Competentie ontwikkelend leren en leerplantoelichting stw November 2013 1dpbbrugge november...

Competentie ontwikkelend leren en leerplantoelichting stw

November 2013

1dpbbrugge november 201312-04-23

Waarom deze toelichting?Doelgroep nieuwe lerarenAangepast leerplan 2012 en servicedocument

juni 2011Componentoverschrijdende en

graadoverstijgende toelichting vanuit de ‘col’visie!


Dagorde• Waarom dit leerplan?• Visie op leren• Studierichtingprofiel• Lessentabel• Integrale opdrachten• Bronnen• Servicedocument• Evalueren• Geïntegreerde proef• Leerplandoelstellingen van de verschillende

componenten


Waarom dit leerplan?

Veranderingen in onze maatschappij: belang levenslang leren, flexibiliteit, mobiliteit, diversiteit …



Veranderingen in denken over leren en onderwijzen:

• gebaseerd op een holistisch dynamisch en emancipatorisch mensbeeld en

• op het sociaal-constructivisme= begeleiden van het leren leren in de ruime zin

van het woord, leren omgaan met kennis, leren van en met elkaar…



Vernieuwing stw1 september 2005: start vernieuwing met 20

projectscholen

Ondertussen zijn alle scholen ingestapt en is leerplan opnieuw aangepast, zie nieuw leerplan september 2012! (aanpassing NWT !)


Wat is leren( =veranderen= betekenis geven)

• Belang van het brein• Motivatie = ‘zal ik dit kunnen?’ X ‘ is dit

belangrijk voor me?’• Feedback (concreet adhv smart criteria met

waarom en bijsturing) heeft effect van 0.80 samen met de juiste les-start (motivatie, linken…): groot effect met min inspanning

• Belang van het leren van leerstrategieëndus consequenties voor het onderwijzen …


8

Ik leer- 10%van wat ik lees- 20% van wat ik hoor- 30% van wat ik zie- 50% van wat ik zie en hoor- 70% van wat ik bespreek- 80% van wat ik doe-90% van wat ik uitleg of toon(William Glaser)

dpbbrugge november 201312-04-23

9

Visie op leren

Leren in samenhang:competentieontwikkelend leren (verbond): - samenspel kennis, vaardigheden, attitudes in

een welbepaalde situatie- ontwikkelen = groeien in kunde = leren

Belangrijk dat leerlingen de samenhang tussen theorie en praktijk, tussen de verschillende componenten, tussen kennis, vaardigheden en attitudes ervaren!


Studierichtingsprofiel

1 Situering: wisselwerking mens, voeding en milieu. Vier componenten: SW, NW, V en E!

2 Beginsituatie: geslaagd in eerste graad Astroom èn brede interesse / ofwel in tweede graad stw (of andere aso of tso richting)

3 Vorming vanuit christelijk mensbeeld: verbondenheid!



4 Competenties en waarom!C1 Binnen een welomschreven opdracht sociaal

wetenschappelijke en natuurwetenschappelijke onderwerpen onderzoeken

C2 Binnen een welomschreven opdracht een persoonsgerichte activiteit voor een groep organiseren/maaltijd plannen, voorbereiden en bereiden



C3 Binnen een welomschreven opdracht iets mondeling presenteren voor een groep

C4 Eigen leren/studieloopbaan in handen nemen



5 Doorstromingsgerichte studierichtingNa de tweede graad stw- studiegebied personenzorg of andere Na de derde graad stw- Se-n-se opleidingen, HBO5 verpleegkunde,

graduaat orthopedagogie …- bachelor in de sociale, agogische, gezondheids-

en onderwijssector …


Competentiedoelen binnen de tweede graad

– C1: werken met afgebakende onderzoeksvragen, een werkplan opstellen, informatie zoeken uit één bron, een onderzoek uitvoeren en de resultaten beoordelen, rapporteren, resultaten voorstellen, uitvoering van een onderzoek evalueren.

– C2: uit een aanbod een activiteit/maaltijd/gerecht kiezen voor een doelgroep; een werkplan maken; een activiteit uitvoeren/maaltijd bereiden; uitvoering van een activiteit evalueren.

– C3: een onderwerp afbakenen; een korte mondelinge presentatie voorbereiden; een korte mondelinge presentatie geven met ondersteuning van één of meerdere opgegeven hulpmiddelen; een korte mondelinge presentatie evalueren.

– C4: eigen leren in handen nemen, samenwerken, reflecteren, omgaan met feedback, oriënteren op derde graad.


Competentiedoelen binnen de derde graad

– C1: leerling bakent zelf onderzoeksvragen af, een werkplan opstellen, informatie zoeken uit meerdere bronnen, een onderzoek uitvoeren en de resultaten beoordelen, rapporteren, resultaten voorstellen en een eigen mening formuleren, uitvoering van een onderzoek evalueren.

– C2: een gepaste activiteit/maaltijd/gerecht kiezen voor een doelgroep; een werkplan maken; een activiteit uitvoeren/een maaltijd bereiden, anticiperen op de doelgroep; uitvoering van een activiteit evalueren.

– C3: een onderwerp afbakenen; een langere mondelinge presentatie voorbereiden; een langere mondelinge presentatie geven met ondersteuning van zelfgekozen hulpmiddelen, het beantwoorden van vragen van toehoorders; een langere mondelinge presentatie evalueren met hulp van toehoorders.

– C4: eigen leren in handen nemen, samenwerken, reflecteren, omgaan met feedback, oriënteren op verdere (studie)loopbaan.


16

10

Lessentabel voor SR profiel 2de gr.29-36

3de gr.31-36

Godsdienst 2 2 AV godsdienst

Aardrijkskunde 1 1 AV aardrijkskunde

Frans 3 3 AV frans

Geschiedenis 1 1 AV geschiedenis

Toegepaste informatica 1-2 0 TV toegepaste informatica

Lichamelijke opvoeding 2 2 AV lichamelijke opvoeding

Nederlands 4 4 AV nederlands

Wiskunde 3 3 AV wiskunde

Engels 2 2 AV engels

Natuurwetenschappen 3-4 4-5 AV + TV natuurwetensch.

Sociale wetenschappen 3-4 4-5 TV opvoedkunde / HHK

Integrale opdrachten 4-8 5-8 PV HHK / TV HHK / TV nat /TV opv / AV Expressie


Integrale opdrachten

Context- doelgroepen: eigen leeftijdsgenoten + kleine

groep gezonde individuenGroeilijn- Lln werken onder begeleiding van

lerarenteam- Lln leren keuzes maken



Competenties in de tweede/derde graad STW: - verschillende fasen/doelen in competenties

liggen vast in leerplan!- duidelijke groeilijn of cesuur tss tweede en

derde graad



COL en leren in samenhang = IO!- IO wordt opgebouwd vanuit één of meerdere

competenties met inhoudelijke integratie vanuit twee of meer componenten

- Begeleid / gecoacht door multidisciplinair team- V en E zijn middel tot COL èn Lpd V en E binnen IO- Lpd NW en SW worden verwezenlijkt binnen eigen

uren: enkel voorbereiding, illustraties, uitdieping en integratie met andere componenten… binnen IO

- Kans tot integratie van basisvorming


20

Bronnen en informatie

• Leerplannen: www.vvkso.be (publicaties – lessentabellen-elektronische ontsluiting)

• Website verbond: http://personenzorg.vvkso.be

http://plastischeopvoeding.vvkso.be• Website DPB, www.dpbbrugge.be, secundair,

websites begeleiding, personenzorg (stw), natuurwetenschappen

• Lerarenteam stw op school


http://www.vvkso.be/

http://personenzorg.vvkso.be/

http://plastischeopvoeding.vvkso.be/

http://plastischeopvoeding.vvkso.be/

http://www.dpbbrugge.be/

21

Servicedocument juni 2011

Servicedocument = hulpmiddel voor scholenDeel 1: werken met integrale opdrachtenDeel 2: doelenboek met competenties en lpd V

en E• Planningsinstrument /raamplan• Doelenboek en groeimap voor leerlingen• Evaluatieinstrument voor team en lln


22

Servicedocument

4 competenties


23

Servicedocument

studierichtingprofiel

4 competenties

competentiedoelen

competentiehandelingen en evaluatiecriteria (waarneembaar:

kennis, houding, vaardigheden, proces, product)


24

Servicedocument

Competentiedoel en competentiehandelingVoorbeeld: Competentie 1• Competentiedoel: ‘De leerling zoekt informatie en

krijgt een bronvermelding’.• Competentiehandeling: in een welbepaalde IO

betekent dit concreet:• - je zoekt informatie over kinderrechten en je krijgt

de benaming van de webpagina.• - je zoekt informatie over kinderrechten en je krijgt

de bronvermelding van een artikel uit de krant.


25

Servicedocument

Competentiehandeling en evaluatiecriteria: SMART-i geformuleerd (specifiek, meetbaar, aantrekkelijk, realistisch, tijdsgebonden, inspirerend)

Voorbeeld: Competentie 2• Competentiedoel: Op basis van een werkmodel

activiteiten en gerechten/maaltijden voor een kleine groep bereiden (= ook leerplandoelstelling)

• Competentiehandeling(en): SMART-i• - je bereidt in 30 minuten een pastagerecht voor 2

volwassen personen.• - je volgt nauwgezet het gekregen recept.


26

Servicedocument

Bijhorende evaluatiecriteria Je werkt binnen de tijd Je werkt volgens het recept Je werkt volgens de afgesproken normen inzake veiligheid en hygiëne

(HACCP) De pasta en groenten zijn bijtgaar De pastasaus heeft een herkenbare Provençaalse smaak Je legt uit waarom dit gerecht al dan niet voldoet aan de eisen van een

volwaardige maaltijd voor 2 volwassenen Je bevraagt de tevredenheid van jouw doelgroep inzake hun smaak- en

textuurervaringen van het pastagerecht …

Aantal criteria selecteren in functie van haalbaarheid!


27

Servicedocument

Voorbeeld: Competentie 3• C doel: ‘De leerling geeft een korte (max.2 min) mondelinge

presentatie• C handeling: je stelt je resultaten van een onderzoek in 2

minuten voor aan je klasgenoten• Ec1: de resultaten worden correct weergegeven (= inhoud)• Ec2: de presentatie verloopt volgens een vooraf afgesproken

werkmodel• Ec3: de leerling houdt oogcontact• Ec4: de leerling spreekt AN


Servicedocument IO kijkwijzer

1 Beginsituatiebepaling 2 Vertrekken vanuit 1 of meerdere competentie(s) met competentiedoelen 3 Linken met leerplandoelstellingen voeding en/of expressie en/of natuurwetenschappen

en /of sociale wetenschappen (min 2 componenten integreren) 4 Opdracht formuleren in zijn geheel/samenhang vanuit keuze 1 en 2 5 Opdracht en doelen formuleren in leerlingentaal (vanuit 1, 2 en 3)(met inbegrip van

context en doelgroep) 6 Aandacht voor de deelaspecten van de uitvoering= competentiehandeling

(leeractiviteiten, timing, werkwijze, materiaal en middelen, aantal personen) 7 Evaluatiecriteria (vertrekkend vanuit 1, 2 en 3 en in concrete handelingen)

8 Reflectie o. a. gebonden aan de evaluatiecriteria 9 Scenario voor leraren (timing, wie doet wat, hoe, werkvorm, begeleiding, materiaal en

middelen, evaluatie)


Evalueren

• Evaluatie = - autonomie van de school - verantwoordelijkheid directie en team IOEvalueren bestaatzowel uit het continu begeleiden van leerlingen in het ontwikkelen van hun competentiesals uit het op vastgestelde tijdstippen beoordelen van de competentieontwikkeling


Begeleidende evaluatieBegeleidend evalueren als IO team door:• observerend aanwezig te zijn• stimulerend en bevestigend tussen te komen• stil te leggen, bij te sturen waar nodig• coaching van de lerende, concrete en onmiddellijke

feedback en feedforward • voortgang bijhouden, soort portfolio en reflectie,in

een veilig en uitnodigend klimaat van geloof in groei-mogelijkheden van leerlingen …

zodat leerlingen zicht krijgen op + in handen nemen van eigen leerproces!


Reflecteren

• Reflecteren = leerplan- en competentiedoelstelling

• Noodzakelijk in leerproces• Model van Korthagen• Rol leraar (coach) - rol leerling (lerende)• Belang van de reflectielussen: het in kaart

brengen van de voortgang en voortgang/coachinggesprekken.

• Zie website DPB Brugge: document + sjabloon31dpbbrugge november 201312-04-23

Reflecteren

4bijsturen

nadenken overalternatieven

5uitproberen

2terugblikken

3analyseren, verhelderen

1ervaring opdoen

12-04-23 32dpbbrugge november 2013

33

Beoordelende evaluatie

Beoordelend evalueren als IO team door:- afstemmen van begeleidend en beoordelend evalueren- op verschillende momenten adhv criteria- bepalen of de doelen bereikt zijn die vooropgesteld waren voor een bepaalde periode- verstaanbare tussentijdse rapporten- advies voor delibererende klassenraad: geslaagd of niet

geslaagd op het einde van het schooljaar!-Rest: autonomie school !!


34

De geïntegreerde proef

• Via de GIP wordt geëvalueerd of een leerling de competenties, zoals deze worden omschreven in het profiel van de studierichting, verworven heeft

• Leren via IO en kiezen voor een leerproces waar leren in samenhang vooropstaat, is op zich al integraal en geïntegreerd werken


35

De geïntegreerde proef

• Betrekken van externe deskundige

• Belang van communicatie over GIP naar leerlingen en ouders toe (bij aanvang van schooljaar)


Leerplandoelstellingen van de verschillende componenten

• Expressie• Natuurwetenschappen• Sociale wetenschappen • Voeding


Expressie


Natuurwetenschappen


Sociale wetenschappen

• Leerplan sociale wetenschappen ongewijzigd• Lpd sw moeten in sw bereikt en geëvalueerd

worden. • Voorbereiding, uitdieping, inoefenen kan in IO.• IO kan rond inhoud van sw in samenhang met

andere componenten en i.f.v. competentieontwikkeling opgebouwd worden.

• Voorbereiding competentie ontwikkelend leren en IO


Sociale wetenschappen • Belang werkwoorden in lpd • Accenten: - ondersteunende kennis cfr studie van.. - toepassingsniveau….naar eigen leefwereld.. - werkmodellen als ondersteuning - begeleid oefenen en vaardig worden in communicatie, samenwerken… - onderzoeken - reflecteren en feedback geven - eigen leerproces• Belang van horizontaal en verticaal vakgebonden en

vakoverschrijdend overleg


41


Tweede graad Derde graad

DS 1: Verkennen van eigenmogelijkheden als leerlingbinnen STW

DS 6: Verkennen van eigenmogelijkheden als leerlingna STW


42


DS 2: Verduidelijken vanleerprocessen

DS 3: Passend communicerenin verschillende situaties

DS 4: Waarnemen en observerenvan menselijk gedrag en interacties

DS 2: Onderzoeken hoe delichamelijke, cognitieve ensociaal-emotionele ontwikkelingvan de mens verloopt

DS 3: Schetsen van de samenhangvan de elementen die een rol spelen in het pedagogischehandelen en van de wederzijdse beïnvloeding waarbinnen het pedagogisch handelen plaatsvindt.

DS4: In kaart brengen welkefactoren “gedrag” beïnvloedenen de relatie met leren illustreren.


43


DS 5: Omgaan met rechtenen plichten als jongeren

DS 6: Verkennen en illustrerenvan de diversiteit tussen mensen

DS 5: In kaart brengen hoe men als mens deel uitmaakt van de samenleving

De mens en zijn gedrag als uitgangspunt


Voeding

• Voeding is een middel tot COL• Context • Opdrachten• Equivalent van 2 uur/ week

• Eigen lpd 2 de graad – 3de graad, moeten ook geëvalueerd worden!

• Kader = gezonde voeding: NVGP –B , actieve voedingsdriehoek


Voeding

2de graad:

• 10 lpd , met mogelijke onderliggende doelen

• Lpd, let op het gebruik van werkwoorden:

toelichten, gebruiken, toetsen, verduidelijken, kiezen, verantwoorden, aanpassen, bereiden,…

• Bereiden voor doelgroepen ( met eigen wensen , noden, …)


Voeding - 2de graad

• 1 een voedingsvoorlichtingsmodel toelichten• 2 de samenstelling v e gerecht toetsen aan een

voedingsvoorlichtingsmodel• 3 de begrippen voedingsmiddelen en voedingsstoffen

toelichten• 4 de betekenis vanhet etiket op een verpakking toelichten

( ingrediënten, producent, herkomst, houdbaarheid, richtlijnen bewaren, recycleerbaarheid verpakking)

• 5 een passend product, gerecht, bereidingswijze en bewaarmethode kiezen en de keuze verantwoorden


Voeding - 2de graad

• 6 bestaande recepten aanpassen (hoeveelheden, keuze van ingrediënten, bereidingswijze, doelgroep)

• 7 op basis van een werkmodel gerechten maaltijden bereiden voor een kleine doelgroep

• 8 bereiding correct bewaren• 9 gerechten volgens criteria presenteren en deze

keuze verantwoorden• 10 samen maaltijd nemen


Voeding

3de graad:

• 11 lpd , met mogelijke onderliggende doelen

• Lpd, let op het gebruik van werkwoorden:

(Aanvullend 2de graad) argumenteren

• Bereiden voor doelgroep en context


Voeding - 3de graad

• 1 de relatie tussen een voedingsvoorlichtingsmodel en de achterliggende visie op gezondheid en voeding toelichten

• 2 een voedingvoorlichtingsmodel gebruiken om een gerecht/maaltijd samen te stellen, rekening houdende met de doelgroep en de context

• 3 dagvoeding samenstellen op basis van een voedingsvoorlichtingsmodel, rekening houdend met de doelgroep en context.

• 4 de keuze voor een bepaalde samenstelling van een gerecht/maaltijd/dagvoeding wetenschappelijk argumenteren


Voeding - 3de graad• 5 de betekenis van het etiket op een verpakking toelichten• 6 de keuze van een passend product, gerecht, bereidingswijze

en bewaarmethode verantwoorden ( wetenschappelijk, economisch, cultureel, ethisch)

• 7 bestaande recepten aanpassen (hoeveelheden- keuze van ingrediënten-bereidingswijze- doelgroep)

• 8 op basis van een werkmodel gerechten/ maaltijden bereiden voor een kleine doelgroep

• 9 de relatie tussen de fasen in het bereidingsproces en voedselveiligheid toelichten

• 10 gerechten volgens passende criteria presenteren en de keuze verantwoorden

• 11 samen maaltijden nemen 50dpbbrugge november 201312-04-23

?• Vragen bij de toelichtingen per component?

• Vragen in verband met de samenhang tussen de componenten binnen IO?

• Vragen in verband met de samenhang tussen component en competenties?


Brainstorm per school IO: - organisatorisch luik?- inhoudelijk naar competenties?- inhoudelijk naar de componenten?- samenhang binnen IO?- leerlijn over de IO’s heen helder voor lerarenteam èn

voor leerlingen?- componentoverschrijdende samenwerking inzake

horizontale en verticale afstemming, reflectie stimuleren begeleidende en beoordelende evaluatie …?


Brainstorm per school• Wat zit al goed? Borgen!

• Wat zal moeten bijgestuurd worden? Hoe gaan we dit aanpakken, wanneer, met

wie …?


Plenum

Algemene vragen naar begeleiding toe?Algemene vragen naar collega’s IO toe?

Schoolbezoeken zijn steeds mogelijk op vraag!Materiaal kan op voorhand doorgestuurd worden zodat er feedback kan gegeven worden!


Competentie ontwikkelend leren en leerplantoelichting stw November 2013 1dpbbrugge november...

Documents

Transcript of Competentie ontwikkelend leren en leerplantoelichting stw November 2013 1dpbbrugge november...