Controle de Kleine Woorden, Tot en Met Het 6'de Woord

Uit de Verzamelde Verhandelingen van het Licht )Uit de serie van de Risale-i Nur(

Islamitische Universiteit Rotterdam Bergsingel 135, 3037 GC Rotterdam T: +31 (0)10 485 47 21 F: +31 (0)10 484 31 47 E: [email protected]; [email protected] I: www.iurpress.nl

Alle rechten voorbehouden. Geen enkel gedeelte van deze publicatie mag worden verveelvoudigd. Eerste druk in 2012 Vertaald door: Vertaalcommissie Islamitische Universiteit Rotterdam ISBN 978-90-817264-4-3

Kleine Woorden

Beduzzaman Said Nurs

Druk en Samenstelling: mak Ofset Merkez Mh. Atatrk Cd. Gl Sk. No: 1 Yenibosna - STANBUL Tel: +90 212 656 49 97

Rotterdam 2012

Vo o r wo o rd

Voorwoord In de naam van God, de Meest Barmhartige, de Meest Genadevolle. Voor u liggen het Tweentwintigste Woord en de Drientwintigste Flits, plus een korte beschouwing over lucht, van de islamitische theoloog en denker Bedizzaman Said Nursi (1877-1960). In de Duitse en de Engelse taal zijn, vooral de afgelopen decennia, veel publicaties van Nursi verschenen, zowel bloemlezingen als afzonderlijke uitgaven van zijn vier grootste werken. In het Nederlandse taalgebied treffen we schaarse vertalingen aan van fragmenten uit de verzamelwerken Woorden, Brieven, Flitsen en Stralen, die op kleinschalige wijze zijn verspreid. Athesme, het ontkennen van verticaal denken, voelen en handelen van de mens met betrekking tot zijn leven op aarde en een leven daarna[ast], beleeft hoogtijdagen in de laatste halve eeuw. Vele mensen in Nederland noemen zich 100% athest of zelfs antithest, anderen vertrouwen slechts op rationele bewijsvoering en empirische wetmatigheden, weer anderen geven blijk van hun metafysische ervaringen: er is sprake van een enorme versnippering, alom.5

Bedi zz a ma n S a d Nu rs

Vo o r wo o rd

Toen Said Nursi in 1960 op de leeftijd van 84 jaar stierf, was hij dermate populair in Turkije, dat de ultra seculiere politieke leiders het raadzaam achtten om zijn lichaam kort na zijn dood, midden in een nacht, te herbegraven op een onbekende plaats, om te vermijden dat zijn graf een massaoord zou worden voor eerbetoon aan Nursi, een symbolisch protest tegen secularisatie van de samenleving. Waarom? Nursi had veertig jaren lang gepoogd het islamitisch geloof te redden in turbulente Turkse tijden. Vanwaar deze populariteit, deze aantrekkingskracht van Nursi, daterend uit de jaren 1920-1950, in vaak prachtig origineel verwoorde en tegelijkertijd moeizaam leesbare en moeilijk te vertalen verhandelingen en brieven? Vanwaar de actualiteit van de inhoud daarvan, zestig tot negentig jaren na dato? Er heerst rondom het begrip geloof veelal een verkeerde connotatie, zowel bij moslims als bij niet-moslims. Dat komt doordat het woord op zich een vertrouwen op en een innerlijke aanvaarding van een bepaalde visie impliceert, zonder dat daar een waterdichte bewijsvoering aan te pas komt. Daarnaast hebben zich in de geschiedenis van het Westen de nodige botsingen voorgedaan tussen theologen en natuurwetenschappers, waarbij theologen met alle macht hun foutieve opvattingen door hebben willen drukken. Mede hierdoor hebben vele mensen, die zich doorgaans baseren op wetenschappelijke waarheden, vooral gedurende de laatste eeuw, het geloof in God van zich afgezet en zich nadien tegen het geloof zelf afgezet.

Maar ook vele athesten zijn in de laatste eeuw en zeker in deze moderne tijd tot extreme opvattingen gekomen, door alle geloven en alle heilige geschriften op een hoop te gooien en deze te bestempelen als onwetenschappelijk. Het is tenslotte niet ondenkbaar dat de waarheid bestaat en zich tussen ons bevindt; de vraag is of wij ons in onze benadering en onze bestudering van het al dan niet bestaan van God zo onbevooroordeeld kunnen opstellen dat wij met elkaar enigszins neutraal en objectief over dit thema kunnen communiceren. In het geval van de islamitische godsdienst is er sprake van een geheel andere perspectief. In Islam hebben theologen zelfs op harde wijze bediscussieerd of het geloof van degenen die geloven, zonder daarbij de nodige bewijzen te kennen, eigenlijk wel geldig is. De waarheid van de Islam is, in tegenstelling tot wat vele mensen denken, zowel aan de hand van vastgestelde wetenschappelijke bewijzen te verifiren alleen al de Koran spreekt in meer dan duizend van de ruim zesduizend verzen over wetenschap als te benaderen aan de hand van logische bewijzen, redeneringen, die voor een breder publiek toegankelijk en begrijpelijk zijn. Said Nursi gebruikt in dit boek een combinatie van de beide methodes, waarbij de klemtoon wel nadrukkelijk op de tweede methode ligt. Hij vertrekt in dit boek met zijn denkbeelden vanuit zijn eigen logische gedachtegangen en probeert daarmee het bestaan en de eenheid van God aan te tonen, derhalve niet rechtstreeks vanuit de Koran of vanuit an-

6

7


Vo o r wo o rd

dere religieuze geschriften; deze gelden voor athesten tenslotte geenszins als maatstaven voor de waarheid of als uitgangspunten. Hij brengt zijn dagen niet in bibliotheken en academische centra door, doch in isolement, met een natuurlijke omgeving en met de enorme hoeveelheid kennis die zijn geheugen hem verschaft. Hij gaat uit van zijn geloof, zijn overtuiging, zijn bestaanszekerheid en verbindt deze met de natuur om zich heen, met zijn filosofische denkbeelden, met zijn rotsvaste geloof in de Islam. Hij redeneert en beredeneert, schematiseert en analyseert, zoekt, onderzoekt en vergelijkt, herhaalt, experimenteert en benadrukt. Hij bouwt een eigen universum vanuit zijn verbanningsoorden, gevangenissen, soms samen met studenten, die zijn vaak gesproken woorden opschrijven en vanwege verboden en dreigende sancties van overheidswege in het geheim verspreiden. Nursi vertrekt vanuit zijn eigen wereld, die op onwrikbare wijze een weerspiegeling vormt van zijn verhouding met de Islam. In de Islam staat geloof niet voor iets wat je simpelweg moet aannemen: er zijn wel degelijk logische, natuurlijke, wetenschappelijke argumenten die een overgave aan, een opgaan in de Islam volkomen aanvaardbaar en absoluut waterdicht maken. Poreus daarentegen is volgens Nursi de scheidslijn tussen empirisch vastgestelde waarheden en theorien: veel zaken die tegenwoordig als feitelijke gegevens worden beschouwd, verkeren in feite nog steeds in een hypothetische fase.

De keuze voor de combinatie van het Tweentwintigste Woord en de Drientwintigste Flits berust op zijn originele bewijsvoering ten aanzien van het goddelijk bestaan en de goddelijke eenheid en de wijze waarop deze zich manifesteren in de natuur, en op het feit dat iedereen op een volstrekt eigen wijze deze bewijsvoeringen als het ware in en aan zijn eigen dagelijkse realiteit kan toetsen. Het Tweentwintigste Woord bestaat uit een tweetal stations. Het eerste station toont via twaalf bewijzen, in allegorische vorm weergegeven, hoe de dingen en de levende wezens in de wereld om ons heen over hun Schepper spreken en van Zijn Eenheid getuigen. Het tweede station houdt twaalf geestflitsen in, vanuit de zon van het geloof in God, die de stempels, de merktekens en de zegels van alle dingen en alle wezens laten zien en daarmee hun Schepper, en Zijn macht en andere attributen aanduiden. De Drientwintigste Flits is vooral harder, kritischer, een reactie op scherpe ideen en op aanvallende opvattingen van de zijde van naturalisten en athesten van de 19de eeuw (en daarna) ten aanzien van geestelijke geloofsrichtingen en levenspatronen. Said Nursi verbindt vanuit zijn optiek de schepping en de werking van de natuur met oorzaken en gevolgen, met logische mogelijkheden en onlogische onmogelijkheden en met vragen en eigen antwoorden daaromtrent. Bedizzaman Said Nursi heeft geschreven dat zijn leven een zaadje is geweest, waaruit met Zijn Goedgunstigheid en Zijn Genade, de Almachtige God de boom van de

8

9


B io g r a fie

Risale-i Nur heeft gecreerd. Enkele lommerrijke takken van deze boom worden hierbij, met talrijke rijke en rijpe vruchtentrossen, voor de Nederlandse lezer aan de vergetelheid onttrokken. Wij wensen de lezer veel wijsheid en licht, met de woorden, de flitsen en de stralen van Bedizzaman Said Nursi. Rotterdam 3 januari 2012. Vertaalcommissie Islamitische Universiteit Rotterdam Wie is Bedizzaman Said Nursi?1 1ste deel: De oude Said [1877-1920] 1877: Said Nursi wordt geboren in het Oost-Anatolische Nurs, in de provincie Bitlis, als zevende kind. Het is het jaar 1292 volgens de Rm-kalender, op dat moment in gebruik in het Ottomaanse Rijk. 1886: Rond zijn tiende jaar begint Nursi zijn opleiding aan de plaatselijke medresse, een islamitische juridischtheologische hogeschool. 1886 -1891: Overeenkomstig de toenmalige geldende gewoonte leert hij de basisprincipes van de Arabische grammatica. Het onderwijs kan hem niet in voldoende mate bekoren, ten gevolge waarvan hij steeds weer van medresse wisselt. 1891: Uiteindelijk treft hij op zijn weg Sjeik Muhammed Jalli, bij wie hij enige tijd verblijft. Nursi heeft sterk de indruk dat het onderwijs behoefte heeft aan de nodige hervormingen. Hij concentreert zich op enkele sleutelteksten en legt het eindexamen af binnen de voor die tijd zeer ongebruikelijke periode van drie maanden. Op die manier probeert hij tevens te bewijzen, dat veranderingen binnen het onderwijssysteem noodzakelijk zijn. In1

Gebaseerd op de biografie van kran Vahide (Istanbul, 1992).

10

11


B io g r a fie

de daarop volgende discussies met de geleerden van zijn geboorteprovincie bewijst Nursi zich als een tegelijkertijd bedachtzame en superieure geleerde, hetgeen hem de eretitel Bedizzaman, Wonder van de Tijd, oplevert. 1892: De pogingen tot verklaring van de grote vragen van zijn tijd leiden bij Said Nursi tot inzicht in de basisproblematiek van de islamitische gemeenschap. 1893-1895: De stad Bitlis. Men neemt tegenwoordig aan, dat Nursi ongeveer twee jaar in Bitlis heeft geleefd, waar hij _ overeenkomstig het leerplan van de medresse_ veertig belangrijke werken uit zijn hoofd leert. 1895-1897: De stad Van. Het gelukt Nursi een eigen school te stichten, waarin hij zijn ideen over veranderingen in de islamitische beschaving in praktijk tracht te brengen. Tegelijkertijd leest hij alle belangrijke leerboeken, waarin de op dat moment bekende natuurwetenschappelijke kennis wordt weergegeven. Langzamerhand ontstaat bij hem het idee van de oprichting van een universiteit, waarin de religieuze en de natuurwetenschappelijke docent en onderzoeker gezamenlijk kunnen werken. Tijdens zijn verblijf in Van wenden zich steeds meer afzonderlijke individuen en stammen tot de jonge geleerde om hem in conflicten om raad en bijstand te vragen. Daarbij manifesteert Nursi zich niet alleen door zijn persoonlijke moed en betrokkenheid, doch ook en vooral als vredestichter. 1907: Istanbul. Tegen het einde van het jaar 1907 reist Nursi naar Istanbul, de hoofdstad van het Osmaanse Rijk, om daar steun en bijval te verwerven voor het idee van de12

stichting van een Oost-Anatolische universiteit. De tot dan toe onbekende geleerde uit Oost-Anatoli wordt in korte tijd zo bekend, dat hij zelfs wordt ontvangen door de regerende sultan, Abdulhamd II. Wanneer in de zomer van 1908 de tweede grondwet in werking treedt, raakt Nursi betrokken bij vele reacties daarop, via krantenartikelen en tijdschriftpublicaties. Hij wordt lid van de Ittihad-i-Muhammedi, de Muhammedaanse Vereniging voor de Eenheid van de Moslims, hetgeen hem voor een oorlogsrechtbank brengt, waar hij trouwens wordt vrijgesproken. 1910: In 1910 publiceert hij onder de titel Nutuk een boek dat de verzamelde artikelen en publicaties bevat. In de zomer van datzelfde jaar bezoekt hij een aantal OostAnatolische stammen, om deze van de nieuwe politiek te overtuigen. Hij is van mening, dat het constitutionalisme de eenheid en vooruitgang van de islamitische wereld tot een vereiste maakt. De talrijke redevoeringen en gesprekken van die maanden worden later in twee banden samengebracht en gepubliceerd: Muhkmt (Argumentaties, 1911) en Munzart (Debatten, 1913). 1911: Tijdens zijn reis belandt Nursi onder andere in Damascus, waar men hem verzoekt in de Omayydenmoskee een preek te houden, hetgeen hij in vloeiend Arabisch doet. De tekst ervan wordt tweemaal gedrukt en verschijnt het jaar daarop in een Turkse vertaling. In de preek stelt hij de waarheid van het geloof, de Islam, boven de politiek, de realiteit van de dag. Wanneer hij nog nauwelijks in Istanbul is teruggekeerd, wordt hij

13


B io g r a fie

door de sultan uitgenodigd hem op zijn reis door de Balkan te begeleiden, terwijl men hem de steun toezegt voor de vestiging van een Oost-Anatolische universiteit. 1912: Het jaar waarin de eerste steen wordt gelegd voor deze universiteit, de Mdrs l-Zahr. In de daarop volgende maanden geeft de ondertussen beroemd geworden Said Nursi les op zijn oude school in Van. 1914: Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, waarin Russische en Armeense legers Turkije binnendringen, wordt de leraar Nursi de bevelhebber van zijn provincie en tegelijkertijd commandant van een studentenvrijwilligersregiment, waarvan de kern uit zijn eigen studenten bestaat, waarmee hij zich diverse malen onderscheidt, onder andere bij de verdediging van de stad Bitlis. Tijdens onderbrekingen in de strijd dicteert hij zijn later beroemd geworden commentaar Ishrt l-Ijz. 1916-1918: Uiteindelijk wordt het regiment door het Russische leger gevangen genomen, en wordt Nursi zelf naar een kamp aan de Wolga gebracht. Hij ontsnapt in de zomer van 1918 en vlucht via Berlijn naar Istanbul. 1918-1920: Het Ottomaanse Rijk valt uiteen, oprichting Turkse Republiek en parlement in 1922. Met zijn benoeming tot lid van de hoogste Ottomaanse Raad voor vragen over ontwikkeling en beschaving, de Dar l-Hikm l-Islamiyy, begint een periode van intensieve werkzaamheden voor Nursi. De vrucht daarvan bestaat niet alleen uit een groot aantal publicaties, doch eveneens uit een sterk sociaal engagement, dat hem bijvoorbeeld tot de Vereniging van de Groene Halve14

Maan doet toetreden, welke zich tegen de verbreiding van alcohol keert. Vanuit de huidige perspectieven gezien kan het saillant vermeldenswaardig zijn, dat in 1920 een krantenartikel van zijn hand verschijnt, waarin Nursi, zelf Koerdisch van oorsprong, zich uitdrukkelijk tegen de eis, tegen de wens tot een autonoom Koerdistan keert. 2de deel: De nieuwe Said [1920-1950] Midden in zijn veertiger jaren trekt de inmiddels zo succesvolle geleerde zich in alle eenzaamheid terug, om na te denken, te mediteren, hetgeen een sterk veranderingsproces inleidt, aan het einde waarvan Nursi tot het inzicht komt dat de islamitische wereld zich in een crisis bevindt. De oplossing van Nursi is een herbezinning op de Koran als bron van geloof, en een bewuste keuze voor een leven vanuit het geloof. In deze tijd schrijft en publiceert Nursi een serie werken in de Arabische taal, die in het Turks verschijnen onder de titel Mesnevi-i-Nuriyye. 1922: Na diverse uitnodigingen van de regering reist Said Nursi naar Ankara, waar het parlement hem een officile ontvangst bereidt. Hij vindt zoveel weerklank, dat men hem aanbiedt zich met bepaalde opdrachten bezig te houden. Het gelukt hem parlementsafgevaardigden van het idee van een universiteit in Oost-Anatoli te overtuigen, doch ondanks de goedkeuring van de autoriteiten voor deze universiteit maken de omstandigheden van 1922 de rele bouw ervan onmogelijk. 1923-1925: Op een voor islamitische geleerden ken-

15


B io g r a fie

merkende wijze trekt de vijftigjarige Nursi zich uit de politiek en uit het maatschappelijke leven terug, om met een selecte groep studenten te bidden en te mediteren. Wanneer in februari 1925 een religieus gemotiveerde opstand uitbreekt, stelt hij zich daar in geschrifte tegen teweer; niettemin plaatst de regering hem onder toezicht en verlegt zij zijn populariteit in de daaropvolgende jaren van het ene verbanningsoord naar het andere. 1926-1935: Min of meer als tegenhanger van, als reactie op en als protest tegen de politiek van de dag verschijnen in deze jaren van Said Nursi verhandelingen, brieven en langere teksten, die het Hiernamaals, de verantwoordelijkheid van de mens, zijn geloof en de openbaring trachten uiteen te zetten. Zijn populariteit groeit even snel als de kring van zijn studenten, waardoor de autoriteiten er zich door zien genoodzaakt hem naar aanleiding van klachten steeds opnieuw in gevangenissen en in verbanningsoorden te stoppen. 1936-1949: Tijdens zijn lange zwerftocht in gevangenissen en verbanningsoorden ontstaat in het geheim een groot aantal werken, dat zijn studenten op de meest uiteenlopende manieren bereikt, ondanks alle controle. Studenten schrijven deze teksten van Nursi over en zorgen voor verspreiding. Op deze wijze ontstaat een steeds omvangrijker kring van studenten die zich met zijn tekst bezighoudt, in alle bevolkingslagen. Tenslotte, in december 1949, wordt Said Nursi vrijgelaten.

3de deel: De derde Said [1950-1559] 1950: De politieke veranderingen in Turkije brengen niet alleen een algemene amnestie met zich mee, doch tegelijkertijd relatief meer geestelijke vrijheid, waarvan Nursi dankbaar gebruik maakt. 1951: Een jaar later besluit de regering eindelijk de door Nursi zo gewenste universiteit in Oost-Anatoli te bouwen. Hoewel deze niet aan zijn islamitische uitgangspunten beantwoordt, is hij ingenomen met de beslissing. 1956-1960: In juni 1956 geeft een rechtbank in Afyon toestemming tot publicatie van de Risale-i Nur, de Verhandelingen van het Licht, het tot het verzamelde werk uitgegroeide totaal aan publicaties van Said Nursi. Ondertussen spreken zijn studenten en andere betrokken lezers van zijn kring van studentenlezers al van de Jmat-l-Nr, de gemeenschap van het licht. In de laatste jaren van zijn leven reist Said Nursi nog eenmaal naar de plaatsen waar zijn leven zich heeft afgespeeld. Hij sterft op 23 maart 1960, in Urfa, waar zijn studenten hem ook begraven. Uit angst dat zijn graf in een plaats van samenkomst zal veranderen en zich daarna een islamitische opstand zal ontwikkelen, wordt op 12 juli 1960 zijn lichaam op bevel van de militaire junta uitgegraven, in een nachtelijke actie in dichte mist, en naar een onbekende plaats gebracht.

16

17


Risale-i Nur

Over de Risale-i Nur Vanaf de periode die aanvangt met de nieuwe Said verdiepte Bedizzaman zich in de Koran en zocht hij naar een manier, een methode om zijn waarheden aan de moderne mens van de 20ste eeuw over te brengen. Tijdens zijn isolement in Barla begon hij verhandelingen te schrijven, welke deze waarheden zouden moeten verklaren en bewijzen, omdat nu de Koran zelf en zijn waarheden zouden worden behandeld. De eerste verhandeling had als thematisch uitgangspunt de wederopstanding van de doden, en toonde in een eigenaardige, unieke stijl het rationele bewijs aan voor de fysieke wederopstanding. Said Nursi beschreef de methode die hij daarbij gebruikte als een proces, een ontwikkeling in drie fasen: in eerste instantie dient het bestaan van God te worden bewezen, daarna dat van Zijn namen en Zijn eigenschappen, waarop in de derde fase de wederopstanding van de doden kan worden geconstrueerd en bewezen. Via deze publicaties opende Bedizzaman een nieuwe, directe weg naar de realiteit (haqqa) en naar het kennen van God, hetgeen hij als de Straat van de Koran aanduidde en als de Weg van het Rijtuig van de Profeet, moge vrede en zegeningen van Allah over hem komen, vanwege de nala-

18

19


Risale-i Nur methode precies volgt, levert Bedizzaman bewijzen en verklaringen voor de waarheden van het geloof. Hij vergelijkt het universum met een boek: indien hij dat op deze wijze beschouwt en de dingen zoals zij hem door de Koran worden getoond overdenkt, dat wil zeggen vanuit dat betekenisvolle perspectief beleeft en doorleeft, ondergaat hij de goddelijke namen en eigenschappen en andere geloofswaarheden. Het doel van het boek is de Samensteller en de Maker ervan te beschrijven: schepselen worden tot bewijzen en tot tekens voor hun Schepper. Op die wijze wordt het gehele proces van nadenken, bespiegelen en beschouwen (tfkkur) een belangrijk element voor de methode van de Risale-i Nur, evenals de lezing van het Boek van het Universum, teneinde de kennis van God te vergroten en een oprecht en zuiver geloof in alle geloofswaarheden te behouden. Bedizzaman toont aan, dat de onweerlegbare waarheden, zoals die van de goddelijke eenheid waartoe men op die manier geraakt, de enige rationele en logische verklaringen voor het universum zijn. Door vergelijkingen met het naturalisme en het materialisme, welke ten volle gebruik hebben gemaakt van de wetenschappelijke kennis en van moderne inzichten ten aanzien van het universum en welke deze waarheden hebben ontkend en verloochend, bewijst hij dat de concepten waarop zij rusten, bijvoorbeeld oorzaak causaliteit en natuur, irrationeel en logisch gezien absurd zijn. De wetenschap, ver verwijderd van tegenspraak of

tenschap van het profeetschap. Hij schreef deze publicaties niet zelf, maar sprak ze uit, ze kwamen als het ware direct uit de Koran tevoorschijn, en zij waren als stralen, die uit zijn waarheden straalden en schitterden. Risale-i Nur is derhalve geen Korancommentaar, waarin alle verzen worden verklaard en waarin een directe basis voor de openbaring van de Koran wordt geleverd, of een duidelijke betekenisbehandeling van zijn woorden en zinnen. De Risale-i Nur is een tfsr manw, een commentaar dat de betekenis van de Koranische waarheden etaleert en uitlegt. Er bestaan verschillende soorten van Korancommentaar, diverse manieren van becommentariren. De verzen die het meest in de Risale-i Nur worden behandeld en uitgelegd zijn die verzen die zich met de waarheden van het geloof bezighouden, zoals bijvoorbeeld de verzen over de goddelijke namen en eigenschappen, de goddelijke activiteiten in het universum, het goddelijk bestaan, de goddelijke eenheid, de wederopstanding, het profeetschap, de goddelijke predestinatie oftewel het lot, de plichten van mensen en de godsdienst. Bedizzaman verklaart, dat de Koran alle mensen van alle leeftijden aanspreekt, en wel overeenkomstig hun verstand, hun opleiding en hun ontwikkeling: de Koran heeft een gezicht dat ieder tijdperk aankijkt. We willen hier enkele aspecten van de Koran bekijken, die tot nu toe zijn vermeld. In talrijke Koranverzen nodigt de Koran de mens ertoe uit het universum te observeren en over de goddelijke activiteiten daarin na te denken. Indien hij deze

20

21


Risale-i Nur namen van de Alwijze beschouwd. Bedizzaman heeft aan de hand van deze methode in de Risale-i Nur vele geheimen van het geloof opgelost, zoals de lichamelijke wederopstanding en de goddelijke voorzienigheid, de menselijke wil, het raadsel van een blijvende, voortdurende activiteit in het universum, evenals de beweging van de deeltjes daarvan. Daartoe is de mens, die zich op zijn eigen verstand en zijn eigen filosofien verlaat, nooit in staat geweest. Gedurende zijn verblijf in Barla heeft Bedizzaman de verhandeling over de wederopstanding en de daaropvolgende beschouwingen in de vorm van de verzameling bijeengebracht, onder de naam Szler (de Woorden). Deze Woorden werden gevolgd door Mektbt (Brieven), daarna door Lemlar (Flitsen) en ular (Stralen). De wijze waarop de Risale-i Nur is geschreven en eveneens die waarop het werk is verspreid zijn uniek. Bedizzaman was gewoon met grote snelheid aan een (student-) schrijver gedachten te dicteren, welke de laatste met dezelfde grote snelheid opschreef. Het gehele schrijfproces voltrok zich zodoende in hoog tempo. Bedizzaman raadpleegde geen naslagwerken, en uiteraard was het hem verboden religieuze werken te schrijven. In die situatie werden al zijn traktaten in zijn verbanningsoorden in de bergen geschreven, dan wel in allerlei buitengewesten in Turkije. Vervolgens werden handgeschreven kopien gemaakt, die weer, heimelijk, in de huizen van de Risale-i Nur-studenten werden gekopieerd en daarna van dorp tot dorp en van stad tot stad werden23

kritiek, zorgt zelfs voor verdieping van de kennis van geloofswaarheden, indien zij aan het licht brengt welke ordening in het universum heerst en hoe deze functioneert. In de Risalei-i Nur worden vele beschrijvingen van goddelijke activiteiten in het universum door een wetenschappelijke bril bekeken, met de bespiegelingen van Bedizzaman daaromtrent en de weerspiegeling van zijn kennis daarover. De Risale-i Nur laat ons zien dat er geen tegenspraak behoeft te bestaan tussen religie en wetenschap. Bovendien worden alle kwesties die in de Risale-i Nur aan de orde worden gesteld met overtuigende argumenten onderbouwd en van een logische, heldere bewijsvoering voorzien. Alle belangrijke geloofswaarheden worden op deze wijze zo ondubbelzinnig bewezen, dat zelfs ongelovigen de [onontkoombare] noodzaak ervan inzien. Op die wijze worden, genspireerd op de Koran, zelfs de diepste en meest ontoegankelijke waarheden middels vergelijkingen en gelijkenissen toegankelijk gemaakt, min of meer telescopisch dichter bij begrip ervan gebracht, opdat de gewone burgers en degenen die niet over voorkennis over de levensvragen beschikken, deze op een meer gemakkelijke, verteerbare wijze kunnen begrijpen. Een ander aspect met betrekking tot Risale-i Nur, in samenhang met het aanzien van de Koran, dat een beeld geeft van het huidige tijdperk, is dat alles vanuit het perspectief van de wijsheid wordt verklaard. Dat wil zeggen dat de zin van alle dingen duidelijk wordt gemaakt: de dingen worden vanuit het perspectief van de goddelijke

22


K l e i n e wo o rd e n

verspreid. Pas in 1946 waren de Risale-i Nur-studenten in de gelegenheid kopieermachines te gebruiken, pas in 1956 werden de Woorden en andere verzamelde verhandelingen door moderne drukpersen verveelvoudigd. Het aantal handgeschreven kopien wordt op 600.000 geschat. Na 1950, het tijdperk van de derde Said, kunnen we een sterke groei van het aantal Risale-i Nur-studenten waarnemen, in het bijzonder van diegenen die het seculiere opvoedingssysteem van de Republiek Turkije hadden meegemaakt. Het is niet overdreven te stellen, dat de Risale-i Nur de boodschap van de Koran op een manier heeft overgebracht, en nog altijd overbrengt, welke de behoeftes van de moderne mensen aanspreekt.

Inhoud Voorwoord Wie is Bedizzaman Said Nursi? Over de Risale-i Nur HET EERSTE WOORD. HET TWEEDE WOORD HET DERDE WOORD HET VIERDE WOORD HET VIJFDE WOORD HET ZESDE WOORD HET ZEVENDE WOORD HET ACHTSTE WOORD HET NEGENDE WOORD HET EENENTWINTIGSTE WOORD HET NEGENTIENDE WOORD

11

5

19 29 35 41 47 51 57 67 77 91 109 125

24

25



"Kleine Woorden"

Uit de Verzamelde Verhandelingen van het Licht uit het boek Woorden

26

27



Broeder! Jij wilde een aantal woorden van advies van mij. Dus luister met mij samen naar een paar waarheden, die opgenomen zijn in acht korte verhalen en die, gezien het feit dat jij een soldaat bent, worden gegeven in de vorm van vergelijkingen van militaire aard. Meer dan iemand anders heeft mijn eigen ziel advies nodig. En ooit richtte ik mij uitvoerig tot mijn eigen ziel met Acht Woorden, genspireerd door acht verzen van de Koran waarvan ik profijt had getrokken. Nu wil ik mij met deze zelfde Woorden tot mijn ziel richten, maar kort, in de taal van het gewone volk. Wie wenst mag met mij meeluisteren. HET EERSTE WOORD. Bismillah, In de Naam van God, is het begin van alle goede dingen. Wij zullen hier eveneens mee beginnen. Weet dat, o mijn ziel! Net zoals deze gezegende spreuk tot de tekenen van de Islam behoort, wordt deze constant herhaaldelijk gereciteerd door alle wezens via hun lichaamstaal. Indien je wil weten wat een onuitputtelijke vorm van kracht en wat een oneindige bron van gunst Bismillah is, luister dan naar de volgende parabel.2 In de naam van God, de Barmhartige, de Genadevolle. En Hem verzoeken wij om hulp. Alle lof aan God, de Heerser van alle werelden. En zegeningen en vrede komen over onze meester Muhammed en over zijn familie en over zijn metgezellen.

2

28

29



Iemand die een reis maakt door de woestijnen van Arabi is genoodzaakt te reizen in de naam van een stamhoofd, onder zijn bescherming, want op die manier kan hij gered worden van de aanslagen van bandieten en kan hij in zijn behoeftes voorzien. Indien hij alleen blijft, zou hij kunnen bezwijken in het aangezicht van talloze vijanden en eindeloze behoeftes. En dus begaven twee mannen zich eens op reis en trokken zij de woestijn in. En van hen was nederig, de ander was hoogmoedig. De nederige man begaf zich op weg in naam van een stamhoofd, terwijl de hoogmoedige man dat niet deed. De eerste man kon veilig reizen, waarheen hij ook ging. Wanneer hij bandieten tegenkwam, sprak hij: Ik reis in de naam van dat en dat stamhoofd; dan maakten de bandieten zich snel uit de voeten en lieten ze hem met rust. Waar hij ook kwam en welke tent hij ook binnenliep, alleen al door het noemen van die naam werd hij eerbiedig behandeld en kreeg hij vaak een warm onthaal. De hoogmoedige man daarentegen kreeg tijdens zijn reis met zoveel problemen te kampen, dat deze nauwelijks nog met woorden te beschrijven zijn. Hij verkeerde voortdurend in angst en hij moest voortdurend bedelen. Hij werd veracht en vernederd, een mikpunt van spot. Mijn trotse ziel! Jij bent die reiziger en deze wereld is de woestijn. Jouw zwakheid en armoede hebben geen grens en jouw vijanden en behoeftes zijn eindeloos. Nu dit eenmaal zo is, neem ter bescherming de naam van de Eeuwige Bezitter en de Eeuwige Heerser van de woestijn30

en wees bevrijd, wees verlost van het bedelen in het aangezicht van de hele wereld en van de angst en de huiver voor iedere gebeurtenis. Jazeker, het woord Bismillah is zon gezegende schat, dat deze ervoor zorgt dat jouw eindeloze armoede en zwakte oneindige kracht en barmhartigheid aantrekken, en dat jouw zwakte en armoede de meest geaccepteerde bemiddelaars worden in de aanwezigheid van de Barmhartige Almachtige. Jazeker, degene die in naam van de Barmhartige handelt, is te vergelijken met iemand die zich bij het leger aanmeldt. Een soldaat handelt namelijk in naam van de staat en zal voor niemand wijken. Hij zal zeggen dat hij handelt in naam van de wet, in naam van de staat, en zal hiervoor alles doen en alles weerstaan. In het begin hebben we gezegd we dat alles in het bestaan in haar daden Bismillah uitdrukt. Is dat nu wel zo? Jazeker. Wanneer je ziet dat n enkel persoon van elders komt en dat hij alle inwoners van een stad met dwang ergens naartoe stuurt en daar laat werken, dan geloof je zeker dat deze persoon niet namens zichzelf of op eigen kracht handelt. Hij lijkt dan meer op een soldaat die in naam van de staat handelt en die steunt op de macht van een koning. Zo ook handelt alles in naam van God de Rechtvaardige. Minutieuze zaadjes en pitjes dragen grote bomen op hun schouders en tillen gewichten op die net zo zwaar zijn als bergen. Dit betekent dus dat alle bomen Bismillah zeggen en hun handen vullen met vruchten uit de schatkamer van barmhartigheid, en ons deze aanreiken.

31



Elke groentetuin zegt: Bismillah en wordt als een ketel uit de keuken van goddelijke kracht, waarin verschillende, veelsoortige, lekkere gerechten tegelijkertijd worden gekookt. Gezegende dieren zoals koeien, kamelen, schapen en geiten zeggen: Bismillah, waardoor hun uiers worden gevuld met barmhartigheid en in kranen veranderen waar melk uitstroomt. Ze geven ons in naam van de Voorziener de zuiverste en lekkerste melk, die als levengevend water dient. Elke plant, boom en struik zegt: Bismillah, waardoor hun wortels, die net zo zacht als zijde zijn, hard steen en zand kunnen doorboren. Ze zeggen: "In naam van God. In naam van de Barmhartige", waardoor alles zich in hun dienst stelt. Jazeker, dat takken zich in de lucht verspreiden en vruchten geven en dat wortels zich met groot gemak door hard gesteente boren en zich in de grond verspreiden en zelfs onder de grond vruchten voortbrengen en dat dunne, groene bladeren, ondanks de brandende hitte, maandenlang groen blijven, is voor de naturalisten een harde klap in het gezicht. Deze verschijnselen vormen als het ware een doorn in het oog van de naturalisten. Ze impliceren namelijk het volgende: Ook de hardheid en de warmte, waarin je het meeste vertrouwen hebt, handelen onder een bevel, waardoor wortels, die zo zacht zijn als zijde, net zoals de staf van Mozes gehoor geven aan het commando3

en daardoor het rotsgesteente doen splijten. En gevoelige bladeren, zo dun als vloeitjes, lezen het vers4

op en weerstaan zo, net zoals de ledematen van Abraham, de brandende hitte. Gezien het feit dat alles in spirituele zin Bismillah zegt en ons de goddelijke gunsten in de naam van God aanbiedt, zouden wij ook Bismillah moeten zeggen. We moeten geven in de naam van God en aannemen in de naam van God; we moeten dus niet aannemen van achteloze mensen, die niet in de naam van God geven.5 Vraag: Wij zijn de mensen erg dankbaar die voor ons een aanleiding vormen om iets te verkrijgen, die in zekere zin alleen een presenteerblad tonen. Wat wil onze Heer eigenlijk van ons, Die de Ware Bezitter van alles is? Antwoord: De Ware Begunstiger wil van ons, als wederdienst voor al die waardevolle eigendommen en gunsten, drie dingen: De eerste is zikr, het gedenken van God, De tweede is shukr, dankbaarheid, De derde is fikr, bezinning. Bismillah, de uiting die aan het begin wordt uitgesproken, staat voor de zikr, het gedenken van God. lhamdulillah, de formulering aan het einde, is de4 O vuur, wees koud en veilig voor Ibrhm. De Koran, 21:69 5 De sjeik zegt niet dat het in de Islam niet toegestaan is om dingen aan te nemen van degenen die niet in naam van God geven, maar zon houding is volgens hem aanbevelenswaardig.

3 Sla met je staf op de rots. De Koran, 2:60.

32

33



shukr, de dankbetuiging. En het is fikr, bezinning, om in de tijd ertussen na te denken en te beseffen dat deze waardevolle giften, die tevens wonderlijke kunstwerken zijn, wonderen zijn van de kracht van de Enige en Onafhankelijke en dat het allemaal geschenken zijn vanuit Zijn Barmhartigheid. Zoals het dom en dwaas is om de voeten te kussen van een bode die jou het waardevolle cadeau van de koning overhandigt en de eigenaar van het cadeau niet te erkennen, is het duizend maal dommer en dwazer om de Werkelijke Gever van alle giften te vergeten en om de ogenschijnlijke aanbieders te loven en om van ze te houden. O ziel! Als jij niet zo dom en dwaas wilt zijn, geef dan in de naam van God, neem in de naam van God, begin in de naam van God en werk in de naam van God. Moge vrede over jullie komen.

HET TWEEDE WOORD

6

Indien je wil begrijpen hoeveel geluk en gunsten en hoeveel genot en verlichting er zich in het geloof bevinden, luister dan naar deze parabel. Op een dag gingen twee mannen op reis, niet alleen voor hun plezier, maar ook voor de handel. En van hen was egocentrisch en ongelukkig, hij ging de ene kant op. De andere man was zich van God bewust en gelukkig, hij ging de andere kant op. Omdat de zelfzuchtige man genotzuchtig, egostisch en pessimistisch was, kwam hij, bij wijze van vergelding daarvoor, in een land terecht dat in zijn ogen zeer slecht was. Overal zag hij wanhopige zwakkelingen jammeren, omdat ze gegrepen werden door verschrikkelijke tirannen die alles verwoestten. Hij trof op alle plaatsen waar hij kwam soortgelijke, hartverscheurende toestanden aan. Tevens zag hij dat heel het land de vorm van een algemene rouwzitting had aangenomen. Om deze pijnlijke, duistere beleving niet langer te hoeven ondergaan, zag hij geen andere uitweg dan zijn toevlucht te zoeken in de drank. Hij beschouwde immers iedereen als een vreemde en als een vijand, hij zag alom vreselijke lijken en hopeloos huilende wezens en zijn geweten werd hierdoor onophoudelijk gekweld.6 Degenen die in het onwaarneembare geloven De Koran, 2:3.

34

35



De andere man had godsbesef, hij was een dienaar Gods, een godzoeker en van goed zedelijk gedrag, vandaar dat hij in een land terechtkwam dat in zijn ogen heel mooi was. Deze goede man zag juist in het hele land grote feesten en festiviteiten, vol van blijdschap. Overal werd in vervoering en met enthousiasme God in gedachtenis gebracht. Iedereen was in zijn belevenis een vriend, een familielid. Hij zag dat in het hele land met uitingen van vreugde en van dank feest werd gevierd ter gelegenheid van de afkondiging van een algemene dienstbeindiging. Hij hoorde tijdens iedere militaire indiensttreding, samen met een muzikaal tromgeroffel, vreugdevolle uitroepen, zoals God is de Grootste en Er bestaat geen god behalve Allah. In plaats van de kwelling die de eerdere, ongelukkige man ondervond door zijn eigen verdriet en dat van het hele volk, werd deze zalige man blij vanwege zijn eigen vreugde en die van iedereen in zijn omgeving, en vond hij rust; bovendien was het handeldrijven gunstig voor hem en was hij God zeer dankbaar. Na een tijdje keerde hij terug kwam hij de andere man tegen. Hij begreep zijn situatie en zei tegen hem: Zeg, je bent in een dwaas veranderd. Je eigen innerlijke lelijkheden moeten zich in je uiterlijke beleving hebben gereflecteerd, waardoor je het lachen als huilen en de vrijstelling van dienst als beroving en als plundering hebt ervaren. Kom tot bezinning en reinig je hart, opdat deze ellendige sluier voor je ogen wordt opgeheven en je de waarheid kunt zien. Een land van een volkomen rechtvaardige, barmhartige, machtige, ordelijke, goedgunstige koning, die zijn onderdanen goede leiding geeft, kan niet zo zijn36

zoals jij je dat inbeeldt, doch vooral een land waarvan de tekenen van vooruitgang en perfectie zo in het oog springen. Hierna kwam die ongelukkige man tot zijn zinnen, hij toonde berouw en zei: Ik heb inderdaad in mijn dronkenmanswaanzin mijn verstand verloren. Je hebt me verlost van een helse situatie. Moge God jou goed gezind zijn. O mijn ziel! Weet dat de eerste man een ongelovige is of een achteloze moslim, een zondaar. Deze wereld is in zijn ogen een oord van algemene rouw. Ieder levend wezen is een wees die weent vanwege de tegenslagen, vanwege het uiteengaan en het teloorgaan van al zijn geliefden. Mensen en dieren zijn op zichzelf aangewezen, zonder herder, en worden door de klauwen van de dood verscheurd. De grote schepselen en scheppingen zoals bergen en zeen zijn als zielloze, verschrikkelijke lijken. Zeer pijnlijke, benauwende en angstaanjagende waanvoorstellingen zoals deze vloeien voort uit ongeloof en uit misleiding van de ongelovige mens; ze kwellen hem van binnen. De andere man is een gelovige. Hij kent en erkent God. In zijn ogen is deze wereld een plaats waar men de Barmhartige kan gedenken, een leerschool voor mens en dier en een veld van beproeving voor de mens en de djinn.77 Djinns: schepselen van Allah, onzichtbare wezens die aan bod komen in de Koran. Ze zijn anders dan de mens en de engelen. Ze hebben echter met de mens enkele eigenschappen gemeen, zoals verstand, onderscheidend vermogen, vrijheid en het vermogen te kiezen tussen het goede en het kwade. Op bepaalde essentile punten zijn ze anders dan de mens. Het meest belangrijke punt is hun oorsprong. De substantie waaruit de Djinns werden geschapen is

37



Het overlijden van alle mensen en alle dieren beschouwt hij als het einde van het werken. Degenen die hun levenstaak hebben volbracht, ruilen met een spirituele voldoening deze vergankelijke wereld in voor een andere, probleemloze wereld, zodat er plaats vrij komt voor nieuwe dienstplichtigen om te komen werken. De geboorte van ieder mens en dier markeert hun intrede in het leger; het oppakken van wapens en het beginnen aan hun taken. Ieder levend wezen is een aangestelde blije soldaat, een tevreden ambtenaar op het rechte pad. De alom hoorbare geluiden zijn of gedenkspreuken over God en Zijn verhevenheid tijdens de aanvang van de plicht, of het zijn uitingen van dank en opluchting aan het einde daarvan, of het zijn melodien die voortvloeien uit hun plezier in hun werk. Ieder schepsel is in de ogen van de gelovige een vriendelijke dienaar, een bevriende ambtenaar, een mooi geschrift van zijn Vrijgevige Heer, zijn Barmhartige Eigenaar. Zoals deze zijn er nog vele andere subtiele, verheven, aangename en zoete waarheden, die vanuit zijn geloof tevoorschijn komen en zich manifesteren. Het geloof bevat het spirituele zaad van de Tbboom8 van het Paradijs en achter ongeloof verschuilt zich het spirituele zaad van de Zaqqm-boom9 van de Hel. Dus rust en vrede zijn alleen maar te vinden in deniet dezelfde als die van de mens. Allah deelt ons in vele Koranverzen mee dat Hij de djinns heeft geschapen uit vuur en de mensen uit klei. 8 Tb-boom: een boom in het Paradijs waarvan de wortels in de lucht en de takken naar beneden hangen. 9 Zaqqm-boom: de naam van een boom in de hel.

Islam en het geloof. Derhalve dienen we altijd te zeggen: Alle lof aan God, daar Hij ons de Islam en het volmaakte geloof heeft geschonken.

38

39



HET DERDE WOORD

10

Indien je wil begrijpen hoeveel winst en geluk het brengt wanneer men God dient, en hoeveel verlies en verderf zonde en verspilling teweeg brengen, luister dan goed naar deze parabel. Op een dag kregen twee soldaten het bevel om naar een verafgelegen stad te gaan. Ze gingen samen op pad, tot ze bij een splitsing kwamen. Daar stond een man die tegen hen zei: Deze rechter weg heeft geen nadelen, bovendien behalen negen van de tien volgers ervan een grote winst en ondervinden zij grote gemakken. Wat de linker weg betreft: behalve dat deze weg geen voordelen heeft, ondervinden negen van de tien volgers ervan ook nog eens grote verliezen. Beide wegen zijn in lengte gelijk. Er is alleen n verschil: de reizigers op de linker weg, waar geen orde en gezag heerst, reizen zonder bagage en wapen. Zij zullen een ogenschijnlijke verlichting, een bedrieglijk gemak voelen. De reizigers op de rechter weg, die onder militaire orde valt, zijn verplicht een plunjezak te dragen van vier kilo, gevuld met voedzaam rantsoen. Ze zijn tevens verplicht een uitstekend geweer van het leger te dragen van een kilo of twee, waarmee ze iedere vijand kunnen verslaan. Nadat de twee soldaten naar de leerzame woorden van de man hadden geluisterd, verkoos de gelukkige soldaat10 O mensen, aanbid [jullie Heer] De Koran, 2:21

40

41



de rechter weg. Hij nam een paar kilo gewicht op zijn rug en schouders, maar zijn hart en zijn ziel raakten verlost van gevoelens van erkentelijkheid en angsten die duizend maal zwaarder waren. De andere, ongelukkige soldaat verliet het leger. Hij wilde het gezag niet gehoorzamen. Hij verkoos de linker weg. Zijn lichaam werd verlost van een kilo gewicht, maar zijn hart werd doorgaans gekweld door een zwaar gevoel van afhankelijkheid, en zijn geest werd geplaagd door zeer veel angsten. Als een bedelaar onder de mensen, alles en iedereen vrezend, begon hij aan zijn tocht over de linker weg. Uiteindelijk bereikte hij de plaats van bestemming: daar werd hij gestraft voor ongehoorzaamheid en desertie. De andere reiziger daarentegen, de soldaat die van militaire orde hield en daarom de rechter weg was ingeslagen, waardoor hij zijn plunjezak en wapen had kunnen behouden, vervolgde zijn weg, zonder enige afhankelijkheid tegenover anderen, vreesde niemand en reisde met een gerust hart en geweten, totdat hij de gewenste stad bereikte. Daar ontving hij een beloning die passend is voor een deugdzame soldaat, die zijn plicht goed heeft vervuld. O opstandige ziel! Weet dat de reiziger van de rechter weg de mensen vertegenwoordigt die de wetten van God gehoorzamen en dat de andere soldaat symbool staat voor de mensen die opstandig zijn en hun lusten volgen. De beschreven weg is de levensweg die begint bij de geestenwereld en vervolgens via het graf naar het Hiernamaals leidt. De plunjezak en het geweer symboliseren

aanbidding en godsbesef. Het aanbidden van God heeft weliswaar een ogenschijnlijke last, maar de betekenis, de geestelijke werkelijkheid ervan geeft daarentegen zoveel rust en verlichting dat het voordeel niet in woorden is uit te drukken. Een dienaar zegt in zijn gebed: Ik getuig dat er geen god is behalve Allah en dat Muhammed de dienaar en de boodschapper is van Allah. Hij is dus overtuigd van het volgende: Er is geen Schepper en Onderhouder dan Hij. Voor- en tegenspoed liggen in Zijn handen. Hij is de Alwijze, Hij zal geen zinloos werk verrichten. Hij is de Barmhartige, Zijn gunst en genade zijn groot. Omdat de dienaar van God dit gelooft, vindt hij in alles een toegangspoort tot de schat van Gods barmhartigheid, waar hij aanklopt met zijn gebed. Tevens ziet hij dat alles onderworpen is aan het bevel van zijn Heer, bij Wie hij daarom ook zijn toevlucht zoekt. Hij vindt bescherming in tegenspoed door op Hem te vertrouwen en in Hem te berusten. Zijn geloof geeft hem totale bescherming. Jazeker! Zoals het geloof in God en dienaarschap de bron vormen voor iedere werkelijke weldaad, zo vormen zij eveneens de bron voor dapperheid. Zoals de dwaling de bron is voor alle zonden, zo is zij ook de bron voor lafheid. Indien de wereld zou exploderen, zou zoiets een dienaar met een totaal verlicht hart hoogstwaarschijnlijk niet beangstigen. Hij zou wellicht de kracht van de Eeuwig Benodigde met bewondering aanschouwen. Maar als43

42



een filosoof, die zogenaamd beroemd is om zijn verlichte hersenen, doch geen hart heeft, in de lucht een vallende ster zou zien, zou hij sidderen van angst en zich afvragen: Wat als die losgeslagen ster inslaat?11 Jawel, naast het feit dat de mens behoefte heeft aan talloze dingen, stelt zijn kapitaal niets voor En naast het feit dat hij onderhevig is aan onnoemelijk veel onheil, is zijn kracht onbeduidend De omvang van zijn vermogen en zijn kracht is als het ware gelijk aan de reikwijdte van zijn armen. De omvang van zijn wensen en begeertes, zijn leed en tegenspoed is daarentegen gelijk aan de reikwijdte van zijn zicht en zijn fantasie. Daar de mens dusdanig machteloos en zwak, arm en behoeftig is, zal diegene die niet totaal blind is kunnen zien en bevatten wat voor een grote winst, wat een geluk en wat een gunst het voor de ziel van de mens is wanneer hij God dient, op Hem vertrouwt, Zijn eenheid erkent en zich aan Hem onderwerpt. Het ligt voor de hand dat een veilige weg de voorkeur geniet boven een onveilige weg, ook al is de kans van veiligheid slechts n op tien. De weg van dienaarschap, welke hier het onderwerp is, heeft geen nadelen en leidt tevens negen van de tien keer tot een schat van eeuwige gelukzaligheid. Echter, de weg van zonde en buitensporige levensstijl levert - zelfs met de erkenning van de zondaar - geen profijt op. Daarnaast blijkt uit getuigenissen van ontelbaar veel deskundigen dat het volgen van11 Mensen in de Verenigde Staten zijn ooit eens van een dergelijke vallende ster geschrokken: velen verlieten s nachts hun woning.

deze weg negen van de tien keer eeuwige ellende teweegbrengt. Deze zienswijze wordt eveneens bevestigd door de kennisgeving van degenen voor wie bepaalde verborgenheden van de innerlijke realiteiten zijn ontsluierd en die deze spiritueel hebben ervaren. In het kort: het geluk in deze wereld is net zoals het geluk in het Hiernamaals te vinden in aanbidding en in het verkeren in de hoedanigheid van een soldaat van God. In dit geval horen we steeds te zeggen:12

We moeten Hem danken dat wij moslims zijn.

12 Alle lof aan God, dat wij Hem mogen gehoorzamen en voor het succes dat Hij ons heeft geschonken.

44

45



HET VIERDE WOORD

13

Indien je met de zekerheid van twee keer twee is vier wilt begrijpen hoe waardevol en belangrijk het gebed is, dat niettemin met geringe kosten en inspanningen kan worden verworven, en hoe dwaas en benadeeld degene is die zijn gebed, de salt, niet verricht, luister dan naar de volgende parabel. Eens gaf een grote heerser aan twee van zijn dienaren vierentwintig goudstukken; hij stuurde de twee vervolgens naar zijn bijzonder mooie landhuis dat zich op een afstand van twee maanden bevond, opdat zij daar konden verblijven. Hij zei tegen hen: Gebruik dit geld voor jullie reis- en vervoerskosten. Koop er dingen voor die nodig zijn voor jullie verblijf. Op een afstand van n dag is een station aanwezig. Daar hebben ze verschillende vervoermiddelen, zoals een auto, een schip, een trein en een vliegtuig. Al naar gelang het kapitaal dat je daarvoor beschikbaar hebt, kunnen jullie er gebruik van maken. Nadat ze goed naar de instructies hadden geluisterd, gingen de twee dienaren op pad. En van hen was verstandig. Hij gaf een deel van zijn kapitaal uit, maar dreef daarbij een dusdanig goede handel, een handel waarmee zijn heer zeer ingenomen zou zijn, dat zijn vermogen dui13 Het gebed is de pilaar van de godsdienst. l-Tirmiz, mn, 8; Ibn Mjh, Fitn, 12; Musnd, 5:231, 237; l-Hkim, l-Mustdrk, 2:76.

46

47



zend maal groter werd. De andere dienaar was onverstandig en losbandig. Hij gaf tot het station drientwintig van zijn goudstukken uit. Hij verspilde en vergokte deze en hield nog maar n goudstuk over. Zijn vriend zei: Wees verstandig en koop met dat ene goudstuk een ticket, opdat je die lange weg niet te voet en zonder proviand hoeft af te leggen. Onze heer is zeer vrijgevig. Hij zal je genade verlenen en je je fouten vergeven. Ook jou zullen ze in het vliegtuig toelaten. We kunnen dan onze verblijfsplaats in n dag bereiken. Anders zul je twee maanden alleen, te voet en zonder proviand door de woestijn moeten reizen. Zelfs de meest dwaze man zal begrijpen hoe onverstandig de verspillende dienaar zou zijn en in welke verloren situatie hij terecht zou komen, indien hij koppig zou doen en zijn ene goudstuk niet aan een ticket zou besteden, dat als een sleutel is tot een schat, maar zijn laatste munt daarentegen zou uitgeven aan een pleziertje van voorbijgaande aard. O gebedloos persoon! O mijn ego, dat niet van het gebed houdt! Weet dat die heerser onze Heer en Schepper is. En van de twee dienaren vertegenwoordigt de vrome mens die het gebed met enthousiasme verricht. De andere dienaar staat symbool voor de achteloze mens, die het gebed nalaat. De vierentwintig goudstukken zijn de vierentwintig uren van een dag. Het bijzondere landhuis van de heer symboliseert het Paradijs. Het station is het graf. De reis naar het landhuis is de reis die de mens aflegt via het48

graf en de wederopstanding op weg naar de eeuwigheid. Overeenkomstig de mate van de kracht van hun daden en de graad van hun vroomheid leggen ze deze lange weg op verschillende manieren af. Sommige vromen leggen met de snelheid van de bliksem een weg van duizend jaar af in n dag. En sommigen leggen met de snelheid van de gedachte een weg van vijftigduizend jaar af in n dag. De verheven Koran verwijst met twee verzen naar deze waarheid.14 Het ticket in de parabel vertegenwoordigt het gebed. En uur is voldoende om je ritueel te reinigen en de vijf gebeden te verrichten. Wat zou een persoon zichzelf toch benadelen, zijn ziel onrecht aandoen en onverstandig handelen, wanneer hij drientwintig uur per dag aan dit kortstondige aardse leven zou besteden, maar niet eens een uurtje van zijn dag aan zijn eeuwige leven zou wijden. Zou iemand, die zichzelf verstandig acht, niet begrijpen hoe tegenstrijdig met rede en wijsheid iemands gedrag zou zijn, en hoe ver verwijderd van gezond verstand, indien hij, denkende dat hij verstandig bezig is, de helft van zijn kapitaal zou uitgeven aan een loterij waar duizend mensen aan deelnemen en waarbij de kans om te winnen n op de duizend is, maar niet eens n vierentwintigste deel van zijn geld uit zou geven aan een eeuwige schat, waarvan vaststaat dat deze met een kans van negenennegentig procent te winnen is?

14 Zie de Koran: soera l-Sjdh, 32:5, l-Mrij, 70:4.

49



Daarnaast is er in het gebed voor de ziel, voor het hart en voor het verstand een grote verlichting aanwezig. Bovendien vormt het gebed voor het lichaam geen grote belasting. Daarnaast zullen voor degene die het gebed verricht, met de juiste intentie, de overige wereldse handelingen gelden als handelingen in dienst van God. Op deze manier investeert hij zijn waardevolle levensjaren in het Hiernamaals en wordt zijn vergankelijke leven vereeuwigd.

HET VIJFDE WOORD15

Indien je wilt begrijpen wat voor een wezenlijke taak de mens vervult, wanneer hij zijn gebed verricht en geen grote zonden begaat en indien je wilt begrijpen in welk opzicht dit een natuurlijk, gepast resultaat van zijn schepping is, luister dan goed naar deze parabel. Tijdens een mobilisatie bevonden zich in een regiment twee soldaten. En van hen was getraind en plichtsgetrouw. De andere soldaat was onervaren en zelfzuchtig. De plichtsgetrouwe soldaat concentreerde zich op de strijd en training en dacht helemaal niet aan zijn rantsoen of provisie. Hij wist namelijk dat het de taak van de staat was om hem te voeden, een uitrusting te geven en bij ziekte te verzorgen, zelfs hem het eten in zijn mond te stoppen, mocht het nodig zijn. Hij wist dat trainen en strijden zijn werkelijke taken vormden. En daarnaast zette hij zich in voor andere taken, zoals het verdelen van rantsoenen en uitrustingen, het aan de kook brengen van grote kookpannen en het afwassen van borden, het rondbrengen ervan. Als hem gevraagd werd: Wat doe je? Dan antwoordde hij: Ik verricht corveediensten voor de staat. Hij zei nooit: Ik werk voor mijn onderhoud.15 Voorwaar, Allah is met degenen die [Hem] vrezen en met degenen die weldoeners zijn De Koran, 16:128.

50

51



De andere soldaat, die een veelvraat en tevens onervaren was, schonk geen aandacht aan de training en de strijd. Hij zei: Dat is het werk van de staat. Wat gaat mij dat aan? Hij dacht aan zijn levensonderhoud en hield zich daar voortdurend mee bezig. Hij verliet dan ook zijn regiment en begaf zich naar de stad om te handelen. Op een dag zei zijn ervaren vriend tegen hem: Broeder, trainen en strijden is jouw werkelijke taak. Daarvoor ben je hier naartoe gebracht. Vertrouw op de koning; hij zal je niet laten verhongeren, dat is zijn werk. Jij bent zwak en behoeftig, je kunt jezelf niet overal en altijd laten onderhouden. Bovendien is het nu tijd voor strijd en mobilisatie. De koning zal zelfs roepen: Hij is een muiter! en ze zullen je bestraffen! Ik vertel het je nu: er zijn twee taken te onderscheiden. De ene taak behoort tot de koning. Hij onderhoudt ons en soms verrichten wij voor hem corveediensten. De andere taak, het trainen en het strijden, is onze taak. De koning helpt ons hierbij door deze taak te vergemakkelijken. Je zult begrijpen in wat voor gevaar die dwaze soldaat zich zou begeven, als hij niet luistert naar de getrainde, dappere soldaat. O mijn luie ziel! Weet dat in werkelijkheid het onstuimige oorlogsgebied uit de parabel symbool staat voor deze stormachtige wereld. Het leger dat in regimenten is ingedeeld, symboliseert de mensheid. Het regiment van die twee soldaten is de islamitische gemeenschap in deze eeuw. De plichtgetrouwe soldaat vertegenwoordigt de godvrezende moslim die zijn religieuze plicht kent, nakomt, zich verre houdt van grote zonden en met zijn

ego en met de duivel strijdt om niet in verlokking van andere zonden te komen. De andere vertegenwoordigt de ongelukkige zondaar. Hij is zo intens bezig met zijn eigen levensonderhoud dat hij als het ware zijn Werkelijke Onderhouder beledigt. Hij komt zijn plichten niet na en begaat, op de weg van zijn levensonderhoud, iedere zonde die hij op zijn pad tegenkomt. De training en instructies stellen het aanbidden van God voor, en in het bijzonder het rituele gebed. En de genoemde oorlog verwijst naar de strijd die men levert tegen zijn ego en zijn lusten en tegen de duivels onder de djinns en de mensen. Deze strijd wordt door de mens geleverd om zich te weerhouden van zonden en zedenbederf om zo uiteindelijk zijn hart en zijn ziel te verlossen van de eeuwige ondergang. En wat de twee taken betreft: n ervan is het geven van het leven en het onderhouden ervan. De andere taak is het aanbidden en het smeken tot Diegene Die het leven geeft en onderhoudt, ofwel het toevertrouwen van zijn zaken aan Hem en het stellen van zijn vertrouwen in Hem. Jazeker, Diegene Die het leven heeft gegeven, het meest schitterende, wonderlijke, goddelijke kunstwerk en een wonderbaarlijke, goddelijke wijsheid, is ook Diegene Die16 het leven met voedsel onderhoudt en voortzet. Nie16 Zie de Koran: l-Baqara, 2:22, 60; l-nm, 6:99, 141, 142, 151; l-Arf, 7:32, 160; l-nfl, 8:26; Ynus, 10:31, 59, 93; Hd, 11:6; Ibrhm, 14:32; l-Hijr, 15:20, l-Nahl, 16:72, 112, 114; l-Isr, 17:70; l-Ankbt, 29:17, 60, 62; l-Rm, 30:37, 40; Sb, 34:15, 24, 36; Y-Sn, 36:47; l-Jumah, 62:11; l-Talq, 65:3; l-Mulk, 67:15, 21.

52

53



mand anders dan Hij is hiertoe in staat. Wil je een bewijs? De meest zwakke en domme dieren worden het beste gevoed (zoals vissen en fruitwormen). De meest zwakke en kwetsbare wezens krijgen de beste voeding (zoals kinderen en babys). Om te begrijpen dat het rechtmatig verkrijgen van voedsel niet afhankelijk is van kracht en wil, is het voldoende om vissen met vossen te vergelijken, babys met wilde beesten en bomen met dieren. Degene die door de strijd om zijn levensonderhoud het gebed nalaat17, lijkt dus op een soldaat die zijn training en zijn post verlaat om in de stad te bedelen. Echter, het is goed en zelfs moedig wanneer men na het gebed zijn rantsoen opzoekt in de keuken van barmhartigheid van de Vrijgevige Verzorger, en juist en vooral zelf opzoekt om anderen niet tot last te zijn. Ook dat is een godsdienstuitoefening. Bovendien laat de aard en de spirituele uitrusting van de mens zien dat hij geschapen is om God te dienen. Immers, gezien het werk en de kracht die nodig zijn voor het aardse leven kan hij niet op tegen een mus. Maar met betrekking tot kennis, behoeftigheid, smeekbedes en dienaarschap, die nodig zijn voor het spirituele leven en voor het leven in het Hiernamaals, is hij als de koning, de gezagvoerder van alle dieren. Dus O mijn ziel. Als je het leven op deze wereld als je eigenlijke doel stelt en constant hiervoor werkt, zul je jezelf als het ware verlagen tot het niveau van een simpele mus. Maar als je jezelf het leven in het Hiernamaals ten17 De Koran, TH, 20:132; l-Zriyt, 51: 57-58.

doel stelt en dit leven als een middel, een akker ziet en je handelingen daarop afstemt, zal je een grote heerser worden over alle dieren. Je zal in deze wereld een vleiende, smekende dienaar en een vereerde, gerespecteerde gast van God zijn. Er zijn twee wegen voor je beschikbaar. De keuze is geheel aan jou. Dus vraag om leiding en succes van de Meest Barmhartige van de barmhartigen.

54

55



HET ZESDE WOORD

18

Indien je wil begrijpen wat voor een goede handel het is, wat voor een eervolle status men bereikt wanneer men zichzelf en zijn bezit verkoopt aan God, en tevens een dienaar en soldaat van Hem wordt, luister dan goed naar deze parabel. Eens vertrouwde een koning aan ieder van zijn twee onderdanen een landgoed toe waarin zich allerlei dingen bevonden, zoals fabrieken, machines, paarden en wapens. Omdat er een stormachtig, oorlogszuchtig tijdperk aan de gang was, bleef niets op zijn plaats staan. Of alles ging verloren, of alles onderging een verandering. In opperste genade zond de koning zijn trouwste gezant tot de twee dienaren. Hij verkondigde hun een zeer genadevolle afkondiging: Verkoop aan mij hetgeen aan jullie is toevertrouwd, opdat ik dit alles voor jullie kan behoeden en beschermen, zodat het niet voor niets verloren gaat. Tevens zal ik alle door jullie verkochte zaken na afloop van de strijd in een nog mooiere vorm aan jullie teruggeven. Bovendien zal ik de aan mij toevertrouwde bezittingen als jullie bezit beschouwen en er een zeer hoge prijs voor betalen. De machines en gereedschappen in de fabrieken zullen na18 Voorwaar, Allah heeft van de gelovigen hun levens en hun bezittingen gekocht, omdat er voor hen het Paradijs is De Koran, 9:111.

56

57



mens mij in mijn fabriek gebruikt worden. Zij zullen in waarde en opbrengst stijgen, van n naar duizend. Alle winst zal ik aan jullie geven. Bovendien zijn jullie zwak en arm, waardoor jullie niet in staat zijn de kosten van deze grote werken te dragen. Ik zal alle kosten op me nemen en zorgdragen voor alles wat nodig is. Alle opbrengst en alle profijt zal ik aan jullie geven en tot de tijd van demobilisatie zal ik de bezittingen in jullie handen laten. Kijk naar de vijf manieren waarop jullie daarvan zullen profiteren. Als jullie datgene wat aan jullie is toevertrouwd niet aan mij verkopen, zal het, zoals dat bij iedereen gebeurt, verloren gaan. Jullie zien zelf immers ook dat niemand datgene wat hij in zijn bezit heeft, kan beschermen. Het zal voor niets vergaan en jullie zullen verstoken blijven van die grote winst. En omdat al die fijne, waardevolle werktuigen en meetinstrumenten niet de juiste grondstoffen en werken zullen vinden, zullen ze in waarde volledig dalen. Tevens zullen jullie de moeite en de last ondervinden van hun onderhoud en bescherming en de straf ondergaan voor het schenden van hetgeen jullie is toevertrouwd. Kijk naar de vijf manieren waarop jullie zullen verliezen. Bovendien, indien jullie de spullen aan mij verkopen, betekent dit dat jullie een soldaat van me worden en ook zullen handelen in mijn naam. Jullie zullen in plaats van een ordinaire gevangene en een onevenwichtig persoon, een bijzondere, vrije en trouwe soldaat worden van een verheven koning. Nadat ze deze genadevolle afkondiging hadden be58

luisterd, zei de verstandige onderdaan: Jawel! Ik zal het landgoed met genoegen verkopen. Bovendien zal ik duizendvoudig dankbaar zijn. De andere, arrogante, zelfzuchtige dwaas, met een ego gelijk aan dat van een farao, geen weet hebbend van de chaotische en stormachtige toestand van de wereld, denkend dat hij eeuwig op dat landgoed zou blijven, zei: Neen! Wie is die koning? Noch zal ik mijn bezit verkopen, noch laat ik mijn rust verstoren Na een tijd bereikte de eerste man een zodanige rang, dat iedereen deze ook voor zichzelf wenste. Hij ontving de gunst van de koning en leefde gelukkig in zijn bijzondere paleis. De andere man kwam in een dusdanige toestand terecht dat iedereen medelijden met hem kreeg, maar tegelijkertijd vond men dat het zijn verdiende loon was. Door zijn eigen fout was hij immers zijn geluk en zijn bezittingen kwijtgeraakt en ondervond hij bestraffingen en kwellingen. O ziel, die achter haar lusten aanjaagt! Kijk met deze parabel in gedachten naar het gezicht van de waarheid. De koning is in werkelijkheid jouw Heer, jouw Schepper, de Eeuwige Koning. En die boerderijen, machines, werktuigen en meetinstrumenten zijn de bezittingen in jouw leven, zoals jouw lichaam, jouw geest en jouw hart, en de innerlijke en uiterlijke zintuigen en vermogens die zich daarin bevinden, zoals jouw oog, jouw tong, jouw verstand en jouw verbeeldingskracht. De trouwe gezant is de edele profeet Muhammed . En die wijze afkondiging is de wijze Koran, die de grote ruil, het onderwerp van deze

59



parabel, met het volgende vers verkondigt:19

Het stormachtige oorlogsveld in de parabel symboliseert deze onstuimige wereld. Deze wereld blijft niet dezelfde, zij draait door en brokkelt af. En dit roept bij iedereen de volgende gedachte op: Is er, nu we inzien dat we alles zullen verliezen en dat alles zal vergaan, dan geen manier om de wereld en haar zaken te behouden door alles te vereeuwigen? Waarop men ineens de hemelse stem van de Koran hoort: Jazeker! Die is er. En deze levert zelfs vijf voordelen op, op een aangename en gemakkelijke manier. Vraag: Op welke manier dan? Antwoord: Door het bezit dat aan jullie is toevertrouwd te verkopen aan de ware eigenaar. Deze verkoop heeft vijf voordelen. Eerste voordeel: Vergankelijk bezit wordt vereeuwigd. Wanneer dit vergankelijke leven wordt toegewijd aan de Verhevene, de Eeuwige, de Instandhouder van alles, zal het overgaan in een eeuwig leven en zal het eeuwige vruchten afwerpen. De momenten van het aardse leven gaan, net zoals bij zaden en pitten, in schijn op. In het eeuwige rijk, daarentegen, zullen ze in de bloei van eeuwige gelukzaligheid staan, vruchten afwerpen en in de tussenwereld als stralende en vertrouwde beelden tevoor19 Voorwaar, Allah heeft van de gelovigen hun levens en hun bezittingen gekocht omdat er voor hen het Paradijs is De Koran, 9:111.

schijn komen. Tweede voordeel: Men verkrijgt in ruil voor dat alles als prijs het Paradijs. Derde voordeel: De waarde van ieder orgaan en zintuig wordt duizendvoudig vergroot. Bijvoorbeeld: het verstand is een werktuig. Wanneer je het niet verkoopt aan God, maar het daarentegen laat werken in het belang van je ego, dan zal het een ongelukkig, benauwend en kwellend werktuig worden. Het zal je belasten met de treurige, verdrietige gebeurtenissen van het verleden en de afschrikwekkende, angstaanjagende toestanden van de toekomst. Het zal dalen tot de waarde van een onheilzaam, schadelijk werktuig. Vandaar dat een zondaar meestal zijn toevlucht zoekt in drank of in allerlei vormen van amusement om zo te ontkomen aan de last en de druk die het verstand veroorzaakt. Indien het verstand wordt verkocht aan de Werkelijke Eigenaar en wordt gebruikt in Zijn naam, dan zal het een zodanig mysterieuze sleutel worden, dat de oneindige schatten van barmhartigheid en wijsheid, die in dit heelal aanwezig zijn, ermee kunnen worden geopend. Hierdoor zal het verstand stijgen tot de rang van een heilige gids, die zijn eigenaar voorbereid op eeuwige gelukzaligheid. Een ander voorbeeld: het oog is een zintuig. De geest bekijkt de wereld door dit venster. Indien je het oog niet verkoopt aan God, maar daarentegen gebruikt in het belang van je ego, zal het dalen door het aanschouwen van sommige, vergankelijke, voorbijgaande schoonheden en beelden, tot een niveau waarop het zal dienen als een slaaf

60

61



en een handlanger voor de verboden lusten van het ego. Indien je het oog verkoopt aan zijn Alziende Kunstenaar en het in Zijn naam en binnen Zijn grenzen gebruikt, dan zal dit oog stijgen naar een niveau, waarop het een onderzoeker wordt van het grote boek der schepping, een bewonderaar van Gods wonderbaarlijke kunstwerken: een gezegende honingbij tussen de bloemen van barmhartigheid, die zich in deze aardse tuin bevinden. Weer een ander voorbeeld is dat van de tong en het smaakvermogen. Indien je het smaakvermogen niet verkoopt aan zijn Alwetende Schepper, maar het daarentegen gebruikt in het belang van je ego en in dienst van je maag, dan zal het dalen tot een niveau waarop de tong een portier wordt van de stal en de fabriek van de maag. Indien je het verkoopt aan de Vrijgevige Voorziener van voedsel, zal het stijgen tot een niveau waarop de tong een bekwame opzichter wordt van de schatten van Gods barmhartigheid en een dankbare fijnproever in de keukens van de Almachtige God. O verstand, let scherp op! Zie toch het verschil tussen een ondeugdelijk werktuig en een sleutel die in de schepping de deuren tot de oneindige schatten van barmhartigheid en wijsheid opent. O oog, kijk zorgvuldig! Zie het verschil tussen een verfoeilijke handlanger van het kwaad en een wetenschappelijke onderzoeker van de goddelijke bibliotheek. O tong, proef juist! Zie het verschil tussen een stalbewaker of een fabrieksportier en een hoofdopzichter van de schatten van Gods zegeningen. Als je nog andere werken zintuigen zoals deze met

elkaar vergelijkt, zal je begrijpen dat een gelovige zich een status verwerft die hem waardig maakt voor het Paradijs, en dat een ongelovige een toestand bereikt die hem geschikt maakt voor de Hel. En de reden dat zowel de gelovige als de ongelovige de waarde krijgt die hij verdient, is dat een gelovige juist dankzij zijn geloof datgene wat hem door zijn Schepper is toevertrouwd, in Zijn naam en binnen de grenzen van Zijn toestemming gebruikt, en dat een ongelovige de aan hem toevertrouwde zaken in het belang van zijn ego misbruikt. Vierde voordeel: De mens is zwak en ondervindt veel tegenspoed. Hij is arm en heeft behoefte aan vele dingen. Hij is machteloos en de last van het leven is vaak erg zwaar. Indien hij zijn werken niet toevertrouwt aan God de Verhevene, de Almachtige en niet in Hem berust, niet op Hem vertrouwt en zich niet aan Zijn wil onderwerpt, zal zijn geweten onophoudelijk worden gekweld. Vruchteloze inspanningen, leed en smart zullen hem doen verstikken. Hierdoor zal hij zijn verstand verliezen, of veranderen in een beest. Vijfde voordeel: De geleerden op dit [metafysisch] gebied en degenen die getuige zijn van het mysterie van het onzichtbare en degenen die dit hebben ondervonden, zijn het met elkaar eens over het feit dat je de hoge verdiensten voor het met zintuigen en werktuigen aanbidden en verheerlijken van God, zal ontvangen in de vorm van paradijselijke vruchten, en op het moment dat je daar de meeste behoefte aan hebt. Zie! Indien je deze ruil die in vijf opzichten voordelig

62

63



is niet verricht, zul je naast het mislopen van deze voordelen ook nog eens in vijf opzichten verlies lijden. Eerste verlies: Je zal je bezit en je kinderen, die je zeer lief hebt, je ego en je lusten, die je verheerlijkt, je jeugd en je leven, waar je dol op bent, verspillen en verliezen. Ze zullen uit je handen glippen, maar alle zonden en al het leed bij je achterlaten en je daarmee opzadelen. Tweede verlies: Je zult de straf ondervinden die je verdient, vanwege je ontrouw. Je hebt dan jezelf immers onrecht aangedaan door de meest waardevolle instrumenten te gebruiken voor de meest waardeloze dingen. Derde verlies: Je hebt de goddelijke wijsheid belasterd en beledigd door het niveau van de meest waardevolle, menselijke werktuigen te verlagen tot een nog lager niveau dan dat van een dier. Vierde verlies: In al je zwakte en je armoede heb je ook nog eens de zware last van het leven op je zwakke schouders geplaatst, tengevolge daarvan zucht je en zeur je constant onder de harde slagen van vergankelijkheid en scheiding van geliefden welke je treffen. Vijfde verlies: De mooie geschenken van de Barmhartige zoals het verstand, het hart, het oog en de tong, die aan jou gegeven zijn om het fundament te leggen voor het eeuwige leven en om de benodigdheden van de eeuwige gelukzaligheid te verwerven, zullen door jouw toedoen een lelijke vorm aannemen, klaar om de poorten van de Hel voor je te openen. Wat de verkoop betreft: is het dan zo zwaar dat velen ervan afzien? Zeer zeker niet! De verkoop is helemaal niet64

zo zwaar, want de grenzen van het geoorloofde zijn ruim bemeten. Het geoorloofde komt het genot van de mens tegemoet. Zondigen is helemaal niet nodig. De goddelijke geboden zijn licht en weinig in aantal. Een dienaar en een soldaat worden van God is een dusdanig behaaglijke eer, dat deze niet te verwoorden is. En wat onze taak betreft: men moet simpelweg zoals een soldaat handelen en beginnen in naam van God. Men moet geven en nemen namens Hem en handelen binnen de grenzen van Zijn toestemming en Zijn wetten. Zo zal men tot rust komen. Begaat men een fout, dan moet men smeken om vergeving. O Heer! Vergeef ons onze fouten. Accepteer ons als Jouw dienaren. Help ons door hetgeen veilig te stellen wat Jij ons hebt toevertrouwd, tot de tijd dat Jij ons dat zal ontnemen. mn.

65



HET ZEVENDE WOORD Indien je wil begrijpen wat voor twee waardevolle sleutels de getuigenissen:20

zijn, die het ingewikkelde mysterie van de schepping ontsluieren en voor de ziel van de mens de deur van het geluk openen; indien je wil begrijpen wat voor twee gunstige, heilzame geneesmiddelen het zijn, wanneer je met geduld jouw zaken toevertrouwt aan en jouw toevlucht zoekt bij jouw Schepper en wanneer je met dankbetuiging aan jouw Onderhouder vraagt en Hem smeekt; en indien je wil begrijpen wat een waardevolle, schitterende toegang het is tot de eeuwigheid en wat voor voorbereiding het is op het Hiernamaals en welk een licht in het graf, wanneer je luistert naar de Koran en zijn geboden naleeft, het gebed verricht en de grote zonden nalaat, luister dan naar de volgende parabel. Op een dag, in een veldslag, een beproeving, kwam een soldaat tijdens de voortdurende wisselingen tussen overwinningen en nederlagen in een verschrikkelijke situatie terecht. Hij liep rechts en links twee verschrikkelijke, diepe verwondingen op. Achter hem stond een grote leeuw, het leek alsof de leeuw wachtte om hem aan te vallen. Voor zijn ogen stond een galg opgesteld, waaraan al zijn geliefden werden opgehangen en vernietigd. Ook hij zou aan de beurt komen. Ondanks deze moeilijke toestand had de soldaat nog een lange weg te gaan: hij20 Ik geloof in God en ik geloof in het Hiernamaals.

66

67



werd tot ballingschap verwezen. Juist toen de hopeloze soldaat in deze vreselijke toestand de wanhoop nabij was, verscheen er aan zijn rechterzijde een verlichte, heilige persoon als een reddende engel. Hij sprak tot de soldaat: Wees niet wanhopig. Ik zal je twee spreuken leren. Wanneer je deze goed gebruikt, zal de leeuw veranderen in een paard dat jou zal dienen. Tevens zal de galg voor jou veranderen in een mooie schommel, waarop je kunt rusten en ontspannen. Daarnaast zal ik jou twee soorten medicijnen geven. Wanneer je deze medicijnen goed gebruikt, zullen de twee etterende wonden op je lichaam veranderen in twee mooie, geurige bloemen die men rozen Muhammeds noemt. Tevens zal ik je een ticket geven waarmee je een afstand van n jaar in n dag kunt afleggen, alsof je vliegt. Als je mij niet gelooft, hier probeer het uit, opdat je zult ervaren dat het waar is. De soldaat volgde het advies op van de aan hem verschenen verlichte, heilige persoon en zag dat de beloftes van deze persoon werkelijk klopten. Voorwaar, zelfs ik, deze zwakke Sad, bevestig dit: ik heb het gedeeltelijk ervaren en het klopt. Hierna zag hij ineens aan zijn linkerzijde een dronken en bedrieglijke man op zich af komen, listig als de duivel, die vele versieringen, aantrekkelijke beelden, fantasien en bedwelmende stoffen bij zich had. Hij bleef voor hem staan en zei: Zeg vriend! Kom, laten we drinken en genieten. Laten we kijken naar mooie vrouwen, luisteren naar leuke muziek en eten van lekkere spijzen. Daarna vroeg hij: Zeg! Wat ben je met je lippen aan het prevelen

en mompelen? De soldaat antwoordde: Een spreuk. De duivelse man vervolgde: Stop met deze onbegrijpelijke spreuk. Laten we het plezier dat we nu hebben niet bederven. Zeg! Wat heb je eigenlijk in je handen? Een medicijn, antwoordde de soldaat. Gooi weg! Je ziet er gezond uit. Je mankeert toch niets? Het is tijd voor gejuich. Zeg! Wat is dat stuk papier in je handen met daarop vijf merktekens? Dat is een ticket, een reservering, antwoordde de soldaat weer. Verscheur het! Wie gaat er nu reizen in dit mooie lenteweer? Met al zijn listen probeerde hij hem over te halen, waardoor de steeds wanhopiger wordende soldaat zich zelfs een beetje liet verleiden. Het is waar dat de mens zich makkelijk laat misleiden: ook ik werd misleid door zon bedrieger. Ineens hoorde hij aan zijn rechterzijde een donderstem: Wees op je hoede! Laat je niet bedriegen! Vraag de bedrieger om met een oplossing te komen om de leeuw achter je te doden, de galg voor je weg te nemen, de verwondingen aan de rechter- en linkerzijde van je lichaam te verwijderen en de reis die moet afleggen te voorkomen. Laat hem trachten jou die oplossingen te tonen. En indien het hem inderdaad lukt om met een oplossing te komen, dan pas mag hij je voorstellen om plezier te maken. Anders dient hij te zwijgen! O mijn ziel, die in zijn jeugd veel heeft gelachen en daar nu om huilt. Weet dat jij die wanhopige soldaat bent! Ieder mens is zon soldaat. En de leeuw in het verhaal is in werkelijkheid het voorbestemde moment van je over-

68

69



lijden. De galg staat symbool voor de dood, de ondergang en het uiteengaan. Met het verstrijken van de dag en de nacht neemt iedere vriend afscheid en verdwijnt hij. En van de twee verwondingen aan het lichaam van de soldaat vertegenwoordigt de onbehaaglijke, grenzeloze machteloosheid van de mens; de andere symboliseert de pijnlijke, eindeloze behoeften van de mens. De ballingschap en de reis vertegenwoordigen de lange weg van beproeving die begint bij de geestenwereld en zich voortzet langs de geboorte, de jeugd, de ouderdom, de wereld, het graf, de tussenwereld, de herrijzenis en de sirt-brug21 . De twee sleutels zijn het geloof in God en het geloof in het Hiernamaals. Voorwaar, met deze heilige spreuk neemt de dood de vorm aan van een onderworpen paard, een burq22, dat de gelovige mens van de wereldse kerker naar de tuinen van het Paradijs brengt, tot in de nabijheid van de Barmhartige God. Het is om deze reden dat wijze mensen, die de waarheid achter de dood hebben gezien, van hun liefde voor de dood hebben getuigd. Nog voordat de dood tot hen kwam, hebben ze ernaar verlangd23. Het voorbijgaan van de tijd, dat de betekenis heeft van het vergaan, het uiteengaan, de dood, het overlijden en de galg, neemt met de sleutel van het geloof een zodanige vorm aan, dat het een middel wordt om de zich immer vernieuwende, kleurrijke en verschillende wonderbaarlijke versieringen21 Een brug die boven de Hel is aangelegd, waar iedereen over moet steken om het Paradijs te betreden. 22 Een supersnel rijdier in het Paradijs. 23 Zie de Koran, Ysuf, 12:101.

en wonderen van de kracht van de Verheven Kunstenaar en de manifestaties van Zijn barmhartigheid met voldoening te aanschouwen en te bezichtigen. De vernieuwingen door de veranderingen van de spiegels, die de kleuren van het zonlicht laten zien, en de veranderingen op het filmdoek zorgen juist voor een nog fijner, nog mooier schouwspel. En een van die twee geneesmiddelen staat voor het hebben van geduld en het vertrouwen in God, het kunnen rekenen op de kracht van de Schepper en het vertrouwen in Zijn wijsheid. Is dit zo? Voorwaar, wat voor zorgen kan iemand hebben die, door middel van het getuigschrift van zijn onvermogen, vertrouwt op de Koning van de Wereld Die de macht heeft om te commanderen:24

Zelfs ondanks de grootste tegenspoed die hem treft zal hij met een gerust hart vertrouwen op zijn genadige Heer en zeggen:25

Waarlijk, een persoon die zijn Heer kent, zal genieten van zijn eigen machteloosheid en zijn godvrezendheid. Werkelijk, in vrees is genot aanwezig. Als een kind van n jaar oud voldoende intelligentie zou hebben en je het zou vragen wanneer het in de fijnste, meest gelukzalige toestand verkeert, dan zou het wellicht antwoorden: De24 Wees! En het is. De Koran, l-Baqara, 2:117; YSn, 36:82. 25 Voorwaar, aan Allah behoren wij, en voorwaar, tot Hem zullen wij terugkeren. De Koran, 2:156.

70

71



toestand waarin ik mijn machteloosheid en mijn zwakte begrijp en, ondanks de vrees voor mijn moeders zachtaardige tik, toch mijn toevlucht zoek tot haar liefdevolle schoot. En dit, terwijl de liefde van alle moeders maar een glinstering is van de manifestatie van Gods barmhartigheid.26 Vandaar dat vrome mensen in machteloosheid en godvrezendheid een zodanige zaligheid hebben ondervonden, dat ze ruimschoots afstand hebben genomen van hun eigen kracht en vermogen en met hun machteloosheid hun toevlucht hebben gezocht tot God. Ze hebben hun machteloosheid en hun vrees voor zichzelf tot een bemiddelaar gemaakt. Het andere geneesmiddel is het in dankbaarheid en in tevredenheid vragen en smeken en vertrouwen op de genade van de barmhartige Onderhouder. Is dat zo? Ongetwijfeld! Hoe kunnen de armoede en de behoeften van iemand nu pijnlijk en lastig zijn wanneer hij te gast is bij een zeer vrijgevige Schenker, Die van de hele aardoppervlakte een dienblad heeft gemaakt, gevuld met spijzen, en Die van de lente een boeket heeft gemaakt en dat over de tafel heeft uitgespreid? De armoede en de behoeftes van zon persoon zullen eerder zijn eetlust opwekken. Net zoals hij probeert om zijn eetlust op te wekken, zal hij proberen zijn armoede te doen stijgen: om die reden waren volmaakte mensen trots op hun armoede. Begrijp het niet verkeerd! Dit betekent dat men zich bewust wordt van zijn armoede jegens God en dat men tot Hem smeekt;26 Zie l-Bukhr, Riqq 42; Muslim, Zuhd 5; l-Tirmiz, Zuhd 46; lNs, Jniz 52; Musnd, 3:110.

het betekent niet dat men zijn armoede aan de mensen toont als een bedelaar. Het ticket en het biljet staan symbool voor het nalaten van de grote zonden en het nakomen van de religieuze verplichtingen, met als belangrijkste taak het verrichten van het gebed. Is dit zo? Jazeker! Proviand, licht en vervoer voor de reis naar de eeuwigheid kunnen volgens de geestelijke deskundigen en degenen die het mysterie van het onzichtbare hebben ontsluierd en ervaren, alleen maar verkregen worden door de geboden en de verboden van de Koran op te volgen. Wetenschap en filosofie, wereldse kunst en intelligentie zijn op deze weg immers niets waard: hun licht reikt alleen maar tot aan de deur van het graf. Daarom, o mijn luie ziel! Indien je verstand hebt en indien dit verstand nog niet bedorven is, zal je begrijpen hoe weinig er van je gevraagd wordt en hoe gemakkelijk en licht het is om vijf maal per dag het gebed te verrichten en de zeven grote zonden na te laten. En ook zul je begrijpen hoe belangrijk en aanzienlijk de resultaten, de vruchten en de voordelen hiervan zijn. Tevens zul je tegen de duivel, de man die jou tot zonde en verspilling aanspoort, zeggen: Indien er een mogelijkheid bestaat om de dood te overwinnen, de vergankelijkheid uit de wereld te verdrijven, de machteloosheid en de behoeften van de mensheid op te heffen en de deur van het graf te sluiten, vertel het ons dan en we zullen luisteren. Anders, zwijg! In het heelal, de grote gebedsruimte, heeft de Koran het voor het zeggen! Laten we luisteren naar hem. Laten we verlicht

72

73



worden door het licht van de Koran, handelen naar zijn leiding en hem altijd voordragen als een gebed. De Koran is het woord, hem noemt men pas het echte woord, hij is het die de waarheid is, die van de Ware komt, de waarheid spreekt, deze laat zien en de verlichte wijsheid verkondigt.

O Allah, verlicht onze harten met het licht van het geloof en van de Koran. O Allah, verrijk ons met de behoefte aan Jou en maak ons niet armoedig met het ontbreken van de behoefte aan Jou. Wij hebben afstand genomen van onze eigen macht en kracht, en onze toevlucht genomen tot Jouw macht en kracht. Laat ons derhalve toe tot diegenen die hun vertrouwen in Jou stellen en laat ons niet aan onszelf over. Bescherm ons met Jouw bescherming. Heb genade ons en heb genade met alle gelovige

mannen en vrouwen. En verleen zegeningen en vrede aan onze meester Muhammed, Jouw dienaar en profeet, Jouw vriend en geliefde, de schoonheid van Jouw schepping en de sultan van Jouw kunst, de bron van Jouw hulp, de zon van Jouw leiding, de verkondiger van Jouw bewijs, het toonbeeld van Jouw barmhartigheid, het licht van Jouw schepping en de glorie van Jouw schepsels, de lamp van Jouw eenheid binnen de veelvoudigheid van Jouw schepsels, de onthuller van het mysterie van Jouw werelden, de verkondiger van Jouw alleenheerschappij en de aankondiger van de dingen die Jou behagen, de bekendmaker van de schatten van Jouw namen, de leraar van Jouw dienaren, de verklaarder van Jouw tekenen, de spiegel van de schoonheid van Jouw heerschappij, het medium om van Jou te kunnen getuigen, Jouw geliefde en Jouw boodschapper, die Jij als genade hebt geschonken aan alle werelden, en aan zijn gehele familie en zijn metgezellen, en aan zijn broeders onder de profeten en de boodschappers en aan Jouw engelen en aan Jouw rechtschapen dienaren. mn.

74

75



HET ACHTSTE WOORD

27

28

Indien je deze wereld, de ziel van de mens in deze wereld en de essentie en de waarde van het geloof met betrekking tot de mens wil begrijpen; indien je wil begrijpen waarom de wereld zonder een waar geloof een kerker zou zijn en waarom de ongelovige mens het ongelukkigste schepsel is dat er bestaat; en indien je wil inzien waarom de woorden O Allah en Er is geen god dan Allah woorden zijn die het mysterie van het bestaan ontsluieren en de ziel van de mens uit de duisternis redden, luister dan naar de volgende parabel. Op een dag begonnen twee broers samen aan een lange reis. Ze volgden hun weg, totdat ze bij een splitsing kwamen. Daar zagen ze een oprechte man. Ze vroegen hem: Welke van deze twee wegen is de goede weg? Hierop antwoordde hij: Op de rechter weg is men verplicht zich te houden aan orde en wetten. Dit brengt weliswaar een last met zich mee, maar daarnaast geeft het ook veiligheid en gelukzaligheid. Op de linker weg, daarentegen, geniet men vrijheid van handeling en onafhankelijkheid. Maar in die vrijheid en onafhankelijkheid schuilen gevaar en27 Allah, er is geen god dan Hij, de Levende, de Zelfstandige De Koran, 2:255. 28 Voorwaar, de (enige) godsdienst bij Allah is de Islam De Koran, 3:19.

76

77



ellende. Het is aan jullie om te kiezen. Nadat ze naar de woorden van de man hadden geluisterd, volgde de goedaardige broeder de rechter weg en zei: Ik heb mijn zaken toevertrouwd aan Allah. Hij accepteerde de orde en het gezag. De andere broeder, die onzedelijk en dwaas was, volgde, alleen omwille van de vrijheid van beweging, de linker weg. In onze gedachten volgen we deze laatste man, die zich ogenschijnlijk in een verlichte situatie bevond, maar in werkelijkheid in een moeilijke toestand verkeerde. Deze man ging over bergen en door dalen, totdat hij terechtkwam in een verlaten woestijn. Daar werd hij plotseling opgeschrikt door een angstaanjagend gebrul. Hij keek om en zag dat een angstaanjagende leeuw vanuit de struiken op hem af kwam. Hij rende weg, totdat hij een droge put van zestig meter diep tegenkwam en er uit angst in sprong. Halverwege zijn val troffen zijn handen een boom. Hij klampte zich hieraan vast. Deze boom, die langs de muur van de put groeide, had twee wortels. Twee ratten, een witte en een zwarte, knaagden aan die wortels. Hij keek omhoog en zag dat de leeuw bovenaan de put wachtte als een bewaker. Hij keek naar beneden en zag een angstaanjagende draak. De draak kwam met zijn kop zo hoog, dat hij bijna tot aan zijn voeten reikte, op dertig meter hoogte. Zijn bek was zo groot als de breedte van de put. Hij keek naar de muur van de put en zag dat het er wemelde van giftig ongedierte. Hij keek naar de top van de boom en zag dat het een vijgenboom was. Maar78

wonderbaarlijk genoeg hingen aan haar takken vruchten van vele verschillende gewassen; van walnoten tot aan granaatappels. Vanwege zijn dwaasheid en zijn naviteit begreep deze man niet dat dit geen gewone situatie betrof, een situatie die niet op toeval berustte. Hij begreep niet dat er in deze vreemde omstandigheden een vreemd mysterie aanwezig moest zijn. Het drong niet tot hem door dat hier een grote uitvoerder achter zat. Ondanks het feit dat zijn hart, zijn geest en zijn verstand door deze bittere toestand innerlijk huilden en schreiden om hulp, wendde zijn eigenzinnige, kwaadgezinde ziel voor dat er niets aan de hand was. Zij hield de oren gesloten voor het gehuil van de geest en het hart en bedroog zich daarmee, en begon met het eten van de vruchten van de boom, alsof zij zich in een tuin bevond. Maar een deel van die vruchten was giftig en schadelijk. In een heilige overlevering29 zegt Allah de Verhevene:

Controle de Kleine Woorden, Tot en Met Het 6'de Woord

Documents

Transcript of Controle de Kleine Woorden, Tot en Met Het 6'de Woord