Computer Hobby Club...broncode dan Firefox, en de makers gooien het roer flink om. Een van de...

Digi$tring mei 2019 1

Dig

i$tr

ing

Computer Hobby Club

23ste jaargang nummer 4

23ste jaargang no 5

mei 2019


De Computerhobbyclub Digital stelt zich ten

doel om te komen tot informatie uitwisseling op computergebied. Hiertoe organiseert zij bijeenkomsten en onder-steunt activiteiten die in de lijn van haar doelstel-lingen liggen. > Bezoekers dragen zelf de verantwoording voor de apparatuur en andere bezittingen die ze meebrengen. > Het bestuur aanvaardt geen enkele aanspra-kelijkheid voor schade, ontstaan aan eigendom-men van de leden, van welke aard ook. > Handel op een bijeenkomst is alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het bestuur. Dit geldt zowel voor handelaren als voor particulieren. > Tijdens de bijeenkomsten mogen geen re-clame folders worden uitgedeeld zonder toestem-ming van het bestuur. > In gevallen waarin het huishoudelijk regle-ment niet voorziet, beslist het bestuur. Door bezoek of deelname aan een bijeenkomst verklaart men zich akkoord met bovengenoemde regels.


Inhoud

In deze Digi$tring ..............................................................................................................................................................................3

Workshop digitale fotografie ............................................................................................................................................................5

Zo zien smartphone‐meldingen er straks in Windows 10 uit ............................................................................................................6

Niet reageren ................................................................................................................................................................................6

Mei ................................................................................................................................................................................................7

Firefox wordt Fenix op Android .........................................................................................................................................................8

Fenix installeren .....................................................................................................................................................................9

Captura ‐ Een zeer veelzijdig schermgrijpertje ..................................................................................................................................9

Huismerk‐inkt werkt niet meer op HP‐printers door firmware‐update .......................................................................................... 10

Misleiding ............................................................................................................................................................................... 10

Rechtszaken .......................................................................................................................................................................... 11

Niet de eerste keer ............................................................................................................................................................. 11

Opgeslagen geschiedenis in Google makkelijker te wissen ............................................................................................................ 12

Ben ik dáár geweest??? .................................................................................................................................................... 12

Snel kijken ............................................................................................................................................................................. 13

Mouzen is armsteun tegen muisarm .............................................................................................................................................. 13

Meebewegen ......................................................................................................................................................................... 13

Draai Windows‐programma's vanaf een usb‐stick ........................................................................................................................ 14

Tip 01: Voor wie ......................................................................................................................................................................... 14

Tip 02: Zonder installatie ........................................................................................................................................................... 15

Alleen officiële versies ................................................................................................................................................................ 15

Tip 03: Speciaal menu ................................................................................................................................................................ 15

Tip 04: Installatieopties ............................................................................................................................................................. 16

Tip 05: Aan de slag .................................................................................................................................................................... 16

Tip 06: Extra instellingen ........................................................................................................................................................... 17

Tip 07: Handige reservekopie .................................................................................................................................................... 17

Tip 08: Altijd up‐to‐date ............................................................................................................................................................. 18

Tip 09: Geheime opties .............................................................................................................................................................. 18

Tip 10: Categorieën maken ........................................................................................................................................................ 18

Tip 11: Verbergen of wissen....................................................................................................................................................... 19

Tip 12: Veilig ontkoppelen ......................................................................................................................................................... 20

Goed geluid op je pc ....................................................................................................................................................................... 21

Tip 01: Audio‐interface .............................................................................................................................................................. 21

Tip 02: Intern of extern .............................................................................................................................................................. 22

Tip 03: Aansluitingen ................................................................................................................................................................. 23

Tip 04: Dac en ad/da .................................................................................................................................................................. 24

In deze Digi$tring


Samplefrequentie en bit‐diepte ................................................................................................................................................. 24

Tip 05: Audio‐ingangen.............................................................................................................................................................. 25

Usb‐microfoon ........................................................................................................................................................................... 25

Tip 06: Software ......................................................................................................................................................................... 26

48V ............................................................................................................................................................................................. 27

Tip 07: Meer aansluitingen ........................................................................................................................................................ 27

Tip 08: Latency en drivers .......................................................................................................................................................... 28

Tip 09: Mobiel ............................................................................................................................................................................ 28

Kooptips ..................................................................................................................................................................................... 29

Behringer U‐Phoria UMC22 ....................................................................................................................................................... 29

Focusrite Scarlet Solo 2nd Gen .................................................................................................................................................. 29

Presonus Studio 68 .................................................................................................................................................................... 30

Digi$tring blijven ontvangen? ........................................................................................................................................................ 31


Op de bijeenkomst van 18 mei is er een workshop “Basis (digitale) foto-grafie”. De workshop wordt gegeven door de beroemde fotograaf Henk Aschman.

Ieder is welkom, toegang is gratis. Aanvang van de workshop 11 uur.

Wil u zijn werk zien, kijk dan op de website www.fotasch.nl

Ben je geïnteresseerd in deze workshop, mail dit dan even: [email protected]

Bestuur van Digital.

Workshop digitale fotografie


Binnenkort krijgt Windows 10 een optie om smartphone-meldingen op je pc te ontvangen. Het synchroniseren van notificaties verloopt dan via de Your Phone-app, in het Ne-derland 'Begeleidende app voor Jouw telefoon' geheten.

Het koppelen van je smartphone aan Windows 10 is nieuw sinds de vorige grote Windows-update. Je kunt er alleen nog niet zoveel mee. Naast het importeren van je meest recente foto's (eventu-eel rechtstreeks in een Word-document of PowerPoint-pre-sentatie), krijg je op je pc ook sms'jes doorgestuurd. Maar goed, wie sms't er tegenwoor-dig nog?

Niet reageren

Vanaf de komende update krijg je ook meldingen binnen van andere apps op je tele-foon, zoals WhatsApp en Facebook Messenger. Reage-ren kan helaas niet, meldin-gen zijn alleen te lezen en vervolgens te verwijderen. Ze verdwijnen dan ook meteen van je telefoon, zodat je geen dubbele notificaties hoeft weg te swipen.

Zo zien smartphone-meldingen er straks in Windows

10 uit


Mei

Het is de bedoeling dat deze functie samen met de eerst-volgende Windows-update

beschikbaar komt. Update 19H1 wordt in mei verwacht. Vanaf dan heb je ook de mo-gelijkheid om het volledige scherm van je smartphone te 'spiegelen' op Windows 10, zodat applicaties met muis en toetsenbord te bedienen zijn.


De ontwikkeling van Firefox voor Android wordt eind dit jaar stopgezet en Mozilla's mobiele browser herrijst dan uit de as onder de naam Fenix. Fenix draait op andere broncode dan Firefox, en de makers gooien het roer flink om.

Een van de opvallendste aan-passingen is dat de adresbalk van bovenaan het scherm naar onderen is verplaatst. Wat eigenlijk een veel logi-schere plek is, waar je met één hand beter bij kunt. Openstaande websites wor-den in overzichtelijke 'tabgroepen' opgeslagen, die eventueel te delen zijn met andere Fenix-gebruikers.

Nog een handigheidje is om een gekopieerde hyperlink di-rect in de adresbalk te plak-

ken. Tevens is een qr-code-scanner ingebouwd. De optie om privévensters te openen is minder verstopt en standaard worden tracking-methodes en advertenties geblokkeerd.

Firefox wordt Fenix op Android


Fenix installeren Fenix gebruikt de GeckoView-library, waar ook Firefox Rea-lity en Firefox Focus op ge-bouwd zijn. De huidige Mo-zilla-browser voor Android krijgt nog twee grote updates, die extra functies toevoegen; in mei en in juli. Vanaf sep-tember komen er enkel nog beveiligingsupdates voor uit.

Rond die tijd zou Fenix af moeten zijn, maar een exacte releasedatum is nog niet be-kend. Wel kun je de browser alvast testen. Dat doe je door de .apk te installeren via deze link (let op: directe download). Lees hier meer over het installeren van .apk-bestanden op Android.

Een schermpje of venster vast-leggen, doet Windows probleem-loos, maar daar houden de moge-lijkheden dan ook wel zo’n beetje op. Wie meer wil, heeft gelukkig keus uit een riant aanbod aan

(gratis) alternatieven, waarvan Captura bepaald niet de minste is. Met Captura kunt u zowel stilstaand als bewegend beeld vast-leggen van het hele scherm, een venster of een regio. Ook kan het programma uitsluitend audio vastleggen. Schermafbeeldin-gen kunt u bovendien na-bewerken met de ingebouwde editor. De kwaliteit van video-opnamen kunt u uitgebreid instellen en Captura kan ook beeld van de webcam vastleggen.

https://mathewsachin.github.io/Captura/

Captura - Een zeer veelzijdig schermgrijpertje


Bezitters van bepaalde HP-printers merken op dat hun huismerk-cartridges ineens niet meer werken. Dit nadat door HP een nieuwe firmware-update voor de apparaten is uitgerold, zo meldt inkt-webshop 123inkt.nl.

Het betreft 25 verschillende modellen uit de HP OfficeJet-serie. Updates worden in prin-cipe automatisch geïnstal-leerd. In dit geval volgt daarop een foutmelding bij het gebruik van huismerk-cartridges. 'Een of meerdere cartridges lijken te zijn be-schadigd', leest de bood-schap.

Wie automatische updates heeft uitgeschakeld, krijgt

alsnog een melding binnen dat er een update beschikbaar is. Maar gebruikers hebben dan wel nog de keuze de in-stallatie ervan uit te stellen.

Misleiding Volgens 123inkt is er sprake van misleiding, omdat de cartridges eigenlijk prima functioneren. De webwinkel stelt dat HP hiermee consu-menten wil dwingen om over

Huismerk-inkt werkt niet meer op HP-printers door firmware-update


te stappen op de officiële cart-ridges van HP, die over het al-gemeen duurder zijn in de aanschaf.

Klanten wordt aangeraden de huidige inktpatronen te bewa-ren. Men werkt nu aan name-lijk aan vervangende cartrid-ges met een vernieuwde chip. Die worden volgende week verwacht, waarna kopers hun huidige niet-werkende cart-ridges kunnen omruilen.

Rechtszaken 123inkt en HP liggen al jaren-lang met elkaar in de clinch. HP wilde dat 123inkt zou stop-pen met de verkoop van huis-merk-producten omdat er sprake zou zijn van patentin-breuk, specifiek bij de ge-bruikte chips. Enkele dagen geleden werd bekend dat HP de rechtszaak rond deze kwestie voor de derde keer op rij heeft verloren. 123inkt mag zijn huismerk gewoon blijven aanbieden.

Bovenstaande maakt de ti-ming van de huidige firm-ware-update extra opmerke-lijk. Desgevraagd verklaart HP in een statement dat de update is doorgevoerd in het belang van zijn klanten. Dit in het kader van 'het verminde-ren van garantie-risico's'. Het bedrijf bevestigt dat 'namaak-cartridges' voortaan mogelijk niet meer werken.

Niet de eerste keer Het is overigens niet de eerste keer dat HP via een firmware-update huismerk-inktpatro-nen buitensluit. In 2016 werd hetzelfde trucje uitgehaald, wat leidde tot veel klachten en uiteindelijk zelfs schadever-goedingen. Destijds werd de update in kwestie dan ook weer teruggetrokken. Inmid-dels staat op HP-printverpak-kingen ook aangegeven dat huismerk-cartridges proble-men kunnen geven.


Google bewaart het liefst álles. Wie zijn bezochte plaatsen (locatiegeschiedenis) en web- en app-activiteit wilde wis-sen, moest dat handmatig doen. Móest, want Google komt nu met een auto-wis-functie.

Gisteravond is Google begon-nen met het uitrollen van nieuwe beheer-opties. Je kunt instellen dat je wilt dat de data gewoon bewaard blijft, maar ook dat de data na 3 of na 18 maanden automatisch verwijderd moeten worden.

Ben ik dáár geweest??? Heb je nog nooit naar deze in-stellingen gekeken, dan is het sowieso slim om dat eens te doen. Met name Locatiege-schiedenis kan voor sommige mensen nogal als een schok

komen. Want ja, Google weet heel veel van je. Zelf zegt Google dat het natuurlijk heel nuttig is om al deze data te bewaren – om je bijvoorbeeld een leuk restaurant in de buurt te kunnen aanbevelen, de beste rijroute aan te bie-den of je sneller te laten zoe-ken bijvoorbeeld. De grote vraag is natuurlijk: wat is er voor jou en jouw privacy echt belangrijk? Is het voor jou echt nuttig dat al deze gege-vens altijd bewaard blijven?

Opgeslagen geschiedenis in Google makkelijker te wissen


Snel kijken Is het antwoord nee, check dan je smartphone of de op-ties al naar jouw account zijn

uitgerold. Nog niet? Google zegt zelf dat het uitrollen een aantal weken in beslag zal ne-men.

Niemand zit te wachten op een muisarm. Toch ligt het wel op de loer, als je veel achter de pc zit. Op Kickstarter is een bijzondere armsteun dan ook al erg in trek.

Ergonomische toetsenborden en muizen zijn er al bij de vleet. Maar wat dacht je van deze armsteun met de naam Mouzen? Deze is te be-vestigen aan de bureaurand, zoals je in onderstaande video ziet.

Meebewegen

Het deel waar de onderarm op rust, beweegt van links naar rechts mee. Op die manier hoef je niet telkens uw arm op te tillen om te wisselen tussen muizen en typen. Mouzen wordt in oktober verwacht en kost 120 dollar.

Mouzen is armsteun tegen muisarm


Niet alle software hoef je per se te installeren op je computer. Met tooltjes die geen installatie nodig hebben (zogenaamde por-table apps) heb je alleen een usb-stickje of wat cloudopslag no-dig en gebruik je programma’s zonder dat ze eerst worden geïn-stalleerd. Ben je klaar, dan sluit je het programma eenvoudig weer af. Welke programma’s zijn hiervoor geschikt? Wat zijn de mogelijkheden en welke beperkingen zijn er?

Tip 01: Voor wie

Portable apps hebben ver-schillende voordelen. Het be-langrijkste kenmerk is dat je de software niet hoeft te in-stalleren. Je houdt hiermee de computer schoon en opge-ruimd. Ook voorkom je als een programma niet meer no-dig is, dat je het moet de-in-stalleren en hiermee Windows vervuilt. Portable apps lenen

zich ook goed voor situaties waarin je tijdelijk gebruik maakt van een computer (bij-voorbeeld op je werk of van een ander) en het programma liever niet installeert of zelfs kunt installeren. Kortom: meer dan genoeg voordelen om er serieus mee aan de slag te gaan!

Draai Windows-programma's vanaf een usb-stick


Portable apps hebben verschil-lende voordelen.

Tip 02: Zonder installatie

Steeds meer softwaremakers bieden naast de traditionele versie van hun software, ook een portable variant uit. Ben je hiernaar op zoek, contro-leer dan op de downloadpa-gina van de betreffende soft-ware of er een dergelijke va-riant wordt aangeboden. Vaak herken je die versies aan ter-men zoals ‘portable edition’, ‘stand-alone version’ en ‘no installation needed’.

Alleen officiële versies

Is er geen portable versie van je favoriete programma be-schikbaar, kom dan niet in de verleiding om een niet-offici-

ele variant van het pro-gramma te installeren in por-table vorm. Je maakt daar-mee mogelijk inbreuk op de voorwaarden van de makers en loopt het risico ongemerkt kwaadaardige, ‘aangepaste’ software te installeren. Kortom: download alleen van de officiële bronnen.

Tip 03: Speciaal menu

De makers van PortableApps hebben een programma ont-wikkeld waarmee je je eigen selectie portable pro-gramma’s kunt samenstellen en altijd met je mee kunt ne-men. Je mag de software gra-tis gebruiken: van tevreden gebruikers vraagt men een kleine donatie als tegemoet-koming. Download de nieuw-ste versie. Vervolgens loop je door de stappen van de wi-zard. Klik op Volgende en ga hierna akkoord met de licen-tievoorwaarden. PortableApps vraagt hoe je het programma wilt installeren: kies voor Nieuwe installatie en be-vestig met Volgende. In het daaropvolgende scherm kies je waar het programma moet worden geïnstalleerd. Wij kie-zen ervoor om het pro-


gramma in de cloud te instal-leren, in een van onze cloud-mappen. Kies voor Cloud. Voordeel hiervan is dat we al-tijd toegang hebben tot onze installatie, zolang we een in-ternetverbinding hebben. In het volgende scherm geeft de wizard aan in welke cloudmap kan worden geïnstalleerd.

Je kunt PortableApps ‘installeren’ in je online opslag.

Met PortableApps maak je je eigen selectie van favoriete apps

Tip 04: Installatieopties

Wil je de programma’s liever vanaf een usb-stick gebrui-ken? Kies dan voor Portable. Geef aan op welke usb-stick het programma mag worden geïnstalleerd. Je kunt er ook voor kiezen om PortableApps op de lokale computer te in-

stalleren. Kies dan voor Lo-kaal of voor Lokaal alle ge-bruikers.

Tip 05: Aan de slag

De eerste keer dat je het pro-gramma opent, haalt de soft-ware een lijst op van beschik-bare programma’s. Dit kan even duren. De programma’s zijn gerangschikt per catego-rie. Zo zijn er onder meer de categorieën Afbeeldingen en foto’s, Hulpprogramma’s, en Spellen. Neem de lijst door en selecteer de tools waarin je interesse hebt. Tevreden met de selectie? Klik op Volgende. De programma’s worden ver-volgens gedownload, uitge-pakt en toegevoegd aan de selectie van PortableApps. Je opent PortableApps via het pictogram in het systeemvak van de Windows-taakbalk. Het programma heeft het ui-terlijk van het startmenu van een wat oudere Windows-ver-sie. Links vind je de pro-gramma’s. Klik op een app om deze te openen. Je kunt later op elk moment nieuwe apps installeren. Open PortableApps en kies voor Apps, Meer apps verkrij-gen. Geef vervolgens aan hoe je de apps wilt selecteren.


Kies daarbij tussen Op cate-gorie, Op titel, Nieuwe relea-ses en Recent bijgewerkt.

Kies uit een grote hoeveelheid portable software.

Tip 06: Extra instellingen

Via het optievenster van Por-tableApps heb je toegang tot interessante extra instellin-gen. In het hoofdvenster van PortableApps klik je op Op-ties. Wil je ook toegang tot bètaversies, open dan het tabblad App Store. Plaats een vinkje naast de optie Geavan-ceerde apps weergeven (bèta/test). Ook op het tab-blad Geavanceerd heb je de beschikking over zinvolle functies. Zo kun je overbodige welkomstvensters van apps uitschakelen (Splash screens van apps uitschakelen) en apps automatisch afsluiten als je PortableApps verlaat (Apps

sluiten bij afsluiten van Plat-form). Via het tab-blad Thema’s pas je het uiter-lijk van PortableApps aan. Om de interfacetaal van het plat-form aan te passen, kies je de gewenste taal op het tab-blad Algemeen.

Zet het programma verder naar je hand.

Tip 07: Handige reservekopie

Heb je met veel zorg en aan-dacht een collectie portable apps opgebouwd? Maak een back-up van je programma’s. Zo kun je altijd eenvoudig te-rugkeren naar een gemaakte back-up, bijvoorbeeld als je PortableApps op een andere computer gebruikt. Klik op Back-up en vervolgens op Back-up maken. Klik op Volgende en geef aan waarvan je een back-up wilt maken. Kies voor Compleet. In het vak Back-up Opties er-onder kies je de back-uploca-tie. Klik tot slot op de


knop Backup. Om in de toe-komst een reservekopie terug te zetten, kies je in het pro-grammavenster voor Back-up / Back-up herstellen.

Tip 08: Altijd up‐to‐date

Uiteraard worden ook porta-ble apps regelmatig bijge-werkt naar een nieuwe versie. Elke keer dat je PortableApps opstart, controleert het pro-gramma op de aanwezigheid van nieuwe versies. Je kunt ook handmatig controleren op nieuwe versies. Kies Apps / Op updates controleren. Wil je niet dat de software au-tomatisch controleert op nieuwe versies, bijvoorbeeld omdat je hierover zelf de con-trole wilt behouden, dan scha-kel je de automatische bij-werkfunctie uit. Kies voor Op-ties en klik op het tabblad Up-dater. Haal het vinkje weg bij de optie Bij opstarten van het platform en klik op OK.

Tip 09: Geheime opties

Wanneer je met de rechter-muisknop op een app in het menu van PortableApps klikt, heb je de beschikking over extra opties. Een belangrijke hiervan is Als administrator

uitvoeren: sommige apps ver-eisen hogere rechten om te draaien en dan komt deze op-tie goed van pas. Heb je een app die je vaak gebruikt, kies dan de optie Favoriet: de app komt dan continu bovenin het menu te staan. Je kunt de fa-vorieten hierna nog meer in het oog laten springen. Kies Opties en open het tab-blad Algemeen, plaats een vinkje bij de optie Favorieten in vet weergeven. Dezelfde optie is overigens ook be-schikbaar voor de aanduiding van de verschillende catego-rieën. Kies op hetzelfde tab-blad voor de optie Catego-rieën in vet weergeven.

Via de rechtermuisknop heb je toegang tot extra opties.

Tip 10: Categorieën maken


Standaard maakt Portable-Apps eigen categorieën. Mo-gelijk wil je liever een andere indeling maken. Klik met de rechtermuisknop op de app die je aan een eigen categorie wilt toevoegen en kies voor Categorie / Categorie toevoegen. Geef een naam op in het nieuwe venster en be-vestig met een klik op OK. Overigens hoef je ook geen genoegen te nemen met de standaardnamen van de apps: je kunt elke app een zelfgekozen naam geven of de bestaande app uitbreiden met een extra titel. Klik met de rechtermuisknop op de app en kies voor Naam wijzigen.

Tip 11: Verbergen of wissen

Sommige programma’s ge-bruik je mogelijk niet zo vaak. Om te zorgen voor een opge-ruimde weergave, kun je deze apps verbergen. Ze worden dan niet meer in de lijst ge-toond, maar kunnen alsnog worden gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op de be-treffende app en kies voor Verbergen. De app is niet meer zichtbaar. Om deze alsnog te gebruiken, klik je met de rechtermuisknop op een willekeurige app om het

menu op te roepen, waarna je kiest voor Verborgen picto-grammen weergeven. De ver-borgen apps verschijnen weer en zijn herkenbaar aan een doorgetrokken streep door de app-naam. Heb je behoefte aan nog meer overzicht? Kies in het hoofd-menu van PortableApps voor Opties en ga naar het tabblad Organisatie. Hier be-paal je hoe het menu wordt ingedeeld. Zo kun je favorie-ten en recente apps op het eerste scherm tonen en de apps op categorie in het tweede scherm onderbren-gen. Ook is het mogelijk om alle apps alfabetisch te tonen. Merk je na een tijd dat je een bepaalde app niet meer ge-bruikt, dan is het tijd om deze te verwijderen. Dit doe je via het menu van PortableApps. Zoek de app op in de lijst en klik erop met de rechtermuis-knop. Kies nu voor Deïnstalle-ren (sic).


Je kunt specifieke apps verbergen.

Het contextmenu geeft je toe-gang tot allerlei extra opties

Tip 12: Veilig ontkoppelen

Maak je gebruik van portable apps via je usb-stick, zorg er dan voor dat je de usb-stick altijd afmeldt bij Windows, voordat je deze uit de usb-

poort haalt. Klik met de rech-termuisknop op het pictogram van de usb-stick (in het Win-dows-systeemvak) en kies voor Externe schijf uitwerpen. De exacte naam van deze op-tie is afhankelijk van de naam van de usb-stick die op de computer is aangesloten. Pas nadat de melding is versche-nen, haal je de usb-stick uit de poort. Zo voorkom je dat de inhoud van de stick (en daarmee je portable apps) be-schadigd raken. Kun je de usb-stick niet succesvol los-koppelen? Dan is de stick nog in gebruik door een pro-gramma. Controleer of je alle portable apps hebt afgeslo-ten. Ook controleer je of je geen bestanden (zoals docu-menten) in een ander pro-gramma hebt geopend.


Voor de meeste toepassingen is het genoeg om audio af te spelen via de geïntegreerde audio-chip op je moeder-bord. Maar wat als je eens je gitaar, je zang of een ander instrument wilt opnemen, of goed wilt afspelen? We hel-pen je bij het vinden van de perfecte audio-interface. Tip 01: Audio‐interface

Op het moederbord van je pc zit normaal gesproken een audio-chip die het digitale ge-luid van je pc vertaalt naar een analoog signaal voor bij-voorbeeld een koptelefoon of externe pc-luidsprekers. Bij de meeste moederborden is deze audio-chip niet van bij-zonder goede kwaliteit. Hij is wel geschikt als je af en toe een muziekje wilt afspelen tij-dens het typen, maar wil je

echt goed geluid uit je pc krij-gen of zelf aan de slag met muziek opnemen, dan ont-kom je niet aan betere hard-ware. Als het je alleen gaat om een vette sound tijdens het spelen van games of het luisteren naar Spotify op je pc, dan kun je tijdens de aan-schaf van een moederbord iets beter op de audio-specifi-caties letten. Sommige moe-derborden hebben behoorlijk goede audio-chips en digitale uitgangen om je pc direct op

Goed geluid op je pc


een versterker aan te sluiten. Wil je muziek gaan maken en bijvoorbeeld je gitaarspel op-nemen met je pc, dan heb je een apparaat nodig waar je een gitaarkabel in kunt steken en dit analoge signaal voor je omzet in een digitaal signaal. Zo’n apparaat heet officieel een audio-interface, in de volksmond een geluidskaart. Laten we eens kijken wat een audio-interface nu precies in-houdt.

De ASUS Prime X299 Deluxe biedt meer audioplezier dan het gemid-delde moederbord.

Tip 02: Intern of extern

Audio-interfaces bestaan in twee varianten: intern en ex-tern. Vroeger waren ze vrijwel alleen intern beschikbaar, te-genwoordig zijn de meeste in-terfaces extern. Dit komt doordat laptops krachtig ge-noeg zijn om als complete muziekstudio dienst te doen, maar in laptops passen derge-lijke interfaces niet. Interne

audio-interfaces bestaan nog wel als pci-e-variant, deze zijn uiteraard alleen in desk-top-pc’s te gebruiken. Externe audio-interfaces kunnen drie aansluitingen hebben: usb, fi-rewire en thunderbolt. Het overgrote deel van de audio-interfaces heeft een usb-aan-sluiting. Dit is handig omdat zowat alle pc’s en laptops met een usb-poort zijn uitgerust en de snelheid van usb tegen-woordig snel genoeg is voor audio-applicaties. Vroeger was usb ondergeschikt aan fi-rewire, daarom zie je nog veel audio-interfaces met firewire op marktplaats voorbijkomen. Thunderbolt is een standaard die je vooral op systemen van Apple vindt. Omdat professio-nele muziekstudio’s voor ne-gentig procent op Macs draaien, vind je veel audio-in-terfaces met thunderbolt-aansluitingen, echter voorna-melijk voor de professionele markt.

Een externe usb-audio-interface.

Het overgrote deel van de ge-luidskaarten heeft tegenwoor-dig een usb-aansluiting


Tip 03: Aansluitingen

Een audio-interface heeft al-tijd een paar aansluitingen. Standaard vind je op een sim-pele audio-interface ten min-ste twee audio-uitgangen: één voor het linker- en één voor het rechterkanaal. In de meeste gevallen zijn dit twee jack-uitgangen (zogenoemde instrumentenkabels), op deze uitgangen sluit je je luidspre-kers aan. Soms vind je hier in plaats van jack-aansluitingen twee tulp-uitgangen of xlr-connectoren. Deze laatste aansluiting vind je ook op mi-crofoons en is een standaard-manier om professionele au-dioapparatuur te verbinden. Naast de twee uitgangen vind je vaak één of twee ingangen. Dit zijn vaak xlr-aansluitingen zodat je er gemakkelijk een microfoon op aan kunt sluiten. Uiteraard heb je een usb-poort (of firewire of thunder-bolt) om de audio-interface met je pc te verbinden. Als je wilt gaan dj’en met een audio-interface heb je vier uitgan-gen nodig. Twee uitgangen (het linker- en rechterkanaal) om op je luidsprekers aan te kunnen sluiten en twee uit-gangen voor je koptelefoon om je mix te horen voordat je

ze over de luidsprekers af-speelt. Twee? Jawel, omdat een koptelefoon stereo is, heb je ook hiervoor twee uitgan-gen nodig: één voor links en één voor rechts. De meeste interfaces bieden een koptele-foon als stereo-uitgang aan zodat het linker- en rechter-kanaal gecombineerd zijn tot één connector. Denk eraan dat een stereo-koptelefoon-aansluiting op een interface normaal gesproken alleen een kopie is van de twee normale audio-uitgangen, als je wilt dj’en heb je twee afzonder-lijke kanalen nodig. In de spe-cificaties wordt altijd aange-geven hoeveel uitgangen een interface heeft.

Deze interface heeft zes uitgan-gen: uitgangen 1 en 2 zijn voor de luidsprekers, uitgangen 3 en 4 is de koptelefoon aan de voorkant. Uitgangen 5 en 6 zijn een extra stereo-uitgang.


Tip 04: Dac en ad/da

Naast het hebben van de aan-sluitingen, kan geluidskwali-teit ook een reden zijn waarom je een audio-inter-face wilt aanschaffen. De prijs van een audio-interface vari-eert van enkele tientjes tot duizenden euro’s, in de meeste gevallen heeft dit te maken met de kwaliteit van de componenten. En dan vooral de manier waarop de interface digitaal naar analoog vertaalt en andersom. Uit de hifi-wereld ken je misschien dac-kastjes: deze apparaten vertalen digitale signalen naar analoge signalen, waarop je dan weer versterkers en luid-sprekers kunt aansluiten. Een vergelijkbare techniek vind je in audio-interfaces, alleen hebben we het hier over ad/da. Ad/da staat voor ana-loog naar digitaal en digitaal naar analoog. Een audio-in-terface voor muzikale doelein-den gebruik je namelijk vaak in twee richtingen: je analoge signaal (microfoon, gitaar) wordt door de audio-interface omgezet in een digitaal sig-naal. In een muziekpro-gramma wordt dit digitaal be-werkt, de audio-interface stuurt het vervolgens analoog weer uit naar je luidsprekers.

Vandaar ad/da in plaats van dac. De kwaliteit van de ad/da-converters in een au-dio-interface kun je niet uit de specificaties halen, je moet een apparaat testen om te weten hoe goed de converters zijn.

Ad/da-conversie is belangrijk in een interface.

Samplefrequentie en bit‐diepte

Iets wat je ook vaak leest als je je aan het verdiepen bent in audio-interfaces is de sam-plefrequentie en bit-diepte van een apparaat. De stan-daard samplefrequentie van een cd is 44,1 kHz, van een dvd 48 kHz. Sommige audio-interfaces kunnen tot wel 192 kHz aan, voor hobbyisten en semi-pro’s onzin, alleen in professionele studio’s kan dit een voordeel hebben. De bit-diepte is wel belangrijk: 16 bit is standaard, maar 24 bit (of zelfs 32 bit) wordt door de meeste muziekproducenten gebruikt omdat het minder


gevoelig is voor ruis in je sig-naal tijdens een opname. De goedkoopste interfaces wer-ken alleen op 16 bit. Je kunt drie soorten signalen op een audio-ingang van een interface aansluiten

Tip 05: Audio‐ingangen

Er zijn drie verschillende soor-ten signalen die je op een au-dio-ingang van een interface aan kunt sluiten: mic level, line level en instrument level. Mic level is voor microfoons en heeft een xlr-aansluiting. Het is een signaal met een laag volume en moet ver-sterkt worden middels een pre-amp (voorversterker), in een audio-interface met xlr-aansluiting zit een pre-amp ingebouwd. Line level is be-doeld voor instrumenten met hoge signaalniveaus, zoals drumcomputers, synthesizers en keyboards en sluit je aan middels een jack-kabel. In-strument level gaat ook via een jack-kabel maar heeft een variabel signaalniveau. Dit signaal wordt gebruikt door gitaren en basgitaren. Een line level jack-kabel is an-ders opgebouwd dan een in-strument level jack-kabel. Dit

is de reden dat je in muziek-winkels aparte kabels voor gi-taren en voor synthesizers vindt. Als je een audio-inter-face met één of twee audio-ingangen hebt, zijn dit meestal gecombineerde jack/xlr-ingangen. Je kunt er een xlr-kabel insteken van een microfoon, maar ook een jack-kabel van een synthesi-zer of een gitaar. Je audio-in-terface herkent of er een xlr-kabel of een jack-kabel inzit, maar je moet zelf even instel-len wat voor soort jack-kabel je erin hebt gestopt. Hiervoor vind je naast de audio-ingang een schakelaar voor line of in-strument. Sommige fabrikan-ten geven een instrument-in-gang aan met een icoontje van een gitaar.

Deze interface heeft een gecombi-neerde mic-, line- en instrument-ingang. Je kiest met de schakelaar of je een line- of instrument-appa-raat erin hebt gestopt.

Usb‐microfoon

Als je alleen af en toe je eigen vocalen wilt opnemen, heb je


niet per se een audio-inter-face nodig. Je kunt in dit geval ook een usb-microfoon aan-schaffen. In een usb-micro-foon zit al een ad-converter om het analoge signaal van de microfoon om te zetten naar een digitaal signaal. Een usb-microfoon kun je zelfs hele-maal niet op een audio-inter-face aansluiten, aangezien een audio-interface geen usb-ingang heeft. Je kunt natuur-lijk wel een usb-microfoon di-rect op je pc aansluiten en het resulterende geluid via een audio-interface naar je luid-sprekers doorsluizen.

Een usb-microfoon sluit je direct aan op een usb-poort van je pc.

Tip 06: Software

Vrijwel elke audio-interface wordt met software geleverd.

Hiermee kun je makkelijk be-palen welke ingang welk in-gangsvolume moet hebben, of welk kanaal naar welke uit-gang van de interface moet worden geleid. Dit is vooral handig bij audio-interfaces die meerdere in- en uitgangen hebben. Sommige audio-in-terfaces hebben ook interne effecten, zoals galm en echo. Handig, omdat je dan geen apart programma nodig hebt om galm aan je stem toe te voegen. Deze effecten worden gegenereerd door een speci-ale dsp-chip (digital signal processor) in de audio-inter-face, vandaar dat deze effec-ten ook wel dsp-effecten wor-den genoemd. In de software van een audio-interface stel je ook in op welke samplefre-quentie de interface moet werken en kun je presets op-slaan voor verschillende con-figuraties.


Een uitgebreide mixer voor een audio-interface van RME. Deze in-terface heeft veel in- en uitgangen en geïntegreerde effecten.

Sommige audio-interfaces hebben ook interne effecten zoals galm en echo

48V

In de software of op de voor-kant van de interface kun je bij een xlr-ingang bepalen of de ingang fantoomvoeding nodig heeft. Fantoomvoeding wordt ook wel aangeduid met de term 48V. De interface geeft nu een beetje stroom aan de microfoon via de aan-gesloten xlr-kabel. Er bestaan namelijk twee soorten micro-foons: dynamische micro-foons en condensator-micro-foons. Microfoons van de tweede categorie pikken meer signalen op via het membraan en hebben vrijwel altijd deze zogenaamde fantoomvoeding nodig om te functioneren.

Tip 07: Meer aansluitingen

Naast de standaard in- en uit-gangen vind je op sommige audio-interfaces een heleboel andere aansluitingen. De meest voorkomende is een

midi-aansluiting, een stan-daard uit begin jaren tachtig om drumcomputers, key-boards en synthesizers op je pc aan te sluiten. Adat is ook een technologie dat je op veel interfaces terugvindt. Dit is een digitaal signaal dat tot wel acht digitale sporen via een optische kabel kan in- en uit-sturen. Dit kun je gebruiken om bijvoorbeeld een apparaat met acht pre-amps met één kabeltje aan je audio-inter-face te hangen. Zo kun je complete bands op-nemen zonder dat je een in-terface met veel ingangen no-dig hebt. Word clock is be-doeld om verschillende appa-raten op tijd aan elkaar te synchroniseren. Aes/ebu is een aansluiting voor professi-onele doeleinden, bedacht door de aes (audio enginee-ring society) en de ebu (euro-pean broadcasting union). Ja, die van het songfestival inder-daad.

Van links naar rechts en van bo-ven naar beneden op de RME Fire-face 802: stroom, midi, afstands-bediening, firewire, word clock, adat, aes/ebu en line level uit- en ingangen.


Tip 08: Latency en drivers

Als je aan de slag wilt met het opnemen en mixen van in-strumenten, dan is het be-langrijk dat er geen vertra-ging in het spelen (de op-name) en de weergave over de luidsprekers van een in-strument zit. In de audiowe-reld wordt zo’n vertraging latency genoemd. De betere audio-interfaces hebben een minimale latency, goedkopere interfaces kunnen een hogere latency hebben. Maar alle-maal hebben ze de eigen-schap dat ze een veel lagere latency hebben dan wanneer je probeert op te nemen zon-der een audio-interface. Elke audio-interface heeft een dri-ver nodig, het is aan te raden om na aanschaf meteen de laatste driver op je systeem te installeren. Een oude driver of een driver die niet goed werkt met jouw versie van een be-sturingssysteem, is een bron van problemen zoals klikjes en een hogere latency.

Deze audio-interface belooft een lage latency.

Helaas heb je voor een iPad een speciale mobiele interface nodig vanwege de lightning-connector

Tip 09: Mobiel

Als je een tablet of smartphone hebt en betere opnames wilt maken, heb je een stuk minder keus dan wanneer je met een laptop of desktop-pc muziek wilt ma-ken. De beste optie voor een mobiele muziekstudio is een iPad, omdat er honderden apps voor muziek in de App Store te vinden zijn en omdat iOS voor muziektoepassingen is geoptimaliseerd. In de praktijk betekent dit dat je bijvoorbeeld veel minder last hebt van latency dan bij een Android-tablet. Helaas ge-bruikt de iPad geen usb-aan-sluiting maar een lightning-connector en dus ben je aan-gewezen op speciale mobiele interfaces. Sommige com-pacte audio-interfaces bieden je naast een lightning-aan-sluiting ook een usb-poort, zodat je de interface zowel bij een iPad als bij een pc of Mac kunt gebruiken. Voor Android heb je iets minder keuze, al zijn er meer opties dan een paar jaar geleden. Kijk vóór


aanschaf of een audio-inter-face geschikt is voor jouw type smartphone of tablet.

Een audio-interface met lightning-connector.

Kooptips

We hebben weer een paar kooptips voor je geselecteerd, gericht op de hobby-muzi-kant. De goedkoopste audio-interface heb je al voor een paar tientjes, voor de duurste moet je iets meer dan 200 euro neerleggen.

Behringer U‐Phoria UMC22

Prijs: € 35,-

Een audio-interface voor slechts 35 euro? Behringer heeft het voor elkaar gekre-gen om een degelijke inter-face voor deze prijs te bou-wen. Het apparaat heeft twee ingangen en twee uitgangen en je kunt er microfoons, gi-taren en keyboards op aan-sluiten. Er is natuurlijk wel er-gens op bespaard, zo heeft de interface een maximale kwali-teit van 48 kHz/16 bit. Dit is echter genoeg als je op hob-byniveau wat dingen wilt op-nemen en mixen.

Focusrite Scarlet Solo 2nd Gen

Prijs: € 95,- Voor nog geen honderd euro heb je een hele gave audio-in-terface van het bekende stu-diomerk Focusrite. De audio-interface heeft eigenlijk alles wat je nodig hebt als je wel-eens je eigen gitaarspel of zang op wilt nemen. De eerste audio-ingang is voor je micro-foon, de ingang beschikt over een knop om fantoomvoeding te genereren. De tweede in-gang is bedoeld voor gitaar, maar door de schakelaar kun je die ook gebruiken voor line level-apparaten zoals synthe-sizers. Aan de achterkant vind je de usb-aansluiting en twee


tulp-aansluitingen om het ap-paraat op luidsprekers aan te sluiten.

Presonus Studio 68

Prijs: € 239,- Wil je echt serieus met mu-ziek maken aan de slag, dan heb je een interface nodig met meerdere in- en uitgangen. Deze audio-interface van Pre-sonus heeft twee audio-in-gangen aan de voorkant en nog twee aan de achterkant. Je kunt er dus vier instrumen-ten (of twee stereo-instru-menten) op aansluiten. De

Studio 68 heeft ook vier au-dio-uitgangen aan de achter-kant in de vorm van jack-aan-sluitingen. Alle vier ingangen hebben een pre-amp, je kunt er dus ook vier microfoons op aansluiten om bijvoorbeeld drums op te nemen.


Wilt U de Newsflash of de Digi$tring (in kleur) in de mail ontvangen, dan kunt U zich op de Digital website in de linker kolom aan-melden. www.digital-denhaag.net

Bestuur DIGITAL Hans Meijers (voorzitter) Leo Hesseling (penningmeester) Fred Blankespoor (redactie) Harry Leever (secretaris en ledenadministratie) Simon Keyser (materialenbeheer) Nico Wareman (algemeen) Ed Berntsen (Linux)

Contributie voor 2019 en 2020 € 15,00 per jaar over te maken op postrekening NL26INGB0003791476

t.n.v. Computer Hobby Club Digital, Zevenhuizen

Digital is op Internet te vinden en wel op de volgende

adressen:

Http://www.digital-denhaag.net

Digi$tring blijven ontvangen?


komende bijeenkomsten:

18 mei 2019 15 juni 2019 21 september 2019

19 oktober 2019 16 november 2019 14 december 2019

De bijeenkomsten worden van 09.00 - 15.00 uur

gehouden in wijkcentrum Moerwijk:

Aagje Dekenlaan 51 2533 SG Den Haag

Copy voor het clubblad uiterlijk vier weken voor

de clubdag toezenden

Computer Hobby Club...broncode dan Firefox, en de makers gooien het roer flink om. Een van de...

Documents

Transcript of Computer Hobby Club...broncode dan Firefox, en de makers gooien het roer flink om. Een van de...