Commissie Algemene zaken en Middelen, 2 april 2007 Verbonden partijen Samen werken met met aandacht...

Commissie Algemene zaken en Middelen, 2 april 2007

Verbonden partijen

Samen werken met

met aandacht voor ieders belangen en regels om deze belangen te borgen


Agenda

• Wat zijn verbonden partijen

• Welke typen verbonden partijen

• Risicoprofiel verbonden partijen

• Risico’s verbonden partijen

• Hoe gaat gemeente met risico’s om

• Vragen


Wat is een verbonden partij? (populair gesteld)

• Een verbonden partij kan worden gezien als één van de drie vormen waarmee gemeenten hun taken (laten) uitvoeren: – door een eigen dienst;– een commerciële partij of – door een verbonden partij

• Wat maakt het ingewikkeld?– Gemeente is bestuurder en klant– Meerdere deelnemers: dus afstemmen bestuurlijke

doelen


Wat is een verbonden partij(conform voorschriften)

• Definitie Besluit Begroting en verantwoording (artikel 1):

• Privaat- of publiekrechterlijk organisatie

• Gemeente bestuurlijk én financieel belang

– Financieel belang• Een bedrag dat niet verhandelbaar is indien de verbonden partij

failliet gaat c.q. de aansprakelijkheid wanneer verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.

– Bestuurlijk belang• Zeggenschap: uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur

of uit hoofde van stemrecht.


Wat is een verbonden partij –vervolg-

• Artikel 15 van het BBV:• De paragraaf betreffende de verbonden partijen bevat ten

minste a. de visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen zoals opgenomen in de begroting en b. de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen.


Wat is een verbonden partij –vervolg-• Artikel 69 van het BBV:

– In de lijst van verbonden partijen wordt ten minste de volgende informatie verstrekt over de verbonden partijen:

• De naam en de vestigingsplaats;• Het openbaar belang dat op deze wijze behartigd wordt;• De veranderingen die zich gedurende het jaar hebben

voorgedaan;• Het eigen en vreemd vermogen aan begin en einde

begrotingsjaar en• Het resultaat van de verbonden partij.


Welke typen verbonden partijenVerbonden partij Rechtsvorm Belang

Publiek Privaat

Stichtingen en verenigingen privaatrechtelijk X

Vennootschap privaatrechtelijk X

Gemeenschappelijke regeling publiekrechtelijk X

Publiek Private Samenwerking privaatrechtelijk X X


Risicoprofiel verbonden partijenVerbonden partij Risico

Financieel Bestuurlijk

Stichtingen en verenigingen Laag/gemiddeld vanwege beperkte financiele risico’s

Laag/gemiddeld Bestuurders enkel aansprakelijk bij wanbeleid

Vennootschap Gemiddeld, enkel risico over ingelegde geld

Gemiddeld/hoog vanwege mogelijke maatschappelijke discussies en belang publieke doelstellingen

Gemeenschappelijke regeling Hoog, gemeenten volledig aansprakelijk en bekostiging verplichte uitgave

Hoog, motie van wantrouwen, inlichtingen en verantwoordingsplicht

Publiek Private Samenwerking Hoog vanwege risico over het ingebrachte geld, private belang en exploitatieresultaten

Gemiddeld/hoog. Private en publieke belang kunnen conflicteren.


Overzicht risicoprofielen

Stichting

Vennootschap

PPS

Gemeenschappelijke regeling

Laag Hoog

Hoog

Bestuurlijk/organisatorisch risico

Fin

an

cie

el ri

sic

o


Eigenschappen• Voordelen:

– Spreiding van financiële risico’s– Efficiencyvoordelen bij gezamenlijke aanpak– Kennis delen met en vergaren bij derden– Katalysatorfunctie (initiëren, op gang brengen)

• Nadelen:– Door afstand minder beïnvloeding mogelijk dan eigen dienst– Gemeente is opdrachtgever/klant maar ook

bestuurder/eigenaar– Financiële risico's– Bestuurdersaansprakelijkheid


De rollen van de gemeente• Opdrachtgever/klant

– Formuleren van beleid– Opstellen van contracten– Bewaking van levering– Beoordeling van prijs– Beoordeling positie verbonden partij

• Eigenaar– Besluitvorming als aandeelhouder– Bewaking continuïteit– Voorbereiding aandeelhoudersvergaderingen


Verbonden partijen in Kerkrade(voorbeelden)

Verbonden partij Kerkrade

Stichtingen en verenigingen CulTour Euregio

Vennootschap/deelneming Gaia Park BV, Parkstad Limburg Stadion, Eurode Beteiligung GmbH, Bank Nederlandse Gemeenten, Essent

Gemeenschappelijke regeling RD4, GGD Zuid-Limburg, Brandweer Parkstad Limburg, Werkvoorzieningschap OZL, Parkstad Limburg, Eurode

Publiek Private Samenwerking

Intentie-overeenkomsten Kerkrade-West, Centrumontwikkeling??


Welke risico’s kunnen er zijn?• Verbonden partijen realiseren doelstellingen niet.• Onverwachte financiele tekorten bij verbonden partijen.• Rolverdeling bij zowel gemeente als

aandeelhouder/toezichthouder/commissaris onduidelijk.• Doelstellingen, taken en activiteiten verbonden partijen

onduidelijk.• Informatievoorziening van verbonden partijen is onduidelijk.• Onvoldoende mogelijkheden om tussentijds bij te sturen.• Onvoldoende zicht op bestuurlijke, beleidsmatige en

financiële risico’s.


Wat verdient aandacht?

• Is er sprake van tegengestelde belangen en hoe wordt hiermee omgegaan?

• Zijn de doelen van de verbonden partij duidelijk geformuleerd?

• Hoe beheersen we de financiële risico’s?• Hoe ziet de informatiebehoefte er uit?


Hoe gaat gemeente met risico’s om?(een mogelijke aanpak)

• Controlemechanismen/governance aspecten• Sturen (bijv.afspraken, informatie, meetbaarheid en escalatie)• Beheersen (bijv. informatiebeheer, kennisborging en beïnvloeding)• Verantwoorden (bijv. bijv. effectiviteit, efficiency en administratie)• Toezicht houden (bijv. toezichthouder, controle, taken/ bevoegdheden)

• Vertrouwen• Vaardigheiden over en weer gebruiken• Welwillendheid: goede verstandhouding• Integriteit: met een mond spreken, continuïteit in standpunten

• Risicomanagement• Doelstellingen analyseren• Potentiële risico’s inventariseren• Risico-analyse• Monitoren risico-factoren• Beheersmaatregelen• Periodiek evalueren


Paragraaf verbonden partijen(de praktijk van dit moment)

• Verplichte paragraaf bij begroting en rekening.• Wat is opgenomen:

– Naam en vestigingsplaats– Doel– Financiële betrokkenheid

• Telkenmale worden mutaties vermeld.• Paragraaf verbonden partijen is in ontwikkeling.• Momenteel ambtelijk doende paragraaf in overeenstemming brengen

met belang.• Gemeente beschikt over wettelijk register gemeenschappelijke

regelingen (art. 27 Wgr.)• Rapport “Gemeente Governance – Twee voeten in een sok” van

Deloitte is handvat.


Paragraaf verbonden partijen(inhoud)

• Doel

• Partijen

• Bestuurlijk belang

• Financieel belang

• Voortgang

• Risico’s

• Ontwikkelingen

• Beleidsvoornemens

• Rapportages


“Samen werken met aandacht voor ieders belangen en regels om deze belangen te borgen”:

Aanbevelingen

• Beleidsnota verbonden partijen.• Code voor vertegenwoordigers in verbonden partijen (naar analogie

Tabaksblatt”).• “interne” scheiding van functies opdrachtgever/klant en eigenaar.• Sturingsrelatie verankeren in controllfunctie en informatie-uitwisseling.• Duidelijke verankering binnen vakafdeling. Zorg voor voldoende

deskundigheid.• Jaarlijks inzicht van verbonden partij in risico’s en getroffen

maatregelen.• Duidelijke uittredingsregels.• Periodieke toets door Rekenkamer.


Toets door Rekenkamer• Onderzoek “Inventarisatie Verbonden partijen”

– Aanschrijven gemeente m.b.t. aanwezigheid register, nota Verbonden partijen ;

– Aanschrijven en enquêteren van alle verbonden partijen t.b.v. eerste risico-analyse;

– Diepte-onderzoek m.b.t. 5 verbonden partijen (Licom en RD4 gezamenlijk met andere rekenkamers/gemeenten en Gaia, EBC en Parkstad Limburg Stadion specifiek voor Kerkrade) en

– Afronden en aanbieden van onderzoeksrapport


Hoe verder?• Aanbevelingen worden meegenomen in de groei van artikel 15

en 69 van het BBV naar een systematiek van “Good governance”.

• Paragraaf verbonden partijen is ook een bewustwordingsproces, waarvan de implementatie niet van vandaag op morgen zal zijn afgerond.

• Kijk naar de ontwikkelingen rondom opzet en inhoud van de begroting. 10 jaar geleden was deze ook heel anders. Ook de begroting c.q. de gehele planning en controlcyckus heeft ontwikkelingen doorgemaakt. De paragraaf verbonden partijen zal een identiek proces volgen.

• De handreiking van Deloitte zal hierbij als “rode draad” fungeren.


Vragen


Bedankt voor uw aandacht

Commissie Algemene zaken en Middelen, 2 april 2007 Verbonden partijen Samen werken met met aandacht...

Documents

Transcript of Commissie Algemene zaken en Middelen, 2 april 2007 Verbonden partijen Samen werken met met aandacht...