e. De archieven inAmsterdam

r

Samsom Alphen aan den Rijn

Op het omslag: Stadspublikatie van de goedkeuring door de burgemeesters vanAmsterdam van een akkoord tussen de Noordse en Oosterse Rederijen en decommissaris van het ballastkantoor betreffende diens inkomsten, gedateerd 17september 1716 (nr. 5021).De Noordse en Oosterse Rederijen zijn opgericht met het oog op de beveiligingter zee. Zij behartigden de belangen van de kooplieden en reders die voeren opScandinavië en het Oostzeegebied en waren het stadsbestuur behulpzaam bij hetuitvoeren van bepaalde reglementen. Genoemde commissaris had namens destad toezicht op de aanvoer van het zand dat als ballast voor de schepen diende.

Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaar-plaatsen in Nederland

I P. Brood, A.J.M. den Teuling, De archieven in Drenthe (1979), 142 blz.(ISBN 90 14 02880 6)

II De archieven in Gelderland (1979), 283 blz. (ISBN 90 14 02936 5)

III J.J.C. van Dijk, R.L. Koops, H. Uil, De archieven in Zeeland (1979), 177blz. (ISBN 90 14 02943 8)

IV De archieven in Noord-Brabant, samengesteld door de Kring van Archiva-rissen in Noord-Brabant (1980), 563 blz. (ISBN 9014 029446)

V J.F.J. van den Broek, O.A.M.W. Hartong, A.L. Hempenius, J. Meinema,De archieven in Groningen (1980), 216 blz. (ISBN 9014 02925 X)

VI H. de Beer, C. van Heel, W.A. Huijsmans, A.J. Mensema, De archievenin Overijssel (1980), 205 blz. (ISBN 90 14 03025 8)

VII De archieven in Noord-Holland (1981), 406 blz. (ISBN 90 14 03117 3)

VIII J.H. van den Hoek Ostende, P.H.J. van der Laan, E. Lievense-Pelser, Dearchieven in Amsterdam (1981), 222 blz. (ISBN 90 14 03118 1)

In voorbereiding:

IX De archieven in het Algemeen Rijksarchief (1982)

X De archieven in Zuid-Holland (1982)

XI De archieven in Utrecht (1982)

XII De archieven in Friesland (1983)

XIII De archieven in Limburg (1983)

DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM

OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN

VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE

ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND

uitgegeven onder auspiciën van deVereniging van Archivarissen in Nederland

redactie:

L.M.Th.L. Hustinx tF.C.J. KetelaarH.J.H.A.G. MetselaarsJ.J. TemminckH. Uil

DEEL VIII

DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM

DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM

with English summary

redactie:

J.H. van den Hoek OstendeP.H.J. van der LaanE. Lievense-Pelser

Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1981

Dit overzicht is bijgewerkt tot december 1980.

Copyright © 1981 Samsom Uitgeverij, The Netherlands.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrievalsystem, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical,photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom

Uitgeverij.

ISBN 90 14 03118 1

GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMSTERDAM

Adres Amsteldijk 67, 1074 HZ Amsterdam.Telefoon 020-763131.Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.45 -16.45 uur, zaterdag

9.00-12.15 uur.Faciliteiten leesapparaten voor microfiches en films, kopieerappa-

raten, apparatuur voor film- en diaprojectie;fotografisch atelier, collegezaaltje, koffiekamer.

N. B. Een gedeelte van de archieven berust in een van dehulpdepots, die 's zaterdags gesloten zijn.

7

jij / O lAmsterx jamr^^ / N o o r d e r N ^ - " \ H O L Y S L O O y / ~ ^ - V

/'/ F \ V polder \N/ Upolder' / ' \ ZUNDERDORP / / 1 Grote IJpolder | / / \ \ --^/Buikslotermeer s—"T^-^ /

/ ~~~~ | VJ R A N S D O R P ^ ^ / /

N . 7 / ' S p i e r i n g h o r n e r ^ ^ N b U ' , e ^ 0 ' d ^ ^ 6 v e ^ k e r \ \ / NIEUWENDAM < / V binnenpolder \SLOTERDIJK^° ' N N E N P O L 5? R ' —^ \ \ / \ /

N. \ Osdorperbinnenpolder / \ \ / \ \ ^ - - ^ l / \ \~ /y / \ \ \N- - —£>URGERDAfvr I /

^Osdorper / / / ff \ ) / A ^Tè \ / / ~ V " ^ \jdoornl /

/ ^ \ _ _ \ o S D O R P m ^ ^ ^ l o t e r b i n n e n - e ^ \ \ ' *V / U S S E L M E E R

'Lutkemeer \X / P ° ' ^ r / Middelveldse / \ , V ,' / p ° i d e r r \ / fy / \ _ < ^ s ° e i s e ; J r — - 1 x ^

'N / y B L O T E N / y Poij^\ , ,v gecombineerde polders / ^ - ^ V - * — , / >^/N\̂ %5~\ i'

x<Middelveldse / ^ 1 ^ - " " ^ \ / \ \ i N

N \ \ !

V Akerpolder VwATERGRAAFS / I

^ | BinnendUkse j N ^ M E E R / ^ ^ f f ^ v

\ Riekerpolder Jj Buitenvelderse ^J} ^ 7 ^ ^ x D I E M E N y I

A M S T E R D A M ^CTT -̂f j /) \ / \ ^/f Geannexeerde gemeenten /Rietwijker ' 'V S \ ^ \ (( en waterschappen / °°^lr | \ / Polder \ >y J

ƒ p o l d e r I r;1" )UDER N V \ \

_ _ _ „ d e „ } NIEUWER j AMSTEL | AMSTEL \ ^

vormgeving H . Veltman

8 9

INHOUD

Kaart 8

Woord vooraf 17

Inleiding 19

0 Algemeen 19

1 Archieven 191.1 Archieven en verzamelingen 191.2 Taak van de archivaris 201.3 Openbaarheid 22

2 Archiefvormende instellingen en functionarissen 232.1 Gemeentebestuur en -instellingen 232.2 Rechterlijke instellingen 232.3 Notarissen 252.4 Niet-overheidsinstellingen en -personen 262.5 Archieven buiten Amsterdam 27

3 Gebruik van het overzicht 293.1 Rangschikking van de gegevens 293.2 Toelichting op de gegevens per archief 29

Noten 30

A Archieven 331 Archieven van de overheid 331.1 Algemeen plaatselijk bestuur 33

– Burgemeesters 33– Vroedschap 35– Nieuw stedelijk bestuur 35– Raad 36– Raadscommissies van bijstand en van voorbereiding 37

a Bestuur en verkiezingen 37b Personeelszaken 37c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen 37d Openbare werken 37e Openbare orde en veiligheid 38f Economische zaken 38g Sociale zorg 39

11

h Gezondheidszorg 39i Onderwijs en cultuur 39

– Raadscommissies ad hoc 40a Bestuur en verkiezingen 40b Personeelszaken 40c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen 40d Openbare werken 41e Openbare orde en veiligheid 41f Economische zaken 42g Sociale zorg 43h Gezondheidszorg 43i Onderwijs, wetenschap en cultuur 43j Evenementen 44

– Burgemeester en wethouders 44– Burgemeester 44– Secretarie 44

a Bestuur 45b Personeelszaken 45c Bevolking 46d Financiën 46e Openbare werken 46f Openbare orde en veiligheid, defensie 46g Economische zaken 47h Sociale zorg 47i Gezondheidszorg 47j Onderwijs, wetenschap en cultuur 48

– Leden van het college van B. en W. en de raad 48– Instellingen ten behoeve van het personeel van de gemeente 49

a Algemeen 49b Ambtenaren 49c Werklieden 49d Personeel diensten en bedrijven 50

1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 51– Rechtspraak 51– Bevolking 52– Financiën 53– Openbare werken 54– Openbare orde en veiligheid, defensie 56- Economische zaken 58

a Handel 58b Vervoer 60c Nutsbedrijven 61

12

d Andere instellingen 61– Sociale zorg 62– Gezondheidszorg 64– Onderwijs, wetenschap en cultuur 66

a Onderwijs 66b Wetenschap 68c Cultuur 69

– Sport, recreatie en evenementen 701.4 Organen van stadsheerlijkheden en geannexeerde gemeenten 721.5 Organen van waterschappen 761.7 Organen van de centrale overheid 781.8 Organen van andere openbare lichamen 802 Niet-overheidsarchieven 812.1 Instellingen van economische aard 81

– Instellingen tot regulatie van het economisch leven 81– Bedrijfsleven 81

a Ambacht en industrie 811 Metaalindustrie 812 Scheepswerven en vliegtuigbouw 823 Bouwmaterialen 824 Houtverwerking 825 Drukkerijen 826 Textiel 837 Verfstoffen en drogerijen 838 Olie en zeep 839 Levens- en genotmiddelen 8410 Luxe artikelen 85

b Handel 851 Ondernemingen van allerlei aard 852 Opslag 873 Makelaardij en commissiehandel 884 Rederij 895 Teer 896 Exploitatie van onroerend goed 897 Levens- en genotmiddelen 908 IJzerwaren 919 Brandstof 9110 Textiel 9111 Papieren boeken 9212 Luxe artikelen 92

c Geldwezen 92d Verzekeringswezen 93

13

1 Ondernemingen van allerlei aard 932 Scheepvaartverzekeringen 943 Levensverzekeringen 944 Brandverzekeringen 95

e Administratiekantoren 95f Verkeer en vervoer 96g Nutsbedrijven 96h Pers 97i Horeca 97

– Landbouw en exploitatie bodemschatten 98a Veenderijen en boerderijen 98b Cultuurmaatschappijen 98

– Vrije beroepen 101a Advocaten 101b Apothekers 101c Architecten 102d Notarissen 102

2.2 Instellingen van sociale zorg 103– Armenzorg 103– Werklozenzorg 104– Zorg voor minderjarigen 105

a Instellingen van allerlei aard 105b Weeshuizen 106

– Bejaardenzorg 107a Bejaardentehuizen 107b Hofjes 108

1 Rooms-katholiek 1082 Protestants 1083 Hervormd 1084 Doopsgezind 1095 Luthers 109

– Maatschappelijk werk 109– Volkshuisvesting 110– Verstrekking van levensmiddelen, brandstof en kleding 111– Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden 112– Hulpverlening bij begrafenissen 112

2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 114

2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 117

2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur ... 118– Onderwijs 118– Wetenschap 119– Cultuur 120

14

a Instellingen van allerlei aard 120b Beeldende kunst 122c Toonkunst 122d Letterkunde 123e Theater 125f Bouwkunst 125

2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 126– Sport 126– Recreatie 127– Evenementen 129

a Tentoonstellingen 129b Evenementen in verband met het koningshuis 130c Diversen 131

2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 1352.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig le-

ven 136– Rooms-Katholieke kerk 136– Oud-Katholieke kerk 138– Nederlandse Hervormde kerk 138– Waals-Hervormde kerk 140– English Reformed church 140– Gereformeerde kerken 140– Remonstrantse broederschap 141– Doopsgezinde broederschap 141– Evangelisch-Lutherse kerk 144– Hersteld Evangelisch-Luthers kerkgenootschap 145– Andere christelijke geloofsgemeenschappen 145– Israëlitische kerkgenootschappen 146– Andere instellingen van godsdienstig leven 147

2.9 Huizen en heerlijkheden 1482.10 Families 1492.11 Personen 1563 Verzamelingen 160

B Bibliotheek en dokumentatieafdeling 163Historisch overzicht 163Inleiding 164Ontsluiting 165Acquisitie 165Algemene inlichtingen 166Persdokumentatie 167Audio-visuele afdeling 168

15

Catalogusapparaat 169Bijlage 1 Een selectie van de aanwezige dag- en weekbladen 172Bijlage 2 Een selectie van de aanwezige tijdschriften 173

C Historisch-topografische atlas 177Historie 177Samenstelling van de verzameling 177Berging en toegankelijkheid 181Speciale toegangen 183Literatuur 184

English summary 187

Index op persoonsnamen 193

Index op aardrijkskundige namen 199

Index op trefwoorden 203

16

WOORD VOORAF

Op het Amsterdamse gemeentearchief bestonden reeds vele jaren plannen omeen gids samen te stellen, waarin alle archieven en verzamelingen op overzichte-lijke wijze zouden worden opgenoemd. Een dergelijk overzicht was onontbeer-lijk gebleken voor een efficiënt gebruik van de archieven en collecties door me-dewerkers en bezoekers.

Toen de Algemene Rijksarchivaris, de heer mr. A.E.M. Ribberink, in 1975 deAmsterdamse gemeentearchivaris benaderde met de vraag of hij zou willen mee-werken aan provinciegewijs opgezette archievenoverzichten, werd hierop grif in-gegaan. Dit betekende immers een stimulans om het Amsterdamse plan ten uit-voer te brengen. Nadat ondergetekende een aanzet had gegeven, bleek al sneldat dit een project was, dat in teamverband diende aangevat te worden. Erwerd een redactiecommissie gevormd bestaande uit de heren mr. J.H. van denHoek Ostende, drs. P.H.J. van der Laan en mevrouw drs. E. Lievense-Pelserdie het voor u liggende werk tot stand brachten, bijgestaan door de heer drs.A.W. Gerlagh voor het gedeelte betreffende de historisch-topografische atlas ende heer W. Jagerman voor het hoofdstuk over de bibliotheek.

Uiteindelijk is het initiatief van het heer Ribberink overgenomen door de Vere-niging van Archivarissen in Nederland, onder wier auspiciën in 1945 een `Gidsvoor de archieven van gemeenten en waterschappen in Nederland' was uitgege-ven. Amsterdam beslaat in die gids slechts acht bladzijden. Dat het huidigeoverzicht zoveel omvangrijker is, ligt niet alleen aan de aanzienlijke aanwas vanarchieven, maar ook aan de royale opzet van de serie overzichten, waarin ruim-te werd gevonden voor een inleiding, toelichtingen en uitvoerige indices, terwijlook ruime aandacht aan de verzamelingen werd geschonken.

De landelijke redactiecommissie heeft besloten tot de uitgave van een apartoverzicht voor de archieven in Amsterdam, omdat anders het overzicht voor dearchieven in Noord-Holland te omvangrijk zou worden. Voor deze beslissing,voor de nuttige wenken en de prettige samenwerking dank ik hierbij de heer dr.F.C.J. Ketelaar, eindredacteur namens de zojuist genoemde commissie.

Moge de publikatie van dit werk het onderzoek in de archieven en verzamelin-gen van het Amsterdamse gemeentearchief bevorderen.

W.Chr. Pieterse,gemeentearchivaris van Amsterdam

17

18

INLEIDING

0 ALGEMEEN

Dit boek geeft een overzicht van de archieven en verzamelingen die be-rusten in het gemeentearchief van Amsterdam.Ten behoeve van de bruikbaarheid van deze gids volgen hier een aantalopmerkingen betreffende archieven en historische documentatie in hetalgemeen (§1), alsmede een kort overzicht van de instellingen en functio-narissen die in Amsterdam archief hebben gevormd en dit veelal nogdoen 02). Tenslotte wordt een toelichting gegeven op de gegevens die indit overzicht zijn opgenomen (§3).Voor meer uitvoerige achtergrondinformatie verwijzen wij naar debestaande literatuur.'

1 ARCHIEVEN

1.1 Archieven en verzamelingen

Het ligt voor de hand dat een archievenoverzicht begint met te trachteneen definitie van het begrip archief te geven. Volgens de Nederlandse ar-chiefterminologie is een archief `het geheel der bescheiden, ambtshalveontvangen of opgemaakt door een bestuur of zelfstandig handelendfunctionaris en naar hun aard bestemd om onder dat bestuur of diefunctionaris te berusten' . 2 De vorm van de archiefbescheiden kan zeerverschillend zijn: geschreven, gedrukt, getekend, op geluids- of compu-terband of als afbeelding.Genoemde definitie is geënt op overheidsarchieven, maar kan ook wor-den toegepast op niet-overheidsarchieven. Dit laatste komt beter naarvoren in de definitie die de Nederlandse archiefterminologie geeft vanarchiefbescheiden: `archiefbescheiden (archiefstukken) zijn bescheiden(stukken), naar hun aard bestemd om te berusten onder het bestuur, datof de persoon, die ze heeft ontvangen of opgemaakt'.3Zeer essentieel bij de definities zijn de woorden `naar hun aard'. De ge-aardheid, waardoor bescheiden tot archiefstukken worden, is namelijkgelegen in het feit dat `het de originele bewijsstukken zijn van specifiekehandelingen van degene, die het archief vormt' .4Stukken, die door iemand met een bepaald doel bijeen zijn gebracht,maar niet `naar hun aard' zijn bestemd om onder hem te berusten,noemt men een verzameling, bijvoorbeeld een bibliotheek of een histo-risch-topografische atlas.Overheidsarchieven zijn onderworpen aan de vigerende Archiefwet 1962

19

met het daarbij behorende Archiefbesluit. Deze wet bevat niet alleen be-palingen inzake overdracht, openbaarheid, bewaring en vernietiging,maar geeft ook aan waar de overheidsarchieven die ouder dan vijftigjaar zijn, dienen te berusten. De archieven van de centrale overheid wor-den overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief in 's-Gravenhage. Debescheiden van de rijksinstellingen in de provincie en de provinciale in-stellingen gaan naar het rijksarchief in de betreffende provincie-hoofdstad. De archieven van de gemeentelijke instellingen gaan naar dearchiefbewaarplaats van de gemeente. Daarnaast kent de overheid water-schapsarchieven en streekarchieven. Deze laatste ontstaan wanneer plaat-sen, die geen eigen archiefbewaarplaats kunnen of willen bekostigen, eenarchiefbewaarplaats voor gezamenlijk gebruik stichten.In alle genoemde archiefbewaarplaatsen treft men ook archieven aan vanparticuliere personen en instellingen die een rol hebben gespeeld in hetterritorium dat de desbetreffende archiefdienst bestrijkt.Volgens de archiefwet bevinden zich in het gemeentearchief van Amster-dam als kernbestand de gemeentelijke archieven die meer dan vijftig jaaroud zijn. Uitgaande van wat hierboven is uiteengezet, vormen deze ar-chieven de bewijsstukken van de handelingen van de gemeente Amster-dam en hebben zij als zodanig administratieve waarde: rechten en plich-ten van burgers en overheid kunnen eraan worden ontleend. Maar hetzal een ieder duidelijk zijn, dat hoe ouder de archieven zijn, hoe gerin-ger hun administratieve waarde is. Voor de beoefening van de histori-sche wetenschappen worden zij echter steeds waardevoller: hun cultureel-wetenschappelijke betekenis neemt dan ook toe.Om de historische waarde van de archieven geheel tot hun recht te doenkomen, is het van groot belang de stukken te kunnen bestuderen in sa-menhang met ander materiaal zoals gedrukte werken of afbeeldingen.Vandaar dat het Amsterdamse gemeentearchief beschikt over een biblio-theek (zie p. 163-176), waarbij ook de audio-visuele afdeling is onderge-bracht, en een historisch-topografische atlas (zie p. 177-185). Bovendienworden archiefbescheiden die van belang zijn voor de geschiedenis vanAmsterdam maar elders berusten, op microfilm gezet of gekopieerd (ziep. 161-162).

1.2 Taak van de archivaris

Volgens de archiefwet zijn de overheidsorganen verplicht de onder henberustende archiefbescheiden in `goede en geordende' staat te bewaren.Dit is de voornaamste taak van de archivaris.In goede staat bewaren wil zeggen dat de depots aan bepaalde eisen(brandveiligheid, klimaatbeheersing, etc.) moeten voldoen, zodat de

20

stukken goed geconserveerd blijven. Daarnaast dienen de stukken die inslechte staat verkeren gerestaureerd te worden. Hiertoe is een restauratie-atelier aan het archief verbonden, dat restauraties verricht aan de archie-ven en verzamelingen.Ook het fotografisch atelier draagt zijn steentje bij om de inhoud van dearchiefbewaarplaats in goede staat te houden. Veel geraadpleegde archi-valia worden ten gebruike van de bezoekers op microfiche of -film gezet,zodat de originelen in eerste instantie in het depot kunnen blijven enminder aan slijtage door gebruik onderhevig zijn. De prenten en tekenin-gen van de atlas worden gefotografeerd en zijn op die wijze toegankelijkvoor het publiek. De originelen blijven ook hier zoveel mogelijk in hetdepot. Mocht ondanks alle voorzorgen toch een calamiteit plaatsvinden,dan zijn er nog microfilms van de belangrijkste archivalia, zodat, indiende originelen verloren zijn gegaan, althans de tekst van de stukken nogvoorhanden zal zijn.Om de archieven in geordende staat te bewaren is een eerste vereiste datze worden geïnventariseerd, dat wil zeggen dat de diverse bestanddelenvan een archief worden beschreven en zo mogelijk in de oorspronkelijkevolgorde geplaatst. Daar de archiefstukken in hun ontstaansperiode eenduidelijke onderlinge samenhang hebben gekregen, zou men de bewijs-kracht van het archief schade aandoen, wanneer men de aanwezige orde-ning principieel zou aantasten. Slechts wanneer elke vorm van ordeningontbreekt, gaat de archivaris geheel naar eigen inzicht te werk.5Het resultaat van de ordening en beschrijving wordt neergelegd in eeninventaris, een wetenschappelijk verantwoorde, systematische beschrij-ving van een archief. Soms is een inventaris voor het doelmatig raadple-gen van een archief niet voldoende en dienen nog andere toegangen teworden vervaardigd zoals alfabetische indices op naam en trefwoord.Dergelijke toegangen worden ook gemaakt op de verzamelingen in de at-las en de bibliotheek.Volgens art. 25 van de Archiefwet 1962 oefent de gemeentearchivaristoezicht uit op het beheer van de archiefbescheiden van de gemeentelijkeorganen, voor zover deze bescheiden niet zijn overgebracht naar een ar-chiefbewaarplaats. Een van de belangrijkste taken van de archivaris ishierbij, dat hij erop toeziet dat bij de verschillende beheerseenheden tij-dig wordt vernietigd volgens de daarvoor geldende procedures. Niet allestukken die aan de eerder genoemde definitie van archiefbescheiden vol-doen, worden namelijk door de overheid bewaard, maar alleen die ar-chiefstukken die van administratief belang zijn, waaraan rechten enplichten van burgers en overheid kunnen worden ontleend, of stukkendie interessant zijn voor de historie, die cultureel-wetenschappelijkewaarde bezitten. De stukken die niet aan deze criteria voldoen – dat zijn

21

er minstens 95 van de 100 die vandaag worden geproduceerd – wordenvernietigd om de archieven overzichtelijk te houden en niet nodeloosruimte in beslag te laten nemen.Een belangrijke bezigheid van een gemeentearchivaris is ook het verwer-ven van niet-overheidsarchieven, aangezien die tezamen met de gemeen-tearchieven – die binnenkomen op grond van de wet – en de verzame-lingen een beeld kunnen oproepen van de vele facetten van de stad in deverschillende tijdvakken. Voor dit doel kunnen ook archieven van ande-re overheidsinstanties aan de gemeente in bewaring worden gegeven.Tenslotte rust op de archivaris de plicht de inhoud van zijn archief meerbekendheid te geven. Met dit doel worden tentoonstellingen gehoudenbinnen en buiten het archiefgebouw en publiceren archiefmedewerkersbijdragen in Ons Amsterdam, Amstelodamum, Studia Rosenthaliana enandere tijdschriften. Bovendien verschijnen er geregeld publikaties vande Stichting H.J. Duyvisfonds, die gebaseerd zijn op bronnen uit hetAmsterdamse gemeentearchief.

1.3 Openbaarheid

Dr. P. Scheltema, die op 7 april 1848 de eerste gemeentearchivaris vanAmsterdam zou worden, moest in 1842 nog toestemming aan burge-meester en wethouders vragen om de oude Amsterdamse stadsarchievente raadplegen voor geschiedkundig onderzoek. 6 Hoewel het beginsel vande openbaarheid reeds in 1829 in een beschikking van de minister vanBinnenlandse Zaken naar voren was gebracht, was het nog geen alge-meen erkend recht. Dit werd het pas op 16 september 1919 bij de invoe-ring van de Archiefwet 1918 Stb. 378. Deze wet erkende de principiëleopenbaarheid van de archieven, die in de door die wet voorgeschrevenbewaarplaatsen berustten, waaraan het recht van kosteloze raadplegingwerd verbonden.En zo is het nog geregeld bij de huidige archiefwet: iedereen kan de naarde openbare archiefbewaarplaatsen overgebrachte archiefbescheidenkosteloos raadplegen en daarvan of daaruit afbeeldingen, afschriften ofuittreksels maken of op zijn kosten laten maken. Toch zijn er redenenwaarom de archivaris kan weigeren in principe openbare archieven terinzage te geven, bijvoorbeeld als er bij raadpleging gevaar voor bescha-diging bestaat.Ook houdt het bovenstaande niet in dat alle archieven die zich in open-bare archiefbewaarplaatsen bevinden, openbaar zijn. Zowel bijoverheids- als bij niet-overheidsarchieven kunnen bij de overdracht bepa-lingen worden gemaakt, die de openbaarheid beperken. Dit is veelal hetgeval wanneer het gaat om gegevens die behoren tot de persoonlijke

22

levenssfeer van nog levende personen.De archiefwet schrijft voor dat de archiefbescheiden na vijftig jaar over-gebracht moeten worden, maar als de archivaris ruimte ter beschikkingstelt, mag de overbrenging eerder plaatsvinden. In Amsterdam geldt eenbesluit dat de gemeentelijke archiefbescheiden na dertig jaar overge-bracht worden. Deze stukken zijn dan ook openbaar, zoals in het regle-ment voor de archiefdienst is vastgelegd.

2 ARCHIEFVORMENDE INSTELLINGEN EN FUNCTIONARISSEN

2.1 Gemeentebestuur en -instellingen

Het Amsterdamse stadsbestuur met zijn verschillende instellingen isuiteraard het orgaan dat de meeste archieven heeft gevormd, die thans inhet gemeentearchief berusten. Meer dan de helft van de aanwezige twin-tig strekkende kilometer komt voor rekening van de stedelijke archieven:Het stadsbestuur bestond aanvankelijk uit vier burgemeesters, de vroed-schap, de thesaurieren en schout en schepenen.' Gedurende de zoge-naamde Franse tijd (1795-1813) werd de stad bestuurd door verschillendsamengestelde besturen en volksvertegenwoordigingen. $ Sedert de negen-tiende eeuw bestaat het bestuur uit burgemeester, burgemeester en wet-houders en de gemeenteraad. 9 Daarnaast waren er vanouds verschillendestadsinstellingen zoals weeskamer, desolate boedelskamer, wisselbank,bank van lening, weeshuizen, gasthuizen en gilden. Aan het einde van denegentiende eeuw kwamen daar de diensten en bedrijven bij.Het oudste stuk uit het burgemeestersarchief is het tolprivilege van 27oktober 1275, dat door graaf Floris V van Holland is verleend aan de`homines manentes apud Amestelledamme' (lieden wonende bij deAmsteldam). Dit is het eerste stuk waarin Amsterdam wordt genoemd enwaarbij aan zijn inwoners vrijdom van grafelijke tollen werd verleend inhet belang van hun handel.Van meer dan lokaal belang zijn de vroedschapsresoluties die van 1536af bewaard zijn gebleven. De vroedschap hield zich namelijk niet alleenbezig met stedelijke aangelegenheden, maar ook met zaken van lands- engewestelijk bestuur.

2.2 Rechterlijke instellingen

Aanvankelijk werd de rechtspraak van stadswege uitgeoefend doorschout en schepenen. De schout trad op als openbare aanklager en voer-de het vonnis uit, terwijl de schepenen vonnis wezen, competent warenin strafzaken en civiele zaken en de voluntaire rechtspraak uitoefenden.

23

Sedert 1578 ontstonden vijf subalterne banken van judicature, die ondertoezicht van de schepenen fungeerden.10Bij de invoering van de Franse administratie in Holland in 1811 werd derechtspraak een functie van het landsbestuur. Hierdoor gingen de stads-archieven over naar de diverse landelijke instanties. Alleen de stukkenvan de voluntaire jurisdictie van voor 1750 bleven bij de gemeente. Ge-lukkig zijn in de loop van de 19e eeuw de oude rechterlijke archievendoor het rijk weer aan de stad overgedragen.Bij Keizerlijk Decreet van 18 oktober 1810 werd in elk arrondissementvan het departement Zuiderzee (het huidige Noord-Holland en Utrecht)een rechtbank van eerste aanleg opgericht, die tevens zaken van koop-handel behandelde. Het Keizerlijk Decreet van 21 oktober 1811 deeldede arrondissementen in kantons in, waarbij in elk kanton een vrede-gerecht voor civiele zaken, tevens politiegerecht voor overtredingen werdingesteld. Het arrondissement Amsterdam werd toen in zes kantons inge-deeld.Naast de contentieuze en de voluntaire rechtspraak oefende de rechtbankvan eerste aanleg ook de criminele rechtspraak uit, waarbij hij als cor-rectionele rechtbank bevoegd was inzake wanbedrijven. Competent in-zake misdaden was het Hof van assisen (1811-1838), gevestigd teAmsterdam met als ressort Noord-Holland en Utrecht.Van de vonnissen door de vrederechter of politierechter gewezen, konmen in beroep gaan bij de rechtbank van eerste aanleg. Van de vonnis-sen van de rechtbank berustte het beroep bij het Keizerlijk gerechtshofte 's-Gravenhage, na 1813 Hooggerechtshof geheten.De wet van 18 april 1827, ingevoerd 1 oktober 1838, bepaalde dat derechtbanken van eerste aanleg vervangen dienden te worden door arron-dissementsrechtbanken en de hoven van assisen door provinciale ge-rechtshoven. Het hof voor Noord-Holland werd gevestigd te Amster-dam. De archieven van de rechtbanken van eerste aanleg werden overge-geven aan de arrondissementsrechtbanken, terwijl die van de vrede-gerechten onder het gemeentebestuur bleven berusten. Als uitvloeisel vande wet van 15 april 1891 zijn deze archieven in 1917 door de gemeen-tearchivaris overgebracht naar de griffie van het kantongerecht, alwaarzij zijn verdwenen. Hetgeen van de rechterlijke archieven van Amster-dam van 1811-1838 is overgebleven, is in 1930 door het rijk aan de ge-meente in bewaring gegeven.Bij de wetten van 1875/76 werd de rechterlijke organisatie in Nederlandherzien, waarbij vijf gerechtshoven werden ingesteld, waarvan een inAmsterdam, alwaar ook een arrondissementsrechtbank en een kantonge-recht gevestigd bleven. De oudere archieven van deze instellingen vindtmen in het Rijksarchief in Noord-Holland te Haarlem.

24

2.3 Notarissen

Aanvankelijk werden de notarissen benoemd door de keizer of de paus.Een standplaats moest worden verworven door approbatie van de bis-schop. Omdat het aantal notarissen in sommige plaatsen veel te grootwas geworden, bepaalde Karel V bij plakkaat in 1525, dat er in een stadniet meer notarissen mochten worden benoemd dan de stadsregering zouvoorstellen. In Amsterdam werden toen vier notarissen toegelaten, dievoortaan door het Hof van Holland moesten worden geadmitteerd. In1567 mochten negen notarissen hier hun praktijk uitoefenen; in 1720werd het aantal bepaald op zestig.Het oudst bewaarde Amsterdamse notarisprotocol begint pas in 1578.Dit komt omdat eerst in 1656 burgemeesters besloten alleen notarissen tebenoemen, die beloofden na hun dood hun minuten bij de secretarie tedeponeren. Voor deze datum werden de protocollen van een notaris nazijn overlijden aan de erfgenamen toebedeeld of aan een andere notarisverkocht. Deze gewoonte is voor het behoud van de protocollen niet ergbevorderlijk gebleken."In de Franse tijd werd bij decreet van 8 november 1810 het notariaat ge-regeld, waarmee alle vroegere aanstellingen kwamen te vervallen.Notarissen worden sindsdien aangesteld door het rijk en hun protocollenzouden dus naar de rijksarchiefbewaarplaatsen moeten worden overge-bracht. Een KB van 1907 maakte het de gemeenten echter mogelijk, no-tarisprotocollen die betrekking hadden op hun grondgebied, in bewaringte krijgen. De voorwaarden waren dat de gemeente over een doelmatigingerichte bewaarplaats moest beschikken, die onder deskundige leidingstond.Burgemeester en wethouders wilden deze notariële archieven, die een rij-ke bron zijn voor de sociale en economische geschiedenis, gaarne inAmsterdam houden, maar de Waag op de Nieuwmarkt, waar het ge-meentearchief toen zetelde, was voor een dergelijke opvang niet toerei-kend en dus moesten zij omzien naar een andere behuizing van het ar-chief. Zo is het archief in zijn huidige gebouw terechtgekomen, hetvoormalige raadhuis van Nieuwer-Amstel aan de Amsteldijk, dat in 1891was gebouwd en door annexatie in 1896 eigendom van Amsterdam wasgeworden. In 1909 gaf de gemeenteraad toestemming het raadhuis als ar-chief in te richten. Het heeft nog tot 1914 geduurd voordat het Gemeen-tearchief zijn nieuwe behuizing kon betrekken, want er moest eerst aande achterzijde van het raadhuis een brandvrije archiefbewaarplaats wor-den aangebouwd, die 4,5 km planklengte zou kunnen bevatten. Dezeruimte raakte snel gevuld toen in 1915 de notariële archieven tot 1842naar de Amsteldijk werden overgebracht. Het ging hierbij om circa

25

20.000 protocollen, die een planklengte van ongeveer 2,5 km besloegen.In 1973 werden daaraan de protocollen tot 1895 toegevoegd.De vorige gemeentearchivaris, dr. S. Hart, heeft zich beijverd deze rijkebron toegankelijk te maken. Slechts de periode 1701-1710 is volledig be-werkt, daarnaast zijn incidenteel bepaalde rubrieken ter hand genomen.Onlangs is een handleiding gereedgekomen die het zoeken in het gevolg-de fichessysteem vergemakkelijkt. Aangezien het gehele systeem nog inbewerking is, zijn de fiches slechts op met redenen omkleed verzoek enalleen via een archiefmedewerker te raadplegen. De toegankelijkheid vandeze archieven wordt verder beperkt door de grote brandschade die zijin 1762 hebben opgelopen.

2.4 Niet-overheidsinstellingen en -personen

Bij de niet-overheidsarchieven die in de loop der tijd in de Amsterdamsearchiefbewaarplaats konden worden opgenomen, overheerst het econo-mische aspect, hetgeen niet verwonderlijk is in een stad die zijn opkomstheeft te danken aan handel, nijverheid en scheepvaart. 12 Deze niet-overheidsarchieven zijn ook een rijke bron voor de kennis van het cultu-rele leven, het onderwijs, de sociale omstandigheden en het geloofsleven.De archieven van de kerkgenootschappen vormen een veel geraadpleegdbestanddeel. Zij bevatten tevens belangrijke gegevens over de socialezorg in de stad. Naast de christelijke geloofsgemeenschappen bestondenin Amsterdam sedert de 17e eeuw ook joodse gemeenten. De Portugesejoden hadden zich hier aan het einde van de 16e eeuw gevestigd en in deeerste helft van de 17e eeuw volgden hun Hoogduitse en Poolse geloofs-genoten.Oorspronkelijk verzorgden de kerken ook de bevolkingsregistratie. Se-dert het Concilie van Trente golden bepalingen voor het bijhouden vandoopboeken. Na de alteratie in 1578 hebben sommige pastoors dit nietmeer nauwkeurig gedaan, zodat de series registers der rooms-katholiekentot in de 17e eeuw grote hiaten vertonen. De gereformeerde kerk hieldsedert 1578 eveneens doopregisters bij en ging in de 17e eeuw over tothet visiteren van deze boeken. Ook de overige geloofsgemeenschappenlegden doop-, geboorten- of besnijdenisregisters aan. In 1785 werd eenpublikatie gedaan, waarin werd opgeroepen ieder halfjaar een kopie vande doopboeken bij het stadsbestuur in te leveren.Hoewel ook het trouwen door de kerken werd geregistreerd, werd sedert1578 door de stedelijke Commissarissen van huwelijkse zaken aanteke-ning gehouden van de ondertrouw. Het trouwen vond plaats voor sche-penen of in de gereformeerde kerk. In de provincie Holland is in 1795door Provisionele Representanten bepaald, dat met ingang van 1 juli de

26

huwelijksvoltrekking diende te geschieden door de burgerlijke overheid.Daarop volgde een publikatie van de Provisionele Representanten vanhet volk van Amsterdam, waarbij werd bepaald dat van 7 juni 1795 afhet ondertrouwen en trouwen voor het Committé van Justitie van destad zouden moeten geschieden. De Commissarissen van huwelijkse za-ken en de kerken moesten hun registers overgeven aan dit Committé. In1804 is de toestand van voor 1795 teruggekeerd, dat wil zeggen de huwe-lijksintekening geschiedde weer voor Commissarissen van huwelijkse za-ken en de voltrekking voor schepenen. Met ingang van 1 maart 1811 zijnbij de afschaffing van de stedelijke rechtspraak de beide colleges opgehe-ven. Sedertdien zijn alle bevoegdheden met betrekking tot het trouwenovergegaan op de ambtenaar van de burgerlijke stand.Het begraven geschiedde in de kerken en op de daarbij behorende kerk-hoven, sedert 1578 alleen in en naast de gereformeerde kerken. Door deuitbreiding van de bevolking heeft de stadsregering in de 17e eeuw drieop zichzelf staande begraafplaatsen moeten stichten, terwijl in 1674 delutherse kerken, als enige niet gereformeerde, het begraafrecht kregen.De stad was verdeeld in delen, waarbij was voorgeschreven op welke be-graafplaats men iemand moest laten begraven, om aldus het inkomenvan de gravenmakers te verzekeren. De joodse begraafplaatsen lagenbuiten de stad, maar in 1811 zijn ook van deze begraafplaatsen de re-gisters ingeleverd.Op 12 juli 1811 besloot de Maire alle doop-, geboorte- en begraafre-gisters op te vragen voor de griffie van de burgerlijke stand. Na enig te-genstribbelen van de zijde van de kerkbesturen zijn de meeste registersdaar uiteindelijk beland.13Voor vragen waarop de bovengenoemde niet-overheidsarchieven geenantwoord geven, kan men veelal terecht bij de familie- en persoons-archieven, die vele details van het Amsterdamse leven in de loop der tij-den bevatten.14

2.5 Archieven buiten Amsterdam

Ook in archiefbewaarplaatsen buiten Amsterdam bevinden zich archief-bescheiden, die gegevens over Amsterdam bevatten. In het AlgemeenRijksarchief te 's-Gravenhage zijn de archieven van het graafschap enhet gewest Holland van belang, bijvoorbeeld die van de Leen- en Re-gisterkamer, de Rekenkamer der Domeinen, het Hof van Holland, deStaten van Holland en West-Friesland, de Gecommitteerde raden vanhet Zuiderkwartier en van de Rekenkamer ter Auditie. Verder kan wor-den gewezen op de aldaar berustende archieven van de Staten-Generaalen Raad van State, de Admiraliteitscolleges, met name het college te

27

Amsterdam, de Verenigde Oost-Indische Compagnie, met name de Ka-mer Amsterdam en de Heren XVII, de beide West-Indische Compag-nieën en de Directie van de Levantse Handel. Ook voor de Franse tijd(1795-1813) en de 19e-20e eeuw vindt men in het Algemeen Rijksarchiefvele gegevens, in de archieven van de centrale overheid, zoals de HogeColleges van Staat, de departementen, Rijkswaterstaat en zijn voorgan-gers, evenals in familiearchieven, waarvan met name kunnen worden ge-noemd de archieven van de families Van Slingelandt-De Vrij Temmincken Heereman van Zuydtwijck.

In het Rijksarchief in Noord-Holland te Haarlem berusten de volgendearchieven, die voor de geschiedenis van Amsterdam belangrijke gegevensbevatten (gedeeltelijk bewaard in het hulpdepot Schaarsbergen): memo-ries van successie, 1819-1899; huwelijksbijlagen Burgerlijke Stand, 1811-1902; hypotheekregisters, 1811-1838, 1879-1948; Hof van Assisen teAmsterdam, 1811-1838; Provinciaal Gerechtshof te Amsterdam, 1842-1875; Arrondissementsrechtbank te Amsterdam, 1838-1920; Kantonge-recht te Amsterdam, 1838-1920; Gerechtshof te Amsterdam, 1876-1920;archieven van de gewestelijke en departementale besturen sinds 1795,bijvoorbeeld de prefectuur van de Zuiderzee, 1810-1813; ProvinciaalBestuur van Noord-Holland, 1814-1936; archieven Pilotage, 1615-1795;Rijkswaterstaat in Noord-Holland, 1807-1930 en Provinciale Waterstaatvan Noord-Holland, 1882-1910; Domeinen, inspectie Amsterdam, enHuis van Bewaring te Amsterdam, 1821-1945.

In het Rijksarchief in Utrecht berust het familiearchief Huydecoper,waarin vele op Amsterdam betrekking hebbende stukken van deze Am-sterdamse familie worden bewaard.

Wat betreft archieven in het buitenland, die voor Amsterdam belangrij-ke gegevens bevatten, moet volstaan worden met enige voorbeelden. Deop p. 161 vermelde reprodukties van elders berustende archivalia zijn af-komstig van onder andere de rijksarchieven te Brussel – met name deGrote Raad van Mechelen 15 – en Kopenhagen en archieven in Noord-Amerika. Behalve deze instellingen kunnen nog de volgende worden ge-noemd: Public Record Office te Londen (bijvoorbeeld de archieven vande Exchequer en het High Court of Admiralty, met gegevens over han-del en scheepvaart); het Rijksarchief en het Stadsarchief te Antwerpen;de Archives Nationales te Parijs (onder andere rapporten van consuls,gegevens over de Franse tijd); in Frankrijk verder de Archives départe-mentales de la Charente Maritime (met notariële archieven van La Ro-chelle) en de la Gironde (met notariële archieven van Bordeaux); in Italië

28

de staatsarchieven te Genua en Venetië (eveneens notariële archieven); inde Bondsrepubliek de staatsarchieven van Hamburg en Bremen en destadsarchieven van Keulen en Liibeck. In het Rijksarchief te Stockholmbevinden zich stukken over de families De Geer, Trip en Grill. De Sont-toltabellen (1497-1857), zo belangrijk voor de scheepvaartgeschiedenisvan Amsterdam, vooral in de periode voor 1807, worden bewaard in hetRijksarchief van Kopenhagen. 1ó Ook op het Iberisch schiereiland zijn invele archieven stukken aanwezig die van groot belang zijn voor de ge-schiedenis van Amsterdam, met name op het gebied van handel, maarook in het kader van de diplomatieke geschiedenis en de geschiedenisvan de Portugese joden."

3 GEBRUIK VAN HET OVERZICHT

3.1 Rangschikking van de gegevens

Bij het rangschikken van de gegevens in dit overzicht is uitgegaan vanhet schema voor gemeentelijke archiefbewaarplaatsen, dat is gebruikt inde reeds verschenen delen van de serie. Dat schema is dus in principe ge-lijk aan de inhoudsopgave, met dien verstande dat sommige onderdelenverder zijn uitgewerkt, zoals 1.2 economische zaken en 2.1 instellingenvan economische aard. In dit deel ontbreken 1.3 organen van interge-meentelijke samenwerking en 1.6 instellingen van voormalige gewesten.

In afwijking van de overige overzichten zijn de bibliotheek en de atlasniet gebracht onder verzamelingen, maar in zelfstandige rubrieken opge-nomen. De hoofdindeling in dit overzicht is A Archieven, B Bibliotheeken documentatieafdeling, C Historisch-topografische atlas.

Er is bewust voor gekozen zoveel mogelijk vast te houden aan de inde-ling van de andere delen van de serie. Hierdoor kan het voorkomen, datsommige archieven op een, voor Amsterdamse begrippen, wat ongebrui-kelijke plaats zijn terechtgekomen. Dit geldt met name voor de archie-ven van diensten en bedrijven. De uitvoerige indices moeten ervoor zor-gen dat deze systematiek bij het zoeken geen problemen oplevert.

3.2 Toelichting op de gegevens per archief

– Naam. Zoveel mogelijk is gekozen voor de aanduiding en de spellingdie door de instelling werden of worden gevolgd.– Jaartallen. Vermeld zijn de jaren waarover het archief aanwezig is.Jaartallen tussen haakjes hieraan toegevoegd, beduiden dat een enkel

10

stuk ouder of jonger is dan de aangegeven periode.– Omvang. De omvang van een archief is aangegeven in strekkende me-ters.– Een * bij niet-overheidsarchieven wil zeggen dat de openbaarheid vanhet betreffende archief op andere wijze beperkt is dan de meestal gelden-de termijn van vijftig jaar die met bewaargevers is overeengekomen.18– Inventaris. Alleen van in druk of offset uitgegeven inventarissen zijnauteur en titel opgenomen. De overige inventarissen zijn alleen in de stu-diezalen van het gemeentearchief te raadplegen. Een eenvoudiger vormheet een plaatsingslijst.– Nadere toegang. De nadere beschrijving van bepaalde onderdelen vaneen archief wordt aangegeven met de woorden index, klapper of re-gestenlijst. Een index is een opgave van gegevens uit één of meer ar-chiefbestanddelen in een andere volgorde dan die, waarin zij in diebestanddelen voorkomen, met verwijzing naar de vindplaatsen en veelalop trefwoorden of eigennamen. Een klapper is een alfabetische tref-woorden- en/of naamindex. Een regest is een beknopte inhoudsopgavevan een akte.19– Nummer. Het nummer tussen haakjes aan het einde van iedere be-schrijving geeft het kenmerk aan waaronder het desbetreffende archiefstaat geregistreerd. Onder dit nummer kan het ook in de studiezaal wor-den aangevraagd.

Noten

1 Met name: W.J. Formsma en F.C.J. Ketelaar, Gids voor de Nederlandse archieven(Haarlem 1981 3); F. van Anrooy e.a., Nederland in stukken (Bussum 1979).

2 J.L. van der Gouw, H. Hardenberg, W.J. van Hoboken en G.W.A. Panhuysen, Ne-derlandse archiefterminologie (Zwolle 1962) nr. 53.

3 Als voren, nr. 1.4 Als voren, p. 6.5 S. Muller Fz., J.A. Feith en R. Fruin Th.Az., Handleiding voor het ordenen en be-

schrijven van archieven (Groningen 1898 1 ,1920); W.J. Formsma, Het inventariserenvan archieven, in: Nederlands Archievenblad 77 (1973) 1-80; voor een korte samenvat-ting zie: Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaar-plaatsen in Nederland, I De archieven in Drenthe (Alphen aan den Rijn 1979) 12-16.

6 Wilhelmina C. Pieterse, Van charterkast tot gemeentearchief. Zeven eeuwen Amster-dams archiefbeheer, in: Ons Amsterdam 31 (1979) 254-260.

7 G.W. Kernkamp, Regeering en historie, in: Amsterdam in de 17e eeuw, deel I (Amster-dam 1897); W.F.H. Oldewelt, De oorsprong van het college van burgemeesteren teAmsterdam, in: Jaarboek Amstelodamum 36 (1939) 15-21. Zie voor nadere bijzonder-heden over burgemeesters, vroedschap, thesaurieren en schout en schepenen de toelich-

30

ting bij de betreffende rubrieken in dit overzicht, p. 33, 35, 51 en 53.

8 J.C. Breen, De regeering van Amsterdam gedurende den Franschen tijd, in: JaarboekAmstelodamum 12 (1914) 1-130. Zie voorts de toelichting bij de rubriek Nieuw Stede-lijk Bestuur in dit overzicht, p. 35.

9 Zie voor nadere bijzonderheden over de gemeenteraad en burgemeester en wethoudersde toelichting bij de betreffende rubrieken in dit overzicht, p. 36 en 44.

10 Zie p. 51.

11 W.F.H. Oldewelt, Notarissen te Amsterdam voor 1600, in: Jaarboek Amstelodamum26 (1929) 25-43.

12 E.P. de Booy en A.J. Looijenga, Overzicht van archieven van particuliere ondernemin-gen berustend in openbare archiefbewaarplaatsen (19792). Het NederlandscheEconomisch-Historisch Archief (adres: Herengracht 218-220, Amsterdam) registreertbedrijfsarchieven.

13 I.H. van Eeghen, De doop-, trouw- en begraafboeken te Amsterdam van voor de in-voering van de Burgerlijke Stand, in: Nederlands Archievenblad 52 (1947/48) 31-42,66-76, 123-132.

14 Het Centraal Register van Particuliere Archieven (adres: Prins Willem-Alexanderhof20, 's-Gravenhage) registreert dergelijke archieven.

15 J.W. Bomhof en F.M. Kolvenbach, Amsterdammers voor de Grote Raad (1465-1580)(Amsterdam 1977).

16 G.W. Kernkamp, Baltische archivalia. Onderzoek naar archivalia, belangrijk voor degeschiedenis van Nederland, in Stockholm, Kopenhagen en de Duitsche Oostzeesteden('s-Gravenhage 1909; R.G.P. Kleine serie deel 4).

17 Th. Bussemaker, Verslag van een voorloopig onderzoek te Lissabon, Sevilla, Madrid,Escorial, Simancas en Brussel naar archivalia belangrijk voor de geschiedenis van Ne-derland ('s-Gravenhage 1905); M. van Durme, Les archives générales de Simancas etl'histoire de la Belgique IXe-XIXe siècles), 4 dln. (Brussel 1964-1973), vooral dl. 2, Se-cretaria de Estado: Flandes, Holanda, Bruselas, comercio, etc., 1508-1795, index tref-woord Amsterdam.

18 Zie p. 22.19 Nederlandse archiefterminologie, nr. 92-95 en 105.

31

A ARCHIEVEN

1 ARCHIEVEN VAN DE OVERHEID

1.1 Algemeen plaatselijk bestuur

BURGEMEESTERS

Het oudste stadsrecht van 1300/01 vermeldt reeds de raden, die voor het eerst in 1391 ook

burgemeesters worden genoemd. Waren zij aanvankelijk niet meer dan helpers van de

schepenen bij het bestuur, in de loop van de 14e eeuw werden zij belast met de zorg voor

de stedelijke financiën en eigendommen, de uitvoering van de openbare werken en de

voogdij over de kerk, weduwen en wezen. Tussen 1413 en 1444 delegeerden zij de zorg

voor de stedelijke financiën en eigendommen en de uitvoering van de openbare werken aan

de thesaurieren, in 1466 het toezicht op de zorg voor de goederen van minderjarige wezen

aan de weeskamer. De vier burgemeesters ontwikkelden zich tot de werkelijke stads-

bestuurders, terwijl de schepenen zich steeds meer tot de rechtspraak gingen beperken. De

verkiezing van de burgemeesters werd in het privilege van hertog Albrecht van 16 januari

1400 geregeld. Alle regerende en oud-burgemeesters en -schepenen kozen voortaan jaarlijks

drie nieuwe burgemeesters, die uit de burgemeesters van het voorafgaande jaar de vierde

burgemeester kozen. In het oudste stadsrecht komt het recht van schout en schepenen om

keuren uit te vaardigen reeds voor; sinds het einde van de 14e eeuw mochten de burge-meesters met schout en schepenen aan dit keurrecht deelnemen (`mijne heeren van den ge-rechte'). De burgemeesters bepaalden het stedelijk beleid. Zij onderhielden de betrekkingenmet de gewestelijke en centrale overheden en met het buitenland. Bovendien oefenden zij

toezicht uit op de stedelijke administratie en huishouding, benoemden ambtenaren enhoorden rekeningen af, hadden het oppercommando over de schutterij en het garnizoen,waren opperkerkmeesters en -regenten van gast- en godshuizen en namen nieuwe poortersaan. De oud-burgemeesters waren hun belangrijkste adviseurs. Burgemeesters en oud-burgemeesters vormden de z.g. Oud-Raad, waarmee evenwel ook de groepering van de kie-

zers van de burgemeesters wordt aangeduid.

Burgemeesters, 1275-1795 (1813), 265 m.Inventaris: P. Scheltema, Inventaris van het Amsterdamsche archief, 3 delen (Amsterdam

1866-1874): I Charters of perkamenten brieven, tot 1582 (1866), II Papieren of losse stuk-

ken (1870) (met concordantie op huidige plaatsing), III Geschreven registers en gedrukte

boeken (1874) (met name de gedeelten I-IV, VIII).N.B. In afwachting van een nieuwe inventaris zijn de onderdelen van het archief met hun

plaatsingsnummers hieronder beschreven, omdat de huidige plaatsing van het archief niet

meer met de volgorde van de inventaris van Scheltema overeenkomt.a Stadsrekeningen, 1531-1753, 1769-1805 (nr. 5014).b Privilegeboeken, ca. 1413-1704, met afschriften vanaf 1275.

Keurboeken, ca. 1413-1781, met afschriften vanaf einde 14e eeuw (nr. 5020).Bronnenuitgave: H. Noordkerk, Handvesten, ofte privilegien ende octroyen mitsgaderswillekeuren, costuimen, ordonnantien en handelingen der stad Amstelredam, 3 delen(Amsterdam 1748); Joh. C. Breen, Rechtsbronnen der stad Amsterdam ('s-Gravenhage

33

1902) (keuren tot 1512); P.H.J. van der Laan, Oorkondenboek van Amsterdam tot

1400 (Amsterdam 1975).

c Stadspublikaties, 1613-1794, gedrukt (nr. 5021).

d Publikaties van de Staten-Generaal en van de Staten van Holland en West-Friesland,1630-1794 (nr. 5022).

e Groot-memoriaal, 1474-1796 (nr. 5032).

f Dagelijkse notulen, resoluties en missivenboeken van burgemeesters, resp. 1665-1795,

1603-1794 en 1574-1807 (nr. 5024).

N.B. Voor resoluties 1536-1576 zie Vroedschap.

g Missiven aan burgemeesters, 1556-1795 (nr. 5026).

h Diplomatieke missiven van ambassadeurs, gezanten en residenten in het buitenland aan

burgemeesters, 1631-1793 (nr. 5027).

i Stukken betreffende verscheidene onderwerpen: regering, jurisdictie, defensie, schutte-

rij, erfenissen, gilden, handel, kerken, gast- en weeshuizen en andere stedelijke instel-

lingen, stadswater, veren, visserijen, gewesten, ambachtsheerlijkheden, waterschappen,

belastingen, rekening en verantwoording van stedelijke instellingen en kerken, begin

16e eeuw -1795 (nr. 5028).

j Missiven en notulen van gedeputeerden ter dagvaart, 1523-1795 (nr. 5029).

k Lands- en gewestelijk bestuur (stukken betreffende Staten-Generaal, staat van oorlog,

buitenlandse zaken, admiraliteit, Oost- en West-Indische Compagnie, gewestelijke za-

ken), 1572-1795, veelal in afschrift of gedrukt (nr. 5030).

1 Ambten en officiën, ca. 1493-1813 (nr. 5031).

Nadere toegang: klapper op ambtenboek I en II, 1682-1766.

m Poorterboeken, 1584-1605 en 1636-1652 (gekochte poorters), 1648-1655 (behuwde eningeboren poorters), 1655-1811 (algemeen) (nr. 5033).Nadere toegang: klapper op naam tot 1656, op naam en beroep 1655-1700 (met hand-leiding).

n Attestatiën, certificatiën en affirmatiën. Registers houdende verklaringen, gedaan tenoverstaan van burgemeesters, over verscheidene onderwerpen, 1703-1791 (nr. 5034).

o Procuratiën van binnen. Registers van akten van procuratie, verleden ten overstaan vanburgemeesters, in verband met geldigheid in het buitenland en in enige Nederlandse ge-westen, 1700-1807.Procuratiën van buiten. Registers van afschriften van notariële en andere akten van

procuratie, verleden buiten Amsterdam, 1698-1810 (nr. 5035).

p Zeebrieven. Registers van verklaringen ten overstaan van burgemeesters, afgelegd doorschippers, dat een met name genoemd schip in de Geunieerde Provinciën thuishoort,ter verkrijging van een paspoort voor het buitenland, 1705-1779 (nr. 5036).

q Octrooien van de Staten van Holland en West-Friesland, 1601-1688 (nr. 5037).

3 Resoluties van de Staten van Holland en West-Friesland, van Gecommitteerde Raden

van het Zuiderkwartier, secrete resoluties van de Staten van Holland en resoluties vande Staten-Generaal (grotendeels gedrukt), resp. 1524-1793, 1621-1692, 1653-1790 en1577-1793 (nr. 5038).

s Charters afkomstig uit de IJzeren Kapel, 1275-1650 (nr. 5054).Nadere toegang: regestenlijst in P. Scheltema, Inventaris, I (tot 1582); P. Scheltema,Het archief der IJzeren Kapel in de Oude of Sint Nikolaas Kerk te Amsterdam

(Amsterdam 1850).

34

Bronnenuitgave: Handvesten en Oorkondenboek (zie boven sub b).

t Charters afkomstig uit de secretarie, 1387-1781 (nr. 5055).

Nadere toegang: regestenlijst in P. Scheltema, Inventaris, I (tot 1582); regestenlijst in

handschrift.u Charters betreffende ambachtsheerlijkheden van de stad, 1394-1772; kusting- en rente-

brieven ten laste van de stad, 1525-1793; grondpapieren (eigendomsbewijzen) van de

stad, 1542-1810 (nr. 5056).

Nadere toegang: regestenlijst in handschrift.

N.B. Topografische berging.

v Charters afkomstig van kloosters en kerken, 1348-1721 (nr. 5058).

Nadere toegang: regestenlijst in handschrift.

w Willige verkopingen (veilingen van huizen, erven en obligaties), 1608-1810 (nr. 5068).

N.B. Voortgezet als verkooplijsten tot 1843.

x Verkopingen van koopmanschappen door makelaars, 1721-1811 (nr. 5069).

y Verkopingen van houtwaren door makelaars, 1714-1796 (nr. 5070).

z Scheepsverkopingen door makelaars, 1732-1811 (nr. 5071).

VROEDSCHAP

De vroedschap is waarschijnlijk ca. 1425 ontstaan en werd in 1449 door hertog Philips van

Bourgondië erkend. In haar privilege van maart 1477 stelde hertogin Maria van Bourgon-

dië het aantal leden (`raden') vast op 36 en verleende zij hun het recht van coöptatie en zit-

ting voor het leven. Bovendien kregen zij het recht van voordracht van veertien personen,

waaruit de stadhouder van Holland jaarlijks zeven schepenen koos. De vroedschap werdbijeengeroepen en geleid door de burgemeesters, die, evenals de schepenen, er doorgaansdeel van uitmaakten. De vroedschap werd geraadpleegd voor het uitvoeren van grote open-bare werken, het leggen van financiële lasten op de burgerij, de benoeming van schout enpensionaris en het uitvaardigen van keuren. Bovendien moest de vroedschap besluiten ne-men in zake de punten van de beschrijvingsbrief van de Staten van Holland. Van de depu-tatie van de stad in de Staten, de zgn. gedeputeerden ter dagvaart, konden vroedschapsle-

den ook deel uitmaken.

Vroedschap; resoluties, 1536-1795, en munimenten (bijlagen), 1565-1795,14 m (nr. 5025).N.B. De vroedschapsresoluties van vóór 1536 zijn opgenomen in het groot-memoriaal der

burgemeesters; tot 1576 werden in de registers van de vroedschap ook de resoluties van de

regerende- en oud-burgemeesters opgenomen.

NIEUW STEDELIJK BESTUUR

Met deze benaming wordt aangeduid het geheel van de opvolgende stedelijke besturen envolksvertegenwoordigingen in de Franse tijd van 1795 tot 1813. Aanwezig zijn de archievenvan het Comité Révolutionnaire en van de Provisionele Representanten van het volk vanAmsterdam, 1795, van het stadsbestuur, 1795-1803 (Representanten van het volk vanAmsterdam, 1795-1796, Raad of Municipaliteit, 1796-1801, en Intermediair Bestuur, 1802-

15

1803), 1803-1808 (o.a. wethouders en raad) en 1808-1813 (burgemeester/maire en

wethouders/adjoints du maire, vroedschap/municipale raad/conseil municipal), en van deComités van Algemeen Welzijn, Koophandel en Zeevaart, Financien, Algemene Waak-zaamheid, tot Ordre en Redres en van Organisatie, 1795-1803. Zie ook Burgemeesters,1275-1795, waar verscheidene series doorlopen tot in de Franse tijd, en Secretarie, afdelin-gen Burgerlijke Stand, Financiën, Commissaris over de Publieke Werken, Algemene Zakenen Commissie van kazernering, die in de jaren 1809-1812 beginnen.

Nieuw stedelijk bestuur, 1795-1813, 32 m (nr. 5053).Voorlopige inventaris.N.B. Hierbij Stadspublikaties 1795-1813.

RAAD

De Conseil Municipal kwam voor het laatst samen op 27 oktober 1813. Op 16 november1813 installeerde de kolonel der schutterij Van Brienen van Ramerus het ProvisioneelBestuur, dat tot 31 december zitting hield. Op 1 januari 1814 kwam de gemeenteraad bij-een, welks leden voor de eerste maal door de Soevereine Vorst waren benoemd.Samenstelling en werkkring der plaatselijke besturen moesten volgens de artikelen 78 en 81van de grondwet van 1814 geregeld worden in een door de Koning vastgesteld reglement.Voor Amsterdam gebeurde dat bij KB van 5 november 1815, nr. 57. Het bestuur werd uit-geoefend door een raad van veertig leden, waarvan er vier burgemeester waren. De raadstelde de stedelijke begroting en de rekening van de ontvanger vast, stelde de nominatie opter vervulling door de Koning van de plaats van de aftredende burgemeesters en benoemdeleden der Provinciale Staten, de beide stadssecretarissen en de thesaurier. Deze was onderleiding van burgemeesters belast met de zorg voor de financiën en de publieke werken. Deverdere stedelijke ambten werden beurtelings door de raad en door burgemeesters vervuld.Bij besluit van 4 januari 1824 nr. 110 stelde Willem I een nieuw reglement voor het bestuurder stad Amsterdam vast. Als bestuursorganen worden daarin genoemd een burgemeester,vier wethouders en een raad van veertig leden, uit wier midden de burgemeester en de wet-houders door de Koning werden benoemd. Tot burgemeester kon ook iemand worden be-noemd die geen raadslid was. Er was nog slechts één secretaris, die op voordracht van deraad en van burgemeester en wethouders door de Koning werd benoemd. Thesaurier enontvanger werden door de raad benoemd.Zowel in 1814 als in 1824 was het getrapte kiesrecht voor de raad zeer beperkt. De verga-deringen waren niet openbaar. De gemeente was in hoge mate afhankelijk van het centralegezag.De gemeentewet van 29 juni 1851, S. 85, bracht op al deze punten verbetering. Er ont-stond een uniforme regeling voor alle gemeenten, waarbij een veel grotere mate vanzelfstandigheid werd verkregen.De leden van de raad worden rechtstreeks gekozen voor een bepaalde periode. De raads-vergaderingen zijn in de regel openbaar.

Gemeenteraad, 1814-1980, 95 m (incl. raadscommissies) (nr. 5079).Nadere toegang: gedrukte jaarklappers op de raadsnotulen 1851-1980.N.B. Notulen, met klappers en bijlagen, 1814-1980, sinds 1867 in het Gemeenteblad afge-

36

drukt. Gedrukt gemeentelijk jaarverslag 1851-1980.

RAADSCOMMISSIES VAN BIJSTAND EN VAN VOORBEREIDING

Als schakel tussen de raad en het college van burgemeester en wethouders fungeren de

raadscommissies. Zij geven de raadsleden de gelegenheid zijdelings enige invloed uit te oe-

fenen op het aan B. en W. opgedragen dagelijks bestuur en verlichten de taak en verant-

woordelijkheid van het college. Zij kunnen worden verdeeld in vaste commissies van voor-

bereiding of van bijstand en in commissies ad hoc.

a Bestuur en verkiezingen

Commissie voor de verzoekschriften, 1910-1954 (nr. 5080).

b Personeelszaken

Commissie van voorbereiding betreffende aanvragen om pensioen,wachtgeld enz., 1869-1874 (nr. 5081).

Commissie van bijstand in het beheer der arbeids- en pensioenzaken,1912-1939 (nr. 5082).

Commissie van bijstand werklieden- en ambtenarenzaken, 1923-1940 en1945-1954 (nr. 5083).

c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen

Commissie van financiën, sinds 1892 commissie van bijstand in het be-heer der gemeentefinanciën, 1814-1824, 1839-1927, 1931-1938 (nr. 5084).

Commissie belast met het bestuur over het Amortisatiefonds der stedelij-ke schuld van de stad Amsterdam, 1827-1852 (nr. 5085).Inventaris.

Commissie van beheer over de stedelijke rentegevende eigendommen,1852-1892 (1930) (nr. 5086).N.B. De commissie nam deze enig overblijvende taak van de Commissie voor het Amorti-

satiefonds over. In 1892 werd deze taak overgenomen door de Afdeling Financiën A, in1914 door de Afdeling Rentegevende Eigendommen, Precario en Kadaster.

d Openbare werken

Commissie van bijstand voor de publieke werken, 1853-1948 (nr. 5087).

37

Commissie voor de beursbouw (Beurscommissie), sinds 1896 Commissievan advies bij de bouw en exploitatie van de nieuwe beurs, 1879-1880,1894-1906 (nr. 5088).Inventaris: gedeeltelijk.

Commissie, bedoeld bij art. 37 (1905), 39 (1924) en 22 (1935) der bouw-verordening, ter voorbereiding van de behandeling van beroepen op degemeenteraad, 1905-1946 (nr. 5089).

e Openbare orde en veiligheid

Commissie voor de strafverordeningen, 1848-1952 (nr. 5091).

f Economische zaken

Commissie van bijstand in het beheer van de Gemeentelijke Telephoon-dienst (Telephooncommissie), 1881-1898 (nr. 5092).N.B. De taak werd overgenomen door de Commissie van bijstand in het beheer der ge-

meentebedrijven.

Commissie van bijstand in het beheer der Gemeente Handelsinrichtin-gen, 1885-1928 (nr. 5093).

Commissie van bijstand in het beheer van de veemarkt, het abattoir ende vishal, 1887-1914 (nr. 5094).

Commissie van bijstand in het beheer van de waterverzorging der ge-meente, 1892-1898 (nr. 5095).N.B. De taak werd overgenomen door de Commissie van bijstand in het beheer der ge-

meentebedrijven, tot 1903 en sinds 1919; van 1903-1919 was er weer een aparte commissie.

Commissie van bijstand voor de statistiek, 1894-1903 (nr. 5096).

Commissie van bijstand in het beheer der Gemeentelijke Gasfabrieken,1898-1899 (nr. 5097).Inventaris: gedeeltelijk.N.B. De taak werd overgenomen door de Commissie van bijstand in het beheer der ge-

meentebedrijven.

Commissie van bijstand in het beheer der gemeentebedrijven, 1898-1941(nr. 5098).N.B. De taak betreft m.n. Gemeente Waterleidingen, Gasfabrieken, Electriciteitswerken,

Telephoon, Tram en Veren, Stadsreiniging.

38

Commissie van bijstand in het beheer der Gemeente Waterleidingen,1903-1919 (nr. 5099).N.B. Zie de opmerking bij de Commissie van bijstand in het beheer van de waterverzor-

ging der gemeente.

g Sociale zorg

Commissie voor het Burgerlijk Armbestuur, 1856-1870 (nr. 5100).

Commissie van bijstand voor de Stads Bank van Leening, 1898 (nr.5101).Inventaris.

Commissie van bijstand in het beheer der zaken van volkshuisvesting,1912-1940 (nr. 5102).

Commissie van advies in het beheer der gemeentewoningen, 1915-1922(nr. 5103).

Commissie van bijstand voor de levensmiddelen en de wasch-, bad- enzweminrichtingen, 1919-1923 (nr. 5104).

Commissie van bijstand in het beheer der zaken van de maatschappelijkesteun en de armenzorg, sinds 1946 in het beheer der sociale zaken, 1926-1947 (nr. 5105).

h Gezondheidszorg

Commissie van bijstand in het beheer der Stadsreiniging, 1892-1914 (nr.5106).N.B. De taak werd overgenomen door de Commissie van bijstand in het beheer der ge-

meentebedrijven.

Commissie van bijstand in het beheer van de Gemeentelijke Geneeskun-dige Dienst, 1902-1914 (nr. 5107).

i Onderwijs en cultuur

Commissie van bijstand in het toezicht op de van gemeentewege gelde-lijk ondersteunde bijzondere scholen, 1891-1893 (nr. 5108).

Commissie van bijstand in het beheer der zaken van onderwijs, 1893-1949 (nr. 5109).

39

Commissie van bijstand voor de Stadsschouwburg, 1916-1918 (nr. 5110).

Commissie van bijstand voor de zaken van kunst, 1919-1921 (nr. 5111).N.B. Voor indicateur zie archief van de Commissie van bijstand voor de Stadsschouwburg.Notulen sedert 1922 in archief Afdeling Kunstzaken, nr. 5192.

RAADSCOMMISSIES AD HOC

a Bestuur en verkiezingen

Commissie tot herziening van de grondslag waarop de lijsten der kiesge-rechtigden zijn gemaakt, 1848 (nr. 5112).

Commissie tot herziening van het reglement van orde, 1891 (nr. 5113).

Commissie van onderzoek naar beschuldigingen in de Raad aan hetadres van de Middenstandspartij geuit, 1927-1928 (nr. 5114).

Commissie van onderzoek inzake de verhouding van dr. E.J. Abrahams,tijdens zijn wethouderschap der gemeente, tot de Vereeniging `Trein8.28' (verpleeghuizen voor kinderen), 1934 (nr. 5115).

b Personeelszaken

Commissies tot herziening van de recognities, die door ambtenaren jaar-lijks moeten worden betaald, 1817-1819, 1828, 1834, 1845 (nr. 5116).

Commissie inzake een regeling van de rechtstoestand van gemeenteamb-tenaren en beambten, 1907-1910 (nr. 5117).

Commissie van advies in zake de salarisherziening van ambtenaren, 1913(nr. 5118).

c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen

Commissie tot onderzoek van de stadsfinanciën en bezuiniging der stede-lijke uitgaven, 1824-1825 (nr. 5119).

Commissie tot het maken van een plan voor een amortisatiefonds, 1825(nr. 5120).

Commissie tot het maken van een plan voor conversie en verminderingvan de gevestigde schuld van de stad Amsterdam, 1826 (nr. 5121).

40

Commissie van onderzoek van de begroting voor 1827, 1827 (nr. 5122).

Commissie tot het ontwerpen der nodige reglementen en instructiën voorhet beheer van het Amortisatiefonds, 1827 (nr. 5123).

Commissie tot onderzoek van enige voorstellen betreffende de admi-nistratie van de stedelijke accijnzen en belastingen, 1827-1830 (nr. 5124).

Commissie van onderzoek naar het brengen van eenvormigheid in de re-keningen van de liefdadige en door de stad gesubsidieerde gestichten,1847 (nr. 5125).

Commissie tot herziening van het plaatselijk belastingstelsel, 1854 (nr.5126).

Commissie tot opsporing van middelen ter voorziening in het tekort,ontstaan door de wegvalling van de accijns op het gemaal enz. (Equi-valent-commissie), 1855-1856 (nr. 5127).

Commissie tot het indienen van een conversieplan, 1860 (nr. 5128).

Commissie inzake de herziening van het erfpachtstelsel, 1909-1912 (nr.5129).

Commissies voor het nazien van de gemeenterekening over 1935 en 1936,1936-1937 (nr. 5130).

Commissie van onderzoek inzake erfpacht, 1939-1940 (nr. 5131).

d Openbare werken

Commissie tot de IJ- en havenwerken, 1828-1836 (nr. 5132).

Commissie voor de beursbouw, (1825) 1835-1840 (nr. 5133).

e Openbare orde en veiligheid

Commissie van onderzoek naar de leiding der blussing van de brandenin de Kalverstraat en van de Stadsschouwburg, 1890 (nr. 5134).

Commissie inzake het taptoeschandaal, 1891 (nr. 5135).

41

Commissie van onderzoek naar de prostitutie en de hiertegen te nemenmaatregelen, 1895-1897 (nr. 5136).

f Economische zaken

Commissie tot uitvoering van het KB van 15 april 1818 betreffende dekanaalvaart en het IJ, 1819-1823 (nr. 5137).

Commissie van onderzoek naar het belang van de afdamming van hetIJ, 1824-1828 (nr. 5138).

Commissie tot herziening van het reglement voor de makelaars, 1828(nr. 5139).

Commissie voor het in de vaart brengen van twee raderboten voor hetvervoer van personen, paarden en vee van de stad naar het tolhuis teBuiksloot v.v., 1829-1834 (nr. 5140).

Commissie van onderzoek van de Stadsdrukkerij en de AmsterdamscheCourant, 1832-1847 (nr. 5141).

Commissie van advies inzake het ontwerp-havenreglement, 1833 (nr.5142).

Commissie van onderzoek inzake de voortzetting voor rekening van destad van de Amsterdamsche Courant naar aanleiding van het ontslagvan de hoofdredacteur mr. S. Vissering, 1848 (nr. 5143).

Commissie van onderzoek naar de nadelige invloed, die de voorgedragenscheepvaartwetten en het plan tot opheffing van het verbod van laden enlossen in Den Helder op de Amsterdamse handel zullen uitoefenen,1849-1850 (nr. 5144).

Commissie van onderzoek naar de mogelijkheden van voortzetting vande Amsterdamsche Courant, 1851 (nr. 5145).

Commissie tot onderzoek van het behoud of de afschaffing der brood-zetting, (1850) 1852 (nr. 5146).

Commissie inzake tramwegaanvragen, (1885) 1888-1890 (nr. 5147).

Commissie van onderzoek inzake het bedrijf der Gemeente Electriciteits-

42

werken naar aanleiding van het conflict tussen de directeur A.W. Res-sing en de onderdirecteur dr. G. de Gelder, 1910 (nr. 5148).

Commissie voor het stationnerende en het garage-taxibedrijf (Taxicom-missie), 1936-1941 (nr. 5149).

g Sociale zorg

Commissie van onderzoek over het al of niet voort blijven bestaan vanhet Burgerweeshuis, 1819 (nr. 5150).

Commissie van onderzoek van het concept-reglement voor een arm-bestuur over de algemene stadsarmen, 1829 (nr. 5151).

Commissie tot regeling van de geneeskundige armenverzorging, 1855-1857 (nr. 5152).

Commissie inzake armenzorg en armenwet, 1893-1894 (nr. 5153).

Commissie inzake de reorganisatie van het Burgerlijk Armbestuur, 1924-1925 (nr. 5154).

Commissie 3500 woningenplan, (1917) 1928-1930 (nr. 5155).

h Gezondheidszorg

Commissie omtrent het al of niet keuren der ansjovis, 1819 (nr. 5156).

Commissie van toezicht op het gebruik van carbolzuur bij het vee, 1867(nr. 5157).

Commissie tot het ontwerpen of voordragen van een plan voor reinigingen reinhouding van den bodem en de wateren van Amsterdam, ook methet oog op de afdamming van het IJ, (1826) 1870-1873 (nr. 5158).

Commissie voor het uitbrengen van een rapport tot reorganisatie van deGemeentelijke Geneeskundige Dienst, 1901-1902 (nr. 5159).

i Onderwijs, wetenschap en cultuur

Commissie voor de reorganisatie der Latijnse scholen, 1846-1847 (nr.5160).

43

Commissie van onderzoek naar de voorwaarden tot het gunnen van hetbespelen van het toneel in de schouwburg, 1849 (nr. 5161).

Commissie tot regeling van het lager onderwijs in de gemeente Amster-dam, 1859-1860 (nr. 5162).

Commissie van onderzoek naar de mogelijkheid om de kosten voor deinstandhouding van de Universiteit van Amsterdam gedeeltelijk van degemeente af te wentelen, 1905 (nr. 5163).

j Evenementen

Commissie voor de festiviteiten bij het bezoek van het kroonprinselijkpaar aan Amsterdam in september 1816, (1768) 1816-1817 (nr. 5164).

Commissie tot regeling en besturing der plegtigheid van de eerste door-schutting door de grootste doorvaart der Oosterdoksluis, 1832 (nr. 5165).

BURGEMEESTER EN WETHOUDERS

De wethouderlijke taak is in de gemeentewet slechts omschreven als het lidmaatschap vanhet college van B. en W. In Amsterdam is de zelfstandigheid van de wethouders echter vrijgroot en wordt de beslissing over tal van zaken niet collegiaal genomen, doch overgelatenaan de wethouder als verantwoordelijke voor de betrokken tak van dienst.

Burgemeesters, 1814-1824, Burgemeester en Wethouders, 1824-1979,98 m (nr. 5166).N.B. Stadspublikaties 1814-1959, met klappers 1824-1905. Gedrukte verslagen der bedrij-ven, diensten en commissies, 1918-1980; voordien in het gemeentelijk jaarverslag.

BURGEMEESTER

Burgemeester, 1824-1945, 4 m (nr. 5167).

Kabinet van de burgemeester, 1820-1955, 10 m (nr. 5168).

Particulier secretariaat van de burgemeester, 1918-1945, 11,40 m(nr. 5169).Nadere toegang: indicateur met klappers 1928-1945.N.B. Hierbij ook notulen van de schoonheidscommissie.

SECRETARIE

Burgemeester en wethouders worden bij de vervulling van hun taak bijgestaan door de se-

44

cretarie, die is opgebouwd uit een toenemend aantal afdelingen. Daarvan zijn de oudste

Algemene Zaken, Financiën, Armwezen, Onderwijs, Burgerlijke Stand, Militaire Zaken en

Publieke Werken. Uitbreiding van de gemeentelijke taken met betrekking tot voorzieningen

in de havens, de nutsbedrijven, de volksgezondheid en de volkshuisvesting, waarbij zich te-

vens de behoefte deed gevoelen aan adequate bestuursinformatie in het economische en so-

ciale vlak, leidde tot instelling van het bureau van Statistiek en de afdelingen Havens- en

Handelsinrichtingen, Gemeentebedrijven, Openbare Gezondheid en Volkshuisvesting. Zorg

voor een betere positie van het eigen personeel riep afdelingen als Arbeidszaken en Pensi-

oenbureau in het leven en deels ook Wettelijke Aansprakelijkheid, Verhaals- en Verzeke-

ringszaken. Opmerkelijke naamswijzigingen getuigen van veranderingen in maatschappelij-

ke opvattingen: Armwezen, Armenzorg, Maatschappelijke Steun, Sociale Zaken.

Nadere toegang: indicateur met klappers op elke afdeling afzonderlijk. Voor de generaleindicateur zie de noot bij Algemene Zaken.

a Bestuur

Afdeling Algemene Secretarie, sinds 1924 Afdeling Algemene Secretarieen Arbeidszaken, sinds 1929 Bureau van de gemeentesecretaris, sinds1933 Afdeling Algemene Zaken (secretaris), sinds 1936 Bureau van degemeentesecretaris, sinds 1945 Afdeling Algemene Secretarie, 1902-1947,1959-1962, 26 m (nr. 5170).

Commissarissen over het raadhuis, 1901-1943, 0,90 m (nr. 490).Inventaris.

Commissie tot het doen nagaan of en op welke punten de organisatieder gemeentesecretarie kan worden vereenvoudigd (later ook Huis-vestingscommissie), 1934-1945, 0,02 m (nr. 5171).

Commissie voor de exploitatie van de koffiekamer ten stadhuize, 1947-1952, 0,10 m (nr. 5172).

b Personeelszaken

Bureau Ambten en Officiën, sinds 1918 Bureau Personeel, 1814-1927,7 m (nr. 5173).N.B. De taak werd overgenomen door de Afdeling Arbeidszaken.

Afdeling Arbeidsbureau, van 1918-1924 Dienst Gemeentelijk Arbeidsbu-reau, sinds 1928 Afdeling Arbeidszaken, (1892) 1907-1924, 1929-1949,110 m (nr. 5174).N.B. De Afdeling Algemene Secretarie en Arbeidszaken die fungeerde van 1924 tot 1928

was toen met arbeidszaken belast.

45

Gemeentelijk Pensioenbureau, (1817) 1894-1949, 71,50 m (nr. 5175).N.B. Ingesteld als onderafdeling van Afdeling Financiën A, sinds 1913 zelfstandig, sinds1920 ondergebracht bij Afdeling Algemene Secretarie, sinds 1928 bij Afdeling Arbeidsza-ken.

c Bevolking

Afdelingen Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister en Verkiezingen,1811-1827, 1870-1945, 4 m (nr. 5176).

d Financiën

Afdeling Financiën, Rekenkamer en Rentegevende Eigendommen, Preca-rio en Kadaster, 1812-1949, 353 m (nr. 5177).N.B. Tot 1824 onder de thesaurier, daarna wethouder van financiën. Eerst hoofdzakelijkRekenkamer, met sinds 1875 een Onderafdeling Financiën B (het vroegere Centraal Bureauder Gemeentebelasting, met sinds 1894 de Rekenkamer). Sinds 1892 beheert de AfdelingFinanciën de gemeentelijke eigendommen (hiervóór een raadscommissie). Sinds 1903 Afde-ling Financiën A en Afdeling Financiën B (sinds 1906 alleen de Rekenkamer), die sinds1914 resp. heetten Afdeling Rentegevende Eigendommen, Precario en Kadaster (in 1928opgegaan in het Grondbedrijf van de Dienst der Publieke Werken) en Afdeling Financiën,sinds 1937 gesplitst in Financiën A (accountantsafdeling) en Financiën B.

Afdeling Belastingen, (1891) 1906-1965, 293 m (nr. 5178).N.B. Vóór 1906 in Afdeling Financiën B.

e Openbare werken

Commissaris over de Publieke Werken, 1809-1850, 17 m (nr. 5179).

Afdeling Publieke Werken, 1850-1945 (1965), 466 m (nr. 5180).Nadere toegang: topografische index op de bouwtekeningen ca. 1875-ca. 1905; idem op deeigendomsbewijzen 17e-20e eeuw.

f Openbare orde en veiligheid, defensie

Afdeling Algemene Zaken, 1812-1945 (1976), 360 m (nr. 5181).N.B. Tot 1902 is de indicateur A.Z. tevens generale indicateur voor de gehele secretarie(met klappers op namen en zaken). Sinds 1903 werd de generale indicateur bijgehoudendoor de Afdeling Algemene Secretarie tot de afschaffing in 1920.

Commissie van Kazernering, sinds 1812 Derde Divisie der Stedelijke Se-cretarie, sinds 1814 Commissariaat voor de Militaire Zaken, sinds 1854

46

Afdeling Nationale Militie en Schutterij, sinds 1907 Afdeling MilitaireZaken, 1810-1948, 251 m (nr. 5182 en 5012).Inventaris: tot 1861.N.B. De wijkboeken ten behoeve van de vrijstelling van inkwartiering staan geplaatst on-

der Nieuw stedelijk bestuur (nr. 5053) inv. nrs. 380-383 (1810-1813) en onder nr. 5012

(1814-1841, inv. nrs. 866-873).

g Economische zaken

Afdeling Handelsinrichtingen, 1892-1945, 44 m (nr. 5183).

Afdeling Gemeentebedrijven en Gemeentelijk Reclamebureau, resp.1898-1945 en 1923-1955, 105 en 16 m (nr. 5184).

Bureau voor Statistiek, 1894-1951, 73 m (nr. 5185).

h Sociale zorg

Afdeling Armwezen, sinds 1919 Ziekenhuiswezen en Armenzorg, sinds1919 Maatschappelijke Steun en Armenzorg, sinds 1920 Openbare Ge-zondheid, Ziekenhuiswezen, Maatschappelijke Steun en Armenzorg,sinds 1928 Maatschappelijke Steun, sinds 1941 Sociale Zaken, (1810)1863-1948, 90 m (nr. 5186).N.B. In 1863 afgesplitst van Afdeling Armwezen en Onderwijs.

Afdeling Volkshuisvesting, 1914-1945, 147 m (nr. 5187).

Tijdelijke afdeling en Centrale commissie voor de Belgische uitgeweke-nen, 1914-1920, 0,40 m (nr. 470).Inventaris.

Tijdelijke afdeling Watersnood 1916, 1916-1917, 0,10 m (nr. 469).Inventaris.

Afdeling Levensmiddelen, Was- en Schoonmaak, Bad- en Zweminrich-tingen, (1914) 1916-1948, 70 m (nr. 5188).

Afdeling Wettelijke Aansprakelijkheid, Verhaals- en Verzekeringszaken,1951-1963, 130 m (nr. 5189).

i Gezondheidszorg

Afdeling Openbare Gezondheid, sinds 1919 Openbare Gezondheid en

47

j

Ziekenhuiswezen, sinds 1920 Openbare Gezondheid, Ziekenhuiswezen,Maatschappelijke Steun en Armenzorg, sinds 1928 Openbare Gezond-heid en Ziekenhuiswezen, 1902-1948, 80 m (nr. 5190).

Onderwijs, wetenschap en cultuur

Afdeling Armwezen en Onderwijs, sinds 1863 Afdeling Onderwijs, 1828-1949, 528 m (nr. 5191).N.B. Sinds 1849 afzonderlijke indicateurs voor armwezen en onderwijs.

Afdeling Kunstzaken, 1921-1947, 23,50 m (nr. 5192).

Bureau Pers, Propaganda, Vreemdelingenverkeer en Representatie,(1921) 1935-1947, 4 m (nr. 5193).

LEDEN VAN HET COLLEGE VAN B. EN W. EN DE RAAD

Mr. A.J. d'Ailly, burgemeester, ca. 1924-1958, 11 m (nr. 306).

F. de Boer, burgemeester, 1949, 0,02 m (nr. 709).

Mr. E.A.G. Brautigam, wethouder, 1967-1970, 0,10 m (nr. 711).Inventaris.

Dr. P.J. Koets, wethouder, 1923-1971, 5 m (nr. 527).Inventaris.

Mr. W.F. van Leeuwen, burgemeester, en zijn vrouw P.A. Waller, ca.1886-1936, 1 m (nr. 239).Inventaris.

J. Rustige, raadslid, later wethouder, 1929-1946, 0,05 m (nr. 543).

Mr. C. van Rij, raadslid, betreffende gezondheidszorg, woningbouw enhuurauto- en taxibedrijf, 1947-1958, 0,20 m (nr. 223).Inventaris.

Dr. I. Samkalden, burgemeester, 1968-1969, 0,02 m (nr. 526).

J.W.C. Tellegen, burgemeester, betreffende de Amsterdamsche Zieken-fonds-Commissie, 1916-1920, 0,25 m (nr. 359).

48

Dr. W. de Vlugt, burgemeester, 1895-1944, 2 m (nr. 235).Inventaris.

INSTELLINGEN TEN BEHOEVE VAN HET PERSONEEL VAN DE GEMEENTE

a Algemeen

Formatiecommissie, 1928-1946, 1 m (nr. 417).

Gemeentelijke Personeelsvoorziening, 1941-1975, 31 m (nr. 5194).

Gemeentelijk Scheidsgerecht, 1897-1954, 4,70 m (nr. 5195).

Beoordelingscommissie inzake gedrag aan te stellen gemeentepersoneel,1912-1954, 6 m (nr. 5196).

Commissie van beroep, bedoeld in art. 11 en 12 der Wachtgeldverorde-ning, 1922-1932, 0,30 m (nr. 5197).

b Ambtenaren

Commissie van advies voor de (definitieve) indeling der ambtenaren insalarisgroepen, 1918-1921, 1941-1950, 0,40 m (nr. 5198).

Centrale commissie ambtenarenzaken, 1919-1941, 1945-1948, 0,50 m (nr.5199).

c Werklieden

Commissie van advies inzake wijziging van het reglement voor de werk-lieden en daarmee gelijkgestelden in dienst van de gemeente (CommissieWerkliedenreglement), 1901-1904, 0,12 m (nr. 5200).

Centrale commissie werkliedenzaken, 1916-1941, 1945-1948, 0,90 m (nr.5201).

Commissie van beroep ex art. 13 Werkliedenreglement, 1933-1951,1,40 m (nr. 5202).

49

d Personeel diensten en bedrijven

Subcommissies uit de Centrale commissie gemeentelijke diensten en be-drijven inzake een nieuwe loonregeling, 1919-1920, 0,08 m (nr. 5203).

Commissie medezeggenschap, met subcommissies I, II en III, (1926)1928-1931, 0,15 m (nr. 5204).Inventaris.

Dienstcommissies ambtenaren en werklieden gemeentebedrijven, 1927-1940, 1,20 m (nr. 5205).

Commissie van advies inzake straffen aan politiepersoneel, 1927-1939,1 m (nr. 5206).

Centrale commissie politie, 1928-1941, 0,15 m (nr. 5207).

Commissie georganiseerd overleg onderwijzend personeel, 1933, 0,02 m(nr. 5208).

50

1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak

RECHTSPRAAK

De rechtspraak werd uitgeoefend door schout en zeven schepenen. De schout of hoofd-

officier werd oudtijds door of namens de landsheer als diens vertegenwoordiger benoemd.

In 1564 kwam deze benoeming, door verpanding aan de stad, in handen van de burge-

meesters. Dezen droegen in 1581 dit recht aan de vroedschap over en kregen zelf het recht

van voordracht. De schout trad op als openbare aanklager en uitvoerder van het vonnis en

was belast met het handhaven van de openbare orde. Bovendien hield hij toezicht op de

naleving van ordonnanties en keuren. De schepenen wezen vonnis en waren competent in

strafzaken (berechting van misdrijven en overtredingen) en civiele zaken. Daarnaast oefen-

den zij de voluntaire rechtspraak uit: ten overstaan van twee schepenen vond o.a. eigen-

domsoverdracht (kwijtschelding) van onroerend goed plaats en werden rentebrieven en

schepenkennissen (gerechtelijke schuldbrieven) verleden. De schepenen maakten beschik-

kingen op aan hen gerichte rekesten van allerlei aard. De schepenbank stond onder leiding

van een president en een vice-president; bij het archief van de vroedschap is de verkiezing

van de schepenen vermeld. Onder toezicht van de schepenen fungeerden de vijf subalterne

banken van judicature, waarvan de taken afsplitsingen zijn van die der schepenen. Deze

vijf banken ontstonden in het laatste kwart van de 16e en in de 17e eeuw. De leden werden

jaarlijks benoemd door de burgemeesters en de schepenen.

Schout en schepenen, 1524-1811, 157 m.Inventaris.a Strafzaken, 1524-1811 (inv. nrs. 1-641 van rechterlijke archieven, nr. 5061).b Civiele zaken, 1570-1811 (inv. nrs. 642-2320 van rechterlijke archieven, nr. 5061).

Schepenen, 1563-1811, 38,50 m.a Kwijtscheldingsregister (eigendomsoverdrachten van huizen en erven), 1563-1811 (nr.

5062).Plaatsingslijst.Nadere toegang: topografische index, met per straat chronologisch de kopers (tot

1803); over 1797-1811 index op kopers en verkopers. Klapper op de huisnamen, tuinen,

molens, bedrijven enz. 1701- . Topografische index, met per straat chronologisch

de kopers en verkopers uit de executie-kwijtscheldingen. Index op grafsteden, rentebrie-ven en obligaties, schepen, walvisvangersgereedschap, met kopers en vorige eigenaars,

uit de executie-kwijtscheldingen.N.B. Executie-kwijtscheldingen, 1605-1811, bevinden zich in de rechterlijke archieven

(inv. nrs. 2163-2182).

b Register van schepenkennissen, 1594-1811 (nr. 5063).

Plaatsingslijst.c Register van verbonden goederen en register van transporten, 1783-1811 en 1704-1810

(nr. 5064).Plaatsingslijst.

d Register van rentebrieven en register v an transporten van los- en lijfrenten, 1560-1810

en 1747-1810 (nr. 5065).Plaatsingslijst.

51

e Register van willige decreten van het Hof van Holland, 1636-1805 (nr. 5066).

Plaatsingslijst.

f Register van afschrijvingen bij willig decreet, 1642-1810 (nr. 5067).

Nadere toegang: topografische index, met per straat chronologisch de kopers en verko-

pers.

Subalterne banken van judicature, 1586-1811, 130 m.N.B. De hier onder a-d vermelde colleges zijn beschreven in de inventaris van de rechter-

lijke archieven, nr. 5061.

a Commissarissen van kleine zaken, 1679-1811 (inv. nrs. 2321-2489a).

b Commissarissen van zeezaken, 1641-1811(inv. nrs. 2490-2632a).

c Assurantiemeesteren (Bank van Assurantiën en Averijen), 1700-1811(inv. nrs. 2633-

3050).

d Commissarissen van huwelijkse zaken en injuriën, 1586-1811(inv. nrs. 3051-3152a).

e Commissarissen van de Desolate Boedelskamer, (1617)1643-1811 (1852) (nr. 5072).

Inventaris.

Nadere toegang: Index op de namen en beroepen van de gesequestreerden in de accoor-

den en de verbalen.

Waterschout, 1747-1868, 19,25 m (nr. 38).Inventaris.

BEVOLKING

Doop-, 1564-1811, trouw-, 1565-1811, en begraafboeken, 1553-1811, metbijlagen op de ondertrouwregisters, 1616, 1709-1810 (zeer onvolledig), enhuwelijksconsenten, 1706-1782, 70 m (incl. oude klappers, nr. 5019) (nr.5001, 5018).Inventaris: Lijst van de registers van doop, trouw en begraven te Amsterdam, gehoudenvóór de invoering van den Burgerlijken Stand en bewaard op het Oud-Archief aldaar(Amsterdam 1911); plaatsingslijst op de bijlagen op de ondertrouwregisters en de huwe-lijksconsenten.

Nadere toegang: moderne klappers op dopen, ondertrouwen, trouwen (vóór 1578) en be-graven, 1553-1811; oude klappers op ondertrouwen, 1578-1811 (op voornamen), op onder-trouwen, 1656-1665 (op mannen en vrouwen afzonderlijk) en op dopen, 1806-1811.

N.B. Toegevoegd zijn 4 geboortenregisters van de Hoogduits-Israëlietische gemeente, 1740-1811.

Registers van de burgerlijke stand: geboorten, 1811-1882, huwelijken enechtscheidingen, 1811-1892, overlijden, 1811-1892, en huwelijksaankon-digingen, 1813-1834, 108 m (nr. 5009, 5017).

Bevolkingsregister, 1850-1892, buurtringregister, 1875-1897, registers vanvertrek, vestiging, vreemdelingen, militairen en huisnummering, 1821-1896, 272 m (nr. 5000, 5006, 5007).Plaatsingslijst.

57

FINANCIËN

Thesaurieren ordinaris, 1490-1824 (1876), 60 m (nr. 5039).Inventaris: tot 1811.

N.B. Tussen 1413 en 1444 delegeerden de burgemeesters het beheer van de stedelijke finan-ciën en eigendommen en de uitvoering van de openbare werken aan twee, later vier thesau-

rieren, welke functionarissen gewoonlijk oud-burgemeesters waren. Zij stonden onder toe-zicht van de burgemeesters. Bij de oprichting van het fabriekambt in de tweede helft van

de 15e eeuw werd de uitvoering van de openbare werken aan de thesaurieren ontnomen,

maar zij behielden wel het toezicht erop. Sinds de instelling van het ambt der thesaurieren

extra ordinaris in 1584 werden zij thesaurieren ordinaris genoemd. In 1824 werd de taakovergenomen door de wethouder van financiën.

Commissarissen van de rekenkamer of College van de rekenmeesters,sinds 1808 de Boekhouder ter rekenkamer, 1636-1812, 30 m (nr. 5041).N.B. Een afzonderlijke afdeling wordt gevormd door de stukken betreffende de consigna-tiekas (nr. 5042).

Inventaris: tot 1808.

Stads beleeningkamer, 1782-1808, Fonds tot maintien van het publiekcrediet, 1773, en Stads beleeningcas, 1781, 1,20 m (nr. 5043).Inventaris.

Gemeente-ontvanger, ca. 1795-ca. 1948, 33 m (nr. 5209).

Belastinggaarders, 1584-1820, 78 m.N.B. Stedelijke functionarissen inden belastingen ten behoeve van het gewest Holland. Dethesaurieren extra ordinaris waren belast met de ontvangst van de ordinaris verponding of8e, later 12e penning op de huurwaarde van onroerend goed, geheven van de eigenaars. Deonder b bedoelde belasting was de extra ordinaris verponding. De belastingen onder d-gwerden door de stadssecretaris in ontvangst genomen. De imposten onder h, j en k werden

eveneens ten behoeve van het gewest geheven; de inning werd tot 1748 verpacht, daarna

verricht door gewestelijke ambtenaren binnen de stad, maar onder controle van het stads-

bestuur. De particuliere ontvanger bedoeld onder i inde ten behoeve van de Admiraliteit,

eveneens onder verantwoording aan het stadsbestuur. Er komen overigens ook enkele ste-

delijke belastingen voor, namelijk die onder c, onder e de 80e penning op de verkoop van

onroerend goed en het recht van exue en onder k sommige imposten.a Thesaurieren extra ordinaris, 1584-1815 (nr. 5044).

Inventaris.

b Honderdste en tweehonderdste penningkamer of Commissarissen tot den ontvangst vanden honderdsten en andere penningen, 1673-1814 (nr. 5045).Inventaris.

c Belasting op de huren, 1805 (nr. 5045a).d Collaterale successie, 1658-1820 (nr. 5046).e 40e, 80e, 20e penning, hele en halve 40e penning, recht van exue, boeten op ongefun-

deerde processen, 40e penning op schepen, 1682-1807 (nr. 5047).

53

f Middel op trouwen en begraven, op advertentiën en permissie tot begraving, 1695-1812(nr. 5048).

g Declaratie van het middel op begraven, 1699-1806, en Lijst der aangegeven lijken,1806-1811 (nr. 5005).

h Heren-, koffie- en thee-, plaiziergeld, impost op consumptie van tabak, 1800-1803 (nr.5049).

i Ontvanger van het verhoogde last- en veilgeld, 1697-1799 (nr. 5050).j Peilboekjes. Register houdende aantekeningen van ten overstaan van notarissen ten be-

hoeve van de impost verrichte peilingen van wijn, bier, gedistilleerd, zout, zeep, schoe-nen, graan, boter, azijn en kaarsen, soms met vermelding van de adressen der verko-pers, 1657-1729 (nr. 5051).Plaatsingslijst.

k Gemene landsmiddelen (algemeen) en imposten op rondemaat, gemaal, wijn, zout, etc.,1650-1818 (nr. 5052).

Commissaris van de stedelijke accijnzen en belastingen, 1814-1865, 4 m(nr. 5210).

College van zetters en controleurs in zake de klassificatie van beroepenvoor de patentbelasting, 1836-1902, 1,50 m (nr. 284).Inventaris.

Commissie tot liquidatie van de gildenfondsen, (1803) 1821-1870, 0,15 m(nr. 5211).

OPENBARE WERKEN

In de tweede helft van de 15e eeuw ontstond het college van fabriek- of timmermeestersvoor de uitvoering van de openbare werken en de inspectie op de naleving der bouwveror-deningen. In de 16e eeuw was een fabriekmeester belast met de uitvoering van de openbarewerken; de stadstimmerman en de stadsmetselaar waren zijn ondergeschikten. Het bouw-toezicht werd nu uitgevoerd door de rooimeesters. De fabriekmeester moest rekening enverantwoording afleggen aan de thesaurieren. Zijn taak werd steeds meer administratief,terwijl sinds het einde van de 16e eeuw de praktische uitvoering onder leiding stond van destadsmeestertimmerman, stadsmeestermetselaar en stadsmeestersteenhouwer. In 1633 werdhet ambt van fabriekmeester afgeschaft en kregen de thesaurieren ordinaris het directe toe-zicht op de openbare werken, die uitgevoerd werden door genoemde stadsmeesters, wieraantal werd uitgebreid met o.a. een stadslandmeter en generale opzienders van de graaf- enmodderwerken, van wateren en sluizen. In 1746 werden al deze functionarissen onderge-schikt aan één directeur-generaal van Stadswerken en gebouwen, die onder toezicht van dethesaurieren werd gesteld. Sinds 1777 werden drie directeuren benoemd, ieder met een ei-gen departement. In 1809 werden deze drie directeuren onder het toezicht geplaatst van decommissaris over de Publieke Werken, die zelf ook weer onder de thesaurier stond (zie Se-cretaris, e. Openbare Werken). Sinds 1824 hield de wethouder van financiën toezicht op decommissaris, die sinds 1829 onder direct toezicht van B. en W. werd gesteld. In plaats vandrie waren er sinds 1820 twee departementen: de directeur van het stadsfabriekambt of

54

Stads Werken en Gebouwen en de directeur van Stadswaterwerken, beiden tot 1850 onder

de commissaris. In 1850 werd dit ambt afgeschaft en kwam er de wethouder van PubliekeWerken voor in de plaats. Nu kwam ook een nieuwe organisatie van de dienst der Publie-ke Werken tot ontwikkeling. In 1856 bestond deze dienst uit drie los van elkaar staande af-delingen onder directie van de directeur der Publieke Werken, de stadsingenieur en destadsarchitect. Tenslotte werd in 1873 een eenhoofdig directoraat van de Dienst der Publie-ke Werken gevormd, binnen welke dienst verscheidene afdelingen ontstonden.

Stadsfabriekambt of Stadswerken en gebouwen, 1532-1855, 27 m (nr.5040).Inventaris: tot 1811.

Directeur der Stadswaterwerken, 1825-1856 (1916), 5 m (nr. 5212).

Dienst der Publieke Werken, 1856-1921, 96 m (nr. 5213).

Stadsingenieur, 1856-1905, 14,50 m (nr. 5214).

Stadsarchitect, 1856-1870, 0,15 m (nr. 5215).

Stadswaterkantoor, 1700-1914, 37 m (nr. 335).Inventaris.

Stadshoutvesterij, 1781-1830, 0,20 m (nr. 276).Inventaris.

Rooimeesters, sinds 1859 bouwopzichters, 1811-1904, 6 m (nr. 5220).N.B. Zie inv. nr. 1 van archief Stadsfabriekambt, nr. 5040 (register van gezworen rooi-meesters 1532-1651).

Gemeentelijk Bouw- en Woningtoezicht, 1905-1950, 95 m (nr. 5221).

Commissie tot het ontwerpen van bepalingen inzake minimum loon enmaximum arbeidsduur in de bestekken voor gemeentewerken (commis-sie-Treub), 1892-1903, 0,20 m (nr. 478).Inventaris.

Commissie van advies in zake wijziging der bepalingen omtrent mini-mum loon en maximum arbeidsduur in de bestekken voor gemeentewer-ken, 1899-1903, 0,05 m (nr. 5219).

Commissie van advies art. 52, later 54, der bouwverordening, 1906-1930,0,08 m (nr. 5222).

55

Commissie voor het stadsschoon, Schoonheidscommissie en Commissiesvoor de Oude en Nieuwe Stad, 1911-1950, 10,50 m (nr. 458).Inventaris.

Dienst Wederopbouw, 1941-1952, 19 m (nr. 5223).

Commissie van onderzoek in zake de stichting van een gemeentelijkbouwbedrijf, 1948-1949, 0,05 m (nr. 694).

Commissie tot het ontwerpen van een plan tot uitbreiding der bebouwdekom van de gemeente benoorden het IJ, (1894) 1901-1903, 0,05 m (nr.461).Inventaris.

Commissie bouw nieuw stadhuis, 1922-1941, 4 m (nr. 5216).

Commissie van onderzoek van de rechtstoestand van het Paleis op deDam, 1928-1939, 0,30 m (nr. 5217).Inventaris.

Commissie tot onderzoek of het Paleis op de Dam voor een of meer ge-meentelijke doeleinden is bruikbaar te maken, 1931-1939, 0,60 m (nr.5218).Inventaris.

Jury van de stadhuisprijsvraag, ca. 1960-1969, 0,20 m (nr. 784).

Begraafregisters van het Leidsche kerkhof, St. Antonieskerkhof, Oudeen Nieuwe Oosterbegraafplaats, Oudè en Nieuwe Westerbegraafplaats envan begraafplaatsen in de geannexeerde gemeenten, 1813-ca. 1950, 3 m(nr. 483).Inventaris.

Dienst der Algemene Begraafplaatsen, 1866-1942, 38 m (nr. 5224).Inventaris.

Gemeentelijk Bureau voor Lijkbezorging, 1945, 0,10 m (nr. 391).Inventaris.

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID, DEFENSIE

Tuchthuis, 1558-1811, 0,20 m (nr. 345).

56

Gecommitteerde opzieners over de bedelaars, 1597-1598 (inv.nrs. 562-563 van archief Spinhuis, nr. 347).

Spin- en Nieuwe Werkhuis, 1654-1870 (1878), 28 m (nr. 347).Inventaris: W.F.H. Oldewelt, Inventaris van het archief tot 1811 van het college van regen-

ten over het Spin- en Nieuwe Werkhuis en van 1811-1870 van het college van regenten over

het Nieuwe Werkhuis (sinds 1822 Werkhuis geheeten) (Amsterdam 1925).

Directeur der gijzeling, 1803-1818, 0,10 m (nr. 346).

Commandant van een halve brigade der gewapende burgerwacht in wijk55, 1764-1798, 0,40 m (nr. 145).Inventaris.

Bezoldigde guardes, 1770-1807, 0,10 m (nr. 101).Inventaris.

Commissarissen van de raad der stad Amsterdam tot het defensiewezen,1787, 1 m (nr. 5032).

Corps du Garde, 1805-1841, 3,25 m (nr. 365).

Garde soldée, 1812-1815, 2,50 m (nr. 363).Inventaris.

Stukken betreffende de schutterij, stadsartillerie, burgerwacht en politie-wacht, 1650-1810, de gewapende burgerwacht, 1808-1812, en de Gardenationale, 1813, 1 m (nr. 364).Inventaris.

Schuttersraad en schutterij van Amsterdam, 1813-1908, 21 m (nr. 362).Inventaris.N.B. Hierbij de wijkboeken, 1816-1826, 2 m (nr. 5013).

Politie, 1814-1927 (1955), 133 m (nr. 5225).

Brandweer, 1828-1925 (1949), 45 m (nr. 635).Inventaris.

Burgerwacht, afdeling brandweer, 1914-1919, 0,05 m (nr. 159).

Commissie van onderzoek inzake het brandgevaar in de schouwburgen,enz. 1887-1926, 0,15 m (nr. 5226).

57

Luchtbeschermingsdienst, 1939-1946, 31 m (nr. 5227).

Gemeentelijk Bureau Inkwartiering (Stadtisches Quartieramt), 1940-1947, 23 m (nr. 5229).

Bureau vorderingen Duitse weermacht, 1940-1941, 1 m (nr. 5230).

Commissie voor hulpverlening bij rampen, 1943-1945, 0,04 m (nr. 5228).

Bureau loonbetaling geallieerde strijdkrachten, 1945, 4 m (nr. 5231).

ECONOMISCHE ZAKEN

a Handel

Wisselbank, 1609-1820, 158 m (nr. 5077).Inventaris.

Commissie van liquidatie van de Wisselbank, 1820-1845, 0,40 m (nr.5078).Inventaris: zie inventaris Wisselbank, 2e serie, nrs. 164-194.

Commissarissen over de Lakenhal, 1623-1632 (inv. nrs. 287-291 van ar-chief Bank van Leening, nr. 368).

Administrateur van de bodemerijkas, (1809) 1811-1830, 0,20 m (nr.5232).N.B. De taak werd in 1811 overgenomen van de gewezen Kamer van assurantie, averijenen zeezaken. In 1830 werd het saldo van de kas aan de stedelijke ontvanger overgedragen.

Commissarissen tot den graanhandel en commissie voor den graanhan-del, 1815-1922, 3,5 m (nr. 93).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen van de archieven van de directie van de Mosco-

vische handel, directie van de Oostersche handel en reederijen, commissarissen tot degraanhandel en commissie voor de graanhandel (Amsterdam 1961).

Commissie tot de beëedigde stadswerkers, meters, wegers, dragers, enz.1827-1871, 2,30 m (nr. 5233).Inventaris.N.B. In 1871 ging de taak over op de secretarie-afdeling Algemene Zaken.

Stadsroeiers van natte waren (o.a. wijn, olie, traan), 1826-1893, 0,06 m(nr. 5234).

58

Stadswatermeter, 1858-1884, 0,04 m (nr. 5235).N.B. Deze functionaris was ijker van wijn- en olievaten.

Commissie tot het regelen en bepalen der zettingen van het brood, 1847-1854, 0,15 m (nr. 5243).

Commissarissen van de groote koopmansbeurs (Beurscommissie), 1857-1891, 0,09 m (nr. 5242).

Dienst van het Marktwezen, 1905-1945, 54 m (nr. 745).

Commissie tot onderzoek van den toestand van het marktwezen, (1911)1913-1916, 0,50 m (nr. 462).Inventaris.

Commissie ten dienste van nijverheid en bedrijven, 1914-1924, 0,30 m(nr. 471).Inventaris.

Gemeente Arbeidsbeurs, (1891) 1912-1942, 42 m (nr. 5236).N.B. Opgericht door de Maatschappij voor den Werkenden Stand in 1886, afdeling Vere-niging Centrale Arbeidsbeurs, overgenomen door de gemeente in 1908, door het rijk in1941.

Commissie van toezicht op de Gemeentelijke Arbeidsbeurs, 1908-1940,0,20 m (nr. 5237).N.B. Leden zijn werkgevers en werknemers, voorgedragen door de Kamers van Arbeid teAmsterdam.

Gemeente Girokantoor, (1915) 1917-1978, 123 m (nr. 5238).

Commissie van onderzoek naar de werking van het Girokantoor, 1919-1920, 0,25 m (nr. 5239).

Levensmiddelenraad en de daarmede verbonden commissies voor vis,brood, boter, kaas en eieren, melk en vlees, kruidenierswaren, brand-stoffen, manufacturen, schoeisel, 1932-1940, 0,10 m (nr. 5244).

Commissie van advies inzake prijsverhooging door oorlogstoestand,1939-1944, 0,06 m (nr. 5245).

Commissie van advies met subcommissies inzake de handelsbetrekkingenvan Amsterdam, 1946, 0,02 m (nr. 5254).

59

b Vervoer

Directie over de wegen en vaarten tussen de zes Noord-Hollandse steden,1861-1895, Commissarissen van het Goudse zandpad, 1656-1821, Com-missarissen van het Haarlemmer zandpad, 1631-1811, Commissarissenvan de zandpaden tussen Amsterdam, Muiden, Naarden en Weesp,1640-1863, 3,20 m (nr. 16).Inventaris.

Oppercommissarissen der havens, walen en kranen, 1674-1834, en vande Havendienst, 1834-1919, 11,50 m (nr. 502).Inventaris: P.D.J. van Iterson, Inventaris van de archieven van de oppercommissarissen

der havens, walen en kranen te Amsterdam (1674-1834) en van de Havendienst te Amster-

dam (1834-1919) (Amsterdam 1980).

Commissarissen over de vaart op den Rijn, 1790-1886, 11,50 m (nr. 56).Inventaris.

Gecommitteerden uit de steden Amsterdam en 's-Gravenhage wegens deHaagsche postwagens, 1815-1825 (1830), 0,10 m (nr. 11).Inventaris.

Dienst der Havens en Handelsinrichtingen, met stukken over hetAmsterdams Entrepotdok, 1826-1950, 140 m (nr. 5240).

Commissie tot het ontwerpen van een havenreglement voor het Ooster-dok, 1832, 0,02 m (nr. 5241).

Commissie voor het Buiksloterveer, 1834-1851, 0,15 m (nr. 460).Inventaris.

Commissie van de wethouders van Publieke Werken en Financiën enambtenaren van Publieke Werken met de Amsterdamsche OmnibusMaatschapij in zake de concessie-aanvrage tot de electrificering van hetvervoer, 1897, 0,01 m (nr. 5251).

Gemeentevervoerbedrijf, 1900-1931(1941), 120 m (nr. 5252).

Subcommissie V (plaatskosten in de haven) van de Commissie van ad-vies in zake de bevordering van de scheepvaart op Amsterdam, 1927-1928, 0,15 m (nr. 468).Inventaris.

60

c Nutsbedrijven

Gemeentewaterleidingen, 1896-1916, 17 m (nr. 5253).

Gemeentelijke Gasfabrieken, 1898-1916, 46 m (nr. 5248).

Bezuinigingscommissie gasfabriek, 1922-1923, 0,03 m (nr. 5249).

Commissie van onderzoek naar de algemene toestand bij de Gemeentelij-ke Electriciteitswerken van Amsterdam, 1926-1929, 0,20 m (nr. 622).Inventaris.

Commissie van financieel onderzoek Gemeente-energiebedrijf, subcom-missie van de Commissie van onderzoek nopens de financiën der ge-meente Amsterdam, ingesteld door het Departement van BinnenlandseZaken, 1940-1942, 0,07 m (nr. 5250).

Stukken betreffende de luchtbescherming bij het Gemeente-energiebedrijf, 1938-1950, 0,10 m (nr. 317).Inventaris.

d Andere instellingen

Stads grof geschut- en klokgieterij, 1761-1821, 0,75 m (nr. 268).Inventaris.

Stadsdrukkerij, 1796-1950, 35 m (nr. 275).Inventaris.

Kledingfabriek van het Spin- en Nieuwe Werkhuis, 1797-1877 (inv. nrs.356-436 van archief Spinhuis, nr. 347).

Bakkerij van het Spin- en Nieuwe Werkhuis, 1818-1869 (inv. nrs. 460-465 van archief Spinhuis, nr. 347).

Bakkerij van de huiszittende-stadsarmen, 1834-1867 (inv. nrs. 420-421van archief Oudezijdshuiszittenhuis, nr. 349).

Gemeentelijke Inrichting voor Uniformkleding, 1895-1935, 13,50 m (nr.5247).

Centrale Dienst voor de Levensmiddelenvoorziening, sedert 1946 Centra-le Voorzieningsdienst, 1920-1973, 118 m (nr. 5246).

61

SOCIALE ZORG

Weeskamer, 1468-1852, 222 m.a Weeskamer, (1309) 1468-1852, en Commissie van liquidatie der zaken van de voormali-

ge weeskamer, 1812-1852 (nr. 5073).Plaatsingslijst van de inbrengregisters 1468-1852.Nadere toegang: index op de boedelpapieren; index op de inbrengregisters 1468-1656;oude klappers op de inbrengregisters (op erflaters en erfgenamen) 1656-1840; topografi-sche index, met per straat chronologisch de kopers en verkopers, op de huisverkopin-gen 1530-1669.

b Charters `topografische collectie' (hoofdzakelijk afkomstig uit de weeskamer), 1370-ca.1810, en charters `boedelpapieren weeskamer', 1309-ca. 1810 (nr. 5057).Nadere toegang: regestenlijst op topografische collectie.

c Begraafregisters van de weeskamer, 1563-1811 (nr. 5004).Plaatsingslijst.

Burgerweeshuis, (1333) ca. 1520-ca. 1916, 125 m (nr. 367).Inventaris.Nadere toegang: regestenlijst met index; index op de boedelpapieren.

Oudezijds- en Nieuwezijdshuiszittenhuis en huiszittende-stadsarmen,(1382) 15e eeuw-1870, 12,25 m (nr. 349).Inventaris: W.F.H. Oldewelt, Inventaris van de archieven tot 1808 van de colleges van re-genten over het Oudezijdshuiszittenhuis en over het Nieuwezijdshuiszittenhuis en van 1808-1870 van het college van regenten over de huiszittende-stadsarmen (Amsterdam 1929).

Aalmoezeniers, sinds 1682 regenten van het Aalmoezeniersweeshuis,(1403) 1620-1828, 38 m (nr. 343).Inventaris.Nadere toegang: Index op de namen van degenen die boete moesten betalen wegens hettrouwen of begraven buiten de stad, 1685-1796.N.B. Zie ook de inleiding op archief Inrichting voor Stadsbestedelingen (de voortzettingvan het weeshuis), nr. 344.

Weduwenhof, 1808-1870 (inv. nrs. 422-427 van archief Oudezijdshuiszit-tenhuis, nr. 349).

Inrichting voor Stadsbestedelingen, 1828-1916, 47 m (nr. 344).Inventaris.N.B. Voortzetting van het Aalmoezeniersweeshuis.

Burgerlijk Armbestuur, 1870-1926, 12 m (nr. 350).Inventaris.

Armenhuis, (ca. 1838) 1875-ca. 1925, 27 m (nr. 348).

62

Bank van Leening, 1614-1967, 94 m (nr. 368).Inventaris: W.F.H. Oldewelt, Inventaris van het archief van het college van commissaris-sen van de Bank van Leening van 1614 tot 1863 (Amsterdam 1927).

Commissarissen der Stads Bank van Leening, sinds 1911 Commissie vantoezicht op de Stads Bank van Leening, 1899-1935,1 m (nr. 5255).N.B. Tot 1898 werd de bank beheerd door een college van commissarissen. In 1898 kwamde bank onder beheer van een directeur en beperkte het nieuwe college van commissarissenzich tot het toezicht.Inventaris.

Gemeentelijke Sociale Dienst, 19e en 20e eeuw, 608 m (nr. 5256).

Commissie ter ondersteuning van behoeftige choleralijders en hunne na-gelaten betrekkingen, 1849-1850, 0,10 m (nr. 480).Inventaris.

Distributiebureau, 1914-1921, en Distributiedienst, 1939-1950, 87 m (nr.5257).

Geneeskundig bureau voor distributie, 1917-1919, 0,04 m (nr. 465A).Inventaris.

Brandstoffencommissie, 1917-1919, 0,20 m (nr. 465).Inventaris.

Dienst der Gemeentelijke Kinderkleding en -voeding, 1917-1955 (1958),19 m (nr. 5258).N.B. De taak werd in 1955 overgenomen door de Afdeling Onderwijs.

Tijdelijk gemeentelijk lompenbedrijf, 1916-1919,1,25 m (nr. 5259).

Commissie tot het instellen van een onderzoek naar de arbeidstoestandente Amsterdam, 1897-1905, 0,12 m (nr. 5260).

Commissie van advies in het broodbakkersbedrijf, bedoeld in art. 7a vande verordening tot regeling van den nachtarbeid in broodbakkerijen,1919-1920, 0,08 m (nr. 5261).

Commissie voor het onderzoeken van de mogelijkheid van productievewerkverschaffing, 1918-1921, 0,05 m (nr. 477).Inventaris.

63

Werkeloosheidscommissie, 1921-1924, 0,10 m (nr. 5262).

Commissie van onderzoek in zake de gemeentelijke armenverzorging, in-gesteld in 1917, 1918-1919, 0,10 m (nr. 5263).

Commissie van toezicht op de Inrichting voor Stadsbestedelingen, 1927-1940, 0,10 m (nr. 5264).

Gemeentelijk bureau Amsterdam helpt Arnhem, 1945-1946, 0,50 m (nr.312).Inventaris.

Plaatselijk schoolmelk comité, 1945-1959, 1,70 m (nr. 5266).

GEZONDHEIDSZORG

Gasthuizen, 14e eeuw-1875, 33 m (nr. 342).a Oude-, H. Geest- of St. Elisabeth-gasthuis, ca. 1399-1492 (inv. nrs. 1-50).b St. Pieters kapel, gast- en pesthuis, (1380) 1396-1578 (1582) (inv. nrs. 51-414).c Q.L. Vrouwen kapel en gasthuis, 1424-1578 (1582) (inv. nrs. 415-513).d Dol- of krankzinnigenhuis, 1565-1793 (inv. nrs. 924-1013).e Beide gasthuizen, 1578-1875 (inv. nrs. 1014-2130).Inventaris: W.R. Veder, Het archief van de gasthuizen te Amsterdam (tot 1875) (Amster-dam 1908).

St. Jorishof, Leprozenhuis en Oude mannen- en vrouwengasthuis, (1364)1404-1860, 3,25 m (nr. 369).Inventaris.

Gemeenteziekenhuizen (Binnengasthuis, Wilhelminagasthuis, Tesselscha-deziekenhuis en Weesperpleinziekenhuis), 1804-1964, 440 m* (nr. 5268).Inventaris (behalve het Weesperpleinziekenhuis).

Collegium medicum, 1638-1798, Collegium obstetricium, 1668-1798, enPlaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzicht, 1797-1865,7,50 m (nr. 27).Inventaris.

Gemeentelijke Geneeskundige Dienst, 1901-1918, en Gemeentelijke Ge-zondheidsdienst, 1893-1918, 10 m (nr. 5267).

Centrale commissie ter verzorging van choleralijders, 1831-1833, 0,05 m(nr. 479).Inventaris.

64

Centrale cholera commissie, 1853-1854, 0,10 m (nr. 479A).Inventaris.

Amsterdamsche choleracommissie 1866, 1866 (1867), 0,10 m (nr. 482).Inventaris.

Amsterdamsche choleracommissie 1867, 1867, 0,02 m (nr. 482A).Inventaris.

Gezondheidscommissie, 1865-1933, 6 m (nr. 5269).

Commissie van onderzoek naar de wijze van voorziening in de behoefteaan meerdere ziekenhuisruimte (Commissie gasthuisbouw, ook wel Com-missie gasthuisuitbreiding), (1902) 1914-1917, 0,15 m (nr. 467).Inventaris.

Commissie van voorlichting inzake de voorziening in ziekenhuisruimte,1935-1936, 0,05 m (nr. 5270).

Commissie inzake bezuiniging en reorganisatie bij de gemeenteziekenhui-zen en de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst, 1935,0,10 m (nr. 5271).

Adviescommissie organisatie gemeentelijke poliklinieken, 1936-1944,0,03 m (nr. 5272).

Commissie poliklinieken, 1937-1940, 0,07 m (nr. 5273).

Commissie van advies inzake de gemeentelijke bad- en waschinrichtin-gen, 1914-1941, 0,15 m (nr. 475).Inventaris.

Commissie voor de bestudering van het vraagstuk der waschhuizen,1921-1922, 0,10 m (nr. 476).Inventaris.

Stadsreiniging, 1876-1939, 29 m (nr. 5274).

Veemarkt en Abattoir, 1884-1930, 5,50 m (nr. 5275).

65

ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR

a Onderwijs

Scholarchen, curatoren en rector van de Latijnse school, curatoren vande openbare gymnasia en de rector van het stedelijk of Barlaeusgymnasi-um, 1682-1969, 8,50 m (nr. 260).Inventaris: J.H. van den Hoek Ostende, Inventaris van de archieven van scholarchen en

curatoren en van de rector van de Latijnse school, van curatoren van de openbare gymna-sia en van de rector van het stedelijk of Barlaeusgymnasium te Amsterdam, 1682-1945(Amsterdam 1968).

Colleges van bestuur van de stads-armenscholen, 1752-1873, 6 m (nr.261).Inventaris.

Colleges van bestuur van de stads tusschen- en burgerscholen, 1820-1862,1,50 m (nr. 262).Inventaris.

Eerste 5-jarige HBS, 1865-1965 (1971), 10 m (nr. 805).

Eerste openbare handelsschool, 1869-1965 (1969), 7 m (nr. 800).Inventaris.N.B. Sedert 1923 HBS met 5-jarige cursus Eerste openbare handelsschool; sedert 1965 sa-men met de Eerste 5-jarige HBS tot Ir. Lelylyceum.

Gemeentelijke HBS voor meisjes, later MMS, 1872-1972, 0,75 m (nr.708).Inventaris.

Marnixschool voor openbaar lager onderwijs, 1923-1962, 0,70 m (nr.258).Inventaris.

Curatoren van het Gemeentelijk Lyceum voor meisjes, 1925-1968,0,90 m (nr. 623).Inventaris.

Pestalozzischool voor openbaar lager onderwijs, 1931-1962, 0,25 m (nr.294).Inventaris.

66

Curatoren van de gemeentelijke gemengde lycea, 1950-1969, 1,80 m (nr.529).

Bestuur der Stads Tekenacademie, 1743-1821, 1,10 m (nr. 265).Inventaris.

Commissies van toezicht der Koninklijke Muziekschool, 1826-1844, enStedelijke Muziekschool, 1843-1853, 1,25 m (nr. 266).Inventaris.

Commissie van bestuur over de inrichting tot het examineren van varens-lieden, 1855-1878, 1 m (nr. 321).Inventaris.

Schoolopziener van de kleinkinderscholen en -bewaarplaatsen, 1885-1892, 0,10 m (nr. 264).Inventaris.

Damescomité voor het toezicht op de nuttige handwerken aan de open-bare lagere scholen, sedert 1902 Subcommissie voor het toezicht op hetonderwijs in de vrouwelijke handwerken, 1885-1920, 0,10 m (nr. 165).Inventaris.

Commissie van toezicht op de openbare nijverheidsscholen voor meisjes,1923-1968, 0,50 m (nr. 454).

Commissie voor de vakopleiding van jeugdige arbeiders in de fabriekenen werkplaatsen, 1924-1929, 0,25 m (nr. 5281).

Commissie van toezicht op de cursus in machineschrijven aan leerlingender openbare en bijzondere scholen voor uitgebreid lager onderwijs,1958-1967, 0,05 m (nr. 514).Inventaris.

Plaatselijke schoolcommissie, 1806-1883, 3,25 m (nr. 263).Inventaris.

Commissie tot wering van schoolverzuim in het ressort Nieuwendam,1901-1968, 0,15 m (nr. 486).Inventaris.

Commissie tot wering van schoolverzuim in ressort V te Amsterdam,1935-1968, 0,10 m (nr. 629).

67

Stukken betreffende de coordinatiecommissie, 1959-1964, 0,40 m (nr.567).

Stukken betreffende de financiële urgentiecommissie, 1962, 0,10 m (nr.569).

b Wetenschap

Orde der hoogleeraren van het Athenaeum, 1730-1877, 0,75 m (nr. 282).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen van archieven betreffende de Latijnsche school,het Athenaeum en gezelschappen van studenten aan het Athenaeum te Amsterdam (Am-

sterdam 1946).N.B. Voor index zie archief Senaat van de Universiteit van Amsterdam, nr. 283, inv. nrs.

77-81.

Curatoren van het Athenaeum, (1811)1847-1877, 3,50 m (nr. 278).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen van archieven betreffende de Latijnsche school,

het Athenaeum en gezelschappen van studenten aan het Athenaeum te Amsterdam(Amsterdam 1946).

Curatoren van de Universiteit van Amsterdam, 1877-1961, 35 m (nr.279).Inventaris.

Senaat van de Universiteit van Amsterdam, 1877-1968, 40 m (nr. 283).Inventaris.

Rector en assessoren van de Universiteit van Amsterdam, 1923-1939,0,90 m (nr. 281).Inventaris.

Genees-, heel- en verloskundige school (Klinische school) en de commis-sie van toezicht hierop, (1822) 1828-1867 (1869), 1,40 m (nr. 30).Inventaris.

Commissie van toezicht over de Hortus Botanicus, 1859-1877, 0,02 m(nr. 626).

Stukken betreffende de commissie voor indeling en formatie van de we-tenschappelijke staf van de Universiteit van Amsterdam, 1951-1965,0,40 m (nr. 570).

68

c Cultuur

Gemeentelijke Archiefdienst, ca. 1850-1975, 60 m (nr. 5276).

Gemeentelijke commissie voor heemkennis, 1945-1971, 2 m (nr. 538).

Stadsschouwburg, 1732-1960, 29 m (nr. 267).Inventaris.N.B. Zware brandschade aan de stukken van vóór 1890.

Bezuinigingscommissie teneinde na te gaan welke bezuinigingen in hetbeheer van de Stadsschouwburg mogelijk zijn, 1923-1924, 0,07 m (nr.5278).

Toneelcommissie om na te gaan op welke wijze de toestand van het to-neel verbeterd kan worden en op welke wijze de gemeente hiertoe kanbijdragen, 1936-1937, 0,06 m (nr. 5279).

Commissie tot onderzoek inzake de plannen voor de Amsterdamschegroote schouwburg (Plan Koopman), 1931-1936, 0,10 m (nr. 5280).

Commissie voor de tentoonstelling van kunstwerken van levendemeesters, 1844-1892, 2 m (nr. 64).Inventaris.

Commissie tot regeling, toezicht en beheer voor de tentoonstelling vanoude schilderijen, 1845, 0,02 m (nr. 17).Inventaris.

Commissie van toezicht over het Museum Van der Hoop, 1854-1878,0,10 m (nr. 272).Inventaris.

Commissie voor het Museum Fodor, 1861-1899, 0,10 m (nr. 273).Inventaris.

Commissie van voorlichting bij de stichting van een rijksmuseum teAmsterdam, 1873-1876, 0,01 m (nr. 34).Inventaris.

Commissie van toezicht en advies voor de schilderijen der gemeenteAmsterdam, 1878-1949, 0,60 m (nr. 459).Inventaris: J.H. van den Hoek Ostende, Archief der commissie van toezicht voor de schil-derijen der gemeente Amsterdam, in: Jaarverslag Gemeentearchief 1959, bijl. VI.

69

Commissie van onderzoek betreffende de exploitatie, enz., van hetConcertgebouw, 1947-1950, 0,05 m (nr. 290).Inventaris.

Reorganisatiecommissie voor de filmkeuring, 1921-1923, 0,10 m (nr.463).Inventaris.

Bioscoopcommissie, 1925-1927, 0,05 m (nr. 464).Inventaris.

SPORT, RECREATIE EN EVENEMENTEN

Dienst der Gemeentelijke Was- en Schoonmaak, Bad- en Zweminrichtin-gen, 1917-1974, 60 m (nr. 5282).

Commissie van advies voor de gemeente volkstuinen, 1917-1921, 0,10 m(nr. 472).Inventaris.

Commissie voor de volkstuinen, 1933-1947, 0,05 m (nr. 5265).Inventaris.

Commissie van advies inzake de openstelling voor het publiek der duin-waterwinplaats, 1919-1921, 0,05 m (nr. 474).Inventaris.

Commissie voor de volksvermaken bij gelegenheid der onthulling in 1856van het monument gewijd aan den volksgeest in de jaren 1830 en 1831,1856, 0,05 m (nr. 269).Inventaris.

Commissie voor de volksvermaken op 4 september 1858 ter gelegenheidvan de 18e verjaardag van de prins van Oranje, 1858, 0,10 m (nr. 270).Inventaris.

Commissie voor de volksvermaken op 16 november 1863 ter gelegenheidvan de viering van het halve eeuwfeest van Nederland's verkregen onaf-hankelijkheid, 1863, 0,10 m (nr. 271).Inventaris.

70

Commissie voor de Internationale hygiëne-tentoonstelling Dresden 1911,1910-1912, 0,10 m (nr. 496).Inventaris.

Stukken betreffende de tentoonstelling Het Atoom, afkomstig vanE.C.J. Staal, gemeentelijk commissaris voor dit project, 1955-1958,0,20 m (nr. 259A).Inventaris.

71

1.4 Organen van stadsheerlijkheden en geannexeerde gemeenten

N.B. Voor de ambachtsheerlijkheden van de stad, Nieuwer-Amstel of Amstelveen, Ouder-Amstel of Ouderkerk, Diemen, Sloten, Sloterdijk, Osdorp en De Vrije Geer, Kudelstaart,Leimuiden en Vriezekoop, Urk en Emmeloord, zie: p. 34, archief Burgemeesters sub i.

Ransdorp, ca. 1625-1920, 25 m (nr. 338).Inventaris: W.F.H. Oldewelt, Inventaris van de archieven der voormalige gemeenten Rans-dorp en Buiksloot (Amsterdam 1926); W.J. van Hoboken, Supplement-inventaris van dearchieven der voormalige gemeenten Ransdorp en Buiksloot (Amsterdam 1955).N.B. De voormalige gemeente Ransdorp bestond tot 1811 uit de ban Ransdorp (verdeeld inde dorpen Ransdorp, Durgerdam en Holysloot) en de ban Schellingwoude, na 1811 uit degemeente Ransdorp (waarin opgenomen sedert 1858 de gemeente Schellingwoude). De ge-meente werd per 1 januari 1921 gevoegd bij Amsterdam. Voor Schellingwoude zie onderapart hoofd.a Algemeen bestuur van de ban Ransdorp, de dorpen Ransdorp, Durgerdam en Ho-

lysloot en de gemeente Ransdorp, 1626-1921 (inv. nrs. 1-61, 154-159, 162-203, 211-478,510-534).

b Schepenbank, 1608-1811 (inv. nrs. 62-117).c Doop-, trouw- en begraafregisters van Ransdorp, Durgerdam, Holysloot en Schelling-

woude, 1608-1811 (1812), (inv. nrs. 112-113,117, 201-203, 213, 555-557, 627-629, 639-654; onderdeel van bestand dtb van geannexeerde gemeenten, nr. 5002).Plaatsingslijst.N.B. Zie ook de archieven van de hervormde gemeenten te Ransdorp (nr. 762), Dur-gerdam (nr. 508), Holysloot (nr. 761) en Schellingwoude (nr. 390).

d Registers van de burgerlijke stand, 1811-1889 (1902), (inv. nrs. 478c-j, n-u, ij-ff, jj; on-derdeel van bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

e Bevolkingsregister, 1840-1921 (inv. nrs. 452f-z, aa-pp, 455a-d; mag. nrs. 4116-4118,

4227-4228, 4231-4270; onderdeel van bestand bevolkingsregister van geannexeerde ge-meenten, nr. 5008).

Plaatsingslijst.f De `gequalificeerde' (belastinggaarder) in de ban, 1685-1811 (inv. nrs. 627-636).

g Poldermeesteren, 1777-1865 (inv. nrs. 494-509).

h Weesmeesteren, 1625-1812 (inv. nrs. 118-139).i Armenvoogden van de ban Ransdorp en het dorp Durgerdam, 1678-1922 (inv. nrs.

140-153, 204-210, 479-493).

Schellingwoude, 1656-1857 (inv. nrs. 535-607 van archief Ransdorp, nr.338).N.B. De voormalige gemeente Schellingwoude bestond tot 1811 uit de ban Schellingwoude(waarin het dorp Schellingwoude), na 1811 uit de gemeente Schellingwoude (van 1812-1816opgenomen in Nieuwendam, sedert 1858 in Ransdorp).a Algemeen bestuur, 1656-1857 (inv. nrs. 535-541, 558-603).b Schepenbank, 1680-1810 (inv. nrs. 542-554).

N.B. Zie verder Buiksloot.c Doop-, trouw- en begraafregisters: zie Ransdorp.

72

d Registers van de burgerlijke stand, 1811, 1817-1857 (inv. nrs. 603a-c; onderdeel vanbestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.N.B. Voor 1812-1816 zie Nieuwendam, na 1857 zie Ransdorp.

e Bevolkingsregister, 1849-1859 (inv. nrs. 600-600a; mag. nrs. 4230-4231; onderdeel vanbestand bevolkingsregister van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.N.B. Na 1859 zie Ransdorp.

f Dè `gequalificeerde' (belastinggaarder), 1733-1808 (inv. nrs. 637-640).g Poldermeesters, 1817-1852 (inv. nrs. 604-607).

Buiksloot, 1616-1921, 27 m (nr. 339).Inventaris: zie onder Ransdorp.N.B. De voormalige gemeente Buiksloot bestond tot 1811 uit de ban, na 1811 uit de ge-meente Buiksloot. De gemeente werd per 1 januari 1921 gevoegd bij Amsterdam.a Algemeen bestuur, 1616-1921 (inv. nrs. 1-97, 179-422, 441-463).b Schepenbank Schellingwoude-Buiksloot, 1639-1811 (inv. nrs. 98-178).c Doop-, trouw- en begraafregisters, 1652-1811 (inv. nrs. 167-174, 463c-1, 472-476; on-

derdeel van bestand dtb van geannexeerde gemeenten, nr. 5002).Plaatsingslijst.N.B. Zie ook het archief van de Hervormde gemeente te Buiksloot (nr. 361).

d Registers van de burgerlijke stand, 1811-1892 (inv. nrs. 422c-j; onderdeel van bestandburgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

e Bevolkingsregister, 1850-1921 (inv. nrs. 419m-z, aa-jj; mag. nrs. 4128-4129, 4132-4180;onderdeel van bestand bevolkingsregister van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.

f De `gequalificeerde' (belastinggaarder), 1632-1812 (inv. nrs. 463c-471).g Poldermeesters, 1817-1830 (inv. nr. 440).h Algemene armenvoogden, 1799-1921 (inv. nrs. 423-439).

Nieuwendam, ca. 1600-1920, 32 m (nr. 336).Inventaris. N.B. De inventaris van H.L. Driessen-G. van Es, in: Verslagen omtrent 'sRijks oude archieven, XLIII (1920) II, 173-183, is verouderd.N.B. De voormalige gemeente Nieuwendam bestond tot 1811 uit de ban Zunderdorp en dedorpen Zunderdorp en Nieuwendam, na 1811 uit de gemeente Nieuwendam (met van 1812-1816 Schellingwoude). De gemeente werd per 1 januari 1921 gevoegd bij Amsterdam.a Algemeen bestuur, 1618-1920 (inv. nrs. 1-66, 128-182 van oud archief, 1-768 van nieuw

archief).b Schepenbank van de ban, 1601-1811 (inv. nrs. 67-122).c Doop-, trouw- en begraafregisters, 1663-1811 (inv. nrs. 468-491; onderdeel van bestand

dtb van geannexeerde gemeenten, nr. 5002).Plaatsingslijst.N.B. Zie ook de archieven van de Hervormde gemeente te Nieuwendam (nr. 180), deHervormde gemeente te Zunderdorp (nr. 763) en de R.K. kerk St. Augustinus te Nieu-wendam (nr. 555). Zie voor de periode 1652-1658 inv. nr. 472 van archief Buiksloot,nr. 339.

73

d Registers van de burgerlijke stand, 1811-1900 (1912) (inv. nrs. 504-507, 510-512, 514-

518, 520; onderdeel van bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeen-ten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

e Bevolkingsregister, 1813-1921 (inv. nrs. 530-580; mag. nrs. 4119-4127, 4130-4131, 4181-4226; onderdeel van bestand bevolkingsregister van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.

f Weesmeesteren, 1768-1820 (inv. nrs. 123-127).

Sloten, 1635-1920 (1949), 42 m (nr. 341).Inventaris.

N.B. De voormalige gemeente Sloten bestond tot 1811 uit de ban Sloten, (waarin de dorpenSloten, Sloterdijk, Osdorp en De Vrije Geer, Houtrijk en Polanen), na 1811 uit de ge-meente Sloten c.a. De gemeente werd per 1 januari 1921 gevoegd bij Amsterdam.a Algemeen bestuur, 1812-1920 (1949) (inv. nrs. 63-922).b Schepenbank, 1635-1811 (inv. nrs. 1-39, 44-46).c Doop-, trouw- en begraafregisters, 1585-1811 (inv. nrs. 1-5, 11-15, 74-80, 82a, 518-547;

Onderdeel van bestand dtb van geannexeerde gemeenten, nr. 5002).Plaatsingslijst.

N.B. Zie ook de archieven van de Hervormde gemeente te Sloten (nr. 329), de Her-vormde gemeente Sloterdijk (nr. 388) en de R.K. Kerk St. Pancratius te Sloten-Osdorp(nr. 554).

d Registers van de burgerlijke stand, 1811-1892 (inv. nrs. G1-9, H1-10, S1-10; onderdeelvan bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

e Bevolkingsregister, 1870-1891 (mag. nrs. 4070-4090; onderdeel van bestand bevolkings-register van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.

f Weeskamer, 1695-1852 (inv. nrs. 40-43).

Watergraafsmeer, 1619-1920 (1922), 66 m (nr. 337).N.B. De voormalige gemeente Watergraafsmeer was van 1812-1816 opgenomen in de ge-meente Diemen en werd per 1 januari 1921 gevoegd bij Amsterdam. Zie ook het archiefHoogheemraadschap Watergraafsmeer (nr. 524).

a Doop-, trouw- en begraafregisters, 1652-1811 (inv. nrs. 304, 548-553, 581-585; onder-deel van bestand dtb van geannexeerde gemeenten, nr. 5002).Plaatsingslijst.

b Registers van de burgerlijke stand, 1811, 1817-1892 (inv. nrs. G1-7, Hl-8, Sl-8; onder-deel van bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

c Bevolkingsregister, 1850-1900 (mag. nrs. 4091-4115; onderdeel van bestand bevolkings-register van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.

Weesperkarspel, 1666-1966, ca. 80 m (nr. 398).Inventaris: tot 1924.

74

N.B. De voormalige gemeente Weesperkarspel bestond tot 1804 uit het baljuwschap

Weesperkarspel en Hoogbijlmer, na 1804 uit de gemeente Weesperkarspel, waarin van1804-1811 en sedert 1847 de Bijlmermeer (van 1812-1816 beide opgenomen in Weesp). Degemeente werd per 1 augustus 1966 opgeheven en opgedeeld tussen Amsterdam, Weesp,'s-Graveland en Naarden. De toevoeging aan Amsterdam was voorlopig en werd per 5 sep-tember 1978 definitief.a Algemeen bestuur, 1666-1966 (inv. nrs. 1-192, 265-331, 393-394).b Registers van de burgerlijke stand, 1811, 1816-1892 (inv. nrs. 234-264; onderdeel van

bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

c Bevolkingsregister, 1816-1897 (inv. nrs. 193-233; mag. nrs. 4271-4303; onderdeel vanbestand bevolkingsregister van geannexeerde gemeenten, nr. 5008).Plaatsingslijst.

Bijlmermeer, 1811, 1817-1847 (inv. nrs. 332-374 van archief Weesper-karspel, nr. 398).N.B. De voormalige gemeente Bijlmermeer was over 1812-1816 opgenomen in Weesp, se-dert 1847 in Weesperkarspel.a Algemeen bestuur, 1816-1846 (inv. nrs. 332-356, 362-374).b Registers van de burgerlijke stand, 1811, 1817-1847 (inv. nrs. G1, 358-361, Sl; onder-

deel van bestand burgerlijke standregisters van geannexeerde gemeenten, nr. 5010).Plaatsingslijst.

75

1.5 Organen van waterschappen

Tal van polders werden opgeheven, hetzij omdat de gemeente Amsterdam alle gronden ineigendom verworven had, waardoor geen bestuur uit de ingelanden meer gekozen kon wor-den, hetzij omdat door ophoging of vergraving aan de taak van het waterschap, de water-beheersing, een einde was gekomen. Eigendommen, rechten en verplichtingen van de opge-heven polders gingen op de gemeente Amsterdam over en vele polderarchieven werdendientengevolge naar de gemeentelijke archiefbewaarplaats overgebracht.

Amsterdammer Polder, 1880-1931, 3 m (nr. 244).Inventaris.

Bovenkerkerpolder, 1646-1772 (appendix nr. 4 van archief Burgerwees-huis, nr. 367).

Heemraadschap Buikslotermeer, Buikslotermeerpolder, 1825-1967,6,20 m (nr. 425).Inventaris.

Binnendijkse Buitenvelderse polder, ca. 1700-1959, 13 m (nr. 246).Inventaris.

Polder Bijlmermeer, 18e-20e eeuw, 0,50 m (nr. 705).

Diemer Buitendijkse polder, 1710-1961, 0,60 m (nr. 245).Inventaris.

Lutkemeerpolder, 1868-1964, 3 m (nr. 328).Inventaris.

Osdorperbinnenpolder, 1925-1970, 1,20 m (nr. 531).Inventaris.

Overamstelse polder, 1748-1969, 5,50 m (nr. 505).Inventaris.

Overbrakerbinnenpolder, vroeger polder van Sloterdijk en Overbraak,1645-1963, 3,20 m (nr. 171).Inventaris.

Overbrakerbuitenpolder, 1810-1926, 0,40 m (nr. 100).Inventaris.

76

Riekerpolder, vroeger Sloter Buiten- of Bovenpolder, 1636-1963, 5 m(nr. 97).Inventaris.

Rietwijkeroorderpolder, 1636-1940, 3,50 m (nr. 243).Inventaris.

N.B. Zie ook inv. nrs. 29-35 van archief Boldoot, nr. 734.

Sloterbinnen- en Middelveldse gecombineerde polders, ca. 1600-1966,18 m (nr. 415).Inventaris.

Sloterdijkermeerpolder, 1876-1954, 1,10 m (nr. 248).Inventaris.

Spieringhornerbinnenpolder, 1868-1967, 1 m (nr. 416).Inventaris.

Stads- en Godshuispolder, 1636-1955, 3,75 m (nr. 92).Inventaris.

Verenigde polders onder de gemeenten Sloten, Sloterdijk, Osdorp en DeVrije Geer, 1840-1869 (inv. nrs. 517-530 van archief Sloterbinnenpolder,nr. 415).

Hoogheemraadschap van de Watergraafsmeer, ca. 1734-1971, 19 m (nr.524).Inventaris: over 1812-1971.N.B. De stukken van vóór 1812 zijn geplaatst bij het archief van de geannexeerde gemeen-te Watergraafsmeer, nr. 337.

Hoogheemraadschap de Drie Waterlandsche Meren, 1825-1879 (inv. nrs.1-22 van archief Heemraadschap Buikslotermeer, nr. 425).

Polder IJdoorn, ca. 1750-ca. 1950, 1 m (nr. 723).Inventaris.

Grote IJpolder, (1873) 1878-1970, 18,50 m (nr. 513).Inventaris.

Noorder IJpolder, 1879-1965, 4,50 m (nr. 247).Inventaris.

77

1.7 Organen van de centrale overheid

Rechtbank van eerste aanleg en Rechtbank van koophandel, 1811-1838,127 m (nr. 5074).Inventaris: W.F.H. Oldewelt, Inventaris van de rechterlijke archieven van 1811-1838

(Amsterdam 1952).N.B. Bevat ook restanten van de archieven van de vrederechter van het eerste kanton,

1812, en het derde kanton, 1815-1837.

Notarissen ter standplaats Amsterdam, 1578-1895, 3000 m (nr. 5075).Plaatsingslijst.Nadere toegang: zie p. 26.

Notarissen in de geannexeerde gemeenten, 17e eeuw-1895, 21 m (nr.5076).Plaatsingslijst.a Ransdorp, 1699-1797 (inv. nrs. R1-18).b Durgerdam, 1689-1737 (inv. nrs. R19-21).c Schellingwoude, 1671-1719 (inv. nrs. R22-27).d Buiksloot, 1719-1795 (inv. nrs. B1-5).e Nieuwendam, 1672-1895 (inv. nrs. N1-81).

N.B. In inv. nr. N3 ook akten over 1716-1721, gepasseerd in Schellingwoude en in

Buiksloot.f Sloten, 1804-1895 (inv. nrs. S1-24).g Watergraafsmeer, 1707-1895 (inv. nrs. W1-35).

Staatscommissie van toezicht over den doortocht en het vervoer vanlandverhuizers te Amsterdam, 1861-1934, 2,60 m (nr. 353).Inventaris.

Bureau inspecteur repatriëring Amsterdam, 1945-1946, 1 m (nr. 5286).

Gouverneur van Amsterdam en Commandant van het le militaire arron-dissement, 1813-1814, 1,50 m (nr. 311).Inventaris.

Rijksmarinewerf te Amsterdam, 1813-1913, 265 m (nr. 310).Inventaris: J. de Hullu, Beschrijving eener verzameling stukken afkomstig van de opgehe-ven Rijksmarinewerf te Amsterdam, in: Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven XLI(1918) I, 576-792.

Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam.N.B. Stukken betreffende makelaardij, beurtschepen en financiën, 1811-1922, 3 m (nr.571); ingekomen circulaires betreffende bedrijven, 1850-1890, 0,40 m (nr. 156).Inventaris: van nr. 156.

78

Kamers van Arbeid te Amsterdam, 1899-1922, 7,80 m (nr. 322).Inventaris: gedeeltelijk.

Huurkamer der Centrale Prijzencommissie, 1946-1953, 6,70 m (nr.5284).

Huuradviescommissie, 1955-1960, 10 m (nr. 5285).

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, 1820-1870, 3,75 m (nr.681).Inventaris.

79

1.8 Organen van andere openbare lichamen

De Zes Waterlandse Dorpen (Ransdorp, Zuiderwoude, Landsmeer, Zun-derdorp, Broek, Schellingwoude), (1387) 1579-1805, 0,60 m (nr. 340).Inventaris.N.B. Bevat ook stukken betreffende Durgerdam, IJdoorn en Watergang, (1422) 1550-1867(1925).

80

2 NIET-OVERHEIDSARCHIEVEN

2.1 Instellingen van economische aard

INSTELLINGEN TOT REGULATIE VAN HET ECONOMISCH LEVEN

Directie van de Moscovische handel, 1694-1823, 1,50 m (nr. 6). •Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen van de archieven van de directie van de Mosco-

vische handel, directie van de Oostersche handel en reederijen, commissarissen tot de

graanhandel en commissie voor de graanhandel (Amsterdam 1961).

Directie van de Oostersche handel en reederijen, 1702-1971, 5 m (nr.78).Inventaris: als voren.

Departement Amsterdam der Nederlandsche Maatschappij voor Nijver-heid en Handel en Afdeling Amsterdam der Vereeniging ter bevorderingvan fabrieks- en handwerksnijverheid in Nederland, 1778-1779, 1825-1920, 7 m (nr. 102).Inventaris.

NV Algemeene Maatschappij voor Handel en Nijverheid, 1863-1878,2,30 m (nr. 650).Inventaris.

Commissie van bemiddeling in de werkstaking der diamantbewerkers,1895-1896, 0,20 m (nr. 68).Inventaris.

Arbitragecommissie in het conflict der metaalindustrie, (1918) 1919-1920, 0,05 m (nr. 251).Inventaris.

BEDRIJFSLEVEN

a Ambacht en industrie

1 Metaalindustrie

J. Zimmer en zonen, fabrikanten van stoom- en andere werktuigen,ijzergieterij, ketelmakerij, 1820-1964, 8 m (nr. 597).Inventaris.

81

Nederlandsche fabriek van werktuigen en spoorwegmaterieel, sinds ca.1915 Werkspoor NV, 1891-1921, 107 m (nr. 591).Inventaris.

NV Machinefabrieken Kalimas-Amsterdam, 1907-1922, 0,25 m (nr. 658).Inventaris.

2 Scheepswerven en vliegtuigbouw

Meursing, scheepsbouw en rederij, met scheepstimmerwerf De Nachte-gaal, ca. 1850-1912, 6,75 m (nr. 648).Inventaris.

Scheepstimmerwerf Het Kromhout, NV Kromhout Motorenfabriek(KMF), ca. 1873-1960, 1 m (nr. 300A).Inventaris.

N.B. Zie ook familiearchief Goedkoop-Vis, nr. 300.

Scheepswerf G. de Vries Lentsch, werf Het Fort te Nieuwendam, 20eeeuw, 50 m (nr. 775).

NV Maatschappij voor aëro- en hydroplanie Robur, 1910-1917, 0,10 m(nr. 680).Inventaris.

3 Bouwmaterialen

Padang Portland cement mij. NV (Nederlandsch-Indische Portland ce-ment mij. NV), 1910-1970 (A), en NV Gebroeders Veth's handelmaat-schappij, 1858-1958 (B), 5,75 m* (nr. 536A en B).

NV D. Weegewijs, steenhouwerij en fabriek van marmerwerken, 1830-1939, 4 m (nr. 621).Inventaris.

4 Houtverwerking

Electrische meubelfabriek Modern, 1923-1925, 0,30 m (nr. 601).Inventaris.

5 Drukkerijen

N.V. Holdert & Co., handelsdrukkerij, 19e-20e eeuw, 0,30 m (nr. 625).

Drukkerij en speelkaartenfabriek Nederland en A. en S. Faddegon enCo. NV, cartonnagefabriek, (1711) 1891-1963, 12,30 m (nr. 535).Inventaris.

82

NV Drukkerij De Industrie, 1909-1941, 2,80 m (nr. 587).Inventaris.

6 Textiel

Quirijn Brants & Zoon, met rolrederij of zeildoekfabriek te Krommenie,1744-1808 (inv. nrs. 625-636 van archief Brants, nr. 88).

Fabriek in gazen van Chr.F. Heuerman, v/h Erven weduwe Barrau,sinds 1790 ook van Jan Isaak de Neufville Brants, 1785-1807 (inv. nr.204 van archief Brants, nr. 88).

Lacoste zijderederij, ca. 1750-1900, 0,30 m (nr. 649).

Fonds voor de katoendrukkerij Overtooms Welvaren, 1813-1820 (inv.nr. 108 van archief Hooft, nr. 226).

Alphonse Fermin Jr. CV, fabrikant van kapok, veren en matrassen,(1719) 1910-1963, 0,15 m (nr. 523).Inventaris.

7 Verfstoffen en drogerijen

Loodwitfabriek en azijnmakerij te Bodegraven, 1805-1880 (inv. nrs. 65-73 van archief Ter Meulen, nr. 215).

Loodwitmakerij aan de Stadsbuitensingel bij de Overtoom, 1819-1835(inv. nrs. 507 en 511 van archief Bicker, nr. 195).

Hars-, terpentijn-, zwavel- en salpeterfabriek, 1836-1851 (inv. nr. 512van archief Bicker, nr. 195).

Mendel Bour en Co., meekrapfabriek, 1851-1876, 1,30 m (nr. 653).Inventaris.

N.V. Vernis- en verffabriek v/h H. Vettewinkel en Zonen, 1865-1970(inv. nrs. 166-350 van familiearchief Vettewinkel, nr. 712).

8 Olie en zeep

Zeepfabriek De Vergulde Hand onder de firma C.A. Woltman Elpers(en familiearchief Woltman Elpers), ca. 1700-1957, 1,75 m (nr. 197).Inventaris.

Sociëteit der oliemolen De Zon te Amersfoort, (1816) 1821-1830 (inv.nrs. 353-425 van archief Ten Broeke enz., nr. 494).

83

Oliefabrieken Insulinde, 1916-1936, 40 m (nr. 590).

9 Levens- en genotmiddelen

Bakkerij van de diaconie van de hervormde gemeente, 1906-1946 (inv.nrs. A482-A485 van archief Diaconie hervormde gemeente, nr. 377).

NV Maatschappij voor Meel- en Broodfabrieken (MBF), 1907-1945,0,05 m (nr. 696).Inventaris.

Suikerraffinaderij Suriname, 1735-1792 (inv. nrs. 142-149 van archiefHandelshuis Thomas de Vogel, nr. 332).

Suikerraffinaderij Scholten en Van der Masch Spakier, later Spakler enCo, NV Spakler en Tetterode, NV de suikerraffinaderij v/h Spakler enTetterode, ook wel De Granaatappel, 1789-1921 (1944), 1,25 m (nr.222).Inventaris.

Suikerraffinaderij De drie Suikerbroden op de Bloemgracht, 1798-1816(inv. nrs. 43-44A van archief Van Wayenburg, nr. 124).

Bierbrouwerij De Hooiberg, 1744-1802 (inv. nr. 469 van archief Heshuy-sen, nr. 225).

Bierbrouwerij en azijnmakerij De gekroonde Valk, 1805-1838 (inv. nrs.56-62 van archief Van Vollenhoven en Van der Poorten, nr. 205).

Bierbrouwerij en azijnmakerij aan de Overtoom, 1819-1835 (inv. nr. 507van archief Bicker, nr. 195).

Mouterij De drie Bramen, 1819-1835 (inv. nr. 507 van archief Bicker,nr. 195).

NV Likeurfabriek Wijnand Fockink, (1456) 1724-1920 (1970), 50 m (nr.534).Inventaris.

Jeneverstokerij De gekroonde Snoek te Weesp, 1801-1853 (inv. nrs. 40-41 van archief Crone, nr. 610).

Branderijen Zeerust en St. Eustatius, later Het Anker te Weesp, 1842-1857 (inv. nr. 42 van archief Crone, nr. 610).

84

H. Bootz, 1840-1854, 1895-1920 (inv. nrs. 663-675 en 913-918 van ar-chief NV Likeurfabriek Wijnand Fockink, nr. 534).

Levert & Co., 1880-1966 (inv. nrs. 919-925 van archief NV Likeurfa-briek Wijnand Fockinck, nr. 534).

Wed. C.H. Fischer en Zoon, stroopfabriek IJsland, 1845-1920, 3,60 m(nr. 667).Inventaris.

Eerste Amsterdamsche electrische mineraalwaterfabriek (J.D. Dieker),1886-1923, 0,02 m (nr. 731).Inventaris.

10 Luxe artikelen

Porseleinfabriek Het Molentje onder Ouder-Amstel, 1799-1809 (inv. nrs.45-47 van archief Van Wayenburg, nr. 124).

NV As. Bonebakker & Zn., goud- en zilversmeden en juweliers, 1807-1895, 15 m (nr. 406).Inventaris.

Eau de colognefabriek J.C. Boldoot NV, (1625) 1848-1964, 11 m (nr.734).Inventaris.

b Handel

1 Ondernemingen van allerlei aard

Handel in zeep, as, rozijnen en vijgen, 1546-1589 (inv. nrs. 73-103 vanarchief L.P. Spiegel, nr. 540).

Benjamin Burlamachi, 1663-1691, 2,50 m (nr. 1).Inventaris.

Cornelis Gijsbertsz van Goor, 1666-1682, 0,15 m (nr. 151).Inventaris.

Jeronimus Velters, 1667-1710, 0,50 m (nr. 2).Inventaris.

Thomas de Vogel en Zonen (en familiearchief De Vogel), 1676-1804,10 m (nr. 332).Inventaris.

85

Jacob de Flines & Zonen, 1722-1728, 0,15 m (nr. 4).Inventaris.

Jean Baptist Chasseaud, koopman, 1737-1739, 0,03 m (nr. 298).Literatuur: maandblad Amstelodamum 50 (1963) 188-191.N.B. Zwaar beschadigd.

Isaac Sigala, koopman, 1737-1794, 0,04 m (nr. 193).Inventaris.

Louis Bienfait en Soon, handels-, scheeps-, assurantie- en plantageza-ken, ca. 1750-1912, 3,25 m (nr. 646).Inventaris.

Neuhaus en Brussow, 1759-1761, 0,05 m (nr. 229).

Van Eeghen en Co., 1767-ca. 1940, 220 m (nr. 447).Plaatsingslijst.

Stadnitski en Van Heukelom, ca. 1780-1904, 95 m (nr. 599).

Temminck en Van Twist, 1781-1804, 0,60 m (nr. 188).Inventaris.

Couderc en Brants (en Changuion), 1786-1808 (1845) (inv. nrs. 638-647van archief Brants, nr. 88).

H.G.Th. Crone, 1790-1959, 10 m* (nr. 609).Inventaris.N.B. Zie ook familiearchief Crone, nr. 610.

D. Couderc en M.P. Brants, 1803-1859 (inv. nrs. 687-702 van archiefBrants, nr. 88).

Schuyt Janszen en Co., 1806-1808, 0,03 m (nr. 253).Inventaris.

C. Pfingsten, 1810-1888 (inv. nrs. 506-513 van archief Firma H.G.Th.Crone, nr. 609).

Ludwig Hoyack & Co., 1817-1845, 0,02 m (nr. 487).Inventaris.

86

NV Gebroeders Veth's handelmaatschappij, 1858-1928 (B), en PadangPortland cement mij. NV, 1910-1970 (A), 5,75 m* (nr. 536A en B).

Cramer Haighton, 1883, 0,05 m (nr. 46).Inventaris.

NV Handelmaatschappij voorheen Kerkhoff en Co., 1901-1925, 5 m (nr.665).Inventaris.

Technisch Handelsbureau J.H. van den Wall Bake, 1905-1926, 4,25 m(nr. 665A).Inventaris.

NV Amstelland Maatschappij ter verhandeling van patenten, 1908-1921,0,05 m (nr. 695).Inventaris.

NV Internationale Handelsvereniging, 1911-1954 (1957), 23,50 m (nr.196).Inventaris.

Uitvoer-onderneming N.J. Stibbe, 1916-1918, 0,15 m (nr. 663).Inventaris.

Hollandsche mij. voor industrie, handel en verzekering te 's-Graven-hage, later Amsterdam, 1920-1933 (inv. nrs. 1218-1223 van archief VanHeekeren, nr. 584).

Hoving en De Beer, 1927-1931 (inv. nrs. 1229-1292 van archief VanHeekeren, nr. 584).

Handel- en financiële maatschappij Nestor NV, 1936-1941, 0,05 m (nr.619).

2 Opslag

NV Blaauwhoedenveem-Vriesseveem, ca. 1775-1954, 1,25 m (nr. 550).Inventaris.

Amsterdamsch petroleum-entrepot NV, 1866-1870, 0,50 m (nr. 651).Inventaris.

87

Groenhoedenveem, 1873-1877 (inv. nrs. 39-45 van archief Blaauwhoe-denveem, nr. 550).

NV Handelskade, 1883-1891 (inv. nrs. 46-61 van archief Blaauwhoeden-veem, nr. 550).

NV Wilhelminaveem, 1897-1905 (inv. nrs. 62-65 van archief Blaauwhoe-denveem, nr. 550).

3 Makelaardij en commissiehandel

Makelaardij Van Wayenburg, 1786-1844 (inv. nrs. 68-89a van archiefVan Wayenburg, nr. 124).

Daniël Crommelin en Soonen, sedert 1859 Tutein Nolthenius & DeHaan, (1737) 1789-1892, 3,30 m (nr. 654).Inventaris.

Makelaar J. Toorenburch, 1804-1805, 0,06 m (nr. 109).Inventaris.

H. van Leuvenigh Willink, commissionair en makelaar, 1808-ca. 1840(inv. nrs. 426-524 van archief Ten Broeke enz., nr. 494).

E.J. Potgieter, commissiehandel, ca. 1810-1875, 0,60 m (nr. 661).Inventaris.

Commissiehandel Kerkhoven & Co., 1813-1917, 14,50 m (nr. 592).Inventaris.

Commissiekantoor Rebel, 1817-1960, 0,25 m (nr. 615).

H.A. Spellers (en Zoon), later S. Spellers, makelaars in suiker, 1825-1907, 4,20 m (nr. 110).Inventaris.

Martini Buys en Zoon, Martini Buys en Testas, Testas en Waller, com-missionairs in effecten, met ingekomen circulaires, 1836-1917, 0,75 m(nr. 83).Inventaris.

NV Verkooplokaal Frascati, (1850) 1879-1962, 0,03 m (nr. 794).

88

Dunlop en Van Essen, commissionairs in effecten en assuranties, 1885-1898, 0,10 m (nr. 614).Inventaris.

Effecten- en commissiehandel Middendorp en Co., 1924-1930, 0,60 m(nr. 749).

4 Rederij

David Leeuw, 1707-1744 (inv. nrs. 1004-1057 van archief Brants, nr.88).

De Neufville (en Comp.), ca. 1725-1777 (inv. nrs. 1195-1543 van archiefBrants, nr. 88).

Boissevain en Co., kooplieden, scheepsreders en assuradeurs, 1777-1913,8 m (nr. 647).Inventaris.

NV Handelsvereeniging en BV Kustvaart reederij Dudok de Wit en Co.,1858-1946, 5,50 m (nr. 699).Inventaris.

Tutein Nolthenius en De Haan, reders van het schoenerschip Nelly,1868-1872, 0,10 m (nr. 683).Inventaris.

Vinke & Co., cargadoors, 1886-1962, 5,50 m (nr. 801).Inventaris.

5 Teer

Joseph Deutz, handel in teer, 1662-1693 (inv. nrs. 341-361 van archiefDeutzenhofje, nr. 234).N.B. Zie ook inv. nr. 762 van archief Marquette, nr. 231.

6 Exploitatie van onroerend goed

NV Maatschappij Nederland tot exploitatie van onroerende goederen,(1663) 1883-1960, 1,50 m (nr. 613).Inventaris.

Maatschappij Volharding tot exploitatie van onroerende goederen, 1890-1967, 3 m (nr. 744).Inventaris.

89

NV Bouwmaatschappij de IJsbreker, v/h W. Hibbeln's verlichtingsarti-kelen en exploitatie van onroerende goederen NV, 19e-20e eeuw, 0,10 m(nr. 737).

7 Levens- en genotmiddelen

M. Kistemaker en Zoon, commissionairs in granen (en familiearchiefVan Wijck en Kistemaker), 1788-1882, 1,15 m (nr. 656).Inventaris.

P.W. Janssen (v/h Janssen en Barnstorff), commissionair in granen, la-ter ook directeur van de Deli maatschappij, 1843-1883, 3,80 m (nr. 655).Inventaris.

Johannes Kramer, kruidenier en grutter, 1876-1929, 0,05 m (nr. 741).

Kirberger en Co., handel in zuidvruchten en specerijen, 1878-1936,4,50 m (nr. 659).Inventaris.

Menko Warendorff, handel in zuidvruchten, (1812) 1887-1916, 15,50 m(nr. 585).Inventaris.

Fronenbroeck en Van Naarden, handel in specerijen, 1731-1784, 1,50 m(nr. 212).Inventaris.

W.F. Westermann en Co., makelaardij in specerijen, ca. 1860-1959,0,50 m (nr. 666).Inventaris.

Pakhuismeesteren van de thee NV, (ca. 1717) 1818-1960, 12 m (nr. 549).Inventaris.

V.A. Sijbouts, theehandelaar, 1845-1910, 1,60 m (nr. 664).Inventaris.

Hofmann, Schafer & Co., koffiehandel, 1838-1939, 57 m (nr. 598).

Wijnhandel van M. en A. Bruyningh, 1759-1806 (inv. nrs. 445-467 vanarchief Heshuysen, nr. 225).

90

Bicker en Modderman, wijnhandelaars, 1824-1854 (inv. nr. 510 van ar-chief Bicker, nr. 195).

Compagnieschap en winkel in tabak van Greeve en Van Leuvenigh, se-dert 1791 Van Leuvenigh-Slaap, 1790-1793 (inv. nrs. 54-108 van archiefTen Broeke enz., nr. 494).

Schaap & Van Veeren, sedert 1863 Schaap & Van Veen, sedert 1934Brusse & Gransberg, makelaardij in tabak, 1827-1951, 0,20 m (nr. 605).Inventaris.

Hunger en Co., v/h E.C. Ruijs en Ruijs en Hunger, tabakshandel, 1865-1881, 2,50 m (nr. 657).Inventaris.

B.H. Manus, tabakshandel, 1880-1907, 0,01 m (nr. 720).Inventaris.

8 IJzerwaren

Quirijn Brants en Zoon, 1697-1810 (inv. nrs. 468-610 van archief Brants,nr. 88).

J. Mathijs, timmer- en ijzerwinkel, 1845-1851, 0,05 m (nr. 219).Inventaris.

Hutheco Holland NV, handel in pantserplaten, 1950-1953, 6 m (nr.586).

9 Brandstof

D. Hartkamp en Zoon, later Klaas Hartkamp, hout-, turf- en brandstof-fenhandel, 1841-1872 (inv. nrs. 38-67 van archief Hartkamp, nr. 80).

10 Textiel

Simon Bevel, zijdehandel en -rederij, 1695-1744 (inv. nrs. 1683-1773 vanarchief Brants, nr. 88).

Linnen- en breiwinkel, 1765-1904 (inv. nrs. 1527-1545 van archief Diaco-nie Weeshuis der hervormde gemeente, nr. 446).

NV Gebroeders Gerzon's modemagazijnen, (1638) 1889-1968, 14,50 m(nr. 539).Inventaris.

91

Vereeniging voor den kapokhandel, 1915-1972, 0,20 m (nr. 602).Inventaris.

Het Spaanse wolsyndicaat, 1919-1921 (inv. nr. 1217 van archief VanHeekeren, nr. 584).

11 Papier en boeken

Joseph Deutz, handel in papier en boeken, 1662-1688 (inv. nrs. 330-340van archief Deutzenhofje, nr. 234).

Boek-, kantoorboek- en papierhandel J. Vlieger, 20e eeuw, 1,35 m (nr.778).

12 Luxe artikelen

Larensche kunsthandel NV, sedert 1917 Maatschappij voor beeldendekunsten, 1909-1921, 1 m (nr. 95).Inventaris.

c Geldwezen

Hope & Co., 1770-1940, 100 m (nr. 735).Literatuur: M.G. Buist, At spes non fracta; Hope en Co. 1770-1815; merchant bankersand diplomats at work (The Hague 1974).

Holland Land Company, 1789-1869, 36 m (nr. 333).Inventaris: Wilhelmina C. Pieterse, Inventory of the archives of the Holland Land Compa-ny, including the related Amsterdam companies and negotiations dealing with the purchaseof land and state funds in the United States of America, 1789-1869 (Amsterdam 1976).

Compagnie de Ceres, 1796-1861 (inv. nrs. 648-686 van archief Brants,nr. 88).

NV Ontvang- en betaalkas (voorheen Loofs, Bosch en De Clerq), 1804-1930, 117 m (nr. 583).Inventaris.

Associatie-Cassa, 1816-1923, 4 m (nr. 748).

Commissarissen der deelhebbers in de geldlening van drie miljoen in1808 en de daarvoor verbonden erfpachten in Oost-Friesland en Jever,1831-1843, 0,30 m (nr. 304).Inventaris.

92

Gebr. Teixeira de Mattos, ca. 1870-1955, 8 m (nr. 589).Inventaris.

Wertheim en Gompertz, ca. 1885-1925, 14 m (nr. 593).Inventaris.

Oostersche hypotheekbank, ca. 1885-1931, 3,50 m (nr. 595).Inventaris.

Holland-La Plata hypotheekbank, 1905-1926, 13,50 m (nr. 582).Inventaris.

NV Vereenigd beheer, 1928-1932, 0,15 m (nr. 428).Inventaris.

d Verzekeringswezen

1 Ondernemingen van allerlei aard

Wed. J. van Bosse en Zn., ca. 1740-ca. 1930, 2 m* (nr. 562).Inventaris.

Assurantie compagnie van 1771 NV, 1771-1959, 10,50 m* (nr. 556).Inventaris.

Jan Dominicus Croese, commissionair in effecten en directeur der Assu-rantie sociëteit, 1771-1809, 0,85 m (nr. 147).Inventaris.

Comptoir van assurantie Couderc, Brants en Comp. en Sociëteit van as-surantie Couderc en Brants, 1786-1827 (inv. nr. 703 van archief Brants,nr. 88).

Eickhoff, Der Kinderen en Beuker, makelaars en bezorgers van assuran-tiën, 1799-1892, 0,80 m (nr. 722).Inventaris.

Sociëteit in assurantie De Neufville Brants en Comp., 1801-1820 (inv.nrs. 704-706 van archief Brants, nr. 88).

Verzekering maatschappij India, 1866-1874, 0,15 m (nr. 645).Inventaris.

93

De Vos en Zn., 1758-1955, 0,80 m* (nr. 557).Inventaris.

NV Hollandsch assurantiekantoor, 1911-1936, en NV Hollandschescheepsverband maatschappij, 1902-1936, 1,50 m (nr. 639).Inventaris.

Mercier en Matthes, vertegenwoordigers van assurantiemaatschappijen,1905-1951, 0,20 m (nr. 703).Inventaris.

2 Scheepvaartverzekeringen

Amsterdamsche zee- en brandassurantie maatschappij van 1820 NV,1820-1939, 0,30 m* (nr. 561).Inventaris.

NV Maatschappij ter verzekering voor zeegevaar, ca. 1830-1871, 0,40 m(nr. 640).Inventaris.

Zee assurantie compagnieschap, 1839-1888, 0,40 m (nr. 641).Inventaris.

Assurantie vennootschap tegen zeeschade, 1843-1889, 0,30 m (nr. 642).Inventaris.

NV Tweede zee maatschappij, voor verzekering te water en te land, ca.1843-1888, 0,30 m (nr. 679).Inventaris.

Nederlandsche maatschappij van onderlinge verzekering op binnenland-sche vaart, België en op den Rijn tot Keulen, 1847-1881, 0,10 m (nr. 79).Inventaris.

Zeeverzekering maatschappij Merwede, 1853-1892, 0,10 m (nr. 643).Inventaris.

Zeeverzekering maatschappij De IJstroom, 1861-1887, 0,15 m (nr. 644).Inventaris.

3 Levensverzekeringen

Fonds der tontine der Maatschappij tot redding van drenkelingen, 1769-1846, 0,30 m (nr. 697).Inventaris.

94

Hollandsche sociëteit van levensverzekeringen, 1807-1956, 70 m (nr.730).Inventaris.

Onderling levensverzekering genootschap, 1870-1881 (inv. nrs. 1-42 vanarchief Algemeene maatschappij van levensverzekering en lijfrente, nr.580).

Algemeene maatschappij van levensverzekering en lijfrente te Amster-dam NV, 1880-1927, 390 m (nr. 580).Inventaris.

4 Brandverzekeringen

Brandcontract, sedert 1828 Onderlinge brand-verzekering aangegaan tus-schen eenige der suikerraffinadeurs binnen de stad Amsterdam, 1755-1880, 0,80 m (nr. 107).Inventaris.

Maatschappij van onderlingen waarborg tegen brandschade aan roerendegoederen, 1804-1944, 2 m (nr. 232).Inventaris.

Brand maatschappij te Amsterdam van 1790 NV, 1790-1940, 2,40 m*(nr. 560).Inventaris.

Brand gevaar maatschappij van 1822 NV, 1822-1957, 0,75 m* (nr. 558).Inventaris.

Algemeene brand guarantie maatschappij voor de stad Amsterdam,1804-1957, 0,20 m* (nr. 559).Inventaris.

Brand-assurantie-maatschappij, 1832-1939, 0,20 m (nr. 702).Inventaris.

Onderlinge brandwaarborg maatschapij Unitas, 1884-1922, 7,50 m (nr.581).Inventaris.

e Administratiekantoren

Ketwich & Voomberg en Wed. W. Borski, 1722-1916, 40 m (nr. 600).

95

Representanten van de stadhouder als opperbewindhebber in de 0.I.Compagnie, Josua van der Poorten en Philip van der Ghiessen, 1750-1751, 0,10 m (nr. 227).

Van Harpen, Pluym en Backer, 1809-1957, 0,70 m (nr. 617).Inventaris.

Wed. H.F. Tjeenk c.s., 1810-1939, 1,20 m (nr. 616).Inventaris.

NV Rechtszekerheid, 1907-1916 (inv. nrs. 106-115 van archief NV Druk-kerij De Industrie, nr. 587).

f Verkeer en vervoer

Stalhouderij De Berebeyt, 1861-1873, 0,05 m (nr. 106).Inventaris.

Amsterdamsche kanaalmaatschappij, 1865-1911, 1,20 m (nr. 316).Inventaris.

Amsterdamsche omnibus maatschappij, 1872-1900 (1903), 10 m (nr.853).

NV Amsterdamsche rijtuigvereeniging, 1882-1885, 0,10 m (nr. 48).Inventaris.

NV Zeehaven en kolenstation Sabang, 1899-1959, en NV Atjeh transportmaatschappij, 1904-1946, 0,75 m (nr. 662).Inventaris.

Stukken betreffende de Staatscommissie inzake toegang tot Nederlanddoor het Noordzeekanaal, afkomstig van het lid J.B.A. Jonckheer,1907-1912, 0,05 m (nr. 530).Inventaris.

g Nutsbedrijven

Amsterdamsche pijp gaz compagnie, 1829-1874, 0,20 m (nr. 15).Inventaris.

Imperial continental gaz association, 1880-1898, 4 m (nr. 851).

96

Duinwater maatschappij, 1847-1897, 3 m (nr. 351).Inventaris.

Commissie tot schikking in de zaak tussen de gemeente Nieuwer-Amstelen de Duinwater maatschappij, 1888-(1890), 0,03 m (nr. 61).Inventaris.

NV Electra, 1892-1913, 19,50 m (nr. 852).

h Pers

De hoofdredacteur der Amsterdamsche Courant, mr. S. Vissering, 1846-1848, 0,10 m (nr. 126).Inventaris.

NV De Kleine Courant, met als doel de uitgave van een dagblad HetNieuws van den dag, 1870-1924, 2 m (nr. 670).Inventaris.

NV Amsterdamsche Courant, 1893-1903, 0,20 m (nr. 127).Inventaris.

NV Het Volksdagblad, 1895-1910, 3,75 m (nr. 671).Inventaris.

Uitgever en debitant, weekblad van de Nederlandsche uitgeversbond,1905-1906, 0,10 m (nr. 164).Inventaris.

Weekblad Sursum Corda en Het Amsterdamse Nieuwsblad, met stukkenbetreffende de rubriek `ken uw stad' en toneelprijsvragen, 1953-1965,1 m (nr. 430).Inventaris.

i Horeca

Bible hotel, 1907-1910, 0,15 m (nr. 162).Inventaris.

Feestgebouw Bellevue, 1912-1963, 3 m (nr. 325).Inventaris.

97

NV tot exploitatie van de lunchroom en bodega Maison Koomen, 1913-1914, 0,02 m (nr. 233).Inventaris.

LANDBOUW EN EXPLOITATIE BODEMSCHATTEN

a Veenderijen en boerderijen

Quirijn Brants & Zoon, met verveningen in Loosdrecht en Ankeveen,1751-1809 (inv. nrs. 611-624 van archief Brants, nr. 88).

Directeuren der veenderijen in de Hollands Ankeveense-, Heintjes Rak-en Broekerpolders, 1775-1924 (inv. nrs. 375-392 van archief Weesper-karspel, nr. 398).

Boerderij Veldevecht te Nigtevecht, 1782-1786 (inv. nr. 385 van archiefHeshuysen, nr. 225).

Compagnieschap tot verbouw van mangelwortelen van Jan ten BroekeWillink en Jacob van Kreel, te Zeist, 1812-1814 (inv. nrs. 145-158 vanarchief Ten Broeke enz., nr. 494).

b Cultuurmaatschappijen

N.B. De in deze rubriek gebruikte afkorting VH betekent: archief Van Heekeren, nr. 584.

NV Tanah Wangie Maatschappij, 1854-1907, 4,75 m (nr. 115).Inventaris.

Van Heekeren en Co., handel- en cultuurmaatschappij, 1880-1938, 61 m(nr. 584).Inventaris.

NV Nederlandsche Asahan tabak mij. v/h H. Herrings en Comp. teAmsterdam, 1890-1901 (inv. nrs. 690-736A van VH).

Sindang Redjang cultuur mij. te Amsterdam, 1892-1916 (inv. nrs. 1003-1086 van VH).

Cultuurondernemingen van Th.L.A. Runge op Sumatra, 1893-1905 (inv.nrs. 1152-1162 van VH).

Koffie- en rubberondernemingen op Sumatra, 1897-1907 (inv. nrs. 1200-1200° van VH).

98

NV Exploratie syndicaat Pagoeat, ca. 1897-1915 (1921), 2,50 m (nr.660).Inventaris.

NV Koffie kultuur mij. Donowaru te Soerabaja, 1898-1903 (inv. nrs.1136-1151 van VH).

Langkat tabaksbouw mij. te Amsterdam, 1898-1904 (inv. nrs. 1172-1173A van VH).

Borneo tabak mij. te Amsterdam, 1900-1904 (inv. nrs. 1134-1135A vanVH).

NV Asahan plantage mij. te Amsterdam, 1900-1909 (inv. nrs. 815-966van VH).

Nieuwe Asahan tabak mij. te Asahan, 1900-1911(inv. nrs. 737-814 vanVH).

NV Cultuur mij. Tjilentab te 's-Gravenhage, 1901-1935 (inv. nrs. 1087-1100A van VH).

NV Sumatra plantage mij. te Amsterdam, 1902-1916 (inv. nrs. 967-1002van VH).

Surinaamsche bosch-exploitatie maatschappij, 1903-1905, 0,25 m (nr.607).

NV Suiker plantage mij. in oprichting, 1903-1906 (inv. nrs. 1199L-S vanVH).

Burgerlijke mij. tot exploitatie als tabaksonderneming van de landbouw-concessie Timbang Deli op Sumatra, 1905 (inv. nrs. 1200P-T van VH).

NV Cultuur mij. Dolok Marangor te Amsterdam, 1906-1916 (inv. nrs.1100B-1114 van VH).

NV Rubber cultuur mij. Soengei Poetih te Amsterdam, 1907-1910 (inv.nrs. 1115-1133 van VH).

The Langen (Java) rubber estate comp. te Londen, 1907-1922 (inv. nrs.1185-1189 van VH).

99

NV Cultuurmij. Si Antar te Amsterdam, 1908-1910 (inv. nrs. 1193-1194van VH).

NV Suikeronderneming Poerworedjo te Amsterdam, 1908-1933 (inv. nrs.1166-1168 van VH).

NV Cultuur mij. Tjiranggon te Amsterdam, 1909-1930 (inv. nrs. 662-667van VH).

NV Tjisoedjen cultuur mij. te Amsterdam, 1909-1930 (inv. nrs. 668-672van VH).

NV Cultuur mij. Siloewok Sawangan te Rotterdam, 1909-1935 (inv. nrs.686-689A van VH).

NV West Borneo cultuur mij. te 's-Gravenhage, 1911-1914 (inv. nrs.1199D-K van VH).

Banjoewangi thee en rubber cultuur mij. te 's-Gravenhage, 1911-1935(inv. nrs. 673-681 van VH).

NV Houtaankap- en cultuurmij. Mendis te Soerabaja, 1912 (inv. nrs.1199A-C van VH).

Departement Heemoss te Buenos-Aires, 1919-1921 (inv. nrs. 1214-1216van VH).

Syndicaat Heela, 1919-1923 (inv. nrs. 1205-1213 van VH).

Rubber cultuur mij. Hambalang te Amsterdam, 1924-1932 (inv. nrs.682-685 van VH).

NV Sumatra koffie en rubber cultuur mij. De Westkust, 1924-1933 (inv.nrs. 651-661 van VH).

Cultuur mij. Heeco op Sumatra, 1925-1930 (inv. nrs. 631-639 van VH).

NV Cultuur mij. Soeban Ajam op Sumatra, 1925-1930 (inv. nrs. 640-650van VH).

Cultuuronderneming Benko, 1926-1928 (inv. nrs. 626-630 van VH).

100

VRIJE BEROEPEN

a Advocaten

Pibo Antonius, Antonius en Pibo Antonius Brugmans, stadsadvocaten,1800-1891, 15 m (nr. 86).Inventaris.

Heeg en Kdster, ca. 1930-1965, 92 m (nr. 512).

Mr. L. Keyzer, 1828-1856, 0,70 m (nr. 673).Inventaris.

Mr. H.S. Toe Laer, 1856-1857, 0,03 m (nr. 218).Inventaris.

Mr. J.A. Moister, (ca. 1800) ca. 1850-1889, 5 m (nr. 588).Inventaris.

Mr. A.H. van Nierop, ca. 1870-1914, 2,50 m (nr. 596).Inventaris.

Mr. A. S. van Nierop, 1839-1878, 5,75 m (nr. 98).

Kantoor Van de Poll, 1780-1853, 1,50 m (nr. 155).

Mr. Th.P. van Raalte, met stukken betreffende onbeheerde joodse boe-dels, waaronder genealogische aantekeningen, Ca. 1950, 0,75 m* (nr.806).

Mr. dr. Benno J. Stokvis, ca. 1925-1975 (inv. nrs. 1-161 van archief B.J.Stokvis, nr. 736).

Mr. J.F.I.M. Tielens, 1917-1938, 1,50 m (nr. 674).Inventaris.

Onbekend Amsterdams advocaat, 1803-1810, 0,05 m (nr. 194).Inventaris.

b Apothekers

H.T. de Groot, 1887-1942, 0,30 m (nr. 672).Inventaris.

101

c Architecten

C. van Amstel, ca. 1907-1923, 0,40 m (nr. 397).Inventaris.

Bureau Baanders, 1885-1945, 33 m (nr. 291).Inventaris.

W.H.M. Blaisse, 1926-1951 (inv. nrs. 100-112 van archief Blaisse, nr.780).

IJ. Bijvoets Gz., 1868-1895, 0,33 m (nr. 149).Inventaris.

R.F.G. Nieuwenhuys, 1887-1925, 0,10 m (nr. 202).Inventaris.

A. Osnowicz, 20e eeuw, ca. 12 m (nr. 689).

C. Schaling, ca. 1939-ca. 1966, 0,25 m (nr. 746).

d Notarissen

Mr. A.J.B. Blaisse, 1903-1931 (inv. nrs. 17-84 van archief Blaisse, nr.780).

J.Th. Brugman, (17e eeuw) 1893-1944, 13,50 m (nr. 789).Inventaris.

102

2.2 Instellingen van sociale zorg

N.B. Voor diakonale zorg zie 2.8 Geloofsgemeenschappen.

ARMENZORG

Vereeniging tot bestrijding van het pauperisme, 1867-1874 (inv. nrs. 612-622 van archief Diakonie der Evangelisch-Lutherse gemeente, nr. 381).

Stichting Zorg en Bijstand (voorheen Genootschap Liefdadigheid naarvermogen), ca. 1870-1918, 110 m (nr. 509).Literatuur: J.M. Fuchs, Ik zal doen wat in mijn vermogen is; honderd jaar Amsterdamseliefdadigheid (Amsterdam 1971).

Buurtcommissie Sarphatistraat en omgeving, 1879-1880, 0,05 m (nr. 41).Inventaris.

Vereniging van armbesturen, sedert 1913 Armenraad en sedert 1948 So-ciale Raad, 1899-1967, ca. 95 m (nr. 400).Inventaris.

Vereeniging tot instandhouding van het fonds van liefdadigheid derMaatschappij V.W. te Amsterdam, 1906-1935, 0,05 m (nr. 138).Inventaris.N.B. Zie ook archief Kunst en wetenschap bevorderende maatschappij V.W., nr. 75.

Commissie inzake onderhoudsplicht ingesteld in 1923 door de Armen-raad, 1924-1961, 0,40 m (nr. 564).

Fonds Het Schap voor behoeftige leden der familie Spiegel (en stukkenbetreffende de nalatenschap van Laurens Pieterszoon Spiegel en AnnaJansdochter Gaeff), ca. 1550-1805, 0,30 m (nr. 540).Inventaris.

Fonds De Witte Hond voor behoeftige leden der familie Heshuysen,1781-1881 (inv. nr. 518 van archief Heshuysen, nr. 225).

Vereeniging tot oprichting en instandhouding van het Protestantschweduwen- en weezenfonds te Amsterdam, 1886-1974, 0,75 m (nr. 760).Inventaris.

Hersteld Evangelisch-Lutherse weldadigheidsvereniging, 1894-1941 (inv.nrs. 981-991 van archief Hersteld Evangelisch-Lutherse gemeente, nr.190).

103

Vereniging Weduwenpenning, 1899-1948 (inv. nrs. 994-998 van archiefHersteld Evangelisch-Lutherse gemeente, nr. 190).

Honen dalim (voor het verstrekken van leningen aan behoeftigen), 1625-1684 (inv. nr. 1186 van archief Portugees-Israëlitische gemeente, nr.334).

Abodath-ha-chesed (voor steun aan behoeftige Hoogduitse en Poolse ge-loofsgenoten), 1735-1740 (inv. nr. 1210 van archief Portugees-Israëlie-tische gemeente, nr. 334).

Fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in deNederlanden (Fonds 1815), 1815-1967, het invalidenhuis te Leiden, 1816-1937, en de sociëteit tot onderstand van verminkte militairen derAmsterdamsche landmilitie, 1814-1880, 41 m (nr. 355).Inventaris.

Nadere toegang: index op namen van verminkten en nabestaanden.

Vereeniging Nederland en Oranje, strijders 1813-1815 onder dezinspreuk `Het zilveren kruis', 1866-1882, 0,05 m (nr. 146).Inventaris.

Liefdadige instelling tot ondersteuning van invalide Nederlanders uit hetpauselijk leger, Zouavenfonds (en Comité van Nederlandsche katholiekevrouwen tot het aanbieden van een eerevaan aan de Zouaven), 1868-1939, 0,20 m (nr. 503).Inventaris.

Commissie tot ondersteuning der onverzorgd achtergebleven betrekkin-gen van miliciens, 1870-1871, 0,20 m (nr. 31).Inventaris.

Stichting gezamenlijke militaire fondsen G.M.F., 1951-1976, 4,75 m (nr.751).Inventaris.

WERKLOZENZORG

Vrijwillig werkinstituut voor de armen der Hollandsche Hoogduitsche Is-raëlietische gemeente, 1810-1821, 0,60 m (nr. 8).Inventaris.

Commissie voor tijdelijke werkverschaffing, 1884-1885, 0,05 m (nr. 50).Inventaris.

104

Commissie ten behoeve van de werklozen, de `Burgercommissie', 1908-1909, 0,20 m (nr. 854).Inventaris.

Algemeen steuncomité Amsterdam-1914, 1914-1919 (1922), 9 m (nr.855).Inventaris.

ZORG VOOR MINDERJARIGEN

a Instellingen van allerlei aard

Vereeniging in het belang der weezenverpleging, 1876-1884, 0,03 m (nr.495).Inventaris.

Vereniging `Pro juventute', 1895-1962, 40 m* (nr. 181).Inventaris.

Vereniging Boddaert-tehuizen, 1903-1976, 1,50 m (nr. 759).Inventaris.

Het observatiehuis voor jongens te Amsterdam, 1918-1970, 76 m* (nr.551).Inventaris.N.B. Zie ook inv. nrs. 97-107 van archief Vereniging hulp voor onbehuisden, nr. 372.

Federatie van instellingen voor kinderbescherming te Amsterdam(FIKA), 1924-1965, 5 m (nr. 573).

Nederlandse jeugd gemeenschap, ca. 1945-1974, 28 m (nr. 455).Inventaris.

Vereniging centraal Luthers weeshuis, ca. 1900-ca. 1970, 0,60 m (nr.214B).

Stichting Tabitha (voor het uitdelen van kleding en versterkende midde-len aan behoeftige kinderen), 1930-1940 (inv. nrs. 1011-1016 van archiefHersteld Evangelisch-Lutherse gemeente, nr. 190).

Santa companhia da dotar orfas e donzelas (voor het uithuwelijken vanweesmeisjes en jongedochters), 1615-1885 (inv. nrs. 1141-1185 van ar-chief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

105

Aby Jetomim (tot het verschaffen van steun en onderwijs aan vaderlozejongens en ondersteuning aan behoeftige reizigers en vreemde geloofsge-noten), 1648-1866 (inv. nrs. 1211-1213 van archief Portugees-Israëlie-tische gemeente, nr. 334).

Vestiaria dos talmidim (tot het verschaffen van kleding aan behoeftigeleerlingen van Talmud Tora), 1670-1816 (inv. nrs. 1189-1190 van archiefPortugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

b Weeshuizen

N.B. Zie ook bij Bejaardentehuizen.

R.C. Maagdenhuis, 1573-1952, 24 m (nr. 488).Inventaris: J. de Cleen, Inventaris van het archief van regenten van het R.C. Maagdenhuis

te Amsterdam vanaf 1750 (Amsterdam 1959).

R.K. Jongensweeshuis, 1664-1952, 30 m (nr. 191).Inventaris.

R.K. Gesticht van liefdadigheid of St. Nicolaas gesticht, 1814-1929 (inv.nrs. 489-552 van archief R.C. Maagdenhuis, nr. 488).

Diaconie weeshuis der Hervormde gemeente, 1657-1954, 56 m (nr. 446).Inventaris.Nadere toegang: alfabetische index op boedelpapieren van de wezen (inv. nrs. 465-762).

Weeshuis van de English Reformed church, 1651-1864 (inv. nrs. 198-217van archief English Reformed church, nr. 318).

Weeshuis der Doopsgezinde collegianten de Oranjeappel, 1675-1963, 4 m(nr. 169).Inventaris: J.H.M. Verkuyl-van den Berg, Het archief van de Oranjeappel, in: Daar de

Orangie-appel in de gevel staat (Amsterdam 1975).

Weeshuis van de Doopsgezinde gemeente in de Zon, 1677-1801 (zie inv.nrs. B593-608 van de archief Doopsgezinde gemeenten, nr. 565).

Weeshuis van de Doopsgezinde gemeenten bij het Lam en de Toren,1677-1811 (zie inv. nrs. B547-592 van archief Doopsgezinde gemeenten,nr. 565).

106

BEJAARDENZORG

a Bejaardentehuizen

Stichting Huis en haard, tehuis voor ouden van dagen, 1935-1970,0,80 m (nr. 577).

R.K. Burger oude-mannenhuis onder de zinspreuk Brentano's steun desouderdoms, 1821-ca. 1940, 3,75 m (nr. 439).Inventaris.

R.K. Burger oude-vrouwenhuis, gesticht Vredenburgh, 1836-1972,4,75 m (nr. 747).Inventaris.

R.K. Bejaardenhuis St. Jacob, 1860-1910 (inv. nrs. 429-479 van archiefR.C. Oude-Armenkantoor, nr. 440).

St. Elisabeth gesticht, 1886-1953 (inv. nrs. 428-451 van archief R.C.Maagdenhuis, nr. 488).

Diaconie oude mannen- en vrouwenhuis der Hervormde gemeenteAmstelhof', de Van Limmikstichting (sedert 1895), de Hodshonstichting(sedert 1878) en de Hilmanstichting (sedert 1887), 1678-20e eeuw, 11 m(nr. 537).Literatuur: H.W. van der Hoeven, Het huijs Amstel 51, voorheen Diaconie oude vrouwen-

en mannenhuis, thans verpleeghuis Amstelhof (Amsterdam 1978).

Hospice wallon, 1631-1943 (inv. nrs. 640-830 van archief Waalse ge-meente, nr. 201).N.B. Ook voor kinderen.

Oude vrouwenhuis der Doopsgezinde gemeente, 1687-1882 (zie inv. nrs.B431-489 van archief Doopsgezinde gemeenten, nr. 565).

Weeshuis en oudemannen- en vrouwenhuis der Evangelisch-Lutherse ge-meente, 1678-1940, 62 m (nr. 200).Inventaris: Th.E. Jensma, Inventaris van de archieven der diaconale instellingen van de

Evangelisch-Lutherse gemeente te Amsterdam (Amsterdam 1965).

Diaconie wees-, oude mannen- en vrouwenhuis van de Hersteld Evan-gelisch-Lutherse gemeente, 1818-1952 (inv. nrs. 626-893 van archief Her-steld Evangelisch-Lutherse gemeente, nr. 190).

107

Mishenet zequenim (voor het kosteloos verzorgen van oude lieden in eentehuis), 1750-1885 (inv. nrs. 1220-1233 van archief Portugees-Israëlie-tische gemeente, nr. 334).

b Hofjes

1 Rooms-katholiek

St. Andrieshofje, (1600) 1615-1946 (inv. nrs. 381-562 van archief Begijn-hof, nr. 740).

Hofje Liefde is 't fundament, 1625-1934 (inv. nrs. 424-428 van archiefR.C. Oude-Armenkantoor, nr. 440).

Hamer- en Bouwershof, 1634-1888 (inv. nrs. 411-414 van archief R.C.Oude-Armenkantoor, nr. 440).

Swigtershofje, 1745-1961 (inv. nrs. 415-422 van archief R.C. Oude-Armenkantoor, nr. 440).

Lindenhofje, 1761-1886 (inv. nrs. 404-410 van archief R.C. Oude-Armenkantoor, nr. 440).

Hofje Kalvergang, 1867-1897 (inv. nr. 423 van archief R.C. Oude-Armenkantoor, nr. 440).

2 Protestants

Hofje Venetia, 1670-1952, 2,20 m (nr. 606).Inventaris.

Rapenhofje, 1675-1960 (inv. nrs. 499-516 van archief Heshuysen, nr.225).

Anslohofje, 17e-19e eeuw, 0,10 m (nr. 700).N.B. Zie ook microfilm nr. 3627 voor notulen 1764-1914 enz.)

Suykerhofje, 1719-1956 (inv. nrs. 258-284 van archief Hofje Venetia, nr.606).

Van Beeck's hofje, 1735-1953, 0,05 m (nr. 576).

3 Hervormd

Deutzenhofje, 1691-1942, 4,75 m (nr. 234).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventaris van het archief van regenten en regentessen vanhet Deutzenhofje (Amsterdam 1962).

108

Corvershof, 1723-1966, 2,50 m (nr. 728).Inventaris.

Hofjes de Eendracht en de Noteboomen Uitkijk, (1695) 1774-1961, 3 m(nr. 504).Inventaris.

Fonds tot instandhouding van een huisje in de Anjeliersstraat in deStoppersgang ter bewoning voor behoeftige lieden, gesticht door Corne-lia Hillegonda van Heemskerk, 1786-1938, 0,10 m (nr. 421).

4 Doopsgezind

Lindenhofje, 1614-1801 (zie inv. nrs. B427-430 van archief Doopsgezin-de gemeenten, nr. 565).

Rozenhofje, (1684) 1742-1950, 2 m (nr. 506).Inventaris.

Rijpenhofje, 1748-1958 (zie inv. nrs. B521-532 van archief Doopsgezindegemeenten, nr. 565).

Nieuwe of Zonshofje, 1764-1958 (zie inv. nrs. B 490-520 van archiefDoopsgezinde gemeenten, nr. 565).

5 Luthers

Van Brants-Rus hofje, 1732-1963, 4,50 m (nr. 404).Inventaris.

Diaconie- en Zwaardvegershofje, sedert 1909 Diaconiehof, 1831-1940(inv. nrs. 1752-1868 van archief Diaconale instellingen van de Evange-lisch-Lutherse gemeente, nr. 200).

MAATSCHAPPELIJK WERK

The British and American seamen's friends society, 1842-1878 (inv. nrs.417-424 van archief English Reformed church, nr. 318).

Vereniging hulp voor onbehuisden, 1904-1960, 4 m (nr. 372).Inventaris.

R.K. Vereniging hulp in de huishouding, 1915-1962 (inv. nrs. 365-400van archief R.K. kerk H. Antonius van Padua, nr. 688).

109

Centraal bond voor inwendige zending en christelijk philantropische in-richtingen, sinds 1948 Centraal bond voor inwendige zending en alge-meen maatschappelijk werk, 1927-1974, 9 m (nr. 682).

Nederlandsche Luthersche bond voor christelijk sociale actie, afdelingAmsterdam, 1928-1943 (inv. nrs. 1068-1070 van archief Hersteld Evan-gelisch-Lutherse gemeente, nr. 190).

Bemiddelingsbureau Union voor vrouwelijk huispersoneel, 1931-1941,1,50 m (nr. 228).Inventaris.

International federation for inner mission and christian social work,ca. 1952-ca. 1971, 3 m (nr. 652).Inventaris.

Sociaal wijkopbouworgaan Landlust – Bos en Lommer, 1955-1972,3,75 m (nr. 710).Inventaris.

VOLKSHUISVESTING

Vereniging Eensgezindheid, 1851-1902 (inv. nrs. A567-A576 van archiefDiaconie van de Hervormde gemeente, nr. 377).

Vereeniging ten behoeve der arbeidersklasse, 1851-1952, 2,75 m (nr.297).Inventaris.

Bouwmaatschappij Concordia NV, 1864-1918, 0,90 m (nr. 668).Inventaris.

NV Woningmaatschappij Oud-Amsterdam, (1894) 1898-1950, 0,30 m(nr. 492).Inventaris.

Cooperatieve bouwvereniging van het district Amsterdam der verenigingEigen Hulp GA, 1914-1970, 1 m (nr. 715).Inventaris.

Woningbouwvereniging Schellingwoude, 1919-1966, 1,30 m (nr. 574).

110

VERSTREKKING VAN LEVENSMIDDELEN, BRANDSTOF EN KLEDING

Commissie van de inrichting tot uitdeeling van spijs en brandstof aanbehoeftigen in de winter, 1810-1888, 0,30 m (nr. 28).Inventaris.

Vereeniging Kindervoeding, 1885-1917, 3 m (nr. 84).Inventaris.

NV Maatschappij voor volkskeukens, 1890-1899, 0,20 m (nr. 168).Inventaris.

De Centrale keuken, 1917-1918, 0,01 m (nr. 411).Inventaris.

Stichting Centrale bedrijfskeuken Amsterdam ten zuiden van het IJ,1941-1958, 0,40 m (nr. 299).Inventaris.

Hase hamaharacha (tot verschaffing van brandhout aan behoeftigen vande gemeente), 1713-1884 (inv. nrs. 1234-1241 van archief Portugees-Isra-elietische gemeente, nr. 334).

Vestiaria (voor bedeling van kleding), 1753-1834 (inv. nrs. 1187-1188 vanarchief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Meil sedaca (voor het uitreiken van winterjassen aan behoeftige leden),1754-1939 (inv. nrs. 1242-1247 van archief Portugees-Israëlietische ge-meente, nr. 334).

Haberim magsibim (tot het houden van lezingen en de uitdeling vanbrood aan behoeftige leden), 1768-1830 (inv. nrs. 1249-1251 van archiefPortugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Hanagath-ha-neharim (voor het houden van lezingen en het uitdelen vanhemden aan armen), 1791-1919 (inv. nrs. 1252-1260 van archief Portu-gees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Mahoz-ladal en Hukat apasah (voor bedeling van turf en paasbrood on-der arme gemeenteleden), 1805-1814 (inv. nrs. 1262-1265 van archiefPortugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

111

Noten lechem la-dal (voor het uitreiken van brood aan behoeftige ledenen het houden van godsdienstige lezingen), 1854-1861(inv. nr. 1248 vanarchief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

HULPVERLENING IN VERBAND MET BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN

Commissie voor Doopsgezinde gemeenten en predikanten die door denjongsten watersnood geleden hebben, 1825 (inv. nr. A1002 van archiefDoopsgezinde gemeenten, nr. 565).

Stichting Algemeene vereenigde commissie ter leniging van rampen doorwatersnood in Nederland, 1855-1976, 1,25 m (nr. 716).Inventaris.

Watersnoodcomité's van Nieuwendam en Waterland, 1916, 0,20 m (nr.137).Inventaris.

Amsterdamsch comité tot hulpverlening aan slachtoffers van den waters-nood, 1916-1917, 0,15 m (nr. 125).Inventaris.

Amsterdamsch Comité voor hulp aan noodlijdende Chineezen, 1935-1937, 0,02 m (nr. 791).Inventaris.

Stichting het Amsterdamse luchtbeschermingsfonds, 1939-1972, 0,40 m(nr. 628).

Werkcommissie Amsterdam helpt Makassar, Menado, Ambon en Koe-pang, 1947-1952, 0,70 m (nr. 856).Inventaris.

HULPVERLENING BIJ BEGRAFENISSEN

Begrafenissociëteit Zorgt voor den dood ten nutte van stad en volk,1821-1827, 0,05 m (nr. 10).Inventaris.

Begrafenissociëteit onder de zinspreuk Het stigten van een edel doel, isvoor elks hart een waar gevoel, 1823-1858, 0,05 m (nr. 141).Inventaris.

112

Gemelut hassadim (voor het verrichten van liefdewerken bij stervendenen overledenen en het houden van leeroefeningen), 1666-1878 (inv. nrs.1191-1201 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Hesed weemet (voor het reinigen en kisten der lijken), 1742-1869 (inv.nrs. 1202-1209 van archief Portugees-Israelietische gemeente, nr. 334).

Matsebet aben (voor het plaatsen van een zerk op het graf van leden),1800-1805 (inv. nr. 1261 van archief Portugees-Israëlietische gemeente,nr. 334).

113

2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen

De gilden en het brouwerscollege, 1371-1948, 37 m (nr. 366).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen der archieven van de gilden en van het brou-werscollege (Amsterdam 1951).

Zeepziederscollege, 1584-1812, 0,40 m (nr. 198).Inventaris.

Fonds door de hoofdofficieren ter zee in dienst van de O.I.C. opgericht,1751-1758, 0,05 m (nr. 5).Inventaris.

Weduwenfonds bij de Stadsdrukkerij, 1814-1910 (inv. nrs. 941-955 vanarchief Stadsdrukkerij, nr. 275).

Raad tot maintien van Naardens eerepenning, 1816-1865, 0,30 m (nr. 21).Inventaris.

College Zeemanshoop, 1822-1955, 12,50 m* (nr. 491).Inventaris.

Literatuur: J.H. van den Hoek Ostende, De geschiedenis van het college Zeemanshoop,1822-1972 (Amsterdam 1972).

Vereeniging van wijkmeesters der stad Amsterdam `Nut en orde', 1850-1851, 0,10 m (nr. 18).Inventaris.

Vereeniging het Metalen Kruis, afdeling Amsterdam, eerste sectie, 1853-1893, 0,50 m (nr. 65).Inventaris.

Maatschappij voor den werkenden stand, 1854-1969, 1,30 m (nr. 507).Inventaris.Literatuur: P.D.J. van Iterson, Maatschappij voor den werkenden stand Amsterdam 1854-1979 (Amsterdam 1979).

Vereeniging van Nederlandsche gravers en baggerlieden, onder de zin-spreuk Orde en eendracht te Amsterdam, 1872-1885, 0,10 m (nr. 49).Inventaris.

Particuliere arbeidsraad, door de bouwvakken te Amsterdam opgericht,1893-1899, 0,10 m (nr. 357).

114

Vereniging Onderlinge steun van armbezoekers (sedert 1918 ambtenarenvoor socialen arbeid) werkzaam bij het Burgerlijk Armbestuur, 1900-1927, 0,12 m (nr. 177).Inventaris.

Nosokomos, Nederlandse vereniging tot bevordering der belangen vanverpleegsters en verplegers, 1900-1934, 2,25 m (nr. 134).Inventaris.

Algemeene arbeiders coóperatie De Dageraad, 1905-1921, 0,20 m (nr.176).Inventaris.

Vereeniging diamantclub Concordia, 1906-1933, 6 m (nr. 117).Inventaris.

Bond van Nederlandsche brouwerijen, later Centraal brouwerijkantoor,1911-1955, 31 m (nr. 204).Inventaris.

Instituut van directeuren der Amsterdamse gemeentelijke diensten en be-drijven, 1916-1976, 3,65 m (nr. 289).Inventaris.

Koninklijke Nederlandsche maatschappij tot bevordering der genees-kunst, afdeling Amsterdam, (1904) 1918-1968, 2,85 m* (nr. 687).Inventaris.

Brandweerfonds, 1919-1926 (inv. nrs. 778-785 van archief Brandweer,nr. 635).

Verzekeringsbureau der schilderspatroons vereeniging Amsterdam, sinds1942 Vakbelangen-bureau van schilderspatroons te Amsterdam, 1919-1967, 0,25 m (nr. 783).Inventaris.

Vereniging Electrobond, 1923-1967, 3 m (nr. 594).Inventaris.

Nederlandsche vakbond voor het pension-, rusthuis- en kamerverhuurbe-drijf Peruka-federatie, 1948-1961, 0,10 m (nr. 701).Inventaris.

115

Wetenschappelijke Staf der Universiteit van Amsterdam, ca. 1950-1972,12 m (nr. 797).

Amsterdamse R. K. Schoenmakerspatroonsvereniging Sint Crispinus, 20eeeuw, 4 m (nr. 803).

116

2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid

Apotheek en ziekenfonds van de Diaconie der Hervormde gemeente,1747-1911 (inv. nrs. A486-A520 van archief Diaconie van de Hervormdegemeente, nr. 377).

Amsterdamsch Genootschap ter bevordering der koepokinenting voorminvermogenden, 1803-1956, 's-Gravenhaagse vereniging, 1871-1929, enNederlandsche vereeniging ter bevordering der koepokinenting, 1872-1880, 11,50 m (nr. 208).Inventaris.

Oude vrouwen- en ziekenhuis Mesib nefes, 1834-1924 (inv. nrs. 1275-1286 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Nederlandse vereniging tot afschaffing van alcoholhoudende dranken,afdeling Amsterdam, 1843-1940, en Amsterdamsch matigheids genoot-schap, 1843-1851, 5,50 m (nr. 210).Inventaris.

Voorlopige commissie tot stichting van een inrichting voor ooglijders,1870-1872, 0,05 m (nr. 129).Inventaris.

Vereeniging Amsterdamsche wijkverpleging, 1904-1909, 0,02 m (nr.750).

Amsterdamsche vrijwillige brigade tot redding van drenkelingen, 1913-1948, 1,20 m (nr. 179).Inventaris.

Vereeniging tot finantieelen steun aan het Portugeesch-Israëlietische zie-kenhuis, 1921-1942, 0,02 m (nr. 152).Inventaris.

Commissie voor de wijkverpleging in de Oranjekerk gemeente B, wijk 26van de Hervormde gemeente, 1921-1963, 0,10 m (nr. 782).Inventaris.

Vereniging De Centrale Israëlietische ziekenverpleging, 1945-1976,1,15 m (nr. 795).Inventaris.

117

2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur

ONDERWIJS

Louise bewaar- en volgschool, 1865, 0,01 m (nr. 721).Inventaris.

Oudercommissie der Meerhuizenschool, 1933-1958, 0,50 m (nr. 224).Inventaris.

Vereniging tot weldadigheid van de Allerheiligste Verlosser (voor rooms-katholiek lager onderwijs), 18e eeuw-1960, 24 m (nr. 516).

Schoolbestuur van de parochie van de H. Franciscus van Assisië, 1913-1972 (inv. nrs. 528-667 van archief R.K. kerk H. Franciscus van Assisië,nr. 433).

Diaconieschool van de English Reformed church, 1840-1851 (inv. nrs.218-223 van archief English Reformed church, nr. 318).

Talmud tora en Ets haim (voor het geven van lager en hoger gods-dienstonderwijs aan zonen van gemeenteleden, resp. financiële steunver-lening aan deze leerlingen), 1616-1886 (inv. nrs. 1051-1140 van archiefPortugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Nederlandsch-Portugeesch-Israëlietische armenschool, (1770)1818-1871(inv. nrs. 1266-1274 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr.334).

Nederlandsch-Portugeesch-Israëlietische bewaarschool, 1847-1873 (inv.nrs. 1287-1303 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

W. Holtrop, betreffende het Instituut tot onderwijs van blinden, 1806-1834, 0,05 m (nr. 726).

Vereniging School voor slechthorenden Plantage Muidergracht 30, 1940-1951, 0,10 m (nr. 857).

Gastenboek van de tuinbouwschool Linnaeus op huize Frankendael,1867-1956, 0,05 m (nr. 422).

Vereeniging tot werkverschaffing aan minvermogenden, sinds 1887 Ko-ninklijke vereeniging tot opleiding voor ambachten en beroepen, 1871-1972, 0,50 m (nr. 634).

118

Commissie voor de huisvlijtschool, daarna Bestuur der handwerkschoolen vervolgens Vereeniging ter bevordering van handenarbeid, 1881-1891,0,05 m (nr. 45).Inventaris.

Amsterdamsche huishoudschool en nieuwe huishoudschool, ca. 1897-1948, 0,25 m (nr. 755).

Vakschool voor schoenmakers, 1900-1926 (1931), 1,10 m (nr. 108).Inventaris.

N.B. Opgericht door de afdeling Amsterdam der Vereniging ter bevordering van fabrieks-en handwerksnijverheid in Nederland.

WETENSCHAP

Fonds Wormskerck ten behoeve van studenten in de theologie, 1690-1943 (inv. nrs. 242-255 van archief Elias, nr. 237).

Maatschappij Felix Meritis, 1777-1889, 11,50 m (nr. 59).Inventaris.

Genootschap ter bevordering van de genees-, heel- en natuurkunde,1790-ca. 1960, 15 m (nr. 739).

Bestuur over het legaat van Johannes Monnikhof, heelmeester teAmsterdam (ten behoeve van medische studie), 1792-1855, 0,30 m (nr.19).Inventaris.

Geneeskundig leesgezelschap Legendo discimus, sinds 1841 Medischleesmuseum, 1806-1857 (inv. nrs. 314-331 van archief Genootschap hetLeesmuseum, nr. 130).

Evangelisch-Luthersch seminarium, ca. 1817-ca. 1920, 1,50 m (nr. 327).

Koninklijk zoologisch genootschap Natura artis magistra, ca. 1838-1969,120 m (nr. 395).Inventaris.

Vereeniging Archimedes, 1861-1871, 0,10 m (nr. 135).Inventaris.

N.B. Een technische vereniging van geemployeerden aan de fabriek van Paul van Vlissin-gen met als doel onderlinge oefening in de werktuigkunde en aanverwante wetenschappen.

119

Amsterdamsch historisch gezelschap, 1905-1966, 0,15 m (nr. 528).Inventaris.

Parochiaal comité voor de stichting der R.K. universiteit, 1921-1940(inv. nr. 513 van archief R.K. kerk H. Willibrordus binnen de veste, nr.436).

Stichting ADC, Amsterdamse Diktaten Centrale aan de Universiteit vanAmsterdam, 1967-1972, 0,50 m (nr. 798).

CULTUUR

a Instellingen van allerlei aard

Genootschap Concordia et libertate, 1748-1825, 0,10 m (nr. 9).Inventaris.

Maatschappij tot nut van 't algemeen, 1784-1945, 68 m* (nr. 211).Inventaris.

Maatschappij tot nut van 't algemeen, departement Amsterdam, 1784-1952, 12 m (nr. 323).Inventaris.

Sociëteit de Groote club Doctrina et amicitia, 1785-1974, ca. 15 m (nr.684).Inventaris.

Amsterdamsch genootschap tot beoefening van deugd en kunde, 1796-1933 (1969), 0,60 m (nr. 167).Inventaris.Literatuur: J.H. van den Hoek Ostende, Het Amsterdamsche genootschap tot beoefening

van deugd en kunde, in: maandblad Amstelodamum 54 (1967) 33-38.N.B. Zie voorts archief Stichting huis en haard, nr. 577, waarmee het is samengegaan.

Kunst en wetenschap bevorderende maatschappij V.W. onder dezinspreuk Vooruitgang door wetenschap, 1806-1903, 2,50 m (nr. 75).Inventaris.Literatuur: S. Duparc, V.W., in: Jaarboek Amstelodamum 34 (1937) 141-210.N.B. Zie ook archief Vereeniging tot instandhouding van het fonds van liefdadigheid der

maatschappij V.W., nr. 138.

120

Genootschap Het doel van dezen vriendenkring is eendracht, deugd enoefening, 1809-1833, 0,15 m (nr. 13).Inventaris.

St. Joseph's gezellenvereniging, ca. 1855-1968, 5 m (nr. 511).

Hoofdbestuur van de Maatschappij tot nut der Israëlieten in Nederland,1856 (inv. nr. 1320 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr.334).

Gezelschap Michel Angelo Buonnarroti, 1878-1921, 0,70 m (nr. 288).Inventaris.

Hersteld Evangelisch-Luthers jongeliedengenootschap Bid en werk, 1879-1937 (inv. nrs. 968-980 van archief Hersteld Evangelisch-Lutherse ge-meente, nr. 190).

Stichting Nederlands joods familiearchief, 19e-20e eeuw, 3 m (nr. 578).Inventaris.

Genootschap Amstelodamum, 1900-1969, 4 m (nr. 499).

Vereniging Koloniaal instituut; stukken betreffende de Oude Oosterbe-graafplaats, ca. 1910-1913, 0,25 m (nr. 401).Inventaris.

Stichting Amsterdamsche kunstkring voor allen, sedert 1959 Verenigingnieuwe Amsterdamse kunstkring voor allen, later Amsterdamse kunst-kring, 1920-1973, 0,40 m (nr. 632).

Algemene Maatschappij voor jongeren Amsterdam (AMVJ), ca. 1936-1975, 11 m* (nr. 796).

Comité van Belgisch-Nederlandsch-Luxemburgsche samenwerking, afde-ling Amsterdam, 1952-1967, 0,25 m (nr. 706).Inventaris.

Stichting Haarlemmerpoort, vormingsinstituut voor jongeren, ca. 1953-1979, 35 m (nr. 790).

121

b Beeldende kunst

Raad van bestuur der Kon. Academie voor beeldende kunsteu. in quali-teit van subcommissie voor de werken van Nederlandse kunstenaars opde Parijse wereldtentoonstelling in 1855 en 1867, 1854-1867, 0,15 m (nr.29).Inventaris.

Vereniging tot het vormen van eene openbare verzameling van heden-daagsche kunst te Amsterdam, 1873-1952, 1,50 m (nr. 331).Inventaris.

Vereniging Rembrandt tot behoud in Nederland van kunstschatten,1882-1961, 3,50 m (nr. 330).Inventaris.

Commissie voor de aankoop van het profiel van Amsterdam door A.van de Wijngaarde ten behoeve van de gemeente Amsterdam, 1933-1934,0,05 m (nr. 166).Inventaris.

c Toonkunst

Zangvereniging Zelus pro domo Dei, 1764-1941 (inv. nrs. 401-404 vanarchief R.K. kerk H. Antonius van Padua, nr. 688).

Maatschappij tot bevordering der toonkunst, 1820-1960, 30 m (nr. 611).

Genootschap Blaas en strijklust, 1827-1844, 0,05 m (nr. 160).Inventaris.

Commissie tot feestregeling van het derde Nederlandsche nationaal zan-gersfeest, gehouden te Amsterdam, 1857, 0,05 m (nr. 133).Inventaris.

Mannenkoor Eutonia, 1857-1860, 0,01 m (nr. 132).Inventaris.

Liedertafel Euterpe, 1858-1892, 0,15 m (nr. 131).Inventaris.

Zangvereeniging Musicae et amicitiae, 1864-1868, 0,04 m (nr. 112).Inventaris.

122

Vereniging Het Remonstrantsche zangkoor, 1876-1893 (inv. nrs. 839-843van archief Remonstrantse gemeente, nr. 612).

Zangkoren AMDG, 1882-1956 (inv. nrs. 483-485 van archief R.K. kerkH. Ignatius, nr. 432, en inv. nrs. 335-340 van archief R.K. kerk H.Franciscus Xaverius, nr. 442).

Buikslootsche zangvereeniging, 1893-1907 (inv. nrs. 479-481 van archiefHervormde gemeente Buiksloot, nr. 361).

Vereeniging volkszang, 1912-1924, 0,05 m (nr. 393).Inventaris.

Amsterdams politie mannenkoor Euterpe, 1912-1961, 1,25 m (nr. 383).Inventaris.

R.K. zangkoor Consolatrix, 1919-1921 (inv. nrs. 364-366 van archiefR.K. kerk H. Franciscus Xaverius, nr. 442).

Bond van Amsterdamsche dilettanten muziekvereenigingen, 1925-1968,0,30 m (nr. 402).Inventaris.

Mannenkoor Gewa van het personeel Gemeente-energiebedrijf, 1928-1973, 2,50 m (nr. 630).

Nederlandse orkeststichting tot beheer van het concertgebouworkest,1951-1965, 20 m (nr. 693).Plaatsingslijst.

R.K. gemengde zangvereniging Ars nova et antiqua, 20e eeuw, 0,75 m(nr. 553).Inventaris.

d Letterkunde

Genootschap het Leesmuseum, 1800-1953, 5,50 m (nr. 130).Inventaris.

Anton Reinhard Falckfonds tot steun aan het Genootschap het Leesmu-seum, 1925 (inv. nrs. 309-310 van archief Genootschap het Leesmuseum,nr. 130).

123

Rederijkerskamer opgericht in Amsterdam in het jaar 1844, 1844-1861,0,25 m (nr. 23).Inventaris.

N.B. Voortgezet in Vereniging Vondel, nr. 26.

Amsterdamsche rederijkerskamer Achilles onder de kenspreuk Door dentijd wordt de spruit een boom, 1844-1861, 0,25 m (nr. 24).Inventaris.

N.B. Voortgezet in Vereniging Vondel, nr. 26.

Genootschap ter beoefening van uiterlijke welsprekendheid Vondel, on-der de zinspreuk Per ardua ad astra; sedert 1862 Vereniging voor poezijen proza Vondel, 1852-1865, 0,60 m (nr. 26).Inventaris.

Krans Tandem fit surculus arbor, 1847-1852, 0,06 m (nr. 103).Inventaris.

Leesgezelschap Tot nut en stichting, 1847-1864, 0,02 m (nr. 111).Inventaris.

Koninklijke letterlievende vereeniging Hooger zij ons doel, 1858-1906,0,25 m (nr. 66).Inventaris.

Leesmuseum voor vrouwen, 1877-1952, 0,40 m (nr. 765).

Leesgezelschap Parkweg, 1891-1972, 0,15 m (nr. 608).Inventaris.

Christelijke jongemannenvereeniging God met ons, in Buiksloot, 1896-1929 (inv. nrs. 483-494 van archief Hervormde gemeente te Buiksloot,nr. 361).

Debatingciub van Ons Huis, 1916-1920, 0,05 m (nr. 173).Inventaris.

Vereeniging Het Amsterdamsche leesgenootschap, 1932-1947, 0,20 m(nr. 161).Inventaris.

124

e Theater

Toneelgezelschap Maj of ski, 1826-1835 (1846), 0,10 m (nr. 121).Inventaris.

NV De Stadsschouwburgmaatschappij, 1890-1918, 2 m (nr. 354).Inventaris.

Koninklijke vereniging Het Nederlandsch tooneel, 1890-1911 (inv. nrs.148-152 van archief De Stadsschouwburgmaatschappij, nr. 354).

NV Het Duitsche tooneel, 1911-1912, 0,15 m (nr. 90).Inventaris.

f Bouwkunst

Maatschappij tot bevordering der bouwkunst, afdeling Amsterdam,1886-1905, 0,10 m (nr. 452).Inventaris.

125

2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen

SPORT

De oude jachthaven, 1622-1868, 0,40 m (nr. 118).Inventaris.

Stukken betreffende de Nederlandse kolfbond en de KolfverenigingAmsterdam, ca. 1800-1939, 0,12 m (nr. 286).Inventaris.

Koninklijke Amsterdamsche roei- en zeilvereeniging De Hoop, 1848-1953, 18 m* (nr. 489).

Koninklijke turnvereniging Olympia, 1865-1972, 10,25 m (nr. 448).Inventaris.

Vereniging Amsterdamsche zwemclub 1870, 1870-1972, 7,40 m (nr. 154).Inventaris.

Roeivereeniging Fortuna, 1875-1892, 0,70 m (nr. 63).Inventaris.

Maatschappij tot exploitatie van de zwem- en badinrichting De Amstel,1880-1887, 0,40 m (nr. 54).Inventaris.

NV Maatschappij voor turngebouwen, 1885-1963, en Vereniging tot in-standhouding van het turngebouw, 1891-1962, 4,25 m (nr. 449).Inventaris.

Vereniging Openbare speelplaatsen en Amsterdamse bond voor lichame-lijke opvoeding, afdeling I (speeltuinen), 1905-1938, 0,10 m (nr. 207).Inventaris.

Amsterdamsche turners sociëteit, 1909-1952, 0,30 m (nr. 450).Inventaris.

Kunstcommissie, subcommissie van de Commissie voor cultureele eneconomische propaganda ter gelegenheid van de Olympische spelen1928, 1927-1928, 0,05 m (nr. 858).

126

Huisvestingsbureau Olympische Spelen 1928 van de Vereeniging 't Kog-geschip, 1927-1928, 0,25 m (nr. 105).Inventaris.

Amsterdamse sportraad, 20e eeuw, 1,25 m (nr. 766)

RECREATIE

De Harmonie, herensociëteit, 1754-1787, 0,03 m (nr. 136).Inventaris.

Vinkenbaan van A. van Maurik en Jan ten Broeke Willink, 1791-1800(inv. nrs. 159-161 van archief Ten Broeke enz., nr. 494).

Sociëteit in de tuin Vreedelust, 1798-1833, 0,05 m (nr. 14).Inventaris.

J.N. Warfin, betreffende het Amsterdamsch juridisch studentengezel-schap LSAV, 1805-1808, 0,05 m (nr. 727).

Sociëteit De Munt ofwel College in de Munt, 1808-1866, 0,15 m (nr.410).Inventaris.

Mobiele sociëteit, opgericht door de Amsterdamsche schutterij, 1831-1881, 0,30 m (nr. 170).Inventaris.

Liquidatiecommissie der zomersociëteit Zorgvlied en harmonica, (1836)1855, 0,05 m (nr. 85).Inventaris.

Gezelschap Het Casino, (1815) 1860-1964, 0,20 m (nr. 515).Inventaris.

Vereniging tot aanleg van een rij- en wandelpark, genaamd Vondelpark,1863-1954, 13 m (nr. 352).Inventaris.

Vereeniging tot veredeling van het volksvermaak, 1871-1931, 1,50 m (nr.116).Inventaris.

127

Damescomité voor kinderfeesten, 1881-1898 (inv. nrs. 81-87 van archiefVereeniging kindervoeding, nr. 84).

Kegelgezelschap Deka, 1888-1897, 0,04 m (nr. 799).Inventaris.

Societas studiosorum reformatorum Amstelodamensis onder dezinspreuk Libertas ex veritate, 1889-1975, 10 m (nr. 758).

Dansclubs Transvalia, Oranje-Vrijstaat, Voor alles liefde, sympathie,eendracht, en Memento mori, 1899-1903, 0,02 m (nr. 206).Inventaris.

Buurtvereeniging Reyer Anslo, 1904-1905, 0,02 m (nr. 74).Inventaris.

Comité voor volkstuinen, 1910-1943 (1960), 0,05 m (nr. 405).Inventaris.

Vereeniging van oud-leerlingen der Apeldoornsche rijkskweekschool,ring Amsterdam, 1915-1928, 0,05 m (nr. 685).Inventaris.

Bond van volkstuinders, voorheen Bond van huurders van volkstuinen,1918-1965, 0,20 m (nr. 424).Inventaris.

Vereniging voor vreemdelingenverkeer, 1937-1941, 0,40 m (nr. 859).Inventaris.

Comité Amsterdam van NIWIN, Nationale inspanning welzijnsverzor-ging Indië, 1947-1951, 1,90 m (nr. 175).Inventaris.

Studenten-Vereniging op humanistische grondslag (SVHG) Socrates, af-deling Amsterdam, en Vrijzinnig christelijke studenten bond (VCSB), af-deling Amsterdam, ca. 1950-ca. 1977, 1 m (nr. 802).N.B. In 1972 samengegaan als VCSB — Socrates, afdeling Amsterdam.

128

EVENEMENTEN

a Tentoonstellingen

Algemeene tentoonstelling van voortbrengselen van tuinbouw 1865,1864-1866, en Commissie van financiën van de Internationale tuinbouw-tentoonstelling in 1877, 1873-1880, 2,25 m (nr. 669).Inventaris.

Commissie voor de historische tentoonstelling, 1875-1876, 0,25 m (nr.87).Inventaris.

Nederlandsche commissie voor de Exposition internationale et congrèsd'hygiène et de sauvetage van 1876 te Brussel, 1875-1876, 0,10 m (nr.33).Inventaris.

Commissie voor de tentoonstelling van retrospectieve kunst en kunstnij-verheid en van de moderne kunst als 3e afdeling van de Algemeene kolo-niale en uitvoerhandel tentoonstelling, 1881-1883, 0,25 m (nr. 44).Inventaris.

Commissie tot het zenden van werklieden naar de wereldtentoonstellingte Parijs, 1889-1890, 0,10 m (nr. 60).Inventaris.

Vereeniging tentoonstelling De Vrouw 1813-1913, 1912-1914, 4 m (nr.89).Inventaris.

Historische tentoonstelling der stad Amsterdam 1925, 1924-1926, 0,20 m(nr. 99).Inventaris.

P.J.A. Meersmans, betreffende de Willem de Zwijger tentoonstelling inde R.K. Openbare leeszaal en bibliotheek, 1932-1933, 0,02 m (nr. 724).Inventaris.

Stichting Internationale tentoonstelling Het Atoom, 1955-1959, 6,50 m(nr. 259).Inventaris.

129

b Evenementen in verband met het koningshuis

Commissie tot regeling der feestviering bij het 25-jarig regeringsjubileumvan koning Willem III, 1873-1877, 0,50 m (nr. 32).Inventaris.

Commissie tot aanbieding van een nationaal geschenk bij gelegenheidvan het 25-jarig koningschap van Willem III, 1874, 0,15 m (nr. 37).Inventaris.

Commissie tot het aanbieden van een nationaal huldeblijk aan prinsesEmma van Waldeck-Pyrmont bij gelegenheid van haar huwelijk met ko-ning Willem III, 1878-1879, 0,15 m (nr. 35).Inventaris.

Financiële commissie tot regeling der feestviering bij het bezoek van dekoning en de koningin aan de hoofdstad, 1878-1879, 0,10 m (nr. 39).Inventaris.

Commissie voor de oprichting van een gedenkteken ter ere van de nage-dachtenis van prins Hendrik der Nederlanden, 1881-1885, 0,10 m(nr. 47).Inventaris.

Uitvoerend comité voor de aprilfeesten ter gelegenheid van de 70e ver-jaardag van koning Willem III, 1887, 0,20 m (nr. 55).Inventaris.

Hoofdcommissie en plaatselijke commissie voor het huldeblijk in 1898aan de koningin-weduwe aangeboden, 1895-1898, 0,30 m (nr. 72).Inventaris.

Centraal comité uit de hoofdcommissie van ingezetenen voor de feestelij-ke ontvangst van de koningin binnen Amsterdam in 1898, 1896-1899,1,10 m (nr. 71).Inventaris.

Subcommissie voor het huldebetoon bij de intocht van de koningin teAmsterdam in 1898 en 1901, 1897-1901, 0,10 m (nr. 546).

Districtscommissie in district VII (noordelijk deel der grachtengordel)voor de feestelijke ontvangst van de koningin binnen Amsterdam in1898, 1897-1898, 0,05 m (nr. 119).Inventaris.

130

Centraal comité uit de hoofdcommissie van ingezetenen voor de feestelij-ke ontvangst van de koningin en prins Hendrik binnen Amsterdam in1901 en plaatselijke commissie voor een nationaal huwelijksgeschenk,1900-1901, 0,30 m (nr. 73).Inventaris.

Commissie tot huldiging van de koningin-moeder bij gelegenheid vanhaar 25-jarig verblijf in Nederland, 1903-1904, 0,10 m (nr. 120).Inventaris.

Comité ter versiering van district V (buiten de singelgracht tussen Von-delpark en Amstel) ter gelegenheid van het eerste koninklijk bezoek nade geboorte van prinses Juliana aan Amsterdam, 1909-1910, 0,05 m (nr.104).Inventaris.

Algemene commissie, uitvoerend comité en subcommissies voor defeestelijkheden bij gelegenheid van het koninklijk bezoek aan Amster-dam in 1910, 1910, 0,25 m (nr. 77).Inventaris.

Huldigingscommissie bij het 25-jarig regeringsjubileum van koninginWilhelmina, 1922-1923, 0,05 m (nr. 863).Inventaris.

Commissie tot huldiging van de koningin-moeder in 1929, 1928-1929,0,02 m (nr. 864).Inventaris.

Comité Kroningsstad 1948, 1948, 1,75 m (nr. 249).Inventaris.

c Diversen

Commissie voor de oprichting van een gedenkteken in de Nieuwe kerkvoor J.C.J. van Speijk, 1831-1833, 0,10 m (nr. 867).

Plaatselijke commissie voor de oprigting van een nationaal gedenkteekenvoor november 1813, 1863-1864, 0,02 m (nr. 497).Inventaris.

Commissie tot regeling van de optocht ter viering van het halve eeuw-feest der overwinning van Waterloo, 1865, 0,05 m (nr. 25).Inventaris.

131

Comité van Nederlandsche katholieke vrouwen tot het aanbieden vaneen eerevaan aan de Zouaven (en Liefdadige instelling tot ondersteuningvan invalide Nederlanders uit het pauselijk leger, Zouavenfonds), 1868-1939, 0,20 m (nr. 503).Inventaris.

Subcommissie voor een huldeblijk ter nagedachtenis van Mr. J.R. Thor-becke en Feestcommissie voor de onthulling van deszelfs standbeeld,1872-1876, 0,05 m (nr. 150).Inventaris.

Hoofdcomité en commissies voor een huldeblijk aan de nagedachtenisvan mr. J.R. Thorbecke, 1872-1878, 0,30 m (nr. 36).Inventaris.

Commissie voor de oprichting van het Sarphatimonument, 1874-1888,0,10 m (nr. 53).Inventaris.

Amsterdamsch comité voor de zaak der expeditie naar het Noorden enhet stichten van een monument op Nova Zembla (Nova Zembla-comité),1877 (nr. 862).Inventaris.

Plaatselijke commissie tot viering van de Unie van Utrecht, 1877-1879,0,03 m (nr. 40).Inventaris.

Plaatselijke commissie voor het huldeblijk aan luitenant-generaal K. vander Heyden, 1880, 0,05 m (nr. 42).Inventaris.

Commissie voor de feestelijke opening van het Rijksmuseum, 1884-1885,0,05 m (nr. 51).Inventaris.

Comité voor de gedachtenisviering van mr. Isaac da Costa, 1885, 0,01 m(nr. 139).Inventaris.

Commissie tot oprichting van een nationaal gedenkteken gewijd aan degrote daden der vroegere Nederlandse zeehelden, 1886-1888, 0,05 m(nr. 57).Inventaris.

132

Commissie voor de hulde aan P.H. Witkamp (geschiedschrijver en geo-graaf), 1886-1892, 0,05 m (nr. 52).Inventaris.

Commissie tot plaatsing van een gedenksteen in het geboortehuis vanEd. Douwes Dekker, 1887-1888, 0,01 m (nr. 58).Inventaris.

Commissie tot huldiging van de nagedachtenis van mr. N. de Roever,gemeentearchivaris, 1894-1896, 0,03 m (nr. 69).Inventaris.

Commissie tot plaatsing van een gedenksteen op het graf van M.G.Snoek (onderwijzer in de wis- en natuurkunde), 1895-1896, 0,02 m (nr.67).Inventaris.

Comité tot herdenking van de 100sten geboortedag van dr. J.P. Heye,1908-1909, 0,10 m (nr. 174).Inventaris.

Commissie ter huldiging van A.Th. Hartkamp op zijn 70e verjaardag,1918-1919, 0,02 m (nr. 122).Inventaris.N.B. Zie ook inv. nrs. 108-123 van archief Hartkamp, nr. 80.

Ten Kate comité, voor het plaatsen van een gedenksteen van J.J.L. tenKate in de Nieuwe Kerk, 1919-1923, 0,15 m (nr. 96).Inventaris.

Commissie tot huldiging van de Amsterdamsche brandweer bij haar 50-jarig bestaan, 1924, 0,10 m (nr. 142).Inventaris.

Commissie tot huldiging van de nagedachtenis van generaal J.B. vanHeutz, 1924-1927, 0,02 m (nr. 868).

Comité tot herdenking van het 12 1/2-jarig burgemeesterschap van dr. W.de Vlugt, 1933-1934, 0,20 m (nr. 604).Inventaris.

Commissie tot verlichting van de Westertoren, 1937-1938, 0,03 m (nr.143).Inventaris.

133

Feestcomité Amsterdam ter viering van de bevrijding van de hoofdstaduit Duitschen druk, 1945, 0,05 m (nr. 860).

Comité voor oorlogsmonumenten te Amsterdam, 1945-1958, 0,10 m (nr.392).Inventaris.

Werkcomité voor het tot stand brengen van een nationaal monument opde Dam te Amsterdam, 1946 (1960), 0,50 m (nr. 396).Inventaris.

Comité Hollandsche schouwburg, 1946-1960 (1971), 0,05 m (nr. 624).Inventaris.

Stichting Amsterdam-Rijnkanaal 1952, 1951-1959, 0,10 m (nr. 431).Inventaris.

Comité Amsterdam ter viering van de 10e bevrijdingsdag (5 mei-comité),1955, 0,30 m (nr. 861).Inventaris.

Comité Van jachthoorn tot kampvuur, tot organisatie van een ruiterfeestin het Amsterdamse Bos, 1958, 0,03 m (nr. 307).Inventaris.

134

2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag

Gezelschap De zucht voor 't vorst'lijk huis, voor kerk en vaderland, ishier het schibboleth, de staele liefde-bandt, 1788-1795, 0,05 m (nr. 128).Inventaris.

Hoofdcommissie tot verloting van voortbrengselen der beeldendekunsten voor het vaderland, 1831, 0,03 m (nr. 12).Inventaris.

Vereniging volksweerbaarheid, 1903, 0,05 m (nr. 293).Inventaris.

Stichting Nederlandsch christelijk persbureau, (1929) 1930-1940, 0,20 m(nr. 189).Inventaris.

Nationale jeugdstorm vendel 5 afdeling Amsterdam; Wirtschaftsamt derNSDAP; Nederlandse volksdienst winterhulp; NSB-afdelingen, 1942-1944, 0,50 m* (nr. 157).Inventaris.

Afdeling Amsterdam van de Volkspartij voor vrijheid en democratie,1945-1960, 4,60 m (nr. 427).Inventaris.

135

2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven

ROOMS-KATHOLIEKE KERK

Memoriemeesters van de Oude of St. Nicolaaskerk, 1349-1578, 0,50 m(nr. 691, en inv. nrs. 904-911 van archief Begijnhof, nr. 740).Inventaris: P.H.J. van der Laan, Inventaris van het archief van de memoriemeesters van

de Oude- of St. Nicolaaskerk te Amsterdam (Amsterdam 1968).

Begijnhof, 1389-1955, 15 m (nr. 740).Inventaris.

Kapel van de H. Stede, 1361-1578 (inv. nrs. 1201-1225 van archief Be-gijnhof, nr. 740, en inv. nrs. 548-550 van archief Burgerweeshuis, nr.367).

Convent van de Oude nonnen, (1330) 1389-1578 (inv. nrs. 514-767 vanarchief Gasthuizen, nr. 342).

Kartuizerklooster, (1352) 1392-1579 (inv. nrs. 111 en 566-614 van archiefBurgerweeshuis, nr. 367).

Convent van de Nieuwe nonnen, (1387) 1404-1578 (inv. nrs. 768-923 vanarchief Gasthuizen, nr. 342).

Maria Magdalenaconvent, 1411-1579 (inv. nrs. 476-503a van archief St.Jorishof, nr. 369).

St. Lucienconvent, (1405) 1414-1579 (inv. nrs. 112 en 551-565 van ar-chief Burgerweeshuis, nr. 367).

St. Paulusconvent, 1415-1579 (inv. nrs. 136-242 van archief St. Jorishof,nr. 369).

Memoriemeesters van de Nieuwe of O.L. Vrouwenkerk, (1369) 1431-1573 (inv. nrs. 914-1095 en 1116-1200 van archief Begijnhof, nr. 740).

Vicarieën in de Nieuwe kerk, 1459-ca. 1570 (inv. nrs. 1096-1115 van ar-chief Begijnhof, nr. 740).

R.K. kerk H. Franciscus van Assisië ('t Boompje), 1628-1978, 3 m (nr.433).Inventaris.

136

R.K. kerk H. Dominicus (het Stadhuis van Hoorn, het Torentje), 1637-1945, 5 m (nr. 438).Inventaris.

R.K. kerk H. Franciscus Xaverius (de Krijtberg), 1638-1957, 4,25 m (nr.442).Inventaris.

R.K. kerk H. Antonius van Padua (Mozes en Aaron), 1640-1970,10,50 m (nr. 688).Inventaris.

R.K. kerk O.L. Vrouw onbevlekte ontvangenis (de Posthoorn), 1642-1960, 10 m (nr. 441).Inventaris.

R.K. kerk H. Willibrordus buiten de veste, 1661-1966, 5 m (nr. 435).Inventaris.

R.K. kerk HH. Joannes en Ursula, 1662-1950 (inv. nrs. 563-864 van ar-chief Begijnhof, nr. 740).

R.K. kerk H. Nicolaas binnen de veste (het Haantje), 1669-1959, 2,50 m(nr. 437).Inventaris.

R.K. kerk H. Anna (de Pool), 1673-1972, 4 m (nr. 434).Inventaris.

R.K. kerk H. Willibrordus binnen de veste ('t Vrededuifje of de Duif),1682-1965, 4,50 m (nr. 436).Inventaris.

R.K. kerk H. Ignatius (de Zaaier), 16854970, 6,75 m (nr. 432).Inventaris.

R.K. kerk H. Pancratius te Sloten-Osdorp, 1700-1888, 0,06 m (nr. 554).Inventaris.

R.K. kerk H. Catharina (de Lely of Geloof, hoop en liefde), 1707-1933(1946), 1,60 m (nr. 444, en inv. nrs. 865-903 van archief Begijnhof, nr.740) .Inventaris.

137

R.K. kerk HH. Nicolaas en Barbara (de Liefde), 1784-1959, 2,50 m (nr.443).Inventaris.

R.K. kerk H. Augustinus te Nieuwendam, 1792-1955, 1 m (nr. 555).

R.K. kerk H. Augustinus (de Star), 19e-20e eeuw, 1,20 m (nr. 542).

R.K. kerk O.L. Vrouw van Lourdes, 1917-1952, 0,15 m (nr. 445).Inventaris.

R.K. kerk HH. Petrus en Paulus (de Papegaai), 1685-ca. 1950, en deFranse kerk, 1662-1912, 5 m (nr. 774).Inventaris.

R.C. Oude-Armenkantoor, 1632-ca. 1900, 14,50 m (nr. 440).Inventaris.

St. Ceciliacollege van het H. Sacrament des altaars, ter ere van het H.Sacrament van mirakel van Amsterdam, 1672-1973, 0,50 m (nr. 767 eninv. nrs. 405-406 van archief R.K. kerk H. Antonius van Padua, nr.688).

Stichting Roothaanhuis, 1927-1967 (inv. nrs. 599-613 van archief R.K.kerk H. Ignatius, nr. 432).

OUD-KATHOLIEKE KERK

Oud-Katholieke kerk Petrus en Paulus (de Ooievaar), 1727-1838, 0,05 m(nr. 242).Inventaris.

NEDERLANDSE HERVORMDE KERK

Kerkeraad van de Hervormde gemeente te Amsterdam, 1578-ca. 1950,43 m (nr. 376).Inventaris.

Kerkvoogdij van de Hervormde gemeente te Amsterdam, (1405) 1578-ca. 1965, 166 m (nr. 378).Inventaris.

138

Diakonie van de Hervormde gemeente te Amsterdam, ca. 1625-1950,55 m (nr. 377).Inventaris.

Kerkelijke ontvanger van de Hervormde gemeente te Amsterdam, ca.1910-1960, 22 m (nr. 519).

Restauratiecommissie van de Nieuwe Kerk der Hervormde gemeente teAmsterdam, 1948-1975, 10 m (nr. 792).Inventaris.

Hervormde gemeente Amsterdam-Sloten, 1946-1979, 7 m (nr. 793).Inventaris.N.B. Ingaande 1980 samengegaan met Hervormde gemeente Amsterdam-centrum.

Hervormde gemeente te Ransdorp, 17e-20e eeuw, 2,25 m (nr. 762).

Hervormde gemeente te Durgerdam, 1644-1964, 2,75 m (nr. 508).Inventaris.

Hervormde gemeente te Holysloot, 1599-1930, 2,50 m (nr. 761).Inventaris.

Hervormde gemeente te Schellingwoude, 1818-1971, 2 m (nr. 390).Inventaris.

Hervormde gemeente te Buiksloot, 1690-1955, 4 m (nr. 361).Inventaris.

Hervormde gemeente te Nieuwendam, 1612-1969, 6 m (nr. 180).Inventaris.

Hervormde gemeente te Kudelstaart, 1611-1863, 0,80 m (nr. 380).Inventaris.

Hervormde gemeente te Zunderdorp, 1618-1960, 1,40 m (nr. 763).

Hervormde gemeente te Sloten, sedert 1946 te Sloten-dorp, 1584-1961,7 m (nr. 329).Inventaris.N.B. Ingaande 1961 samengegaan met Hervormde gemeente Amsterdam-centrum.

139

Hervormde gemeente te Sloterdijk, sedert 1948 te Amsterdam-West,1613-1979,19 m (nr. 388).Inventaris.

N.B. Ingaande 1980 samengegaan met Hervormde gemeente Amsterdam-centrum.

Classis Amsterdam van de Nederlandse Hervormde kerk, 1582-1950,25 m (nr. 379).Inventaris.

Zendingscommissie van de Classis Amsterdam van de Nederlandse Her-vormde kerk, 1912-1961, 0,80 m (nr. 379A).Inventaris.

Gezelschap onder de zinspreuk Tot nut en vermaak (bestaande uit twaalfhervormde kerkelijke personen), 1811-1836, 0,05 m (nr. 579).

Gezamenlijke vriendenkringen (kiesvereniging van hervormden), 1889-1937, 0,50 m (nr. 510).

WAALS-HERVORMDE KERK

Waalse gemeente, 1585-1955, 91,50 m (nr. 201).Inventaris: I.H. van Eeghen, Archieven der besturen gevormd door de Waalse gemeente inAmsterdam tot 1943 (Amsterdam 1951).

ENGLISH REFORMED CHURCH

English Reformed church, 1607-1950, 8 m (nr. 318).Inventaris.

GEREFORMEERDE KERKEN

Gereformeerde kerk te Amsterdam-centrum, 1835-ca. 1960, 40 m (nr.743, 743A).Inventaris.

Diakonie van de Gereformeerde kerk te Amsterdam-Centrum, ca. 1860-1970, 1,10 m (nr. 743B, inv. nrs. 204-282).

Gereformeerde kerk te Amsterdam-zuid (Parkkerk), 1886-1926, 4 m (nr.865).

140

Gereformeerde kerken in hersteld verband te Amsterdam-centrum, zuiden west (tot 1936), 1926-1946, 15 m (nr. 850).N.B. Ontstaan in 1926 door afsplitsing van de Gereformeerde kerken, in 1946 samenge-

gaan met de Hervormde gemeente.

Classis Amsterdam van de Gereformeerde kerk, ca. 1850-1965, 1,50 m(nr. 743B, inv. nrs. 283-343).

Particuliere Synode van Noord-Holland van de Gereformeerde kerk,1840-1977, 6 m (nr. 743B, inv. nrs. 1-203).

REMONSTRANTSE BROEDERSCHAP

Remonstrantse gemeente, 1630-1927, 15 m (nr. 612).Inventaris: E. Lievense-Pelser, Inventaris van de archieven der Remonstrantse gemeente te

Amsterdam 1630-1927 (Amsterdam 1979).

DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP

N.B. De in deze rubriek gebruikte afkorting DGN betekent: archief Doopsgezinde gemeen-

ten in Nederland, nr. 565.

Doopsgezinde gemeenten in Nederland, 16e-20e eeuw, ca. 85 m (nr.565).Inventaris: J.G. de Hoop Scheffer, Inventaris der archiefstukken berustende bij de Veree-nigde Doopsgezinde gemeente te Amsterdam, 2 dln. (Amsterdam 1883-1884) met supple-ment.

Doopsgezinde gemeente der Vlamingen (bij het Lam), waarin opgeno-men die der Jan-Jacobsgezinden, 1625-1673 (in afd. B van DGN).

Doopsgezinde gemeente der Waterlanders (bij de Toren), 1612-1673 (inafd. B van DGN).

Doopsgezinde Verenigde Vlaamse en Waterlandse gemeente (het Lam ende Toren), (1668) 1673-1801 (in afd. B van DGN).

Doopsgezinde gemeente der Oude Vlamingen (bij de Kruikjes), 1619-1647 (in afd. B van DGN).

Doopsgezinde Oude Friese gemeente (bij de Arke Noach), 1676-1751 (inafd. B van DGN).

Doopsgezinde gemeente bij de Zon, 1680-1801 (in afd. B van DGN).

141

Verenigde Doopsgezinde gemeente, 1801-ca. 1960 (in afd. B van DON).

Stukken betreffende doopsgezinde gemeenten buiten Amsterdam, 17e-19e eeuw (in afd. C van DGN).N.B. Gemeenten te: Aalsmeer, Aardenburg, Alkmaar, Ameland, Arnhem, Beemster, Blok-zijl, Bovenknijpe, Broek op Langendijk, Bunschoten, Dordrecht, Drachten, Goes,'s-Gravenhage, Groningen, Haarlem, Hazerswoude, Den Helder, Hengelo, Holwerd, Hui-zen, Den Ilp, Irnsum, Joure, Kampen, Knollendam, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Me-demblik, Meppel, Middelburg, Monnickendam, Nieuwendam, Nieuwe Niedorp, Oolt-gensplaat, Ouddorp, Overmeer, Purmerend, Rotterdam, De Rijp, Schiedam, Sneek, Ter-schelling, Texel, Tjallebird, Utrecht, Veenendaal, Visvliet, Weesp, Witmarsum, Workum,Wormerveer, Zaandam, Zierikzee, Zutphen, Altona, Oostfriesland, Palts, Pruissisch Lit-tauen, Rijnstreek, Sleeswijk-Holstein, Zwitserland.

Friesche sociëteit in Noord-Holland, 1639-1810 (inv. nrs. A862-881 vanDGN).

Zuid-Hollandsche sociëteit, 1647-1699 (inv. nrs. A774-853 van DGN).

Zonsche sociëteit, 1664-1797 (inv. nrs. A885-944 van DGN).

Waterlandsche sociëteit in Noord-Holland, 1670-1837 (inv. nrs. A854-861 van DGN).

Sociëteit der Groninger Oude Vlamingen, 1748-1767 (inv. nrs. A959-963van DON).

Doopsgezinde sociëteit in Friesland, 1776-1904 (inv. nrs. A952-958 vanDON).

Algemene Doopsgezinde sociëteit, 1811-1962 (inv. nrs. B2552-2570 vanDGN).

Groninger sociëteit, 1825-1837 (inv. nrs. A964-965 van DGN).

Rijper sociëteit, 1837-1869 (inv. nrs. A882-884 van DGN).

Ring der Noord-Hollandsche gemeenten, 1843-1856 (inv. nrs. A945-951van archief DGN).

De Collegiantenkas, 1682-1927 (inv. nrs. 1-43 van archief Rozenhofje,nr. 506).

142

Commissie voor de buitenlandsche nooden, later Algemeene commissievoor buitenlandsche nooden der doopsgezinde gemeenten, (1655) 1705-1825 en 1920-1930 (inv. nrs. A1005-2306 van DGN).

Liefdecassa (voor subsidie van predikantstraktementen), 1755-1910 (on-derdeel van DGN).

Fonds tot ondersteuning van weduwen en wezen van doopsgezinde pre-dikanten in de provinciën Noord- en Zuid-Holland, 1794-1925 (inv. nrs.A967-985 van DGN).

Algemeen emeritaatsfonds der doopsgezinde gemeenten, 1848-1946 (inv.nrs. A986-1000 van DGN).

Commissie ten behoeve der Doopsgezinde gemeente te Frederikstadt aande Eider, 1850-1851 (inv. nr. A1003 van DGN).

Stichting voor bijzondere noden in de Doopsgezinde broederschap endaarbuiten, 1947-1961 (onderdeel van DGN).

Nederlandsche afdeeling van het zendeling-genootschap der Baptisten inEngeland, 1820-1848, 0,30 m (nr. 385).Inventaris.

Vereeniging van doopsgezinden ter bevordering der evangelieverspreidingin de Nederlandsche overzeesche bezittingen, ook wel geheten Doopsge-zinde zendingsvereniging, sinds 1950 Doopsgezinde vereniging tot evan-gelieverbreiding, 1849-ca. 1970, 14 m (nr. 305).Inventaris.N.B. Sinds 1957 bestaat hiernaast de Doopsgezinde zendingsraad.

Eerste Doopsgezinde vrouwenhulpvereniging, 1853-1878 (inv. nr. 307van archief Vereeniging van Doopsgezinden, nr. 305).

Tweede Doopsgezinde vrouwenhulpvereniging, 1894-1921 (inv. nr. 308van archief Vereeniging van Doopsgezinden, nr. 305).

Doopsgezinde Vrouwen-zendingsvereniging, 1915, 1918 (inv. nr. 308 vanarchief Vereeniging van Doopsgezinden, nr. 305).

Gemeenschap voor doopsgezind broederschapswerk, vroeger Elspeetsevereniging, daarvoor Vereeniging voor gemeentedagen van doopsgezin-den in Nederland, 1917-1953, 2 m (nr. 386).

143

Doopsgezinde jongerenbond, 1923-1969, 9 m (nr. 453).

EVANGELISCH-LUTHERSE KERK

Evangelisch-Lutherse gemeente, 1588-1956, 62 m (nr. 213).Inventaris.

Diakonie der Evangelisch-Lutherse gemeente, 1648-1940, 26 m (nr. 381).Inventaris.

Evangelisch-Lutherse wijkvereniging, wijk I, 1912-1972 (inv. nrs. 1360-1383 van archief Evangelisch-Lutherse gemeente, nr. 213).

Diakonale raad van de Evangelisch-Lutherse kerk in het koninkrijk derNederlanden, 20 eeuw, 0,25 m (nr. 214A).

Evangelisch-Lutherse synode in het koninkrijk der Nederlanden, 1819-1972, 67 m (nr. 214).

Evangelisch-Luthers seminarium, 1817-ca. 1930, 1,40 m (nr. 327).

Liefdefonds der Evangelisch-Lutherse gemeente, 1687-1954, 4,50 m (nr.500).Inventaris.

Fonds Cadzant van de Evangelisch-Lutherse gemeente voor de Salzburg-Durnbergse emigranten, 1732-ca. 1963, 5 m (nr. 501).Inventaris.

Commissie voor kerkelijke zaken in West-Indië, (1714) 1816-1820(1859),(inv. nrs. 1319-1339 van archief Evangelisch-Lutherse gemeente, nr.213).

Commissie voor kerkelijke zaken in Oost-Indië, (1727) 1776-1820 (1839),(inv. nrs. 1340-1359 van archief Evangelisch-Lutherse gemeente, nr.213).

Vereeniging tot bevordering der belangen van het Rijnsche zendingge-nootschap te Barmen, v/h Nederlandsch hoofdcomité der Rijnsche zen-ding, 1869-1968, 0,30 m (nr. 485).Inventaris.

144

Nederlandsch Luthersch genootschap voor in- en uitwendige zending,19e-20e eeuw, 2 m (nr. 552).

Nederlandse Lutherse jeugd bond, 20e eeuw, 15 m (nr. 636).

HERSTELD EVANGELISCH-LUTHERS KERKGENOOTSCHAP

Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, 1791-1952 (1971), 41 m (nr.190).Inventaris: J.H. van den Hoek Ostende, Inventaris van de archieven der Hersteld Evange-

lisch Luthersche gemeente te Amsterdam 1791-1952 (Amsterdam 1957).

Algemene kerkelijke commissie van het Hersteld Evangelisch-Lutherskerkgenootschap in het koninkrijk der Nederlanden, 19e-20e eeuw, 9 m(nr. 326).

Hulpgenootschap ter bevordering van de belangen van het Nederland-sche zendelinggenootschap, 1824-1885 (inv. nrs. 1017-1018 van archiefHersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, nr. 190).

Nederlandsch Luthersch zendingsgenootschap, 1887-1939 (inv. nrs. 1019-1024 van archief Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, nr. 190).

Amsterdamsche hulpraad voor zendingsstudie, 1915-1933 (inv. nrs. 1025-1029 van archief Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, nr. 190).

Zendingscommissie der Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, 1915-1949 (inv. nrs. 1030-1037 van archief Hersteld Evangelisch-Lutherschegemeente, nr. 190).

Commissie voor inwendige zending, 1918-1931 (inv. nrs. 1038-1041 vanarchief Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente, nr. 190).

Begraafplaats Rustoord te Diemerbrug, 1795-1949, 1 m (nr. 217).Inventaris.

N.B. Eigendom van de Hersteld Evangelisch-Luthersche gemeente.

ANDERE CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAPPEN

Protestantsche vereeniging ten behoeve van roomsch-katholieke geestelij-ken, die om hunne evangelische overtuiging de roomsche kerk verlatenhebben, 1859-1860, 0,01 m (nr. 113).Inventaris.

145

Vereniging De vrije gemeente, 1877-1971, 10 m (nr. 771).Inventaris.

Oecumenische raad van Amsterdam, 1957-1966, 0,30 m (nr. 785).

Evangelisch verband van kerken Bijlmermeer, 1968-1976, 0,50 m (nr.776).Inventaris.

ISRAËLITISCHE KERKGENOOTSCHAPPEN

Portugees-Israëlietische gemeente te Amsterdam, 1614-1939, 84 m (nr.334).Inventaris: W.Chr. Pieterse, Inventaris van de archieven der Portugees-Israëlietische ge-

meente te Amsterdam, 1614-1870 (Amsterdam 1964).

Temine darech (voor wetsbeoefening en ziekenzorg), 1672 (inv. nr. 1214van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Asuta habraya en Ugbul almana (voor steun aan zieke leraren en laterpensioen voor hun weduwen), 1747-1852 (inv. nr. 1215-1217 van archiefPortugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Sjomerim-la-boker (voor wetsbeoefening), 1859 (inv. nr. 1218-1219 vanarchief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Portugees-Israëlietische gemeente te Brazilië, 1648-1654 (inv. nr. 1304van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Portugees-Israëlietische gemeente te Naarden, 1723-1886 (inv. nr. 1305-1306 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Genootschap Talmide sadic te 's-Gravenhage, 1787-1793 (inv. nr. 1307van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Consulerende commissie tot de zaken van de eredienst van hetHollands Portugees-Israëlietische kerkgenootschap, 1809-1810 (inv. nr.1308 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Commissie van toezicht over de kerkelijke besnijdenissen voor het Ne-derlands Portugees-Israëlietische synagogaal ressort te Amsterdam, 1821-1846 (inv. nr. 1309 van archief Portugees-Israëlietische gemeente,nr. 334).

146

Nederlands-Israëlietische hoofdsynagoge te Zwolle, 1828-1866 (inv. nrs.1310-1312 van archief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Pekidim en Amarchalim van de Portugees-Israëlietische gemeenten inhet Heilige land, gevestigd te Amsterdam, 1859-1907 (inv. nr. 1321 vanarchief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).

Hoogduits-joodse gemeente te Amsterdam, 1640-1815, 1,60 m (nr. 412).Inventaris.N.B. Zie voor vervolg archief Nederlands-Israëlietische hoofdsynagoge, nr. 714.

Hoogduits-joodse gemeente Adat Jesjoeroen, 1804-1808 (inv. nr. 33 vanarchief Hoogduits-joodse gemeente, nr. 412).

Nederlands-Israëlietische hoofdsynagoge, 1815-1940, en Permanentecommissie tot de algemene zaken van het Nederlands-Israëlietisch kerk-genootschap, 1870-1940, 54 m* (nr. 714 en inv. nrs. 1313-1319 van ar-chief Portugees-Israëlietische gemeente, nr. 334).Inventaris.

Begraafboeken van de begraafplaatsen Muiderberg, Zeeburg en Over-veen van de Hoogduits-joodse gemeente te Amsterdam, 1669-1811,0,50 m (nr. 5003; inv. nrs. 1388-1398 van de serie doop-, trouw- en be-graafregisters).Plaatsingslijst.

Besnijdenisregisters van de Portugees-Israëlietische gemeente, 1682-1828,van de Hoogduits-joodse gemeente, 1683-1826, 1 m (nr. 5003; inv. nrs.1281-1387 van de serie doop-, trouw- en begraafregisters).Nadere toegang: index.

ANDERE INSTELLINGEN VAN GODSDIENSTIG LEVEN

Vereniging de Nieuwe gedachte, afdeling Amsterdam, 1922-1935, 0,10 m(nr. 240).Inventaris.

147

2.9 Huizen en heerlijkheden

Huis Marquette (met geslachten De Hertaing, Rendorp en Gevers), huisAssumburg (met geslachten Van Bronckhorst en Deutz) en familie VanLimburg Stirum, 14e-20e eeuw, 13 m (nr. 231).Inventaris.N.B. Van het familiearchief Van Limburg Stirum bevinden zich hier alleen inv. nrs. 1285-

1288, 1311-1316 en 1355, de overige berusten in het Algemeen Rijksarchief.

148

2.10 Families

Alberdingk Thijm, Van den Biesen, Kock, a Roy, Walter, Le Gras,Moulinneuf, 17e-20e eeuw, 1 m (nr. 520).Inventaris.N.B. Inv. nrs. 87-118 (betreffende Kock) alleen op microfilm nr. 4167.

Allebé, 1823-1942, 0,30 m (nr. 423).Inventaris.

Backer (met (Le) Gillon, Van der Voort, Schaep, Elias, Rendorp, Ale-wijn), 16e-20e eeuw, 8 m (nr. 172).Ínventaris: I.H. van Eeghen, Inventaris van het familie-archief Backer (Amsterdam 1954).

Bicker (met (De) Moes, (De) Vrij, Geelvinck, Schaep, Pels, (Hudde) De-del, Six, Van Hoorn, Bisschop Grevelink), 15e-20e eeuw, 7 m (nr. 195).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventaris van het familie-archief Bicker (Amsterdam 1956).

Blaisse, 1813-1951, 0,25 m (nr. 780).Inventaris.

Boissevain, 1864-1944, 12 m (nr. 394).

Boldoot-van Vlijmen, 1836-1945 (inv. nrs. 1-64 van archief Eau deColognefabriek Boldoot, nr. 734).

Brants (met Van Bronchorst-van Mollem, Van der Heyden, Leeuw, DeNeufville, Bevel), ca. 1660-1942, 39 m (nr. 88).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventaris van het familie-archief Brants (Amsterdam 1959).

Ten Broeke, Willink, Ten Broeke Willink en Van Leuvenigh Willink, ca.1770-ca. 1850, 8 m (nr. 494).Inventaris.

Buchner, 1826-1883, 0,10 m (nr. 575).

Carli di Carlo, 1727-1797, 0,10 m (nr. 256).

Claasen (met Van Raan, Al, Greuter), 1743-1822, 0,15 m (nr. 114).Inventaris.

149

De Clercq, 18e-20e eeuw, 10 m (nr. 255).Inventaris.Literatuur: M.A.P. Roelofsz, Inleiding tot raadpleging van het familiearchief De Clercq

(Den Haag 1936); P. van Eeghen, Familie-boek De Clercq ('s-Gravenhage 1940).

Clifford, 1738-1934, 0,15 m (nr. 236).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familiepapieren Clifford, in: Jaarverslag Gemeentearchief1960, bijl. V.

Crone, 17e-20e eeuw, 3 m* (nr. 610).Inventaris.N.B. Zie ook archief Firma H.G.Th. Crone, nr. 609.

Dedel, 17e-20e eeuw, 2,50 m (nr. 728).

Deutz, 1613-1878 (inv. nrs. 270-443 van archief Deutzenhofje, nr. 234).

Dirksen, 1790-1949, 0,05 m (nr. 717).Inventaris.

Van Eeghen (oudste tak), 18e-20e eeuw, 16 m (nr. 498).

Funke, 1862-1926, 0,30 m* (nr. 866).

Van Hall, 18e eeuw-1975, 34 m (nr. 382).

Elias, ca. 1650-1959, 2,20 m (nr. 237).Inventaris.

Francois en Marssenier, (1697) 1800-1857, 0,15 m (nr. 403).Inventaris.

Gildemeester, 1680-1916, 0,40 m (nr. 764).

Goedkoop-Vis, ca. 1725-1960, 2 m (nr. 300).Inventaris.N.B. Zie ook archief Scheepstimmerwerf Het Kromhout, nr. 300A.

Graafland, Hooft Graafland, 17e-20e eeuw, 12 m (nr. 426).Inventaris.

De Graeff, 1373-1863, 8 m (nr. 76).Inventaris: W.R. Veder, Het archief der familie De Graeff, inventaris en regesten (Amster-dam 1914).

150

Greeve, 19e-20e eeuw, 0,05 m (nr. 456).

De Groot Jamin, 1733-1813, 0,60 m (nr. 7).Inventaris.

Ter Haar, ca. 1800-1936, 0,80 m (nr. 451).Inventaris.

Hacke van Mijnden-Van Tienhoven, 1841-1952, 0,20 m (nr. 185).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familie-archief Hacke van Mijnden - Van Tienhoven, in:Jaarverslag Gemeentearchief 1958, 22-24.

Hartkamp (met Knoevink en Hoetjer), 1780-1908, 0,55 m (nr. 80).Inventaris.

Hasselaer (met Vogelsangh), (1558)1614-1941, 1 m (nr. 292).Inventaris.

Heshuysen, Hooft, Hooft van Woudenberg (met Visscher, Warfin, Feita-ma, Muilman), 17e-20e eeuw, 6 m (nr. 225, 226).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventarissen van de familie-archieven Heshuysen, Hooft,Hooft van Woudenberg (Amsterdam 1960).N.B. Archief Hooft van Woudenberg berust bij de familie, maar is op microfilm te raad-plegen, film nrs. 1979 en 1980.

W. Holtrop en J.S. van Esveld Holtrop, 1794-1832, 0,15 m (nr. 309).Inventaris.

Van der Hoop, 1767-1840, 0,10 m (nr. 545).

Van Hoorn, 15e-19e eeuw, 5 m (nr. 518).

Ihle, 1840-1970, 0,02 m (nr. 772).Inventaris.

De Jongh, 19e-20e eeuw, 4 m (nr. 457).

De Jong Schouwenburg, 1806-1938, 0,90 m (nr. 769).Inventaris.

Kam, ca. 1769-1966, 3,25 m (nr. 287).Inventaris.

Kat, ca. 1850-ca. 1960, 11,50 m (nr. 308).

151

Kellevink, 18e-20e eeuw, 0,10 m (nr. 732).

Kruimel, ca. 1650-1925, 1,75 m (nr. 374).

Leendertz (met Bontjes), 1781-1908, 0,05 m (nr. 1'58).Inventaris.

Van Lennep, 17e-20e eeuw, 24 m (nr. 238).

Lopes Suasso en Teixeira d'Andrade, 1685-1840, 0,45 m (nr. 295).Inventaris.

Van Maarloop en Geesteranus, 1640-1728 (inv. nrs. 171-257 van archiefHofje Venetia, nr. 606).

Marlof, 18e-20e eeuw, 0,40 m (nr. 686).

Ter Meulen, 1737-1959, 0,75 m (nr. 215).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familiearchief Ter Meulen, in: Jaarverslag Gemeentearchief1957, bijl. IV; J.H. van den Hoek Ostende, Aanvulling familiearchief Ter Meulen, in:Jaarverslag Gemeentearchief 1963, bijl. V.

De Mey van Streefkerk, 1665-1853, 0,25 m (nr. 216).

Moens (met (Van) Papenbroeck, Ornia, Van Zell, Den Otter, Stu(y)ver,Ravensberg, Van Mierop), 14e-19e eeuw, 1,80 m (nr. 192).Inventaris: I.H. van Eeghen, Inventaris van het familie-archief Moens (Amsterdam 1955).

Muller, Van Sanen, Von Diepenbrock en Von Raesfeld, 1823-1930,0,10 m (nr. 301).Inventaris.

Ooster (met Willink), 1609-1898, 0,10 m (nr. 186).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familiearchief Ooster, in: Jaarverslag Gemeentearchief 1957,25-28.

Ottersberg (met De Wilt en Van Almelo), 1775-1929, 0,05 m (nr. 718).Inventaris.

Van de Poll, 1748-1937, 5 m (nr. 183).

Pijnappel-Menso en advocaat mr. M.J. Pijnappel, 16e-20e eeuw, 15 m(nr. 572).

152

Van Raalte, 1873-1924, 0,10 m (nr. 221).Inventaris.

De Roever, 14e-20e eeuw, 6,50 m (nr. 620).

Schimmelpenninck (met Oskamp en Marcus), 1709-1885, 0,20 m (nr.254).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familiepapieren Schimmelpenninck, in: Jaarverslag Gemeen-

tearchief 1962, bijl. V.

Schumacher-Creyghton, 1783-1836, 0,20 m (nr. 302).Inventaris.

Sillem, bankiers- en familiezaken, 1812-1955, 10 m (nr. 675).Inventaris: I. Vellekoop, Inventaris van het archief van de familie Sillem, in: Economisch

en sociaal-historisch jaarboek 33 (1970) 236-262.

De Smeth, 1778-1809, 0,05 m (nr. 303).Inventaris.

Van Someren Brand, Hordijk en De Ridder, 1835-1910, 0,03 m (nr.313).Inventaris.

Nalatenschap van Laurens Pieterszoon Spiegel en Anna JansdochterGaeff (en Fonds het Schap), ca. 1550-1805, 0,30 m (nr. 540).Inventaris.

Steenhoff-Verburg, 1746-1810, 0,05 m (nr. 324).

Stolberg (met Verweij), 1746-1875, 0,25 m (nr. 144).Inventaris.

Sweers, ca. 1630-1777, 0,20 m (nr. 319).Inventaris.

Teixeira de Mattos, 17e-20e eeuw, 2 m (nr. 633).

Den Tex en Bondt, ca. 1700-1918, 0,95 m (nr. 199, 199A).Inventaris: I.H. van Eeghen, Familiepapieren Den Tex en Bondt, in: Jaarverslag Gemeen-

tearchief 1959, 27-31.

153

Administrateuren in Nederland van de goederen van de familie Trip inZweden, 1629-1919 (1923), 2,50 m (nr. 533).Inventaris.

Vermande, Van Beek, 1694-1780 (onderdeel van archief Doopsgezindegemeenten in Nederland, nr. 565).

Vettewinkel, 1835-1967, 1,85 m (nr. 712).Inventaris.

De Vogel (met Aldewereld, Bosch, Verhamme, Straalman en Van Len-nep) (en handelshuis Thomas de Vogel en Zonen), 1676-1804, 10 m (nr.332).Inventaris.

Van Vollenhoven en Van der Poorten, 1730-1838, 0,25 m (nr. 205).Inventaris.

De Voogt, Van Enst en Van Dillen, 1750-1942, 0,10 m (nr. 532).Inventaris.

Waller, 17e-20e eeuw, 2 m (nr. 779).

Van Wayenburg, 1755-1844, 0,20 m (nr. 124).Inventaris.

Wertheim, 19e-20e eeuw, 3,50 m* (nr. 729).

Graf von Westerholt (met Bergh, Blesen, Van Bree, Charlé, Clumper,Coops, Cromhout, Felt, Van Marken, Van de Merwe, Van de Putte,Roest van Alkemade, Schaep, Van Wijckerslooth), 17e-19e eeuw, 4 m(nr. 713).Inventaris.

Westerman (met Smaale, De Flines), 18e-20e eeuw, 3,70 m (nr. 399).Inventaris: J.H. van den Hoek Ostende, Inventaris van het familie-archief Westerman

(Amsterdam 1966).

Westermann, 20e eeuw, 1 m (nr. 773).

Te Winkel en Lodeesen, 1832-1936, 1 m (nr. 493).Inventaris.

154

Woltman Elpers (en Zeepfabriek De Vergulde Hand onder de firmaC.A. Woltman Elpers), ca. 1700-1957, 1,75 m (nr. 197).Inventaris.

Van Wijck en Kistemaker (en M. Kistemaker en Zoon, commissionairsin granen), 1788-1882, 1,15 m (nr. 656).Inventaris.

155

2.11 Personen

Christoffel van Brants, 1705-1732 (inv. nrs. 183-193 van archief VanBrants-Rushofje, nr. 404).

J.A. Brentano, 1753-1821 (inv. nrs. 243-262 van archief Stichting Bren-tano's steun des ouderdoms, nr. 439).

Willem Otto Brooks, 1796-1797, 0,02 m (nr. 230).

Johan Buning, kunstschilder (1893-1963), 20e eeuw, 0,25 m (nr. 690).

L.H. Eberson, architect, lid van de jury voor de beursprijsvraag, metstukken betreffende de bouw van de koopmansbeurs, 1879-1908, 0,06 m(nr. 250).Inventaris.

Pieter van Eeghen, raadslid, en Pieter en Chr.P. van Eeghen, waarinstukken betreffende de bouw van een nieuwe beurs, een nieuw entrepot-dok, het Stedelijk museum, 1873-1899, en betreffende de Holland Bank,1926-1954, 0,50 m (nr. 184).Inventaris.

Johanna Fentener van Vlissingen, 1949-1961 (inv. nrs. 41-47 van archiefNV Woningmaatschappij Oud Amsterdam, nr. 492).

Eduard Carl Fimmen, ca. 1900-1971, 0,02 m (nr. 541).

J.P.Th. Gall als possesseur van de vicarie Corbière, 1923-1961, 0,15 m(nr. 757).

Ir. W.A.E. van Geuns, met stukken betreffende de schutterij vanAmsterdam en de Noord-Hollandsche tramweg maatschappij, 1871-1923, 0,30 m (nr. 692).Inventaris.

Mr. H.R. Goudsmit, 1904-1919, 0,12 m (nr. 220).Inventaris.

A.C. Hofman-Allema, met stukken betreffende de Stichting Centraalbeheer verenigingsgebouwen, 1962-1965, 0,10 m (nr. 637).

156

P.G. Holthuysen, 1833-1870, 0,20 m (nr. 387).Inventaris.

Willem Holtwijk, 1904-1977, 1,60 m (nr. 756).

A. Ingwersen, architect, lid van de Paleis-Raadhuiscommissie, met stuk-ken betreffende die commissie, het paleis en de prijsvraag van 1936 voorhet nieuwe raadhuis, 1931-1939, 0,15 m (nr. 209).Inventaris.

Jan Theunisse de Jonge, bouwmeester, 1668-1689, 0,05 m (nr. 320).Inventaris.

Meta Kehrer, hoofdinspectrice van de kinder- en zedenpolitie, met stuk-ken betreffende Nosokomos, stichting De Halte voor gevallen vrouwen,en het Soroptimisme, 1843-1965, 2,75 m (nr. 384).Inventaris.

Prof. dr. W.J. Kooiman, gewoon hoogleraar in de faculteit der godge-leerdheid en bijzonder hoogleraar vanwege het seminarium van hetEvangelisch-Luthers kerkgenootschap aan de Universiteit van Amster-dam, ca. 1950-1965, 1,30 m (nr. 522).

Antonie Louis Jacques Landré, boekhouder, journalist, 1859-1898,0,10 m (nr. 804).Inventaris.

Simon Pieter Lecun, wijnhandelaar, 1762-1811, 0,06 m (nr. 123).Inventaris.

S. Levenbach-Asser, met huishoudkasboekjes, 1907-1930, 0,10 m (nr.704).Inventaris.

Louisette (Louisa Augusta van Geijtenbeek), revue-artiste, ca. 1900-1962, 1,40 m (nr. 389).Inventaris.

Jean Malherbe, violist, en zijn vrouw Christina van Steensel, 1763-1800,0,15 m (nr. 296).

157

Johannes Philippus Mannetter, achtereenvolgens kassier van notaris mr.Adriaan Joséphe, cipier der civiele gijzeling in het werkhuis, later in hetarmenhuis, 1798-1815, 0,20 m (nr. 360).Inventaris.

Mr. G.J. de Martini, ca. 1825 (inv. nrs. 263-266 van archief StichtingBrentano's steun des ouderdoms, nr. 439).

Mr. P.H. Martini Buys, curator der Stads armenscholen, 1804-1810, lidder Plaatselijke schoolcommissie, 1803-1811, en rechter in de rechtbankvan eerste aanleg, 1817-1820, 0,20 m (nr. 187).Inventaris.

Johanna ter Meulen, 1894-1937 (inv. nrs. 29-40 van archief NV Woning-maatschappij Oud Amsterdam, nr. 492).

Jan de Meyer, architect, 1898-1950, 6 m (nr. 203).Inventaris.

W. Molin, kunstschilder en mozaïekwerker, ca. 1915-1959, 0,50 m (nr.787).

Mr. A.J. Moll Schnitzler, secretaris van de Kamer van Koophandel, metstukken betreffende het Nationaal zeemansfonds, Vereniging het Buiten-land, en de Nederlandse Alpenvereniging, 1898-1956, 0,10 m (nr. 407).Inventaris.

Marie Muysken, ca. 1888-1900 (inv. nr. 17 van archief NV Mij. voorvolkskeukens, nr. 168).

L. van Oven en V. van Oven-Kalker, 1879-1880,1933-1942, 0,05 m (nr.241).Inventaris.

C. F. Overhoff en W. Dekker als administrateuren van de nalatenschapvan M. van Geuns Jacobszoon, (1872) 1877-1892, 0,05 m (nr. 768).

Prof. mr. A. Pitlo, met stukken betreffende de Vereniging DanteAlighieri, afdeling Amsterdam, 1953-1957, 0,10 m (nr. 707).Inventaris.

158

L.F. Pont, vice-voorzitter van de Evangelisch-Lutherse synode, le helft20e eeuw, 2 m (nr. 869).

Prof. dr. J.W. Pont, predikant bij de Hersteld Evangelisch-Lutherse ge-meente, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Rijks-universiteit in Utrecht, 1895-1939, 1,50 m (nr. 870).

Jan Abraham van Rijn van Alkemade, 1960-1968, 0,15 m (nr. 517).Inventaris.

W.F.O. Schaalje, ingenieur bij de Gemeente waterleidingen, met stukkenbetreffende de watervoorziening van de stad, 1903-1915, 0,50 m (nr.277).Inventaris.

Cornelis Schrijver, luitenant-admiraal bij de Admiraliteit van Amster-dam, 1724-1750, 0,03 m (nr. 314).Inventaris.

Louis Splitgerber, met stukken betreffende de Koninklijke Academie vanbeeldende kunsten en de Commissie voor de tentoonstelling van kunst-werken van levende meesters, 1858-1878, 0,02 m (nr. 725).

Inventaris.

Mr. dr. Benno J. Stokvis, advocaat en procureur, ca. 1925-1975, 32 m(nr. 736).Inventaris.

Jhr. H. Teding van Berkhout, met stukken betreffende een onderzoeknaar het tekenen door kinderen, 1909-1915, 1,25 m (nr. 698).

159

3 VERZAMELINGEN

Handschriftenverzameling, 1303-20e eeuw, 25 m (nr. 5059).Nadere toegang: kaartsysteem.

Koopmansboeken, 17e-20e eeuw, 16 m (nr. 5060).Nadere toegang: kaartsysteem.

Grondpapieren (eigendomsbewijzen van onroerende goederen van parti-culieren), 17e-20e eeuw, 13 m (nr. 5011).Nadere toegang: kaartsysteem.

Genealogie-handschriften, 17e-20e eeuw, 10,50 m (nr. 5015).Nadere toegang: kaartsysteem.

Aansprekersregisters, 1671-1899, 1 m (nr. 5016).Plaatsingslijst.

N.B. Hoofdzakelijk gedrukte naamlijsten van `voorname' bewoners, opgenomen perstraat, samengesteld door aansprekers.

Berendina M. Bijtelaar (1898-1978), 7,50 m (nr. 777).N.B. Hoofdzakelijk betreffende hervormde kerkgebouwen, orgels en carillons.

W.J.R. Dreesmann (1885-1954), 0,80 m (nr. 375).N.B. O.a. pamfletten, brochures en veilingcatalogi.

Dr. Isabella H. van Eeghen (1913- ), 1,25 m (nr. 770).N.B. Aantekeningen betreffende de Amsterdamse boekhandel.

Mr. P. van Eeghen (1911-1968), 2 m (nr. 752).N.B. Genealogische aantekeningen over hoofdzakelijk doopsgezinde families.

Ir. J.G. Kam (1894- ), 8 m (nr. 753).N.B. O.a. aantekeningen uit het archief van de weeskamer en regesten van schepenbrieven,

met indices.

Bert Nienhuis (1873-1960), 1 m (nr. 788).N.B. Genealogische aantekeningen betreffende Portugese joden.

Mr. W.F.H. Oldewelt (1895-1970), 2 m (nr. 754).N.B. Aantekeningen betreffende de onderwerpen van zijn publikaties in o.a. Amsterdam-sche archiefvondsten en uitgaven van Amstelodamum.

160

C. Poel jr. (1884-1976), 3,50 m (nr. 733).Inventaris.

N.B. Betreft de Nederlandsche automobielindustrie (Spijker).

Dr. Maria Simon Thomas (1901-1955), 0,60 m (nr. 781).Inventaris.

N.B. Aantekeningen over de IJslandvaart, 16e-19e eeuw.

Dr. J.W. IJzerman (1851-1932), 2,50 m (nr. 742).Inventaris.

N.B. Aantekeningen, kaarten en foto's over de Nederlandse scheepvaart, voornamelijk op

Oost-Indië.

Microfilms en -fiches van archivalia elders berustende.N.B. Raad van Beroerten, Geheime Raad, Conseil d'état et Audience, Rekenkamer (alles

16e eeuw; Algemeen Rijksarchief Brussel). Grote Raad van Mechelen (ca. 1460-ca. 1580):

processtukken (dossiers) behorende tot de beroepen uit Holland, Noordnederlandse pro-

cesstukken (dossiers) behorende tot het fonds Eerste Aanleg, geëxtendeerde sententiën en

dictumregisters (Algemeen Rijksarchief Brussel). Sonttolregisters, 1497-1659 (Riksarkivet

Kopenhagen). Instellingen in Nieuw Nederland, 17e eeuw, en publikaties hierover (New

York State Library, Albany N.Y.; New York Public Library, New York; City Clerks Of-

fice, New York; Queens College, Kingston; Scheepvaart Museum, Amsterdam). Berichten

van de consuls der Verenigde Staten van Amerika in Amsterdam, 1790-1906 (National Ar-chives, Washington D.C.). Stukken betreffende de West-Indische Compagnie (HistoricalSociety of Pennsylvania, Philadelphia; New York Public Library, New York). Hervormdegemeenten te Assendelft (aldaar) en Zaandam (aldaar). Doopsgezinde gemeenten te

Amsterdam (Universiteitsbibliotheek Amsterdam), Koog aan de Zaan-Zaandijk (aldaar),Westzaan (aldaar), Zaandam (aldaar). Danzig Mennonite church records, 1667-1838 (Be-thel College, Port Newton, Kansas). Evangelisch-Lutherse gemeente te Enkhuizen (aldaar).Portugees-Israëlietische gemeente te Hamburg (Staatsarchiv, Hamburg). Hoogduits-joodsegemeente te Amsterdam (Hebrew University, Jerusalem).Nadere toegang: kaartsysteem.

Xerokopieën van archivalia betreffende Nieuw-Nederland berustende inde New York State Library, Albany N.Y., en de New York Public Li-brary, New York.N.B. New Amsterdam: Court Minutes, 1653-1674, Orphanmasters, 1655-1664, Burgo-

masters and schepens, 1647-1674, Indentures of apprenticeship, 1694-1707, notariële akten,

1661-1664. Albany: Deeds, 1654-1687, Justice of Peace, 1665-1685, Commissioners and

magistrates, 1676-1680, Court Minutes, 1652-1684, notariële akten, 1668-1695. New Ne-therland: Provincial Secretary, 1642-1660, Council Minutes, 1638-1665, Correspondence,1646-1664, Accounts, 1654-1664, Ordinances and writs of appeal, 1647-1663, Fort OrangeRecords, 1656-1660, Delaware Papers, 1646-1680, Governor Colve, 1674, G.G. Patents,1630-1651, Deeds, 1652-1664. Rensselaerswijck: notariële akten, 1660-1664. Wiltwijck(Kingston): Records, 1664-1684, Court Minutes, 1661-1684. New Harlem: Court Minutes,

161

1662-1702. Newton (Long Island): Records, 1656-1688. New York: Freemen, 1683-1775.

Bronnenuitgave: E.B. O'Callaghan, Laws and Ordinances of New Netherland 1638-1674

(Albany 1868; in xerokopie).Nadere toegang: E.B. O'Callaghan, Calendar of historical manuscripts in the office of the

Secretary of State Albany N.Y. (Albany 1865; in xerokopie); Index to the Public Records

of the County of Albany, State of New York, 1630-1894 (Albany 1902; in xerokopie).

162

B BIBLIOTHEEK EN DOKUMENTATIEAFDELING

Historisch overzicht

Van de Amsterdamse archiefstukken is nauwkeurig bekend waar ze zichop verschillende tijdstippen bevonden: in het oude stadhuis op de Damen later op het Prinsenhof. Over de gedrukte boeken is weinig bekend,maar ze zijn er zeker geweest en voor een deel nog terug te vinden in debibliotheekcollecties: de stadsbeschrijvingen, handvesten, wetboeken, ce-remonieboeken, herenboekjes en andere, ten gebruike van de klerken ensecretarissen in de uitoefening van hun functie. Een echte bibliotheekvormde deze kleine collectie toen nog niet. Amsterdam bezat immers eenStadsbibliotheek. Deze was oorspronkelijk gehuisvest in de NieuweKerk. De eerste bibliothecaris werd waarschijnlijk kort na 1580 benoemden de eerste gedrukte catalogus verscheen in 1612.Toen ruim twintig jaar later de bibliotheek werd overgeplaatst naar hetAthenaeum Illustre was de rector, of een hoogleraar, tevens de biblio-thecaris, met als eerste G. Vossius. Literatuur over theologische, histori-sche, juridische, medische, filosofische en andere onderwerpen, benevensliteratuur over de koopstad Amsterdam waren in de collectie opgenomenen belangstellenden konden deze raadplegen. Toen het Athenaeum Il-lustre in 1877 overging in de Universiteit van Amsterdam werd de Stads-bibliotheek de basis voor de collecties van de nieuwe Universiteitsbiblio-theek.Van een werkelijke archiefbibliotheek in het stadhuis is sprake als deeerste gemeentearchivaris wordt benoemd, dr. P. Scheltema (1812-1885).Hij is tegelijkertijd bibliothecaris van de archiefbibliotheek. In hetoudste jaarverslag van 1852 wordt voor het eerst over de collectie boe-ken bij het archief als zodanig gesproken. Deze collectie bestaat dan uitdrie gedeelten: literatuur over Amsterdam, een kleine historische hand-bibliotheek en een juridisch-administratieve afdeling. Scheltema on-derstreept in dit verslag het belang van de archiefbibliotheek: `Gelijk aanelk wel ingerigt archief behoort verbonden te zijn eene boekerij, bevat-tende zulke gedrukte werken, welke speciaal op dat archief betrekkinghebben of bij nasporingen daarin van dienst kunnen zijn, zoo bevindtzich ook hier een dergelijke niet groote, maar zeer bruikbare boekverza-meling'. In de `Inventaris van het Amsterdamsche archief' door Schelte-ma opgesteld geeft hij in het derde deel (1874) een verantwoording vanhetgeen op dat moment aan gedrukte boeken aanwezig is.Scheltema's opvolger mr. N. de Roever (1850-1893), die niet meer alseerste taak had de her en der verspreide Amsterdamse archieven bijeente brengen, was een veel groter verzamelaar. Maar niet alleen van

163

boeken: De Roever zag als een der eersten de waarde van het `klein ma-teriaal': pamfletten, strooibiljetten, vaak uit de beginperiode van het op-komende socialisme en de arbeidersbeweging, circulaires van allerlei ver-enigingen, reclamemateriaal en veelsoortig ander drukwerk; `... hij gafhet beteekend aanzien aan de archiefbibliotheek, de verzameling vantijdsgeschriften en boeken over alles wat de beschrijving geldt vanAmsterdam, de stad en haar bevolking, tot op den dag gevolgd. In ditopzicht achtte hij niets zonder belang zoowel boekdeel als het geschrevenof gedrukte blaadje van den dag...' schrijft zijn schoonzoon en tevensopvolger mr. R. Veder over hem. Dit `onofficiële' maar vaak zeer ka-rakteristieke materiaal wordt tot op de dag van vandaag verzameld. Ve-der schat dat de collectie in De Roevers tijd vertienvoudigd werd. Om aldat materiaal toegankelijk te maken, maakte De Roever een indeling inrubrieken, waarvan de hoofdindeling in zekere mate nog geldt voor deverschillende rubrieken van de Amsterdam-bibliotheek.Toen het gemeentearchief in 1892 het stadhuis verliet en zich uiteindelijkin 1914 vestigde in het voormalige raadhuis van de gemeente Nieuwer-Amstel aan de Amsteldijk 67, verhuisde ook de archiefbibliotheek mee.Slechts het juridisch-administratieve gedeelte bleef achter in het stadhuisten gebruike van de ambtenaren van de secretarieafdelingen. Deze collec-tie groeide uit tot wat heden de Administratieve Bibliotheek op het stad-huis is.De archiefbibliotheek ontwikkelde zich zelfstandig verder. De groei zettegestadig door, tot de crisis in de jaren dertig van deze eeuw en de daar-mee gepaard gaande bezuinigingsmaatregelen een periode van zekerestilstand in de collectievorming inluidden. Vele abonnementen werdentoen opgezegd en pas na de Tweede Wereldoorlog konden de series weerworden aangevuld en kon verwerving door aankopen weer op ruimereschaal plaatsvinden.

Inleiding

De in het historisch overzicht aangeduide scheiding tussen deAmsterdam-bibliotheek en de zogenaamde Algemene bibliotheek is totop heden gehandhaafd, waarbij de subafdelingen Persdokumentatie enAudio-visuele dokumentatie zelfstandige onderdelen vormen van deAmsterdam-bibliotheek.Momenteel wordt als doelstelling gehanteerd: het zodanig opsporen, ver-werven, ontsluiten en beschikbaar stellen van dokumentaire informatieover Amsterdam in de ruimste betekenis van het woord, dat aan de ge-bruiker relevante informatie kan worden verstrekt in het juiste quantum,op de juiste plaats en op het juiste tijdstip. De functie van de biblio-

164

theek is in drieërlei opzicht aan te duiden: a. zelfstandig; b. gecombi-neerd met archiefonderzoek (ondersteuningsfunctie); c. interbibliothe-cair.

Ontsluiting

De ontsluiting van de collecties, de opbouw van het catalogusapparaaten de veranderingen in het plaatsingssysteem dateren van 1957 toen,door het zich sterk uitbreidende bezit, duidelijk werd dat het verouderdecatalogusapparaat – voor het merendeel ontbrak een systematisch in-gangsysteem – in de praktijk onvoldoende functioneerde. De ontsluitingvan de beide bibliotheken werd toen krachtig ter hand genomen. Classi-ficatieschema's werden ontworpen vanuit een eigen opzet, waarbij deAmsterdam-bibliotheek werd onderverdeeld in 32 hoofdrubrieken, vol-gens alle facetten van stedelijk leven. Ook voor de Algemene bibliotheekwerd een eigen classificatieschema ontworpen, onderverdeeld in XXIIIRomeins aangeduide rubrieken. Het totale bezit werd tevens onderge-bracht in een alfabetische hoofdwoordencatalogus. Voor een overzichten uitwerking van het catalogusapparaat zie `Catalogusapparaat' .

Acquisitie

Een actief verwervingsbeleid zowel in het verleden als tegenwoordigheeft er toe bijgedragen dat vooral de Amsterdam-bibliotheek onbetwistde meest veelzijdige en volledige informatie kan bieden over de hoofd-stad in al zijn facetten bij historisch-wetenschappelijk onderzoek.De Amsterdam-bibliotheek bevat vele oude en zeldzame gedrukte werkenvanaf de zestiende eeuw, waaronder een Stedenatlas van Blaeu. Aanko-pen op veilingen, bij antiquariaten, de boekhandel en particulieren vor-men een belangrijk onderdeel van het acquisitiebeleid. Met name voorde Amsterdam-bibliotheek wordt veel aandacht gegeven aan verwervingvan dikwijls moeilijk verkrijgbaar eigentijds materiaal, dat door vele enbont geschakeerde groepen of individuen in de Amsterdamse samenle-ving werd en wordt geproduceerd. Vooral de informatiestroom en litera-tuurexplosie van de zestiger en zeventiger jaren van deze eeuw heeft inkwantitatieve zin voor de collecties van de Amsterdam-bibliotheek grotegevolgen gehad.Ook belangrijke documentaire collecties van particuliere verzamelaarswerden en worden aangekocht of ten geschenke ontvangen, zoals:Collectie Splitgerber – luxe exemplaren van 17e- en 18e-eeuwse stads-

beschrijvingen,Collectie Hartkamp – persberichten over Amsterdam 1840-1912,

1M

Collectie Scheltema – verzameling `Amsterdam en de Eerste Wereld-oorlog',

Collectie Junckert – topografie van Amsterdam,Collectie De Ridder – Burgerweeshuis van Amsterdam,Collectie Henrichs – verzameling in zake Noordzeekanaal en

Merwedekanaal,Collectie De Groot – dokumentatie IJtunnelplannen.Voor de Algemene bibliotheek ligt het accent bij de verwerving van lite-ratuur voornamelijk op het gebied van Nederlandse geschiedenis, vakli-teratuur in zake archivistiek, kunstgeschiedenis en historische hulpweten-schappen als genealogie en heraldiek, numismatiek en chronologie. Hiergeldt als criterium dat de aan te schaffen literatuur in een breed gescha-keerd kader van onderwerpen een goede en verantwoorde aanvullingmoet bieden bij .archiefonderzoek over merendeels Amsterdamse onder-werpen. Veel buitenlandse literatuur is aanwezig, waarbij het accent dik-wijls ligt op de daarin voorkomende en vermelde bronnen en de resulta-ten van onderzoek in archieven en wetenschappelijke instellingen in hetbuitenland. Hierbij is kenmerkend literatuur op het gebied van handels-economische betrekkingen van Nederland met het buitenland in de peri-ode van de nieuwe geschiedenis, hetgeen men moet zien tegen de achter-grond van de wereldwijde betekenis die Amsterdam, vooral ten tijde vande Republiek, had op politiek, financieel en economisch gebied.De vakbibliotheek betreffende archivistiek en archiefwetenschap vormteveneens een belangrijk onderdeel, waarin ook een grote collectiebinnen- en buitenlandse archiefinventarissen is te vinden.De huidige omvang van beide bibliotheken bedraagt momenteel een110.000 banden in een totaal van 3000 strekkende meter.Een specifiek kenmerk van een archiefbibliotheek is de bewaarfunctie,hetgeen meebrengt dat geen oude bestanden worden opgeruimd.

Algemene inlichtingen

Uitlening. Door de functies die de collecties hebben als ondersteuning bijhet archiefonderzoek is de archiefbibliotheek bij uitstek een presentiebi-bliotheek, hetgeen inhoudt dat al het materiaal in principe aanwezig isen in de studiezaal geraadpleegd kan worden. Bij uitlening (voorname-lijk interbibliothecair) worden dezelfde voorwaarden aangehouden alsdie welke gelden voor de uitleen van archiefstukken. Wel wordt regelma-tig aan instellingen, musea e.d. bibliotheekmateriaal uitgeleend ten be-hoeve van tentoonstellingen.Studiezaal. Naast naslagwerken, repertoria, bibliografieën, woordenboe-ken e.d. is door de bibliotheek in de algemene studiezaal ter directe

166

raadpleging geplaatst een selectie van nog verschijnende en veelvuldig ge-raadpleegde periodieken. Hier bevindt zich ook een complete serie jaar-boeken en maandbladen van het Genootschap Amstelodamum.Aanwinsten. De nieuwste aanwinsten van de bibliotheek staan voor eenieder ter inzage in de bibliotheekkamer en mogen in overleg meegeno-men worden naar de studiezaal.Literatuurlijsten. Regelmatig worden door de bibliotheek literatuurover-zichten samengesteld van recent verschenen publikaties over de hoofd-stad. Deze overzichten worden gepubliceerd in het tijdschrift `OnsAmsterdam'.

Persdokumentatie

De persdokumentatie over Amsterdam omvat een uitgebreide verzame-ling persberichten over de hoofdstad van 1840 tot heden. Deze veel ge-raadpleegde collectie systematisch geordende persberichten uit vele lan-delijke, regionale en lokale Nederlandse dag-, week- en maandbladengeeft een veelzijdig beeld van het leven in de hoofdstad. Het ontstaanvan de verzameling begon met de verwerving door de gemeente van decollectie kranteberichten over Amsterdam uit de verzameling van A.Th.Hartkamp ter plaatsing in de archiefbibliotheek. Deze verzameling om-vatte de periode 1840-1912. In 1915 begint de bibliotheek van het ge-meentearchief met een voortzetting van deze verzameling door instellingvan wat tot op heden is gebleven de `Persdokumentatie vanAmsterdam'. Een wekelijkse aanwas van een 1500 berichten over dehoofdstad zorgt voor een gestage groei van de collectie die momenteel1300 portefeuilles omvat, waarin een totaal van 300.000 bladen.Het actuele karakter van persberichten geeft vaak aan de gebruiker dieinformatie die vergeefs in archief- of bibliotheekmateriaal gezochtwordt. De ontwikkeling van de hoofdstad is te volgen op gebieden alsvolkshuisvesting, gezondheidszorg, haven en scheepvaart, overheidsbe-leid, enz. Ook vele politieke gebeurtenissen en stromingen, onlusten endergelijke komen aan de orde. De praktijk leert dat deze collectie bijhistorisch onderzoek een waardevolle aanvulling en dikwijls een onont-beerlijke bron van inlichtingen biedt.Toegankelijkheid. De persberichten worden over een periode van vijfjaar met betrekking tot een bepaald onderwerp chronologisch bijeenge-bracht en uiteindelijk, opgeplakt op bladen, in portefeuilles bij elkaargehouden. Zo is bijvoorbeeld de ontwikkeling van een stadsdeel als deBijlmermeer te vinden in de periode 1960-1965; 1965-1969; enz., methonderden chronologisch en naar subonderwerpen verwerkte berichten.Trefwoordencatalogus. Op de inhoud van de gehele collectie wordt een

trefwoordencatalogus in kaartvorm bijgehouden met verwijzing naarportefeuille en bladnummer.Verwijscatalogus. Een losbladige `verwijscatalogus', rubrieksgewijze in-gedeeld, met aparte trefwoordenindex geeft verwijzingen naar bepaalderubrieken en portefeuillenummers waarin zich het gezochte onderwerpbinnen de gevraagde periode moet bevinden. De rubriekenindeling vandeze verwijscatalogus loopt zoveel mogelijk parallel aan de indeling vande systematische catalogus van de Amsterdam-bibliotheek, hetgeen bijraadpleging een grotere overzichtelijkheid van de verzamelingen geeft.Personalia Amsterdam. Een afzonderlijke categorie binnen de persdoku-mentatie zijn de opgeplakte persberichten in alfabetische volgorde overAmsterdamse personen uit verleden en heden. Gegevens over deze perso-nen zijn verwerkt in de 'Personaliacatalogus' die zich in de studiezaalbevindt.Amsterdamse brieven. Onder deze noemer wordt verstaan een chronolo-gische verzameling opgeplakte persberichten bevattende `weekbrieven'van provinciale correspondenten, die voor hun lezers een weekoverzichtgaven van Amsterdamse gebeurtenissen, zaken en personen, veelal geba-seerd op datgene wat door het Amsterdamse stadsbestuur aan de ordewerd gesteld. De collectie omvat de periode 1900-1950.

Audio-visuele afdeling

Het gebruik en de toepassing van audio-visueel materiaal (geluidsban-den, grammofoonplaten, films en video) bij historisch onderzoek is eenbetrekkelijk nieuw verschijnsel dat bij archiefonderzoekers en -ge-bruikers langzamerhand steeds meer wordt geaccepteerd. Hoewel hetslechts zelden geschreven of gedrukte bronnen kan vervangen, biedt hettegenwoordig een nuttige en waardevolle aanvulling op het geschreven engedrukte materiaal.Het gemeentearchief van Amsterdam begon in 1959 als eerste gemeen-tearchief in Nederland met het bijeenbrengen van geluidsbanden engrammofoonplaten, waarop voor Amsterdam belangrijke gebeurtenissenen personen te beluisteren waren. Sedertdien is deze zich gestaag uitbrei-dende verzameling bekend geworden onder de benaming `Fonetische Do-kumentatie van Amsterdam'. Naast het bijeenbrengen van geluidsmateri-aal legt de audio-visuele afdeling zich toe op verwerving van voor de ge-schiedenis van Amsterdam belangrijke films, videoprogramma's en dia-series.Het aanwezige audio-visuele materiaal is te raadplegen door middel vaneen trefwoordencatalogus. Deze is onderverdeeld in `personen' en `za-ken'. De fiches vermelden: a. bijzonderheden betreffende de opname;

168

b. datum van opname; c. nummer van band, plaat, film, video.Voor het merendeel zijn de onderwerpen op geluidsband eveneens opge-nomen in de systematische catalogus van de Amsterdam-bibliotheek.

Catalogusapparaat

Zoals bij `Ontsluiting' reeds is opgemerkt, dateert het huidige catalogus-systeem van 1957. Toen zijn voor beide bibliotheken classificatieschema'sontworpen waaruit voor elk van beide een rubrieken- of systematischecatalogus is samengesteld.De titelbeschrijvingen worden gemaakt volgens de `Regels voor de titel-beschrijving van boeken en periodieken' vastgesteld door de Federatievan Organisaties op het gebied van het Bibliotheek-, Informatie- en Do-kumentatiewezen (FOBID), met toepassing van enkele huisregels. Het re-sultaat van de titelbeschrijving wordt uitgetypt op systeemkaarten vanA6 formaat, welke voor de Amsterdam-bibliotheek in de rechterboven-hoek de opdruk `Amsterdam' dragen. Invoeging in de hoofdwoordenca-talogus gebeurt volgens de `Regels voor het alfabetisch rangschikken'.Er is géén gedrukte catalogus.De in de catalogus gevonden literatuur kan door de gebruiker wordenopgevraagd door middel van aanvraagformulieren met vermelding vansignatuur.Voor een goed gebruik van de systematische catalogi zijn losbladige ru-briekenoverzichten samengesteld. De indeling hiervan loopt parallel aande rubriekenindeling van de systematische catalogi in kaartvorm. Eentrefwoordenindex achterin elk losbladig rubriekenoverzicht vergemakke-lijkt het opzoeken van een onderwerp.In gebruik zijn de volgende vijf catalogi:

1 Alfabetische hoofdwoordencatalogusIn deze catalogus, geplaatst in de studiezaal, is het totale boekenbezitopgenomen op auteursnaam of titel. Voor het zoeken en opvragen vaneen boek waarvan auteur of titel bij de gebruiker bekend is, raadplegemen rechtstreeks deze alfabetisch geordende catalogus.

2 Systematische catalogus Algemene bibliotheekDe systematische catalogus van de Algemene bibliotheek is ingedeeld inhoofdrubrieken die elk zijn onderverdeeld. Elke hoofdrubriek wordtaangeduid met een Romeinse nummering. De catalogus is geplaatst in destudiezaal waar zich ook het losbladige rubriekenoverzicht met trefwoor-denindex bevindt.

169

Overzicht van de hoofdrubrieken:

I Naslagwerken

II PeriodiekenIII Wereldgeschiedenis

IV Geschiedenis van Europa

3 Nederlanders in het buitenland. Koloniale geschiedenis

VI Geschiedenis buiten Europa

VII Vaderlandse geschiedenis

VIII Personalia. Genealogie. Heraldiek

IX Geografie. Topografie

X Staatsinstellingen. Bestuur. Wetgeving. Politiek

XI Rechtsgeschiedenis. Rechtsinstellingen. Politie

XII Landsverdediging. Militaire macht. Leger en vloot

XIII Landbouw. Tuinbouw. Jacht. Visserij

XIV Verkeersorganisatie. Vervoer

XV Handel en nijverheid. Economie

XVI Godsdienst en kerkXVII Sociale zorg

XVIII Opvoeding. Onderwijs

XIX Geneeskunde. HygiëneXX Wetenschap

XXI Kunst. Kultuur

XXII Ethnografie. Maatschappelijk leven. Folklore

XXIII Sport en spel. Ontspanning. Amusement

3 Systematische catalogus Amsterdam-bibliotheekIn de systematische catalogus van de Amsterdam-bibliotheek, geplaatstin de bibliotheekkamer, vindt men per hoofdrubriek een vergaande uit-splitsing naar onderwerpen. Er zijn 32 hoofdrubrieken met elk een eigenlettercode. Van elke hoofdrubriek is een losbladig rubriekenoverzichtaanwezig met achterin een trefwoordenindex.Voor een juist gebruik van deze catalogus dient men eerst na te gaan inwelke hoofdrubriek literatuur over het gevraagde onderwerp aanwezigkan zijn, waarna de trefwoordenindex van de desbetreffende rubriekverwijst naar de juiste onderverdeling zoals deze in de kaartcatalogusvoorkomt.Overzicht van de hoofdrubrieken:

A Algemene geschiedenis van Amsterdam

AA Topografie van Amsterdam

B Tijdsgeschriften (politiek geaard materiaal uit de tijd zelf, pamfletten, vlugschriften,brochures e.d.)

BB Literatuur tijdsgeschriftenC Congressen

D Tentoonstellingen algemeen

DA Tentoonstellingen beeldende kunstDB Tentoonstellingen kunsthandels/galeries

170

E Oranjehuis

F Personalia Amsterdam

G Genealogie en heraldiek

H Bestuur

J Politie en justitie

K Verdediging

L Landbouw. Veeteelt. Visserij

M Verkeer

N Handel en nijverheid. Economie

O Kerkwezen

P Sociale zorg

Q Onderwijs

R Geneeskunde en hygiëne

S Wetenschappen

T Kunsten

U Maatschappelijk leven

UU Sport en spel

3 Spectatoriale geschriften. Bellettrie

VC Veilingcatalogi

W Couranten

WW Tijdschriften

X Gemeentebladen en Gemeenteverslagen

IJ Herenboekjes. Adresboeken

IJIJ Almanakken

4 Trefwoordencatalogus op tijdschriftartikelenDeze catalogus geeft in de vorm van trefwoorden de inhoud weer vanartikelen van in de bibliotheek aanwezige reeksen afgesloten en lopendebinnen- en buitenlandse tijdschriften, waarvan de inhoud belangrijk ge-noeg wordt geacht voor ontsluiting door middel van dit type catalogus.Hierin wordt vanuit verschillende periodieken en uit diverse perioden li-teratuur over eenzelfde onderwerp bijeengebracht.De trefwoordencatalogus is onderverdeeld in: a. zaken; b. personen. Nade trefwoordbepaling wordt op de cataloguskaart een kort excerpt ver-meld van de inhoud van het artikel, met vermelding van tijdschrift, jaar-gang en pagina(s). Synoniemen en verwijzingen vergemakkelijken hetvinden van een onderwerp. Literatuur over bijvoorbeeld het palingop-roer treft men aan bij het trefwoord `palingoproer' maar tevens bij hetsynoniem `oproeren'.

5 Systematische catalogus op jaarboeken en maandbladen van het ge-nootschap Amstelodamum

Deze systematische catalogus, geplaatst op de studiezaal, geeft in rubrie-kenvorm de inhoud weer van de jaarboeken en maandbladen van het ge-nootschap Amstelodamum. Dit genootschap, opgericht in 1900 ter we-tenschappelijke bestudering van de geschiedenis van Amsterdam, geeft in

171

de artikelen in zijn jaarboeken en maandbladen dikwijls het resultaatweer van grote en kleine studies gebaseerd op literatuur- en archiefon-derzoek. De gegevens in deze artikelen worden door de bibliotheek ver-werkt op fiches en ingevoegd in een of meer uitsplitsingen van de 24hoofdrubrieken. Als signatuur geldt de aanduiding van jaarboek ofmaandblad, jaargang en pagina(s). Bij de catalogus is een losbladig ru-briekenoverzicht aanwezig.

Bijlage 1 Een selectie van de aanwezige dag- en weekbladen

N.B. De aanduiding ° wil zeggen niet compleet aanwezig

Advertentiën, aankondigingen en verschillende berigten van Amsterdam /Amsterdamschadvertentieblad (tevens in het Frans), 1811-1813.

Algemeen Handelsblad; sinds 1831: Nieuwe Amsterdamsche courant; Algemeen Handels-blad; sinds 1970: Handelsblad N.R.C; sinds 1972: N.R.C. Handelsblad, 1828- .

Amstelbode; dagblad voor het katholieke volk, 1910-1940.

Amsterdammer, De; weekblad voor Nederland; sinds 1925: De Groene Amsterdammer,1886-1950.

Amsterdamsch studentenweekblad Propria Cures, sinds 1940: Propria Cures, 1890- .°

Amsterdamsche Courant /Amsterdamsche Saterdaegse Courant, 1672-1882.°

Folia civitatis; weekblad van de Civitas academica Amstelodamensis (van 1948-1955 hierinopgenomen Propria Cures), 1948- .

Handelsbelangen; weekblad voor financiële, commerciële en documentaire gegevens; sinds1951: Handelsbelangen; vakblad op financieel, commercieel en documentair gebied, 1948-1972.

Nederlandsche Staats-Courant, 1814- .

Nieuwe Amsterdammer, De, 1910-1920.°

Noord-Amsterdammer, De, 1949- .

Parool, Het; vrij onverveerd; onafhankelijk dagblad, 1945-1950, 1970- .

Predikbeurtenblad voor de protestantsche gemeenten te Amsterdam, sinds 1927: Kerkbeur-tenblad; sinds 1951: Hervormd Amsterdam; sinds 1971: Groot Amsterdam; sinds 1973:Present, 1879- .

172

Provinciaal blad van Noord-Holland, 1820- .

Prijscourant der effecten; sinds 1843: Amsterdamsch effectenblad, 1796-1919.°

Scheepvaart; dagblad gewijd aan de belangen der Nederlandsche havens; sinds 1945: Dag-

blad scheepvaart, 1895- .

Sursum Corda; officieel parochieblad voor het dekenaat Amsterdam en Ouderkerk, 1945-1965.

Tijd, De; godsdienstig staatkundig dagblad, 1845-1971.

Bijlage 2 Een selectie van de aanwezige tijdschriften

N. B. De aanduiding ° wil zeggen niet compleet aanwezig

Algemene bibliotheek

Algemeen

Boekzaal van Europa, De, 1692-1863.°

Nederlands Archievenblad; orgaan van de Vereniging van Archivarissen in Nederland,1892- .

Notenkraker, De; politiek satiriek weekblad, 1907-1935.°

Tijdschrift van het Aardrijkskundig genootschap; sinds 1884: Tijdschrift van het Konink-lijk Nederlandsch Aardrijkskundig genootschap (waarin van 1958 af opgenomen: Karto-grafie); sinds 1967: Geografisch tijdschrift, 1876- .

Familietijdschriften

Buiten; geïllustreerd weekblad, 1907-1936.

Eigen haard; wekelijks tijdschrift voor het gezin, 1875-1921.°

Geïllustreerd Zondagsblad voor Katholieken, 1898-1929.

Hollandsche illustratie, 1864-1892.

Katholieke illustratie, 1924-1925.

Leven, Het, 1908-1939.°

Panorama, 1913-1938.°

173

Spiegel, De; weekillustratie voor het christelijk gezin; sinds 1929: De christelijke illustratie,

1906-1930.

Genealogie

Gens nostra; maandblad van de Nederlandsche genealogische vereniging. 1946- .

Maandblad van het genealogisch-heraldiek genootschap `De Nederlandsche Leeuw'; sinds1933: De Nederlandsche Leeuw; maandblad van het Koninklijk Nederlandsch Genootschapvoor geslacht- en wapenkunde, 1883- .

Navorscher, De; een middel tot gedachtenwisseling en letterkundig verkeer tusschen allendie iets weten, iets te vragen hebben of iets kunnen oplossen; sinds 1950: De Navorser –Nederlands archief voor genealogie en heraldiek, 1851-1960.

Geschiedenis

a Nederland

Acta historiae neerlandica, 1966- .

Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis en oudheidkunde. Sinds 1946: Bijdragen voorde geschiedenis der Nederlanden; sinds 1969: Bijdragen en mededelingen betreffende de ge-schiedenis der Nederlanden, 1836- .

Historia; maandschrift voor geschiedenis, 1935-1950.

Holland; regionaal-historisch tijdschrift, 1969- .

Hollandsche Mercurius; behelsende het gedenckweerdigste in christenrijck; sinds 1690: Eu-ropische Mercurius. Vele titelwisselingen, sinds 1807 verschenen als: Amsterdamsche Mer-

curius, 1650-1815.°

Mededelingenblad; orgaan van de Nederlandse vereniging tot beoefening van de sociale ge-schiedenis; sinds 1975: Tijdschrift voor sociale geschiedenis, 1971- .

Nederlandsche jaerboeken; inhoudende een verhael van de merkwaerdigste geschiedenissen,die voorgevallen zijn binnen den omtrek der Vereenigde provintien; sinds 1766: NieuweNederlandsche jaerboeken, 1747-1798.

Spiegel historiael; maandblad voor geschiedenis en archeologie, 1966- .

Studia Rosenthaliana; tijdschrift voor Joodse wetenschap en geschiedenis in Nederland,1967- .

174

Tijdschrift voor geschiedenis, land- en volkenkunde; sinds 1920: Tijdschrift voor geschie-

denis, 1898- .

Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis, 1918- .

b Buitenland

Annales; économies, sociétés, civilisations, 1968- .

Economic history review, The, 1948- .

Gazette; international journal for mass communication studies, 1955- .

Hansische Geschichtsblatter, 1955- .

Informationen zur modernen Stadtgeschichte, 1970- .

Journal of European economic history, The, 1973- .

Quaerendo; a quarterly journal from the low countries devoted to manuscripts and printed

books, 1971- .

Revista de historia, 1950- .

Revue d'histoire ecclésiastique, 1960- .

Scientiarum historia; driemaandelijks tijdschrift voor de geschiedenis van de geneeskunde,

wiskunde en natuurwetenschappen, 1959-1973.

West-Indische gids, De; sinds 1960: De Nieuwe West-Indische gids, 1919- .

Kunst — architectuur

Bouwkundig weekblad; orgaan van de Maatschappij tot bevordering der bouwkunst, 1881-

1969. 0

Bulletin en nieuws-bulletin van de Koninklijke Nederlandse oudheidkundige bond, 1948- .

Nederlandsche spectator, De; weekblad voor letteren, kunst en wetenschap, 1856-1908.

Oud-Holland; nieuwe bijdragen voor de geschiedenis der Nederlandsche kunst, letterkun-

de, nijverheid enz., 1883- .

Plan; maandblad voor ontwerp en omgeving, 1970- .

Wonen-TA/BK; tijdschrift voor huisvesting en omgeving, 1973- .

175

Amsterdam bibliotheek

Amstelodamum; jaarboek van het Genootschap Amstelodamum, 1902- .

Amstelodamum; maandblad voor de kennis van Amsterdam; orgaan van het GenootschapAmstelodamum, 1914- .

Amsterdam; heden en toekomst; maandblad met medewerking van de gemeente Amster-

dam, 1939.

Amsterdam; maandblad; uitgave gemeente Amsterdam, 1940-1941.

Amsterdam werkt; tijdschrift voor bouwnijverheid, handel, scheepvaart en industrie; sinds

1980: Amsterdam; maandelijkse informatie over de hoofdstad en haar regio, met nieuws

van de Vereniging de Amsterdamsche haven en de V.V.V. Amsterdam, 1959- .

Amsterdamsch jaarboekje voor geschiedenis en letteren, 1888-1904.

Amsterdamsche gids, De; uitgave van de Stadsdrukkerij Amsterdam, 1925-1933.

Koppeling, De; orgaan van het Gemeente-energiebedrijf, 1945- .

Lamp van Diogenes, De; bulletin van de Vereniging vrienden van Diogenes; sinds 1975: De

Lamp, uitgave van de Vereniging vrienden van de Amsterdamse binnenstad, 1967- .

Ons Amsterdam; maandblad van de Gemeentelijke commissie Heemkennis, 1949- .

Stad Amsterdam, De; geïllustreerd weekblad, 1921-1938.°

Werk in uitvoering; orgaan van de Dienst der Publieke Werken, 1950- .

176

C HISTORISCH -TOPOGRAFISCHE ATLAS

Historie

`Atlas' is een oude Nederlandse term voor een verzameling afbeeldingenop papier of perkament, te weten tekeningen, prenten en foto's, die be-trekking hebben op een stad of streek en zijn geschiedenis. In dit gevalis dat Amsterdam en zijn omgeving.In 1856 had de gemeentearchivaris dr. P. Scheltema de kaartenverzame-ling die zich op het stadhuis bevond, samengevoegd met een reeks aan-gekochte plattegronden. Hiermee was een begin gemaakt met eenzelfstandige, op beeldmateriaal toegespitste afdeling binnen het archief.In 1874 werd het verzamelgebied belangrijk uitgebreid door een schen-king van historieprenten en portretten en door de aankoop van de eerstefoto's. Officieel werd de historisch-topografische atlas pas in 1878 opge-richt. Vooral sinds de eeuwwisseling is de verzameling snel in omvang enverscheidenheid toegenomen door een actief aankoopbeleid en veleschenkingen.Van veel belang was de oprichting in 1934 van een fonds waaruit op-drachten worden verstrekt aan kunstenaars – tekenaars en grafici – tenbate van de atlas. In 1971 is een tweede fonds in het leven geroepen spe-ciaal voor opdrachten aan fotografen.In de laatste decennia is het terrein dat de atlas bestrijkt zozeer ver-breed, dat het zowel van het tegenwoordige Amsterdam als van de stadin het verleden in de ruimste zin een beeld geeft.

Samenstelling van de verzameling

De historisch-topografische atlas van het gemeentearchief omvat onge-veer 9500 tekeningen, 15.750 prenten, 7100 gedrukte en getekende kaar-ten en plattegronden, 23.000 bouwtekeningen en andere technische teke-ningen, 3300 affiches, 22.000 prentbriefkaarten, 135.000 foto's en eenpaar bijzondere collecties negatieven.

Tekeningen. De collectie tekeningen bestrijkt een periode van het mid-den van de 16e eeuw tot heden. Een belangrijk deel hiervan heeft eerderbehoord tot particuliere Amsterdamse atlassen uit de 18e, 19e en 20eeeuw. Werken van 20e-eeuwse kunstenaars zijn veelal speciaal voor deatlas vervaardigd.Enkele tekenaars die bijzondere vermelding verdienen wegens het voor-komen van belangrijke bladen of reeksen tekeningen zijn:16e eeuw: Anthonie van den Wijngaarde;

177

17e eeuw: Ludolf Bakhuyzen, Abraham Beerstraten, Gerrit Berckheijde,Pieter van den Berghe, Jan van Call, Lambert Doomer, Allard vanEverdingen, Jan Goeree, Jan van der Heyden, Jacob Jordaens, Jan vanKessel, Gerard de Lairesse, Daniel Marot, Isaac de Moucheron, ReinierNooms Zeeman, Roelant Roghman, Jacob van Ruisdael, Pieter Saenre-dam, Jacob van der Ulft, Claes Jansz Visscher, Anthonie Waterloo;18e eeuw: Jurriaan Andriessen, Pieter Barbiers, Jan de Beijer, JacobCats, Simon Fokke, Hendrik Keun, Adriaan de Lelie, Paul en Pietervan Liender, Caspar Philips, Hendrik Pothoven, Cornelis Pronk, JanRuyter, Hermanus Petrus Schouten, Jan Spaan, Dirk Verrijk, ReinierVinkeles;19e eeuw: Christiaan Andriessen, Joh. Bosboom, H.G. ten Cate, ReinierCraeyvanger, W.A. van Deventer, A. Eversen, Johann Goll van Fran-kenstein, J.C. Greive Jr., Willem Hekking, J. Jelgerhuis, H.W. Koek-koek, E. Koster, Corn. de Kruyff, Gerrit Lamberts, J.G.L. en J.M.A.Rieke, Charles Rochussen, P.J. Schotel, Cornelis Springer, W. vanTroostwijk, N. van der Waay, P.G. Westenberg;eind 19e eeuw tot ca. 1940: G.H. Breitner, Antonie Derkinderen, PieterDupont, E. Everbag, Ger Gerrits, Leo Gestel, Albert Hahn, G.C. Ha-verkamp, H.J. Haverman, Piet van der Hem, W.G. Hofker, H. IJke-lenstam, Isaac Israëls, L.J. Jordaan, Max Liebermann, C.J. Maks,H.M.J. Misset, Martin Monnickendam, Toon van de Muysenberg, S.H.de Roos, Jan Sluyters, Th.E.A. Steinlen, J. Teixeira de Mattos, Bernardvan Vlijmen, J.H. Wijsmuller, Willem Witsen.

Prenten. De vroegste prent is de houtsnedekaart van Amsterdam doorCornelis Anthonisz uit 1544. Verder zijn van de meeste prenten die be-trekking hebben op Amsterdam een of meer exemplaren aanwezig, vaakin verschillende drukken en staten. Afzonderlijke vermelding verdienende etsen van de Amerikaan J.A.M. Whistler (1834-1903) en enkele En-gelse tijdgenoten.

Kaarten. De collectie bestaat uit ca. 1400 kaarten van voor 1800, ca. ,4300 kaarten uit de periode 1800-1945 en ca. 1400 kaarten van na 1945.De getekende kaarten en kaartboeken zijn veelal afkomstig uit archie-ven; hieronder zijn werken van Balthasar Florisz van Berckenrode, Cor-nelis Danckerts de Rij, Johannes Leupenius en Joost Jansz.

Bouwtekeningen. De technische tekeningen, litho's en calques zijn vooreen belangrijk deel afkomstig uit de archieven van Stadswerken en Ge-bouwen en de Dienst der Publieke Werken. Daarnaast zijn door schen-kingen en aankopen tekeningen van woonhuizen, kerken en utiliteitsge-bouwen aan de verzameling toegevoegd.

178

De collectie omvat tekeningen van onder meer de volgende architecten:17e eeuw: Cornelis Danckerts, Hendrik de Keyser, J.A. Leeghwater, Ph.Vingboons;18e eeuw: Abraham van der Hart, J.O. Husley, B.W.H. Ziesenis;19e eeuw: G. van Arkel, A.C. Bleijs, IJ. Bijvoet, J.E. Duyvené, B. deGreef, A.N. Godefroy, J.F. Klinkhamer, A. en G.B. Salm, H. en W.Springer, T.F. Suys, A. Tepe;20e eeuw: H.A.J. en J. Baanders, H.P. Berlage, M.F. Duintjer, AukeKomter, H.J.M. Walenkamp, I. Warnsinck.Speciale vermelding verdienen de ontwerpen voor de beursprijsvragenvan 1845 en 1883, de Damprijsvraag van 1907 en de stadhuisprijsvraagvan 1939.

Affiches. De oudste affiches dateren van omstreeks 1880. Ongeveer 2800van de 3300 affiches zijn pas verworven na 1970 en betreffen merendeelseigentijdse onderwerpen. Daarnaast zijn vooral ook de jaren twintig envijftig van deze eeuw goed vertegenwoordigd.

Foto's en negatieven. Het bezit van de atlas bestaat uit originele afdruk-ken van 19e- en 20e-eeuwse fotografen, nieuwe afdrukken van oude ne-gatieven, reproduktieopnamen en een zeer groot aantal foto's vervaar-digd door de eigen fotodienst. Daarnaast bezit de atlas omvangrijke ne-gatievencollecties van enkele particuliere fotografen, te weten JacobOlie, Bernard F. Eilers, J. Merkelbach, Frits Rotgans, en van diverse in-stellingen, o.a. de Dienst der Publieke Werken, Bouw- en Woningtoe-zicht en De Arbeiderspers.De oudste foto's dateren uit de periode 1855-1860 (een daguerrotype enenige amfitypen). Aan 19e-eeuws materiaal zijn, naast een groot aantalanonieme foto's, originele afdrukken aanwezig van onder meer de be-roepsfotografen P. Oosterhuis, A. de Jager en Wegner & Mottu. Ookvan Jacob Olie zijn diverse originele afdrukken bewaard gebleven. Hetfotografisch werk van de kunstschilders en amateurfotografen G.H.Breitner en W. Witsen is vertegenwoordigd door moderne afdrukkenvan de oorspronkelijke negatieven (Breitners negatieven worden thansniet meer gebruikt).Behalve van de 20e-eeuwse fotografen van wie de atlas negatieven bezit,zijn ook veel oude afdrukken van particuliere fotografen en fotobureausvoorhanden, waarvan de negatieven verloren zijn gegaan.Sinds ongeveer 1970 wordt werk aangekocht van levende fotografen,veelal in de vorm van foto-opdrachten van het Amsterdams Fonds voorde Kunst.

179

Afzonderlijke collecties

Op de atlas berusten enkele collecties prenten en tekeningen, aange-kocht, geschonken of in bruikleen gegeven, die als zelfstandige eenhedenworden bewaard. Het gaat hier met name om de atlassen van LouisSplitgerber, W.J.R. Dreesmann en A.A. Kok en de collectie van mr.Chr.P. van Eeghen. Voorts is er een omvangrijke collectie beeldmateri-aal van de Evangelisch-Lutherse Gemeente. De tekeningen en prentenbehorende bij het archief van het Genootschap Felix Meritis zijn opge-nomen in de atlas, deels nog als afzonderlijke eenheden.

Atlas Splitgerber. De verzameling van de 19e-eeuwse verzamelaar LouisSplitgerber telt 800 nummers, merendeels topografische tekeningen, oor-spronkelijk ondergebracht in dertien kunstboeken. Basis hiervoor vorm-de de 18e-eeuwse zogenaamde kleine atlas van Cornelis Ploos vanAmstel, die door Splitgerber aanzienlijk werd uitgebreid. Splitgerber le-gateerde zijn verzameling in 1878 aan de gemeente. Sinds 1956 wordt de-ze bewaard bij de historisch-topografische atlas.De verdeling naar onderwerp is als volgt:topografica en varia: 530 tekeningen, 200 prenten;portretten: 10 tekeningen, 10 prenten;historie: 45 tekeningen, 5 prenten.

Atlas Dreesmann. De grote, geheel in deze eeuw bijeengebrachte kunst-collectie van W.J.R. Dreesmann is na diens dood in 1960 geveild. Opdeze veiling heeft de gemeente Amsterdam vrijwel de volledige topogra-fische atlas kunnen aankopen.Deze atlas telt 5320 nummers, als volgt verdeeld:topografica en varia: 1250 tekeningen, 3050 prenten;portretten: 220 tekeningen, 550 prenten;historie: 5 tekeningen, 245 prenten.

Atlas Kok. De atlas, die is bijeengebracht door de restauratiearchitectA.A. Kok, is in 1980 naar het Gemeentearchief overgebracht. Hij isvooral van belang door de zeer vele kaarten en plattegronden (waaron-der verscheidene manuscriptkaarten), de bouwtekeningen en de topogra-fische prenten. Daarnaast zijn in deze atlas ook architectuurfoto's en to-pografische tekeningen aanwezig.

Collectie Van Eeghen. De Amsterdamse tekeningen uit de collectie vanmr. Chr.P. van Eeghen zijn in 1979 door mw. dr. I.H. van Eeghen inbruikleen gegeven aan de atlas. De collectie bestaat uit 630 (meest topo-grafische) tekeningen met daarbij nog een dertigtal prenten.

180

Collectie Evangelisch-Lutherse Gemeente. De verzameling behoort bijhet archief der Evangelisch-Lutherse Gemeente (archief nr. 213) en bevatmateriaal dat betrekking heeft op de lutherse kerk, zoals portretten vanpredikanten en andere lutheranen, bouwtekeningen en topografisch ma-teriaal van lutherse kerkgebouwen, weeshuizen e.d., historie- en zinne-prenten.De verdeling is als volgt:topografica en varia: 15 tekeningen, 400 prenten, 65 foto's en reproduk-ties;portretten: 150 tekeningen, 800 prenten, 150 foto's;bouwtekeningen: 175;drukwerken: een doos pamfletten en personalia.

Berging en toegankelijkheid

De berging van de originele topografische prenten en tekeningen ge-schiedt naar formaat in volgorde van binnenkomst in dozen en leg-kasten. Ook de historie- en portrettekeningen zijn op deze wijze opge-borgen. De portretprenten worden alfabetisch en de historieprentenchronologisch bewaard. Kaarten, bouwtekeningen en affiches wordendeels hangend, deels liggend opgeborgen: de kaarten topografisch geor-dend, de bouwtekeningen gedeeltelijk topografisch, gedeeltelijk naardossiernummer, de affiches zoveel mogelijk chronologisch.De collecties prenten en tekeningen van de atlas zijn vrijwel geheel gefo-tografeerd. De fotografische reprodukties, formaat 18 x 24 cm, zijn opivoorkarton geplakt en, geordend volgens het hieronder beschrevensysteem, geplaatst in ladekasten die voor het publiek toegankelijk zijn.Deze reprodukties vormen de visuele catalogus van de atlas. Met deeveneens daarin opgenomen foto's en ook de reprodukties naar schilde-rijen, tekeningen en prenten die niet in het bezit van het archief zijn,bieden ze een zo compleet mogelijke iconografie van de stad.Gekartonneerde foto's, stereofoto's en foto's met een formaat groterdan 18 x 24 cm worden als originelen bewaard, terwijl fotografische re-produkties hiervan in de regel in de ladekasten te vinden zijn.De originele tekeningen, prenten en foto's waarvan fotoreprodukties zijnopgenomen in de ladekasten, worden op verzoek getoond.Enkele delen van de collectie zijn nog niet geheel gefotografeerd en der-halve niet volledig met behulp van foto's en reprodukties in de lade-kasten toegankelijk. Het gaat hier om de volgende onderdelen:gekartonneerde topografische foto's;portretprenten;historie- en spotprenten;

181

19e-eeuws reclamedrukwerk en enige oudere prenten in de atlasDreesmann;kinderprenten;foto-opdrachten van het Amsterdams Fonds voor de Kunst;affiches;bouwtekeningen.Deze onderdelen van de atlas zijn deels via de hieronder beschreven spe-ciale toegangen te vinden en voorts in te zien op aanvraag.

Systematische indeling ladekasten

De foto's en fotoreprodukties in de ladekasten zijn door de bezoekersvrij te raadplegen. De indeling is als volgt:– Topografie. De stad is ingedeeld in 42 wijken. Binnen elke wijk is eenordening alfabetisch op straatnaam en per straat een ordening op alge-meen, oneven zijde, even zijde. Per wijk zijn eerst de foto's, vervolgensde fotografische reprodukties opgeborgen.– Portretten/Personalia. Alfabetisch op naam van de geportretteerde.– Historische gebeurtenissen. Chronologisch geordend. Enkele gebeurte-nissen waarvan zeer veel beeldmateriaal voorhanden is, zijn verder on-derverdeeld.– Andere onderwerpenI Gemeentediensten en -bedrijvenII JustitieIII DefensieIV Verkeer en vervoerV Handel en nijverheidVI Kerkelijk levenVII Cultureel en maatschappelijk levenVIII Politiek levenIX Sport en spelX Zeden en gewoontenXI VariaXII Onderwijs– Profielen. Chronologisch geordend en genummerd volgens de catalo-gus van d'Ailly.– Luchtfoto's. Ingedeeld volgens de rayonindeling van de topografischekaart 1:1000 en 1:2000.– Foto's Jacob Olie. Onderverdeeld volgens de topografische indeling;portretten; buitengemeenten; varia.– Foto's G.H. Breitner. Onderverdeeld volgens de topografische inde-ling; varia.

182

– Buitengemeenten. Hoofdindeling op foto's en fotografische reproduk-ties, hierbinnen alfabetisch op plaatsnaam.– Prentbriefkaarten. Topografische indeling; varia.

Speciale toegangen

Kaartsystemen

Deze systemen, die op verzoek van de bezoeker door het atlaspersoneelworden geraadpleegd, zijn vervaardigd op:– tekeningen, 1. alfabetisch op naam kunstenaar, 2. op onderwerp (to-pografie, andere onderwerpen);– prenten, 1. alfabetisch op naam kunstenaar (in bewerking), 1 op on-derwerp (in bewerking);– fotografen, 1. alfabetisch op naam (in bewerking), 2. op onderwerp(in bewerking);– portretten, alfabetisch op naam geportretteerde (zowel tekeningen,prenten als foto's);– historie, chronologisch (zowel tekeningen, prenten als foto's);– foto's en fotoreprodukties, op trefwoorden (in bewerking);– bouwtekeningen en kaarten, zie hieronder.

Overige toegangen

– Stadsplattegronden. Foto's hiervan hangen in kasten in de studiezaalvan de atlas in de nummervolgorde van de catalogus van d'Ailly. Dezecatalogus is bij de atlas aanwezig.– Kaarten van stadsgedeelten, van Amstelland, Rijnland, Noord-Holland e.a. Opgeborgen in een depot volgens een topografisch systeem.Worden getoond op aanvraag. Een thematische toegang is bijna gereed.– Van de andere kaarten, kaartboeken en atlassen, aanwezig in het ge-meentearchief, zijn toegangen op regio, thema, titel en auteur (deels inbewerking).– Bouwtekeningen. Een deel wordt bewaard in hangkasten in een depot.Indeling alfabetisch op straatnaam. De overige bouwtekeningen liggenop dossiernummer in ladekasten. Toegangen: kaartsystemen op straat-naam en architectennaam. Er zijn tevens twee toegangen op de architec-tuur vermeld in publikaties, op straatnaam en op architekt.– Stereofoto's en kabinetfoto's worden apart in een depot bewaard. In-deling op topografie, portretten en varia. In te zien op aanvraag.– Affiches. Collectie in bewerking.

183

Toegangen op collecties die elders berusten

Er zijn bij de atlas kaartsystemen aanwezig van de collecties die eldersberusten, voor zover ze belangrijk beeldmateriaal over Amsterdam be-vatten. Deze toegangen zijn alfabetisch ingericht, op kunstenaar en oponderwerp, op de volgende collecties:– Tekeningen in de Atlas Amsterdam van het Koninklijk Oudheidkun-dig Genootschap,– Tekeningen in de Atlas J. van Eck, ondergebracht bij het Koninklijk

Oudheidkundig Genootschap,– Collectie Amsterdams Historisch Museum en overige gemeentemusea,– Collectie Rijksprentenkabinet en Rijksmuseum, Amsterdam,– Collectie Prentenkabinet der Rijksuniversiteit Leiden,– Diverse particuliere collecties.Van al het in de kaartsystemen opgenomen beeldmateriaal zijn fotografi-sche reprodukties in de ladekasten aanwezig.

Literatuur

A.E. d'Ailly, Catalogus van Amsterdamsche plattegronden (Amsterdam 1934).

A.E. d'Ailly, Repertorium van de profielen der stad Amsterdam en van de plattegronden

der schutterswijken (Amsterdam 1953).Amsterdam in tekening 1600-1800. Verzameling Chr.P. van Eeghen (Amsterdam 1955).Catalogus van de tentoonstelling in de zalen van het Koninklijk Oudheidkundig Genoot-schap, Rijksmuseum 19 april-5 juni 1955.B. Bakker, Amsterdam in de achttiende eeuw. Een keuze uit de tekeningen in het gemeen-tearchief (Delft 1974).B. Bakker. Amsterdam getekend. Tekeningen en aquarellen uit vier eeuwen in dehistorisch-topografische atlas van het gemeentearchief ('s-Gravenhage 1978).B. Bakker, Amsterdamse atlassen, kunstenaars en verzamelaars, in: Ons Amsterdam 30(1978) 290-298.

W.J.R. Dreesmann, Verzameling Amsterdam —, 3 dln., (Amsterdam 1942-1951).

I.H. van Eeghen, Amsterdam in de tweede helft der XIXe eeuw, gezien door Jacob OlieJacobsz. Een keuze uit zijn fotografieën (Amsterdam 1960).

Bern. F. Eilers (1878-1951), fotograaf. Uitgave van de Gemeentelijke Archiefdienst vanAmsterdam (1979) (vouwblad).

Foto's voor de stad. Amsterdamse documentaire foto-opdrachten 1971-1976 (Amsterdam

1977). Catalogus voor de tentoonstelling in het Amsterdams Historisch Museum 25 maart -25 mei 1977.

P.H. Hefting en C.C.G. Quarles van Ufford, Breitner als fotograaf (Rotterdam 1966).W. Hofman, Amsterdam binnen de Singelgracht voor 1905 [in oude ansichten] (Zaltbom-mel 1969).W. Hofman, Amsterdam (Alphen aan den Rijn 1978). Historische plattegronden van Ne-derlandse steden, dl. 1.

184

G.S. Hoogewoud, De Amsterdamse beursprijsvraag van 1884, in: Nederlands Kunsthisto-

risch Jaarboek (1974) 277-365.

Jacob Olie, Amsterdam gefotografeerd, 1860-1905. Samenst. K. Nieuwenhuijzen (Amster-

dam 1973).Jacob Olie (1834-1905), fotograaf. Uitgave van de Gemeentelijke Archiefdienst van

Amsterdam (1975, 19792 ) (vouwblad).

C.C.G. Quarles van Ufford, Amsterdam voor 't eerst gefotografeerd. 80 stadsgezichten uit

de jaren 1855-1870 (Amsterdam 1968).Louis Splitgerber, Beschrijving van den atlas van Amsterdam van — (z. pl. 1874).

185

ENGLISH SUMMARY

Preface

The right of access to public archives is laid down in the Archives Act, 1962').It gives everyone the opportunity to consult freely the archives of the state,provinces, municipalities, etc., which have been transferred to the publicrepositories. To be able to use this right one must know where to find thevarious archives. Generally speaking, the archives of the central government ofthe Netherlands are kept in the Algemeen Rijksarchief (General State Archives)in The Hague, those of the provincial government in the capital of theprovince, and those of the municipalities in each municipality. There are manyexceptions to this rule, one of the causes being that many smaller towns haveno proper public depository and their valuable old archives are stored in theRijksarchief (State Archives) in they, capital of the province.Until a few years ago, only a few guides to some municipal archives and to thestate archives existed. The latest edition of the guide to the state archives was,however, sold out. Moreover, many records had been transferred to the variousdepositories during recent years, while other archives had been made accessibleby the inventories lately made.These facts led to the plan of making an overall guide to all public archives inthe Netherlands under the auspices of the "Vereniging van Archivarissen inNederland" (Association of Archivists in the Netherlands). A general editorialcommittee was set up to draft a general scheme and to supervise the series"Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbarearchiefbewaarplaatsen in Nederland". Each of the eleven provinces formed itseditorial committee to prepare a survey of the public archives in that province.The first volume, of the province of Drenthe, has appeared in 1979.The present volume, number VIII, is the guide to the Municipal Archives ofAmsterdam and forms together with volume •VII the guide to the wholeprovince of Noord-Holland.The volumes all offer a survey of the contents of the various depositories,systematically grouped, an introduction to the archives and institutions of theregion, and indexes. Each one can be used separately, being a whole guide initself. Upon completion the series will make the rich sources of the publicarchives in the Netherlands all the more accessible.

1 ) An English translation of the Archives Act, 1962 was published in "NederlandsArchievenblad" 75 (1971) pp. 190-208. A fact-sheet "Archives in the Netherlands" (alsoin French, German and Spanish) is distributed by the Dutch embassies.

187

The archives of Amsterdam

INTRODUCTION

This guide provides a survey of the holdings of the Municipal Archives ofAmsterdam. These holdings are to be distinguished into three categories.Firstly, the records of the public municipal bodies, subject to the Archives Act,transferred to the Amsterdam repository when they are thirty years old.Secondly, archives of private persons and institutions which have played a partin the region of Amsterdam and which are acquired as far as possible. Thethird category comprises several collections not being archives in the strictsense.In order to show the historical value of the archives to a better advantage, it isimportant to study the items in connection with other material such aspublications and prints. One therefore finds in the Municipal Archives also alibrary, including a section of sound documentation, and a department of printsand drawings.The archives and collections are given each a number. The items are describedand numbered and arranged as far as possible in their original order. The resultis laid down in an inventory, by which is meant a summary but completeexposition on paper of the arrangement given to an archive.The Archives Act stipulates the right of access to the archives for everyone.Moreover, they can be consulted free of charge. Some limitations are put onthese rights, for instance when the documents are damaged, or if the interestsof still living persons may be harmed. Generally speaking, there is free access tothe archives of the public administration and most private ones kept in theMunicipal Archives.

INSTITUTIONS

Local government

The city of Amsterdam was governed in the past by four burgomasters, thecouncil, the treasurers, the sheriff, and the judicial board. From the nineteenthcentury onwards the government consists of a burgomaster, aldermen, and thecity council. There existed several municipal institutions beside these centralgoverning bodies, such as the orphan's court, the bank of exchange, guilds,hospitals, and orphanages, while at the end of the nineteenth century thegrowth and decentralization of the government caused many divisions to arise.The oldest document in the archives of the burgomasters is the toll privilege ofOctober 27th, 1275 granted by Floris V, Count of Holland. In this documentthe name of Amsterdam is mentioned for the first time in history.

tQR

The resolutions of the city council are extant from 1536 and they are of morethan local importance because the council had a say in the affairs of theprovince of Holland, and thus in the foreign affairs of the Republic of theUnited Netherlands.One of the most consulted archive groups are the registers of baptism,marriage, and burial prior to 1811, with the succeeding registers of birth,marriage, and death from 1811 until 1892. They all have been put onmicrofiches, which are placed in the searchroom and can be consulted by meansof readers.A rich source is formed by the notarial archives (1578-1895), and filling 3000metres in the depositories. 2) Their importance lies especially in being a sourcefor the economic and social history. For years already an index is being made,but as yet only the years 1701-1710 have been completed in all aspects. Withregard to the other years only certain aspects have been worked on.Consultation of the index is possible only with the aid of the personnel.

Private institutions

Many archives of private institutions were donated or given in loan since thefirst city archivist, Dr. P. Scheltema, was nominated in 1848.A large part of this category is taken up by archives of an economic nature,which can be explained by the expansion of Amsterdam thanks to trade,industry, and shipping.Other groups of archives in the same category may be helpful in studying thesocial or cultural life of the city, the institutions of education, science, sports,and the like, and the many religious communities.Amsterdam was an exceptional city in tolerating since the seventeenth century alarge variety of religions, mostly of a protestant nature. Jewish communitiesexisted since the beginning of that century. The Portugese jews settled inAmsterdam before 1600, while the German and Polish jews arrived somedecades later. The various churches registered the baptism, birth, orcircumcision of the children of their members. These registers are to a largeextent still present and kept in the Municipal Archives.Another interesting group consists of the archives of families and personshaving lived in the city. Many of them were businessmen or merchants andtheir archives are sometimes filled with documents that illustrate the economicactivities of people who often belonged to the leading governing class.

2) A.C. Carter, The Dutch notarial archives, in: The Bulletin of the Institute of Historical Research26 (1953) 86-91.

189

Special subjects

In other places in the Netherlands and in foreign countries archives can befound that form a source for the history of Amsterdam. For instance, in theGeneral State Archives in The Hague are kept, besides the archives of thedepartments of the central government, those of the Verenigde Oost-IndischeCompagnie (VOC, United East-Indian Company), including the Chamber ofAmsterdam and the Board of 17 Directors, of both West-Indian Companies(WIC), and of the Directors of the Levantine trade.Many archives kept elsewhere have been filmed or copied and can thus beconsulted in the Amsterdam searchroom. They include: Soundtoll-registers1497-1659 (State Archives of Copenhagen), records of the Supreme Court ofMalines 1460-1580 (State Archives of Brussels), of various government bodies inNew Netherland, including New Amsterdam and other settlements in NorthAmerica in the 17th century (various archives in the United States of America),and of the Portuguese-Jewish congregation in Hamburgh (State Archives ofHamburgh).Without some knowledge of palaeography the consultation of archives frombefore 1800 is difficult. Moreover, most are in Dutch. It is still possible to findone's way in at least the following archives that contain bigger or smallerportions in a foreign language: Holland Land Company (see p. 82), Hope &Co. (see p. 82), Brants (see p. 178), religious institutions, like the EnglishReformed church, the Walloon church (Église Wallonne), the Portuguese-Jewish congregation (see p. 120, 125), and notarial archives (see p. 70).In order to get some idea of the sources available in the archives of Amsterdamand other Dutch archives, the following publications may be useful:The Capitals of Europe. A guide to the sources for the history of theirarchitecture and construction. Chief editor Agnes Ságvári. Co-published byCorvina, Budapest, and K.G. Saur, Munchen e.a. 1980. English/French.M.P.H. Roessingh, Guide to the sources in the Netherlands for the history ofLatin America (The Hague 1968; International Council on Archives, Guides tothe sources of the history of the nations. A. Latin America. Vol. III, 2).Guide to the sources of the history of Africa South of the Sahara in theNetherlands. Comp. by M.P.H. Roessingh and W. Visser (New York etc. 1978;International Council on Archives, Guide to the sources for the history of theNations. 2nd series: Africa South of the Sahara. Vol. 9).

LIBRARY AND DEPARTMENT OF PRINTS AND DRAWINGS

While the archives total up to some twenty kilometres on the shelves, thelibrary houses three, consisting of some 110,000 titles.

190

The collection is divided into a general library and an Amsterdam library. TheAmsterdam library consists, besides books, periodicals, and newspapers, ofpamphlets, advertisements, catalogues of sales, newspaper clippings, andcontemporary material produced by a variety of groups in the modern city.The series of bound newspapers start with the Amsterdamsche Courant of 1672.The clippings have been collected since 1840. They are grouped by subject, andindexed. One alphabetical and four systematical catalogues give access to thecontents of the library.The "atlas" is the department of prints and drawings: an historical-topographical collection including drawings and prints (25,000 items), maps andplans, architectural and technical drawings (23,000 items), photographs (135,000items), posters, postcards (22,000 items), and collections of negatives.The oldest drawings date from the sixteenth century, some architecturaldrawings from the seventeenth, while photographs from about 1855 and postersfrom 1880 onwards are present.

SEARCHROOMS

The searchrooms may be visited freely by the public on weekdays from 8.45 to16.45, on Saturday from 9.00 to 12.15. There are staff on duty who are fullyqualified to assist the visitor. The material in the searchrooms, however, isarranged on a "help yourself" basis. The reference books and main catalogues,the inventories and archives on microfiches are on hand in these rooms forconsultation. In the department of prints and drawings one may consult thematerial in the form of photographs. Readers and plain paper copiers areavailable for instant service, and photographs and microfilms and -fiches can bemade on order.

Use of the guide

DATA MENTIONED PER ARCHIVE

The name of each archive is designated in the words and spelling the institutionitself used. The years given indicate those of the archive, not of the institution.The size is stated in running metres. The number of the archive is given inbrackets. All inventories are mentioned, but only of the printed ones the authorand title are given in full. An * indicates that consultation of that particulararchive is restricted.

SCHEME OF THE GUIDE

The scheme mentioned in the preface of this summary and used in the wholeseries of guides is more or less the same for the archives of the state and those

191

of the cities. The scheme for the city archives is the following:1 Public archives1.1 General local government, including committees of the council1.2 Local institutions with a specific task, grouped according to the subjects of government

– administration of justice– population– finance– public works– public order and safety, defence– economic affairs– social affairs– health

– education, science, and culture– sports, recreation, events

1.3 Bodies of intercommunal co-operation1.4 Bodies of local seigniory, annexed manors and towns1.5 Waterboards1.6 Institutions of the Republic of the United Netherlands1.7 Institutions of the central government1.8 Other public bodies2 Private archives2.1 Institutions of an economic nature2.2 Institutions of social support

2.3 Trade corporations and unions, and their funds2.4 Institutions concerned with public health2.5 Institutions concerned with education, science, and culture2.6 Institutions concerned with sports, recreation, and events2.7 Institutions on a political and ideological basis2.8 Religious institutions2.9 Houses and seigniories2.10 Families2.11 Persons3 Collections3.1 Manuscripts3.2 Library3.3 Newspapers3.4 Prints and maps3.5 Seals3.6 Soundtracks and gramophone records3.7 Other collections

As can be seen from the table of contents of the present guide, the generalscheme has been followed in general. A few parts have been more elaborated,like 1.2 economic affairs, and 2.1 institutions of an economic nature, whereasthe paragraphs 1.3 and 1.6 are missing. Under A 3 are listed only thecollections of archives. The collections of the library and the department ofprints and drawings are grouped under the chapters B and C.

10)

INDEX OP PERSOONSNAMEN

Abrahams, E.J., wethouder

40Ailly, A.J. d', burgemeester

48

Al

149Alberdingk Thijm

149Aldewereld

154Alewijn

149Allebé

149Almelo, van

152Amstel, C. van, architect

102

Baanders, H.A., architect 102Backer 149Backer, administratiekantoor 96Barnstorff, commissionair 90Barrau, Erven Weduwe, fabrikant 83Beek, van 154Beer, de, koopman 87Bergh 154Beuker, assurantiemakelaar 93Bevel 149Bevel, Simon, zijdehandel 91Bicker 149Bicker, wijnhandel 91Bienfait en Soon, Louis, kooplieden 86Biesen, van den 149Bisschop Grevelink 149Blaisse 149Blaisse, A.J.B., notaris 102Blaisse, W.H.M., architect 102Blesen 154Boer, F. de, burgemeester 48Boissevain 149Boissevain en Co, kooplieden 89Boldoot 149Boldoot, J.C., fabrikant 85Bondt 153Bonebakker en Zn, As., goudsmeden 85Bontjes 152Bootz, H., distilleerderij 85Borski, Wed. W., administratiekantoor 95Bosch 154Bosch, kassier 92Bosse en Zn, Wed. J. van, verzekering 93Brants 149Brants, assurantie 93Brants, M.P., koopman 86Brants en Zn, Quirijn, fabrikant, ijzerhan-del, verveningen 83, 91, 98Brants, Christoffel van 156

Brautigam, E.A.G., wethouder 48Bree, van 154Brentano, J.A. 156Broeke, ten 149Broeke Willink, ten 149Broeke Willink, Jan ten, vinkenbaan, man-gelwortelen

98, 127Bronckhorst-van Mollem, van

149

Bronckhorst, van

148Brooks, Willem Otto

156Briissow, koopman

86Brugman, J.Th., notaris

102

Brugmans, Antonius, advocaat

101Brugmans, Pibo Antonius, advocaat

101

Brusse, tabaksmakelaar

91Bruyningh, A. en M., wijnhandel

90

Buchner

149Buning, Johan

156Burlamachi, Benjamin, koopman

85

Bijtelaar, Berendina M. 160Bijvoets Gz, IJ., architect

102

Carli di Carlo

149Changuion, koopman 86

Charlé

154Chasseaud, Jean Baptist, koopman

86

Claasen

149Clercq, de

150Clercq, de, kassier

92Clifford

150Clumper

154Colve, Governor New Netherland

161

Coops

154Corbière, vicarie

156Costa, Isaac da, gedachtenisviering

132

Couderc, assurantie

93Couderc, D., koopman

86

Cramer, koopman

87Creyghton

153Croese, Jan Dominicus, commissionair

93

Cromhout

154Crommelin en Sn, Daniel, commissiehandel 88Crone

150Crone, H.G.Th., koopman

86

Dedel 149,150Dekker, W. 158Deutz 148, 150Deutz, Joseph, papier- en teerhandel 89, 92

193

851521541501331608989

82123151154156

8315685

15486

15090

150

1531561491524391

15615814815796

150149

15615086

15616016015693

149,150

130, 13115489

151

Dieker, J.D., fabrikantDiepenbrock, vonDillen, vanDirksenDouwes Dekker, Ed., gedenksteenDreesmann, W.J.R.Dudok de Wit en Co, handelDunlop, commissionair

Eberson, L.H.Eeghen, vanEeghen en Co, van, koopliedenEeghen, Chr. P. vanEeghen, Isabella H. vanEeghen, P. vanEeghen, Pieter vanEickhoff, assurantiemakelaarEliasEmma, koningin, huwelijk,huldeblij kenEnst, vanEssen, van, commissionairEsveld Holtrop, van

Faddegon en Co, A. en S., cartonnagefa-briekFalck, Anton Reinhard, fondsFeitamaFeltFentener van Vlissingen, JohannaFermin Jr., Alphonse, fabrikantFimmen, Eduard CarlFischer en Zn, Wed. C.H., fabrikantFlines, deFlines en Zn, Jacob de, koopliedenFrancoisFronenbroeck, specerijenhandelFunke

Gaeff, Anna JansdochterGall, J.P.Th.GeelvinckGeesteranusGelder, G. de, onderdirecteurGerzon, Gebr., modemagazijnenGeuns, W.A.E. vanGeuns Jacobszoon, M. vanGeversGeijtenbeek, Louisa Augusta vanGhiessen, Philip van der, administrateurGildemeesterGillon (le)

Goedkoop

150Gompertz, bankier

93Goor, Cornelis Gijsbertsz van, koopman 85Goudsmit, H.R. 156Graafland

150Graeff, de

150Gransberg, tabaksmakelaar

91

Gras, le

149Greeve

151Greeve, tabakshandel

91Greuter

149Groot, H.T. de, apotheker

101

Groot Jamin, de

151

Haan, de, commissiehandel, rederij

88, 89Haar, ter

151Hacke van Mijnden

151Haighton, koopman

87Hall, van

150Harpen, van, administratiekantoor

96

Hartkamp

151Hartkamp, A.Th., huldiging 133Hartkamp (en Zn), D. en Klaas, brandstof-fenhandelHasselaarHeeg, advocaatHeekeren en Co, van, cultuurmaatschappijHeemskerk, Cornelia Hillegonda van,fondsHendrik, prins, gedenktekenHerrings en Comp, H., tabakmaatschappijHertaing, deHeshuysenHeshuysen, FondsHeuerman, Chr.F., fabrikantHeilkelom, van, koopmanHeutz, J.B. van, generaal, huldigingHeyden, van derHeyden, K. van der, luitenant-generaal,huldeblijkHeye, J.P., herdenkingHibbeln, W., verlichting en onroerend goedHoetjerHofman-Allema, A.C.Hofmann, koffiehandelHoldert en Co, drukkerijHolthuysen, P.G.HoltropHoltrop, W.Holtwijk, WillemHooftHooft Graafland

9115110198

10913098

1481511038386

133149

13213390

1511569082

157151118157151150

194

Leeuw 149Leeuw, David, rederij 89Leeuwen, W.F. van, burgemeester 48Lennep, van 152,154Leuvenigh (Slaap), van, tabakshandel 91Leuvenigh Willink, van 149Leuvenigh Willink, H. van, commissionair 88

15785

14815492

152157

15215715891

15315415215015888

158849194

127129

83

9015294

15415215882

15215889

15291

152149158158149101119

Levenbach-Asser, S.Levert en Co, distilleerderijLimburg Stirum, vanLodeesenLoofs, kassierLopes SuassoLouisette

Maarloop, vanMalherbe, JeanMannetter, Johannes PhilippusManus, B.H., tabakshandelMarcusMarken, vanMarlofMarssenierMartini, G.J. deMartini Buys, commissionairMartini Buys, P.H.Masch Spakler, van der, raffinadeurMathijs, J., ijzerwinkelMatthes, assurantieMaurik, A. vanMeersmans, P.J.A.Mendel Bour en Co, meekrapfabriekMenko Warendorff, handel inzuidvruchtenMensoMercier, assurantieMerwe, van deMeulen, terMeulen, Johanna terMeursing, scheepsbouw, rederijMey van Streefkerk, deMeyer, Jan deMiddendorp en Co, effectenhandelMierop, vanModderman, wijnhandelMoensMoes, (de)Molin, W.Moll Schnitzler, A.J.Mollem, vanMoister, J.A., advocaatMonnikhof, Johannes, heelmeester

Hooft van WoudenbergHoop, van derHoorn, vanHope en Co, bankiersHordijkHoving, koopmanHoyack en Co, Ludwig, koopliedenHudde DedelHunger en Co, tabakshandel

IhleIngwersen, A.

Janssen, P.W., commissionair, directeur 90Jonckheer, J.B.A., commissie Noordzeeka-naal 96Jonge, Jan Theunisse de 157Jongh, de 151Jong Schouwenburg, de 151Joséphe, Adriaan, notaris 158

Kam 151

Kam, J.G. 160Kat

151Kate, J.J.L. ten, gendenksteen

133

Kehrer, Meta

157Kellevink

152Kerkhoff en Co, handelmaatschappij

87

Kerkhoven en Co, commissiehandel

88Ketwich, administratiekantoor

95

Keyzer, L., advocaaat

101Kinderen, der, assurantiemakelaar

93

Kirberger en Co, handel in zuidvruchten

90Kistemaker

155Kistemaker en Zn, M., commissionairs

90

Knoevink

151Kock

149Koster, advocaat

101Koets, P.J., wethouder

48

Kooiman, W.J. 157Koomen, Maison, lunchroom

98

Koopman, plan schouwburg

69Kramer, Johannes, kruidenier

90

Kreel, Jacob van, mangelwortelenverbouw 98Kruimel

152

Lacoste, zijderederij

83Laer, H.S. toe, advocaat

101

Landré, Antonie Louis Jacques

157Langen, rubber estate comp. 99Lecun, Simon Pieter

157Leendertz 152

151151

149,15192

1538786

14991

151157

195

MoulinneufMuilmanMullerMuysken, Marie

Naarden, van, specerijenhandelNeufville, deNeufville, de, rederijNeufville Brants en Co, de, assurantieNeufville Brants, Jan Isaak de, fabrikantNeuhaus, koopmanNienhuis, BertNierop, A.H. van, advocaatNierop, A.S. van, advocaatNieuwenhuys, R.F.G., architect

Oldewelt, W.F.H.OosterOrniaOskampOsnowicz, A., architectOtter, denOttersbergOven, L. vanOven-Kalker, V. vanOverhoff, C.F.

Papenbroeck, (van)PelsPfingsten, C., koopmanPitlo, A.Pluym, administratiekantoorPoel Jr, C.Poll, van dePoll, van de, advocaatPont, J.W.Pont, L.F.Poorten, van derPoorten, Josua van der, administrateurPotgieter, E. J ., commissiehandelPrins van Oranje, 18 jaarPutte, van dePijnappelPijnappel, M.J. advocaat

Raalte, vanRaalte, Th.P. van, advocaatRaan, vanRaesfeld, vonRavensbergRebel, commissiekantoorRendorp

149151152158

90149

89938386

160101101102

160152152153102152152158158158

15214986

15896

161152101159159154968870

154152152

15310114915215288

148, 149

Ressing, A.W., directeur

43Ridder, de

153Roest van Alkemade

154Roever, de

153Roever, N. de, huldiging

133

Roy, a

149Runge, Th.L.A., cultuurondernemingen

98

Rustige, J., wethouder

48Ruijs, E.C., tabakshandel

91

Rij, C. van, raadslid

48Rijn van Alkemade, Jan Abraham van

159

Samkalden, I., burgemeester

48Sanen, van

152Sarphati, S., monument

132

Schaalje, W.F.O. 159Schaap, tabaksmakelaar

91

Schaep

149, 154Schaling, C., architect

102Schimmelpenninck

153Schaffer, koffiehandel

90Scholten, raffinadeur

84Schrijver, Cornelis

159Schumacher

153Schuyt Janszen en Co, kooplieden

86

Sigala, Isaac, koopman 86

Sillem (bankier)

153Simon Thomas, Maria

161Six 149

Smaale 154

Smeth, de 153

Snoek, M.G., gedenksteen

133Someren Brand, van 153

Spakler, raffinadeur

84Spellers, H.A. en S., makelaar in suiker

88

Speijk, J.C.J. van, gedenkteken

131Spiegel, Fonds

103Spiegel, Laurens Pieterszoon

153

Splitgerber, Louis

159Staal, E.C.J., commissaris

71

Stadnitski, koopman

86Steenhoff

153Steensel, Christina van

157Stibbe, N.J., uitvoeronderneming

87

Stokvis, Benno J., (advocaat)

101, 159Stolberg 153

Straalman 154

Stu(y)ver 152

Sweers 153

Sijbouts, V.A., theehandel

90

Teding van Berkhout, Jhr. H. 159

1A/

1499482

149

Teixeira d'Andrade

152Teixeira de Mattos

153Teixeira de Mattos, bankier

93

Tellegen, J.W.C., burgemeester

48Temminck, koopman

86Testas, commissionair

88Tetterode, raffinadeur

84Tex, den

153Thorbecke, J.R., standbeeld

132

Tielens, J.F.I.M., advocaat

101Tienhoven, van

151Tjeenk, Wed. H.F., administratiekantoor

96

Toorenburch, J., makelaar

88Treub, commissie

55Trip 154

Tutein Nolthenius, handel, rederij

88, 89Twist, van, koopman

86

Veen, van, tabaksmakelaarVeeren, van, tabaksmakelaarVelters, Jeronimus, koopmanVerburgVerhammeVermandeVerweijVeth, Gebr, handelmaatschappijVettewinkelVettewinkel en Zn, H., fabrikantVinke en Co, cargadoorsVisVisscherVissering, S., hoofdredacteurVlieger, J., boekhandelVlugt, W. de, burgemeester(herdenking)Vlijmen, vanVogel, deVogel en Zn, Thomas de, koopliedenVogelsanghVollenhoven, vanVollenhoven, van, brouwerijVoogt, deVoomberg, administratiekantoor

Voort, van derVos en Zn, de, verzekeringenVries Lentsch, G. de, scheepswerfVrij, (de)

Wall Bake, J.H. van den, handelsbureau 87Waller 154Waller, commissionair 88Waller, P.A. 48Walter 149Warfin 151Warfin, J.N. 127Wayenburg, van 154Wayenburg, van, makelaardij 88Weegewijs, D., steenhouwerij 82Wertheim 154Wertheim, bankier 93Westerholt, Graf von 154Westerman 154Westermann 154Westermann en Co, W.F., makelaardij 90Wilhelmina, ontvangst, intocht,jubileum 130,131Wilhelmina en Hendrik, bezoek, geschenk 131Willem III, jubileum, verjaardag 130Willem III en Emma, bezoek, huwelijk 130Willem de Zwijger, tentoonstelling 129Willink 149, 152Wilt, de 152Winkel, te 154Witkamp, P.H., hulde 133Woltman Elpers 155Woltman Elpers, C.A., fabrikant 83Wormskerck, fonds 119Wijck, van 155Wijckerslooth, van 154Wijnand Fockink, likeurfabriek 84Wijngaerde, A. van de 122

IJzerman, J.W. 161

Zell, van 152Zimmer en Zn, J., fabrikanten 81

§l9185

153154154153

82, 871548389

150151

42, 9792

49, 133149154

8515115484

15495

197

INDEX OP AARDRIJKSKUNDIGE NAMEN

1421421611421421121428372

13410912884

11083

13411841

110448483

118103109

42, 43567698

128

Aalsmeer, doopsgezinde gemeenteAardenburg, doopsgezinde gemeenteAlbany, archivalia Nieuw NederlandAlkmaar, doopsgezinde gemeenteAltona, doopsgezinde gemeenteAmbon, Amsterdam helptAmeland, doopsgezinde gemeenteAmersfoort, oliemolenAmstelveen, ambachtsheerlijkheidAmsterdam– Amsterdamse Bos, ruiterfeest– Anjelierstraat, huisje behoeftigen– Anslo, Reyer, buurtvereniging– Bloemgracht, suikerraffinaderij– Bos en Lommer, wijkopbouworgaan– Buitensingel, loodwitmakerij– Dam, nationaal monument– Frankendael, tuinbouwschool– Kalverstraat, brandblussing– Landlust, wijkopbouworgaan– Oosterdoksluis, raadscommissie opening– Overtoom, azijnmakerij en bierbrouwerij– Overtoom, loodwitmakerij– Plantage Muidergracht 30, school– Sarphatistraat, buurtcommissie– Stoppersgang, huisje behoeftigen– IJ, raadscommissie (afdamming)– IJ, benoordenAmsterdammer polderAnkeveen, verveningenApeldoorn, rijkskweekschoolArnhem– Amsterdam helpt– doopsgezinde gemeenteAssendelft, hervormde gemeenteAssumburg, huis

Barmen, Rijnsche zendinggenootschapBeemster, doopsgezinde gemeenteBelgië, verzekering scheepvaartBlokzijl, doopsgezinde gemeenteBodegraven, loodwitfabriek, azijnmakerijBovenkerkerpolderBovenknijpe, doopsgezinde gemeenteBrazilië, Portugees-Israëlietische gemeenteBroek op Langendijk, doopsgezindegemeenteBroek in Waterland, dorpBroekerpolder, veenderijen

Brussel, exposition 1876Buenos-Aires, HeemossBuiksloot– ban– gemeente– hervormde gemeente– notarissen– vervoer, raadscommissie– zangvereenigingBuikslotermeerpolderBuiksloterveer, commissieBuitenvelderse polder binnendijksBunschoten, doopsgezinde gemeenteBijlmermeer– evangelisch verband van kerken– gemeenteBijlmermeerpolder

Cadzant, fonds

Danzig, Mennonite church recordsDelaware, archivalia Nieuw NederlandDeli, cultuurmaatschappijenDiemen– ambachtsheerlijkheid– gemeenteDiemer Buitendijkse polderDiemerbrug, begraafplaats RustoordDordrecht, doopsgezinde gemeenteDrachten, doopsgezinde gemeenteDresden, hygiëne-tentoonstellingDrie Waterlandse Meren, hoogheemraad-schapDurgerdam– dorp– hervormde gemeente– notarissenDurnberg, fonds Cadzant

Elspeet, doopsgezindenEmmeloord, ambachtsheerlijkheidEngeland, baptistenEnkhuizen, Evangelisch-Lutherse gemeente

Fort Orange, archivalia Nieuw NederlandFrederikstadt, doopsgezinde gemeenteFriesland, doopsgezinde sociëteit

Goes, doopsgezinde gemeente

129100

7373

1397842

123766076

142

1467576

144

16116199

727476

14514214271

77

7213978

144

14372

143161

161143142

142

64142161148

14414294

1428376

142146

1428098

199

72999876

14211214814211214214277

14260

147

Goudse zandpad, commissarissen's-Graveland, gemeente's-Gravenhage– cultuurmaatschappij– doopsgezinde gemeente– Hollandse maatschappij– postwagens, gecommitteerden– Talmide sadicGroningen, doopsgezinde gemeenteGrote IJpolder

Haarlem, doopsgezinde gemeente 142Haarlemmer zandpad, commissarissen 60Hamburg, Portugees-Israelietischegemeente 161Hazerswoude, doopsgezinde gemeente 142Heintjes Rakpolder, veenderijen 98Helder, Den– doopsgezinde gemeente 142– laden en lossen 42Hengelo, doopsgezinde gemeente 142Hollands Ankeveense polder, veenderijen 98Holwerd, doopsgezinde gemeente 142Holysloot– dorp 72– hervormde gemeente 139Hoogbijlmer, baljuwschap 75Houtrijk, dorp 74Huizen, doopsgezinde gemeente 142

Ilp, Den, doopsgezinde gemeente 142Irnsum, doopsgezinde gemeente 142

Java, rubbermaatschappijJever, erfpachtenJoure, doopsgezinde gemeente

Kampen, doopsgezinde gemeenteKeulen, verzekering scheepvaartKnollendam, doopsgezinde gemeenteKoepang, Amsterdam helptKoog a/d Zaan, doopsgezinde gemeenteKrommenie, zeildoekfabriekKudelstaart– ambachtsheerlijkheid– hervormde gemeente

Landsmeer, dorp 80Leeuwarden, doopsgezinde gemeente 142Leiden– doopsgezinde gemeente 142– invalidenhuis 104

Leimuiden, ambachtsheerlijkheidLonden, rubbermaatschappijLoosdrecht, verveningenLutkemeerpolder

Maastricht, doopsgezinde gemeenteMakassar, Amsterdam helptMarquette, huisMedemblik, doopsgezinde gemeenteMenado, Amsterdam helptMeppel, doopsgezinde gemeenteMiddelburg, doopsgezinde gemeenteMiddelveldse polderMonnickendam, doopsgezinde gemeenteMuiden, zandpad, commissarissenMuiderberg, begraafplaats

Naarden– erepenning 114– gemeente 75– Portugees-Israëlietische gemeente 146– zandpad, commissarissen 60New Amsterdam, archivalia Nieuw Neder-land 161New Harlem, archivalia Nieuw Nederland 161New Netherland, archivalia Nieuw Neder-land 161Newton, archivalia Nieuw Nederland 162New York, archivalia Nieuw Nederland 162Nieuwendam– doopsgezinde gemeente 142– dorp 73– gemeente 73, 82– hervormde gemeente 139– notarissen 78– r.k. kerk 138– scheepswerf 82– schoolverzuim 67– watersnoodcomité 112Nieuw Nederland, archivalia 161Nieuwe Niedorp, doopsgezinde gemeente 142Nieuwer-Amstel– ambachtsheerlijkheid 72– zaak met Duinwatermaatschappij 97Nigtevecht, boerderij 98Noord-Holland– doopsgezinde societeiten 142– gereformeerde particuliere synode 141Noord-Hollandse steden, zes, wegen envaarten 60Noorder IJpolder 77

6075

99,1001428760

14614277

9992

142

14294

142112161

83

72139

200

142142

8072

13978

1617777

10014294

14260

142

Noordzeekanaal– kanaalmaatschappij– staatscommissieNova Zembla, comité

Ooltgensplaat, doopsgezinde gemeente 142Oost-Friesland– doopsgezinde gemeente 142– erfpachten 92Oost-Indië, kerkelijke zaken 144Osdorp– ambachtsheerlijkheid 72– dorp 74Osdorperbinnenpolder 76Ouddorp, doopsgezinde gemeente 142Ouder-Amstel– ambachtsheerlijkheid 72– porseleinfabriek 85Ouderkerk, ambachtsheerlijkheid 72Overamstelse polder 76Overbrakerbinnenpolder 76Overbrakerbuitenpolder 76Overmeer, doopsgezinde gemeente 142Overveen, begraafplaats 147

Palts, doopsgezinde gemeenteParijs, wereldtentoonstellingPolanen, dorpPruissisch Littauen, doopsgezindegemeentePurmerend, doopsgezinde gemeente

Ransdorp– dorp– gemeente– hervormde gemeente– notarissenRensselaerswijck, archivalia Nieuw Neder-landRiekerpolderRietwijkeroorderpolderRotterdam– cultuurmaatschappij– doopsgezinde gemeenteRijn, verzekering scheepvaartRijnstreek, doopsgezinde gemeenteRijnvaart, commissarissenRijp, de, doopsgezinde gemeente

Sabang, kolenstation en zeehaven 96Salzburg, fonds Cadzant 144

Schellingwoude– ban 72– dorp 72, 80– gemeente 72– hervormde gemeente 139– notarissen 78– woningbouwvereniging 110Schiedam, doopsgezinde gemeente 142Sleeswijk-Holstein, doopsgezinde gemeente 142Sloten– ambachtsheerlijkheid 72– ban 74– dorp 74– gemeente 74– hervormde gemeente Amsterdam- 139– hervormde gemeente dorp 139– notarissen 78– verenigde polders 77Sloten-Osdorp, r.k. kerk 137Sloterbinnenpolder 77Sloter Buiten- of Bovenpolder 77Sloterdijk– ambachtsheerlijkheid 72– dorp 74– hervormde gemeente 140– polder 76Sloterdijkermeerpolder 77Speek, doopsgezinde gemeente 142Soerabaja, cultuurondernemingen 99,100Sont, tolregisters 161Spieringhornerbinnenpolder 77Stads- en Godshuispolder 77Sumatra, cultuurondernemingen 98, 100Suriname, bosexploitatie 99

Terschelling, doopsgezinde gemeenteTexel, doopsgezinde gemeenteTjallebird, doopsgezinde gemeente

Urk, ambachtsheerlijkheid 72Utrecht, doopsgezinde gemeente 142

Veenendaal, doopsgezinde gemeente 142Veldevecht, boerderij in Nigtevecht 98Verenigde polders onder de gemeenteSloten c.a. 77Visvliet, doopsgezinde gemeente 142Vriezekoop, ambachtsheerlijkheid 72Vrije Geer, De– ambachtsheerlijkheid 72– dorp 74

9696

132

142121, 129

74

142142142

201

80

747778

112

80

77131

84142758460

7574

144161161142142142

Watergang, dorpWatergraafsmeer– gemeente– hoogheemraadschap– notarissenWaterland, watersnoodcomitéWaterlandse Dorpen, Zes, openbaarlichaamWaterlandse Meren, Drie, hoogheemraad-schapWaterloo, halve eeuwfeestWeesp– branderijen– doopsgezinde gemeente– gemeente– jeneverstokerij– zandpad, commissarissenWeesperkarspel– baljuwschap– gemeenteWest-Indië, kerkelijke zakenWestzaan, doopsgezinde gemeenteWiltwijck, archivalia Nieuw NederlandWitmarsum, doopsgezinde gemeenteWorkum, doopsgezinde gemeenteWormerveer, doopsgezinde gemeente

IJdoorn, polderIJpolder, GroteIJpolder, NoorderIJsland, vaart

Zaandam– doopsgezinde gemeente– hervormde gemeenteZaandijk, doopsgezinde gemeenteZeeburg, begraafplaatsZeist, verbouw mangelwortelenZes Waterlandse Dorpen, openbaarlichaamZierikzee, doopsgezinde gemeenteZuiderwoude, dorpZunderdorp– ban– dorp– hervormde gemeenteZutphen, doopsgezinde gemeenteZweden, goederen TripZwitserland, doopsgezinde gemeenteZwolle, Nederlands-Israëlietische hoofd-synagoge

7373, 80

139142154142

147

77, 807777

161

142, 16116116114798

8014280

11834, 3534, 45

504940404940

11537, 49

123

INDEX OP TREFWOORDEN

De aanduiding (r) betreft een rubriek; zie ook inhoudsopgave.Woorden als: afdeling, bestuur, commissie, dienst, genootschap, stichting, vereniging en dergelijke,zijn niet opgenomen.

Aalmoezeniers(weeshuis) 62Aansprekersregisters 160Abattoir (raadscommissie) 38, 65Abodath-ha-chesed 104Aby jetomim 106Academie van beeldende kunsten, konink-lijke 79, 122, 159Accountantsafdeling, secretarieafdeling 46Accounts New Netherland 161Accijns gemaal enz, raadscommissie 41Accijnzen, stedelijke, raadscommissie,commissaris 41, 54Achilles, Amsterdamsche rederijkerskamerAdat jesjoeroenADCAdministrateuren van goederen van Trip inZwedenAdministratiekantoren (r)Admiraliteit (van Amsterdam) 34,Advertentiën, middelAdvocaten (r)AdvocatenAëroplanie, maatschappijAfschaffing van alcoholhoudende dranken,verenigingAfschrijvingen bij willig decreetAlcoholhoudende dranken, afschaffingAlgeme(e)n(e), zie bij het hoofdwoordAlpenvereniging, NederlandseAmarchalimAmbacht en industrie (r)Ambachten en beroepen, vereeniging totopleidingAmbachtsheerlijkhedenAmbten en officiën (bureau secretarie)Ambtenaren– Gemeentebedrijven, dienstcommissies– Instellingen voor (r)– Rechtstoestand, raadscommissie– Recognities, raadscommissie– Salarisgroepen, commissie– Salarisherziening, raadscommissie– Voor socialen arbeid, verenigingAmbtenarenzaken, (raads)commissieAMDG

Amortisatiefonds stedelijke schuld, raads-commissie 37, 40, 41Amstel, zweminrichting 126Amstelhof 107Amstelland, maatschappij 87Amstelodamum, genootschap 121Amsterdam helpt Arnhem, bureau 64Amsterdam-Rijnkanaal 1952, stichting 134Amsterdams(ch)e, zie bij het hoofdwoordAMVJ 121Anker, branderij 84Anna, R.K. kerk 137Ansjovis keuring, raadscommissie 43Anslo hofje 108Antonius van Padua, R.K. kerk 137Apotheek der diaconie Hervormdegemeente 117Apothekers (r) 101Arbeiders vakopleiding, commissie 67Arbeiderscoöperatie De Dageraad 115Arbeidersklasse, vereeniging voor 110Arbeidsbeurs, gemeente (commissie) 59Arbeidsbureau, afdeling, dienst 45Arbeidsduur gemeentewerken, commissie 55Arbeidstoestanden, commissie 63Arbeidszaken, secretarieafdeling, raads-commissie 37, 45, 46Arbitragecommissie metaalindustrie 81Archiefdienst, gemeentelijke 69Archimedes, vereeniging 119Architect, stads 55Architecten (r) 102Architecten 156, 157, 158Arke Noach, Doopsgezinde gemeente 141Armbesturen, vereniging 103Armbestuur algemene stadsarmen, raads-commissie 43Armbestuur, burgerlijk (raads-commissie) 39, 43, 62Armbezoekers, vereniging 115Armen-- Huis 62– Huiszittende-stads (bakkerij) 61, 62– Raad 103– Scholen, stads 66

124147120

15495

15954

101152, 159

82

11752

117

15814781

203

- School, Portugees-Israëlietische 118- Verzorging, gemeentelijke, commissie 64- Verzorging, geneeskundige, raadscom-

missie 43- Voogden geannexeerde gemeenten 72, 73- Wet, raadscommissie 43- Wezen, secretarieafdeling 47, 48- Zorg (r) 103- Zorg, raadscommissie, secretarie-

afdeling 39, 43, 47, 48Ars nova et antiqua 123Artillerie, stads 57Artis 119Asahan (Nieuwe), plantagemij, tabakmij. 98, 99Ashandel 85Associatie-Cassa 92Assuradeurs Boissevain 89Assurantie compagnie, sociëteit 93Assurantiemeesteren 52Assurantiën, bank, kamer 52, 58Assuranties, commissionairs 89Assurantievennootschap tegen zeeschade 94Assurantiezaken Louis Bienfait 86Asuta habraya 146Athenaeum, curatoren, hoogleraren 68Atjeh transportmij. 96Atoom, internationale tentoonstelling(stichting) 71, 129Attestatien, certificatiën, affirmatiën 34Augustinus, R.K. kerk Amsterdam, Nieu-wendamAutomobielindustrie, NederlandscheAverijen, bank, kamerAzijnmakerij

Badinrichtingen (gemeentelijke), (raads)-commissie, secretarieafdeling 39, 47, 65, 70Baggerlieden, Nederlandsche 114Bakkerij 61, 84Banjoewangi cultuurmij. 100Bank van Leening (commissarissen,(raads)commissie) 39, 63Bankier Sillem 153Baptisten in Engeland, Nederlandsche af-deeling 143Barlaeusgymnasium 66Beambten, rechtstoestand, raadscommissie 40Bedelaars, opzieners 57Bedrijfsleven (r) 81Bedrijven, commissie 59Bedrijven, gemeentelijke, personeel (r) 50

Bedrijven, gemeentelijke, dienstcommissiespersoneelBeeck's hofje, vanBeëdigde stadswerkers enz, commissieBeeldende kunst (r)Beeldende Kunsten, akademie,maatschappijBegraafplaatsenBegraafplaatsen, algemene, dienstBegraafregisters (Weeskamer)Begrafenissen, hulpverlening (r)BegrafenissociëteitBegraven, middel, buiten de stadBegroting, gemeente, raadscommissieBegijnhofBejaardentehuizen (r)Bejaardenzorg (r)Belasting, gemeente, centraal bureauBelastingen 34, 41, 53, 54, 72, 73Belastingen, raadscommissie (r) 37, 40Belastingen, secretarieafdeling 46Belastinggaarders 53Belastingstelsel, herziening, raads-commissie 41Beleeningcas, beleeningkamer, stads 53Belgisch-Nederlandsch-Luxemburgsche sa-menwerking, comité 121Belgische uitgewekenen, secretarieafdeling 47Bellevue 97Bemiddeling in werkstaking diamantbewer-kers, commissie 81Bemiddelingsbureau Union 110Benko cultuuronderneming 100Beoordelingscommissie gemeentepersoneel 49Berebeyt, stalhouderij 96Beroep op de raad in bouwzaken, raads-commissie 38Beroepenklassificatie patentbelasting 54Beroepscommissie wachtgeldverordening 49Beroepscommissie werkliedenreglement 49Besnijdenissen, registers, commissie vantoezicht 147Bestedelingen, stads, commissie,inrichtingBestuur, raadscommissies (r)Bestuur, secretarieafdeling (r)Beursbouw (raadscommissie)BeurscommissieBeursprijsvraagBeurtschepenBevolking (r)

138161

52, 5883, 84

5010858

122

79, 92145, 147

5656, 62

112112, 122

54, 6241

13610710746

62, 6437, 40

4538, 41, 156

38, 591567852

Bevolking, secretarieafdeling (r) 46Bevolkingsregister 52, 72, 73, 74, 75Bevolkingsregister, secretarieafdeling (r) 46Bevordering der bouwkunst, maatschappij 125Bevrijding (feest)comité 134Bewaarschool 118Bezoek van kroonprinselijk paar, raads-commissie 44Bezoldigde guardes 57Bezuinigingscommissie gasfabriek, schouw-burgBible hotelBid en werk, genootschapBierbrouwerijenBinnengasthuisBioscoopcommissieBlaas en strijklustBlaauwhoedenveemBlindenonderwijs, instituutBoddaert-tehuizen, verenigingBodemerijkas, administrateurBodemreiniging, raadscommissieBodemschatten, exploitatie (r)Boeken (r)Boekhandel, AmsterdamseBoekhouder A.L.J. LandréBoerderijen (r)Bond– Amsterdamsche dilettanten muziek-

vereenigingen– Huurders van volkstuinen– Lichamelijke opvoeding– Nederlandsche brouwerijen– VolkstuindersBoompje, R.K. kerkBorneo tabakmij.Bosch-exploitatiemij, SurinaamscheBouw- en woningtoezicht, gemeentelijkBouw-– Bedrijf, gemeentelijk, commissie– Kunst (r)– Kunst, maatschappij– Maatschappij– Materialen (r)– Meester Jan Theunisse de Jonge– Opzichters– Tekeningen– Vakken, particuliere arbeidsraad– Vereniging, coöperatieve– Verordening (raads)commissieBouwershofBramen, de Drie, mouterij

Brand-- Assurantie maatschappij– Blussing, raadscommissie– Contract– Gevaar maatschappij van 1822– Gevaar schouwburgen, commissie– Guarantie maatschappij, algemene– Maatschappij van 1790– Stof, handel (r)– Stof, verstrekking– Stoffencommissie– Verzekeringen (r)– Weer, huldiging, fondsBranderijen te WeespBrants-Rus hofje, vanBrentano's steun des ouderdomsBritish and American seamen's friendssociety

109Broederschapswerk, doopsgezind

143

Broodbakkersbedrijf, nachtarbeid, corn-missieBroodfabrieken, maatschappijBroodzetting (raads)commissieBrouwerscollegeBrouwerijen, bondBuitenland, verenigingBuitenlandsche nooden Doopsgezinde ge-meenten, commissieBuitenlandse zakenBureau voor statistiekBurgemeester (r)Burgemeester en wethouders (r)Burgemeesters (r)Burgemeester(s)Burgercommissie voor werklozenBurgerlijk armbestuur (raads-commissie) 39, 43, 62Burgerlijke stand, registers 52, 72, 73, 74, 75Burgerlijke stand, secretarieafdeling 46Burgerscholen, stads 66Burgerwacht (gewapende), brandweer 57Burgerweeshuis (raadscommissie)Burgomasters New AmsterdamBuurtcommissie SarphatistraatBuurtvereniging Reyer AnsloBijzondere noden doopsgezinden, stichtingBijzondere omstandigheden, hulp-verlening (r)Bijzondere scholen, raadscommissie

Carbolzuur bij vee, raadscommissie 43Cargadoors Vinke en Co. 89

61, 6997

121846470

12287

11810558439892

16015798

123128126115128136999955

56125125

90, 11082

1575546

114110

38, 5510884

94, 9541959557959591

1116395

57,115,13384

109107

6384

42, 59114115158

143344744

44, 4833

44, 133105

43, 62161103128143

11239

205

CarillonsCartonnagefabriek Faddegon en Co.Casino, gezelschapCatharina, R.K. kerkCementmij, (Padang) PortlandCentra(a)1(e)– Bedrijfskeuken Amsterdam– Beheer verenigingsgebouwen, stichting– Bond voor inwendige zending– Brouwerijkantoor– Bureau der gemeentebelasting– Dienst voor levensmiddelenvoorziening– Israélietische ziekenverpleging,

vereniging– Keuken– Luthers weeshuis, vereniging– Overheid (r)– Prijzencommissie, huurkamer– VoorzieningsdienstCharters (topografische collectie,weeskamer)Chinezen, hulpcomitéCholeracommissiesCholeralijders, commissiesChristelijk maatschappelijk werkChristelijk persbureau, NederlandschChristelijke jongemannenverenigingmet onsCipier J.Ph. MannetterCirculaires kamer van koophandelCiviele zaken 51Classis Amsterdam van de Gereformeerde,Hervormde kerk 140, 141Collaterale successie, belasting 53College in de munt 127Collegiantenkas 142Collegium medicum en obstetricium 64Commandant militair arrondissement 78Commissiehandel (r) 88Commissionairs in granen 90Commissioners Albany 161Compagnie de Ceres 92Compagnieschap tot verbouw mangel-wortelen 98Concertgebouw, commissie 70Concertgebouworkest, orkeststichting 123Concessie-aanvrage electrificering vervoer 60Concordia, bouwmaatschappij 110Concordia, diamantclub 115Concordia et libertate, genootschap 120Conflict metaalindustrie, arbitrage-commissie 81

Conseil d'état 161Consignatiekas, rekenkamer 53Consolatrix 123Consuls van Amerika 161Controleurs beroepenklassificatie patentbe-lasting 54Conversieplan, raadscommissie 40, 41Coöperatieve bouwvereniging 110Coördinatiecommissie onderwijs 68Corps du garde 57Correspondence New Netherland 161Corvershof 109Council and court minutes Nieuw Neder-land 161Courant, Amsterdamsche, hoofdredacteur,raadscommissiesCrediet, fonds publiek-Cultuur (r)Cultuur, raadscommissies (r)Cultuur, secretarieafdeling (r)Cultuurmaatschappijen (r)Cultuurmaatschappijen

Dageraad, arbeiderscoöperatieDagvaart, gedeputeerdenDansclubsDante Alighieri, verenigingDebatingclub van Ons HuisDeeds Nieuw NederlandDefensieDefensie, instellingen (r)Defensie, secretarieafdeling (r)Defensiewezen, commissarissenDekaDeli maatschappijDesolate Boedelskamer, commissarissenDeugd en kunde, genootschapDeutzenhofjeDiaconie– Hof(je)– Oude mannen- en vrouwenhuizen– School– WeeshuizenDiamantbewerkers, werkstakingDiamantclub Concordia, verenigingDiensten, gemeentelijke, personeel (r)Diktaten Centrale, AmsterdamseDilettanten muziekvereenigingen, bondDiplomatieke missivenDirecteuren, instituutDistilleerderij Bootz, LevertDistributie, (geneeskundig) bureau, dienst

16082

127137

82, 87

1111561101154661

117111105

787961

34, 35, 6211265

63, 64110135

God12415878

42, 9753

69,12039, 43

489899

11534

12815812416134564657

1289052

120108

109107118

106,10781

11550

12012334

1158563

206

Divisie, derde, secretarie 46Doctrina et amicitia 120Dol- of krankzinnigenhuis 64Dolok Marangor cultuurmij. 99Dominicus, R.K. kerk 137Donowaru, cultuurmij. 99Doopsgezinde– Broederschap (r) 141– Families 160– Gemeente(n) Amsterdam (Oudevrouwen

huis, weeshuis) 106, 107, 141, 142, 161– Gemeenten Koog, Westzaan, Zaandam,

Zaandijk 161– Gemeenten Nederland (commissie wa-

tersnood) 112, 141, 142– Sociëteiten 142Dragers, commissie 58Drenkelingen, redding, brigade, maat-schappij 94, 117Drogerijen (r) 83Drukkerij, stads (raadscommissie) 42, 61Drukkerijen (r) 82Duif, R.K. kerk 137Duinwatermaatschappij (zaak met Nieuwer-Amstel) 97Duinwaterwinplaats, openstelling,commissie 70Duitsche tooneel, NV 125Duitse weermacht, bureau vorderingen 58

Eau de colognefabriek J.C. Boldoot 85Economisch leven, instellingen (r) 81Economische zaken, instellingen (r) 58Economische zaken, raadscommissies (r) 38, 42Economische zaken, secretarieafdeling (r) 47Eendracht, hofje 109Eensgezindheid, vereniging 110Effecten, commissionairs, commissie-handel 88, 89Eigen Hulp, vereniging 110Eigendommen, rentegevende, afdeling,raadscommissie 37, 46Eigendomsbewijzen, van particulieren, vande stad 35, 46, 160Eigendomsoverdrachten van huizen 51Electra NV 97Electriciteitswerken, gemeente (raads)com-missie 38, 42, 61Electrificering vervoer 60Electrobond, vereniging 115Elspeetse vereniging 143Emeritaatsfonds Doopsgezinde gemeenten 143

Energiebedrijf, gemeente, financien, lucht-bescherming 61English Reformed church (r) 140English Reformed church, diaconieschool,weeshuis 106,118Entrepotdok 60,156Equivalentcommissie 41Erfenissen 34Erfpacht, raadscommissie 41Erfpachtstelsel, raadscommissie 41Ets haim 118Euterpe 122,123Eutonia 122Evangelieverbreiding, Doopsgezinde vere-niging 143Evangelieverspreiding overzee, verenigingDoopsgezinden 143Evangelisch-Lutherse gemeente te Amster-dam 144– Diakopie 144– Diakoniehof 109– Fonds Cadzant 144– Liefdefonds 144– Weeshuis en oudemannen- en vrouwen-

huis 107– Wijkvereniging 144Evangelisch-Lutherse gemeente teEnkhuizen 161Evangelisch-Lutherse kerk (r) 144– Diakonale raad 144– Seminarium 119, 144, 157– Synode 144, 159Evangelisch verband van kerken Bijlmer-meer 146Evenementen (r) 70, 129Evenementen, raadscommissies (r) 44Executie-kwijtscheldingen 51Expeditie naar Nova Zembla, comité 132Exploratie syndicaat Pagoeat 99Exposition internationale d'hygiène 129Exue, recht 53

Fabriek van werktuigen en spoorwegmate-rieel, NederlandscheFabriekambt, stadsFabrieksnijverheid, vereenigingbevorderingFamilies (r)Federatie van instellingen voor kinderbe-schermingFeestenFeestgebouw Bellevue

8255

81149

105130, 131, 132, 133, 134

97

207

Feestregeling zangersfeest, commissieFelix Meritis, maatschappijFilmkeuring, reorganisatiecommissieFinanciële en handelmij. NestorFinanciële urgentiecommissie onderwijsFinanciën (r)Financiën– Gemeente energiebedrijf, commissie– Raadscommissies (r)– Secretarieafdeling (r)– Secretarieafdeling (A en B)– WethouderFinantieelen steun Portugees-Isr. zieken-huis, verenigingFodor, museum, commissieFonds

1815– Anton Reinhard Falck– Brandweer– Cadzant– Gewapende dienst, aanmoediging– Huisje in de Anjeliersstraat– Katoendrukkerij– Liefdadigheid der maatschappij VW– Liefde-- Luchtbescherming– Maintien van publiek crediet– Protestantsch weduwen- en wezen-- Schap– Tontine der maatschappij tot redding van

drenkelingen– Weduwen en wezen van doopsgezinde

predikanten– Witte hond– Wormskerck– ZouavenFondsen, gezamenlijke militaireFondsen van vak- en standsorganisaties (r)FormatiecommissieFort, scheepswerfFortuna, roeiverenigingFranciscus van Assisië, R.K. kerk, school-bestuur 118Franciscus Xaverius, R.K. kerkFranse kerk, R.K.Frascati, verkooplokaalFreemen New YorkFriesche sociëteit, doopsgezinde

Garde, corps du, nationale, soldée 57Gasfabriek, bezuinigingscommissie 61

Gasfabrieken (gemeentelijke), (raads-commissie) 38, 61, 96Gasthuisbouw, -uitbreiding, commissies 65Gasthuizen 34, 64Gazen, fabriek 83Geallieerde strijdkrachten, loonbetaling,bureau 58Geannexeerde gemeenten, R.K. kerk 72Gecommitteerde Raden Zuiderkwartier 34Gedenktekens 130, 131, 132, 133,134Gedeputeerden ter dagvaartGeheime RaadGeldwezen (r)Geloof, hoop en liefde, R.K. kerkGeloofsgemeenschappenGemeenschap voor doopsgezind broeder-schapswerk 143Gemeente-– Bedrijven, raadscommissies, secretarie-

afdeling 38, 39, 47– Belasting, centraal bureau 46– Blad 36– Dagen van doopsgezinden, vereniging 143– Eigendommen, beheer 46– Eigendommen, raadscommissies (r) 37, 40– Raad (r) 36– Werken, loon en arbeidsduur, commissie 55Gemeentelijk jaarverslag 36, 44Gemelut hassadim 113Gemene landsmiddelen 54Gemengde lycea, gemeentelijke 67Genealogie handschriften 160Genees-, heel- en natuurkunde, genoot-schap 119Geneeskundig(e)– Armenverzorging, raadscommissie 43– Bureau voor distributie 63– Dienst, gemeentelijke 64– Dienst, gemeentelijke, raadscommissie 39, 43– Dienst en Gezondheidsdienst, gemeente-

lijke, commissie 65– Leesgezelschap 119– School 68– Toevoorzicht, commissie 64Geneeskunst, maatschappij tot bevordering 115Generale indicateur, secretarie 46Genootschap Het doel van dezen vrien-denkring enz. 121Genotmiddelen, handel (r) 90Genotmiddelen, industrie (r) 84Georganiseerd overleg onderwijzendpersoneel, commissie 50

12211970876853

6137, 40

4637, 46

46

11769

10412311514410410983

103144112

53103103

94

1431031191041041144982

126

,13613713888

162142

3416192

137136

1nQ

Gereformeerde kerken (r)Gereformeerde kerken Amsterdam-centrum (en Diakonie), -zuidGereformeerde kerken in hersteld verbandGeschenken 130, 131,Geschutgieterij, grof, stadsGesticht van liefdadigheid, R.K.Gestichten, liefdadige, raadscommissieGewaGewestelijk bestuurGezamenlijke militaire fondsen, stichtingGezamenlijke vriendenkringenGezellenvereniging, St. Joseph'sGezelschap Tot nut en vermaakGezelschap De zucht voor 't vorst'lijk huisGezondheids-– Commissie– Dienst, gemeentelijke (commissie)– Zorg (r)– Zorg– Zorg, raadscommissies (r)– Zorg, secretarieafdeling (r)GildenGildenfondsen, liquidatiecommissieGirokantoor, gemeente (commissie)God met ons, verenigingGodsdienstig leven, instellingen (r)Goudsmeden As. Bonebakker en Zn.Gouverneur van AmsterdamGraanhandel, commissarissen, commissieGranaatappel, suikerraffinaderijGranen, commissionairs's-Gravenhaagse vereniging koepokinentingGravers, verenigingGroenhoedenveemGrof geschutgieterij, stads 61Grondbedrijf van Dienst Publieke Werken 46Grondpapieren (van de stad) 35, 160Groninger Oude Vlamingen, doopsgezindesociëteit 142Groninger sociëteit, doopsgezind 142Groot-memoriaal 34, 35Groote club, sociëteit 120Grote Raad van Mechelen 161Grutter Johannes Kramer 90Guardes, bezoldigde 57Gymnasia, openbare 66Gymnasium, stedelijk 66Gijzeling (civiele) 57, 158

Haantje, R.K. kerk 137Haarlemmerpoort, stichting 121

Haberim magsibim 111Halte, stichting 157Hambalang cultuurmij. 100Hamerhof 108Hanagath-ha-neharim 111Handel (r) 85Handel (raadscommissie) 34, 42Handel, instellingen (r) 58Handel en nijverheid, maatschappij 81Handel- en cultuurmij. Van Heekeren 98Handelmaatschappij Gebr. Veth 82Handels-– Betrekkingen, commissies 59– Drukkerij Holdert en Co. 82– Inrichtingen, dienst, raadscommissie,

secretarieafdeling 38, 47, 60– Kade NV 88– School, openbare 66– Vereniging, internationale 87– Vereniging Dudok de Wit en Co. 89Handenarbeid, vereeniging bevordering 119Handschriftenverzameling 160Handwerken (vrouwelijke), commissies 67Handwerkschool 119Handwerksnijverheid, verenigingbevorderingHarmonie, herensociëteitHarsfabriekHase hamaharachaHaven, plaatskosten, commissieHavendienstHavenreglement Oosterdok, commissie 60Havenreglement, raadscommissieHavens, oppercommissarissenHavens en handelsinrichtingen, dienstHavenwerken, raadscommissieHedendaagse kunst, vereniging verzamelingHeeco, cultuurmij.Heela, syndicaatHeelkunde, genootschap bevorderingHeelkundige schoolHeelmeester Johannes MonnikhofHeemkennis, gemeentelijke commissieHeemoss, cultuurmij.Heerlijkheden, stadsH. GeestgasthuisHerengeldHerensociëteit De HarmonieHersteld Evangelisch-Luthers kerkgenoot-schap (r)Hersteld Evangelisch-Luthers kerkgenoot-schap, commissie 145

140

140141132

6110641

12334

104140121140135

6564, 65

6448

39, 4347

34, 1145459

124136

8578588490

11711488

8112783

1116060

42606041

12210010011968

11969

100726454

127

145

209

Hersteld Evangelisch-Lutherse gemeente 145– Diaconiehuizen– Jongeliedengenootschap Bid en werk– Predikant– Weldadigheidsvereniging– ZendingscommissieHervormde gemeente Amsterdam– Apotheek en ziekenfonds– Diakonie– Diakoniebakkerij– Diakonie oude mannen- en vrouwenhuis– Diakonieweeshuis– Kerkeraad– Kerkvoogdij– Ontvanger– Restauratiecommissie Nieuwe kerk– WijkverplegingHervormde gemeenten– Amsterdam-Sloten, -West– Assendelft– Buiksloot– Durgerdam– Holysloot– Kudelstaart– Nieuwendam– Ransdorp– Schellingwoude– Sloten dorp– Sloterdijk– Zaandam– ZunderdorpHervormde kerk, Nederlandse (r)Hervormde kerkgebouwenHesed weemetHilman stichtingHistorisch gezelschap, AmsterdamschHistorische tentoonstelling, commissieHistorische tentoonstelling 1925Hodshon stichtingHof van Holland, willige decretenHofjes (r)Hogere burger school (voor meisjes)Holland BankHolland Land CompanyHolland-La Plata hypotheekbankHollands(ch)(e)– Assurantiekantoor– Mij. voor industrie, handel en

verzekering– Portugees-Israëlietische kerkgenoot-

schap, commissie– Scheepsverbandmij.

– Schouwburg, comité 134– Sociëteit van levensverzekeringen 95Hond, fonds Witte 103Honderdste en tweehonderdste penning-kamer 53Honen dalim 104Hoogduits-Israelietische gemeente, geboor-tenregisters, vrijwillig werkinstituut 52,104Hoogduits-joodse gemeente (Adatjesjoeroen) 147, 161Hooger zij ons doel, vereeniging 124Hooiberg, bierbrouwerij 84Hoop, de, roei- en zeilvereniging 126Hoop, van der, museum, commissie 69Horeca (r) 97Hortus botanicus, commissie 68Hospice wallon 107Houtaankapmij. Mendis 100Houtverwerking (r) 82Houtvesterij, stads 55Houtwaren, verkopingen 35Huis Assumburg, Marquette 148Huis en haard, stichting 107Huishoudschool, Amsterdamsche, nieuwe 119Huisverkopingen Weeskamer 62Huisvestingsbureau Olympische spelen 127Huisvestingscommissie 45Huisvlijtschool, commissie 119Huiszittende-stadsarmen (bakkerij) 61, 62Huiszittenhuizen 62Huizen en erven, eigendomsoverdrachten,willige verkopingen 35, 51Huizen en heerlijkheden (r) 148Hukat apasah 111Huldeblijken 130, 131, 132,133Hulp in de huishouding, verenigingHulp voor onbehuisden, verenigingHulpverlening bij begrafenissen (r)Hulpverlening bij bijzondere omstandig-heden (r)Hulpverlening bij rampen, commissieHuren, belastingHutheco Holland, handelHuuradviescommissieHuurautobedrijfHuurkamer Centrale prijzencommissieHuwelijkse zaken, commissarissenHydroplanie, maatschappijHygiène, expositionHygiene-tentoonstelling, commissieHypotheekbanken

10712115910314513811713984

107106138138139139117

139, 14016113913913913913913913913914016113913816011310712012912910752

10866

1569293

94

87

14694

109109112

1125853917948795282

1297193

Ideële grondslag, instellingen (r) 135Ignatius, R.K. kerk 137Imperial continental gaz association 96Imposten 54Indentures of apprenticeship NewAmsterdam 161India, verzekeringmij. 93Indicateur, generale, secretarie 46Industrie (r) 81Industrie, drukkerij 83Industrie, handelmij. 87Ingenieur, stads 55Injuriën, commissarissen 52Inkwartiering, gemeentelijk bureau 58Inrichting– Ooglijders, stichting 117– Stadsbestedelingen (commissie) 62, 64– Uitdeling spijs en brandstof, commissie 111– Uniformkleding, gemeentelijke 61Inspecteur repatriëring, bureau 78Instellingen voor personeel van degemeente (r) 49Instellingen, plaatselijke, met een specifieketaak (r) 51Instituut van directeuren 115Instituut tot onderwijs van blinden 118Insulinde, oliefabrieken 84Internationa(a)1(e)– Federation for inner mission 110– Handelsvereniging 87– Hygiëne-tentoonstelling, commissie 71– Tentoonstelling Het Atoom, stichting 129Invalidenhuis te Leiden 104Israëlieten, maatschappij tot nut 121Israëlietische hoofdsynagoge, Nederlands 147Israëlietische kerkgenootschappen (r) 146

Jaarverslag, gemeentelijkJachthaven, oudeJachthoorn tot kampvuur, comitéJan-Jacobsgezinden, doopsgezindegemeenteJeneverstokerij De gekroonde SnoekJeugd bond, LutherseJeugd gemeenschap, NederlandseJeugdstorm, nationaleJoannes en Ursula, R.K. kerkJongeliedengenootschap, HersteldEvangelisch-LuthersJongemannenvereeniging, christelijkeJongensweeshuis, R.K.Jongeren, algemene maatschappij

Jongeren, vormingsinstituutJongerenbond, doopsgezindeJoods familiearchief, stichtingJoodse onbeheerde boedelsJournalist A.L.J. LandréJuridisch studentengezelschap, Amster-damschJurisdictieJustice of peace AlbanyJuweliers As. Bonebakker

Kabinet van de burgemeesterKadaster, secretarieafdelingKalimas, machinefabriekenKalvergang, hofjeKamer van koophandelKamers van arbeidKamerverhuurbedrijf, vakbondKanaalmaatschappij, AmsterdamscheKanaalvaart en IJ, raadscommissieKapel van de H. StedeKapokfabriekKapokhandel, vereenigingKartuizer kloosterKatoendrukkerij Overtooms welvarenKazernering, commissieKegelgezelschap DekaKen uw stadKerkelijke zaken in West- en Oost-Indië,commissie 144Kerken (charters) 34, 35Kerkgebouwen, hervormde 160Kerkhoven, begraafregisters 56Ketelmakerij J. Zimmer en Zn. 81Keukens 111Keurboeken 33Keuring van ansjovis, raadscommissie 43Kiesgerechtigden, raadscommissie 40Kinderfeesten, damescomité 128Kinderkleding en -voeding, dienst 63Kindervoeding, vereniging 111Kleding, verstrekking (r) 111Kledingfabriek 61Kleine Courant 97Kleine zaken, commissarissen 52Kleinkinderscholen, opziener 67Klinische school 68Klokgieterij, stads 61Kloosters, charters 35Koepokinenting, vereniging 117Koffie- en theegeld 54

36, 44126134

14184

145105135137

121124106121

121144121101157

12734

16185

4437, 46

821087879

1159642

1368392

1368346

12897

211

Koffiecultuurmij. Donowaru, de West-kustKoffiehandelKoffieondernemingenKoggeschip, vereenigingKolenstation SabangKolfbond, NederlandseKolfvereniging AmsterdamKoloniaal Instituut, verenigingKoloniale en uitvoerhandel tentoonstelling 129Koningshuis, evenementen (r) 130Kooplieden 85-92Koopmansbeurs, bouw, commissarissen 59, 156Koopmansboeken 160Koopmanschappen, verkopingen 35Kranen, oppercommissarissen 60Krankzinnigenhuis 64Krans Tandem fit surculus arbor 124Kromhout Motorenfabriek en Scheepstim-merwerf 82Kroningsstad 1948, Comité 131Kroonprinselijk paar, bezoek, raadscom-missie 44Kruidenier Johannes Kramer 90Kruikjes, doopsgezinde gemeente 141Kruis, zilveren 104Krijtberg, R.K. kerk 137Kunst, tentoonstelling retrospectieve, com-missie 129Kunst, verzameling hedendaagse, vereni-ging 122Kunst en wetenschap bevorderende maat-schappij VW 120Kunst-- Commissie Olympische spelen 126– Handel, Larensche 92– Kring (voor allen), Amsterdamsche 121– Schatten, vereniging Rembrandt 122– Schilders 156, 158– Werken van levende meesters, com-

missie 69, 159– Zaken, raadscommissie, secretarie-

afdeling 40, 48Kunsten, beeldende, verloting 135Kunstenaars, werken op Parijse wereldten-toonstelling 121Kustingbrieven ten laste van de stad 35Kustvaartrederij Dudok de Wit en Co. 89Kwijtscheldingsregister 51

Lager onderwijs, openbaar (raadscom-missie) 44, 66

Lagere scholen, handwerken, comitéLakenhal, commissarissenLam, doopsgezinde gemeente (wees-huis)Landbouw (r)Landbouwconcessie Timbang DeliLands- en gewestelijk bestuurLandverhuizers, doortocht, staatscom-missieLangkat tabaksbouwmij.Larensche kunsthandelLast- en veilgeld, ontvangerLatijnse scholen, raadscommissieLatijnse school, scholarchen enz.Leesgenootschap, vereenigingLeesgezelschapLeesmuseumLegaat van Johannes Monnikhof, bestuur 119Legendo discimus 119Leidsche kerkhof, begraafregister 56Lely, R.K. kerk 137Lening van drie miljoen, commissarissen 92Leprozenhuis 64Letterkunde (r) 123Letterlievende vereeniging 124Levensmiddelen-- Handel (r) 90– Industrie (r) 84– Raad en commissies 59– Raadscommissie, secretarieafdeling 39, 47– Verstrekking (r) 111– Voorziening, centrale dienst 61Levensverzekeringen (r) 94Lichamelijke opvoeding, bond 126Liedertafel Euterpe 122Liefdadigheid naar vermogen, genootschap 103Liefde is 't fundament, hofje 108Liefde, R.K. kerk 138Liefde, sympathie, eendracht, dansclub 128Liefdecassa 143Likeurfabriek Wijnand Fockink 84Limmikstichting, van 107Lindenhofje 108, 109Linnaeus, tuinbouwschool 118Linnen- en breiwinkel 91Lompenbedrijf, gemeentelijk 63Loodwitfabriek, -makerij 83Loon gemeentewerken, commissie 55Loonbetaling geallieerde strijdkrachten,bureau 58Loonregeling diensten, commissie 50Losrenten, transport 51

99, 1009098

12796

126126121

6758

106, 141989934

789992544366

124119, 124

119,123,124

212

98122, 123

13678598266

11783

11350

1198384

11811112813610016194

11781

39, 47, 48

Louise schoolLSAVLuchtbescherming bij GEBLuchtbeschermingsdienstLuchtbeschermingsfonds, stichtingLunchroom Maison KoomenLuthers(e)—Bond voor christelijk sociale actie,

Nederlandse—Genootschap voor zending,

Nederlandsch—Jeugd bond, Nederlandse—Weeshuis, vereniging—Zendingsgenootschap, NederlandschLuxe artikelen, handel (r)Luxe artikelen, industrie (r)Lycea, gemeentelijkeLijfrenten, transportLijkbezorging, gemeentelijk bureau

Maagdenhuis, R.C.Maatschappelijk werk (r)Maatschappelijke steun, raadscommissie,secretarieafdelingMaatschappij—Amstel, zweminrichting— Bevordering geneeskunst, Nederlandse—Felix Meritis—Handel en nijverheid, algemene—Jongeren, algemene— Levensverzekering, algemene—Nederland tot exploitatie onroerend goed—Nut van 't algemeen (departement

Amsterdam)—Nut der Israëlieten, hoofdbestuur— Nijverheid en handel, Nederlandsche—Redding van drenkelingen, fonds—Toonkunst bevordering—Turngebouwen—Verzekering op de vaart, onderlinge—Volharding tot exploitatie onroerend

goed—VW—Werkenden standMachinefabrieken KalimasMachineschrijven cursus, commissieMahoz-ladalMajofski, toneelgezelschapMakelaardij (r)MakelaardijMakelaars(reglement), raadscommissie,verkopingen

Mangelwortelen verbouw, compagnieMannenkorenMaria MagdalenaconventMarinewerf, rijksMarktwezen, commissie, dienstMarmerwerken D. WeegewijsMarnixschoolMatigheids genootschapMatrassenfabriekMatsebet abenMedezeggenschap, commissiesMedisch leesmuseumMeekrapfabriek Mendel BourMeel- en Broodfabrieken, maatschappijMeerhuizenschool, oudercommissieMeil sedacaMemento mori, dansclubMemoriemeesters Nieuwe en Oude kerkMendis houtkapmij.Mennonite church recordsMerwede zeeverzekeringmij.Mesib nefesMetaalindustrie (r)Metaalindustrie conflict, arbitragecom-missieMetalen Kruis, vereenigingMeters, commissieMeubelfabriek ModernMichel Angelo Buonnarroti, gezelschapMicrofilms en -fichesMiddel, belastingMiddelbare Meisjes school, gemeentelijkeMiddenstandspartij, raadscommissieMiliciens, achtergeblevenen, commissieMilitair eerste arrondissement, comman-dantMilitaire fondsen, stichtingMilitaire zaken, commissariaat, secretarie-afdelingMilitie, AmsterdamscheMilitie, nationale, secretarieafdelingMinderjarigenzorg (r)Mineraalwaterfabriek, electrischeMinvermogenden, koepokinenting, genoot-schapMinvermogenden, werkverschaffing,vereenigingMirakel, H. SacramentMishenet zequenimMission, inner, federationMobiele sociëteit

Modern, meubelfabriek

106109

12611511981

1219589

1201218194

12212694

118127

6158

11298

110

1451451051459285

66, 675156

89103, 120

1148267

1111258878

35, 42

811145882

121161546640

104

78104

117

11813810811012782

46, 4710447

10585

213

MolensMolentje, porseleinfabriekMonument voor de volksgeest, commissieMoscovische handel, directieMotorenfabriek KromhoutMouterij De drie BramenMozaïekwerker W. MolinMozes en Aron, R.K. kerkMunt, sociëteitMuseum Fodor, Van der Hoop, commissiesMusicae et amicitiaeMuziekschool, commissies

Naardens eerepenning, raad tot maintien 114Nachtarbeid in broodbakkerijen, com-missie 63Nachtegaal, scheepstimmerwerf 82Nationa(a)1(e)– Jeugdstorm vendel 135– Militie, secretarieafdeling 47– Monument op de Dam, comité. 134– Zangersfeest, Nederlands 122Natura artis magistra 119Natuurkunde, genootschap ter bevordering 119Nederland, drukkerij 82Nederland, maatschappij voor onroerendgoed 89Nederland en Oranje, vereeniging 104Nederlands(e), zie bij het hoofdwoordNestor, handelmij. 87Nicolaas binnen de veste, R.K. kerk 137Nicolaas en Barbara, R.K. kerk 138Nieuw(e)– Amsterdamse kunstkring, vereniging– Asahan tabakmij.– Gedachte, vereniging– Hofje– Huishoudschool– Kerk, gedenksteen Ten Kate, Van

Speijk– Kerk, memoriemeesters,

missie, vicarieën– Nonnen, convent– Stad, commissie– Stedelijk bestuur (r)– Stedelijk bestuur– Werkhuis (bakkerij, kledingfabriek)NieuwezijdshuiszittenhuisNieuws van den Dag, courantNieuwsblad, AmsterdamseNIWIN

Noord-Hollandsche doopsgezindegemeenten 142Noord-Hollandsche tramwegmij. 156Nosokomos, belangen van verpleegsters,vereniging 115, 157Notariële akten Nieuw Nederland 161Notaris Adriaan Joséphe 157Notarissen (r) 102Notarissen in Amsterdam en geannexeerdegemeentenNoteboomen uitkijk, hofjeNoten lechem la-dalNovember 1813 gedenkteeken, commissieNSB-afdelingenNSDAP, WirtschaftsamtNut van 't algemeen, maatschappijNut der Israëlieten, maatschappijNut en orde, vereenigingNut en stichting, leesgezelschapNut en vermaak, gezelschapNutsbedrijven (r)Nutsbedrijven, instellingen (r)Nijverheid en bedrijven, commissieNijverheid en handel, maatschappijNijverheidsscholen voor meisjes, commissie

Obligaties, willige verkopingenObservatiehuis voor jongensOctrooien van de Staten van HollandOecumenische raad van AmsterdamOlie (r)Oliefabrieken InsulindeOliemolen De ZonOlympia, turnverenigingOlympische spelen 1928, (bureau)Omnibus maatschappij, AmsterdamseOnafhankelijkheidsfeest, commissieOnbehuisden, vereniging voor hulpOnderhoudsplicht, commissieOnderlinge steun van armbezoekers, vereni-ging 115Onderlinge verzekeringmaatschappijen 95Onderwijs– (r) 66, 118– Raadscommissies (r) 39, 43– Raadscommissies 39, 44– Secretarieafdeling (r) 48– Secretarieafdeling 47, 48Onderwijzend personeel overleg, commissie 50Onroerend goed, exploitatie (r) 89Ons Huis, debatingclub 124Ontvang- en betaalkas 92

518570818284

15813712769

12267

12199

147109119

131, 133restauratiecom-

1 36, 139136563547

57, 61629797

128

781091121311351351201211141241409661598167

3510534

146838483

126126, 127

60, 9670

109103

214

Ontvanger, gemeente 53Ontvanger van last- en veilgeld 54O.L. Vrouw van Lourdes, R.K. kerk 138O.L. Vrouw onbevlekte ontvangenis, R.K.kerk 137O.L. Vrouwengasthuis 64

O.L. Vrouwenkapel 64O.L. Vrouwenkerk, memoriemeesters 136Ooglijders inrichting, stichting 117Ooievaar, Oud-Katholieke kerk 138Oorlogsmonumenten, comité 134• Oorlogstoestand, prijsverhooging, com-missie 59Oosterbegraafplaats, Oude (en Nieuwe)(begraafregisters) 56,121Oosterdok, havenreglement, commissie 60Oostersche handel en reederijen, directie 81Oostersche hypotheekbank 93Oost-Indische Compagnie, (fonds) 34, 96, 114Openbare– Gezondheid, secretarieafdeling 47

– Lichamen, andere (r) 80– Orde en veiligheid, instellingen (r) 56– Orde en veiligheid, raadscommis-

sie(s) (r) 38, 41– Orde en veiligheid, secretarieafdeling (r) 46– Speelplaatsen, vereniging– Werken (r)– Werken, raadscommissies (r)– Werken, secretarieafdeling (r)Opleiding voor ambachten en beroepen,vereenigingOpslag (r)Oranjeappel, weeshuisOranjekerkOranje-Vrijstaat, dansclubOrde en eendracht, vereenigingOrdinances New NetherlandOrgelsOrkeststichting voor concertgebouw-orkestOrphanmasters New AmsterdamOud(e)– Amsterdam, woningmij.– Armenkantoor, R.C.– Friese doopsgezinde gemeente– Gasthuis– Katholieke kerk (r)– Kerk, memoriemeesters– Leerlingen kweekschool, vereeniging– Mannen- en vrouwengasthuis– Nonnen, convent

– Stad, commissie– Vlamingen, doopsgezinde gemeente– Vrouwengasthuis– Vrouwen- en ziekenhuis Mesib nefesOudercommissie der MeerhuizenschoolOudezijdshuiszittenhuisOverheid, archieven (r)Overtooms Welvaren, katoendrukkerij

Padang Portland cementmij.Pagoeat, exploratiesyndicaatPakhuismeesteren van de theePaleis (commissies)Paleis-RaadhuiscommissiePancratius, R.K. kerkPantserplatenhandel HuthecoPapegaai, R.K. kerkPapier (r)ParkkerkParkweg, leesgezelschapParticulier(e)– Arbeidsraad bouwvakken– Secretariaat van de burgemeester– Synode van de Gereformeerde kerkPaspoort voor schepenPatentbelasting, beroepenklassificatiePatenten verhandeling, mij.Patents New NetherlandPauperisme, vereniging tot bestrijdingPeilboekjes impostPekidimPenningen, belastingenPenningkamer, honderdste en twee-honderdstePensioen(zaken), raadscommissiePensioenbureau, gemeentelijkPensionbedrijf, vakbondPermanente commissie Nederlands-Isr.kerkgenootschapPers (r)Pers, bureau secretariePersbureau, Nederlands christelijk, stichtingPersoneel(s)– Beoordelingscommissie, bureau

secretarie 45,– Diensten en bedrijven, instellingen (r)– Gemeente, instellingen (r)– Onderwijs, politie, commissies– Voorziening, gemeentelijke– Zaken, raadscommissies (r)– Zaken, secretarieafdeling (r)Personen (r)

5614164

117118623383

82, 879990

56,15715713791

13892

140124

11444

141345487

16110354

14753

533746

115

12654

37, 4146

11887

106117128114161160

123161

11013814164

13813612864

136

1479748

135

4950495049

37, 4045

156

215

Peruka-federatie 115Pestalozzischool 66Pesthuis, St. Pieters 64Petroleum-entrepot 87Petrus en Paulus, Oud-Katholieke enR.K. kerk 138Plaatselijk bestuur, algemeen (r) 33Plaatskosten haven, commissie 60Plaiziergeld 54Plantagemij. Asahan, Sumatra 99Plantagezaken Louis Bienfait en Sn. 86Poerworedjo suikeronderneming 100Poëzij en proza, vereniging 124Poldermeesters geannexeerde gemeenten 72, 73Polders 76, 77Poliklinieken, commissies 65Politie 57– Centrale commissie 50– Kinder- en zeden- 157– Mannenkoor 123– Personeel, straffen, commissie 50– Wacht 57Politieke grondslag, instellingen (r) 135Pool, R.K. kerk 137Poorterboeken 34Porseleinfabriek Het Molentje 85Portland cementmij. 82, 87Portugees-Israëlietische gemeentenAmsterdam, Brazilië, Hamburg,Naarden 146, 161Portugees-Israëlietische scholen 118Portugeesch-Israëlietische ziekenhuis,verenigingPortugese jodenPosthoorn, R.K. kerkPostwagens, Haagsche, gecommit-teerdenPrecario, secretarieafdelingPrivilegeboekenPro Juventute, verenigingProcessen, ongefundeerdeProcuratiën van binnen en buitenProfiel van Amsterdam, commissievoor aankoopPropaganda, bureau secretariePropaganda Olympische spelen,commissieProstitutie, raadscommissieProtestantsch weduwen- en weezen-fonds, vereenigingProtestantsche vereeniging voor R.K.geestelijken

Provincial secretary New Netherland 161Prijsverhooging, commissie 59Prijsvraag raadhuis 157Prijzencommissie, huurkamer 79Publiek crediet, fonds tot maintien 53Publieke werken, commissaris, dienst,grondbedrijf, raadscommissie,secretarieafdeling 37, 46, 55Pijp gaz compagnie, Amsterdamsche 96

Raad (r) 36Raad tot maintien van Naardenseerepenning 114Raad van beroerten 161Raadhuis, commissarissen, prijs-vraag 45, 157Raadscommissies van bijstand en vanvoorbereiding (r) 37Raadscommissies ad hoc (r) 40Raadsleden (r) 48Raderboten naar Buiksloot 42Rampen, hulpverlening, commissie 58Rapenhofje 108Rechtbank van eerste aanleg en vankoophandel 78Rechter mr. P.H. Martini Buys 158Rechterlijke archieven 51, 52Rechtspraak (r) 51Rechtspraak geannexeerdegemeenten 72, 73, 74Rechtstoestand ambtenaren, raads-commissie 40Rechtszekerheid, administratie-kantoor 96Reclamebureau, secretarieafdeling 47Recognities van ambtenaren, raads-commissie 40Records Nieuw Nederland 161, 162Recreatie (r) 70, 127Rederij (r) 89Rederij Meursing 82Rederijkerskamers 124Reglement van orde, raadscommissie 40Reiniging, stads (raadscommissie) 38, 39, 65Rekening, gemeente, raadscommissie 41Rekeningen, stads 33Rekenkamer (boekhouder, commissarissen,secretarieafdeling) 46, 53, 161Rekenmeesters, college 53Rembrandt, vereniging 122Remonstrantse broederschap (r) 141

117160137

6037, 46

331055334

12248

12642

103

145

216

358286

42, 60,1619449

Remonstrantse gemeente, zangkoor 123, 141Rentebrieven 35, 51Rentegevende eigendommen, raadscom-missie, secretarieafdeling 37, 46Repatriëring, bureau 78Representanten van de stadhouder in deO.I.C. 96Representatie, bureau secretarie 48Retrospectieve kunst, tentoonstelling, com-missie 129Revue-artiste Louisette 157Robur, maatschappij 82Roeiers, stads, van natte waren 58Roeivereeniging Fortuna, De Hoop 126Rolrederij of zeildoekfabriek 83Rooimeesters 55R.K. geestelijken, protestantse vereni-ging 145Rooms-Katholieke kerk (r) 136Roothaanhuis, stichting 138Rozenhofje 109Rozijnenhandel 85Rubber estate comp. The Langen 99Rubbercultuurmij. Banjoewangi, Hamba-lang, Soengei Poetih, De Westkust 99,100Rubberondernemingen op Sumatra 98Ruiterfeest in het Amsterdamse Bos 134Rusthuisbedrijf, vakbond 115Rustoord, begraafplaats 145Rij- en wandelpark Vondelpark 127Rijksmarinewerf 78Rijksmuseum, commissies 69, 132Rijnsche zendinggenootschap, veree-niging 144Rijpenhofje 109Rijper sociëteit, Doopsgezinde 142Rijtuigvereniging, Amsterdamsche 96

Salarisgroepen ambtenaren, commissie 49Salarisherziening ambtenaren, raadscom-missie 40Salpeterfabriek 83Samenwerking Benelux, comité 121Santa companhia da dotar orfas edonzelas 105Sarphatimonument, commissie 132Schap, fonds 103Scheeps-- Bouw Meursing 82– Timmerwerf De Nachtegaal 82– Verbandmij., Hollandsche 94

– Verkopingen– Werven (r)– Zaken Louis BienfaitScheepvaart (commissie, wetten)Scheepvaartverzekeringen (r)Scheidsgerecht, gemeentelijkSchepen, penning 53Schepenbrieven 160Schepenen in Amsterdam en geannexeerdegemeenten 51, 72, 73, 74Schepenkennissen 51Schilderspatroons, bureau 115Schilderijen (gemeente), commissie 69Schoenerschip Nelly, rederij 89Schoenmakers, vakschool 119SchoenmakerspatroonsverenigingSint Crispinus 116Scholen (bijzondere, Latijnse, raadscom-missie) 39, 43, 66, 67, 118, 158School-– Commissie, plaatselijke– Melk comité– Opziener kleinkinderscholen– Verzuim, commissieSchoonheidscommissieSchoonmaakinrichtingen, gemeentelijke,secretarieafdeling 47, 70Schout en schepenen 51Schouwburg(en)– Brandgevaar, commissie 57– Hollandsche 134– Maatschappij, stads 125– Plan, commissie 69– Stads (brandblussing, raadscommissie)

40, 41, 44, 69Schuld, stedelijke, raadscommissie 37, 40Schuttersraad 57Schutterij (mobiele sociëteit, secretarie-afdeling) 34, 47, 57, 127, 156Seamen's friends society 109Secretariaat burgemeester 44Secretarie (r) 44Secretarie, afdeling algemene 45, 46Secretarie, bureau, charters, organisatie-commissieSeminarium, Evangelisch-LutherschSi Antar cultuurmij.Siloewok Sawanjan cultuurmij.Sindang Redjang cultuurmij.Sint– Andrieshofje

67646767

44, 56

35, 4511910010098

108

217

42, 61, 11455725555

34, 36, 4438, 39, 65

3356

– Schouwburg (bezuinigingscommissie,128 brandblussing, raadscommissie) 40, 41, 69

– Schouwburgmaatschappij NV 125

fonds)63 – Fabrieksambt

103 – Heerlijkheden (r)– Houtvesterij– Ingenieur– Publikaties– Reiniging (raadscommissie)– Rekeningen– Schoon, commissie

39, 4762,103

72, 73, 7439, 43

47

– Antonieskerkhof, begraafregister– Ceciliacollege– Crispinus, vereniging– Elisabethgasthuis– Elisabeth gesticht– Eustatius, branderij– Jacob, bejaardenhuis– Jorishof– Joseph's gezellenvereniging– Lucienconvent– Nicolaasgesticht– Nicolaaskerk, memoriemeesters– Paulusconvent– Pietersgasthuis, -kapel, -pesthuisSiroopfabriek IJslandSjomerim-la-bokerSlechthorenden school, verenigingSnoek, de gekroonde, jeneverstokerijSociale– Dienst, gemeentelijke– Raad– Zaken, raadscommissie, secretarie-

afdeling– Zorg (r)– Zorg in geannexeerde gemeenten– Zorg, raadscommissies (r)– Zorg, secretarieafdeling (r)Societas studiosorum reformatorumAmstelodamensisSociëteit– Groote Club– Heren– Mobiele– Munt, de– Onderstand van verminkte militairen– Tuin Vreedelust– Turners– Zorgvlied en harmonicaSociëteiten, DoopsgezindeSocrates, SVHG, VCSBSoeban Ajam cultuurmij.Soengei Poetih cultuurmij.SoroptimismeSpaanse wolsyndicaatSpecerijenhandel Fronenbroeck, KirbergerSpecerijenmakelaar W.F. Westermannen Co.Speelkaartenfabriek NederlandSpeelplaatsen, openbare, verenigingSpinhuis (bakkerij, kledingfabriek)Sport (r)Sportraad, Amsterdamse

56 Spijker, automobielindustrie 16]138 SSRA 128116 Staat van oorlog 3464 Staatscommissie toegang door het Noord-

107 zeekanaal 9684 Staatscommissie toezicht landverhuizers 78

107 Stadhouder als opperbewindhebber in64 de OIC 96

121 Stadhuis, bouw, koffiekamer, commissies,136 prijsvraag 45, 56106 Stadhuis van Hoorn, R.K. kerk 137136 Stads-136 – Architect 5564 – Armen (huiszittende), bakkerij, raads-85 commissie 43, 61, 62

146 – Artillerie 57118 – Bestedelingen, commissie, inrichting 62, 6484 – Drukkerij (raadscommissie, weduwen-

345555555896

11413834

3438, 47

13615682

105

813851

127

9082

12657, 61

70, 126127

120 – Water

127 – Waterkantoor

127 – Waterwerken

127 – Werken en gebouwen

104 Stadtisches Quartieramt

127 Stalhouderij De Berebeyt

126 Standsorganisaties (r)

127 Star, R.K. kerk

142 Staten-Generaal (publikaties, resoluties)

128 Staten van Holland en West-Friesland,

100 octrooien, publikaties, resoluties

99 Statistiek, bureau, raadscommissie

157 Stede, Kapel van de Heilige

92 Stedelijk museum

90 Steenhouwerij D. WeegewijsSteuncomité Amsterdam-1914Stoomwerktuigen, fabrikanten J. Zimmeren Zn.Strafverordeningen, raadscommissieStrafzakenStudentengezelschap, Amsterdamschjuridisch

218

69, 15969

1298364

Studenten-Vereniging op humanistischegrondslagSubalterne banken van judicatureSuccessie, collateraleSuiker-– Broden, de Drie, raffinaderij– Makelaars– Onderneming Poerworedjo– Plantagemi j .– Raffinaderijen– Raffinadeurs, brandverzekeringSumatra plantagemij.Surinaamsche bosch-exploitatiemij.Suriname, suikerraffinaderijSursum CordaSuykerhofjeSVHGSwigtershofjeSyndicaat HeelaSynode van Noord-Holland van de Gere-formeerde kerk

Tabak, impostTabakmij. Borneo, Nieuwe Asahan,LangkatTabakshandelTabaksonderneming Timbang DeliTabitha, stichtingTalmide sadic, genootschapTalmud toraTanah Wangie mij.Tandem fit surculus arbor, kransTaptoeschandaal, raadscommissieTaxibedrijfTaxicommissieTechnisch handelsbureau J.H. van denWall BakeTeer (r)Tekenacademie, stadsTekenen door kinderen, onderzoekTelephoon(dienst), gemeente (raadscom-missie)Temine darechTentoonstelling– Atoom– Internationale hygiëne, commissie– Kunstwerken levende meesters,

commissie– Oude schilderijen, commissieTentoonstellingen (r)TerpentijnfabriekTesselschadeziekenhuis

Textiel, handel (r) 91Textiel, industrie (r) 83Theater (r) 125Thee cultuurmij. Banjoewangi 100Theehandel 90Theologie studenten, fonds 119Thesaurier 46Thesaurieren (extra) ordinaris 53Timbang Deli landbouwconcessie 99Timmerwinkel 91Tjilentab cultuurmij. 99Tjiranggon cultuurmij. 100Tjisoedjen cultuurmij. 100Toneel (commissie, vereniging Het Neder-landsche) 69, 125Toneelspel in de schouwburg, raadscom-missie 44Tontine, fonds 94Toonkunst (r) 122Toonkunst, maatschappij tot bevordering 122Topografische collectie, charters 62Toren, Doopsgezinde gemeente (wees-huis) 106, 141Torentje, R.K. kerk 137Tram, gemeente 38Tramwegaanvragen, raadscommissie 42Tramwegmij., Noord-Hollandsche 156Transportmij. Atjeh 96Transvalia, dansclub 128Trein 8.28, raadscommissie 40Trouwen, boete, middel 54, 62Tuchthuis 56Tuinbouwschool Linnaeus 118Tuinbouwtentoonstelling 129Turners sociëteit, Amsterdamsche 126Turngebouw(en), mij., vereniging 126Turnvereniging Olympia 126Tusschenscholen, stads 66Tijdelijke werkverschaffing, commissie 104

Ugbul almanaUitbreiding benoorden het IJ, commissieUitdeling van spijs en brandstof, commissieUitgever en debitant, weekbladUitgeversbond, NederlandscheUitvoerhandel tentoonstellingUitvoeronderneming N.J. StibbeULO, machineschrijven, commissieUnie van Utrecht, commissieUniformkleding inrichting, gemeentelijkeUnion bemiddelingsbureauUnitas, brandwaarborgmij.

1285253

8488

10099849599998497

108128108100

141

54

999199

10514611898

124414843

878967

159

38146

7171

14656

1119797

1298767

13261

11095

219

Universiteit van Amsterdam– Curatoren– Diktaten Centrale– Raadscommissie– Rector en assessoren– Senaat– Wetenschappelijke staf (commissie)Universiteit, R.K., comité

Vaart op den Rijn, commissarissenVakbelangen-bureau schilderspatroonsVakopleiding jeugdige arbeiders, com-missieVakorganisaties en -fondsen (r)Vakschool voor schoenmakersValk, de Gekroonde, bierbrouwerijVarenslieden, examineren, commissieVCSB (Socrates)Veemarkt (raadscommissie)Veenderijen (r)Veilingen van huizenVenetia, hofjeVerbonden goederenVeredeling van volksvermaak, vereenigingVereenigd beheer NVVerenVerenfabriekVerenigingsgebouwen, stichtingVerffabriek VettewinkelVerfstoffen (r)Vergulde Hand, zeepfabriekVerhaals- en verzekeringszaken, secretarie-afdelingVerkeer (r)Verkiezingen, raadscommissie, secretarie-afdeling 40, 46Verkooplokaal Frascati 88Verkopingen, willige, koopmanschappen,hout, schepen 35Verlichting Westertoren, commissie 133Verlichtingsartikelen W. Hibbeln 90Verloskundige school 68Verloting kunst, commissie 135Vernisfabriek Vettewinkel 83Verpleeghuizen voor kinderen, raadscom-missieVerpleegsters en verplegers, vereniging 115Verslagen der bedrijven, diensten, com-missiesVerstrekking van levensmiddelen, brand-stof en kleding (r)Verveningen

Vervoer– (r) 96– Bedrijf, gemeente 60

– Buiksloot 42

– Electrificering 60

– Instellingen (r) 60Verzameling hedendaagse kunst, vereniging 122Verzamelingen (r) 160Verzekering, Hollandsche mij . 87Verzekeringsbureau schilderspatroonsvere-niging 115Verzekeringswezen (r) 93Verzekeringszaken, secretarieafdeling 47Verzoekschriften, commissie 37Vestiaria (dos talmidim) 106, 111Vicarie(ën) Corbière, Nieuwe kerk 136, 156Vinkenbaan 127Violist Jean Malherbe 157Vishal, raadscommissie 38Visserijen 34Vlaamse Doopsgezinde gemeente 141

Vliegtuigbouw (r) 82Volharding, maatschappij 89

Volks-– Dagblad 97– Geest, monument 70– Gezondheid (r) 117

– Huisvesting (r) 110– Huisvesting, raadscommissie, secretarie-

afdeling 39, 47– Keukens, maatschappij 111– Partij voor vrijheid en democratie 135

– Tuinders, bond 128– Tuinen, bond, comité, commissie 70,128– Vermaak, commissie, vereniging 70, 127

– Weerbaarheid, vereniging 135

– Zang, vereniging 123Vondel, genootschap 124Vondelpark, vereniging 127Voortbrengselen tuinbouw, tentoonstelling 129Vooruitgang door wetenschap, maat-schappij 120Voorzieningsdienst, centrale 61Vorderingen Duitse weermacht, bureau 58Vormingsinstituut voor jongeren, stichting 121Vrededuifje, R.K. kerk 137Vredenburgh, oudevrouwenhuis 107

Vreedelust, sociëteit 127Vreemdelingenverkeer, bureau secretarie,verenigingVriendenkringen, gezamenlijkeVriesseveem

68120446868

68, 116120

60115

671141198467

12838, 65

9835

10851

12793

34, 3883

156838383

4796

40

44

11198

48, 128140

87

220

3462,16072, 74

641031056058

Vroedschap (r)Vrouw(en)– Hulpvereniging, Doopsgezinde– Leesmuseum– Tentoonstelling, vereniging– Zendingsvereniging, DoopsgezindeVrije beroepen (r)Vrije gemeente, verenigingVrijwillig werkinstituut voor joodse armenVrijwillige brigade tot redding vandrenkelingenVrijzinnig christelijke studenten bondVVDVVVVW, maatschappijVijgenhandel

140107, 140

37496065

gemeenten– Schout– Verzorging, raadscommissie– Voorziening– Werken, stads, directeurWaterlanders, Doopsgezinde gemeente,sociëteit 141, 142Watersnood (comité's, secretarieafde-ling) 47, 112Wederopbouw, dienst 56Weduwen Doopsgezinde predikanten,fonds 143Weduwenfonds, protestantsch, stads-drukkerij 103, 114Weduwenhof 62Weduwenpenning, vereniging 104Weeshuis, aalmoezeniers, burger,Luthers 62, 107Weeshuizen (r) 106

WeeshuizenWeeskamer (liquidatiecommissie)Weesmeesters geannexeerde gemeentenWeesperpleinziekenhuisWeezenfonds, Protestantsch, vereenigingWeezenverpleging, vereenigingWegen en vaarten, directieWegers, commissieWeldadigheid Allerheiligste Verlosser, vere-nigingWeldadigheidsverenigingWelsprekendheid, genootschapWereldtentoonstelling ParijsWerkcommissie Amsterdam helptMakassar enz.WerkeloosheidscommissieWerkenden stand, maatschappijWerkers, beëdigdeWerkhuis, nieuwe (bakkerij, kleding-fabriek)Werklieden– Gemeentebedrijven, commissies– Instellingen voor (r)– Reglement, commissie (van beroep)– Wereldtentoonstelling Parijs– Zaken, centrale en raadscommissieWerklozenzorg (r)Werkspoor NVWerkstaking diamantbewerkers, commissieWerktuigkunde, verenigingWerkverschaffing, commissie, vere-nigingWest Borneo cultuurmij.West-Indische compagnieWesterbegraafplaats, Oude en Nieuwe,begraafregistersWestertoren, verlichting, commissieWestkust, cultuurmij.Wetenschap (raadscommissie) (r) 43, 68, 119Wetenschappelijke staf (commissie) 68, 116Wethouder(s) 40, 44, 46Wethouders (r) 48Wettelijke aansprakelijkheid, secretarieaf-deling 47Wilhelminagasthuis 64Wilhelminaveem 88Willibrordus binnen en buiten de veste,R.K. kerken 137Willige decreten, verkopingen 35, 52Winterhulp, volksdienst 135Wirtschaftsamt der NSDAP 135Wisselbank (liquidatie commissie) 58

35

143124129143101146104

117128135128120

85

Waals-Hervormde kerk (r)Waalse gemeente (hospice)Wachtgeld, raadscommissieWachtgeldverordening, commissieWalen, oppercommissarissenWaschhuizen, commissieWas(ch)inrichtingen, (raads)commissie,secretarieafdeling 39, 47, 65, 70Water-– Kantoor, stads 55– Leidingen, gemeente (raadscom-

missie) 38, 39, 61– Meter, stads 59– Reiniging, raadscommissie 43– Schappen (r) 76– Schappen Amsterdam, geannexeerde

34, 72, 735238

15955

118103124

121,129

11264

11458

57, 61

504949

12937, 49

1048281

119

63,118100

34, 161

56133100

221

Wolsyndicaat, SpaanseWoningbouw(vereniging)Woningen(plan), raadscommissiesWoningmaatschappij oud-AmsterdamWijkboeken (inkwartiering)Wijkmeesters, verenigingWijkopbouworgaan, sociaalWijkverpleging, commissie, verenigingWijnhandelWijnhandelaar S.P. Lecun

Xerokopieën archivalia Nieuw-Nederland 161

IJ- en havenwerken, raadscommissieIJsbreker, bouwmij.IJsland, siroopfabriekIJstroom, zeeverzekeringmij.IJzeren kapel, chartersIJzergieterij J. Zimmer en Zn.IJzerwaren (r)

Zaaier, R.K. kerkZaken, algemene, secretarieafdelingZandpaden, commissarissenZangkoor, -verenigingZee-– Assurantie (compagnieschap, maat-

schappij)– Brieven– Gevaar, verzekeringsmij.– Haven Sabang– Helden, gedenkteken– Maatschappij, verzekering– Rust, branderij– Verzekeringmij. Merwede, IJstroom– Zaken, commissarissen, kamerZeemansfondsZeemanshoop, collegeZeep (r)Zeepfabriek De vergulde HandZeephandelZeepziederscollege

Zeildoekfabriek 83Zelus pro domo Dei 122Zendelinggenootschap, Baptisten, Neder-landsche 143, 145Zending– Genootschap, Luthers, Rijnsche 144, 145– Hervormde kerk, commissie 140– Inwendige (en uitwendige), bond, com-

missie, genootschap 110, 144, 145– Studie, hulpraad

145– Vereniging, Doopsgezinde

143

Zetters van beroepenklassificatie voor pa-tentbelasting 54Ziekenfonds Hervormde gemeente 117Ziekenfondscommissie, Amsterdamsche 48Ziekenhuisruimte, commissie 65Ziekenhuiswezen, secretarieafdeling 47, 48Ziekenhuizen (r) 117Ziekenhuizen, gemeente, (commissie) 64, 65Zilversmeden As. Bonebakker en Zn. 85Zomersociëteit Zorgvlied en harmonica 127Zon, Doopsgezinde gemeente (weeshuis,sociëteit) 106, 141, 142Zon, oliemolen 83Zonshofje 109Zoologisch genootschap Natura artismagistra 119Zorg en bijstand, stichting 103Zorgvlied en harmonica, sociëteit 127Zouaven, eerevaan, fonds 104, 132Zuiderkwartier, gecommitteerde raden 34Zuidvruchtenhandel Kirberger, MenkoWarendorff 90Zwaardvegershofje 109Zwavelfabriek 83Zwem- en badinrichting De Amstel 126Zwemclub 1870, vereniging 126Zweminrichtingen (raadscommissie, secre-tarieafdeling) 39, 47, 70Zijdehandel 91Zijderederij (Lacoste) 83, 91

9248, 110

39, 43110

47, 5711411011790

157

41908594348191

13745, 46

60122, 123

94349496

132948494

52, 58158114838385

114

222

DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM

deel VIII in de serie

Overzichten van de archieven enverzamelingen in de openbare archief-bewaarplaatsen in Nederland.

De openbaarheid van overheidsarchieven is geregeldin de Archiefwet 1962: iedereen mag de naar deoverheidsarchiefbewaarplaats overgebrachtearchieven van rijk, provincies, gemeenten en water-schappen kosteloos raadplegen.Om van dit recht ook werkelijk gebruik te kunnenmaken is het van belang te weten op welke plaatsmen deze overheidsarchieven en de door de archief-diensten beheerde particuliere archieven enverzamelingen kan vinden. Van enkele gemeente-archieven bestaan daarom overzichten, terwijl deinhoud van de rijksarchieven is beschreven in „Derijksarchieven in Nederland". Deze laatste uitgaveis echter reeds geruime tijd uitverkocht. Verder isde inhoud van de meeste archiefbewaarplaatsen delaatste jaren sterk uitgebreid en zijn vele archieven,die tot nu toe ontoegankelijk waren, geïnventariseerd.Reden genoeg voor een totaal-overzicht van deinhoud van alle openbare archiefbewaarplaatsen inNederland. Onder auspiciën van de Vereniging vanArchivarissen in Nederland werkten daarom deNederlandse archivarissen samen aan de serie„Overzichten van de archieven en verzamelingen inde openbare archiefbewaarplaatsen in Nederland".Per provincie wordt inzicht verschaft in de inhoudvan alle archiefbewaarplaatsen van rijk, gemeentenen waterschappen. Duidelijke, systematische en uit-gebreide informatie, waardoor u toegang krijgt totde voltooid verleden tijd.

ISBN 90 14 03118 1

I samsom

Samsom Uitgeverij bv, Postbus 4, 2400 MA Alphen aan den Rijn.