D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school....

20
DAAROM! openbaar onderwijs verbindt Vereniging Openbaar Onderwijs Competenties van leerkrachten

Transcript of D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school....

Page 1: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

DAAROM!openbaar onderwijs verbindt

Vereniging Openbaar Onderwijs

Competenties van leerkrachten

Page 2: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

InhoudKernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijs 3

Kernwaarden 4 01-Iedereleerlingwelkom 4 02-Wederzijdsrespect 4 03-Waardenennormen 5 04-Vanenvoordesamenleving 5 05-Levensbeschouwingengodsdienst 6

Competenties openbaar onderwijs 7 01-Inter-persoonlijkcompetent 9 02-Pedagogischcompetent 10 03-Vakinhoudelijkendidactischcompetent 13 04-Organisatorischcompetent 14 05-Competentinhetsamenwerkenmetcollega’s 15 06-Competentinhetsamenwerkeninenmetdeomgeving 17 07-Competentinreflectieen(professionele)ontwikkeling 19

© 2009 Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB, in samenwerking met Hogeschool INHolland, Fontys Hogescholen, Hogeschool Edith Stein/OCT, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Rotterdam, De Haagse Hogeschool, Hogeschool Saxion en Hogeschool Iselinge.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van de uitgever.

Page 3: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Kernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijsOnderwijs is meer dan het overdragen van kennis en vaardigheden en het klaarstomen voor de maat-schappij. Daarover is bijna iedereen het eens. Scholen hebben ook een maatschappelijke opdracht en worden geacht een bijdrage te leveren aan de samenleving en aan de directe omgeving waarin ze zijn gevestigd.

Hetopenbaaronderwijsvervultzijntaakvanuitkernwaardenalsvrijheid,gelijkwaardigheid,sociale

rechtvaardigheidengemeenschapszin.Kernwaardendiezichvertaleninuitgangspuntenals‘iedere

leerlingiswelkom’,‘wederzijdsrespect’en‘actieveparticipatie’endiebijdragenaanhetoplossen

vanverschillendehedendaagseproblemen,zoalsdesegregatievanleerlingeninaparte(zwarteen

witte)scholenenhetgebrekaanintegratievanverschillendebevolkingsgroepenenculturen.

Eenopenbareschoolmaaktactiefwerkvandepluriformiteitdieonzesamenlevingkenmerkt,draagt

bijaandeintegratieenstimuleertdemocratischburgerschap.

Inhetopenbaaronderwijslerenkinderenvanelkaardoorhetactiefverkennenvanhunculturele,

levensbeschouwelijkeeneconomischeachtergronden.Hetbrengtverschillendeopvattingenbij

elkaarenlaatkindereneropbasisvangelijkwaardigheidoverindiscussiegaan.Nietomdeander

teovertuigenvanheteigengelijk,maaromkritischnaarzichzelfenmedeleerlingentelerenkijken.

Hetleertkinderenwaarnemenhoeverschillendeachtergrondentotanderdenkenenhandelen

kunnenleidenenleerthenvanuitdatinzichteigenopvattingenteontwikkelen.Alsjeweetwat

anderenbeweegt,kunjebetermetelkaarsamenleven.

Inhetopenbaaronderwijslerenkinderendoorontmoeting.Ooklevensbeschouwinghoortdaarbij;

hetmaaktimmersdeeluitvanonzecultuur.Deopenbareschoolisdémicromaatschappijwaar

kinderenenvolwassenenontmoetingervarenendaarvanleren.

DeVerenigingOpenbaarOnderwijsenVOS/ABBzijnsamenopdiversemanierenbezigdeidentiteit

vanhetopenbaaronderwijsteversterken.Zowordtmeteenaantalhogescholengewerktaande

formuleringvanspecifiekecompetentiesvanleerkrachtenvoorhetopenbaaronderwijs.Telkens

wordtdaarbijdeverbindingmetdekernwaardengelegd.Vanuitdiewaardenkunnenleerkrachten

hetonderwijsvannuinvullen.Zijkunnenermeeinspelenopdedynamiekvandehedendaagse

samenlevingeneroplossingenmeeaandragenvoordehuidigemaatschappelijkeproblemen.(De

voorgaandealineaisspecifiekbedoeldvoordeintroductievandeleergangopenbaaronderwijsinde

Pabo-opleidingen.)

Page 4: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Kernwaarden Openbaar onderwijs is algemeen toegankelijk onderwijs. Dit maakt dat de populatie van openbare scholen is te kenschetsen als ‘de samenleving in het klein’. Hoe goed die micromaatschappij kinderen op de reële samenleving voorbereidt, hangt samen met de uitgangspunten die een school hanteert in de omgang met leerlingen, ouders, personeelsleden en de omgeving van de school én met de competenties van de leerkrachten om deze doelen te realiseren. De basis daarvoor wordt gevormd door de kernwaarden van het openbaar onderwijs. Deze kernwaarden kenmerken het openbaar onderwijs en maken openbare scholen tot hét onderwijs van deze tijd.

01. Iedere leerling welkomDitishetfundamentvanhetopenbaaronderwijs.Iederkindwelkombetekentdatkenmerkenals

afkomst,levensovertuiging,seksuelegeaardheidenetniciteit,nooiteenrolspelenbijhetaldan

niettoelatenvaneenkind.Deschoolpopulatiekandaardoorredelijkeenvoudigeenafspiegeling

wordenvandewijkofbuurtwaarinzestaat.Inhoeverredatechtlukt,ismedeafhankelijkvanhet

keuzegedragvandeouders.

Netzoalselkkindisookelkeleerkrachtopdeopenbareschoolwelkom.Aanlerarenwordtechter

weldeeisgestelddatzijkunnenenzullenhandelenovereenkomstigdebeginselenvanhet

openbaaronderwijs.

“Kinderen leven in onze scholen midden in een kleine maatschappij. Het bijzonder onderwijs kan wel of niet daarvoor kiezen. Ik werk bij het openbaar onderwijs. Ik wil geen keuzemogelijkheid of kinderen welkom zijn!” Joep Derkx, algemeen directeur van Akkoord! PO, een bestuur van negen openbare scholen in de regio Venlo

02. Wederzijds respectDeschoolalsafspiegelingvandesamenlevingbetekentdiversiteitbinnendeschool.Ouders,

leerlingenenpersoneelgaanrespectvolmetelkaarsopvattingenenlevensbeschouwelijke

overtuigingenom.Depluriformiteitwordtaangegrepenomvanelkaartelerenenhetonderlinge

begriptebevorderen.Eenpersoonlijkeovertuigingwordtopdeopenbareschoolnooitalsdeenige

wareofdebestegepresenteerd.Nietdooroudersenleerlingen,nochdoorpersoneelsleden.

“De openbare school heeft voor elk kind plaats en accepteert het diepste ‘zijn’ van het kind. Integratie vindt pas plaats als er wederzijds respect en acceptatie is. Iemand op straat zei een keer tegen mij: ‘Marcouch, waarom moeten homo’s zich zo uitbundig gedragen en laten zien dat ze homoseksueel zijn?’ Maar dat is nu juist waar het om gaat, dat je je diepste ‘zijn’, in dit geval je geaardheid, niet verloochent. Daarom is die pluriformiteit in het openbaar onderwijs zo bijzonder.”Ahmed Marcouch, stadsdeelvoorzitter Slotervaart (Amsterdam) “Alleen door in contact te treden met iemand die anders gelooft, denkt en doet, kom je er achter wie je bent.”Youssef Azghari, docent en publicist

Page 5: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

03. Waarden en normenWederzijdsrespectwordtmedevormgegevendoorexplicieteaandachtvoordelevensbeschouwelijke

enmaatschappelijkewaardenennormenindeNederlandsemaatschappij.Juistmethetoogopde

aanwezigediversiteitmoetookhetbelangvandeverworvenhedenvanonzedemocratieaandeorde

komen.Dezevormendekaderswaarbinnendepluriformiteittotzijnrechtkankomenenbieden

ruimtevoordeopvattingenenuitingenvanminderheden.

“Wat hier speelt, is niet een verschil in grondwaarden, maar de invulling ervan. Alle mensen, ongeacht hun culturele achtergrond, delen dezelfde waarden. Respect bijvoorbeeld. Een Nederlands kind leert al vroeg dat hij door te jokken zijn ouders in verlegenheid brengt en dat het beter is eerlijk tegen pa en ma te zijn. Een Marokkaans kind daarentegen kan door te ‘liegen’ juist uiting van respect voor de volwassene geven.” Youssef Azghari, docent en publicist

04. Van en voor de samenleving‘Deschoolvanenvoordesamenleving’geefthetkaraktervanhetopenbaaronderwijsgoedweer.De

aandachtisnadrukkelijknietalleennaarbinnengerichtmaarooknaarbuiten.Openbarescholen

makensteedsmeerwerkvanhunverantwoordelijkheidjegensdesamenleving.Zestimulerende

actieveparticipatieenbetrokkenheidvanoudersenkinderenbijalleswatzichopenomdeschool

afspeeltengevenzoeenvoorbeeldvangoedburgerschap.Hetgaathiermeeverderdanhetenkel

afleggenvanverantwoordingoverderesultatendiedeschoolhaalt.

“Wij vroegen ons af: hoe leer je in het leven om te gaan met verschillen? Het antwoord is: door er al vroeg mee te maken te krijgen.” Pauline Meurs, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid “Als een school onveilig is, kun je twee dingen doen. Een beveiligingsdienst inhuren en veiligheidspoortjes installeren of een beveiligingscoördinator aanstellen. Maar je kunt ook nadenken over hoe je leerlingen daarbij kunt betrekken, want die onveiligheid betreft hen als slachtoffer of soms als dader. Dan ga je met de leerlingen praten over het probleem van de onveiligheid of je laat ze onderzoek doen met videocamera’s om de onveilige plekken in en rondom de school in kaart te brengen.” Mischa de Winter, hoogleraar pedagogiek “In een plurale samenleving moeten kinderen via democratische opvoeding leren ontdekken dat mensen van verschillend pluimage toch heel goed samen problemen kunnen oplossen. Eén van de primaire lessen is dat je het eens kunt worden over het feit dat je het oneens bent.” Rapport WRR, Bouwstenen voor betrokken jeugdbeleid, 2007

Page 6: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

05. Levensbeschouwing en godsdienstDiversiteitvanlevensbeschouwingiseengegeveninonzesamenleving.Hetactiefbenuttenvan

deaanwezigheidvandezediversiteitdraagtbijaanhetonderlingbegripenhetrespectvoorde

opvattingenvananderen.Deopenbareschoolbiedthiertoevolopmogelijkheden.

Vanuithetstandpuntdatlevensbeschouwingdeeluitmaaktvanonzecultuurhoortgodsdienstigeen

levensbeschouwelijkevormingvolgensVOOenVOS/ABBnadrukkelijkeenplaatstehebbenbinnenhet

openbaaronderwijs.

“Zelf heb ik als overtuigd christen mijn beide dochters bewust naar een openbare Jenaplanschool gestuurd. Zij hebben daar meer begrip gekregen voor andere levensbeschouwingen en volgens mij kun je juist met meer kracht vanuit je eigen overtuigingen leven als je de achtergrond van de ander beter kent.”Doekle Terpstra, voorzitter HBO-raad (in SBM, mei 2006)

“Wij praten veel met de kinderen, vooral als zij met vragen komen. Onze kinderen moeten zelf weten wat zij van geloven vinden, maar ik wil wel dat zij een goede reden hebben waarom iets juist wel of niet bij hen zou passen.”Een ouder

“Ik ben tegen scholen gesticht op religieuze grondslag. Ze verdelen de gemeenschap en leren kinderen: ‘dit is je godsdienst en jij hoort bij deze godsdienst en daarom moet je dit geloven’. Ik ben er overigens wel voor kinderen godsdienstles te geven waarbij de wereldgodsdiensten met elkaar worden vergeleken. Uit historische en literaire overwegingen is het belangrijk voor kinderen iets over religie te weten. Zonder kennis van het christendom en de bijbel kun je de Europese geschiedenis helemaal niet begrijpen.”Richard Dawkins (bioloog) over het bestaan van God(interview NRC Handelsblad)

“Onderwijs is het allerbelangrijkste middel waarmee je kinderen nog iets kunt meegeven. Maar dan wel algemeen onderwijs, want katholiek rekenen bestaat niet. Natuurlijk moet er ruimte zijn voor levensbeschouwing.”Antoine Bodar, priester van de Rooms-katholieke kerk (BN de Stem, 10/12/2008)

Page 7: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Competenties openbaar onderwijs

Eén school voor alle leerlingen

Page 8: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Page 9: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

01 Inter-persoonlijk competent

Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijszorgtervoordaterinzijngroepeenprettigleef-enwerkklimaatheerst.

Voordatklimaatishijverantwoordelijk.Dekennis,vaardighedenendehoudingdiedatvraagt

vallenonderzijnofhaarinter-persoonlijkecompetentie.

Inter-persoonlijk competent in het openbaar onderwijsDeleraarprimaironderwijsindeopenbareschoolisinstaatommetsociaal-culturele,

levensbeschouwelijkeenetnischeverschillenomtegaanopeenrespectvollemanier.Hijweetde

communicatieovercultuurenlevensbeschouwingtebevorderen,waarbijhijonderscheidaanbrengt

tusseneigenengedeeldewaarden.Hijherkentenbenutmomentenwaarinwaardegerelateerde

thema’szichvoordoen.Hijscheptbinnendegroepeencoöperatievesfeerenweetvandegroep

eengemeenschaptemakenwaarindekinderenopeenrespectvollemanierelkaarsachtergronden

kunnenverkennenenvragenstellenoverelkaarssociaal-culturele,levensbeschouwelijkeen

etnischeachtergronden.Hijisinstaatomsamenmetdekinderen-vanuitgedeeldewaarden-een

democratischelevensvormoptebouwen.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) isinstaattotdialogischhandelen;

02) isinstaatcommunicatieindegroeptotstandtebrengenentebegeleiden;

03) iszichbewustvanzijneigenpersoonlijkheid,vanzijnhoudingengedrag.

Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen

vaardighedenzoalshiernagenoemd.

Een leraar in het openbaar onderwijs:

01) gaatrespectvol-vanuitgedeeldewaarden-metkinderenomenbegeleidtheninhunsocialeen

moreleontwikkeling;

02) draagtzorgvooreendialoogmetentussendekinderenmetinachtnemingvanhunsociaal-

culturele,levensbeschouwelijkeenetnischeachtergrond;

03) zorgtdatelkkindzichveiligvoeltennaarvorendurfttebrengenwathetdenktenvoelt;

04) brengtcommunicatieindegroeptotstandenherkentwaardengeladenstandpunten;

05) kanbeschrijvenenverklarenhoesocialeverhoudingenbinneneengroepliggenenhoe

communicatieprocessenverlopen;

06) kanaangevenwelkeverschillenerkunnenzijnindecommunicatietussenverschillende

sociaal-culturele,levensbeschouwelijkeenetnischegroepenenhoeinterculturele

communicatieverloopt;

07) herkentproblemendiezichbinneneengroepkunnenvoordoenenweetdeze-vanuitgedeelde

waarden-opeenpedagogischverantwoordemanieroptelossen;

08) isinstaatsamenmetdekinderen-vanuitgedeeldewaarden–tebouwenaaneen

democratischelevensvorm;

09) iszichbewustvandeeigensociaal-culturele,levensbeschouwelijkeenetnische(endaarmee:

waardengeladen)achtergrondendeinvloeddaarvanopzijnpersoonlijkheid,houdingengedrag.

Page 10: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

0 2 Pedagogisch competent

Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetdesociaal-emotioneleenmoreleontwikkelingvandekinderen

bevorderen.Hijmoethenhelpeneenzelfstandigenverantwoordelijkpersoonteworden.Datisde

verantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnen

makenmoetdeleraarpedagogischcompetentzijn.

Pedagogisch competent in het openbaar onderwijsDeleraargaatuitvanmenselijkewaardigheid,pluriformiteitendemocratiealsbelangrijkste

waarden.Hijlaatziendateeneigenkritischoordeeltotstandkomtdoorproblementebenaderen

vanuitverschillendeinvalshoeken.Deleraarstimuleertkinderentoteenkritischedemocratische

houding.Hijzorgtervoordatleerlingenrespectvolmetelkaaromgaan,verantwoordelijkheidnemen

voorelkaar,moreelgedragoefeneneneeneigenmoreleverantwoordelijkheidontwikkelen.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) zorgtervoordatkinderensocialecompetentiesontwikkelen,zoalsnaaranderenkunnen

luisteren,zichinanderenkunneninlevenenanderenwaarderen;

02) leeftvoorenlaatdekinderenervarendatverschillenvanzelfsprekendzijn.Hijstimuleertde

kinderenzichteverdiepeninelkaarsverschillende(levensbeschouwelijke)achtergronden

endezeterespecteren.Hijleeftvoorenlaatdekinderenervarendathetfeitdatiedereen

verschillendiswaardevolis;

03) stimuleertdekindereninhunidentiteitsontwikkeling;

04) leeftvoorenlaatdekinderenervarendathetbelangrijkisvragentestellenvanuitverschillende

invalshoekenbijwatergebeurtenwatmensenzeggen(enschrijven)enopbasisvandeze

vragenenantwoordentoteeneigenafgewogenoordeeltekomen;

05) onderzoektsamenmetdekinderenwathetverschilistussenwaardenennormenenstimuleert

dewaardeontwikkelingenhetethischhandelenvandekinderendoormoreelgedragteoefenen;

06) laatzichinzijnwaardebepalingleidendoordeUniverselerechtenvandemensenderechten

vanhetkind;

07) leeftvoorenlaatkinderenervarendatdemocratieietsiswatontstaatdoorsamenderegelste

bepalen,doorsamenverantwoordelijktezijn.

10

Page 11: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen

vaardighedenzoalshiernagenoemd.

Een leraar in het openbaar onderwijs:

01) heeftkennisvandesocialecompetentiesenvanmethodiekenomkinderenhieractiefmeete

latenoefenen;

02) kanvanuiteendoordachteleerlijndeontwikkelingvansocialecompetentiesbijkinderen

stimulerendooreractiefmeeteoefenen;

03) gaatrespectvolommetdekinderen,zijncollega’s,oudersenanderen;

04) zorgtdatdekinderenoprespectvollewijzemetelkaaromgaan;

05) spreektkinderenaanopongewenstgedrag;

06) heeftkennisvanverschillende(levensbeschouwelijke)achtergrondenvangroepenmenseninde

Nederlandsesamenleving.

07) organiseertactiviteitenwaarinkinderenzichverdiepeninovereenkomstenenverschillen

tussenelkaarenwaarinkinderenzichverdiepenindeachtergrondenachterdeverschillen;

08) organiseertactiviteitenwaarinkinderendemeerwaardevanverschillenervaren;

09) steltzichopvanuiteenactievevragendehoudingensteltfilosofischevragen;

10) kenthetverschiltussenwaardenennormen;

11) pasttechniekenenmethodiekentoewaardoorkinderenoefenenmetmoreelgedragenmorele

oordeelsvorming;

12) kentdeUniverselerechtenvandemensenderechtenvanhetkindenlaatzicherdoorleidenin

zijnwaardebepaling;

13) pastactiviteitenenproceduresvoorwaarbijkinderenactiefenbewustoefenenmetdemocratie

endemocratischgedrag.

11

Page 12: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

12

Page 13: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

03 Vakinhoudelijk en didactisch competentAlgemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijshelptdekinderenzichdeculturelebagageeigentemakendiesamengevat

isindekerndoelenvoorhetprimaironderwijsendieelkedeelnemeraandesamenlevingnodig

heeftomvolwaardigtekunnenfunctioneren.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimair

onderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartemakenmoetdeleraarvakinhoudelijkendidactisch

competentzijn.

Vakinhoudelijk en didactisch competent in het openbaar onderwijsDeleraargaatuitvanindividueleverschilleninniveau,tempo,interesse,levensbeschouwelijkeen

cultureleachtergrondenweetdaarvakinhoudelijkendidactischopaantesluiten.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) kanhetkennisgebiedgeestelijkestromingenzovormgevendathetdeopenbareidentiteitondersteunt;

02) herkentlevensbeschouwelijkethema’senkaninspelenopmorelevraagstukken;

03) isinstaatomvanuiteenkritischdemocratischehoudingaandachtteschenkenaanhetvak

burgerschapsvorming;

04) isinstaatfilosofischevragentestellenaankinderen.

Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen

vaardighedenzoalshiernagenoemd.

Een leraar in het openbaar onderwijs:

01) isinstaatomhetvak/vormingsgebiedgeestelijkestromingenteimplementeren;

02) isinstaatopeengevarieerdemanierlestegevenendaarbijinstaatrekeningtehoudenmetde

levensbeschouwelijkeverschillenindegroep;

03) kanzijn/haaropvattingenoverhetkennisgebiedgeestelijkestromingenverantwoorden;

04) heeftkennisvandeverschillendelevensbeschouwelijkeachtergrondenvangroepenmenseninde

Nederlandsesamenleving,vanhethumanismeenvandewereldreligies;

05) isinstaatomeengesprekoverlevensbeschouwelijkewaardentevoeren;

06) isinstaatomdiemomententeherkennendiedemogelijkheidbiedentoteenlevensbeschouwelijk

gesprek;

07) isinstaatleerlingeninteleideninbetekenissen;

08) heeftkennisvandelevensbeschouwelijkeontwikkelingvankinderen;

09) heeftkennisvandemoreleontwikkelingvankinderen.

10) kantechniekenenmethodiekentoepassenwaardoorleerlingenkunnenoefeneninmoreelgedrag

enmoreleoordeelsvorming;

11) stimuleertleerlingenomzorgtehebbenvooreneenactievebijdrageleverenaanhunomgeving;

12) stimuleertwaardecommunicatieenhetontwikkelenvanwaardeoordelen;

13) leertleerlingenkritischtekijkennaarzichzelfendeeigenopvattingen,enanderenenhun

opvattingen;

14) geeftruimteaaniedersmening/visie/opvattingen/overtuiging;

15) heefthetuitgangspuntdatiederewaarheidevenwaaris;

16) stimuleertdekinderentoteenactievevragendehouding,hetstellenvanfilosofischevragenenhet

komentoteenafgewogenoordeel;

17) kanethischevraagstukkenbespreekbaarmaken.

1�

Page 14: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

04 Organisatorisch competent

Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsdraagtzorgvooralleaspectenvanklassenmanagementtenbehoeve

vanzijngroep.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdie

verantwoordelijkheidwaartekunnenmakenmoetdeleraarorganisatorischcompetentzijn.

Organisatorisch competent in het openbaar onderwijsDeleraarcreëertderandvoorwaardendienodigzijnomdedoelstellingenvandeopenbarevisievan

deschoolterealiserenenregeltzakenconcreet.Hijbetrektleerlingenindebesluitvormingoverde

klassenorganisatieenonderkentinvloedenvaneigenideeënenbeslissingenopdegroep.Hijbehoudt

hetoverzichtineengrotediversiteitvantaken,activiteitenenontwikkelingen.Hijgeefthierbinnen

voldoenderuimtevoordecultureleenlevensbeschouwelijkeverschilleninzijngroep.Hijverbindthet

lerenindeschoolmethetlerenbuitendeschool.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) zorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijke,taakgerichtesfeerinzijnklasenzijnlessenzodatde

kinderenwetenwaarzeaantoezijnenwelkeruimtezehebbenvooreigeninitiatief;

02) zorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijke,taakgerichtesfeerinzijnklasenzijnlessenzodatde

kinderenwetenwatzemoetendoen,hoeenmetwelkdoelzedatmoetendoen;

03) hanteertopeenconsequentemanierpassendeorganisatorischeafsprakenmetleerlingenzodat

dezerekeninghoudenmetelkaar;

04) kiestorganisatievormenwaarinruimteisvooreigeninitiatievenenkeuzesvanleerlingen;

05) zorgtervoordatelkkindzichgehoordengerespecteerdweetenvoelt;

06) handeltvanuitdevisiedathetkindcentraalstaat,alspersooneninzijnrelatietotanderen.

1�

Page 15: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

1�

05 Competent in het samenwerken met collega’s Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijszorgtervoordatzijnwerkendatvanzijncollega’sopschoolgoedop

elkaarzijnafgestemd.Hijdraagtookbijaanhetgoedfunctionerenvandeschoolorganisatie.Dat

isdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimairenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnen

makenmoetdeleraarcompetentzijninhetsamenwerkenmetcollega’s.

Competent in het samenwerken met collega’s voor het openbaar onderwijsHetopenbaaronderwijsstreeftnaareenpluriformpersoneelsbestand.Verschilleninhetteam

wordengezienalskansenvooreenrijkesamenwerking.Hetopenbaaronderwijsstimuleert

personeel,oudersenleerlingenomdeeltenemenaandebesluitvormingbinnendeschoolover

doelstellingenenwerkzaamheden.Deleraardraagtbijaandeafstemmingbinnenzijnteamen

aaneengezamenlijkevisieopdeidentiteitvandeopenbareschool.Deleraardraagbijaanhet

realiserenendeontwikkelingvanhetlevensbeschouwelijk,pedagogischendidactischklimaatvan

deopenbareschool.Deleraarrealiseertenontwikkelteenbetekenisvollesamenwerkingsrelatie,

waarbijrechtwordtgedaanaaneenieder.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) isinstaatenbereidmetcollega’steoverleggenoverdewijzewaaropdeidentiteittot

ontwikkelingkomtenzichtbaarwordtindeschool;

02) iszichbewustvanverschilleninopvattingen,overtuigingenenanderecultureleachtergronden

bijcollega’senweethiervertrouwelijkenrespectvolmeeomtegaan;

03) kanontwikkelingenindesamenlevingenindedirecteomgevingvandeschoolbeoordelenin

relatietotdeidentiteitvandeschoolenweetdiemetcollega’sbespreekbaartemaken.

Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen

vaardighedenzoalshierondergenoemd.

Een leraar in het openbaar onderwijs:

01) kandeeigenpositieenmeningverwoordentenaanzienvanlevensbeschouwelijkeopvattingen,

hundoorwerkingophetonderwijsendeplaatsdiedeopenbareschoolindesamenlevingheeft;

02) isinstaatdeidentiteitvandeopenbareschoolmetcollega’sconcreettemakeninactiviteiten

enwerkwijzen;

03) staatopenvoorfeedbackenisinstaatfeedbacktegeven;

04) kanzichverplaatsenindedenkwijzenvancollega’s;

05) kaneenconstructievebijdrageleverenaanvergaderingen,intervisieenanderevormenvan

schooloverlegenwerkzaamhedendiewordenuitgevoerdomdeopenbareschoolgoedtelaten

functioneren;

06) isinstaatdeeigenvisieoplevensbeschouwelijkonderwijsteverwoordennaarcollega’s;

07) kandevisieoplevensbeschouwelijkonderwijsverbindenmetdepraktijkvandebasisschool;

08) isinstaatrespectvolenconstructiefcollegialegesprekkentevoeren.

Page 16: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

1�

Page 17: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

06 Competent in het samenwerken in en met de omgeving Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetcontactenonderhoudenmetdeoudersofverzorgersvande

kinderen.Hijmoeterookvoorzorgendatzijnprofessionelehandelenendatvananderenbuiten

deschoolgoedopelkaarzijnafgestemd.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimair

onderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnenmaken,moetdeleraarcompetentzijnin

hetsamenwerkenmetdeomgevingvandeschool.

Competent in het samenwerken met de omgeving voor het openbaar onderwijsDeleraarbevordertdebetrokkenheidvanoudersbijdeschool.Hijlegtverbindingentussende

schoolendeomgevingenherkentenbenutdedaaraanwezigediversiteit.Deleraarstimuleert

ontmoetingentussenensamenwerkingmetmenseneninstellingen(waaronderinstellingmet

verschillendecultureleen/oflevensbeschouwelijkeachtergronden)indeomgevingvandeschool.

Deleraarzorgtersamenmetanderenvoordatdeschooleenontmoetingsplaatsisinenvoorde

wijk.Hierbijstimuleerthijdeleerlingenomzorgtehebbenvooreneenactievebijdrageteleveren

aanhun(directe)omgeving.Depluriformesamenlevingdientdaarbijalsbasisvoorzijnhandelen.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) iszichbewustvanzijneigenpositieenmeningtenaanzienvanzijncultureleen

levensbeschouwelijkeopvattingen;

02) kanzijneigenpositieenmeningindezeverwoordenenonderbouwenenisbereiddattedoen;

03) heeftzichtophetmogelijkeeffectvandezeopvattingeninzijnsamenwerkingsrelatiesmet

ouderseninstellingenindeomgevingvandeschoolenhoudtrekeningmetverschillenin

cultuurenlevensbeschouwing;

04) kanenwilzijnhandelenafstemmenopdatgenewatdeopenbarevisievandeschoolvraagt/uit

wilstralen;

05) kanenwiloverbovenstaandeaspecteningesprekmetcollega’seengezamenlijkevisie

uitstralen.

17

Page 18: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

1�

Page 19: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

07 Competent in reflectie en (professionele) ontwikkeling Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetzichvoortdurendverderontwikkelenenprofessionaliseren.Dat

isdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaarte

makenmoetdeleraarcompetentzijninreflectieenontwikkeling.

Competent in reflectie en ontwikkeling voor het openbaar onderwijsDeleraarkaneigenopvattingenenbekwaamhedenvandeverschillendeaspectenvan

beroepsuitoefening,diebetrekkinghebbenopzijneigenidentiteit,onderzoekenenontwikkelen.

BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:

01) isbereideninstaattereflecterenopzijneigenpositieenmeningtenaanzienvan

levensbeschouwelijkeopvattingen;

02) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenpositieenmeningtenaanzienvan

maatschappelijkopvattingen;

03) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenpositieenmeningtenaanzienvanculturele

opvattingen;

04) isbereideninstaatmetgebruikmakingvanbovenstaandetereflecterenopdeeigen

beroepsidentiteit/persoonlijkwerkconcept;

05) isbereideninstaathetpersoonlijkwerkconcepttebesprekenennategaanhoehetconcept

zichverhoudtmethetbeleidofdeidentiteitvandeschool;

06) isinstaattereflecterenopdeeigenlevensovertuigingendewaardenennormendiedaarbij

horenenkan/isbereiddaarovermetanderentespreken;

07) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenberoepsidentiteitinrelatietotdeidentiteitvande

werkplek(openbarebasisschool);

08) isbereideninstaathetpersoonlijkwerkconcepttebesprekenennategaanhoehetconcept

zichverhoudtmethetbeleidvandeschool.

Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen

vaardighedenzoalshiernagenoemd.

Een leraar in het openbaar onderwijs:

01) isinstaattotterugblikken,analyseren,formulerenenkiezenvanalternatievenmetalsdoelhet

opdoenvanzelfkennisenhetontdekkenvansterkeenzwakkepunten;

02) isinstaatdevisievandeschoolindezeteonderbouwen.

1�

Page 20: D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school. Ouders, leerlingen en personeel gaan respectvol met elkaars opvattingen en levensbeschouwelijke

Vereniging Openbaar Onderwijs Postbus 601821320 AE AlmereT 036 533 15 00 F 036 534 04 64 E [email protected] www.voo.nl