Meer informatie

In de hoofdrol bij Justitie

Wegwijs in Justitie

De instellingen

Justitie in de praktijk

De aanpak van jeugddelinquentie

3

VOORWOORD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

ALGEMENE SITUERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

FILOSOFIE VAN DE WET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

HET JEUGDPARKET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101. Antwoorden op parketniveau2. Procedure3. Bijstand door criminologen

DE JEUGDRECHTBANK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131. De voorlopige fase2. De uitspraak ten gronde3. De maatregelen ten aanzien van de jongere

•Het herstelrechtelijk aanbod: de bemiddeling en het herstelgerichtgroepsoverleg

•Het geschreven project van de jongere

•Het toezicht door de bevoegde sociale dienst

•De opvoedkundige prestatie van algemeen nut

•Het huisarrest

•De plaatsing 4. Een sanctie ten aanzien van sommige ouders5. De uithandengeving

AFHANDELING DOSSIER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

INHOUD

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 3

Medio 2006 is het jeugdbeschermingsrecht grondig hervormd.

De nieuwe wet biedt de jeugdrechters een ruime waaier aan moge-lijkheden om de sociaaleducatieve, herstelgerichte en bestraffen-de maatregelen die geboden zijn gerichter toe te passen. Ook debemiddeling, het herstelgericht groepsoverleg, de responsabilise-ring van de jongere en diens ouders, zijn sleutelelementen van hetontwerp.

De hervorming kan evenwel pas vruchten afleveren als zij door-grond wordt door alle actoren. Daarom is deze brochure uitgege-ven. Zij is voornamelijk bestemd voor ouders, scholen, CLB's enandere instanties die vaak met jongeren in aanraking komen.

VOORWOORD

4

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 4

In de brochure wordt de wijze waarop het parket en de rechtbank dejeugddelinquentie aanpakken kort omschreven. Bijgevolg wordt inge-gaan op de filosofie van de wet, maar ook op de werking van het jeugd-parket en van de jeugdrechtbank. Er wordt ook uitvoerig stilgestaan bijde eventuele maatregelen die ten aanzien van de jonge delinquent envan de ouders worden genomen.

Deze brochure ligt in het verlengde van het werk dat in 2005 door hetAntwerps jeugdparket is gerealiseerd en werd ondersteund door deKoning Boudewijnstichting.

Bovendien wordt op die wijze uiting gegeven aan de wens tot trans-parantie en communicatie van Justitie met de burgers.

Alain BourletVoorzitter van het Directiecomité

5

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 5

Twee nieuwe wetten betreffende de aanpak van jeugddelinquentie wijzigen debestaande wet betreffende de jeugdbescherming van 8 april 1965. Met dezewetten worden handelswijzen die in de praktijk reeds werden toegepast veralgemeend en worden nieuwe antwoorden op jeugddelinquentie ingevoerd.

De rechten van de jongere worden beter beschermd. Zo krijgt de (verplichte!)advocaat van de jongere een centralere rol dan voorheen en heeft de jongeresneller duidelijkheid over de duur van de maatregelen die getroffen worden. 27 nieuwe criminologen op de jeugdparketten brengen bovendien bijzondere aandacht op voor jeugddelinquentie, de spijbelproblematiek en deproblematiek van kindermishandeling. Zij zullen tevens het herstel van de schade ten aanzien van het slachtoffer begunstigen.

De jeugdrechter wordt onderworpen aan een versterkte motiveringsplicht, aanbeslissingscriteria, aan frequentere herzieningen. Plaatsingen worden zoveelmogelijk vermeden, met het oog op een aanpak van het probleem bij de wortel, in het dagdagelijkse leefmilieu van de jongere.

Ook de uithandengeving werd hervormd. De uit handen gegeven jongerewordt met ingang van 1 oktober 2007 doorverwezen naar een bijzonderekamer van de jeugdrechtbank. Deze heeft de mogelijkheid het strafrecht toete passen op een wijze die is aangepast aan de leeftijd van de jongere.

Tegen 2009 wordt een gesloten federaal centrum opgericht voor de detentievan jongeren die door de bijzondere kamer tot een gevangenisstraf wordenveroordeeld. Deze straf kan meerdere jaren bedragen, maar kan niet langerlevenslang duren.

6

ALGEMENE SITUERING

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 6

Een laatste belangrijk element betreft de ouderstage. Ouders die het vollediglaten afweten, zullen hiermee aangemaand worden om meer verantwoorde-lijkheid op te nemen voor hun kinderen.

De Koning bepaalt de datum waarop elk van de bepalingen van deze wetten inwerking treden. Deze data hangen samen met de inzet van bijkomende middelen die het parket en de jeugdrechter moeten toelaten om in elke situatie de meest gepaste maatregelen te nemen. Bedoeling is dat uiterlijktegen 1 januari 2009 alle bepalingen uitgevoerd worden. Het merendeel van debepalingen is van toepassing met ingang van 16 oktober 2006.

Het is belangrijk te benadrukken dat intensief overleg heeft plaatsgevondenmet de betrokken Gemeenschappen en dat meerdere bepalingen van de tweewetten aanleiding geven tot het sluiten van samenwerkingsakkoorden tegeneind 2006.

Aangezien de hervorming van het jeugdbeschermingsrecht in meerdere faseszal worden gerealiseerd, kunt u regelmatig actualisaties van deze brochure con-sulteren op de website van de FOD Justitie, www.just.fgov.be.

7

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 7

België telt 27 rechtbanken van eerste aanleg. De rechtbank van eersteaanleg heeft drie afdelingen : de burgerlijke rechtbank, de correctione-le rechtbank en de jeugdrechtbank.

De jeugdrechtbank is bevoegd voor de jongeren en hun ouders. Zij kanoptreden wanneer jongeren zich in een problematische opvoedingssituatiebevinden of wanneer zij een strafbaar feit hebben gepleegd.

Het jeugdparket vertegenwoordigt de maatschappij, verdedigt de belan-gen van het kind en vordert de jeugdrechter overeenkomstig de wetbetreffende de jeugdbescherming.

Welke jeugdrechtbank bevoegd is, wordt meestal bepaald door de woon-plaats van de jongere.

8

INLEIDING

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 8

In België worden aan jongeren maatregelen opgelegd wanneer ze strafbarefeiten hebben gepleegd. De jeugdrechtbank kan maatregelen van bewaring,behoeding en opvoeding opleggen. Vooral de persoon van de jongere en zijnleefsituatie moeten in aanmerking worden genomen. De wet legt de nadrukop de heropvoeding van de jongere, voor zover zijn situatie dat vereist.

Enkele belangrijke criteria:

- De sleutelleeftijd van 12 jaar:Indien de jongere het feit heeft gepleegd onder de leeftijd van 12 jaar moetde jeugdrechter zijn reactie beperken tot een berisping of opvolging door debevoegde sociale dienst. Deze dienst hangt af van de Gemeenschappen en istoegevoegd aan elke jeugdrechtbank. Kinderen jonger dan 12 jaar die straf-bare feiten plegen, worden verondersteld zich in een problematische opvoe-dingssituatie te bevinden en moeten dus extra beschermd worden.

Indien de jongere ouder is dan 12 jaar, kan de jeugdrechter kiezen uit eenpakket maatregelen.

- De wet strekt ertoe de jongere op zijn verantwoordelijkheid te wijzen,door de herstelgerichte aanpak te begunstigen.

- De ouders en elke persoon die de jongere in rechte of in feite onder zijnbewaring heeft (grootouder, stiefouder, pleeggezin bv.), worden nauwbetrokken bij de zaak: ze worden systematisch opgeroepen en geïnfor-meerd. De ouders van de jongere kunnen bovendien in uitzonderlijkegevallen een ouderstage voorgesteld of opgelegd krijgen.

9

FILOSOFIE VAN DE WET

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 9

Het jeugdparket wordt via een proces-verbaal uitgaande van de politie opde hoogte gebracht van het feit dat een jongere een als misdrijf omschre-ven feit heeft gepleegd. Het komt aan het jeugdparket toe om de feiten tekwalificeren en te bepalen wat verder met het dossier gebeurt.

1. Antwoorden op parketniveau

Het jeugdparket kan niet alleen hetzij het dossier seponeren, hetzij de jongerevoor de jeugdrechter brengen. Het beschikt ook nog over een aantal anderemogelijkheden.

Indien het jeugdparket oordeelt dat de feiten niet ernstig genoeg zijn om de jon-gere voor de jeugdrechter te brengen en het toch een duidelijk signaal wilgeven, kan het de jongere een waarschuwingsbrief toezenden of kunnen dejongere en zijn ouders opgeroepen worden. Dit signaal brengt de jongere tothet besef dat ook eenmalige of minder ernstige feiten niet zomaar gedoogd wor-den. Het is belangrijk om snel te reageren teneinde herhaling of ernstige feitente voorkomen.

Het jeugdparket kan ook een bemiddeling voorstellen aan de jongere. Debemiddeling is een overleg tussen de minderjarige, zijn ouders en hetslachtoffer. Een neutrale bemiddelaar zorgt voor de communicatie tussen beidepartijen. De bemiddeling beoogt een dubbele doelstelling: het slachtoffererkennen en ondersteunen en op actieve wijze de minderjarige pleger wijzen op zijn verantwoordelijkheid. Het herstel kan symbolisch zijn of innatura.

Het jeugdparket overweegt systematisch de gepastheid en de mogelijkheidom over te gaan tot een bemiddeling. Pas indien de evaluatie ervan nega-tief is, kan het de zaak bij de jeugdrechtbank aanhangig maken.

Indien de bemiddeling resultaat oplevert, beslist het jeugdparket of het dezaak seponeert of alsnog bij de jeugdrechtbank aanhangig maakt.

10

HET JEUGDPARKET

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 10

Het jeugdparket kan ook uitzonderlijk een ouderstage voorstellen aan deouders, wanneer deze duidelijk nalatig en onverschillig zijn ten aanzien vanhet delinquent gedrag van hun kind. Ze heeft als doel de ouders te hermo-biliseren om opnieuw interesse te krijgen voor het lot van hun zoon of doch-ter. De ouderstage dient aldus ook ten goede te komen aan de betrokkenjongere. Samen met de ouders wordt gewerkt rond hun juridische en maat-schappelijke verantwoordelijkheid en hun opvoedingsvaardigheden.

De bemiddeling en ouderstage worden algemeen toegepast sinds 2 april2007.

2. Procedure

Wanneer het jeugdparket de zaak aanhangig maakt bij de jeugdrechtbank,bepaalt de jeugdrechter de datum waarop de jongere voor hem moet ver-schijnen.

Het jeugdparket kan evenwel beslissen dat de versnelde procedure zichopdringt. In dat geval kan de jeugdrechter de jongere al na 10 dagen en tenlaatste binnen de twee maanden zien.

De versnelde procedure biedt het voordeel dat het dossier veel sneller kanworden behandeld. Als de zaak snel wordt behandeld, is er bovendien meerkans dat de burgerlijke partij, het slachtoffer, aanwezig is op de zitting.

11

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 11

3. Bijstand door criminologen

Elk parket geniet sinds 1 september 2006 de ondersteuning van een crimi-noloog die 3 belangrijke opdrachten vervult:

- hij ontmoet de jongere en diens ouders en informeert ze over de moge-lijkheid een bemiddeling te overwegen en, voor sommige ouders, om eenouderstage te volgen;

- hij werkt samenwerkingsverbanden uit met scholen en CLB’s inzake spij-belgedrag;

- hij werkt samenwerkingsverbanden uit om de aanpak van kindermishan-deling te versterken.

12

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 12

13

Wanneer het jeugdparket oordeelt dat de gepleegde feiten ernstig zijn endat een bemiddeling niet haalbaar is of niet volstaat, wordt de jeugdrechtergevorderd. Vanaf dat ogenblik staat de jongere onder toezicht van de jeugd-rechtbank en heeft hij recht op bijstand van een advocaat. Heeft hij zelfgeen advocaat, dan wordt er hem één toegewezen. Het jeugdparket vraagtaan de jeugdrechter om alle gepaste maatregelen te nemen en alle nodigeonderzoeken te verrichten. Het jeugdparket kan de jeugdrechter uitdrukke-lijk vragen om maatregelen van bewaring te nemen. De jeugdrechter moetde jongere (die ten minste 12 jaar oud is) vooraf horen.

De jeugdrechter kan de bevoegde sociale dienst belasten met de uitvoeringvan een maatschappelijk onderzoek. In de loop van dit onderzoek wordtinformatie ingewonnen over de persoon van de jongere en het milieu waar-in hij wordt grootgebracht.

1. De voorlopige fase

De jeugdrechter kan voorlopige maatregelen nemen. Dit wil zeggen datde jongere onmiddellijk, maar wel voorlopig, een aantal maatregelen opge-legd kan krijgen, ook al heeft de rechter nog niet geoordeeld over de schuldvan de jongere en over de maatregel die in dat kader tegen hem genomenmoet worden. De voorlopige maatregel mag er evenwel niet op gericht zijnde jongere te straffen. De tussenkomst mag enkel beogen om de jongerezelf of de maatschappij te beschermen of om het verloop van het onder-zoek te bevorderen.

De voorlopige maatregel kan een plaatsing inhouden bij een betrouwbaar persoon (een grootouder bv.) of in een geschikte inrichting (een pleeggezinbv.), in een ziekenhuis, in een gemeenschapsinstelling of in een jeugdpsy-chiatrische afdeling. De jeugdrechter kan ook beslissen dat de jongeregewoon bij zijn familie mag blijven en eventueel voorwaarden opleggenwaaraan hij zich moet houden. Zo kan de jeugdrechter als voorwaardeopleggen dat de jongere bepaalde personen niet meer ontmoet of zich houdtaan een huisarrest.

DE JEUGDRECHTBANK

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 13

De duur van de voorlopige maatregelen is in principe beperkt tot zesmaanden. De jeugdrechter kan ze nadien slechts maandelijks verlengen,mits bijzondere motivering. De jongere kan van bij het begin maandelijksom een herziening van de voorlopige maatregelen verzoeken.

2. De uitspraak ten gronde

Het jeugdparket moet het dossier op zitting brengen voor een behandeling tengronde binnen een termijn van zes maanden, tenzij in geval van uitzonderlijkeverlenging van de voorlopige maatregelen.

De jeugdrechtbank bepaalt de maximumduur van de maatregelen die hijoplegt. Hij kan ze op elk tijdstip wijzigen of intrekken. De duur ervan verlen-gen, kan evenwel slechts in uitzonderlijke omstandigheden, verbonden aanhet gedrag van de jongere. Gedraagt de jongere zich werkelijk gevaarlijk voorzichzelf of voor anderen, dan kan de jeugdrechtbank beslissen om de maatre-gelen te verlengen tot na diens meerderjarigheid, maximum tot de leeftijd van20 jaar1. Er kan hoger beroep worden ingesteld tegen elke beslissing.

Indien de jongere een strafbaar feit heeft gepleegd na de leeftijd van 17 jaar,dan kan de jeugdrechter van bij de uitspraak bepaalde maatregelen latenlopen tot maximum de leeftijd van 20 jaar1.

De jeugdrechter moet bij zijn beslissing rekening houden met een aantalbelangrijke zaken, zoals de persoonlijkheid en de leeftijd van de jongere, zijnleefomgeving en schoolmilieu, zijn veiligheid, de ernst van de feiten, hetgevaar dat de jongere vormt voor de samenleving.

Deze criteria geven de jeugdrechter de mogelijkheid om op een objectievewijze zijn beslissing te nemen, en zorgen ervoor dat hij de maatregelen kanaanpassen aan de persoonlijke situatie van de jongere (nl. zijn jeugdigheid,specifieke toestand en bijzondere noden en behoeften).

De jeugdrechter moet dus steeds zijn beslissing duidelijk motiveren.

14 1. De wet laat toe dat deze maximumleeftijd op 23 jaar wordt gebracht, maardeze verlenging is nog niet in werking getreden. Ze dient het voorwerp te vor-men van een samenwerkingsakkoord met de Gemeenschappen.

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 14

15

De jeugdrechter moet bovendien de subsidiariteitsregel hanteren: hij legtbij voorkeur de minst ingrijpende maatregel op. Dit betekent in de praktijk datde jeugdrechter in eerste instantie een herstelrechtelijk aanbod zal voorstel-len, nl. de bemiddeling of het herstelgericht groepsoverleg. Deze prioriteit van het herstelrechtelijk aanbod geldt sinds april 2007, vanafwanneer alle arrondissementen uitgerust zijn met bemiddelingsdiensten.Voorheen geldt alvast de regel dat voorkeur moet worden gegeven aan eenherstelproject, voorgesteld door de jongere, boven elke andere opvoedings-maatregel, en dat een plaatsing slechts in aanmerking komt indien geen enke-le andere maatregel geschikt wordt bevonden.

Dat betekent evenwel niet dat de jeugdrechter zich moet beperken tot hetopleggen van één enkele maatregel. Hij kan meerdere maatregelen tegelijkopleggen, mits hij het belang daarvan motiveert.

3. De maatregelen ten aanzien van de jongere

De jeugdrechter kan de jongere vrijspreken, berispen, de eerder opgelegdemaatregelen opheffen, handhaven of nieuwe gepaste maatregelen nemen.

■ Het herstelrechtelijk aanbod: de bemiddeling en het herstelgericht

groepsoverleg

De bemiddeling: zie beschrijving in het kader van de antwoorden op par-ketniveau.

Herstelgericht groepsoverleg is een overleg tussen het slachtoffer, dejongere en andere personen die hen ondersteunen. Een onafhankelijkbemiddelaar brengt slachtoffer, jongere en hun sociale omgeving samen.Tijdens het overleg wordt getracht om tot afspraken te komen die voor allebetrokkenen aanvaardbaar zijn en die tot doel hebben om de gevolgen vanhet gepleegde feit te herstellen. Het herstelgericht groepsoverleg kan enkeldoor de jeugdrechtbank worden voorgesteld.

Sinds 2 april 2007 wordt deze herstelgerichte aanpak over het geheleBelgische grondgebied toegepast.

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 15

■ Het geschreven project van de jongere

Is er geen concreet slachtoffer, of wenst het slachtoffer niet mee te werken,dan kan de jongere aangespoord worden om zelf een oplossing te vindenom de schade die hij veroorzaakt heeft, te herstellen. Hij kan daartoe in eengeschreven project een voorstel formuleren. Dit voorstel kan bestaan inherstel of in opvoedingsmaatregelen. De jongere kan op deze manier bij-voorbeeld de schade in natura of symbolisch vergoeden.

Het geschreven project wordt door de jongere ten laatste op de dag van derechtszitting aan de jeugdrechter voorgelegd. De jeugdrechter moet nagaanof het project haalbaar is. Indien hij het goedkeurt, zal hij de bevoegde soci-ale dienst vragen om toezicht uit te oefenen op de uitvoering ervan.

De maatregel van het project van de jongere treedt onmiddellijk in werking.Ze is prioritair ten aanzien van andere maatregelen die genomen kunnenworden.

■ Het toezicht door de bevoegde sociale dienst

Indien bemiddeling of een geschreven project niet mogelijk of wenselijkis, kan de jeugdrechter andere maatregelen nemen. Hij kan de jongerebv. onder het toezicht van de sociale dienst plaatsen of een gemeenschapsdienst opleggen.

De Gemeenschappen voorzien in elk gerechtelijk arrondissement in eensociale dienst van de Vlaamse gemeenschap bij de jeugdrechtbank. Dezeautonome dienst bestaat uit consulenten die werken onder de leidingvan teamverantwoordelijken. De consulent ziet toe op de organisatie ende coördinatie van de hulp en adviseert de jeugdrechter.

16

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 16

■ De opvoedkundige prestatie van algemeen nut

Dit betreft de zogenaamde “gemeenschapsdienst”. De jeugdrechter houdtbij het opleggen ervan rekening met de leeftijd en de mogelijkheden van dejongere. Het aantal uren van deze prestatie bedraagt hoogstens 150. Deprestatie dient tegelijk van algemeen nut te zijn en een opvoedkundigkarakter te hebben. Het kan bv. gaan om hulp in een bejaardentehuis. Zedient steeds omkaderd te zijn door een door de bevoegde Gemeenschaperkende dienst of persoon.

■ Het huisarrest

Het huisarrest houdt een beperking in op de vrijheid van komen en gaanvan de jongere. De jeugdrechter kan bijvoorbeeld bepalen dat hij elkedag gedurende zes weken om 18.00 uur thuis moet zijn, hetzij zonder uitzondering, hetzij met precies omschreven uitzonderingen, bv. voor demuziekles op dinsdagavond.

Het huisarrest heeft als verdienste dat het in een aantal gevallen een plaat-sing kan voorkomen.

Er wordt over het algemeen toe beslist indien:- de jongere het ouderlijk gezag en meer bepaald de uitgangsregels die zijnouders bepalen, niet eerbiedigt;- de jongere vooral ‘s avonds of ‘s nachts delinquent gedrag stelt;- de rechter wenst te beletten dat de jongere welbepaalde plaatsen fre-quenteert.

De maatregel is bovendien een methode om de verantwoordelijkheid van deouders centraal te stellen. Zij staan mee in voor de controle op de nalevingvan het huisarrest. Niettemin wordt ook de lokale politie verzocht om opafwisselende tijdstippen controles uit te voeren.

Leeft de jongere de voorwaarde niet na, dan wordt het jeugdparket of dejeugdrechter hiervan op de hoogte gebracht, waarna de jeugdrechter ande-re maatregelen kan opleggen.

17

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 17

■ De plaatsing

> Het toevertrouwen aan een geschikte inrichting

De rechter kan beslissen om de jongere te plaatsen in een erkende voor-ziening die wordt gesubsidieerd door de bevoegde Gemeenschap, bv. eenerkend pleeggezin.

> De plaatsing in een gemeenschapsinstelling

Indien bepaalde voorwaarden vervuld zijn, kan de rechter beslissen om dejongere te plaatsen in een gemeenschapsinstelling. De rechter zal deze maatregel slechts in allerlaatste orde toepassen enbeslist bij voorkeur tot plaatsing in een open opvoedingsafdeling.

- De open opvoedingsafdeling

Een beslissing tot plaatsing in een open opvoedingsafdeling van eengemeenschapsinstelling kan alleen worden genomen voor jongeren dietwaalf jaar of ouder zijn en die hetzij een ernstig feit hebben gepleegd,hetzij een nieuw feit plegen nadat ze reeds in een gemeenschapsinstel-ling hebben gezeten, hetzij een andere maatregel die de rechter henheeft opgelegd, niet naleven.

- De gesloten opvoedingsafdeling

Een plaatsing in een gesloten opvoedingsafdeling verloopt binnen eenveel gestructureerder en meer vrijheidsbeperkend regime. Ze is in begin-sel enkel mogelijk ten aanzien van jongeren van veertien jaar of ouder.

Een afwijking is enkel mogelijk mits de jongere minstens 12 jaar oudis, een ernstige aanslag heeft gepleegd op het leven of op de gezond-heid van een persoon en bovendien heel gevaarlijk wordt bevonden.

18

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 18

Bovendien moet de jongere hetzij een bijzonder ernstig feit hebbengepleegd, hetzij een nieuw ernstig feit hebben gepleegd nadat hijreeds in een gemeenschapsinstelling heeft gezeten. Hij riskeert eveneens een plaatsing indien hij een andere maatregel die de rechter hem heeft opgelegd, niet naleeft.

Als de jongere zich goed gedraagt, kan de rechter beslissen om hemna een tijdje over te brengen naar een open afdeling.

In de Vlaamse Gemeenschap zijn er voor jongens afdelingen in Mol enRuiselede en voor meisjes in Beernem.

De instellingen van Mol en Ruiselede hebben een open en gesloten afdeling.De instelling voor meisjes te Beernem heeft enkel een gesloten afdeling.

In de Franse Gemeenschap zijn er voor jongens afdelingen in Braine-le-Château,Fraipont, Jumet en Wauthier-Braine, en voor meisjes in Saint-Servais.

De instellingen in Fraipont en Saint-Servais hebben zowel een open als een gesloten afdeling.

De instellingen in Jumet en Wauthier-Braine hebben een open afdeling, terwijlde instelling in Braine-le-Château alleen een gesloten afdeling omvat.

19

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 19

> De plaatsing in het gesloten federaal centrum “De Grubbe” te Everberg

In het gesloten federaal centrum verblijven jongens die ten minste 14 jaar oudzijn en ernstige feiten hebben gepleegd, in geval van plaatsgebrek in degemeenschapsinstellingen. Zij kunnen er maximum 2 maanden en 5 dagen ver-blijven.

> De plaatsing in een jeugdpsychiatrische afdeling (projecten FOR-K)

Jeugdige plegers met psychiatrische problemen kunnen geplaatst worden ineen jeugdpsychiatrische afdeling teneinde een intensieve behandeling tekrijgen.

De zorgprogramma’s zijn gericht op het verbeteren van de levenskwaliteitvan de jongeren, het bevorderen van de resocialisatie (integratie in hetonderwijs, beter functioneren in het gezin, enz. ), het stimuleren van desamenwerking met de structuren voor ambulante begeleiding, justitie en degemeenschapsinstellingen, en het voorkomen van terugval.

Voor de realisatie van dit project zijn er in totaal 5 eenheden met 8 speci-fieke bedden opgericht.

Deze eenheden zijn voor Vlaanderen ondergebracht in de instellingen OPZGeel en Middelheim Ziekenhuis Antwerpen, en voor het Brussels Gewest inhet verpleegcentrum Jean Titeca.

De Waalse eenheden, waarvoor het CHU La Citadelle te Luik en het CHR LesMarronniers te Doornik zijn aangeduid, zijn nog niet operationeel. In overlegmet het Verpleegcentrum Jean Titeca te Brussel werd overeengekomen omFranstalige patiënten uit het hele land naar dat verpleegcentrum door te ver-wijzen, in afwachting van de opstarting van het project in de twee Waalseinstellingen.

20

nl-loi65 26/06/07 11:09 Page 20

4. Een sanctie ten aanzien van sommige ouders

De ouders en eenieder die de jongere onder zijn bewaring heeft, wordensystematisch opgeroepen voor elke zitting. Verschijnen ze niet, zondergeldige reden, dan kunnen de ouders een boete opgelegd krijgen.

Ook kan de jeugdrechtbank aan ouders die blijk geven van totale desinte-resse voor de opvoeding van hun kind, een sanctie opleggen.

Hij kan sinds 2 april 2007 beslissen dat ze een ouderstage moeten volgenom hun opvoedingstaak in de toekomst beter op te nemen. Het gaat om eensanctie die, evenals de ouderstage op parketniveau, vanuit een hulpverle-nend perspectief door de Gemeenschappen wordt georganiseerd.

De stage moet steeds ook voor de jongere van nut zijn en dient steedsgepaard te gaan met een maatregel ten aanzien van de jongere, als ant-woord op het feit dat deze heeft gepleegd. Indien de ouders de stage nietvolgen, dan riskeren ze een boete en/of gevangenisstraf van één totzeven dagen.

21

nl-loi65 26/06/07 11:10 Page 21

5. De uithandengeving

In geval een jongere, tussen 16 en 18 jaar oud, niet openstaat voor eenpedagogische aanpak en hij ofwel ernstige feiten heeft gepleegd ofwelreeds voorheen een jeugdbeschermingsmaatregel kreeg opgelegd, kande jeugdrechter beslissen deskundigen aan te wijzen met het oog op uit-handengeving.

De deskundigen adviseren de jeugdrechter, via een maatschappelijken een medisch-psychologisch onderzoek, of verdere maatregelen vanjeugdbescherming nog zinvol zijn.

Op grond daarvan beslist de jeugdrechter om de jongere al dan niet door teverwijzen naar de correctionele rechtbank of, vanaf 1 oktober 2007, naareen bijzondere kamer binnen de jeugdrechtbank (samengesteld uit 2 jeugdrechters en een correctionele rechter). In dat geval wordt het straf-recht toegepast. Indien het zeer ernstige misdaden betreft, wordt de jon-gere na uithandengeving doorverwezen naar het Hof van Assisen.

22

nl-loi65 26/06/07 11:10 Page 22

23

AFHANDELING DOSSIER

De jeugdrechter vorderen om eengepaste maatregel te nemen:

- voorlopige maatregelen- maatregelen ten gronde- herstelrechtelijk aanbod- verplichte ouderstage

Het dossier seponeren

De als misdrijf omschreven feiten worden vastgesteld door de politiediensten die een proces-verbaal opmaken.

Het jeugdparket neemt kennis van de feiten en bepaalt de richting van het dossier.

Zelf het dossier behandelen:

Aan de ouders kan eenouderstage worden voorgesteld

herinnering aan de wetof bemiddeling voorstellen

nl-loi65 26/06/07 11:10 Page 23

D/2

00

7/7

95

1/N

L/5

04

Dienst Communicatieen DocumentatieWaterloolaan 1151000 BrusselTel.: 02 542 65 11

Fo

to’s

: J

am

es

Ha

rdy

/Ph

oto

Alt

o -

Fré

dé

ric

Cir

ou

/Ph

oto

Alt

oIm

ag

es

ou

rce

CD

IS0

98

- D

av

id E

llis

/Dig

ita

lvis

ion

Ju

li 2

00

7

Verantwoordel i jke u i tgever : A.Bour le t — Water loo laan 115 — 1000 Brussel

h t tp : / /www. just . fgov.be