat zich rechtstreeks ontwikkelt van de derdewereld naar de nieuwe economie.Wat olie is voor Saudi Arabië, is brainpower voor India.

India heeft de wereld ook een nieuw model gegeven.

Het traditionele model is: landbouw -> mijnbouw -> textiel- en staalindustrie -> auto's -> consumentenelektronica -> computers.

Het Indiase model: landbouw -> scholing -> brainpower -> hoogwaardige dienstverlening.

Het Indiase model lijkt het model van de toekomst. Het zal ook heel interessant zijn om India en China de komende tientallen jaren met elkaar te vergelijken, omdat China zich meer volgens het traditionele model ontwikkelt.

China

De Franse keizer Napoleon zei 200 jaar geleden: 'China is de slapende reus en als die wakker wordt, zal de wereld schudden op haar grondvesten.'

De mogelijkheden van China hebben altijd tot de verbeelding gesproken.Gedeeltelijk vanwege het grote aantal Chinezen. Een producent van tandenborstels kan hopen elke Chinees een tandenborstel te verkopen. De mogelijkheid om elke Chinees een bepaald product te verkopen is echter een illusie, omdat de meeste Chinezen nog te arm zijn om dure westerse producten te kopen. Daarbij zijn er zulke grote verschillen tussen de verschillende regio's dat China geen homogene markt is.

Maar China is 'de moeder van alle tijgers' en de meeste landen met culturele en etnische banden met China, zoals Hong Kong en Taiwan, hebben zich in razendsnel tempo ontwikkeld. Als China zich op dezelfde manier ontwikkelt, ligt het centrum van de wereldeconomie in Azië.

China is nu vastbesloten een leidende economische rol te spelen en China wil veranderen van een voornamelijk rurale economie in een moderne economie. Wat China de internationale economie te bieden heeft, is de beschikbaarheid van een enorme voorraad geschoolde hard werkende arbeiders en China wordt in toenemende mate de werkplaats van de wereld.Zelfs in landen als Indonesië, Thailand en Mexico liggen de lonen hoger dan in China en om concurrerend te blijven verplaatsen steeds meer multinationals hun productie naar China en de winkels in het westen worden in toenemende mate gevuld met producten 'Made in China'. China wordt voor de industriële productie wat Saudie Arabië is voor de olie. Amerikaanse economen maken zich al zorgen dat de toenemende afhankelijkheid van Amerikaanse bedrijven van werkplaatsen in China de stabiliteit van de Amerikaanse economie kan bedreigen, net zoals een olieboycot door de OPEC een bedreiging kan zijn.

Een tweede hoofdprijs die nu door China wordt nagestreefd is de sterstatus van een hightech superpower. Chinese topbedrijven ontwikkelen zich razendsnel en worden agressief ondersteund door de overheid, die de huidige afhankelijkheid van Amerikaanse bedrijven nauwelijks kan verdragen. Deze tendens wordt verder ondersteund door een enorme instroom van jong, goedkoop en goed opgeleid Chinees talent en een snel groeiende thuismarkt.

De opkomst van China en India is een lage-kosten aardbeving die de hele wereldeconomie opschudt. Elk bedrijf dat een standaardproduct aflevert, krijgt in toenemende mate concurrentie van goedkopere producten van Chinese bedrijven.

Industriële productie is om die reden ook uit het moderne westen aan het verdwijnen naar China en de prijzen van standaardproducten zijn overal in de wereld aan het dalen.

De opkomst van China wordt vaak als een bedreiging gezien voor de westerse welvaart, maar dat is een volkomen misvatting.De afgelopen jaren was de VS de motor van de wereldeconomie. De komende decennia krijgen we 3 motoren: Amerika, China en India en de wereldeconomie gaat een ongekende periode van economische groei tegemoet.Economische groei en werkgelegenheid zijn bijna verzekerd. Ook zal China niet de onbegrensde supermacht worden die sommige analisten verwachten. Ten eerste wordt China oud voordat het rijk wordt. Het land is als een automobilist die een heel eind opschiet, maar voor het bereiken van de plaats van bestemming merkt dat de tank leeg is.Ten tweede vertrekt het echte Chinese supertalent naar de VS om daar baanbrekend werk te doen. China zal de kwaliteit van de eigen economie wel steeds verbeteren, maar zal steeds merken dat het wel het oude record heeft geëvenaard maar dat het nooit het nieuwe record heeft verbeterd.

Het huidige exportwonder wordt ook slecht begrepen. De meerderheid van ´Chinese´ exporten zijn afkomstig van westerse bedrijven, die exporteren vanuit China of van Chinese bedrijven die direct in opdracht van westerse bedrijven onderdelen produceren. Het succes van China is dus voor een heel groot deel een succes van westerse bedrijven die maximaal profiteren van de mogelijkheden die in China worden geboden en niet van het Chinese bedrijfsleven zelf.

Het Chinese bedrijfsleven bestaat voor een groot deel uit voormalige staatsbedrijven, die door een Chinese ondernemer zijn beschreven als: ´de mismaakte kinderen die zijn geboren na de verkrachting van het kapitalisme door het communisme´.

Er zijn vele voorbeelden van Chinese bedrijven die zeer succesvol zijn op de Chinese thuismarkt, maar er is nog nauwelijks een Chinees bedrijf dat werkelijk met succes op de internationale markt westerse bedrijven heeft weggeconcurreerd. Een Chinese Toyota of Samsung bestaat niet. Het idee dat onze bedrijven door China worden weggespeeld is dus een zuiver hypothetisch idee dat in de werkelijke wereld nog helemaal niet bestaat.

Ook de hoge Chinese groei is zeer vertekenend, omdat die is gebaseerd op een zeer laag startniveau en China is ook nu nog een heel arm en onderontwikkeld land. Het is relatief makkelijk om vrij snel de subtop te bereiken, het is bijna onmogelijk om de absolute top te bereiken.En zelfs nu al begint er een bijna onhoudbaar spanningsveld te ontstaan tussen dynamische groei en een moderne samenleving enerzijds en de totale verwoesting van het milieu en een corrupte partij dictatuur anderzijds.

De problemen die wij met China hebben zijn, in ieder geval op economisch gebied, misschien 10% van alle mogelijkheden die er zijn, en misschien 1% van alle problemen die China zelf nog moet oplossen.

- Het einde van de geschiedenisBegin jaren ’90 schreef Francis Fukuyama het boek ‘Het einde van de Geschiedenis’.De stelling van het boek is dat ‘het vrije Westen’ als model niet meer zal worden overtroffen.

Inmiddels heeft een briljante nieuwe generatie denkers de titel van het boek weerlegd met de opmerking: ‘Het is niet waar, want de geschiedenis gaat gewoon door.’Hoewel het heel authentiek en creatief is om op basis van een titel van een boek zelf de inhoud te verzinnen en daar weer kritiek op te leveren, voel ik een soort plaatsvervangend medelijden met Fukuyama dat een stel leeghoofden, die zijn boek nooit gelezen hebben, suggereren dat hij dit ooit beweerd heeft.

Denkers van iets betere kwaliteit hebben het idee dat de stelling van Fukuyama weerlegd is doordat het vrije westen de afgelopen jaren is uitgedaagd door de Islam en ook door de toegenomen status van autoritaire regimes in Rusland en China (autoritair klinkt al meteen veel vriendelijker dan dictatoriaal).Fukuyama heeft echter nooit beweerd dat vanaf nu de wereld het vrije Westen met applaus en gejuich zou omarmen en de vraag is of de Islam en Rusland en China een model hebben aangedragen dat qua aantrekkelijkheid kan wedijveren met het vrije Westen. Het enige dat Al-Qaida met elke massamoord bewijst is dat de Islamitische heilstaat een hel op aarde wordt, maar hierover meer in het volgende hoofdstuk.

Putin en zijn maten zijn een democratisch gekozen criminele organisatie die de zakken vult met de grondstoffen die Rusland in overvloed heeft. Ik zou het vrije Westen verlagen door het serieus te vergelijken met dit waardeloze regime.

De enige min of meer serieuze gegadigde die overblijft is China, dat kan aanvoeren dat het de snelst groeiende economie ter wereld is en dat dit te danken is aan het autoritaire bestuur van de communistische partij.

Er is een aardige parallel te trekken tussen deze claim en de claim dat het Christendom de basis vormt van onze beschaving. Dit wordt verdedigd met een vergelijkbare logica dat de meeste welvarende en democratische naties ook Christelijk zijn.De Duitse filosoof Schopenhauer schrijft in 1850 en staat dus veel dichter dan huidige denkers bij het ontstaan van die beschaving en welvaart en de rol die het Christendom daarin heeft gespeeld en hij is een tegenovergestelde mening toegedaan.

Hij stelt dat de Europese beschaving alleen heeft kunnen ontstaan dankzij het feit dat de invloed van het Christendom is teruggedrongen. Europese landen zijn volgens zijn observatie beschaafder, naarmate de rol van het Christendom kleiner is. Hij voegt hier nog aan toe dat Europa in de periode dat het Christendom almachtig was, namelijk in de Middeleeuwen, beslist achterlijk was en op een veel lager niveau stonddan de Chinese en Indiase beschavingen. Voor China geldt een vergelijkbare logica.Het succes van China is niet te danken aan het feit dat het wordt bestuurd door de communistische partij en dat die een alternatief heeft gevonden voor het vrije Westen, maar dankzij het feit dat die communistische partij steeds meer elementen van het vrije Westen heeft overgenomen.Toen de communistische partij nog almachtig was, was China totaal verpauperd en een hel op aarde.

Kishore Mahbubani noemt in zijn boek ‘De eeuw van Azië’ in het hoofdstuk ‘Waarom Azië nu is opgekomen’ de volgende oorzaken:Vrijemarkteconomie, natuurwetenschappen en technologie, meritocratie, pragmatisme, cultuur van vrede, rule of law en onderwijs.Dit zou ook een omschrijving van het vrije Westen kunnen zijn.Alleen de vrije verkiezingen, mensenrechten en vrijheid van meningsuiting ontbreken nog.Een zeer eerlijke manier om het succes van China te meten is door China te vergelijken met Taiwan en Hong Kong, die beide tot het Chinese Keizerrijk behoord hebben, maar die zich daarvan hebben afgescheiden en een meer democratische en kapitalistische weg hebben gevolgd.Het voorlopige tussenresultaat valt zo duidelijk negatief uit voor China dat elk verder commentaar overbodig is.

Er zijn prognoses dat China er in 2030 in zal slagen om Amerika als grootste economie voorbij te streven (dan moet nog wel heel lang heel veel goed gaan). Dit zal ongetwijfeld in China gevierd worden als een geweldig resultaat en als bewijs van het succes van de communistische staat.China heeft echter vier keer meer inwoners dan Amerika. Om een even grote economie te realiseren hoeft de gemiddelde Chinees maar een kwart te verdienen van het inkomen van de gemiddelde Amerikaan. Dat is nauwelijks een resultaat te noemen.

Het valt te vergelijken met de koning van de muizen die aankondigt dat de muis een geweldig resultaat heeft geboekt omdat het totale gewicht aan muizen nu groter is dan het totale gewicht aan olifanten. Dit mag waar zijn, maar het neemt niet weg dat de gemiddelde olifant nog steeds heel wat zwaarder is dan de gemiddelde muis.Ook als China de grootste economie ter wereld heeft, is het leven van de Amerikaanse burger nog heel wat prettiger en welvarender dan het leven van de gemiddelde Chinese fabrieksarbeider en zullen nog steeds de meeste toonaangevende bedrijven Amerikaans zijn.

- Het vrije WestenHet begrip vrije Westen wordt in dit boek zeer losjes gebruikt.De gebruikelijke betekenis van het vrije Westen zijn die samenlevingen die zijn gebaseerd op een aantal kernwaarden en rechten.Deze kernwaarden zijn voor mij echter zo vanzelfsprekend, en de afwezigheid ervan zo onacceptabel, dat ik het begrip veel breder opvat.

Ik vat het vrije Westen op zoals gelovigen het paradijs opvatten.Het paradijs blijft een ongedefinieerd begrip en elke gelovige is vrij om al het goede en mooie dat het leven te bieden heeft te projecteren op een toekomstig paradijs.

Zo is het vrije Westen voor mij een verzamelnaam die niet alleen een aantal rechten en kernwaarden inhoudt, maar ook dient te worden geassocieerd met jeugdigheid, optimisme, vrolijkheid, kleur, economische dynamiek, avontuur, creativiteit, individualisme, levensmoed, het nemen van risico’s, vernieuwing, vertrouwen, vooruitgang e.d.

Een meisje in de Arabische wereld dat risico’s neemt om een opleiding te krijgen reken ik wel tot het vrije Westen, maar Europese uitgaansjeugd die zich bekwaamt in ‘the art of comazuipen’ reken ik niet tot het vrije Westen.

Het is ook mijn verwachting dat Europa zo statisch, vergrijsd, lusteloos en bureaucratisch zal worden dat het geen onderdeel meer zal uitmaken van het vrije Westen, zoals ik het opvat, terwijl een aantal Aziatische landen, waaronder India, die lege plek met enthousiasme zullen opvullen.

India voelt als een spannend jong bedrijf,terwijl het Westen voelt als een logge onderneming.Uit ‘de eeuw van Azië’ van Mahbubani

Ook het consumentisme dat voor sommigen wellicht het Walhalla van het vrij Westen zal zijn, reken ik niet daartoe. Er wordt wel gesproken over ‘de burger als consument’, ik spreek liever over ‘de consument als gevallen burger’.

Dat de vrije burger zijn trots, waardigheid en onafhankelijkheid opgeeft om als een hondje te kwispelen en te kwijlen voor elk stukje worst dat je hem voorhoudt, is een grote schande.

De vrije burger is het hart en ziel van het vrije Westen en één van de grote en mooie iconen die de geschiedenis ons voorspiegelt en waaraan een ieder een voorbeeld kan nemen.Hoewel de vrije burger net als het vrije Westen een ruim begrip is, kan wel een algemene beschrijving worden gegeven:De vrije burger staat trots, sterk, vrij en onafhankelijk in het leven. Hij is goed geschoold en goed ontwikkeld en heeft kennis van allerlei zaken. Op basis van deze kennis is hij een zeer productief en verdient hij dus ook een goed inkomen. Dit inkomen wordt besteed aan een eigen huis en een sterk en stabiel gezin. Met name de ontwikkeling en het onderwijs van de kinderen vormen een hoge prioriteit.De vrij burger is gepassioneerd en vol interesse in allerlei zaken, maar is tegelijkertijd relativerend, gematigd en ruimdenkend. Hij is tolerant tegenover andersdenkenden, mits deze zich aan de wet houden en geen overlast veroorzaken. Hij is individualistisch, maar neemt tegelijkertijd actief deel aan zijn gemeenschap, waarmee hij zich betrokken voelt en waarvoor hij ook verantwoordelijkheid neemt.

Het is de vrije burger die de wereld sinds de middeleeuwen geregeerd heeft.Hij is de drager van de Italiaanse renaissance, van Venetië en Florence, van Gent en Brugge,de Hanzesteden, de Hollandse republiek, het Britse Rijk en ook van het huidige Amerika.

Het vrije burgerschap dient overigens niet verward te worden met kleinburgerlijkheid, dat honderd jaar geleden al onovertroffen is gekarakteriseerd door de Nederlandse schrijver Nescio met de volgende zinsnede:

‘De Nederlandse burgerij, die niks anders tolereert dan haar eigen smakeloosheid.’

3. Het vrije Westen en de Islam

De tijger zit al dagen gevangen in een strik. Hij is moe, gewond en hongerig. Langzaam naderen de stropers, luidruchtig en lachend. De tijger probeert zich te verdedigen maar de stropers blijven buiten zijn bereik. Langzaam wordt hij doodgeknuppeld.Het leven in de jungle is hard, maar er is een leven dat nog erger is en dat is het leven in de hel.

- 11 SeptemberDe jaren '90 waren 'de naïeve jaren' die werden gekenmerkt door een onbezorgd techno-optimisme.Het economische leven werd gedomineerd door de internethype en voor goed opgeleide jonge dynamische ondernemers lagen de miljoenen en zelfs de miljarden voor het oprapen. Daarbij leek een leeftijd van 110 of 120 zeker haalbaar en aan het einde van de horizon gloorde zelfs het eeuwige leven. Uiteindelijk zou de wereld één Silicon Valley worden, bevolkt met succesvolle ondernemers die na hun dertigste nog een eeuwigheid konden nagenieten van de razendsnel verdiende miljoenen.

Op 11 september werd deze optimistische zeepbel met een grote knal opgeblazen en de impact op onze beleving van de werkelijkheid en onze visie op de toekomst was zo kolossaal dat het leek alsof de wereld in een dag totaal veranderd was.De mensheid was in een dag ruw wakker geschud uit zijn onbezorgde droomwereld en ontwaakte niet in de jungle, dat wil zeggen een wereld die wordt gekenmerkt door een harde strijd om het bestaan, maar de mensheid ontwaakte met visioenen van de hel, dat wil zeggen met visioenen van een onleefbare wereld.

'De wereld is de hel en de mensen zijn de duivels.We hoeven maar te zien hoe de ene mens de andere mens langzaam doodmartelt,en ons af te vragen:Zouden duivels het beter kunnen.'Schopenhauer

- Een worst case scenario

Visoenen van de helDe terroristische atoombomVerschillende grote steden worden gelijktijdig getroffen door een terroristische atoombom met miljoenen doden en een verwoeste wereldeconomie.

Terroristische commando'sTerroristische commando-eenheden zwermen door winkelcentra en maken bewapend met handgranaten en Kalashnikovs duizenden slachtoffers.

Neerstortende vliegtuigenVliegtuigen worden met grote regelmaat getroffen door terroristische raketaanslagen en dit leidt tot een volledige stagnatie van de burgerluchtvaart.Ziektes en epidemieënMensen en dieren worden getroffen door allerlei nieuwe en verwoestende epidemieën die miljoenen slachtoffers maken.

Een wereldwijde burgeroorlogDe hele wereld wordt een Israel en Palestina en in landen met een moslim meerderheid worden Christenen door woedende menigtes uit hun huizen gehaald en vermoord en in landen met een moslim minderheid worden jonge moslims op straat vermoord door ultrarechtse knokploegen.

De democratische politiestaatDe bevolking schreeuwt om harde maatregelen en langs democratische weg ontstaat een repressieve politiestaat.

'De mens is het slechtst mogelijke wezen. Als de soort nog slechter was, zou die uitsterven.'Schopenhauer

- Een best case scenario

Een nieuwe wereldordeAls de wereld rustig afwacht tot je op de markt in Timboektoe Scud-raketten met nucleaire lading kan kopen, is het te laat en is de hel onafwendbaar. Een internationale rechtsorde moet dus agressief en daadkrachtig aan de schurkenstaten en B-landen worden opgelegd om verdere verspreiding van massavernietigingswapens tegen te gaan en om steun vanuit die landen aan terroristen te ontmantelen.

Met de huidige machtsverhoudingen kan deze nieuwe wereldorde maar één vorm aannemen en dat is 'de Pax Americana', d.w.z. vrede op aarde omdat iedereen bang is voor Amerika.

De onaantastbare status van Amerika als superpower is geen reden tot zorg,maar is juist het enige baken waar de wereld zich aan kan vastklampen. Tijdens de 'Pax Romana' was de positie van Rome onaantastbaar en juist daarom was er

vrede, welvaart en stabiliteit in het Romeinse Rijk. Ook tijdens de hoogtijdagen van de 'British Empire' was Britannia onaantastbaar en ook dit was een periode van stabiliteit, vrede en welvaart.Het enige dat nu staat tussen deze wereld en de hel op aarde is een sterk en vastberaden Amerika.

Het nachtmerrie scenario is een zwak Amerika en een wereld waarin B-landen, schurkenstaten, terroristen en criminelen beschikken over massavernietigingswapens.Het droomscenario is een Amerika dat zo sterk is dat dit kan worden voorkomen.

Europa zou er goed aan doen te ontwaken uit zijn anti-Amerika psychose en zich te realiseren dat het heerlijke onbezorgde leventje dat we hier leiden (met ons schattige humanitaire prutslegertje) alleen mogelijk is omdat we dag in dag uit profiteren van de bescherming van de Amerikaanse militaire paraplu, die als een warme deken over de wereld ligt.

Als het gaat om een dynamisch economisch beleid zit Europa gevangen in een Matrix van statisch economisch denken. Als het gaat om buitenlandse politiek zit Europa gevangen in een Matrix van anti-Amerikaans denken, die een realistische visie op internationale zaken onmogelijk maakt.

Een nieuw bewustzijnHet nieuwe bewustzijn houdt in dat terroristen overal in de wereld eenzelfde status krijgen als kindermoordenaars en kannibalen, d.w.z. dat de afschuw van terrorisme zo algemeen is dat steun voor terroristen beperkt wordt tot individuen en tot zeer kleine groepjes die nergens op steun kunnen rekenen.De aanslag van 11 september is wereldwijd met grote afschuw ontvangen en is overal in felle termen veroordeeld en tot op zekere hoogte is dit nieuwe bewustzijn een feit.

- Haatextremisme in moslimlandenHaatextremisme in moslimlanden is het gevolg van een complexe cocktail:- Razendsnelle modernisering van vaak zeer conservatieve gemeenschappen.- Een sterk moslim bewustzijn, met een Islam die minder dan andere religies de nadruk legt op vreedzaamheid, en die strijd in dienst van de religie accepteert als onderdeel van de religie. - Het totaal falen van Arabische landen om iets positiefs te creëren.- Twee gehate landen, Israel en de VS, die op Arabisch grondgebied militair kunnen doen wat ze willen.- Totale desinteresse in het Westen als duizenden moslims worden vermoord, gecombineerd met extreme verontwaardiging als ook maar één burger uit het Westen omkomt.- De marginale positie van Arabische minderheden in Europa.- De onderdrukking van vrouwen, wat bijna per definitie tot meer haat en stress leidt. Ten eerste bij de vrouwen zelf, maar ook omdat de vrouwen een deel van hun frustratie zullen afreageren op de kinderen.

Om Arabisch haatextremisme structureel te ontmoedigen zal er een formule moeten worden gevonden om Arabische landen meer positieve dynamiek te geven, zal Israel een blijvende vrede moeten sluiten met de Arabische wereld, zal de VS veel beter moeten samenwerken met Arabische landen en zal de positie van Arabische minderheden in Europa en de positie van vrouwen in de Arabische samenleving sterk moeten verbeteren.

De komende jaren valt op geen enkel gebied veel verbetering te verwachten en

alle structurele oorzaken voor haatextremisme zullen overeind blijven.Toch zal het haatextremisme van binnen uit gaan imploderen om de simpele reden dat het de wereld, en ook moslims, niets te bieden heeft.

In eerste instantie heeft Al-Qaida het zeer slim gedaan door zich voor te doen als vrome moslims en aanslagen te plegen tegen het gehate Amerika. De afgelopen jaren heeft Al-Qaida echter massamoorden gepleegd in Egypte, Pakistan, Afghanistan, Jordanie en Saudie-Arabie met alleen maar moslims als slachtoffer en in Irak heeft de organisatie zonder enige terughoudendheid massamoorden gepleegd in moskeen, op pelgrims en op begrafenissen en marktplaatsen.Op basis van de feiten kan je Al-Qaida omschrijven ‘als de eerste organisatie in geschiedenis die als enige doel heeft om zo veel mogelijk onschuldige moslims te vermoorden.’Hiermee is het vrome Islamitische masker voor iedereen afgetrokken en zal de steun gaan instorten.

De reden dat dit nog zo langzaam gaat is dat er zoveel haat en frustratie is in de Arabische wereld en dus ook zeer velen iets van de eigen gevoelens herkennen in Al-Qaida. In essentie is het niet een strijd tussen Al-Qaida en het westen, maar een strijd tussen goed en kwaad binnen de harten van de moslims en de Islam.

De term moslim extremisme voor terrorisme is totaal verkeerd.Als je een heel leven wijdt aan bidden en vasten en al je geld weggeeft aan de armen, kan je zeggen: Ik ben een moslim extremist.Als het je doel is om zoveel mogelijk onschuldige burgers te vermoorden, ben je lid van een duivelse sekte, hoor je thuis in de gevangenis, het gekkenhuis of de hel en kan je met geen enkele grote traditionele godsdienst geassocieerd worden.

Ook het politieke moslimfundamentalisme heeft de wereld, en ook moslims, niets te bieden (over religieus fundamentalisme op individueel niveau heb ik geen negatieve mening). Het politieke ideaal volgens de fundamentalisten is invoering van de moslimwetgeving Sharia. In theorie zou de Sharia ten uitvoer kunnen worden gebracht door verlichte religieuze leiders en zou deze staat, in ieder geval voor moslims, een ideaal kunnen zijn.

In praktijk zal de Sharia echter veelal ten uitvoer worden gebracht door machtswellustige, criminele en psychisch gestoorde mannen met baarden, die zich helemaal niet interesseren voor de Sharia, maar die de invoering ervan slechts als middel zien om naar hartenlust medeburgers te kunnen terroriseren. Dit zal al snel totaal en volledig uit de hand lopen en zelfs voor de meest vrome, fundamentalistische en conservatieve moslim zal een dergelijke staat een soort nachtmerrie zijn.

Het enige positieve dat een politieke islam voor moslims kan betekenen is een politieke beweging die probeert om, binnen de grenzen van de liberale rechtsstaat, te ijveren voor de belangen van moslims, bijvoorbeeld door strengere wetgeving voor alcohol, prostitutie en gokken, voor het krijgen van vrije dagen op moslim feestdagen of dat werkgevers worden verplicht rekening te houden met de Ramadan. Dit is allemaal zo onschuldig dat het niemand zich daarover zorgen hoeft te maken.

Niet het vrije westen gaat Islamiseren, maar de moslims gaan moderniseren, om de simpele reden dat het vrije westen de moslims heel veel te bieden heeft,

terwijl de Islam het vrije westen vrijwel weinig te bieden heeft dat andere religies niet ook al te bieden hebben.Het bewijs van deze stelling is dat vrijwel alle moslims bereid zullen zijn om naar het vrije westen te emigreren, maar dat omgekeerd geen burger uit het vrije Westen bereid is om naar een moslimland te emigreren en dat ook moslims, die leven in het westen, voor geen goud in de wereld bereid zullen zijn om te emigreren naar een Arabisch land waar de Sharia net is ingevoerd.

Er wordt wel gezegd dat de Islam een hele sterke identiteit heeft en het vrije westen een zwakke en diffuse identiteit. Dat is een misvatting. De Islam heeft een hele duidelijke en uitgesproken, maar tegelijkertijd ook een zwakke identiteit. De Islam stamt uit de prehistorie en de inhoud van elke traditionele religie is voor een deel ingehaald door de wetenschap en de moderne tijd. Omdat de Islam juist sterk heeft vastgehouden aan een fundamentalistische beleving van het geloof, leidt dit tot een steeds groter spanningsveld tussen de realiteit en de Islam. Tegelijkertijd is er, met uitzondering van zwart Afrika, geen regio die zo consequent slecht heeft gepresteerd als de Islamitische wereld.Als de hele Islamitische wereld in vuur en vlam staat, omdat er een cartoon in een Deense krant staat, wordt dit uitgelegd als een sterke, trotse en assertieve Islam, maar elke psycholoog kan je vertellen dat een extreme en emotionele reactie op een kleine belediging bij uitstek past bij een onzekere en kwetsbare persoonlijkheid.

De identiteit van het vrije westen is daarentegen duidelijk en onomstreden. Binnen de grenzen van de liberale rechtstaat heeft iedereen de volledige en totale vrijheid om zich naar eigen inzichten te ontwikkelen, zijn mening vrij te uiten, zijn religie te beleven, zijn dromen en idealen na te streven en te realiseren en bedrijven, politieke organisaties en verenigingen op te starten.Dit heeft geleid tot een zeer complexe en veelzijdige samenleving, maar dat is juist sterk en dynamisch.

Het vrije westen heeft de afgelopen 500 jaar dan ook alles gewonnen wat er maar te winnen viel en heeft de hele wereld gedomineerd en op zijn kop gezet.Het heeft geleid tot samenlevingen die welvarend zijn en waar iedereen een heerlijk leventje kan leiden.

Het keerpunt in de strijd tegen het haatextremisme, wordt de opkomst van India.Door de opkomst van India zullen honderden miljoenen moslims in India welvarend worden. Aartsvijand Pakistan zal niet willen achterblijven als het achterlijke neefje van India en zal beginnen aan een razendsnelle modernisering. Als die slaagt, zullen ook landen als Irak en Iran volgen, en al in 2020 is haatextremisme volledig achterhaald, net zoals het communisme in deze tijd.

Geen ouder in het westen hoeft het in zijn hoofd te halen om de kinderen te vertellen over vroeger toen ze lange haren hadden en Che Gueverra hun held was.Over 10 jaar hoeft geen ouder in de Arabische wereld het in zijn hoofd te halen om de kinderen over vroeger te vertellen toen papa een lange baard had en Bin Laden zijn held was. Over 50 jaar zullen moslims al helemaal niet meer kunnen begrijpen wat ooit de aantrekkingskracht van Al-Qaida op moslims geweest kan zijn.

Moslima’s in het westen hebben de afgelopen jaren een hoofddoekje omgedaan om hun Arabische en Islamitische identiteit te benadrukken.

Hun dochters zullen die hoofddoekjes weer afdoen en zonder enige terughoudendheid kiezen om vrije burgers te worden om de simpele reden dat een vrij leven heerlijk is en een leven in een keurslijf van regeltjes een beperking is, waar ze geen zin meer in hebben.

Islamitische landen, zoals Irak en Iran, hebben 2 troefkaarten. Er is oliegeld en er is een uitbundige hoeveelheid kinderen. Terwijl de rest van de wereld aan het vergrijzen is, zijn Islamitische landen aan het verjongen.

Het ontwikkelingsmodel voor deze landen is dan ook onmiskenbaar:Oliegeld -> goed onderwijs -> brainpower -> hoogwaardige dienstverlening.

Je zou het de Arabische wereld bijna willen toeschreeuwen: ‘Get back in the game’ en begin eindelijk met het bouwen van een fantastische en dynamische Arabische wereld.Een aantal landen, zoals Dubai, zijn hier overigens al druk mee bezig.

- De Islamitische renaissanceSchopenhauer schrijft omstreeks 1850 felle en kritische teksten over het Christendom. Deze teksten zijn met betrekking tot het Christendom gedateerd, omdat het Christendom inmiddels al de marginale rol heeft, die hij voorspelt. Met betrekking tot de Islam hadden de teksten gisteren geschreven kunnen zijn. Als je Schopenhauer goed leest, kan je geen andere conclusie trekken dan dat ‘de Islam als fundamentalistische samenleving’ ten dode is opgeschreven:

Omar, die heeft het begrepen, toen hij de bibliotheek van Alexandrië verbrandde; zijn reden daar voor, namelijk dat de inhoud van de boeken of in de Koran te vinden is, of overbodig is, gaat door voor dwaas, maar is heel verstandig, want daarmee is gezegd dat de wetenschappen, als zij verder gaan dan de Koran, vijanden van de godsdienst zijn en dus niet getolereerd kunnen worden . . . Maar nu is het een beetje laat om nog alle boeken te verbranden en alle universiteiten te sluiten- kortom om de mensheid weer in haar Middeleeuwse toestand terug te brengen . . .Want geloof en kennis in één hoofd verdragen elkaar slecht; dan zijn ze als wolf en schaap in dezelfde kooi; en de kennis is de wolf, die zijn buurman dreigt op te vreten . . .

Het geloof is als de liefde: het laat zich niet dwingen. Daarom is het een hachelijke onderneming om het geloof van bovenaf te willen afdwingen. Want zoals een poging om liefde af te dwingen alleen maar leidt tot haat, zo leidt een poging om geloof af te dwingen pas goed tot ongeloof. Alleen indirect kan met het geloof bevorderen en dat is te zorgen voor een goede voedingsbodem en die voedingsbodem is onwetendheid.

Uit bovenstaande teksten blijkt dat ‘de Islam als fundamentalistische samenleving’ alleen in stand is te houden door moslims dom te houden. Maar dat betekent in een hoogwaardige kenniseconomie dat moslimlanden eilanden worden van verpaupering, terwijl moslims via geëmigreerde familie en via het internet wel op de hoogte zijn van stijgende welvaart in omringende landen.

Het enige alternatief voor collectieve verpaupering is het ontwikkelen van een dynamische en productieve middenklasse, maar die gaat ook direct en onvermijdelijk zorgen voor een Islamitische Renaissance. Deze Islamitische Renaissance zal niet inhouden dat moslims zich collectief afwenden van hun religie. Het zal wel inhouden dat moslims veel meer vrijheid krijgen om het geloof op hun eigen manier te interpreteren. In veel landen is de Islam de religie van de bezetter en bestaat naast de Islam ook een traditionele cultuur. De Islamitische Renaissance zal ook inhouden dat deze traditionele cultuur in veel moslimlanden een enorme opleving zal kennen.

- De Arabische wereld in 2030Het kloppend hart van de wereldeconomie ligt nu in de Arabische landen en India. Deze regio wordt ook wel aangeduid als Arabindia. De Arabische tijgers kennen groeipercentages van 10% en meer.Bagdad en Teheran zijn 2 bruisende metropolen en worden het nieuwe Mekka genoemd. De combinatie van olie, jeugd en kennis maken de regio onweerstaanbaar. Overal zie je muppies: ‘muslim urban professionals’, die doorgaans hebben gestudeerd aan de beste Indiase universiteiten.Met name de jeugd wil niks meer te maken hebben met fanatisme, politiek fundamentalisme en extremisme.Het geloof is voor de moskee en de huiskamer is de algemene opvatting.

De nieuwe generatie Arabische jongeren staan bekend om hun tolerantie en gastvrijheid en in het algemeen zijn ze vooral geïnteresseerd in vrijheid, een goede opleiding, de nieuwste technologie en zijn ze enorm gemotiveerd om hun eigen bedrijf op te starten.In het vergrijsde Europa maakt men zich grote zorgen dat veel jong talent emigreert naar Arabië. Met name jongeren met een Arabische achtergrond en een goede opleiding zijn bijna niet meer voor de Europese economie te behouden.

4. God bless America the beautiful

De tijger heerst in de oerwouden van Azië, de leeuw over de Afrikaanse savanne, de jaguar in het Amazonegebied en de poema in de Rocky Mountains. Duizenden jaren lang verandert er weinig en deze roofdieren hebben zich door de jaren heen volledig aan hun omgeving aangepast.U leeft in een wereldcultuur, die van jaar tot jaar verandert, en om te overleven moet u zich constant aanpassen.

- Het ontstaan van een wereldcultuurDe toonaangevende ontwikkeling van de afgelopen 500 jaar is het ontstaan van een wereldcultuur.

Het is nu in feite normaal dat tieners uit de hele wereld in het Engels met elkaar kunnen communiceren over een breed spectrum van onderwerpen, zonder dat culturele verschillen een barrière vormen. Traditionele culturen verdwijnen in razendsnel tempo en de wereldcultuur wordt steeds dominanter.

Deze wereldcultuur is een 'best of' cultuur en verenigt het beste van alle tradities. Consumenten kunnen kiezen uit voedsel, muziek, mode, film en kunst uit alle culturen.Behalve dat de wereldcultuur een selectie is uit het beste van alle tradities, worden tradities in de wereldcultuur ook bevrijd van hun beperkingen en kunnen ze zich vrij ontwikkelen en vermengen met andere tradities.

Amerika speelt in dit proces een sleutelrol. Amerika is in oorsprong een land van immigranten en Amerika is veel meer dan andere landen een melting pot van traditionele culturen. Vele tradities komen samen in Amerika en kunnen zich vrij ontwikkelen en vermengen met andere tradities. Dit resulteert in een mengsel met een kracht, een dynamiek en een intensiteit, waar niets tegen op gewassen is en Amerika heeft zich ook ontwikkeld als het hart van de wereldcultuur met Hollywood als epicentrum.

- Amerika

De indiaanse invloedHet mythische Amerika is een door God gegeven land, waar de mens bevrijd is van de ketenen van de oude wereld en waar het mogelijk is om je dromen te realiseren en gelukkig te worden.De mythische Amerikaan is de pionier en dat is de door God gegeven persoonlijkheid, die spontaan is ontstaan in het door God gegeven land.

Amerika werd echter al eeuwen bewoond door indianen.De Europeanen, die in Amerika aankwamen, ontwikkelden zich niet in een vacuüm, maar hadden nauw contact met de indianen en namen vele gewoonten en eigenschappen van hen over. De pionier is dan ook een persoonlijkheid, die kan worden gezien als een kruising tussen een protestant en een indiaan.De pionier combineert het arbeidsethos en de rechtlijnige ethiek van het protestantisme met de rauwe vrijheidsdrang van de indianen.De Amerikaanse cultuur en de American way of life is dan ook in de kern en in essentie een mengvorm van de Europese en de indiaanse cultuur.

Dit wordt gesymboliseerd door de cowboy:De cowboy is een blanke indiaan. De cowboy is blank, maar zijn persoonlijkheid en gedrag zijn indiaans.Het prototype van de 'lonesome cowboy', zwervend over de prairie, ’s avonds zwijgend bij een kampvuur, is onmiskenbaar indiaans.

De Afrikaanse invloedDe Afrikanen werden als slaven in ketenen naar Amerika gebracht, maar tegelijkertijd werden ze geestelijk bevrijd van de beperkingen van de traditie.Zo kon de Afrikaanse muziek zich ontwikkelen tot het brede spectrum van jazz, rock 'n roll, blues, soul en rap dat de muziekcultuur van de wereld domineert.

Toen Elvis Presley eind jaren '50 zijn sensuele heupbewegingen maakte, veroorzaakte dat een storm van protesten. Het ging dan ook om een motorische revolutie. Voor het eerst werd de houterige en kuise Europese manier van bewegen verrijkt

met sensuele elementen uit de Afrikaanse cultuur en, o.a. via Elvis Presley, werden allerlei elementen uit de Afrikaanse cultuur opgenomen in de wereldcultuur.

De joodse invloedRond 1900 kwam er een stroom van joodse immigranten naar Amerika. Ze droomden van een vrij land, maar in werkelijkheid was Amerika conservatief en bekrompen met standpunten die werden verwoord door de Ku Klux Klan.Nog in 1900 was er allerlei racistische wetgeving, die het joden in allerlei sectoren verbood om een beroep uit te oefenen.

Film was een uitzondering en deze sector werd door hen gedomineerd. Ook in deze sector werd het werken hen gedeeltelijk onmogelijk gemaakt en Hollywood is gebouwd door joodse immigranten om aan deze sociale terreur te ontsnappen. Hollywood was in eerste instantie een vrijstad voor joodse filmers.In Hollywood toonden ze het Amerika waar ze van droomden, een land waar succes het resultaat is van hard werken en talent, waar sociale en raciale achtergronden niet de doorslag geven en de outsiders overwinnen.

Dit fictieve Amerika was zoveel mooier en dramatischer dan het feitelijke Amerika, dat het steeds meer de norm werd voor hoe Amerika zou moeten zijn.Amerikanen kozen massaal voor dit nieuwe Amerika en in zekere zin is het moderne Amerika in Hollywood uitgevonden.

Het idee dat Hollywood het symbool is van het traditionele Amerikaanse conservatisme is dus helemaal onjuist.Hollywood heeft het traditionele, beetje onnozele Amerikaanse conservatisme juist vernietigd en getransformeerd in een hele open cultuur waarbinnen vele traditie uit de hele wereld de kans krijgen om zich vrij te ontwikkelen.

Tegelijkertijd sloot dit nieuwe Amerika aan op het mythische Amerika. Net als de eerste pioniers ontsnapten de joodse immigranten aan de sociale terreur van de oude wereld en wilden ze een nieuwe wereld zonder die terreur.

Invloeden van andere traditiesHet is vanzelfsprekend dat het onmogelijk is om een volledig en juist beeld te geven hoe elke traditionele cultuur zich in Amerika ontwikkeld heeft.Daarom slechts een aantal voorbeelden.

- Bruce Lee studeerde westerse filosofie in Amerika en hij ontwierp het concept voor de tv-serie Kung Fu over een Chinese monnik die rondzwerft over de Amerikaanse prairie. Deze serie kan worden gezien als een kruising tussen de cultuur van de prairie-indianen en de Samourai. Deze serie was een groot succes en veroorzaakte een rage en in elke stad in de westerse wereld kan nu worden gekozen uit een breed spectrum van oosterse vechtsporten. Andere oosterse invloeden zijn te vinden op het gebied van voeding, yoga, filosofie, meditatie en religie.

- De Italiaanse maffia bereikte zijn hoogtepunt, niet op Sicilië, maar in de Godfather cyclus van Francis Ford Coppola.

- De Latijnse cultuur is nu in opmars in de VS en heeft o.a. invloed op voeding, dans en muziek met supersterren als Jennifer Lopez en Ricky Martin.

- De wereldcultuur en de creatieve ondernemingCreativiteit wordt o.a. gedefinieerd als het leggen van nieuwe verbanden.Als verschillende tradities elkaar ontmoeten, is het bijna onvermijdelijk dat er allerlei nieuwe verbanden gelegd worden.Creativiteit in deze tijd kan dan ook niet los worden gezien van het ontstaan van een wereldcultuur en deze wereldcultuur vormt bewust of onbewust een inspiratiebron voor vele kunstenaars en in feite voor iedereen, want iedere persoon in deze tijd laat zich inspireren door elementen en mengvormen van allerlei traditionele culturen.

De waardering van culturele diversiteit door economen is de laatste jaren ook gegroeid.In de jaren '80 waren Duitsland en Japan de meest succesvolle economieën en deze landen zijn cultureel vrij homogeen. Een verklaring voor het succes van deze landen was dat in een homogene cultuur op de werkvloer makkelijker gecommuniceerd kan worden en dat dit de productiviteit verhoogt.In de jaren '90 was de VS de meest succesvolle economie en de VS is cultureel zeer divers en een verklaring voor het succes van de VS is dat culturele diversiteit leidt tot meer creativiteit, innovatie en flexibiliteit.

De film ‘Rising Sun’ uit 1993 gaat over de opkomst van Japan. Net als nu met China, was er in de VS de angst om helemaal door Japan te worden weggeconcurreerd.In de film komt acteur Wesley Snipes een zwart getto binnenrijden.Hij zegt: 'Het enige concurrentievoordeel dat Amerika nog heeft, zijn deze getto's.'

Toen ik de film in 1993 zag, vond ik de uitspraak heel interessant, maar wel onzin. Vanuit de invalshoek van een hoogwaardige kenniseconomie zijn de getto's juist een blok aan het been.

In dezelfde tijd vergeleek Pirsig in zijn boek Lila de criminele getto's met de barbaarse stammen die door het Romeinse Rijk trokken en het Romeinse Rijk zo destabiliseerden dat het Rijk langzaam instortte.Deze interpretatie leek mij heel wat realistischer. De getto's leken mij eerder een grote bedreiging voor de stabiliteit van Amerika dan iets wat de economie kracht geeft.

Als je naar de getto's kijkt vanuit de invalshoek van de creatieve onderneming slaat de uitspraak van Wesley Snipes de spijker echter precies op zijn kop.Als je de getto's uit de Amerikaanse muziek, film, dans, mode en sport haalt, blijft daar nog maar weinig van over. Deze industrieën drijven helemaal op de dynamiek van de getto's.

Ook Amerikaanse frisdranken en een bedrijf als Nike profiteren enorm van de dynamische uitstraling van de zwarte getto's.De zwarte getto's vormen kortom een belangrijk puzzelstukje in het succes van de Amerikaanse economie, niet voor de kenniseconomie, maar wel voor de creatieve onderneming.

In zijn algemeenheid is een dynamische multiculturele samenleving een noodzakelijke grondstof voor de creatieve onderneming, omdat individuen die opgroeien in een multiculturele samenleving creatiever zijn en beter zijn voorbereid om te functioneren in een multiculturele wereldeconomie.

- Europa en de wereldcultuurEr is in Europa inmiddels een groep denkers die de multiculturele samenleving als mislukt beschouwd en die sterker de nadruk wil leggen op de waarden van een klassieke Europese samenleving.Deze stroming hangt van de denkfouten aan elkaar.De klassieke Europese cultuur is volgens hen terug te voeren op Athene en Jeruzalem, maar daarmee wordt eigenlijk al meteen gezegd dat de klassieke Europese cultuur bij uitstek een succesvol multicultureel gedachtegoed is, want een werkelijke authentieke Europese cultuur zou zijn terug te voeren op de Germaanse stammen. Onze geschiedenis kent een grootschalig experiment om daarnaar terug te keren, namelijk Nazi-Duitsland, maar dit is zo spectaculair en dramatisch uit de hand gelopen dat er nog maar een enkeling is die in die richting verder wil experimenteren.

Een tweede fout van deze denkers is dat ze gemakshalve maar even weglaten dat die klassieke Europese samenleving is uitgemond in de meest weerzinwekkende totalitaire regimes aller tijden, namelijk het Nazisme, het fascisme en het communisme en dat we keer op keer van buiten af zijn bevrijd door de Amerikanen van de resultaten van onze eigen politieke cultuur.Tot op de dag van vandaag dreigt Europa af te glijden naar een totalitaire socialistische bureaucratie en wordt dit steeds verhinderd door invloeden van buitenaf, met name uit Amerika.

Een derde fout is dat de klassieke Europese cultuur al lang is getransformeerd tot een wereldcultuur en zelfs als er de afgelopen eeuw niet één emigrant van buiten Europa was binnengekomen, zouden we nu niet leven in een klassieke Europese samenleving, maar in een door Amerika gedomineerde wereldcultuur, die bij uitstek multicultureel van karakter is.

De strijd die we in Europa moeten voeren is niet om terug te keren naar een klassieke Europese cultuur, maar om samen met Amerika te strijden om ervoor te zorgen dat een aantal fundamentele liberale en democratische waarden de hoeksteen blijven van die wereldcultuur.

- De andere wereldcultuur: ArabIndiaDe geschetste wereldcultuur zal in de meeste continenten dominant zijn, maar niet overal.Europa, Zuid-Amerika en Afrika hebben sterk hun stempel gezet op die wereldcultuur of komen voort uit dezelfde bron. Inwoners van deze regio’s zullen zich in de regel makkelijk thuis voelen in die cultuur, wat allerlei lokale invloeden overigens niet uitsluit.

Inwoners van landen in het Verre Oosten, zoals Korea, Japan en Taiwan, zijn sterk verwesterd, dus blijkbaar is de kloof tussen deze culturen en de wereldcultuur niet onoverbrugbaar. Voor China zal waarschijnlijk ook gelden dat Chinezen gemakkelijk hun weg zullen vinden in die wereldcultuur. Dat zal wel samengaan met een renaissance van de eigen cultuur, maar Chinezen zullen vrij makkelijk kunnen springen tussen hun eigen cultuur en die wereldcultuur. De uitdaging voor China is om van de eigen Chinese cultuur een internationaal A-merk te maken. Zoals eerder beschreven is dat tot nog toe op spectaculaire wijze niet gelukt.Zelfs voor Chinese burgers hebben producten van Westerse kwaliteitsmerken een hogere status dan producten van Chinese besrijven.

Er is echter één regio die zich waarschijnlijk aan de wereldcultuur gaat onttrekken en dat is ArabIndia. Voor moslims geldt dat ze als enige groep in de wereld een meer dan oppervlakkige afkeer en zelfs haat voelen voor alles wat Amerikaans en westers is. Tegelijkertijd is de invloed van de Islam op de wereldcultuur vrij gering, zodat er voor hen ook minder aanknopingspunten zijn om zich thuis te voelen in de wereldcultuur. Met het spanningsveld dat er nu is tussen de Islam en de rest van de wereld zal die wereldcultuur zich ook niet heel gastvrij openstellen om een plekje in te ruimen voor de Islam.

Voor India geldt die afkeer van Amerika en het westen helemaal niet, maar geldt dat India een soort wereldcultuur op zichzelf is met vele volken en religies en een miljard inwoners. Deze zeer complexe cultuur heeft nog nauwelijks een stempel gezet op de wereldcultuur en die wereldcultuur is voor het Indiase continent in grote mate ‘alien’.De westerse wereldcultuur is bijvoorbeeld lawaaiig en erotisch, terwijl de Indiase cultuur juist kuis en ingetogen is.Tegelijkertijd heeft India al een zeer sterk cultureel platform in Bollywood, dat in India onbegrensd populair is en ook een grote populariteit heeft in alle omringende landen en de Islamitische wereld.

ArabIndia zal zich gaan ontwikkelen tot de meest dynamische groeiregio van de wereld. Dit zal het vertrouwen in de eigen bronnen alleen maar versterken en zeker bij moslims zal het verlangen naar een eigen niet-westerse cultuur een bijna fysieke behoefte zijn.Het zal waarschijnlijk leiden tot een tweede wereldcultuur, die zo weinig overlap zal vertonen met de westerse wereldcultuur, dat het echt zal gaan om twee deels gescheiden wereldculturen, zoals vroeger het Romeinse rijk en het Chinese keizerrijk gescheiden van elkaar gefunctioneerd hebben en elkaar nauwelijks hebben beïnvloed.

Er komt een moment, dat maar zelden in de geschiedenis voorkomt, waarop we vanuit het oude in het nieuwe stappen, dat een tijdperk afloopt en dat de ziel van een natie, die lang onderdrukt is geweest, haar stem vindt.Jawaharlal Nehroe

Het zal enorm interessant zijn om te zien in hoeverre China een eigen cultuur kan ontwikkelen en in welke mate die de wereld buiten China kan beïnvloeden.En het zal ook fascinerend zijn hoe die tweede wereldcultuur ArabIndia zich gaat ontwikkelen en hoe die zich gaat verhouden tot de westerse wereldcultuur. Tegelijkertijd zal het voor de creatieve onderneming een uitdaging zijn om hier op de goede manier mee om te gaan.- De dark side van de wereldcultuur

Er wordt wel eens geschreven dat kolonisatie traditionele culturen heeft vernietigd.Dit is een oppervlakkige manier om naar dit proces te kijken.Het is reëler om te zeggen dat de moderne tijd alle traditionele samenlevingen heeft vernietigd, inclusief alle traditionele Europese samenlevingen.Het is ook niet zo dat de Europese cultuur is opgelegd aan andere culturen. Uit alle traditionele culturen is een wereldcultuur ontstaan, die alle traditionele culturen heeft vernietigd, inclusief alle Europese culturen.

Je kan bijvoorbeeld beweren dat het Christendom is opgelegd aan de Afrikaanse stammen en dat dit een voorbeeld is van Europees religieus imperialisme.Maar als je in Europa de radio aanzet en naar de muziek luistert, kan je ook beweren dat Europa het slachtoffer is van Afrikaans muzikaal imperialisme.

Als je nu naar Groenland gaat, is het niet al te moeilijk om een depressieve, alcoholistische, suïcidale Eskimo te vinden, die een uitkering ontvangt uit Denemarken. Het is echter zeer moeilijk om een Eskimo te vinden die nog op de traditionele manier op zeehonden jaagt en als je die al weet te vinden, zal die niet meer deel uitmaken van een traditionele gemeenschap, maar zal die binnen die gemeenschap de uitzondering zijn.

Alle traditionele samenlevingen, alle traditionele culturen en alle traditionele ambachten zijn vernietigd door de wereldcultuur en dat kan je als net zo tragisch ervaren als het uitsterven van allerlei diersoorten.In Engeland is de traditionele vossenjacht nu verboden om de vos tegen deze wrede manier van jagen te beschermen. Maar tegelijkertijd is deze eeuwenoude traditie dus niet beschermd tegen de wrede vernietigingsdrang van de moderniteit.

Luke, don’t fight it.Move over to the dark side.It is your destiny.Darth Vader in ‘Star Wars’

Hoewel ik zeer zeker opensta voor de tragiek van dit proces, wil ik hier de positieve kant van de zaak benadrukken.

Schopenhauer schrijft: ‘Het is heerlijk om de dingen te zien, maar het is verschrikkelijk om de dingen te zijn’en dit kan ook gelden voor traditionele culturen.

De film ‘los Santos Innocentes’ is één van mijn lievelingsfilms.Deze film speelt zich af op een traditioneel Spaans landgoed. Het knappe van de film is dat die aan de ene kant de adembenemende schoonheid laat zien van het traditionele boerenleven en tegelijkertijd de onmenselijkheid van de feodale verhoudingen en de hardheid van dat leven, zonder dat het ene ten koste gaat van het andere en dat beide naast elkaar bestaan.

Een van de hoofdrollen is voor een zwakbegaafde boerenknecht. Zijn lust en leven is een kraai, die overal met hem meevliegt en die ook op zijn schouder gaat zitten. Hij werkt ook als hulpje van de landheer als die gaat jagen. Als de landheer een morgen niks heeft geschoten, schiet hij uit balorigheid de kraai van zijn knecht aan flarden. Het knappe van de film is dat de landheer niet als bruut wordt afgeschilderd. Hij heeft meteen spijt van wat hij gedaan heeft. Hij biedt ook meteen zijn excuses aan en moedigt zijn knecht aan om weer een nieuwe kraai te nemen. Ondertussen heeft hij wel het meest dierbare in iemands leven achteloos vernietigd.

Het boerengezin dat centraal staat in de film, heeft 2 kinderen. Aan het einde van de film zijn het beide tieners en verlaten ze het gezin. Het meisje gaat in de fabriek werken en de jongen gaat in het leger. Ze kunnen het bijna niet meer opbrengen om hun zeer

sympathieke vader op te zoeken, omdat ze het niet meer kunnen aanzien hoe hij constant heel subtiel en vrijwel achteloos door de landheer wordt vernederd en dat hij dit gelaten accepteert. Hoewel het niet wordt uitgesproken, is het duidelijk dat zij dat leven nooit meer zullen accepteren.

Het is grappig dat deze film voor ons bijna niet meer na te voelen is, maar dat het voor boerendochters in China zeer herkenbaar zal zijn. Wij vinden het schandalig dat ze verschrikkelijk worden uitgebuit in fabrieken. Voor hen is het werk in de fabriek een verademing en een bevrijding van het leven op het armoedige en uitzichtloze platteland.

Moraal van dit verhaal:Elke burger wil leven in een wereld waar de schoonheid van het traditionele leven bewaard is gebleven, maar er is vrijwel niemand die dit leven zelf nog wil leven.Onze wereld is oneindig verarmd, maar ons leven is oneindig verrijkt.

5. Kapitalisme als levensstijlDe tijgerin stort zich op haar prooi en scheurt die aan stukken met vlijmscherpe klauwen en tanden en

laat niets achter dan wat bloedsporen en botresten.De moderne onderneemster stort zich op de concurrentie met een innovatieve en creatieve bedrijfsvoering.Het enige dat zij van haar prooi achterlaat is een faillissement, ontslagregelingen en een berg papiersnippers.

- Kapitalisme en egoïsmeAls je 'de man in de straat' zou vragen wat de kern van het kapitalisme is, zal die zeggen dat alles draait om geld verdienen en dat de belangrijke waarden van het kapitalisme egoïsme, hebzucht en materialisme zijn.Deze opvatting is al te vinden bij de grondlegger van de economie Adam Smith. Hij zegt dat de hebzucht van ieder individu leidt tot een welvarende economie. De bakker wil geld verdienen en bakt daarom lekker brood en is vriendelijk tegen zijn klanten. Zo wordt iedereen door hebzucht gedreven om zijn beste kant te laten zien en het eigenbelang van ieder individu leidt tot welvaart voor iedereen.

Als je in deze tijd een algemeen geaccepteerde populistische godsdienst wil aanwijzen, kan je die omschrijven als het egoïstisch materialisme. Egoïsme als basis van al het handelen is algemeen geaccepteerd en alles is gericht op een comfortabele en materialistische manier van leven.

Elke religie heeft zijn eigen absurdistische logica.Een voorbeeld hiervan is de stelling dat eigenlijk iedereen egoïstisch is, want een altruïst doet ook alleen maar altruïstisch, omdat dit een goed gevoel geeft, dus is die eigenlijk ook weer egoïstisch.Volgens deze fantastische logica is er eigenlijk ook geen verschil tussen moeder Theresa en Jack the Ripper, want ze doen gewoon allebei wat ze leuk vinden.

Zowel egoïsme als altruïsme zijn gevoelens die innerlijk tegenstrijdig zijn.De egoïst vindt dat de belangen van anderen ondergeschikt zijn aan zijn eigen belang en daarvoor kunnen worden opgeofferd. Maar die anderen verschillen niet veel van jezelf, en als je zelf zo belangrijk bent, waarom is die ander dat dan helemaal niet.

Voor de altruïst geldt een spiegelbeeld van deze logica. Als die anderen zo belangrijk zijn om jezelf daarvoor op te offeren, waarom ben je dan zelf niet belangrijk genoeg om voor jezelf op te komen.

Egoïsme en altruïsme zijn de keerzijden van dezelfde medaille.De basis van beide emoties is een laag gevoel van eigenwaarde.De altruïst cijfert zich daarom weg voor anderen. De egoïst projecteert de lage eigenwaarde op anderen en kent hen geen waarde toe.

Het tegenovergestelde van egoïsme is niet altruïsme, maar een positieve levenshouding.Deze houdt in dat je alleen bereid bent om dingen te doen die je zelf leuk vindt, maar alleen als die ook leuk zijn voor anderen.

Deze levenshouding is gebaseerd op een positief gevoel van eigenwaarde, dat je constant dwingt om goed voor jezelf te zorgen, maar tegelijk herken je meteen dat anderen mensen, net als jezelf, ook waardevol zijn, en ben je intuïtief en instinctief geneigd rekening met hen te houden.

Geluk kan je definiëren als het delen van een positief levensgevoel met anderen.

Dat geluk alleen beleefd kan worden door het te delen met anderen zie je bij sporters, die na het scoren van een doelpunt, dat altijd vieren met het publiek en hun medespelers.Je ziet het ook bij mensen die tijdens een tv-spelletje de hoofdprijs winnen. Ze beginnen meteen te feliciteren en te omhelzen.

Als basis van kapitalisme neem ik dus niet egoïsme, maar de drang om iets goeds en iets moois te maken,en dat te delen met anderenen geluk als die wisselwerking.

Ongedeeld succes is totale mislukking.Amerikaanse miljardair

Een en ander wordt bevestigd door een recent onderzoek (Forbes, 13 september 2010).2 groepen krijgen 20 dollar. De ene groep krijgt de opdracht die aan zichzelf te besteden, de andere groep om de $20 aan anderen te besteden. Aan het eind van de dag wordt het geluksgevoel gemeten. Die blijkt veel hoger te zijn bij de groep die het geld heeft besteed aan anderen.Opmerkelijk genoeg was vooraf de overtuiging bij alle deelnemers dat juist de groep die het geld aan zichzelf besteedt, gelukkiger zal zijn.

Als je het resultaat van dit onderzoek generaliseert, kan je concluderen dat onze tijd ‘een egoïstische illusie’ heeft gecreëerd.We denken dat we egoïstisch moeten zijn om gelukkig te worden, maar we worden juist gelukkig als we delen met anderen.

- Kapitalisme en creativiteit

Volgens Schumpeter is creatieve destructie de essentie van het kapitalisme. Het bestaande wordt voortdurend vernietigd om plaats te maken voor iets dat beter is.

Voormalig CEO van Proctor & Gamble mr. Jager heeft met name de destructieve kant van het kapitalisme kort samengevat: 'If it ain't broke, break it.' (een verbastering van de uitdrukking: ‘If it ain’t broke, don’t try to fix it’).Hiermee geeft mr. Jager aan dat zelfs een succesvolle organisatie erop gericht moet zijn

om zichzelf steeds te vernieuwen om niet te verouderen.

De motor van het kapitalisme is de creativiteit van de mens en zijn vermogen om nieuwe dingen te bedenken en uit te voeren en het kapitalisme geeft de mens de vrijheid om dit vermogen optimaal te benutten.Het kapitalisme is dus in essentie idealistisch. De kern van het kapitalisme is het ideaal dat ieder mens de vrijheid heeft om zijn hart te volgen en zijn visie, dromen en idealen te realiseren.

De essentie van de Amerikaanse Droom is dat ieder mens een aangeboren droom met zich meedraagt en dat het je missie in het leven is om te ontdekken wat die droom is en om een heel leven te werken om die droom te realiseren.Kapitalisme is het decor of het middel om iedere burger de vrijheid en de ruimte te geven om die droom te ontdekken en te realiseren.

Die vrijheid is er voor mensen in de zakenwereld om rijk te worden met een commerciële succesformule of door een efficiënte bedrijfsvoering. Die vrijheid is er ook voor wetenschappers en kunstenaars om baanbrekend werk te doen en die vrijheid is er ook voor politieke idealisten en spirituele zoekers om een nieuw bewustzijn te ontwikkelen. Al deze groepen zijn in een moderne economie onmisbaar.

Succesvolle bedrijven zijn voor een deel gebaseerd op een commerciële manier van denken en een efficiënte bedrijfsvoering, maar succesvolle bedrijven zijn ook gebaseerd op wetenschappelijke doorbraken en het ontwikkelen van nieuwe technologie en succesvolle bedrijven zijn ook gebaseerd op artistieke prestaties en maatschappelijke idealen.

Ook invloeden die haaks lijken te staan op een succesvolle kapitalistische economie, kunnen zich juist ontwikkelen tot belangrijke steunpilaren.Het milieubewustzijn lijkt bijv. haaks te staan op de belangen van het bedrijfsleven, maar staat ook aan de basis van hele nieuwe sectoren in de economie zoals wind- en zonne-energie en recycling.Protestbewegingen hebben ook als taak ervoor te zorgen dat de economie zich bewust wordt van nieuwe problemen en daar tijdig oplossingen voor vindt.

De schoonheid van het kapitalisme is dat dergelijke tegenstellingen in het systeem worden opgenomen en productief worden gemaakt. Het zijn juist die tegenstellingen die creativiteit stimuleren en een economie kracht geven.In het kapitalisme krijgen bedrijven, groepen en individuen de vrijheid hun gang te gaan, zelfs als gevestigde belangen bedreigd worden, en leidt dit tot innovatie en een productiever systeem.

In de oersituatie in de jungle is er een leidend mannetje. Deze alpha-male wordt voortdurend bedreigd door een aanstormende generatie van jonge mannetjes die proberen om zijn plaats in te nemen en uiteindelijk wordt het leidende mannetje door één van hen verscheurd. Dit leidt er weliswaar toe dat de vrouwtjes van de kudde steeds worden bevrucht door het sterkste mannetje, maar in essentie is deze samenleving statisch en gewelddadig.Ook in het kapitalisme maakt een gevestigde orde van mannetjes de dienst uit en is er een aanstormende generatie van jonge mannen en vrouwen die hun plaats zal overnemen. Binnen de liberale rechtstaat is er voor de nieuwe generatie echter maar één manier om de macht over te nemen en dat is met nieuwe kennis, nieuwe technologie, baanbrekende wetenschappelijke ideeën en fantastische nieuwe bedrijven.

De animal spirits krijgen in het kapitalisme dus nog steeds alle ruimte, maar worden zo gereguleerd dat deze leiden tot een dynamische economie en een productieve samenleving.Dat is het wonder van het kapitalisme. De animal spirits, die in de jungle nog leiden tot een fysieke strijd op leven en dood, leiden in het kapitalisme tot welvaart en vooruitgang.

- De basis van creativiteitDe Amerikaanse schrijver Kurt Vonnergut heeft gezegd: 'We zijn wat we denken dat we zijn.'

Onderzoek naar creativiteit ondersteunt zijn stelling en heeft het volgende aangetoond: Creatieve mensen zijn overtuigd van hun eigen creativiteit.Niet creatieve mensen zijn er daarentegen van overtuigd dat ze niet creatief zijn.

In eerste instantie kan als verklaring gelden dat beide groepen een realistisch beeld hebben van hun eigen mogelijkheden. Creatieve mensen denken terecht dat ze creatief zijn en niet creatieve mensen denken terecht dat ze niet creatief zijn. Uit verder onderzoek bleek deze verklaring echter niet juist. De minder creatieve groep bleek na enige aanmoediging even creatief als de creatieve groep. Vertrouwen in je eigen creativiteit is dus een belangrijke voorwaarde om creatief te zijn. Blijkbaar doe je pas beroep op een eigenschap als je zelf denkt dat die aanwezig is.

Bijna iedereen heeft talent, maar slechts een enkeling heeft de moed om het talent te volgen om te kijken waar het uitkomt.

De definitie van creativiteitEr bestaan geen algemeen geaccepteerde definities van creativiteit, waarschijnlijk omdat creativiteit, net als intelligentie, een verzamelnaam is voor een breed spectrum van vaardigheden.

Veel gebruikte omschrijvingen van creativiteit zijn 'het leggen van nieuwe verbanden' en 'dingen anders doen dan altijd gedaan is'.Voor mij is creativiteit een levensstijl die is gebaseerd op het zelfvertrouwen dat je helemaal je eigen weg kan volgen en een eigen droomwereld kan ontwikkelen en dat je vanuit die eigen droomwereld iets kan toevoegen aan de echte wereld.

Kies voor wat je bijzonder maakt, niet voor wat iedereen al isHoe vaak hoor je niet de volgende uitdrukkingen:'Doe normaal. Doe alsjeblieft normaal. Vind je dat normaal? Ik ben gewoon normaal. Dat is echt niet normaal meer. Dat vind ik vreemd. Vind je dat niet vreemd? Ik blijf het een beetje vreemd vinden.'De begrippen normaal en vreemd hebben zich ontwikkeld tot een soort afgezwakte vorm van het bijbelse Goed en Kwaad.

Maar wat betekent normaal? Normaal betekent dat je alles wat je bijzonder maakt hebt weggedaan om te worden zoals iedereen al is.

Het tegenovergestelde van normaal is ook niet vreemd, want vreemd is een soort mislukte poging om normaal te zijn. Het tegenovergestelde van normaal is bijzonder, uitzonderlijk en uniek.

We hebben interesse in een idee als mensen zeggen dat het belachelijk is. Als mensen een idee goed vinden, betekent dit dat er al mensen zijn die het gedaan hebben.CEO mr. Mitarai van Hitachi

Als je een heel leven lang met volledige inzet werkt om een aantal aangeboren talenten zo goed mogelijk te ontwikkelen, is het mogelijk om een uitzonderlijk niveau te bereiken, dat kan leiden tot unieke prestaties en dan ben je het normale ontstegen.Als je niet bereid bent om met alles wat je hebt, te strijden voor wat je bijzonder maakt, ben je geen knip voor de neus waard en verdien je ook niet beter om te eindigen als normaal en doorsnee.

Je bent uitzonderlijk of je bent overbodig.Managementguru Tom Peters (letterlijk: distinct or extinct)

Maar ook zij die alles geven en niet slagen hoeven niet te treuren.Alle kinderen op het voetbalveld hebben dezelfde droom en dat is om later een ster te worden. Dat uiteindelijk slechts een enkeling hierin slaagt, wordt door niemand als tragisch ervaren, want belangrijker dan de uiteindelijke sterstatus is dat je een hele kindertijd lang lekker hebt meegespeeld. Elke voetballer identificeert zich met de grote sterren zoals Messi en dat is ook realistisch. De grote sterren kunnen alleen bestaan bij de gratie van de duizenden kinderen die geprobeerd hebben om ster te worden en elke volwassene die zich als kind op het voetbalveld de longen uit het lijf liep, kan denken: 'Als ik iets meer talent had gehad of iets meer mazzel, had ik daar ook kunnen staan.'

Hetzelfde geldt voor elk talent. Als je met hart en ziel werkt om je talent te ontwikkelen, hoor je bij de groep van mensen die uiteindelijk enkele sterren zal voortbrengen. Maar 'velen zijn geroepen en weinigen zijn uitverkoren' en ook uit deze groep zal slechts een enkeling de sterstatus bereiken. Maar ook zij die daar niet toe behoren kunnen tevreden zijn. Ze kunnen genieten van de grote werken, die net buiten hun bereik zijn gebleven, en meestal zal het mogelijk zijn om op iets lager niveau de ontwikkelde kennis toch op een bevredigende manier toe te passen.

Tragisch zijn zij die het talent hadden en dat een heel leven lang hebben laten liggen. Voor hen gelden de woorden van Schopenhauer:

'De meeste mensen ontdekken aan het einde van hun leven dat wat ze zo achteloos voorbij hebben laten gaan hun leven is geweest.'Arthur Schopenhauer

Als je iets nieuws wilt weten, bedenk het dan zelfSchopenhauer schrijft 'dat alleen in onze eigen gedachten waarheid en leven schuilt' en dat 'alleen het eigen denken kennis en inzicht kunnen vergroten'.Hij schrijft ook 'dat het wonderlijk is om te zien hoe zogenaamde filosofen telkens in de weer zijn wat die wel gezegd heeft en wat die wel bedoeld kan hebben en als het ware telkens bezig zijn om oude vaten om te keren om te zien of er ergens nog een druppeltje inzit.'

De essentie van creativiteit is dat je iets bedenkt, dat niet door anderen is bedacht en dus is het belangrijk dat je ervan uitgaat, dat je zelf in staat bent om iets nieuws te bedenken en dat ook steeds probeert.

'Goede ideeën willen gevonden worden. Meestal blijven ze verborgen.Maar uiteindelijk tonen ze zich.Aan hen, die nooit stoppen met denken.'Advertentie van Siemens

Het individu is sterker dan de groepHet individu is sterker dan de groep en de evolutie is het bewijs. De mensheid is begonnen als een bacterie in zee en het zijn altijd de individuen geweest, die afweken van de groep en toch overleefden, die het leven op een hoger niveau hebben gebracht.En dus is het ook de evolutionaire taak van iedere persoon, niet om zich aan te passen aan de groep, maar om de talenten zo goed mogelijk te ontwikkelen in de hoop hiermee de wereld op de ene of andere manier te verrijken en door te geven aan volgende generaties. Een vastberaden muis kan een kat bijten.Hideo Muramatsu

Nooit opgevenTalent is niets. Passie is alles. Jack Welch heeft gezegd: 'De kwaliteit van de A-speler wordt bepaald door zijn passie.'

Talent wordt tot leven gebracht door een vuur dat altijd brandt. Alleen iemand die zich niet van zijn stuk laat brengen en jaar in jaar uit zijn passie gebruikt om zijn talent te ontwikkelen, kan iets bijzonders presteren.Onderzoek heeft aangetoond dat de absolute top niet het resultaat is van een soort magisch aangeboren talent, maar van hard werken en om precies te zijn van het eindeloos doelbewust werken aan zwakke eigenschappen en aan het perfectioneren van goede eigenschappen.Als vuistregel geldt dat je minimaal 10 jaar van doelbewuste training nodig hebt om een talent tot ontwikkeling te brengen.

De meeste mensen mislukken,omdat ze niet zien,hoe dicht ze bij succes zijn,op het moment dat ze opgeven.De Amerikaanse uitvinder Thomas Edison

Voor een leerproces geldt dat mensen in het begin snel leren, daarna langzaam en dat ze na verloop van tijd bijna stabiel blijven.Het niveau dat je bereikt hebt als het snelle leerproces voorbij is, is het natuurlijke niveau. Het is het niveau dat iedere persoon als het ware bij zijn geboorte cadeau krijgt. Naarmate je aangeboren talent hoger ligt, zal ook je natuurlijke niveau hoger liggen. Wat de leek denkt, is dat dit natuurlijke niveau uiteindelijk bepaalt of je wel of niet de top kan bereiken en dat is dus niet waar. Wat cruciaal is voor het bereiken van de top is dat je, na het bereiken van je natuurlijke niveau, continu blijft doorleren en jezelf blijft verbeteren met doelgericht trainen en oefenen.

Als de topman het luie supertalent ontmoet, zal het supertalent denken: 'Wat jij kan is helemaal niet zo moeilijk. Als ik alles op alles zou zetten, kan ik dat niveau ook wel halen.' En daarin heeft het supertalent gelijk.

Maar de topman zal denken: 'Je bent echt een fantastisch toptalent, maar meer dan dat zal het nooit worden, want je hebt niet de passie om er wat van te maken'. En dat geeft de doorslag.

Soms zie je jochies van 10 of 12 jaar voetballen en is hun techniek zo mooi en zo gaaf dat je bijna buikpijn krijgt als je ernaar kijkt en bij jezelf denk je: 'Dit is een toekomstige topvoetballer.'Toch komt dit bijna nooit uit. Zie je een dergelijk jochie een paar jaar later terug dan heeft die zich vaak helemaal niet verder ontwikkeld en in de meeste gevallen is het zelfs minder geworden omdat de passie en het spelplezier zijn weggeëbd.

Stay hungry, stay foolish.Steve Jobs, CEO van Apple

Wees niet bang om hoog in te zetten, maar speel nooit tegen beter weten in

Denk internationaal. Ambitie is niet genoeg. Denk het onmogelijke.CEO mr. Saxby van ARM

Schopenhauer beschrijft dat de oude Germanen, tijdens het dobbelen, als ze alles hadden verloren, zichzelf inzetten.Dat is de spirit die ten grondslag ligt aan elke grote prestatie, de bereidheid om alles wat je hebt en alles wat je bent in te zetten om een droom te verwezenlijken en je doelstellingen te bereiken.Omdat deze instelling zowel de basis vormt van grote successen als van grote mislukkingen, is het tegelijkertijd een instelling die een zekere mate van timing vereist en dient te worden gematigd met een ander motto: 'Speel nooit tegen beter weten in'.Bij elke belangrijke beslissing is het aan te raden om bij jezelf na te gaan of echt

het geloof aanwezig is dat een bepaalde weg ergens toe zal leiden.

'Follow my heartand leave my mind to wonder,is this love worththe sacrifices I make.'Tracy Chapman- Een culturele revolutie in EuropaIn Blitzkrieg economics is beredeneerd dat Europa een kapitalistische revolutie nodig heeft. Maar een kapitalistische revolutie kan alleen het decor veranderen. Nog belangrijker dan een kapitalistische revolutie is een culturele revolutie die een einde maakt aan de lamlendige Europese B-cultuur.Pas na zo'n revolutie kan het continent weer de topindividuen voortbrengen die kunnen slagen in het kapitalistische decor.

Jongeren in Europa willen een diploma en dan willen ze een carrière en een relatie en in de tussentijd hangen ze rond in het uitgaansleven. Dit zijn allemaal kenmerken van een B-cultuur, die opleidt tot middelmatigheid.

Een persoon met passie wil geen diploma, maar die wil zijn talenten ontwikkelen.Een persoon met passie wil geen carrière maken, maar die wil iets bijzonders doen met zijn leven. Een persoon met passie wil niet in de kroeg hangen, maar die is op zoek naar nieuwe en bijzondere ervaringen.Een persoon met passie wil geen relatie, maar die wil een grote liefde in zijn leven.

Het wegebben van passie uit de Europese cultuur blijkt op alle niveaus van het leven. Grote vriendschappen en echte liefde zijn gebaseerd op het delen van een gezamenlijke passie voor het leven. Zonder passie verdwijnen die gevoelens uit een samenleving en worden ze vervangen door een oppervlakkige versiercultuur, relaties en netwerken.

Op het gebied van onderwijs blijkt passie dat onderwijs wordt gegeven door gedreven vakdocenten aan leerlingen die bezig zijn om hun talenten te ontwikkelen. In Europa bestaat dit bijna niet meer.Docenten geven plichtmatig les aan leerlingen die bezig zijn hun diploma binnen te halen.

De één heeft niets geleerd en de ander wil niets leren.Arthur Schopenhauer

Op het werk blijkt passie uit gedrevenheid, de wil om iets bijzonders te doen en de inzet om dromen en idealen te realiseren.Dat is de spirituele motor van een creatieve en dynamische groei-economie.Als die spirituele motor uitvalt, wordt een samenleving statisch.In Europa is een dergelijke passie helemaal weg en zijn mensen alleen nog bezig met overleven, carrière maken en geld verdienen.

Er is een anekdote over Steve Jobs die een manager van Coca Cola wil overhalen om bij Apple te werken. Hij zei toen: ‘Wil je de rest van je leven suikerwater verkopen of wil je iets bijzonders doen met je leven.’

Alle grote werken in de geschiedenis zijn verricht door de liefhebbers en

niet door de professionals.Arthur Schopenhauer

Het doel van de culturele revolutie moet zijn de terugkeer van passie als het hart en ziel van de jeugdcultuur.Het resultaat moet zijn sterke individuen die bezig zijn met het ontwikkelen van hun talenten en het realiseren van hun dromen.Nobelprijswinnaars doen bijna allemaal hun beste werk voor hun dertigste. Nu geldt dit met name voor bètawetenschappers, en potentiële Nobelprijswinnaars zijn natuurlijk een kleine selecte groep.

Toch valt hier een algemene wetmatigheid uit af te leiden. Als het je doel is om je talent te ontwikkelen, zal een groot deel van die ontwikkeling op jonge leeftijd plaats moeten vinden, en bouw je de rest van je leven verder op de basis die toen gelegd is.

En dat zou je tieners van een jaar of 14 moeten uitleggen. Of je hangt de komende 10 jaar rond in het uitgaansleven en dan zul je nooit weten hoe het is om je talent te ontwikkelen en dan kan je de hele rest van je leven bedelen bij werkgevers of ze alsjeblieft een baantje voor je hebben.Of je zet nu alles op alles om jezelf te ontwikkelen en dan kan je op basis van het ontwikkelde talent als vakman, professional, wetenschapper, kunstenaar of ondernemer alles naar je hand zetten.

Je kan ook zeggen dat de hele Europese cultuur tot zo’n laag niveau is gedaald dat er nog 2 mogelijkheden zijn: Of we zullen als continent nooit meer iets voorstellen in deze wereld of we gaan veranderen.

De doelstelling was altijd om een sterke staat te bouwen. In deze tijd moet de doelstelling zijn om sterke individuen te bouwen.Thomas Friedman

De wereld zal altijd geleid worden door landen en bedrijven met een A-cultuur. Als je kijkt naar moderne successtory’s zoals Genentech en Google, dan druipt de A-cultuur er vanaf.Genentech ontwikkelt medicijnen tegen kanker. Op het bedrijventerrein hangen grote Billboards van kankerpatiënten. Dit wordt bewust door de CEO gedaan, zodat alle medewerkers zich bewust blijven van het feit dat het doel niet is om geld te verdienen, maar om kanker te genezen.

Bij Google is het al niet anders. Sollicitanten die beginnen over hun salaris worden afgewezen. Google heeft een missie en die missie is om de wereld te veranderen. Google wordt ook een religie genoemd die zich heeft vermomd als een bedrijf. De missie van Google is dat Google alle informatie in de wereld wil digitaliseren en voor iedereen toegankelijk wil maken. Maar achter deze concrete missie, wortelt een nog dieper verlangen en dat is om te bewijzen dat je met passie en talent voor wiskunde de wereld kan veranderen.Google is ‘the revenge of the nerds’, maar dan wraak op de wereld door aan de wereld te laten zien hoe fantastisch je bent.Google heeft alleen interesse in onbegrensd talent dat de passie heeft om die missie te helpen realiseren.

Dit talent wil nu ook per se bij Google werken en niet bij concurrent Microsoft, want zoals een analist opmerkt: ‘Het echte toptalent wil niet de paleizen bewaken, maar wil de Bastille bestormen.’

Don’t change your passion for glory.Uit ‘the eye of the tiger’

-Kapitalistisch onderwijs Om te begrijpen wat onderwijs wel moet zijn, moet je eerst begrijpen wat het niet moet zijn, namelijk wat het nu is.Het huidige onderwijssysteem is helemaal communistisch van aard, want het wordt helemaal vanuit de staat gedicteerd en het eindresultaat is helemaal in overeenstemming met elk communistisch staatsbedrijf en dat zijn grootschalige, eenvormige, anonieme scholen, die een middelmatig product afleveren.

Het huidige onderwijs slaagt erin om 2 paradoxale kwaden met elkaar te verenigen. Aan de ene kant worden leerlingen tot op het randje van burn-out overbelast en wordt als het ware al de basis gelegd voor een toekomstige burn-out en tegelijkertijd leren ze toch helemaal niets.Dit is mogelijk door leerlingen helemaal te overstelpen met allerlei vakjes en versnipperde vaardigheden. Scholieren zijn dus aldoor bezig, maar alles wat ze moeten leren wordt hen opgedrongen door de school en ze krijgen nooit de tijd om een onderwerp goed en grondig te bestuderen.Om zich in dit warrige en overspannen onderwijs staande te houden, ontwikkelen de leerlingen een speciaal onderdeel van de hersenen, dat in staat is om kennis net lang genoeg op te slaan tot het volgende examen om het daarna voor altijd te wissen. Scholieren zijn dus aldoor bezig en leren niets.

Het huidige onderwijs, en in toenemende mate onze samenleving, krijgt steeds meer het karakter van een treinreis met de NS: De eerste trein rijdt niet, de tweede trein heeft vertraging, waardoor je net een aansluiting mist en dan is er een wisselstoring, waardoor je wordt omgeleid en uiteindelijk kom je gebroken en chagrijnig aan op de plaats van bestemming. Het heeft allemaal enorm veel energie gekost met het resultaat dat je hele dag weg is.Vergelijk dat eens met een meisje van 12 dat door weer en wind elke dag een uur door de polder naar school fietst. Dit kost ook veel inspanning, maar vormt tegelijkertijd ook een basis om weerbaar in het leven te staan.

Ons onderwijs kent nog maar heel weinig fietstochten door de polder en heel veel treinreizen met de NS.Het pedagogisch principe waar het huidige onderwijs op is gebaseerd, noem ik de filosofie van het winkelwagentje.

Je ziet tieners als een soort winkelwagentjes waar je naar hartelust boodschappen in kan gooien. En al die boodschappen samen moeten dan een soort ontwikkeling tot stand brengen. Het is een manier van onderwijs die nooit ergens toe zal leiden.

Onderwijs is niet het vullen van een emmer,maar het aansteken van een vuur.W.B. Yeats

Er is in de Nederlandse politiek nu een consensus om een einde te maken aan de zesjescultuur.Het alternatief dat nu wordt nagestreefd zijn de huiswerkrobotjes.De zesjescultuur en de huiswerkrobotjes zijn 2 kanten van dezelfde medaille.De zesjescultuur zijn de opstandige slaven en de huiswerkrobotjes zijn de onderworpen slaven.

China levert elk jaar miljoenen huiswerkrobotjes af. Het idee dat wij met China kunnen concurreren door nog betere robotjes op te leiden is een illusie. Daarentegen kunnen een paar duizend levenlustige, briljante, vrije, vrolijke, creatieve toptalenten op de vrije markt al gehakt maken van een miljoen robotjes uit China.Apple heeft dit inmiddels uitgebreid aangetoond. Apple werkt met kleine teams van toptalenten en heeft de afgelopen jaren de hele Aziatische elektronica-industrie alle hoeken van de wereldmarkt laten zien.De essentie van kapitalistisch onderwijs is dat talent wordt ontwikkeld tot vakmanschap, dat wordt gestimuleerd tot ondernemerschap.De vraag die elke school zijn leerlingen zou moeten stellen is: 'Waar ligt je passie en waar ligt je talent en hoe kunnen wij als school jou zo goed mogelijk helpen om dat talent te ontwikkelen' (een vraag, die bij mijn weten, in de geschiedenis van het Nederlandse onderwijs nog nooit gesteld is).En vervolgens: ‘Hoe wil je het vakmanschap ontwikkelen tot ondernemerschap en hoe kunnen wij als school jou daarin ondersteunen.’

Je kan alleen iets leren als je ook werkelijk iets wil leren en als je er zelf voor kiest om het te leren en als het in overeenstemming is met je talent, je passie en je interesses.Dat moet de basis zijn van onderwijs.Vervolgens kan dit uitgangspunt alleen ergens toe leiden als een leerling de tijd krijgt om heel lang en heel grondig met een onderwerp bezig te zijn net zolang tot die echt helemaal het idee heeft te zijn uitgeleerd op dit ene onderwerp en weer verder wil.En ook dit leidt alleen tot blijvende kennis en vakmanschap als vervolgstudies weer een samenhang vertonen met vorige onderwerpen en dat de vakkennis dus steeds wordt herhaald en in een andere context aan het licht wordt gebracht.

De eerste voorwaarde voor kapitalistisch onderwijs is dat de staat zich grotendeels terugtrekt uit het onderwijs en het huidige totalitaire en bureaucratische dictaat vervangt door het stellen van een beperkt aantal noodzakelijke minimumeisen.Voor het VWO kan zo’n minimumeis zijn dat het onderwijs voor Engels en wiskunde op uitstekend niveau wordt onderwezen.Verder zou je VWO’s helemaal de vrijheid kunnen geven om een eigen lesprogramma en een eigen identiteit te kiezen.Een team van leraren moeten hun vakgebied en hun school kunnen opbouwen zoals een ondernemer een bedrijf opbouwt. En zoals het nu gaat, dat docenten een soort marionetten zijn die worden aangestuurd door ambtenaren uit Den Haag, moet helemaal weg.

Het resultaat moet zijn veel kleinere scholen die zich heel duidelijk hebben gespecialiseerd, met gedreven vakdocenten, die op basis van hun vakkennis een school ontwikkelen met een duidelijke eigen identiteit met leerlingen die een bewuste keuze hebben gemaakt voor juist die specifieke school.De school kan zich bijvoorbeeld specialiseren in bètaonderzoek, muziek, business, creatieve vaardigheden, hoogbegaafde wiskundigen en zo meer.

Vervolgens kan de school, op basis van de eigen identiteit en het aanwezige vakmanschap, samen met de leerlingen, allerlei commerciële activiteiten ontwikkelen.

Het moet ertoe leiden dat elke school een soort warme en ambachtelijke eigen sfeer heeft met vakdocenten die met plezier hun vakkennis uitdragen en leerlingen die met enthousiasme hun talenten ontwikkelen.

Voor universiteiten geldt dat die zich eerder kunnen beroepen op academische afstomping dan op academische vorming.Het onderwijs op de universiteiten is helemaal gebaseerd op het halen van vakjes. Deze vakjes zijn gebaseerd op colleges en collegedictaten die saai en oninspirerend zijn.Elke student zal aan het einde van zijn studie beamen dat die het idee heeft tijdens zijn opleiding echt helemaal niets geleerd te hebben. Een gevoel dat direct in overeenstemming is met de realiteit.

Universiteiten dienen dus ook totaal en volledig hervormd te worden. Uitgaande van 5 jaar studie, kunnen de laatste 3 jaar volledig worden besteed aan 3 stages (waarvan minimaal 1 in het buitenland), aan 3 afstudeervakken, waarin studenten alle vrijheid krijgen om zich intensief te verdiepen in een onderwerp naar keuze en zal elke student minimaal 1 eigen bedrijf opstarten of op zijn minst 1 goed bedrijfsplan schrijven.

De eerste 2 jaar kan worden besteed aan een brede academische vorming, maar aan het halen van vakjes zul je heel andere eisen moeten stellen dan nu het geval is.Elk vakje is gebaseerd op een klassiek meesterwerk of op een internationaal onomstreden standaardwerk en niet op collegedictaten en sheets (met name sheets zou je wettelijk moeten verbieden als ware het radioactief afval).Voor elk vakje wordt minimaal 1 essay geschreven en voor het schrijven van dat essay wordt minimaal 1 fantastisch boek goed en grondig bestudeerd. Gekoppeld aan het schrijven van een essay, is er minimaal 1 uur intensief één-op-één contact met een begeleidend docent.

Daarop aansluitend moet de studentencultuur veranderen van een uitgaanscultuur in een ondernemerscultuur. Een ondernemerscultuur kan je zowel zeer breed als zeer letterlijk opvatten.Studenten zouden constant bezig moeten zijn, niet met uitgaan, maar met dingen te ondernemen.

Reclametekst van IBM:

'BEGIN omdat het kan.Het mooie van het beginnen van iets nieuws is de vrijheid. Om grote ideeën te hebben, die leven in te blazen, en ze te verwezenlijken. Beginnend met niets. Die vrijheid is aantrekkelijk, maar bestaat- in de praktijk- voor een enkeling.

Tot nu toe.

Want of je nu met een vriend zit te rommelen in een garage, of dat je werkt bij een groot bedrijf, het ontstaan van een wereldwijd netwerk, biedt een unieke mogelijkheid: de kans om iets helemaal nieuws te beginnen.

Dat is wat we geloven bij IBM. Het is het kernidee dat we meenemen naar onze klanten, hoe dit unieke moment te gebruiken, opnieuw te bedenken wat je doet, te heroverwegen wat je hebt te bieden, en terwijl je bezig bent, opnieuw te ontdekken wie je bent.'

- Het hoogbegaafde kapitalismeHet beeld dat ik als kind had van de zakenman zag er zo uit:Ik stelde mij een dikke blanke man voor met een grote rode kop die voor zijn grote villa stond uit te kijken over zijn gazon. Als hij een molshoop in zijn gazon zag, werd hij woedend en wilde hij de mol doodmaken.Hij at elke avond een grote biefstuk en als zijn vrouw geen biefstuk had klaargemaakt, werd hij woedend.

Ik noem dit het ‘Mercedes-kapitalisme’, het idee dat je iets voorstelt als je rondrijdt in een grote Mercedes, maar je zou het ook kunnen omschrijven als het ‘biefstuk-kapitalisme’, ‘het golfbaan-kapitalisme’ of het ‘zeiljacht-kapitalisme’.

De internetrevolutie heeft dit echter veranderd.Lange tijd was de traditionele Amerikaanse zakenelite niet bereid om met deze nieuwe ondernemers samen te werken omdat deze groep als te gestoord werd beschouwd. Ik kan nog steeds genieten van verhalen hierover. Recent las ik nog een verslag over een wonderkind uit Silicon Valley dat de financiering van zijn bedrijf niet rond krijgt omdat hij tijdens zakenlunches hierover erop staat om van alle borden te mogen proeven.

Toch zijn juist leden van deze groep zakelijk extreem en uitzonderlijk succesvol geweest.

Vroeger dacht ik:‘Ik zal nooit succesvol zijn, want ik pas niet in het systeem.’

Nu denk ik:‘Ik word succesvol, want ik zit niet gevangen in het systeem.’

Het is een cliché om te zeggen dat vroeger alles beter was.Als je kijkt naar de samenstelling en het karakter van de zakenelite kan je echter stellen dat vandaag de dag alles beter is.

De zakenwereld is vandaag de dag slimmer, begaafder, creatiever, idealistischer, internationaler, multicultureler, milieubewuster, vrouwelijker, interessanter en dynamischer dan die ooit eerder geweest is.

Het tijdperk van lawaaiige en patserige blanke mannen met dikke buiken en grote sigaren is bijna prehistorisch.

Wat een verademing!

- Het utopisch kapitalisme Bill Gates is de rijkste man van de wereld. Hij is getrouwd met een superslimme vrouw en heeft 2 kinderen. Hij heeft besloten om samen met zijn vrouw het grootste deel van zijn vermogen te besteden aan goede doelen.

Hij zou natuurlijk ook kunnen besluiten om van haar te scheiden, zijn kinderen te dumpen in een kostschool, de grootste jacht van de wereld te laten bouwen, zich te omringen met call girls, bimbo’s en Playboy bunnies en om grootse feesten te geven voor de internationale jetset.

Dat hij dit niet doet, is niet omdat hij daarvoor te nobel is, maar omdat hij daar te intelligent voor is. Een superslimme man is zelfs niet in staat om de illusie in stand te houden dat een dergelijk leven enige zin en betekenis heeft.

Een superslimme man als Bill Gates wil een stabiele liefdesband met een vrouw die zijn gelijke is, die wil een hechte en goede band met zijn kinderen en die zoekt een uitdaging die al zijn intellectuele vermogens weet te activeren en die wil ook nog het idee hebben dat die uitdaging zin en betekenis heeft.

Het hoogbegaafde kapitalisme leidt dus automatisch tot het utopisch kapitalisme.Het utopisch kapitalisme houdt in dat geniale mannen en vrouwen, blanken en zwarten, Chinezen en Amerikanen,alle vrijheid krijgen om miljoenen, miljarden en biljoenen te verdienen, maar dat tegelijkertijd de sociale norm is dat ze in tweede helft van hun leven dit kapitaal besteden aan projecten die de samenleving ten goede komen.

Zorg liever dat je wat meer eer in je lijf hebt,en wat minder geld op zak.Schopenhauer

Het utopisch kapitalisme kan juridisch vorm krijgen met een wet die aan de ene kant inhoudt dat van een groot fortuin geen cent naar de belasting gaat, maar dat er wel de verplichting is dat de helft van het vermogen naar een goed doel gaat, met de vrijheid om een fonds op te richten in naam van de overledene dat kan worden beheerd door de eigen kinderen.

Deze wet zou het kapitalisme enorm veel wereldwijde sympathie opleveren.Het zou de samenleving een sterke positieve dynamiek geven.En ook voor mensen met een groot vermogen zal deze wet acceptabel zijn, en zelfs aantrekkelijk omdat het hen de mogelijkheid geeft aan goede doelen te geven zonder de kinderen te kwetsen.

- Het kapitalisme en de milieucrisisAdam Smith gebruikt het begrip ‘de verborgen hand’, dat vrije markten stuurt en welvaart brengt. Antikapitalisten hebben als kritiek hierop het begrip ‘de verborgen voet’ geïntroduceerd, die buiten het zicht van het welvarende westen, alles vertrapt.In deze optiek is het kapitalisme een ‘zero-sum game’ of een ‘negative-sum game’. Dit houdt in dat al het goede van het kapitalisme gebaseerd is op ellende elders, die even groot of nog groter is.

Twee speerpunten van deze kritiek zijn dat alle welvaart in het westen gebouwd is op armoede in het zuiden en samengaat met een totale vernietiging van ons leefmilieu.

De razendsnelle opkomst van China en India en de snelle vermindering van de schrijnende armoede in deze landen heeft het eerste deel van deze kritiek feitelijk weerlegd. Het is inmiddels vrij makkelijk voor te stellen dat snelle economische groei de armoede wereldwijd kan marginaliseren.Het tweede deel van deze kritiek is echter nog springlevend en acuter dan ooit.

Ten eerste kan worden opgemerkt dat de milieucrisis niet het gevolg is van het kapitalisme, maar van de industriële revolutie en dat elk systeem dat kiest voor een industriële productie dezelfde problemen zal hebben, hetgeen ook bewezen wordt in China en Rusland, maar deze constatering is nog geen oplossing voor de problemen die er nu zijn.

De oplossing die het kapitalisme kan aandragen zijn de liberale rechtsstaat gecombineerd met de creatieve dynamiek van het bedrijfsleven.De liberale rechtsstaat heeft de mogelijkheid om wettelijke grenzen te stellen aan productie en consumptie. Deze grenzen dienen nu zo scherp gesteld te worden dat verdere verslechtering van het leefmilieu niet mogelijk is. Vervolgens kan je het aan de dynamiek van het bedrijfsleven overlaten om binnen die duidelijke grenzen de beste oplossingen te vinden.

Tenslotte dient iedereen in te zien dat een schoon milieu een vanzelfsprekende randvoorwaarde is voor een dynamische en creatieve groei-economie.

In Engeland is aan het einde van de 19-de eeuw een discussie gevoerd over het wel of niet van kinderarbeid. In die tijd werd als argument voor kinderarbeid aangevoerd dat als Engeland kinderarbeid zou afschaffen dit Engelse bedrijven op achterstand zou zetten in vergelijking met bedrijven in het buitenland die wel kinderarbeid kunnen inzetten.

Voorstanders van afschaffing hebben hier tegenin gebracht dat als Engeland door een ander land voorbij zou worden gestreefd, dit een land zal zijn met gezondere en beter opgeleide kinderen dan in Engeland en niet door een land dat er beter in slaagt zijn kinderen uit te buiten.

In deze tijd geldt precies hetzelfde voor het gebruiken van milieuvriendelijke technologie en het ontwikkelen van nieuwe energie.Als Europa en Amerika voorbij worden gestreefd door China en India zal het niet zijn omdat bedrijven daar wordt toegestaan de boel naar hartenlust te vervuilen, maar omdat deze landen succesvoller zullen zijn in het ontwikkelen van milieuvriendelijke technologie en van nieuwe energie.

Dit kan ook met een aantal argumenten worden aangetoond.Een schoon milieu en een aangename leefomgeving zijn noodzakelijk voor een goede fysieke en geestelijke gezondheid. Deze goede gezondheid is noodzakelijk voor een hoge arbeidsproductiviteit en het onder controle houden van medische kosten.

Toerisme is een van de belangrijkste economische sectoren. Schone lucht, schone stranden, schoon water, een zee vol met vis, wilde dieren, schitterende natuurparken zijn allemaal noodzakelijk voor een bloeiende toeristische economie.Het ontwikkelen van nieuwe energie is voor een deel noodzakelijk omdat de traditionele energie te vervuilend is en te schaars kan worden. Het kan er echter maar zo toe leiden dat er energiebronnen worden ontwikkeld die in een aantal omstandigheden goedkoper zijn dan traditionele energie. Dan heb je ook meteen een spectaculair concurrentievoordeel ten opzichte van alle andere bedrijven, die nog werken met duurdere energie, die ook nog eens vervuilend is.

De verwachting is dat er in de wereld een aantal steden zullen ontstaan waar het talent gaat samenklonteren. Deze steden worden de motor voor economische groei. De steden zullen elkaar fel gaan beconcurreren om talent aan te trekken. Een van de manieren om talent aan te trekken is het zorgen voor een aantrekkelijke, schone en schitterende leefomgeving.Als je rapportages ziet over Chinese steden, waar je niet buiten kan hardlopen, en fietsers rondrijden met kapjes om hun mond om zichzelf te beschermen tegen de luchtvervuiling, is het helemaal niet voor te stellen dat één toptalent zijn gezin zal vestigen in zo’n stad.

Dynamische groei, welvaart, de creatieve onderneming en een schoon milieu zijn verbonden en de meest milieuvriendelijk regio’s zullen de meest succesvolle economieën zijn.

Over 10 jaar zal Californië weer de meest dynamische groeiregio van de wereld zijn, waar de rest van de wereld achterna loopt.De basis van deze nieuwe opleving is het kapitaal dat nu door venture capitalists wordt gestopt in nieuwe bedrijfjes die zich richten op milieuvriendelijke technologie en nieuwe energie.

6. Het gebruiken van ervaring

De tijgers in de jungle zijn alert op elk geluid, elke geur en elke beweging. Ze weten dat elk spoor hen kan leiden naar de volgende prooi. Elke ervaring kan het begin zijn van een nieuw product en een eigen bedrijf.

- Van ervaring naar productBijna elke ervaring kan je vertalen in een nieuw product. Als je hiervoor een zekere alertheid ontwikkelt, gaat het bijna vanzelf.

Zodra iets je ergert, bedenk je een product dat de ergernis opheft.Als je iets leuk vindt, bedenk je een product dat daar op aansluit.Als je iets zoekt en het is er niet, breng je dat product op de markt.Als de slechte service je verbaast, bied je betere service.

Een aantal voorbeelden:

Baby safeEen vriend van mij was vader geworden en het gesprek kwam erop dat huis en tuin moeten worden aangepast, zodat het veilig is voor de kinderen.

Dit kan bijv. leiden tot Baby safe, een bedrijf om huis en tuin aan te passen na de geboorte van een kind. Ouders maken een afspraak met een medewerker van Baby safe. Deze komt langs en inspecteert huis en tuin en geeft adviezen wat er gedaan kan worden om de kans op ongelukken te minimaliseren.Ook kunnen alle noodzakelijke materialen worden geleverd en geïnstalleerd.

Baby dreamsMijn broertje werd vader en in het ziekenhuis werd een scan gemaakt van de baby. Hij wilde foto's maken, maar de arts vond dat te tijdrovend.

Dat kan bijv. leiden tot Baby dreams, een bedrijf dat zich specialiseert in foto- en filmopnames van ongeboren kinderen.

Disney daycareIk las een artikel over kinderopvang en in het artikel werd beschreven wat de begeleiders deden om de opvang kindvriendelijk te maken.

Een top amusementsbedrijf, zoals Disney, kan een team van ontwerpers, technici en pedagogen samenstellen om een aantal aansprekende producten en designs aan te bieden voor kinderopvangcentra.Een gespecialiseerd bedrijf kan zich helemaal richten op de inrichting van kinderopvangcentra.

Senior independence.Na Babysafe wilde ik iets bedenken voor ouderen en dat werd Senior independence, een bedrijf dat een samenhangend pakket van diensten aanbiedt met als doelstelling dat senioren zo lang mogelijk onafhankelijk blijven.Senioren willen zo lang mogelijk onafhankelijk blijven. In sommige gevallen is dat alleen mogelijk als een aantal zaken goed geregeld worden en soms zijn de ouderen hiertoe zelf niet meer in staat.In dat geval kunnen ze een afspraak maken met een medewerker van Senior independence en die geeft een samenhangend advies, aangepast aan de financiële mogelijkheden over verbouwingen, nieuwe woonruimte, medische faciliteiten, huishoudelijke hulp en financiële regelingen.Als dat nodig is, wordt verder alles geregeld door medewerkers van Senior independence.

Groene campingsIn de krant stond dat Lelystad grond rond de stad beschikbaar stelt voor kleinschalige biologische landbouwbedrijven.Dat leidde tot een aantal concepten:

Groene campings verhuren een staplaats voor een caravan met genoeg grond voor een flinke moestuin.Dit maakt van Groene campings een oase van rust, die zeer aantrekkelijk is voor mensen uit de stad die houden van rustig tuinieren.

Kleinschaliger kan het plan worden uitgevoerd op boerderijen. De boer verhuurt enkele staplaatsen voor caravans samen met een stuk grond om te tuinieren.

Een variant is de mustangfarm. De boer verhuurt een staplaats voor een caravan samen met een stal voor een paard. Mensen uit de stad kunnen in het weekend lekker paardrijden en bij afwezigheid zorgt de boer voor het paard.

Een andere variant is de dogfarm. Op een dogfarm wordt een hond op zeer diervriendelijke manier permanent verzorgd. De eigenaars kunnen de hond bezoeken, verzorgen en meenemen als het hun uitkomt.De dogfarm kan een oplossing zijn als een van de kinderen astmatisch is, als iemand in een drukke stad woont, of als er geen tijd is om de hond goed te verzorgen.

De SearcherDe kinderen hebben een nieuw spel bedacht: 'Slapertje'.Ik lig op de bank en doe alsof ik slaap. Zij zetten de wekker en als die afgaat, kom ik met een ruk overeind en roep ik: 'Wat? Is het al zo laat!? Ik moet werken!!'

Dit begon snel te vervelen. We ontdekten iets nieuws en dat is het verstoppen van de wekker en die te zoeken door op het geluid af te gaan. Zeker buiten in het donker heel leuk en dat leidde tot de Searcher.

De Searcher is een klein apparaatje dat verschillende dierengeluiden kan maken en die na een korte pauze herhaalt.Het spel is op zijn spannendst als het wordt gespeeld in het donker en de Searcher geluiden maakt van dieren die kinderen eng vinden, bijvoorbeeld het gehuil van een wolf of het geratel van een slang.

Het lokaliseren van dierengeluiden is een primitief jachtinstinct en als we het gebruiken geeft dit meteen een gevoel van spanning en opwinding.

De Searcher is ook gebaseerd op een spel dat vroeger op kamp werd gespeeld. De leiders verstopten zich in het donker, maakten dierengeluiden en wij moesten hen zoeken.

In zijn algemeenheid kan elk spel dat vroeger populair was worden gemoderniseerd. Een historische studie van volksvermaak kan zeer interessante perspectieven opleveren voor nieuwe producten.

Disney music and danceRoosje (5) keek naar de Teletubbies en ze deed alles na wat die Tubbies zeggen en doen.

Dat deed me denken aan mijn tijd in Afrika. Een Afrikaan zingt voor en de rest van de groep zingt, klapt en stampt terug. Op deze manier kan een groep Afrikanen dagenlang feesten met hooguit een trommel als begeleiding.

Dit leidde tot het concept van een interactieve muzikale tekenfilm. Een dans- en muziekgroep van tekenfilmfiguren staat op het podium en maakt muziek, klapt, stampt en maakt danspasjes.

Een publiek van tekenfilmfiguren doet dit na en de kinderen voor de tv doen mee met het tekenfilmpubliek.

Kort samengevat: Disney aerobics voor kleine kinderen.

- ConclusieNieuwe producten ontstaan door met verbeeldingskracht om te gaan met het leven van alledag.

Creative marketing kan op zijn kortst zo worden samengevat: 'Kijk goed om je heen en bedenk iets nieuws.'

'Geleerden lezen in boeken. Denkers, genieën en wereldverbeteraars lezen in het boek dat de wereld is.'Schopenhauer

7. Trendanalyse

Dieren die zich niet aanpassen aan veranderende omstandigheden sterven uit.De wetten van de jungle zijn hard en de evolutie heeft geleerd dat niet de grootste overleven,maar degene die zich het best aanpassen. Ondernemers die zich niet aanpassen aan de veranderende tijden gaan failliet en worden vergeten. Ondernemers die zich wel aanpassen, maken hun fortuin.Elke nieuwe trend betekent een nieuwe ronde en nieuwe kansen om nieuwe markten te veroveren.

- Trendanalyse door Faith PopcornDe beste trendanalyses van dit moment worden gemaakt door Faith Popcorn. Haar analyses en manier van werken zijn zo goed dat er weinig aan toe te voegen is en dus een korte samenvatting van haar werk. Een volledig overzicht is te vinden in haar boek 'Clicking' en verdere informatie is ook te vinden op haar website www.brainreserve.com.

De basis van haar analyses zijn een systematische studie van alle beschikbare informatie. Samen met haar team bestudeert ze boeken, muziek, tv-series, tijdschriften, restaurants, films, toneel, kranten, reclames, politiek en straatleven en interviewt ze duizenden consumenten. De kern van deze studies is dat ze steeds algemene thema's zoekt en probeert te verklaren waarom sommige onderwerpen aanslaan en een hit worden.

Een terugkerend uitgangspunt van haar analyses is dat de samenleving is 'dolgedraaid' en dat het tempo steeds verder wordt opgevoerd. Als gevolg hiervan zijn mensen overbelast, zijn de agenda's overvol, is tijd schaarser dan geld en bestaat er een grote behoefte aan rust, veiligheid en geborgenheid.

Veel van haar trends zijn geheel of gedeeltelijk te verklaren als reactie

op deze superdynamische tijd:

De Multifunctionele consumentDe consument rent de hele dag van hot naar her en heeft niet de tijd om alles rustig uit te zoeken. Elk product dat tijd en energie kan besparen is welkom en consumenten wensen uitmuntende service en willen maatwerk.

CocoonenDe geborgenheid van het eigen huis vormt een tegenwicht voor de vaak bedreigende samenleving en mensen vinden het heerlijk om van deze rust te genieten en zich in huis terug te trekken. Alle producten die hierop aansluiten zijn een succes.

ClannenAls mensen het huis verlaten, zoeken ze contact met mensen uit de eigen groep, omdat ze in deze onzekere tijd behoefte hebben aan een vaste basis.Mensen gaan bijvoorbeeld naar clubs waar ze de mensen kennen en de sfeer vertrouwd is. Ook op het internet zie je allerlei contactgroepen op basis van gemeenschappelijke interesses.

Luxe en avontuurMensen hebben weinig tijd voor zichzelf en de tijd die ze hebben, willen ze ook genieten om even aan de sleur en de drukte te ontsnappen.Er bestaat dan ook grote behoefte aan alle vormen van luxe, variërend van bescheiden verwennerijen tot kleine uitspattingen, en ook is er een grote behoefte aan veilig en goed verzorgd avontuur.

Eruit stappenModerne jonge ondernemers worden omschreven als business commando's. Naar buiten toe lijken ze misschien gelukkig met hun superdynamische levensstijl, maar vaak bestaat er ook een grote behoefte om eruit te stappen en het rustig aan te doen. Veel mensen doen dit ook en zoeken rustiger werk of beginnen een bedrijfje aan huis.

VerankerenDe superdynamische tijd leidt er ook toe dat mensen op zoek gaan naar een rustpunt en interesse tonen voor spiritualiteit, meditatie, yoga en een religieuze beleving.

- Je eigen trendanalyse Er zijn verschillende manieren om de trendanalyses van Faith Popcorn te gebruiken. Een manier is het rustig bestuderen van haar werk om na te gaan of ideeën van haar zijn toe te passen in het eigen bedrijf.Een andere manier is te leren van de essentie van haar werk, dat het belangrijk is om de omgeving systematisch te bestuderen en steeds op zoek te gaan naar nieuwe ontwikkelingen.

Hoewel niemand de tijd zal hebben om dit even uitgebreid en systematisch te doen als haar team van medewerkers, kan iedereen op zijn eigen manier een aantal gewoontes in zijn dagelijks leven inpassen.

- Klanten en medewerkersWat iedere ondernemer hoort te doen, en dat is in feite de kern van marketing,

is zeer alert te zijn op alles wat klanten zeggen en doen. Het is ook belangrijk om goed te luisteren naar medewerkers, leveranciers en concurrenten.

- Een jaarlijkse studiereisEen ondernemer kan elk jaar een weekje op studiereis gaan naar een onbekend oord om daar eens rond te kijken wat er allemaal binnen het eigen vakgebied gebeurt om nieuwe ideeën op te doen.

- Beurzen en vakbladenElke ondernemer kan regelmatig een vakbeurs bezoeken en een aantal vakbladen bijhouden.

'Maak er een gewoonte van om uit te kijkennaar ongewone en interessante ideeëndie anderen met succes hebben gebruikt.Uw idee hoeft alleen oorspronkelijk te zijnin de manier waarop u het aanpast aan het probleem waaraan u werkt.'De Amerikaanse uitvinder Thomas Edison

8. Spelen met conceptenDe Afrikaanse kat, die het best overleeft in deze tijd, is het luipaard en de kat die het moeilijk heeft is de cheeta.De cheeta kent maar een kunstje en dat is heel hard achter de prooi aanhollen. Het luipaard ziet echter steeds nieuwe mogelijkheden. Door het jachtterrein steeds anders te benaderen, ontdekt het steeds een nieuwe prooi en weet het luipaard te overleven.

- Het hondje zegt wafIk sprak een meisje van 6 en ze vroeg mij wat voor geluid een hond maakt. Ik gaf mijn beste imitatie van het geblaf van een hond. Zij gaf mij een vernietigende blik en zei: 'Helemaal fout. Een hond zegt waf of woef.'

Het hondje zegt waf, het koetje zegt boe en de bakker bakt brood. We groeien op met vaste concepten wat de dingen zijn en wat ze doen. Aan de ene kant is dit noodzakelijk om een complexe wereld te ordenen en begrijpelijk te maken, aan de andere kant kunnen deze vaste concepten ons denken beperken.De toepassing van vaste patronen leidt tot het geven van gestandaardiseerde oplossingen:

Een voorbeeld.Maak de volgende reeks af:2 4 6 . .

Iedereen die dit leest geeft hetzelfde antwoord, namelijk 8 en 10.Na de eerste klas van de lagere school is de tafel van twee een vast patroon en passen we dit patroon automatisch toe.

De hele academische opleiding is een optelsom van vaste patronen, die zeer geschikt zijn voor het ordenen en verklaren van de werkelijkheid, maar die een remmende werking kunnen hebben op de creativiteit. Het is bekend dat vakspecialisten in hun eigen vakgebied niet innovatief zijn. Deze specialisten zijn zo vertrouwd met de vaste patronen binnen hun vakgebied dat ze niet meer in staat zijn om iets te denken buiten die vaste patronen.Tijdens brainstorm sessies zijn de specialisten het creatiefst als ze geen tijd krijgen om na te denken. Zodra ze tijd krijgen om over het onderwerp na te denken, worden de vaste patronen geactiveerd en neemt de creativiteit af.

Pas als iemand zich heeft bevrijd van de automatische toepassing van deze vaste patronen, ontstaat de onbevangen kijk die nodig is om iets nieuws te bedenken.Aan de hand van een aantal voorbeelden, kan worden gedemonstreerd hoe een nieuwe invalshoek meteen de weg opent voor nieuwe producten.

'De formulering van een probleem op zichis vaak veel belangrijker dan de oplossing ervan.Nieuwe vragen, nieuwe mogelijkheden opwerpen,oude problemen vanuit een nieuwe invalshoek bekijken,vereist creatieve verbeeldingen kenmerkt echte vorderingen in de wetenschap.'Albert Einstein- De agrarische sectorDe meest gangbare kijk op de agrarische sector is als producent van grondstoffen voor de voedselverwerkende industrie. Als je binnen deze visie zoekt naar nieuwe mogelijkheden, denk je bijv. aan biologische landbouw, het kweken van champignons, visteelt, het fokken van struisvogels of aan insectenteelt.

Als je de agrarische sector opvat als onderdeel van de toeristische infrastructuur, denk je bijv. aan campings, caravanverhuur en ponyverhuur.

Als je de agrarische sector opvat als groene woonruimte voor mensen die werken in de stad, denk je bijv. aan bouwprojecten om de boerderij en de schuren te veranderen in appartementen.

Als je de agrarische sector opvat als onderdeel van het natuurbeleid, denk je bijv. aan allerlei maatregelen om planten en dieren meer kans te geven.

Als je de agrarische sector opvat als producent voor grondstoffen voor de farmaceutische industrie, denk je bijv. aan de mogelijkheden om planten en dieren producten te laten leveren die bruikbaar zijn in de farmaceutische industrie bijv. door genetische manipulatie.

Als je de agrarische sector opvat als een makelaardij in onroerend goed, kan je bijv. cursussen geven hoe agrariërs hun grond zo duur mogelijk kunnen verkopen.

'Ik probeer mensen te laten zien dat stabiliteit riskanter is dan verandering. Ik moedig mensen aan om hun fantasie te gebruiken en de grote uitdagingen onder ogen te zien. Ik moedig ze aan om grote nieuwe ideeën te ontwikkelen in plaats van kleine verbeteringen van oude ideeën.' CEO Okuda van Toyota

- De natuurJe kan natuurgebieden opvatten als plaatsen waar geen mensen komen en dan kan je die gebieden opkopen en beschermen tegen de invloed van mensen.

Je kan de mens ook zien als een vanzelfsprekend onderdeel van de natuur en dan is de stad net zo goed een natuurgebied als het bos.Vanuit deze invalshoek kan veel meer gedaan worden om het planten- en dierenleven in de stad te bevorderen.

Een aantal voorbeelden:- In stadsparken kunnen nieuwe soorten worden geïntroduceerd bijv. konijnen, egels, eekhoorns, kuddes halfverwilderde pony's en groepen halfwilde pauwen.- De slechtvalk is het snelste dier van de wereld. Van hoog uit de lucht stort hij zich met topsnelheid op vogels. In steden wordt deze vogel steeds meer gezien. De slechtvalk gebruikt flats als uitkijkpost en duiven als prooi. Er kunnen een aantal projecten worden gestart om deze schitterende vogel in alle grote steden te introduceren.- Langs bermen van wegen kan een actief vlinder- en wilde bloemenbeleid worden gevoerd.- De doodse grachten en kanalen kunnen worden veranderd in 'Water Worlds' met stromend helder water, vissen, kikkers, waterplanten, rotspartijen en zwemplaatsen voor de jeugd.

'De beste manier om te beginnen in een nieuwe bedrijfstak is met superslimme mensen die er niets vanaf weten. Op die manier heeft niemand vastgeroeste ideeën en kan alles vanaf de grond worden opgebouwd.'CEO Mr. Bouygues van de Bouygues group

- Het gevangeniswezenAls je de gevangenis opvat als plaats waar criminelen hun straf uitzitten, kom je uit op kleine cellen, een eetzaal en een buitenplaats.

Als je de gevangenis opvat als plaats waar criminelen hun leven moeten beteren, kom je uit op betere cellen, meer normale omgangsvormen, therapeutische activiteiten en onderwijs voor de arbeidsmarkt.

Als je de gevangenis opvat als lage lonen werkplaats voor het bedrijfsleven, kom je uit op ruime werkzalen en goede contacten met het bedrijfsleven.

9. Methoden om de toekomst te voorspellen.

- Het voorspellen van de toekomstDat de toekomst onzeker is en niet valt te voorspellen is een algemeen geaccepteerd cliché.De Amerikaanse econoom John Kenneth Galbraith heeft bijv. gezegd (vrij geciteerd): 'Economen doen geen voorspellingen omdat ze enig idee hebben wat er gaat gebeuren, maar omdat ze er voortdurend naar gevraagd worden.'

Toch is futurisme een gebied dat iedereen enigszins moet beheersen. Tieners die nu opgroeien, zullen waarschijnlijk meer verandering moeten verwerken dan enige generatie voor hen. Om ze hier op voor te bereiden is het belangrijk dat ze al op jonge leeftijd een spectrum van mogelijkheden leren beheersen, zodat ze een redelijke indruk hebben wat hen in de loop van hun leven te wachten staat. Als ze ouder worden, kunnen ze dat spectrum steeds aanpassen aan veranderende omstandigheden. Als zo'n spectrum helemaal ontbreekt, wordt het ook moeilijker voor hen om te gaan met alle veranderingen die ze onvermijdelijk zullen meemaken.

Doelstelling van futurisme is dus niet om de toekomst tot in detail juist te voorspellen, maar om een spectrum van mogelijkheden te beheersen, om zo op een intelligente, flexibele en creatieve manier om te gaan met razendsnelle veranderingen en de dynamiek van deze tijd.

Ook voor de creatieve onderneming is futurisme een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering. Doel van deze onderneming is om steeds juist te voorspellen in welke richting de samenleving en consumenten zich ontwikkelen zodat precies de producten kunnen worden ontwikkeld die passen in die ontwikkeling.

Je moet niet de toekomst voorspellen en afwachten.Als bedrijf moet je de toekomst creëren.CEO mr. Yun van Samsung

Er wordt wel gezegd dat je het heden alleen kan begrijpen door het verleden te bestuderen. Deze uitspraak is waar in een statische en traditionele samenleving. In een superdynamische tijd is kennis van het verleden niet meer relevant en heeft het heden alleen betekenis als springplank naar de toekomst.Deze generatie tieners heeft geen enkel historisch besef. Bij het maken van de film 'Saving private Ryan' bleek uit onderzoek bijvoorbeeld dat de Amerikaanse jeugd niet weet dat er in de tweede Wereldoorlog gevochten is tegen de Duitsers. In deze tijd is er geen tiener meer te vinden die iets wil weten over een wereld zonder tv, mobieltje, internet en computerspelletjes. Daarentegen hongeren dezelfde kinderen naar informatie over het nieuwste mobieltje en het nieuwste computerspel.Het vak geschiedenis zou op de middelbare school ook vervangen kunnen worden door het vak Futurisme en Science Fiction. Of zoals een ondernemer uit Silicon Valley zei: 'Het enige wat je in deze tijd nodig hebt aan algemene ontwikkeling zijn alle afleveringen van Star Trek, the Next Generation.'Geschiedenis heeft de komende eeuw alleen nog betekenis als inspiratiebron voor B-films, computerspelletjes, mode, cultuur-historisch vermaak en mystiek-religieuze stromingen.

- Methoden om veranderingen te analyseren

Vaste patronenI Tjing 'The book of changes' gaat ervan uit dat de wereld steeds verandert, maar dat de manier van veranderen altijd hetzelfde is.Je kan proberen om vaste patronen te herkennen in de manier waarop de wereld verandert.

Vast patroon:Geboorte-groei-bloei en ondergang.

Al het organisch leven op aarde ontwikkelt zich volgens vaste fasen van geboorte, groei, bloei en ondergang.

Dit kan ook voor bedrijven gelden: 'Opa begint het bedrijf, de zoon maakt het groot en de verwende kleinzoon richt het ten gronde.' Dit patroon is afgeleid van de klassieke roman Buddenbrooks van Thomas Mann, dat verschillende generaties van een handelsfamilie beschrijft.De eerste generatie wil veel geld verdienen, de tweede generatie streeft naar politieke macht, en de derde generatie heeft interesse in cultuur (en bijv. wetenschap en liefdadigheid) en geeft het verdiende geld weer uit.

De marketingtheorie beschrijft de levenscyclus van een product die bestaat uit introductie-groei-verzadiging en neergang.De populariteit van een nieuw merk begint bijvoorbeeld bij een kleine groep trendsetters en ontwikkelt zich tot het merk dat iedereen wil hebben.

De trendsetters keren zich dan van het product af en prefereren een nieuw merk en uiteindelijk verliest het oorspronkelijke merk zijn aantrekkelijkheid en wil niemand het meer hebben.

'Californië is als een bloedmooi, jong en wild meisjedat net met drugs is begonnen.Ze denkt dat ze de wereld aan haar voeten heeften ze weigert de eerste tekenen van haar ondergang te zien.' De Motorcycle boy in 'Rumble Fish':

Lineaire trendanalyseLineaire trendanalyse houdt in dat je de huidige ontwikkelingen als een rechte lijn doortrekt naar de toekomst.Wat groeit, zal doorgroeien en wat daalt, zal verder dalen.

De antitrendEen trend veroorzaakt een antitrend.De trend houdt in dat de samenleving een bepaalde richting opgaat. Onvermijdelijk roept dit weerstanden op en proberen mensen een evenwicht te vinden door juist de tegenovergestelde richting op te gaan.Vaak is het zelfs onmogelijk om aan te geven wat de trend is en wat de antitrend.

Voorbeelden:Faith Popcorn formuleert een aantal trends zoals cocoonen. Cocoonen betekent dat consumenten zich terugtrekken in de geborgenheid van hun eigen huis.Je kan ook zeggen dat de 'dolgedraaide samenleving' de hoofdtrend is en dat cocoonen een antitrend is om het evenwicht te herstellen.

Er is een gezondheidsrage die o.a. blijkt uit de nadruk op gezonde voeding, het slikken van vitamines, joggen, fitness e.d.Je kan ook zeggen dat er een ongezondheidsrage is, want mensen bewegen juist steeds minder, stress is normaal, overgewicht neemt steeds toe en de consumptie van vette en zoete kant-en-klaar maaltijden stijgt.

De gezondheidsrage kan dus worden gezien als de trend, maar ook als de antitrend om het evenwicht te herstellen.

Het is dus heel moeilijk aan te geven wat de trend is en wat de antitrend. Meestal gaat de aandacht naar één kant van de trend en als ondernemer kan je proberen te ontdekken wat de andere kant van de trend is om daarop in te spelen.

De trendbreukScott Adams zegt 'In de wereld volgens Gilbert' dat 'elke trend zijn grenzen heeft' en dat 'elke trend door iets onverwachts wordt getorpedeerd'.De trend kan omslaan in tegengestelde richting en dat is een trendbreuk.

Voorbeeld:Aan het einde van de jaren '90 bleef de marktwaarde van internetbedrijven stijgen en iedereen rekende zich rijk. Maart '2000 kwam de ommekeer en vele internetbedrijven verloren meer dan 99% van hun marktwaarde.

Dynamische trendanalyseDynamische trendanalyse probeert de wisselwerking tussen een breed spectrum van trends te doorgronden. Een trend leidt tot een antitrend

en de spanning tot die leidt tot iets nieuws

Voorbeeld:Internet speelde in de loop van de jaren '90 een groeiende rol.In eerste instantie was er een scherpe tegenstelling tussen de traditionele bedrijven van 'the old world' en de dynamische internetbedrijven van 'the new economy'.De traditionele bedrijven zagen niks in het internet en de internetbedrijven waren ervan overtuigd, dat ze het traditionele bedrijfsleven zouden wegvagen.Inmiddels is de situatie totaal veranderd. Traditionele bedrijven zien het internet als een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering en internetbedrijven zijn of gefuseerd met traditionele bedrijven of werken daar intensief mee samen.

Visionaire trendanalyseJe neemt een aantal ontwikkelingen en je probeert je een toekomst voor te stellen waarin deze ontwikkelingen volledig zijn uitgekristalliseerd.

Voorbeeld:De Franse schrijver Alexis de Tocqueville maakte in 1830 een reis naar de Verenigde Staten en op basis van de samenleving die hij daar zag ontstaan, formuleerde hij een visie op de moderne samenleving, die bijna 200 jaar later tot in detail is uitgekomen.Een korte impressie van zijn werk:

'Ik zie dan voor me een ontelbare massa van in alle opzichten gelijke mensen, die heel egocentrisch bezig zijn met het rusteloos najagen van onbeduidende burgerlijke genoegens waar zij hun hart op gezet hebben.De lust zich tot elke prijs te willen verrijken, de handelsgeest, het winstbejag, het streven naar welstand en naar materiële genoegens zijn daar bijgevolg de voornaamste hartstochten.'

Baanbrekende gebeurtenissenZo nu en dan doet zich een gebeurtenis voor die een tijdperk verandert, omdat door die gebeurtenis de kijk op de wereld verandert.

- De ontdekking van Amerika door Columbus droeg er toe bij dat de gesloten wereld van de middeleeuwer veranderde in de onbegrensde open wereld van de moderne mens.

- De atoombom veranderde de kijk op oorlogvoering, omdat oorlogen tussen supermachten niet meer gewonnen konden worden en wel moesten eindigen in wederzijdse vernietiging.

- De pil doorbrak de automatische link tussen seks, huwelijk en kinderen en erotiek kon hierdoor worden beleefd als een vrijblijvend amusementsartikel.

- Aids veranderde dit weer en gaf dit vrijblijvende amusement een onheilspellend en bedreigend karakter.

Zodra een baanbrekende gebeurtenis zich voordoet, kan je proberen af te tasten hoe de wereld hierdoor zal veranderen.

Scenario's, een best en worst case scenarioScenario's zijn verhaaltjes over de toekomst.Een geschikte manier om een visionaire trendanalyse vorm te geven is het schrijven van een best en worst case scenario.Je stelt je de toekomst voor als alles goed gaat en als alles fout gaat.

Een bedrijf of overheid kan zo aftasten in welke mate het op alle mogelijkheden is voorbereid.

De winst van oliemaatschappijen is bijv. sterk afhankelijk van de prijs van olie en een bedrijf als Shell heeft verschillende plannen klaarliggen voor als de prijs sterk stijgt of juist sterk daalt.

Het bezoeken van de regio die voorop looptEen analist zegt dat 'de toekomst er al is maar niet overal in dezelfde mate'. Wat hij bedoelt is dat sommige plaatsen verder zijn dan andere en dat de toekomst van een nieuwe technologie kan worden voorspeld door te kijken op een plaats waar die technologie al het verst is ontwikkeld en het meest wordt toegepast.Anders gezegd: 'Ga naar Californië.'

De meeste hightech bedrijven uit Europa en Japan hebben om deze reden afdelingen in Californië om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen.

- Veelgemaakte foutenBij het voorspellen van de toekomst worden een aantal fouten bijna altijd gemaakt.

Een overzicht:

Een visie wordt gelijk gesteld aan de werkelijkheidHet Japanse bedrijf Fujitsu heeft als motto:'Wat de mens kan dromen,kan technologie maken.Sluit je ogen en droom,open je geest voor de grenzeloze mogelijkheden,die het internet biedt,en wat zie je?'

Hoewel dit motto op een indringende manier het zelfvertrouwen verwoordt dat voor dergelijke grote ondernemingen noodzakelijk is, kan het ook de basis zijn voor absurde voorspellingen.Dit motto suggereert namelijk dat elke visie automatisch ook werkelijkheid is en dat is nu juist helemaal niet waar. Een les die vele internetbedrijven en hun beleggers de afgelopen jaren geleerd hebben.

Om een visie te realiseren zijn een aantal voorwaarden noodzakelijk:- De technologie moet ontwikkeld worden om de visie te realiseren. Meestal duurt dat veel langer dan voorspellers denken en soms is dit helemaal niet mogelijk.

- Die technologie moet leiden tot de productie van goederen en diensten die tegen een redelijke prijs aan consumenten worden aangeboden. Vaak is dat niet mogelijk en liggen de productiekosten te hoog om producten tegen een aantrekkelijke prijs aan te bieden.

- Die producten moeten zo handig en praktisch zijn dat consumenten massaal overgaan tot aanschaf. Vaak is dat niet het geval.

In de literatuur over creatieve productinnovatie krijg je alleen de succesverhalen te horen van mensen met visie, die miskend werden, en toch slaagden. Maar er zijn ook genoeg visioenen die nooit hebben geleid tot succesvolle producten.

De eigen normen overheersenEen andere fout die vaak wordt gemaakt is dat de eigen normen overheersen.Een analist stelt dat 'voorspellingen vaak meer zeggen over de persoon dan over de toekomst'.De toekomst is geen verlanglijstje, dat we naar hartenlust kunnen invullen, en de toekomst is ook niet het product van onze angstdromen of onze fantasie.

Wat iedereen bijna automatisch doet, is nagaan of de voorspelde toekomst wel leuk is en als de uitkomst ons niet bevalt, wijzen we de voorspelling af.De uitdaging is echter om je voor te stellen hoe de mens in die toekomst is, hoe die over zichzelf denkt en de wereld waarin hij leeft en hoe die terugkijkt naar onze tijd.

Voorbeelden:

Terugkijken op de middeleeuwen.In deze tijd willen we comfortabel leven en in goede gezondheid oud worden.Als we vanuit onze tijd terugkijken naar de middeleeuwen, kunnen we die tijd niet anders waarnemen dan als een hel op aarde, omdat elk comfort ontbrak en mensen meestal jong stierven.Het is echter niet zeker dat de middeleeuwers ook zo over hun eigen tijd dachten. De middeleeuwen waren de hoogtijdagen van het christelijk geloof en de middeleeuwer probeerde te leven volgens Gods wil en veel middeleeuwers gingen naar kloosters om nog soberder te leven dan in de middeleeuwen noodgedwongen al het geval was.De visie van de middeleeuwer op ons hoeft ook helemaal niet zo vleiend te zijn. Waarschijnlijk gaan we volgens hen 'allemaal naar de hel' en zullen ze zich verbazen dat God niet allang een einde heeft gemaakt aan dit 'Sodom en Gomorra'.

De genetisch gemanipuleerde mens kijkt terug.Wij maken ons zorgen over genetische manipulatie, maar als in de toekomst gezonde en intelligente kinderen gegarandeerd worden, zal de mens in die tijd dat ervaren als een belangrijke en positieve verworvenheid.Onze tijd zal voor hen een primitieve tijd zijn, waar ouders zomaar een kind kregen dat misschien helemaal niet bij hen paste, of dat jong kon sterven aan een erfelijke ziekte of dat niet slim genoeg was om intelligente arbeid te doen.

10. De komende tien jaar.Overleeft u nog tien jaar in de jungle.Bent u straks binnen.Heeft u het helemaal gemaakt.Kunt u eruit stappen.Of bent u moegestredenen heeft u een burn-out.

- Een tijdperk van grenzeloze economische groeiVoor de komende decennia wordt economische groei en technologische innovatie verwacht. Beide ontwikkelingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De economische groei wordt voortgestuwd door innovatie en voor innovatie is economische groei noodzakelijk, zodat consumenten en bedrijven de nieuwe producten kunnen betalen.

Er zijn ook uitstekende argumenten die dit scenario ondersteunen.- De toenemende internationalisering leidt tot steeds meer concurrentie en dit dwingt bedrijven wereldwijd om steeds efficiënter en innovatiever te produceren.- Op allerlei gebied worden technologische doorbraken verwacht. - De opkomst van China en India is een motor voor wereldwijde groei.

Tegelijkertijd zijn er een aantal factoren die dit scenario kunnen verstoren (de mogelijke gevolgen van de kredietcrisis krijgen al voldoende aandacht en laat ik hier buiten beschouwing):

Een collectieve burn-outSommige analisten zeggen dat een doorsnee gezin in de moderne wereld de grens van de mentale weerbaarheid bereikt heeft.Dit wordt bevestigd door allerlei enquêtes dat veel werknemers in de moderne wereld klagen over stressklachten variërend van rsi tot burn-out. De helft van alle werknemers, die werken achter een computerscherm, hebben bijv. al last van rsi.Tot op zekere hoogte zijn dit persoonlijke problemen van de betrokken gezinnen en werknemers. Het is echter eenvoudig in te zien dat, als deze trend doorzet, dit kan leiden tot een afname van de beschikbaarheid en de productiviteit van werknemers, die de economische groei kan afzwakken.

Er wordt nu algemeen aangenomen dat werknemers langer moeten doorwerken om de welvaart op peil te houden. Daartegen wordt nu al het bezwaar gemaakt dat zwaar fysiek werk na je zestigste niet haalbaar is. Maar die onhaalbaarheid zou voor een stijgende groep al veel eerder voor veel meer beroepen kunnen gelden.

Een trendbreuk in de gezondheid van volwassenenDe levensverwachting en gezondheid van volwassenen is de afgelopen eeuw spectaculair gestegen. Er zijn ook allerlei scenario's dat deze stijging zal doorzetten en zelfs dat de mens uiteindelijk onsterfelijk zal worden.Tegelijkertijd zijn er allerlei aanwijzingen dat er een trendbreuk is en dat de gezondheid van volwassenen weer terugloopt.De meest zorgelijke ontwikkeling is het toenemende overgewicht dat sterk samenhangt met het ontstaan van suikerziekte en een hoog cholesterolgehalte. Alleen in de VS zijn er al 50 miljoen mensen die zo zwaar zijn dat dit levensbedreigend is.Ook astma en allergie zijn welvaartsziekten die stijgen en waar de medische wereld nog geen vat op heeft. Ook in dit geval geldt dat, als deze trend zich doorzet, dit zeker gevolgen zal hebben voor de beschikbaarheid en productiviteit van werknemers.

Op het moment is in de VS de verwachting dat beide trends tegelijk zullen doorzetten:Een welvarende magere blanke bovenklasse wordt steeds ouder.Een verpauperde zwarte onderklasse met overgewicht gaat weer jonger sterven.De nieuwe klassenstrijd, in deze visie, is de strijd van de arme zwarten om de rijke blanken over te halen de medische rekening te betalen die nodig is om hen in leven te houden. VergrijzingDe moderne wereld is in snel tempo aan het vergrijzen en dat is een uniek proces in de geschiedenis van de mensheid. Dit leidt tot een verminderde beschikbaarheid van arbeid en de arbeid die beschikbaar is, zal zich meer richten op dienstverlening voor senioren.

Een ander aspect is dat sociologen als vuistregel hanteren dat de cultuur wordt gedomineerd door de snelst groeiende leeftijdsgroep en dat worden dus de 65-plussers.Dat lijkt geen bakermat voor een hightech revolutie en dynamische groei.

Tekort aan hightech personeelOveral in de wereld begint energiek, hoogbegaafd en goedgeschoold personeel schaars te worden, terwijl dit juist een essentiële brandstof is voor een voortdurende hightech revolutie.

Een combinatie van hoge economische groei en technologische innovatie is dus waarschijnlijk, maar helemaal niet zeker.

Japan is een voorbeeld van een economie die in de jaren '80 nog superdynamisch was, maar die vanaf 1990 is gestagneerd.

- Van 2000 naar 2010Stel dat iemand van 2000 met een tijdmachine in 2010 terecht zou komen. Die persoon zal teleurgesteld zijn over wat er nu feitelijk is veranderd.Mobieltjes, computerspelletjes en het internet waren er al in 2000.En het optimisme en de dynamiek van de internethype waren toen zo groot dat het leek alsof we toen al verder waren dan nu, hoewel dat feitelijk niet waar is. De enige echte veranderingen zijn eigenlijk het internationale terrorisme en de kredietcrisis.

Dit toont aan dat voorspellers al snel te optimistisch zijn over het tempo waarin zaken veranderen en de impact die veranderingen hebben op het leven van de gemiddelde consument.Als vuistregel kan gelden dat voorspellingen bijna altijd veel meer tijd nodig hebben om uit te komen dan vooraf wordt verwacht, maar ook dat ze uiteindelijk veel meer impact hebben dan oorspronkelijk gedacht wordt.

- Het leven in 2020Een analist geeft futuristen het volgende advies: 'De gouden regel voor voorspellers: Wees voorzichtig en voorspel alleen wat al gebeurd is.'

Voor een beschrijving van het leven in 2020 is dit een realistisch advies.Producten die nu worden geïntroduceerd zijn pas over 10 jaar geperfectioneerd en overal in gebruik.

Op basis van deze uitgangspunten valt het leven in 2020 redelijk te voorspellen:

- Alles dat nu op tv. en internet wordt aangeboden, wordt verkrijgbaar op de mobiele telefoon.

- De tv. wordt meer als het internet en dat betekent dat je programma's die je wilt zien kan aanclicken en dat je niet meer gebonden bent aan een vaste programmering.

- Elektronische apparaten reageren in toenemende mate op stemgeluid en vele apparaten kan je stemcommando's geven.

- Kinderen doen geen computerspelletjes meer, maar dragen maskertjes en doen Virtual Reality games.

- Scholieren hebben allemaal een laptop.

- Het slikken van allerlei voedingssupplementen is normaal.

- Een genenpaspoort is normaal. Er komen steeds meer medicijnen op de markt die zijn afgestemd op genetische patronen en daarom wordt het onverantwoord gevonden om geen genpas te maken. Dit heeft ook als gevolg dat mensen angstiger en bezorgder worden, omdat ze hebben uitgevonden dat ze een verhoogde kans hebben op een bepaalde ziekte en ook het gebruik van preventieve medicijnen wordt steeds populairder.

- Overgewicht wordt epidemisch.

- Stressklachten worden epidemisch.

- Met name voor jonge en geschoolde mensen is er werk in overvloed.

11. Uit de nieuwe wereld

Elke morgen op Afrikaanse savanne wordt de gazelle wakker.De gazelle weet dat die sneller moet lopen dan de snelste leeuw.Elke morgen wordt de leeuw wakker.De leeuw weet dat die sneller moet lopen dan de langzaamste gazelle.Het maakt niet uit of je een leeuw of een gazelle bent.Als je wakker wordt, kan je maar beter gaan rennen.Uit ‘the world is flat’ van Thomas Friedman

Na 2020 Net als het weer worden voorspellingen onbetrouwbaarder naarmate die verder weg liggen. Toch zijn deze voorspellingen wel noodzakelijk om een visie op de toekomst de nodige diepgang te geven.

Virtual Reality

Wat is het echte leven?Deze vraag kan alleen subjectief beantwoord worden, d.w.z. het antwoord is afhankelijk van de persoon en de omstandigheden waarin die zich bevindt.Wat nu als het echte leven wordt ervaren, is straks traditioneel en het echte leven is in de toekomst virtueel.

Virtual Reality is de mogelijkheid om een niet bestaande wereld als echt te ervaren. Het is alsof je meespeelt in de programma's op de tv., alsof je fantasieleven werkelijkheid is geworden.Veel goederen worden straks virtueel, bijv. winkels, sportbeoefening, relaties, onderwijs, reizen en amusement. We krijgen een virtuele parallelsamenleving, die steeds belangrijker zal worden.

Nu kijken kinderen tv., spelen ze buiten of doen ze spelletjes op de computer. Straks hebben ze een maskertje op en leven ze in Virtual Reality. Vriendjes spreken niet meer af op het voetbalveld, maar op een virtuele speelplaats en als de een moet eten, kan de ander verder spelen met een computersimulatie van zijn vriendje.

Hoe zal de mens, toch een wezen van vlees en bloed zich ontwikkelen,als die opgroeit in een virtuele wereld. Waarschijnlijk zal die voor een deel vervreemden van wat wij nog als de echte wereld beschouwen, net zoals wij niet meer kunnen overleven in de vrije natuur zonder moderne hulpmiddelen.

De virtuele wereld is gebaseerd op de echte wereld, maar zal die tegelijkertijd vernietigen. Niet letterlijk, zoals in een atoomoorlog, maar de echte wereld zal voor mensen steeds minder betekenis krijgen, omdat ze zich geen wereld meer kunnen voorstellen buiten de virtuele wereld, waarin ze zich thuis voelen.

De overgang naar de virtuele wereld is een bevrijding van de beperkingen die de echte wereld ons oplegt. In de virtuele wereld kan de mens vliegen, elke vrouw versieren, een Wimbledon-finale spelen en een wandeling maken op de maan.

Individualisme houdt nu in dat je kan zijn en doen wat je wilt, in Virtual Reality houdt het ook in dat je kan leven in de wereld die je wilt.

De essentie van de culturele ontwikkeling van de afgelopen 500 jaar is dat alle tradities zijn samengesmolten tot een grote wereldcultuur. In een traditionele samenleving wordt de traditie als vanzelfsprekend doorgegeven aan een volgende generatie. In de wereldcultuur kan iedereen zelf uitzoeken wat het beste past.

De essentie van de culturele ontwikkeling van de komende 100 jaar is dat iedereen elementen uit deze wereldcultuur kan kiezen om zelf een eigen virtuele wereld te creëren en dat je vervolgens kan leven in die virtuele wereld.

In zekere zin gebeurt dit al. Na het werk trekken mensen zich terug in hun eigen huiskamer en creëren ze met televisie, boeken en het internet een eigen wereldje. Met de toenemende mogelijkheden die Virtual Reality biedt, zal 'de echte wereld' steeds verder verbleken in vergelijking met het leven dat je kan leiden in die Virtuele Wereld.

Gezondheid en voeding

Traditioneel eten mensen als ze honger hebben, gaan ze naar de dokter als ze ziek zijn en naar de psycholoog als ze geestelijke problemen hebben.Nu al is de tendens dat voedsel en medicijnen worden geïntegreerd.Aan de ene kant wordt het voedsel verrijkt met allerlei vitamines e.d., aan de andere kant wordt het vanzelfsprekend om naast de maaltijd nog allerlei preparaten te slikken.

Straks wordt bij het wakker worden een upper genomen, tijdens het werken een worker om de concentratie te verhogen, na het werk een relaxer en dan nog allerlei middelen afgestemd op de individuele behoeften.

Uiteindelijk wordt een chip ingebracht die alle lichaamsprocessen registreert en doorgeeft aan een infuus, dat de stoffen toedient die werknemers optimaal doen functioneren.

PrivacyPrivacy in de 20ste eeuw is iets totaal anders dan privacy in de 21ste eeuw.De 20ste eeuw is getekend door het communisme en het fascisme en een hele generatie is opgegroeid met de angst voor 'Big Brother' en een alom tegenwoordige overheid. In de 21ste eeuw heeft de dreiging van de overheid helemaal geen betekenis meer en speelt dit geen enkele rol.

De 20ste eeuw kende ook nog de dorpssamenleving en de bemoeizucht van buren en allerlei kleinzielige taboes waaraan mensen wilden ontsnappen.In de 21ste zijn deze taboes verdwenen en zijn mensen anonieme inwoners van steden die hun buren amper op straat zouden herkennen.

De behoefte om beschermd te worden tegen de bemoeizucht van de overheid en de buren bestaat straks niet meer en mensen leven anoniem in hun eigen virtuele wereld.

De behoefte die wel overeind blijft is om veilig en ongestoord te kunnen leven in die virtuele wereld en de bedreiging komt nu niet meer van de overheid en de buren, maar van criminelen en terroristen.Privacy in de 21ste eeuw betekent dat je ongestoord kan leven in je eigen huis en je eigen wijk zonder angst voor criminelen en terroristen.

Als gevolg van deze verschuiving krijgt de overheid straks een vrijbrief om verregaande maatregelen te nemen om die veiligheid te garanderen. Overal camera's geeft de nieuwe burger geen gevoel van onbehagen meer maar een gevoel van veiligheid.

Het eindpunt van dit proces is een overheid die bij iedere burger een chip inbrengt, die steeds tijd en plaats registreert.Als er dan ergens een misdaad wordt gepleegd, krijgt de politie met een druk op de knop een lijstje met alle namen van mensen die op dat moment op die plaats aanwezig waren.

Nog een stapje verder breng je een chip in die alle gesprekken van die persoon doorstuurt naar een computer die de gesprekken analyseert op criminele intenties en in dat geval alarm slaat.

In deze tijd geeft dit vooruitzicht van een dergelijke chip die verplicht wordt ingebracht nog een claustrofobisch gevoel van paniek. Over 100 jaar is dit echter volkomen geaccepteerd en wordt het ontbreken van die chips gezien als een soort anarchistische samenleving waarin burgers zijn overgeleverd aan

de grillen van verkrachters, moordenaars, terroristen en dieven die ongestraft en ongestoord hun misdrijven kunnen plegen.

NanotechnologieIedereen zal zich nog herinneren van de scheikundeles dat stoffen bestaan uit moleculen en dat moleculen bestaan uit atomen. Water is bijv. H2O en de atomen zijn waterstof (H) en zuurstof (O).

Nanotechnologie maakt het mogelijk om deze moleculen in stukjes te snijden en de atomen weer anders aan elkaar te plakken.Dit geeft vele mogelijkheden:

Met nanotech kunnen allerlei nieuwe stoffen worden gemaakt. In principe is het mogelijk om alles van alles te maken. Het eindpunt van dit proces is de Replicator uit Star Trek die op commando alles kan maken wat je hem opdraagt. Lichamen worden straks volgestopt met minicomputers die in het lichaam allerlei taken gaan vervullen om ziekten te voorkomen.Deze minionderzeeërs kunnen bijv. de aderen schoon houden.

Nanotech maakt genetische manipulatie mogelijk. Met nanotech kan je het DNA in stukjes snijden en weer anders aan elkaar plakken.

Genetische manipulatie

Enige basiskennisDe mens heeft ongeveer 25.000 genen. De naïeve gedachte dat er een één-op-één samenhang is tussen een gen en een karaktereigenschap is onjuist. De meeste kenmerken ontstaan door een wisselwerking tussen meerdere genen. Een andere belangrijke factor is een regelaar die genen afwisselend 'aan' en 'uit' zet, maar daar weten we nog weinig van.Die 25.000 genen maken ongeveer een miljoen verschillende eiwitten en de samenstelling en de wisselwerking tussen die eiwitten is bepalend voor allerlei processen.Dit proces wordt ook nog beïnvloed door allerlei externe factoren, zoals stress en voeding, en een volledig inzicht in de precieze invloed van elk gen op de gezondheid en de persoonlijkheid van een volwassene is nog ver weg.

Hoe betrekkelijk de invloed van genen is, kan eenvoudig worden aangetoond.Algemeen wordt aangenomen dat de periode van de middeleeuwen tot nu te kort is voor een structurele verandering in genetisch materiaal. Dit betekent dat hetzelfde collectieve genenmateriaal kan leiden tot de middeleeuwen en tot de moderne samenleving.Hieruit volgt automatisch dat het genetisch materiaal niet zo bepalend is voor de ontwikkeling als door sommige mensen gedacht wordt.

Om naar hartenlust genetisch te kunnen manipuleren is het ook nog afwachten of de ontwikkelingen uit de nanotech het inderdaad mogelijk maken om genen tot in detail te manipuleren, tegen een kostprijs die het mogelijk maakt deze technologie op grote schaal toe te passen.

Ondanks al deze vraagtekens hoe genen precies werken en hoe bepalend ze zijn voor onze persoonlijkheid en wat we straks kunnen, kan worden afgetast wat op het gebied van genetische manipulatie eventueel mogelijk is.

Passieve genetische manipulatie.Dat is het corrigeren van genetisch zwakke plekken. Dat zal heel snel geaccepteerd worden. Ouders die dit weigeren, staan straks bekend als conservatief en onverantwoordelijk, net als ouders die nu weigeren om hun kinderen in te enten.

Actieve genetische manipulatieOuders kunnen op basis van hun genetische materiaal een 'best of baby' samenstellen. Deze baby combineert de beste genen van beide ouders.Tevens kan een computersimulatie een vrij aardig beeld geven hoe de baby eruit ziet en hoe die zich gaat ontwikkelen.

Volledige genetische manipulatieOuders veranderen het genetische materiaal van hun baby's met genetisch materiaal van anderen. Dat is het einde van het biologische ouderschap.

Ouders veranderen het genetische materiaal van hun baby's met genetisch materiaal van dieren (transgene manipulatie). Dat is het einde van de mens.

Als alle discussies zijn gevoerd en elke strijd is gestreden, zal de mensheid achteloos over deze kwestie heenstappen en zal uitstekend genetisch materiaal een net zo vanzelfsprekende verworvenheid zijn als inentingen tegen ziekten, goede voeding, medische hulp en scholing.

KlonenTwee vormen van klonen zijn het meest waarschijnlijk:- Ouders die geen kinderen kunnen krijgen en zichzelf klonen. Vader krijgt een zoon met precies dezelfde genen als hijzelf en moeder krijgt een genetisch identieke dochter.

- Het klonen van supersterren Ouders krijgen een kind met precies dezelfde genen als een zeer getalenteerde en succesvolle persoonlijkheid.

Ouders klonen zichzelfAls ouders zichzelf klonen, heeft dit tenminste de volgende bezwaren:Er worden extreem incestueuze randvoorwaarden gecreëerd.

Broer en zus zijn dat biologisch niet en de liefdesrelatie van de ouders heeft al de romantische aantrekkingskracht bewezen van juist deze genetische combinatie.Daarbij krijgt pa een dochter die het uiterlijke evenbeeld wordt van het meisje waar hij ooit verliefd op was en hartstochtelijke seks mee had.Er dreigt een spiegelbeeld van het Oedipuscomplex. Vader wil zijn vrouw vermoorden om met zijn dochter te trouwen.

Volwassen worden betekent o.a. het losmaken van de ouders en het ontwikkelen van een eigen identiteit, met alle conflicten die daaraan verbonden zijn. Dit proces wordt op een onmenselijke manier gedramatiseerd als kinderen klonen zijn van de ouders.

Kinderen hebben er al een hekel aan als ze een tweedehands fiets krijgen van een oudere broer of zus. Hoeveel sterker zal dit gevoel zijn als een kind tweedehands genen krijgt van de ouders.

Het klonen van supersterrenHet klonen van supersterren heeft tenminste de volgende bezwaren:Ouders kiezen niet meer voor een kind, maar voor een onrealistisch verwachtingspatroon wat een kind als volwassene kan presteren.

De kloon van een superster leeft altijd in de schaduw van een historische legende. Elk persoon met wie de kloon contact heeft, is in eerste instantie geïnteresseerd in het origineel en niet in de kloon.

Het aantal supersterren is beperkt, zodat er al snel vele identieke klonen zijn. In dat geval worden kinderen een massaproduct en zijn het niet langer unieke individuen.

Als het klonen van supersterren doorzet, zijn de volgende ontwikkelingen mogelijk:Supersterren vragen een octrooi aan op hun genetische erfcode en verkopen die voor veel geld aan rijke ouders: Bill Gates, the limited edition.Omdat voor het klonen van iemand letterlijk een haar voldoende is, zullen criminele organisaties illegaal genetisch materiaal van supersterren verkopen, zelfs als de betrokken sterren het klonen helemaal afwijzen.

Nu geldt voor veel mannen dat er een kans is dat er onverwachts een kind op de stoep staat.Straks geldt voor iedereen, maar met name voor supersterren, dat er een kans is dat er onverwachts een kloon voor de deur staat.

Er ontstaan een aantal interessante juridische vragen. Wie heeft meer recht op de erfenis: een zoon of een kloon?En hebben legale klonen dezelfde rechten als illegale klonen (de bastaardkinderen van de 21e eeuw). Psychologische ontwikkelingBegin jaren '70 introduceerde Alvin Toffler de term 'Future shock'. De wereld verandert zo snel dat mensen het tempo niet kunnen volgen en in een soort shocktoestand raken.

De samenleving wordt steeds complexer en verandert steeds sneller. Het klonen van schaap Dolly was een doorbraak in het klonen, maar het was ook een mijlpaal in onze perceptie van de toekomst. Je kan het zo gek niet bedenken of het is straks mogelijk.

Als je nog controle hebt, ga je niet snel genoeg.

Autocoureur Mario Andretti:

De vraag is of mensen hiermee om kunnen gaan. Zijn we op weg naar een collectieve breakdown of een 'system overload'. Worden zoveel mensen overspannen dat de stabiliteit van de samenleving wordt bedreigd?

Traditionele samenlevingen kennen slash-and-burn landbouwsystemen. Bos wordt platgebrand, enkele jaren ingezaaid met landbouwgewassen en daarna krijgt de grond vele jaren de tijd om te herstellen. Als de grond te intensief wordt gebruikt, raakt die uitgeput.Iets vergelijkbaars kan nu gebeuren met de komende generaties. Door de stijgende eisen van de samenleving wordt de druk opgevoerd. Generaties raken sneller opgebrand waardoor de druk op de volgende generatie verder toeneemt.Uiteindelijk kan dit leiden tot een volledige burn out van een samenleving en een (tijdelijke) periode van stagnatie en verval met als gevolg dat andere samenlevingen het voortouw overnemen.

Veel sporters hebben de neiging om te overtrainen. Ze trainen zoveel dat het lichaam niet de kans krijgt om te herstellen en sterker te worden. Ze zouden dus beter presteren door minder te trainen. De kans op een blessure is in dit geval kleiner en ze hebben meer energie als ze niet sporten.Scholen en ouders hebben de neiging om kinderen te overbelasten. Hierdoor kunnen kinderen de opgedane indrukken niet goed verwerken. Ze zouden zich sneller ontwikkelen bij minder belasting. De kans op allerlei psychologische onevenwichtigheden is in dat geval kleiner en het kind ontwikkelt zich tot een sterkere en stabielere persoonlijkheid.

De tijd om volwassen te worden is afhankelijk van de complexiteit van de soort en van de samenleving. De mens is het meest complexe zoogdier en heeft van alle zoogdieren de langste tijd nodig om volwassen te worden. Onze samenleving wordt steeds complexer en dus zal de tijd die nodig is om volwassen te worden alleen maar toenemen.In werkelijkheid krijgen kinderen minder tijd en worden de eisen en verwachtingen al op jonge leeftijd steeds hoger.

Ieder kind dient grofweg dezelfde ontwikkeling door te maken als de mensheid als geheel. Dus eerst de aap, oermens, nomade, landbouwer en ambachtsman en dan pas de computerprogrammeur.In werkelijkheid worden deze primaire fasen in onze ontwikkeling overgeslagen of afgeraffeld en worden kinderen al heel jong heel eenzijdig intellectueel ontwikkeld met als gevolg steeds labielere persoonlijkheden.

Kinderen krijgen straks fantastisch genetisch materiaal en groeien op met een uitgebalanceerd dieet. Deze kinderen krijgen les met perfect virtueel onderwijsmateriaal en ze worden in hoog tempo klaargestoomd voor een complexe en dynamische wereld.Ze zijn intelligenter en ontwikkelder dan kinderen nu, maar tegelijkertijd ook kwetsbaarder en labieler met een toegenomen afhankelijkheid van allerlei subsystemen zoals aangepaste voeding en medicijnen en een beschermde omgeving.

De fout die nu wordt gemaakt is dat kinderen worden voorbereid op een overspannen samenleving door ze een overspannen kindertijd te geven.Beter is dat kinderen de tijd en de rust krijgen die nodig is om een sterke en stabiele persoonlijkheid te ontwikkelen, die juist nu extra noodzakelijk is om je tientallen jaren staande te houden in een dolgedraaide samenleving.

De nieuwe mens.It's life Jim, but not as we know it.Star Trek

De kernvraag van de 21e eeuw is de mate waarin de mens wezenlijk zal veranderen.Een overzicht van de mogelijkheden:

De virtuele mensIn een virtuele wereld is het niet mogelijk onderscheid te maken tussen een echt mens en een computersimulatie van een mens en het verschil tussen echt en virtueel zal steeds meer vervagen.

De genetisch gemanipuleerde mensGenetische manipulatie zal de mogelijkheden van de mens naar boven toe oprekken en je krijgt een 'genetic divide'. De genetic divide houdt in dat de verschillen in prestatie tussen de geno's en de rest van de bevolking steeds groter worden.Dit hoeft mensen echter niet wezenlijk te veranderen. Het kan wel betekenen dat wat nu nog hoogbegaafd is straks vanzelfsprekend is.

Een kruising tussen mens en dierAls mensen worden gemanipuleerd met genetisch materiaal van dieren vervaagt het verschil tussen mens en dier. Of het echt populair zal worden om mensen genetisch te manipuleren met genen afkomstig van dieren zal afhangen van wat in de marketing een 'killer application' wordt genoemd.Een 'killerapp' is een zeer populaire toepassing, die van een nieuw product een succes maakt. Stel dat er een schildpadden-gen wordt gevonden, die de levensduur van mensen met tien jaar verlengt, kan dit de killer application zijn die de weerstand van veel mensen tegen genetisch materiaal afkomstig van dieren doorbreekt.

Een andere mogelijkheid is dat dieren gedeeltelijk worden gemanipuleerd met menselijke genen om ze geschikter te maken voor het testen van medicijnen of om zo donororganen te kweken voor mensen.

Een kruising tussen mens en computerHet meest dramatische scenario is een kruising tussen mens en computer.Er zijn een aantal functies die een computer veel beter vervult dan een mens.

Het geheugen van een computer is veel beter en een computer is veel sneller dan de mens in het uitvoeren van een aantal standaardprocedures.

Stel dat je de mens kan digitaliseren en kan downloaden in een computer (en deze aanname vraagt om een enorme 'leap of faith') en je stopt die kruising in een superrobot, krijg je een nieuwe soort die op termijn de mens volledig kan overvleugelen.

Als de mens is gedigitaliseerd, geldt niet meer de tergend trage ontwikkeling van de evolutie maar geldt de wet van Moore dat de capaciteit van een computerchip elke 18 maanden verdubbelt en deze Homo Digitalis zou dan ook elke 18 maanden in capaciteit verdubbelen en zal zich in razend snel tempo vervreemden van zijn voorganger: De Homo Sapiens.Voor de mens is er in de toekomst nog een bijrol weggelegd als onderklasse, slaaf, huisdier, in een natuurreservaat of als langzaam uitstervende primitieve soort. Sommige futuristen geloven in dit scenario en voorspellen het ontstaan van 'posthumans'.Het ontstaan van deze nieuwe soort valt volgens hen qua betekenis alleen te vergelijken met het ontstaan van de mens op aarde en zal zo'n impact hebben dat een futurist in deze tijd tegen een muur oploopt.Alles wat achter die muur ligt, is niet voor te stellen en onvoorspelbaar.

Het is moeilijk in te schatten of een dergelijk radicaal en dramatisch scenario realistisch is. Een belangrijke vraag is of je de mens gelijk kan stellen aan zijn hersenen. Als dit zo is, lijkt het automatisch ook realistisch dat we die hersenen uiteindelijk kunnen nabouwen en in een computermodel kunnen stoppen.

Samenvattend:Mens= Hersenen= Computermodel= Mens.

Als je er echter vanuit gaat dat de mens een ziel heeft of een spirit en dat de mens een wisselwerking is tussen die spirit en de hersenfuncties, kunnen we vaststellen dat we daar nog maar weinig vanaf weten en dat er geen sprake van is dat we dat op korte termijn kunnen nabouwen.

Wat in ieder geval zeker lijkt, is dat de mens een aantal kenmerken van een computer zal krijgen en zal worden volgestopt met chips die o.a. een positieve rol kunnen spelen in de bestrijding van ziekten en de bewaking van de gezondheid.Deze chips zenden bijv. data naar een centrale computer, die alle medische gegevens combineert, incl. een map van de genen, en op basis daarvan analyses maakt van de gezondheid en adviezen geeft.

Nawoord.

- Schopenhauer over stijlEen grote bron van inspiratie bij het schrijven van dit boek zijn de werken van Schopenhauer.Ik ben blij dat ik hier de gelegenheid heb om hem vrij te citeren:

De inzichten van Schopenhauer:De basisregel van elke goede stijl is dat je iets te zeggen hebt en dat is op zich al bijna voldoende.

Een schrijver moet schrijven zoals een architect bouwt, die een plan maakt voordat hij begint en dat tot in detail doordenkt.

Indien mogelijk, denk dan als een van de groten, maar gebruik altijd de taal die iedereen gebruikt.

Wees niet halfslachtig, of je zegt iets, of je zegt het niet.

De waarheid maakt de meeste indruk als die in simpele termen wordt uitgedrukt. Want alleen dan kan een lezer die volledig begrijpen en weet hij zeker dat hij niet voor de gek wordt gehouden met retorische kunstgrepen.

Een schrijver dient zich zo uit te drukken dat een lezer geen andere keuze heeft dan precies te begrijpen wat hij bedoelt.

Een schrijver moet onthouden dat mensen maar een ding tegelijk kunnen denken, dus moet hij niet proberen meerdere gedachten in een zin te stoppen.

Schopenhauer en

het licht

1. Schopenhauer

God onderwijst het hart niet met het verstand, maar door pijn en tegenstrijdigheden.De Caussade

Immanuel Kant was de eerste grote denker die de relativiteit van tijd (150 jaar voor Einstein) doorgrond heeft. Volgens Kant zit de mens gevangen in het nu en kunnen wij alleen het nu waarnemen. Er is volgens Kant ook een andere wereld. Kant noemt die wereld het ‘Ding an sich’, maar die wereld zullen we nooit kennen, omdat we die niet kunnen waarnemen.

Je kan je dit zo voorstellen. Je zit in een bioscoop en je kijkt naar een film. Je leeft mee met de film en je ziet en snapt alles, maar de band en de projector die de film tot stand brengen,nemen we niet waar.

Kant zelf heeft zijn idee als volgt met een metafoor toegelicht:We hebben thans het land van het zuivere verstand niet alleen doorkruist, maar ook opgemeten en elk ding dat daar voorkomt zijn plaats gewezen. Maar dit land is een eiland, omringd door een weidse en stormachtige oceaan, waar menig mistbank en wegsmeltend ijs ons nieuwe landen voorliegt, en doordat dit de zeevarende op zijn ontdekkingsreis onophoudelijk met ijdele hoop misleidt, stort deze zich in het avontuur, wat hij nooit en te nimmer kan laten en wat hij toch ook nooit ofte nimmer tot een goed einde kan brengen.

Je kan de metafoor zo uitleggen: Het eiland is onze werkelijkheid gevangen in de tijd. Dat is de wereld die de wetenschap helemaal heeft begrepen. Daar omheen ligt de onkenbare wereld. Dat is de wereld van het geloof en de mystiek. Die wereld bestaat wel, maar kan niet worden waargenomen. Er zullen steeds mensen zijn die deze wereld willen verklaren en begrijpen, maar ze zullen altijd vastlopen, omdat ze geen waarnemingen hebben om hun verklaringen te onderbouwen.

Schopenhauer was een leerling van Kant en (100 jaar voor Einstein) was de relativiteit van tijd voor hem al een uitgemaakte zaak.

Schopenhauer schreef het volgende:

Het ideële karakter van tijd is de sleutel van alle ware metafysica, omdat er daardoor plaats is voor een hele andere orde dan die van de natuur. Daarom was Kant zo’n groot man . . . Iemand die er niets van snapt zal zeggen: ‘De tijd is objectief en bestaat los van mij. Ik ben er toevallig in terecht gekomen en heb zo een klein beetje tijd gekregen, en straks ben ik niets meer, maar de tijd is objectief en gaat dan zonder mij verder.’Ik denk dat het volkomen onzinnige en zelfs absurde van deze opvatting duidelijk is, zodra zij onder woorden wordt gebracht.

Schopenhauer vergelijkt het leven met een droom. Als we dromen lijkt onze droomwereld heel werkelijk, maar zodra we wakker worden, ebt die droomwereld weg en denken we: ‘Het was maar een droom.’ Er is niemand, die denkt dat onze droomwereld blijft voortleven, nadat we wakker zijn geworden.

Volgens Schopenhauer geldt voor ons leven hetzelfde. Zolang we leven, lijkt ons leven echt. Maar zodra we sterven, ebt dat weg en denken we: ‘Het was maar een leven’ We gaan verder in een andere wereld en die vorige wereld heeft geen realiteit meer.

Schopenhauer gaat er vanuit dat bij het sterven niet onze kern, maar wel ons individuele bewustzijn ophoudt te bestaan.

Hij schrijft:‘Mocht er een filosoof zijn die denkt dat bij zijn dood een probleem wordt opgelost, zal het hem waarschijnlijk vergaan als iemand wiens lantaarn net wordt uitgeblazen als hij bijna heeft gevonden wat hij zocht.’

Voor Schopenhauer is dat verlies geen reden voor zorg.

Hij schrijft:‘Wie hier over klaagt, is als de Eskimo’s in Groenland, die niet naar de hemel wilden, toen ze hoorden dat daar geen zeehonden waren.’

Zowel Kant als Schopenhauer erkennen de wetenschap, maar voor de wereld die gevangen zit in de tijd. Daarbuiten heeft de wetenschap geen zeggenschap.

Schopenhauer schrijft hierover:Hieraan ligt het inzicht ten grondslag dat de geldigheid van alle natuurlijke

kennis relatief en beperkt is, en niet onbeperkt, zoals de rationalisten tegenwoordig menen . . . Want een rationalist volgt zijn intellect en meent werkelijk in volle ernst dat hij veertig of vijftig jaar geleden, voordat zijn vader hem met de slaapmuts op had verwekt, en zijn moeder-de-gans hem goed en wel op de wereld had gezet, hij absoluut niets was en zomaar uit het niets is ontstaan . . .Het idee dat de wereld alleen een stoffelijke verklaring kent, is de meest verderfelijke gedachte die er is. Het is in essentie wat in het christendom wordt gepersonifieerd met de antikrist.

Het verschil tussen Schopenhauer en Kant is dat Kant geen poging doet om die andere wereld te benoemen en Schopenhauer wel.Schopenhauer noemt de onkenbare wereld ‘de Wil tot leven’.

Schopenhauer kijkt met de Wil tot leven veel gelaagder naar de wereld dan de huidige wetenschap. Behalve een fysische verklaring is er ook altijd een diepere laag.

In een natuurfilm over de woestijn kan je zien hoe een troosteloze zandbakna een regenbui in een hele korte tijd verandert in een zee van bloemen, insecten en ander leven.Fysisch valt dit allemaal prima te verklaren.Je kan hier aan toevoegen dat er iets is dat wil leven en dat hunkert naar leven. Geef de Wil tot leven 3 druppels water en zelfs een woestijn verandert in een oase.

Schopenhauer heeft een zeer zwaarmoedige en neerslachtige kijk op het leven. Dit kan met honderden citaten worden aangetoond:

Schopenhauer:‘Als kind lijken we op lammetjes die spelen in de wei, terwijl de slager er met zijn ogen al een paar uitzoekt.’

‘Kinderen zijn niet tot de dood, maar juist tot het leven veroordeeld.’

‘Vlaggen en wimpels, versierde schepen, saluutschoten, feestverlichting, fanfare, gejubel en gejuich. Dat is allemaal het uithangbord van vreugde. De vreugde zelf is er meestal niet te vinden. Zij heeft als enige afgezegd op het feest.’

‘Meestal lopen we als een wrak met gebroken masten de haven binnen.’

Schopenhauer is ook de filosoof van het pessimisme genoemd.Zijn Wil tot leven en zijn pessimisme zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Wil houdt niet op met willen en wil grijpen, graaien, heersen, hebben, domineren, regeren, dwingen, winnen, scoren, begeren, bezitten.

Ieder mens is slaaf van deze Wil, die de kern van zijn wezen is, en het maakt van mensen monsters en duivels. Tegelijkertijd wordt ieder mens het slachtoffer van andere mensen, die precies zo zijn.

Het universum van de Wil is dus een universum van strijd, pijn en lijden. Voor Schopenhauer kent de menselijke natuur geen andere uitkomst dan een verschrikkelijk leven en een verschrikkelijke wereld.

Hij schrijft hierover:Breng de mensen eens over naar Luilekkerland. Dan zullen sommigen sterven van verveling en zich ophangen. Anderen zullen oorlog gaan voeren en elkaar vermoorden. Voor een geslacht als dit komt dus geen andere decor, geen ander bestaan in aanmerking.

Het vooruitgangsdenken wordt door Schopenhauer in een regel afgedaan:

‘Wat jammer dat we niet eerder begonnen zijn, dan waren we er al geweest.’

De enige ontsnapping uit deze hel is dat de mens ophoudt met willen. We worden ascetische heiligen die langzaam versterven. Dan zal de wereld uitdoven en kan deze verschrikkelijke poppenkast ophouden.

Wat ik van Kant en Schopenhauer zal overnemen, is dat er achter de waarneembare wereld een andere wereld schuilgaat, die we niet direct kunnen waarnemen.Dit als tegengif tegen de huidige wetenschap,die de wereld alleen materialistisch verklaart.

Je kan je afvragen waarom er niet meer religieuze denkers zijn geweest die zich door Schopenhauer hebben laten inspireren. Een verklaring is dat Schopenhauer fel antireligieus was en in zijn schrijven een ware hetze heeft gevoerd tegen de god Jehova.Dit is te illustreren met vele voorbeelden:

Over de schepping schrijft Schopenhauer:

Maar zo’n god Jehova, die deze wereld vol ellende en verdriet laat ontstaan en dan ook nog luid applaudisserend tegen zichzelf zegt: ‘Alles is zeer goed.’ Dat valt niet te verteren . . .Naar een schepsel dat Jehova niet nederig genoeg kan danken en prijzen voor een bestaan met alleen maar angst en pijn en ellende zal men in het hindoeïsme en boeddhisme tevergeefs op zoek gaan.

Over Gods woede op Eva na het eten van de appel, schrijft hij:

‘Wat zou men zeggen van een klokkenmaker die boos wordt op zijn klok, omdat die niet goed loopt.’

En als Jehova de dieren aan de mensen overlevert, opdat zij over hen heersen, voegt Schopenhauer hier aan toe:

. . zonder zelfs maar op een goede behandeling aan te dringen wat zelfs een goede hondenverkoper nog wel doet.

En zo gaat het maar door.

Schopenhauer zelf heeft overigens gezegd dat zijn filosofie het ware christendom verwoordt, maar dat dit alleen begrijpelijk is voor mensen die doordringen tot de essentie van zijn denken.Hopelijk zijn we in dit hoofdstuk doorgedrongen tot de kern van zijn denken en is ook duidelijk dat Schopenhauers denken schampt aan een religieuze visie op het leven.

Schopenhauers Wil tot leven mist de religieuze warmte en troost, maar is wel een allesbepalende spirituele oerkracht, wat bijna een definitie is van het religieuze.

Voor Schopenhauer is de wereld een hel is en de ascetische heilige de ontsnapping.Dit is volgens hem de ware strekking van het nieuwe testament, waarbij de hel wordt gesymboliseerd door het kruis en de heilige door Jezus. Ik neem van Schopenhauer over dat het leven voortkomt uit een spirituele oerbron, maar de Wil tot leven wordt vervangen door het Licht als bron van dat leven.

Is Schopenhauer’s Wil duister en verschrikkelijk; het Licht is juist warm en gelukkig.De fundamenten van het huis van Schopenhauer blijven dus intact, maar het huis wordt wel in vrolijke en lichte kleuren overgeschilderd. Wat Schopenhauer zelf van deze veranderingen zou vinden, laat zich raden en gelukkig heeft hij zich in deze context ook uitgelaten.

Schopenhauer:Tegen de opvatting van de wereld als geslaagd werkstuk van een alwijs, algoed en almachtig wezen, schreeuwt enerzijds de ellende waarvan die wereld vol is het uit, en anderzijds de overduidelijke onvolmaaktheid en zelfs potsierlijke mismaaktheid van het meest volmaakte wezen daarin, namelijk de mens.

En in deze tijd kan je daaraan toevoegen:Ik geloof niet in de schepper van Auschwitz.

De basis van deze kritiek is dat God wordt voorgesteld als een wandelende planeconomie. Volgens deze visie zou je, als je morgens een splinter in je vinger krijgt, al verwijtend naar de hemel kijken met de vraag: ‘Was dat nou nodig.’

Het is veel logischer om het Licht voor te stellen als een spirituele energiebron die op het leven inwerkt, net zoals de zon op het leven inwerkt. Alles waar het Licht op inwerkt, ontwikkelt zich in de richting van willen, voelen, denken en zintuiglijke waarneming, zonder dat deze ontwikkelingen door het Licht planmatig geregisseerd worden.

Schopenhauers duistere Wil tot leven kan je als volgt verklaren:Uiteindelijk is alleen datgene waar, dat je in het diepst van je hart als waar hebt ervaren en al het andere lijkt gemaakt en gekunsteld en kan je nooit helemaal overtuigen. Deze diepste ervaring blijft de leidraad en de toetssteen van ons hele denken, al proberen we dit soms te verbergen door voor te doen dat onze mening is gebaseerd op rationele overwegingen en niet op deze diepste ervaring. Deze rationele overweging is echter altijd een rationalisering achteraf van datgene wat het hart als waar heeft ervaren.

Hoezeer Schopenhauer wordt bepaald door zijn eigen duistere kant, blijkt uit het volgende dat hij schrijft:

‘Dat bewijst al dat het leven op zich geen waarde heeft, want verveling is niets anders dan het gevoel dat het leven leeg is. Want als het leven, waarnaar ons hele wezen hunkert, op zichzelf een positieve waarde had, dan was er geen verveling mogelijk, maar zou het bestaan als zodanig ons al voldoende vervulling en bevrediging schenken. . Niemand heeft zich helemaal gelukkig gevoeld in het heden, of hij moet dronken geweest zijn.’

Wat Schopenhauer hier in feite zegt, is dat zijn filosofie is gebaseerd op het feit dat hij nooit gelukkig is (behalve een enkele keer als hij dronken is).

De kracht van Schopenhauer is dat zijn denken is geworteld in de ervaring en dit geeft zijn denken een enorme zeggingskracht want bij alles wat hij schrijft zie je de ervaring voor je. Maar omdat Schopenhauer een zeer sombere natuur had, zijn al zijn ervaringen negatief gekleurd.Zijn hele levensfilosofie over de Wil tot leven, kan je zien als een projectie van een depressie op het universum.

Schopenhauer geeft niet zijn eigen natuur de schuld van zijn depressie en al helemaal niet zijn eigen jeugd met een vader die zelfmoord heeft gepleegd en een moeder die hij omschrijft als: ‘de Duitse dame, dat monster van christelijk-germaanse stompzinnigheid’, maar in plaats daarvan creëert hij een universum, dat alleen een depressie kan toestaan.

In dit boek wordt de kern van het universum van Schopenhauer overgenomen. Dat universum houdt in dat er een kenbare en een onkenbare wereld is. De kenbare wereld is gevangen in het nu. De onkenbare wereld ligt daarbuiten. De Wil wordt vervangen door het Licht, en daarmee is het universum een positief spiegelbeeld van het universum van Schopenhauer.Bij Schopenhauer neigt alles naar de hel, nu neigt alles naar het paradijs.

Het laatste woord is voor Schopenhauer:

De wereld is de hel, en de mensen zijn daarin enerzijds de gepijnigde zielen, en anderzijds de duivels.Nu zal ik wel weer te horen krijgen dat mijn filosofie geen troost bevat- alleen omdat ik de waarheid spreek, en de mensen liever willen horen dat God de Heer alles goed gemaakt heeft. Ga dan naar de kerk en laat de filosofen met rust. Verlang tenminste niet dat zij hun leer aanpassen aan wat jullie is in ingepompt, dat doen de beunhazen wel, de prutsfilosofen . . .

2. Het Licht

De eenzaamheid heb ik vaak gezocht.Zwervend door bossen en velden.Weg van de mensen,die mij afhoudenvan mijn wegnaar het licht.Petrarca

Waar zit onze persoonlijkheid.Er is nooit gedacht dat die in armen en benen zit, want al in primitieve samenlevingen kon worden waargenomen dat iemand armen en benen verloor zonder dat zijn persoonlijkheid hierdoor werd veranderd.Nog in de 19e eeuw was de algemene opvatting dat de gevoelens zich in het hart bevonden, maar na de eerste harttransplantaties is deze mogelijkheid afgevallen. 'Het hart is gewoon een pomp', zegt de dokter nu.Andere organen, neus, oren, tanden, kiezen, bloed, ogen en haren zijn om dezelfde reden afgevallen. Ze worden vervangen of weggehaald en de persoonlijkheid verandert niet en dus blijven alleen de hersenen over.De mens is dus zijn hersenen, maar ondanks al het onderzoek naar die hersenen is nog niemand erin geslaagd om zelfs de meest primaire en extreme eigenschappen en stemmingen zoals genialiteit, krankzinnigheid, verliefdheid en depressies aan te wijzen.

Als wetenschappers straks met succes de hersenen geheel of gedeeltelijk kunnen vervangen en de persoonlijkheid niet verandert, zit de wetenschap met het volgende probleem.De mens is zijn lichaam, maar elk onderdeel van het lichaam kan worden vervangen zonder dat de mens verandert.Ra, ra, hoe kan dat?

De denkfout is dat de kern van de mens niet zijn lichaam is maar zijn spirit. De mens functioneert als een tv. De kern van de persoonlijkheid is een energieveld (de zender), dat straling uitzendt. Deze straling wordt opgevangen (de antenne) en geprojecteerd op de hersenen (de tv).

Het zal straks mogelijk zijn om een energy-scan (e-scan) te maken van dat energieveld. Op een e-scan zal het wel mogelijk zijn om iemands persoonlijkheid in grote lijnen aan te wijzen en kunnen depressies, trauma's en verliefdheden ook van moment tot moment gevold worden, net zoals meteorologen nu met satellietfoto's een tropische storm van moment tot moment kunnen volgen.

Een evolutionair bioloog zal over verliefdheid ondertussen het volgende beweren: Als een vrouw vruchtbaar is, heeft ze een verhoogde gevoeligheid voor mannen die bepaalde eigenschappen hebben, die de kans op het overleven van haar kinderen verhogen. Als zij een dergelijke man ziet, maakt zij bepaalde hormonen aan die haar een verliefd gevoel geven. Dat gevoel is noodzakelijk omdat het haar aanzet tot de paringsdaad.Deze redenering is logisch en feitelijk juist en toch is het onzin.Want je kan die verliefdheid namelijk nog steeds niet aanwijzen. Je hebt alleen een verhoogde concentratie van een hormoon en wellicht een verhoogde activiteit in een bepaald deel van de hersenen.Je kan niet naar de dokter met de vraag: ‘Dokter, volgens mij ben ik verliefd, maar ik weet het niet zeker, kunt u even een testje doen.’Dan zal de dokter zeggen: ‘Sorry, maar we kunnen verliefdheid niet aanwijzen en niet meten. Een dergelijke test is niet beschikbaar.’En wellicht zal hij daar aan toevoegen: ‘Uw hele verliefdheid bestaat eigenlijk niet. Het is gewoon een hormoon dat de illusie creëert dat u verliefd bent om u aan te zetten tot de paringsdaad.’

Zou je van deze vrouw een E-scan maken, dan zou je een fel en warm licht zien en dat is de verliefdheid. Dat energieveld werkt vervolgens op het hele lichaam in en leidt tot allerlei meetbare en voelbare lichamelijke kenmerken.

Wat hersenonderzoek heeft aangetoond is dat eigenschappen en emoties samenhangen met een verhoogde activiteit in de hersenen. Het is echter nog nooit gelukt om eigenschappen en emoties te verklaren uit kenmerken van de hersenen.

Als de hersenen een soort tv. zijn, die signalen opvangen, is een verhoogde activiteit in de hersenen precies wat je zou verwachten, maar zijn eigenschappen alleen te verklaren uit de aard van het signaal. Wat wetenschappers nu proberen, valt te vergelijken met technici die het aanbod van de programma's op de tv. proberen te verklaren door de televisie uit elkaar te halen.

Elke poging om de persoonlijkheid te verklaren uit de werking en de bouw van de hersenen zal mislukken. Het is de moderne deus ex machina (god uit de machine).Als het lukt om de werking van de mens te verklaren uit de bouw van de hersenen, is de mens een levende computer, want wat zijn de hersenen anders dan een complex organisch systeem dat uiteindelijk kan worden nagebouwd.

Maar dat zal niet lukken, want hersenen komen pas tot leven als een spirit daar op inwerkt. Dus concluderen de wetenschappers: 'De hersenen zijn nog een mysterie'.Dat mysterie zijn niet de hersenen, maar dat mysterie is de spirit die de mens tot leven brengt.Telepathie valt simpel te verklaren. Het energieveld zendt straling uit, die wordt opgepikt door de antenne (het zesde zintuig) die het signaal omzet in emoties, stemmingen, fantasieën, gedachten en dromen.Het zesde zintuig is onderdeel van iedere persoonlijkheid, maar bij mensen met een gevoelige antenne kan ook het energieveld van andere mensen worden opgevangen, waardoor die direct de persoonlijkheid van iemand anders kunnen waarnemen.

Een traditionele computer gebruikt Windows van Microsoft. Deze computer kan in principe helemaal functioneren zonder het internet. Je kan deze computer opstarten zonder het internet. Je kan teksten verwerken zonder het internet en je kan je bestanden opslaan op je computer.

Een moderne computer zal anders werken. Je computer is straks alleen maar een scherm met een internetverbinding. Als je software nodig hebt, staat die niet op je computer, maar kan je die downloaden van het internet. Als je een bestand opslaat, doe je dat niet op je computer, maar op het internet.Het wordt als de slogan van Sun: ‘The network is the computer.’

Het beeld dat wij van onszelf hebben is dat van de traditionele computer. We hebben het idee dat we helemaal in ons lichaam leven en dat we zelfs ons lichaam zijn. De werkelijkheid is helemaal het tegenovergestelde dat ons lichaam een middel is om ons toegang te geven tot ons bewustzijn dat zich helemaal buiten ons lichaam bevindt.

Net zoals de moderne computer kan downloaden van het internet wat die op dat moment nodig heeft, kunnen wij dat deel van ons bewustzijn downloaden

dat we op dat moment nodig hebben. Het verschil tussen een normale en een telepathische persoonlijkheid is dat de telepathische persoonlijkheid niet alleen zijn eigen bewustzijn kan downloaden, maar ook die van anderen.Het verschil tussen een genie en een normale persoon is dat een genie unieke bestanden kan downloaden.

Doodgaan verandert dus niets aan ons bewustzijn, maar beëindigt de mogelijkheid om dat bewustzijn in ons lichaam te voelen.

Ook de bijna dood ervaring kan worden verklaard.Doodgaan is het moment dat de spirit zijn verbinding met het lichaam verbreekt en terugkeert naar het licht.In deze overgang kan een moment zijn dat het licht al wordt waargenomen, maar nog kan worden teruggekeerd naar deze wereld. Dat is de bijna dood ervaring. De mens neemt energie waar als warmte en licht. Je kijkt in de zon en je ziet licht en je voelt warmte. In de bijna dood ervaring voelt de mens warmte en ziet hij licht, precies wat je zou verwachten als de dood een overgang is naar een energieveld.Als de dood een overgang is in het niets, zou je het tegenovergestelde verwachten, namelijk dat het langzaam koud en donker wordt, net zoals het lichaam koud wordt.

Als deze processen straks beter worden begrepen, kan de bijna dood ervaring als spiritueel consumptieartikel worden aangeboden:Maak een reis naar de grens van leven en dood in Disneyland, Parijs.

Mensen willen weten wat de zin van het leven is, maar dat is de verkeerde vraag. Het doel van ons leven is echter simpel. Als we het product zijn van een spirituele oerbron, die zich laat omschrijven als een warm licht, en we hebben een antenne die deze oerbron kan opvangen, is het doel van ons leven om die antenne zo goed mogelijk op die oerbron af te stemmen en ons leven zo goed mogelijk door die bron te laten leiden, of in religieuze termen: het doel van ieder mens is om zo dicht mogelijk bij god te leven, of in kinderlijke termen: je moet precies doen wat de engelen zeggen.

Nu de conclusies over wat de mens is, namelijk een tv. en een moderne computer, helder en duidelijk zijn geformuleerd, blijven er 2 vragen over:- Hoe kom je hierbij.

- Wat is je bewijs.

Er is een anekdote die ik leuk vind. De eerste pionier die de watervallen van Niagara Falls ontdekt, keert terug in de bewoonde wereld en hij vertelt wat hij gezien heeft.De mensen die zijn verhalen aanhoren, geloven hem niet en vragen hem wat zijn bewijs is.De man antwoordt: ’Mijn bewijs is dat ik het zeker weet.’

Dat zou diep in mijn hart ook mijn antwoord zijn. Ik vertrouw mijn eigen ervaringen en mijn vermogen tot logisch denken om op basis daarvan conclusies te trekken. Alles wat ik daar nog aan toevoeg, is overbodig.

Ik voel ook geen raakvlak met de huidige wetenschapsbeoefening. Ten eerste omdat ik alles probeer te baseren op eigen ervaring en hiervoor is in de wetenschap eigenlijk geen plaats.

Ten tweede omdat de wetenschap er vanuit gaat dat alles materialistisch is, terwijl ik er vanuit ga dat alles religieus en spiritueel is en dat de materialistische wereld maar een korstje is dat over de spirituele wereld heen ligt. Het doel van de wetenschap is om dat korstje te analyseren. Mijn doel is om het er vanaf te krabben om te kijken wat er onder zit.Het probleem is dat eigen ervaringen een heel zwak bewijs zijn en dus ben ik op zoek gegaan naar gedocumenteerde ervaringen van anderen op basis waarvan ik de dezelfde conclusies kan trekken die ik eigenlijk al had getrokken op basis van mijn eigen ervaringen.

De hartchirurg Pim van Lommel heeft zeer uitgebreid onderzoek gedaan naar de bijna dood ervaring.

Eerst zijn beschrijvingen van de bijna dood ervaring:Niet eerder werd duidelijk hoe eenduidig hun ervaringen zijn . . .Op dat moment zijn deze mensen niet alleen bewust; ze hebben zelfs een ruimer bewustzijn dan ze ooit gehad hebben. Ze kunnen zeer helder nadenken, hebben herinneringen tot aan hun vroegste jeugd en ervaren een grote mate van verbondenheid met alles en iedereen om hen heen. En dat terwijl er geen enkele activiteit in de hersenen is . . . De meeste mensen maken de terugblik mee

in de aanwezigheid van een wezen van licht. Dat wezen is volstrekt liefdevol, volledig accepterend, zonder oordeel, maar met volledig inzicht . . . Hij beleeft dan zijn leven opnieuw vanuit het bewustzijn van de ander. Als je iemand kwaad hebt gedaan, beleef je dat vanuit het bewustzijn van de ander. Je voelt vanuit de ander wat je niet goed hebt gedaan. Of je voelt wat je wel goed hebt gedaan. Dit wordt ook wel een levenspanorama genoemd.

Dit gebeurt terwijl er geen hersenactiviteit is:Wanneer het hart niet meer klopt, stopt de bloedstroom binnen een seconde. Na 6,5 seconde beginnen de EEG-activiteiten te veranderen als gevolg van zuurstoftekort. Na 15 seconden ontstaat er een rechte, vlakke lijn en dan is de elektrische activiteit in de hersenschors volledig verdwenen . . .Vaak blijken patiënten feilloos te weten wat er tijdens hun hartstilstand gebeurd is. Ze weten bijvoorbeeld wat artsen en familieleden tegen elkaar gezegd hebben.

Gangbare verklaringen worden uitgesloten:Dus: zuurstoftekort, het vrijkomen van endorfine, blokkades van receptoren, doodsangst, hallucinaties, religieuze verwachtingspatronen of een combinatie van deze factoren. Maar uit ons onderzoek blijkt dat geen van deze factoren bepaalde of iemand wel of geen bijna dood ervaring heeft.

En tot slot de conclusies:Bijna dood ervaringen zijn alleen te verklaren als het hele bewustzijn, compleet met al onze ervaringen en herinneringen, zich buiten het lichaam bevindt. Ik vermoed dat er een dimensie is waar deze informatie ligt opgeslagen- een soort collectief bewustzijnsveld waarop wij afstemmen om toegang te krijgen tot onze identiteit en onze herinneringen.Door middel van zo’n collectief informatieveld zijn we niet alleen verbonden met onze eigen informatie, maar ook met die van anderen en zelfs met informatie uit het verleden en de toekomst . . .Ik vermoed dat het DNA werkt als een soort tolk tussen de informatievelden en het organisme.

Tot zover een overzicht van de werken van Pim van Lommel.We kunnen inmiddels een aantal conclusies trekken. Er is eerst vastgesteld dat er een bewustzijn is buiten het nu en dat bewustzijn hebben we het licht genoemd. Dit wordt door de bijna dood ervaring bevestigd. We hebben aangetoond dat het bewustzijn zich buiten het lichaam bevindt en dat er een antenne in ons lichaam zit dat de link is tussen ons lichaam en dat bewustzijn. Die antenne zit in het DNA.

Het enige dat nog ontbreekt is dat we straling kunnen meten waarmee we het contact tussen ons lichaam en het energieveld kunnen aantonen en dat we het energieveld kunnen meten waar dit bewustzijn zich bevindt.Dit is de zwakke schakel zijn, want we horen de echo van Kant

‘. . stort deze zich in het avontuur, wat hij nooit en te nimmer kan laten en wat hij nooit en te nimmer tot een goed einde kan brengen’.

Of die straling en dat energieveld bevinden zich in een dimensie die wij kunnen waarnemen en dan kan een spirituele benadering van de mens razendsnelle vorderingen maken.Of het energieveld bevindt zich in een dimensie die we niet kunnen waarnemen en dreigt het spoor dood te lopen.3. De Evolutie.

Some people, like Socrates, cry out:I move not without Thy knowledge.Epictetus.

Voorbeeld 1.Stel dat je zou proberen om een supersnelle computer een boek te laten schrijven door willekeurig toetsen in te drukken. Kansrekening laat zien dat dit een kansloze missie is. Er zijn 26 letters en met hoofdletters zit je op 52. Voeg daar nog eens 8 leestekens aan toe en je zit op 60.De kans dat je een simpel beginnetje maakt als ‘De kat’ is al extreem klein.De kans dat je begint met ‘D’ is 1 op 60.De kans dat je begint met ‘De’ is al gedaald tot 1 op 3600.De kans dat je begint met ‘De kat’ is 1 op 46 miljard.Verdere voorbeelden zouden alleen maar leiden tot belachelijke getallen.Dus ongeacht hoe snel die computer werkt, het zal nooit iets opleveren.Voor het schrijven van een boek is het dus noodzakelijk dat het werk wordt gedaan door een schrijver die werkt met een thema, dat is verwerkt tot een plot, dat wordt uitgewerkt volgens vaste grammaticale regels.

Voorbeeld 2.Stel dat je een klein kind met dartpijltjes laat gooien op een dartbord. Kansrekening laat zien dat het onvermijdelijk is dat het kind na verloop van tijd het pijltje een keer in de roos zal gooien.

De vraag is of onze evolutie van bacterie tot mens valt te vergelijken met het schrijven van een boek, dat alleen zal lukken als er een scheppende kracht achter zit, of dat het valt te vergelijken met het gooien van dartpijltjes, dat met genoeg proberen altijd wel een keertje een schot in de roos zal geven.

Een directe en toevallige evolutie van A naar B is alleen mogelijk als er een kans is dat A toevallig muteert tot B en dat B betere overlevingskansen heeft dan A. Als aan beide voorwaarden is voldaan, zal er na verloop van tijd altijd een toevallige evolutie van A naar B plaatsvinden.Om een toevallige evolutie te bewijzen moet je aantonen dat de hele evolutie van bacterie tot mens is op te delen in misschien wel miljard kleine stapjes van A naar B en dat elk stapje een kans heeft om op te treden door een toevallige mutatie en dat B steeds betere overlevingskansen heeft dan A.

Dit is in theorie mogelijk, maar in de praktijk 100% zeker onmogelijk. Zelfs de spreekwoordelijke missing link tussen de Neanderthaler en de homo Sapiens is nog niet gevonden.De suggestie dat een toevallige evolutie is bewezen, is dus ook niet waar. Het is een hypothese die je wel heel aannemelijk kan maken maar die om praktische redenen nooit bewezen kan worden.

De theorie van een gestuurde evolutie heeft een aantal voordelen ten opzichte van een toevallige evolutie.Ten eerste heeft een mutatie van A naar B meer kans omdat A als het ware steeds een duwtje in de rug krijgt. Dit maakt het veel aannemelijker dat grote hobbels in de evolutie kunnen worden genomen.

Ten tweede heeft radioactieve straling aangetoond dat straling een heel effectief middel is om op korte termijn spectaculaire genetische veranderingen te realiseren. Een energieveld, dat straling uitzendt, is dus bij uitstek geschikt om een evolutie te sturen.

Het belangrijkste argument echter is dat eerder is aangetoond dat de mens een wandelend computerschermpje is met een antenne en dat ons bewustzijn zich helemaal buiten het lichaam bevindt in de vorm van een soort energieveld.Als dit geldt voor het hoogst ontwikkelde wezen van de evolutie, is het zeer aannemelijk dat dit geldt voor de hele evolutie, namelijk dat er een energieveld is dat als het ware het bewustzijn van de evolutie vormt en dat de werkelijke evolutie slechts een manier is om vorm te geven aan dit bewustzijn.

De scheikundige Pirsig, auteur van ‘Zen en de kunst van het motoronderhoud’, schetst dat aan het begin van de evolutie de wereld voornamelijk bestaat uit doodse koolstofmoleculen. Hij stelt zich de vraag wat die koolstofmoleculen motiveert om verbindingen aan te gaan, die samen een professor scheikunde vormen, met als resultaat dat die man dood gaat en zijn lichaam weer wordt afgebroken tot koolstofmoleculen. Waarom zouden die koolstofmoleculen zich die moeite niet besparen en gewoon koolstofmolecuul blijven. Darwinisten stellen dat de best aangepaste overleeft, maar waarom zou er überhaupt iets overleven. Waarom blijft koolstof niet gewoon koolstof.

Darwinisten zullen antwoorden dat koolstof zich gedraagt volgens fysische wetten en dat miljoenen jaren van mutaties en natuurlijke selectie wezens hebben opgeleverd die willen overleven, omdat een wezen dat wil overleven ook een betere kans heeft om te overleven.

En dat is de hamvraag van dit hoofdstuk: Was er eerst een levenskracht die de koolstofmoleculen heeft gestuurd in de richting van denken, voelen, willen en zintuiglijke waarneming, of hebben die koolstoffen zich toevallig in een eindeloos proces van toevallige mutaties en natuurlijke selectie in die richting ontwikkeld.

Mijn stelling is dat die levenskracht zich tot onze evolutie verhoudt als het elektriciteitsnet tot de moderne samenleving. Trek de stekker eruit en die samenleving staat stil.Trek de stekker uit deze levenskracht en al het leven ebt weg en in korte tijd wordt onze planeet weer bewoond door doodse koolstofmoleculen.

Een laatste voordeel van een gestuurde evolutie is dat deze theorie makkelijk valt te bewijzen.Je hoeft alleen maar aan te tonen dat er een energieveld is dat via straling in contact staat met ons DNA.Vervolgens hoef je alleen nog maar te laten zien dat een hoge dosis van deze straling op een bakje met bacteriën in een laboratorium leidt tot een versneld evolutieproces.

En toch horen we de echo van Kant:

. . stort deze zich in het avontuur, wat hij nooit en te nimmer kan laten en wat hij toch ook nooit ofte nimmer tot een goed einde kan brengen.

Want als dit energieveld zich in een dimensie bevindt, die we niet kunnen waarnemen, loopt de weg alsnog dood.

In het laatste hoofdstuk zal worden beredeneerd dat ook in dit geval alleen sprake is van een tijdelijk oponthoud, omdat we aan de vooravond staan van een paranormale revolutie die de mens telepathisch zal maken en direct toegang gaat geven tot Kant zijn Ding an sich.

4. De Gevangenis.

Snail,climb mount Fuji,But slowly, slowly.- Issa.

De universiteiten nu bevinden zich in eenzelfde positie als het christelijk geloof aan het einde van de Middeleeuwen.In die tijd was de kerk overal aanwezig en hele generaties werden gehersenspoeld met dogma’s uit de bijbel. Geen koning die het zich kon veroorloven om stelling te nemen tegen algemeen geaccepteerde dogma’s van het geloof.

Toen bewees Galilei dat de wereld rond was en heeft de kerk hem gedwongen om dat weer in te trekken. Vanaf dat moment is de dynamiek van het denken helemaal gekanteld richting de wetenschap en is de kerk schoorvoetend, mopperend en tegenstribbelend achter de wetenschap aangesjokt.

In deze tijd is de wetenschap overal aanwezig en hele generaties worden aan de universiteit gehersenspoeld met dogma’s over een stoffelijke en mechanische wereld. Geen staatshoofd dat het zich kan veroorloven zich tegen deze dogma’s uit te spreken.

Net zoals het geloof werd gemarginaliseerd door een wetenschappelijke revolutie, zo zal de wetenschap worden gemarginaliseerd door een spirituele revolutie. De rationele wetenschapper zal hetzelfde lot wachten als de monniken in het klooster.

Kant stelt dat deze wereld wel wordt voortgebracht door het ‘Ding an sich’, maar dat de mens is gevangen in het nu. Als wij worden voortgestuwd door een energiebron die ons heeft gestuurd van bacterie tot mens, is het aannemelijk dat wij die bron direct kunnen waarnemen Onze volgende ontwikkeling is dat we zintuigen gaan ontwikkelen die het licht direct kunnen waarnemen.

Er is een popliedje: ‘Are we not men, we are Devo.’Deze tekst is juist. Wij zijn geen mensen,wij zijn reizigers die even een tussenstop hebben gemaakt bij de homo Sapiens, maar die al weer op weg zijn naar een nieuwe horizon. Die volgende horizon is dat we de gevangenis van het nu gaan verlaten en een bewustzijn gaan ontwikkelen dat het licht direct kan waarnemen, of in religieuze termen, dat we god recht in de ogen zullen kijken.

Net zoals een embryo 9 maanden nodig heeft voordat die kan overleven buiten de baarmoeder, zo heeft de mens een tijdje in het nu geleefd voordat die er aan toe was om een bewustzijn te ontwikkelen dat buiten de tijd kan overleven.

De Heer van Lommel beschrijft wat de gevolgen zijn van een bijna dood ervaring op de persoon die hem beleeft:Als mensen terugkomen hebben ze vaak het gevoel een gevangenis in te moeten . . .De meeste behouden nog een tijd lang de gevoeligheid om op verschillende kanalen tegelijk af te stemmen, waardoor een ritje in het openbaar vervoer al een overweldigende ervaring kan zijn: alle informatie van alle medepassagiers komt op alle kanalen binnen. Deze mensen zijn helderziend en hebben geregeld voorspellende gevoelens.

Hoe uitzonderlijk een ervaring ook is, die zal nooit een muis in een kikker veranderen. Het feit dat een bijna dood ervaring zo’n impact kan hebben, bewijst dat de mens het al in zich heeft om te paranormaliseren en is een aanwijzing dat wij als soort al vrij dicht tegen een dergelijke transformatie aanzitten.

Het is mogelijk dat een eigenschap al sluimerend in een soort aanwezig is zonder dat die wordt ontwikkeld. Natuurvolken kunnen bijvoorbeeld vaak niet tellen. Het enige wat ze kunnen is: 1,2, veel.Zelfs de Griekse en Romeinse beschaving zijn er niet in geslaagd om het 10-tallig stelsel te ontwikkelen, terwijl je dat nu elk onnozel kind van 6 in een middagje kan leren.

Het is dus mogelijk dat in onze soort al telepathische vaardigheden aanwezig zijn, maar dat we nog niet de formule hebben gevonden om die snel en efficiënt te activeren. De bijna dood ervaring is blijkbaar wel zo’n formule. Stel dat je kinderen 3x per week 2 minuten kan blootstellen aan een bijna dood ervaring, als onderdeel van het lesprogramma, zou dit ongetwijfeld spectaculaire resultaten opleveren.

Een andere ontwikkeling is dat wetenschappelijke kennis in alle richtingen uitdijt. Net zoals een bouwbedrijf soms met tegenzin moet toegeven dat het een belangrijke archeologische vondst heeft gedaan, zo zal ook zo nu en dan een materialistisch wetenschapper moeten erkennen te hebben bijgedragen aan kennis die inzicht in het spirituele kan verhogen.

Van Lommel is zelf een voorbeeld van een conventioneel wetenschapper die uit interesse een onderzoek naar de bijna dood ervaring heeft gedaan en die op basis van zijn integriteit en zijn vermogen tot logisch denken geen andere conclusies kon trekken dan hij gedaan heeft.

Van Lommel geeft in zijn artikelen nog een aantal voorbeelden van fascinerende en zelfs mysterieuze onderzoeksresultaten:

Cleve Backster zette witte bloedlichaampjes van wangslijmvlies op kweek. Vervolgens plaatste hij de proefpersoon tien kilometer verderop achter een beeldscherm, waar hij afwisselend mooie, vreselijke en seksuele beelden te zien kreeg. Die beelden veranderden niet alleen de huidweerstand van de proefpersoon, maar veroorzaakten tegelijkertijd een meetbare reactie in de op kweek gezette cellen, kilometers verderop in het laboratorium.

Van Lommel verklaart dit uit het feit dat cellen DNA bevatten en dus ook een antenne die afgestemd blijven op het bewustzijn van die persoon.

We zien dus tegelijkertijd 2 ontwikkelingen.Aan de ene kant komen er steeds meer paranormale mensen, aan de andere kant komen er steeds meer inzichten en onderzoeksresultaten, die het paranormale verklaren en onderbouwen.

Nawoord.

Nog één keer Schopenhauer:

Een mooie groene, bloeiende oase keek om zich heen. Vergeefs probeerde zij een oase te ontwaren zoals zij. Toen begon zij luid te klagen: ‘Ik ongelukkige, eenzame oase. Ik moet alleen blijven. Niets dan treurige, zandige, dode steenwoestijn om mij heen.’

Toen sprak de oude, grijze moeder woestijn: ‘Mijn kind, als ik geen woestijn was, was jij geen oase. Dus draag je lot geduldig en eens zullen reizigers komen uit verre landen, die jou zullen roemen.’

Een korte uitleg:De oase is Schopenhauer zelf.De woestijn verandert tijdens de metafoor van betekenis.In het eerste deel zijn het de tijdgenoten van Schopenhauer, die hem niet waarderen. In het tweede deel is de woestijn een soort tijdloze levenswijsheid.

Ik ben één van die reizigers.Weliswaar woon ik slechts enkele honderden kilometers van Schopenhauer vandaan, maar wel 2 eeuwen later.

Met dank aan de oude meester.

Logics.

‘Logics’ zijn voor een groot deel ontleend aan ‘The drunkard’s walk’ van Leonard Mlodinow en in mindere mate uit ‘Black swans’ en ‘Fooled by randomness’ van Nassim Taleb.

Logic 1. Een apparaat levert random reeksen met 75% rode balletjes en 25% witte balletjes.Een proefpersoon krijgt deze reeks te zien en mag gokken of het volgende balletje rood of wit is. Als je altijd rood gokt, heb je 75% goed.De meeste personen scoren minder dan 75%. Hoe is dit mogelijk.Zie voor uitleg: tweede deel tekst.

Logic 2.Daniel Kahneman heeft de Nobel prijs voor economie gewonnen.Hij gaf cursus aan Israëlische leger instructeurs en probeerde deze commandanten te overtuigen van het belang van positieve feedback.De legerinstructeurs waren het allemaal met hem oneens.Zij zeiden dat na een fantastische prestatie die persoon na een complimentje de volgende keer slechter presteerde en dat na een zeer slechte prestatie die persoon na een scheldpartij beter presteerde.Verklaar deze tegenstrijdige inzichten.

Logic 3.Mensen die heel succesvol zijn, zijn bijna altijd mensen die nooit opgeven.Verklaar.

Logic 4a.Je maakt een reis naar Amerika.Je kan voor $10 een all risk verzekering afsluiten of je kan voor $10 een verzekering afsluiten tegen de gevolgen van een terroristische aanslag. Wat kies je.

Logic 4b.Het is donker. Een meisje loopt op een onverlicht zandpad langs een donker bos. Vorige week is precies op deze plaats en precies op deze tijd een meisje verkracht. Het signalement van de dader is een grote man met tatoeages.Ze hoort gekraak in het bos en plotseling doemt een grote man, vol met tatoeages voor haar op.Welke kans schat je groter: Dat het meisje verkracht wordt of dat haar iets vervelends overkomt.

Logic 4c.Je beste vriendin is super feministisch en lesbisch.Welke kans schat je het hoogst:Dat ze gaat trouwen, dat ze gaat trouwen met een zeer geëmancipeerde manof dat ze gaat trouwen met een vrouw.

Logic 5.De kans dat jouw DNA overeenkomt met een willekeurig DNA is ongeveer 1 op miljoen.Een verdachte van verkrachting blijkt na een labonderzoek hetzelfde DNA te hebben als is gevonden op het slachtoffer. Meteen opsluiten?

Logic 6.Er wordt in New York een moord gepleegd.Het signalement van de dader is: Lang blond haar in een matje en een tatoeage van een zwaluw op zijn schouder.De kans op dit haartype is 1 op 100 en de kans op een tatoeage van een zwaluw is 1 op 10000.

Er wordt een man gearresteerd die voldoet aan dit signalement.De aanklager zegt: de kans dat deze man voldoet aan het signalement is: 1/100 * 1/10000= 1 op miljoenEr is dus een kans van 1 op miljoen dat hij onschuldig is.Geef commentaar.

Logic 7.De staat van Californië doet haar burgers het volgende aanbod:Iedereen betaalt $2. Een persoon wordt rijk, de rest is zijn geld kwijt en 1 persoon komt bruut om het leven.Zou je meedoen? Toch is dit een weergave van de staatsloterij. Leg uit.

Logic 8.Een meisje vertelt haar beste vriendin dat haar vriend vreemdgaat.‘Hoe weet je dat’, vraagt ze.Hij geeft me bijna geen aandacht meer en is zelfs mijn verjaardag vergeten.De vriendin schiet in de lach. Geef commentaar.

Logic 9.Er wordt een groot onderzoek gedaan naar HIV-besmetting op een universiteit met 10000 studenten. Alle studenten worden getest.De kans dat een HIV-besmetting wordt gevonden, als je die hebt, is 99,99%.De kans dat je ten onrechte een HIV-besmet diagnose krijgt, is 0,01%.Na afloop wordt 1 jongen bij de dokter geroepen, die hem op een graftoon vertelt dat hij als enige besmet is.De jongen schiet in de lach.‘Niks aan de hand’, zegt hij.Geef commentaar.

Logic 10.Een oud vrouwtje rijdt 2 studenten ondersteboven.Een TBS-er rijdt op zijn verlofdag 2 studenten ondersteboven.Geef commentaar.

Logic 11.Echt gebeurd:Een vrouw verliest kort achter elkaar 2 kinderen aan wiegendood.De kans op 1x wiegendood is 1 op 8500.De kans op 2x wiegendood is dus 1/8500 . 1/8500= 1 op 73 miljoen.De vrouw wordt opgesloten voor dubbele moord. Geef commentaar.

Logic 12.O.J. Simpson was een gevierde Amerikaanse football ster.Zijn vrouw en haar minnaar zijn dood gevonden en er waren heel veel aanwijzingen dat hij de dader is.Een van die aanwijzingen was dat het was bewezen dat hij haar mishandelde.De advocaat van O.J. heeft ter verdediging aangevoerd dat slechts in 1 op de 2500 gevallen mishandeling leidt tot doodslag. Geef commentaar.

Logic 13.

Lucy de B is een Haagse verpleegkundige, die is veroordeeld voor moord op een aantal bejaarden omdat ze heel vaak als enige bij hen aanwezig is geweest toen ze overleden.Een statisticus heeft verklaard dat de kans dat dit toeval is, zo klein is, dat je haar met een gerust hart mag opsluiten, wat ook is gebeurd.Inmiddels is er een lobby van statistici die haar weer vrij proberen te krijgen. Leg uit.

Logic 14.Echt gebeurd:Een man krijgt een briefje in de bus: koop aandeel A.De man doet niks, maar volgt het aandeel dat inderdaad stijgt.Een man krijgt weer een briefje in de bus: koop aandeel B.De man doet niks, maar volgt het aandeel dat weer stijgt.Een man krijgt weer een briefje in de bus: koop aandeel C.De man doet niks, maar volgt het aandeel dat weer stijgt.De man krijgt weer een briefje in de bus: Beleg in fonds D.De man hapt toe en is al zijn geld kwijt.Hij spreekt zijn buurman en vertelt hem het hele verhaal.De buurman zegt: ‘Dat is vreemd, ik kreeg juist een briefje dat aandeel A zou dalen en daarna heb ik niks meer gehoord.’Wat is er gebeurd.

Logic 15.Een bank adverteert met de slogan:Dit fonds heeft al 3 jaar achter elkaar de index verslagen.Geef commentaar.

Logic 16.Wat is de ‘hot-hand fallacy’.

Logic 17.Bij Apple kan je een selectie van platen in een willekeurige door loting bepaalde volgorde afluisteren. Dit werkte niet.Baas Steve Jobs zei: ‘We moeten de volgorde minder random maken, zodat die meer random aanvoelt.Leg uit.

Logic 18.Een man wordt 65 en kijkt sip.Hij zegt tegen zijn vrouw:‘De gemiddelde levensverwachting van mannen is 75, dus ik heb nog maar 10 jaar te leven.Zijn vrouw schudt het hoofd.Geef commentaar.

Logic 19.2 4 6 8Maak deze reeks af.

Piet geeft als antwoord 9, 10, 11

Is dit goed of fout?

Logic 20.Een modelmaker voor het voorspellen van het weer voerde de eerste keer alle data in met 6 cijfers afgerond achter de komma. De tweede keer voerde hij dezelfde data in maar puur toevallig afgerond op 3 cijfers achter de komma.Tot zijn verbazing leidde dit tot totaal andere voorspellingen van het weer.Dit heeft geleid tot de chaos theorie.Leg uit.

Logic 21.Echt gebeurd:Een bankier op Wall Street verliest een vermogen en zegt:‘Mij kan niks worden verweten, want het was een kans van 1 op miljard dat zoiets kan gebeuren.’Geef commentaar.

Logic 22.Een vrouw geeft op zaterdag een feest en op vrijdag verstopt het toilet.Het is een chaos. In paniek belt ze de loodgieter.Hij zegt: ‘Mevrouw, als er morgen iemand komt, is het 99% zeker dat hij het direct kan maken’De vrouw haalt even opgelucht adem, maar zegt dan: ‘Als er iemand komt, hoe zeker is het dat er iemand komt.’Zegt de loodgieter: ‘Daarover is nu nog niets bekend.’Hoe is dit voorbeeld een metafoor voor elk model.

Logic 23.In een artikel in Metro staat dat mensen die veel hardlopen ouder worden.Het positieve gezondheidseffect van hardlopen is nu bewezen.Commentaar.

Logic 24.In een ander artikel in Metro staat dat mensen die depressief zijn, ook meer kans hebben op hartklachten.Er is nu bewezen dat je van depressies hartklachten kan krijgen.Commentaar.

Commentaar.

Logic 1.De menselijke natuur heeft de neiging om overal patronen in te zien, zelfs als uitkomsten puur toevallig zijn. Mensen kiezen dus niet altijd rood, wat een score van 75% geeft, maar gaan in de random uitkomsten patronen zien en op basis van deze fictieve patronen, gaan ze rood en wit afwisselen, wat weer leidt tot een score van minder dan 75%.

Logic 2.Dit wordt ‘regression to the mean’ genoemd.Na een uitzonderlijke hoge score zal bijna altijd weer een lagere score volgen en na een uitzonderlijk lage score zal bijna altijd weer een hogere score volgen.Een spits die in 1 wedstrijd 3x scoort zal de volgende wedstrijd niet weer 3x scoren en de verdediger

die de bal in eigen doel schiet, zal de volgende wedstrijd niet weer in eigen doel schieten.

Logic 3.De kans op succes is bij elke poging heel laag, zelfs bij zeer getalenteerde personen.Een super getalenteerde persoon die snel opgeeft, zal dus bijna altijd onsuccesvol zijn en zelfs iets minder getalenteerde personen (met een lagere kans op succes) kunnen door het doen van heel veel pogingen hun kans op tenminste 1 succes sterk vergroten.IBM pionier Thomas Watson heeft gezegd: ‘Als je wilt slagen, moet je het aantal mislukkingen verdubbelen.’Een ander mechanisme dat een rol kan spelen is wat de ‘10 year rule’ wat wordt genoemd.Om van talent meesterschap te maken is 10 jaar van intensieve training een voorwaarde.Om 10 jaar van intensieve training vol te houden, is doorzettingsvermogen een voorwaarde.

Logic 4a.All risk is inclusief de terroristische aanslag + alle andere mogelijkheden, dus dat is veel gunstiger.Het blijkt echter dat naarmate een mogelijkheid meer wordt voorgesteld als een spannend verhaal, de kans dat het gebeurt ook groter wordt geschat en als een reëler gevaar wordt gezien.Mensen hebben een neiging om bang te zijn voor één ding en niet voor alles tegelijk.Dit voorbeeld is misschien nog net iets te doorzichtig, maar in complexe voorbeelden gaat bijna iedereen deze fout maken. Het blijkt in jury-trials bijvoorbeeld dat een jury zich veel eerder laat overtuigen door een spannend en meeslepend verhaal dan door de feiten die aan het verhaal ten grondslag liggen.b. Dat haar iets vervelends overkomt hoger (want inclusief verkrachting). c. Dat ze gaat trouwen het hoogst (want inclusief lesbisch en geëmancipeerd).

Logic 5.De kans op een toevallige match is extreem klein, maar de kans dat in het labonderzoek een menselijke fout is gemaakt, wordt geschat op ongeveer 1%. Het is dus wel heel belangrijk bewijs, maar niet altijd zo overtuigend als je denkt.Er is ook nog een de mogelijkheid dat het DNA wel klopt, maar dat die persoon toch niet de dader is, omdat het DNA van de werkelijke dader niet is gevonden.

Logic 6.Bijna teveel om op te noemen:Klopt het signalement wel? Kloppen de kansen wel?Zijn de kansen wel onafhankelijk (want alleen dan mag je ze vermenigvuldigen).Mannen met een matje hebben wellicht vaker een tatoeage met een zwaluw.En als klap op de vuurpijl:In New York wonen ongeveer 10 miljoen mensen. Als de kans werkelijk 1 op miljoen is, zijn er in New York 10 mensen die voldoen aan het signalement en is de kans dus 1 op 10 dat hij het wel is en niet 1 op miljoen dat hij het niet is.

Logic 7.

Dat in een loterij één persoon rijk wordt en de rest het geld kwijt, is bekend.Maar waar komt die dode vandaan?Amerikanen halen hun lot meestal met de auto.Als je ziet hoeveel kilometers er worden gereden voor een lot en hoeveel verkeersdoden er zijn per kilometer, mag je 1 dode per trekking verwachten.

Logic 8.Het meisje verwart 2 kansen:- De kans dat haar vriend haar minder aandacht geeft als hij een affaire heeft.- De kans dat een jongen om allerlei redenen minder aandacht geeft.Van alle keren dat een jongen zijn vriendin minder aandacht geeft, zal het hebben van een affaire slechts zo nu en dan de oorzaak zijn.

Logic 9.Als 0 van de studenten HIV-besmet is, verwacht je dat 0,01% van 10000= 1 persoon ten onrechte de diagnose besmet krijgt.De jongen gokt erop dat hij die persoon is.

Logic 10.In beide gevallen vergelijk je de kans dat het per ongeluk is met de kans dat het expres is.Bij TBS-er: kans op expres groter.Bij oud vrouwtje: kans op per ongeluk groter.Wat belangrijk is om in te zien (en dat gaan we in de volgende Logics verder uitwerken),is dat je oordeel niet is gebaseerd op feiten, maar puur op vooroordelen.In de statistiek heten vooroordelen ‘a priori kansen’.Dat zijn kansen die je vooraf al in je hoofd hebt.Als die a priori kansen overeen komen met de werkelijke kansen, is er niks aan de hand.Maar als ze sterk afwijken, kan dit leiden tot onjuiste conclusies.

Logic 11. - De kansen zijn niet onafhankelijk. Als wiegendood een genetisch component heeft, zou je na 1 wiegendood een verhoogde kans hebben op een tweede wiegendood.- Ook hier speelt de a priori kans een cruciale rol. Je vergelijkt de ‘feitelijke’ kans op wiegendood (=heel klein) met de kans dat een moeder een dubbele moord op haar kinderen pleegt. Als je die kans op een ‘psycho mum’ vrij hoog inschat, zal je de moeder veroordelen. Als je die kans als nog veel lager inschat dan de kans op 2x wiegendood, zal je haar niet veroordelen.Hoe is het in werkelijkheid verder gegaan:De familie is in beroep gegaan met behulp van statistici en de vrouw is weer veroordeeld.Vervolgens is aangetoond dat het tweede kind leed aan een bacteriologische infectie

(wat de kans op wiegendood sterk vergroot) en toen is ze na 3,5 jaar gevangenis vrijgesproken.

Logic 12.Die kans van 1 op 2500 klopt, maar er is ook nog een andere kans:Als een vrouw die wordt mishandeld wordt vermoord, is de kans dat de persoon die haar mishandelde de dader is ongeveer 90%.Dus als je een vriendin op bezoek krijgt die wordt mishandeld en die doodsbang is dat ze wordt vermoord, kan je haar gerust stellen dat die kans echt heel klein is.Als ze vervolgens toch wordt vermoord, is de jongen die haar mishandelde, vrijwel zeker de dader.

Logic 13.Je vergelijkt de zeer kleine kans van haar aanwezigheid bij al die sterfgevallen, met de kans dat een keurige oudere dame een massamoordenares is.Als je die tweede kans vrij hoog schat, zal je haar veroordelen.Als je die tweede kans ook extreem laag inschat, is er niks bewezen.

Logic 14.Heel veel mensen kregen een briefje in de bus: de helft met advies A kopen en de helft met advies A verkopen.Toen A steeg kregen alle mensen die ‘het juiste advies’ hadden gekregen weer een briefje in de bus: de helft met B kopen en de helft met B verkopen.Toen B steeg kregen alle mensen die ‘het juiste advies’ hadden gekregen weer een briefje in de bus: de helft met C kopen en de helft met C verkopen.Uiteindelijk kregen mensen met 3x juist advies het advies om hun geld in een frauduleus fonds te stoppen en die waren allemaal hun geld kwijt.

Logic 15.Als je gokt, heb je 50% kans op beter dan index en 50% kans op lager dan index.Puur door te gokken heb je dus een kans van 1 op 8 (1/2 . 1/2 . 1/2) dat je deze ‘prestatie’ levert. Een bedrijf met veel fondsen, zal altijd wel een paar fondsen hebben die 3 jaren achter elkaar hoog scoren.‘Prestaties uit het verleden bieden geen garantie . . ’ is een veel te zwakke stelling.Onderzoek wijst meestal uit dat prestaties uit het verleden geen enkele voorspellende waarde hebben voor de toekomst (een soort bewijs dat prestaties uit het verleden te wijten waren aan toeval).

Logic 16.Puur door toeval hebben mensen reeksen goede en slechte resultaten.Mensen hebben te snel de neiging hier een systematiek in te ontdekken.

Logic 17.Stel je hebt 3 Franse liedjes in de selectie. Door toeval kan je die 3 liedjes achter elkaar krijgen.De luisteraar heeft dan meteen het idee dat dit geen toeval kan zijn en vindt de service slecht.De programmering moet dit dus uitsluiten. Hierdoor is die niet meer toevallig, maar voelt die wel toevalliger aan voor de luisteraar.

Logic 18.75 is de levensverwachting voor alle mannen.Voor mannen die al 65 zijn, is de levensverwachting een stuk hoger.

Logic 19.

Waarschijnlijk zeg je fout, omdat je denkt dat het niet de tafel van 2 is.Maar dat hoeft niet. Als je zegt ‘oplopende reeks’ is het wel goed.Dit wordt de ‘confirmation bias’ genoemd: Zodra je een systeem hebt ontdekt, sta je niet meer open voor een andere uitleg.

Logic 20.De metafoor die wordt gebruikt om de chaostheorie uit te leggen is dat een vlinder in de Gobi woestijn een wervelstorm kan veroorzaken in Amerika.Hele kleine oorzaken kunnen langs een eindeloze keten van oorzaak-en-gevolg zeer grote gevolgen hebben. Modellen zijn nooit subtiel genoeg om dit allemaal mee te nemen en dat maakt dat de wereld structureel onvoorspelbaar is voor modellen.

Logic 21.Als het echt een kans is van 1 op miljard, gebeurt het niet.Wat hij had moeten zeggen is:‘We hebben gewerkt met een onzinnig model en daarom hebben we ten onrechte het idee gehad dat de kans dat het fout kon gaan, heel klein was.’

Logic 22.Met een model kan je voorspellingen doen met een bepaalde zekerheid, maar die zekerheid geldt alleen als de modelvoorwaarden geldig zijn.Of de modelvoorwaarden geldig zijn, is niet bekend, daarom zijn het ook aannames.

Logic 23.Er is niks bewezen.Het is waarschijnlijk dat mensen die veel hardlopen sowieso een hele gezonde groep is.Mensen met overgewicht, longziekten, reuma ed. zullen minder vaak intensief hardlopen.Het is zelfs mogelijk dat deze groep zonder veel hard te lopen nog veel ouder zal worden en dat het hardlopen een negatief effect heeft. Dat noem je een schijnsamenhang.Er kan ook een indirect effect zijn. Als je veel gaat hardlopen, zal je eerder stoppen met roken.

Logic 24.Er kan een schijnsamenhang zijn, bijv. via overgewicht. Mensen met veel overgewicht zijn misschien en depressiever en hebben meer hartklachten.Een indirect effect kan zijn dat depressieve mensen meer gaan roken.