D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Kinderen zijn meestal leuk en lief. Maar kinderen kunnen het hun ouders ook flink lastig maken. Opvoeden is niet altijdeenvoudig.

Elke ouder heeft vragen. Waarom maakt mijn kind zoveel drukte? Eet mijn kind wel gezond? Waarom vertelt mijn kind zo weinig over de school? Is mijn kind niet te verlegen? Het is niet altijd gemakkelijk om een antwoord te vinden.

Als ouder wil je het beste voor je kind. Je wil een gelukkige

zoon of dochter. Een kind dat een goede toekomst heeft. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Waar vind je het antwoord op al je vragen over opvoeden? Deze krant wil je daarbij op weg helpen. Veel leesplezier!

Wablieft schreef deze krant. Wablieft vindt dat iedereen recht heeft op informatie in duidelijke taal. Informatie in moeilijke woorden sluit mensen uit, want niet iedereen begrijpt ze.

Wablieft brengt elke week een krant uit in duidelijk Nederlands: Wablieft, de duidelijkste krant. Wablieft herschrijft teksten van de overheid, en van bedrijven en organisaties, zodat ze duidelijk zijn voor iedereen. Wablieft geeft ook de training ‘Duidelijk schrijven’ en brengt boeken uit in duidelijke taal.

Meer info? Surf naar www.wablieft.beof bel naar 015 446 512.

Samen met ...Wablieft maakte deze krant samen

met Kind en Gezin, Vocvo, Klasse voor Ouders en Federatie Centra Basiseducatie.

Waar vind je deze krant?• Alle abonnees vanWablieft krijgen deze krant in de bus.• De krant krijg je gratis bij de inloopteams en in de opvoedings- winkels.• Jekandekrantookvrageninde consultatiebureaus van Kind en Gezin.• Wiljeextrakranten?Diekanjetegen een kleine prijs bestellen bij Wablieft: abo@wablieft.be of 015 446 510.

LesbriefBij deze opvoedingskrant hoort een lesbrief met tips voor docenten. U kan de lesbrief gratis aanvragen door een mail te sturen naar vraag@wablieft.be.

Beste ouders Wablieft: Duidelijke informatie voor iedereen

Bladzijde 2: Samen zoeken naar antwoorden over opvoedingBladzijde 3: Regels en leren wat goed en wat fout is Bladzijde 4: JijkentjekindhetbesteBladzijde 5: Lopen, springen, “nee” zeggen: wat kan je kind wanneer? Bladzijde 6: Naar school! Kinderen leren alles in de kleuterschool Bladzijde 7: Laat kinderen veel buiten spelen Bladzijde 8: Elke dag pret in de opvangBladzijde 9: “Papa, je bent te vroeg”: opvang na schoolBladzijde 10: Onderweg met je kindBladzijde 11: Met boeken de wereld ontdekken Bladzijde 12: Doe mee aan de wedstrijd!

nummer 811V.U.: Liliane Depuis, Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen

België - Belgique

P.B. 8/1723

2099 Antwerpen X

VERSCHIJNT WEKELIJKS

ERKENNINGSNR. P910484

AFGIFTEKANTOOR 2099 ANTWERPEN X

ProjectgerealiseerdmetdesteunvanhetPostfondsvoorAlfabetiseringbeheerddoordeKoningBoudewijnstichting

2

Christl Staessens werkt voor Kind en Gezin in Sint-Niklaas. Zij krijgt ouders op bezoek die vragen hebben. Christl zoekt dan samen met de ouders naar een antwoord. Ze vertelt ons hoe ze dat doet.

Op welke vragen zoeken ouders naar antwoorden?Ouders kunnen hier met al hun vragen terecht. De meeste vragen gaan over slapen, eten, op het potje gaan en het gedrag van hun kind. We hebben natuurlijk niet op elke vraag meteen een antwoord. We proberen wel zoveel mogelijk samen met de ouders een antwoord te zoeken.

Kan je een voorbeeld geven van een vraag?De ouders van een tweeling van 2,5 jaar kwamen op gesprek. De peuters wilden niet in hun bed slapen. We proberen elke vraag op een positieve manier aan te pakken. De kinderen moeten het leuk vinden.

In dit geval beloonden we de kinderen als ze goed sliepen. De mama had een soort koe gemaakt. Sliepen de kinderen goed in hun bed? Dan mochten ze een sticker op de koe plakken. Dat waren de vriendjes van de koe. Had de koe veel vriendjes? Dan kregen de kinderen een heel leuke beloning. Dat was bijvoorbeeld een uitstap naar de kinderboerderij.

Werkt belonen beter dan straffen?Goed gedrag belonen werkt beter dan

Vragen over opvoeden

Een goed gesprek kan helpenElke ouder heeft vragen over de opvoeding van kinderen. Soms vind je zelf een oplossing. Over andere vragen krijg je graag de mening van een kenner. Dan kan je als ouder terecht op het spreekuur voor ouders bij Kind en Gezin.

Spreekuur voor oudersAlle ouders van kinderen tot drie jaar zijn welkom op het spreekuur. Ouders kunnen hier zowel overdag als ’s avonds terecht.

Wil je meer info of wil je een afspraak maken? Bel dan de Kind en Gezin-Lijn op 078 150 100. Je kan elke werkdag bellen tussen 8 uur en 20 uur.

Je kan je vragen over opvoeden ook stellen aan de telefoon.• Voor kinderen tot drie jaar: Kind en Gezin-Lijn 078 150 100.• Voor kinderen ouder dan drie jaar: Opvoedingstelefoon 078 150 010.

VoorbeeldKevin is drie jaar. Hij heeft een broertje van zeven maanden, Jason. Kevin was eerst een hele lieve grote broer. Maar nu doet hij de hele dag lastig. Hij gooit het speelgoed van Jason weg. Als Jason drinkt, is Kevin extra lastig. Hij probeerde al twee keer de voordeur te openen, en weg te lopen.

Kevin wordt elke nacht zeker vijf keer wakker. Dan wil hij bij mama en papa in bed. Alleen dan wil hij verder slapen. Mama en papa zijn doodmoe. Ze weten niet meer wat te doen.

Ze komen met hun vragen naar het spreekuur bij Kind en Gezin. Samen met de verpleegkundige praten ze over het probleem en over mogelijke oplossingen.

ZwemmenHebben mama en papa tijd om één keer per week iets alleen met Kevin te doen? Mama besluit om elke week met Kevin te gaan zwemmen. Dan krijgt hij twee uur lang alle aandacht. Dat helpt meteen, want daarna is Kevin telkens een hele middag vrolijk en lief voor zijn broer.

BlijMama en papa zullen vaker tegen Kevin zeggen dat ze blij zijn als hij lief is. Misschien was het de vorige maanden echt te druk, met de nieuwe baby. Misschien hebben ze Kevin te weinig knuffels gegeven.

Eigen bedHet probleem van de slaap is niet zo makkelijk op te lossen. Samen met de verpleegkundige besluiten de ouders om Kevin weer in zijn eigen bed te laten

slapen. Houden mama en papa het vol als Kevin een paar nachten huilt in zijn bed? Ook als hij heel hard huilt? Mama en papa zullen het proberen. Het duurt lang voor Kevin weet dat hij niet meer mee in het grote bed mag. Twee weken lang vertellen papa en mama Kevin elke nacht dat hij niet bij hen in bed mag. Op een nacht slaapt hij plots weer door. Eindelijk …

GenietenDe ouders van Kevin komen een paar keer praten bij Kind en Gezin. Het gaat al wat beter met Kevin, al is hij nog vaak boos. Het hele gezin kan soms weer genieten van samen te zijn.

slecht gedrag bestraffen. Dat was ook zo bij die tweeling. Sliepen ze niet goed in hun bed? Dan kreeg de koe geen nieuwe sticker. Er volgde dus geen beloning. Maar de ouders namen ook geen sticker weg.

Vinden jullie samen met de ouders altijd een antwoord?We kijken eerst of het kind niet ziek is, en zich daarom anders gedraagt. Soms heeft het kind last van een ontstoken oor of geeft het ’s nachts over. Dan slaapt het natuurlijk niet goed.

Soms merken we dat het kind onrustig is door problemen tussen de ouders. Als ze vaak ruziemaken, bijvoorbeeld. We kunnen die ouders zelf niet helpen. Maar we ondersteunen de ouders en verwijzen hen door naar gepastehulp.

Ouders komen bij jullie op gesprek. Stappen ze dan naar buiten met hét antwoord?Wij hebben meestal vier tot vijf gesprekken met de ouders. De vragen raken niet altijd in die tijd opgelost. De verpleegkundige van Kind en Gezin begeleidt de ouders dan verder. De verpleegkundige houdt ons ook op de hoogte. Zo blijven we het kind toch volgen.

We pakken de problemen aan op het ritme van het kind. Bij het ene kind gaat het sneller dan bij het andere. Een kind echt dwingen om iets te doen of niet meer te doen, is nooit goed. Je moet kinderen rustig aanpakken.

Maken ouders de problemen soms groter dan ze echt zijn?Dat gebeurt zeker. Soms lijken de zorgen van ouders wat overdreven. Maar wij nemen alle vragen ernstig. Met iedereen die een vraag stelt, zoeken we naar antwoorden. Wij zijn er voor alle ouders.

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

3

Leren wat goed en fout isElk kind doet wel eens iets wat niet mag. Dan krijgt het straf. Maar kinderen doen meestal gewoon wat hun ouders willen. Krijgen ze hiervoor wel een beloning?

‘Wat fl ink dat jij zelf je schoenen aantrekt!’ Kinderen leren meer van een leuke reactie op goed gedrag, dan van een straf.

Extra aandachtIs je kind fl ink alleen aan het spelen? Heeft hij of zij je net geholpen met een klusje? Laat je kind dan merken dat je het fi jn vindt. Geef je zoon of dochter wat extra aandacht. Zeg tegen je kind dat het heel fl ink is of geef een knuffel.

Vaak belonenGoed gedrag belonen werkt. Je hoeft je kind niet voor alle goede dingen te belonen. Maar doe het toch zo vaak

mogelijk. Je moedigt je kind aan. Je zoon of dochter houdt daar van. Hij of zij doet dan vaker dingen die jij ‘fl ink’ vindt.

Geschenkjes?Belonen doe je best gewoon met wat extra aandacht, lieve woordjes of een knuffel. Je kan je kind ook wel eens belonen met een koek of een klein geschenkje. Maar doe dat niet te vaak. Je kind verwacht anders een geschenkje voor alles wat hij of zij doet.

Slecht gedragKinderen luisteren niet altijd naar mama of papa. Ze doen iets wat niet mag of wat gevaarlijk is. Soms doen ze gewoon stoute dingen. Dan krijgen ze straf. Daardoor leren ze slecht gedrag af.

Apart zettenBij heel storend gedrag kan je het kind even apart zetten. Vertel wel waarom je dat doet. Zet je kind niet te ver weg. Het mag niet bang worden. Laat je kind ook niet te lang in de gang of in de hoek staan. Meestal volstaat een

Regels zijn nodigKinderen weten uit zichzelf niet wat mag en wat niet mag. Ze moeten leren wat mama en papa van hen verwachten. Regels en goede afspraken zijn daarom noodzakelijk.

Regels helpen je kind om de wereld beter te begrijpen. Zonder regels voelt je kind zich niet veilig. Peuters leren best meteen: loop niet alleen op de trap. Regels geven je kind ook zekerheid. Het hoeft niet altijd over alles na te denken. Het weet: ik mag niet alleen op de trap.

Trek de aandachtJe kind heeft nood aan duidelijke regels. Leg ze uit in eenvoudige woorden en korte zinnen. Ga dicht bij je kind zitten of neem het op schoot. Raak je kind aan als je de regel uitlegt. ”We gaan eerst in de stoel zitten. Dan mag je drinken.” Of: “Je mag de poes aaien. Maar niet aan de staart trekken. Dat vindt de poes niet leuk. Kijk, mama doet het even voor.” Het werkt extra goed als je vertelt wat mag, en het meteen toont.

Herhaal de regels vaak in het begin. Je kind heeft tijd nodig om ze te leren kennen. Maak genoeg regels, maar ook weer niet te veel.

De anderenGrenzen leren je kind ook omgaan met anderen. Je kind mag bijvoorbeeld niet zomaar speelgoed afpakken van een ander kind. Niet makkelijk om aan te leren, maar het is wel belangrijk.

Zeg altijd hetzelfdeZegt mama dat je niet binnen mag met vuile schoenen, maar zegt papa dat het wel mag? Dat brengt je kind in de war. Zorg ervoor dat beide ouders dezelfde regels hebben. Is er een regel, pas die dan ook altijd toe. Geen tv kijken, is geen tv kijken. Ook al staat je kind te roepen en te tieren.

Waarom? Daarom!Peuters zullen de regels bijna altijd volgen. Zij denken niet na over het nut van

minuut per jaar dat je kind oud is: dus drie minuten als je kind drie jaar is, vijf minuten als je kind vijf jaar is.

Niet slaanBestraf je kind niet te streng. Blijf zelf rustig. Doe je kind zeker nooit pijn. Slaan als straf werkt niet. Je kind leert zo ook dat anderen pijn doen mag. Neem na de straf even tijd om het weer goed te maken. Je was even boos.

Maar na de straf is dat weer voorbij.

TellenSoms is je kind een etter. Luisteren? Echt niet! Je geduld raakt op. Dan is het tijd om diep adem te halen. Draai je even om, zodat je niet naar je kind kijkt. Tel in jezelf tot tien. En zeg pas daarna tegen je kind dat het nu echt moet luisteren. Of los het op met een spelletje.

Grapjes en spelletjesSoms wil je kind niet luisteren. Je kan je dan boos maken. Maar vaak kan je het probleem makkelijk oplossen met een grapje of met een spelletje. Dat werkt vaak beter dan straffen. Het is voor papa en mama ook veel leuker. Hieronder vind je twee voorbeeldjes.

Afdroog-machineMaria is drie jaar. Ze speelt heel graag in bad. Mama vindt dat Maria nu uit bad moet komen. Maar Maria wil niet. Mama maakt zich niet boos. Ze neemt een handdoek en roept de ‘afdroog-machine’. Die komt Maria uit bad halen.

Kriebel-monstersDaan is vier jaar. Opstaan vindt hij niet leuk. Maar het is nu echt wel tijd. Anders komt hij te laat op school. Papa staat naast het bed van Daan. En daar zijn plots de ‘kriebel-monsters’. Die kietelen Daan uit zijn bed.

de regels. Kinderen vanaf drie jaar doen dat wel. Leg daarom uit waarom iets niet mag. “Blijf weg van de oven als die aanstaat. Want je kan je er veel pijn aan doen.”

Samen beslissenRegels veranderen met de leeftijd van je kind. Heel wat regels worden minder streng. Je kan dan met je kind praten over de regels. Geef het de kans om mee te beslissen. Zo leert je kind zelfstandig worden.

“Jij wil later naar bed? Maar dan ben je ’s ochtends nog moe. Wat denk je, zullen we vanaf nu op vrijdag en op zaterdag een halfuurtje langer opblijven? Dan kan je ’s ochtends langer slapen, want je hoeft niet naar school.”

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

4

Opvoeden vanuit de buik

Jij kent je kind het besteEen kind opvoeden voelt soms als een hele klus. Wees gerust: alle ouders hebben vragen. Je hoeft niet alles in boeken op te zoeken. Vaak vertelt je gevoel wat je kan doen. En dat is vaak de goede weg.

Kleuter Lotte is de laatste tijd vaak triest. Baby Elif valt moeilijk in slaap. Peuter Amadou is soms heel driftig. Wat doe je dan als ouder? Vraag je hulp of probeer je het zelf op te lossen? Er bestaan duizenden boeken over opvoeden. Ze geven ouders tips en goede raad. Maar vaak is dat niet eens nodig.

GevoelOp elke vraag is er een antwoord ... Of zelfs meer dan één. En dan moet je zelf kiezen. Maar met een beetje zoeken, kom je er wel. Jij kent je kind het beste. Vaak vertelt je gevoel je wat je kan doen. Twijfel niet te hard aan jezelf. Doe wat jij het beste vindt. Meestal is dat ook het beste voor je kind.

Praat eroverHet kan deugd doen om over je vragen en twijfels te praten met andere ouders. Ook aan familie, een meester of juf, of in de opvang kan je raad vragen. Maar soms geeft iedereen jou andere raad. Dan kies jij weer wat je het beste vindt.

Nog twijfels?Heb je toch nog twijfels? Dan kan je altijd terecht bij de diensten van Kind en Gezin, bij een opvoedingswinkel in je buurt of bij het CLB op school. Zij helpen je graag bij al je vragen over opvoeden.

GetuigenisLina is mama van Anna (tien maanden):“Toen mijn dochtertje geboren werd, kregen we van iedereen goede raad. Laat haar altijd in haar wieg slapen! Draag haar niet op je buik! Geef niet te vaak de borst. Mijn man en ik besloten om te doen wat ons het beste leek. En kijk, het werkte. Anna is een blije baby. Ze slaapt goed in haar wiegje, en in de draagdoek op mijn buik. Eerst at ze elke twee uur, ook ‘s nachts. Nu slaapt ze al drie maanden door.”

KnuffelenAlle kinderen houden van knuffelen. Meer nog, ze hebben knuffels nodig. Dicht tegen mama of papa aankruipen. Het geeft je kind een veilig gevoel.

Door knuffels weet je kind: “Ik ben oké, ik mag er zijn.” Knuffels zorgen voor een stevige band tussen ouders en kinderen. Die band laat kinderen echt groeien. Ze voelen dat je van hen houdt. Ze voelen zich veilig en zeker van zichzelf. Dat zijn sterke gevoelens. Kinderen nemen die hun hele leven mee. Kinderen leren zo ook goed omgaan met anderen. Kinderen die zich goed in hun vel voelen, doen het vaak beter op school.

Sommige mama’s of papa’s houden niet zo van knuffelen. Ook niet alle kinderen vinden knuffels leuk. Dan moet je knuffels niet opdringen. Misschien vind je samen spelen wel leuk. Veel kinderen vinden kietelen ook heel fijn. Het belangrijkste is: zorg voor een prettig lichamelijk contact met je kind. Je toont je kind dat je het graag ziet. Daardoor laat je je kind groeien.

Tijd voor jezelf

Blije ouders, gelukkige kinderenVeel mensen hebben last van stress. Als ouder werk je dat al eens uit op je kind. Hoewel je dat natuurlijk niet zo bedoelde. Probeer wat meer tijd voor jezelf te maken. Ook je kind heeft daar veel aan.

Ouders hebben het vaak erg druk. Ze stoppen veel tijd in hun werk of in zoeken naar werk. Ze moeten wassen, koken en naar de supermarkt. De kinderen moeten naar school of naar de zwemles. Ze hebben zorgen over hun gezondheid of over geld.

Gevolgen voor iedereenBen je gespannen? Dan word je sneller boos. Je kan minder verdragen van je kind. Dat heeft gevolgen voor iedereen in je gezin. Je kind vraagt zich dan af waarom je zo snel boos werd. Jij beseft achteraf wel dat je te streng was. Je voelt je dan schuldig.

Een leuke avondProbeer regelmatig tijd te maken voor jezelf. Ouders hoeven niet de hele tijd mama of papa te zijn. Je kind kan wel eens bij een vriendje of opa en oma slapen. Je kan ook een oppas zoeken. Maak er dan een leuke avond of dag voor jezelf van. Ga eens uit eten of naar de film. Neem iemand mee met wie je prettig kan praten. Doe waar je het meeste van houdt: thee drinken, lopen, zwemmen, fietsen, chatten, lezen, koken, naaien ...

VerwennenJe ontspannen, dat doet goed. Als je je goed voelt, zal je kind dat ook merken. Je maakt je niet meer boos om kleine dingen. Je hebt meer zin om samen met je kind te spelen. Daar zal je kind heel blij om zijn. Door jezelf te verwennen, verwen je dus ook je kind.

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

5

Van liggen tot schrijven

Wat je kind leert de eerste zes jaar Een kind leert heel veel in de eerste jaren van zijn leven. Een pasgeboren baby slaapt, huilt, kijkt en eet. Een kind van zes jaar leert al schrijven en rekenen. In de jaren daartussen leert je kind ontzettend veel. Ouders spelen hierbij een grote rol!

Een baby leert rollen, klanken uitspreken en kruipen. Later leert je kind praten en lopen. Bij al die dingen heeft je kind jouw hulp nodig. Jij leert je kind de wereld ontdekken en begrijpen.

Eerste maandenDe eerste maanden ligt je baby op de rug. Hij kan zijn hoofd nog niet optillen of draaien. Hij heeft nog geen controle over de bewegingen van zijn armen en benen. Maar dat verandert snel. Al na drie maanden kan je baby zijn hoofdje voor een korte tijd zelf rechtop houden.

Tip voor ouders Jij kan je kind helpen om nieuwe dingen te leren. • Rol je baby eens op de buik. Hij probeert dan zelf het hoofdje recht te houden. Zo oefent je baby de spieren. • Merk je dat je baby probeert te kruipen? Leg dan een stuk speelgoed in de buurt. Zorg dat je baby er net niet bij kan. Je baby wil dat speelgoed zeker vastpakken, en kruipt erheen!

Lieve woordjesKan je kind iets nieuws? Laat dan duidelijk merken dat jij dat heel fi jn vindt. Doe dat met lieve woordjes, een

knuffel of een zoen. Je kind voelt dat je trots bent op wat het al kan! Moedig je kind ook aan om nieuwe dingen te proberen.

Let goed opZorg dat je kind altijd veilig is. Verlies je kind niet uit het oog. Als kinderen leren kruipen of stappen, willen ze alles ontdekken. Maar kinderen kennen nog geen gevaar. Plaats dus een hekje aan de trap. Zorg dat je kind niet aan de hete oven kan. Kleine kinderen rapen ook alles op en stoppen veel dingen in hun mond. Zet giftige producten daarom hoog in de kast.

Je baby begrijpt je alMensen zijn bijzondere dieren. Ze denken de hele tijd. Ze proberen alles in de wereld een plaats te geven in hun hoofd. Zo leren ze dingen bij. Kinderen leren altijd nieuwe dingen. Die moeten ze leren begrijpen. Dat is niet altijd eenvoudig.

Kinderen zien, horen, ruiken, proeven en voelen de hele tijd nieuwe dingen. Al voor de geboorte hoort, ziet en voelt je baby. Hij leert stemmen kennen. Je baby herkent na de geboorte de stem van mama en papa. Die stemmen stellen hem gerust.

Elke dag bijlerenDe eerste maanden is alles nieuw voor je baby. Hij leert elke dag bij. Hij leert jou ook ‘begrijpen’. Je baby merkt het als je tegen hem praat. Hij probeert je ook te ‘antwoorden’. Hij kijkt je aan en maakt geluidjes. Na ongeveer drie maanden zien baby’s al het verschil tussen oude en nieuwe speeltjes. Nog

wat later krijgt hij voorkeuren. Hij kiest dan een favoriet speeltje.

Eigen persoonTussen 13 en 24 maanden ontdekt je kind zichzelf. Je peuter beseft dat zij zelf een persoon is. Je kind wil vanaf dan ook liefst alles zelf doen. Kinderen leren op die leeftijd ook het verschil tussen goed en slecht kennen. Tussen 18 en 24 maanden leren kinderen het verband tussen oorzaak en gevolg kennen: iets laten vallen maakt geluid. Door een duw op de schakelaar gaat het licht aan. Kinderen vinden dat heel interessant. Ze proberen uit te zoeken wat er gebeurt als ze iets doen.

Alles op zijn tijdSommige kinderen zijn snel, anderen hebben meer tijd nodig. Het ene kind loopt op 11 maanden, het andere pas op 18 maanden. Sommige kinderen schrijven hun naam als ze vijf jaar zijn. Andere speelvogels hebben daar absoluut geen oog voor. Ouders maken zich soms zorgen wanneer hun kind ‘trager’ is dan andere kinderen. Meestal zijn die zorgen helemaal niet nodig. Je kind kiest zelf wanneer het klaar is voor nieuwe dingen. Leer je kind heel goed kennen. Dan merk je wanneer het vraagt om nieuwe dingen te leren. Laat je kind het tempo bepalen. Nieuwe dingen opdringen, heeft geen zin. Maak je je toch zorgen om je kind? Stel je vragen dan aan je kinderarts, de onthaalouder, begeleiders van de opvang, of aan Kind en Gezin.

Ik ben … Ik …

2 maandenvolg je met mijn ogen

kan mijn hoofd al kort zelf rechthouden

4 maandenword blij als je met me speelt

zit al fl ink rechtop, als je me steunt

6 maandensteek mijn armen uit om gepakt te worden

kan al eventjes alleen zitten

8 maandenkan ‘kiekeboe’ spelen

kan met twee handen tegelijk iets vasthouden

10 tot 12 maandenspreek mijn eerste woordjes

begin te kruipen

12 tot 18 maandenleer lopen

krijg interesse in andere kinderen

18 maanden tot 2 jaareet zelf met een lepel

spreek over mezelf met mijn eigen naam

2 tot 2,5 jaarkan rijmpjes en liedjes onthouden

kan al even op één been staan

2,5 tot 3 jaarleer snoep en speelgoed delen met anderen

kan fi etsen op een driewieler

3 tot 4 jaarkan goed met andere kinderen spelenspring al goed met mijn voeten samen

4 tot 5 jaarverlies niet graag bij spelletjes

kan gevoelens noemen: ik ben bang, boos of triest

5 tot 6 jaarkan een bal goed vangen en gooien

weet dat morgen niet hetzelfde is als volgende week

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

6

‘Mijn kind gaat naar de kleuterklas’Gaat je kleuter voor het eerst naar school? Dan krijg je op school het ‘Startersboek voor ouders: mijn kind gaat naar de kleuterklas’. In het boek staat nuttige info over de kleuterschool. Wat leert je kind op school? Wat moet er in de boekentas? Hoe bereid jij je kind voor op school? Het ‘Startersboek’ geeft je duidelijke antwoorden op al je vragen. Elke ouder heeft recht op een gratis ‘Startersboek’. Je krijgt het boek

Naar de kleuterklas

“Regelmaat maakt kleuters rustig”Vanaf 2,5 jaar mogen kinderen naar de kleuterklas. In kleuterklasjes zitten vaak bijna 30 kinderen samen. ‘Worden juffen daar niet helemaal gek van?’ vragen veel mensen zich af. De juf mag zelf het antwoord geven.

Juf Ann geeft les in de instapklas van de basisschool ‘De Duizendpootjes’ in Aalst. In de instapklas zitten de kleinste kleuters.

Het is gezellig druk in de klas van juf Ann. Dat kan niet anders, met 28 kleuters. De kindjes spelen met auto’s, kleuren en maken puzzels. De juf krijgt voortdurend vragen van de kleuters. “Juf, krijg ik een nieuw blad?” “Juf, ik moet pipi doen.” Juf Ann blijft er rustig bij.

Wablieft: Wat leren kindjes in de instapklas?Juf Ann: De kleinste kleuters moeten zich eerst aanpassen aan het ritme van de school: jasje uit, spelen, in de kring zitten … Ze zitten plots ook met veel andere kinderen samen. En ze moeten de juf leren kennen. We willen de kinderen in de eerste plaats een veilig gevoel geven op school. Daarnaast werken we aan hun taal. Ze leren nieuwe woordjes. Kleuters bewegen ook veel in de klas.

Kleine kleuters praten nog niet zo goed. Hoe leren jullie hen woorden? We praten de hele dag door met de kleuters. Ze leren wat woordjes als ‘op’, ‘onder’, ‘voor’, ‘lang’ of ‘kort’ betekenen. Kinderen die vaak spelen, zijn meestal ook beter in taal. Ze kennen al kleuren. Ze weten wat ‘vol’ of ‘leeg’ wil zeggen.

Een beetje extra hulpSommige kleuters hebben meer aandacht nodig dan andere. Ze praten nog niet zo goed, of ze hebben wat hulp nodig om een pen goed te leren vasthouden. De kleuterjuf krijgt op school vaak hulp van een zorgjuf of een GOK-leerkracht. Die zorgt ervoor dat alle kinderen in de klas gelijke kansen krijgen. GOK staat voor ‘gelijke onderwijskansen’. De GOK-leerkracht werkt met één kind of met kleine groepjes kinderen. De GOK-leerkracht herhaalt vaak wat er in de gewone klas gebeurt.

Kleuren Jordy (vijf jaar) kent de kleuren nog niet goed. Hij praat ook heel weinig. Jordy gaat nu één keer per week naar de GOK-juf. Die speelt spelletjes met hem: welke kleur heeft deze bal? Welke kleur heeft jouw trui? Als hij vijf keer het juiste antwoord geeft, spelen de GOK-juf en Jordy met de bal. Jordy vindt dat leuk. Hij vertelt meer tegen de GOK-juf. Die leert veel over Jordy en zijn familie. Na enkele maanden gaat Jordy niet meer naar de GOK-juf. Hij kan nu vlot mee in de gewone klas.

Mensen zeggen vaak: “De kleuterklas is alleen maar spelen.” Klopt dat?Natuurlijk mogen kleuters hier veel spelen. Maar tijdens de spelletjes leren ze veel bij. Kleuters weten vaak niet wat ze met klei of verf kunnen doen. Door te spelen met zand, klei of verf leren ze fijne bewegingen maken. Die zijn belangrijk om later te leren schrijven.

Moet de juf de kinderen ook opvoeden?Ouders en de school voeden samen op. Ouders gaan vaak allebei werken. En alle kinderen zitten veel uren op school. Dus ja, ik voed de kinderen mee op.

Ouders zorgen meestal voor één, twee of drie kinderen. Jij hebt 28 kleuters in je klas. Hoe hou jij zoveel kinderen tegelijk braaf?De eerste weken van het schooljaar moet ik veel geduld hebben. (lacht) We leren de kinderen regelmaat aan. We beginnen elke dag op dezelfde manier. We zitten in een kring en zeggen “goeiemorgen” tegen elkaar. We lezen een verhaaltje. Daarna eten de kindjes een boterham. Dan is het tijd om te spelen. Zo heeft de hele dag een vaste indeling. Door die regelmaat worden de kinderen vanzelf rustig. Ze weten wat er komt. Daardoor voelen ze zich veilig en goed.

op school. Je kan het ‘Startersboek’ ook vragen bij het CLB, het OCMW, centra voor basiseducatie, centra voor volwassenenonderwijs, de gemeente of stad en verenigingen waar armen het woord nemen.

Klasse voor OudersAls je kind naar school gaat, krijg jij elke maand ook het gratis blad ‘Klasse voor Ouders’. Het helpt je bij vragen over onderwijs en opvoeding.

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

7

Naar het eerste leerjaarIn Vlaanderen moeten kleuters sinds dit schooljaar minstens één jaar naar school. Ze moeten minstens 220 halve dagen de kleuterklas in het Nederlands volgen. Pas daarna mag het kind naar de lagere school. Het klinkt misschien streng. Maar zo wil de minister van Onderwijs alle ouders wakker schudden: de kleuterklas is héél belangrijk!

Juf Ann vertelt “Ik geef les aan kleuters. Maar ooit gaf ik een half jaar les in het eerste leerjaar. Ik merkte daar meteen hoe belangrijk de kleuterschool is! Kinderen die eerst naar de kleuterklas gingen, waren beter in taal. Ze kenden veel meer woorden. Ze weten bijvoorbeeld dat ‘lopen’ ook ‘rennen’ is. In de kleuterklas leren kinderen ook tellen en zelfs al het begin van rekenen. En ze leren wat ‘school’ is: in een groep leren en spelen.”

“In je hele leven leer je veel. Maar het meeste leer je in de kleuterschool!” -- juf Ann

Toets voor NederlandsAls een kind van zes jaar niet naar de kleuterschool ging, moet het een toets afleggen. Kent het kind genoeg Nederlands? Dan mag het naar het eerste leerjaar. Kent het kind niet genoeg Nederlands voor de toets? Dan moet het nog een jaar naar de kleuterschool.

Tips van juf Els• Spelen, lopen en klimmen is heel

belangrijk voor je kind. Maak dus tijd

om samen met je kind te bewegen.

• Bewegen kan je overal: thuis, op straat, in de

tuin. Extra leuk zijn speelpleintjes of speeltuinen.

• Doe zelf mee! Loop mee een rondje in het

park, stap samen met je kind op een dunne

balk, maak een zandkasteel in de zandbak.

• Alle kleuters vallen wel eens en doen

zich pijn. Dat is normaal. Geef je kind

een kusje waar het pijn doet. Vertel dat je met die kus de pijn wegtovert.

In de eerste kleuterklas komt een verpleegster van het CLB naar de school. Zij weegt en meet de kinderen. Ze onderzoekt of de kinderen goed zien. Ze kijkt ook of de tandjes gezond zijn.

In de tweede kleuterklas onderzoekt de dokter de taal en de bewegingen van de kinderen. De dokter controleert ook of de kinderen goed horen. Is er iets niet helemaal in orde met het kind? Dan zegt de dokter van het CLB dat aan de ouders. De ouders gaan dan best met hun kind naar hun eigen huisarts. Het CLB volgt kinderen met problemen zelf ook op. De dokter van

het CLB kijkt binnen het jaar of het kind nog problemen heeft.

Problemen oplossenDe medewerkers van het CLB komen vaak langs op de school. Meesters, juffen en ouders kunnen bij hen terecht. Heeft een kleuterjuf een probleem met een kindje? Dan probeert de leerkracht het eerst zelf op te lossen. Lukt dat niet? Dan gaat de leerkracht naar het CLB. De mensen van het CLB zoeken dan samen met de ouders van het kind een oplossing. Zijn de problemen te groot? Dan vraagt het CLB de ouders om hulp te zoeken bij een dokter of specialist.

Meer info over het CLB krijg je op school of op de website www.clb.be.

Turnen voor kleuters

“Laat kinderen veel buiten spelen”In de turnzaal zijn kleuters druk bezig. Ze kruipen, klimmen en klauteren. Juf Els houdt alle kleuters goed in het oog. Juf Els geeft turnles in basisschool ‘De Duizendpootjes’ in Aalst. Ze vindt de turnles ook voor kleine kleuters heel belangrijk. Ze leren er goed bewegen.

Wablieft: Wat doen kleine kleuters in de turnles?Juf Els: Voor kleuters is de turnles vooral spelen. Ze leven zich uit en leren wat hun lichaam kan. Ik laat de kindjes kleine oefeningen doen. Ze staan dan op een rij. Eén na één doen ze dan de oefeningen. Ze maken een koprol of springen in hoepels.

Is het moeilijk om kleuters dingen te leren?Ik geef al 25 jaar turnles. Ik vind het nu moeilijker dan vroeger om kleine kindjes dingen te leren. Ouders beschermen hun kinderen nu meer. Kinderen mogen minder buiten spelen. Ouders zijn bang dat ze zich pijn doen of dat hun kleren vuil worden. Kleuters kijken nu meer tv of spelen spelletjes op de computer. Daardoor leren ze niet meer zo goed bewegen. Ik moet de kindjes echt tonen hoe ze moeten huppelen of springen met hun twee voetjes samen. Vroeger leerden kinderen dat gewoon zelf op speelpleintjes. Kinderen doen ook geen dingen meer als touwtjespringen. Onze school kocht daarom bijvoorbeeld zelf touwen om te springen.

Het CLB in de kleuterschoolHet Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) zorgt er mee voor dat kinderen zich op school goed kunnen ontwikkelen. Het CLB kijkt of de kinderen goed groeien. Zijn er in de klas problemen met het kind? Ook dan biedt het CLB hulp. Die hulp is altijd gratis.

abcabc

abc

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Elke dag pret in de opvang voor baby’s en peuters“Plantjes krijgen water, visjes krijgen voer.Kindjes krijgen yoghurt, zo worden ze groot en stoer.”

“Elk kind wandelt hier op drie jaar buiten met een koffer vol liedjes in het hoofd.

We zingen de hele dag liedjes.” Nicoletta zegt het trots. Zij werkt in speelhuis Elief

in Berchem.

Wablieft: Welke taal spreken jullie met de kindjes?

Nicoletta: We praten bijna altijd Nederlands. Soms huilt een kindje de eerste dagen.

Dan praten we even in de taal van de ouders. Je ziet de oogjes blinken. Dan voelt

het kindje zich thuis.

Hier liggen veel boeken. Lezen jullie vaak voor?

Wij hebben in elke groep een hoekje waar we voorlezen. De kinderen leren veel

woorden. Ze kunnen zelf al boeken lezen. We lezen vaak ‘Beertje Bruin’. Bij elk dier

maken we gebaren. De kindjes weten al snel welk gebaar bij welk dier hoort. We

zingen ook liedjes in verschillende talen. Broeder Jakob zingen we in het Nederlands,

Frans, Spaans en ook Arabisch.

“Heel fl ink!”, zei je net tegen een kindje dat op het potje zit. Vanaf wanneer

leren jullie kinderen om op het potje te gaan?

Wij zetten kinderen op het potje als ze ongeveer twee jaar zijn. Soms kunnen ze het

snel. Andere peuters hebben meer tijd nodig.

Wat leren de kindjes hier nog?

Heel veel! Kindjes leren dat je speelgoed en aandacht moet delen. Kindjes die hier

zijn, leren al voor ze naar school gaan hoe ze hun jas weghangen, dat ze aan tafel

gaan zitten en dan een koek eten …

Speelhuis EliefIn Elief zijn er 28 kindjes. Die zitten in twee groepen. In elke groep helpen drie

begeleiders. De kindjes spreken thuis wel 20 verschillende talen. Natuurlijk

spreken de begeleiders Nederlands met de kindjes.

Enkele vrouwen volgen de opleiding tot verzorgster. Ze werken vier dagen per

week hier. Eén dag per week volgen ze les.

Welke ouders kunnen hier terecht?Bij Speelhuis Elief kunnen ouders terecht die snel opvang nodig hebben. Ze

volgen een opleiding of leren Nederlands. Of mensen vinden plots werk, en

hebben meteen opvang nodig.

Een ochtend in speelhuis Elief

tot 9 uur Mama’s en papa’s brengen hun kindje naar de grote ruimte.

Daar heeft elk kind een kapstok en een bakje. Jasje uit,

slofjes aan en hop, naar de speelmat. De kindjes spelen vrij

met de bal, de auto’s … De begeleiders blazen bellen, lezen

voor uit boeken en zingen een liedje. Ze drogen tranen bij

peuters die huilen.

9.15 uur Kindjes en begeleiders ruimen op. De kindjes gaan aan tafel

zitten. Ze krijgen een slabbetje om.

9.30 uur De kindjes krijgen een koekje en een tas thee of melk.

Daarna kijken de begeleiders wie er een nieuwe luier nodig

heeft.

9.30 tot 11 uur Spelen in groep: de peuters dansen, kleuren, tekenen,

luisteren naar verhaaltjes …

11 uur Middageten, daarna luiers verschonen en gaan slapen

Na het middagslaapje krijgen de kindjes een nieuwe luier en is het tijd voor

andere spelletjes. Ze krijgen ook nog een stukje fruit.

GetuigenisPapa Ivan brengt zijn dochter Nour elke dag naar de opvang: ”Nour is nu

anderhalf. Ze kan al een paar maanden alleen stappen. Dat vindt ze erg leuk.

Nu kan ze zelf de opvang binnen lopen. ’s Ochtends heeft ze geen tijd meer om

mij een zoen te geven. Ze wil meteen spelen. Maar als ze mij ’s avonds ziet …

Dan laat ze haar speelgoed vallen, steekt haar armen in de lucht en loopt op mij

af. ‘Papa’ zegt ze. Ze straalt.”

Ben je zwanger en weet je al dat je opvang nodig hebt voor je baby?

Begin op tijd te zoeken.

Er zijn verschillende soorten opvang:

• onthaalouder: een onthaalouder houdt tot acht kindjes bij.

• In een opvang of crèche of vangen meerdere begeleiders je kind op. Er zijn

crèches van de stad of gemeente, en er zijn ook zelfstandige crèches.

SnoezelenIn de opvang is je kind nooit

alleen. Er zijn altijd kindjes en

begeleiders. Soms wil een kind graag

rustig zitten. In Speelhuis Elief is er nu de

‘snoezelruimte’. Kussens en tapijten maken het

hier gezellig. Kindjes komen hier tot rust, alleen

of met een paar vriendjes. In een zetel of op

de grond. Even geen hollende en spelende

vriendjes om hen heen. Alleen of met een

paar kunnen ze hier zitten en liggen.

Fijn, na een dag vol spel en

pret.

Je betaalt voor elke dag dat je kind naar

de opvang gaat. In sommige soorten

opvang betaal je afhankelijk van

je inkomen. Dan krijg je via

de belastingen een deel

van het geld terug.

Broeder J

akob,b,b bro

eder JaJaJ kob

FrFrF èrèr rèrèererJaJaJ

caca qcqcuquqeueu sese

, frfrf èrèrrèrè erer Jacaca qcqc uquq eueu sese

CaCaC mama pmpm apap nnana eenennen rere oror ,o,ocammama

ppmpm anana enenrere oror

وخاانقعي

قوقو ب خوخوخا ان يعقعقعقوقووبوب

8 D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Opvang voor kinderen na school en tijdens de vakantie

“Papa, ik wil nog niet naar huis”

Drie meisjes zitten aan tafel te kleuren. Twee kleuters tekenen met krijt lijnen op het bord. In een andere ruimte spelen zeker tien kleuters op matten. Ze bouwen een fort met grote zachte blokken. Een jongen is boos als papa hem komt halen: “Je bent te vroeg! Ik wil nog niet naar huis, want mijn tekening is nog niet af.” Deze kinderen hebben het naar hun zin in de opvang na school!

In de opvang Napewaki zitten kinderen uit meerdere scholen samen. Begeleiders halen de kinderen op van school, en wandelen samen met hen naar de opvang. Er zijn twee groepen in Napewaki. De kleuters en kinderen tot acht jaar spelen beneden in het gebouw. De grotere kinderen zitten boven. Zij hebben een ‘tienerkamer’ met strips en twee computers.

VieruurtjeOm iets over vier uur zet de begeleidster muziek op. Dit is het teken voor het vieruurtje. Meestal speelt elke dag dezelfde muziek. In de vakanties verandert het wel. Als het thema van de week ‘de trein’ is, dan speelt het lied ‘Met de trein naar Oostende’ van de groep Spring. Tijdens het vieruurtje eten de kinderen een stuk fruit en drinken ze fruitsap. Vaak krijgen de kinderen ook een koekje. En

vrijdag is het ‘cocktail’. Dan mixen de begeleiders fruit tot een heerlijke drank.

ToneelOok op woensdag na school komen er kinderen naar de opvang. Dan is er tijd voor grote activiteiten. De groep gaat in het park spelen of trekt naar de bib, voor het voorleesuur. Elke maand gaan ze naar de fi lm of naar toneel in het theater in de buurt. Ook knutselen staat elke maand op het programma. Hicham (vijf jaar) weet het zeker: “Op woensdag kom ik het liefst naar de opvang!”

KleurenSommige kinderen komen hier elke dag voor of na school. Andere kinderen komen enkele dagen per week. In de vakantie zijn de kinderen er een hele dag. Dan is er elke week een thema. Dat kan ‘de regenboog’ zijn. Elke dag werken de kinderen dan rond een andere kleur. Op de ‘blauwe dag’ vertellen ze elkaar waaraan blauw hen doet denken: aan smurfen, de lucht, hun bal … Ze maken ook een blauwe tekening of een knutselwerkje. Alle kleuters gaan naar huis met een blauwe wolk op hun wang. Op de ‘groene dag’ ontdekken de kleuters dat je gele en blauwe verf kan mengen tot groen. Ook een kikker is groen, en op de wang van elk kind … tekenen de begeleiders een appel!

Opvang voor en na schoolSommige scholen hebben zelf opvang voor en na de lessen. Andere scholen werken samen met een Initiatief Buitenschoolse Opvang of IBO. In een IBO kunnen kinderen terecht als het geen school is. De meeste IBO’s zijn open voor en na schooltijd, vaak van 7 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds. Ook op vakantiedagen en op woensdagnamiddag zijn kinderen hier welkom.

BetalenVoor de meeste soorten opvang, op school of in een IBO, betaal je per uur. In IBO Napewaki betalen ouders 90 cent per halfuur en 4 euro voor drie uur. In Napewaki betalen ouders elke dag. In andere plaatsen betaal je elke week, of elke maand. Ouders krijgen een bewijs van de betaling. Hiermee krijgen ze een deel van het geld terug via de belastingen.

Hicham over de opvang:“Ik kom niet elke dag naar de opvang. Op maandag kom ik altijd, want dan gaan mijn mama en papa vroeg werken en zijn ze ook laat thuis. Op donderdag kom ik nooit, want dan werkt mijn papa niet. En op woensdag kom ik soms wel, en soms niet.

Ik kom heel graag, want we mogen hier altijd spelen. Ik heb hier veel vrienden. Elke dag hoop ik dat mijn vrienden Wolf en Michael er zijn. Wij gaan ons hele leven vrienden blijven.

We spelen het liefst in de tuin. Daar mogen we voetballen. Het is soms lastig dat mijn mama mij vroeg komt halen. Want ik ben dan nog niet klaar met spelen. Soms ga ik wel heel graag naar huis. Vooral als het donker is. Dan wil ik graag thuis zijn en warme soep eten.”

9D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Onderweg met je kindWat kan je allemaal doen met je kind? Wat doe je als het regent? Wat kost weinig geld? Wat doe je op twee uur vrije tijd, en wat kan je doen als je een hele dag hebt? Hier lees je enkele tips.

Speelstraat“Een hele week speelden onze kinderen op straat. Er waren fi etsen en er stond zelfs een zandbak. Maar de meeste lol hadden de kinderen zonder speelgoed. Ze speelden met alle kinderen van de straat verstoppertje. Voor onze kleuters was dit echt de leukste week van de hele vakantie! En voor ons ook: geen auto’s, dus geen zorgen. En elke avond aten we buiten, samen met de buren.” (papa Carlo)

In de speeltuin, in de bib, op het plein om te fi etsen: dicht bij huis kan je veel doen met je kind. In veel gemeentes zijn er elke zomer ‘speelstraten’. Een week lang rijden er geen auto’s door de straat. Kinderen kunnen rustig op straat fi etsen, spelletjes spelen, knutselen … Speelstraten zijn ook leuk voor de ouders. Want terwijl je let op je kind, babbel je met de buren.

“Mama, ik verveel mij!” “Goed zo, meid, doe maar verder.”We leven in een land waar altijd veel te doen is. We moeten altijd bezig zijn, of zo lijkt het. Maar weet je dat het ook goed is om niets te doen? Als je een tijdje niet weet wat te doen, dan begin je na te denken. Je krijgt ideeën.

Ook bij kinderen is het zo. Het is dus zeker niet erg dat kinderen zich af en toe vervelen. Laat ze maar wat rondhangen! Meestal vinden ze na een tijdje iets om te doen. Plots spelen ze met de treintjes die al een jaar in de kast liggen. Of ze kijken in een boek. Of ze willen samen met broer of zus kleuren. Soms krijgen kinderen gekke ideeën: “Opa, gaan we samen op reis naar de maan? Mijn raket staat al klaar.”

LeerspelletjesOveral kan je kinderen dingen leren. Als je dat doet in de vorm van spelletjes, vindt jouw kind het extra leuk. En je kind merkt vaak niet dat het veel leert.

• Je kan onderweg tellen hoeveel gele auto’s jullie zien. Of welke auto is het grootst? En wie rijdt het snelst? De fi etser, of de auto? Je kind oefent kleuren en leert dat traag niet hetzelfde is als snel.• Kijk samen met je kind naar andere mensen. Wat gaat de mevrouw doen met die boekentas? En waar gaat die papa heen met zijn drie kinderen? Hoe zou dat kindje met die krullen heten? Zulke vragen maken de fantasie van jou en je kind los. • Ook leuk zijn spelletjes om te onthouden. “Ik ga op stap en ik neem mee …” Jij zegt iets, je kind mag het herhalen en er iets aan toevoegen: “een lolly, mijn hond, oma ...” Dit is een ideaal spel om te zien hoeveel woorden je kind kan onthouden.

Speel-o-theek“Met mijn drie kinderen ga ik elke twee weken naar de speel-o-theek. Daar kijken ze naar uit. Ze mogen elke keer één ding mee naar huis nemen. Dat is soms een hijskraan, soms een trein. Of een spel met veel ballen. Zijn ze het beu na twee weken? Geen probleem, het moet toch terug. En ik ben geen geld kwijt.” (mama Gina)

In een bibliotheek kan je boeken lenen (zie bladzijde 11). In een speel-o-theek kan je speelgoed lenen: blokken, gezelschapsspelletjes, gocarts ... Dat mag je voor enkele weken mee naar huis nemen. Meestal is dat gratis. Soms betaal je een waarborg. In heel wat speel-o-theken kunnen ouders met elkaar praten terwijl hun kind ter plekke speelt.

Extra tip: er zijn ook speel-o-theken waar ze aangepast speelgoed hebben voor kinderen met een handicap.

10 D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Toneel“Met mijn dochter Noor (vijf jaar) gingen we naar een toneelstuk over een reus en een draak. Ze heeft nog twee weken gepraat over het verhaal, en over de zeven koppen van de draak.” (papa Kenny)

Toneel is voor peuters en voor kleuters een hele ervaring. Naar binnen gaan, je jas ophangen en gaan zitten. Wachten tot het donker wordt. En dan ontdekken wie er op het podium komt. Toneel is vaak goedkoop of zelfs gratis. Het duurt een uurtje of nog minder. Kinderen duiken even in een andere wereld.

Ook met kleuters die moeilijk kunnen stilzitten, kan je naar het toneel gaan. De spelers zijn gewend dat kinderen reageren en soms zelfs rechtstaan.

Ver op stap“In Brussel, dicht bij het station Brussel-Schuman, ligt het Museum voor Natuurwetenschappen. Hier staan skeletten van dino’s. Onze kleuter vond dit prachtig en bleef maar kijken. Kinderen mogen hier zelf graven in het zand, op zoek naar resten van een

dino. Dat was een groot succes! Onze oudere kinderen van zeven en negen jaar vonden dit museum ook leuk. Ze praten nog vaak over de uitstap naar de dino’s.” (mama Aline)

Als je een hele dag tijd hebt en geld genoeg hebt om inkom te betalen, kan je zeker eens een verre uitstap maken. Dat maakt veel indruk op kinderen. Ze reizen met de auto of de trein. Leuke tips: de zoo in Antwerpen, het park Planckendael in Mechelen, de oude treinen in het Stoomcentrum in Maldegem, Bokrijk in Genk …

11

Met boeken de wereld ontdekkenLiedjes zingen, samen in boeken kijken, verhalen voorlezen: kinderen leren veel uit boeken. Ze leren nieuwe woorden, ze ontdekken hoe de wereld werkt. Hieronder vertellen mama’s en papa’s waarom voorlezen leuk en belangrijk is.

Hoe leren kinderen taal?Je kind leert elke dag taal. Vertel veel aan je kind. •Ookbaby’slerendaarveelvan.Baby’skijkennaarjemondenproberenjena tedoen.•Zegvaakwatjedoetenwatjeziet.“Kijk,ditiseenpeer.Datvindjijlekker,hé.”•Gebruikde juistewoorden.“Wafwaf”.“Ja, daar loopt eengrotehond.”•Zingsamenliedjes.•Noemdieren,kleurenengetallen.Wijsjepeutereropdatdie‘klok’uithet boekookde‘klok’isdieinjulliehuishangt.•“Waarom?”Kleutersstellenveelvragen.Somshebjeergenoegvan.Maar probeertochzoveelmogelijkteantwoorden.

Als je meer dan één taal spreektSpreekjethuisBerbersofPools,PortugeesofJiddisch?Ofnogeenanderetaal?Leuk!Jouwkindzallaterveeltalenspreken.Hoemeertalen,hoebeter!•Hoebeterjekinddetaalvandeoudersspreekt,hoemakkelijkerheteennieuwe taalkanleren.Praatdusveelmetjekind,indetaaldiejijzelfhetbestekent.•Spreek jeeenanderetaaldan jepartner?Spreekdanafdat julliealletwee jullieeigentaalsprekentegenhetkind.Houdatookvol.Danweetjekind heelsnelwelketaalbijmamahoort,enwelketaalbijpapa.•Opschool,indewinkelenopstraathorenensprekenkinderenNederlands. JekanjekindhelpenomalvroegNederlandsteleren.Zeteencdop,kijknaar programma’sopKetnet,laatjekindspelenmetkinderendieNederlandsspreken...

Boekbaby’s Kind en Gezin werkt samen metStichtingLezenendebibiothekenrondboekenen voorlezen.Oudersvan baby’s en peuters krijgeninalleconsultatiebureausvanKindenGezindezetweeboekjesmetinfo.

“Arune is 6maanden en is echt eenboek-baby. We spelen elke dag metboeken.Zegrijptnaaralleboeken.Zedraaitdieomenom,enkijktnaardeprenten. En dan bijt ze op het boek.Ja,onzeboekenzieneralnietmeerzomooi uit. Terwijl Arune op een boekbijt,lezenwijkortegedichtenvoor.diehaardoen schateren. Zegeniet ervandatwemethaarbezigzijn.Ookvooronsisditvaakhetleukstemomentvandedag.”(Ilona,mamavanArune)

“Saraisvierjaar.Zelooptdeheledagrond.Ze speeltmethaarpoppen,wilfietsen…Wateenenergie!Tot ze ’savondsinbedligt.Danwilzedichtbijpapazijnenluisterennaarverhalen.Ikvertelverhalenuitmijnhoofd.Hoehetwastoenikkleinwas,watwededen.Sara wordt er helemaal rustig van.”(Zeno,papavanSara)

Tip: Vertellenuiteenboek,vertellenuitjehoofd:allemaalevenleuk!

“Mijn zoon Joppe zit in de derdekleuterklas. Hij kan niet wachten tothij leert lezen. ‘Maar ga je dan nogvoorlezen,papa?’vraagthij.Natuurlijkgaikdatdoen!Voorlezenisechtheelleuk.”(Bart,papavanJoppe)

Tip: ’Tommie en de torenhogeboterham’ van Pieter Gaudesaboos.Overeenjongendievéélhongerheeft.Hijmaaktzelfzijnboterham.Diegroeittotbovenhethuis.

“De eerste woorden van de meestekinderenzijnvaak‘woef’of‘waf’vooreenhond.DatwasbijLéonnietanders.In het boek, in het park enop straatwezenwijLeonop‘honden’.Ookalshij‘waf’zei.Alsnelzeihijzelf‘hond’.Daarna volgdendepoes ende koe.“(Suzanne,mamavanLéon)

Tip: Baby’s en peuters houden veelvandieren.Zewijzendieoveralna.Opstraat, indewinkel,ophetbalkon…Boeken over dieren zijn heel leuk. Jijkandenaamvanhetdierzeggen,enjekindwijstnaarhetdier.Erzijntallozeboeken over dieren: kartonboeken,groteboeken,kleineboeken.Kijkzekereensrondindebibliotheek.

“Aminisdolopzijnpapa.Diekomtvaaklaatthuis,alsAminalinbedligt.Voorhijgaatslapen,leesikdaarommetAminhetboek‘Mijnpapaiseenreus’.WantvooronzeAminispapaechteenreus.“(Nadia,mamavanAmin)

“Onze dochter zat nog in de buik,toenwealliedjeszongen.IkdenkdatAsia het even leuk vond als wij. Wezongenelkeavonddezelfdevijfliedjes.Slaapliedjes en liedjes uit Turkije. NuisonzedochterAsiavijfmaanden.Zehoudtvooralvantwee liedjes.Alswediezingen,danzuchtzediepenvaltzemeteenglimlachinslaap.”(Hakan,papavanAsia)

Tip: ’Nina Oh. Slaapliedjes rond deMiddellandseZee’.Opdecdstaatelklied intweetalen.Eénkeer indetaalvan het land zelf. Belgische zangersmaakten er liedjes in het Nederlandsvan.Inhetboekstaanalleteksten,enmooiefoto’s.

Voor elk kind 6 maanden 12 maanden + 3 jaar

4 jaar 5 jaar

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

12

Naar het buitenland

Vergeet de kids-ID niet

WedstrijdWablieft stuurt vijf gezinnen een dagje naar dierenpark Planckendael in Muizen

bij Mechelen. Wil jij graag met je gezin genieten van een leuke dag wandelen en

naar dieren kijken? Los dan de vragen hieronder op. Stuur je antwoorden naar:

Wablieft

Wedstrijd Planckendael

K. Mercierplein 1

2800 Mechelen

Je kan ook een e-mail sturen naar vraag@wablieft.be.

Vermeld je naam en adres of telefoonnummer. Laat ook weten hoeveel leden

je gezin telt. Vijf winnaars krijgen een kaartje toegestuurd voor Planckendael en

voor de trein toegestuurd.

Vanaf welke leeftijd mogen kinderen naar de kleuterschool?

O 2 jaar

O 2,5 jaar

O 3 jaar

Wat is het nummer van de Kind en Gezin-Lijn?

O 078 150 000

O 078 150 100

O 078 150 200

Hoe vaak verschijnt het blad ‘Klasse voor Ouders’?

O Elke week

O Elke maand

O Elke twee maanden

Bijna zomer

Op stap met je kind: enkele tipsDe zomer staat voor de deur. Het is de ideale tijd voor een leuke uitstap met het hele gezin. Bij een uitstapje met kinderen let je best op enkele dingen. Wij geven je een aantal tips voor een geslaagd dagje uit.

D E D U I D E L I J K S T E K R A N T O V E R O P V O E D E N

Redactie: Ilona Plichart, Ruud Meert – met dank aan alle suggesties van onze partners Kind en Gezin, Vocvo en Klasse

Eindredactie: Farida Barki, Ilona Plichart

Lay-out: Kevin Verboven

Druk: Flitsgrafiek,Wuustwezel

Oplage: 33.000

•Genieten in de zon is leuk. Maar

de huid van kinderen verbrandt snel.

Smeer je kind altijd in met zonnecrème.

Gebruik een crème met minstens

factor 30. Laat kinderen nooit

uren na elkaar spelen in de zon.

•Kinderenhebbenveelmindergeduld

dan volwassenen. Rijd je met de auto

of de trein ergens heen? Zorg dat de

rit zeker niet langer dan twee uur

duurt. Een halfuur of een uur onderweg

is ideaal.

•Neem in de auto enkele cd’s mee

met liedjes die de kinderen kunnen

meezingen.

•“Het is geel en het heeft grote

wielen …” Bedenk leuke spelletjes

voor onderweg. Wat zie je allemaal

op en naast de weg? Omschrijf iets

en laat je kinderen raden wat het is.

•Kinderen moeten genoeg drinken.

Neem dus water en bekers mee. Die

komen altijd van pas, op warme en

op minder warme dagen.

•Leerjekinderenzosnelmogelijkhun

eigen naam en familienaam. Lopen

ze verloren? Dan kunnen ze toch aan

een volwassene hun naam zeggen.

•Ga je naar een plaats waar veel

kinderen zijn? Trek je kind dan een

T-shirt in een felle kleur aan. Of zet het

een opvallende pet op. Zo vind je je

kind sneller terug in een grote groep.

•Neemaltijdeenverrassingmeedie

je onderweg geeft. Kies speelgoed

waar ze lang zoet mee zijn.

De overheid voerde de kids-ID een jaar geleden in. Het kids-ID is een paspoort

voor kinderen. Het is verplicht voor kinderen die naar het buitenland

reizen. Op de kids-ID staat een telefoonnummer. Gebeurt er iets met het

kind? Dan kan de politie met dat nummer de ouders of andere leden van

de familie bereiken. Een kids-ID moet je aanvragen bij de gemeente of de

stad. Ongeveer twee weken later kan je hem afhalen. De kaart kost 3 euro.