Gemeentebestuur Ukkel

Dienst Stedebouw

Februari 2014

Ontwikkelingschema Calevoet-Moensberg

1

Schéma

Inhoud

Introduction ...........................................................................................................................................................

INLEIDING ......................................................................................................................................................... 2

Deel 1 – Context van de studie ............................................................................................................................ 1

Geografische en topografische context ............................................................................................................. 2

Korte geschiedenis van de stadsontwikkeling .................................................................................................... 3

Noodzaak om een ontwikkelingschema op te stellen ........................................................................................ 4

Deel 2 – Stand van zaken..................................................................................................................................... 5

Geldende stedenbouwkundige verordeningen en plannen ................................................................................ 6

Plaatselijke bevolking en statistieken ................................................................................................................ 7

Vervoer, mobiliteit, stroom ............................................................................................................................... 9

Functies en activiteiten ................................................................................................................................... 16

Huisvesting ..................................................................................................................................................... 16

Lopende en potentiële projecten .................................................................................................................... 17

Deel 3 – Uitdagingen ......................................................................................................................................... 21

Algemene uitdagingen en doelstellingen ......................................................................................................... 22

Wijk Moensberg .............................................................................................................................................. 24

Horzelwijk ....................................................................................................................................................... 27

Wijk Calevoet-Station...................................................................................................................................... 28

Besluit ............................................................................................................................................................. 30

Annexes ............................................................................................................................................................ 31

de Développement

INLEIDING De wijken Calevoet en Moensberg hebben nog grondreserve waar nieuwe vastgoedprojecten een plaats kunnen vinden. Er komen inderdaad steeds meer nieuwe gebouwen bij. Een deel van de oude bebouwing moet gerenoveerd worden. Een reconversie dringt zich op voor bepaalde terreinen. Zowel de omgeving van het station van Calevoet als die van de stopplaats die voorzien wordt waar de spoorlijnen 26 en 124 elkaar kruisen, zijn kernen voor een potentiële ontwikkeling. Bij dit alles moet rekening gehouden worden met wat mogelijk is op het vlak van mobiliteit, met de noden voor voorzieningen en openbare ruimte. De dienst Stedenbouw heeft een ontwerp van ontwikkelingschema opgesteld voor dit zuidelijke deel van onze gemeente. Het is de bedoeling een samenhangende visie uit te werken voor de huizenblokken in deze twee wijken die ontwikkeld of geherstructureerd worden. Dit schema zal de richting aangeven van de beslissingen die het college van burgemeester en schepenen zal nemen tijdens de aanvragen voor de komende stedenbouwkundige vergunningen. Het met dit ontwikkelingschema nagestreefde doel bestaat erin de huidige en toekomstige inwoners van de wijken Calevoet en Moensberg meer levenskwaliteit te bieden. Graag bedank ik de medewerkers van de gemeentediensten die hebben bijgedragen aan het opstellen van dit ontwikkelingschema. Ik bedank in het bijzonder de architecten, de heren Didier Heymans en Alexandre Jongen, die de spil waren van dit schema, maar ook de heer Lefébure-Thomas, een Franse stedenbouwkundige, die zijn stage van enkele maanden bij de dienst Stedenbouw aan dit project heeft gewijd. Ik dank ook de architecten van de dienst Stedenbouw voor hun inbreng: mevrouw Aurélia Bruschi, Albane De Block, Dominique Dosogne en Charlotte Lescot maar ook de hele dienst. Ik dank mevrouw Joëlle Lekeu voor de inlichtingen die ze heeft verstrekt inzake mobiliteit, de heer Jean-Paul Desmet voor het drukwerk en de heer Benjamin Uyttebroeck voor de vertalingen. Na een fase waarin de betrokken omwonenden worden geraadpleegd, zal het college van burgemeester en schepenen de definitieve versie van dit ontwikkelingschema vastleggen. De indicatoren die hieruit voortkomen, zullen eventueel worden verfijnd of aangevuld met de verslagen of milieu-effectenstudies die gehouden moeten worden voor vergunningsaanvragen in de sector van de studie, maar ook door de richting die voor deze twee wijken wordt aangegeven door het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling. Marc Cools, Schepen van Stedenbouw, Milieu, Huisvesting en Stadsvernieuwing

Deel 1 – Context van de studie

2

Geografische en topografische context

Het ontwikkelingschema heeft betrekking op het grondgebied dat zich van noord naar zuid uitstrekt van de Stallestraat tot de Linkebeekstraat en het station van Linkebeek en van west naar oost tussen de westelijke as bestaande uit de huizenblokken langs de Egide Van Ophemstraat, de Drogenbossesteenweg en het zuidelijke deel van de Alsembergsesteenweg richting Drogenbos en de oostelijke as bestaande uit de Guillaume Herinckxlaan, de Alsembergsesteenweg, de Groelstveldlaan, de Rietstraat en de spoorweg.

Het ligt op de grens van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dicht bij het Vlaams gewest en in de onmiddellijke nabijheid van grote nationale verkeerswegen (ring van Brussel enz.). Het is dus een toegangspoort tot het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en wordt begrensd door de gemeenten Drogenbos ten westen, Linkebeek ten zuiden, het natuurreservaat Kinsendael en de wijk Homborch ten oosten. Bovendien wordt het gekenmerkt door:

• een grillige topografie, gekenmerkt door de stroomgebieden van het hydrografisch netwerk van Ukkel (Ukkelbeek, Geleytsbeek en Linkebeek),

• een belangrijk spoornet met 2 stopplaatsen van de NMBS, namelijk het station van Calevoet en dat van Moensberg,

• de grote kunstwerken en beboste taluds waardoor het spoornet dit grillige reliëf kan doorkruisen, met als hoogste punten het station van Calevoet en de Moensberg.

perimeter en geografische zone waarop de studie betrekking heeft

3

Korte geschiedenis van de stadsontwikkeling

De gemeente omvat talrijke oude dorpskernen die al veel langer bebouwd zijn en die over het algemeen op de

weg naar het centrum van Brussel lagen (Ukkel centrum, de Kat, Langeveld, Diesdelle, Sint-Job, …). Rond 1930

bereikt de bebouwing in het noorden van Ukkel de agglomeratie, zij het nog niet heel dicht want talrijke percelen

blijven onbebouwd. Twee vroegtijdige bebouwde assen komen tot ontwikkeling, de ene langs de Brugmannlaan

en de Alsembergsesteenweg, die zich uitstrekt tot het station van Calevoet, de andere langs de

Waterloosesteenweg met de verkaveling van aanpalende terreinen tot Fort-Jaco en nog verder tot percelen voor

grote villa's en zelfs landhuizen en kasteeltjes. Tussen deze twee luchtige stadsassen blijven lange tijd

uitgestrekte onbebouwde ruimtes bestaan, van Sint-Job tot het Engelandplateau en het Homborchplateau en tot

het Verrewinkelbos. De verdichting van de bebouwing en het opvullen van dit landelijke deel gebeurt tussen

1930 en 1970, hoofdzakelijk in de vorm van villaatjes van hoogstaande kwaliteit voor een bemiddelde

bevolkingsgroep, maar ook in de vorm van sociale huisvesting in tuinwijken (Egide Van Ophemstraat, Homborch,

Melkriek, ...).

De wijk Calevoet-Horzel Deze wijk was oorspronkelijk een bosgebied dat een deel uitmaakte van het uitgestrekte Zoniënwoud. De

verstedelijking begint met de aanleg van een belangrijke noord-zuidas die de wijk doorkruist

(Alsembergsesteenweg, 1726). Calevoet blijft niettemin een geïsoleerd hoekje van Ukkel tot in 1873 de spoorweg

tussen Brussel en Charleroi wordt aangelegd (lijn 124) en het station van Ukkel Calevoet wordt gebouwd. Er

wordt ook een viaduct wordt gebouwd die een van de belangrijkste herkenningspunten wordt van het

gemeentelijke grondgebied en waardoor de trein het Geleytsbeekdal kan oversteken, op de plaats waar de Sint-

Jobsesteenweg uitmondt in de Engelandstraat.

Deze radicale verandering leidt tot andere veranderingen die hun stempel zullen drukken op deze volop

groeiende wijk die de kern vormt van onze studie:

• in 1893: opening van de gemeentelijke basisschool van Calevoet

• 1895: oprichting van een nieuwe parochie en bouw van een kerk

• aanleg van de begraafplaats van Sint-Gillis.

Industrialisatie

bronnen: P. Ameew (Cercle d'Histoire d'Uccle)

Vanaf het einde van de negentiende eeuw, maar vooral in de twintigste eeuw, wordt de Horzelwijk een erg

levendige wijk met heel wat cafés. De wijk kent gelijktijdig ook een grote periode van industrialisatie. De

traditionele nijverheid (molens, brouwerij, steengroeves en steenbakkerijen) worden opgevolgd door moderne

industrie.

Daarna komen talrijke fabrieken van elektrisch en mechanisch precisiemateriaal die vooral in het interbellum in

de omgeving van het station van Calevoet worden opgetrokken. De Van Ophemstraat trekt heel wat

ondernemingen aan. Al deze fabrieken wierven honderden arbeiders aan. Illochroma (drukkerij), Gulden

Kasteelstraat, dateert uit deze periode.

De laatste jaren hebben heel wat van deze ondernemingen hun activiteiten stopgezet of afgebouwd. De grootste

van allemaal, de onderneming Gardy (nu Schneider Electric) staat echter nog steeds tegenover het station van

Calevoet, en geeft nog aan hoe belangrijk de industrie in deze wijk is.

Na 1945

bronnen: P. Ameew (Cercle d'Histoire d'Uccle)

De wijk was nog erg levendig en gemengd in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, maar daarna is het karakter

geleidelijk verloren gegaan. Dit is te wijten aan een algemene evolutie (populariteit van de privéauto en van de

televisie) maar ook aan specifiekere gevolgen die verbonden zijn aan de geplande ontwikkeling van het

wegennet op nationaal niveau. Een daarvan, en wel het meest opvallende, was de afbraak van het centrum van

de wijk in 1971 met de afbraak van het complex van het Gulden Kasteel en andere gebouwen nabij het kruispunt

van de Alsembergsesteenweg en de Drogenbossesteenweg. Het gevolg was een grote open ruimte, later gekend

als het "Horzelplein" en met als symbool de circustent van het circus Pauwels dat lange tijd op deze plaats stond

en dat een herkenningspunt was voor dit deel van het gemeentelijke grondgebied.

Deze afbraak was er gekomen in het vooruitzicht van de verlenging van de Ring (in het zuiden), wat uiteindelijk

niet is doorgegaan, vooral door de druk van de bevolking en van de ACQU (Association de Comités de Quartiers

Ucclois) die zich sterkt kantten tegen de bouw van deze stadssnelweg, die de wijk grondig geschaad zou hebben.

De situatie is lange tijd geblokkeerd gebleven, totdat er eindelijk nagedacht is over de heraanleg van het plein,

nadat dit huizenblok een nieuwe bestemming kreeg in het GBP van 2001.

De wijk is destijds in tweeën gesneden door de spoorweg. Zoals we hieronder kunnen zien op de historische

foto's stopte de tram voor het station van Calevoet. Men kon de spoorweg oversteken langs een bewaakte

overweg.

Er was ook een loopbrug zodat voetgangers zonder te hoeven wachten konden oversteken.

Op deze website staan talloze foto's van de wijk:

http://users.skynet.be/fa070227/

Sinds het GBP in 2001 in voege is getreden worden er in

deze wijk steeds meer aanvragen ingediend voor

onbebouwde terreinen of sites in reconversie.

In dit kader zijn talrijke verkavelingsvergunningen en/of

stedenbouwkundige vergunningen afgeleverd waardoor

gebouwd is op het Horzelplein, waardoor de François

Vervloetstraat is verlengd en opnieuw aangelegd is, en

waardoor een nieuwe straat is aangelegd, de Ilya

Prigoginelaan, samen met nieuwbouw rond deze laan.

Tegelijk zijn andere sites van stedelijke fabrieken die daar gevestigd waren in afwachting van de zuidelijke ring en

die goede zaken deden tot het begin van de jaren 2000 verlaten en stilaan stadskankers geworden. Het BBP nr.

66 dat momenteel opgesteld wordt (zie synthesekaart van de ontwerpen p. 18, zone 14) wil dat verhelpen.

4

Noodzaak om een ontwikkelingschema op te stellen

In 1979 is het gewestplan vastgelegd: het legt de bodembestemmingen vast op het grondgebied en kleurt het

grootste deel van het grondgebied van de gemeente Ukkel in als woongebied. Ukkel telt echter talrijke

gemengde gebieden (handel, KMO's, …), huizenblokken industriegebied met stedelijk karakter en uitgestrekte

zones met grondreserves.

In toepassing van het gewestplan worden aanvragen ingediend voor stedenbouwkundige vergunningen voor

projecten met economische bestemming voor het hele grondgebied dat valt onder het ontwikkelingschema.

Dit is een onvolledige lijst met de belangrijkste projecten uit de jaren '90:

• Stallestraat, aanvraag voor een kantoorcomplex voor de firma Siemens (14.000 m²), project zonder

gevolg

• Stallestraat, aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning voor een grote concessie voor auto's van

Toyota, project geweigerd

• Egide Van Ophemstraat, aanvraag voor een complex van 60.000 m² (project "U2000") met werkplaatsen,

opslagplaatsen en kantoren na de verhuizing van "Sunchemical" (voorheen "Encres Dresse"), een miniem

deel van dit project is uitgevoerd alvorens het is vervallen

• Egide Van Ophemstraat, reconversie van de site "Alsthom" tot hoofdzetel van het farmaceutisch bedrijf

"Astra Zeneca", project uitgevoerd

• Uitbreiding van deze pool aan de achterzijde door de hoofdzetel te bouwen voor de firma "Therabel",

project uitgevoerd

• Gulden Kasteelstraat, uitbreiding van de gebouwen en de activiteit van Illochroma, projecten uitgevoerd

alvorens dit terrein is verlaten, zoals algemeen is gekend,

• Hoek Engelandstraat en Dieweg, renovatie van het gebouw en daarna verscheidene stedenbouwkundige

vergunningen naargelang de evolutie van de productie in de fabriek Gardy, projecten uitgevoerd door

een onderneming die een van de speerpunten blijft van de economische activiteit op het grondgebied

van de gemeente

• Verscheidene aanvragen voor de uitbreiding of vestiging van kleine en middelgrote ondernemingen,

hoofdzakelijk langs de Drogenbossesteenweg (bv. ramen "Williams", de nv "Factum", "Travail et Vie", De

Lijn, …).

Sindsdien zien we dat industriezones sluiten, kantoren leeg staan, ... We moeten dus nadenken over de toekomst

van deze terreinen. Deze problematiek is nog relevanter geworden door de recente evolutie van de

stedenbouwkundige regels en plannen.

De gewestelijke en gemeentelijke bestemmings- en ontwikkelingsplannen zijn vanaf 1991 vastgelegd:

• Het eerste GewOP is goedgekeurd in 1995

• Het basisdossier van het GemOP is goedgekeurd in 1997

• Het GBP (2e ontwerp van 30/08/1999) is goedgekeurd op 14/05/2001

• Het tweede GewOP is goedgekeurd in 2002

• Het zogenaamde "demografische" GBP is goedgekeurd op 2/05/2013

Om het hoofd te bieden aan de druk van kantoorgebouwen in de centrale wijken zijn in de gewestplannen

mechanismen ingevoerd om de woonfunctie te beschermen. Deze mechanismen zijn ook van toepassing op

Ukkel.

Met de inwerkingtreding van het GBP wordt het "gebied voor stedelijke industrie" (GSI) het "sterk gemengd

gebied" (SGG) en kunnen daar nu ook woningen gevestigd worden. In Ukkel waren de volgende gebieden

ingekleurd als GSI: de sites "City-films", "Illochroma", "Gardy", "Alsthom", "Contigea Schlumberger", "Van

Linthout", "Encres Dresse", "Marconi", "ontradingsparking Stalle", "Federale Politie" en de winkel "Colruyt", maar

ook een deel van het Horzelplein en van het huizenblok ten noorden daarvan. Deze sites zijn belangrijk door hun

oppervlakte en ligging, en worden nu opengesteld voor een woonfunctie.

Sinds het GBP in 2001 in voege is getreden, zijn er talrijke stedenbouwkundige vergunningen aangevraagd, in het

bijzonder voor wooncomplexen of gemengde gebouwen. De inwoners hebben daar hoofdzakelijk kennis van

genomen door de openbare onderzoeken, voordat ze de uitvoering op het terrein zagen.

Tijdens het openbaar onderzoek naar het GewOP II heeft de gemeenteraad gevraagd dat de sector Calevoet, die

voldeed aan de methodologische criteria daarvoor, in het Gewestelijk Ontwikkelingsplan erkend zou worden als

hefboomgebied zodat er een ontwikkelingschema voor opgesteld zou worden. De regering heeft met die vraag

echter geen rekening gehouden.

In het Ontwikkelingschema is rekening gehouden met opmerkingen van het Inwonerscollectief Calevoet-Horzel

die samen met de ACQU en IEB een document hebben opgesteld met als titel "Calevoet, un quartier sous

pression" (Calevoet, een wijk onder druk).

Dit ontwikkelingschema voor de ruime omgeving van het Calevoetstation is opgesteld

op het initiatief van de gemeente en heeft geen regelgevende waarde. Het heeft als

doel een samenhangende visie op te stellen voor de huizenblokken en de openbare

ruimte die volop wordt ontwikkeld of geherstructureerd.

Dit schema moet het college en de dienst Stedenbouw helpen om een samenhang te

verzekeren tussen de betrokken wijken naarmate individuele beslissingen genomen

moeten worden op het vlak van ruimtelijke ordening en in studies naar bijzondere

bestemmingsplannen. Het Ontwikkelingschema past ook binnen de grote lijnen voor

de analyse en binnen de criteria van duurzame wijken.

De indicatoren die voortvloeien uit dit ontwikkelingschema zullen later verfijnd

worden door de verslagen of effectenstudies die gehouden zullen worden voor de

aanvragen tot stedenbouwkundige vergunningen die worden ingediend voor de sector

van de studie.

5

Deel 2 – Stand van zaken

6

Geldende stedenbouwkundige verordeningen en plannen

Het Gewestelijk Ontwikkelingsplan (en het toekomstige GPDO) Het GewOP is een beleidsplan dat de doelstellingen en prioriteiten vastlegt voor de ontwikkeling van het gewest,

volgens de economische en maatschappelijke noden en volgens de behoeften op het vlak van verplaatsingen en

milieu. Sinds de wet op 16 juli 1998 hervormd is, bevat het GewOP geen verordenende bepalingen meer inzake

bodembestemming en bevat het dus enkel nog een adviserend luik.

Het eerste GewOP (GewOP I) is aangenomen in 1995. Als eerste plan en dus ook eerste steen van het jonge

gewest moest het een oplossing bieden voor de stadsvlucht, voor de teloorgang van de stadsstructuur en moest

het een antwoord bieden aan enkele problemen: de ruimte te reserveren voor kantoren, de plaats en moeilijke

groei voor huisvesting, de noodzaak om de handelskernen te behouden en nieuw leven in te blazen, enz.

In 2002 is het GewOP I geactualiseerd en is het GewOP II op 12/09/2002 goedgekeurd door de gewestregering.

Daarin is het begrip "hefboomgebied" ingevoerd, uit te werken in richtschema's.

In 2009 staat het gewest voor nieuwe uitdagingen: de bevolkingstoename, opleiding en werkgelegenheid, milieu

en duurzame ontwikkeling, de internationalisering en de dualisering van de stad. De regering beslist in haar

intentieverklaring tot volledige wijziging van het GewOP van 26/11/2009 om het GewOP van 2002 volledig te

herzien en er een tweede D aan toe te voegen voor Duurzaam, omdat stadsontwikkeling vandaag alleen mogelijk

is met volledige aandacht voor de drie pijlers van de duurzame ontwikkeling: maatschappij, economie en milieu.

Het ontwerp van GPDO is door het college ontvangen op 27-01-2014 en is nog niet uitgebreid geanalyseerd door

de gemeentediensten.

Voor onze sector van de studie (in het rood op de onderstaande kaart) zijn de volgende prioriteiten vastgelegd in

het GewOP van 2002:

- De Gulden Kasteelstraat, de Engelandstraat en de Stallestraat als "structurerende ruimte met versterkte

milieu-integratie"

- Een toegang tot de stad op het kruispunt van de Drogenbossesteenweg en de Alsembergsesteenweg

- Een GEN-station dat gebouwd moet worden ter hoogte van de Moensberg

- Een groene wandeling

- Een gewestelijke fietsroute

Het Gewestelijk Bestemmingsplan Het Gewestelijk Bestemmingsplan is door de regering aangenomen op 03/05/2001.

Het GBP heeft bindende kracht en verordenende waarde in alle bepalingen. Het staat boven alle verordenende

plannen. Elke afgeleverde stedenbouwkundige vergunning moet ermee overeenkomen.

De kaart van de bodembestemmingen verdeelt het grondgebied in gebieden volgens hun bestemming. Elk

gebied heeft zijn eigen kleur: woongebieden zijn lichtgeel of lichtoranje, gemengde gebieden (wonen + andere

functies) zijn oranje of bruin, en gebieden voor activiteiten: uitrustingen van collectief belang en openbare

diensten lichtgeel en kantoren paarsblauw.

Binnen het grondgebied van de studie onderscheiden we de volgende bestemmingen voor de huizenblokken en

delen van huizenblokken:

• 2 typische woongebieden:

▫ woongebied met residentieel karakter (lichtgeel)

▫ typisch woongebied (lichtoranje)

• 2 gemengde gebieden

▫ gemengd gebied (oranje)

▫ sterk gemengd gebied (bruin)

• Spoorweggebied (grijs)

• De groene gebieden

▫ Groen gebied

▫ Gebied voor sport en vrije tijd in de open lucht (met

overdruk "S")

▫ Begraafplaatsgebied (met overdruk "+")

▫ Groengebied met hoogbiologische waarde (met

overdruk "B")

BBP's van kracht in de geanalyseerde perimeter

BBP 5: Kriekenput

BBP 46 bis: put van Calevoet (Linkebeekstraat en Moensberg)

• BBP 66: aangenomen door de gemeenteraad, binnenkort

goedgekeurd door de regering van het BHG - dit Bijzonder

Bestemmingsplan omvat in het bijzonder de wijziging van Bijzonder

Bestemmingsplan nr. 5 bis.

• BBP 10 bis: Wijk Engeland

7

Plaatselijke bevolking en statistieken

Bevolking en bevolkingsdichtheid

Ukkel is goed voor 7,3 % van de bevolking van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De bevolking van de gemeente is van 1900 tot 1970 blijven groeien. In dat jaar bereikte de bevolking het hoogtepunt van 79.000 inwoners. Tijdens de laatste vijfentwintig jaar van de twintigste eeuw neemt de bevolking af, maar de voorbije jaren is deze trend weer omgekeerd. Van 74.000 inwoners in 1999 is de bevolking gegroeid tot 80.487 in januari 2013 op een totaal van 1.154.635 in het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De komende jaren zal de bevolking van onze gemeente verder groeien, maar tegen een minder snel tempo dan het gewest, goed voor zo'n 500 bijkomende inwoners per jaar.

Bevolkingsdichtheid in het BHG in 2009 (inw./km²). Het rode gebied is de geanalyseerde perimeter

De bevolkingsdichtheid daalt van het noorden naar het zuiden van de gemeente, uitgezonderd langs de steenwegen. In 2009 bedroeg de bevolkingsdichtheid in het gebied (bepaald door de Wijkmonitoring) van Calevoet-Moensberg (wat redelijk goed overeenkomt met de perimeter van de studie) 4556 inwoners/km², waardoor het valt in de klasse van minder dichte gebieden en wijken.

Leeftijdsgroepen

In Ukkel zijn er beduidend minder jongeren dan in de meer centraal gelegen gemeenten van het gewest, terwijl er meer oudere mensen wonen. Dat brengt een beduidend hogere veroudering en een sterkere afhankelijkheid met zich mee dan in het hele gewest. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het aantal rusthuizen die de voorbije jaren stedenbouwkundige vergunningen hebben aangevraagd en vaak ook hebben verkregen.

Gezinnen

Het aantal eenpersoonsgezinnen (gezinnen van alleenstaanden) ligt in de bestudeerde perimeter erg laag (tussen 22 en 37 %) ten opzichte van het gemiddelde van het Brussels gewest (49 %), maar ook ten opzichte van het noorden van de gemeente. In de wijk (bepaald door de Wijkmonitoring, komt redelijk goed overeen met de

perimeter van de studie) Calevoet-Moensberg telt een gemiddeld gezin in 2009 2,3 personen, wat deze sector in de hoogste statistische klasse van het gewest plaatst. Gemiddelde gezinsomvang in het BHG in 2009 - Het rode gebied geeft de bestudeerde perimeter aan

Behalve de wijk Kriekenput die voornamelijk bestaat uit koppels met of zonder kinderen, bestaat de bestudeerde perimeter en vooral de aanpalende wijk Homborch anderzijds voor een groot deel uit eenoudergezinnen waarvoor het belangrijk is gebruik te kunnen maken van een goed uitgeruste stad, met winkels, openbare voorzieningen, openbaar vervoer, ...

Aandeel eenoudergezinnen in Ukkel in 2007 – Het rode gebied geeft de bestudeerde sector aan

8

Socio-economisch profiel en aantal werklozen

De gemeente Ukkel ligt in het zuidoostelijke kwadrant van de tweede kroon en wordt gekenmerkt door een bevolking met een socio-economisch profiel dat gaat van erg welgestelde gezinnen over gezinnen met gemiddelde inkomens tot minder begunstigde inwoners. Dit vertaalt zich in een gemiddeld belastbaar inkomensniveau dat op grote delen van het gemeentelijke grondgebied hoger ligt dan het Brusselse gemiddelde. In de geanalyseerde perimeter liggen de inwoners van de inwoners op het gewestelijke gemiddelde tot zelfs eronder, in het bijzonder aan de Alsembergsesteenweg.

Gemiddeld inkomen per consumptie-eenheid per statistische eenheid te Ukkel in 2007 - Het rode gebied geeft de bestudeerde sector aan

Binnen de bestudeerde perimeter en aan de rand ervan stellen we een aanzienlijke socio-economische ongelijkheid vast (zowel op het vlak van gemiddeld inkomen als op het vlak van het aantal werklozen) tussen de wijk Kriekenput en de woonwijken langs de Alsembergsesteenweg, maar ook voor de nabijgelegen wijk Homborch die talrijke sociale woningen telt en gekenmerkt wordt door een hoge werkloosheidsgraad en een groot aandeel eenoudergezinnen).

Spoorlijnen 26 en 214 isoleren deze twee wijken nog meer van elkaar en van de andere wijken.

In de bestudeerde perimeter liggen de meest sociale woningen van de gemeente. De wijken in het oosten van de gemeente tellen daarentegen omzeggens geen sociale woningen.

Werkloosheidsgraad in de Ukkelse wijken in 2008 - Het rode gebied geeft de geanalyseerde sector aan

Enkele statistieken: (bron: Wijkmonitoring) -aantal onthaalplaatsen per kind in 2010: (dus het aanbod aan onthaaldiensten voor kinderen ten opzichte van de potentiële vraag, dus de kinderen jonger dan 3 jaar in de wijk) Brussels Hoofdstedelijk Gewest 0,32 Gemeente Ukkel: 0,58 Calevoet-Moensberg 1,01 Homborch-Kriekenput-Verrewinkel: 1,04 Globe: 0,49

-Aandeel sociale woningen in 2012 (woningen/100 gezinnen) Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 7,6 Gemeente Ukkel: 4,53 Calevoet-Moensberg: 14,2 (houdt geen rekening met de 45 sociale woningen in aanbouw in de Moensbergstraat, noch met de 43 net afgewerkte sociale woningen van de BGHM op het Horzelplein) Homborch-Kriekenput-Verrewinkel: 51,4 Globe en Dieweg: <5

Aandeel sociale woningen in BHG in 2013 (woningen/100 gezinnen) –

Het rode gebied geeft de bestudeerde sector aan

9

Vervoer, mobiliteit, stroom

Het wegennet

Inpassing in het algemene stadsweefsel

Bron: Uccle 2012-2018, Vers une Mobilité durable (ACQU) De sector van de studie, in het blauw op de bovenstaande kaart, telt drie toegangswegen tot het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest:

- De Stallestraat, en in het verlengde ervan de Brugmannlaan, is een belangrijke verkeersas die snel

toegang biedt tot gewestwegen,

- De Drogenbossesteenweg en in het verlengde ervan richting Diesdelle langs de Gulden Kasteelstraat en

de Sint-Jobsesteenweg,

- De Alsembergsesteenweg, secundaire weg, die toegang biedt tot de Vlaamse gemeenten. Ter hoogte van

het station van Calevoet in tweeën gesneden. Dit is een historische weg. Vroeger was er een overweg ter

hoogte van het station om van het noorden naar het zuiden te gaan.

Rangschikking van de verkeerswegen

De onderstaande kaart geeft een rangschikking van de wegen volgens de omvang ervan en de verkeersstromen.

In het groen op de kaart zijn de zones 30 weergegeven, die zich bevinden in de residentiëlere randgebieden zoals

Homborch ten oosten of Melkriek ten westen.

Samenvattende kaart van het wegennet

10

Kruispunt Horzelplein

Probleemstelling:

- Punt waar drie drukke verkeerswegen samenkomen

- Veel opstoppingen, vooral vanaf de Horzelstraat Door de verdichting van de bebouwing in het zuiden van

Ukkel zal het verkeer in de Horzelstraat nog toenemen

- Commerciële snelheid van trams en bussen te laag

Egide Van Ophemstraat

In deze straat komen talrijke nieuwe projecten. De straat zal dus opnieuw aangelegd moeten worden aangezien

de verkeersstroom snel te sterk kan worden voor de huidige inrichting van de rijbaan. Bovendien moet de weg

aangenamer aangelegd worden.

Horzelstraat

Vanaf het Dapperensquare in Linkebeek begint de Horzelstraat uiterst smal, met erg beperkte tot zelfs

onbestaande trottoirs. Bussen en zwaar verkeer kunnen er elkaar moeilijk kruisen. Het is dus gepast te bekijken

hoe de mobiliteit hier verbeterd kan worden en hoe de openbare ruimte aangelegd kan worden (bredere

trottoirs, aanleggen van wachtstroken voor kruisend verkeer). Er moet onderzocht worden of een andere

verkeersorganisatie mogelijk en wenselijk is en of dat kan leiden tot een betere levenskwaliteit voor de huidige

en toekomstige inwoners.

Het openbaarvervoernet

Het GEN-net – mogelijk scenario

Lijn 124 (Linkebeek, Moensberg, Calevoet, Stalle,

Vorst richting Brussel) zal tot aan de Moensberg

beschikken over 4 sporen.

Volgens het voorlopige exploitatieschema van de

NMBS zullen verscheidene treinstellen van lijn 124

doorrijden naar Sint-Job, Brussel-Luxemburg,

Schuman (zoals nu al), maar ook voorbij Vorst naar

Brussel-Weststation in de plaats van naar Brussel-

Zuid, wat veel minder handig is om naar het

stadscentrum te gaan en wat een groot verlies zou

zijn voor wie wil overstappen op grote NMBS-lijnen

en op internationale treinen, of voor wie naar de

luchthaven wil overstappen.

De GEN-stopplaats op de Moensberg zal dienstdoen als kruispunt van de lijnen 24 en 126. Bron: Uccle 2012-2018, Vers une Mobilité durable (ACQU)

Het metro- en tramnet

Bron: Uccle 2012-2018, Vers une Mobilité durable (ACQU)

- Lijn 51: tram

Lage snelheid op bepaalde delen, vooral op de delen in

de sector van de studie (Alsembergsesteenweg)

- Lijnen 4 en 97: tram (Chrono-lijnen)

Tram in eigen bedding, doorkruist de sector van de

studie door de Stallestraat.

Het busnet van de MIVB

Bron: Uccle 2012-2018, Vers une Mobilité durable (ACQU)

- Lijn 43: bedient hoofdzakelijk het zuiden

van de sector van de studie langs de Horzelstraat

en het station Moensberg en rijdt door tot de

oostelijke randwijken.

- Lijn 60: alleen de eindhalte ligt in de

sector van de studie, ter hoogte van het station

van Calevoet.

11

Het busnet van de TEC en De Lijn

- Verder zijn er ook buslijnen 153 (Ninove-

COOVI), 154 (COOVI-Halle via Beersel), 155

(COOVI-Halle via Alsemberg) van De Lijn en lijn

40 van de TEC (Eigenbrakel-Ukkel Calevoet).

Van noord naar zuid gaan deze lijn hoofdzakelijk

via de Egide Van Ophemstraat, de

Engelandstraat, de Gulden Kasteelstraat, de

Horzelstraat en de Alsembergsesteenweg.

Bron: Uccle 2012-2018, Vers une Mobilité durable (ACQU)

Blik op de overstappunten

Station Calevoet

Vervoersaanbod en frequentie Buslijnen 43 en 60 Tramlijn 51 Buslijn 40 van de TEC en 153, 154 en 155 van De Lijn Op dit moment is het erg moeilijk een parkeerplaats te vinden rond het station Calevoet. Dit probleem zal

verminderen eenmaal de parking in gebruik genomen wordt met 52 plaatsen voor NMBS-reizigers en met 14

plaatsen voor bezoekers van de winkels. Deze parking is een onderdeel van een klein woon- en winkelcomplex

dat tegenover het station moet komen.

Station Moensberg

Vervoersaanbod en frequentie Buslijn 43 Buslijn 155

Samenvattende kaart openbaar vervoer – huidige situatie

12

Het net voor actieve (of zachte) verplaatsingen (zie bijlage 2 p.32, samenvattende kaart van de bestaande en geplande situatie inzake actieve mobiliteit)

Ligging van de Villostations

Op dit moment zijn er alleen stations in de

Stallestraat en aan het station Calevoet. Het Villo-

net is dus niet aanwezig in het centrum of in het

zuiden van de sector van de studie.

Het huidige net is nochtans redelijk dicht tussen de

bestaande stations.

Bron: website Villo

Blik op de overstappunten

Bron: Gemeentelijk Mobiliteitsplan

Wijk Calevoet Station

Er zijn talrijke voetpaden die naar het station van Calevoet leiden:

- Enkele paden doorkruisen het bos van de Keyenbempt, daarnaast is er het Van Nijlenpad dat het

Horzelplein (waar de groene wandeling langsloopt) verbindt met de Alsembergsesteenweg, dicht bij het

station;

Niettemin

- Moet het station Calevoet momenteel overgestoken worden door 2 tunnels (dit is ook de weg naar de

sporen). Een van deze tunnels is eigendom van de NMBS, de andere van de gemeente. Deze tunnels zijn

niet alleen weinig verwelkomend, maar ze zijn ook ontoegankelijk voor personen met beperkte

mobiliteit en ze vormen een probleem voor fietsers;

- De trottoirs van de Alsembergsesteenweg (ten noorden van het station) zijn erg smal en eerder

onaangenaam voor voetgangers.

Bovendien liggen andere voet- en fietspaden momenteel ter studie, waaronder enkele door de gemeente

aangelegd kunnen worden:

- De gewestelijke fietsroute nr. 7 (Haanstraat en Alsembergsesteenweg), voorzien maar nog niet

uitgevoerd;

- Een fiets- en voetpad tussen het station Calevoet en de Stallestraat, langs een nieuwe weg die ook voor

het openbaar vervoer zal dienen (Wagenstraat)

- Een gemeentelijke fietsroute (GemFR) tussen het station Calevoet en de Papenkasteelstraat via de

Dieweg en de Groelstveldlaan en een andere GemFR tussen het station Calevoet en de Moensberg langs

de Rietstraat

Wijk Moensberg

Er bestaat een voetpad tussen de Brouwerijstraat (Linkebeek) en de Linkebeekstraat die uitgeeft op de

bestaande perrons van de stopplaats Moensberg. Er is ook een pad tussen de Dapperensquare (Linkebeek) en de

Moensbergstraat, in het verlengde van de Linkebeekstraat komende van de Alsembergsesteenweg tot de put van

Calevoet.

Er moet evenwel opgemerkt worden dat de Horzelstraat komende van de Dapperensquare naar de toekomstige

GEN-stopplaats Moensberg erg smalle of zelfs onbestaande trottoirs heeft.

Dicht bij het station zijn al fietspaden aangelegd:

- Op bepaalde plaatsen langs de Horzelstraat;

- Op de brug van de Lindenlaan;

- Langs het pad dat de Horzelstraat verbindt met de Calevoetstraat.

Bovendien is in het Gemeentelijk Mobiliteitsplan voorzien dat de gemeente dit netwerk aanvult met: - Een gemeentelijke fietsroute (GemFR) komende van het station van Linkebeek via de Sophoraslaan en de

Linkebeekstraat tot Melkriek; - Een GemFR die van de Noordkriekenstraat en de Rietstraat afdaalt naar het Horzelplein en het station

Calevoet, via de Engelandstraat

Het grondgebied van de studie telt talrijke voet- en fietspaden. Ze zijn echter nauwelijks

bewegwijzerd en worden weinig onder de aandacht gebracht. Sommige bevinden zich nog in de

planningsfase.

Bovenal lopen de paden momenteel niet door zodat het mogelijk is het hele grondgebied van de

studie te doorkruisen. Er moet dus nog heel wat werk verricht worden om het voet- en fietspadennet

te versterken en de aansluitingen ervan te verbeteren. (zie kaart actieve mobiliteit p.32)

Toegankelijkheid

Er moet een studie worden uitgevoerd naar de toegankelijkheid:

- Openbaar vervoer (voertuigen, wegen, stopplaatsen)

- Parkeerplaatsen voor personen met beperkte mobiliteit

- Toegankelijkheid van instellingen die publiek onthalen

- …

Momenteel kunnen personen met beperkte mobiliteit het station van Calevoet niet oversteken via de bestaande

tunnels.

Foto van de tunnel aan het station Calevoet

13

Stedelijke morfologie

De kaart toont de verschillende morfologische gehelen op de sector van de studie en eraan aanpalend. Enkele

huizenblokken zijn genummerd om ze hieronder te behandelen en om de morfologische heterogeniteit van deze

wijken aan te tonen zodat daar beter rekening mee kan worden gehouden.

Moensberg

1- Woonwijken ten zuiden

Het terrein vormt het hoogste punt tussen het Geleytsbeekdal en het dal van de Verrewinkelbeek, en biedt een

van de weidsere uitzichten op de Zennevalei en nog verder op het Pajottenland. De Moensberg bevindt zich op

de waterdeellijn, op de grens van twee stroomgebieden. Deze woonwijk heeft een semi-landelijk karakter en

wordt in grote mate gekenmerkt door een omvangrijk spoornet (kruispunt van de lijnen 124 en 26) en van de

begraafplaats van Sint-Gillis. Deze twee elementen onderbreken het stadsweefsel en scheiden de wijk van de

Moensberg van de dichter bevolkte wijken in het noorden van de gemeente.

De Linkebeekstraat

Morfologisch en geografisch ligt deze wijk dichter bij het

centrum van Linkebeek dan bij de Alsembergsesteenweg, die

nochtans erg dichtbij ligt ten westen, of bij het Horzelplein,

juist ten noorden. Deze straat wordt gekenmerkt door semi-

landelijke bebouwing op lange, smalle percelen met

eengezinswoningen van GLV+1. De straat is erg smal en

geplaveid, ondanks de nabijheid bij de Alsembergsesteenweg

ten westen.

Gemiddeld mag gerekend worden op een V/T-index van 0,6 tot

1 voor een huisje op de Moensberg. Verder zijn er ook

moestuinen, er is een gemeentelijke visvijver en een voetpad dat langs de spoorweg loopt en deze wijk verbindt

met de lagergelegen Brouwerijstraat in Linkebeek.

De wijk Kriekenput

Deze wijk ligt tussen spoorlijnen 26 en 124 en bestaat uit

huizen op grotere percelen met een V/T-index van 0,4 tot

0,6. Het gaat om een welstellende wijk zonder enige

functionele verwevenheid behalve de enkele inwoners die

van thuis uit werken. De spoorwegen ten westen en ten

oosten hebben een grenseffect. Ten oosten van lijn 26,

buiten de perimeter van dit bestemmingsschema, ligt de

sociale woonwijk Homborch. Die wijk is op zijn beurt nogal

geïsoleerd door de spoorweg.

Samenvattende kaart van de stedelijke morfologie

14

2- Stopplaats Moensberg

De wijk wordt gekenmerkt door de sterke aanwezigheid van

spoorwegen. Het spoorknooppunt telt dichte groene ruimten. Lijn

124 is op een eerder onveranderlijk niveau aangelegd maar heeft

toch ook uitgravingen, aanaardingen en kunstwerken vereist,

hoewel minder dan lijn 26. Die lijn is op een lager niveau

aangelegd, wat een diepe sleuf van oost naar west vereiste in het

plaatselijke reliëf. Naast deze sporen zijn er ook twee kruiswissels

zodat een deel van het treinverkeer van de ene lijn naar de

andere kan gaan, en het wegennet waarvoor talrijke kunstwerken

gebouwd zijn. Een voorbeeld is de nieuwe brug ter hoogte van de

Horzelstraat die de verbinding vormt met de oostelijke wijken, ter

hoogte van de Lindenlaan. Met de inwerkingtreding van het

demografisch GBP kunnen sommige terreinen die voordien spoorweggebied waren en nu gemengd gebied zijn,

het voorwerp worden van nieuwe stedenbouwkundige uitdagingen (zie pagina 24).

Morfologie van de wijk Moensberg

Het dichte spoornet heeft momenteel een grenseffect

tussen de verschillende wijken. Ook de begraafplaats van

Sint-Gillis scheidt deze wijk van het noorden van de

gemeente. De Alsembergsesteenweg is daarentegen een

symbolische grens met de Linkebeekstraat door de

verschillende morfologie ervan. Deze elementen geven de

indruk dat de wijk meer gericht is naar Linkebeek en het

oosten van de gemeente. Tot slot moet het sterke reliëf

opgemerkt worden, en de niveauverschillen tussen de

verschillende gebieden die de wijk structureren.

Horzel

3- De Alsembergsesteenweg, zuidelijk deel

Algemeen gesproken wordt de Alsembergsesteenweg gekenmerkt door

een relatieve functionele verwevenheid en een bebouwing van

hoofdzakelijk rijhuizen, gemiddeld GLV+2 tot GLV+3 en een eerder smalle

rijbaan ten opzichte van het verkeer en de vervoersmiddelen die de ruimte

delen.

De bebouwing is op dit deel heterogeen. Rijhuizen, productieactiviteiten,

voorzieningen, winkels en braakliggende terreinen volgen elkaar op zonder

duidelijke logica en met uiteenlopende bouwprofielen.

4- Residentiële huizenblokken

De huizenblokken tussen de Horzelstraat, de Alsembergsesteenweg en de

Stillelaan zijn residentiëler. Er zijn echter ook enkele gemengde bestemmingen

met kleine winkels en kleine ondernemingen. De bebouwing is hoofdzakelijk in

de rij, behalve ten zuiden van de Stillelaan, waar collectieve woningen staan.

5- Het huizenblok met het industrieterrein langs spoorlijn 124 tussen de Gulden Kasteelstraat en de

Vleeskersenstraat

Dit huizenblok wordt ten westen begrensd door de Horzelstraat, een hoofdzakelijk

residentiële straat, en ten oosten door de spoorweg (lijn 124 van de NMBS). De

spoorweg ligt hoger dan het hele huizenblok, tussen de brug van de Vleeskersenstraat

en de viaduct van Calevoet, en is erg aanwezig in het landschap door het grote beboste

talud. Het terrein is momenteel in reconversie en is het voorwerp van een BBP (BBP 66)

dat binnenkort door de regering van het BHG goedgekeurd zal worden en waarvan de

grote lijnen op pagina 20 staan.

6- Het "Horzelplein"

Vroeger stonden hier woningen en brouwerijen, maar later is

het Horzelplein volledig met de grond gelijkgemaakt. Vier

decennia lang was het een feitelijke groene ruimte, waarvan

een deel jarenlang gebruikt werd door een circus dat er

uiteindelijk zijn circustent permanent liet staan.

De bestemmingen van het gewestplan (huisvesting langs de

Alsembergsesteenweg, groengebied als bufferzone in het

noord-zuiden en in het midden, stedelijke industrie aan de

voet van het NMBS-viaduct Calevoet) zijn nooit uitgevoerd.

Het terrein is daarna opgenomen in het grondgebied dat

bestudeerd is in het kader van BBP 10bis maar is er

uiteindelijk uitgelicht bij de goedkeuring van het plan door de regering in 1993.

Op het Horzelplein worden verscheidene bouwprojecten afgewerkt, waarna het een huizenblok wordt met

functionele verwevenheid en met een bruto V/T-index van ongeveer 1 (gemeten tot de as van de randwegen).

15

7- De Alsembergsesteenweg, noordelijk deel

De GIMB heeft op dit deel een project gepland voor nieuwe sociale woningen en

middenklassewoningen met in totaal 87 woningen op een terrein dat op het GBP ingekleurd

is als GVCB. De afgeleverde vergunning is echter geschorst door de Raad van State. Het

terrein ligt hoger dan de rijbaan en is momenteel een bebost talud.

Momenteel worden huizen gebouwd langs de spoorweg, met tuinen langs het Van Nijlenpad.

Morfologie van de Horzelwijk

Deze wijk ligt in het midden van het bestudeerde

grondgebied, tussen het station Moensberg en het

station Calevoet. De wijk wordt gekenmerkt door

grote verkeersassen en is omgeven door groene

ruimten zoals de Keyenbempt en het Kinsendael.

Vanaf de Drogenbossesteenweg ten westen is dit een

poort op de stad die op dit moment weinig

aantrekkelijk is. Deze sector wordt in grote mate

gekenmerkt door het autoverkeer met de oost-westas

ter hoogte van de Gulden Kasteelstraat die de wijk

een aanblik geeft van een doorkruiste ruimte. Ten noorden en ten zuiden van deze as liggen zones in

reconversie. Deze wijk heeft de voorbije weken grondige veranderingen ondergaan. Tot op vandaag

krijgen enkele terreinen er een nieuwe bestemming, vaak in de vorm van projecten met functionele

verwevenheid en een meerderheid collectieve woningen. Deze wijk is vandaag heterogeen met een

moeilijk te lezen identiteit.

Calevoet Station

8- Het station Calevoet en omgeving

Dit terrein zou binnenkort grondig gewijzigd kunnen worden door

de uitvoering van het project clos de Calevoet, maar ook door de

aanleg van de Wagenstraat die het station Calevoet zal bedienen

vanaf de Stallestraat (zie pagina 18).

9- De Egide Van Ophemstraat

Deze straat wordt binnenkort een sterk gemengd gebied dicht bij het

station en de Keyenbempt, met plaats voor collectieve huisvesting,

voorzieningen en economische activiteiten. De BPI-projecten zijn immers

bijna klaar en voor de uitbreiding daarvan is een nieuwe

verkavelingsvergunning aangevraagd (bijkomende verkaveling) naast

stedenbouwkundige vergunningen (voorzieningen, kantoren,

handelsruimte, …) die al afgeleverd zijn.

10- De residentiële huizenblokken ten noordwesten van de Egide Van Ophemstraat

Hier vindt men hoofdzakelijk residentiële huizenblokken, met voor het

grootste deel rijhuizen met een bouwprofiel van GLV+1. Op de

binnenterreinen van het huizenblok treft men echter ook collectieve

huisvesting aan met bouwprofiel GLV+2.

Morfologie van de wijk Calevoet

Deze wijk is in volle verandering, met huizenblokken in aanbouw die een mix aanbieden van

collectieve huisvesting en functionele gemengdheid die de ruimte delen met traditionelere

huizenblokken, hoofdzakelijk rijhuizen van het type GLV+1, GLV+2. Al deze projecten doen geen

afbreuk aan de breuk tussen de beide zijden van de spoorweg.

11- Het terrein "Schlumberger"

Tussen de Stallestraat, waar de hoofdingang ligt, de Guillaume

Herinckxlaan en de geplande Wagenstraat heeft de firma Contigea-

Schlumberger zich gevestigd en is die er tot bloei gekomen. De

bebouwing is er ontwikkeld volgens deze evolutie op dit terrein van zo'n

3 hectare groot.

Niet ver ervandaan, met een ingang op de Alsembergsesteenweg, staan

er twee gebouwen met collectieve woningen van type GLV+9.

Tussen deze twee elementen versterkt het toegestane

nieuwbouwproject van Schlumberger de dichtheid van de bebouwing

nog, met drie woongebouwen en een openbare ruimte op de

binnenterreinen van het huizenblok.

16

Functies en activiteiten

Structurerende voorzieningen

- Federale politie

- Gemeentelijk containerpark en op het aanpalende perceel lokalen van de gemeentelijke reinheidsdienst

(in opbouw)

- Home Brugmann (OCMW van Ukkel)

- Gemeenteschool André Didier, school FPS du Brabant, Basisschool Notre Dame de la consolation,

kleuterschool van het Frans Lyceum,

- Kinderdagverblijven

- Installaties van het crematorium van de intercommunale

- Begraafplaats van Sint-Gillis

- La Roseraie

Kantoren-Industrie

- Productieactiviteiten, hoofdzakelijk ambachtelijk, langs de Stallestraat

- Farmaciepool in de Egide Van Ophemstraat

- Schneider Electric

- Illochroma en Horzelstraat 100 (in reconversie)

Handelsweefsel

- Grote winkels dicht bij de bestudeerde sector

- Kleine supermarkten en buurtwinkels, hoofdzakelijk langs de Alsembergsesteenweg en rond het station

Calevoet.

- Met een flexibel potentieel aan oppervlakten die ingekleurd zijn als handel gaat het terrein van het

Bijzonder Bestemmingsplan 66 het handelsaanbod nieuw leven inblazen en voldoen aan de noden van

de dichtere huisvesting.

Openbare ruimten en groene ruimten

- De groene ruimten drukken een stempel op de sector van de studie, met de aanwezigheid van de

Keyenbempt en het Kinsendael, maar ook van de taluds van de spoorwegen (ecologische corridors), de

groene wandeling en de begraafplaats van Sint-Gillis.

- Het moeras van het Grootdael, in het zuidwesten van het grondgebied van de studie. Dit door het

Brussels gewest beschermde landschap bestaat uit een moerassig elzenbos onderaan de

Moensbergstraat, langs de Linkebeek die de grens vormt met de gelijknamige gemeente. Het is een

Natura 2000-site die momenteel alleen maar toegankelijk is via een privé-eigendom in de

Brouwerijstraat te Linkebeek.

- Moestuinen in de Keyenbempt en in de Linkebeekstraat, dicht bij de visvijver.

- Op dit ogenblik zijn er weinig openbare ruimten.

- Hetzelfde geldt voor speeltuinen.

Huisvesting

Typologie van de huisvesting

Historisch gezien neemt de huisvesting de structuur aan van rijhuizen. In het zuiden vindt men voornamelijk

individuele woningen, in het bijzonder in de wijken ten oosten van de spoorwegen. Dicht bij het station van

Calevoet staan op de Alsembergsesteenweg twee gebouwen met collectieve woningen (GLV+9).

Samenvattende kaart functies en activiteiten

17

Lopende en potentiële projecten

Projecten in uitvoering 1- GEN-stopplaats Moensberg (werkzaamheden stopgezet ten gevolge van procedures voor de Raad van

State)

De nieuwe GEN-stopplaats Moensberg zal dienstdoen als knooppunt tussen lijn 124 en lijn 126 (Halle-Vilvoorde). De huidige perrons van lijn 26 worden dus verplaatst naar de kruising van lijnen 124 en 26 zodat reizigers makkelijk kunnen overstappen om in een andere richting verder te reizen. De kern van het station wordt gebouwd onder de spoorbrug van lijn 124. De perrons worden volledig vernieuwd en verbreed. De hoofdingang met alle faciliteiten (bus, kiss-and-ridezone, fietsenstalling) wordt verplaatst naar lijn 124, waar een grote overdekte zone voorzien wordt.

Deze stopplaats wordt toegankelijk vanuit 3 richtingen:

- De Lindenlaan (tegenover de Noordkriekenstraat): twee trappen en een toegangshelling voor personen met beperkte mobiliteit worden geplaatst ter hoogte van de nieuwe brug in de Lindenlaan om toegang te krijgen tot de twee GEN-perrons (zijperrons) van lijn 124 en vanaf die perrons naar de andere perrons (ook die van lijn 26).

- Horzelstraat: vanaf de bushalte op de brug van de Horzelstraat, boven lijn 26, zal men naar de twee perrons van lijn 26 kunnen gaan met behulp van twee trappen en twee hellingen. Er wordt ook een toegang naar het GEN-perron van lijn 124 richting Brussel voorzien via een licht hellend vlak, en vanaf dat perron naar alle andere perrons. In de Horzelstraat komt een parking voor de reizigers.

- De bestaande stopplaats Moensberg: de bestaande toegangswegen naar de twee perrons van lijn 26 vanaf Moensberg (een op het straatniveau en het andere via een licht hellend vlak) blijven behouden. De bestaande trappen worden afgebroken en vervangen door nieuwe toegangswegen vanaf de Horzelstraat.

2- BGHM-project Moensberg

Dit project omvat de nieuwbouw van 45 sociale woningen in de vorm van kleine gebouwen, gegroepeerd per 3 tot 6 eenheden. Het binnenterrein van het huizenblok bestaat uit gebieden voor privétuinen en een collectieve tuin met een speeltuin voor kinderen.

Samenvattende kaart van de lopende en potentiële projecten

18

3- Projecten Horzelplein

Project Horzelplein, Immobilière Saint-Job

Het project, waar momenteel de laatste hand aan wordt gelegd, bestaat uit een geheel van 3 nieuwe gebouwen met een oppervlakte van 15.514 m²:

- 248 m² kantoren - 354 m² voor productie-activiteiten, - een rust- en verzorgingstehuis voor 150 personen - een kinderdagverblijf voor 20 kinderen met een

oppervlakte van 202 m², - 72 woningen - 116 ondergrondse parkeerplaatsen en 7 plaatsen in

openlucht. Het BGHM-project Horzel

Dit project is eind 2012 afgewerkt en omvat 68 woningen (middenklassewoningen en sociale woningen) en 51 parkeerplaatsen.

4- Wagenstraat

Doelstellingen

- De commerciële snelheid en regelmaat verhogen van de bussen tussen het station Calevoet en het

Dancoplein

- Het gebruik van het openbaar vervoer aanmoedigen

- De toegankelijkheid van het GEN-station Calevoet verbeteren voor actieve verplaatsingen (zachte

mobiliteit)

- Het parkeren in de buurt van het station Calevoet verbeteren (toegang tot een ondergrondse parking

met 52 plaatsen voor de NMBS-reizigers via het hierboven omschreven project)

Deze nieuwe weg moet een rechtstreekse verbinding bieden voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer

tussen het station Calevoet (en eventueel, als er in het midden van de Wagenstraat een tunnel geboord wordt

onder de spoorweg, de hele wijk van de Ilya Prigoginelaan en de Van Ophemstraat) en het bedrijfsgebied van de

Stallestraat. Zo zullen voertuigen van het openbaar vervoer het gedeelte van de Alsembergsesteenweg tussen

het station Calevoet en de Globe kunnen vermijden. Op dit gedeelte ligt de commerciële snelheid van bussen en

trams onder de 10 km/u. Er worden ook aanpassingen verwacht om de tram er te laten passeren, en er moet

bekeken worden of de moeilijke delen van de Alsembergsesteenweg op dezelfde manier vermeden kunnen

worden. Er kan ook bekeken worden of het station Calevoet of de Homborch opnieuw bediend kan worden door

lijn 38 (ter herinnering: het tram-/busplan van de MIVB heeft in 2007 lijn 38 beperkt tot het centrum van Ukkel

om de verkeersopstoppingen op de Alsembergsesteenweg te vermijden). We kunnen alleen betreuren dat

gewest noch MIVB de concretisering van deze heraanleg hebben opgenomen in de meerjarenplanning van de

werkzaamheden. Er dient voor gezorgd te worden dat dit project wordt opgenomen in het GPDO, zoals dat het

geval was in het GewOP.

5- BPI-project "Les Hauts-Prés" (gebouw), in uitbreiding

Op dit terrein was vroeger de onderneming Encres Dresse gevestigd. Later is dat Sun Chemicals geworden, totdat

dit bedrijf de terreinen in de jaren '90 heeft verlaten.

Voor dit terrein, dat omgeven is door een uitgestrekt sterk gemengd gebied, is een verkavelingsvergunning

uitgereikt voor het project Les Hauts Prés d'Uccle. Het bestaat uit 145 woningen, 6 eengezinswoningen, 656 m²

winkelruimte en 3425 m² kantoren, 196 parkeerplaatsen. Intussen is een vergunning uitgereikt voor het project

Van Ophem, voor een rusthuis van 150 bedden en 896 m² handelsruimte op de gelijkvloerse verdieping op de

hoek van de Egide Van Ophemstraat en de Ilya Prigoginelaan.

6- Project Clos de Calevoet

Dit terrein is onlangs verlaten door een zaak in bouwmaterialen. Er is een vergunning aangevraagd voor een project bestaande uit:

- een rusthuis (200 kamers), - 3 handelsruimtes op de gelijkvloerse verdieping (1148 m²), - 12 woningen, - oppervlakten voor productie van immateriële goederen - een ondergrondse parking van 108 plaatsen (NMBS + winkels en woningen).

Het project omvat tevens de renovatie van een gebouw dat eigendom is van de NMBS.

7- Project Schlumberger

Voor de gebouwen van deze onderneming is een vergunning aangevraagd om ze om te vormen tot kantoren en

productieactiviteiten. Voor de binnenterreinen van het huizenblok is een stedenbouwkundige vergunning

aangevraagd om er een complex te bouwen met 91 woningen in een park. Voor de voorzijde zijn verscheidene

19

aanvragen ingediend om bij te bouwen op het terrein (onder andere een project met winkelruimte en een hotel),

zonder dat deze procedures echter tot een goed einde zijn gebracht. Sinds eind 2013 onderzoekt de gemeente

de mogelijkheid om dit terrein aan te kopen en er de administratieve en technische diensten te groeperen,

alsook de lokalen van de lokale politie.

Zones voor mogelijke verdere ontwikkeling

Door de talrijke opeenvolgende bouwprojecten blijft er stilaan weinig grondreserve over die nog ontwikkeld kan

worden. Het grootste deel van die reserve ligt in de omgeving van het station van de Moensberg, ter hoogte van

de Linkebeekstraat waar het wordt beheerst door het Bijzonder Bestemmingsplan nr. 46 bis, en in de Egide Van

Ophemstraat. Er moet grondiger nagedacht worden over de toekomst voor deze terreinen, die in het roze zijn

weergegeven op de kaart op p.17. Meer hierover in de wijkfiches in deel 3 van dit document (zie pagina 22).

Op korte termijn

8- De terreinen in de Egide Van Ophemstraat

a- De Home Brugmann van het OCMW van Ukkel Oppervlakte: 10 600 m² Dit rusthuis dat eigendom is van het OCMW van Ukkel, is verouderd, voldoet niet meer aan de normen, en het OCMW wenst het terrein te verkopen. b- Huizenblok ten noorden van het BPI-project Les Hauts-Prés Oppervlakte: ± 15 000 m² Op dit terrein was er een openluchtsportveld. Momenteel

loopt het onderzoek naar een aangevraagde

verkavelingsvergunning en naar twee stedenbouwkundige

vergunningen. Tot op vandaag is er geen beslissing genomen.

9- Het perceel dicht bij het kruispunt van de Alsembergsesteenweg en de Stillelaan

Gezien vanaf de Alsembergsesteenweg Oppervlakte: 1600 m² De BGHM bereidt een stedenbouwkundige vergunning voor die aangevraagd zal worden voor 15 nieuwe passieve woningen.

10- Perceel Alsembergsesteenweg 1378-1402

Gezien vanaf de Alsembergsesteenweg Oppervlakte: 5000 m²

Dit perceel is eigendom van het OCMW van Ukkel. Momenteel wordt ervoor gewerkt aan een oproep voor aannemers om deel te nemen aan een wedstrijd om er woningen te bouwen.

11- Perceel Alsembergsesteenweg nr. 1091

Gezien vanaf de nieuwe woningen op het Horzelplein

Voor dit perceel is onlangs een stedenbouwkundige vergunning

aangevraagd om er sociale woningen en middenklassewoningen te

bouwen. Deze vergunning is echter niet uitgevoerd door een

verzoekschrift bij de Raad van State. Op dit terrein stelt zich het

probleem van het behoud van gebieden voor openbare

voorzieningen, overeenkomstig de bestemming in het GBP, zodat er

bijvoorbeeld een school kan komen, een kinderdagverblijf of andere

voorzieningen die kunnen voldoen aan de noden van de

toenemende bevolking in de wijk.

12- Perceel Linkebeekstraat

Gezien vanaf de Linkebeekstraat

Oppervlakte: 8500 m² Dit perceel is eigendom van de gemeente en ligt

dicht bij de omgeving van het station van de

Moensberg en het project van de BGHM. Dit

perceel moet opgenomen worden in de studies

naar de ontwikkeling van de stationsomgeving.

13- Visvijver

Gezien vanaf de moestuinen in de Linkebeekstraat

Oppervlakte: 15 000 m² (met inbegrip van het perceel met de moestuinen)

Dit perceel is eigendom van de gemeente en wordt momenteel gebruikt door

een visclub en tijdelijk ook door het Théâtre du Ratinet.

20

14- Terrein van het BBP 66 Gezien vanaf de Gulden Kasteelstraat Oppervlakte: 73 126 m² Dit huizenblok omvat het grootste deel van het grondgebied dat valt onder het Bijzonder Bestemmingsplan. Er hebben zich ondernemingen gevestigd, eerst de industriële drukkerij Illocroma in 1964, die intussen vertrokken is. Daarna is de Horzelstraat 100 ontwikkeld tot een bedrijven- en opslagterrein met wisselende gebruikers sinds de bouw in 1979.

Het doel van het BBP is: - De productieactiviteiten op het terrein nieuw leven in te blazen en het potentieel behouden voor de ontwikkeling van de economische activiteit in de gemeente; - Een kader scheppen voor de verwezenlijking van nieuwe woningen in het gebied; - De functie van voorzieningen versterken door nieuwe infrastructuur te bouwen op de gemeenteterreinen; - Een nabijheidsaanbod in stand houden en versterken, aangepast aan de noden van de wijk (winkels, scholen, enz.) ; - Gezellige openbare ruimten aanleggen zoals pleinen en groene ruimten die kunnen opgaan in de bestaande dynamiek en die deze kunnen aanvullen.

15- De omgeving van de toekomstige stopplaats van de Moensberg

Oppervlakte: 40 000 m² Door de nakende komst van de GEN-stopplaats Moensberg wordt er nagedacht over de toekomstige ontwikkeling van de stationsomgeving. Met de inwerkingtreding van het demografisch GBP kunnen sommige

terreinen die voordien spoorweggebied waren en nu gemengd gebied

zijn, het voorwerp worden van nieuwe stedenbouwkundige uitdagingen

(zie pagina 24).

Plan d'affectations prévu par le PPAS 66

21

Deel 3 – Uitdagingen

22

Algemene uitdagingen en doelstellingen

Uit deze thematische stand van zaken blijkt enerzijds hoe heterogeen het grondgebied van de studie

is en anderzijds hoe uiteenlopend de actie is die vereist is. Ondanks de doelstelling van dit

ontwikkelingschema, namelijk het geheel samenhangend te maken, zullen de uitdagingen bepaald

worden in de vorm van fiches voor de 3 wijken die samen de perimeter van de studie vormen. Het

gaat dus om de wijken rond de stations Calevoet en Moensberg en om het Horzelplein. Deze wijken

krijgen in dit document de benaming wijk Calevoet-station, Horzel en Moensberg. Er kunnen echter

ook algemene uitdagingen geïdentificeerd worden die van toepassing zijn op het hele grondgebied.

In de wijkfiches moeten de gepaste antwoorden gevonden worden voor elk van deze uitdagingen.

Openbare ruimte: zich de ruimte opnieuw toe-eigenen en de stad gezelliger maken - (zie

bijlage 1)

1. Het gebrek aan kwaliteitsvolle openbare ruimten verhelpen door de bestaande openbare ruimten te vernieuwen en er nieuwe aan te leggen waar er nog geen zijn

2. In elk van de 3 wijken een centrale structurerende kern creëren, het samenleven in de wijk bevorderen, de identiteit bevestigen

3. Voldoende voorzieningen bieden met het oog op de stijgende bevolking (kinderdagverblijven, scholen, …)

4. De bestaande groene ruimten opwaarderen

Mobiliteit: het gebruik van het openbaar vervoer en van actieve verplaatsingen (zachte

verplaatsingen) aanmoedigen – (zie bijlage 2)

1. Voorstellen doen om het openbaarvervoernet te verbeteren (bediening, frequentie, ...), bekijken of er een minibus-shuttle kan komen als nabijheidsaanbod en als ontbrekende schakel in de wijken die niet of weinig bediend worden door een regelmatige lijn van het openbaar vervoer.

2. Brussels Expresnet (BEN): In de studie naar het ontwerp van Bijzonder Plan van Aanleg nr. 66 is de aanbeveling gedaan om de frequentie op lijn 124 te verhogen. De gemeente moet deze versterking verdedigen en dit zou moeten gebeuren voordat het GEN in werking treedt zodat de mobiliteit binnen het gewest erop vooruit gaat. Lijnen 124 en 26 moeten zo snel mogelijk hogere frequenties krijgen door de week (ten minste om het kwartier). Ook moet de dienst 's avonds verlengd worden en moet er ook in het weekend gereden worden (lijn 26). De verbinding Calevoet-Zuid moet absoluut behouden blijven. Dit is immers de efficiëntste verbinding tussen dit deel van Ukkel en het stadscentrum.

1. MTB-abonnement: de houders van een MTB-kaart moeten gratis op de trein naar Brussel kunnen vanaf het station van Linkebeek, om een deel van het onnodige autoverkeer naar de stations Moensberg en Calevoet te vermijden.

2. Toegang tot openbare ruimte verbeteren (breedte van trottoirs, toegang voor fietsers, PBM, kinderwagens, …)

3. Het parkeeraanbod in de stationsbuurten verbeteren door openbare parkings te bouwen

4. Op korte termijn een carshare-standplaats vestigen aan het station Calevoet en op langere termijn bekijken of dergelijke standplaatsen in andere wijken kunnen komen, zoals op de Moensberg, afhankelijk van de evolutie van de stadsontwikkeling.

5. Zorgen voor continuïteit en voor verbindingen voor gebruikers van actieve (of zachte) verplaatsingen ( voetgangers en fietsers), en buiten het net van de GFR's en de GemFR's. De veiligheid garanderen op bepaalde belangrijke assen die niet breed genoeg zijn voor een gescheiden fietspad. De veiligheid en het comfort van fietsers garanderen door gepaste maatregelen te treffen, zoals op de as Drogenbossesteenweg-Guldenkasteelstraat-Sint-Jobsesteenweg-Prins de Lignestraat. Zie kaart bijlage 4.

6. Fiets-GEN: In de context van het partnerschap tussen het Brussels gewest en het Vlaams gewest om een fietsnet te ontwikkelen voor woon-werkverkeer of schoolverkeer van ongeveer 400 km tussen Brussel en de rand, op de schaal van de gemeente Ukkel (in samenwerking met vertegenwoordigers van het BHG en van Vlaams-Brabant) bekijken of deze fietsroutes zo vlak en recht mogelijk kunnen uitgewerkt worden langs spoorwegen, zodat de gemiddelde snelheid op bepaalde intragewestelijke trajecten omhoog kan, maar ook op trajecten tussen de twee gewesten. Een dergelijk net kan een niet verwaarloosbaar deel van de pendelaars en automobilisten overtuigen om deze trajecten eerder op de fiets dan in de auto af te leggen, wat

WIJK CALEVOET-STATION

HORZELWIJK

QUARTIER « MOENSBERG»

23

de autodruk in de gemeente kan doen afnemen. Het zou uiteraard ook een doelstelling zijn dit nieuwe fietsnetwerk op te nemen in het al bestaande of al bestudeerde fietsnet, zoals de GFR 7 en de GemFR's (zie punt 5).

7. De bestaande voetpaden vernieuwen, veiliger maken en promoten. Verbindingen tussen de paden tot stand brengen en nieuwe paden aanleggen om het net te verdichten. (zie kaart bijlage 2)

8. Op suggestie van de ACQU, een kaart van het algemene Ukkelse netwerk publiceren en breed verspreiden, met inbegrip van de GFR's, de groene wandeling, de Villo-stations, de fietsenstallingen, maar ook met de GemFR's en het voetgangersnetwerk.

9. Het Villo!-net zou moeten uitbreiden met bijkomende stations aan het kruispunt Horzel, aan de stopplaats Moensberg en aan de eindhalte van tram 51, waarbij vermeden moet worden daarvoor parkeerplaatsen in te nemen.

De economie van de wijk dynamischer maken

1. De komst van winkels aanmoedigen, in het bijzonder buurtwinkels, maar ook van productieactiviteiten op de daarvoor gepaste gebieden.

2. Geen onevenwicht veroorzaken met het bestaande winkelaanbod dat behouden moet blijven.

Een "duurzaam" grondgebied ontwikkelen

Duurzame stedenbouwkundige projecten…

1. Flexibiliteit behouden in de verschillende projecten zodat aanpassingen kunnen gebeuren naargelang de aanvragen en de evolutie van de wijken (uitbreiding, verdichting, omvorming, …)

2. Zorgen voor een gemengd karakter bij het verwezenlijken van het geheel aan projecten (functies, sociaal, intergenerationeel, …)

3. De bouwprofielen harmoniseren door maximumprofielen vast te stellen voor elke wijk en door de dichtheid op een evenwichtige wijze te beheren.

4. Een geïntegreerd waterbeheer voorzien en overstromingen voorkomen (zie verder).

5. Lawaaioverlast bestrijden op de belangrijkste verkeersassen, nabij spoorwegen, …

… deelname van inwoners om hun wijk op te waarderen

1. Initiatieven i.v.m. duurzame ontwikkeling steunen (groendaken en groene gevels, moestuinen, bloemen in de wijken, …). Gemeentepremies van de Milieudienst

2. De binnenterreinen van de huizenblokken groener maken

3. Luisteren naar burgers die als actor-gebruiker van hun wijk een bijkomende expertise hebben ten opzichte van de overheden

Waterbeheer (zie bijlage 1)

Bovenop de stormbekken die Hydrobru voorziet en bouwt, moet absoluut voorrang worden gegeven aan

het voorkomen van overstromingen, zowel voor projecten uit de privésector als voor publieke projecten

of/en de wijziging of uitbreiding van de openbare ruimte. Het probleem van de overstromingen moet

globaal aangepakt worden, op verschillende schalen. Er moet vooral ook vooruitgekeken en gepland

worden.

1. Op de schaal van het gewest en de stroomgebieden van de 3 belangrijkste waterlopen in de

gemeente

Door herstellingswerken aan de beken (de Geleytsbeek, Ukkelbeek, Linkebeek) en doordat ze uit het

rioolnetwerk worden getild en op termijn alle drie opnieuw naar de Zenne geleid zullen worden, zal

het regen- en bronwater en het afvloeiend water eerst vertraagd en daarna afgeleid worden in dit

"blauwe netwerk". Het doel bestaat erin de overbelasting van het bestaande rioolnet te beperken of

zelfs aanzienlijk te doen dalen. Ook het risico op overstromingen zal daardoor afnemen.

Er dient opgemerkt te worden dat, als het hydrografisch netwerk hersteld wordt door het helder

water (van alle bronnen) te scheiden van het rioolnet, het zuiveringsstation (Zuid) ook beter zal

kunnen werken. Bij onweer zal minder afvalwater in het hydrografisch net terechtkomen, waardoor

de kwaliteit daarvan moet verbeteren.

Er moet echter rekening gehouden worden met de maximumcapaciteit van dit hydrografisch net en

die capaciteit moet geraamd worden om overstromingen te vermijden door hoogwater bij onweer.

De perimeter van dit richtschema betreft de 3 stroomgebieden van het Ukkelse "blauwe netwerk" en

omvat in dit verband talrijke potentiële projecten die dankzij hun ligging dicht bij dat netwerk dit

"blauwe netwerk" kunnen voeden, bijvoorbeeld:

De hele perimeter van het Bijzonder Bestemmingsplan nr. 66, maar ook het nieuwe project van

het woningfonds op de Sint-Jobsesteenweg, tegenover het Horzelplein (ook, indien mogelijk, de

bronnen die in dit huizenblok ontspringen) waarvan het regenwater en het afvloeiend water in

de plaats van naar de riolering naar de Geleytsbeek geleid zouden kunnen worden. Momenteel

staat het water in die beek te laag.

Er komt een studie om te bekijken of een deel van het regenwater en van het afvloeiend water

uit de Horzelstraat afgeleid kan worden naar de Linkebeek, via het eigendom van de

gemeentelijke visvijver. Deze studie zou ook kunnen onderzoeken of deze vijver al dan niet

dienst kan doen als natuurlijk stormbekken.

2. Op een tussenschaal (openbare ruimte)

Het gebruik van doordringbare en doorlaatbare verhardingen aanmoedigen voor parkings en voor

bepaalde openbare voetgangersruimten waar dat mogelijk is, voor garage-opritten, en het aanleggen

van greppels en grachten langs wegen.

De openbare aanleg van de wijken Homborch (die grenst aan de bestudeerde perimeter) en

Kriekenput (die onlangs te lijden had onder overstromingen op de kruising van de

Vleeskersenstraat en de sporen van lijn 124) kan in dit verband tot voorbeeld strekken aangezien

de wegen in deze twee wijken voorzien zijn van brede grasbermen die deels omgevormd zouden

kunnen worden tot doorlatende greppels en grachten, op bepaalde punten en/of in rechte lijnen.

Er zou een vochtige begroeiing met een zuiverende werking en een zekere biodiversiteit tot

ontwikkeling kunnen groeien, wat zou bijdragen tot het netwerk van de ecologische corridors.

Naast en bovenop het door Vivaqua bestudeerde stormbekken zou een dergelijke aanleg het

lagergelegen rioolnet ontlasten.

3. Op plaatselijke schaal en op de schaal van het perceel

Handelen waar de regen valt, met een voorkeur voor grondinsijpeling waar de bodem en de context

dat mogelijk maken. Indien insijpeling onmogelijk is, wordt een buffer opgelegd door een regentuin

of een stormbekken met een capaciteit van 50 l/m² ondoordringbare oppervlakte.

24

Wijk Moensberg

Context

Het project van de GEN-stopplaats op de kruising van lijn 26 (Halle-Vilvoorde) en lijn 124 (Brussel-Charleroi) kan

deze wijk nieuw leven inblazen dankzij de snelle verbinding met het stadscentrum en de Brusselse rand.

Bepaalde percelen (1 tot 5 op de kaart) aan de rand van de spoorwegen mogen bebouwd worden sinds het

zogenaamde "demografische" Gewestelijk Bestemmingsplan in werking is getreden. De sector leent zich dus tot

het opstellen van een project van aanleg. Er worden 45 sociale woningen van de BGHM gebouwd op het terrein

met nummer 8 op de kaart, met bouwprofielen die overeenkomen met BBP 46 bis.

Locatie van de aan te pakken terreinen

Specifieke uitdagingen

1- Een totaalproject voor de op de kaart weergegeven aan te pakken percelen

De programmatie moet voorbeeldig zijn op het vlak van duurzame ontwikkeling en kan teruggrijpen op de

principes uit de Memento voor duurzame wijken van Leefmilieu Brussel.

- Respect voor de plaatselijke identiteit, voor de dichtheid van de bestaande bebouwing, met behoud van

de landschapskwaliteiten van de open ruimten.

o Aanbeveling voor het bouwprofiel voor de Horzelstraat in de onderzoeksprocedure naar SV: dit

aspect wordt behandeld in bijlage 5 waarin de verschillende typologieën en bouwprofielen staan

die in de verschillende wijken en/of langs de assen ervan moeten worden nageleefd.

o Opwaardering van de bestaande groene ruimten (moestuinen, visvijver, beek, spoortalud en

ecologische corridors, …)

- Gebruik van specifieke percelen door de verplaatsing van de brug en de aanleg van de parking

- Vermijden op grote schaal te ontbossen en een groenscherm behouden langs de spoorweg. De groene

ruimten van het spoorknooppunt hebben hun plaats in het groene netwerk en staan daarom in een

studie naar het groene netwerk die het BIM op grote schaal heeft uitgevoerd.

- Voor nieuwe woningen voorrang geven aan het bouwen van middenklassewoningen en een functionele

gemengdheid voor het hele project.

- Door een gevarieerde programmatie (huisvesting, voorzieningen, handel en economische activiteiten),

ervan gebruik makend dat de ontsluiting naar de stad uitstekend is eenmaal de stopplaats in dienst

wordt genomen, de sociale controle verzekeren.

- Gebruik maken van de vestiging van nieuwe woningen + de GEN-stopplaats om de komst aan te

moedigen van nieuwe winkels, productieactiviteiten en voorzieningen.

- Een kwaliteitsvolle openbare ruimte creëren die aansluit op de GEN-stopplaats (zie gebied 3 hieronder)

zodat deze plaats een toenaderingspunt kan worden tussen de 4 door de spoorwegen van elkaar

geïsoleerde wijken. Deze 4 wijken, de tuinwijk Homborch, de Kriekenput en de wijk bestaande uit de

Linkebeekstraat, de Moensberg en het bovenste deel van de Horzelstraat, vertoont aanzienlijke sociale

verschillen. De wijk Homborch bestaat hoofdzakelijk uit sociale woningen en wordt gekenmerkt door een

hoog werkloosheidspercentage en een voor Ukkel hoog aandeel eenoudergezinnen, voor het grootste

deel alleenstaande vrouwen met kinderen. Deze wijken ontsluiten door kwaliteitsvolle openbare ruimte

te scheppen op het terrein van de stopplaats is een prioriteit om elk getto-effect te vermijden en om

iedereen beter te laten samenleven.

2- Deze wijk verbinden met het hart van Ukkel en met name het terrein van BBP 66 en het

Horzelplein, wat een nieuwe polariteit zal worden binnen de sector, maar ook met het centrum

van Linkebeek

Dit gebeurt door het openbaarvervoernet te verbeteren, in het bijzonder wat de doorgangsfrequentie betreft.

Dat geldt ook voor de trein. Ook het netwerk voor actieve verplaatsingen moet verbeterd worden. Zo moet er

een Villo-station komen en moeten de wijken met elkaar verbonden worden door bestaande en geplande paden

(GemFR's, GFR's, fiets-GEN, …).

Er moet tevens van de gelegenheid gebruik gemaakt worden om de verbinding met de residentiële wijken ten

oosten te verbeteren.

25

3- Project voor een intermodaal knooppunt ter hoogte van het station Moensberg

De gemeente heeft een rol te spelen om de toegankelijkheid van stations te verbeteren, in het bijzonder voor

fietsers en voetgangers, en om ervoor te zorgen dat de stations hun plaats hebben in de omliggende wijken. Dit

kan gebeuren door de volgende maatregelen uit te voeren:

- Veilige en comfortabele paden voor fietsers en voetgangers aanleggen die correct aangegeven zijn;

- Systematisch afdoende tegen de weerselementen beschermde fietsenstallingen voorzien aan

weerszijden van het station;

- Nabijheidsinformatie leveren: liggingsplan, informatie over openbaar vervoer in de omgeving, enz. ;

- Desgevallend een parking aanleggen voor de GEN-reizigers en woonparkeren beschermen in de

omliggende straten.

- Tot slot bestaat het groenewegenproject van het BIM eruit langs de spoorwegen en dus buiten het

wegennet een route aan te leggen voor voetgangers en fietsers. Met dit project worden de GEN-

stopplaatsen ook toegankelijker via actieve verplaatsingen.

Bron: Gemeentelijk Mobiliteitsplan – Verslag fase 3: Actieplan – p. 132

Voorstellen per gebied (zie bijlage 3)

Een van de voornaamste hinderpalen voor de planning van de heraanleg is het sterke reliëf van het terrein. In

de aan te pakken perimeter lopen de hoogteverschillen op tot bijna 30 meter.

De hieronder bepaalde gebieden hernemen de gebieden die op de bovenstaande kaart zijn aangeduid. De

eerste elementen van de programmatie moeten een antwoord bieden aan de hierboven omschreven

doelstellingen. Gebieden 1 tot 6 zijn momenteel door het GBP ingekleurd als spoorweggebied.

Gebied 1

Nu de brug van de Lindenlaan is afgebroken ligt het terrein zo'n 7 meter lager dan de Horzelstraat maar is het

direct toegankelijk via een weg 300 m lager, dicht bij het kruispunt Horzel/Vleeskersen.

Dit maakt het mogelijk 2 parkeerniveaus te bouwen en/of productieactiviteiten en boven de grond (boven het

niveau van de Horzelstraat) een bouwprofiel van maximaal GLV+3 voor handel of productieactiviteiten op de

gelijkvloerse verdieping en woningen op de verdiepingen.

De heropgebouwde brug van de Lindenlaan laat langs de sporen geen plaats tussen gebied 1 en gebied 2 voor de

fietsroute langs de spoorlijn 124 ter hoogte van het station Moensberg.

Gebied 2

Langs de Horzelstraat, ten zuiden van de nieuwe brug, ligt in dit gebied een schakelstation van Infrabel (om elk

vertrekkend deel van de bovenleiding afzonderlijk te beschermen en de stroom evenwichtig te houden) en een

braakliggend terrein van ongeveer 3 000 m².

Dit terrein ligt ± 6 m lager dan de Horzelstraat. Op lange termijn is er plaats voor 2 parkeerverdiepingen

(eventueel bovenop de parking die gepland is aan stopplaats Moensberg in gebied 3) en/of productieactiviteiten

en boven de grond een bouwprofiel van GLV+3+achteruitbouwstrook of maximaal GLV+4, ingekleurd als

huisvesting.

Gebied 3

De parking van de nieuwe stopplaats Moensberg (ongeveer 83 plaatsen + fietsenstalling) is in dit gebied gepland

door Infrabel, ten noorden van lijn 26. De hoofdingang tot de perrons van lijnen 26 en 124 bevindt zich in dit

gebied, dat door de strategische ligging een werkelijk wijkcentrum zou kunnen worden.

Daarom kan er op middellange of lange termijn boven de parking van stopplaats Moensberg een structurerende

openbare ruimte komen die enerzijds toegang biedt tot de perrons, tot enkele buurtwinkels en tot gemengde

activiteiten en woningen op de verdiepingen. Dit alles met een gemengd bouwprofiel dat een combinatie biedt

van openbaar plein, bouwprofiel GLV+3+achteruitbouwstrook of maximaal GLV+4. Dit is gerechtvaardigd voor

gebieden 2 en 3 door hun ligging als geografisch en functioneel wijkcentrum met tevens een mooi uitzicht op het

Zennedal, voorbij de begraafplaats van Sint-Gillis.

Gebieden 4 en 5

Bestemd als huisvesting. Deze gebieden zouden van de spoorwegen kunnen gescheiden worden door een groene

ruimte met moestuinen, collectieve tuinen, een wijkcompost, die toegankelijk zijn via de helling naar lijn 124, via

2 voetgangerswegen die het huizenblok doorkruisen en via de Horzelstraat ter hoogte van bushalte "Horzel".

Gebied 4

Dit gebied ligt langs de Horzelstraat, ten zuiden van lijn 26 en ten westen van lijn 124 en zou ingekleurd kunnen

worden als woongebied. Het ligt tegenover een woongebied, namelijk de andere zijde van de Horzelstraat, waar

sociale woningen van de BGHM staan. Ten noorden van dit gebied zijn tevens twee groene toegangswegen voor

voetgangers voorzien vanaf de Horzelstraat in de richting van de perrons van lijnen 26 en 124. De stedelijkere

context van dit gebied, dat tegenover de stopplaats Moensberg ligt, op de kruising van 2 spoorlijnen in een

verder erg groen en bebost landschap, is eerder gunstig om in open bebouwing te bouwen (maximaal

bouwprofiel GLV+3) zodat men van de Horzelstraat een zicht heeft op de groene terreinen en taluds waar de 2

sporen elkaar kruisen. Deze open bebouwing beklemtoont de aanwezigheid van dit spoorknooppunt en van de

stopplaats Moensberg, maar ook de overgang naar de verschillende stedenbouw van de Horzelstraat, met zijn

eengezinshuizen in gesloten bebouwing.

Gebied 5

Dit gebied, ten westen van lijn 124, staat tegenover de eerste rijtjeshuizen bovenaan de Horzelstraat. Om goed

te passen bij deze typologie en bij deze bouwprofielen, die typisch zijn voor de overgang naar Linkebeek, zou dit

gebied bestemd kunnen worden voor eengezinshuizen in de rij met een bouwprofiel van maximaal GLV+2 met

inspringstroken, behalve het eerste perceel ten noorden van gebied 5, waar een gebouw met 3 gevels met

bouwprofiel GLV+3 de overgang zou kunnen maken tussen de appartementen van gebied 4 (GLV+3) en de huizen

van gebied 5 (GLV+2).

Er zou een openbare parking kunnen komen naast de bushalte op de plaats waar gebied 5 het smalste is. Op die

manier zouden de inwoners van het zuidelijke deel van de Horzelstraat, die zo smal is dat er maar weinig plaats is

om op de rijbaan te parkeren, over parkeerplaatsen beschikken. Voor de inwoners en de gebruikers van het

openbaar vervoer zou er ook een kleine groene ruimte kunnen aangelegd worden tussen de bushalte en het

spoortalud. Voetgangers zouden dan langs een gevarieerd landschap de spoorweg kunnen volgen van de

Horzelstraat ter hoogte van bushalte "Horzel" tot de perrons van stopplaats Moensberg.

26

Gebied 6

Dit gebied met beboste taluds biedt toegang (volgens de aanvraag tot SV voor het station Moensberg) tot de

perrons van lijnen 26 en 124 via een hellende voetgangersweg vanaf de Lindenlaan en de Kriekenputwijk. Via de

perrons kunnen de wijken Kriekenput en Homborch verbonden worden via een ononderbroken en rechtstreeks

voetpad naar de Brouwerijstraat in Linkebeek.

Gebied 7

Op dit groene gebied, dat grenst aan de perrons (op dezelfde hoogte als het perron van lijn 124), driehoek met een zijde van ongeveer 100 m gevormd door de 3 spoorlijnen, zou een openbaar parkje kunnen worden aangelegd dat toegankelijk is via de perrons, of een omheinde collectieve moestuinzone of gewoon een ontoegankelijke groene ruimte om de biodiversiteit zich te laten ontwikkelen en om de ecologische corridor langs de spoorlijnen te verlengen.

Gebieden 8, 9 en 10 (zie onderstaande illustratie)

Gebied 8

De BGHM bouwt momenteel op dit terrein een geheel van 45 sociale woningen met een bouwprofiel dat lijkt op

het bestaande. De nog vrije percelen ten westen van de Horzelstraat tussen dit gebied 8 en de grens met

Linkebeek moeten overeenkomen met Bijzonder Bestemmingsplan 46.

Gebied 9

Dit gemeentelijke terrein (zie onderstaande kaart) is in het GBP ingekleurd als typisch woongebied. Momenteel

wordt het gebruikt als parking en als hondenschool, maar er zou een woningproject kunnen komen dat de

dichtheid respecteert van de bebouwing in de Linkebeekstraat, alsook het Bijzonder Bestemmingsplan nr. 46 bis

waarin het ligt, met name BPA 46bis, getiteld "put van Calevoet-Moensberg".

Gebied 10

Het gaat om twee gemeentelijke terreinen (zie onderstaande kaart), volgens het GBP gelegen in groengebied en

in parkgebied en momenteel in gebruik als door de gemeente beheerde moestuinen en als gemeentelijke

visvijver die door een twintigtal vissers wordt gebruikt. Er loopt ook een beekje, de Linkebeek, die nu weinig

zichtbaar is. Deze twee terreinen zijn van

elkaar gescheiden en de visvijver,

ingesprongen ten opzichte van de straat,

is toegankelijk via een parking langs de

Linkebeekstraat.

Doordat deze wijk steeds dichter bebouwd wordt, wil de gemeente Ukkel nadenken over de toekomst van deze 2

terreinen, en heeft ze een subsidie-aanvraag ingediend bij het BIM om een studie te bestellen over hoe deze 2

terreinen opgewaardeerd kunnen worden. Daarbij gelden deze richtlijnen:

De moestuinen behouden, aangezien die erg druk gebruikt worden en er vraag naar bijkomende

moestuinen is in de wijk

De openbare parking die toegang geeft tot de visvijver behouden

De mogelijkheid bekijken om op het terrein van de visvijver een openbaar park aan te leggen, voor

iedereen toegankelijk, en met een nieuwe toegang langs de moestuinen dicht bij de spoorwegbrug

bovenaan de Linkebeekstraat. Nadenken over de functie van het hokje waar het Théâtre du Ratinet

tijdelijk in gehuisvest is. Op te merken dat het buurtcomité voorstander is van een collectief gebruik van

de ruimte dat gunstiger is voor de wijk dan louter het gebruik als visvijver.

De mogelijkheid bekijken om de visvijver de rol van natuurlijk stormbekken te laten spelen voor de

Linkebeek.

Alle actoren en verantwoordelijken voor de beek samenbrengen om beter te bepalen welke acties

ondernomen moeten worden om geen overstromingen meer te krijgen zoals in 2012. Ter herinnering:

deze rampzalige overstroming is hoofdzakelijk kunnen gebeuren doordat allerlei voorwerpen en afval

onvoorzichtig dicht bij de oevers van de beek waren achtergelaten, en door het wassende water zijn

meegesleurd. Daardoor is het rooster onderaan de Linkebeekstraat verstopt geraakt.

Het hydrologisch en landschappelijk belang bestuderen van de mogelijkheid

om de vijver te voeden door een waterwegje te graven (zie onderstaand

voorbeeld) voor het regenwater van de hoger gelegen toekomstige

vastgoedprojecten. Zo kan het regenwater afgeleid worden van het

bestaande rioolnet en kan het risico op overstromingen stroomafwaarts

worden beperkt. De gebieden die deze stadsrivier kunnen voeden, zijn

gebieden 1 tot 9, eventueel samen met het regenwater op de perrons van de

toekomstige stopplaats Moensberg. Volgens de mogelijkheden van het

terrein kan deze stadsrivier de vorm aannemen van een ondergronds kanaal

met helder water (geen afvalwater) of een echte beek die bij regen uitmondt in de visvijver.

8

27

Horzelwijk Context

Deze wijk ligt tussen twee GEN-stations en is morfologisch erg uiteenlopend. Er worden momenteel talrijke

projecten uitgewerkt, in het bijzonder voor de reconversie van voormalige industrieterreinen. De identiteit van

deze wijk is op dit moment moeilijk te lezen, en op het vlak van de mobiliteit staat er veel op het spel.

Uitdagingen

a) De openbare ruimten heraanleggen en transitruimtes beperken in het voordeel van gezellige

ruimtes

- Naar aanleiding van de bouwwerken voor BBP 66 de Gulden Kasteelstraat omvormen tot een stadslaan.

o Heraanleg van het kruispunt van het Horzelplein

o Rooibomen: opwaardering van het landschap en bestrijden van lawaaihinder door het drukke

verkeer op dit deel

o Opwaarderen van het uitzicht en de verlichting van de viaduct

o Heraanleg van de Drogenbossesteenweg

- De paden voor actieve verplaatsingen laten doorlopen en verbinden met de groene wandeling.

- Een openbaar plein aanleggen (verbonden met het terrein van BBP 66)

b) De Alsembergsesteenweg, zuidelijk deel (richting Drogenbos en Beersel)

- De binnenterreinen van de huizenblokken groener maken

- De bestaande mix behouden en versterken

o Handelaars of productieactiviteiten aanmoedigen om zich te vestigen op de gelijkvloerse

verdiepingen

- De renovatie aanmoedigen van oude gebouwen

c) Residentiële huizenblokken tussen de Stillelaan, de Calevoetstraat

- De binnenterreinen van de huizenblokken groener maken

- Het voetpad langs de noordgrens van de begraafplaats van Sint-Gillis renoveren en beter opnemen in het

net van voet- en fietspaden.

d) Het huizenblok met het industrieterrein langs spoorlijn 124 tussen de Gulden Kasteelstraat en de

Vleeskersenstraat

- Gemengd programma wordt momenteel uitgevoerd (BBP 66)

e) Maximaal toe te laten bouwprofielen in het gebied

Alsembergsesteenweg: GLV+2 tussen Horzel en het kruispunt met de Stillelaan

GLV+3 tussen het kruispunt met de Stillelaan en het nr. 1338

Voorbij dat punt: GLV+2, ook voor het terrein van het OCMW,

uitgezonderd La Roseraie

f) Waterbeheer

- De Geleytsbeek verder herstellen, zie in dat verband de kaart met initiatieven van de gemeente op de

gemeentelijke website (deze pagina is nog niet beschikbaar in het Nederlands):

http://www.ukkel.be/fr/services-communaux/environnement/eau/maillage-bleu

- Binnen de perimeter van het richtschema worden momenteel 2 projecten geanalyseerd, met name de

restauratie van de Geleytsbeek binnen het domein van het Papenkasteel en het aanleggen van een

regentuin op de Sint-Jobsesteenweg, waarvoor 2 infofiches beschikbaar zijn op de bovenstaande

website.

- Zoals eerder aangehaald, moet er bij toekomstige aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen

betreffende terreinen dicht bij of grenzend aan de Geleytsbeek voor gezorgd worden dat regenwater,

bronwater en afvloeiend water van deze projecten eerst in de beek terechtkomt en daarna pas

afgevoerd wordt. Het waterpeil van de beek is op dit moment vaak te laag.

28

Wijk Calevoet-Station

1- Context

Het terrein van het station van Calevoet en de onmiddellijk omgeving ervan is een sleutelelement voor de

ontwikkeling van dit deel van het grondgebied van de gemeente. Er worden projecten uitgewerkt die de

identiteit van de stationsomgeving grondig zullen wijzigen.

Na de thematische stand van zaken zijn er belangrijke uitdagingen geformuleerd op het vlak van mobiliteit en het

opnieuw toe-eigenen van de openbare ruimte.

Bron: Google Maps

2- Uitdagingen

a. De huidige stedelijke breuk verzachten tussen de twee zijden van het station door de openbare

ruimte op te waarderen en gezelliger te maken, waardoor bestaande handelszaken kunnen

opbloeien en sociale controle verzekerd is (zie plan - bijlage 2, pagina 33)

o Een functioneel verband terugvinden en een visueel perspectief tussen de twee door de spoorweg

gescheiden buurten door het landschap opnieuw aan te leggen en de voetgangers- en

fietsersoversteekplaatsen anders te organiseren. Spoorwegovergangen aanleggen die zo efficiënt en

aangenaam mogelijk zijn voor alle soorten publiek: treingebruikers, personen met beperkte

mobiliteit, fietsers, wandelaars en omwonenden, bij voorkeur via een loopbrug met lift.

o Voor het station en aan het kruispunt Alsemberg/Engeland/Wagen/Oude Dieweg en Dieweg de

openbare ruimte verbeteren door een grotere oppervlakte uit te trekken voor

voetgangersactiviteiten en terrassen. De nieuwe Wagenstraat en de Oude Dieweg (ten opzichte van

de Dieweg een secundaire weg) zouden kunnen omgevormd worden tot woongebied waar de auto

geen voorrang heeft maar waar toch parkeerplaatsen behouden blijven.

Zo zou er een ruim trottoir kunnen komen, waar twee mooie terrassen voor de 2 bestaande cafés

gebruik van zouden kunnen maken. Deze aanleg vereist echter dat het ontwerp van de Wagenstraat

(het deel langs het station Calevoet) uitgevoerd wordt, zodat de halve draai van de bus verplaatst

kan worden naar de nieuw aan te leggen rotonde. In deze perimeter zou de maximumsnelheid 30

km/u moeten bedragen. Deze nieuwe aanleg, die gunstiger is voor "zachte" verplaatsingen, zal de

fietsers ook meer op hun gemak stellen en biedt hen een alternatief voor de tunnel die onder het

station van Calevoet loopt, zodat de GFR niet onderbroken wordt. Fietsers die dat wensen, kunnen

de Engelandstraat nemen, tussen het autoverkeer, om zo de GFR via de groene wandeling te

vervolgen.

o Heraanleg van het landschap ter hoogte van het station van Calevoet van het hogere deel van de

Alsembergsesteenweg en van de Van Ophemstraat, met ontwikkeling van parkeercapaciteit langs

het stationsperron, met behoud aan de voet daarvan van een groenscherm om te voorkomen dat de

gebruikers van de gebouwen aan de straatzijde rechtstreeks uitkijken op de sporen, en zodat de

ecologische corridor doorloopt via de directe spooromgeving. Deze aanleg laat ook een betere

voetgangersverbinding toe tussen de wijk rond de Van Ophemstraat, die in volle bloei is, en het

Calevoetstation. Deze aanleg kan verlengd worden via een voetgangerswandeling en/of een

fietsroute langs het spoortalud tot aan het pad dat vertrekt van de Stallestraat en langs het openbaar

containerpark loopt.

o Langs de Alsembergsesteenweg fiets- en voetgangersverkeer voorzien door privé-eigendommen,

overeenkomstig de bepalingen daartoe die al in bepaalde stedenbouwkundige vergunningen zijn

vastgelegd.

o Project voor een intermodaal knooppunt ter hoogte van het station Calevoet (opdracht voor de

NMBS) - Bron: Gemeentelijk Mobiliteitsplan

De gemeente heeft een rol te spelen om de toegankelijkheid van de stations te verbeteren, in het

bijzonder voor fietsers en voetgangers, en om de stations beter in de omliggende wijken te

integreren. Dit kan gebeuren door: de volgende maatregelen te nemen:

Veilige en comfortabele paden voor fietsers en voetgangers aanleggen die correct

aangegeven zijn;

Systematisch afdoende tegen de weerselementen beschermde fietsenstallingen voorzien

aan weerszijden van het station;

Nabijheidsinformatie leveren: liggingsplan, informatie over openbaar vervoer in de

omgeving, enz. ;

Een parking aanleggen die voorbehouden is aan de gebruiker van het GEN en het behoud

van het woonparkeren in de omliggende straten (invoeren van een blauwe zone rond het

station van Calevoet om het woonparkeren te beschermen).

29

b. In het verlengde van de bestaande Wagenstraat een verbinding aanleggen voor voetgangers en

fietsers tussen de Stallestraat en het station van Calevoet (zelfs indien het project van de MIVB

hier niet uitgevoerd wordt), en een link tot stand brengen voor voetgangers en fietsers aan

weerszijden van de sporen tussen de Egide Van Ophemstraat en de Alsembergsesteenweg in het

verlengde van de Haanstraat

c. De bestemming van het perceel op de Alsembergsesteenweg nr. 1091 herbekijken (zie gebied 11,

kaart p. 18)

Voor dit perceel is onlangs een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd voor het bouwen van sociale

woningen en middenklassewoningen (maar niet uitgevoerd door een bezwaarschrift bij de Raad van State). Voor

dit terrein stelt zich het probleem van het behoud van gebieden voor openbare voorzieningen, overeenkomstig

de bestemming in het GBP, zodat er bijvoorbeeld een school kan komen, een kinderdagverblijf of andere

voorzieningen die kunnen voldoen aan de noden van de toenemende bevolking in de wijk.

d. Nadenken over de toekomst van het terrein van de Home Brugmann en de oude speeltuin van

Brussel (zie ook p..19)

Het eerste terrein, een perceel van ongeveer 10 000 m², is in het GBP ingekleurd als typisch woongebied.

Het OCMW van Ukkel, dat eigenaar is van het perceel van de Home Brugmann, zou dit terrein moeten verkopen

eenmaal het tehuis in een van de komende jaren verhuist.

Het tweede, een perceel van ongeveer 15 000 m², ligt daarentegen in een groot sterk gemengd gebied van het

GBP.

Voor deze voormalige speeltuin is een verkavelingsvergunning (VV 534) aangevraagd om 180 woningen te

bouwen, alsook 2 stedenbouwkundige vergunningen, de ene voor een voedingswinkel met belendend

opleidingscentrum, de andere voor een cultureel centrum (Candelaershuys) en kantoren.

e. Maximaal toe te laten bouwprofielen in het gebied

Egide Van Ophemstraat herstructurering van de openbare ruimte met bij het station horende parking

GLV+3+inspringstrook (uitzonderlijk GLV+4) voor de uitbreiding van

verkavelingsvergunning 471bis (zie hierboven, lopende aanvraag tot

verkavelingsvergunning VV534)

GLV+2+D voor het gedeelte tussen het kruispunt met de Vergeet-mij-

nietjesstraat en het kruispunt met de Stallestraat.

Stallestraat GLV+3

Schlumbergersite: behoud van de aanzienlijke groene ruimte in de inspringstrook

Guillaume Herinckxlaan: GLV+2+D

Alsembergsesteenweg: GLV+2 tussen Horzel en begin van de Egide Van Ophemstraat en, op het talud,

GLV+1+inspringstrook met bedoeling de groene openingen te behouden

30

BESLUIT

Het geanalyseerde grondgebied vormt een mozaïek van verschillende

terreinen en huizenblokken die elk hun eigen ligging en eigenschappen

hebben en daardoor bijzondere en precieze aandacht verdienen.

De algemene ontwikkeling botst niet overal op dezelfde problemen, zelfs al

zal de impact ervan te voelen zijn voor de hele bevolking,

De studie toont aan dat deze ontwikkeling tot een hogere levenskwaliteit kan

leiden voor de huidige en toekomstige bewoners, vooral voor wat de

bekommernissen betreft inzake milieu, mobiliteit, voorzieningen en openbare

ruimte. Deze moeten immers prioritair door de gemeente aangepakt worden

naarmate deze buurten groeien.

De effecten van de ontwikkeling van de geanalyseerde sector zullen

daarentegen aangepakt worden naargelang de projecten die moeten zullen

voldoen aan de doelstellingen van dit schema.

De studie moet worden voortgezet op een fijnere schaal, in samenwerking

met diverse diensten van het gemeentebestuur, van het gewest (in het

bijzonder Brussel Stedelijke Ontwikkeling - het voormalige Bestuur

Ruimtelijke Ordening en Huisvesting - , de facilitator Duurzame Wijk, …),

intercommunales zoals Vivaqua en Hydrobru en de actoren op het terrein,

zoals de inwoners en het verenigingsleven.

31

BIJLAGE 1 / KAART OPENBARE EN GROENE RUIMTEN - WATERBEHEER

32

BIJLAGE 2 / KAART ACTIEVE (OF ZACHTE) MOBILITEIT

33

BIJLAGE 3 / WIJK MOENSBERG – INPLANTING PER GEBIED

CHEMINS PIETONS

ESPACE PUBLIC A CRÉER

(avec accès aux quais)

PARKING PUBLIC A CRÉER

ESPACE VERT A CRÉER

ZONE CONSTRUCTIBLE

(P/S A DEFINIR)

P

4

4

34

ANNEXE 4 / GARE DE CALEVOET – INTENTIONS

Intentieschema

Luchtfoto van de bestaande toestand NB: het boomscherm (1) is onlangs vervangen door een fietsenstalling voor de NMBS-reizigers

P

P

P

P

P

1

35

Het College van Burgemeester en Schepenen van Ukkel,

Armand DE DECKER, Burgemeester

Marc Cools

Boris DILLIÈS

Eric Sax

Joëlle Maison

Carine Gol-Lescot

Jonathan Biermann

Valentine DELWART

Catherine Roba-Rabier Schepenen

Gemeentebestuur Ukkel

Dienst Stedenbouw

Februari 2014