CROS bwerk wtk - Omgevingsraad Schiphol · 2018. 4. 26. · CROS Jaarverslag 2004 5 Voorwoord Met...

CROS Jaarverslag 2004 5

Voorwoord

Met ingang van 1 januari 2005 ben ik aangetreden als voorzitter van de CROS. In de periode vanaf mijn voordracht (4 november 2004) heb ik niet alleen gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de verschillende geledingen binnen de CROS, maar ook met andere voor de CROS belangrijke partijen als het Ministerie van Verkeer & Waterstaat, Directoraat-Generaal Luchtvaart, met Drs G.J. Cerfontaine van de luchthaven Schiphol, en met de voorzitter en secretaris van de Commissie Deskundigen Vliegtuiggeluid.

Uit deze gesprekken is mij gebleken dat grote waarde werd gehecht aan de instandhouding en verdere ontwikkeling van de CROS. Dit werd ook onder-schreven door het Ministerie van Verkeer & Waterstaat. Het functioneren van de CROS in 2004 behoefde echter, naar de mening van mijn gesprekspartners, twee jaar na oprichting, substantiële verbetering. Het evaluatieproces van de CROS in 2004 bood de mogelijkheid deze verbeteringen op termijn door te voeren. Inmiddels zijn veel conclusies, aanbevelingen en actiepunten voor de CROS, op zowel de korte als lange termijn, opgepakt en uitgewerkt. Daarnaast werd in 2004 ook veel geïnvesteerd in een goede samenwerking tussen de drie CROS-geledingen: bewoner, bestuurders en luchtvaartsector.

In de zomer van 2004, na afronding van de evaluatie van het functioneren van de CROS over de periode 2003 – 2004, heeft CROS van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat de opdracht gekregen om mee te werken aan de evaluatie van de Wet luchtvaart. Eén van de punten die in deze evaluatie meegenomen wordt is de positie van de CROS binnen het gehele beleidsregime van de wet Luchtvaart. De evaluatie van het Schipholbeleid staat door het grote aantal ingediende verbetervoorstellen in belangrijke mate in het teken van die verbetervoorstellen: pilots gewijzigd route- en baangebruik, een moderne klachtenbehandeling, het operationaliseren van de door omwonenden beleefde hinder, de wens tot nieuwe institutionele kaders, een systeem van compenserende maatregelen, een hanteerbare ruimtelijke vertaling van het Schipholbeleid. Waar bij de instelling van de CROS (2003) het Ministerie van Verkeer en Waterstaat zich ‘op afstand’ van de regio leek te willen zetten, is de huidige realiteit dat er sprake is van een toenemende vervlechting tussen het beleidscentrum (Den Haag), regionale besturen, de luchtvaartsector en de CROS. Ik juich die ontwikkeling toe.

Drs. H.G. OuwerkerkVoorzitter van de CROS


Voorwoord Drs H.G. Ouwerkerk 5

1: Inleiding 9

2: Verslag werkzaamheden 2004 17

3: Interne evaluatie CROS 21

4: Evaluatie Schipholbeleid 29

5: Informatie- en Klachtenbureau 33

6: Financiën 41

7: Deelnemerslijst CROS 45

8: Bijlagen 53

Colofon 60

Inhoudsopgave


1: Inleiding

2004 was het tweede bestaansjaar van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS). Ook dit jaar bleef de CROS zich ontwikkelen om de belangen van omwonenden en luchtvaart beter te dienen. Dit hoofdstuk licht kort ontstaan, functie en samenstelling van de CROS toe. De Wet luchtvaart trad in werking op 1 januari 2003. Deze wet veranderde de regel-geving voor de luchthaven en legde meer verantwoordelijkheid voor het gebruik van Schiphol bij de luchtvaartsector zelf. Bij deze wet horen het Luchthavenverkeerbesluit en het Luchthavenindelingbesluit, waarin normen en regels staan over geluid, milieu, luchtverontreiniging en geur, externe veiligheid, gebruik van het luchtruim en de ruim-telijke ordening van de omgeving van Schiphol. Deze wet (zie kader) vormde de basis voor oprichting van de CROS, op 20 februari 2003.

Wat doet de CROS?De kerntaak van de CROS is het fungeren als structureel platform voor overleg tussen sector en omgeving over milieu- en veiligheidsaspecten van het luchtverkeer. De commissie bestaat uit vertegenwoordigers van bewoners, gemeenten en provincies rondom Schiphol en vertegenwoordigers van de luchtvaartsector.

UitvoeringDe taken van de CROS zijn uitgewerkt in een Bestuursreglement en een Klachten-reglement. In het Bestuursreglement zijn zowel de doelstellingen als de werkwijze van de CROS vastgelegd. Ook beschrijft het reglement de relatie met het Informatie- en Klachtenbureau en met de bewonersvertegenwoordiging. De CROS betrekt nadrukke-lijk bewoners van de omliggende gemeenten bij het overleg. De CROS is van mening dat de bijdrage van bewoners onontbeerlijk is. Juist zij kunnen verwoorden hoe om-wonenden hinder ervaren. In het Klachtenreglement staat de registratie van klachten beschreven en de afhandeling van verzoeken om informatie en onderzoek.


1: Inleiding

CROS Monografie #03, 2005 10

1: Inleiding

OrganisatieDe CROS bestond uit de volgende onderdelen: • CROS-overleg (plenaire vergadering),• Agendaoverleg (voorbereiding van het CROS-overleg),• Dagelijks bestuur (voorzitter en secretaris),• Bureau CROS (het secretariaat),• CROS Informatie en Klachtenbureau (IKB) • Drie werkgroepen:- Hinderbeperking- Klachten- Communicatie• 1 projectgroep:- Meten en Rekenen

Voorzitter en secretarisHalverwege 2004 was er een wisseling van het dagelijks bestuur. De eerste helft van het jaar was mevr. Ada Wildekamp voorzitter en mevr. Jannie van der Pluijm secre-taris. Vanaf augustus 2004 was mevr. Ellen van Hoogdalem – Arkema, burgemeester van Haarlemmerliede en Spaarnwoude als voorzitter actief. Dhr. Giap Tan trad aan als interim-secretaris.

LedenDe CROS bestond in 2004 uit 66 leden. Dit waren vertegenwoordigers van de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht, bestuurders en bewonersvertegenwoordigers van de gemeenten in deze drie provincies en vertegenwoordiging van de luchtvaart-sector door Amsterdam Airport Schiphol, Luchtverkeersleiding Nederland, KLM, Martinair en Transavia.

De gemeenten, zowel bestuurders als bewoners, zijn opgedeeld in negen geografische clusters. Deze clustering zorgt ervoor dat de CROS slagvaardiger te werk kan gaan. De vertegenwoordiging van gemeentelijke bestuurders en bewoners overleggen onderling, voorafgaand aan het CROS-overleg. In het overleg spreekt namens de gemeenten van een cluster één bestuurder en één bewonersvertegenwoordiger.

Wet luchtvaart

Het bestaansrecht, de taak en de samenstelling van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol zijn vastgelegd in de Wet luchtvaart. Daarin zijn onder meer de volgende artikelen opgenomen:

Artikel 8.341. Er is een commissie regionaal overleg luchthaven Schiphol. 2. De commissie bestaat uit een onafhankelijke voorzitter en vertegenwoordigers van: a. de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht; b. gemeenten in de in onderdeel a genoemde provincies; c. de exploitant van de luchthaven; d. de verlener van luchtverkeersdienstverlening; e. luchtvaartmaatschappijen die geregeld van de luchthaven gebruik maken.

Artikel 8.35De commissie heeft tot taak om door overleg tussen de in artikel 8.34 bedoelde betrokkenen een gebruik van de luchthaven te bevorderen dat zoveel mogelijk recht doet aan de belangen van die betrokkenen.


Inleiding

De negen geografische clusters van de CROS:

Noord: Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest, CastricumNoord-Midden: Wormerland, Zaanstad, OostzaanNoordwest: Haarlemmerliede en Spaarnwoude, HaarlemNoordoost: AmsterdamOost: Amstelveen, Ouder-Amstel, Diemen, Muiden, WeespZuidoost: Uithoorn, de Ronde Venen, Liemeer, Ter Aar, Alphen aan de RijnZuid: Aalsmeer, Jacobswoude, AlkemadeZuidwest: Warmond, Leiden, Oegstgeest, Sassenheim, Lisse, NoordwijkerhoutCentrum: Haarlemmermeer

Noord

Noord-Midden

Noordwest

Noordoost

Oost

ZuidoostZuid

Zuidwest

CentrumOost

2: Verslag werkzaamheden 2004


De CROS doet haar werk in plenaire vergaderingen (het CROS-overleg), in drie werk-groepen en 1 projectgroep. In 2004 zijn veel onderwerpen besproken die de basis vormden voor het functioneren van de CROS in de toekomst. Daarnaast hebben de leden meegewerkt aan concrete resultaten op het gebied van geluidhinderbeperking en baan- en routegebruik. Dit hoofdstuk belicht kort de belangrijkste werkzaamheden van het jaar.

CROS-overlegDe CROS is in 2004 achtmaal plenair bijeengeweest: op 27 januari, 4 maart, 25 maart, 13 mei, 8 juli, 9 september, 4 november en 10 december. Een studiedag op 16 december sloot het jaar af. De eerste bijeenkomst betrof een presentatie van Luchtverkeersleiding Nederland over parallel starten op de Polderbaan en de Zwanenburgbaan. Op de eerste besluitvormende plenaire vergadering van het jaar, in maart, werd het jaarplan 2004 vastgesteld. De belangrijkste taken die de CROS op dat moment voorzag, waren de interne evaluatie en de start van de evaluatie van het Schipholbeleid. In de loop van het jaar kwam daar de routewijziging langs Spaarndam bij.

Interne evaluatieDe CROS heeft kritisch gekeken naar haar interne processen en naar haar positie en doelstellingen op lange termijn. In het evaluatieproces kwamen drie aandachtspunten naar voren. Als eerste kwam naar voren dat de belangen van de partijen in de CROS uiteenlopen. Dit beperkt de mogelijkheden om gezamenlijk tastbare resultaten te boeken. Ten tweede was het CROS-overleg niet openbaar en dat stond een goede dialoog met de omwonenden in de weg. Tot slot is gesproken over de positie van het Informatie- en Klachtenbureau. In hoofdstuk 3 van dit jaarverslag staan de conclusies en aanbevelingen van deze interne evaluatie. Een aantal actiepunten zijn al in 2004 uitgevoerd, zoals het openbaar maken van de beknopte besluitenlijst van het CROS-overleg. Andere aanbevelingen hadden betrekking op de langetermijnplanning van de CROS, die deels bepaald wordt door de evaluatie Wet luchtvaart. Daarom lag het voor de hand de uitvoering van deze plannen uit te stellen tot na de evaluatie van deze wet.

Start evaluatie SchipholbeleidBij de inwerktreding van de Wet luchtvaart heeft de Tweede Kamer besloten om deze wet na drie jaar te evalueren. De CROS heeft als geen ander zicht op de consequenties van deze wet en speelt daarom een belangrijke rol in de evaluatie. Tijdens haar interne evaluatie heeft de CROS geconstateerd dat gesignaleerde knelpunten samenhingen met de doelstellingen die de Wet luchtvaart formuleert voor het overlegplatform.


2: Verslag werkzaamheden 2004

De CROS greep de evaluatie van het Schipholbeleid aan om te beoordelen of de organisatie in de huidige opzet de doelstellingen van de wet wel kan halen. De uitvoering van deze evaluatie zal heel 2005 in beslag nemen. De conclusies worden begin 2006 aangeboden aan de Tweede Kamer. De aanleiding voor de evaluatie van de Wet luchtvaart staan in hoofdstuk 4.

Routewijziging SpaarndamNaast alle interne aangelegenheden, heeft de CROS ook hard gewerkt aan hinder-beperking voor omwonenden. Een belangrijke verandering in 2004 was de wijziging van de Spaarndamroute, de route voor vertrekkend verkeer vanaf de Polderbaan langs Spaarndam. Schiphol Group en de Luchtverkeersleiding Nederland namen het initiatief voor de routewijziging. De werkgroep hinderbeperking heeft de ontwikkelde varianten voor de westelijke uitvliegroutes beoordeeld, en twee varianten ter keuze voorgelegd aan de leden van CROS plenair.

De leden van de CROS hebben uiteindelijk in maart 2004 gekozen voor variant A, die de zwaar belaste woningen in Spaarndam ontziet. Variant A had een aantal voordelen op het gebied van vliegbaarheid, veiligheid, capaciteit en brandstofgebruik. Ook zou de situatie in Velsen en Haarlemmerliede verbeteren. Wanneer gekeken werd naar de absolute aantallen belaste woningen in de omgeving zou variant B beter zijn geweest. De CROS heeft ervoor gekozen de overlast te spreiden. De gemeenten Beverwijk en Velsen-Noord werden hierdoor zwaarder belast. Zowel de bestuurders als bewoners van Cluster Noord (waar Velsen en Beverwijk deel van uitmaken) onthielden zich van stemming, omdat de situatie voor dit gebied in beide varianten slechter werd. Ondanks de negatieve gevolgen voor Assendelft (gemeente Zaanstad) stemde Cluster Noord-midden (Wormerland, Zaanstad en Oostzaan) in met het ontzien van Spaarndam, zonder voorkeur uit te spreken voor een van de varianten.


3: Interne evaluatie CROS

Bij de oprichting van de CROS is afgesproken na één jaar het eigen functioneren te evalueren. Door deze evaluatie kon de waarde van de CROS snel worden vastgesteld en, waar nodig, bijgestuurd. Hierdoor kon de CROS beter en sneller aan de verwachtingen van alle betrokkenen voldoen. De interne evaluatie is in het voorjaar en de zomer van 2004 uitgevoerd, onder leiding van de heer R. Voigt. Per geleding (luchtvaartsector, regionaal bestuur en bewonersvertegenwoordiging) waren er evaluatiebijeenkomsten en een plenaire slotbijeenkomst. Ter afsluiting heeft het CROS-overleg de conclusies en aanbevelingen besproken in de plenaire vergadering van 8 juli 2004.

SamenvattingAlle leden erkennen dat er een spanningsveld bestaat tussen groei van de luchtvaart en de vermindering van de hinder. Zij zijn het er ook over eens dat deze tegenstelling overbrugbaar is. De CROS wil meer initiatieven nemen op het gebied van hinderbeperking en tevens ruimte maken voor experimenten op dit gebied. Het huidige wettelijk kader biedt daar te weinig speelruimte voor.

De CROS kan meer openheid en transparantie bieden. Dit is belangrijk voor overleg met de bestuurlijke achterban en met omwonenden. Daarom heeft de CROS sinds het begin van 2004 na elk plenair overleg een (beknopte) besluitenlijst op de website geplaatst. Het volledige verslag – inclusief opmerkingen van de leden van de CROS – wordt openbaar gemaakt. Bovendien wordt de plenaire vergadering toegankelijk voor alle CROS-leden, en niet alleen voor de vertegenwoordigers van de clusters.

Er is nog geen besluit genomen over de positie van het Informatie- en Klachtenbureau. Er zijn drie opties genoemd: IKB onder de CROS houden, IKB naar de luchtvaartsector of IKB in een onafhankelijke omgeving, als een soort ombudsman. De onafhankelijkheid van de klachtenafhandeling is gegarandeerd bij de CROS, maar het vertrouwen van de omgeving in het IKB zou wellicht gebaat zijn bij een onafhankelijke ‘ombudsman’. De mogelijkheid om de klachten ook direct bij de veroorzaker neer te leggen is een argument voor het plaatsen van het IKB bij de luchtvaartsector.

Om de CROS beter te laten functioneren zijn investeringen nodig. Van voorstellen voor de verbetering van het functioneren van de organisatie, brengt de CROS eerst de financiële en personele consequenties in beeld. Op korte termijn gaat het om versterking van het CROS-secretariaat, onafhankelijk onderzoek en uitbreiding van de samenstelling van de werkgroepen.

OverwegingenDe evaluatie leidde tot belangrijke inzichten in de werkwijze van de CROS en de manier waarop de leden dit verder moeten invullen. De overwegingen zijn onder





te verdelen in vier onderwerpen en worden aangevuld met de standpunten van de bewonersvertegenwoordigers.

Belangen en resultatenDat er verschillende belangen binnen de CROS zijn, is voor iedereen helder. Uit evaluatie-verslagen van bijeenkomsten blijkt dat ze een serieus knelpunt kunnen vormen. Soms leidt het overleg tot beslissingen of actie, maar vaak blijft het bij praten. Om te komen tot (meer) tastbare resultaten is het goed om heldere doelstellingen voor de CROS te formuleren en nieuwe manieren van werken te zoeken.

Openheid en verantwoordingDe leden van de CROS moeten verantwoording afleggen aan hun achterban. Daarom moet de organisatie open en helder communiceren. Verder is de CROS bij omwonenden redelijk onbekend, waardoor ze tegenover achterban en omgeving een zwakke positie inneemt. Deze problemen ondervangt de CROS deels door de besluitenlijst van het CROS-overleg te publiceren op de website en door meer concrete resultaten te boeken. Daarnaast moeten de leden de relatie met de achterban verbeteren en moet de CROS haar herkenbaarheid vergroten.

Positie IKBHet IKB verzamelt klachten van omwonenden over het gebruik van de luchthaven Schiphol en geeft informatie over geluidhinder. De positie van het IKB is voor sommigen onduidelijk. Het IKB registreert en behandelt klachten die door de luchtvaartsector worden veroor-zaakt, terwijl het voor informatie en kennis is aangewezen op dezelfde luchtvaartsector. Kan het IKB zo wel onafhankelijk functioneren? En is behandeling van klachten wel zorgvuldig en transparant genoeg? Daarom moet de CROS zoeken naar een nieuwe positionering van het IKB, waarbij recht wordt gedaan aan de onafhankelijkheid van de klachtenbehandeling en de informatievoorziening.

Evaluatie Wet luchtvaartVan de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat heeft de CROS het verzoek gekregen om mee te werken aan de evaluatie van de Wet luchtvaart. CROS plenair heeft hiermee ingestemd. De uitkomsten van de evaluatie van de wet Luchtvaart kunnen op termijn leiden tot een verbeterde positie van de CROS.

Voorstellen van de bewonersvertegenwoordigersDe bewonersvertegenwoordigers in de CROS doen vier inhoudelijke verbetervoorstellen. Deze voorstellen zijn geen actiepunten, maar de bewoners vinden het belangrijk om hun standpunten te verwoorden.

• Ontwikkel een stelsel waarin bescherming tegen geluidhinder leidend is en de afwikkeling van het luchtverkeer volgend.

• Onderzoek of de oorspronkelijke uitgangspunten en prognoses voor de mainport-doelstelling van Schiphol nog relevant en up-to-date zijn.

• Maak ruimte voor experimenten inzake hinderbeperking. • Stel een onafhankelijke instantie in die initiatieven op het gebied van hinderbeperking

onderzoekt en beoordeelt.

ActieOp basis van de evaluatie onderneemt de CROS actie. Met inachtneming van onderstaande aandachtspunten (3.3.1) kunnen de concrete actiepunten voor de korte termijn (3.3.2) vooral leiden tot stroomlijning van de werkwijze van de CROS. Actiepunten voor de middellange termijn (3.3.3) hangen sterk samen met de uitkomst van de evaluatie van de wet Luchtvaart.

Aandachtspunten• In het eerste anderhalf jaar van haar bestaan heeft de CROS veel geïnvesteerd

in het zoeken naar een goede samenwerking tussen de drie in de CROS vertegen-woordigde geledingen. Ondanks dit streven naar goede samenwerking kan niet in alle gevallen sprake zijn van gelijkwaardigheid (in kennis, organisatie, financiën) van partijen. Met deze ongelijkwaardigheid moet pragmatisch worden omgegaan.

• De CROS streeft naar consensus. Dit mag niet ten koste gaan van helderheid over de posities van partijen. De CROS moet duidelijke, zichtbare keuzes maken. Over deze keuzes communiceert de CROS helder met het Rijk en de regio. Dit betekent dat bij het opstellen van een advies in werkgroepsverband, de voorzitter van de werkgroep de ruimte heeft om – naast het advies dat de mening van de meerderheid weergeeft – een minderheidsstandpunt te formuleren voor het CROS-overleg.

• In de werkgroepen moet meer aandacht komen voor politiek-bestuurlijke afstemming. Wanneer bijvoorbeeld ambtelijke vertegenwoordigers in werkgroepen zitten, is het nood-zakelijk dat zij tijdig kunnen overleggen (met wethouder, burgemeester of met het bestuurlijk cluster), voordat de werkgroep haar advies aanbiedt aan het CROS-overleg.

• De volgende vier aspecten van de financiering van de CROS verdienen de aandacht: de personeelskosten van het CROS-secretariaat en het IKB; de betaling in natura door de luchtvaartsector; de relatie die sommige gemeenten leggen tussen hun bijdrage aan de CROS en concrete resultaten die de CROS bereikt; en het grote financiële aandeel van de Provincie Noord-Holland in vergelijking met andere deelnemende partijen. De CROS zoekt naar een nieuw systeem van basisfinanciering, bij voorkeur met ingang van het begrotingsjaar 2006.



• Goede communicatie tussen de CROS en het Rijk is belangrijk, met name met het oog op een succesvolle evaluatie van het Schipholbeleid.

Actiepunten korte termijn• De CROS wil voor meer openheid en transparantie zorgen. Na elk CROS-overleg

wordt een beknopte besluitenlijst op de website van de CROS gepubliceerd en de vastgestelde (deels geanonimiseerde) verslagen van de plenaire vergaderingen worden vrijgegeven. Daarnaast krijgen alle CROS-leden toegang tot het CROS-overleg, ook de bestuurders en bewoners die niet een cluster vertegenwoordigen.

• Jaarlijks zal de CROS een prioriteitenlijst vaststellen. In 2005 zijn dat de evaluatie van de Wet luchtvaart en de follow-up van de interne evaluatie.

• Het CROS-overleg (de plenaire vergaderingen) krijgen een duidelijker profiel. De CROS zal minder nadruk leggen op consensus tussen partijen en meer ruimte maken voor heldere discussies en duidelijke keuzes. De CROS communiceert hierover met omwonenden en met het Rijk.

• Het CROS-secretariaat wordt versterkt, naarmate de gewenste organisatiestructuur duidelijk wordt (functies, vereiste competenties, locatie, financiën, ‘natura’-bijdragen).

• De CROS verkent de mogelijkheid van een onderzoeksbudget voor de CROS, om technisch-inhoudelijke kennis te vergroten en bestuurskundige en communicatieve knowhow te krijgen.

• De werkgroepenstructuur wordt verbeterd. Naast technisch-inhoudelijke aspecten moeten politiek-bestuurlijke afwegingen meer aandacht krijgen in de adviezen.

• De CROS zal zorgen voor bijscholing van bewonersvertegenwoordigers en zal meer tegemoet komen aan hun informatiebehoefte.

Actiepunten middellange termijnDeze actiepunten hangen af van de uitkomst van de evaluatie van het Schipholbeleid (begin 2006).• De CROS wil een stevige positionering van het IKB. Daarvoor gaat ze de mogelijkheden

verkennen voor herstructurering. Daarbij let ze op onafhankelijkheid, de relatie tot de luchtvaartsector en het waarborgen van klachtenanalyses.

• De CROS streeft naar een krachtiger positie bij het maken van afspraken tussen luchtvaartsector en omgeving over het beperken en dragelijker maken van onder-vonden hinder. Daarbij zal ze meer nadruk leggen op politiek-bestuurlijke dan op technisch-inhoudelijke aspecten.

• De CROS heeft zich voorgenomen zich duidelijk in het speelveld te positioneren.• De CROS opent een dialoog met de platforms en pressiegroepen. Dit zijn georganiseerde

bewonersgroepen die niet deelnemen aan de CROS.

4: Evaluatie Schipholbeleid


De CROS begon in 2004 met de voorbereiding van haar bijdrage aan de evaluatie van het Schipholbeleid. De uitkomst van deze evaluatie zal vrijwel zeker grote gevolgen hebben voor de vorm en doelstellingen van de organisatie. De evaluatie wordt begin 2006 afgerond.

AanleidingDe nieuwe Wet luchtvaart en de Luchthavenbesluiten traden begin 2003 in werking. Met dit beleid moest er een duurzame balans ontstaan tussen de ontwikkeling van de mainport Schiphol en de negatieve milieueffecten van die ontwikkeling. In tegenstel-ling tot voorgaande wetgeving – de Planologische Kernbeslissing Schiphol en omge-ving 1995 (PKB) – is het aantal vliegbewegingen niet begrensd, maar wel de effecten van vliegverkeer. Zo zijn er grenzen gesteld aan geluid, aan uitstoot van luchtveront-reinigende stoffen en voor veiligheid. Binnen deze milieugrenzen mag de luchtvaart-sector groeien en kan Schiphol zich verder ontwikkelen.

Motie BaardaBij de behandeling van de nieuwe Wet luchtvaart twijfelde het parlement of de bescherming van de omgeving van Schiphol tegen de negatieve effecten van vlieg-verkeer voldoende zou zijn. De motie Baarda verwoordt deze twijfel en stelt dat de wet geëvalueerd moet worden binnen drie jaar nadat hij in werking is getreden. In de evaluatie moet bekeken worden of de beoogde bescherming gehaald is. Uiterlijk 20 februari 2006 moet deze evaluatie afgerond zijn.

Schiphol MEISHet ministerie van Verkeer en Waterstaat en het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het uitvoeren van de evaluatie. Verkeer en Waterstaat neemt hierin de leiding. Een project-team van de twee ministeries voert de evaluatie uit binnen het project Monitoring, Evaluatie Implementatie Schipholbeleid (Schiphol MEIS). Begin 2004 startte het projectteam door een plan van aanpak op te stellen. Het team raadpleegde diverse partijen die betrokken zijn bij Schiphol, waaronder de CROS. In het definitieve ‘Plan van Aanpak Evaluatie Schipholbeleid’ staan drie toetsingsdoelstellingen:• toetsen beoogde bescherming – uitvoering motie Baarda;• toetsen van de effectiviteit van het beleid;• voorstellen voor verbetering van het beleid.

In 2004 vonden voornamelijk voorbereidende werkzaamheden plaats. In 2005 worden verbetervoorstellen geformuleerd. Begin 2006 behandelt de Tweede Kamer de resultaten van de gehele evaluatie.





CROS evalueert de Wet luchtvaartIn het CROS-overleg van 25 maart 2004 boog de CROS zich voor het eerst over de evaluatie van het Schipholbeleid. Hieruit volgde een advies aan de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat om de evaluatie niet te beperken tot de werking van de wet.

AdviesDe expliciete toetsingcriteria uit de beleidsnota ‘Toekomst van de nationale luchthaven (1999)’ moeten worden gebruikt. Bovendien gaf de CROS het advies om in het evaluatie-traject voldoende tijd en ruimte te maken voor praktijkervaringen en doorlopende evaluatie, om te beoordelen of het huidige systeem de doelstellingen van de wet wel kan halen. Zo komt er ruimte om voorstellen te formuleren over het functioneren van de CROS. De staatssecretaris heeft deze adviezen van de CROS overgenomen, zoals blijkt uit de drie toetsingsdoelstellingen in het plan van aanpak van Schiphol MEIS.

VoorbereidingenDe werkgroep Hinderbeperking startte in 2004 met de voorbereidingen van de evaluatie van de Wet luchtvaart. In april 2004 deed de werkgroep een voorstel voor de mogelijke bijdrage van de CROS aan de evaluatie, uitgewerkt in een startnotitie en een plan van aanpak. De CROS moet op basis van haar kennis van de praktijk knelpunten in het huidige stelsel identificeren en oplossingen voorstellen. Op het CROS-overleg van 13 mei 2004 hebben de leden, in aanwezigheid van de projectleider Schiphol MEIS, de uitgangspunten van de startnotitie en het plan van aanpak onderschreven. De tweede helft van 2004 stond hierdoor volledig in het teken van de evaluatie van het Schipholbeleid.

KnelpuntenIn juni heeft de CROS een extra bijeenkomst ingelast waarvoor alle leden waren uitgenodigd. De aanwezigen inventariseerden de knelpunten in het huidige stelsel. Deze punten zijn geclusterd tot acht hoofdknelpunten, waar het CROS-overleg op 8 juli akkoord mee ging.1. Informatievoorziening aan omwonenden en klagers 2. Vliegprocedures die tot veel hinder leiden 3. Verdeling van het vliegverkeer over de omgeving4. Wijze van normeren en handhaven op geluid, externe veiligheid en luchtverontreiniging sluit niet aan bij de hinderbeleving5. Gelijkwaardigheid van het beschermingsniveau ten opzichte van de PKB (Planologische Kernbeslissing Schiphol)

6. Positie en invloed van CROS7. Verbeteringen aan vliegprocedures die tot wijzigingen van wettelijk stelsel leiden.8. Tegenstrijdigheid van de dubbeldoelstelling

UitvoeringIn de laatste maanden van 2004 vond een groot aantal werkgroepvergaderingen en workshops plaats. De werkgroep Hinderbeperking besprak de problematiek ‘spreiden of concentreren’ en dit resulteerde in een aantal casussen met mogelijke veranderingen in verdeling van vliegverkeer.

Eind 2004 begon de tijdsdruk toe te nemen voor de werkgroepen en de CROS, ondanks dat de deadline voor het inleveren van de verbetervoorstellen verschoven werd van 1 april naar 1 juli 2005. De CROS verwacht dat het uitwerken van de verbetervoorstellen de hoofdtaak en wellicht enige taak van de CROS is in 2005. In ieder geval is in 2004 een goede basis gelegd voor een vruchtbare bijdrage aan de evaluatie van de Wet luchtvaart.


5: Informatie- en KlachtenbureauHet CROS Informatie- en Klachtenbureau (IKB) is zeven dagen per week bereikbaar voor actuele informatie over het vliegverkeer. Daarnaast registreert het IKB klachten over geluidsoverlast van omwonenden van de luchthaven. Dit vormt een belangrijke bron van informatie voor de CROS. Het IKB is gevestigd bovenin het Skyportgebouw, naast de oude Schipholverkeerstoren. Op 8 juli 2004 bezocht staatssecretaris Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat het IKB. Zij stelde zich op de hoogte van de hinderbeleving van omwonenden van de luchthaven en ze kreeg uitleg over de manier waarop het IKB klachten ontvangt, regi-streert en analyseert.

Organisatie In 2004 kwamen er bij het IKB 714.009 klachten binnen over geluidshinder. Deze werden gemeld door 10.756 personen uit 267 woonplaatsen. Dit maakte 2004 het drukste jaar in de geschiedenis van het IKB. Steeds meer mensen maakten gebruik van de mogelijk-heid om klachten te laten registreren.

InformatieOndanks de informatie die de CROS-website biedt, zijn er in 2004 1.141 brieven en e-mails bij het IKB binnengekomen. Het IKB heeft 637 vragen schriftelijk en 504 telefonisch beantwoord. De meeste hiervan waren van operationele aard, zoals over de vliegroutes en -hoogtes, en of mensen te maken krijgen met geluidhinder na een verhuizing. Ook werden vragen gesteld over schadevergoedingen.

Avondsluiting IKBVanaf 1 oktober 2004 was het IKB ’s avonds gesloten. Vragen en klachten konden vanaf 17:15 uur worden ingesproken op de voicemail. Om de dienstverlening op een hoog niveau te houden organiseerde het IKB terugbelavonden, waarop medewerkers tussen 18:00 en 21:00 uur contact opnamen met mensen die eerder een vraag hadden gesteld, of een terugkoppeling wenste van de ingediende klachten.

WebsiteHet aantal bezoekers van de internetpagina van de CROS (www.crosinfo.nl) nam in de loop van het jaar toe, en daarna weer af, zoals zichtbaar is in de tabel. Ook de inhoud van de site nam toe, onder andere door de publicatie van een beknopte besluitenlijst na elk CROS-overleg. De meest bezochte pagina’s waren de uitleg over de CROS, het klachtenformulier en de radarplots (kaartjes met de vliegbewegingen van de afgelopen dag).

CROS Monografie #03, 2005 34 CROS Jaarverslag 2004 35

5: Informatie- en Klachtenbureau

KlachtenIn 2004 heeft het IKB in totaal 714.009 klachten geregistreerd. In bijlage 2 staan tabellen met gegevens over deze klachten: een tabel met klachten per oorzaak (tabel 1), klachten per woonkern (2), een jaartabel per woonplaats (3) en een globale verge-lijking tussen 2003 en 2004. De ontwikkelingen die in de klachtenregistratie opvielen, ten opzichte van het voorgaande jaar, staan hieronder.

PersonenIn 2004 hebben 10.756 personen klachten ingediend. Dit is 10,4 procent minder dan in 2003, toen hebben 12.006 personen geklaagd. Daarbij moet worden opgemerkt dat 2003 een overgangs jaar was waarin gevlogen werd volgens zowel het oude en het nieuwe banenstelsel. Van alle klachten in 2004 werd 38,0 procent gemeld door nieuwe klagers. Dit betekent dat er minder nieuwe klagers zijn bijgekomen dan in 2003, een daling van 29,9 procent. De meeste nieuwe klagers wonen in Uithoorn, Castricum, Haarlem, Amsterdam-West en Hoofddorp.

WoonplaatsenIn totaal zijn er uit 267 woonplaatsen klachten gemeld, een toename van 4,9 procent in vergelijking met 2003, toen er uit 254 woonplaatsen klachten binnenkwamen. Tabel 2 geeft het aantal klachten per woonkern.

Dag- en nachtklachtenIn 2004 zijn er in totaal 714.009 klachten geregistreerd; een toename in klachten van maar liefst 155,5 procent, want in 2003 registreerde het IKB 279.493 klachten. Het IKB maakt onderscheid tussen nachtklachten en dagklachten. Ondervonden hinder tussen 07.00 en 23.00 uur valt onder de dagklachten en hinder van 23.00 tot 07.00 uur onder de nachtklachten.

In 2004 werden 637.053 dagklachten gemeld, een toename van 171,8 procent in vergelijking met 2003 (234.387 dagklachten). Er werden 76.956 nachtklachten gemeld. Dit is een toename van 70,6 procent in vergelijking met 2003, toen er 45.105 nacht-klachten binnenkwamen. De meeste nachtklachten zijn afkomstig uit Castricum, Uitgeest, Velsen-Zuid en Limmen.

GrondgeluidIn 2004 werden 9.812 klachten over grondgeluid gemeld, een toename van 141,6 procent in vergelijking met 2003. Toen waren er 4.061 klachten over grondgeluid. Zie ook tabel B in hoofdstuk 8, Bijlagen: Woonkernen van waaruit is geklaagd over starten grondgeluid.

Toename aantal klachten De toename van het totaal aantal klachten had verschillende oorzaken. Het aantal klachten uit de gemeente Uithoorn nam aanzienlijk toe, omdat bewoners een bewoners-platform hebben opgericht. Maar de grootste toename van klachten werd veroorzaakt doordat de procedure voor parallel starten vanaf de Polderbaan en de Zwanenburgbaan veranderde.

Op 15 april 2004 wijzigde de procedure voor parallel starten vanaf de Polderbaan en Zwanenburgbaan. Op het CROS-overleg van 13 mei werd duidelijk dat deze wijziging veel geluidhinder opleverde, voornamelijk in Halfweg en Zwanenburg. De nieuwe procedure riep verwarring op, zowel bij het IKB als bij bewonersvertegenwoordigers en bestuurders. Volgens de regioleden was gesuggereerd dat de gevolgen minder ernstig zouden zijn. LVNL legde uit dat parallel startende vliegtuigen direct na het opstijgen van elkaar wegdraaien uit veiligheidsoverwegingen. De LVNL streefde ernaar om vliegtuigen toch binnen de voorgeschreven luchtweg te houden, om zo de hinder te beperken. De procedure voor parallel starten is in november opnieuw aangepast, in afwachting van een structurele oplossing voor het parallel starten. Als gevolg van deze tweede wijziging kwamen er uit Lijnden extra veel klachten binnen bij het IKB, 363 klachten over het hele jaar, in vergelijking met 68 in 2003.

Figuur 1: Bezoekersaantallen website

maand aantal hits gem. per dag

januari 11490 371februari 10494 350maart 11050 356april 10661 355mei 10162 328juni 12239 408juli 19953 644augustus 24799 800september 19902 663oktober 17775 573november 16757 559december 13179 425

totaal 178461 489

Figuur 2: Klachten gerelateerd aan starten landingsbanen

Aantal klachten Aandeel

Polderbaan 455.996 65%Kaagbaan 137.246 20%Aalsmeerbaan 56.867 8%Zwanenburgbaan 51.294 7%Buitenveldertbaan 28.451 4%Oostbaan 11.292 2%

Totaal: 699.214 100%


5: Informatie- en Klachtenbureau

Top 5 klachtenUit de volgende woonplaatsen heeft het IKB de meeste klachten geregistreerd. Met uitzondering van Uithoorn hebben alle klachten in de top 5 betrekking op het gebruik van de Polderbaan.

1. Castricum 151.545 klachten door 748 personen2. Uithoorn 96.394 klachten door 562 personen3. Velsen-Zuid* 76.961 klachten door 92 personen4. Uitgeest 38.261 klachten door 247 personen5. Spaarndam 27.397 klachten door 363 personen * 82,6 procent van de klachten is ingediend door één persoon.

Afname aantal klachten Spaarndam en AmsterdamNaar aanleiding van een groot aantal klachten in Spaarndam is in september 2004 is de route voor vertrekkend verkeer vanaf de Polderbaan, de zogeheten Spaarndamroute, aangepast. Aanvankelijk kreeg het IKB alsnog veel reacties en klachten binnen uit Spaarndam, omdat bewoners verwachtten dat de geluidhinder geheel over zou zijn. Sinds november 2004 meldden zich minder mensen uit Spaarndam-West met klachten over geluidhinder, maar het is nog te vroeg om de geluidhinder voor en na de aan-passing te vergelijken.

Vanaf 1 november 2003 is het volledige vijfbanenstelsel, zoals bedoeld in de nieuwe Wet luchtwet, in gebruik genomen. In dit stelsel wordt de Buitenveldertbaan minder gebruikt, wat leidde tot een aanzienlijke vermindering van klachten en klagers in Amstelveen en Amsterdam.

Figuur 3: Afname klachten over Buitenveldertbaan

Klachten 2003 (personen) Klachten 2004 (personen)

Amstelveen 10.289 (816) 8.620 (408)Amsterdam-West 10.033 (927) 5.601 (580)

Ook het aantal klachten uit Amsterdam-Centrum nam flink af. Dit kwam vooral doordat er minder vliegtuigen over de stad de Schiphol-Oostbaan naderden.

6: Financiën


In het tweede bestaansjaar van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol is de meerjarenbegroting aangehouden, die bij de oprichting van de CROS was opgesteld voor de jaren 2003 tot en met 2007. Deze begroting houdt in dat het ministerie van Verkeer en Waterstaat bijdraagt aan de financiering van het Informatie- en Klachtenbureau en van de CROS zelf, maar dat leden van de CROS – regionaal bestuur en luchtvaartsector – ook een financiële bijdrage leveren. De verdeelsleutel die hiervoor is bepaald, is in 2004 grotendeels in stand gehouden.

De gemeenten betalen naar verhouding van het aantal inwoners. In 2004 was dat respectievelijk € 2.060, € 8.755 of € 30.900. De totale bijdrage in 2004 van de partijen uit de luchtvaartsector was € 293.107. Het bedrag is opgebouwd uit een girale bijdrage van € 44.592 en een bijdrage van € 248.515 in natura (kantoorruimte en inzet personeel). Provincie Noord-Holland heeft aangegeven structureel meer personele kosten en overheadkosten te maken voor de CROS dan begroot. Dit is op de exploitatierekening aan inkomsten- en uitgavenkant inzichtelijk gemaakt. In 2005 worden deze kosten opgenomen in de begroting. De provincie Zuid-Holland heeft in 2004 in totaal € 60.679 bijgedragen aan de CROS. De Provincie Utrecht € 30.340.

Exploitatierekening 2004Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft haar uiteindelijke subsidie over 2003 bepaald op € 370.739 in plaats van de gevraagde € 495.611. Dit zorgde voor een negatief vermogen voor de CROS van € 32.770. Het boekjaar 2004 is wel met een positief exploitatiesaldo van € 39.999 afgesloten. De CROS heeft haar subsidiever-strekkers voorgesteld om het positieve saldo over 2004 in te zetten ter dekking van het negatieve vermogen. Daarna blijft er een risicoreserve over van € 6.060. De grootste kostenpost op de CROS-begroting blijft, net als voorgaand jaar, de personeelskosten. In onderstaande tabel is de begroting en het resultaat voor 2004 weergegeven.


6: Financiën


6: Financiën

Resultaat en begroting 2004

Resultaat 2004 Begroting 2004 € €

Inkomsten Ministerie van Verkeer en Waterstaat 580.555 804.389 Provincies 668.459 317.969 Gemeenten 146.775 155.530 Bijdrage luchtvaartsector 293.107 293.107 Rentebaten en overige inkomsten 5.600 4.590 Totaal inkomsten 1.694.496 1.575.585

Uitgaven Secretariaat Inhuur personeel 750.591 485.412 Inzet Sector in werkgroepen 186.955 186.955 Bewonersondersteuning 55.632 40.000 Externe communicatie 50.954 50.975 Diverse kosten 37.697 44.350 Evaluatie CROS 36.657 0 Totaal uitgaven Secretariaat 1.118.486 807.692

Uitgaven Klachtenbureau Personeel 314.874 370.522 Inhuur personeel 62.950 57.324 Huisvesting 110.698 117.288 Informatievoorziening 2.941 10.040 Diverse kosten 650 20.000 Investeringskosten 43.898 192.500 Totaal uitgaven Klachtenbureau 536.011 767.674

Totaal Generaal uitgaven 1.654.497 1.575.366

Exploitatiesaldo 39.999 219

• Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft een eenmalige financiële bijdrage van € 37.783 aan de CROS gegeven ten behoeve van haar interne evaluatie. Hiervan is € 36.657 benut. De rest zal verrekend worden met het Ministerie.

• In 2004 is nog niet besloten om een nieuwe klachtenregistratiesysteem aan te besteden. De investeringskosten zijn daarom € 148.602 lager uitgevallen dan begroot. In 2005 zal het restant worden benut.

• Zoals eerder vermeld heeft Provincie Noord-Holland aangegeven dat zij structureel meer kosten maakt voor de CROS dan aangenomen. Hierdoor zijn de kosten voor inhuur van personeel € 265.179 hoger dan begroot.


Hoofdstuk


7: Deelnemerslijst CROS

Dagelijks bestuurMevrouw drs. M.A. Wildekamp Voorzitter (tot 1 augustus 2004)Mevrouw E.J. van Hoogdalem–Arkema Waarnemend voorzitter (1 augustus 2004 tot 1 januari 2005)Mevrouw J.C.M. van der Pluijm Secretaris (tot 1 augustus 2004)Dr Mr T.G. Tan Interim secretaris (vanaf 1 augustus 2004)

Provincies en gemeentenA. Moens Gedeputeerde provincie Noord-HollandMr F.D. van Heijningen Gedeputeerde provincie Zuid-HollandJ. Binnekamp Gedeputeerde provincie Utrecht

Cluster Noord

BestuurdersDrs. H.H. Eilert Wethouder gemeente UitgeestMevrouw M. Beens-Jansen Wethouder gemeente BeverwijkL.W.M. van der Kolk Wethouder gemeente HeemskerkMevrouw A.M. Korf Wethouder gemeente VelsenW.G.M. Veldt Wethouder gemeente Castricum

BewonersvertegenwoordigersA. van de Velden Gemeente BeverwijkIr R.N. van den Brink Gemeente VelsenMevrouw A. Ebbing Gemeente VelsenJ.D. Floor Gemeente HeemskerkA. Hermans Gemeente UitgeestDrs. P.T. Sins Gemeente Castricum





Cluster Noord-Midden

BestuurdersR.J. Linnekamp Wethouder gemeente ZaanstadC. Bijvoet Wethouder gemeente WormerlandTh. E. Smit Wethouder gemeente Oostzaan

BewonersvertegenwoordigersR. van der Pol Gemeente OostzaanIng. D.J. van Blokland Gemeente WormerlandJ. Hauer Gemeente Zaanstad

Cluster Noord-West

BestuurdersMevrouw E.J. van Hoogdalem–Arkema Burgemeester gemeente Haarlemmerliede en SpaarnwoudeR.P. Grondel Wethouder gemeente Haarlem

BewonersvertegenwoordigersJ.F. de Haas Gemeente Haarlemmerliede en SpaarnwoudeC.P. Verwer Gemeente Haarlem

Cluster Noord-Oost

BestuurderDrs. G.Ph. Huffnagel Wethouder gemeente Amsterdam

BewonersvertegenwoordigerMevrouw A.C.M. Wesseling-van der Kleij Gemeente Amsterdam

Cluster Centrum

BestuurderDrs. M.J. Bezuijen Wethouder gemeente Haarlemmermeer

BewonersvertegenwoordigerDrs. C.A. van Ojik Gemeente Haarlemmermeer

Cluster Oost

BestuurdersDrs. P.J.M. Regouin Wethouder gemeente AmstelveenMr Ir F.K. de Groot Wethouder gemeente MuidenW.J. Pieterman Wethouder gemeente Ouder-AmstelD. Spel Wethouder gemeente Weesp

BewonersvertegenwoordigersW. Mouthaan Gemeente Amstelveen J. van Baars Gemeente WeespMevrouw E.H. van Dam Gemeente Ouder-Amstel Gemeente Muiden

Cluster Zuid

BestuurdersC.J. Wijnen Wethouder gemeente AalsmeerA.H. Meerburg Burgemeester gemeente AlkemadeC.N.W. Vink Wethouder gemeente Jacobswoude

BewonersvertegenwoordigersMevrouw drs. H. Elout Gemeente Jacobswoude Mevrouw dr K. Meeter Gemeente AlkemadeDrs. J. Tas Gemeente Aalsmeer

Cluster Zuid-West

BestuurdersDrs. J.H. Brussee Wethouder gemeente SassenheimW. de Boer Wethouder gemeente Leiden

8: Bijlagen


Jaar 2003 2004

Totaal aantal klachten 279.492 92.3% 714.009 155,5%

(t.o.v. het voorafgaande jaar)

Waarvan:

Dagklachten (07:00 - 23:00 uur) 234.387 86,9% 637.053 171,8%

Nachtklachten (23:00 - 07:00 uur) 45.105 127,2% 76.956 70,6%

Grondgeluidklachten 4.061 3,0% 9.812 141,6%

Totaal aantal klagers: 12.005 23,0% 10.756 -10,4%

(t.o.v. het voorafgaande jaar)

Waarvan:

Klagers dag (07:00 - 23:00 uur) 10.761 22,7% 9.890 -8,1%

Klagers nacht (23:00 - 07:00 uur) 4.717 56,3% 3.935 -16,6%

Klagers grondgeluid 727 256,4% 628 -13,6%

Tabel A Jaarvergelijking 2003 - 2004

2003 2004

Aantal Nacht Totaal Aantal Nacht Totaal

Woonplaats klachten klachten klagers klachten klachten klagers

Aalsmeer 15 14 9 10 8 6

Aalsmeerderbrug 2820 1 4

Amstelveen 43 20 21 145 64 42

Amsterdam Centr. 22 6 7 2 1 2

Amsterdam West 344 53 97 373 157 84

Amsterdam Zuid 31 18 13 13 3 7

Badhoevedorp 454 82 93 530 70 89

Haarlem 240 143 61 192 141 50

Haarlemmerliede 10 7 5 10 2 4

Halfweg 23 11 10

Heemstede 12 6 10 56 28 14

Hoofddorp 2424 856 316 5257 1360 245

Vijfhuizen 416 154 70 310 84 44

Zwanenburg 10 3 5 44 19 9

Overige woonpl* 40 41 20 27 14 18

Totaal 4061 1403 727 9812 1963 628

Tabel B Grondgeluid per woonplaats


8: Bijlagen


8: Bijlagen

Tabel CJaartabel woonplaats 2004

Aal

smee

r 26

6 26

9 18

4 26

2 26

5 18

8 30

2 56

0 22

0 12

2 55

6 94

32

88

225

246

Aal

smee

rder

bru

g

7 10

3 46

4 13

59

808

1626

19

67

3173

33

11

3212

85

5 19

70

1885

5 51

11

Aar

land

erve

en

2 1

2

4

1

10

2 4

Ab

ben

es

1

3

10

6

3

2

25

8

9A

bco

ude

36

23

43

37

20

48

43

180

19

77

5 5

536

13

17A

erd

enho

ut

19

12

10

8 13

22

10

23

17

8

9 1

152

14

29A

kers

loo

t 73

9 36

7 52

0 46

4 51

1 51

1 10

17

613

249

312

65

137

5505

11

55

79A

lkm

aar

166

18

117

35

293

42

32

89

101

195

46

52

1186

22

4 12

9A

lmer

e 55

14

8 14

3 24

6 37

8 45

9 20

5 27

3 22

8 35

29

9 49

2 29

61

410

151

Alp

hena

/dR

ijn

2 37

13

18

93

16

19

11

4 10

4 2

32

11

461

51

60A

mer

sfo

ort

3

3 3

5 4

3 6

3 9

6 16

61

7 12

Am

stel

hoek

35

2

37

2 5

Am

stel

veen

65

4 12

38

1170

14

4 11

1 70

5 87

9 39

3 88

8 51

8 91

8 64

2 82

60

926

408

Am

ster

dam

BV

24

0 43

0 26

2 63

481

240

263

224

99

215

158

2675

58

1 20

1A

mst

erd

amC

entr

12

0 14

6 31

5 31

1 40

5 31

2 10

6 10

9 25

7 45

89

42

22

57

105

186

Am

ster

dam

No

ord

55

43

45

19

4 47

1 28

1 24

3 48

7 13

4 13

9 25

6 19

5 25

43

156

119

Am

ster

dam

Oo

st

58

112

127

68

18

69

90

85

33

95

52

16

823

120

53A

mst

erd

amW

est

150

178

438

870

603

280

216

518

610

577

871

290

5601

59

4 58

0A

mst

erd

amZO

14

2 26

8 54

46

22

1 42

5 46

5 22

0 14

7 37

75

11

1 22

11

529

113

Am

ster

dam

Zuid

19

0 21

5 27

9 29

6 25

9 17

1 16

7 21

1 16

7 11

3 95

53

22

16

429

227

And

ijk

31

22

54

24

1

105

4 20

261

10

2A

ssen

del

ft

1780

10

33

1277

14

75

1616

29

51

1745

21

74

1421

87

7 71

6 42

2 17

487

3864

25

5A

venh

orn

3

2

1

2

5

13

8

2B

aam

bru

gg

e

4 13

47

69

28

6

40

207

1 5

Baa

rn

3 7

17

4 8

39

89

32

31

27

11

4 27

2 39

10

Bad

hoev

edo

rp

67

35

68

171

112

51

44

64

42

122

151

246

1173

87

13

6B

eem

ster

22

10

60

87

41

80

96

92

15

1 16

9 7

7 82

2 67

10

Ben

neb

roek

1

8 2

4 2

6 11

9

1 1

46

42

133

37

18B

erg

en

80

49

99

36

90

26

81

53

72

128

34

36

784

253

44B

erg

enaa

nZee

5

1

2

4

2 2

5

21

3

3B

erkh

out

5

6

1 1

3 4

8 6

6

40

28

4

Bev

erw

ijk

1088

14

63

1760

19

02

1466

15

13

586

1134

11

03

1019

24

44

882

1636

0 57

2 95

Blo

emen

daa

l 15

3 13

8 17

1 11

1 10

1 17

3 14

2 21

2 28

11

4 31

19

13

93

36

33B

od

egra

ven

5 10

10

10

48

6

84

51

49

17

2

292

14

15B

osc

hend

uin

23

2

7 7

47

8 1

95

79

2B

osk

oo

p

4

10

9

24

4

51

2

Bre

ukel

en

119

120

108

44

39

9 8

5 1

3

45

6 64

11

Bro

ekin

Wat

erl

1

8

15

1 3

25

1

13

67

7

13B

roek

op

Lang

ed

4 15

22

9

31

9 26

28

20

33

13

54

26

4 55

3

Bus

sum

4

23

23

16

1 9

24

2 12

2

3 5

124

6 12

Cas

tric

um

1210

1 88

18

9824

10

524

1002

8 17

284

2056

0 16

128

9517

16

807

9348

10

606

1515

45

2249

2 74

8

Wo

onp

laat

s ja

n fe

b

mrt

ap

r m

ei

jun

jul

aug

se

p

okt

no

v d

ec

aant

al

nach

t p

ers

Cru

qui

us

4

7 4

2

3 3

1

24

3 7

DeG

oo

rn

19

15

30

25

17

107

150

118

44

59

16

3 60

3 54

7 6

DeH

oef

95

9 61

1 48

2 68

4 82

4 95

7 13

36

1482

65

4 91

3 55

3 72

7 10

182

543

11D

eKw

akel

3

3

51

12

29

143

416

200

1144

32

8 15

98

3927

85

56

DeM

eern

13

1

15

4 99

42

62

67

99

48

45

0 5

3D

eRijp

4

4

2 7

4 2

11

1

35

4 8

DeW

oud

e 6

4

1 1

1

4

7 1

25

4

4D

eZilk

29

1

28

25

38

62

52

44

10

16

40

13

358

10

6D

elft

3

13

1 10

7 13

3 18

7 20

4 4

769

99

3D

enH

aag

10

2 16

8 73

34

9 49

2 23

4 52

31

4 27

0 29

8 17

4 15

7 26

83

67

35D

enIlp

3 1

4 8

1

5

2

24

2

4D

iem

en

21

32

52

31

21

172

30

16

18

44

60

40

537

39

52D

oo

rn

2 4

1 6

9 20

2 29

12

12

4 86

22

5 18

7 88

7 15

1 3

Dri

ehui

s 24

9 38

7 38

0 12

69

1897

96

9 63

8 72

1 43

3 63

7 49

3 17

9 82

52

86

68D

rieh

uize

n 17

2 14

7 16

1 15

7 24

5 22

0 25

8 29

7 16

7 18

5 15

4 17

8 23

41

742

12D

ront

en

4 11

1

1 2

3

10

5 15

13

11

76

72

3

Dui

vend

rech

t 26

46

8

9

84

23

16

44

3 12

10

28

1 99

50

Ed

am

5 2

3

4 16

19

9

9 3

3

73

10

15E

gm

ond

Bin

nen

14

14

74

30

43

106

55

75

25

13

4

453

71

23E

gm

ond

a/d

Ho

ef

1

18

1 12

2

1 15

3

8

61

11

13

Eg

mo

ndaa

nZee

3 1

8

2

3

17

1

7G

raft

9

9 5

1

24

7

1G

roo

tsch

erm

er

41

33

85

54

88

173

117

134

113

82

19

28

967

561

16H

aarl

em

580

855

365

770

1193

10

83

1335

93

7 16

89

1441

31

89

1055

14

492

1063

42

0H

aarl

emm

erlie

de

7 24

38

12

1 98

43

13

20

31

30

46

471

35

30H

alfw

eg

6 29

19

37

7 58

9 20

6 18

4 64

4 89

5 53

8 52

6 66

40

79

55

168

Haz

ersw

oud

eryn

10

3

10

10

7 3

7

22

72

32

3

Hee

msk

erk

1302

13

30

1718

26

31

2268

17

10

2672

15

46

1491

16

52

1090

11

72

2058

2 23

79

136

Hee

mst

ede

166

45

120

138

131

368

636

574

284

297

79

38

2876

32

7 12

4H

eerh

ugo

waa

rd

48

59

125

130

9 44

53

11

6 41

6

22

10

663

259

26H

eilo

o

1396

58

6 12

88

1180

10

55

1112

14

69

2024

11

72

2994

10

35

1533

16

844

2024

16

6H

illeg

om

3

2 3

4 3

15

5 3

1

39

5 18

Hilv

ersu

m

61

70

128

95

59

221

331

449

297

463

156

202

2532

37

2 10

8H

oll.

Rad

ing

10

2

2

5 7

1 18

1

1 47

3

2H

oo

fdd

orp

52

7 67

8 42

2 73

2 58

3 64

4 72

1 67

7 77

5 92

3 10

06

668

8356

15

20

398

Ho

orn

66

65

95

16

4 58

13

6 14

2 54

83

41

72

36

10

12

238

46H

uize

n

1

4 3

3 5

19

2 1

8 9

55

14

14IJ

mui

den

14

40

37

49

37

4 22

4 26

5 18

2 11

6 27

10

2 24

14

54

7 72

Ilpen

dam

13

7 11

6 16

3 23

7 32

7 21

6 20

2 93

15

7 17

3 20

0 12

3 21

44

177

4K

aag

2 3

13

2 2

4

6

32

24

5K

amer

ik

5 4

12

5

4

8

1

39

1

5

Wo

onp

laat

s ja

n fe

b

mrt

ap

r m

ei

jun

jul

aug

se

p

okt

no

v d

ec

aant

al

nach

t p

ers

Tabel C (vervolg)Jaartabel woonplaats 2004


8: Bijlagen 8: Bijlagen

Kat

wijk

5

13

16

27

35

26

8

15

8 8

4 16

5 12

9 20

Ko

cken

gen

2 3

8

5

2 6

4

30

4K

oed

ijk

60

32

57

62

27

39

277

77

5K

oo

ga/

dZa

an

5 35

39

14

8 87

97

19

12

9 37

10

5 14

5 19

2 10

38

74

48K

ort

enho

ef

1 1

2 7

11

11

7 4

1

45

16

Kro

mm

enie

85

1 42

6 54

8 13

00

1293

21

47

2251

23

11

2227

37

50

1432

90

4 19

440

2046

23

6K

udel

staa

rt

10

1 13

32

18

27

56

90

25

49

17

23

36

1 10

5 50

Kw

adijk

4

2 27

21

2

3

59

10

3

Land

smee

r 18

31

16

13

8 25

5 77

15

12

0 65

16

42

2

795

21

57La

ren

3

8 1

5 20

10

3 10

9

21

2 9

191

7 18

Leid

en

86

123

115

198

249

147

244

247

171

125

147

67

1919

33

0 15

0Le

ider

do

rp

19

46

48

72

143

37

89

56

77

28

128

20

763

83

38Le

idsc

hend

am

1

2

5

7 1

2

1 1

20

7 4

Leim

uid

en

28

11

59

29

58

100

143

58

26

49

36

25

622

122

59Le

lyst

ad

252

205

161

7 2

199

358

192

1 29

4

19

1429

14

7 30

Lijn

den

7

25

3 89

58

8

8 13

24

7

53

68

363

2 51

Lim

men

46

2 41

0 68

0 10

81

719

1914

15

18

1776

11

35

1695

71

9 11

67

1327

6 34

79

106

Liss

e 12

5 92

81

69

78

14

9 36

4 13

3 24

49

16

11

11

91

84

68Li

sser

bro

ek

2 2

2 95

1

11

8 2

5

128

28

8Lo

enen

a/d

V

1 3

2

51

9 5

8 2

1 82

16

9

Loen

ersl

oo

t 46

8

5

1

2

2

478

33

3Lo

osd

rech

t 1

1 2

5 2

40

73

18

2 4

148

11

16M

aars

sen

1 1

1

2

3 5

5 2

20

3 7

Mar

ken

2 2

9

2 1

5

2

23

5

Mid

den

bee

mst

er

3

4

6

8

21

10

5M

ijdre

cht

3 3

14

25

16

6 17

49

11

5

2

151

10

28M

onn

icke

ndam

1

5 1

9 10

8

3

6 1

44

8 3

Mo

ntfo

ort

5 2

1

1

3 3

15

1

3M

uid

en

17

16

2

59

38

50

59

4

34

71

350

63

26M

uid

erb

erg

9

21

3 1

17

7

7 21

1 5

92

40

22M

unte

ndam

1

84

85

14

1N

aard

en

4

2 4

7 1

4 6

1 6

1

36

3 15

Ned

erhd

enB

erg

12

17

1

4 7

15

9 15

6

1 4

1 92

3

16N

esa/

dA

mst

el

2 10

11

6

5 13

10

45

34

8

2 16

16

2 8

13N

ieuw

Venn

ep

95

50

76

131

109

109

122

232

96

157

63

53

1293

10

2 16

3N

ieuw

erte

rAa

1 1

3

6 1

12

1 2

Nie

uwko

op

2

28

4 14

38

3

23

98

91

34

48

4 38

7 21

30

Nie

uwve

en

3 4

4 4

3 11

10

11

25

25

17

117

25

15N

igte

vech

t 3

3 7

5 11

6

16

18

2 2

73

9 10

No

ord

Scha

rwo

ud

23

16

5 14

15

24

54

11

2 20

16

29

25

35

3 92

3

No

ord

wijk

7

21

22

35

243

85

13

3 14

15

24

38

52

0 34

0 26

Wo

onp

laat

s ja

n fe

b

mrt

ap

r m

ei

jun

jul

aug

se

p

okt

no

v d

ec

aant

al

nach

t p

ers

No

ord

wijk

erho

ut

9 8

10

48

40

37

27

10

25

22

7 6

249

9 22

Oeg

stg

eest

18

30

31

43

15

7 68

39

67

50

98

91

63

75

5 32

1 10

4O

ost

huiz

en

9 3

6 3

7

28

1 2

Oo

stza

an

2 3

2 16

23

7 19

10

82

3 18

Ote

rlee

k

2

1

3 2

24

127

339

180

245

923

276

7O

udeW

eter

ing

3 16

5

3 7

2 1

1

38

1 11

Oud

erke

rka/

dA

3

15

23

11

1

23

4 4

13

4 2

103

6 27

Ove

rvee

n 8

5 4

7 8

17

3 12

8

9 1

3 85

4

16P

urm

eren

d

37

13

15

15

28

47

29

44

25

29

11

1 29

4 77

43

Rec

reat

ie

3 3

10

16

2

1R

ijnsa

terw

oud

e 1

4

4 3

2 1

2

2 19

5R

ijnsb

urg

5 3

1

2

2

13

7

4R

ijpw

eter

ing

3

2 1

1

1 2

4 3

17

5

4R

ijsen

hout

20

10

12

7

25

100

94

366

78

40

49

12

813

68

73R

oel

ofa

rend

sv.

4 4

2 14

4

28

6

3Sa

ntp

oo

rtN

oo

rd

57

269

423

640

1931

90

2 11

08

466

620

326

1283

24

4 82

69

182

88Sa

ntp

oo

rtZu

id

66

60

58

193

218

297

158

141

88

18

61

19

1377

14

53

Sass

enhe

im

46

35

85

75

20

11

13

42

9 17

10

1

364

80

31Sc

herm

er

1

1 1

7

1 11

22

7

1Sc

herm

erho

rn

4

2

1 6

2 1

2

18

11

5Sc

hoo

rl

3 5

13

6

1

11

2

41

12

7So

est

5

5

2 3

1 2

2

20

10

4Sp

aarn

dam

84

8 14

35

1776

36

63

3683

16

87

1574

25

29

2190

20

21

3737

22

54

2739

7 21

74

363

Spaa

rnd

amW

est

84

217

218

710

391

119

131

168

230

93

377

48

2786

17

8 74

Spie

rdijk

6

2 3

1

4 14

6

8

1

45

28

3Sw

ifter

ban

t 7

5 6

1

13

32

3

TerA

ar

5 4

8

15

12

16

8 15

5

3 3

94

25

10Ti

enho

ven

2 5

3

2

2

1 2

17

1 2

Uit

gee

st

2324

14

47

2566

19

22

2146

53

68

5119

39

80

4262

44

01

2394

23

32

3826

1 10

909

247

Uit

hoo

rn

1625

13

80

1350

91

8 62

4 13

16

3078

65

437

5571

72

44

3499

43

52

9639

4 11

72

562

Urs

em

25

16

38

49

17

31

10

12

17

17

4 33

26

9 14

3 11

Utr

echt

2

7 11

2

3 5

16

2

48

9

11Ve

enen

daa

l 10

4

2

4 5

25

5 2

Vels

enN

oo

rd

38

28

20

135

656

363

740

123

119

497

631

344

3694

15

32

Vels

enZu

id

2945

36

19

3514

39

54

5588

68

79

7564

79

20

7195

10

214

8525

90

44

7696

1 47

57

92Ve

lser

bro

ek

279

728

603

1647

22

81

1147

77

3 77

0 55

7 54

0 13

84

212

1092

1 43

1 23

4V

ijfhu

izen

39

29

29

72

87

94

78

83

74

41

26

11

66

3 15

4 71

Vin

keve

en

5 29

38

32

75

74

32

13

3 9

39

31

13

510

93

28Vo

gel

enza

ng

7 20

27

28

44

25

8

8 5

2 20

40

23

4 12

4 9

Voo

rbur

g

3

5

6

1

15

5 6

Voo

rho

ut

118

130

203

154

262

80

106

190

179

80

100

41

1643

57

6 49

Wo

onp

laat

s ja

n fe

b

mrt

ap

r m

ei

jun

jul

aug

se

p

okt

no

v d

ec

aant

al

nach

t p

ers




8: Bijlagen 8: Bijlagen

Voo

rsch

ote

n

1 9

7

1

2 20

3

9Vr

eela

nd

3 1

5

6 9

8 3

1 5

41

9

War

mo

nd

22

11

19

18

46

13

13

13

7 12

26

2

202

114

22W

asse

naar

31

85

35

48

22

11

12

1 72

4

15

2 3

449

56

7W

ater

gan

g

1

19

3 1

1

25

5

1W

ater

ing

en

13

13

1W

aver

veen

2 2

1 2

1

9 17

1

3W

eesp

15

9

10

6 17

20

16

17

6

4

3 12

3 7

21W

estG

raft

dijk

62

75

16

8 86

19

29

17

49

13

98

49

12

67

7 20

6 24

Wes

tbee

mst

er

2

2 6

5 16

3

1

2 1

38

3W

estz

aan

173

187

241

467

184

267

127

206

90

42

123

65

2172

64

58

Wijd

ewo

rmer

2

1

2 5

2 5

11

12

13

14

67

6

7W

ijkaa

nZee

2

18

13

11

18

19

33

5 1

12

0 5

10W

ilnis

1 5

18

22

29

33

20

4 6

138

29

17W

oer

d.V

erla

at

2 5

5 9

1 4

1

2

29

2 10

Wo

erd

en

9 24

6

6 37

2

3 41

16

11

24

11

19

0 4

18W

og

num

87

63

18

9 11

3 68

62

32

1 69

5

Wo

rmer

53

2 32

7 10

33

865

810

1305

15

27

1765

51

9 12

21

652

580

1113

6 59

1 36

Wo

rmer

land

47

62

4

40

26

36

215

61

1W

orm

erve

er

24

158

187

201

245

118

28

230

158

55

194

113

1711

27

21

Wo

ubru

gg

e 61

57

87

17

8 70

50

28

12

6 42

6

4 12

72

1 12

5 8

Zaan

dam

39

7 24

7 40

7 13

91

938

701

679

1097

81

7 54

9 75

9 49

8 84

80

383

141

Zaan

dijk

1

9

98

246

292

79

160

76

10

18

5 99

4 68

28

Zand

voo

rt

284

90

140

147

205

125

25a5

64

15

9 33

1

14

1517

57

23

Zeg

veld

1

6

3 1

1

12

2

5Ze

venh

ove

n 1

4

1 2

7 13

4

24

56

7

8Zo

eter

mee

r

16

3 4

4

27

4 3

Zuid

Scha

rwo

ude

7 3

1 7

36

11

29

29

23

4 4

15

4 61

2

Zuid

erm

eer

12

1

1 1

9 11

6

7 8

1

57

50

6Zu

ider

wo

ude

12

12

1Zu

idsc

herm

er

2

1

10

2

15

9

1Zw

aans

hoek

4

3 1

6

14

57

138

38

53

7 5

326

4 19

Zwan

enb

urg

17

4 16

4 16

9 38

1 59

1 24

5 18

2 33

3 39

2 15

5 19

4 71

30

51

332

165

Ove

rig

e w

oo

npl.

20

21

17

18

34

33

23

28

15

21

31

12

273

61

120

To

taal

37503

33

51

3

39

40

2

50

21

5

54

13

4

64

96

7

70

66

9 1

31

59

9

56

72

9

72

04

4

54

949

4

82

85

714

00

9

76

95

6

10

75

6

Aan

tal w

oo

npla

atse

n: 2

67

‘O

veri

ge

wo

onp

l.’ z

ijn w

oo

npla

atse

n w

aaru

it m

ind

er d

an 1

0 kl

acht

en z

ijn o

ntva

ngen

.

Wo

onp

laat

s ja

n fe

b

mrt

ap

r m

ei

jun

jul

aug

se

p

okt

no

v d

ec

aant

al

nach

t p

ers

Tabel C (vervolg)Jaartabel woonplaats 2004 Tabel D

2004 Jaartabel per oorzaak

la

ndin

gen

st

arts

la

ndin

gen

st

arts

Maa

nd

06

1

8C

2

7

36

R

18

R

2

4

36

C

09

1

8L

36

L 2

4

36

C

09

1

8L

36

L 0

4

22

6

18

C

27

36

R 1

8R

0

4

22

jan

51

0 1.

826

930

231

23.6

95

1.78

2 70

53

1 2.

441

4.43

8 1

1 78

0

0 0

0 73

0 2

54

0 0

1 0

feb

81

0 43

1 1.

507

421

16.7

63

995

26

9 1.

154

1.70

2 8.

479

10

52

0 0

0 0

94

0

0 61

0

0 0

0

mrt

75

6 1.

126

525

278

21.3

21

1.07

8 14

7 1.

564

2.28

5 9.

226

27

18

0 0

0 0

497

0

9 13

0

0 0

0

apr

1.

491

1.54

1 37

3 66

8 18

.155

9

33

3.49

9 17

1.

574

19.6

54

32

20

0 0

0 0

21

1

43

0 0

0 1

0

mei

2.

691

1.06

0 0

1.26

5 17

.282

9

12

3.24

5 0

785

25.2

83

5

58

0 0

0 0

29

15

0

0 0

0 0

0

jun

89

2 4.

021

2.38

1 17

4 37

.415

4.

604

677

184

1.96

9 11

.956

6 22

0

0 0

0 27

1

0 0

0 0

0 0

10

jul

88

7 2.

870

1.60

6 43

4 41

.263

5.

189

570

559

4.16

0 12

.123

3 70

0

0 0

0 25

0 0

12

0 0

0 0

aug

1.

311

3.88

8 1.

195

773

34.8

90

3.99

8 1.

884

82

68.5

59

12.7

73

0

177

0 0

0 0

9

0 1.

203

0 0

0 0

1

sep

1.

345

2.37

7 1.

882

384

24.2

62

2.37

1 1.

914

65

8.02

7 12

.337

0 41

0 0

0 0

0 21

3

0 27

5 54

0

0 0

0

okt

67

7 3.

282

235

148

42.0

47

4.74

4 82

5 58

0 9.

924

8.24

3

0 3

0 0

0 0

25

93

13

7 0

0 0

0 0

nov

1.

224

823

1.46

4 61

7 20

.803

1.

570

1.99

5 23

0 4.

206

20.2

33

0

577

0 0

0 0

7

0 0

23

0 0

0 0

dec

59

2 91

7 1.

472

90

25.5

27

3.06

1 63

1 18

3 6.

242

8.59

6

0 14

1 0

0 0

0 23

0 0

1 0

0 0

0

13

.186

24.

162

13.5

70

5.48

3 32

3.42

3 31

.237

15

.726

5.

149

111.

874

153.

341

94

1.62

6

0

0 1.

287

109

1.6

69

218

0 0

2 11

Tota

al

37

9.8

24

3

17

.32

7

3.0

07

2

.00

9

Maa

nd

mee

tvl.

sta

rt/g

r-

pro

ef-

stan

k he

li-

recl

ame-

an

der

e

tota

al

nach

t

tota

al

RLD

la

waa

i d

raai

en

ko

pte

rs

vluc

hten

o

orz

aken

kl

acht

en

klac

hten

p

erso

nen

jan

12

1 58

9 1

26

16

4 73

37

.503

5.

795

1.76

7

feb

9 64

6 0

39

22

0 49

33

.513

5.

151

1.78

6

mrt

21

429

0 50

16

1

15

39.4

02

4.77

3 2.

107

apr

11

2.02

3 1

25

34

13

85

50.2

15

4.27

4 2.

588

mei

25

1.33

6 0

12

43

4 84

54

.134

5.

489

2.85

7

jun

18

216

0 13

36

5

97

64.9

67

7.35

7 2.

906

jul

4

705

0 34

52

16

87

70

.669

8.

050

2.76

8

aug

15

696

0 28

45

21

51

13

1.59

9 9.

764

3.43

1

sep

1 52

7 0

34

93

4 15

4 56

.729

6.

904

2.71

6

okt

0 93

4 0

81

26

2 38

72

.044

8.

526

2.02

8

nov

18

1.05

0 0

76

19

0 14

54

.949

5.

400

1.73

8

dec

5 66

1 9

122

6 0

6 48

.285

5.

473

1.25

1

Tota

al

2

48

9

.81

2

11

5

40

4

08

7

0

75

3

71

4.0

09

7

6.9

56

1

0.7

56


Colofon

Onderwerp CROS Jaarverslag 2004Opdrachtgever De CROSDatum 23 december 2005Projectnummer CROS/jvl/2005-3

Grafisch ontwerp Lesley MooreFotografie Jorrit Pit

Commissie Regionaal Overleg luchthaven SchipholSchipholboulevard 2031118 BH Luchthaven SchipholTel: 020 4059530Fax: 020 [email protected]

CROS bwerk wtk - Omgevingsraad Schiphol · 2018. 4. 26. · CROS Jaarverslag 2004 5 Voorwoord Met...

Documents

Transcript of CROS bwerk wtk - Omgevingsraad Schiphol · 2018. 4. 26. · CROS Jaarverslag 2004 5 Voorwoord Met...