Colofon© 2019 Joyce BosmanUitgever: Uitgeverij LOFTekstredactie: Mirjam Pijning | MIRVI vorm & inhoudOntwerp en opmaak: Mirjam Pijning | MIRVI vorm & inhoudFotografie: Anouk Mos | www.anoukmos.nlIllustraties: Mirjam Pijning | MIRVI vorm & inhoud Lijntekeningen: Shutterstock | one line man (bewerkt door MIRVI en Danella Pijning) Lijntekening omslag: Danella PijningDrukker: Grafistar

ISBN/EAN: 978-90-830260-5-3

Eerste druk, september 2019

Het kopiëren, verspreiden en vertonen van dit boek, of fragmenten daaruit, is toegestaan voor niet-commerciële doeleinden, met vermelding van de oorspronkelijke auteur en/of fotograaf.

INHOUDVoorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Hoe gebruik je dit werkboek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Persoonlijke gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Zelftest heb ik lipoedeem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Wat is lipoedeem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Pijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Gewoontes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Wilskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Veerkracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

Mindset . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

De kracht van een groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Nawoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

Vragenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

Wat bedoel je? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Wetenschappelijke verantwoording . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

En last but not least; op de volgende pagina zie je waar je de verhalen van acht powervrouwen met lipoedeem kunt vinden

Barbara 23

39

59

77

95

115

133

141

Annemie

Lisanne

Charisma

Renske

Manita

Jolanda

Thea

7

VoorwoordAls oedeemfysiotherapeut zie ik dagelijks vrouwen met lipoedeem op mijn spreekuur. Al jaren intrigeert deze groep vrouwen mij. Vrouwen met lipoedeem hebben ontzettend veel klachten, maar de medische wereld alsook de buitenwereld neemt ze veelal niet serieus. Binnen mijn mogelijkheden als therapeut probeer ik al jarenlang bekendheid en (h)erkenning te genereren door presentaties te geven, congressen te organiseren, artikelen te schrijven en mee te werken aan filmpjes en voorlichtingsmateriaal. En al jarenlang verbaast het me dat er nog geen boek over lipoedeem te koop is. Waarom staat er niemand op die zich hard maakt voor deze groep vrouwen? Tien jaar geleden werkte ik samen met professor Neil Piller in Australië en zijn just give it a go-mentaliteit inspireerde me om dat boek, dat zo vreselijk nodig was, dan maar zelf te gaan schrijven.

Telkens als ik wilde beginnen met schrijven, lukte het me echter niet om iets op papier te krijgen. Informatie over ‘wat is lipoedeem’ en ‘wat zijn de kenmerken’ is tegenwoordig allemaal op inter-net te vinden. Wat is dan de toegevoegde waarde van een boek vroeg ik me af. Daarbij worden inhoudelijke boeken tegenwoordig weinig gelezen. Immers, tegen de tijd dat het boek gedrukt is en in de winkel ligt, is de inhoud vaak al gedateerd. Het inhoudelijke deel van dit boek heb ik daarom bewust minimaal gehouden. Dat wat ik schrijf, is gebaseerd op de wetenschappelijke literatuur van dit moment. Voor medisch inhoudelijke informatie over lipoedeem verwijs ik graag naar NLNet, waar ook de medische richtlijn lipoedeem te downloaden is.

Na tien jaar m'n hoofd gebroken te hebben over de juiste vorm voor dit boek werd ik zwanger. Gedurende mijn zwangerschap hield ik een negen-maanden-dagboek bij. Hierin noteerde ik iedere week iets over mijn zwangerschap. Ik vond dit erg leuk om te doen, omdat het me telkens opnieuw dwong om even stil te staan bij hoe het met me ging. Eureka, dit is het! Mijn boek over lipoedeem moet een werkboek worden! Bijna iedere vrouw heeft wel een dagboek bijgehouden in haar jeugd, maar is daar na verloop van tijd mee gestopt. Zonde eigenlijk, want hoe belangrijk is het om af en toe even stil te staan bij hoe het met je gaat!

En dat werkboek ligt nu voor je. Een werkboek voor vrouwen met lipoedeem. Jij dus. Want ik geloof dat je lipoedeem dan wel niet kunt genezen, maar je kunt wel leren meer grip te krijgen op wat jouw klachten beïnvloedt. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat het opschrijven van je gevoelens en gedachten over je (veranderde) lichaamsbeeld helpt bij verwerking en uiteindelijk leidt tot meer zelfcompassie. Of je lipoedeem hebt of niet, dit zou goed zijn voor ieder mens. Zeker in de haastige wereld waarin we leven, vol prikkels van sociale media en de hoge verwach-tingen waaraan iedereen lijkt te moeten voldoen.

8

Hoe kan een werkboek je helpen om iets te veranderen? Als je denkt aan veranderingen in je leven dan komen er waarschijnlijk grote veranderingen in je op. Drastisch afvallen, een kind krijgen, een carrièreswitch, je relatie beëindigen, een sabbatical ... Hoewel je leven soms snel kan veranderen, is het beter om het stap voor stap te doen. Kleine veranderingen kunnen ver gaan in je leven. Waarom zou je vandaag niet de keus maken om je leven te veranderen? Wil jij leren op een andere manier om te gaan met lipoedeem? Doe eens gek, doe het vandaag anders! Het is belangrijk dat JIJ zelf de keus maakt om te beginnen aan dit werkboek. JIJ zelf en niemand anders. Zodra jij beslist dat het anders moet, maak je het anders.

Mogelijk halen nieuwe wetenschappelijke inzichten de theorie in dit boek op termijn in. Toch is de inhoud altijd relevant. Het gaat immers over jou, jouw mindset en hoe jij met je klachten omgaat. Dat verjaart nooit! Ik hoop dat jij aan dit werkboek net zoveel plezier beleeft als ik en dat het stilstaan bij wie je bent en hoe het met je gaat een positieve invloed heeft op jouw leven. Veel plezier met lezen en schrijven!

Joyce Bosman

Groningen, 13 augustus 2019

13

1. Zijn je benen opgezwollen en je voeten slank?

2. Ervaar je pijn aan je benen?

3. Heb je snel blauwe plekken?

4. Heb je twee kledingmaten verschil tussen boven- en onderlichaam?

5. Blijft de omvang van je benen nagenoeg gelijk als je probeert af te vallen, terwijl het wel effect heeft op je bovenlichaam?

6. Zijn je benen vaak vermoeid?

7. Hoog leggen van je benen zorgt niet voor afname van je klachten. Klopt dat?

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

○ ja ○ nee

ZELFTEST

Heb je al deze vragen met ja beantwoord? Dan is de kans aanwezig dat je inderdaad lipoedeem hebt. Deze test geeft geenszins een diagnose, maar slechts een eerste indicatie. Als de test uitwijst dat de kans aanwezig is dat jij lipoedeem hebt, neem dan contact op met je huisarts, een oedeemfysiotherapeut, huidtherapeut of dermatoloog om je vermoeden bevestigd te krijgen. Kijk ook eens op de website van NLNet www.lipoedeem.net. Hier vind je de eerste medische richtlijn lipoedeem. Verwijs je arts of therapeut eventueel naar deze richtlijn, als zij niet bekend zijn met de aandoening.

Heb ik lipoedeem?Lipoedeem is een onbekende aandoening. Veel artsen (h)erkennen lipoedeem niet. Er lopen dus nog veel vrouwen zonder officiële diagnose rond. Denk jij dat je lipoedeem hebt? Herken jij je in de verhalen uit dit boek en in de foto’s? Doe deze korte test en kijk of je vermoeden klopt.

TIP Kijk ook naar de tabel op pagina 18 als je twijfelt

37

WEEKdatum :

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Uitdaging van de maand Het is belangrijk dat je directe omgeving (familie en beste vrienden) goed weet wat lipoedeem is en hoe dit jouw leven beïnvloedt. Vaak hebben mensen geen idee wat het betekent om lipoedeem te hebben. Schrijf een brief aan je familie en beste vrienden en zet er datgene in dat ze nog niet weten. Je bepaalt zelf of je deze brief ook wilt laten lezen.

Heb je steun van mensen om je heen? Zo ja, van wie?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mensen kunnen je emotioneel steunen en praktisch steunen. Van wie krijg je emotionele steun?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

En van wie praktische steun?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hoe heb jij je afgelopen week gevoeld?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat heeft jou afgelopen week het meest beziggehouden? En waarom?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat wil je verder nog graag vertellen?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

“Na de diagnose lipoedeem is alles op zijn plek gevallen.”

“Het heeft ontzettend veel impact als je niet trots bent op je lijf.”

39

POWERVROUW

AnnemieVanaf haar 15e krijgt Annemie Rissik (62)

heel geleidelijk steeds dikkere benen. Ze wordt onderzocht door een internist, die alleen een te hoog HB constateert. “Dat was een gegeven en hier kon niets aan gedaan worden. Ik moest er maar mee leren leven.” Annemie houdt een minderwaardigheids-complex over haar benen. Broeken passen niet en ze krijgt vervelende opmerkingen over haar benen. Ze wordt erg onzeker over haar vrouwelijkheid en probeert dit te verbergen met kleding. “Dit was geen leuke periode, het heeft ontzettend veel impact als je niet trots bent op je lijf.”

Annemie gaat de verpleging in en leert in de loop der jaren leven met haar dikke benen. Tussen haar 38e en 50e wandelt ze relatief veel. Ze merkt wel altijd dat ze dit minder goed volhoudt dan anderen en sneller vermoeid raakt. “Dit weet ik aan mijn benen en ik dacht dat mijn conditie gewoon slechter was dan die van een ander.”

Ondanks alles en met de nodige blessures, blijft ze haar hele leven veel sporten: hockey, fitness en tennis. In 2007 valt Annemie. Ze loopt een tijdje mank en wordt uiteindelijk doorverwezen naar een orthopeed. Daar blijkt dat ze artrose in de knieën heeft. Ze krijgt een kijkoperatie aan haar rechterknie en mede door een slechte revalidatie houdt ze een bewegingsbeperking aan deze knie over. Ze moet stoppen met tennis en gaat fietsen in plaats van wandelen.

Annemie eet haar hele leven gezond, maar haar benen blijven toenemen in omvang. Ook haar armen nemen toe in omvang na haar 40e levensjaar. Tijdens het volgen van een dieet worden haar benen altijd wel iets dunner, maar ze krijgt vooral een heel smal gezicht en taille. Vlak voor de kijkoperatie in haar knie start ze met het Sonja Bakker- dieet en valt tien kilo af. Dit komt er in de loop der jaren langzaam weer bij, vooral op de benen. Na onderzoeken naar de oorzaak van haar smalle gezicht, constateert een plastisch chirurg de ziekte van Romberg, een aan doening waarbij meestal eenzijdig het bindweefsel in het gezicht verdwijnt.

Doordat ze in de loop der jaren steeds slechter gaat lopen en erg vermoeid is,

Annemie Rissik Relatie Ja, met Albert Kroost Nee Werk Met pensioen sinds een jaar, daarvoor 31 jaar docent Hobby Spiritualiteit, verhalen vertellen, lezen, lezingen en cursussen kunstgeschiedenis Sport Twee keer per week krachttraining en yin yoga Wie heeft er in jouw familie ook lipoedeem? Waarschijnlijk oma, is geen diagnose gesteld Nee dank je Zou ik vaker kunnen zeggen tegen lekkere dingen Levensmotto Na regen komt zonneschijn

40

zoekt ze verder naar andere oorzaken van haar klachten. Met name na traplopen is ze ontzettend kortademig. Een ECG en allerlei andere onderzoeken tonen geen aanwijsbare oorzaak aan voor de vermoeidheid. “Overal waar ik kwam, zocht ik altijd eerst een stoel, omdat ik lang staan niet meer kon vol-houden door de vermoeidheid in de benen en de artrose.”

Een bevriende huidtherapeut laat de term ‘lipoedeem’ weleens vallen, maar Annemie wimpelt dit telkens weer weg: “Ik wilde het niet weten en was heel bang om steun-kousen te moeten dragen.” Liposuctie wordt als optie genoemd, maar ze is bang dat een dergelijke operatie verminkend zal zijn.

In maart 2013 is ze aan het sporten in de sportschool en wordt ze aangesproken door een onbekende vrouw met de vraag: ‘Mag ik je iets vragen, heb je een ziekte? Ik heb lipoedeem en ik denk dat jij dat ook hebt als ik kijk naar jouw benen en lichaamsbouw.’ Ze blijven een uur lang met elkaar praten en dit zet haar aan het denken. Ze gaat naar de huisarts en wordt doorverwezen naar een oedeemfysiotherapeut voor informatie en advies. Van weer een andere vrouw krijgt ze het advies om mee te gaan naar een support-groepbijeenkomst van NLNet.

“Vanaf dat moment viel alles op z’n plek. Het beestje kreeg eindelijk een naam en dit verklaart een heleboel dingen.” Achteraf beseft ze ook dat haar oma lipoedeem had. Wat heel erg geholpen heeft, is tweemaal per week sporten en daardoor gericht afvallen. Haar conditie is zelfs verbeterd. Het letten op de juiste voeding én beweging is voor Annemie een gouden combinatie. “Ik heb nu handvatten, waardoor ik weet hoe ik ermee om moet gaan. Het blijft lastig om op gewicht te blijven en mijn conditie op peil te houden. Contact met een diëtist en fysio-

therapeut helpen me hierbij.” Of ze zelf nu ook vrouwen met kenmerken van lipoedeem aanspreekt? “Nee, ik zou ze graag helpen, maar toch spreek ik ze niet zo gauw aan. Ik vind dat ik hen hiermee niet mag belasten.”

Annemie wil graag zo lang mogelijk blijven lopen. De pijn in knie en heup als gevolg van slijtage nemen toe. Ze overweegt zich te laten opereren aan haar knie. De orthopeed wil de operatie echter zo lang mogelijk uit-stellen in verband met haar leeftijd. Broeken kopen is nog steeds een probleem. “Door het afvallen en de krachttraining ben ik trots op het resultaat en sterk gemotiveerd om dit zo te houden. Inmiddels ben ik ook begonnen met yin yoga om het bindweefsel soepeler te maken.” Annemie hoopt dat lipoedeem in de toekomst een stuk bekender wordt en dat artsen de symptomen herkennen en niet alleen maar labelen als overgewicht. Met een snellere diagnose kunnen vrouwen eerder de juiste acties ondernemen.

55

WEEKdatum :

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Wist je dat vrouwen met lipoedeem gemiddeld 30% minder spierkracht hebben?

Heb jij ook minder spierkracht in je bovenbenen? Waaraan merk je dat?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat doe jij zelf om de spierkracht in je benen te verbeteren?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Welke experts zitten er in ‘jouw team’?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ben jij tevreden over al deze mensen? Heb je het gevoel dat ze echt expert zijn binnen hun vakgebied?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat wil je verder nog graag vertellen?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16

101

Verandering van je lichaam, het dragen van therapeutisch elastische kousen, vooroor-delen van andere mensen, vermoeidheidsklachten en pijnklachten zijn voorbeelden van zaken waar je mee om moet leren gaan als je lipoedeem hebt. Accepteren van verande-ring is altijd lastig. Wat kost het vechten tegen deze veranderingen jou?

Overtuigingen

In mijn gesprekken met vrouwen met lipoedeem door de jaren heen komt als rode draad naar voren de overtuigingen en gedragingen die ze vanuit hun jeugd meegekregen heb-ben. Vaak onbedoeld en wellicht ook goedbedoeld, maar heel bepalend voor de keuzes die je maakt. Overtuigingen als ‘Ik ben niet goed genoeg’, ‘Slank is de norm’, ‘Schouders eronder en doorgaan’. Dit lees je ook terug in de verhalen van mijn powervrouwen. Hoewel het voor veel mensen ontzettend ingewikkeld is om dit soort patronen te door-breken, zijn er wel trainingen om sterker, veerkrachtiger en weerbaarder te worden. Denk aan NLP, ACT of RET. Merk jij ook dat je tegen je eigen overtuigingen aan het vechten bent? Wees zo dapper om hiermee aan de slag te gaan en gun jezelf een leven zonder oordelen over jezelf. ACT is een van de tools die je daarbij goed kunnen helpen.

ACT

Acceptatie en Commitment Therapie (ACT) is een vorm van gedragstherapie, waarbij je leert je te richten op zaken die je op directe wijze kan beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld je eigen gedrag. Je leert om dingen waar je geen controle over hebt, zoals nare gedachten, angsten, pijn of emoties te accepteren in je leven en hier anders mee om te gaan. Je gaat niet het gevecht aan tegen gedachten, angst of pijn. Ook probeer je niet om vervelende dingen of situaties te voorkomen of vermijden. Een leven zonder narigheid bestaat immers niet en vaak kost het gevecht tegen of het vermijden van die narigheid veel energie. Energie die ten koste gaat van wat ertoe doet in jouw leven.

Veerkracht

Wanneer je te maken krijgt met lipoedeem heeft dat gevolgen voor de rest van je leven. Wat kan je helpen om meer grip te krijgen op deze (ongewenste) gevolgen?

103

Het stemmetje in je hoofd

Heb jij ook ontelbaar veel gedachten, gevoelens en herinneringen op een dag? Leuke, creatieve, lieve, sombere, oordelende, remmende en angstig makende gedachten? Vind jij dat stemmetje in je hoofd ook zo irritant, dat continu aan je kop zeurt? Weet dat ieder mens hier last van heeft en weet dat je hulp kunt krijgen om meer grip op je gedachten te leren krijgen. Een groot deel van je gedachten is niet ontstaan op basis van je ervaringen. Mijn huis is bijvoorbeeld nog nooit afgebrand, mijn kind nog nooit ontvoerd en ik ben nog nooit met hoge snelheid de vangrail ingereden. Toch gaan deze gedachten af en toe door m’n hoofd. Hoe ik aan al deze sombere en zorgelijke gedachten kom? De Amerikaanse psycholoog Timothy Brown heeft onderzoek gedaan naar gedachten en ontdekt dat we per dag ruim 40.000 gedachten hebben. 40.000! Daarvan is 70% negatief, dus we hebben 28.000 negatieve, sombere en zorgelijke gedachten per dag. Geen wonder dat je geen rust in je hoofd hebt. Geen wonder dat je soms piekert. Geen wonder dat het lastig is om uit je comfortzone te stappen.

Wij zijn opgegroeid in een tijd waarin we geloven dat alles maakbaar is. Ook je innerlijke gedach-ten. Zolang we negatieve gedachten maar onderdrukken, leiden we een gelukkig leven, denken we. Uit onderzoek blijkt echter dat het averechts werkt om negatieve gedachten en gevoelens te onderdrukken. Dit zou zelfs tot een toename van gepieker leiden, waardoor je gedrag uitein-delijk steeds meer gericht is op het vermijden van negatieve ervaringen en steeds minder op het gedrag dat je leven zin geeft en aantrekkelijk maakt. Het serieus nemen van je eigen gedachten leidt ertoe dat je deze gedachten letterlijk als waarheid aanneemt en de wereld bekijkt vanuit deze gedachten, terwijl het in feite slechts gedachten zijn.

Je gedachten de baas

Wat kun je doen om je gedachten wat minder de baas te laten zijn over je leven? Probeer je gedachten te zien als slechts een gedachte. Geef het stemmetje in je hoofd bijvoorbeeld een naam: ‘Daar heb je Simone weer met dat verhaal van die dikke benen’ of ‘Simone vindt dus dat ik er niet uitzie vanavond’. Of maak een liedje van een lastige gedachte: ‘Ik alleen heb dikke benen en mijn benen zijn dik alleen’.

Leer de (vervelende) ervaringen in je leven te accepteren en neem afstand van het gepieker in je hoofd, dat waarschijnlijk overal commentaar op heeft, het altijd beter weet of overal nog een schepje ellende bovenop doet. Leer contact te maken met hetgeen je hier en nu ervaart en breng je eigen waarden (wat ertoe doet voor jou) in kaart om actief en toegewijd naar deze waarden te leren handelen. Dit alles geeft meer veerkracht in je leven.

129

WEEKdatum :

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Iedereen heeft 40.000 gedachten per dag. Wist je dat 70% van al onze gedachten negatief zijn? Dat is ons overlevingsmechanisme. Wij zijn angstig van aard om ons te behoeden voor gevaar.

Welke gedachten komen bij jou regelmatig terug?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Zijn deze gedachten functioneel? Zijn ze in overeenstemming met je waarden?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat zou jouw beste vriendin zeggen over deze gedachten?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hoe zou jij over 5 jaar terugkijken op deze gedachten?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat wil je verder nog graag vertellen?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45