Cursus Open Boek1e bijeenkomst, donderdag 20 september 2012

Dirry van de Grampel

Hetty Odenthal

Samenhang tussen Handboek Open Boek en Cursus Open Boek

Open Boek, handboek leesbevordering

Cursus:

Open Boek

Netwerk

Lees-coördinatoren

Websites leesbevordering:

www.leesplan.nl

www.kunstvanlezen.nl

http://www.cursusopenboek.nl

Functie:- Gericht op visie in

taalbeleidplan.

- Werken vanuit de theorie

(visie) naar de praktijk

Taak:- Gericht op leesbevordering.

- Werken vanuit de

praktijk naar een visie.

- Schoolleesplan is onderdeel

van taalbeleidplan.

Taalcoördinator Leescoördinator

- Visie: Versnipperde aandacht voor leesbevordering. Geen samenhang.

- Methodes domineren het leesonderwijs

- Schoolbibliotheek (klassenbibliotheek):

geen aanschaf- en beheerbeleid, verouderde boekencollecties, gratis paperbacks.

Stand van zaken leesbevordering

Gewenste visie op leesbevordering

De verhouding tussen leesbevordering/literatuureducatie en taal-/leesmethodes:

Trainen:

Methodes

Toepassen:

KinderboekenWisselwerking

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 6

Soorten kinderboeken en hun functies

1. Kijk- en zoekboeken• Goed kijken en zoeken• Verbanden leggen• Kleinere verhaallijnen• Ontdekkingen doen

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 7

Soorten kinderboeken en hun functies

2. Prentenboeken• Platen vertellen het verhaal• Tekst is ondersteunend• Twee soorten, verhalende en informatieve prentenboeken

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 8

Soorten kinderboeken en hun functies

3. Voorleesboeken• Deze boeken verbeelden wat jij hoort, het verhaal

komt dankzij de voorlezer tot leven• Voorleesboeken met korte verhaaltjes en

voorleesboeken met een doorlopend verhaal

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 9

Soorten kinderboeken en hun functies

4. Poëzie• Kennismaking met de rijkdom en speelsheid van taal• Gedicht laat veel ruimte aan de lezer; hoe minder

woorden, hoe meer verbeelding

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 10

Soorten kinderboeken en hun functies

5. Leren lezen• Speciaal geschreven voor het leren (technisch) lezen• In samenhang met begrip en beleving

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 11

Soorten kinderboeken en hun functies

6. Vrijleesboeken• Het plezier in lezen stimuleren• Belevingsniveau belangrijker dan AVI niveau• Een eigen smaak ontwikkelen

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 12

Soorten kinderboeken en hun functies

7. Informatieve boeken• Informatieve thema’s staan centraal• Beeldmateriaal natuurgetrouwe tekeningen of foto’s

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 13

Soorten kinderboeken en hun functies

8. Stripverhalen• Het kijken, de beelden staan centraal• Tekst ondersteunend aan het beeld

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 14

Eerste Periode: volwassenen in zakformaatVan Middeleeuwen tot 1470

- Verhalen voor volwassenen, zoals ridderverhalen en verhalen uit de bijbel

- Tot halverwege 15e eeuw vooral orale traditie- Kinderen en jongeren zijn volwassenen in zakformaat- Lezen is nuttig en stichtend- Tegenstelling goed en kwaad- God staat centraal- Geestelijk onderricht

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 15

Tweede periode: van 1470 tot 1750(de lerende en lezende jongvolwassenen)

- Uitvinding van de boekdrukkunst- Mens komt centraal te staan- Uitdragen van levenslessen, het leveren van

maatschappijkritiek

met behulp van fabels

- Kinderprenten

- ABC- boekjes

Derde Periode: Jeugdland

Van 1750 tot 1800

- Het kind beschermen tegen slechte

invloeden van de volwassen wereld.

-De kinderwereld wordt beschouwd

als voorbereiding op de grote wereld.

- Sprookjes

Vierde Periode: Romantiek

Van 1800 tot 1900; kennismaken met de grote wereld

- historische romans- reisverhalen- kinderliedjes

Vijfde periode: Kinderparadijsvan 1900 tot 1950

- De zorgelijke wereld van de volwassenen verdwijnt.

- Leuke, gezellige kinderwereld.

- Alle verhalen lopen goed af.

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 18

Zesde Periode: Confronteren en fantaseren

1950 tot circa 1980

• Maatschappij kritische thema’s• Gelijkheid tussen kinderen en volwassenen• Positieve instelling t.o.v. andere landen en culturen• Boeken met humor en fantasie• 1e fase: “probleemboeken”• 2e fase: realistische verhalen waarin fantasie een plaats krijgt

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 19

Zevende periode: kwaliteit en diversiteit

1980 tot heden

- Literaire kinderboek, griffeljury

- Expliciet aandacht voor: taalgebruik, compositie, stijl

vertelperspectief.

- Volwassenen bepalen wat goede boeken zijn op basis van

literaire criteria.

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 20

Het beslissende boek Kees Fens

Eerste periode: tot 12 jaar (basisschoolperiode)

Tweede periode: tussen 12 en 15 jaar

Derde periode: het literatuuronderwijs

Vierde periode: volwassenheid

14-04-2023

Cursus Open Boek - 1e bijeenkomst 21