CursusPREVENTIEADVISEUR

VENTILATIEdoor

Karl Verhoeven

Lucht samenstellingDe normale samenstelling van de lucht is:

•Stikstof N2 78%•Zuurstof O2 21%•Waterdamp afhankelijk van temperatuur en relatieve vochtigheid

•Edelgassen tot 0,5%•Waterstof tot 0,5%•KoolstofdioxideCO2 tot 0,05%

De mens als grootste vervuiler van zijn omgevingslucht.De uitgeademde lucht van personen is als volgt samengesteld:

•Zuurstof O2 16% sterke daling•Waterdamp 100% sterke stijging•KoolstofdioxideCO2 3,9 à 4,4% sterke stijging•Temperatuur 36,5°C

De mensDe mens geeft ook warmte af door straling, door convectie, een beetje door geleiding endoor verdamping van zweet.

Ademhalingsdebiet O2-verbruik CO2-productie Warmte

Activiteit l/min l/min l/h l/min l/h Watt

rust - liggend 6 0,240 14 0,200 12 82

rust - staand 8 0,360 22 0,333 20 117

licht werk 16 0,750 45 0,667 40 133

wandelen 6 km/h 26 1,200 72 1,100 66 407

zwaar werk 30 1,500 90 1,333 80 489

zeer zwaar werk 50 2,400 150 2,250 135 727

max. inspanning 65 3,000 180 2,700 162 977

  100 4,000 350 4,500 270 1396

Andere vervuilers

Stoffen uit bouwmaterialen, meubilair, verf, apparatuur• Radon, VOC’s, Ozon, …

Verdampende vloeistoffen• Water, chemische stoffen, detergenten, …

Nevels, rook, gassen• Spuitbussen, sigaretten, parfum, koolmonoxide CO, …

meer info kan gevonden worden op de IAQ website van KAVEE

Reglementering

Voor de Belgische reglementering verwijzen we naar: • ARAB art. 56, 57 en 58 betreffende werklokalen, natuurlijke en kunstmatige luchtverversing

• ARAB art.103ter en 103octies Bepalingen betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s verbonden aan blootstelling aan chemische, fysische en biologische agentia.

Voor meer informatie zie presentatie PA Klimaat.ppt

Natuurlijke verluchtingVoor open ruimte meestal geen probleem

Aard van het lokaal Aantal

  wisselingen/h

kamer zonder vensters of buitendeuren 0,5 0,75

rechthoekige kamer met ramen in de lange wand en binnendeur 0,75 1

rechthoekige kamer met ramen in de korte wand en binnendeur 0,5 0,75

vierkante kamer met ramen in één wand en binnendeur 1 1,5

kamer met ramen in twee wanden en binnendeur 1,5 2

kamer met ramen in drie wanden en binnendeur 2 2,5

bureelgebouw met dichtklappende deur 2 6

magazijn of hotel, met herhaald openen van deuren 3 5

magazijnafdeling met dichtklappende deur of portaal 0,5 3

modern gesloten constructie, groot vloeropp in verhouding tot de oppervlakte van de wanden 0,25 1

fabrieksgebouw, gewone constructie 0,5 3

fabrieksgebouw, grote ramen, ondichte constructie 2 6

Gesloten ruimten zijn de te verwachten wisselingen:

Natuurlijke verluchting

Geen controle en geen garantie over hoeveelheid verse lucht.

In een lokaal heerst door temperatuursverschillen (warme lucht stijgt), tegen de vloer een lagere druk dan onder het plafond. Hierbij stelt zich ergens een neutrale zone in. Openingen ter hoogte van deze neutrale zone hebben geen invloed op de verversing.Door de stuwkracht van wind kan de toe- en afvoer via natuurlijke ventilatie openingen sterk beïnvloed worden.

Afvoer openingen worden best bovenaan in het lokaal geplaatst. Dit versterkt de onderdruk op vloerniveau.Toevoeropeningen bevinden zich zo laag mogelijk tegen de vloer, bvb onder de radiatoren.

Kunstmatige verluchtingKunstmatige verluchting moet soms toegepast worden om tegemoet te komen aan de hogere ventilatie eisen die niet door een natuurlijke ventilatie bekomen kunnen worden.De grote weersafhankelijkheid is dus nog meer uitgesproken en kan meestal niet toegelaten worden.

Een goed werkende kunstmatige moet best onafhankelijk zijn van de weersomstandigheden.

Drie principes:• Enkel afvoer van verontreinigde lucht; toevoer van “verse” lucht via spleten en kieren is niet gecontroleerd.• Enkel toevoer van verse lucht; afvoer van bedorven lucht niet onder controle.• Zowel toevoer van verse lucht, als afvoer van bedorven lucht gebeurd op een kunstmatig manier.

Kunstmatige verluchtingDoelmatig ontwerp en uitvoering van een installatie is noodzakelijk.

Let op:• Tocht• Te hoge temperaturen• Te lage temperaturen• Vochtigheid• Filtering• Geluidsniveaus

Installaties kunnen vrij complex worden en zijn soms voorzien van verwarming, koeling, bevochtiging, ontvochtiging, filtering, warmte recuperatie, lucht verdeelsysteem, roosters, …Ook het regelmatige controle en onderhoud is enorm belangrijk om een gegarandeerde luchtkwaliteit te kunnen blijven waarborgen.

Afzuiging aan de bron

Bij het ontwerp dient rekening gehouden te worden met:• Aard van het gevaarlijke product• Snelheid waarmee de verontreiniging vrijkomt• Vorm van de afzuigopening• Vangsnelheid • Aansluitingen op het kanalensysteem• Luchtsnelheden in de kanalen• Geluidsniveau van de installatie• Aanvoer van voldoende verse lucht• Bescherming van het milieu• Controle van de installatie• Onderhoud van de installatie

Er zijn geen universele oplossingen

Afzuiging aan de bron

• Afzuiging zo dicht mogelijk bij de bron• Voldoende hoge vangsnelheid in functie van de contaminant (deze kan variëren van 0,25 (voor dampen) tot 10 m/s (zandstralen)

• Bron voor zover mogelijk zo goed mogelijk inkapselen• Luchtstroom van de persoon weg

Principes:

Voor bepaalde toepassingen zoals bijvoorbeeld lassen bestaan er specifieke toestellen zoals puntafzuiging of geventileerde lastafels.Ook voor bepaalde labo toepassingen worden afzuigkappen en/of zuurkasten gemaakt.Steeds moeten de gebruiksvoorschriften punctueel gevolgd worden om een efficiënte afzuiging te bekomen.

Voor alle advies inzake ontwerp, audits, klachtenbehandeling, IAQ dossiers kan U terecht bij

karl@kaveegroup.be

http://www.kaveegroup/KaVee

Koolstofdioxide CO2

1000 ppm is ca 0,1%