De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische...

36
De Belgische wijnbouw in cijfers

Transcript of De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische...

Page 1: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

De Belgische wijnbouw in cijfers

Page 2: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

2

Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en EnergieAlgemene Directie Economische InspectieVooruitgangstraat 50 1210 Brussel Ondernemingsnr.: 0314.595.348 https://economie.fgov.be

tel. 0800 120 33

facebook.com/SPFEco

@SPFEconomie

youtube.com/user/SPFEconomie

linkedin.com/company/fod-economie

Verantwoordelijke uitgever: Wim Van Poucke Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel

Internetversie

148-18

De opdracht van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie bestaat erin om de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. In het kader van die opdracht publiceert de Algemene Directie Economische Inspectie deze brochure over de Belgische wijn-bouwsector.

Page 3: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

3

De Belgische wijnbouw in cijfers

Oogst- en erkenningsjaar

2017

Page 4: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

4

InhoudInleiding ......................................................................................................................................................................................................................................................................... 7

1. Areaalenproductie ................................................................................................................................................................................................................ 8

1.1. De Belgische wijnbouw van 2006 tot 2017 ................................................................................................................8

1.2. Belgische productie in 2017: verdeling per kleur en type ..................................................................9

1.3. Productieverdeling per gewest ....................................................................................................................................................10

1.4. Verdeling per provincie .................................................................................................................................................................................12

1.5. Areaal in 2017 in België ............................................................................................................................................................................13

1.6. Productie in 2017 in België ..................................................................................................................................................................14

1.7. Populairste wijndruivenrassen, in hectare .................................................................................................................15

1.8. Populairste wijndruivenrassen qua opbrengst in liter ...........................................................................18

1.9. Volledige lijst van in België aangeplante wijndruivenrassen ......................................................20

1.10. Verdeling van de wijndomeinen per oppervlakte voor België ............................................22

1.11. Verdeling van de wijndomeinen per opbrengst voor België ..................................................23

2. Kwaliteitsgarantie:debeschermdebenamingen .......................................................................................................... 24

2.1. Erkenningen ......................................................................................................................................................................................................................25

2.2. Verdeling over de twee gewesten per beschermde benaming ..........................................28

2.3. Erkende wijnen per oogstjaar in 2017 ..............................................................................................................................30

2.4. In 2017 erkende wijnen per type .............................................................................................................................................31

Nawoord ................................................................................................................................................................................................................................................................. 34

Page 5: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

5

Lijst van tabellenTabel1.AreaalperwijndruivenrasinBelgië........................................................................................................................................... 20

Tabel2.Erkenningenperwijndruivenras ..................................................................................................................................................... 26

Tabel3.In2017erkendewijnenperoogstjaar ................................................................................................................................. 30

Lijst van grafiekenGrafiek01.Wijnproductieen-areaalvan2006tot2017 ................................................................................................8Grafiek02.TotalewijnproductieinBelgiëperkleurentypein2017 ..........................................................9Grafiek03.TotalewijnproductieinVlaanderenperkleurentypein2017 .................................. 10Grafiek04.TotalewijnproductieinWalloniëperkleurentypein2017............................................ 11Grafiek05.Verdelingvandeproductieperprovincie .......................................................................................................... 12Grafiek06.TotaleoppervlaktevanwijngaardeninVlaanderenenWallonië perprovincie .................................................................................................................................................................................................................................................... 13Grafiek07.ProductieinVlaanderenenWalloniëperprovincie ....................................................................... 14Grafiek08.PopulairstewijndruivenrasseninBelgië ..............................................................................................................15Grafiek09.PopulairstewijndruivenrasseninVlaanderen ........................................................................................... 16Grafiek10.PopulairstewijndruivenrasseninWallonië .................................................................................................... 17Grafiek12.PopulairstewijndruivenrasseninVlaanderen ........................................................................................... 18Grafiek11.PopulairstewijndruivenrasseninBelgië .............................................................................................................. 18Grafiek13.PopulairstewijndruivenrasseninWallonië .................................................................................................... 19Grafiek14.AantalwijndomeinenpergrootteinBelgië .................................................................................................... 22Grafiek15.Aantalwijndomeinen,opgedeeldperliterproduct ......................................................................... 23Grafiek16.Beschermdebenamingen:erkendehoeveelhedeninVlaanderen .......................28Grafiek17.Beschermdebenamingen:erkendehoeveelhedeninWallonië ................................ 29Grafiek18.In2017erkendewijnenperkleurentypevoorVlaanderen ........................................... 31Grafiek19.In2017erkendewijnenperkleurentypevoorWallonië .................................................... 32

Grafiek20.In2017erkendewijnenperkleurentypevoorBelgië ............................................................. 33

Page 6: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn
Page 7: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

7

InleidingDe Economische Inspectie ziet toe op de correcte toepassing van de Europese regels inzake de productie van en handel in wijn, neemt deel aan de Vlaamse en Waalse er-kenningscommissies die instaan voor de toekenning van de beschermde benamingen en houdt toezicht op een aantal wijnwedstrijden.

In die functies verzamelt zij, met de hulp van de Universiteit Hasselt, sinds een aantal jaren de gegevens van het areaal en de geproduceerde en als beschermde benaming erkende hoeveelheden wijn van de Belgische wijnbouw.

Jaarlijks wordt na de oogst aan de wijnbouwers de vraag gericht om een formulier “oog-staangifte” ingevuld terug te sturen. De in te vullen velden op dat formulier zijn de aan-geplante oppervlakte per wijndruivenras, de in het volgende jaar geplande aanplant, de initiële productie per wijndruivenras met, voor zover reeds gekend, de opgave van de uiteindelijke bestemming (al of niet mousserend) en de elders aangekochte hoeveelhe-den wijn, druiven of druivenmost.

Voor de gegevens over de erkenningen als beschermde benaming wordt beroep ge-daan op de formulieren die hiertoe aan de betrokken regionale overheden door de aanvrager moeten worden overgemaakt.

Sinds de oogstaangifte 2017 werd voor de verwerking van die gegevens een toepassing gecreëerd die toelaat om daarop relatief eenvoudig verschillende filters toe te passen.

Omdat het onmogelijk bleek om de gegevens van vorige jaren in de database te inte-greren, heeft deze brochure dus, op één grafiek na, enkel betrekking op de toestand in 2017.

De opzet van deze brochure is om gedetailleerde gegevens te verstrekken over o.a.

• grootte en plaats van aanplant (gewest, provincie) van de verschillende wijn-druivenrassen en hun aandeel in de totale productie;

• de omvang en verdeling per regio (gewest, provincie) van de productie;

• de hoeveelheden waarvoor een beschermde benaming werd aangevraagd en ver-kregen, met verdeling per wijndruivenras (eventueel assemblage) en productiejaar;

• enz.

In de komende jaren bestaat de mogelijkheid om vergelijkende tabellen over verschil-lende jaren heen op te stellen.

Page 8: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

8

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

72.0

00 h

a

76.0

00 h

a

92.0

00 h

a

94.0

00 h

a

119.

000

ha

131.

000

ha

153.

000

ha

175.

000

ha

192.

000

ha

221.

000

ha

259.

000

ha

343.

000

ha

220.

556

l.

202.

005

l.

202.

346

l.

267.

835

l.

470.

569

l.

539.

550

l.

299.

191

l.

553.

367

l. 702.

813

l.

1.02

5.49

9 l.

754.

230

l.

946.

960

l.

Initiële productie

Totale oppervlakte

Trend initiële productie

1. Areaal en productie1.1. De Belgische wijnbouw van 2006 tot 2017Uit grafiek 1 blijkt dat de Belgische wijnbouw de laatste 10 jaar een forse groei kende. De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou-wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector.

De verwachtingen zijn dat die groei zich ook de komende jaren voortzet.

Op basis van de door de wijnbouwers verstrekte prognoses zou de groei van de aange-

plante oppervlakte in 2018 opnieuw 10 % bedragen.

Bron: FOD Economie.

Grafiek

01. Wijnproductie en -areaal van 2006 tot 2017

Page 9: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

9

1.2. Belgische productie in 2017: verdeling per kleur en typeOndanks het vriesweer in april, dat voor een aantal wijnbouwers een serieuze minder-opbrengst betekende, stellen we toch een productiegroei vast van meer dan 25% ten opzichte van 2016. De totale productie bedroeg aldus 946.960 liter in 2017.

Die groei is grotendeels toe te schrijven aan de belangrijke uitbreiding van het aange-plante areaal tijdens de laatste jaren.

In 2016 waren de omstandigheden evenmin ideaal. Ter vergelijking, in 2015, een jaar waar ‘alles meezat’, bedroeg de oogst meer dan 1 miljoen liter.

Grafiek 2 geeft de Belgische productie weer, onderverdeeld per kleur (rood, wit en rosé) en al of niet mousserend.

Hierbij moet worden opgemerkt dat het onderscheid tussen al of niet mousserende wijn gebaseerd is op de intentieverklaring van de wijnbouwers zoals opgegeven in hun oogstaangifte en niet op de effectieve productie.

Grafiek

02. Totale wijnproductie in België per kleur en type in 2017

(In liter)

Mousserend

399.483

Wit

361.310

Rood

149.620

Rosé

36.547

Bron: FOD Economie.

Graphique 2. Production totale de vin en Belgique en 2017 par couleur et type

Page 10: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

10

1.3. Productieverdeling per gewest De onderverdeling over de 2 gewesten is weergegeven in de grafieken 3 en 4.

Grafiek

03. Totale wijnproductie in Vlaanderen per kleur en type in 2017

(In liter)

Bron: FOD Economie.

Mousserend

127.972

Wit

247.943

Rood

84.286

Rosé

17.907

Page 11: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

11

Grafiek

04. Totale wijnproductie in Wallonië per kleur en type in 2017

(In liter)

Bron: FOD Economie.

Het meest in het oog springend in de grafieken is dat “wit” in Vlaanderen en “mousse-rend” in Wallonië telkens meer dan de helft van de productie uitmaakt.

Mousserend

271.511

Wit

113.367

Rood

65.334

Rosé

18.640

Graphique 4. Production totale de vin en Wallonie en 2017 par couleur et type

Page 12: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

12

1.4. Verdeling per provincieLimburg en Vlaams-Brabant in Vlaanderen en Namen en Henegouwen in Wallonië zijn de belangrijkste wijn producerende provincies van het land.

Die 4 provincies nemen driekwart van de nationale productie voor hun rekening.

ANTWERPEN

LIMBURGOOST-

VLAANDERENWEST-

VLAANDEREN

VL A AMSGEWES T

2.900

197.031

33.382

184.062

189.039

37.242

36.45198.806

42.640

125.407

Grafiek

05. Verdeling van de productie per provincie

(In liter)

Graphique 5. Répartition de la production par province

Bron: FOD Economie.

W A L L O N I Ë

LUXEMBURG

NAMEN

LUIKHENEGOUWEN

WAALS- BRABANT

VLAAMS- BRABANT

BRUSSEL

Page 13: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

13

1.5. Areaal in 2017 in België

Totale oppervlakte in België: 347,87 ha

In Wallonië: 130,52 ha

In Vlaanderen: 217,35 ha

ANTWERPEN

LIMBURGOOST-

VLAANDERENWEST-

VLAANDEREN

VL A AMSGEWES T

1,81

39,42

18,60

87,85

49,53

18,25

25,2639,76

21,51

45,88

Grafiek

06. Totale oppervlakte van wijn-gaarden in Vlaanderen en Wallonië per provincie

In hectare.

Graphique 6. Superficie totale de vignobles en Belgique

LUIK

W A L L O N I Ë

HENEGOUWEN

NAMEN

WAALS- BRABANT

BRUSSEL

LUIK

LUXEMBURG

Bron: FOD Economie.

VLAAMS- BRABANT

Page 14: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

14

1.6. Productie in 2017 in België.

Productie

In Wallonië: 468.852 literIn Vlaanderen: 478.108 liter

ANTWERPEN

LIMBURGOOST-

VLAANDERENWEST-

VLAANDEREN

VL A AMSGEWES T

2.900

197.031

33.382

184.062

189.039

37.242

36.45198.806

42.640

125.407

Grafiek

07. Productie in Vlaanderen en Wallonië per provincie

In liter.

Bron: FOD Economie.

In Vlaanderen staat dus 62,5 % van het areaal terwijl qua opbrengst Vlaanderen 50,5 % voor zijn rekening neemt.

Mogelijke verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat het aandeel mousserende wijn in Wallonië (58 %) beduidend hoger ligt dan in Vlaanderen (27 %) waarbij een hogere ge-middelde opbrengst per hectare minder invloed heeft op de kwaliteit van mousserende wijn.

Graphique 7. Production en Flandre et en Wallonie en 2017, par province

W A L L O N I Ë

HENEGOUWEN

BRUSSEL VLAAMS- BRABANT

WAALS- BRABANT

NAMEN

LUIK

LUXEMBURG

Page 15: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

15

1.7. Populairste wijndruivenrassen, in hectareHet is duidelijk dat de klassieke wijndruivenrassen het

leeuwendeel uitmaken van het Belgische druivenare-aal. Toch is het opvallend dat 4 wijndruivenrassen

in de top 12 zogenaamde resistente rassen zijn (Johanniter, Regent, Solaris en Pinotin).Een onderverdeling over de 2 gewesten maakt bovendien duidelijk dat boven en onder de taalgrens de houding tegenover de “resistente druivenrassen” enigszins verschillend is:De toekomst zal uitwijzen of de Belgische wijn-

bouwer het aandeel van de “resistente druiven-rassen” verder zal uitbreiden of zal vasthouden

aan de klassieke rassen.

Chardonnay 121,36 Pinot noir 40,15 Pinot gris 21,63 Auxerrois 20,07 Johanniter 13,15 Pinot blanc 12,21 Regent 11,15 Solaris 9,40 Müller-Thurgau 6,92 Dornfelder 6,73 Pinotin 5,56 Pinot meunier 5,52

Grafiek

08. Populairste wijndruivenras-sen in België

In hectare.

Bron: FOD Economie.

Graphique 8. Cépages les plus populaires en Belgique

Page 16: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

16

Grafiek

09. Populairste wijndruivenras-sen in Vlaanderen

In hectare.

Chardonnay 74,05 Pinot noir 26,24 Pinot gris 18,28 Auxerrois 15,40 Pinot blanc 10,07 Regent 5,59 Johanniter 5,28 Müller-Thurgau 5,16 Riesling 4,97 Kerner 4,06 Dornfelder 3,99 Pinot meunier 3,42

Bron: FOD Economie.

Graphique 9. Cépages les plus populaires en Flandre

Page 17: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

17

Bron: FOD Economie.

Terwijl in de top 12 van Vlaanderen 2 “resistente wijndruivenrassen” voorkomen zijn er dat in de top 12 van Wallonië 7.

Pinot noir 26,24

Müller-Thurgau 5,16

Dornfelder 3,99 Pinot meunier 3,42

Grafiek

10. Populairste wijndruivenras-sen in Wallonië

In hectare.

Chardonnay 47,31 Pinot noir 13,91 Johanniter 7,87 Solaris 6,60 Regent 5,56 Pinotin 4,87 Auxerrois 4,67 Pinot gris 3,35 Cabernet cortis 2,96 Dornfelder 2,75 Souvignier gris 2,52 Muscaris 2,43

Graphique 10. Cépages les plus populaires en Wallonie

Page 18: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

18

1.8. Populairste wijndruivenrassen qua opbrengst in liter

Bron: FOD Economie.

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

Chardo

nnay

Chardo

nnay

Pinot m

eunie

r Pino

t noir

Pinot n

oir

Pinot g

ris

Johann

iter

Dornfeld

er

Solar

is

Auxerr

ois

Pinot b

lanc

Regen

t

Pinotin

020.00040.00060.00080.000

100.000120.000140.000160.000

Grafiek

12. Populairste wijndruivenras-sen in Vlaanderen

In liter.

Chardo

nnay

Pinot n

oir

Pinot g

ris

Assembla

ge

Johann

iter

Dornfeld

er

Kerner

Auxerr

ois

Pinot b

lanc

Regen

t

Chardo

nnay

Pinot m

eunie

r*...

Müller-

Thurga

u Orte

ga

Grafiek

11. Populairste wijndruivenras-sen in België

In liter.

* Chardonnay Pinot meunier Pinot noir.

Graphique 11. Cépages les plus populaires en Belgique

Graphique 12. Cépages les plus populaires en Flandre

Page 19: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

19

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

Chardo

nnay

Pinot n

oir

Pinot g

risSo

laris

Johann

iter

Dornfeld

er

Bronner

Auxerr

ois

Pinotin

Regen

t

Chardo

nnay

Pinot m

eunie

r*...

Acolon

Grafiek

13. Populairste wijndruivenras-sen in Wallonië

In liter.

* Chardonnay Pinot meunier Pinot noir.Bron: FOD Economie.

Graphique 13. Cépages les plus populaires en Wallonie

Page 20: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

20

1.9. Volledige lijst van in België aangeplante wijndruivenrassenHet aantal in België aangeplante wijndruivenrassen bedraagt meer dan 85.

Tabel 1. Areaal per wijndruivenras in BelgiëIn hectare.

Wijndruivenras Oppervlakte Wijndruivenras Oppervlakte

Chardonnay 121,36 Lemberger 0,72Pinot noir 40,15 Ortega 0,69Pinot gris 21,63 Merzling 0,57Auxerrois 20,07 Sauvignon gris 0,54Johanniter 13,15 Sauvignon blanc 0,48Pinot blanc 12,21 Alvarinho 0,46Regent 11,15 Muscat 0,45Solaris 9,4 Cabertin 0,4Müller-Thurgau 6,92 VB-91-26-29 PIWI 0,36Dornfelder 6,73 Cabernet sauvignon 0,36Pinotin 5,56 Schönburger 0,29Pinot meunier 5,52 Roland 0,27Cabernet cortis 5,4 Reichensteiner 0,25Riesling 5 Pinot noir précoce 0,2Cabernet dorsa 4,73 Reberger 0,19Rondo 4,14 Würzer 0,18Kerner 4,06 VB 32-7 PIWI 0,18Souvignier gris 3,95 CAL 6-04-PIWI 0,18Muscaris 3,86 Rinot 0,17Acolon 3,37 Neûr péry 0,15Bronner 2,95 Blanc péry 0,15Cabernet noir 1,74 Monarch 0,15Phoenix 1,7 Marechal foch 0,14Gamaret 1,67 Sylvaner 0,14Cabernet jura 1,65 Riesel 0,13Muscat bleu 1,51 Chenestre 0,12

Page 21: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

21

Wijndruivenras Oppervlakte Wijndruivenras OppervlakteCabernet blanc 1,48 Petit meslier 0,12Cabaret noir 1,46 Seyval blanc 0,11Cabernet cantor 1,41 Onbekend 0,11Gamay 1,35 Syrah 0,1Merlot 1,31 Wixhou 0,1Siegerrebe 1,11 Calandro 0,1Sirius 1,1 Viognier 0,08Cabernet dorio 1,07 Kernling 0,07Helios 1,05 Garanoir 0,07Bianca 1,03 Brachetto 0,06Zweigelt 1 Busuioaca 0,06Bacchus 0,92 Cabernet franc 0,05Gewürztraminer 0,91 Saint laurent 0,03Leon millot 0,86 Cabernet cubin 0,03Grüner veltliner 0,86 Cabernet mitos 0,03Tempranillo 0,83 Dakapo 0,02Chenin 0,76 Nebbiolo 0,01Optima 0,74

Bron: FOD Economie.

Page 22: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

22

1.10. Verdeling van de wijndomeinen per oppervlakte voor België

De helft van de Belgische wijndomeinen, geregistreerd in de database van Economische Zaken, heeft een beplant areaal van minder dan 1 hectare.

De gemiddelde beplante oppervlakte voor die groep is 0,41 hectare.

De gemiddelde beplante oppervlakte voor de groep van 10 ha en meer is 15 hectare..

9

Grafiek

14. Aantal wijndomeinen per grootte in België

Aantal domeinen, op basis van het aantal hectare.

23

33

63

0-1 ha

1-3 ha

3-10 ha

+ 10 ha

Bron: FOD Economie.

Graphique 14. Nombre de domaines viticoles selon la taille en Belgique

Page 23: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

23

1.11. Verdeling van de wijndomeinen per opbrengst voor België

De gemiddelde oogst van de grootste wijnbouwbedrijven (+20.000 liter) bedraagt 46.000 liter.

De berekening van de gemiddelde opbrengst per hectare in België (946.960 liter/347,87 ha = 27 l/ha) is voorlopig weinig significant, gelet op het belangrijke aandeel van jonge aanplant.

Grafiek

15. Aantal wijndomeinen, opgedeeld per liter product

In liter.

0-1.000 l

1.000 - 5.000 l

5.000 - 20.000 l

+ 20.000 l

Bron: FOD Economie.

15

13

44

56

Graphique 15. Nombre de domaines viticoles par litre produit

Page 24: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

24

2. Kwaliteitsgarantie: de beschermde benamingen

Ondanks de te verwachten stijging van het areaal en de productie in de komende jaren zal Belgische wijn steeds een nicheproduct blijven voor de Belgische en, waarom niet, voor de internationale consument.

In verhouding tot de wereldproductie van rond de 250 miljoen hectoliter of zelfs de jaarlijkse wijnconsumptie in België van rond de 3 miljoen hectoliter, lijkt een productie van 10.000 hectoliter inderdaad verwaarloosbaar.

Het is dus evident dat de focus in de eerste plaats op kwaliteit moet gericht zijn.

Als basis voor de kwaliteitsgarantie formuleert de Europese wetgever onder meer het volgende: Het concept van kwaliteitswijn in de Gemeenschap is onder meer gebaseerd op de specifieke kenmerken die zijn toe te schrijven aan de geografische oorsprong van de wijn. Dergelijke wijn wordt ten behoeve van de consumenten geïdentificeerd met beschermde oorsprongsbenamingen (BOB) en geografische aanduidingen (BGA).

In principe zijn de eisen gesteld aan wijnen met een BOB hoger dan die aan wijnen met een BGA. Zo zijn zowel de natuurlijke als de menselijk factoren van het geografi-sche gebied bepalend voor de eigenschappen van wijnen met een BOB. Voor wijnen met een BGA volstaat het als de natuurlijke of de menselijke factoren bepalend zijn. De Europese wetgever heeft onder andere opgelegd dat voor BOB-wijnen 100 % van de gebruikte druiven uit het geografische gebied afkomstig moet zijn, voor BGA-wijn volstaat 85 %

Nochtans kan het productdossier, dat de productievoorwaarden en de eigenschappen van het eindproduct samenvat, ook aan BGA-wijnen hogere eisen stellen. Zo moeten de druiven voor wijnen met een BGA (Vlaamse landwijn en Vin de pays des Jardins de Wallonie) voor 100 % afkomstig zijn uit het geografische gebied.

Page 25: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

25

In België werden tot op heden 10 beschermde benamingen erkend: 8 BOB’s (be-schermde oorsprongsbenaming) en 2 BGA’s (beschermde geografische aanduidingen):

• BOB Hagelandse wijn

• BOB Haspengouwse wijn

• BOB Heuvellandse wijn

• BOB Maasvallei Limburg (en vigueur depuis le 10 janvier 2018, donc aucun agrément en 2017)

• BOB Vlaamse Mousserende Kwaliteitswijn

• BOB Côtes de Sambre et Meuse

• BOB Crémant de Wallonie

• BOB Vin mousseux de qualité de Wallonie

• BGA Vlaamse landwijn

• BGA Vin de pays des Jardins de Wallonie

Enkel de BOB’s voor niet-mousserende wijnen hebben betrekking op een beperkt omlijnd geografisch gebied. De BOB’s voor mousserende wijnen en de BGA’s voor niet-mousserende wijnen hebben telkens betrekking op het volledige gewest.

Meer bijzonderheden vindt u op de websites van de Vlaamse en de Waalse overheid.

Niet enkel de geografische ligging van een wijndomein bepaalt of de geproduceerde wijnen in aanmerking kunnen komen voor een beschermde benaming, ook het voor de wijn gebruikte druivenras en de met het oog op het vrijwaren van de kwaliteit vast-gelegde maximale opbrengst is bepalend. De druivenrassen die toegelaten zijn voor de erkenning als beschermde benaming en de maximale opbrengsten worden in het desbetreffende productdossier opgesomd.

2.1. ErkenningenEr werd in 2017 in totaal 396.437,25 liter ter erkenning aangeboden aan de Vlaamse en Waalse erkenningscommissies. Hiervan werd uiteindelijk 386.263,25 liter erkend. Dat wil zeggen dat 97,5 % van de aangeboden wijn een erkenning verkreeg.

Van de erkende hoeveelheid had 280.150,25 liter betrekking op monocépagewijnen (wijnen gemaakt van één druivenras) en 106.113 liter op assemblages (wijnen gemaakt van meerdere druivenrassen) (zie tabel 2).

Page 26: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

26

Tabel 2. Erkenningen per wijndruivenrasIn liter.

Assemblage Aangevraagd ErkendAuxerrois Chardonnay Kerner 21.100 21.100

Auxerrois Chardonnay Pinot gris Sieger 12.397 12.397

Pinot blanc Pinot gris Pinot noir 10.500 10.500

Auxerrois Müller-Thurgau 8.810 8.810

Gamaret Garanoir 8.700 8.700

Chardonnay Pinot noir 7.392 7.392

Regent Rondo 5.500 5.500

Cabernet Blanc Johanniter Pinotin 5.400 5.400

Johanniter Souvignier gris Solaris 4.344 4.344

Cabertin Pinotin 3.880 3.880

Bronner Cabernet blanc Johanniter Pinotin Solaris 3.850 3.850

Auxerrois Chardonnay Kerner Pinot noir 3.510 3.510

Chardonnay Pinot blanc Pinot gris 2.850 2.850

Auxerrois Chardonnay Pinot gris 2.000 2.000

Bianca Solaris 1.100 1.100

Leon Millot Rondo Regent 1.080 1.080

Auxerrois Chardonnay 800 800Bacchus Chardonnay Kerner Pinot gris Rivaner Siegerrebe 800 800

Auxerrois Chardonnay Müller-Thurgau Pinot gris 600 600

Chardonnay Pinot gris 600 600Auxerrois Gewürztraminer Müller-Thurgau Pinot Gris 400 400

Gewürztraminer Muscat Sieger 320 320Bacchus Chardonnay Kerner Pinot gris Rivaner Siegerrebe 180 180

Dakapo Dornfelder Pinot noir précoce 460 0

Muscaris Sauvignon gris Solaris 914 0

Tussentotaal 107.487 106.113

Page 27: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

27

Monocépage Aangevraagd ErkendChardonnay 99.718,50 99.718,50

Pinot noir 48.954,75 47.454,75

Pinot gris 25.660 24.465

Dornfelder 17.780 17.400

Regent 18.649 16.399

Pinot blanc 16.220 16.220

Acolon 10.100 10.100

Müller-Thurgau 10.425 9.805

Johanniter 9.228 8.778

Pinotin 4.612 4.612

Cabernet jura 3.750 3.750

Solaris 5.355 3.330

Cabernet dorsa 2.990 2.990

Riesling 2.630 2.630

Cabernet noir 2.600 2.600

Auxerrois 2.580 2.580

Kerner 2.500 2.500

Cabernet cortis 2.180 2.180

Siegerrebe 718 718

Reberger 650 650

Bacchus 560 560

Lemberger 450 450

Ortega 260 260

Calandro 380 0

Tussentotaal 288.950,25 280.150,25

Algemeen totaal 396.437,25 386.263,25

Bron: FOD Economie.

Page 28: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

28

2.2. Verdeling over de twee gewesten per beschermde benaming

26.100

95.265

57.055

Hagelandse BOB

Haspengouwse BOB

Heuvellandse BOB

Vlaamse landwijn BGA

51.730

Grafiek

16. Beschermde benamingen: erkende hoeveelheden in Vlaanderen

In liter.

Vlaamse mousserende BOB

Totaal 248.512,25

Bron: FOD Economie.

18.362

Page 29: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

29

Grafiek

17. Beschermde benamingen: er-kende hoeveelheden in Wallonië

In liter.

32.475

83.598

7.703

13.975

Côtes de Sambre et Meuse AOP

Crémant de Wallonie AOP

Vin des Pays de Wallonie IGP

Vin mousseux de Qualité de Wallonie AOP

Bron: FOD Economie.

Graphique 17. Appellations protégées : quantités reconnues en Wallonie

Totaal 137.751

Page 30: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

30

2.3. Erkende wijnen per oogstjaar in 2017In 2017 werden wijnen erkend die geproduceerd werden in 2013, 2014, 2015 en 2016 (zie tabel 3).

Dat impliceert dat, om een duidelijk beeld te krijgen van de verhouding van wijnen met en zonder beschermde benaming per oogstjaar, men over de gegevens moet beschikken van meerdere opeenvolgende erkenningsjaren. Dat is op dit ogenblik nog niet het geval.

Tabel 3. In 2017 erkende wijnen per oogstjaarIn liter.

Oogstjaar Hoeveelheid Mousserend Rood Wit Rosé2013 17.989,75 17.989,75

2014 30.280,75 26.640,754 3.640

2015 188.122,75 72.474,75 51.940 63.708

2016 149.870,00 24.610 22.152 95.164 7.944

Totaal 386.263,25 Bron: FOD Economie.

Page 31: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

31

2.4. In 2017 erkende wijnen per type

Grafiek

18. In 2017 erkende wijnen per kleur en type voor Vlaanderen

In liter.

Bron: FOD Economie.

Rood

26.460

Rosé mousserend

13.780

Wit mousserend

81.486

Wit

126.337

Rosé

450

Totaal 248.512,25

Graphique 18. Vins agréés en 2017 en Flandre par couleur et type

Page 32: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

32

Grafiek

19. In 2017 erkende wijnen per kleur en type voor Wallonië

In liter.

Bron: FOD Economie.

Rood

51.272

Rosé mousserend

20.325

Wit mousserend

26.125

Wit

32.535

Rosé

7.494

Totaal 137.751

Graphique 19. Vins agréés en Wallonie en 2017 par couleur et type

Page 33: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

33

Grafiek

20. In 2017 erkende wijnen per kleur en type voor België

In liter.

Bron: FOD Economie.

.

Rood

77.732

Rosé mousserend

34.105

Wit mousserend

107.611

Wit

158.872

Rosé

7.944

Totaal 386.263,25

Page 34: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

34

NawoordDe opsteller van deze brochure koestert de hoop dat het hier gepresenteerde gedetail-leerde beeld van de huidige toestand van de Belgische wijnbouw een element kan zijn in de discussie over de manier waarop de kwaliteit en de authenticiteit van de Belgische wijn verder kan worden verhoogd, de twee fundamentele voorwaarden om het succes van de Belgisch wijnbouw te bestendigen en de economische rendabiliteit ervan te verzekeren.

Ten slotte wenst hij zijn dankbaarheid te uiten voor alle hulp die hij mocht ontvangen bij het opstellen van deze brochure, in de eerste plaats van de wijnbouwers, die spontaan hun productiegegevens ter beschikking stelden.

Brancheorganisaties in Vlaanderen en Wallonië

VzwBelgischeWijnbouwers

Monarkenweg 50

3050 Oud-Heverlee

+32 16 47 10 22

[email protected]

AssociationdesVigneronsdeWallonie

C/O Larsille Henri

Chaussée de Châtelet 42/B051

6060 Gilly

+32 473 79 92 65

[email protected]

Page 35: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn
Page 36: De Belgische wijnbouw...De vervijfvoudiging van het areaal en de productie bewijst dat de Belgische wijnbou wer gelooft in een mooie toekomst voor de sector. De verwachtingen zijn

La viticulture belge en chiffres