Zingend het jaar 2009 door van kern tot kern

DDAARRIIOO FFOO NNIIEEUUWWSSDeze uitgave wordt u aangeboden door

Dario Fo, ondernemers in de kunst.De volgende editie verschijnt in maart 2009

Ultiem Westlandgevoel bij eerste lustrum.

Met 2009 – het jaar van het eerste lustrum van de gemeenteWestland - in zicht, heeft Dario Fo zich de vraag gesteld: watkunnen wij als cultuuraanjager in deze regio doen voor de elfdorpen en kernen die nu vijf jaar samen de gemeente Westlandvormen? De twee succesvolle operalinten in het afgelopen jaar- Heenweg en Kwintsheul – brachten ons in september op hetcompleet nieuwe idee van een Elfkernen-operaproject. Dathoudt in dat we gedurende 2009 alle dorpen en kernen vanWestland met elkaar verbinden door maandelijks in elke kerneen opera uit te voeren die speciaal voor die kern is geschreven.Model staat voor ons de Heenwegopera “de Kus van dePontamoer”, waarin een soldaat uit het leger van de paus terug-keert vanuit Italie naar Heenweg en zich verbaast dat men daarpuur voor de sier tomaten kweekt, omdat men denkt dat ze gif-tig zijn en je dood gaat als je ze eet....

Speciaal voor deze gelegenheid geschrevenAlle elf opera's worden speciaal voor deze gelegenheid geschre-ven door Nederlandse componisten. Nu, half december, wordt delaatste hand gelegd aan de eerste vier kernopera's die in demaanden januari – april worden uitgevoerd. De repetities voorHeenweg en Naaldwijk zijn in volle gang. Mensen die informatie-bijeenkomsten hebben bezocht zijn zeer enthousiast over het heleproject en velen van hen hebben zich direct opgegeven om meete zingen. En dat kan nog steeds, want voor al die opera's - somsmet een kleine soms met een grote cast - zijn honderden zangersnodig. Dus jong en oud en zelfs hele koren kunnen zich nog aan-melden.

Er samen iets moois van makenElf maanden lang een andere opera in een andere kern is nog nietvertoond in Nederland en waarschijnlijk daarbuiten evenmin. Ishet gek dat Westland de primeur krijgt? Wat ons betreft niet, wantdurf, aanpakken en samen iets moois maken zijn de stuwendekrachten achter alle innovaties in deze Greenport. Ze typeren destreekmentaliteit die prachtige ambities waar maakt en die ookvan dit project moet afstralen.

Elf culturele parelsWij willen de inwoners van de kernen op velerlei manierenbetrekken bij dit supernieuwe operaproject, want alleen samenkunnen we het tot een succes maken. Daarom roepen wij ieder-een op om te bedenken op welke wijze hij of zij mee wil doen, ophet podium of achter de schermen. Wat Dario Fo betreft wordt2009 het jaar waarin Westland zich op de kaart van Nederland zetmet deze spraakmakende Elfkernenopera, bestaande uit elf cultu-rele parels die laten zien wat elke kern aan eigens heeft èn wat deelf kernen samen sterk maakt.

De eerste vier opera’sIn deze krant vind je Informatie over de eerstevier opera’s die uitgevoerd worden in januari,februari, maart en april, met daarbij de mogelijk-heden voor deelname. Informatie over de andereopera’s vind je in de volgende editie van de DarioFo-krant die in maart 2009 verschijnt.

Het is alweer vijf jaar geleden dat uitde vijf Westlandse gemeenten DeLier, Monster, 's-Gravenzande,Naaldwijk en Wateringen ééngemeente ontstond: Westland. Nietmeer weg te denken. Een momentom bij stil te staan. Maar ook eenmoment om in beweging te komen,van dorp tot dorp.

Het idee van Dario Fo om ter gelegenheidvan dit eerste lustrum een Elfkernenoperate organiseren is creatief en échtWestlands. Een 'tocht' van elf maandenmet elf verschillende opera’s in elf dorps-kernen. Elke dorpskern krijgt zijn eigenopera. Met in december 2009 als klap opde vuurpijl de hoogtepunten uit het geheleproject. Bovendien krijgt u dan een voor-proefje van de nieuwe musical over hetWestland, die de opvolger is van de musicalKromme Jongens. Dario Fo heeft een reputatie als het gaatom producties waarbij honderdenWestlanders zeer betrokken zijn en waar-van duizenden streekgenoten kunnengenieten. Het unieke van deze productie is dat elkvan de elf opera's gaat over iets specifieksvan de betreffende kern. Dat kan een bij-zonder verhaal zijn of een gebeurtenis, eenstuk geschiedenis of een ingeving bij denaam van de kern. Het is ook een reis door detijd: van 1246 (stadsrechten 's-Gravenzande)tot 2020 (een blik in de toekomst).De Elfkernenopera staat symbool voor de

saamhorigheid zoals we die kennen in onzeWestlandse kernen. Bovendien kan ieder-een er aan meedoen, op het podium ofachter de schermen. U ook! Zelf meedoenlevert een onvergetelijke ervaring op; datheeft de musical Kromme Jongens welbewezen. Deze Elfkernenopera is een project door envoor Westlanders. Dat alleen al is eenreden om de opera in uw eigen kern tebezoeken. Maar ik adviseer u om ook in deandere kernen een kijkje te nemen. Alsgemeentebestuur vinden we dat zo'n unie-ke gebeurtenis toegankelijk moet zijn voor

iedere Westlander. Daarom wordt, als degemeenteraad daarmee instemt, met eengemeentelijke bijdrage de toegangsprijslaag gehouden.

Bij zo'n uniek project heb ik maaréén advies: beleef het ultiemeWestlandgevoel en maak hetmee!

Sjaak van der TakBurgemeester gemeente Westland

“Twee tissies druiven...” Burgemeester Van der Tak zingt bij de toegift van de laatstevoorstelling van de musical Kromme Jongens uit volle borst mee.

VOOR IEDEREWESTLANDER EENKANS OM ACTIEF MEETE DOEN!

IN 2009 ELKE MAANDEEN OPERA, TELKENS INEEN ANDERE DORPS-KERN VAN WESTLAND,IS EEN KANS VOORIEDEREEN. ZING MEE INHET KOOR OF MIS-SCHIEN WEL ALSSOLIST, IN DE OPERAVAN JOUW DORP, KOMMET JE SLAGVAARDIG-HEID IN EEN KERNWERK-GROEP MEEHELPEN AANDE ORGANISATIE, STEEKJE HANDEN UIT DE MOU-WEN ALS DECOR- ENPODIUMBOUWER OFKIES VOOR ‘T FIJNEREWERK IN HET KOSTUUM-ATELIER VOOR HETMAKEN VAN WELHONDERDEN KOSTUUMSEN HOU JE VOORALVAN EEN FRISSE NEUS,DAN KUN JE ALS VERKEERSBEGELEIDEROOK PRIMA UIT DEVOETEN.

BEZOEK DE INFORMATIEAVOND OVER DE ELF OPERA’S OP DINSDAG 6 JANUARI 2009, OM 20.00 UUR IN HET GEBOUW VAN DARIO FO, VOORSTRAAT 88 IN POELDIJK.

Maghen Hilgersum in de opera Turandot

CCuullttuurreellee pprriimmeeuurr vvoooorr WWeessttllaanndd

ELF OPERA’S IN KERKEN, AAN ZEE

2

Doe mee voor of achter de schermen!

januari 2009 - HeenwegDe kus van de PontamoerDeze opera brengt ons naar de tweede helft van de 19e eeuw toen er in de buurtschapHeenweg druiven, spruiten en tomaten werden geteeld. De tomaat echter alleen alssiervrucht, omdat men niet beter wist dan dat deze rode liefdesappel (pomme d’amour)giftig was. Een soldaat uit het leger van de paus die terugkeert uit Italië naar zijngeboorteplek Heenweg, werpt een ander licht op de zaak. De kus van de Pontamoer werd speciaal geschreven door Bob Zimmerman en Rubenvan Gogh voor het operalint Heenweg, maar komt opnieuw op de planken als eerste inde reeks van elf kernopera’s. In uitgebreide vorm, want de componist heeft enkele koor-partijen toegevoegd voor een klein koor waarin een aantal inwoners van Heenweg zalzingen. Bovendien vertolkt de Heenwegse zangeres Anne van Buuren de hoofdrol. De locatie is wederom de Nieuwe Kerk in het centrum van Heenweg. Binnenkort wordthet decor weer tevoorschijn gehaald en het orkest opgetrommeld: de eerste van de elfopera’s kan beginnen…. Speeldata: 21, 22, 23, 24 januari 2009Kaartverkoop bij Dario Fo, tel 0174-244455 of via info@dariofo.nl

februari 2009 - NaaldwijkAbraham DouglasIn Naaldwijk wordt een opera opgevoerd over het schrikbewind van Abraham Douglasdie in de 18e eeuw baljuw en schout van Naaldwijk was. In de volksopera “De engel ende duizend doden”, die in 2000 is uitgevoerd ter gelegenheid van het 800-jarig bestaanvan Naaldwijk, was al een deel van deze opera te zien. De muziek en teksten zijngeschreven door Bam Commijs. Voor de Elfkernenopera wordt deze eerdere versie uit-gebreid tot een avondvullende voorstelling, met stukken voor een groot volkskoor. Derepetities voor deze opera zijn inmiddels in volle gang. Ruim 80 mensen hebben zichaangemeld om mee te zingen in het koor en zijn aan het werk om de noten en de tek-sten onder de knie te krijgen. Naast de koorrepetities krijgen zij ook spellessen bij DarioFo. De solisten repeteren op een ander moment in de week. Ondertussen wordt in hetkostuumatelier uitgezocht wat er nog over is van de oorspronkelijke kostuums waarvanhet overgrote deel helaas verloren is gegaan in de brand die destijds de opslag ver-woestte. Veel kostuums zullen opnieuw gemaakt moeten worden.Van deze opera staan 4 à 5 voorstellingen gepland in de eerste helft van februari in deOude Kerk in Naaldwijk.

Meedoen kan op vele manieren! Kijkhieronder wat je aanspreekt en meld jeaan door het formulier op de achterpagi-na ingevuld op te sturen of via een e-mail. Wil je eerst meer informatie,bezoek dan de eerstvolgende informa-tie-avond op dinsdag 6 januari 2009, om20.00 uur in het gebouw van Dario Fo,Voorstraat 88 in Poeldijk.

MeezingenOpera betekent zang en spel, door solistenen een koor. Voor elke opera zoeken wenaar geschikte solisten uit de kern zelf. Hetaantal koorleden verschilt per opera enkan uiteenlopen van 12 tot 200. Het iszeker mogelijk om in meer dan één operain het koor te zingen. Als er een kleine castnodig is geven we zangers uit een kern

voorrang om mee te doen aan de eigenkernopera. Ook bestaande koren kunnenzich opgeven. Alle solisten krijgen individueel zanglesvan Annemarie Spin. Ook Harjo Pasveer,docent aan het Conservatorium inRotterdam, zal (koor)zangers op een aan-tal zaterdagen coachen.

Werkgroep – organisatieEen jaar lang iedere maand een nieuweopera in een andere kern is voor Dario Foeen enorme uitdaging. Om dit project toteen succes te maken hebben we in elkekern een werkgroep nodig van mensendie hun schouders onder de organisatievan het geheel gaan zetten. De werkgroepvormt het aanspreekpunt voor ons in dekern, helpt mee aan de promotie en kaart-

verkoop en stimuleert plaatsgenoten omook op een of andere manier mee te doenen natuurlijk om de opera te bezoeken.

Decor- en podiumbouwElke opera vraagt om een passend decor.Ook moet er vrijwel altijd een podiumopgebouwd en afgebroken worden. Werkwaarvoor je een beetje handig en sterkmoet zijn. Maar, hoe meer handen, hoelichter het werk!

GrimerenGrimeren is een vak apart en om het juis-te effect te krijgen in het theaterlichtwordt iedere speler volgens een ontwerp-schets geschminkt. Bij een grote castmoet de grimeergroep ook groot zijn,zodat niemand onder tijdsdruk komt te

staan. Grimeren is dankbaar werk: spelersdie je “onder handen hebt” komen daarbijmeestal tot rust en er is intussen ook tijdvoor een leuk praatje.

EHBO/BHVTijdens voorstellingen moet er tenminsteéén gediplomeerde EHBO-er/BHV-er aan-wezig zijn. Wie wil(len) die taak op zichnemen in de eigen kern? Je bent verzekerdvan een plaats in de zaal!

Verkeers- en parkeerbegeleidingOm het parkeren van auto's en fietsen bijde locatie in goede banen te leiden, zoekenwe gediplomeerde verkeersbegeleiders.

Meedoen?Kijk op pagina 4

3

OP PLEINEN EN IN SCHUREN

Honderden kostuums uit eigen atelier

maart 2009 - ‘s-GravenzandeOudste stad van WestlandDe opera van ’s-Gravenzande gaat het verst terug in de tijd. ’s-Gravenzande heeft eenhistorie als stad, iets wat geen enkele andere kern in Westland heeft. De plaats kreegnamelijk in 1246 stadsrechten van Graaf Willem II van Holland die er, net als zijn vaderGraaf Floris IV, geregeld verbleef. ’s-Gravenzande heeft dan ook de helft van zijn naamte danken aan het grafelijk hof. Dit historisch gegeven van “’s-Gravenzande, oudstestad in het Westland” vormt de basis voor de opera. De muziek is gecomponeerddoor Burckhardt Söll, de teksten worden geschreven door Aart van den Berg uit ‘s-Gravenzande in samenwerking met Bam Commijs. Aan deze opera kunnen kinderen,jongeren, volwassenen of hele koren meewerken. De eerste ‘s-Gravenzanders hebbenzich inmiddels al aangemeld.

Op zoek naar een geschikte locatieVoor deze opera zijn we op zoek naar een geschikte locatie in ‘s-Gravenzande. Een grotehal, een bedrijf, een loods, een schuur waar plaats is voor ongeveer 500 man publiek.Wij bouwen het dan om tot tijdelijk theater. Tips zijn van harte welkom bij Dario Fo, 0174244455 of mail naar info@dariofo.nl.

april 2009 - HonselersdijkPaleisgeheimenIn aansluiting op “Paleisgeheimen” – een project van het Kunstgebouw in november2008 waar Dario Fo een belangijk onderdeel verzorgde – krijgt Honselersdijk een operaover het leven van Frederik Hendrik, zijn vrouw Amalia van Solms, Elizabeth Stuart enConstantijn Huygens op het vroegere Hof van Honselersdijk, waarvan de Nederhof eendeel is. Dit prachtige monumentale pand vormt het decor voor deze vierdeElfkernenopera met muziek die geschreven is door Constantijn Huygens. In de operaonthullen de nar en de keukenmeid paleisgeheimen uit dit destijds wijd en zijd beken-de lusthof van Frederik Hendrik. Zij brengen letterlijk naar buiten wat zich binnenska-mers afspeelde, want de voorstellingen zullen plaatsvinden in de tuin van de Nederhof.Deze opera wordt uitgevoerd met een betrekkelijk kleine cast. Ook enkelen van de hui-dige bewoners van de Nederhof, dat nu een gezinsvervangend tehuis is met een aantalwoongroepen, zullen een rol krijgen in deze productie. De kostuums voor de hoofdrol-len zijn al klaar en waren enkele weken geleden te zien achter de ramen van deNederhof waar het publiek al een glimp op kon vangen van het rijke leven van weleer.Voor het vervullen van een rol in de hofhouding nodigen we Honselersdijkers van harteuit om mee te doen.

Sinds de verhuizing van ROC Mondriaannaar Naaldwijk heeft Dario Fo in Poeldijkeen eigen kostuumatelier met acht indus-triemachines - enkele jaren geledenbeschikbaar gesteld door het VSB FondsWestland - waarop doorlopend gewerktkan worden: overdag, 's avonds en in hetweekend. Die ruime openstelling is ookwel nodig nu voor de komende elf opera'salle kostuums moeten worden gemaakt,iets wat Dario Fo altijd zelf doet met hulpvan vele vrijwilligers. Naast de ruimtemet de machines liggen in een opslagtientallen rollen kleurrijke stoffen, kno-pen, garen en band klaar voor nieuwekostuums. Maar Dario Fo geeft reedsgebruikte theaterkleding ook graag eentweede of derde leven en dat vermaak-werk gebeurt eveneens, dikwijls met denodige hilariteit, in het atelier.

HoogspanningRia, Nel, en Nellie staan op de foto, maarer zijn vele ander naaisters die in de afge-lopen jaren al kilometers naaiwerk voorproducties van Dario Fo door hun vingershebben laten gaan. Zij vinden het gewel-dig dat er een echt atelier is: “We hebbennu ons eigen plekje waar we het erggezellig met elkaar hebben. Het mag danwerk achter de schermen zijn, we horener helemaal bij en hebben het gevoel datwe samen met het team van Dario Fovoor iets gaan. Want er moet heel veelgebeuren en soms is het spannend ofalles op tijd klaar is of dat het wel past.Een zangeres die vlak voor de première ineen veel te krappe jurk moet kan niet terplekke 5 kilo afvallen. Dan moet je op stelen sprong de schaar erin zetten en de boelnog even vermaken. Dan hebben we het

wel over hoogspanning, niet alleen in dedraad.....”

Trots Met het Elfkernen-operaproject in hetvooruitzicht hebben deze drie dames hunplanning voor 2009 al gemaakt. Ieder vanhen zal zeker een dag per week naar hetatelier komen om aan kleding voor al dieopera's te werken, maar zij zien natuurlijkgraag dat zich nog vele vrijwilligers zullenaanmelden om deze klus te klaren. Dathet veel voldoening geeft is voor hun welduidelijk: “Met het naaien in dit ateliervoel je je als een vis in het water. Gekgenoeg is het net of je een dagje uit bent,terwijl je eigenlijk druk in de weer bent.Maar je onttrekt je wel even heerlijk aande dagelijkse sleur en het is altijd boeiendom te zien hoe het idee van Wilma of

Tanja door jou toedoen vorm krijgt.Wanneer je de kleding later op het podi-um ziet, sta jíj daar toch zelf een beetje.Als je dan ook nog de waardering vanspelers en publiek hoort, nou dan ben jeecht trots op je werk!”

Veloursgordijn gezochtVoor de kostuums van de opera vanNaaldwijk zijn we nog op zoek naarveloursgordijnen in alle kleuren. Ook alsze van kleur verschoten zijn, kunnen weze nog goed gebruiken. Misschien ligt erergens nog wat op zolder of in de schuur.Als u zelf geen mogelijkheid heeft om zete komen brengen, bel dan even naarDario Fo, 0174 244455, dan halen we zegraag op en ziet u ze terug in een anderehoedanigheid op het podium.

OPERA, OOK BIJ U OM DE HOEK...

Poeldijk - mei 2009

Monster - juni 2009

Ter Heijde - juli 2009

Wateringen - augustus 2009

Kwintsheul - september 2009

Maasdijk - oktober 2009

De Lier - november 2009

� zingen in een koor

� solist

� kostuums maken

� bouwen en sjouwen

� grimeren/haarwerk

� organiseren

� gastvrouw zijn

� EHBO

� ........................................

ColofonUitgave, redactieen vormgeving:

Dario Fo, ondernemers in de kunstVoorstraat 88,2685 EP Poeldijk0174 244455info@dariofo.nlwww.dariofo.nl

Oplage 55.000

Fotografie:ArditoEmi BarendseTanja SchwerdfegerFotostudio G.J. Vlekke

DrukwerkDrukkerij Riezebos

BezorgingBroosverspreidingen0174-514508

VerspreidingsgebiedWestland en Midden-Delfland december 2008Informatie over de andere opera’s vind je in de volgende editie van de Dario Fo-krantdie in maart 2009 verschijnt.

www.dariofo.nl

�

Ja, ik doe meeGeef aan waar je aan mee wilt doen. Je kunt zoveel kiezen als je zelf wilt.

Naam : ............................................................................................................................................................

Adres : ............................................................................................................................................................

Postcode : ............................................................................................................................................................

Woonplaats : ............................................................................................................................................................

Telefoonnummer :. ...........................................................................................................................................................

Mobiele nummer :. ...........................................................................................................................................................

E-mailadres :. ...........................................................................................................................................................

Geboortedatum :. ...........................................................................................................................................................

Invullen en opsturen naar: Dario Fo, ondernemers in de kunstAntwoordnummer 111002680 WC Naaldwijk

Of stuur een e-mail naar info@dariofo.nl Graag de bovengenoemde gegevens vermelden in de e-mail.

Je bent van harte welkom op de informatiebijeenkomst over de verschillende kernope-ra's, repetities en vrijwilligerstaken, op dinsdag 6 januari 2009 in het gebouw van DarioFo, Voorstraat 88 in Poeldijk, aanvang 20.00 uur.

Hartelijk dank voor je aanmelding en we wensen je een plezierige tijd!

Actuele Informatie over de elf opera’s en de kaartverkoop verschijnt binnenkort op dewebsite van Dario Fo en in de regionale pers

Ted v.d. Burg in de volksopera Mistero Buffo uitgevoerd in Midden-Delfland, november 2008