Stadsmonitor 2014: opvallendste bevindingen

Stadsmonitor 2014Een samenwerking tussen het Agentschap

Binnenlands Bestuur en de Studiedienst van de

Vlaamse Regering

Situering� Opdracht: Opdracht: Opdracht: Opdracht: ministerministerministerminister, bevoegd voor het , bevoegd voor het , bevoegd voor het , bevoegd voor het StedenbeleidStedenbeleidStedenbeleidStedenbeleid

� De stadsmonitor is een De stadsmonitor is een De stadsmonitor is een De stadsmonitor is een meetmeetmeetmeet----, communicatie, communicatie, communicatie, communicatie---- en leerinstrument en leerinstrument en leerinstrument en leerinstrument op strategisch niveau bestemd voor alle bij de stedelijke op strategisch niveau bestemd voor alle bij de stedelijke op strategisch niveau bestemd voor alle bij de stedelijke op strategisch niveau bestemd voor alle bij de stedelijke ontwikkeling betrokken actoren ontwikkeling betrokken actoren ontwikkeling betrokken actoren ontwikkeling betrokken actoren

� De De De De Stadsmonitor bestaat uit 2 luiken:Stadsmonitor bestaat uit 2 luiken:Stadsmonitor bestaat uit 2 luiken:Stadsmonitor bestaat uit 2 luiken:---- een gemeenschappelijk gedragen visie op een leefbare en een gemeenschappelijk gedragen visie op een leefbare en een gemeenschappelijk gedragen visie op een leefbare en een gemeenschappelijk gedragen visie op een leefbare en duurzame stadduurzame stadduurzame stadduurzame stad---- set indicatoren om na te gaan of steden in een meer leefbare en set indicatoren om na te gaan of steden in een meer leefbare en set indicatoren om na te gaan of steden in een meer leefbare en set indicatoren om na te gaan of steden in een meer leefbare en duurzame richting duurzame richting duurzame richting duurzame richting evoluerenevoluerenevoluerenevolueren

� 5de 5de 5de 5de editie: sinds 2008 : samenwerking editie: sinds 2008 : samenwerking editie: sinds 2008 : samenwerking editie: sinds 2008 : samenwerking tussen tussen tussen tussen Agentschap Agentschap Agentschap Agentschap Binnenlands Bestuur Binnenlands Bestuur Binnenlands Bestuur Binnenlands Bestuur en de Studiedienst van de en de Studiedienst van de en de Studiedienst van de en de Studiedienst van de Vlaamse RegeringVlaamse RegeringVlaamse RegeringVlaamse Regering

217 maart 2015 Congres Stadsmonitor

Editie 2014

� Nieuw:Nieuw:Nieuw:Nieuw:---- Traject Traject Traject Traject kindfocus kindfocus kindfocus kindfocus ---- Traject Traject Traject Traject ecologische ecologische ecologische ecologische stadstadstadstad

=> => => => optimaliseren visiematrix optimaliseren visiematrix optimaliseren visiematrix optimaliseren visiematrix en indicatorenseten indicatorenseten indicatorenseten indicatorenset=> => => => extra extra extra extra katern ‘Gezinnen in de stad: katern ‘Gezinnen in de stad: katern ‘Gezinnen in de stad: katern ‘Gezinnen in de stad: de de de de gezinsgezinsgezinsgezins---- en en en en

kindvriendelijkheid van onze centrumsteden in kaart’kindvriendelijkheid van onze centrumsteden in kaart’kindvriendelijkheid van onze centrumsteden in kaart’kindvriendelijkheid van onze centrumsteden in kaart’=> bevragingstool voor => bevragingstool voor => bevragingstool voor => bevragingstool voor kinderen kinderen kinderen kinderen en en en en jongerenjongerenjongerenjongeren

� WebversieWebversieWebversieWebversie : Excel files te downloaden op : Excel files te downloaden op : Excel files te downloaden op : Excel files te downloaden op www.stadsmonitor.be


Bronnenmateriaal

� Centrale databanken (geregistreerde data)Centrale databanken (geregistreerde data)Centrale databanken (geregistreerde data)Centrale databanken (geregistreerde data)

� Gegevens die door de steden zelf worden verzameld en Gegevens die door de steden zelf worden verzameld en Gegevens die door de steden zelf worden verzameld en Gegevens die door de steden zelf worden verzameld en bezorgd (o.a. GIS data)bezorgd (o.a. GIS data)bezorgd (o.a. GIS data)bezorgd (o.a. GIS data)

� Grootschalige survey bij stedelingenGrootschalige survey bij stedelingenGrootschalige survey bij stedelingenGrootschalige survey bij stedelingen

� Inwoners Inwoners Inwoners Inwoners van de 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar van de 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar van de 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar van de 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar

� Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk Schriftelijk & online bevraging& online bevraging& online bevraging& online bevraging

� 48.700 inwoners werden aangeschreven48.700 inwoners werden aangeschreven48.700 inwoners werden aangeschreven48.700 inwoners werden aangeschreven

� Extra bevragingen: Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Leuven en Extra bevragingen: Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Leuven en Extra bevragingen: Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Leuven en Extra bevragingen: Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Leuven en Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout

� 4 communicatiemomenten: 4 communicatiemomenten: 4 communicatiemomenten: 4 communicatiemomenten: tsstsstsstss. 22 april en 27 mei 2014. 22 april en 27 mei 2014. 22 april en 27 mei 2014. 22 april en 27 mei 2014

� NettoNettoNettoNetto----respons: 19.350 eenhedenrespons: 19.350 eenhedenrespons: 19.350 eenhedenrespons: 19.350 eenheden

� 80808080----tal tal tal tal indicatoren indicatoren indicatoren indicatoren


Indicatorenset

� Cultuur en vrije tijd:Cultuur en vrije tijd:Cultuur en vrije tijd:Cultuur en vrije tijd: 32323232

� Leren en onderwijs:Leren en onderwijs:Leren en onderwijs:Leren en onderwijs: 13131313

� Ondernemen en werken:Ondernemen en werken:Ondernemen en werken:Ondernemen en werken: 24242424

� Veiligheidszorg:Veiligheidszorg:Veiligheidszorg:Veiligheidszorg: 10101010

� Wonen en woonomgeving:Wonen en woonomgeving:Wonen en woonomgeving:Wonen en woonomgeving: 17171717

� Zich verplaatsen/mobiliteit:Zich verplaatsen/mobiliteit:Zich verplaatsen/mobiliteit:Zich verplaatsen/mobiliteit: 14141414

� Zorg en opvang:Zorg en opvang:Zorg en opvang:Zorg en opvang: 17171717

� Sociale principes:Sociale principes:Sociale principes:Sociale principes: 15151515

� Natuur en milieu:Natuur en milieu:Natuur en milieu:Natuur en milieu: 14141414

� Burgerschap en overheidBurgerschap en overheidBurgerschap en overheidBurgerschap en overheid: : : : 11111111

� Totaal:Totaal:Totaal:Totaal: 167167167167


Stadsmonitor 2014:

Enkele markante vaststellingen

Hilde Schelfaut & Luk Bral

Op wandel met de stadsbewoners:

van hun woning naar de stoep

…in hun buurt,

naar het centrum van de stad

en terug…

Steden zetten sterk in om aantrekkelijke woon- & leefsteden te zijn: gelijkaardige uitdaging, doch elke stad vanuit eigen context

• Het belang van de demografische & socioHet belang van de demografische & socioHet belang van de demografische & socioHet belang van de demografische & socio----economische context is groot.economische context is groot.economische context is groot.economische context is groot.

• Demografische uitdagingen zijn niet uniek in de centrumsteden aanwezig, maar Demografische uitdagingen zijn niet uniek in de centrumsteden aanwezig, maar Demografische uitdagingen zijn niet uniek in de centrumsteden aanwezig, maar Demografische uitdagingen zijn niet uniek in de centrumsteden aanwezig, maar wel nadrukkelijker: wel nadrukkelijker: wel nadrukkelijker: wel nadrukkelijker:

o Groter groeipercentage bevolking Groter groeipercentage bevolking Groter groeipercentage bevolking Groter groeipercentage bevolking

o Verdere vergroening, vergrijzing, verzilveringVerdere vergroening, vergrijzing, verzilveringVerdere vergroening, vergrijzing, verzilveringVerdere vergroening, vergrijzing, verzilvering

o VerkleuringVerkleuringVerkleuringVerkleuring

o Gezinsverdunning Gezinsverdunning Gezinsverdunning Gezinsverdunning

o Toenemende diversificatie van leefvormenToenemende diversificatie van leefvormenToenemende diversificatie van leefvormenToenemende diversificatie van leefvormen

o Migratie : selectieve stadsvluchtMigratie : selectieve stadsvluchtMigratie : selectieve stadsvluchtMigratie : selectieve stadsvlucht

• SocioSocioSocioSocio----economische context: steden produceren heel wat welvaart, maar het economische context: steden produceren heel wat welvaart, maar het economische context: steden produceren heel wat welvaart, maar het economische context: steden produceren heel wat welvaart, maar het zijn niet steeds hun inwoners die daarvan genieten. Grotere uitdagingen inzake zijn niet steeds hun inwoners die daarvan genieten. Grotere uitdagingen inzake zijn niet steeds hun inwoners die daarvan genieten. Grotere uitdagingen inzake zijn niet steeds hun inwoners die daarvan genieten. Grotere uitdagingen inzake armoede en achterstelling.armoede en achterstelling.armoede en achterstelling.armoede en achterstelling.


Extern migratiesaldo weegt in de groot- en centrumsteden nog steeds het zwaarst door op de groei van de bevolking.

9

-6000

-2000

2000

6000

10000

14000

Natuurlijke aangroei Intern migratiesaldo Extern migratiesaldo Aangroei bevolking


Bron: VRIND, 2014.

Positief migratiesaldo door sterke(re) instroom vanuit buitenland. Aandeel buitenlandse migratie is laatste jaren evenwel afgenomen.

10

-10

-5

0

5

10

15

Interne migratie Externe migratie


Bron: Stadsmonitor, 2014.

Voor jongvolwassen zijn centrumsteden aantrekkelijk. 8/13 centrumsteden tellen positief saldo voor jonge gezinnen.

11

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

Migratiesaldo jonge gezinnen

2008-2010 2011-2013

-20

0

20

40

60

80

100

Migratiesaldo jongvolwassenen

2008-2010 2011-2013


Bron: Stadsmonitor, 2014.

12

Na 10 jaar blijft ongeveer 1/2 jongvolwassenen in de vorm van een gezin met kinderen in de stad wonen.

AntwerpenAntwerpenAntwerpenAntwerpen GentGentGentGent AalstAalstAalstAalst BruggeBruggeBruggeBrugge GenkGenkGenkGenk HasseltHasseltHasseltHasselt KortrijkKortrijkKortrijkKortrijk LeuvenLeuvenLeuvenLeuven MechelenMechelenMechelenMechelen OostendeOostendeOostendeOostende RoeselareRoeselareRoeselareRoeselare

SintSintSintSint----

NiklaasNiklaasNiklaasNiklaas TurnhoutTurnhoutTurnhoutTurnhout

Totaal 13 Totaal 13 Totaal 13 Totaal 13

stedenstedenstedensteden

2014-2009 3.711 762 403 -142 -23 451 332 302 347 -27 225 267 149 6.757

Bron: ADS, bewerkingen SVR

82904 81502

93430

70000

75000

80000

85000

90000

95000

100000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Aantal jonge gezinnen (koppel of alleenstaande ouder met oudste kind jonger dan 12 jaar) in de 13 Aantal jonge gezinnen (koppel of alleenstaande ouder met oudste kind jonger dan 12 jaar) in de 13 Aantal jonge gezinnen (koppel of alleenstaande ouder met oudste kind jonger dan 12 jaar) in de 13 Aantal jonge gezinnen (koppel of alleenstaande ouder met oudste kind jonger dan 12 jaar) in de 13

centrumstedencentrumstedencentrumstedencentrumsteden


Verhuisintentie bij stadsbewoners groter dan in Vlaanderen.

Eén op drie stadsbewoners geeft aan de komende vijf jaar te willen verhuizen. Eén op drie stadsbewoners geeft aan de komende vijf jaar te willen verhuizen. Eén op drie stadsbewoners geeft aan de komende vijf jaar te willen verhuizen. Eén op drie stadsbewoners geeft aan de komende vijf jaar te willen verhuizen. 10% geeft aan de stad mogelijks te willen verlaten. 10% geeft aan de stad mogelijks te willen verlaten. 10% geeft aan de stad mogelijks te willen verlaten. 10% geeft aan de stad mogelijks te willen verlaten.

13

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Dezelfde buurt Andere buurt in deze stad Andere stad/gemeente


Bron: survey Stadsmonitor, 2014.

Verder inzetten op ‘stedelijke woonkwaliteit’ voor zij die twijfelen of niet vinden wat ze zoeken in de stad

14

• In In In In Antwerpen, Gent en Leuven is de verhuisintentie het grootstAntwerpen, Gent en Leuven is de verhuisintentie het grootstAntwerpen, Gent en Leuven is de verhuisintentie het grootstAntwerpen, Gent en Leuven is de verhuisintentie het grootst....• <35 <35 <35 <35 jarigen hebben dubbel zoveel jarigen hebben dubbel zoveel jarigen hebben dubbel zoveel jarigen hebben dubbel zoveel kans om te verhuizen.kans om te verhuizen.kans om te verhuizen.kans om te verhuizen.

• Het Het Het Het zijn juist deze inwoners die de lokale besturen niet graag ziet zijn juist deze inwoners die de lokale besturen niet graag ziet zijn juist deze inwoners die de lokale besturen niet graag ziet zijn juist deze inwoners die de lokale besturen niet graag ziet vertrekken.vertrekken.vertrekken.vertrekken.o Vestigingskeuze Vestigingskeuze Vestigingskeuze Vestigingskeuze is dan vaak bindendis dan vaak bindendis dan vaak bindendis dan vaak bindendo Gezonde Gezonde Gezonde Gezonde sociaal economische mixsociaal economische mixsociaal economische mixsociaal economische mixo Positieve Positieve Positieve Positieve invloed op invloed op invloed op invloed op fiscaal fiscaal fiscaal fiscaal draagvlak steden draagvlak steden draagvlak steden draagvlak steden o Dynamiek Dynamiek Dynamiek Dynamiek in de in de in de in de stadstadstadstad

• Mogelijke ‘Mogelijke ‘Mogelijke ‘Mogelijke ‘stadsverlatersstadsverlatersstadsverlatersstadsverlaters’ hebben dikwijls een sterker socio’ hebben dikwijls een sterker socio’ hebben dikwijls een sterker socio’ hebben dikwijls een sterker socio----economisch profiel. economisch profiel. economisch profiel. economisch profiel.

• Het belang van perceptie over woning, buurt en stad bij ‘Het belang van perceptie over woning, buurt en stad bij ‘Het belang van perceptie over woning, buurt en stad bij ‘Het belang van perceptie over woning, buurt en stad bij ‘stadsverlatersstadsverlatersstadsverlatersstadsverlaters:’ :’ :’ :’ ontevredenen hebben twee maal zoveel kans om stad te verlaten!!ontevredenen hebben twee maal zoveel kans om stad te verlaten!!ontevredenen hebben twee maal zoveel kans om stad te verlaten!!ontevredenen hebben twee maal zoveel kans om stad te verlaten!!


De stedelijke woonkwaliteit door de bril van de De stedelijke woonkwaliteit door de bril van de De stedelijke woonkwaliteit door de bril van de De stedelijke woonkwaliteit door de bril van de

stadsbewoners.stadsbewoners.stadsbewoners.stadsbewoners.


Stadsbewoners beoordelen hun wooncomfort positiever dan in 2011. Vier op vijf inwoners geeft aan over groot comfort in de woning te beschikken.Vier op vijf inwoners geeft aan over groot comfort in de woning te beschikken.Vier op vijf inwoners geeft aan over groot comfort in de woning te beschikken.Vier op vijf inwoners geeft aan over groot comfort in de woning te beschikken.Voor 1 op vijf inwoners is de woning minder kwaliteitsvol. Voor 1 op vijf inwoners is de woning minder kwaliteitsvol. Voor 1 op vijf inwoners is de woning minder kwaliteitsvol. Voor 1 op vijf inwoners is de woning minder kwaliteitsvol. Vooral huurders geven aan met structurele problemen te kampen. Dit aandeel is stabiel Vooral huurders geven aan met structurele problemen te kampen. Dit aandeel is stabiel Vooral huurders geven aan met structurele problemen te kampen. Dit aandeel is stabiel Vooral huurders geven aan met structurele problemen te kampen. Dit aandeel is stabiel gebleven.gebleven.gebleven.gebleven.


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

%

groot comfort tuin structurele problemen


Energiezuinigheid en energierecuperatie staan hoog op de agenda bij de stadsbewoners.

1 op twee stedelingen geeft aan in een woning te leven die energiezuinig is. 1 op twee stedelingen geeft aan in een woning te leven die energiezuinig is. 1 op twee stedelingen geeft aan in een woning te leven die energiezuinig is. 1 op twee stedelingen geeft aan in een woning te leven die energiezuinig is. Eén op vier in een woning waar energierecuperatie aan de orde is. Eén op vier in een woning waar energierecuperatie aan de orde is. Eén op vier in een woning waar energierecuperatie aan de orde is. Eén op vier in een woning waar energierecuperatie aan de orde is. T.o.v. 2011 is de stijging markant.T.o.v. 2011 is de stijging markant.T.o.v. 2011 is de stijging markant.T.o.v. 2011 is de stijging markant.


0

10

20

30

40

50

60

70

%

zonnepanelen zonneboiler regenwater groendak


De woonkosten wegen zwaarder door dan in 2011.Dit zowel voor afbetalende eigenaars als voor huurders:Dit zowel voor afbetalende eigenaars als voor huurders:Dit zowel voor afbetalende eigenaars als voor huurders:Dit zowel voor afbetalende eigenaars als voor huurders:Eén op 3 afbetalende eigenaars, bijna 1 op 2 huurders spendeert meer dan 1/3 van Eén op 3 afbetalende eigenaars, bijna 1 op 2 huurders spendeert meer dan 1/3 van Eén op 3 afbetalende eigenaars, bijna 1 op 2 huurders spendeert meer dan 1/3 van Eén op 3 afbetalende eigenaars, bijna 1 op 2 huurders spendeert meer dan 1/3 van

loon aan huur/afbetaling woning. loon aan huur/afbetaling woning. loon aan huur/afbetaling woning. loon aan huur/afbetaling woning.

18

0

10

20

30

40

50

60

70

Afbetalende eigenaar Huurders



19

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

Woning Buurt Stad

Hoge tevredenheid over woning, buurt en stad.

4 op 5 inwoners zijn tevreden over hun 4 op 5 inwoners zijn tevreden over hun 4 op 5 inwoners zijn tevreden over hun 4 op 5 inwoners zijn tevreden over hun woningwoningwoningwoning....3 op 4 zijn tevreden over 3 op 4 zijn tevreden over 3 op 4 zijn tevreden over 3 op 4 zijn tevreden over buurt & stadbuurt & stadbuurt & stadbuurt & stad....

De tevredenheid over de De tevredenheid over de De tevredenheid over de De tevredenheid over de woningwoningwoningwoning is stabiel gebleven.is stabiel gebleven.is stabiel gebleven.is stabiel gebleven.In de meeste steden is er een lichte terugval van de tevredenheid over In de meeste steden is er een lichte terugval van de tevredenheid over In de meeste steden is er een lichte terugval van de tevredenheid over In de meeste steden is er een lichte terugval van de tevredenheid over buurt & stad buurt & stad buurt & stad buurt & stad In Aalst stijgt de tevredenheid over de stad.In Aalst stijgt de tevredenheid over de stad.In Aalst stijgt de tevredenheid over de stad.In Aalst stijgt de tevredenheid over de stad.

In Gent, Brugge, Hasselt en Leuven is de tevredenheid over de In Gent, Brugge, Hasselt en Leuven is de tevredenheid over de In Gent, Brugge, Hasselt en Leuven is de tevredenheid over de In Gent, Brugge, Hasselt en Leuven is de tevredenheid over de stadstadstadstad groter dan de groter dan de groter dan de groter dan de tevredenheid over de tevredenheid over de tevredenheid over de tevredenheid over de buurtbuurtbuurtbuurt....



Eén op twee inwoners is tevreden over de uitstraling en netheid van de stad. Er zijn grote verschillen tussen de steden.Aalst, Mechelen & Turnhout boeken vooruitgang.Aalst, Mechelen & Turnhout boeken vooruitgang.Aalst, Mechelen & Turnhout boeken vooruitgang.Aalst, Mechelen & Turnhout boeken vooruitgang.



30

40

50

60

70

80

90

100

Netheid stad Uitstraling stad Aanleg parken Aanleg straten en pleinen

21

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Inwoners met bereikbaar buurtgroen Groen in de buurt Openbaar groen in de stad

Meer dan de helft van de inwoners woont op minder dan 400 m van openbaar buurtgroen. Grote variaties tussen de steden onderling.Stedelingen tevreden over het aanbod groen in de buurt & de stad.



22

0

10

20

30

40

50

60

Onaangepaste snelheid Lawaaihinder door verkeer Agressief verkeersgedrag

Stedelingen geven frequenter aan last te hebben van verkeersgerelateerde buurtproblemen dan elders in Vlaanderen.OOOOnaangepaste naangepaste naangepaste naangepaste snelheid van het verkeer wekt bij snelheid van het verkeer wekt bij snelheid van het verkeer wekt bij snelheid van het verkeer wekt bij stadsbewoners nog steeds stadsbewoners nog steeds stadsbewoners nog steeds stadsbewoners nog steeds het meeste ergernis het meeste ergernis het meeste ergernis het meeste ergernis op. Het op. Het op. Het op. Het aandeel is in de meeste steden evenwel licht gedaald.aandeel is in de meeste steden evenwel licht gedaald.aandeel is in de meeste steden evenwel licht gedaald.aandeel is in de meeste steden evenwel licht gedaald.



23

Ook milieugerelateerde buurtproblemen worden frequenter als probleem ervaren in de steden dan daarbuiten.

Het hinderaspect van hondenpoep wordt minder vaak aangegeven dan in 2011. Het hinderaspect van hondenpoep wordt minder vaak aangegeven dan in 2011. Het hinderaspect van hondenpoep wordt minder vaak aangegeven dan in 2011. Het hinderaspect van hondenpoep wordt minder vaak aangegeven dan in 2011.

0

10

20

30

40

50

60

Zwerfvuil Sluikstort Hondenpoep Ongedierte Trillingen Geurhinder



Op wandel met de stadsbewoners?!Op wandel met de stadsbewoners?!Op wandel met de stadsbewoners?!Op wandel met de stadsbewoners?!


25

Stedelingen verplaatsen zich steeds vaker en duurzamer. Opvallend is dat ze dit duurzamer doen dan in 2011 en duurzamer dan elders in Vlaanderen.6 op tien inwoners verplaatst zich in de vrije tijd frequent te voet, de helft met de 6 op tien inwoners verplaatst zich in de vrije tijd frequent te voet, de helft met de 6 op tien inwoners verplaatst zich in de vrije tijd frequent te voet, de helft met de 6 op tien inwoners verplaatst zich in de vrije tijd frequent te voet, de helft met de fiets, al geeft de helft van de stadsbewoners ook aan frequent de auto te gebruiken. fiets, al geeft de helft van de stadsbewoners ook aan frequent de auto te gebruiken. fiets, al geeft de helft van de stadsbewoners ook aan frequent de auto te gebruiken. fiets, al geeft de helft van de stadsbewoners ook aan frequent de auto te gebruiken.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

Te voet Fiets Auto-bestuurder Bus/tram



26

Voor het werk regeert koning auto, zowel in de steden als er buiten. Voor één op twee inwoners blijft het hoofdvervoermiddel de auto of de moto.In de grootsteden, Brugge, Leuven, Oostende & Turnhout wordt er vaker gestapt en In de grootsteden, Brugge, Leuven, Oostende & Turnhout wordt er vaker gestapt en In de grootsteden, Brugge, Leuven, Oostende & Turnhout wordt er vaker gestapt en In de grootsteden, Brugge, Leuven, Oostende & Turnhout wordt er vaker gestapt en getrapt om naar het werk te gaan. getrapt om naar het werk te gaan. getrapt om naar het werk te gaan. getrapt om naar het werk te gaan. Gemiddelde afstand woon/werk/school verplaatsingen: 20 kmGemiddelde afstand woon/werk/school verplaatsingen: 20 kmGemiddelde afstand woon/werk/school verplaatsingen: 20 kmGemiddelde afstand woon/werk/school verplaatsingen: 20 kmDuurtijd: 30 minDuurtijd: 30 minDuurtijd: 30 minDuurtijd: 30 minIn Vlaanderen is dit gemiddeld 40 km, al blijkt dit sneller te gaan dan bij de stedelingen.In Vlaanderen is dit gemiddeld 40 km, al blijkt dit sneller te gaan dan bij de stedelingen.In Vlaanderen is dit gemiddeld 40 km, al blijkt dit sneller te gaan dan bij de stedelingen.In Vlaanderen is dit gemiddeld 40 km, al blijkt dit sneller te gaan dan bij de stedelingen.

0102030405060708090100

%

Stappen Trappen Openbaar vervoer Privaat gemotoriseerd vervoer



27

De verkeersveiligheid kan voor veel stadsbewoners een pak beter.

Slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen verplaatsen als zwakke Slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen verplaatsen als zwakke Slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen verplaatsen als zwakke Slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen verplaatsen als zwakke weggebruiker en vindt de schoolomgeving veilig voor de kinderen. weggebruiker en vindt de schoolomgeving veilig voor de kinderen. weggebruiker en vindt de schoolomgeving veilig voor de kinderen. weggebruiker en vindt de schoolomgeving veilig voor de kinderen.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

zich veilig verplaatsen met de fiets of te voet(stad)

veilig & zelfstandig kunnen verplaasten van kinderen (buurt)

verkeersveilige schoolomgeving (buurt)



� Steden groeien. De steden staan in de spits als het gaat over de Steden groeien. De steden staan in de spits als het gaat over de Steden groeien. De steden staan in de spits als het gaat over de Steden groeien. De steden staan in de spits als het gaat over de demografische veranderingen.demografische veranderingen.demografische veranderingen.demografische veranderingen.

� Positief Positief Positief Positief migratiesaldo door sterke(re) instroom vanuit buitenland. migratiesaldo door sterke(re) instroom vanuit buitenland. migratiesaldo door sterke(re) instroom vanuit buitenland. migratiesaldo door sterke(re) instroom vanuit buitenland. Aandeel buitenlandse migratie is laatste jaren evenwel afgenomenAandeel buitenlandse migratie is laatste jaren evenwel afgenomenAandeel buitenlandse migratie is laatste jaren evenwel afgenomenAandeel buitenlandse migratie is laatste jaren evenwel afgenomen....

� Steden zijn hip voor jongvolwassenen. Na tien jaar blijft ongeveer Steden zijn hip voor jongvolwassenen. Na tien jaar blijft ongeveer Steden zijn hip voor jongvolwassenen. Na tien jaar blijft ongeveer Steden zijn hip voor jongvolwassenen. Na tien jaar blijft ongeveer de helft in de vorm van een gezin. Maar selectieve stadsvlucht van de helft in de vorm van een gezin. Maar selectieve stadsvlucht van de helft in de vorm van een gezin. Maar selectieve stadsvlucht van de helft in de vorm van een gezin. Maar selectieve stadsvlucht van veelal sterkere socioveelal sterkere socioveelal sterkere socioveelal sterkere socio----econ profielen blijft bestaan.econ profielen blijft bestaan.econ profielen blijft bestaan.econ profielen blijft bestaan.

Samenvatting


� Voor stedelingen is de ‘stedelijke woonkwaliteit’ belangrijk. Voor stedelingen is de ‘stedelijke woonkwaliteit’ belangrijk. Voor stedelingen is de ‘stedelijke woonkwaliteit’ belangrijk. Voor stedelingen is de ‘stedelijke woonkwaliteit’ belangrijk.

- Stedelingen zijn het meest tevreden over hun woning (80%)Stedelingen zijn het meest tevreden over hun woning (80%)Stedelingen zijn het meest tevreden over hun woning (80%)Stedelingen zijn het meest tevreden over hun woning (80%)

- Positieve evolutie inzake wooncomfort Positieve evolutie inzake wooncomfort Positieve evolutie inzake wooncomfort Positieve evolutie inzake wooncomfort en duurzaamheid van en duurzaamheid van en duurzaamheid van en duurzaamheid van de de de de woning.woning.woning.woning.

- De tevredenheid over de buurt & stad is hoog (75%), er is een De tevredenheid over de buurt & stad is hoog (75%), er is een De tevredenheid over de buurt & stad is hoog (75%), er is een De tevredenheid over de buurt & stad is hoog (75%), er is een lichte daling.lichte daling.lichte daling.lichte daling.

- De tevredenheid over aspecten van publieke ruimte, zoals De tevredenheid over aspecten van publieke ruimte, zoals De tevredenheid over aspecten van publieke ruimte, zoals De tevredenheid over aspecten van publieke ruimte, zoals uitstraling (54%) en netheid van de stad (53%) verschilt sterk uitstraling (54%) en netheid van de stad (53%) verschilt sterk uitstraling (54%) en netheid van de stad (53%) verschilt sterk uitstraling (54%) en netheid van de stad (53%) verschilt sterk tussen de steden. tussen de steden. tussen de steden. tussen de steden.

- De tevredenheid over het aanbod aan groen in de buurt en in De tevredenheid over het aanbod aan groen in de buurt en in De tevredenheid over het aanbod aan groen in de buurt en in De tevredenheid over het aanbod aan groen in de buurt en in de stad is groot (70de stad is groot (70de stad is groot (70de stad is groot (70%).%).%).%).


� Mobiliteit belangrijk Mobiliteit belangrijk Mobiliteit belangrijk Mobiliteit belangrijk aandachtspunt.aandachtspunt.aandachtspunt.aandachtspunt.

- Onaangepaste snelheid van verkeer blijft grootste Onaangepaste snelheid van verkeer blijft grootste Onaangepaste snelheid van verkeer blijft grootste Onaangepaste snelheid van verkeer blijft grootste buurtprobleem (40%). buurtprobleem (40%). buurtprobleem (40%). buurtprobleem (40%).

- De verkeersveiligheid kan voor veel stadsbewoners een pak De verkeersveiligheid kan voor veel stadsbewoners een pak De verkeersveiligheid kan voor veel stadsbewoners een pak De verkeersveiligheid kan voor veel stadsbewoners een pak beter: slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen beter: slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen beter: slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen beter: slechts één op twee inwoners zegt zich veilig te kunnen verplaatsen als zwakke weggebruiker en vindt de verplaatsen als zwakke weggebruiker en vindt de verplaatsen als zwakke weggebruiker en vindt de verplaatsen als zwakke weggebruiker en vindt de schoolomgeving veilig voor de kinderen. schoolomgeving veilig voor de kinderen. schoolomgeving veilig voor de kinderen. schoolomgeving veilig voor de kinderen.

- Stedelingen verplaatsen zich steeds vaker Stedelingen verplaatsen zich steeds vaker Stedelingen verplaatsen zich steeds vaker Stedelingen verplaatsen zich steeds vaker énénénén duurzamer, al blijft duurzamer, al blijft duurzamer, al blijft duurzamer, al blijft voor één op twee inwoners het hoofdvervoermiddel de auto of voor één op twee inwoners het hoofdvervoermiddel de auto of voor één op twee inwoners het hoofdvervoermiddel de auto of voor één op twee inwoners het hoofdvervoermiddel de auto of de moto.de moto.de moto.de moto.


Vragen of opmerkingen?Vragen of opmerkingen?Vragen of opmerkingen?Vragen of [email protected]@dar.vlaanderen.beHilde.Schelfaut@[email protected] Vlaamse RegeringStudiedienst Vlaamse RegeringStudiedienst Vlaamse RegeringStudiedienst Vlaamse RegeringT 02 553 60 94T 02 553 60 94T 02 553 60 94T 02 553 60 94 M 0486 49 34 69 M 0486 49 34 69 M 0486 49 34 69 M 0486 49 34 69


Stedelingen en hun stad: de spanning tussen de centrumfunctie en de leefsituatie van de

stadsbewoners


De fierheid over de stad vertoont grote verschillen. Wel is er in heel wat steden een forse toename.

Bron: survey Stadsmonitor 2014 33

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

EvolutieEvolutieEvolutieEvolutie

2008 2011 2014

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Situatie 2014Situatie 2014Situatie 2014Situatie 2014

Helemaal eens Eerder eens

Niet eens, niet oneens Eerder oneens

Helemaal oneens


Het cultuur- en vrijetijdsaanbod blijft toenemen.De tevredenheid is doorgaans hoog maar neemt wel af.

CultuurCultuurCultuurCultuur SportSportSportSport RecreatieRecreatieRecreatieRecreatie

2011201120112011 2014201420142014 2011201120112011 2014201420142014 2011201120112011 2014201420142014

Antwerpen 80,2 74,9 68,9 65,5 63,1 59,7

Gent 87,3 85,9 77,1 78,8 72,0 75,2

Aalst 71,4 66,8 68,1 67,5 55,7 57,6

Brugge 90,4 83,6 79,6 79,7 80,3 76,0

Genk 87,6 86,1 83,7 80,3 86,9 85,2

Hasselt 90,7 87,7 86,1 81,7 83,2 75,9

Kortrijk 85,9 81,8 84,9 78,7 69,6 64,2

Leuven 91,2 85,6 87,0 84,3 84,8 78,9

Mechelen 83,3 81,8 68,9 73,5 79,3 78,9

Oostende 72,2 77,3 81,5 77,8 76,1 70,0

Roeselare 88,8 83,9 82,2 75,0 66,6 55,5

Sint-Niklaas 85,0 82,9 78,9 72,7 75,1 74,1

Turnhout 87,8 84,8 68,3 64,9 60,9 59,5

Totaal 13 steden

84,0 80,4 76,1 73,8 71,3 68,5

Bron: Cultuurnet 34

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Per 10.000 inwoners

Toenemend aanbod Toenemend aanbod Toenemend aanbod Toenemend aanbod

2010 2011 2012 2013


Steden produceren heel wat welvaart, maar het zijn niet steeds hun inwoners die daarvan genieten.

Bron: RSZ, INR, ADS, SVR-bewerking 35

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

KortrijkLeuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

Geproduceerde welvaart: toegevoegde waarde per Geproduceerde welvaart: toegevoegde waarde per Geproduceerde welvaart: toegevoegde waarde per Geproduceerde welvaart: toegevoegde waarde per

inwoner inwoner inwoner inwoner

Vlaams Gewest 13 steden stad

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

GemiddeldGemiddeldGemiddeldGemiddeld inkomeninkomeninkomeninkomen (2013), in euro.(2013), in euro.(2013), in euro.(2013), in euro.

Bron: RSZ, INR ADS, SVR-bewerking.

VGVGVGVG


Ook jobcreatie zorgt niet in alle steden voor hogere arbeidsparticipatie. Werkzaamheidskloven vergelijkbaar met Vlaamse Gewest: daling leeftijdskloof, stagnatie buitenlandse herkomst.

Bron: Steunpunt WSE, Vlaamse arbeidsrekening. 36

50

55

60

65

70

75Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

KortrijkLeuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

Werkzaamheid: werkend/20Werkzaamheid: werkend/20Werkzaamheid: werkend/20Werkzaamheid: werkend/20----64 jarigen64 jarigen64 jarigen64 jarigen


0

20

40

60

80

100

120Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

KortrijkLeuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

Jobratio: tewerkstelling/ 15Jobratio: tewerkstelling/ 15Jobratio: tewerkstelling/ 15Jobratio: tewerkstelling/ 15----64 jarigen64 jarigen64 jarigen64 jarigen



Centrumfunctie secundair onderwijs zeer verschillend en globaal lichtjes afgenomen. Antwerpen, Gent en Genk kampen met heel wat afhakende jongeren.

Bron: departement Onderwijs en Vorming 37

0

50

100

150

200

250

300Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

KortrijkLeuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

CentrumfunctieCentrumfunctieCentrumfunctieCentrumfunctie

13 steden Stad

0

5

10

15

20

25

30Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

KortrijkLeuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

Ongekwalificeerde uitstroomOngekwalificeerde uitstroomOngekwalificeerde uitstroomOngekwalificeerde uitstroom

Vlaams Gewest 13 steden Stad


Niet alle steden volgen evolutie naar meer thuiszorg. Meer dan de helft van de stedelingen deed het voorbije jaar een vorm van mantelzorg, 1 op 6 helpt minstens wekelijks zorgbehoevende.

.

38

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

Evolutie residentiële en thuiszorg (2005=100)Evolutie residentiële en thuiszorg (2005=100)Evolutie residentiële en thuiszorg (2005=100)Evolutie residentiële en thuiszorg (2005=100)

Ouderenzorg stad Gezinszorg stad

Ouderenzorg VG Gezinszorg VG

0

5

10

15

20

25

30

MantelzorgMantelzorgMantelzorgMantelzorg

Zorgbehoevende helpen Kinderen opvangen

Helpen huishouden buur of familielid

17,4

11,9

11,9

Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Bon: survey Stadsmonitor 2014.


Het samenleven van stedelingen

De sociale integratie in de buurt is de jongste jaren niet afgenomen. In de grootsteden en Oostende iets lager.

(Helemaal) eens 2011 2014

Mensen in mijn buurt zijn te

vertrouwen.63 64

Ik voel mij thuis bij de mensen

die in deze buurt wonen.66 65

Ik heb veel contact met mijn

directe buren.53 53

Mensen in mijn buurt zijn

bereid hun buren te helpen.63 62

Ik heb veel contact met

andere buurtbewoners.38 39

Sociale integratie (3 op 5) 57 57


0

10

20

30

40

50

60

70

80


De openheid ten aanzien van andere culturen is de voorbije jaren in alle steden – op Brugge en Roeselare na -toegenomen.

2011201120112011 2014201420142014

Verschillende culturen in de

stad is goede zaakoneens 26 21

eens 43 49

Multiculturele contacten

goede zaakoneens 23 20

eens 44 48

Te veel andere culturen in

mijn buurtoneens 41 43

eens 29 28

Andere cultuur sympathiekoneens 10 9

eens 54 57

Niet prettig buur andere

cultuuroneens 41 46

eens 28 24

Globale positieve houding 43 48

Bron: survey Stadsmonitor 201441

0

10

20

30

40

50

60

70

2011 2014


Stedelingen en hun bestuur

Het vertrouwen in diverse instellingen is de jongste jaren toegenomen. Het vertrouwen in het stadsbestuur volgt dit patroon niet.


0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Federale overheid Vlaamse overheid Stadsbestuur

2008200820082008 2011201120112011 2014201420142014

Antwerpen 27,7 24 27,9

Gent 46,5 45,5 47,6

Aalst 20,7 15,9 26,4

Brugge 40,3 40,5 36

Genk 37 37,5 35,5

Hasselt 54,9 45,8 27,1

Kortrijk 29,1 28,6 34,1

Leuven 44,1 43,6 42,1

Mechelen 29,2 32,8 39,2

Oostende 37,9 34,3 32,6

Roeselare 23,6 25,5 23,4

Sint-Niklaas 31,1 27,1 27,4

Turnhout 26,7 17,4 19,7

13 steden 34,6 32,2 33,4

33,0

26,0

20,4


Op de informatie over beslissingen na, zijn stedelingen vrij tevreden over de informatie die ze van het stadsbestuur krijgen. In de meeste steden is er wel een lichte terugval.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90Antwerpen

Gent

Aalst

Brugge

Genk

Hasselt

Kortrijk

Leuven

Mechelen

Oostende

Roeselare

Sint-Niklaas

Turnhout

13 steden

Situatie 2014Situatie 2014Situatie 2014Situatie 2014

Activiteiten Voorzieningen Plannen Beslissingen

2008 2011 2014

Antwerpen 42,4 45,2 44,9

Gent 51,6 53,7 55,1

Aalst 49,0 55,9 57,6

Brugge 62,7 66,7 66,8

Genk 66,6 63,8 65

Hasselt 67,3 69,2 63,1

Kortrijk 61,1 61 61,5

Leuven 58,5 65,0 58,5

Mechelen 56,2 59,2 60,7

Oostende 62,6 67,1 59,9

Roeselare 55,2 63,6 55,1

Sint-Niklaas 60,4 64,4 55,3

Turnhout 62,1 57,3 51,3

13 steden 53,5 56,5 54,8

Bron: survey Stadsmonitor 2014 4417 maart 2015 Congres Stadsmonitor

Bijna de helft van de bevolking is bereid om mee te praten over ontwikkelingen in de stad. Deze bereidheid is in vrijwel alle steden toegenomen.


0

10

20

30

40

50

60

Evolutie 2008Evolutie 2008Evolutie 2008Evolutie 2008----2014201420142014

2008 2011 2014


Burgers zijn op verschillende manieren actief. De mate van betrokkenheid loopt in de alle steden vrij parallel al zijn er heel wat onderlinge verschillen.


0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Lidmaatschap Buurtactiviteit Vrijwilligerswerk Actief in buurt of stad Actief bewonersgroep

37,937,937,937,9

28,828,828,828,8

14,314,314,314,3

13,213,213,213,2

6,36,36,36,3


� Het is moeilijk te spreken van dé centrumsteden. De onderlinge Het is moeilijk te spreken van dé centrumsteden. De onderlinge Het is moeilijk te spreken van dé centrumsteden. De onderlinge Het is moeilijk te spreken van dé centrumsteden. De onderlinge verschillen op diverse terreinen zijn soms zeer groot. Gemiddeldes verschillen op diverse terreinen zijn soms zeer groot. Gemiddeldes verschillen op diverse terreinen zijn soms zeer groot. Gemiddeldes verschillen op diverse terreinen zijn soms zeer groot. Gemiddeldes vlakken deze sterk uit. Dit geldt trouwens ook voor de verschillen vlakken deze sterk uit. Dit geldt trouwens ook voor de verschillen vlakken deze sterk uit. Dit geldt trouwens ook voor de verschillen vlakken deze sterk uit. Dit geldt trouwens ook voor de verschillen binnen de steden zelf. binnen de steden zelf. binnen de steden zelf. binnen de steden zelf.

� De centrumfunctie speelt niet op alle terreinen even sterk. Op De centrumfunctie speelt niet op alle terreinen even sterk. Op De centrumfunctie speelt niet op alle terreinen even sterk. Op De centrumfunctie speelt niet op alle terreinen even sterk. Op sommige terreinen neemt ze zelfs iets af. sommige terreinen neemt ze zelfs iets af. sommige terreinen neemt ze zelfs iets af. sommige terreinen neemt ze zelfs iets af.

� Steden bruisen, zeker op het vlak van cultuur en vrije tijd. De Steden bruisen, zeker op het vlak van cultuur en vrije tijd. De Steden bruisen, zeker op het vlak van cultuur en vrije tijd. De Steden bruisen, zeker op het vlak van cultuur en vrije tijd. De stadsbewoners zijn daarover grotendeels zeer tevreden al zijn ze stadsbewoners zijn daarover grotendeels zeer tevreden al zijn ze stadsbewoners zijn daarover grotendeels zeer tevreden al zijn ze stadsbewoners zijn daarover grotendeels zeer tevreden al zijn ze iets kritischer dan bij vorige metingen. iets kritischer dan bij vorige metingen. iets kritischer dan bij vorige metingen. iets kritischer dan bij vorige metingen.

� Vooral de economische indicatoren geven aan dat er heel wat Vooral de economische indicatoren geven aan dat er heel wat Vooral de economische indicatoren geven aan dat er heel wat Vooral de economische indicatoren geven aan dat er heel wat spanning zit op de dynamiek van de steden enerzijds en de mate spanning zit op de dynamiek van de steden enerzijds en de mate spanning zit op de dynamiek van de steden enerzijds en de mate spanning zit op de dynamiek van de steden enerzijds en de mate waarop de eigen inwoners daar de baten van plukken. waarop de eigen inwoners daar de baten van plukken. waarop de eigen inwoners daar de baten van plukken. waarop de eigen inwoners daar de baten van plukken.

Samenvatting


� Op het vlak van armoede en achterstelling lopen er grote Op het vlak van armoede en achterstelling lopen er grote Op het vlak van armoede en achterstelling lopen er grote Op het vlak van armoede en achterstelling lopen er grote breuklijnen tussen de steden. breuklijnen tussen de steden. breuklijnen tussen de steden. breuklijnen tussen de steden.

� Het samenleven verloopt niet overal even vlot. Het samenleven verloopt niet overal even vlot. Het samenleven verloopt niet overal even vlot. Het samenleven verloopt niet overal even vlot.

� Contact met andere culturen bevordert de openheid en de Contact met andere culturen bevordert de openheid en de Contact met andere culturen bevordert de openheid en de Contact met andere culturen bevordert de openheid en de tolerantie. tolerantie. tolerantie. tolerantie.

� Niet in alle steden speelt het nabijheidsprincipe even sterk. Het Niet in alle steden speelt het nabijheidsprincipe even sterk. Het Niet in alle steden speelt het nabijheidsprincipe even sterk. Het Niet in alle steden speelt het nabijheidsprincipe even sterk. Het vertrouwen in de stadsbesturen is er globaal niet op vooruit vertrouwen in de stadsbesturen is er globaal niet op vooruit vertrouwen in de stadsbesturen is er globaal niet op vooruit vertrouwen in de stadsbesturen is er globaal niet op vooruit gegaan.gegaan.gegaan.gegaan.

� De tevredenheid over voorzieningen is iets teruggevallen. Dit is ook De tevredenheid over voorzieningen is iets teruggevallen. Dit is ook De tevredenheid over voorzieningen is iets teruggevallen. Dit is ook De tevredenheid over voorzieningen is iets teruggevallen. Dit is ook zo op het vlak van informatie en consultatie.zo op het vlak van informatie en consultatie.zo op het vlak van informatie en consultatie.zo op het vlak van informatie en consultatie.

� Dit kan wijzen op kritischere burgers waarvan trouwens bijna de Dit kan wijzen op kritischere burgers waarvan trouwens bijna de Dit kan wijzen op kritischere burgers waarvan trouwens bijna de Dit kan wijzen op kritischere burgers waarvan trouwens bijna de helft aangeeft mee te willen denken en praten over ontwikkelingen helft aangeeft mee te willen denken en praten over ontwikkelingen helft aangeeft mee te willen denken en praten over ontwikkelingen helft aangeeft mee te willen denken en praten over ontwikkelingen in de stad. in de stad. in de stad. in de stad.

Samenvatting


Stadsmonitor 2014: opvallendste bevindingen

Government & Nonprofit

Transcript of Stadsmonitor 2014: opvallendste bevindingen