De gevolgen van fijnstof op de longen

Prof. Dr. H.C. HoogstedenErasmus MC

Themadag

Fijnstof; effecten en oplossingen

15:30 Ontvangst

16:00 Prof. Dr. H.C. HoogstedenErasmus MC

De gevolgen van fijnstof op de longen

16:45 Ir. Ing. Eelco den BoerCE Delft

Economische effecten van fijnstof

17:30 Broodjes

18:30 Dr. M. RoemerTNO

Voorspellen van buitenluchtconcentraties fijnstof op basis van modellen en metingen

19:15 Ir. P. JacobsTNO

Effect van filtratie op de fijnstofconcentratie in het binnenmilieu

20:00 – 21:00

Borrel

FijnstofSchadelijk voor de

longen?

Prof. Dr. Henk C. Hoogsteden

Afd. LongziektenErasmus MC, Rotterdam

Stofbelasting zo oud als de mensheid

Organisch materiaal

Zeezout

Vulkanische as

VerbrandingsproductenBodemstof

PM10, PM2.5 en Nanoparticles:

Depositie karakeristieken

PM10

PM2.5Nano

“coarse”“fine”

“ultra fine”

Waaruit bestaat PM10 in NL?

MNP rapport 500093005/2006, J. Matthijsen en H. Visser

natuurlijk52%

17%

31%

antropogeen

Blootstelling aan nanoparticles: systemische translocatie

rodger.duffin@ed.ac.uk

Ultra fine particles / Nano particles

- Kleiner dan 100 nm- Enorme oppervlakte-massa ratio- Veranderde chemische reactiviteit- Pro-inflammatoir in diermodellen- Kan membranen passeren (systemisch

effect)- Effect afhankelijk van samenstelling

Hypothese toxiciteit van PM10/PM2.5

Alfaro-Moreno, Curr Opin Pulm Med, 2007

Lokaal

Systemisch

Potentiële effecten van respirabel stof

• Lokaal toxisch– Acuut

• Acute bronchitis, RADS• Alveolitis

– Chronisch• COPD• Pneumoconiose• Carcinogeen

• Systemische effecten– M.n. cardiovasculair

• Sensibiliserend– Allergisch astma– Allergische alveolitis

Evidentie bij acute toxiciteit Reactive Airways Dysfunction Syndrome

na WTC collaps

In FDNY rescue workers:

Bronchial hyperreactivity one year post-collapse:-23% of highly exposed subject-11% of moderately exposed -4% of controls.

At 1 yr, 16% met the criteria for RADS.

Banuach et al. Crit Care Med, 2005

Chronische lage dosis PM10: Gezondheidseffecten blijken

alleen uit epidemiologische studies

• Pre-en postneonatale sterfte (LWI 22%↑ per 10μg/m3↑)

• Longfunctie (FVC en FEV1 17 en 12%↓ per 10μg/m3↑)

• COPD– Korte termijn variatie: exacerbaties ↑– Lange termijn 33%↑ per 7 μg/m3↑

• Longkanker (10-20%↑ per 10μg/m3↑)

• Allergische aandoeningen – Sensibilisatie ↑ (?)– Exacerbaties ↑

Directe relatie tussen mortaliteit en actuele PM10 en PM2.5 stofbelasting

PM10

Day-to-variation in cardiovascular and respiratory mortality

Daniels, Am J Epidemiol 2000

EU PM10LimitValue

Cardiovasculaire toxiciteit

- Sterkste associatie met PM2.5- Vanaf middelbare leeftijd- Lineair verband tussen gemiddelde

jaarlijkse PM2.5 concentratie en cardiaal overlijden (18%↑ per 10μg/m3↑)

Dockery et al, NEJM 1993Pope et al, Circulation 2005

Afname in levensverwachting door fijn stof (PM2.5)

Baseline Scenarios for the Clean Air for Europe (CAFE) Programme 2000

(IIASA)

Stofbelasting

- Buitenlucht

- Binnenlucht

- Beroepsexpositie

Fotograaf: Ben Wind

Buitenlucht

- Industriële processen (mijnbouw, chemie)- Fossiele brandstoffen (CO₂, SO₂)- Autoverkeer (NO₂, CO)- Veehouderij (NH₃, SO₂)- Smog

Binnenlucht- Luchtvochtigheid

Condens, vochtplekken, schimmels- Tabaksrook, garage, gas (CO-bron)- Organische stoffen, verf, lijm

Fotograaf: Ben Wind

Beroepsziekten

- Irritantia in de petochemische industrie- Pneumoconiosen- Beroepsastma- Beroepskanker

BEROEPSASTMA

Oorzaak:- Allergie ontwikkelt tegen biologische en

chemische stoffen- IgE antilichamen

Biologische stoffen(meel, houtstof, harsen, soldeerdampen,

antibiotica, schimmelsporen, katoen)

Chemische stoffen(di-isocyanaten, epoxyharsen, formaldehyde, kleurstoffen)

DIAGNOSTIEK

- Zorgvuldige anamnese- Longfunctie-onderzoek

(tijdens en na het werk)- Peak-flow meter op het werk- Laboratorium onderzoek

- RAST- Specifiek IgE

- Huidtesten met suspecte substanties- Eventueel inhalatie-provocatie

BEROEP EN CARCINOGENEN

- AsbestLongkanker en Mesothelioom(kans op longkanker sterk verhoogd bij gelijktijdig roken)

- Polycyclisch aromatische koolwaterstoffenkool / teer / uitlaatgassen / tabaksrook

Conclusie

Fijnstof is een belangrijk gezondheidsrisico- Buitenlucht- Binnenlucht- Werk

Gevoelige orgaansystemen- Respiratoir- Cardiovasculair

Acceptabele expositieniveaus 2014 / 2015