Ch¬ng 1 : C¬ häc vËt r¾n.i.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang06/25/giao-an-day... · Web...

Ch ¬ng 1 : C¬ häc vËt r¾n .

I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng I) §éng häc vËt r¾n:

1) X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña vËt r¾n quay quanh mét trôc: Dïng to¹ ®é gãc = (t)

2) Tèc ®é gãc ®Æc trng cho chuyÓn ®éng quay nhanh hay chËm cña mét vËt cña vËt r¾n.

Tèc ®é gãc trung b×nh cña vËt r¾n trong kho¶ng thêi gian t = t2 - t1 lµ:.

Tèc ®é gãc tøc thêi (gäi t¾t lµ vËn tèc gãc): §¬n vÞ: rad/s; Tèc ®ä gãc cã thÓ d¬ng hoÆc ©m.

3) Khi quay ®Òu: = const; Ph¬ng tr×nh chuyÓn ®éng cña vËt r¾n: = 0 + t.4) Gia tèc gãc: §Æc trng cho ®é biÕn thiªn nhanh hay chËm cña vËn tèc gãc.

Gia tèc gãc trung b×nh trong kho¶ng thêi gian t = t2 - t1 lµ: .

Gia tèc gãc tøc thêi: . §¬n vÞ lµ: rad/s2.

5) ChuyÓn ®éng quay biÕn ®æi ®Òu: Gia tèc gãc : tb = = = const Tèc ®é gãc : =

0 + t

Ph¬ng tr×nh chuyÓn ®éng quay biÕn ®æi ®Òu: Khi ®ã: 2 - 02

= 2( - 0)

6/ Khi chuyÓn ®éng quay kh«ng ®Òu: aht = an = = 2R ; at = .R.

+ an vu«ng gãc víi v ; nã ®Æc trng cho biÕn thiªn nhanh hay chËm vÒ híng vËn tèc.+ at theo ph¬ng cña v ; nã ®Æc trng cho sù biÕn thiªn nhanh hay chËm cña tèc ®é

gãc.7/ Víi b¸nh xe l¨n trªn ®êng kh«ng trît th×:

+ B¸nh xe quay mét vßng, xe ®i ®îc ®o¹n ®êng b»ng chu vi b¸nh xe. Tèc ®é xe còng lµ tèc ®é trôc b¸nh xe.

+ Tèc ®é dµi mét ®iÓm M ë ngoµi b¸nh cã gi¸ trÞ b»ng tèc ®é xe nh ph¬ng tiÕp tuyÕn víi b¸nh, chiÒu theo chiÒu quay cña b¸nh. So víi mÆt ®Êt th× vËn tèc lµ v:

; lµ tèc ®é trôc b¸nh xe hay tèc ®é xe víi mÆt ®êng, lµ tèc ®é cña ®iÓm M so víi trôc.II) §éng lùc häc vËt r¾n:

1) M« men lùc: M ®Æc trng cho t¸c dông lµm quay cña lùc M = F.d.sin : gãc gi÷a vÐc t¬ r & F: ; C¸nh tay ®ßn d: kho¶ng c¸ch tõ trôc quay ®Õn

gi¸ cña lùc n»m trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi trôc quay.Quy íc: M« men lùc cã gi¸ trÞ d¬ng nÕu nã lµm cho vËt quay theo chiÒu d¬ng vµ

ngîc l¹i.

2) Quy t¾c m« men lùc: Muèn vËt r¾n quay quanh mét trôc cè ®Þnh ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, th× tæng ®¹i sè çc m« men ®èi víi trôc quay ®ã cña çc lùc t¸c dông vµo vËt ph¶i b»ng kh«ng.

3) M« men qu¸n tÝnh: + M« men qu¸n tÝnh cña chÊt ®iÓm ®èi víi mét trôc quay ®Æc trng cho møc qu¸n

tÝnh (søc ×) cña chÊt ®iÓm ®èi víi chuyÓn ®éng quay quanh trôc ®ã. Nã ®o b»ng biÓu thøc I = m.r2; víi r lµ kho¶ng çch chÊt ®iÓm víi trôc quay. §¬n vÞ: kg.m2.

+ M« men qu¸n tÝnh cña vËt r¾n ®èi víi mét trôc quay ®Æc trng cho møc qu¸n tÝnh (søc ×) cña vËt r¾n ®èi víi trôc quay ®ã.

+ Thanh m¶nh, chiÒu dµi l , trôc quay lµ trung trùc cña thanh: I = m. l 2/12;+ Thanh m¶nh, chiÒu dµi l , trôc quay ®i qua mét ®Çu vµ vu«ng gãc víi thanh: I =

m. l 2/3;+ Vµnh trßn b¸n kÝnh R: I = m.R2. + §Üa trßn máng: I = m.R2/2. + H×nh cÇu ®Æc: I

= 2m.R2/5.+ §Þnh lÝ vÒ trôc song song: M«men qu¸n tÝnh cña mét vËt ®èi víi mét trôc

quay bÊt kú b»ng momen qu¸n tÝnh cña nã ®èi víi mét trôc ®i qua träng t©m céng víi momen qu¸n tÝnh ®èi víi trôc ®ã nÕu nh hoµn toµn khèi lîng cña vËt tËp trung ë khèi t©m. . d lµ kho¶ng çch vu«ng gãc gi÷a hai trôc song song.

4) Momen ®éng lîng cña vËt r¾n ®èi víi mét trôc quay b»ng tÝch sè cña m« men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc ®ã vµ vËn tèc gãc cña vËt quay quanh trôc ®ã. L = I..

5) ChuyÓn ®éng trßn cña chÊt ®iÓm:+ ChÊt ®iÓm M khèi lîng m chuyÓn ®éng trªn quü ®¹o trßn b¸n kÝnh r chÞu lùc F

kh«ng ®æi.+ M« men M gia tèc gãc lµ . Ta cã: M = m.r2 = I.. (D¹ng kh¸c cña ®Þnh luËt II Niu

t¬n).6) Ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc cña vËt r¾n:

+ M = I.. (T¬ng tù nh ph¬ng tr×nh F = m.a) D¹ng kh¸c: ;

lµ m« men ®éng lîng: L = I hoÆc: M

* M« men ngo¹i lùc ®Æt lªn vËt r¾n cã trôc quay cè ®Þnh b»ng ®¹o hµm theo thêi gian cña m« men ®éng lîng cña vËt r¾n ®èi víi trôc quay ®ã. M = L’(t)

7) §Þnh luËt b¶o toµn m« men ®éng lîng:+ Khi tæng ®¹i sè çc m« men ngo¹i lùc ®èi víi trôc quay b»ng kh«ng (hay çc m«

men ngo¹i lùc triÖt tiªu nhau), th× m«men ®éng lîng cña vËt r¾n ®èi víi trôc ®ã lµ kh«ng ®æi. Trong trêng hîp vËt r¾n cã momen qu¸n tÝnh ®èi víi trôc quay kh«ng ®æi th× vËt r¾n kh«ng quay hay quay ®Òu quanh trôc ®ã.

+ M = 0 => L = 0 vµ L = const. NÕu tæng çc momen lùc t¸c dông lªn vËt (hay hÖ vËt) b»ng kh«ng th× momen ®éng lîng cña vËt (hay hÖ vËt) ®îc b¶o toµn. I11 = I12

hay I = const.8) VËt r¾n chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn: ¸p dông ®Þnh luËt II Niut¬n: ; 9) §éng n¨ng cña vËt r¾n:

+ §éng n¨ng cña vËt r¾n quay quanh mét trôc cè ®Þnh: W® = + §Þnh lÝ vÒ ®éng n¨ng: Wd = I.22 - I.12 = A. + §éng n¨ng cña vËt r¾n trong chuyÓn ®éng song ph¼ng: (vC

= R.2.)m lµ khèi lîng cña vËt, vC lµ vËn tèc khèi t©m.

II. C©u hái vµ bµi tËp1. ChuyÓn ®éng cña vËt r¾n quanh mét trôc cè ®Þnh

1.1. Chän c©u §óng. Mét çnh qu¹t cña mét ®éng c¬ ®iÖn cã tèc ®é gãc kh«ng ®æi lµ = 94rad/s, ®êng kÝnh 40cm. Tèc ®é dµi cña mét ®iÓm ë ®Çu çnh b»ng:

A. 37,6m/s; B. 23,5m/s; C. 18,8m/s; D. 47m/s.1.2. Hai häc sinh A vµ B ®øng trªn mét ®u quay trßn, A ë ngoµi r×a, B ë çch t©m mét nöa b¸n kÝnh. Gäi A, B, A, B lÇn lît lµ tèc ®é gãc vµ gia tèc gãc cña A vµ B. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ §óng?

A. A = B, A = B. B. A > B, A > B. C. A < B, A = 2B. D. A = B, A > B.

1.3. Chän ph¬ng ¸n §óng. Mét ®iÓm ë trªn vËt r¾n çch trôc quay mét kho¶ng R. Khi vËt r¾n quay ®Òu quanh trôc, ®iÓm ®ã cã tèc ®é dµi lµ v. Tèc ®é gãc cña vËt r¾n lµ:

A. . B. . C. . D. .

1.4. Chän ph¬ng ¸n §óng. B¸nh ®µ cña mét ®éng c¬ tõ lóc khëi ®éng ®Õn lóc ®¹t tèc ®é gãc 140rad/s ph¶i mÊt 2 phót. BiÕt ®éng c¬ quay nhanh dÇn ®Òu.Gãc quay cña b¸nh ®µ trong thêi gian ®ã lµ:

A. 140rad. B. 70rad. C. 35rad. D. 36rad.1.5. Chän ph¬ng ¸n §óng. Mét b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu quanh trôc. Lóc t = 0

b¸nh xe cã tèc ®é gãc 5rad/s. Sau 5s tèc ®é gãc cña nã t¨ng lªn 7rad/s. Gia tèc gãc cña b¸nh xe lµ:

A. 0,2rad/s2. B. 0,4rad/s2. C. 2,4rad/s2. D. 0,8rad/s2.1.6. Chän ph¬ng ¸n §óng. Trong chuyÓn ®éng quay biÕn ®æi ®Òu mét ®iÓm trªn

vËt r¾n, vect¬ gia tèc toµn phÇn (tæng vect¬ gia tèc tiÕp tuyÕn vµ vect¬ gia tèc híng t©m) cña ®iÓm Êy:

A. cã ®é lín kh«ng ®æi. B. Cã híng kh«ng ®æi.C. cã híng vµ ®é lín kh«ng ®æi. D. Lu«n lu«n thay ®æi.

1.7. Chọn c©u Đóng.A. Vật chuyển động quay nhanh dần khi gia tốc gãc dương, chậm dần khi gia tốc gãc

©m.B. Khi vật quay theo chiều dương đ· chọn th× vật chuyển động nhanh dần, khi vật quay

theo chiều ngược lại th× vật chuyển động chậm dần.C. Chiều dương của trục quay lµ chiÒu lµm víi chiÒu quay cña vËt mét ®inh vÝt

thuËn.D. Khi gia tèc gãc cïng dÊu víi tèc ®é gãc th× vËt quay nhanh dÇn, khi chóng ngîc

dÊu th× vËt quay chËm dÇn.1.8. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? Trong chuyÓn ®éng cña vËt r¾n quanh

mét trôc cè ®Þnh th× mäi ®iÓm cña vËt r¾n:A. cã cïng gãc quay.

B. cã cïng chiÒu quay.C. ®Òu chuyÓn ®éng trªn çc quü ®¹o trßn.D. ®Òu chuyÓn ®éng trong cïng mét mÆt ph¼ng.

1.9. Chän c©u ®óng: Trong chuyÓn ®éng quay cã vËn tèc gãc ω vµ gia tèc gãc chuyÓn ®éng quay nµo sau ®©y lµ nhanh dÇn?

A. ω = 3 rad/s vµ = 0; B. ω = 3 rad/s vµ = - 0,5 rad/s2

C. ω = - 3 rad/s vµ = 0,5 rad/s2; D. ω = - 3 rad/s vµ = - 0,5 rad/s2

1.10. Mét vËt r¾n quay ®Òu xung quanh mét trôc, mét ®iÓm M trªn vËt r¾n çch trôc quay mét kho¶ng R th× cã:

A. tèc ®é gãc ω tØ lÖ thuËn víi R; B. tèc ®é gãc ω tØ lÖ nghÞch víi RC. tèc ®é dµi v tØ lÖ thuËn víi R; D. tèc ®é dµi v tØ lÖ nghÞch víi R

1.11. Kim giê cña mét chiÕc ®ång hå cã chiÒu dµi b»ng 3/4 chiÒu dµi kim phót. Coi nh çc kim quay ®Òu. TØ sè tèc ®é gãc cña ®Çu kim phót vµ ®Çu kim giê lµ:

A. 12; B. 1/12; C. 24; D. 1/241.12. Kim giê cña mét chiÕc ®ång hå cã chiÒu dµi b»ng 3/4 chiÒu dµi kim phót. Coi

nh çc kim quay ®Òu. TØ sè gi÷a vËn tèc dµi cña ®Çu kim phót vµ ®Çu kim giê lµ:A. 1/16; B. 16; C. 1/9; D. 9

1.13. Kim giê cña mét chiÕc ®ång hå cã chiÒu dµi b»ng 3/4 chiÒu dµi kim phót. Coi nh çc kim quay ®Òu. TØ sè gia tèc híng t©m cña ®Çu kim phót vµ ®Çu kim giê lµ

A. 92; B. 108; C. 192; D. 2041.14. Mét b¸nh xe quay ®Òu xung quanh mét trôc cè ®Þnh víi tÇn sè 3600 vßng/min.

Tèc ®é gãc cña b¸nh xe nµy lµ:A. 120π rad/s; B. 160π rad/s; C. 180π rad/s; D. 240π rad/s

1.15. Mét b¸nh xe quay ®Òu xung quanh mét trôc cè ®Þnh víi tÇn sè 3600 vßng/min. Trong thêi gian 1,5s b¸nh xe quay ®îc mét gãc b»ng:

A. 90π rad; B. 120π rad; C. 150π rad; D. 180π rad1.16. Mét b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu tõ tr¹ng th¸i ®øng yªn sau 2s nã ®¹t tèc ®é

gãc 10rad/s. Gia tèc gãc cña b¸nh xe lµ:A. 2,5 rad/s2; B. 5,0 rad/s2; C. 10,0 rad/s2; D. 12,5 rad/s2

1.17. Mét b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu tõ tr¹ng th¸i ®øng yªn sau 2s nã ®¹t tèc ®é gãc 10rad/s. Gãc mµ b¸nh xe quay ®îc trong thêi gian ®ã lµ:

A. 2,5 rad; B. 5 rad; C. 10 rad; D. 12,5 rad1.18. Mét vËt r¾n quay nhanh dÇn ®Òu xung quanh mét trôc cè ®Þnh. Sau thêi gian

t kÓ tõ lóc vËt b¾t ®Çu quay th× gãc mµ vËt quay ®îc.A. tØ lÖ thuËn víi t. B. tØ lÖ thuËn víi t2.C. tØ lÖ thuËn víi . D. tØ lÖ nghÞch víi .

1.19. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 4m quay víi gia tèc gãc kh«ng ®æi 4 rad/s2, t0 = 0 lµ lóc b¸nh xe b¾t ®Çu quay. T¹i thêi ®iÓm t = 2s vËn tèc gãc cña b¸nh xe lµ:

A. 4 rad/s. B. 8 rad/s; C. 9,6 rad/s; D. 16 rad/s1.20. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 4m quay víi gia tèc gãc kh«ng ®æi 4 rad/s2, t0 = 0 lµ

lóc b¸nh xe b¾t ®Çu quay. Gia tèc híng t©m cña mét ®iÓm P trªn vµnh b¸nh xe ë thêi ®iÓm t = 2s lµ:

A. 16 m/s2; B. 32 m/s2; C. 64 m/s2; D. 128 m/s2

1.21. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 4m quay víi gia tèc gãc kh«ng ®æi 4 rad/s2, t0 = 0 lµ lóc b¸nh xe b¾t ®Çu quay. Tèc ®é dµi cña mét ®iÓm P trªn vµnh b¸nh xe ë thêi ®iÓm t = 2s lµ:

A. 16 m/s; B. 18 m/s; C. 20 m/s; D. 24 m/s1.22. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 4m quay víi gia tèc gãc kh«ng ®æi 4 rad/s2. Gia tèc

tiÕp tuyÕn cña ®iÓm P trªn vµnh b¸nh xe lµ:A. 4 m/s2; B. 8 m/s2; C. 12 m/s2; D. 16 m/s2

1.23. Mét b¸nh xe ®ang quay víi vËn tèc gãc 36 rad/s th× bÞ h·m l¹i víi mét gia tèc gãc kh«ng ®æi cã ®é lín 3rad/s2. Thêi gian tõ lóc h·m ®Õn lóc b¸nh xe dõng h¼n lµ:

A. 4s; B. 6s; C. 10s; D. 12s1.24. Mét b¸nh xe ®ang quay víi tèc ®é gãc 36rad/s th× bÞ h·m l¹i víi mét gia tèc gãc

kh«ng ®æi cã ®é lín 3rad/s2. Gãc quay ®îc cña b¸nh xe kÓ tõ lóc h·m ®Õn lóc dõng h¼n lµ:

A. 96 rad; B. 108 rad; C. 180 rad; D. 216 rad1.25. Mét b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu trong 4s tèc ®é gãc t¨ng tõ 120vßng/phót

lªn 360vßng/phót. Gia tèc gãc cña b¸nh xe lµ:A. 2π rad/s2; B. 3π rad/s2; C. 4π rad/s2; D. 5π rad/s2

1.26. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 50cm quay nhanh dÇn ®Òu trong 4s tèc ®é gãc t¨ng tõ 120vßng/phót lªn 360vßng/phót. Gia tèc híng t©m cña ®iÓm M ë vµnh b¸nh xe sau khi t¨ng tèc ®îc 2s lµ:

A. 157,8 m/s2; B. 162,7 m/s2; C. 183,6 m/s2; D. 196,5 m/s2

1.27. Mét b¸nh xe cã ®êng kÝnh 50cm quay nhanh dÇn ®Òu trong 4s tèc ®é gãc t¨ng tõ 120 vßng/phót lªn 360 vßng/phót. Gia tèc tiÕp tuyÕn cña ®iÓm M ë vµnh b¸nh xe lµ:

A. 0,25π m/s2; B. 0,50π m/s2; C. 0,75π m/s2; D. 1,00π m/s2

1.28. Mét b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu trong 4s tèc ®é gãc t¨ng tõ 120 vßng/phót lªn 360 vßng/phót. Tèc ®é gãc cña ®iÓm M ë vµnh b¸nh xe sau khi t¨ng tèc ®îc 2s lµ:

A. 8π rad/s; B. 10π rad/s; C. 12π rad/s; D. 14π rad/s

2. Ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc cña vËt r¾n quay quanh mét trôc.1.29. Chän c©u Sai. §¹i lîng vËt lÝ nµo cã thÓ tÝnh b»ng kg.m2/s2?

A. Momen lùc. B. C«ng. C. Momen qu¸n tÝnh. D. §éng n¨ng.

1.30. Ph¸t biểu nµo dưới đ©y sai, kh«ng chÝnh x¸c, h·y ph©n tÝch chỗ sai:A. Momen lực dương lµm vật quay cã trục quay cố định quay nhanh lªn, momen lực

©m lµm cho vật cã trục quay cố định quay chậm đi.B. Dấu của momen lực phụ thuộc vµo chiều quay của vật: dấu dương khi vật quay

ngược chiều kim đồng hồ, dấu ©m khi vật quay cïng chiều kim đồng hồ.C. Tuỳ theo chiều dương được chọn của trục quay, dấu của momen của cïng một lực đối

với trục đã cã thể lµ dương hay ©m.D. Momen lực đối với một trục quay cã cïng dấu với gia tốc gãc mµ vật đã g©y ra cho

vật.1.31. Mét chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng trßn xung quanh mét trôc cã m«men qu¸n tÝnh

®èi víi trôc lµ I. KÕt luËn nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. T¨ng khèi lîng cña chÊt ®iÓm lªn hai lÇn th× m«men qu¸n tÝnh t¨ng lªn hai lÇnB. T¨ng kho¶ng çch tõ chÊt ®iÓm ®Õn trôc quay lªn hai lÇn th× m«men qu¸n tÝnh

t¨ng 2 lÇnC. T¨ng kho¶ng çch tõ chÊt ®iÓm ®Õn trôc quay lªn hai lÇn th× m«men qu¸n tÝnh

t¨ng 4 lÇn.D. T¨ng ®ång thêi khèi lîng cña chÊt ®iÓm lªn hai lÇn vµ kho¶ng çch tõ chÊt

®iÓm ®Õn trôc quay lªn hai lÇn th× m«men qu¸n tÝnh t¨ng 8 lÇn.1.32. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. M«men qu¸n tÝnh cña vËt r¾n ®èi víi mét trôc quay lín th× søc × cña vËt trong chuyÓn ®éng quay quanh trôc ®ã lín.

B. M«men qu¸n tÝnh cña vËt r¾n phô thuéc vµo vÞ trÝ trôc quay vµ sù ph©n bè khèi lîng ®èi víi trôc quay.

C. M«men lùc t¸c dông vµo vËt r¾n lµm thay ®æi tèc ®é quay cña vËt.D. M«men lùc d¬ng t¸c dông vµo vËt r¾n lµm cho vËt quay nhanh dÇn.

1.33. T¸c dông mét m«men lùc M = 0,32 Nm lªn mét chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng trªn mét ®êng trßn lµm chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng víi gia tèc gãc kh«ng ®æi = 2,5rad/s2. M«men qu¸n tÝnh cña chÊt ®iÓm ®èi víi trôc ®i qua t©m vµ vu«ng gãc víi ®êng trßn ®ã lµ:

A. 0,128 kgm2; B. 0,214 kgm2; C. 0,315 kgm2; D. 0,412 kgm2

1.34. T¸c dông mét m«men lùc M = 0,32 Nm lªn mét chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng trªn mét ®êng trßn lµm chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng víi gia tèc gãc kh«ng ®æi = 2,5rad/s2. B¸n kÝnh ®êng trßn lµ 40cm th× khèi lîng cña chÊt ®iÓm lµ:

A. m = 1,5 kg; B. m = 1,2 kg; C. m = 0,8 kg; D. m = 0,6 kg

1.35. Mét m«men lùc kh«ng ®æi t¸c dông vµo vËt cã trôc quay cè ®Þnh. Trong çc ®¹i lîng sau ®¹i lîng nµo kh«ng ph¶i lµ h»ng sè?

A. Gia tèc gãc; B. VËn tèc gãc; C. M«men qu¸n tÝnh; D. Khèi lîng1.36. Mét ®Üa máng, ph¼ng, ®ång chÊt cã thÓ quay ®îc xung quanh mét trôc ®i

qua t©m vµ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®Üa. T¸c dông vµo ®Üa mét m«men lùc 960Nm kh«ng ®æi, ®Üa chuyÓn ®éng quay quanh trôc víi gia tèc gãc 3rad/s2. M«men qu¸n tÝnh cña ®Üa ®èi víi trôc quay ®ã lµ:

A. I = 160 kgm2; B. I = 180 kgm2; C. I = 240 kgm2; D. I = 320 kgm2

1.37. Mét ®Üa máng, ph¼ng, ®ång chÊt cã b¸n kÝnh 2m cã thÓ quay ®îc xung quanh mét trôc ®i qua t©m vµ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®Üa. T¸c dông vµo ®Üa mét m«men lùc 960Nm kh«ng ®æi, ®Üa chuyÓn ®éng quay quanh trôc víi gia tèc gãc 3rad/s2. Khèi lîng cña ®Üa lµ:

A. m = 960 kg; B. m = 240 kg; C. m = 160 kg; D. m = 80 kg

1.38. Mét rßng räc cã b¸n kÝnh 10cm, cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc lµ I =10 -2

kgm2. Ban ®Çu rßng räc ®ang ®øng yªn, t¸c dông vµo rßng räc mét lùc kh«ng ®æi F = 2N tiÕp tuyÕn víi vµnh ngoµi cña nã. Gia tèc gãc cña rßng räc lµ:

A. 14 rad/s2; B. 20 rad/s2; C. 28 rad/s2; D. 35 rad/s2

1.39. Mét rßng räc cã b¸n kÝnh 10cm, cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc lµ I =10 -2

kgm2. Ban ®Çu rßng räc ®ang ®øng yªn, t¸c dông vµo rßng räc mét lùc kh«ng ®æi F = 2N tiÕp tuyÕn víi vµnh ngoµi cña nã. Sau khi vËt chÞu t¸c dông lùc ®îc 3s th× tèc ®é gãc cña nã lµ:

A. 60 rad/s; B. 40 rad/s; C. 30 rad/s; D. 20rad/s

3. Momen ®éng lîng, ®Þnh luËt b¶o toµn momen ®éng lîng1.40. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. Khi mét vËt r¾n chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn th¼ng th× m«men ®éng lîng cña nã ®èi víi mét trôc quay bÊt kú kh«ng ®æi.

B. M«men qu¸n tÝnh cña vËt ®èi víi mét trôc quay lµ lín th× m«men ®éng lîng cña nã ®èi víi trôc ®ã còng lín.

C. §èi víi mét trôc quay nhÊt ®Þnh nÕu m«men ®éng lîng cña vËt t¨ng 4 lÇn th× m«men qu¸n tÝnh cña nã còng t¨ng 4 lÇn.

D. M«men ®éng lîng cña mét vËt b»ng kh«ng khi hîp lùc t¸c dông lªn vËt b»ng kh«ng.

1.41. Çc vËn ®éng viªn nh¶y cÇu xuèng níc cã ®éng t¸c "bã gèi" thËt chÆt ë trªn kh«ng lµ nh»m:

A. Gi¶m m«men qu¸n tÝnh ®Ó t¨ng tèc ®é quay; B. T¨ng m«men qu¸n tÝnh ®Ó t¨ng tèc ®é quay.C. Gi¶m m«men qu¸n tÝnh ®Ó t¨ng m«men ®éng lîng.D. T¨ng m«men qu¸n tÝnh ®Ó gi¶m tèc ®é quay.

1.42. Con mÌo khi r¬i tõ bÊt kú mét t thÕ nµo, ngöa, nghiªng, hay ch©n sau xuèng tr-íc, vÉn tiÕp ®Êt nhÑ nhµng b»ng bèn ch©n. Ch¾c ch¾n khi r¬i kh«ng cã mét ngo¹i lùc nµo t¹o ra mét biÕn ®æi momen ®éng lîng. H·y thö t×m xem b»ng çch nµo mÌo lµm thay ®æi t thÕ cña m×nh.

A. Dïng ®u«i.B. VÆn m×nh b»ng çch xo¾n x¬ng sèng.C. Chóc ®Çu cuén m×nh l¹i.D. Duçi th¼ng çc ch©n ra sau vµ ra tríc.

1.43. Çc ng«i sao ®îc sinh ra tõ nh÷ng khèi khÝ lín quay chËm vµ co dÇn thÓ tÝch l¹i do t¸c dông cña lùc hÊp dÉn. Tèc ®é gãc quay cña sao:

A. kh«ng ®æi; B. t¨ng lªn; C. gi¶m ®i; D. b»ng kh«ng1.44. Mét thanh nhÑ dµi 1m quay ®Òu trong mÆt ph¼ng ngang xung quanh trôc

th¼ng ®øng ®i qua trung ®iÓm cña thanh. Hai ®Çu thanh cã hai chÊt ®iÓm cã khèi l-îng 2kg vµ 3kg. Tèc ®é cña mçi chÊt ®iÓm lµ 5m/s. M«men ®éng lîng cña thanh lµ:

A. L = 7,5 kgm2/s; B. L = 10,0 kgm2/s; C. L = 12,5 kgm2/s; D. L = 15,0 kgm2/s

1.45. Mét ®Üa mµi cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc quay cña nã lµ 12kgm2. §Üa chÞu mét m«men lùc kh«ng ®æi 16Nm, sau 33s kÓ tõ lóc khëi ®éng tèc ®é gãc cña ®Üa lµ:

A. 20rad/s; B. 36rad/s; C. 44rad/s; D. 52rad/s1.46. Mét ®Üa mµi cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc quay cña nã lµ 12 kgm2. §Üa

chÞu mét m«men lùc kh«ng ®æi 16Nm, M«men ®éng lîng cña ®Üa t¹i thêi ®iÓm t = 33s lµ:

A. 30,6 kgm2/s; B. 52,8 kgm2/s; C. 66,2 kgm2/s; D. 70,4 kgm2/s1.47. Coi tr¸i ®Êt lµ mét qu¶ cÇu ®ång tÝnh cã khèi lîng M = 6.1024kg, b¸n kÝnh R =

6400 km. M«men ®éng lîng cña tr¸i ®Êt trong sù quay quanh trôc cña nã lµ:A. 5,18.1030 kgm2/s; B. 5,83.1031 kgm2/s; C. 6,28.1032 kgm2/s; D. 7,15.1033 kgm2/s

1.48. Mét ngêi ®øng trªn mét chiÕc ghÕ ®ang quay, hai tay cÇm hai qu¶ t¹. Khi ngêi Êy dang tay theo ph¬ng ngang, ghÕ vµ ngêi quay víi tèc ®é gãc . Ma s¸t ë trôc quay nhá kh«ng ®¸ng kÓ. Sau ®ã ngêi Êy co tay l¹i kÐo hai qu¶ t¹ gÇn ngêi s¸t vai. Tèc ®é gãc míi cña hÖ “ngêi + ghÕ”

A. t¨ng lªn. B. Gi¶m ®i. C. Lóc ®Çu t¨ng, sau ®ã gi¶m dÇn b»ng 0. D. Lóc ®Çu gi¶m sau ®ã b»ng 0.

1.49. Hai ®Üa máng n»m ngang cã cïng trôc quay th¼ng ®øng ®i qua t©m cña chóng. §Üa 1 cã m«men qu¸n tÝnh I1 ®ang quay víi tèc ®é ω0, ®Üa 2 cã m«men qu¸n tÝnh I2 ban ®Çu ®øng yªn. Th¶ nhÑ ®Üa 2 xuèng ®Üa 1 sau mét kho¶ng thêi gian ng¾n hai ®Üa cïng quay víi tèc ®é gãc ω

A. ; B. ;

C. ; D. 1.50. Mét ®Üa ®Æc cã b¸n kÝnh 0,25m, ®Üa cã thÓ quay xung quanh trôc ®èi xøng

®i qua t©m vµ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®Üa. §Üa chÞu t¸c dông cña mét m«men lùc kh«ng ®æi M = 3Nm. Sau 2s kÓ tõ lóc ®Üa b¾t ®Çu quay vËn tèc gãc cña ®Üa lµ 24 rad/s. M«men qu¸n tÝnh cña ®Üa lµ:

A. I = 3,60 kgm2; B. I = 0,25 kgm2; C. I = 7,50 kgm2; D. I = 1,85 kgm2

1.51. Mét ®Üa ®Æc cã b¸n kÝnh 0,25m, ®Üa cã thÓ quay xung quanh trôc ®èi xøng ®i qua t©m vµ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®Üa. §Üa chÞu t¸c dông cña mét m«men lùc kh«ng ®æi M = 3Nm.

M«men ®éng lîng cña ®Üa t¹i thêi ®iÓm t = 2s kÓ tõ khi ®Üa b¾t ®Çu quay lµ:A. 2 kgm2/s; B. 4 kgm2/s; C. 6 kgm2/s; D. 7 kgm2/s

4. §éng n¨ng cña vËt r¾n quay quanh mét trôc.1.52. Chän ph¬ng ¸n §óng. Mét b¸nh ®µ cã momen qu¸n tÝnh 2,5kg.m2 quay víi tèc

®é gãc 8 900rad/s. §éng n¨ng cña b¸nh ®µ b»ng:A. 9,1.108J. B. 11 125J. C. 9,9.107J. D. 22 250J.

1.53. Mét ®Üa trßn cã momen qu¸n tÝnh I ®ang quay quanh mét trôc cè ®Þnh cã tèc ®é gãc 0. Ma s¸t ë trôc quay nhá kh«ng ®¸ng kÓ. NÕu tèc ®é gãc cña ®Üa gi¶m ®i hai lÇn th× ®éng n¨ng quay vµ momen ®éng lîng cña ®Üa ®èi víi trôc quay t¨ng hay gi¶m thÕ nµo?

Momen ®éng l-îng

§éng n¨ng quay

A. T¨ng bèn lÇn T¨ng hai lÇnB. Gi¶m hai lÇn T¨ng bèn lÇnC. T¨ng hai lÇn Gi¶m hai lÇn

D. Gi¶m hai lÇn Gi¶m bèn lÇn1.54. Hai ®Üa trßn cã cïng momen qu¸n tÝnh ®èi víi cïng mét trôc quay ®i qua t©m

cña c¸c ®Üa. Lóc ®Çu ®Üa 2 (ë bªn trªn) ®øng yªn, ®Üa 1 quay víi tèc ®é gãc kh«ng ®æi 0. Ma s¸t ë trôc quay nhá kh«ng ®¸ng kÓ. Sau ®ã cho hai ®Üa dÝnh vµo nhau, hÖ quay víi tèc ®é gãc . §éng n¨ng cña hÖ hai ®Üa lóc sau t¨ng hay gi¶m so víi lóc ®Çu?

A. T¨ng 3 lÇn. B. Gi¶m 4 lÇn. C. T¨ng 9 lÇn. D. Gi¶m 2 lÇn.

1.55. Hai b¸nh xe A vµ B cã cïng ®éng n¨ng quay, tèc ®é gãc A = 3B. tØ sè momen

qu¸n tÝnh ®èi víi trôc quay ®i qua t©m A vµ B nhËn gi¸ trÞ nµo sau ®©y?

A. 3. B. 9. C. 6. D. 1.1.56. Trªn mÆt ph¼ng nghiªng gãc α so víi ph¬ng ngang, th¶ vËt 1 h×nh trô khèi lîng

m b¸n kÝnh R l¨n kh«ng trît tõ ®Ønh mÆt ph¼ng nghiªng xuèng ch©n mÆt ph¼ng nghiªng. VËt 2 khèi lîng b»ng khèi lîng vËt 1, ®îc ®îc th¶ trît kh«ng ma s¸t xuèng ch©n mÆt ph¼ng nghiªng. BiÕt r»ng tèc ®é ban ®Çu cña hai vËt ®Òu b»ng kh«ng. Tèc ®é khèi t©m cña chóng ë ch©n mÆt ph¼ng nghiªng cã:

A. v1 > v2; B. v1 = v2 ; C. v1 < v2; D. Cha ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt luËn.1.57. XÐt mét vËt r¾n ®ang quay quanh mét trôc cè ®Þnh víi tèc ®é gãc ω. KÕt luËn

nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Tèc ®é gãc t¨ng 2 lÇn th× ®éng n¨ng t¨ng 4 lÇn.B. M«men qu¸n tÝnh t¨ng hai lÇn th× ®éng n¨ng t¨ng 2 lÇn.C. Tèc ®é gãc gi¶m hai lÇn th× ®éng n¨ng gi¶m 4 lÇn.D. C¶ ba ®¸p ¸n trªn ®Òu sai v× ®Òu thiÕu d÷ kiÖn.

1.58. Mét b¸nh xe cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc quay cè ®Þnh lµ 12kgm2 quay ®Òu víi tèc ®é 30vßng/phót. §éng n¨ng cña b¸nh xe lµ:

A. E® = 360,0J; B. E® = 236,8J; C. E® = 180,0J; D. E® = 59,20J

1.59. Mét m«men lùc cã ®é lín 30Nm t¸c dông vµo mét b¸nh xe cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc b¸nh xe lµ 2kgm2. NÕu b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu tõ tr¹ng th¸i nghØ th× gia tèc gãc cña b¸nh xe lµ:

A. = 15 rad/s2; B. = 18 rad/s2; C. = 20 rad/s2; D. = 23 rad/s2

1.60. Mét m«men lùc cã ®é lín 30Nm t¸c dông vµo mét b¸nh xe cã m«men qu¸n tÝnh ®èi víi trôc b¸nh xe lµ 2kgm2. NÕu b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu tõ tr¹ng th¸i nghØ th× tèc ®é gãc mµ b¸nh xe ®¹t ®îc sau 10s lµ:

A. ω = 120 rad/s; B. ω = 150 rad/s; C. ω = 175 rad/s; D. ω = 180 rad/s1.61. Mét m«men lùc cã ®é lín 30Nm t¸c dông vµo mét b¸nh xe cã m«men qu¸n tÝnh

®èi víi trôc b¸nh xe lµ 2kgm2. NÕu b¸nh xe quay nhanh dÇn ®Òu tõ tr¹ng th¸i nghØ th× ®éng n¨ng cña b¸nh xe ë thêi ®iÓm t = 10s lµ:

A. E® = 18,3 kJ; B. E® = 20,2 kJ; C. E® = 22,5 kJ; D. E® = 24,6 kJ

§¸p ¸n Ch¬ng 11C

2A

3A

4A

5B 6D

7C

8D

9D

10C

11A

12B

13C

14A

15D

16B

17C

18B

19B

20D

21A

22B

23D

24D

25A

26A

27A

28A

29C

30A

31B

32D

33A

34C

35B

36D

37C

38B

39A

40A

41A

42B

43B

44C

45C

46B

47D

48A

49D

50B

51C

52C

53D

54D

55B

56C

57D

58D

59A

60B

61c

dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 1

1.1. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc v = R.1.2. Chän A.Híng dÉn: Mäi ®iÓm trªn vËt chuyÓn ®éng trßn ®Ò cã cïng vËn tèc gãc

vµ gia tèc gãc.1.3. Chän A.Híng dÉn: tèc ®é gãc tÝnh theo c«ng thøc = v/R1.4. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc: vµ . Thay sè

=140 rad. 1.5. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc: 1.6. Chän D.Híng dÉn: an kh«ng ®æi. at lu«ng thay ®æi v× tèc ®é thay ®æi,

nªn a lu«n thay ®æi.1.7. Chän D.Híng dÉn: ChuyÓn ®éng quang nhanh dÇn ®Òu th× gia tèc gãc cïng dÊu

víi vËn tèc gãc.1.8. Chän D.Híng dÉn: VËt r¾n cã d¹ng h×nh häc bÊt kú nªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn

®éng cña vËt r¾n quanh mét trôc cè ®Þnh th× mçi ®iÓm chuyÓn ®éng trªn mét mÆt ph¼ng quü ®¹o, c¸c mÆt ph¼ng quü ®¹o cã thÓ kh«ng trïng nhau nªn ph¸t biÓu: “mäi ®iÓm cña vËt r¾n ®Òu chuyÓn ®éng trong cïng mét mÆt ph¼ng” lµ kh«ng ®óng.

1.9. Chän D.Híng dÉn: ChuyÓn ®éng quay nhanh dÇn khi vËn tèc gãc vµ gia tèc gãc cã cïng dÊu. ChuyÓn ®éng quay chËm dÇn khi vËn tèc gãc vµ gia tèc gãc tr¸i dÊu nhau.

1.10. Chän C.Híng dÉn: Mèi quan hÖ gi÷a vËn tèc dµi vµ b¸n kÝnh quay: v = ωR. Nh vËy tèc ®é dµi v tØ lÖ thuËn víi b¸n kÝnh R.

1.11. Chän A.Híng dÉn: Chu kú quay cña kim phót lµ Tm = 60min = 1h, chu kú quay cña kim giê lµ Th = 12h. Mèi quan hÖ gi÷a vËn tèc gãc vµ chu kú quay lµ , suy ra

.1.12. Chän B.Híng dÉn: Mèi quan hÖ gi÷a vËn tèc gãc, vËn tèc dµi vµ b¸n kÝnh lµ: v =

ωR. Ta suy ra = 161.13. Chän C.Híng dÉn: C«ng thøc tÝnh gia tèc híng t©m cña mét ®iÓm trªn vËt r¾n

lµ , suy ra

= 192.

1.14. Chän A.Híng dÉn: Tèc ®é gãc cña b¸nh xe lµ 3600 vßng/min = 3600.2.π/60 = 120π (rad/s).

1.15. Chän D. Híng dÉn: B¸nh xe quay ®Òu nªn gãc quay ®îc lµ φ = ωt = 120π.1,5 = 180π rad.

1.16. Chän B.Híng dÉn: Gia tèc gãc trong chuyÓn ®éng quay nhanh dÇn ®îc tÝnh theo c«ng thøc ω = t,

suy ra = ω/t = 5,0 rad/s2

1.17. Chän C.Híng dÉn: Gia tèc gãc ®îc x¸c ®Þnh theo c©u 1.15, b¸nh xe quay tõ tr¹ng th¸i nghØ nªn vËn tèc gãc ban ®Çu ω0 = 0, gãc mµ b¸nh xe quay ®îc trong thêi gian t = 2s lµ φ = ω0 + t2/2 = 10rad.

1.18. Chän B.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh chuyÓn ®éng cña vËt r¾n quay quanh mét trôc cè ®Þnh lµ

φ = φ0 + ω0 + t2/2. Nh vËy gãc quay tû lÖ víi t2.1.19. Chän B. Híng dÉn: VËn tèc gãc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t = 8rad/s.1.20. Chän D.Híng dÉn: Gia tèc híng t©m cña mét ®iÓm trªn vµnh b¸nh xe

, vËn tèc gãc ®îc tÝnh theo c©u 1.18, thay vµo ta ®îc a = 128 m/s2

1.21. Chän A.Híng dÉn: Mèi quan hÖ gi÷a vËn tèc dµi vµ vËn tèc gãc: v = ωR, vËn tèc gãc ®îc tÝnh theo c©u 19

1.22. Chän B. Híng dÉn: Mèi liªn hÖ gi÷a gia tèc tiÕp tuyÕn vµ gia tèc gãc at = .R = 8m/s2.

1.23. Chän D.Híng dÉn: VËn tèc gãc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t, khi b¸nh xe dõng h¼n th× ω = 0.

1.24. Chän D.Híng dÉn: Dïng c«ng thøc mèi liªn hÖ gi÷a vËn tèc gãc, gia tèc gãc vµ gãc quay: , khi b¸nh xe dõng h¼n th× ω = 0, b¸nh xe quay chËm dÇn ®Òu th× = - 3rad/s2.

1.25. Chän A.Híng dÉn: Gia tèc gãc ®îc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t → = (ω - ω0)/t. Chó ý ®æi ®¬n vÞ.

1.26. Chän A.Híng dÉn: Gia tèc gãc ®îc tÝnh gièng c©u 1.25. VËn tèc gãc t¹i thêi ®iÓm t = 2s ®îc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t. Gia tèc híng t©m tÝnh theo c«ng thøc a = ω2R.

1.27. Chän A.Híng dÉn: Gia tèc gãc ®îc tÝnh gièng c©u 1.25. Gia tèc tiÕp tuyÕn at = β.R

1.28. Chän A.Híng dÉn: Gia tèc gãc ®îc tÝnh gièng c©u 1.25. VËn tèc gãc t¹i thêi ®iÓm t = 2s ®îc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t.

1.29. Chän C.Híng dÉn: Tõ c«ng thøc çc ®¹i lîng ta thÊy momen qu¸n tÝnh ®¬n vÞ lµ kg.m2.

1.30. Chän A. Híng dÉn: Momen d¬ng hay ©m lµ do quy íc ta chän.1.31. Chän B.Híng dÉn: M«men qu¸n tÝnh cña chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng quay quanh

mét trôc ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc I = mR2. Khi kho¶ng çch tõ chÊt ®iÓm tíi trôc quay t¨ng lªn 2 lÇn th× m«men qu¸n tÝnh t¨ng lªn 4 lÇn.

1.32. Chän D.Híng dÉn: DÊu cña m«men lùc phô thuéc vµo çch chän chiÒu d¬ng, m«men lùc d¬ng kh«ng cã nghÜa lµ m«men ®ã cã t¸c dông t¨ng cêng chuyÓn ®éng quay.

1.33. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n ta cã M = I suy ra I = M/ β = 0,128 kgm2.

1.34. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 1.27, m«men qu¸n tÝnh I = mR2 tõ ®ã tÝnh ®îc m = 0,8 kg.

1.35. Chän B.Híng dÉn: VËn tèc gãc ®îc tÝnh theo c«ng thøc ω = ω0 + t, = h»ng sè, → ω thay ®æi theo

thêi gian.1.36. Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.271.37. Chän C. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.281.38. Chän B.Híng dÉn: M«men cña lùc F = 2N lµ M = F.d = 2.0,1 = 0,2Nm, ¸p dông

ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng quay M = I suy ra = m/ I = 20rad/s2.

1.39. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.35, sau ®ã ¸p dông c«ng thøc ω = ω0 + t = 60rad/s.1.40. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn m«men ®éng lîng: Khi vËt

chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn th¼ng tøc lµ kh«ng quay th× m«men lùc ®èi víi mét trôc quay bÊt kú cã gi¸ trÞ b»ng kh«ng, do ®ã L ®îc b¶o toµn.

1.41. Chän A.Híng dÉn: M«men qu¸n tÝnh ®îc tÝnh theo c«ng thøc I = mR2, m«men qu¸n tÝnh tØ lÖ víi b×nh ph¬ng kho¶ng çnh tõ chÊt ®iÓm tíi trôc quay, nh vËy ®éng t¸c “bã gèi” lµm gi¶m m«men qu¸n tÝnh. Trong qu¸ tr×nh quay th× lùc t¸c dông vµo ng-êi ®ã kh«ng ®æi (träng lùc) nªn m«men ®éng lîng kh«ng ®æi khi thùc hiÖn ®éng t¸c “bã gèi”, ¸p dông c«ng thøc L = I.ω = h»ng sè, khi I gi¶m th× ω t¨ng.

1.42. Chän B. Híng dÉn: Khi ®ã khèi t©m chuyÓn ®éng theo quü ®¹o kh«ng ®æi.1.43. Chän B.Híng dÉn: Khi çc sao co dÇn thÓ tÝch th× m«men qu¸n tÝnh cña sao

gi¶m xuèng, m«men ®éng lîng cña sao ®îc b¶o toµn nªn tèc ®é quay cña çc sao t¨ng lªn, çc sao quay nhanh lªn.

1.44. Chän C.Híng dÉn: M«men qu¸n tÝnh cña thanh cã hai vËt m1 vµ m2 lµ I = m1R2 + m2R2 = (m1 + m2)R2.

M«men ®éng lîng cña thanh lµ L = I.ω = (m1 + m2)R2.ω = (m1 + m2)Rv = 12,5kgm2/s.1.45. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng

quay M = I suy ra = M/I, sau ®ã ¸p dông c«ng thøc ω = ω0 + t = 44rad/s.1.46. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.39, vµ vËn dông c«ng

thøc tÝnh m«men ®éng lîng L = I.ω = 52,8kgm2/s.1.47. Chän D.Híng dÉn: M«men qu¸n tÝnh cña mét qu¶ cÇu ®ång chÊt khèi lîng m

b¸n kÝnh R ®èi víi trôc quay ®i qua t©m qu¶ cÇu lµ I = , Tr¸i §Êt quay ®Òu quanh

trôc cña nã víi chu kú T = 24h, suy ra vËn tèc gãc . M«men ®éng lîng cña Tr¸i §Êt

®èi víi trôc quay cña nã lµ L = I.ω = = 7,15.1033 kgm2/s.1.48. Chän A. Híng dÉn: VËt gÇn trôc quay I gi¶m => t¨ng.1.49. Chän D.Híng dÉn: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn m«men ®éng lîng I1ω0+I2.0 =

(I1+I2)ω1.50. Chän B.Híng dÉn: Gia tèc gãc = (ω - ω0)/t = 12rad/s2. ¸p dông ph¬ng tr×nh

®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng quay M = Iβ suy ra I = M/ β = 0,25 kgm2.1.51. Chän C.Híng dÉn: M«men ®éng lîng ®îc tÝnh theo c«ng thøc: L= Iω = It = M.t

= 6kgm2/s.1.52. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông cña Wd = I.2/2.1.53. Chän D.Híng dÉn: L = I.; cña Wd = I.2/2. Nªn gi¶m th× L gi¶m 2 lÇn, W t¨ng

4 lÇn.1.54. Chän D.Híng dÉn: T×m liªn hÖ 0 vµ sau ®ã t×m liªn hÖ W0 vµ W.1.55. Chän B.Híng dÉn: LËp c«ng thøc ®éng n¨ng lóc ®Çu vµ sau.1.56. Chän C.Híng dÉn: VËt 1 võa cã ®éng n¨ng chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn võa cã ®éng

n¨ng chuyÓn ®éng quay, vËt 2 chØ cã ®éng n¨ng chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn, mµ ®éng n¨ng mµ hai vËt thu ®îc lµ b»ng nhau (®îc th¶ cïng ®é cao). Nªn vËn tèc cña khèi t©m vËt 2 lín h¬n vËn tèc khèi t©m vËt 1.

1.57. Chän D.Híng dÉn: ThiÕu d÷ kiÖn cha ®ñ ®Ó kÕt luËn.1.58. Chän D.Híng dÉn: §éng n¨ng chuyÓn ®éng quay cña vËt r¾n W® = Iω2/2 =

59,20J1.59. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng

quay M = I suy ra = M/I = = 15 rad/s2.

1.60. Chän B. Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng quay M = I

suy ra = M/I = = 15 rad/s2, sau ®ã ¸p dông c«ng thøc ω = ω0 + t = 150rad/s.1.61. Chän C.

Híng dÉn: ¸p dông ph¬ng tr×nh ®éng lùc häc vËt r¾n chuyÓn ®éng quay M = I suy ra = M/I = = 15 rad/s2, vËn tèc gãc cña vËt r¾n t¹i thêi ®iÓm t = 10s lµ ω =

ω0 + t = 150rad/s vµ ®éng n¨ng cña nã khi ®ã lµ E® = Iω2/2 = 22,5 kJ.

Ch ¬ng 2 - Dao ®éng c¬ häc

I - HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng I) Dao ®éng ®iÒu hoµ:

1) Dao ®éng, dao ®éng tuÇn hoµn, dao ®éng ®iÒu hoµ:a) Dao ®éng lµ chuyÓn ®éng trong kh«ng gian hÑp, vËt lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn

quang vÞ trÝ c©n b»ng; hoÆc lµ chuyÓn ®éng tuÇn hoµn xung quang vÞ trÝ c©n b»ng.b) Dao ®éng tuÇn hoµn:+ Lµ dao ®éng mµ sau kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh vËt trë l¹i tr¹ng th¸i cò.+ Chu k× dao ®éng: lµ kho¶ng thêi gian ng¾n nhÊt ®Ó tr¹ng th¸i dao ®éng lÆp l¹i

nh cò hoÆc lµ kho¶ng thêi gian vËt thùc hiÖn mét lÇn dao ®éng. KÝ hiÖu T, ®¬n vÞ gi©y (s).

+ TÇn sè lµ sè lÇn vËt dao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian hoÆc lµ ®¹i l îng nghÞch ®¶o cña chu k×. KÝ hiÖu f, ®¬n vÞ hÐc (Hz)

hay .c) Dao ®éng ®iÒu hoµ lµ chuyÓn ®éng cña mét vËt mµ li ®é biÕn ®æi theo ®Þnh

luËt d¹ng cos (hay sin) theo thêi gian: x = Acos(ωt + φ) = Acos(2ft + ) = Acos( + φ) trong ®ã A, vµ lµ çc h»ng sè.

x lµ li ®é dao ®éng(m, cm); A lµ biªn ®é(m, cm); ω lµ tÇn sè gãc(rad/s); (ωt + φ) lµ pha dao ®éng (rad); φ lµ pha ban ®Çu(rad).d) VËn tèc, gia tèc : + v = x’ = - Asin((ωt + φ) = Acos(ωt + φ + ). VËn tèc sím pha so víi li ®é.+ a = x’’ = v’ = - A2cos(ωt + φ) = - 2x.Gia tèc ngîc pha so víi li ®é; gia tèc sím pha so víi vËn tèc.e) N¨ng lîng: Lµ c¬ n¨ng E: Víi E = Et + E®

Et = (t + ) ; E® = 2.sin2(t + ) = (t + )

E = kA2 = mA22 = E0 = const. MÆt kh¸c: vµ

Nªn Et = ; E® = .§éng n¨ng vµ thÕ n¨ng cña dao ®éng ®iÒu hoµ cã cïng tÇn sè ’ = 2; chu kú T’ =

T/2f) HÖ thøc ®éc lËp víi thêi gian: A22 = x22 + v2.g) Mét vËt khèi lîng m, mçi khi dÞch chuyÓn khái vÞ trÝ c©n b»ng(VTCB) O mét

®o¹n x, chÞu t¸c dông cña mét lùc F = - kx th× vËt Êy sÏ dao ®éng ®iÒu hoµ quanh O víi tÇn sè gãc . Biªn ®é dao ®éng A vµ pha ban ®Çu φ phô thuéc vµo çch kÝch thÝch ban ®Çu vµ çch chän gèc thêi gian.

2) Mçi dao ®éng ®iÒu hoµ ®îc biÓu diÔn b»ng mét vÐc t¬ quay: VÏ vect¬cã ®é dµi b»ng biªn ®é A, lóc ®Çu hîp víi trôc Ox lµm gãc . Cho vÐc t¬ quay quanh O víi vËn tèc gãc ω th× h×nh chiÕu cña vÐc t¬ quay ë thêi ®iÓm bÊt kú lªn trôc Ox lµ dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ).

3) Dao ®éng tù do lµ dao ®éng x¶y ra trong mét hÖ díi t¸c dông cña néi lùc, sau khi hÖ ®îc kÝch thÝch ban ®Çu. HÖ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn dao ®éng tù do gäi lµ hÖ (tù) dao ®éng. Mäi dao ®éng tù do cña mét hÖ dao ®éng ®Òu cã cïng tÇn sè gãc ωo gäi lµ tÇn sè gãc riªng cña hÖ Êy.

VÝ dô con l¾c lß xo 0 = ; con l¾c ®¬n 0 = ;5) Tæng hîp 2 dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sè lµ céng hai hµm x1 vµ

x2 d¹ng cosin. NÕu hai hµm cã cïng tÇn sè th× cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p Fresnel: vÏ çc vÐc t¬ quay biÓu diÔn cho çc dao ®éng thµnh phÇn, x¸c ®Þnh vÐc t¬ tæng, suy ra dao ®éng tæng hîp.

x1 = A1 cos(ωt + φ1); x2 = A2 cos(ωt + φ2); x = x1 + x2 = Acos(ωt + φ); Víi: vµ ; A1 + A2 > A > A1 – A2

6) Dao ®éng tù do kh«ng cã ma s¸t lµ dao ®éng ®iÒu hoµ, khi cã ma s¸t lµ dao ®éng t¾t dÇn, khi ma s¸t lín dao ®éng t¾t nhanh, ma s¸t qu¸ líi th× dao ®éng kh«ng x¶y ra.

7) Dao ®éng t¾t dÇn lµ dao ®éng cã biªn ®é gi¶m dÇn theo thêi gian.9) Dao ®éng cìng bøc lµ dao ®éng chÞu t¸c dông ngo¹i lùc tuÇn hoµn theo thêi

gian: f = F cos(ωt+φ).

TÇn sè f t¸c dông lªn mét hÖ dao ®éng cã tÇn sè riªng f0 th× sau mét thêi gian chuyÓn tiÕp, hÖ sÏ dao ®éng víi tÇn sè f cña ngo¹i lùc.

Biªn ®é dao ®éng cìng bøc phô thuéc vµo vµo mèi quan hÖ gi÷a tÇn sè cña ngo¹i lùc vµ tÇn sè dao ®éng riªng.

Khi tÇn sè cña lùc cìng bøc b»ng tÇn sè dao ®éng riªng cña hÖ th× biªn ®é dao ®éng ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i, ®ã lµ hiÖn tîng céng hëng. Biªn ®é dao ®éng céng hëng phô thuéc vµo lùc c¶n cña m«i trêng.II) Con l¾c lß xo; con l¾c ®¬n vµ Tr¸i §Êt; con l¾c vËt lý vµ Tr¸i §Êt lµ nh÷ng hÖ dao ®éng. Díi ®©y lµ b¶ng c¸c ®Æc trng chÝnh cña mét sè hÖ dao ®éng.

HÖ dao ®éng

Con l¾c lß xo Con l¾c ®¬n Con l¾c vËt lý

CÊu trócHßn bi (m) g¾n vµo

lß xo (k).Hßn bi (m) treo vµo ®Çu sîi d©y (l).

VËt r¾n (m, I) quay quanh trôc n»m ngang.

VTCB

- Con l¾c lß xo ngang: lß xo kh«ng gi·n- Con l¾c lß xo däc: lß xo biÕn d¹ng

D©y treo th¼ng ®øng QG (Q lµ trôc quay, G lµ träng t©m) th¼ng ®øng

Lùc t¸c dông

Lùc ®µn håi cña lß xo:

F = - kxx lµ li ®é dµi

Träng lùc cña hßn bi vµ lùc c¨ng cña d©y treo:

s lµ li ®é cung

M« men cña träng lùc cña vËt r¾n vµ lùc cña trôc quay: M = - mgdsinαα lµ li gi¸c

Ph¬ng tr×nh

®éng lùc häc cña chuyÓn ®éng

x” + ω2x = 0 s” + ω2s = 0 α” + ω2α = 0

TÇn sè gãc

Ph¬ng tr×nh dao

®éng.

x = Acos(ωt + φ) s = s0cos(ωt + φ) α = α0cos(ωt + φ)

C¬ n¨ng

C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: §¹i c¬ng vÒ dao ®éng ®iÒu hoµ.

2.1. VËt tèc cña chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ cã ®é lín cùc ®¹i khi nµo?A) Khi li ®é cã ®é lín cùc ®¹i. B) Khi li ®é b»ng kh«ng. C) Khi pha cùc ®¹i; D) Khi gia tèc cã ®é lín cùc ®¹i.

2.2. Gia tèc cña chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ b»ng kh«ng khi nµo?A) Khi li ®é lín cùc ®¹i. B) Khi vËn tèc cùc ®¹i. C) Khi li ®é cùc tiÓu; D) Khi vËn tèc b»ng kh«ng.

2.3. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, vËn tèc biÕn ®æi nh thÕ nµo?A) Cïng pha víi li ®é. B) Ngîc pha víi li ®é; C) Sím pha so víi li ®é; D) TrÔ pha so víi li ®é

2.4. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, gia tèc biÕn ®æi nh thÕ nµo?A) Cïng pha víi li ®é. B) Ngîc pha víi li ®é;

C) Sím pha so víi li ®é; D) TrÔ pha so víi li ®é2.5. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, gia tèc biÕn ®æi:

A) Cïng pha víi vËn tèc . B) Ngîc pha víi vËn tèc ; C) Sím pha /2 so víi vËn tèc ; D) TrÔ pha /2 so víi vËn tèc.

2.6. §éng n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ biÓn ®æi theo thêi gian:A) TuÇn hoµn víi chu kú T; B) Nh mét hµm cosin; C) Kh«ng ®æi; D) TuÇn hoµn víi chu kú T/2.

2.7. T×m ®¸p ¸n sai: C¬ n¨ng cña dao ®éng ®iÒu hoµ b»ng:A) Tæng ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng vµo thêi ®iÓm bÊt kú; B) §éng n¨ng vµo thêi ®iÓm ban ®Çu; C) ThÕ n¨ng ë vÞ trÝ biªn; D) §éng n¨ng ë vÞ trÝ c©n b»ng.

2.8. Dao ®éng duy tr× lµ dao ®éng t¾t dÇn mµ ngêi ta ®·:A) Lµm mÊt lùc c¶n cña m«i trêng ®èi víi vËt chuyÓn ®éng.B) T¸c dông ngo¹i lùc biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian vµo dao ®éng.C) T¸c dông ngo¹i lùc vµo vËt dao ®éng cïng chiÒu víi chuyÓn ®éng trong mét

phÇn cña tõng chu kú.D) KÝch thÝch l¹i dao ®éng sau khi dao ®éng bÞ t¾t dÇn.

2.9. Biªn ®é cña dao ®éng cìng bøc kh«ng phô thuéc:A) Pha ban ®Çu cña ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.B) Biªn ®é cña ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.C) TÇn sè cña ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.D) HÖ sè lùc c¶n (cña ma s¸t nhít) t¸c dông lªn vËt.

2.10. §èi víi cïng mét hÖ dao ®éng th× ngo¹i lùc trong dao ®éng duy tr× vµ trong dao ®éng cìng bøc céng hëng kh¸c nhau v×:

A) TÇn sè kh¸c nhau; B) Biªn ®é kh¸c nhau; C) Pha ban ®Çu kh¸c nhau; D) Ngo¹i lùc trong dao ®éng cìng bøc ®éc lËp víi hÖ dao ®éng, ngo¹i lùc trong dao

®éng duy tr× ®îc ®iÒu khiÓn bëi mét c¬ cÊu liªn kÕt víi hÖ dao ®éng.2.11. XÐt dao ®éng tæng hîp cña hai dao ®éng hîp thµnh cã cïng tÇn sè. Biªn ®é

cña dao ®éng tæng hîp kh«ng phô thuéc:A) Biªn ®é cña dao ®éng hîp thµnh thø nhÊt; B) Biªn ®é cña dao ®éng hîp thµnh thø hai; C) TÇn sè chung cña hai dao ®éng hîp thµnh; D) §é lÖch pha cña hai dao ®éng hîp thµnh.

2.12. Ngêi ®¸nh ®u lµ:A) Dao ®éng tô do; B) dao ®éng duy tr×; C) dao ®éng cìng bøc céng hëng; D) kh«ng ph¶i lµ mét trong 3 lo¹i dao ®éng

trªn.2.13 Dao ®éng c¬ häc lµ

A. chuyÓn ®éng tuÇn hoµn quanh mét vÞ trÝ c©n b»ng.B. chuyÓn ®éng lÆp l¹i nhiÒu lÇn quanh vÞ trÝ c©n b»ng.C. chuyÓn ®éng ®ung ®a nhiÒu lÇn quanh vÞ trÝ c©n b»ng.D. chuyÓn ®éng th¼ng biÕn ®æi quanh mét vÞ trÝ c©n b»ng.

2.14 Ph¬ng tr×nh tæng qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ lµA. x = Acotg(ωt + φ). B. x = Atg(ωt + φ).C. x = Acos(ωt + φ). D. x = Acos(ω + φ).

2.15 Trong ph¬ng tr×nh dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ), mÐt(m) lµ thø nguyªn cña ®¹i lîng

A. Biªn ®é A. B. TÇn sè gãc ω.C. Pha dao ®éng (ωt + φ). D. Chu kú dao ®éng T.

2.16 Trong ph¬ng tr×nh dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ), radian trªn gi©y(rad/s) lµ thø nguyªn cña ®¹i lîng


2.17 Trong ph¬ng tr×nh dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ), radian(rad) lµ thø nguyªn cña ®¹i lîng


2.18 Trong c¸c lùa chän sau, lùa chän nµo kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh x” + ω2x = 0?

A. x = Asin(ωt + φ). B. x = Acos(ωt + φ).C. x = A1sinωt + A2cosωt.D. x = Atsin(ωt + φ).

2.19 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ), vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh

A. v = Acos(ωt + φ). B. v = Aωcos(ωt + φ).C. v = - Asin(ωt + φ). D. v = - Aωsin(ωt + φ).

2.20 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ), gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh

A. a = Acos(ωt + φ). B. a = Aω2cos(ωt + φ).C. a = - Aω2cos(ωt + φ). D. a = - Aωcos(ωt + φ).

2.21 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Cø sau mét kho¶ng thêi gian T(chu kú) th× vËt l¹i trë vÒ vÞ trÝ ban ®Çu.B. Cø sau mét kho¶ng thêi gian T th× vËn tèc cña vËt l¹i trë vÒ gi¸ trÞ ban ®Çu.C. Cø sau mét kho¶ng thêi gian T th× gia tèc cña vËt l¹i trë vÒ gi¸ trÞ ban ®Çu.D. Cø sau mét kho¶ng thêi gian T th× biªn ®é vËt l¹i trë vÒ gi¸ trÞ ban ®Çu.

2.22 Trong dao ®éng ®iÒu hßa, gi¸ trÞ cùc ®¹i cña vËn tèc lµA. vmax = ωA. B. vmax = ω2A. C. vmax = - ωA. D. vmax = -

ω2A.2.23 Trong dao ®éng ®iÒu hßa, gi¸ trÞ cùc ®¹i cña gia tèc lµ

A. amax = ωA. B. amax = ω2A. C. amax = - ωA. D. amax = - ω2A.

2.24 Trong dao ®éng ®iÒu hßa, gi¸ trÞ cùc tiÓu cña vËn tèc lµA. vmin = ωA. B. vmin = 0. C. vmin = - ωA. D. vmin = - ω2A.

2.25 Trong dao ®éng ®iÒu hßa, gi¸ trÞ cùc tiÓu cña gia tèc lµA. amin = ωA. B. amin = 0. C. amin = - ωA. D. amin = - ω2A.

2.26 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. VËn tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ c©n b»ng.B. Gia tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ c©n b»ng.C. VËn tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu khi vËt ë mét trong hai vÞ trÝ biªn.D. Gia tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ c©n b»ng.

2.27 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ cña chÊt ®iÓm, chÊt ®iÓm ®æi chiÒu chuyÓn ®éng khi

A. lùc t¸c dông ®æi chiÒu. B. lùc t¸c dông b»ng kh«ng.C. lùc t¸c dông cã ®é lín cùc ®¹i. D. lùc t¸c dông cã ®é lín cùc tiÓu.

2.28 VËn tèc cña vËt dao ®éng ®iÒu hoµ cã ®é lín cùc ®¹i khiA. vËt ë vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i. B. gia tèc cña vËt ®¹t cùc ®¹i.C. vËt ë vÞ trÝ cã li ®é b»ng kh«ng. D. vËt ë vÞ trÝ cã pha dao ®éng cùc ®¹i.

2.29 Gia tèc cña vËt dao ®éng ®iÒu hoµ b»ng kh«ng khiA. vËt ë vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i. B. vËn tèc cña vËt ®¹t cùc tiÓu.C. vËt ë vÞ trÝ cã li ®é b»ng kh«ng. D. vËt ë vÞ trÝ cã pha dao ®éng cùc ®¹i.

2.30 Trong dao ®éng ®iÒu hoµA. vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ cïng pha so víi li ®é.B. vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ ngîc pha so víi li ®é.C. vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ sím pha π/2 so víi li ®é.D. vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ chËm pha π/2 so víi li ®é.

2.31 Trong dao ®éng ®iÒu hoµA. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ cïng pha so víi li ®é.B. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ ngîc pha so víi li ®é.C. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ sím pha π/2 so víi li ®é.D. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ chËm pha π/2 so víi li ®é.

2.32 Trong dao ®éng ®iÒu hoµA. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ cïng pha so víi vËn tèc.B. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ ngîc pha so víi vËn tèc.C. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ sím pha π/2 so víi vËn tèc.D. gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ chËm pha π/2 so víi vËn tèc.

2.33 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?C¬ n¨ng cña dao ®éng tö ®iÒu hoµ lu«n b»ngA. tæng ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng ë thêi ®iÓm bÊt kú.B. ®éng n¨ng ë thêi ®iÓm ban ®Çu.C. thÕ n¨ng ë vÞ trÝ li ®é cùc ®¹i.D. ®éng n¨ng ë vÞ trÝ c©n b»ng.

2.34 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, biªn ®é dao ®éng cña vËt lµ

A. A = 4cm. B. A = 6cm. C. A = 4m. D. A = 6m. 2.35 Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh: , biªn

®é dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµ:A. A = 4m. B. A = 4cm. C. A = (m). D. A = (cm).

2.36 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, chu kú dao ®éng cña vËt lµ

A. T = 6s. B. T = 4s. C. T = 2s. D. T = 0,5s.2.37 Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 5cos(2πt)cm, chu kú

dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµA. T = 1s. B. T = 2s. C. T = 0,5s. D. T = 1Hz.

2.38 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, tÇn sè dao ®éng cña vËt lµ

A. f = 6Hz. B. f = 4Hz. C. f = 2Hz. D. f = 0,5Hz.2.39 Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh: , pha dao

®éng cña chÊt ®iÓm t¹i thêi ®iÓm t = 1s lµA. -3(cm). B. 2(s). C. 1,5π(rad). D. 0,5(Hz).

2.40 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, to¹ ®é cña vËt t¹i thêi ®iÓm t = 10s lµ:

A. x = 3cm. B. x = 6cm. C. x= - 3cm. D. x = -6cm.2.41 Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 5cos(2πt)cm, to¹ ®é

cña chÊt ®iÓm t¹i thêi ®iÓm t = 1,5s lµA. x = 1,5cm. B. x = - 5cm. C. x= + 5cm. D. x =

0cm.2.42 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, vËn tèc cña vËt

t¹i thêi ®iÓm t = 7,5s lµ:

A. v = 0. B. v = 75,4cm/s. C. v = - 75,4cm/s. D. v = 6cm/s.2.43 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, gia tèc cña vËt

t¹i thêi ®iÓm t = 5s lµ:A. a = 0. B. a = 947,5cm/s2. C. a = - 947,5cm/s2. D. a =

947,5cm/s.2.44 Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ cã ph¬ng tr×nh x = 2cos10πt(cm). Khi

®éng n¨ng b»ng ba lÇn thÕ n¨ng th× chÊt ®iÓm ë vÞ trÝA. x = 2cm. B. x = 1,4cm. C. x = 1cm. D. x = 0,67cm.

2.45 Mét vËt dao ®éng ®iÒu hoµ víi biªn ®é A = 4cm vµ chu kú T = 2s, chän gèc thêi gian lµ lóc vËt ®i qua VTCB theo chiÒu d¬ng. Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña vËt lµ

A. x = 4cos(2πt - )cm. B. x = 4cos(πt - )cm.

C. x = 4cos(2πt + )cm. D. x = 4cos(πt + )cm.2.46 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ lµ

kh«ng ®óng?A. §éng n¨ng vµ thÕ n¨ng biÕn ®æi ®iÒu hoµ cïng chu kú.B. §éng n¨ng biÕn ®æi ®iÒu hoµ cïng chu kú víi vËn tèc.C. ThÕ n¨ng biÕn ®æi ®iÒu hoµ víi tÇn sè gÊp 2 lÇn tÇn sè cña li ®é.D. Tæng ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng kh«ng phô thuéc vµo thêi gian.

2.47. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ lµ kh«ng ®óng?

A. §éng n¨ng ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i khi vËt chuyÓn ®éng qua VTCB.B. §éng n¨ng ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu khi vËt ë mét trong hai vÞ trÝ biªn.C. ThÕ n¨ng ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i khi vËn tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu.D. ThÕ n¨ng ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu khi gia tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu.

2.48. Ph¸t nµo biÓu sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. C«ng thøc cho thÊy c¬ n¨ng b»ng thÕ n¨ng khi vËt cã li ®é cùc ®¹i.

B. C«ng thøc cho thÊy c¬ n¨ng b»ng ®éng n¨ng khi vËt qua VTCB.

C. C«ng thøc cho thÊy c¬ n¨ng kh«ng thay ®æi theo thêi gian.

D. C«ng thøc cho thÊy thÕ n¨ng kh«ng thay ®æi theo thêi gian.2.49 §éng n¨ng cña dao ®éng ®iÒu hoµ

A. biÕn ®æi theo thêi gian díi d¹ng hµm sè sin.B. biÕn ®æi tuÇn hoµn theo thêi gian víi chu kú T/2.C. biÕn ®æi tuÇn hoµn víi chu kú T.D. kh«ng biÕn ®æi theo thêi gian.

2.50 Mét vËt khèi lîng 750g dao ®éng ®iÒu hoµ víi biªn ®é 4cm, chu kú 2s, (lÊy π2 = 10). N¨ng lîng dao ®éng cña vËt lµ

A. E = 60kJ. B. E = 60J. C. E = 6mJ. D. E = 6J.2.51 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y víi con l¾c ®¬n dao ®éng ®iÒu hoµ lµ kh«ng ®óng?

A. §éng n¨ng tØ lÖ víi b×nh ph¬ng tèc ®é gãc cña vËt.B. ThÕ n¨ng tØ lÖ víi b×nh ph¬ng tèc ®é gãc cña vËt.C. ThÕ n¨ng tØ lÖ víi b×nh ph¬ng li ®é gãc cña vËt.D. C¬ n¨ng kh«ng ®æi theo thêi gian vµ tØ lÖ víi b×nh ph¬ng biªn ®é gãc.

2.52 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ sù so s¸nh li ®é, vËn tèc vµ gia tèc lµ ®óng?Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, li ®é, vËn tèc vµ gia tèc lµ ba ®¹i lîng biÕn ®æi ®iÒu hoµ

theo thêi gian vµ cãA. cïng biªn ®é. B. cïng pha. C. cïng tÇn sè gãc. D. cïng pha ban

®Çu.2.53 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ mèi quan hÖ gi÷a li ®é, vËn tèc, gia tèc lµ ®óng?

A. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ vËn tèc vµ li ®é lu«n cïng chiÒu.B. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ vËn tèc vµ gia tèc lu«n ngîc chiÒu.C. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ gia tèc vµ li ®é lu«n ngîc chiÒu.D. Trong dao ®éng ®iÒu hoµ gia tèc vµ li ®é lu«n cïng chiÒu.

Chñ ®Ò 2: Con l¾c lß xo2.54 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng víi con l¾c lß xo ngang?

A. ChuyÓn ®éng cña vËt lµ chuyÓn ®éng th¼ng.B. ChuyÓn ®éng cña vËt lµ chuyÓn ®éng biÕn ®æi ®Òu.C. ChuyÓn ®éng cña vËt lµ chuyÓn ®éng tuÇn hoµn.D. ChuyÓn ®éng cña vËt lµ mét dao ®éng ®iÒu hoµ.

2.55 Con l¾c lß xo ngang dao ®éng ®iÒu hoµ, vËn tèc cña vËt b»ng kh«ng khi vËt chuyÓn ®éng qua

A. vÞ trÝ c©n b»ng.B. vÞ trÝ vËt cã li ®é cùc ®¹i.C. vÞ trÝ mµ lß xo kh«ng bÞ biÕn d¹ng.D. vÞ trÝ mµ lùc ®µn håi cña lß xo b»ng kh«ng.

2.56 Mét vËt nÆng treo vµo mét lß xo lµm lß xo gi·n ra 0,8cm, lÊy g = 10m/s2. Chu kú dao ®éng cña vËt lµ:

A. T = 0,178s. B. T = 0,057s. C. T = 222s. D. T = 1,777s

2.57 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ cña con l¾c lß xo, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Lùc kÐo vÒ phô thuéc vµo ®é cøng cña lß xo.B. Lùc kÐo vÒ phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt nÆng.C. Gia tèc cña vËt phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt.D. TÇn sè gãc cña vËt phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt.

2.58 Con l¾c lß xo gåm vËt khèi lîng m vµ lß xo cã ®é cøng k, dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú

A. ; B. ; C. ; D. 2. 59 Con l¾c lß xo dao ®éng ®iÒu hoµ, khi t¨ng khèi lîng cña vËt lªn 4 lÇn th× tÇn

sè dao ®éng cña vËtA. t¨ng lªn 4 lÇn. B. gi¶m ®i 4 lÇn. C. t¨ng lªn 2 lÇn. D. gi¶m ®i 2 lÇn.

2.60 Con l¾c lß xo gåm vËt m = 100g vµ lß xo k = 100N/m,(lÊy π2 = 10) dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú lµ:A. T = 0,1s. B. T = 0,2s. C. T = 0,3s. D. T = 0,4s.

2.61 Con l¾c lß xo gåm vËt m = 200g vµ lß xo k = 50N/m,(lÊy π2 = 10) dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú lµA. T = 0,2s. B. T = 0,4s. C. T = 50s. D. T = 100s.

2.62 Mét con l¾c lß xo dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú T = 0,5s, khèi lîng cña qu¶ nÆng lµ m = 400g, (lÊy π2 = 10). §é cøng cña lß xo lµ

A. k = 0,156N/m. B. k = 32N/m. C. k = 64N/m. D. k = 6400N/m.2.63 Con l¾c lß xo ngang dao ®éng víi biªn ®é A = 8cm, chu kú T = 0,5s, khèi lîng

cña vËt lµ m = 0,4kg, (lÊy π2 = 10). Gi¸ trÞ cùc ®¹i cña lùc ®µn håi t¸c dông vµo vËt lµ

A. Fmax = 525N. B. Fmax = 5,12N. C. Fmax = 256N. D. Fmax = 2,56N.2.64 Mét con l¾c lß xo gåm vËt nÆng khèi lîng 0,4kg g¾n vµo ®Çu lß xo cã ®é cøng

40N/m. Ngêi ta kÐo qu¶ nÆng ra khái VTCB mét ®o¹n 4cm råi th¶ nhÑ cho nã dao ®éng. Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña vËt nÆng lµ

A. x = 4cos(10t)cm. B. x = 4cos(10t - )cm.

C. x = 4cos(10πt - )cm. D. x = 4cos(10πt + )cm.2.65 Mét con l¾c lß xo gåm vËt nÆng khèi lîng 0,4kg g¾n vµo ®Çu lß xo cã ®é cøng

40N/m. Ngêi ta kÐo qu¶ nÆng ra khái VTCB mét ®o¹n 4cm råi th¶ nhÑ cho nã dao ®éng. VËn tèc cùc ®¹i cña vËt nÆng lµ:

A. vmax = 160cm/s. B. vmax = 80cm/s. C. vmax = 40cm/s. D. vmax = 20cm/s.2.66 Mét con l¾c lß xo gåm vËt nÆng khèi lîng 0,4kg g¾n vµo ®Çu lß xo cã ®é cøng

40N/m. Ngêi ta kÐo qu¶ nÆng ra khái VTCB mét ®o¹n 4cm råi th¶ nhÑ cho nã dao ®éng. C¬ n¨ng dao ®éng cña con l¾c lµ:

A. E = 320J. B. E = 6,4.10-2J. C. E = 3,2.10-2J. D. E = 3,2J.2.67. Con l¾c lß xo gåm lß xo k vµ vËt m, dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú T = 1s.

Muèn tÇn sè dao ®éng cña con l¾c lµ f’ = 0,5Hz, th× khèi lîng cña vËt m ph¶i lµA. m’ = 2m. B. m’ = 3m. C. m’ = 4m. D. m’ = 5m.

2.68 Mét con l¾c lß xo gåm mét qu¶ nÆng cã khèi lîng m = 400g vµ mét lß xo cã ®é cøng k = 40N/m. Ngêi ta kÐo qu¶ nÆng ra khái VTCB mét ®o¹n b»ng 8cm vµ th¶ cho nã dao ®éng. Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña qu¶ nÆng lµ

A. x = 8cos(0,1t)(cm). B. x = 8cos(0,1πt)(cm).C. x = 8cos(10πt)(cm). D. x = 8cos(10t)(cm).

2.69 Mét con l¾c lß xo gåm qu¶ nÆng khèi lîng 1kg vµ mét lß xo cã ®é cøng 1600N/m. Khi qu¶ nÆng ë VTCB, ngêi ta truyÒn cho nã vËn tèc ban ®Çu b»ng 2m/s. Biªn ®é dao ®éng cña qu¶ nÆng lµA. A = 5m. B. A = 5cm. C. A = 0,125m. D. A = 0,125cm.

2.70 Mét con l¾c lß xo gåm qu¶ nÆng khèi lîng 1kg vµ mét lß xo cã ®é cøng 1600N/m. Khi qu¶ nÆng ë VTCB, ngêi ta truyÒn cho nã vËn tèc ban ®Çu b»ng 2m/s theo chiÒu d¬ng trôc to¹ ®é. Ph¬ng tr×nh li ®é dao ®éng cña qu¶ nÆng lµ

A. x = 5cos(40t - )m. B. x = 0,5cos(40t + )m.

C. x = 5cos(40t - )cm. D. x = 0,5cos(40t)cm.2.71 Khi g¾n qu¶ nÆng m1 vµo mét lß xo, nã dao ®éng víi chu kú T1 = 1,2s. Khi g¾n

qu¶ nÆng m2 vµo mét lß xo, nã dao ®éng víi chu kú T2 = 1,6s. Khi g¾n ®ång thêi m1 vµ m2 vµo lß xo ®ã th× chu kú dao ®éng cña chóng lµ

A. T = 1,4s. B. T = 2,0s. C. T = 2,8s. D. T = 4,0s.2.72. Khi m¾c vËt m vµo lß xo k1 th× vËt m dao ®éng víi chu kú T1 = 0,6s, khi m¾c

vËt m vµo lß xo k2 th× vËt m dao ®éng víi chu kú T2 =0,8s. Khi m¾c vËt m vµo hÖ hai lß xo k1 nèi tiÕp víi k2 th× chu kú dao ®éng cña m lµ

A. T = 0,48s. B. T = 0,70s. C. T = 1,00s. D. T = 1,40s.2.73. Khi m¾c vËt m vµo lß xo k1 th× vËt m dao ®éng víi chu kú T1 = 0,6s, khi m¾c

vËt m vµo lß xo k2 th× vËt m dao ®éng víi chu kú T2 =0,8s. Khi m¾c vËt m vµo hÖ hai lß xo k1 song song víi k2 th× chu kú dao ®éng cña m lµ

A. T = 0,48s. B. T = 0,70s. C. T = 1,00s. D. T = 1,40s.

Chñ ®Ò 3: Con lắc đơn, con l¾c vËt lÝ.2.74 Con l¾c ®¬n gåm vËt nÆng khèi lîng m treo vµo sîi d©y l t¹i n¬i cã gia tèc

träng trêng g, dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú T phô thuéc vµoA. l vµ g. B. m vµ l. C. m vµ g. D. m, l vµ g.

2.75. Con l¾c ®¬n chiÒu dµi l dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kúA. ; B. ; C. ; D.

P2. Chu kú cña con l¾c vËt lÝ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc nµo díi ®©y?

A. . B. . C. . D.

2.76 Con l¾c ®¬n dao ®éng ®iÒu hoµ, khi t¨ng chiÒu dµi cña con l¾c lªn 4 lÇn th× tÇn sè dao ®éng cña con l¾c:

A. t¨ng lªn 2 lÇn. B. gi¶m ®i 2 lÇn. C. t¨ng lªn 4 lÇn. D. gi¶m ®i 4 lÇn.2.77 Trong dao ®éng ®iÒu hoµ cña con l¾c ®¬n, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. Lùc kÐo vÒ phô thuéc vµo chiÒu dµi cña con l¾c.B. Lùc kÐo vÒ phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt nÆng.C. Gia tèc cña vËt phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt.D. TÇn sè gãc cña vËt phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt.

2.78 Con l¾c ®¬n (chiÒu dµi kh«ng ®æi), dao ®éng víi biªn ®é nhá cã chu kú phô thuéc vµo

A. khèi lîng cña con l¾c.B. träng lîng cña con l¾c.C. tØ sè gi÷a khèi lîng vµ träng lîng cña con l¾c.D. khèi lîng riªng cña con l¾c.

2.79. Con l¾c ®¬n dao ®éng ®iÒu hoµ víi chu kú 1s t¹i n¬i cã gia tèc träng trêng 9,8m/s2, chiÒu dµi cña con l¾c lµ

A. l = 24,8m. B. l = 24,8cm. C. l= 1,56m. D. l= 2,45m.2.80. Con l¾c ®¬n dao ®éng ®iÒu hoµ t¹i n¬i cã gia tèc träng trêng 9,81m/s2, víi

chu kú T = 2s. ChiÒu dµi cña con l¾c lµ

A. l = 3,120m. B. l = 96,60cm. C. l= 0,993m. D. l= 0,040m.

2.81. ë n¬i mµ con l¾c ®¬n ®Õm gi©y (chu kú 2s) cã ®é dµi 1m, th× con l¾c ®¬n cã ®é dµi 3m sÏ dao ®éng víi chu kú lµ

A. T = 6s. B. T = 4,24s. C. T = 3,46s. D. T = 1,5s.2.82. Mét con l¾c ®¬n cã ®é dµi l1 dao ®éng víi chu kú T1 = 0,8s. Mét con l¾c ®¬n

kh¸c cã ®é dµi l2 dao ®éng víi chu kú T1 = 0,6s. Chu kú cña con l¾c ®¬n cã ®é dµi l1 + l2 lµ

A. T = 0,7s. B. T = 0,8s. C. T = 1,0s. D. T = 1,4s.2.83. Mét con l¾c ®¬n cã ®é dµi l, trong kho¶ng thêi gian Δt nã thùc hiÖn ®îc 6 dao

®éng. Ngêi ta gi¶m bít ®é dµi cña nã ®i 16cm, còng trong kho¶ng thêi gian Δt nh tríc nã thùc hiÖn ®îc 10 dao ®éng. ChiÒu dµi cña con l¾c ban ®Çu lµ

A. l = 25m. B. l = 25cm. C. l = 9m. D. l = 9cm.2.84. T¹i mét n¬i cã hai con l¾c ®¬n ®ang dao ®éng víi c¸c biªn ®é nhá. Trong cïng

mét kho¶ng thêi gian, ngêi ta thÊy con l¾c thø nhÊt thùc hiÖn ®îc 4 dao ®éng, con l¾c thø hai thùc hiÖn ®îc 5 dao ®éng. Tæng chiÒu dµi cña hai con l¾c lµ 164cm. ChiÒu dµi cña mçi con l¾c lÇn lît lµ

A. l1= 100m, l2 = 6,4m. B. l1= 64cm, l2 = 100cm.C. l1= 1,00m, l2 = 64cm. D. l1= 6,4cm, l2 = 100cm.

2.85. Mét ®ång hå qu¶ l¾c ch¹y ®óng t¹i mét n¬i trªn mÆt ®Êt. Ngêi ta ®a ®ång hå tõ mÆt ®Êt lªn ®é cao h = 5km, b¸n kÝnh Tr¸i ®Êt lµ R = 6400km (coi nhiÖt ®é kh«ng ®æi). Mçi ngµy ®ªm ®ång hå ®ã ch¹y

A. nhanh 68s. B. chËm 68s. C. nhanh 34s. D. chËm 34s.

2.86. Mét con l¾c ®¬n cã chu kú dao ®éng T = 4s, thêi gian ®Ó con l¾c ®i tõ VTCB ®Õn vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i lµ:

A. t = 0,5s. B. t = 1,0s. C. t = 1,5s. D. t = 2,0s.2.87. Mét con l¾c ®¬n cã chu kú dao ®éng T = 3s, thêi gian ®Ó con l¾c ®i tõ VTCB ®Õn vÞ trÝ cã li ®é

x = A/2 lµA. t = 0,250s. B. t = 0,375s. C. t = 0,750s. D. t =

1,50s.2.88. Mét con l¾c ®¬n cã chu kú dao ®éng T = 3s, thêi gian ®Ó con l¾c ®i tõ vÞ trÝ

cã li ®é x =A/2 ®Õn vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i x = A lµA. t = 0,250s. B. t = 0,375s. C. t = 0,500s. D. t =

0,750s.2.89. Mét vËt r¾n khèi lîng 1,5kg cã thÓ quay quanh mét trôc n»m ngang. Díi t¸c

dông cña träng lùc, vËt dao ®éng nhá víi chu kú 0,5s. Kho¶ng c¸ch tõ trôc quay ®Õn khèi t©m cña vËt lµ 10cm, lÊy g = 10m/s2. M«men qu¸n tÝnh cña vËt ®èi víi trôc quay ®ã lµ

A. I = 94,9.10-3kgm2. B. I = 18,9.10-3kgm2.C. I = 59,6.10-3kgm2. D. I = 9,49.10-3kgm2.

Chñ ®Ò 4: Tổng hợp dao động

2.90 Hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng pha khi ®é lÖch pha gi÷a chóng lµA. Δφ = 2nπ (víi n Z). B. Δφ = (2n + 1)π (víi n Z).C. Δφ = (2n + 1) (víi n Z). D. Δφ = (2n + 1) (víi n Z).

2.91. Hai dao ®éng ®iÒu hoµ nµo sau ®©y ®îc gäi lµ cïng pha?A. và .

B. và .

C. và .

D. và .2.92. NhËn xÐt nµo sau ®©y vÒ biªn ®é dao ®éng tæng hîp lµ kh«ng ®óng?

Dao ®éng tæng hîp cña hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sèA. cã biªn ®é phô thuéc vµo biªn ®é cña dao ®éng hîp thµnh thø nhÊt.B. cã biªn ®é phô thuéc vµo biªn ®é cña dao ®éng hîp thµnh thø hai.C. cã biªn ®é phô thuéc vµo tÇn sè chung cña hai dao ®éng hîp thµnh.D. cã biªn ®é phô thuéc vµo ®é lÖch pha gi÷a hai dao ®éng hîp thµnh.

2.93. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sè cã biªn ®é lÇn lît lµ 8cm vµ 12cm. Biªn ®é dao ®éng tæng hîp cã thÓ lµ

A. A = 2cm. B. A = 3cm. C. A = 5cm. D. A = 21cm.2.94. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sè

cã biªn ®é lÇn lît lµ 3cm vµ 4cm. Biªn ®é dao ®éng tæng hîp kh«ng thÓ lµA. A = 3cm. B. A = 4cm. C. A = 5cm. D. A = 8cm.

2.95. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sè cã biªn ®é lÇn lît lµ 6cm vµ 12cm. Biªn ®é dao ®éng tæng hîp kh«ng thÓ lµ

A. A = 5cm. B. A = 6cm. C. A = 7cm. D. A = 8cm.2.96. Mét chÊt ®iÓm tham gia ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng cïng

tÇn sè x1 = sin2t (cm) vµ x2 = 2,4cos2t (cm). Biªn ®é cña dao ®éng tæng hîp lµA. A = 1,84cm. B. A = 2,60cm. C. A = 3,40cm. D. A = 6,76cm

2.97. Mét chÊt ®iÓm tham gia ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, cã ph-¬ng tr×nh lÇn lît lµ x1 = 2sin(100t - /3) cm vµ x2 = cos(100t + /6) cm. Ph¬ng tr×nh cña dao ®éng tæng hîp lµ

A. x = sin(100t - /3)cm. B. A = cos(100t - /3)cm.C. A = 3sin(100t - /3)cm. D. A = 3cos(100t + /6) cm.

2.98. Cho 3 dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, x1 = 1,5sin(100πt)cm, x2 = sin(100πt + /2)cm vµ x3 = sin(100πt + 5/6)cm. Ph¬ng tr×nh dao ®éng tæng hîp cña 3 dao ®éng trªn lµ

A. x = sin(100πt)cm. B. x = sin(200πt)cm.C. x = cos(100πt)cm. D. x = cos(200πt)cm.

2.99. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, theo çc ph-¬ng tr×nh: vµ . Biªn ®é dao ®éng tæng hîp ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt khi

A. α = 0(rad). B. α = π(rad). C. α = π/2(rad). D. α = - π/2(rad).2.100. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, theo çc ph-

¬ng tr×nh: vµ . Biªn ®é dao ®éng tæng hîp ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt khi

A. α = 0(rad). B. α = π(rad). C. α = π/2(rad). D. α = - π/2(rad).

2.101. Mét vËt thùc hiÖn ®ång thêi hai dao ®éng ®iÒu hoµ cïng ph¬ng, theo çc ph-¬ng tr×nh: vµ . Ph¬ng tr×nh cña dao ®éng tæng hîp lµ

A. x = 8sin(πt + π/6)cm. B. x = 8cos(πt + π/6)cm.C. x = 8sin(πt - π/6)cm. D. x = 8cos(πt - π/6)cm.

Chñ ®Ò 5: Dao động tắt dần2.102. NhËn xÐt nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Dao ®éng t¾t dÇn cµng nhanh nÕu lùc c¶n cña m«i trêng cµng lín.B. Dao ®éng duy tr× cã chu kú b»ng chu kú dao ®éng riªng cña con l¾c.C. Dao ®éng cìng bøc cã tÇn sè b»ng tÇn sè cña lùc cìng bøc.D. Biªn ®é cña dao ®éng cìng bøc kh«ng phô thuéc vµo tÇn sè lùc cìng bøc.

2.103 Nguyªn nh©n g©y ra dao ®éng t¾t dÇn cña con l¾c ®¬n dao ®éng trong kh«ng khÝ lµ

A. do träng lùc t¸c dông lªn vËt.

B. do lùc c¨ng cña d©y treo.C. do lùc c¶n cña m«i trêng.D. do d©y treo cã khèi lîng ®¸ng kÓ.

2.104. Chän c©u §óng. Dao ®éng duy tr× lµ ®iÖn t¾t dÇn mµ ngêi taA. lµm mÊt lùc c¶n cña m«i trêng ®èi víi vËt chuyÓn ®éng.B. t¸c dông ngo¹i lùc biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian vµo vËt chuyÓn ®éng.C. t¸c dông ngo¹i lùc vµo vËt dao ®éng cïng chiÒu víi chuyÓn ®éng trong mét

phÇn cña tõng chu kúD. kÝch thÝch l¹i dao ®éng sau khi dao ®éng bÞ t¾t dÇn.2.105. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Biªn ®é cña dao ®éng riªng chØ phô thuéc vµo c¸ch kÝch thÝch ban ®Çu ®Ó t¹o

lªn dao ®éng.B. Biªn ®é cña dao ®éng t¾t dÇn gi¶m dÇn theo thêi gian.C. Biªn ®é cña dao ®éng duy tr× phô thuéc vµo phÇn n¨ng lîng cung cÊp thªm cho

dao ®éng trong mçi chu kú.D. Biªn ®é cña dao ®éng cìng bøc chØ phô thuéc vµo biªn ®é cña lùc cìng bøc.

2.106. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? A. Trong dao ®éng t¾t dÇn, mét phÇn c¬ n¨ng ®· biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng.B. Trong dao ®éng t¾t dÇn, mét phÇn c¬ n¨ng ®· biÕn ®æi thµnh ho¸ n¨ng.C. Trong dao ®éng t¾t dÇn, mét phÇn c¬ n¨ng ®· biÕn ®æi thµnh ®iÖn n¨ng.D. Trong dao ®éng t¾t dÇn, mét phÇn c¬ n¨ng ®· biÕn ®æi thµnh quang n¨ng.

2.107. Con l¾c lß xo ngang gåm lß xo cã ®é cøng k = 100N/m vµ vËt m = 100g, dao ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang, hÖ sè ma s¸t gi÷a vËt vµ mÆt ngang lµ μ = 0,01, lÊy g = 10m/s2. Sau mçi lÇn vËt chuyÓn ®éng qua VTCB biªn ®é dao ®éng gi¶m 1 lîng lµ

A. ΔA = 0,1cm. B. ΔA = 0,1mm. C. ΔA = 0,2cm. D. ΔA = 0,2mm.2.108 Mét con l¾c lß xo ngang gåm lß xo cã ®é cøng k = 100N/m vµ vËt m = 100g,

dao ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang, hÖ sè ma s¸t gi÷a vËt vµ mÆt ngang lµ μ = 0,02. KÐo vËt lÖch khái VTCB mét ®o¹n 10cm råi th¶ nhÑ cho vËt dao ®éng. Qu·ng ®êng vËt ®i ®îc tõ khi b¾t ®Çu dao ®éng ®Õn khi dõng h¼n lµ

A. S = 50m. B. S = 25m. C. S = 50cm. D. S = 25cm.

Chñ ®Ò 6: Dao động cưỡng bức và hiện tượng cộng hưởng2.109. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Biªn ®é cña dao ®éng cìng bøc kh«ng phô

thuéc vµo:A. pha ban ®Çu cña ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.B. biªn ®é ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.C. tÇn sè ngo¹i lùc tuÇn hoµn t¸c dông lªn vËt.D. hÖ sè c¶n (cña ma s¸t nhít) t¸c dông lªn vËt.

2.110. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? HiÖn tîng céng hëng chØ x¶y ra víi:A. dao ®éng ®iÒu hoµ.B. dao ®éng riªng.C. dao ®éng t¾t dÇn.D. víi dao ®éng cìng bøc.

2.111 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. tÇn sè gãc lùc cìng bøc b»ng tÇn sè gãc dao ®éng riªng.B. tÇn sè lùc cìng bøc b»ng tÇn sè dao ®éng riªng.C. chu kú lùc cìng bøc b»ng chu kú dao ®éng riªng.D. biªn ®é lùc cìng bøc b»ng biªn ®é dao ®éng riªng.

2.112 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. TÇn sè cña dao ®éng cìng bøc lu«n b»ng tÇn sè cña dao ®éng riªng.B. TÇn sè cña dao ®éng cìng bøc b»ng tÇn sè cña lùc cìng bøc.C. Chu kú cña dao ®éng cìng bøc kh«ng b»ng chu kú cña dao ®éng riªng. D. Chu kú cña dao ®éng cìng bøc b»ng chu kú cña lùc cìng bøc.

2.113. Mét ngêi x¸ch mét x« níc ®i trªn ®êng, mçi bíc ®i ®îc 50cm. Chu kú dao ®éng riªng cña níc trong x« lµ 1s. §Ó níc trong x« sãng s¸nh m¹nh nhÊt th× ngêi ®ã ph¶i ®i víi vËn tèc

A. v = 100cm/s. B. v = 75cm/s. C. v = 50cm/s. D. v = 25cm/s.

2.114. Mét ngêi ®Ìo hai thïng níc ë phÝa sau xe ®¹p vµ ®¹p xe trªn mét con ®êng l¸t bª t«ng. Cø c¸ch 3m, trªn ®êng l¹i cã mét r·nh nhá. Chu kú dao ®éng riªng cña níc trong thïng lµ 0,6s. §Ó níc trong thïng sãng s¸nh m¹nh nhÊt th× ngêi ®ã ph¶i ®i víi vËn tèc lµ

A. v = 10m/s. B. v = 10km/h. C. v = 18m/s. D. v = 18km/h.

2.115. Mét hµnh kh¸ch dïng d©y ch»ng cao su treo mét chiÕc ba l« lªn trÇn toa tÇu, ngay phÝa trªn mét trôc b¸nh xe cña toa tÇu. Khèi lîng ba l« lµ 16kg, hÖ sè cøng cña d©y ch»ng cao su lµ 900N/m, chiÒu dµi mçi thanh ray lµ 12,5m, ë chç nèi hai thanh ray cã mét khe hë nhá. §Ó ba l« dao ®éng m¹nh nhÊt th× tÇu ph¶i ch¹y víi vËn tèc lµ

A. v ≈ 27km/h. B. v ≈ 54km/h. C. v ≈ 27m/s. D. v ≈ 54m/s.

Chñ ®Ò 7: ThÝ nghiÖm vËt lÝ2.116. Chän c©u §óng. Trong thÝ nghiÖm víi con l¾c ®· lµm, khi thay qu¶ nÆng 50g

b»ng qu¶ nÆng 20g th×:A. chu kú cña nã t¨ng lªn râ rÖt. B. Chu kú cña nã gi¶m ®i râ rÖt. C. TÇn sè cña nã gi¶m ®i nhiÒu. D. TÇn sè cña nã hÇu nh kh«ng

®æi.2.117. Chän ph¸t biÓu §óng. Trong thÝ nghiÖm víi con l¾c lß xo th¼ng ®øng vµ con

l¾c lß xo n»m ngang th× gia tèc träng trêng gA. chØ ¶nh hëng tíi chu kú dao ®éng cña con l¾c th¼ng ®øng.B. kh«ng ¶nh hëng tíi chu kú dao ®éng cña c¶ con l¾c th¼ng ®øng vµ con l¾c n»m

ngang.C. chØ ¶nh hëng tíi chu kú dao ®éng cña con l¾c lß xo n»m ngang.D. chØ kh«ng ¶nh hëng tíi chu kú con l¾c lß xo n»m ngang.

2.118. Cïng mét ®Þa ®iÓm, ngêi ta thÊy trong thêi gian con l¾c A dao ®éng ®îc 10 chu kú th× con l¾c B thùc hiÖn ®îc 6 chu kú. BiÕt hiÖu sè ®é dµi cña chóng lµ 16cm. §é dµi cña mçi con l¾c lµ:

A. 6cm vµ 22cm. B. 9cm vµ 25cm. C. 12cm vµ 28cm. D. 25cm vµ 36cm.

2.119. Mét con l¾c lß xo dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng t¹o thµnh 450 so víi ph¬ng n»m ngang th× gia tèc träng trêng

A. kh«ng ¶nh hëng ®Õn tÇn sè dao ®éng cña con l¾c.B. kh«ng ¶nh hëng ®Õn chu kú dao ®éng cña con l¾c.C. lµm t¨ng tÇn sè dao ®éng so víi khi con l¾c dao ®éng theo ph¬ng n»m ngang.D. lµm gi¶m tÇn sè dao ®éng so víi khi con l¾c dao ®éng theo ph¬ng n»m ngang.

C¸c c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc2.120. Con l¾c lß xo gåm vËt m vµ lß xo k dao ®éng ®iÒu hoµ, khi m¾c thªm vµo

vËt m mét vËt kh¸c cã khèi lîng gÊp 3 lÇn vËt m th× chu kú dao ®éng cña chóngA. t¨ng lªn 3 lÇn. B. gi¶m ®i 3 lÇn. C. t¨ng lªn 2 lÇn. D. gi¶m ®i 2 lÇn.

2.121. Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ víi biªn ®é 8cm, trong thêi gian 1min chÊt ®iÓm thùc hiÖn ®îc 40 lÇn dao ®éng. ChÊt ®iÓm cã vËn tèc cùc ®¹i lµ

A. vmax = 1,91cm/s.B. vmax = 33,5cm/s. C. vmax = 320cm/s. D. vmax = 5cm/s.

2.122. Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ víi tÇn sè f = 5Hz. Khi pha dao ®éng b»ng th× li ®é cña chÊt ®iÓm lµ cm, ph¬ng tr×nh dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµ

A. B. C. D.

2.123. VËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh: x = 2cos(4πt - π/3)cm. Qu·ng ®-êng vËt ®i ®îc trong 0,25s ®Çu tiªn lµ

A. 4cm. B. 2cm. C. 1cm. D. -1cm.2.124. Con l¾c lß xo treo th¼ng ®øng dao ®éng ®iÒu hoµ, khi vËt ë vÞ trÝ c¸ch

VTCB mét ®o¹n 4cm th× vËn tèc cña vËt b»ng kh«ng vµ lóc nµy lß xo kh«ng bÞ biÕn d¹ng, (lÊy g = π2). VËn tèc cña vËt khi qua VTCB lµ:

A. v = 6,28cm/s. B. v = 12,57cm/s.C. v = 31,41cm/s.D. v = 62,83cm/s. 2.125. Con l¾c lß xo ngang dao ®éng ®iÒu hoµ, lùc ®µn håi cùc ®¹i t¸c dông vµo

vËt lµ 2N, gia tèc cùc ®¹i cña vËt lµ 2m/s2. Khèi lîng cña vËt lµA. m = 1kg. B. m = 2kg. C. m = 3kg. D. m = 4kg.

2.126. Mét chÊt ®iÓm dao ®éng ®iÒu hoµ cã ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 4cos(4πt)cm. Thêi gian chÊt ®iÓm ®i ®îc qu·ng ®êng 6cm kÓ tõ lóc b¾t ®Çu dao ®éng lµ

A. t = 0,750s. B. t = 0,375s. C. t = 0,185s. D. t = 0,167s.

2.127. Khi treo vËt m vµo lß xo k th× lß xo d·n ra 2,5cm, kÝch thÝch cho m dao ®éng, (lÊy g = π2m/s2). Chu kú dao ®éng tù do cña vËt lµ

A. T = 1,00s. B. T = 0,50s. C. T = 0,32s. D. T = 0,28s.2.128. Mét chÊt ®iÓm khèi lîng m = 100g, dao ®éng ®iÒu ®iÒu hoµ däc theo trôc

Ox víi ph¬ng tr×nh x = 4cos(2t)cm. C¬ n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ cña chÊt ®iÓm lµ

A. E = 3200J. B. E = 3,2J. C. E = 0,32J. D. E = 0,32mJ.

§¸p ¸n ch¬ng 2

1B 2C 3C 4B 5C 6D 7B 8C 9A 10D

11C

12D

13A

14C

15A

16B

17C

18D

19D

20C

21D

22A

23B

24B

25B

26B

27C

28C

29C

30C

31B

32C

33B

34B

35B

36D

37A

38C

39C

40B

41B

42A

43C

44C

45B

46B

47D

48D

49B

50C

51B

52C

53C

54B

55B

56A

57B

58A

59D

60B

61B

62C

63B

64A

65B

66C

67C

68D

69B

70C

71B

72C

73A

74A

75C

76B

77B

78C

79B

80C

81C

82C

83B

84C

85B

86B

87A

88C

89D

90A

91B

92C

93C

94D

95A

96B

97A

98C

99C

100D

101B

102D

103C

104C

105D

106A

107D

108B

109A

110D

111D

112A

113C

114D

115B

116D

117C

118B

119D

120C

121B

122A

123A

124D

125A

126D

127C

128D

H íng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 2 2.1. Chän B.

Híng dÉn: VËt dao ®éng ®iÒu hoµ ë vÞ trÝ li ®é b»ng kh«ng th× ®éng n¨ng cùc ®¹i.

2.2. Chän C. Híng dÉn: ë vÞ trÝ li ®é b»ng kh«ng lùc t¸c dông b»ng kh«ng nªn gia tèc nhá nhÊt.

2.3. Chän C. Híng dÉn: BiÕn ®æi vËn tèc vÒ hµm sè cos th× ®îc kÕt qu¶.

2.4. Chän B. Híng dÉn: T¬ng tù c¸ch lµm c©u 2.3.2.5. Chän C. Híng dÉn: T¬ng tù c¸ch lµm c©u 2.3.2.6. Chän D. Híng dÉn: Nh phÇn tãm t¾t lÝ thuyÕt.2.7. Chän B. Híng dÉn: Thêi ®iÓm ban ®Çu cã thÓ ®éng n¨ng b»ng kh«ng.2.8. Chän C. Híng dÉn: Dao ®éng t¾t dÇn mµ ®îc cung cÊp n¨ng lîng theo nhÞp mÊt

®i sÏ dao ®éng duy tr×2.9. Chän A. Híng dÉn: Biªn ®é dao ®éng cêng bøc phô thuéc ®¸p ¸n B, C, D.2.10. Chän D. Híng dÉn: Dao ®éng duy tr×, c¬ cÊu t¸c dông ngo¹i lùc g¾n víi hÖ dao

®éng.2.11. Chän C. Híng dÉn: Biªn ®é dao ®éng tæng hîp phô thuéc biªn ®é 2 dao ®éng

thµnh phÇn vµ ®é lÖch pha cña 2 dao ®éng.2.12. Chän D. Híng dÉn: Cã lóc ë mét trong 3 ®¸p ¸n A, B, C. Nªn chän D.2.13 Chän A. Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa SGK.2.14 Chän C. Híng dÉn: Hai lùa chän A vµ B kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh

vi ph©n x” + ω2x = 0. Lùa chän D trong ph¬ng tr×nh kh«ng cã ®¹i lîng thêi gian.2.15 Chän A.

Híng dÉn: Thø nguyªn cña tÇn sè gãc ω lµ rad/s (radian trªn gi©y). Thø nguyªn cña pha dao ®éng (ωt + φ) lµ rad (radian). Thø nguyªn cña chu kú T lµ s (gi©y). Thø nguyªn cña biªn ®é lµ m (mÐt).

2.16 Chän B. Híng dÉn: Xem c©u 2.152.17 Chän C. Híng dÉn: Xem c©u 2.152.18 Chän D Híng dÉn: TÝnh ®¹o hµm bËc hai cña to¹ ®é x theo thêi gian råi thay

vµo ph¬ng tr×nh vi ph©n x” + ω2x = 0 thÊy lùa chän D kh«ng tho¶ m·n.2.19 Chän D.

Híng dÉn: LÊy ®¹o hµm bËc nhÊt cña ph¬ng tr×nh dao ®éng x = Acos(ωt + φ) theo thêi gian ta ®îc

vËn tèc v = - Aωsin(ωt + φ).2.20 Chän C.

Híng dÉn: LÊy ®¹o hµm bËc nhÊt cña ph¬ng tr×nh dao ®éng x = Acos(ωt + φ) theo thêi gian ta ®îc

vËn tèc v = - Aωsin(ωt + φ). Sau ®ã lÊy ®¹o hµm cña vËn tèc theo thêi gian ta ®îc gia tèc a = - Aω2cos(ωt + φ).

2.21 Chän D. Híng dÉn: Biªn ®é dao ®éng cña vËt lu«n kh«ng ®æi.2.22 Chän A.

Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh vËn tèc v = - Aωsin(ωt + φ) ta suy ra ®é lín cña vËn tèc lµ v= │Aωsin(ωt + φ)│ vËn tèc cña vËt ®¹t cùc ®¹i khi │sin(ωt + φ)│=1 khi ®ã gi¸ trÞ cùc ®¹i cña vËn tèc lµ vmax = ωA.

2.23 Chän B. Híng dÉn: gia tèc cùc ®¹i cña vËt lµ amax = ω2A, ®¹t ®îc khi vËt ë hai vÞ trÝ biªn.

2.24 Chän B. Híng dÉn: Trong dao ®éng ®iÒu hoµ vËn tèc cùc tiÓu cña vËt b»ng kh«ng khi vËt ë

hai vÞ trÝ biªn. VËn tèc cã gi¸ trÞ ©m, khi ®ã dÊu ©m chØ thÓ hiÖn chiÒu chuyÓn ®éng cña vËt ngîc víi chiÒu trôc to¹ ®é.

2.25 Chän B.Híng dÉn: Trong dao ®éng ®iÒu hoµ gia tèc cùc tiÓu cña vËt b»ng kh«ng khi

chuyÓn ®éng qua VTCB. Gia tèc cã gi¸ trÞ ©m, khi ®ã dÊu ©m chØ thÓ hiÖn chiÒu cña gia tèc ngîc víi chiÒu trôc to¹ ®é.

2.26 Chän B. Híng dÉn: Gia tèc cña vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i khi vËt ë hai vÞ trÝ biªn, gia tèc cña vËt ë VTCB cã gi¸ trÞ b»ng kh«ng.

2.27 Chän C.Híng dÉn: VËt ®æi chiÒu chuyÓn ®éng khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ biªn ®é, ë

vÞ trÝ ®ã lùc phôc håi t¸c dông lªn vËt ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i.2.28 Chän C. Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc ®éc lËp víi thêi gian ta thÊy

vËn tèc cña vËt ®¹t cùc ®¹i khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ x = 0.2.29 Chän C.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc ®éc lËp víi thêi gian a = -ω2x, ta suy ra ®é lín cña gia tèc b»ng kh«ng khi vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ x = 0(VTCB).

2.30 Chän C.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh dao ®éng x = Acos(ωt + φ) vµ ph¬ng tr×nh vËn tèc v = x’

= -ωAsin(ωt + φ) = ωAcos(ωt + φ + π/2). Nh vËy vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ sím pha h¬n li ®é mét gãc π/2.

2.31 Chän B.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh dao ®éng x = Acos(ωt + φ) vµ ph¬ng tr×nh gia tèc a = x”

= -ωAcos(ωt + φ) = ωAcos(ωt + φ + π). Nh vËy vËn tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ ngîc pha víi li ®é.

2.32 Chän CHíng dÉn: Ph¬ng tr×nh dao ®éng x = Acos(ωt + φ), ph¬ng tr×nh vËn tèc v = x’ = -

ωAsin(ωt + φ) = ωAcos(ωt + φ + π/2), vµ ph¬ng tr×nh gia tèc a = x” = -ωAcos(ωt + φ) = ωAcos(ωt + φ + π). Nh vËy gia tèc biÕn ®æi ®iÒu hoµ sím pha h¬n vËn tèc mét gãc π/2.

2.33 Chän B.Híng dÉn: Thêi ®iÓm ban ®Çu cã thÓ vËt võa cã ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng do ®ã

kÕt luËn c¬ n¨ng lu«n b»ng ®éng n¨ng ë thêi ®iÓm ban ®Çu lµ kh«ng ®óng.2.34 Chän B.

Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 6cos(4πt)cm víi ph¬ng tr×nh tæng qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ) ta thÊy biªn ®é dao ®éng cña vËt lµ A = 6cm.

2.35 Chän B. Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh dao ®éng víi ph¬ng tr×nh tæng qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ) ta thÊy biªn ®é dao ®éng cña vËt lµ A = 4cm.

2.36 Chän D.Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 6cos(4πt)cm víi ph¬ng tr×nh tæng

qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ) ta thÊy tÇn sè gãc cña dao ®éng lµ ω = 4πrad/s. Suy ra chu kú dao ®éng cña vËt lµ .

2.37 Chän A. Híng dÉn: T¬ng tù c©u 2.36.2.38 Chän C.

Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 6cos(4πt)cm víi ph¬ng tr×nh tæng qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ) ta thÊy tÇn sè gãc cña dao ®éng lµ ω = 4πrad/s. Suy ra tÇn sè dao ®éng cña vËt lµ .

2.39 Chän C.Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh dao ®éng víi ph¬ng tr×nh tæng

qu¸t cña dao ®éng ®iÒu hoµ x = Acos(ωt + φ) ta thÊy pha dao ®éng cña vËt lµ (ωt + φ) = , thay t = 1s ta ®îc kÕt qu¶ 1,5π(rad).

2.40 Chän B.Híng dÉn: Thay t = 10s vµo ph¬ng tr×nh x = 6cos(4πt)cm, ta ®îc to¹ ®é cña vËt lµ

x = 6cm.2.41 Chän B.

Híng dÉn: Xem c©u 2.40.2.42 Chän A.

Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 6cos(4πt)cm ta suy ra ph¬ng tr×nh vËn tèc v = x’ = - 24πsin(4πt)cm/s. Thay t = 7,5s vµo ph¬ng tr×nh v = - 24πsin(4πt)cm/s ta ®îc kÕt qu¶ v = 0.

2.43 Chän C.Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 6cos(4πt)cm ta suy ra ph¬ng tr×nh gia

tèc

a = x” = - 96π2cos(4πt)cm/s2. Thay t = 5s vµo ph¬ng tr×nh a = - 96π2cos(4πt)cm/s2

ta ®îc kÕt qu¶ a = - 947,5cm/s2.

2.44 Chän C.Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh x = 2cos10πt(cm) ta suy ra biªn ®é A = 2cm. C¬ n¨ng

trong dao ®éng ®iÒu hoµ E = E® + Et, theo bµi ra E® = 3Et suy ra E = 4Et, ¸p dông c«ng thøc tÝnh thÕ n¨ng vµ c«ng thøc tÝnh c¬ n¨ng → x = ± A/2 = ± 1cm.

2.45 Chän B.Híng dÉn: VËt dao ®éng theo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t x = Acos(ωt + φ), A = 4cm,

chu kú T = 2s → = π(rad/s), chän gèc thêi gian lµ lóc vËt ®i qua VTCB theo chiÒu d¬ng → pha ban ®Çu φ = -π/2. VËy ph¬ng tr×nh dao ®éng lµ x = 4cos(πt - )cm.

2.46 Chän B.Híng dÉn: §éng n¨ng vµ thÕ n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ biÕn ®æi tuÇn hoµn víi

chu kú b»ng 1/2 chu kú cña vËn tèc, gia tèc vµ li ®é.2.47 Chän D.

Híng dÉn: Gia tèc cña vËt ®¹t cùc ®¹i khi vËt ë vÞ trÝ biªn, ë vÞ trÝ biªn thÕ n¨ng cña vËt ®¹t cùc ®¹i, ®éng n¨ng cña vËt ®¹t cùc tiÓu.

2.48 Chän D.Híng dÉn: ThÕ n¨ng cña vËt dao ®éng ®iÒu hoµ biÕn ®æi tuÇn hoµn theo thêi

gian.2.49 Chän B.

Híng dÉn: §éng n¨ng cña vËt dao ®éng ®iÒu hoµ biÕn ®æi tuÇn hoµn theo thêi gian víi chu kú T/2.

2.50 Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh c¬ n¨ng , ®æi ®¬n vÞ

cña khèi lîng vµ biªn ®é: 750g = 0,75kg, 4cm = 0,04m, thay vµo c«ng thøc tÝnh c¬ n¨ng ta ®îc E = 6.10-3J.

2.51 Chän B.Híng dÉn: Chó ý cÇn ph©n biÖt kh¸i niÖm tÇn sè gãc ω trong dao ®éng ®iÒu hoµ

víi tèc ®é gãc lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña li ®é gãc theo thêi gian α’ = v’/R trong chuyÓn ®éng trßn cña vËt.

2.52 Chän C.Híng dÉn: Trong dao ®éng ®iÒu hoµ, li ®é, vËn tèc vµ gia tèc lµ ba ®¹i lîng biÕn

®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian vµ cã cïng tÇn sè gãc, cïng chu kú, tÇn sè.2.53 Chän C.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc ®éc lËp víi thêi gian a = - ω2x dÊu (-) chøng tá x vµ a lu«n ngîc chiÒu nhau.

2.54 Chän B. Híng dÉn: Víi con l¾c lß xo ngang vËt chuyÓn ®éng th¼ng, dao ®éng ®iÒu hoµ.

2.55 Chän B.Híng dÉn: Khi vËt ë vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i th× vËn tèc cña vËt b»ng kh«ng. Ba ph-

¬ng ¸n cßn l¹i ®Òu lµ VTCB, ë VTCB vËn tèc cña vËt ®¹t cùc ®¹i.2.56 Chän A.

Híng dÉn: Chu kú dao ®éng cña con l¾c lß xo däc ®îc tÝnh theo c«ng thøc (*). §æi ®¬n vÞ 0,8cm = 0,008m råi thay vµo c«ng thøc(*) ta ®îc T =

0,178s.2.57 Chän B.

Híng dÉn: Lùc kÐo vÒ (lùc phôc håi) cã biÓu thøc F = - kx kh«ng phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt.

2.58 Chän A.Híng dÉn: Con l¾c lß xo gåm vËt khèi lîng m vµ lß xo cã ®é cøng k, dao ®éng ®iÒu

hoµ víi chu kú

2.59 Chän D. Híng dÉn: TÇn sè dao ®éng cña con l¾c lµ khi t¨ng khèi lîng cña vËt lªn 4 lÇn th× tÇn sè cña con l¾c gi¶m 2 lÇn.

2.60 Chän B.Híng dÉn: Con l¾c lß xo gåm vËt khèi lîng m vµ lß xo cã ®é cøng k, dao ®éng ®iÒu

hoµ víi chu kú , thay m = 100g = 0,1kg; k = 100N/m vµ π2 = 10 ta ®îc T = 0,2s.2.61 Chän B. Híng dÉn: T¬ng tù c©u 1.60.2.62 Chän C.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh chu kú ta suy ra k = 64N/m. (Chó ý ®æi ®¬n vÞ)

2.63 Chän B.Híng dÉn: Trong con l¾c lß xo ngang lùc ®µn håi t¸c dông lªn vËt khi vËt ë vÞ trÝ x

lµ F = -kx, lùc®µn håi cùc ®¹i cã ®é lín Fmax = kA, víi , thay A = 8cm = 0,8m; T = 0,5s; m = 0,4kg; π2 = 10 ta®îc Fmax = 5,12N.

2.64 Chän A.Híng dÉn: VËt dao ®éng theo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t x = Acos(ωt + φ). TÇn sè gãc

= 10rad/s. Tõ c¸ch kÝch thÝch ban ®Çu ®Ó t¹o nªn dao ®éng ta cã Acosφ = 4cm vµ Asinφ = 0, tõ ®ã tÝnh ®îc A = 4cm, φ = 0. Thay vµo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t ta ®îc x = 4cos(10t)cm.

2.65 Chän B.Híng dÉn: VËn tèc cùc ®¹i trong dao ®éng ®iÒu hoµ ®îc tÝnh theo ®Þnh luËt b¶o

toµn c¬ n¨ng vmax = = 0,8m/s = 80cm/s. (Chó ý ®æi ®¬n vÞ cña x0 = 4cm = 0,04m).

2.66 Chän C.Híng dÉn: C«ng thøc tÝnh c¬ n¨ng cña con l¾c lß xo , ®æi ®¬n vÞ vµ

thay sè ta®îc E = 3,2.10-2J.

2.67 Chän C.Híng dÉn: Con l¾c gåm lß xo k vµ vËt m dao ®éng víi chu kú , con l¾c

gåm lß xo k vµvËt m’ dao ®éng víi tÇn sè , kÕt hîp víi gi¶ thiÕt T = 1s, f’ = 0,5Hz suy ra m’ = 4m.

2.68 Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.64.2.69 Chän B.

Híng dÉn: Theo b¶o toµn c¬ n¨ng trong dao ®éng ®iÒu hoµ ta cã biÓu thøc tÝnh biªn ®é dao ®éng = 0,05m = 5cm.

2.70 Chän C.

Híng dÉn: VËt dao ®éng theo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t x = Acos(ωt + φ). TÇn sè gãc = 40rad/s. Tõ c¸ch kÝch thÝch ban ®Çu ®Ó t¹o nªn dao ®éng ta cã Acosφ = 0cm

vµ - Asinφ = 200cm/s, tõ ®ã tÝnh ®îc A = 5cm, φ = - π/2. Thay vµo ph¬ng tr×nh tæng qu¸t ta ®îc x = 5cos(40t - )cm.

2.71 Chän B.Híng dÉn: Khi con l¾c cã khèi lîng m1 nã dao ®éng víi chu kú , khi con

l¾c cã khèi lîng m2 nã dao ®éng víi chu kú , khi g¾n ®ång thêi m1 vµ m2 vµo

lß xo ®ã th× chu kú dao ®éng cña chóng lµ , suy ra = 2s.

2.72 Chän C.Híng dÉn: Khi ®é cøng cña lß xo lµ k1 th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ

,

khi ®é cøng cña lß xo lµ k2 th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ , khi hai lß xo k1 vµ k2 m¾c nèi tiÕp th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ víi , suy ra = 1s.

2.73 Chän A.Híng dÉn: Khi ®é cøng cña lß xo lµ k1 th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ

, khi ®é

cøng cña lß xo lµ k2 th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ , khi hai lß xo k1 vµ k2

m¾c song song th× chu kú dao ®éng cña con l¾c lµ víi k = k1 + k2, suy ra

= 0,48s.2.74. Chän A.

Híng dÉn: Chu kú cña con l¾c ®¬n lµ , do ®ã T chØ phô thuéc vµo l vµ g.

2.75 Chän C. Híng dÉn: Chu kú cña con l¾c ®¬n lµ .

2.76 Chän B. Híng dÉn: TÇn sè dao ®éng cña con l¾c ®¬n lµ , khi t¨ng chiÒu dµi lªn 4 lÇn th× tÇn sè gi¶m ®i 2 lÇn.

2.77 Chän B.Híng dÉn: Lùc kÐo vÒ (lùc håi phôc) trong con l¾c ®¬n lµ thµnh phÇn träng lùc t¸c

dông lªn vËt®îc chiÕu lªn ph¬ng tiÕp tuyÕn víi quü ®¹o chuyÓn ®éng, vµ cã gi¸ trÞ P2 = Psinα = mgsinα do ®ã lùc kÐo vÒ phô thuéc vµo khèi lîng cña vËt

2.78 Chän C. Híng dÉn: TØ sè gi÷a träng lîng vµ khèi lîng cña con l¾c chÝnh lµ gia tèc träng trêng t¹i n¬i vËt dao ®éng.

2.79 Chän B. Híng dÉn: Chu kú cña con l¾c ®¬n , suy ra chiÒu dµi cña con l¾c lµ

l = T2g/(4π2) = 0,248m = 24,8cm.2.80 Chän C. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.79.2.81 Chän C.

Híng dÉn: Con l¾c ®¬n khi chiÒu dµi lµ l1 = 1m dao ®éng víi chu kú =

2s. Con l¾c ®¬n khi chiÒu dµi lµ l2 = 3m dao ®éng víi chu kú → → T2

= 4,46s.2.82 Chän C.

Híng dÉn: Con l¾c ®¬n khi chiÒu dµi lµ l1 dao ®éng víi chu kú . Con l¾c

®¬n khi chiÒu dµi lµ l2 dao ®éng víi chu kú . Con l¾c ®¬n khi chiÒu dµi lµ l1

+ l2 dao ®éng víi chu kú . Suy ra = 1s.2.83 Chän B.

Híng dÉn: Khi con l¾c ®¬n cã ®é dµi l, trong kho¶ng thêi gian Δt nã thùc hiÖn ®îc 6 dao ®éng. Ngêi ta gi¶m bít ®é dµi cña nã ®i 16cm = 0,16m, còng trong kho¶ng thêi gian Δt nh tríc nã thùc hiÖn ®îc 10 dao ®éng. Ta cã biÓu thøc sau:

gi¶i ph¬ng tr×nh ta ®îc l = 0,25m = 25cm.2.84 Chän C. Híng dÉn: Con l¾c ®¬n cã ®é dµi l1, trong kho¶ng thêi gian Δt nã thùc

hiÖn ®îc 4 dao ®éng. Con l¾c ®¬n cã ®é dµi l2 = 1,6 – l1 còng trong kho¶ng thêi gian Δt nh tríc nã thùc hiÖn ®îc 5 dao ®éng. Ta cã biÓu thøc sau: gi¶i ph¬ng tr×nh ta ®îc l1= 1,00m, vµ suy ra l2 = 0,64m = 64cm.

2.85 Chän B. Híng dÉn: Chu kú cña con l¾c khi ë mÆt ®Êt lµ , khi con l¾c ë

®é cao h = 5km th× chu kú dao ®éng lµ víi g’ = g , suy ra g’<g → T’ > T → ®ång hå ch¹y chËm. Trong mçi ngµy ®ªm ®ång hå ch¹y chËm mét lîng lµ , thay sè ta ®îc Δt = 68s.

2.86 Chän B. Híng dÉn: Thêi gian con l¾c ®i tõ VTCB ®Õn vÞ trÝ cã li ®é cùc ®¹i lµ T/4.

2.87 Chän A.Híng dÉn: VËn dông quan hÖ gi÷a chuyÓn ®éng

trßn ®Òu vµ dao ®éng ®iÒu hoµ, ta cã thêi gian vËt chuyÓn ®éng tõ VTCB ®Õn vÞ trÝ cã li ®é x = A/2 lµ

= 0,250s.2.88 Chän C.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.87.2.89 Chän D.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh chu kú dao ®éng cña con l¾c vËt lý trong ®ã I lµ m«men qu¸n tÝnh cña vËt r¾n ®èi víi trôc quay, m

lµ khèi lîng cña vËt r¾n, g lµ gia tèc träng trêng, d = 10cm = 0,1m lµ kho¶ng c¸ch tõ khèi t©m cña vËt tíi trôc quay. Thay sè ®îc I = 9,49.10-3kgm2.

x

A/2 π/6 Δ

- A

2.90 Chän A.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa vÒ hai dao ®éng cïng pha, khi cã ®é lÖch pha lµ Δφ =

2nπ (víi n Z).2.91 Chän B.

Híng dÉn: Hai dao ®éng và cã cïng tÇn sè, cïng pha ban ®Çu nªn chóng lµ hai dao ®éng cïng pha.

2.92 Chän C.Híng dÉn: Biªn ®é dao ®éng tæng hîp ®îc tÝnh theo c«ng thøc

kh«ng phô thuéc vµo tÇn sè cña hai dao ®éng hîp thµnh. Nh vËy kÕt luËn biªn ®é cña dao ®éng tæng hîp phô thuéc vµo tÇn sè chung cña hai dao ®éng hîp thµnh lµ sai.

2.93 Chän C.Híng dÉn: Biªn ®é dao ®éng tæng hîp ®îc tÝnh theo c«ng thøc

suy ra │A1 – A2│ ≤ A ≤ A1 + A2. Thay sè ta ®îc 4cm ≤ A ≤ 20cm → biªn ®é dao ®éng cã thÓ lµ A = 5cm. Do cha biÕt ®é lÖch pha gi÷a hai dao ®éng hîp thµnh nªn ta kh«ng thÓ tÝnh biªn ®é dao ®éng tæng hîp mét çch cô thÓ.

2.94 Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.93.2.95 Chän A. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.93.2.96 Chän B.

Híng dÉn: §a ph¬ng tr×nh dao ®éng thµnh phÇn x1 = sin2t (cm) vÒ d¹ng c¬ b¶n x1 = cos(2t – π/2) (cm), ta suy ra A1 = 1cm, φ1 = - π/2 vµ tõ ph¬ng tr×nh x2 = 2,4cos2t (cm) suy ra A2 = 2,4cm,

φ2 = 0. ¸p dông c«ng thøc tÝnh biªn ®é dao ®éng tæng hîp ta ®îcA = 2,60cm.

2.97 Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.96 ®Ó tÝnh biªn ®é dao ®éng.

TÝnh pha ban ®Çu dùa vµo hai c«ng thøc vµ ta tÝnh ®îc pha ban ®Çu φ = - /3, thay vµo ph¬ng tr×nh c¬ b¶n x = Asin(ωt + φ)

ta ®îc ph¬ng tr×nh x = sin(100t - /3)cm.2.98 Chän C.

Híng dÉn: Çch 1: Tæng hîp ba dao ®éng ®iÒu hoµ x = x1 + x2 + x3 ta cã thÓ tæng hîp hai dao ®éng x1 vµ x2 thµnh mét dao ®éng ®iÒu hoµ x12 sau ®ã tæng hîp dao ®éng x12 víi x3 ta ®îc dao ®éng tæng hîp cÇn t×m.

Çch 2: Dïng c«ng thøc tæng hîp n dao ®éng diÒu hoµ cïng ph¬ng, cïng tÇn sè: Biªn ®é:

Pha ban ®Çu: ,

2.99 Chän C.

Híng dÉn: §a çc ph¬ng tr×nh dao ®éng vÒ cïng d¹ng sin hoÆc cos t×m pha ban ®Çu cña mçi dao ®éng thµnh phÇn, sau ®ã vËn dông c«ng thøc tÝnh biªn ®é dao ®éng tæng hîp , Amax = A1 + A2 khi Δφ = 0, Amin = │A1 – A2│khi Δφ = π. Tõ ®ã ta t×m ®îc α theo yªu cÇu.

2.100 Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.99.2.101 Chän B. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.97.2.102 Chän D.

Híng dÉn: Biªn ®é cña dao ®éng cìng bøc phô thuéc vµo biªn ®é cña lùc cìng bøc vµ mèi quan hÖ gi÷a tÇn sè cña lùc cìng bøc víi tÇn sè dao ®éng riªng. Khi tÇn sè cña lùc cìng bøc b»ng tÇn sè dao ®éng riªng th× biªn ®é dao ®éng cìng bøc ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i (hiÖn tîng céng hëng).

2.103 Chän C.Híng dÉn: Nguyªn nh©n g©y ra dao ®éng t¾t dÇn lµ do lùc ma s¸t vµ lùc c¶n cña

m«i trêng.2.104 Chän C.

Híng dÉn: Trong thùc tÕ bao giê còng cã ma s¸t, do ®ã dao ®éng thêng lµ dao ®éng t¾t dÇn. Muèn t¹o ra mét dao ®éng trong thêi gian dµi víi tÇn sè b»ng tÇn sè dao ®éng riªng ngêi ta ph¶i cung cÊp cho con l¾c phÇn n¨ng lîng b»ng phÇn n¨ng lîng bÞ mÊt sau mçi chu kú.

2.105 Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.102.2.106 Chän A.

Híng dÉn: Do cã ma s¸t vµ lùc c¶n m«i trêng nªn cã mét phÇn c¬ n¨ng ®· biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng.

2.107 Chän D.Híng dÉn: Con l¾c lß xo ngang khi dao ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang chÞu t¸c dông

cña lùc ma s¸t kh«ng ®æi Fms = μmg. Gäi biªn ®é cña dao ®éng ë thêi ®iÓm tríc khi ®i qua VTCB lµ A1 sau khi ®i qua VTCB lµ A2, ®é gi¶m c¬ n¨ng sau mçi lÇn vËt chuyÓn ®éng qua VTCB b»ng ®é lín c«ng cña lùc ma s¸t khi vËt chuyÓn ®éng tõ x = A1 ®Õn x = - A2 tøc lµ thay sè ta ®îc ΔA = 0,2mm.

2.108 Chän B.Híng dÉn: Con l¾c lß xo ngang khi dao ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang chÞu t¸c dông

cña lùc ma s¸t kh«ng ®æi Fms = μmg. Biªn ®é dao ®éng ban ®Çu lµ A0 = 10cm =0,1m, khi dao ®éng t¾t h¼n biªn ®é dao ®éng b»ng kh«ng. §é gi¶m c¬ n¨ng b»ng ®é lín c«ng cña lùc ma s¸t sinh ra tõ khi vËt b¾t ®Çu dao ®éng ®Õn khi dõng h¼n:

víi S lµ qu·ng ®êng chuyÓn ®éng. Ta tÝnh ®îc S = 25m.2.109 Chän A.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.102.2.110 Chän D.

Híng dÉn: HiÖn tîng céng hëng chØ x¶y ra víi dao ®éng cìng bøc.2.111 Chän D.

Híng dÉn: §iÒu kiÖn x¶y ra hiÖn tîng céng hëng lµ tÇn sè gãc lùc cìng bøc b»ng tÇn sè gãc dao ®éng riªng hoÆc, tÇn sè lùc cìng bøc b»ng tÇn sè dao ®éng riªng, hoÆc chu kú lùc cìng bøc b»ng chu kú dao ®éng riªng.

2.112 Chän A.Híng dÉn: TÇn sè cña dao ®éng cìng bøc b»ng tÇn sè cña lùc cìng bøc.

2.113 Chän C.Híng dÉn: Mçi bíc ®i ngêi ®ã l¹i t¸c dông lªn níc trong x« mét lùc do ®ã trong qu¸

tr×nh bíc ®i ngêi ®ã t¸c dông lªn níc trong x« mét lùc tuÇn hoµn víi chu kú b»ng chu kú cña bíc ®i. §Ó níc trong x« sãng s¸nh m¹nh nhÊt th× dao ®éng cña níc trong x« ph¶i x¶y ra hiÖn tîng céng hëng, tøc lµ mçi bíc ®i ngêi ®ã ph¶i mÊt mét thêi gian b»ng chu kú dao ®éng riªng cña níc trong x«. VËn tèc cña ngêi ®ã lµ v = 50cm/s.

2.114 Chän D. Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.113 ta ®îc v = 5m/s = 18km/h.

2.115 Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 1.113. Chu kú dao ®éng riªng cña ba

l« lµ . (Chó ý ®æi ®¬n vÞ)2.116. Chän D.Híng dÉn: Con l¾c ®¬n, chu kú (tÇn sè) kh«ng phô thuéc khèi lîng vËt.2.117. Chän C.

Híng dÉn: Con l¾c chuyÓn ®éng ngang, bao giê cïng cã ma s¸t, nªn chÞ ¶nh hëng cña ¸p lùc hay gia tèc g.

2.118. Chän B.Híng dÉn:

2.110. CHän D.Híng dÉn:

2.116 Chän C.Híng dÉn: VËn dông c«ng thøc tÝnh chu kú dao ®éng cña con l¾c lß xo

2.117 Chän B.Híng dÉn: Chu kú dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµ , vËn tèc cùc ®¹i cña

chÊt ®iÓm lµ vmax= = 33,5cm/s.2.118 Chän A.

Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµ x = Acos(ωt + φ), tÇn sè gãc dao ®éng cña chÊt ®iÓm lµ

ω = 2πf = 10π(rad/s), thay pha dao ®éng (ωt + φ) = vµ li ®é cña chÊt ®iÓm lµ x = cm, ta t×m ®îc A, thay trë l¹i ph¬ng tr×nh tæng qu¸t ®îc

2.119 Chän A.Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh x = 2cos(4πt –π/3)cm ta cã ph¬ng tr×nh vËn tèc v = -

8πsin(4πt –π/3)cm/s, chu kú dao ®éng cña chÊt ®iÓm T = 0,5s. T¹i thêi ®iÓm ban ®Çu t = 0 ta t×m ®îc x0 = 1cm vµ v0 = 4πcm/s > 0 chøng tá t¹i thêi ®iÓm t = 0 chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ 1cm theo chiÒu d¬ng trôc to¹ ®é. T¹i thêi ®iÓm t = 0,25s ta cã x = -1cm vµ v = - 4πcm/s < 0 chøng tá t¹i thêi ®iÓm t = 0,25s chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ -1cm theo chiÒu ©m trôc to¹ ®é. L¹i thÊy 0,25s < 0,5s = T tøc lµ ®Õn thêi ®iÓm t = 0,25s chÊt ®iÓm cha trë l¹i tr¹ng th¸i ban ®Çu mµ chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng tõ vÞ trÝ x0 = 1cm ®Õn vÞ trÝ biªn x = 2cm råi quay l¹i vÞ trÝ x = -1cm. Qu·ng ®-êng chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng ®îc trong kho¶ng thêi gian ®ã lµ S = 1cm + 3cm = 4cm.

2.120 Chän D.Híng dÉn: Khi vËt ë vÞ trÝ c¸ch VTCB 4cm cã vËn tèc b»ng kh«ng biªn ®é dao

®éng A = 4cm = 0,04m. Còng ë vÞ trÝ ®ã lß xo kh«ng bÞ biÕn d¹ng ®é biÕn d¹ng cña lß xo khi vËt ë VTCB lµ Δl = 4cm = 0,04m. VËn tèc cña vËt khi qua VTCB ®îc tÝnh theo c«ng thøc:

= 0,6283m/s = 62,83cm/s. 2.121 Chän A.

Híng dÉn: Con l¾c lß xo ngang dao ®éng ®iÒu hoµ cã lùc ®µn håi cùc ®¹i t¸c dông lªn vËt Fmax = kA. Gia tèc cùc ®¹i cña vËt lµ amax = ω2A = kA/m = Fmax/m. m = Fmax/amax = 1kg.

2.122 Chän D.Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh dao ®éng x = 4cos(4πt)cm t¹i thêi ®iÓm t = 0 ta cã x0 =

4cm tøc lµ vËt ë vÞ trÝ biªn ®é x = A, sau ®ã vËt chuyÓn ®éng ngîc chiÒu trôc to¹ ®é vµ ®i ®îc qu·ng ®êng 6cm khi ®ã vËt chuyÓn ®éng qua vÞ trÝ x = -2cm theo chiÒu ©m lÇn thø nhÊt. Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh vµ bÊt ph¬ng tr×nh:

ta ®îc thay n = 0 ta ®îc .2.123 Chän C.

Híng dÉn: Chu kú dao ®éng cña con l¾c lß xo däc ®îc tÝnh theo c«ng thøc

víi Δl = 2,5cm = 0,025m, g = π2m/s2 suy ra T = 0,32s.2.124 Chän D.

Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh x = 4cos(2t)cm suy ra biªn ®é A = 4cm = 0,04m, vµ tÇn sè gãc ω = 2(rad/s), khèi lîng cña vËt m = 100g = 0,1kg. ¸p dông c«ng thøc tÝnh c¬ n¨ng: , thay sè ta ®îc

E = 0,00032J = 0,32mJ.

Ch ¬ng 3 - Sãng c¬ häc, ©m häc.

I - HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng 1) Sãng c¬ häc lµ nh÷ng dao ®éng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng liªn tôc.

Trong khi sãng truyÒn ®i, mçi phÇn tö cña sãng dao ®éng t¹i chç xung quanh VTCB. Qu¸ tr×nh truyÒn sãng lµ qu¸ tr×nh truyÒn n¨ng lîng.

Sãng ngang lµ sãng mµ çc phÇn tö m«i trêng dao ®éng vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng.

Sãng däc lµ sãng mµ çc phÇn tö m«i trêng dao ®éng theo ph¬ng truyÒn sãng.2) Çc ®¹i lîng ®Æc trng cña sãng:

a) Chu kú cña sãng lµ chu kú dao ®éng cña çc phÇn tõ m«i trêng khi cã sãng truyÒn qua. KÝ hiÖu T ®¬n vÞ gi©y (s).

b) TÇn sè cña sãng lµ tÇn sè dao ®éng cña çc phÇn tõ m«i trêng khi cã sãng truyÒn qua; lµ ®¹i lîn nghÞch ®¶o cña chu kú. KÝ hiÖu f ®¬n vÞ hÐc (Hz).

c) Tèc ®é cña sãng lµ tèc ®é truyÒn pha cña dao ®éng. KÝ hiÖu v, ®¬n vÞ m/s.d) Biªn ®é cña sãng t¹i mét ®iÓm lµ biªn ®é dao ®éng cña phÇn tö m«i trêng t¹i

®iÓm ®ã khi cã sãng truyÒn qua. KÝ hiÖu a, ®¬n vÞ m hoÆc cm.e) Bíc sãng:+ Lµ kho¶ng çch gÇn nhÊt gi÷a hai ®iÓm dao ®éng cïng pha trªn ph¬ng truyÒn

sãng.+ Lµ quµng ®êng sãng truyÒn ®i trong thêi gian mét chu kú.KÝ hiÖu , ®¬n vÞ m hoÆc cm.f) N¨ng lîng cña sãng t¹i mét ®iÓm lµ n¨ng lîng cña mét ®¬n vÞ thÓ tÝch cña m«i

trêng dao ®éng t¹i ®iÓm ®ã.N¨ng lîng tØ lÖ víi b×nh ph¬ng biªn ®é sãng.NÕu nguån ®iÓm, sãng lan truyÒn trªn mÆt ph¼ng (sãng ph¼ng) n¨ng lîng sãng

tØ lÖ nghÞch víi qu·ng ®êng truyÒn sãng r. (Biªn ®é gi¶m tØ lÖ nghÞch víi ).NÕu nguån ®iÓm, sãng lan truyÒn trong kh«ng gian (sãng cÇu) n¨ng lîng sãng tØ

lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng qu·ng ®êng truyÒn sãng r2. (Biªn ®é gi¶m tØ lÖ nghÞch víi r).

NÕu nguån ®iÓm, sãng lan truyÒn trªn ®êng th¼ng (lÝ tëng) n¨ng lîng sãng kh«ng ®æi. (Biªn ®é kh«ng ®æi).

g) Liªn hÖ gi÷a chu kú, tÇn sè, bíc sãng, tèc ®é truyÒn h) Ph¬ng tr×nh sãng t¹i 1 ®iÓm lµ ph¬ng tr×nh dao ®éng cña m«i trêng t¹i

®iÓm ®ã. Nã cho ta x¸c ®Þnh ®îc li ®é dao ®éng cña mét phÇn tö m«i trêng ë çch gèc to¹ ®é mét kho¶ng x t¹i thêi ®iÓm t. Ph¬ng tr×nh sãng cã d¹ng:

. Trong ®ã a lµ biªn ®é sãng, ω lµ tÇn sè gãc, T lµ chu kú sãng, v lµ tèc ®é truyÒn sãng, λ lµ bíc sãng.

3) §é lÖch pha gi÷a hai ®iÓm trªn ph¬ng truyÒn sãng: + + NÕu hai ®iÓm dao ®éng cïng pha th× = 2k hay d1 - d2 = k. Nh÷ng ®iÓm

dao ®éng cïng pha çch nhau nguyªn lÇn bíc sãng.+ NÕu hai ®iÓm dao ®éng ngîc pha th× hay . Nh÷ng

®iÓm dao ®éng ngîc pha çch nhau lÎ lÇn nöa bíc sãng.4) Sãng cã tÝnh chÊt tuÇn hoµn theo thêi gian. Sau mét kho¶ng thêi gian b»ng mét

chu kú T th× tÊt c¶ çc ®iÓm trªn sãng ®Òu lÆp l¹i chuyÓn ®éng nh cò, nghÜa lµ toµn bé sãng cã h×nh d¹ng nh cò.

Sãng cã tÝnh chÊt tuÇn hoµn theo kh«ng gian. Nh÷ng ®iÓm trªn cïng mét ph¬ng truyÒn sãng çch nhau mét kho¶ng b»ng nguyªn lÇn bíc sãng λ th× dao ®éng cïng pha, cã nghÜa lµ ë cïng mét thêi ®iÓm cø çch mét kho¶ng b»ng mét bíc sãng theo ph¬ng truyÒn sãng th× h×nh d¹ng sãng l¹i lÆp l¹i nh tríc.

Sãng cã çc ®¹i lîng ®Æc trng lµ: tÇn sè f hay chu kú T, biªn ®é sãng A, tèc ®é truyÒn sãng v, bíc sãng , n¨ng lîng cña sãng. Liªn hÖ :

5) Sãng dõng lµ sãng cã nót vµ bông cè ®Þnh trong kh«ng gian.+ Sãng dõng lµ kÕt qu¶ giao thoa cña sãng tíi vµ sãng ph¶n x¹.+ Bông sãng lµ nh÷ng ®iÓm dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i, nót sãng lµ nh÷ng

®iÓm kh«ng dao ®éng.+ Sãng dõng xuÊt hiÖn trªn d©y ®µn håi cã hai ®Çu cè ®Þnh (mét ®Çu cè ®Þnh,

mét ®Çu s¸t mét nót) khi chiÒu dµi cña d©y b»ng mét sè nguyªn lÇn nöa bíc sãng. l = k/2.

+ Sãng dõng xuÊt hiÖn trªn d©y ®µn håi cã mét ®Çu cè ®Þnh, mét ®Çu tù do (mét ®Çu cè ®Þnh hay s¸t nót sãng, ®Çu kia tù do hay lµ bông sãng) khi chiÒu dµi cña d©y b»ng mét sè lÎ lÇn mét phÇn t bíc sãng. l = (2k + 1)/4.

+ §Æc ®iÓm cña sãng dõng: Biªn ®é dao ®éng cña phÇn tö vËt chÊt t¹i mét ®iÓm kh«ng ®æi theo thêi gian; Kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm bông liÒn kÒ (hoÆc hai nót liÒn kÒ) b»ng nöa bíc sãng, kho¶ng çch gi÷a mét ®iÓm bông vµ mét ®iÓm nót liÒn kÒ b»ng mét phÇn t bíc sãng; Sãng dõng kh«ng truyÒn t¶i n¨ng lîng.

+ øng dông: ®Ó x¸c ®Þnh vËn tèc truyÒn sãng.6) Giao thoa lµ sù tæng hîp cña hai hay nhiÒu sãng kÕt hîp trong kh«ng gian, trong

®ã cã nh÷ng chç cè ®Þnh biªn ®é sãng ®îc t¨ng cêng hoÆc gi¶m bíi thËm trÝ triÖt tiªu.

+ §iÒu kiÖn cã giao thoa: Hai sãng chØ giao thoa khi hai sãng kÕt hîp. §ã lµ hai sãng cã cïng tÇn sè (hay chu kú) truyÒn theo mét ph¬ng vµ t¹i ®iÓm chóng gÆp nhau khi cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi. Hai sãng kÕt hîp lµ hai sãng ®îc g©y ra tõ hai nguån sãng kÕt hîp, lµ nguån cã cïng tÇn sè (hay chu kú) vµ ®é lÖch pha kh«ng ®æi.

+ Nh÷ng ®iÓm mµ hiÖu ®êng ®i tõ hai nguån sãng tíi ®ã, b»ng nguyªn lÇn bíc sãng th× dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i: d2 - d1 = k.

+ Nh÷ng ®iÓm mµ hiÖu ®êng ®i tõ hai nguån sãng tíi ®ã, b»ng lÎ lÇn nöa bíc sãng th× dao ®éng víi biªn ®é cùc tiÓu: .

+ Khi hiÖn tîng giao thoa x¶y ra trªn mÆt chÊt láng th× trªn mÆt chÊt láng xuÊt hiÖn nh÷ng v©n giao thoa, hÖ v©n bao gåm çc v©n cùc ®¹i vµ cùc tiÓu xen kÏ víi nhau. V©n giao thoa lµ nh÷ng ®iÓm dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i (hay cùc tiÓu) cã cïng gi¸ trÞ k.

+ Giao thoa lµ hiÖn tîng ®Æc trng cña qu¸ tr×nh truyÒn sãng.6) Sãng ©m lµ nh÷ng dao ®éng c¬ häc (thêng lµ sãng däc), truyÒn trong m«i trêng

vËt chÊt, mµ g©y c¶m gi¸c cho tai con ngêi. Sãng ©m cã tÇn sè tõ 16Hz ®Õn 20.000Hz.

+ Sãng cã f < 16Hz gäi lµ h¹ ©m, f > 20.000Hz lµ siªu ©m.+ Sãng ©m ph¸t ra tõ nguån ©m, ®îc truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt, kh«ng

truyÒn kh«ng ch©n kh«ng. M«i trêng cã tÝnh ®µn håi kÐm th× truyÒn ©m kÐm (chÊt nhÑ vµ xèp).

+ Çc ®Æc tÝnh cña ©m: - ®é cao phô thuéc vµo tÇn sè (chu kú) cña ©m; - ©m s¾c phô thuéc vµo çc ho¹ ©m vµ biªn ®é çc ho¹ ©m; - Cêng ®é ©m t¹i mét ®iÓm lµ n¨ng lîng sãng ©m truyÒn qua mét ®¬n vÞ diÖn

tÝch ®Æt vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn ©m t¹i ®iÓm ®ã, trong mét ®¬n vÞ thêi gian. KÝ hiÖu I.

Cêng ®é ©m cho biÕt ®é m¹nh hay yÕu cña ©m.- Møc cêng ®é ©m: t¹i mét ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh b»ng logarit thËp ph©n cña tØ sè

gi÷a cêng ®é ©m t¹i ®iÓm ®ã I víi cêng ®é ©m chuÈn I0: ; §¬n vÞ: ®ªxiben (db)

I0 = 10-13 W/m2 lµ cêng ®é ©m chuÈn.- §é to cña ©m: Gi¸ trÞ nhá nhÊt cña cêng ®é ©m mµ tai nghe thÊy lµ ngìng nghe, ngìng nghe phô

thuéc vµo tÇn sè ©m.Gi¸ trÞ lín nhÊt cña cêng ®é ©m mµ tai nghe thÊy lµ ngìng ®au, ngìng ®au phô

thuéc vµo tÇn sè ©m.§é to cña ©m phô thuéc vµo cêng ®é ©m vµ tÇn sè cña ©m.+ Siªu ©m cã tÇn sè rÊt lín, cã nhiÒu øng dông quan träng trong kü thuËt vµ trong

y häc.7) HiÖu øng §èp-le: Sù thay ®æi tÇn sè ©m khi nguån ©m hoÆc vËt thu ©m hoÆc

c¶ hai chuyÓn ®éng gäi lµ hiÖu øng §èp-le.NÕu nguån ©m vµ nguån thu chuyÓn ®éng l¹i gÇn nhau th× tÇn sè t¨ng vµ khi

chuyÓn ®éng ra xa th× tÇn sè gi¶m.Tèc ®é truyÒn ©m trong m«i trêng lµ V, nguån chuyÓn ®éng víi tèc ®é v, ®ång

thêi m¸y thu l¹i chuyÓn ®éng víi tèc ®é u, th× tÇn sè m¸y thu ®îc lµ: .Quy íc vÒ dÊu : v d¬ng khi nguån chuyÓn ®éng l¹i gÇn, v ©m khi nguån chuyÓn

®éng ra xa. u d¬ng khi m¸y thu chuyÓn ®éng l¹i gÇn nguån ©m, u ©m khi m¸y thu chuyÓn ®éng ra xa nguån ©m.

II - C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: §¹i c¬ng vÒ sãng c¬ häc.

3.1. Sãng c¬ lµ g×?A. Sù truyÒn chuyÓn ®éng c¬ trong kh«ng khÝ.B. Nh÷ng dao ®éng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt.C. ChuyÓn ®éng t¬ng ®èi cña vËt nµy so víi vËt kh¸c.D. Sù co d·n tuÇn hoµn gi÷a çc phÇn tö m«i trêng.

3.2. Bíc sãng lµ g×?A. Lµ qu·ng ®êng mµ mçi phÇn tö cña m«i trêng ®i ®îc trong 1 gi©y.B. Lµ kho¶ng çch gi÷a hai phÇn tö cña sãng dao ®éng ngîc pha.C. Lµ kho¶ng çch gi÷a hai phÇn tö sãng gÇn nhau nhÊt dao ®éng cïng pha.D. Lµ kho¶ng çch gi÷a hai vÞ trÝ xa nhau nhÊt cña mçi phÇn tö sãng.

3.3. Mét sãng c¬ cã tÇn sè 1000Hz truyÒn ®i víi tèc ®é 330 m/s th× bíc sãng cña nã cã gi¸ trÞ nµo sau ®©y?A. 330 000 m. B. 0,3 m-1. C. 0,33 m/s. D. 0,33 m.

3.4. Sãng ngang lµ sãng:A. lan truyÒn theo ph¬ng n»m ngang. B. trong ®ã çc phÇn tö sãng dao ®éng theo ph¬ng n»m ngang.C. trong ®ã çc phÇn tö sãng dao ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn

sãng.

D. trong ®ã çc phÇn tö sãng dao ®éng theo cïng mét ph¬ng víi ph¬ng truyÒn sãng.

3.5 Bíc sãng lµ:A. qu·ng ®êng sãng truyÒn ®i trong 1s; B. kho¶ng çch gi÷a hai bông sãng sãng gÇn nhÊt. C. kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm cña sãng cã li ®é b»ng kh«ng ë cïng mét thêi ®iÓm.D. kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm cña sãng gÇn nhÊt cã cïng pha dao ®éng.

3.6. Ph¬ng tr×nh sãng cã d¹ng nµo trong çc d¹ng díi ®©y:A. x = Asin(t + ); B. ;

C. ; D. .3.7. Mét sãng c¬ häc cã tÇn sè f lan truyÒn trong m«i trêng vËt chÊt ®µn håi víi tèc

®é v, khi ®ã bíc sãng ®îc tÝnh theo c«ng thøcA. λ = v.f; B. λ = v/f; C. λ = 2v.f; D. λ = 2v/f

3.8. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y kh«ng ®óng víi sãng c¬ häc?A. Sãng c¬ häc cã thÓ lan truyÒn ®îc trong m«i trêng chÊt r¾n.B. Sãng c¬ häc cã thÓ lan truyÒn ®îc trong m«i trêng chÊt láng.C. Sãng c¬ häc cã thÓ lan truyÒn ®îc trong m«i trêng chÊt khÝ.D. Sãng c¬ häc cã thÓ lan truyÒn ®îc trong m«i trêng ch©n kh«ng.

3.9. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ sãng c¬ häc lµ kh«ng ®óng?A. Sãng c¬ häc lµ qu¸ tr×nh lan truyÒn dao ®éng c¬ häc trong mét m«i trêng liªn

tôc.B. Sãng ngang lµ sãng cã çc phÇn tö dao ®éng theo ph¬ng ngang.C. Sãng däc lµ sãng cã çc phÇn tö dao ®éng theo ph¬ng trïng víi ph¬ng truyÒn

sãng.D. Bíc sãng lµ qu·ng ®êng sãng truyÒn ®i ®îc trong mét chu kú.

3.10. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ ®¹i lîng ®Æc trng cña sãng c¬ häc lµ kh«ng ®óng?A. Chu kú cña sãng chÝnh b»ng chu kú dao ®éng cña çc phÇn tö dao ®éng.B. TÇn sè cña sãng chÝnh b»ng tÇn sè dao ®éng cña çc phÇn tö dao ®éng.C. Tèc ®é cña sãng chÝnh b»ng tèc ®é dao ®éng cña çc phÇn tö dao ®éng.D. Bíc sãng lµ qu·ng ®êng sãng truyÒn ®i ®îc trong mét chu kú.

3.11. Sãng c¬ häc lan truyÒn trong m«i trêng ®µn håi víi tèc ®é v kh«ng ®æi, khi t¨ng tÇn sè sãng lªn 2 lÇn th× bíc sãng

A. t¨ng 4 lÇn. B. t¨ng 2 lÇn. C. kh«ng ®æi. D. gi¶m 2 lÇn.

3.12. VËn tèc truyÒn sãng phô thuéc vµoA. n¨ng lîng sãng. B. tÇn sè dao ®éng.C. m«i trêng truyÒn sãng. D. bíc sãng

3.13. Mét ngêi quan s¸t mét chiÕc phao trªn mÆt biÓn thÊy nã nh« lªn cao 10 lÇn trong 18s, kho¶ng çch gi÷a hai ngän sãng kÒ nhau lµ 2m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt biÓn lµ

A. v = 1m/s. B. v = 2m/s. C. v = 4m/s. D. v = 8m/s.3.14. Mét ngêi quan s¸t mét chiÕc phao trªn mÆt hå thÊy nã nh« lªn cao 10 lÇn

trong 36s, kho¶ng çch gi÷a 3 ®Ønh sãng l©n cËn lµ 24m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt hå lµ

A. v = 2,0m/s. B. v = 2,2m/s. C. v = 3,0m/s. D. v = 6,7m/s.

3.15. T¹i ®iÓm M çch t©m sãng mét kho¶ng x cã ph¬ng tr×nh dao ®éng . TÇn sè cña sãng lµ

A. f = 200Hz. B. f = 100Hz. C. f = 100s. D. f = 0,01s.3.16. Cho mét sãng ngang cã ph¬ng tr×nh sãng lµ , trong ®ã x

tÝnh b»ng cm, t tÝnh b»ng gi©y. Chu kú cña sãng lµ

A. T = 0,1s. B. T = 50s. C. T = 8s. D. T = 1s.3.17. Cho mét sãng ngang cã ph¬ng tr×nh sãng lµ , trong ®ã x

tÝnh b»ng cm, t tÝnh b»ng gi©y. Bíc sãng lµA. λ = 0,1m. B. λ = 50cm. C. λ = 8mm. D. λ = 1m.

3.18. Cho mét sãng ngang cã ph¬ng tr×nh sãng lµ , trong ®ã x tÝnh b»ng cm, t tÝnh b»ng gi©y. Tèc ®é truyÒn sãng lµ

A. v = 5m/s. B. v = - 5m/s. C. v = 5cm/s. D. v = - 5cm/s.3.19. Mét sãng truyÒn trªn sîi d©y ®µn håi rÊt dµi víi tÇn sè 500Hz, ngêi ta thÊy

kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm gÇn nhau nhÊt dao ®éng cïng pha lµ 80cm. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ

A. v = 400cm/s. B. v = 16m/s. C. v = 6,25m/s. D. v = 400m/s.

3.20. Cho mét sãng ngang cã ph¬ng tr×nh sãng lµ ,trong ®ã x tÝnh b»ng cm, t tÝnh b»ng gi©y. VÞ trÝ cña phÇn tö sãng M çch gèc to¹ ®é 3m ë thêi ®iÓm t = 2s lµ

A. uM =0mm. B. uM =5mm. C. uM =5cm. D. uM =2,5cm.3.21. Mét sãng c¬ häc lan truyÒn víi vËn tèc 320m/s, bíc sãng 3,2m. Chu kú cña sãng

®ã lµA. T = 0,01s. B. T = 0,1s. C. T = 50s. D. T = 100s.

Chñ ®Ò 2: Sù ph¶n x¹ sãng. Sãng dõng.3.22. Ta quan s¸t thÊy hiÖn tîng g× khi trªn d©y cã sãng dõng?

A. TÊt c¶ phÇn tö d©y ®Òu ®øng yªn.B. Trªn d©y cã nh÷ng bông sãng xen kÏ víi nót sãng.C. TÊt c¶ çc ®iÓm trªn d©y ®Òu dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i.D. TÊt c¶ çc ®iÓm trªn d©y ®Òu chuyÓn ®éng víi cïng tèc ®é.

3.23. Sãng truyÒn trªn mét sîi d©y hai ®Çu cè ®Þnh cã bíc sãng . Muèn cã sãng dõng trªn d©y th× chiÒu dµi L cña d©y ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµo?

A. L = . B. . C. L = 2. D. L =2.3.24. Khi cã sãng dõng trªn sîi d©y ®µn håi th×:

A. tÊt c¶ çc ®iÓm cña d©y ®Òu dõng dao ®éng.B. nguån ph¸t sãng dõng dao ®éng.C. trªn d©y cã nh÷ng ®iÓm dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i xen kÏ víi nh÷ng ®iÓm

®øng yªn.D. trªn d©y chØ cßn sãng ph¶n x¹, cßn sãng tíi th× dõng l¹i.

3.25. Sãng dõng x¶y ra trªn d©y ®µn håi cè dÞnh khi:A. ChiÒu dµi cña d©y b»ng mét phÇn t bíc sãng.B. ChiÒu dµi bíc sãng gÊp ®«i chiÒu dµi cña d©y. C. ChiÒu dµi cña d©y b»ng bíc sãng.D. ChiÒu dµi bíc sãng b»ng mét sè lÎ chiÒu dµi cña d©y.

3.26. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Khi cã sãng dõng trªn d©y ®µn håi th× tÊt c¶ çc ®iÓm trªn d©y ®Òu dõng l¹i

kh«ng dao ®éng.B. Khi cã sãng dõng trªn d©y ®µn håi th× nguån ph¸t sãng ngõng dao ®éng cßn

çc ®iÓm trªn d©y vÉn dao ®éng.C. Khi cã sãng dõng trªn d©y ®µn håi th× trªn d©y cã çc ®iÓm dao ®éng m¹nh

xen kÏ víi çc ®iÓm ®øng yªn.D. Khi cã sãng dõng trªn d©y ®µn håi th× trªn d©y chØ cßn sãng ph¶n x¹, cßn

sãng tíi bÞ triÖt tiªu.

3.27. HiÖn tîng sãng dõng trªn d©y ®µn håi, kho¶ng c¸ch gi÷a hai nót sãng liªn tiÕp b»ng bao nhiªu?

A. b»ng hai lÇn bíc sãng. B. b»ng mét bíc sãng.C. b»ng mét nöa bíc sãng. D. b»ng mét phÇn t bíc sãng.

3.28. Mét d©y ®µn dµi 40cm, c¨ng ë hai ®Çu cè ®Þnh, khi d©y dao ®éng víi tÇn sè 600Hz ta quan s¸t trªn d©y cã sãng dõng víi hai bông sãng. Bíc sãng trªn d©y lµ

A. λ = 13,3cm. B. λ = 20cm. C. λ = 40cm. D. λ = 80cm.

3.29. Mét d©y ®µn dµi 40cm, c¨ng ë hai ®Çu cè ®Þnh, khi d©y dao ®éng víi tÇn sè 600Hz ta quan s¸t trªn d©y cã sãng dõng víi hai bông sãng. Tèc ®é sãng trªn d©y lµ

A. v = 79,8m/s. B. v = 120m/s. C. v = 240m/s. D. v = 480m/s.

3.30. D©y AB c¨ng n»m ngang dµi 2m, hai ®Çu A vµ B cè ®Þnh, t¹o mét sãng dõng trªn d©y víi tÇn sè 50Hz, trªn ®o¹n AB thÊy cã 5 nót sãng. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ

A. v = 100m/s. B. v = 50m/s. C. v = 25cm/s. D. v = 12,5cm/s.

3.31. Mét èng s¸o dµi 80cm, hë hai ®Çu, t¹o ra mét sãng ®øng trong èng s¸o víi ©m lµ cùc ®¹i ë hai ®Çu èng, trong kho¶ng gi÷a èng s¸o cã hai nót sãng. Bíc sãng cña ©m lµ

A. λ = 20cm. B. λ = 40cm. C. λ = 80cm. D. λ = 160cm.3.32. Mét sîi d©y ®µn håi dµi 60cm, ®îc rung víi tÇn sè 50Hz, trªn d©y t¹o thµnh mét

sãng dõng æn ®Þnh víi 4 bông sãng, hai ®Çu lµ hai nót sãng. Tèc ®é sãng trªn d©y lµA. v = 60cm/s. B. v = 75cm/s. C. v = 12m/s. D. v =

15m/s.Chñ ®Ò 3: Giao thoa sãng

3.33. §iÒu kiÖn cã giao thoa sãng lµ g×?A. Cã hai sãng chuyÓn ®éng ngîc chiÒu giao nhau.B. Cã hai sãng cïng tÇn sè vµ cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi.C. Cã hai sãng cïng bíc sãng giao nhau.D. Cã hai sãng cïng biªn ®é, cïng tèc ®é giao nhau.

3.34. ThÕ nµo lµ 2 sãng kÕt hîp?A. Hai sãng chuyÓn ®éng cïng chiÒu vµ cïng tèc ®é.B. Hai sãng lu«n ®i kÌm víi nhau.C. Hai sãng cã cïng tÇn sè vµ cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi theo thêi gian.D. Hai sãng cã cïng bíc sãng vµ cã ®é lÖch pha biÕn thiªn tuÇn hoµn.

3.35. Cã hiÖn tîng g× x¶y ra khi mét sãng mÆt níc gÆp mét khe ch¾n hÑp cã kÝch thíc nhá h¬n bíc sãng?

A. Sãng vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng qua khe.B. Sãng gÆp khe ph¶n x¹ trë l¹i.C. Sãng truyÒn qua khe gièng nh mét t©m ph¸t sãng míi.D. Sãng gÆp khe råi dõng l¹i.

3.36. HiÖn tîng giao thoa x¶y ra khi cã:A. hai sãng chuyÓn ®éng ngîc chiÒu nhau. B. hai dao ®éng cïng chiÒu, cïng pha gÆp nhau. C. hai sãng xuÊt ph¸t tõ hai nguån dao ®éng cïng pha, cïng biªn ®é gÆp nhau. D. hai sãng xuÊt ph¸t tõ hai t©m dao ®éng cïng pha, cïng pha gÆp nhau.

3.37. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? HiÖn tîng giao thoa sãng chØ x¶y ra khi hai sãng ®îc t¹o ra tõ hai t©m sãng cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:

A. cïng tÇn sè, cïng pha. B. cïng tÇn sè, ngîc pha.C. cïng tÇn sè, lÖch pha nhau mét gãc kh«ng ®æi. D. cïng biªn ®é, cïng pha.

3.38. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. HiÖn tîng giao thoa sãng x¶y ra khi cã hai sãng chuyÓn ®éng ngîc chiÒu nhau.B. HiÖn tîng giao thoa sãng x¶y ra khi cã hai dao ®éng cïng chiÒu, cïng pha gÆp

nhau.C. HiÖn tîng giao thoa sãng x¶y ra khi cã hai sãng xuÊt ph¸t tõ hai nguån dao ®éng

cïng pha, cïng biªn ®é.D. HiÖn tîng giao thoa sãng x¶y ra khi cã hai sãng xuÊt ph¸t tõ hai t©m dao ®éng

cïng tÇn sè, cïng pha.3.39. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Khi x¶y ra hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt chÊt láng, tån t¹i çc ®iÓm dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i.

B. Khi x¶y ra hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt chÊt láng, tån t¹i çc ®iÓm kh«ng dao ®éng.

C. Khi x¶y ra hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt chÊt láng, çc ®iÓm kh«ng dao ®éng t¹o thµnh çc v©n cùc tiÓu.

D. Khi x¶y ra hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt chÊt láng, çc ®iÓm dao ®éng m¹nh t¹o thµnh çc ®êng th¼ng cùc ®¹i.

3.40. Trong hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt níc, kho¶ng çch gi÷a hai cùc ®¹i liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m sãng b»ng bao nhiªu?

A. b»ng hai lÇn bíc sãng. B. b»ng mét bíc sãng.C. b»ng mét nöa bíc sãng. D. b»ng mét phÇn t bíc sãng.

3.41. Trong thÝ nghiÖm t¹o v©n giao thoa sãng trªn mÆt níc, ngêi ta dïng nguån dao ®éng cã tÇn sè 50Hz vµ ®o ®îc kho¶ng çch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m dao ®éng lµ 2mm. Bíc sãng cña sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?

A. λ = 1mm. B. λ = 2mm. C. λ = 4mm. D. λ = 8mm.3.42. Trong thÝ nghiÖm t¹o v©n giao thoa sãng trªn mÆt níc, ngêi ta dïng nguån dao

®éng cã tÇn sè 100Hz vµ ®o ®îc kho¶ng çch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp n»m trªn ®êng nèi hai t©m dao ®éng lµ 4mm. Tèc ®é sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?


3.43. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè 20Hz, t¹i mét ®iÓm M çch A vµ B lÇn lît lµ 16cm vµ 20cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i, gi÷a M vµ ®êng trung trùc cña AB cã 3 d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?

A. v = 20cm/s. B. v = 26,7cm/s. C. v = 40cm/s. D. v = 53,4cm/s.

3.44. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè f = 16Hz. T¹i mét ®iÓm M çch çc nguån A, B nh÷ng kho¶ng d1 = 30cm, d2 = 25,5cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i. Gi÷a M vµ ®êng trung trùc cã 2 d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?

A. v = 24m/s. B. v = 24cm/s. C. v = 36m/s. D. v = 36cm/s.

3.45. Trong thÝ nghiÖm giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån kÕt hîp A, B dao ®éng víi tÇn sè f = 13Hz. T¹i mét ®iÓm M çch çc nguån A, B nh÷ng kho¶ng d1 = 19cm, d2 = 21cm, sãng cã biªn ®é cùc ®¹i. Gi÷a M vµ ®êng trung trùc kh«ng cã d·y cùc ®¹i kh¸c. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?

A. v = 26m/s. B. v = 26cm/s. C. v = 52m/s. D. v = 52cm/s.

3.46. ¢m thoa ®iÖn mang mét nh¸nh chÜa hai dao ®éng víi tÇn sè 100Hz, ch¹m mÆt níc t¹i hai ®iÓm S1, S2. Kho¶ng çch S1S2 = 9,6cm. Tèc ®é truyÒn sãng níc lµ 1,2m/s.Cã bao nhiªu gîn sãng trong kho¶ng gi÷a S1 vµ S2?

A. 8 gîn sãng. B. 14 gîn sãng. C. 15 gîn sãng. D. 17 gîn sãng.Chñ ®Ò 4: Sãng ©m.

3.47. C¶m gi¸c vÒ ©m phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo?A. Nguån ©m vµ m«i trêng truyÒn ©m. B. Nguån ©m vµ tai ngêi nghe.

C. M«i trêng truyÒn ©m vµ tai ngêi nghe. D. Tai ngêi nghe vµ gi©y thÇn kinh thÞ gi¸c.

3.48. §é cao cña ©m phô thuéc vµo yÕu tè nµo cña ©m?A. §é ®µn håi cña nguån ©m. B. Biªn ®é dao ®éng cña nguån ©m.C. TÇn sè cña nguån ©m. D. §å thÞ dao ®éng cña nguån ©m.

3.49. Tai con ngêi cã thÓ nghe ®îc nh÷ng ©m cã møc cêng ®é ©m trong kho¶ng nµo?

A. Tõ 0 dB ®Õn 1000 dB. B. Tõ 10 dB ®Õn 100 dB. C. Tõ -10 dB ®Õn 100dB. D. Tõ 0 dB ®Õn 130 dB.

3.50. ¢m c¬ b¶n vµ ho¹ ©m bËc 2 do cïng mét d©y ®µn ph¸t ra cã mèi liªn hÖ víi nhau nh thÕ nµo?

A. Ho¹ ©m cã cêng ®é lín h¬n cêng ®é ©m c¬ b¶n. B. TÇn sè ho¹ ©m bËc 2 lín gÊp ®«i tÇn sè ©m c¬ b¶n. C. TÇn sè ©m c¬ b¶n lín gÊp ®«i tÇn sè ho¹ ©m bËc 2. D. Tèc ®é ©m c¬ b¶n lín gÊp ®«i tèc ®é ho¹ ©m bËc 2.

3.51. Trong çc nh¹c cô, hép ®µn cã t¸c dông g×?A. Lµm t¨ng ®é cao vµ ®é to cña ©m; B. Gi÷ cho ©m ph¸t ra cã tÇn sè æn ®Þnh. C. Võa khuyÕch ®¹i ©m, võa t¹o ra ©m s¾c riªng cña ©m do ®µn ph¸t ra. D. Tr¸nh ®îc t¹p ©m vµ tiÕng ån, lµm cho tiÕng ®µn trong trÎo.

3.52 Tèc ®é truyÒn ©m trong kh«ng khÝ lµ 340m/s, kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm gÇn nhau nhÊt trªn cïng mét ph¬ng truyÒn sãng dao ®éng ngîc pha nhau lµ 0,85m. TÇn sè cña ©m lµ

A. f = 85Hz. B. f = 170Hz. C. f = 200Hz. D. f = 255Hz.3.53. Mét sãng c¬ häc cã tÇn sè f = 1000Hz lan truyÒn trong kh«ng khÝ. Sãng ®ã ®-

îc gäi lµA. sãng siªu ©m. B. sãng ©m. C. sãng h¹ ©m. D. cha ®ñ ®iÒu kiÖn

®Ó kÕt luËn.3.54. Sãng c¬ häc lan truyÒn trong kh«ng khÝ víi cêng ®é ®ñ lín, tai ta cã thÓ c¶m

thô ®îc sãng c¬ häc nµo sau ®©y?A. Sãng c¬ häc cã tÇn sè 10Hz. B. Sãng c¬ häc cã tÇn sè 30kHz.C. Sãng c¬ häc cã chu kú 2,0μs. D. Sãng c¬ häc cã chu kú 2,0ms.

3.55. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Sãng ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè n»m trong kho¶ng tõ 16Hz ®Õn 20kHz.B. Sãng h¹ ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè nhá h¬n 16Hz.C. Sãng siªu ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè lín h¬n 20kHz.D. Sãng ©m thanh bao gåm c¶ sãng ©m, h¹ ©m vµ siªu ©m.

3.56. Tèc ®é ©m trong m«i trêng nµo sau ®©y lµ lín nhÊt?A. M«i trêng kh«ng khÝ lo·ng. B. M«i trêng kh«ng khÝ.C. M«i trêng níc nguyªn chÊt. D. M«i trêng chÊt r¾n.

3.57. Mét sãng ©m 450Hz lan truyÒn víi tèc ®é 360m/s trong kh«ng khÝ. §é lÖch pha gi÷a hai ®iÓm çch nhau 1m trªn mét ph¬ng truyÒn sãng lµ

A. Δφ = 0,5π(rad). B. Δφ = 1,5π(rad).C. Δφ = 2,5π(rad).D. Δφ = 3,5π(rad).3.58. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Nh¹c ©m lµ do nhiÒu nh¹c cô ph¸t ra.B. T¹p ©m lµ çc ©m cã tÇn sè kh«ng x¸c ®Þnh.C. §é cao cña ©m lµ mét ®Æc tÝnh cña ©m.D. ¢m s¾c lµ mét ®Æc tÝnh cña ©m.

3.59. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. ¢m cã cêng ®é lín th× tai ta cã c¶m gi¸c ©m ®ã “to”.B. ¢m cã cêng ®é nhá th× tai ta cã c¶m gi¸c ©m ®ã “bÐ”.C. ¢m cã tÇn sè lín th× tai ta cã c¶m gi¸c ©m ®ã “to”.D. ¢m “to” hay “nhá” phô thuéc vµo møc cêng ®é ©m vµ tÇn sè ©m.

3.60. NhËn xÐt nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? Mét nguån ©m ph¸t ra mét ©m cã tÇn sè kh«ng ®æi, tÇn sè ©m mµ m¸y thu, thu ®îc:

A. t¨ng lªn khi nguån ©m chuyÓn ®éng l¹i gÇn m¸y thu.B. gi¶m ®i khi nguån ©m chuyÓn ®éng ra xa m¸y thu.C. t¨ng lªn khi m¸y thu chuyÓn ®éng l¹i gÇn nguån ©m.D. kh«ng thay ®æi khi m¸y thu vµ nguån ©m cïng chuyÓn ®éng híng l¹i gÇn nhau.

3.61. Mét èng trô cã chiÒu dµi 1m. ë mét ®Çu èng cã mét pÝtt«ng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh chiÒu dµi cét khÝ trong èng. §Æt mét ©m thoa dao ®éng víi tÇn sè 660Hz ë gÇn ®Çu hë cña èng. Tèc ®é ©m trong kh«ng khÝ lµ 330m/s. §Ó cã céng hëng ©m trong èng ta ph¶i ®iÒu chØnh èng ®Õn ®é dµi

A. l = 0,75m. B. l = 0,50m. C. l = 25,0cm. D. l = 12,5cm.Chñ ®Ò 5: HiÖu øng §«ple

3.62. HiÖu øng §èple g©y ra hiÖn tîng g×?A. Thay ®æi cêng ®é ©m khi nguån ©m chuyÓn ®éng so víi ngêi nghe.B. Thay ®æi ®é cao cña ©m khi nguån ©m cña so víi ngêi nghe.C. Thay ®æi ©m s¾c cña ©m khi ngêi nghe chuyÓn ®éng l¹i gÇn nguån ©m.D. Thay ®æi c¶ ®é cao vµ cêng ®é ©m khi nguån ©m chuyÓn ®éng.

3.63. trong trêng hîp nµo díi ®©y th× ©m do m¸y thu ghi nhËn ®îc cã tÇn sè lín h¬n tÇn sè cña ©m do nguån ph¸t ra?

A. Nguån ©m chuyÓn ®éng ra xa m¸y thu ®øng yªn.B. M¸y thu chuyÓn ®éng ra xa nguån ©m ®øng yªn.C. M¸y thu chuyÓn ®éng l¹i gÇn nguån ©m ®øng yªn.D. M¸y thu chuyÓn ®éng cïng chiÒu, cïng tèc ®é víi nguån ©m.

3.64. NhËn xÐt nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Mét nguån ©m ph¸t ra mét ©m cã tÇn sè kh«ng ®æi, tÇn sè ©m mµ m¸y thu

thu ®îc t¨ng lªn khi nguån ©m chuyÓn ®éng l¹i gÇn m¸y thu.B. Mét nguån ©m ph¸t ra mét ©m cã tÇn sè kh«ng ®æi, tÇn sè ©m mµ m¸y thu

thu ®îc gi¶m ®i khi nguån ©m chuyÓn ®éng ra xa m¸y thu.C. Mét nguån ©m ph¸t ra mét ©m cã tÇn sè kh«ng ®æi, tÇn sè ©m mµ m¸y thu

thu ®îc t¨ng lªn khi m¸y thu chuyÓn ®éng l¹i gÇn nguån ©m.D. Mét nguån ©m ph¸t ra mét ©m cã tÇn sè kh«ng ®æi, tÇn sè ©m mµ m¸y thu,

thu ®îc kh«ng thay ®æi khi m¸y thu vµ nguån ©m cïng chuyÓn ®éng híng l¹i gÇn nhau.3.65. Khi nguån ph¸t ©m chuyÓn ®éng l¹i gÇn ngêi nghe ®ang ®øng yªn th× ngêi

nµy sÏ nghe thÊy mét ©m:A. cã bíc sãng dµi h¬n so víi khi nguån ©m ®øng yªn.B. cã cêng ®é ©m lín h¬n so víi khi nguån ©m ®øng yªn.C. cã tÇn sè nhá h¬n tÇn sè cña nguån ©m.D. cã tÇn sè lín h¬n tÇn sè cña nguån ©m.

3.66. TiÕng cßi cã tÇn sè 1000Hz ph¸t ra tõ mét «t« ®ang chuyÓn ®éng tiÕn l¹i gÇn b¹n víi tèc ®é 10m/s, tèc ®é ©m trong kh«ng khÝ lµ 330m/s. Khi ®ã b¹n nghe ®îc ©m cã tÇn sè lµ

A. f = 969,69Hz. B. f = 970,59Hz. C. f = 1030,30Hz.D. f = 1031,25Hz.3.67. TiÕng cßi cã tÇn sè 1000Hz ph¸t ra tõ mét «t« ®ang chuyÓn ®éng tiÕn ra xa

b¹n víi tèc ®é 10m/s, tèc ®é ©m trong kh«ng khÝ lµ 330m/s. Khi ®ã b¹n nghe ®îc ©m cã tÇn sè lµ

A. f = 969,69Hz. B. f = 970,59Hz. C. f = 1030,30Hz. D. f = 1031,25Hz.

* C¸c c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc3.68. Mét sãng c¬ häc lan truyÒn trªn sîi d©y ®µn håi, trong kho¶ng thêi gian 6s

sãng truyÒn ®îc 6m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ bao nhiªu?

A. v = 1m. B. v = 6m. C. v = 100cm/s. D. v = 200cm/s.3.69. Mét sãng ngang lan truyÒn trªn mét d©y ®µn håi rÊt dµi, ®Çu 0 cña sîi d©y

dao ®éng theo ph¬ng tr×nh u = 3,6sin(πt)cm, vËn tèc sãng b»ng 1m/s. Ph¬ng tr×nh dao ®éng cña mét ®iÓm M trªn d©y çch 0 mét ®o¹n 2m lµ

A. uM = 3,6sin(πt)cm. B. uM = 3,6sin(πt - 2)cm.C. uM = 3,6sinπ(t - 2)cm. D. uM = 3,6sin(πt + 2π)cm.

3.70. §Çu 0 cña mét sîi d©y ®µn håi n»m ngang dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng th¼ng ®øng víi biªn ®é 3cm víi tÇn sè 2Hz. Sau 2s sãng truyÒn ®îc 2m. Chän gèc thêi gian lµ lóc ®iÓm 0 ®i qua VTCB theo chiÒu d¬ng. Li ®é cña ®iÓm M çch 0 mét kho¶ng 2m t¹i thêi ®iÓm 2s lµ

A. xM = 0cm. B. xM = 3cm. C. xM = - 3cm. D. xM = 1,5 cm.3.71. Trong mét thÝ nghiÖm vÒ giao thoa sãng trªn mÆt níc, hai nguån sãng kÕt hîp

S1 vµ S2 dao ®éng víi tÇn sè 15Hz. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ 30cm/s. Víi ®iÓm M cã nh÷ng kho¶ng d1, d2 nµo díi ®©y sÏ dao ®éng víi biªn ®é cùc ®¹i?

A. d1 = 25cm vµ d2 = 20cm. B. d1 = 25cm vµ d2 = 21cm.C. d1 = 25cm vµ d2 = 22cm. D. d1 = 20cm vµ d2 = 25cm.

3.72. Dïng mét ©m thoa cã tÇn sè rung f = 100Hz ®Ó t¹o ra t¹i 2 ®iÓm O1 vµ O2 trªn mÆt níc hai nguån sãng cïng biªn ®é, cïng pha. BiÕt O1O2 = 3cm. Mét hÖ gîn låi xuÊt hiÖn gåm mét gîn th¼ng vµ 14 gîn hypebol mçi bªn. Kho¶ng çch gi÷a hai gîn ngoµi cïng ®o däc theo O1O2 lµ 2,8cm. Tèc ®é truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ bao nhiªu?


3.73. T¹i mét ®iÓm A n»m çch nguån ©m N (nguån ®iÓm) mét kho¶ng NA = 1m, cã møc chuyÓn ®éng ©m lµ LA = 90dB. BiÕt ngìng nghe cña ©m ®ã lµ I0 = 0,1nW/m2. C-êng ®é cña ©m ®ã t¹i A lµ

A. IA = 0,1nW/m2. B. IA = 0,1mW/m2. C. IA = 0,1W/m2. D. IA = 0,1GW/m2.

3.74. T¹i mét ®iÓm A n»m çch nguån ©m N (nguån ®iÓm) mét kho¶ng NA = 1m, cã møc chuyÓn ®éng ©m lµ LA = 90dB. BiÕt ngìng nghe cña ©m ®ã lµ I0 = 0,1nW/m2. Møc cêng ®é cña ©m ®ã t¹i ®iÓm B çch N mét kho¶ng NB = 10m lµ

A. LB = 7B. B. LB = 7dB. C. LB = 80dB. D. LB = 90dB.3.75. Mét sîi d©y ®µn håi AB ®îc c¨ng theo ph¬ng ngang, ®Çu A cè ®Þnh, ®Çu B

®îc rung nhê mét dông cô ®Ó t¹o thµnh sãng dõng trªn d©y. TÇn sè rung lµ 100Hz vµ kho¶ng çch gi÷a hai nót sãng liªn tiÕp lµ l = 1m. Tèc ®é truyÒn sãng trªn d©y lµ:

A. 100cm/s; B. 50cm/s; C. 75cm/s; D. 150cm/s.

§¸p ¸n ch ¬ng 3 1B 2C 3D 4C 5C 6B 7D 8B 9B 10C 11D 12C 13A 14C 15B16A 17B 18C 19D 20A 21A 22B 23B 24C 25B 26C 27C 28C 29C 30B31C 32D 33B 34C 35C 36D 37D 38D 39D 40C 41C 42D 43A 44B 45B46C 47B 48C 49D 50B 51C 52C 53B 54D 55D 56D 57C 58A 59D 60D61D 62B 63C 64D 65D 66C 67B 68C 69C 70A 71B 72B 73C 74A 75B

H íng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 3 3.1. Chän B.Híng dÉn: Dùa vµo ®Þnh nghÜa sãng c¬.3.2. Chän C.Híng dÉn: Dùa vµo ®Þnh nghÜa bíc sãng.3.3. Chän D.Híng dÉn: Dïng c«ng thøc = v.T = v/f.3.4. Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa sãng ngang.3.5. Chän D.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa bíc sãng.3.6. Chän C.Híng dÉn: Theo ph¬ng tr×nh sãng.3.7. Chän B.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa: Bíc sãng lµ qu·ng ®êng sãng truyÒn ®îc

trong mét chu kú nªn c«ng thøc tÝnh bíc sãng lµ λ = v.T = v/f víi v lµ vËn tèc sãng, T lµ chu kú sãng, f lµ tÇn sè sãng.

3.8. Chän D.Híng dÉn: Sãng c¬ häc chØ lan truyÒn ®îc trong m«i trêng vËt chÊt ®µn håi. §ã lµ çc m«i trêng r¾n, láng, khÝ.

3.9. Chän B.Híng dÉn: Sãng ngang lµ sãng cã çc phÇn tö dao ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng.

3.10. Chän C.Híng dÉn: VËn tèc sãng lµ vËn tèc truyÒn pha dao ®éng. VËn tèc sãng phô thuéc vµo b¶n chÊt cña m«i trêng ®µn håi, ®çi víi mét m«i trêng ®µn håi nhÊt ®Þnh th× vËn tèc sãng lµ kh«ng ®æi. VËn tèc dao ®éng cña çc phÇn tö lµ ®¹o hµm bËc nhÊt cña li ®é dao ®éng cña phÇn tö theo thêi gian. VËn tèc sãng vµ vËn tèc dao ®éng cña çc phÇn tö lµ kh¸c nhau.

3.11. Chän D.Híng dÉn: VËn dông c«ng thøc tÝnh bíc sãng λ = v.T = v/f, khi t¨ng tÇn sè lªn 2 lÇn th× bíc sãng gi¶m ®i 2 lÇn.

3.12. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 3.8.3.13. Chän A.Híng dÉn: Phao nh« lªn cao 10 lÇn trong thêi gian 18s, tøc lµ trong 18s

phao thùc hiÖn 9 lÇn dao ®éng, chu kú sãng lµ T = 2s. Kho¶ng çch gi÷a hai ngän sãng kÒ nhau lµ 2m, suy ra bíc sãng λ = 2m. VËn tèc truyÒn sãng trªn mÆt níc lµ v = λ/T = 1m/s.

3.14. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 3.10.3.15. Chän B.Híng dÉn: Tõ ph¬ng tr×nh sãng , ta suy ra tÇn sè

gãc ω = 200π(rad/s) tÇn sè sãng f = 100Hz.3.16. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 3.12, chu kú dao ®éng T =

1/f.3.17. Chän B.Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh sãng víi ph¬ng tr×nh

ta thÊy λ = 50cm.

3.18. Chän C.Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh sãng víi ph¬ng tr×nh

ta suy ra bíc sãng λ = 5cm, chu kú sãng lµ T = 1s vËn tèc sãng lµ v = 5cm/s.

3.19. Chän D.Híng dÉn: Kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm gÇn nhau nhÊt dao ®éng cïng pha lµ 1 bíc sãng λ = 80cm, tÇn sè sãng lµ f = 500Hz vËn tèc sãng lµ v = 400m/s.

3.20. Chän A.Híng dÉn: Thay x = 3m, t = 2s vµo ph¬ng tr×nh sãng ta ®îc uM = 0mm.

3.21. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh bíc sãng λ = v.T3.22. Chän B.Híng dÉn: Dùa vµo ®Þnh nghÜa sãng dõng.3.23. Chän B.Híng dÉn: Dùa vµo ®iÒu kiÖn cã sãng dõng trªn sîi d©y) hai ®Çu la 2

nót.3.24. Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt sãng dõng.3.25. Chän B.Híng dÉn: §iÒu kiÖn cã sãng dõng trªn d©y 2 ®Çu cè ®Þnh.3.26. Chän C.Híng dÉn: Khi cã sãng dõng trªn d©y th× trªn d©y tån t¹i çc bông sãng

(®iÓm dao ®éng m¹nh) vµ nót sãng (çc ®iÓm kh«ng dao ®éng) xen kÏ nhau.3.27. Chän C.Híng dÉn: HiÖn tîng sãng dõng trªn d©y ®µn håi, kho¶ng çch gi÷a hai

nót sãng liªn tiÕp b»ng mét nöa bíc sãng.3.28. Chän C.Híng dÉn: Sãng dõng trªn d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh th× chiÒu dµi d©y

ph¶i b»ng nguyªn lÇn nöa bíc sãng. Trªn d©y cã hai bông sãng, hai dÇu lµ hai nót sãng nh vËy trªn d©y cã hai kho¶ng λ/2, suy ra bíc sãng λ = 40cm.

3.29. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 3.27 vµ ¸p dông c«ng thøc v = λf.3.30. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 3.27 vµ lµm t¬ng tù c©u 3.28.3.31. Chän C. Híng dÉn: Trong èng s¸o cã hai nót sãng vµ hai ®Çu lµ hai bông sãng,

nh vËy trong èng s¸o cã hai kho¶ng λ/2, suy ra bíc sãng λ = 80cm.3.32. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 3.28 vµ ¸p dông c«ng thøc v = λf.3.33. Chän B.Híng dÉn: Xem ®iÒu kiÖn giao thoa cña sãng.3.34. Chän C.Híng dÉn: Xem ®iÒu kiÖn giao thoa cña sãng.3.35. Chän C.Híng dÉn: Xem nhiÔu x¹ ¸nh s¸ng.

3.36. Chän D.Híng dÉn: Dùa vµo ®iÒu kiÖn giao thoa.3.37. Chän D.Híng dÉn: HiÖn tîng giao thoa sãng chØ x¶y ra khi hai sãng ®îc t¹o ra tõ

hai t©m sãng cã cïng tÇn sè, cïng pha hoÆc lÖch pha mét gãc kh«ng ®æi.3.38. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 3.37.3.39. Chän D.Híng dÉn: Khi x¶y ra hiÖn tîng giao thoa sãng trªn mÆt chÊt láng, çc

®iÓm dao ®éng m¹nh t¹o thµnh mét ®êng th¼ng cùc ®¹i, cßn çc ®êng cùc ®¹i kh¸c lµ çc ®êng hypebol.

3.40. Chän C.Híng dÉn: LÊy hai ®iÓm M vµ N n»m trªn ®êng nèi hai t©m sãng A, B; M n»m trªn cùc ®¹i thø k, N n»m trªn cùc ®¹i thø (k+1). Ta cã AM – BM = kλ vµ AN – BN = (k+1)λ suy ra (AN – BN) – (AM – BM) = (k+1)λ - kλ (AN – AM) + (BM – BN) = λ MN = λ/2.

3.41. Chän C.Híng dÉn: Kho¶ng çch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp trªn ®êng nèi hai t©m sãng lµ λ/2

3.42. Chän D.Híng dÉn: Kho¶ng çch gi÷a hai v©n tèi liªn tiÕp trªn ®êng nèi hai t©m sãng lµ λ/2, c«ng thøc tÝnh vËn tèc sãng v = λf.

3.43. Chän A.Híng dÉn: Gi÷a M vµ ®êng trung trùc cña AB cã 3 d·y cùc ®¹i kh¸c suy ra M n»m trªn ®êng k = 4, víi ®iÓm M cßn tho¶ m·n BM – AM = kλ. Suy ra 4λ = 20 – 16 = 4cm → λ = 1cm, ¸p dông c«ng thøc v = λf = 20cm/s.

3.44. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 3.43.3.45. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 3.43.3.46. Chän C.Híng dÉn: LÊy mét ®iÓm M n»m trªn mét cùc ®¹i vµ trªn S1S2 ®Æt S1M

=d1, S2M = d2, khi ®ã d1 vµ d2 ph¶i tho¶ m·n hÖ ph¬ng tr×nh vµ bÊt ph¬ng tr×nh:

Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh vµ bÊt ph¬ng tr×nh trªn ®îc bao nhiªu gi¸ trÞ cña k th× cã bÊy nhiªu cùc ®¹i (gîn sãng).

3.47. Chän B.Híng dÉn: Phô thuéc vµo cêng ®é ©m vµ tai ngêi hay nguån ©m vµ tai ngêi.

3.48. Chän C.Híng dÉn: §é cao cña ©m lµ ®Æc trng sinh lÝ cña ©m, phô thuéc vµo tÇn sè ©m.

3.49. Chän D.Híng dÉn: Tai ngêi cã thÓ nghe ©m cã møc cêng ®é tõ 0 ®Õn 130 dB.3.50. Chän B.Híng dÉn: ¢m c¬ b¶n cã tÇn sè f, ho¹ ©m cã tÇn sè 2f, 3f …3.51. Chän C.Híng dÉn: TÝnh chÊt hép céng hëng ©m.3.52. Chän C.Híng dÉn: Kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm dao ®éng ngîc pha gÇn nhau

nhÊt trªn mét ph¬ng truyÒn sãng lµ mét nöa bíc sãng λ = 1,7m. Sau ®ã ¸p dông c«ng thøc tÝnh bíc sãng λ = v.T = v/f.

3.53. Chän B.Híng dÉn: Sãng ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè tõ 16Hz ®Õn 20000Hz. Sãng h¹ ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè nhá h¬n 16Hz. Sãng siªu ©m lµ sãng c¬ häc cã tÇn sè lín h¬n 20000Hz.

3.54. Chän D.Híng dÉn: Tõ chu kú suy ra tÇn sè, so s¸nh tÇn sè t×m ®îc víi d¶i tÇn sè 16Hz ®Õn 20000Hz.

3.55. Chän D.Híng dÉn: Sãng ©m thanh chÝnh lµ sãng ©m.3.56. Chän D.Híng dÉn: VËn tèc ©m phô thuéc vµo m«i trêng ®µn håi, mËt ®é vËt

chÊt m«i trêng cµng lín th× vËn tèc ©m cµng lín: vr¾n > vláng > vkhÝ.3.57. Chän C.Híng dÉn: §é lÖch pha gi÷a hai ®iÓm trªn cïng mét ph¬ng truyÒn sãng

®îc tÝnh theo c«ng thøc: .3.58. Chän A.Híng dÉn: NhiÒu nh¹c cô cha ch¾c ®· ph¸t ra nh¹c ©m. VÝ dô: Khi dµn

nh¹c giao hëng chuÈn bÞ nh¹c cô, mçi nh¹c c«ng ®Òu thö nh¹c cô cña m×nh khi ®ã dµn nh¹c ph¸t ra mét ©m thanh hçn ®én, ®ã lµ t¹p ©m. Khi cã nh¹c trëng chØ ®¹o dµn nh¹c cïng ph¸t ra ©m cã cïng ®é cao, ®ã lµ nh¹c ©m.

3.59. Chän D.Híng dÉn: ¢m “to” hay “nhá” phô thuéc vµo møc cêng ®é ©m vµ tÇn sè ©m.

3.60. Chän D.Híng dÉn: Theo hiÖu øng §èpLe khi nguån ©m vµ m¸y thu chuyÓn ®éng t¬ng ®èi so víi nhau th× tÇn sè m¸y thu thu ®îc phô thuéc vµo vËn tèc t¬ng ®èi gi÷a chóng.

3.61. Chän D.Híng dÉn: §Ó cã céng hëng ©m trong èng th× ®é dµi èng ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn lÎ lÇn mét phÇn t bíc sãng.

HiÖu øng §«ple3.62. Chän B.Híng dÉn: Dùa vµo kh¸i hiÖu øng §«ple.3.63. Chän C.Híng dÉn: ChuyÓn ®éng l¹i gÇn nhau th× tÇn sè t¨ng vµ ngîc l¹i.3.64. Chän D.Híng dÉn: Dùa vµo kh¸i hiÖu øng §«ple.3.65. Chän D.Híng dÉn: Theo hiÖu øng §èp le.3.66. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh tÇn sè khi nguån ©m tiÕn l¹i gÇn m¸y

thu: trong ®ã f lµ tÇn sè m¸y thu thu ®îc, v lµ vËn tèc ©m, vs lµ vËn tèc t-¬ng ®èi gi÷a m¸y thu vµ nguån ph¸t, fs lµ tÇn sè ©m mµ nguån ph¸t ra.

3.67. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh tÇn sè khi nguån ©m tiÕn ra xa m¸y thu: trong ®ã f lµ tÇn sè m¸y thu thu ®îc, v lµ vËn tèc ©m, vs lµ vËn tèc t-¬ng ®èi gi÷a m¸y thu vµ nguån ph¸t, fs lµ tÇn sè ©m mµ nguån ph¸t ra.

3.68. Chän C.Híng dÉn: VËn tèc sãng trªn d©y lµ v = S/t = 1m/s = 100cm/s.3.69. Chän C.Híng dÉn: VËn dông ph¬ng tr×nh sãng uM = 3,6sinπ(t – x/v)cm, thay v

=1m/s x = 2m ta ®îc ph¬ng tr×nh uM = 3,6sinπ(t - 2)cm.3.70. Chän A.Híng dÉn: ViÕt ph¬ng tr×nh dao ®éng cña ®iÓm 0 lµ u = 3sin(4πt)cm,

suy ra ph¬ng tr×nh dao ®éng t¹i M lµ uM = 3sin4π(t – x/v)cm. Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 2.14.

3.71. Chän B.Híng dÉn: TÝnh bíc sãng theo c«ng thøc λ = v/f = 2cm/s. T×m hiÖu sè d2 – d1 = kλ ( ) ®îc tho¶ m·n th× ®iÓm ®ã lµ cùc ®¹i.

3.72. Chän B.Híng dÉn: Mét hÖ gîn låi xuÊt hiÖn gåm mét gîn th¼ng vµ 14 gîn hypebol mçi bªn suy ra trªn mÆt níc gåm 29 gîn sãng. Kho¶ng çch gi÷a hai gîn ngoµi cïng ®o däc theo O1O2 lµ 2,8cm, trªn 2,8cm nãi trªn cã (29 – 1) kho¶ng λ/2 (kho¶ng çch gi÷a hai gîn sãng liªn tiÕp trªn ®o¹n O1O2 lµ λ/2). Tõ ®ã ta t×m ®îc bíc sãng vµ vËn dông c«ng thøc v = λ.f ta t×m ®îc vËn tèc sãng.

3.73. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh møc cêng ®é ©m: LA = lg( )(B)

hoÆc LA = 10lg( )(dB).3.74. Chän A.Híng dÉn: Víi nguån ©m lµ ®¼ng híng, cêng ®é ©m tØ lÖ nghÞch víi

b×nh ph¬ng kho¶ng çch: vµ ¸p dông c«ng thøc .3.75. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc: v = f; l = 2.

Ch ¬ng 4 - Dao ®éng ®iÖn tõ, sãng ®iÖn tõ.

I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng 1) M¹ch dao ®éng, dao ®éng ®iÖn tõ:

+M¹ch dao ®éng lµ m¹ch ®iÖn gåm tô ®iÖn cã ®iÖn dung C m¾c víi cuén c¶m cã hÖ sè tù c¶m L.

Mach lÝ tëng khi ®iÖn trë thuÇn cña m¹ch b»ng 0.+ Dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hßa x¶y ra trong m¹ch LC sau khi tô ®iÖn ®îc tÝch mét

®iÖn lîng q0 vµ kh«ng cã t¸c dông ®iÖn tõ bªn ngoµi lªn m¹ch. §ã lµ dao ®éng ®iÖn tõ tù do víi tÇn sè .

+ BiÓu thøc cña dao ®éng ®iÖn tõ tù do trong m¹ch lµ: q = q0cos(ωt + φ).i = - Q0sin(ωt + φ) = I0cos(t + + /2), I0 = .Q0; u = U0cos(ωt + φ), U0 = Q0/C.+ N¨ng lîng cña m¹ch dao ®éng:- N¨ng lîng ®iÖn trêng tËp trung ë tô ®iÖn: .

- N¨ng lîng tõ trêng tËp trung ë cuén c¶m: .

- N¨ng lîng ®iÖn tõ cña m¹ch: .

- Trong qu¸ tr×nh dao ®éng ®iÖn tõ cã sù chuyÓn ho¸ qua l¹i gi÷a n¨ng lîng ®iÖn vµ n¨ng lîng tõ cña m¹ch, tÇn sè dao ®éng lµ ’ = 2. Tæng cña chóng, lµ n¨ng lîng toµn phÇn cña m¹ch, cã gi¸ trÞ kh«ng ®æi.

+ Trong m¹ch RLC cã sù to¶ nhiÖt do hiÖu øng Jun - Lenx¬ nªn n¨ng lîng toµn phÇn gi¶m theo thêi gian, biªn ®é dao ®éng còng gi¶m theo vµ dao ®éng t¾t dÇn. NÕu ®iÖn trë R cña m¹ch nhá, th× dao ®éng coi gÇn ®óng lµ tuÇn hoµn víi tÇn sè gãc

.§iÖn trë t¨ng th× dao ®éng t¾t nhanh, vµ khi vît qu¸ mét gi¸ trÞ nµo ®ã, th× qu¸

tr×nh biÕn ®æi trong m¹ch phi tuÇn hoµn.NÕu b»ng mét c¬ chÕ thÝch hîp ®a thªm n¨ng lîng vµo m¹ch trong tõng chu kú, bï

l¹i ®îc n¨ng lîng tiªu hao, th× dao ®éng cña m¹ch ®îc duy tr×.2) Gi¶ thuyÕt M¾c xoen vÒ ®iÖn tõ trêng:

Mçi biÕn thiªn theo thêi gian cña tõ trêng, ®Òu sinh ra trong kh«ng gian xung quanh mét ®iÖn trêng xo¸y biÕn thiªn theo thêi gian, vµ ngîc l¹i, mçi biÕn thiªn theo thêi gian cña mét ®iÖn trêng còng sinh ra mét tõ trêng biÕn thiªn theo thêi gian trong kh«ng gian xung quanh.

Tõ trêng vµ ®iÖn trêng biÕn thiªn theo thêi gian vµ kh«ng tån t¹i riªng biÖt, ®éc lËp víi nhau, mµ chØ lµ biÓu hiÖn cña mét trêng tæng qu¸t, duy nhÊt, gäi lµ ®iÖn tõ tr-êng.

§iÖn tõ trêng lµ mét d¹ng vËt chÊt ®Æc biÖt tån t¹i trong tù nhiªn.3) Sãng ®iÖn tõ:

+ Qu¸ tr×nh lan truyÒn trong kh«ng gian cña ®iÖn tõ trêng biÕn thiªn tuÇn hoµn lµ mét qu¸ tr×nh sãng, sãng ®ã ®îc gäi lµ sãng ®iÖn tõ.

+ Sãng ®iÖn tõ truyÒn c¶ trong ch©n kh«ng, trong ch©n kh«ng cã vËn tèc c = 300 000km/s; sãng ®iÖn tõ mang n¨ng lîng tØ lÖ víi luü thõa bËc 4 cña tÇn sè; lµ sãng ngang (c¸c vÐct¬ vµ vu«ng gãc víi nhau vµ vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng); sãng ®iÖn tõ cã ®Çy ®ñ tÝnh chÊt nh sãng c¬ häc: ph¶n x¹, khóc x¹, giao thoa, nhiÔu x¹...

4) Sãng v« tuyÕn ®iÖn ®îc sö dông trong th«ng tin liªn l¹c. Sãng dµi (bíc sãng tõ 1000m ®Õn 100km) Ýt bÞ níc hÊp thô nªn th«ng tin díi níc.Sãng trung (bíc sãng tõ 100m ®Õn 1000m) ban ngµy tÇng ®iÖn li hÊp thô, ban

®Ôm ph¶n x¹, nªn ban ®Òm truyÒn ®i ®îc xa trªn mÆt ®Êt.Sãng ng¾n (bíc sãng tõ 10m ®Õn 100m) cã n¨ng lîng lín vµ ®îc tÇng ®iÖn li vµ

m¾t ®Êt ph¶n x¹ nhiÒu lÇn nªn truyÒn ®i rÊt xa trªn m¾t ®Êt.Sãng cùc ng¾n (bíc sãng tõ 0,01m ®Õn 10m) cã n¨ng lîng lín, kh«ng bÞ tÇng ®iÖn

li hÊp thô mµ truyÒn th¼ng. Dïng ®Ó VTTH vµ th«ng tin trong vò trô.5) Sù thu vµ ph¸t sãng ®iÖn tõ: ë ®µi ph¸t thanh, dao ®éng cao tÇn duy tr× ®îc

trén víi dao ®éng ®iÖn t¬ng øng mµ c¸c th«ng tin cÇn truyÒn ®i (©m thanh, h×nh ¶nh) ®îc chuyÓn ®æi thµnh dao ®éng ®iÖn t¬ng øng. ®îc trén víi dao ®éng ©m tÇn gäi lµ biÕn ®iÖu (biªn ®é hoÆc tÇn sè) dao cao tÇn ®· ®îc biÕn ®iÖu sÏ ®îc khuyÕch ®¹i vµ ph¸t ra tõ ¨ng ten díi d¹ng sãng ®iÖn tõ.

ë m¸y thu thanh, nhê cã ¨ng ten thu sãng ®iÖn tõ ®îc anten hÊp thô, qua m¹ch läc LC (chän sãng) sÏ thu ®îc dao ®éng cao tÇn ®· ®îc biÕn ®iÖu, vµ sau ®ã dao ®éng

©m tÇn l¹i ®îc t¸ch ra khái dao ®éng cao tÇn biÕn ®iÖu nhê qu¸ tr×nh t¸ch sãng, råi ®a ra loa.

M¸y ph¸t hay thu sãng ®iÖn tõ: chØ ph¸t hay thu sãng ®iÖn tõ cã tÇn sè b»ng tÇn sè riªng cña m¹ch dao ®éng LC. ; Bíc sãng: .

II. C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: M¹ch dao ®éng, dao ®éng ®iÖn tõ.

4.1. Chän ph¬ng ¸n §óng. Dao ®éng ®iÖn tõ trong m¹ch LC lµ qu¸ tr×nh:A. biÕn ®æi kh«ng tuÇn hoµn cña ®iÖn tÝch trªn tô ®iÖn.B. biÕn ®æi theo hµm sè mò cña chuyÓn ®éng.C. chuyÓn ho¸ tuÇn hoµn gi÷a n¨ng lîng tõ trêng vµ n¨ng lîng ®iÖn trêng.D. b¶o toµn hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n cùc tô ®iÖn.

4.2. Trong mét m¹ch dao ®éng LC cã tô ®iÖn lµ 5F, cêng ®é tøc thêi cña dßng ®iÖn lµ

i = 0,05sin2000t(A). §é tù c¶m cña tô cuén c¶m lµ:A. 0,1H. B. 0,2H. C. 0,25H. D. 0,15H.

4.3. Trong mét m¹ch dao ®éng LC cã tô ®iÖn lµ 5F, cêng ®é tøc thêi cña dßng ®iÖn lµ

i = 0,05sin2000t(A). BiÓu thøc ®iÖn tÝch trªn tô lµ:A. q = 2.10-5sin(2000t - /2)(A). B. q = 2,5.10-5sin(2000t - /2)(A). C. q = 2.10-5sin(2000t - /4)(A). D. q = 2,5.10-5sin(2000t - /4)(A).

4.4. Mét m¹ch dao ®éng LC cã n¨ng lîng 36.10-6J vµ ®iÖn dung cña tô ®iÖn C lµ 25F. Khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô lµ 3V th× n¨ng lîng tËp trung ë cuén c¶m lµ:

A. WL = 24,75.10-6J. B. WL = 12,75.10-6J. C. WL = 24,75.10-5J. D. WL = 12,75.10-5J.

4.5. Dao ®éng ®iÖn tõ tù do trong m¹ch dao ®éng lµ mét dßng ®iÖn xoay chiÒu cã:A. TÇn sè rÊt lín. B. Chu kú rÊt lín.C. Cêng ®é rÊt lín. D. HiÖu ®iÖn thÕ rÊt lín.

4.6. Chu kú dao ®éng ®iÖn tõ tù do trong m¹ch dao ®éng L, C ®îc x¸c ®Þnh bëi hÖ thøc nµo díi ®©y:

A. ; B. . C. ; D. .4.7. T×m ph¸t biÓu sai vÒ n¨ng lîng trong m¹ch dao ®éng LC:

A. N¨ng lîng cña m¹ch dao ®éng gåm cã n¨ng lîng ®iÖn trêng tËp trung ë tô ®iÖn vµ n¨ng lîng tõ trêng tËp trung ë cuén c¶m.

B. N¨ng lîng ®iÖn trêng vµ n¨ng lîng tõ trêng cïng biÕn thiªn ®iÒu hoµ víi tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu trong m¹ch.

C. Khi n¨ng lîng ®iÖn trêng trong tô gi¶m th× n¨ng lîng tõ trêng trong cuén c¶m t¨ng lªn vµ ngîc l¹i.

D. T¹i mäi thêi ®iÓm, tæng n¨ng lîng ®iÖn trêng vµ n¨ng lîng tõ trêng lµ kh«ng ®æi, nãi c¸ch kh¸c, n¨ng lîng cña m¹ch dao ®éng ®îc b¶o toµn.

4.8. NÕu ®iÖn tÝch trªn tô cña m¹ch LC biÕn thiªn theo c«ng thøc q = q0sint. T×m biÓu thøc sai trong c¸c biÓu thøc n¨ng lîng cña m¹ch LC sau ®©y:

A. N¨ng lîng ®iÖn:

B. N¨ng lîng tõ: ;

C. N¨ng lîng dao ®éng: ;

D. N¨ng lîng dao ®éng: .4.9. Mét m¹ch dao ®éng gåm mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung 0,1F vµ mét cuén c¶m cã

hÖ sè tù c¶m 1mH. TÇn sè cña dao ®éng ®iÖn tõ riªng trong m¹ch sÏ lµ:

A. 1,6.104 Hz; B. 3,2.104Hz; C. 1,6.103 Hz; D. 3,2.103 Hz.

4.10. Mét m¹ch dao ®éng gåm mét cuén c¶m cã L vµ mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C thùc hiÖn dao ®éng ®iÖn tõ kh«ng t¾t. Gi¸ trÞ cùc ®¹i cña hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô ®iÖn b»ng Umax. Gi¸ trÞ cùc ®¹i cña cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ:

A. ; B. ;

C. ; D. .4.11. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ cã cÊu t¹o gåm:

A. nguån ®iÖn mét chiÒu vµ tô ®iÖn m¾c thµnh m¹ch kÝn.B. nguån ®iÖn mét chiÒu vµ cuén c¶m m¾c thµnh m¹ch kÝn.C. nguån ®iÖn mét chiÒu vµ ®iÖn trë m¾c thµnh m¹ch kÝn.D. tô ®iÖn vµ cuén c¶m m¾c thµnh m¹ch kÝn.

4.12. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ LC cã chu kúA. phô thuéc vµo L, kh«ng phô thuéc vµo C.B. phô thuéc vµo C, kh«ng phô thuéc vµo L.C. phô thuéc vµo c¶ L vµ C.D. kh«ng phô thuéc vµo L vµ C.

4.13. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ gåm cuén c¶m L vµ tô ®iÖn C, khi t¨ng ®iÖn dung cña tô ®iÖn lªn 4 lÇn th× chu kú dao ®éng cña m¹ch

A. t¨ng lªn 4 lÇn. B. t¨ng lªn 2 lÇn. C. gi¶m ®i 4 lÇn. D. gi¶m ®i 2 lÇn.4.14. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ gåm cuén c¶m L vµ tô ®iÖn C. Khi t¨ng ®é

tù c¶m cña cuén c¶m lªn 2 lÇn vµ gi¶m ®iÖn dung cña tô ®iÖn ®i 2 lÇn th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch

A. kh«ng ®æi. B. t¨ng 2 lÇn. C. gi¶m 2 lÇn. D. t¨ng 4 lÇn.

4.15. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ gåm tô ®iÖn C vµ cuén c¶m L, dao ®éng tù do víi tÇn sè gãc

A. ; B. ; C. ; D. 4.16. NhËn xÐt nµo sau ®©y vÒ ®Æc ®iÓm cña m¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ

LC lµ kh«ng ®óng?A. §iÖn tÝch trong m¹ch biÕn thiªn ®iÒu hoµ.B. N¨ng lîng ®iÖn trêng tËp trung chñ yÕu ë tô ®iÖn.C. N¨ng lîng tõ trêng tËp trung chñ yÕu ë cuén c¶m.D. TÇn sè dao ®éng cña m¹ch phô thuéc vµo ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn.

4.17. Cêng ®é dßng ®iÖn tøc thêi trong m¹ch dao ®éng LC cã d¹ng i = 0,05sin2000t(A). TÇn sè gãc dao ®éng cña m¹ch lµ

A. 318,5rad/s. B. 318,5Hz. C. 2000rad/s. D. 2000Hz.4.18. M¹ch dao ®éng LC gåm cuén c¶m cã ®é tù c¶m L = 2mH vµ tô ®iÖn cã ®iÖn

dung C = 2pF, (lÊy π2 = 10). TÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµA. f = 2,5Hz. B. f = 2,5MHz. C. f = 1Hz. D. f = 1MHz.

4.19. Cêng ®é dßng ®iÖn tøc thêi trong m¹ch dao ®éng LC cã d¹ng i = 0,02cos2000t(A). Tô ®iÖn trong m¹ch cã ®iÖn dung 5μF. §é tù c¶m cña cuén c¶m lµ

A. L = 50mH. B. L = 50H. C. L = 5.10-6H. D. L = 5.10-8H.4.20. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ LC gåm tô ®iÖn C = 30nF vµ cuén c¶m L

=25mH. N¹p ®iÖn cho tô ®iÖn ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ 4,8V råi cho tô phãng ®iÖn qua cuén c¶m, cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµ

A. I = 3,72mA. B. I = 4,28mA. C. I = 5,20mA. D. I = 6,34mA.4.21. M¹ch dao ®éng LC cã ®iÖn tÝch trong m¹ch biÕn thiªn ®iÒu hoµ theo ph¬ng

tr×nh q = 4cos(2π.104t)μC. TÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµA. f = 10(Hz). B. f = 10(kHz). C. f = 2π(Hz). D. f =

2π(kHz).

4.22. M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ gåm tô ®iÖn C = 16nF vµ cuén c¶m L = 25mH. TÇn sè gãc dao ®éng cña m¹ch lµ

A. ω = 200Hz. B. ω = 200rad/s. C. ω = 5.10-5Hz. D. ω = 5.104rad/s.4.23. Tô ®iÖn cña m¹ch dao ®éng cã ®iÖn dung C = 1μF, ban ®Çu ®îc tÝch ®iÖn

®Õn hiÖu ®iÖn thÕ 100V, sau ®ã cho m¹ch thùc hiÖn dao ®éng ®iÖn tõ t¾t dÇn. N¨ng lîng mÊt m¸t cña m¹ch tõ khi b¾t ®Çu thùc hiÖn dao ®éng ®Õn khi dao ®éng ®iÖn tõ t¾t h¼n lµ bao nhiªu?

A. ΔW = 10mJ. B. ΔW = 5mJ. C. ΔW = 10kJ. D. ΔW = 5kJ

4.24. Ngêi ta dïng çch nµo sau ®©y ®Ó duy tr× dao ®éng ®iÖn tõ trong m¹ch víi tÇn sè riªng cña nã?

A. §Æt vµo m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu.B. §Æt vµo m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ mét chiÒu kh«ng ®æi.C. Dïng m¸y ph¸t dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ.D. T¨ng thªm ®iÖn trë cña m¹ch dao ®éng.

Chñ ®Ò 2: §iÖn tõ trêng.4.25. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ ®iÖn tõ trêng?

A. Khi tõ trêng biÕn thiªn theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng xo¸y.B. Khi ®iÖn trêng biÕn thiªn theo thêi gian, nã sinh ra mét tõ trêng xo¸y.C. §iÖn trêng xo¸y lµ ®iÖn trêng mµ çc ®êng søc lµ nh÷ng ®êng cong.D. Tõ trêng xo¸y cã çc ®êng søc tõ bao quanh çc ®êng søc ®iÖn.

4.26. Chän c©u §óng. Trong ®iÖn tõ trêng, çc vect¬ cêng ®é ®iÖn trêng vµ vect¬ c¶m øng tõ lu«n:

A. cïng ph¬ng, ngîc chiÒu. B. cïng ph¬ng, cïng chiÒu. C. cã ph¬ng vu«ng gãc víi nhau. D. cã ph¬ng lÖch nhau gãc 450.

4.27. Chän ph¬ng ¸n §óng. Trong m¹ch dao ®éng LC, dßng ®iÖn dÞch trong tô ®iÖn vµ dßng ®iÖn trong cuén c¶m cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau lµ:

A. §Òu do çc ªlÐctron tù do t¹o thµnh. B. §Òu do çc ®iÖn rÝch t¹o thµnh. C. XuÊt hiÖn trong ®iÖn trêng tÜnh. D. XuÊt hiÖn trong ®iÖn tr-

êng xo¸y.4.28. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. §iÖn trêng tÜnh lµ ®iÖn trêng cã çc ®êng søc ®iÖn xuÊt ph¸t tõ ®iÖn tÝch d-¬ng vµ kÕt thóc ë ®iÖn tÝch ©m.

B. §iÖn trêng xo¸y lµ ®iÖn trêng cã çc ®êng søc ®iÖn lµ çc ®êng cong kÝn.C. Tõ trêng tÜnh lµ tõ trêng do nam ch©m vÜnh cöu ®øng yªn sinh ra.D. Tõ trêng xo¸y lµ tõ trêng cã çc ®êng søc tõ lµ çc ®êng cong kÝn

4.29. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Mét tõ trêng biÕn thiªn tuÇn hoµn theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng

xo¸y.B. Mét ®iÖn trêng biÕn thiªn tuÇn hoµn theo thêi gian, nã sinh ra mét tõ trêng

xo¸y.C. Mét tõ trêng biÕn thiªn t¨ng dÇn ®Òu theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng

xo¸y biÕn thiªn.D. Mét ®iÖn trêng biÕn thiªn t¨ng dÇn ®Òu theo thêi gian, nã sinh ra mét tõ trêng

xo¸y biÕn thiªn.4.30. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Dßng ®iÖn dÉn lµ dßng chuyÓn ®éngcã híng cña çc ®iÖn tÝch.B. Dßng ®iÖn dÞch lµ do ®iÖn trêng biÕn thiªn sinh ra.C. Cã thÓ dïng ampe kÕ ®Ó ®o trùc tiÕp dßng ®iÖn dÉn.D. Cã thÓ dïng ampe kÕ ®Ó ®o trùc tiÕp dßng ®iÖn dÞch.

4.31. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng khi nãi vÒ ®iÖn tõ trêng?A. Khi mét ®iÖn trêng biÕn thiªn theo thêi gian, nã sinh ra mét tõ trêng xo¸y.B. §iÖn trêng xo¸y lµ ®iÖn trêng cã çc ®êng søc lµ nh÷ng ®êng cong.C. Khi mét tõ trêng biÕn thiªn theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng.D. Tõ trêng cã çc ®êng søc tõ bao quanh çc ®êng søc ®iÖn.

4.32. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng khi nãi vÒ ®iÖn tõ trêng?A. Mét tõ trêng biÕn thiªn theo thêi gian sinh ra mét ®iÖn trêng xo¸y biÕn thiªn ë

çc ®iÓm l©n cËn.B. Mét ®iÖn trêng biÕn thiªn theo thêi gian sinh ra mét tõ trêng xo¸y ë çc ®iÓm

l©n cËn.C. §iÖn trêng vµ tõ trêng xo¸y cã çc ®êng søc lµ ®êng cong kÝn.D. §êng søc cña ®iÖn trêng xo¸y lµ çc ®êng cong kÝn bao quanh çc ®êng søc tõ

cña tõ trêng biÕn thiªn.4.33. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ ®iÖn tõ trêng?

A. §iÖn trêng trong tô ®iÖn biÕn thiªn sinh ra mét tõ trêng gièng tõ trêng cña mét nam ch©m h×nh ch÷ U.

B. Sù biÕn thiªn cña ®iÖn trêng gi÷a çc b¶n cña tô ®iÖn sinh ra mét tõ trêng gièng tõ trêng ®îc sinh ra bëi dßng ®iÖn trong d©y dÉn nèi víi tô.

C. Dßng ®iÖn dÞch lµ dßng chuyÓn ®éng cã híng cña çc ®iÖn tÝch trong lßng tô ®iÖn.

D. Dßng ®iÖn dÞch trong tô ®iÖn vµ dßng ®iÖn dÉn trong d©y dÉn nèi víi tô ®iÖn cã cïng ®é lín, nhng ngîc chiÒu.

Chñ ®Ò 3: Sãng ®iÖn tõ.4.34. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ tÝnh chÊt cña sãng ®iÖn tõ lµ kh«ng ®óng?

A. Sãng ®iÖn tõ truyÒn trong mäi m«i trêng vËt chÊt kÓ c¶ ch©n kh«ng.B. Sãng ®iÖn tõ mang n¨ng lîng.C. Sãng ®iÖn tõ cã thÓ ph¶n x¹, khóc x¹, giao thoa.D. Sãng ®iÖn tõ lµ sãng ngang, trong qu¸ tr×nh truyÒn çc vÐct¬ B vµ E vu«ng gãc

víi nhau vµ vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng.4.35. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ tÝnh chÊt cña sãng ®iÖn tõ lµ kh«ng ®óng?

A. Nguån ph¸t sãng ®iÖn tõ rÊt ®a d¹ng, cã thÓ lµ bÊt cø vËt nµo t¹o ®iÖn trêng hoÆc tõ trêng biÕn thiªn.

B. Sãng ®iÖn tõ mang n¨ng lîng.C. Sãng ®iÖn tõ cã thÓ bÞ ph¶n x¹, khóc x¹, giao thoa.D. Tèc ®é lan truyÒn sãng ®iÖn tõ trong ch©n kh«ng b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng.

4.36. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ sãng ®iÖn tõ?A. Khi mét ®iÖn tÝch ®iÓm dao ®éng th× sÏ cã ®iÖn tõ trêng lan truyÒn trong

kh«ng gian díi d¹ng sãng.B. §iÖn tÝch dao ®éng kh«ng thÓ bøc x¹ sãng ®iÖn tõ.C. Tèc ®é cña sãng ®iÖn tõ trong ch©n kh«ng nhá h¬n nhiÒu lÇn so víi tèc ®é ¸nh

s¸ng trong ch©n kh«ng.D. TÇn sè cña sãng ®iÖn tõ chØ b»ng nöa tÇn sè ®iÖn tÝch dao ®éng.

4.37. chän c©u ®óng. Trong qu¸ tr×nh lan truyÒn sãng ®iÖn tõ, vect¬ vµ vect¬ lu«n lu«n:

A. Trïng ph¬ng vµ vu«ng gãc víi ph¬ng truyÒn sãng.B. BiÕn thiªn tuÇn hoµn theo kh«ng gian, kh«ng tuÇn hoµn theo thêi gian.C. Dao ®éng ngîc pha.D. Dao ®éng cïng pha.

4.38. Sãng ®iÖn tõ nµo sau ®©y cã kh¶ n¨ng xuyªn qua tÇng ®iÖn li?A. Sãng dµi. B. Sãng trung. C. Sãng ng¾n. D. Sãng cùc ng¾n.

4.39. Sãng ®iÖn tõ nµo sau ®©y bÞ ph¶n x¹ m¹nh nhÊt ë tÇng ®iÖn li?A. Sãng dµi. B. Sãng trung. C. Sãng ng¾n. D. Sãng cùc ng¾n.

4.40. Sãng ®iÖn tõ nµo sau ®©y ®îc dïng trong viÖc truyÒn th«ng tin trong níc?A. Sãng dµi. B. Sãng trung. C. Sãng ng¾n. D. Sãng cùc ng¾n.

Chñ ®Ò 4: Sù ph¸t vµ thu sãng ®iÖn tõ.4.41. Chän c©u §óng. Víi m¹ch dao ®éng hë th× vïng kh«ng gian

A. quanh d©y dÉn chØ cã tõ trêng biÕn thiªn.B. quanh d©y dÉn chØ cã ®iÖn trêng biÕn thiªn.

C. Bªn trong tô ®iÖn kh«ng cã tõ trêng biÕn thiªn.D. quanh d©y dÉn cã c¶ tõ trêng biÕn thiªn vµ ®iÖn trêng biÕn thiªn.

4.42. ViÖc ph¸t sãng ®iÖn tõ ë ®µi ph¸t ph¶i qua çc giai ®o¹n nµo, øng víi thø tù nµo?I. T¹o dao ®éng cao tÇn; II. T¹o dao ®éng ©m tÇn; III. KhuyÕch ®¹i dao ®éng. IV. BiÕn ®iÖu; V. T¸ch sãng.

A. I, II, III, IV; B. I, II, IV, III; C. I, II, V, III; D. I, II, V, IV.

4.43. ViÖc thu sãng ®iÖn tõ ë m¸y thu ph¶i qua çc giai ®o¹n, víi thø tù nµo? I. Chän sãng; II. T¸ch sãng; III. KhuyÕch ®¹i ©m tÇn; IV. KhuyÕch ®¹i cao tÇn; V. ChuyÓn thµnh sãng ©m.

A. I, III, II, IV, V; B. I, II, III, V; C. I, II, IV, III, V; D. I, II, IV, V.

4.44. Sãng nµo sau ®©y ®îc dïng trong truyÒn h×nh b»ng sãng v« tuyÕn ®iÖn?A. Sãng dµi. B. Sãng trung. C. Sãng ng¾n. D. Sãng cùc

ng¾n.4.45. Nguyªn t¾c thu sãng ®iÖn tõ dùa vµo

A. hiÖn tîng céng hëng ®iÖn trong m¹ch LC.B. hiÖn tîng bøc x¹ sãng ®iÖn tõ cña m¹ch dao ®éng hë.C. hiÖn tîng hÊp thô sãng ®iÖn tõ cña m«i trêng.D. hiÖn tîng giao thoa sãng ®iÖn tõ.

4.46. Sãng ®iÖn tõ trong ch©n kh«ng cã tÇn sè f = 150kHz, bíc sãng cña sãng ®iÖn tõ ®ã lµ

A. λ =2000m. B. λ =2000km. C. λ =1000m. D. λ =1000km.4.47. M¹ch chän sãng cña m¸y thu v« tuyÕn ®iÖn gåm tô ®iÖn C = 880pF vµ cuén

c¶m L = 20μH. Bíc sãng ®iÖn tõ mµ m¹ch thu ®îc lµA. λ = 100m. B. λ = 150m. C. λ = 250m. D. λ = 500m.

4. 48. Chän sãng ë ®Çu vµo cña m¸y thu v« tuyÕn ®iÖn gåm tô ®iÖn C = 1nF vµ cuén c¶m L = 100μH (lÊy π2 = 10). Bíc sãng ®iÖn tõ mµ m¹ch thu ®îc lµ

A. λ = 300m. B. λ = 600m. C. λ = 300km. D. λ = 1000m.

4.49. Mét m¹ch dao ®éng gåm mét cuén c¶m cã ®é tù c¶m L =1mH vµ mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C = 0,1μF. M¹ch thu ®îc sãng ®iÖn tõ cã tÇn sè nµo sau ®©y?

A. 31830,9Hz. B. 15915,5Hz. C. 503,292Hz. D. 15,9155Hz.

Çc c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc4.50. Khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C1 víi cuén c¶m L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc

sãng λ1 = 60m; khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng λ2 = 80m. Khi m¾c nèi tiÕp C1 vµ C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng lµ:

A. λ = 48m. B. λ = 70m. C. λ = 100m. D. λ = 140m.4.51. Khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C1 víi cuén c¶m L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc

sãng λ1 = 60m; khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng λ2 = 80m. Khi m¾c nèi tiÕp C1 vµ C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng lµ:

A. λ = 48m. B. λ = 70m. C. λ = 100m. D. λ = 140m.4.52. Khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C1 víi cuén c¶m L th× tÇn sè dao ®éng cña

m¹ch lµ f1 = 6kHz; khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C2 víi cuén L th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ f2 = 8kHz. Khi m¾c C1 song song C2 víi cuén L th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ bao nhiªu?

A. f = 4,8kHz. B. f = 7kHz. C. f = 10kHz. D. f = 14kHz.

4.53. Khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C1 víi cuén c¶m L th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ f1 = 6kHz; khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C2 víi cuén L th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ f2 = 8kHz. Khi m¾c nèi tiÕp C1 vµ C2 víi cuén L th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ bao nhiªu?

A. f = 4,8kHz. B. f = 7kHz. C. f = 10kHz. D. f = 14kHz.

4.54. Mét m¹ch dao ®éng gåm tô ®iÖn C = 0,5μF vµ cuén d©y L = 5mH, ®iÖn trë thuÇn cña cuén d©y lµ R = 0,1Ω. §Ó duy tr× dao ®éng trong m¹ch víi hiÖu ®iÖn thÕ cùc ®¹i trªn tô lµ 5V ta ph¶i cung cÊp cho m¹ch mét c«ng suÊt lµ bao nhiªu?

A. P = 0,125μW. B. P = 0,125mW. C. P = 0,125W. D. P = 125W.

§¸p ¸n ch¬ng 4

4.1 Chän C.4.2 Chän A.4.3 Chän B.4.4 Chän A.4.5 Chän A.4.6 Chän D.4.7 Chän B.4.8 Chän B.4.9 Chän C.

4.10 Chän C.4.11 Chän D.4.12 Chän C.4.13 Chän B.4.14 Chän A.4.15 Chän D.4.16 Chän D.4.17 Chän C.4.18 Chän A.

4.19 Chän A.

4.20 Chän A.

4.21 Chän B.

4.22 Chän D.

4.23 Chän B.

4.24 Chän C.

4.25 Chän C.

4.26 Chän C.

4.27 Chän D.

4.28 Chän C.4.29 Chän C.4.30 Chän D.4.31 Chän B.4.32 Chän A.4.33 Chän B.4.34 Chän D. 4.35 Chän D.4.36 Chän A.

4.37 Chän D.4.38 Chän D.4.39 Chän C.4.40 Chän A.4.41 Chän D.4.42 Chän B.4.43 Chän B.4.44 Chän D.4.45 Chän A.

4.46 Chän A.4.47 Chän C. 4.48 Chän B.4.49 Chän B.4.50 Chän A.4.51 Chän C.4.52 Chän A. 4.53 Chän C.4.54 Chän B.

II. H íng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 4 4.1. Chän C.

Híng dÉn: trong m¹ch dao ®éng cã sù chuyÓn ho¸ gi÷a n¨ng lîng ®iÖn trêng vµ tõ trêng, tæng n¨ng lîng trong m¹ch kh«ng ®æi.

4.2. Chän A.Híng dÉn:

4.3. Chän B.Híng dÉn: i = q' tõ ®ã t×m biÓu thøc cña q

4.4. Chän A.Híng dÉn: W = WL + WC. T×m WC råi t×m WL.

4.5. Chän A.Híng dÉn: TÇn sè cña dao ®éng tõ rÊt lín, nã mang n¨ng lîng lín, chu kú nhá.

4.6. Chän D.Híng dÉn: Dùa vµo c«ng thøc tÝnh chu kú ta t×m ®îc c«ng thøc ®ã.

4.7. Chän B.Híng dÉn: N¨ng lîng ®iÖn trêng vµ tõ trêng biÕn thiªn víi tÇn sè gÊp ®«i tÇn sè dao

®éng.4.8. Chän B.

Híng dÉn: c«ng thøc thiÕu sè 2 ë mÉu.4.9. Chän C.

Híng dÉn: Tõ c«ng thøc tÝnh tÇn sè ta t×m ®îc kÕt qu¶ ®ã.4.10. Chän C.

Híng dÉn: I0 = .Q0; U0 = Q0/C ta t×m ®îc c«ng thøc ®ã.

4.11. Chän D.Híng dÉn: M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ LC cã cÊu t¹o gåm tô ®iÖn C vµ cuén

c¶m L m¾c thµnh m¹ch kÝn.4.12. Chän C.

Híng dÉn: Chu kú dao ®éng cña m¹ch dao ®éng LC lµ nh vËy chu kú T phô thuéc vµo c¶ ®é tù c¶m L cña cuén c¶m vµ ®iÖn dung C cña tô ®iÖn.

4.13. Chän B.Híng dÉn: Chu kú dao ®éng cña m¹ch dao ®éng LC lµ khi t¨ng ®iÖn dung

cña tô ®iÖn lªn 4 lÇn th× chu kú dao ®éng cña m¹ch t¨ng lªn 2 lÇn.4.14. Chän A.

Híng dÉn: TÇn sè dao ®éng cña m¹ch dao ®éng LC lµ khi t¨ng ®é tù c¶m cña cuén c¶m lªn 2 lÇn vµ gi¶m ®iÖn dung cña tô ®iÖn xuèng 2 lÇn th× tÇn sè dao ®éng cña m¹ch kh«ng thay ®æi.

4.15. Chän D.Híng dÉn: M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ cã tÇn sè gãc .

4.16. Chän D.Híng dÉn: M¹ch dao ®éng ®iÖn tõ ®iÒu hoµ LC lu«n cã:§iÖn tÝch trong m¹ch biÕn thiªn ®iÒu hoµ.N¨ng lîng ®iÖn trêng tËp trung chñ yÕu ë tô ®iÖn.N¨ng lîng tõ trêng tËp trung chñ yÕu ë cuén c¶m.TÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ phô thuéc vµo hÖ sè tù c¶m cña cuén c¶m

vµ ®iÖn dung cña tô ®iÖn mµ kh«ng phô thuéc vµo ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn.

4.17. Chän C.Híng dÉn: So s¸nh biÓu thøc cêng ®é dßng ®iÖn tøc thêi trong m¹ch dao ®éng LC

lµ i = I0sin(ωt) víi biÓu thøc i = 0,05sin2000t(A). Ta thÊy tÇn sè gãc dao ®éng cña m¹ch lµ ω = 2000rad/s.

4.18. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh tÇn sè dao ®éng cña m¹ch , thay L =

2mH = 2.10-3H, C = 2pF = 2.10-12F vµ π2 = 10 ta ®îc f = 2,5.106H = 2,5MHz.4.19. Chän A.

Híng dÉn: So s¸nh biÓu thøc cêng ®é dßng ®iÖn tøc thêi trong m¹ch dao ®éng LC lµ i = I0sin(ωt) víi biÓu thøc i = 0,02cos2000t(A) biÕn ®æi i vÒ d¹ng hµm sin ta ®îc i = 0,02sin(2000t+ ). Ta thÊy tÇn sè gãc dao ®éng cña m¹ch lµ ω = 2000rad/s.

¸p dông c«ng thøc tÝnh tÇn sè gãc cña m¹ch dao ®éng LC: , thay sè C = 5μF = 5.10-6F, ω = 2000rad/s ta ®îc L = 50mH.

4.20. Chän A.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh ®iÖn tÝch trong m¹ch dao ®éng lµ q = Q0cos(ωt + φ), ph-

¬ng tr×nh cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ i = q’ = - Q0ωsin(ωt + φ) = I0sin(ωt + φ), suy ra cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch ®îc tÝnh = 3,72.10-3A = 3,72A.

4.21. Chän B.Híng dÉn: So s¸nh ph¬ng tr×nh ®iÖn tÝch q = Q0cosωt víi ph¬ng tr×nh q =

4cos(2π.104t)μC ta thÊy tÇn sè gãc ω = 2π.104(rad/s), suy ra tÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ f = ω/2π = 10000Hz = 10kHz.

4.22. Chän D.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh tÇn sè gãc ,

víi C = 16nF = 16.10-9F vµ L = 25mH = 25.10-3H.4.23. Chän B.

Híng dÉn: N¨ng lîng ban ®Çu cña tô ®iÖn lµ W = = 5.10-3J = 5mJ. Khi dao ®éng trong m¹ch t¾t h¼n th× m¹ch kh«ng cßn n¨ng lîng. N¨ng lîng ®iÖn tõ trong m¹ch ®· bÞ mÊt m¸t hoµn toµn, tøc lµ phÇn n¨ng lîng bÞ mÊt m¸t lµ ΔW = 5mJ.

4.24. Chän C.Híng dÉn: Muèn duy tr× dao ®éng ®iÖn tõ trong m¹ch víi tÇn sè dao ®éng riªng

cña m¹ch th× ta ph¶i t¹o ra dao ®éng duy tr× trong m¹ch tøc lµ cø sau mçi chu kú ta l¹i cung cÊp cho m¹ch mét phÇn n¨ng lîng b»ng phÇn n¨ng lîng ®· bÞ mÊt m¸t trong chu kú ®ã. C¬ cÊu ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy lµ m¸y ph¸t dao ®éng ®iÒu hoµ dïng tranzito.

4.25. Chän C.Híng dÉn: §êng søc ®iÖn trêng vµ tõ trêng lµ ®êng trßn kÝn.

4.26. Chän C.Híng dÉn: §iÖn trêng vµ tõ trêng xo¸y cã çc ®êng søc lµ ®êng trßn kÝn.4.27. Chän D.

Híng dÉn: Xem liªn hÖ gi÷a ®iÖn trêng biÕn thiªn vµ tö trêng biÕn thiªn.4.28. Chän C.

Híng dÉn: HiÖn nay con ngêi cha t×m ra tõ trêng tÜnh. Tõ trêng do nam ch©m vÜnh cöu ®øng yªn sinh ra còng lµ tõ trêng xo¸y.

4.29. Chän C.Híng dÉn: Mét tõ trêng biÕn thiªn ®Òu theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng

xo¸y kh«ng ®æi. Mét tõ trêng biÕn thiªn tuÇn hoµn theo thêi gian, nã sinh ra mét ®iÖn trêng xo¸y biÕn ®æi.

4.30. Chän D.Híng dÉn: Kh«ng thÓ dïng ampe kÕ ®Ó ®o trùc tiÕp dßng ®iÖn dÞch, mµ ph¶i ®o

gi¸n tiÕp th«ng qua dßng ®iÖn dÉn.4.31. Chän B.

Híng dÉn: §iÖn trêng xo¸y lµ ®iÖn trêng cã çc ®êng søc lµ nh÷ng ®êng cong kÝn. §iÖn trêng tÜnh còng cã çc ®êng søc lµ nh÷ng ®êng cong.

4.32. Chän A.Híng dÉn: Mét tõ trêng biÕn thiªn tuÇn hoµn theo thêi gian sinh ra mét ®iÖn trêng

xo¸y biÕn thiªn ë çc ®iÓm l©n cËn, cßn mét tõ trêng biÕn thiªn ®Òu theo thêi gian sinh ra mét ®iÖn trêng xo¸y kh«ng ®æi ë çc ®iÓm l©n cËn.

4.33. Chän B.Híng dÉn: Sù biÕn thiªn cña ®iÖn trêng gi÷a çc b¶n cña tô ®iÖn sinh ra mét tõ tr-

êng gièng tõ trêng ®îc sinh ra bëi dßng ®iÖn trong d©y dÉn nèi víi tô. §©y chÝnh lµ tõ trêng do dßng ®iÖn dÞch sinh ra.

4.34. Chän D.Híng dÉn: ®©y lµ ®Æc ®iÓm cña sãng ®iÖn tõ.

4.35. Chän D.Híng dÉn: §©y lµ ®Æc ®iÓm cña sãng ®iÖn tõ.

4.36. Chän A.Híng dÉn: Khi mét ®iÖn tÝch dao ®éng sÏ t¹o ra xung quanh nã mét ®iÖn trêng

biÕn thiªn tuÇn hoµn, do ®ã ®iÖn tõ trêng do mét tÝch ®iÓm dao ®éng sÏ lan truyÒn trong kh«ng gian díi d¹ng sãng.

4.37. Chän D.Híng dÉn: VÐc t¬ cêng ®é ®iÖn trêng vµ c¶m øng tõ biÕn thiªn tuÇn hoµn cïng tÇn

sè, cïng pha vµ cã ph¬ng vu«ng gãc víi nhau.4.38. Chän D.

Híng dÉn: Sãng cùc ng¾n cã thÓ xuyªn qua tÇng ®iÖn li.4.39. Chän C.

Híng dÉn: Sãng ng¾n bÞ ph¶n x¹ m¹nh nhÊt ë tÇng ®iÖn li.4.40. Chän A.

Híng dÉn: Sãng dµi Ýt bÞ níc hÊp thô nªn thêng ®îc dïng trong viÖc truyÒn th«ng tin trong níc.

4.41. Chän D.Híng dÉn: Xem m¹ch dao ®éng hë - anten

4.42. Chän B.Híng dÉn: Kh«ng cã t¸ch sãng vµ theo thø tù ®ã.

4.43. Chän B.Híng dÉn: Kh«ng cã khuyÕch ®¹i cao tÇn hoÆc khuyÕch ®¹i cao tÇn sau chän sãng.

4.44. Chän D.Híng dÉn: Sãng cùc ng¾n ®îc dïng trong truyÒn h×nh b»ng sãng v« tuyÕn ®iÖn

4.45. Chän A.Híng dÉn: Nguyªn t¾c thu sãng ®iÖn tõ dùa vµo hiÖn tîng céng hëng ®iÖn trong

m¹ch LC.4.46. Chän A.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh bíc sãng 4.47. Chän C.

Híng dÉn: Bíc sãng ®iÖn tõ mµ m¹ch chän sãng thu ®îc lµ = 250m.4.48. Chän B.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 4.404.49. Chän B.

Híng dÉn: TÇn sè mµ m¹ch thu ®îc lµ = 15915,5Hz.4.50. Chän A.

Híng dÉn: Khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C1 víi cuén c¶m L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng (1); khi m¾c tô ®iÖn cã ®iÖn dung C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng (2) . Khi m¾c nèi tiÕp C1 vµ C2 víi cuén L th× m¹ch thu ®îc sãng cã bíc sãng lµ (3), víi (4), tõ (1) ®Õn (40)

ta suy ra = 68m.4.51. Chän C.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 4.34 víi C = C1 + C2 ( C1 vµ C2 m¾c song song) ta ®îc = 100m.

4.52. Chän A.Híng dÉn: TÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ , vµ sau ®ã lµm t¬ng tù c©u

4.494.53. Chän C.

Híng dÉn: TÇn sè dao ®éng cña m¹ch lµ , vµ sau ®ã lµm t¬ng tù c©u 4.34

4.54. Chän B.Híng dÉn: Khi hiÖu ®iÖn thÕ cùc ®¹i trªn tô lµ 5V th× cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu

dông trong m¹ch lµ = 0,035355A. C«ng suÊt tiªu thô trong m¹ch lµ P = RI2 = 1,25.10-4W = 0,125mW. Muèn duy tr× dao ®éng trong m¹ch th× cø sau mçi chu kú dao ®éng ta ph¶i cung cÊp mét phÇn n¨ng lîng b»ng phÇn n¨ng lîng ®· bÞ mÊt tøc lµ ta ph¶i cung cÊp mét c«ng suÊt ®óng b»ng 0,125mW.

Ch ¬ng 5 - Dßng ®iÖn xoay chiÒu

I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng

1) Dßng ®iÖn xoay chiÒu, c¸c gi¸ trÞ hiÖu dông:+ Khung d©y dÉn diÖn tÝch S quay ®Òu víi vËn tèc gãc trong tõ trêng ®Òu c¶m

øng tõ B, sao cho trôc khung vu«ng gãc víi c¶m øng tõ B, tõ th«ng qua khung biÕn thiªn theo ®Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ trong khung cã suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng xoay chiÒu: e = = - /(t) = E0 cos(t + 0),

Víi E0 = NBS lµ biªn ®é cña suÊt ®iÖn ®éng.Nèi hai ®Çu khung víi m¹ch ®iÖn, trong m¹ch cã hiÖu ®iÖn thÕ: u = U0cos(ωt + φ1).M¹ch kÝn, trong m¹ch cã cêng ®é dßng ®iÖn: i = I0cos(ωt+ φ2).+ HiÖu ®iÖn thÕ biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian gäi lµ hiÖu ®iÖn thÕ xoay

chiÒu. Cêng ®é dßng ®iÖn biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian gäi lµ cêng ®é dßng ®iÖn xoay chiÒu.

+ Chu kú T & tÇn sè f cña dßng ®iÖn xoay chiÒu: ; = 2f lµ tÇn sè gãc cña dßng ®iÖn.

+ Cêng hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu b»ng cêng ®é dßng ®iÖn kh«ng ®æi nµo ®ã, mµ khi lÇn lît cho chóng ®i qua cïng mét d©y dÉn trong cïng mét thêi gian th× to¶ ra nhiÖt lîng nh nhau. §é lín: .

T¬ng tù ta cã hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông vµ suÊt ®iÖn ®éng hiÖu dông: ;

2) M¹ch xoay chiÒu chØ cã ®iÖn trë thuÇn hoÆc cuén d©y thuÇn c¶m hoÆc tô ®iÖn:

+ M¹ch xoay chiÒu chØ cã ®iÖn trë thuÇn R: cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ cïng pha.

i = I0cos(ωt+ φ) th× u = U0cos(ωt+ φ); U0 = I0.R; U = I.R.+ M¹ch xoay chiÒu chØ cã cuén d©y thuÇn c¶m L: cêng ®é dßng ®iÖn trÔ pha /2

so víi hiÖu ®iÖn thÕ (hay hiÖu ®iÖn thÕ sím pha /2 so víi cêng ®é dßng ®iÖn.u = U0cos(ωt + φ0) th× hay i = I0cos(ωt + φ0) th×

.U0 = I0.ZL; U = I.ZL. ZL = L..+ M¹ch xoay chiÒu chØ cã tô ®iÖn C: cêng ®é dßng ®iÖn sím pha /2 so víi hiÖu

®iÖn thÕ (hay hiÖu ®iÖn thÕ trÔ pha /2 so víi cêng ®é dßng ®iÖn.u = U0cos(ωt + φ0) th× hay i = I0cos(ωt + φ0) th×

.

U0 = I0.ZC; U = I.ZL. .3) M¹ch xoay chiÒu RLC (nèi tiÕp):

HiÖu ®iÖn thÕ lÖch pha so víi cêng ®é dßng ®iÖn.i = I0cos(ωt + φ0) th× u = U0cos(ωt + φ0 + ). Víi u = uR + uL + uC; U0 = I0.Z, U = I.Z;

Z lµ tæng trë cña m¹ch Z = ; U lµ hiÖu ®iÖn thÕ 2 ®Çu m¹ch, U = ; UR = IR ; UL = IZL ; UC = IZC lµ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu R , L , C

tg = , > 0 th× u sím pha h¬n i, < 0 th× u trÔ pha h¬n i.

C¸c trêng hîp riªng: * §o¹n m¹ch chØ cã R: uR & i cïng pha

* §o¹n m¹ch chØ cã L: uL sím pha /2 so víi i* §o¹n m¹ch chØ cã C: uC trÔ pha /2 so víi i* §o¹n m¹ch chØ cã L & C: ZL > ZC th× u sím pha /2 so víi i; ZL < ZC th× u trÔ pha

/2 so víi i* §o¹n m¹ch cã ZL > ZC, ( UL > UC ) hay cã tÝnh c¶m kh¸ng: th× > 0 * §o¹n m¹ch cã ZL < ZC, ( UL < UC ) hay cã tÝnh dung kh¸ng: th× < 0

4) Gi¶n ®å vÐc t¬ : Chän Ox lµ trôc dßng ®iÖn . + Víi ®o¹n m¹ch chØ cã R hoÆc L hoÆc C :

+ Víi ®o¹n m¹ch RLC ( M¹ch kh«ng ph©n nh¸nh )

UL > UC (hay ZL > ZC) U L < UC (hay ZL

< ZC)5) Mét sè trêng hîp thêng gÆp:

+ §o¹n m¹ch chØ cã R & L hay cuén d©y cã ®iÖn trë thuÇn R & hÖ sè tù c¶m L:Ud = IZd ; víi Zd = ; hoÆc Ud = ; tg = ZL/R = UL/UR + §o¹n m¹ch cã R & C: URC = IZ; víi Z = ; URC = ; tg = -ZC/R = -UC/UR

+ §o¹n m¹ch cã L & C: U = IZ; víi Z = ZL - ZC; = /2 khi ZL > ZC ; = - /2 khi ZL < ZC

+ Céng hëng ®iÖn: Khi m¹ch RLC cã ZL = ZC th× cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch cùc ®¹i.

hay => LC2 = 1 . Ngêi ta gäi hiÖn tîng nµy lµ céng hëng ®iÖn. Khi ®ã Imax = U/R ; U = UR , UL = UC ; = 0 , i & u cïng pha ; P = UI = U2/R

6) C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu : + C«ng suÊt tiªu thô ë ®o¹n m¹ch: P = UIcos = I2R = U2R/Z = UR I ; + HÖ sè c«ng suÊt : .+ §o¹n m¹ch chØ cã L hoÆc C hoÆc c¶ L & C : C«ng suÊt = 0+ Thêng cos < 1. Muèn t¨ng hÖ sè c«ng suÊt ngêi ta thêng m¾c thªm tô ®iÖn vµo

m¹ch.+ §iÖn n¨ng tiªu thô ë ®o¹n m¹ch : A = Pt

7) M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét:+ C¸c m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ho¹t ®éng nhê hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ vµ

®Òu cã hai bé phËn chÝnh lµ phÇn øng vµ phÇn c¶m. SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn ®îc x¸c ®Þnh theo ®Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ: ; E0 = N0; 0 = BS.

O I ROU xO I

CU

x LU

O I x

LUO

x

CU CL UU U

RU

O x

LUCL UU

RU

U

+ PhÇn sinh ra tõ trêng lµ phÇn c¶m, phÇn sinh ra dßng ®iÖn lµ phÇn øng.+ Bé phËn ®øng yªn lµ stato, bé phËn chuyÓn ®éng lµ r«to.+ M¸y ph¸t phÇn c¶m ®øng yªn (stato), phÇn øng quay (r«to) th× lÊy dßng ®iÖn ra

ngoµi b»ng bé gãp ®iÖn. Gåm hai vµnh khuyªn quay cïng trôc víi khung, mèi vµnh nèi víi mét ®Çu khung; hai thanh quÐt cè ®Þnh, mçi thanh t× vµo mét vµnh khuyªn; ®ã lµ hai cùc cña m¸y.

+ Thêng dïng nam ch©m ®iÖn. Dßng ®iÖn cung cÊp cho nam ch©m trÝch ra mét phÇn tõ m¸y.

+ Thêng m¸y ph¸t ®iÖn phÇm c¶m (nam ch©m) quay, phÇn øng (khung d©y) ®øng yªn ®Ó tr¸ng phãng tia löa ®iÖn ë bé gãp vµ mßn bé gãp.

+ Th©n r«to vµ stato ®îc ghÐp tõ nhiÒu l¸ thÐp máng (chèng dßng Phu-c«), trªn cã çc r·nh däc ®Æt çc cuén d©y cña phÇn c¶m vµ phÇn øng.

+ TÇn sè dßng ®iÖn: ; p lµ sè cÆp cùc cña m¸y ph¸t, n lµ sè vßng quay r«to mét phót.

8) Dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha: + Dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha lµ hÖ thèng ba dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha,

g©y ra bëi ba suÊt ®iÖn ®éng cïng tÇn sè, cïng biªn ®é nhng lÖch nhau vÒ pha lµ 2/3 hay thêi gian 1/3 chu kú..

e1 = E0cost; e2 = E0cos(t - 2/3); e3 = E0cos(t + 2/3).NÕu t¶i ba pha nh nhau th× cêng ®é dßng ®iÖn trong ba pha còng cïng biªn ®é

nhng lÖch pha 2/3 hay 1200.+ M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha: stato cã ba cuén d©y cña phÇn øng gièng

nhau vµ ®îc ®Æt lÖch nhau 1200 trªn mét vßng trßn, r« to lµ nam ch©m ®iÖn. KÕt cÊu t¬ng tù m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha.

+ Cã hai çch m¾c dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha lµ m¾c h×nh sao vµ tam gi¸c.- M¾c h×nh sao: Ud = UP ; Id = IP.- M¾c tam gi¸c: Ud = UP; Id = IP. + Dßng ®iÖn xoay chiÒu 3 pha t¹o ra tõ trêng quay b»ng çch ®a dßng ®iÖn pha

pha vµo 3 cuén d©y ®Æt lÖch nhau 1200 trªn vßng trßn (t¬ng tù stato m¸y ph¸t ®iÖn 3 pha). Thay ®æi chiÒu quay b»ng çch thay ®æi vÞ trÝ 2 trong 3 d©y dÉn nèi vµo m¸y.

9) §éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha:+ Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha dùa trªn hiÖn tîng

c¶m øng ®iÖn tõ vµ sö dông tõ trêng quay cña dßng ®iÖn xoay chiÒu 3 pha.+ CÊu t¹o: stato gièng hÖt m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu 3 pha. R«to kiÓu lång sãc.

Th©n stato vµ r«to ®îc ghÐp tõ nhiÒu tÊm thÐp kü thuËt máng çch ®iÖn, trªn cã çc r·nh däc ®Æt çc cuén d©y (satto), ®Æt çc thanh nh«m cña khung d©y (r«to).

10) M¸y biÕn thÕ: lµ thiÕt bÞ lµm viÖc dùa trªn hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ, dïng ®Ó t¨ng hoÆc gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu mµ kh«ng lµm thay ®æi tÇn sè cña nã.

NÕu ®iÖn trë cña çc cuén d©y cã thÓ bá qua th× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông ë hai ®Çu mçi cuén d©y tØ lÖ víi sè vßng d©y: .

NÕu ®iÖn n¨ng hao phÝ cña m¸y biÕn thÕ kh«ng ®¸ng kÓ th× cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi cuén d©y tØ lÖ nghÞch víi hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông ë hai ®Çu mçi cuén:

11) VËn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa:C«ng suÊt hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn cã ®iÖn trë R lµ , Trong ®ã U lµ hiÖu ®iÖn thÕ vµ P lµ c«ng suÊt truyÒn ®i ë tr¹m ph¸t ®iÖn, R lµ

®iÖn trë ®êng d©y.§Ó gi¶m ®iÖn n¨ng hao phÝ, çch 1: ngêi ta t¨ng U (U t¨ng n lÇn, hao phÝ gi¶n n2

lÇn) dïng m¸y biÕn thÕ lµm t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ tríc khi truyÒn t¶i vµ m¸y biÕn thÕ lµ gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ ë n¬i tiªu thô tíi gi¸ trÞ cÇn thiÕt.

Çch 2: gi¶m ®iÖn trë ®êng d©y, thêng dïng cho m¹ch ®iÖn h¹ thÕ (tíi tõng c¨n hé).

II. C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: §¹i c¬ng vÒ dßng ®iÖn xoay chiÒu. M¹ch xoay chiÒu chØ chøa ®iÖn

trë thuÇn5.1. Chän c©u §óng. Dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ dßng ®iÖn:

A. cã cêng ®é biÕn thiªn tuÇn hoµn theo thêi gian. B. cã cêng ®é biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian. C. cã chiÒu biÕn ®æi theo thêi gian. D. cã chu kú kh«ng ®æi.

5.2. Chän c©u §óng. Çc gi¸ trÞ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu:A. ®îc x©y dùng dùa trªn t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn. B. ®îc ®o b»ng ampe kÕ nhiÖt. C. b»ng gi¸ trÞ trung b×nh chia cho . D. b»ng gi¸ trÞ cùc ®¹i chia cho 2.

5.3. §èi víi dßng ®iÖn xoay chiÒu çch ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Trong c«ng nghiÖp, cã thÓ dïng dßng ®iÖn xoay chiÒu ®Ó m¹ ®iÖn.B. §iÖn lîng chuyÓn qua mét tiÕt diÖn th¼ng d©y dÉn trong mét chu kú b»ng

kh«ng.C. §iÖn lîng chuyÓn qua mét tiÕt diÖn th¼ng d©y dÉn trong kho¶ng thêi gian bÊt

kú ®Òu b»ng kh«ng.D. C«ng suÊt to¶ nhiÖt tøc thêi cã gi¸ trÞ cùc ®¹i b»ng lÇn c«ng suÊt to¶ nhiÖt

trung b×nh.5.4. Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh cã d¹ng i = 2 cos100πt(A).

Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµA. I = 4A. B. I = 2,83A. C. I = 2A. D. I = 1,41A.

5.5. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã d¹ng u = 141cos(100πt)V. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ

A. U = 141V. B. U = 50Hz. C. U = 100V. D. U = 200V.

5.6. Trong çc ®¹i lîng ®Æc trng cho dßng ®iÖn xoay chiÒu sau ®©y, ®¹i lîng nµo cã dïng gi¸ trÞ hiÖu dông?

A. HiÖu ®iÖn thÕ . B. Chu kú. C. TÇn sè. D. C«ng suÊt.5.7. Trong çc ®¹i lîng ®Æc trng cho dßng ®iÖn xoay chiÒu sau ®©y, ®¹i lîng nµo

kh«ng dïng gi¸ trÞ hiÖu dông?A. HiÖu ®iÖn thÕ . B. Cêng ®é dßng ®iÖn. C. SuÊt ®iÖn ®éng. D.

C«ng suÊt.5.8. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. HiÖu ®iÖn thÕ biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian gäi lµ hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu.

B. Dßng ®iÖn cã cêng ®é biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian gäi lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu.

C. SuÊt ®iÖn ®éng biÕn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian gäi lµ suÊt ®iÖn ®éng xoay chiÒu.

D. Cho dßng ®iÖn mét chiÒu vµ dßng ®iÖn xoay chiÒu lÇn lît ®i qua cïng mét ®iÖn trë th× chóng to¶ ra nhiÖt lîng nh nhau.

5.9. Mét m¹ng ®iÖn xoay chiÒu 220V – 50Hz, khi chän pha ban ®Çu cña hiÖu ®iÖn thÕ b»ng kh«ng th× biÓu thøc cña hiÖu ®iÖn thÕ cã d¹ng:

A. u = 220cos50t(V). B. u = 220cos50πt(V).C. u = 220 cos100t(V). D. u = 220 cos100πt(V).

5.10 Mét dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua ®iÖn trë R = 10Ω, nhiÖt lîng to¶ ra trong 30min lµ 900kJ. Cêng ®é dßng ®iÖn cùc ®¹i trong m¹ch lµ

A. I0 = 0,22A. B. I0 = 0,32A. C. I0 = 7,07A. D. I0 = 10,0A.

5.11. Mét chiÕc ®Ìn nª«n ®Æt díi mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu 119V – 50Hz. Nã chØ s¸ng lªn khi hiÖu ®iÖn thÕ tøc thêi gi÷a hai ®Çu bãng ®Ìn lín h¬n 84V. Thêi gian bãng ®Ìn s¸ng trong mét chu kú lµ bao nhiªu?

A. Δt = 0,0100s. B. Δt = 0,0133s. C. Δt = 0,0200s. D. Δt = 0,0233s.

Chñ ®Ò 2: Dßng ®iÖn xoay chiÒu trong ®o¹n m¹ch chØ chøa cuén c¶m hoÆc tô ®iÖn

5.12. Chän c©u §óng. A. Tô ®iÖn cho c¶ dßng ®iÖn xoay chiÒu vµ dßng ®iÖn mét chiÒu ®i qua. B. hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô biÕn thiªn sím pha /2 ®èi víi dßng ®iÖn. C. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu qua tô ®iÖn tØ lÖ nghÞch víi tÇn

sè dßng ®iÖn. D. Dung kh¸ng cña tô ®iÖn tØ lÖ nghÞch víi chu kú cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.

5.13. Chän c©u §óng. ®Ó t¨ng dung kh¸ng cña tô ®iÖn ph¼ng cã chÊt ®iÖn m«i lµ kh«ng khÝ ta ph¶i:

A. t¨ng tÇn sè cña hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai b¶n tô ®iÖn. B. t¨ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai b¶n tô ®iÖn. C. Gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai b¶n tô ®iÖn. D. ®a thªm b¶n ®iÖn m«i vµo trong lßng tô ®iÖn.

5.14. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y §óng ®èi víi cuén c¶m?A. Cuén c¶m cã t¸c dông c¶n trë dßng ®iÖn xoay chiÒu, kh«ng cã t¸c dông c¶n trë

dßng ®iÖn mét chiÒu. B. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cuén thuÇn c¶m vµ cêng ®é dßng ®iÖn qua nã cã

thÓ ®ång thêi b»ng mét nöa c¸c biªn ®é t¬ng øng cña nã. C. C¶m kh¸ng cña cuén c¶m tØ lÖ nghÞch víi chu kú cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. D. Cêng ®é dßng ®iÖn qua cuén c¶m tØ lÖ víi tÇn sè dßng ®iÖn.

5.15. dßng ®iÖn xoay chiÒu qua ®o¹n m¹ch chØ cã cuén c¶m hay tô ®iÖn hay cuén c¶m gièng nhau ë ®iÓm nµo?

A. §Òu biÕn thiªn trÔ pha /2 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu ®o¹n m¹ch.B. §Òu cã cêng ®é hiÖu dông tØ lÖ víi hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông ë hai ®Çu ®o¹n

m¹ch.C. §Òu cã cêng ®é hiÖu dông t¨ng khi tÇn sè dßng ®iÖn t¨ng.D. §Òu cã cêng ®é hiÖu dông gi¶m khi tÇn sè ®iÓm ®iÖn t¨ng.

5.16. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng víi m¹ch ®iÖn xoay chiÒu chØ chøa cuén c¶m?

A. Dßng ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.B. Dßng ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/4.C. Dßng ®iÖn trÔ pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.D. Dßng ®iÖn trÔ pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/4.

5.17. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng víi m¹ch ®iÖn xoay chiÒu chØ chøa tô ®iÖn?A. Dßng ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.B. Dßng ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/4.C. Dßng ®iÖn trÔ pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.D. Dßng ®iÖn trÔ pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/4.

5.18. C«ng thøc x¸c ®Þnh dung kh¸ng cña tô ®iÖn C ®èi víi tÇn sè f lµA. B. C. D.

5.19. C«ng thøc x¸c ®Þnh c¶m kh¸ng cña cuén c¶m L ®èi víi tÇn sè f lµA. B. C. D.

5.20. Khi tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn t¨ng lªn 4 lÇn th× dung kh¸ng cña tô ®iÖn

A. t¨ng lªn 2 lÇn. B. t¨ng lªn 4 lÇn. C. gi¶m ®i 2 lÇn. D. gi¶m ®i 4 lÇn.5.21. Khi tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua ®o¹n m¹ch chØ chøa cuén c¶m t¨ng

lªn 4 lÇn th× c¶m kh¸ng cña cuén c¶mA. t¨ng lªn 2 lÇn. B. t¨ng lªn 4 lÇn. C. gi¶m ®i 2 lÇn. D. gi¶m ®i 4 lÇn.

5.22. Çch ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn, dßng ®iÖn biÕn thiªn sím pha π/2 so víi

hiÖu ®iÖn thÕ.B. Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn, dßng ®iÖn biÕn thiªn chËm pha π/2 so víi

hiÖu ®iÖn thÕ.C. Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa cuén c¶m, dßng ®iÖn biÕn thiªn chËm pha π/2 so víi

hiÖu ®iÖn thÕ.D. Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa cuén c¶m, hiÖu ®iÖn thÕ biÕn thiªn sím pha π/2 so

víi dßng ®iÖn trong m¹ch.5.23. §Æt vµo hai ®Çu tô ®iÖn mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu tÇn sè

100Hz, dung kh¸ng cña tô ®iÖn lµA. ZC = 200Ω. B. ZC = 100Ω. C. ZC = 50Ω. D. ZC =

25Ω.5.24. §Æt vµo hai ®Çu cuén c¶m L = 1/π(H) mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu 220V –

50Hz. Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông qua cuén c¶m lµA. I = 2,2A. B. I = 2,0A. C. I = 1,6A. D. I = 1,1A.

5.25 §Æt vµo hai ®Çu tô ®iÖn mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu u = 141cos(100πt)V. Dung kh¸ng cña tô ®iÖn lµ

A. ZC = 50Ω. B. ZC = 0,01Ω. C. ZC = 1A. D. ZC = 100Ω.5.26. §Æt vµo hai ®Çu cuén c¶m mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu u =

141cos(100πt)V. C¶m kh¸ng cña cuén c¶m lµA. ZL = 200Ω. B. ZL = 100Ω. C. ZL = 50Ω. D. ZL =

25Ω.5.27. §Æt vµo hai ®Çu tô ®iÖn mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu u =

141cos(100πt)V. Cêng ®é dßng ®iÖn qua tô ®iÖn lµA. I = 1,41A. B. I = 1,00A. C. I = 2,00A. D. I = 100Ω.

5.28. §Æt vµo hai ®Çu cuén c¶m mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu u = 141cos(100πt)V. Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông qua cuén c¶m lµ

A. I = 1,41A. B. I = 1,00A. C. I = 2,00A. D. I = 100Ω.

Chñ ®Ò 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu trong ®o¹n m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh.5.29. BiÓu thøc hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét ®o¹n m¹ch vµ dßng qua nã lµ: u =

U0sin100t vµ i = I0sin(100t +/3). ë thêi ®iÓm hiÖu ®iÖn thÕ cã gi¸ trÞ lµ u ghi ë cét bªn tr¸i

th× cêng ®é dßng ®iÖn lµ i ®îc ghi ë cét bªn ph¶i. H·y ghÐp çc néi dung t¬ng øng cña hai cét víi nhau:

1. u = 02. u = 0,5U0.3. u = U0.4. u = 0,5U0 .5. u = - 0,5U0.

a) i = I0.b) i = 0,5I0.c) i = 0,5 I0.d) i = 0.

5.30. Ngêi ta dïng çc linh kiÖn gåm: ®iÖn trë thuÇn R, tô ®iÖn C, cuén thuÇn c¶m L ®Ó ghÐp nèi tiÕp thµnh çc m¹ch kh¸c nhau. Cho biÕt c¶m kh¸ng cña cuén d©y ZL = 2R, cña tô ®iÖn ZC = R. H·y ghÐp sè çc ®o¹n m¹ch ë cét bªn ph¶i víi çc ch÷ ë cét bªn tr¸i t¬ng øng víi nã.

1. §o¹n m¹ch gåm R vµ C.

2. §o¹n m¹ch gåm R vµ L.

a) Dßng ®iÖn sím pha /2 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ, tæng trë b»ng Rb) Dßng ®iÖn trÔ pha /2 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ, tæng trë b»ng Rc) Dßng ®iÖn sím pha /4 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ,

3. §o¹n m¹ch gåm L vµ C.

4. §o¹n m¹ch gåm R, L vµ C.

tæng trë b»ng Rd) Dßng ®iÖn trÔ pha /4 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ, tæng trë b»ng Re) Dßng ®iÖn sím pha ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc lín h¬n /4 tæng trë b»ng R

5.31. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn ch¹y trªn ®o¹n m¹ch RLC nèi tiÕp kh«ng cã tÝnh chÊt nµo díi ®©y?

A. Kh«ng phô thuéc vµo chu kú dßng ®iÖn.B. TØ lÖ thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu ®o¹n m¹ch.C. Phô thuéc vµo tÇn sè ®iÓm ®iÖn.D. TØ lÖ nghÞch víi tæng trë cña ®o¹n m¹ch.

5.32. Dung kh¸ng cña mét ®o¹n m¹ch RLC nèi tiÕp cã gi¸ trÞ nhá h¬n c¶m kh¸ng. Ta lµm thau ®æi chØ mét trong çc th«ng sè cña ®o¹n m¹ch b»ng çch nªu sau ®©y. Çch nµo cã thÓ lµm cho hiÖn tîng céng hëng ®iÖn x¶y ra?

A. T¨ng ®iÖn dung cña tô ®iÖn. B. T¨ng hÖ sè tù c¶m cña cuén d©y. C. Gi¶m ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch. D. Gi¶m tÇn sè dßng ®iÖn.

5.33. Trong çc c©u nµo díi ®©y, c©u nµo §óng, c©u nµo Sai? BiÕt hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lc nèi tiÕp sím pha /4 ®èi víi dßng ®iÖn cña nã.

A. TÇn sè dßng ®iÖn trong ®o¹n m¹ch nhá h¬n gi¸ trÞ cÇn ®Ó x¶y ra céng hëng. Sai

B. Tæng trë cña m¹ch b»ng hai lÇn ®iÖn trë R cña ®o¹n m¹ch. SaiC. HiÖu sè gi÷a c¶m kh¸ng vµ dung kh¸ng b»ng ®iÖn trë thuÇn cña ®o¹n m¹ch.

§óngD. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lín h¬n hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu

dông gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë lÇn. §óngE. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë sím pha /4 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a

hai b¶n tô. Sai5.34. Cho ®o¹n m¹ch nh h×nh vÏ. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông

gi÷a hai ®Çu cuén d©y, gi÷a hai b¶n tô, gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lÇn lît lµ: UL, UC, U. BiÕt UL = UC; U = UC .A. V× UL UC nªn ZL ZC, vËy trong m¹ch kh«ng x¶y ra céng hëng.B. Cuén d©y cã ®iÖn trë thuÇn ®¸ng kÓ. Trong m¹ch kh«ng x¶y ra hiÖn tîng céng

hëng.C. Cuén d©y cã ®iÖn trë thuÇn ®¸ng kÓ. Trong m¹ch x¶y ra hiÖn tîng céng hëng.D. Cuén d©y cã ®iÖn trë thuÇn kh«ng ®¸ng kÓ.

5.35. Mét ®iÖn trë thuÇn R m¾c vµo m¹ch ®iÖn xoay chiÒu tÇn sè 50Hz, muèn dßng ®iÖn trong m¹ch sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét gãc π/2

A. ngêi ta ph¶i m¾c thªm vµo m¹ch mét tô ®iÖn nèi tiÕp víi ®iÖn trë.B. ngêi ta ph¶i m¾c thªm vµo m¹ch mét cuén c¶m nèi tiÕp víi ®iÖn trë.C. ngêi ta ph¶i thay ®iÖn trë nãi trªn b»ng mét tô ®iÖn.D. ngêi ta ph¶i thay ®iÖn trë nãi trªn b»ng mét cuén c¶m.

5.36. CÇn ghÐp mét tô ®iÖn nèi tiÕp víi çc linh kiÖn kh¸c theo çch nµo díi ®©y, ®Ó cã ®îc ®o¹n m¹ch xoay chiÒu mµ dßng ®iÖn trÔ pha /4 ®èi víi hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch? BiÕt tô ®iÖn trong m¹ch nµy cã dung kh¸ng b»ng 20.

A. Mét cuén thuÇn c¶m cã c¶m kh¸ng b»ng 20.B. Mét ®iÖn trë thuÇn cã ®é lín b»ng 20.C. Mét ®iÖn trë thuÇn cã ®é lín b»ng 40 vµ mét cuén thuÇn c¶m cã c¶m kh¸ng

20.D. Mét ®iÖn trë thuÇn cã ®é lín b»ng 20 vµ mét cuén thuÇn c¶m cã c¶m kh¸ng

40.5.37. Mét ®o¹n m¹ch kh«ng ph©n nh¸nh cã dßng ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ.

A. Trong ®o¹n m¹ch kh«ng thÓ cã cuén c¶m, nhng cã tô ®iÖn.B. HÖ sè c«ng suÊt cña ®o¹n m¹ch cã gi¸ trÞ kh¸c kh«ng.C. NÕu t¨ng tÇn sè dßng ®iÖn lªn th× ®é lÖch pha gi÷a dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn

thÕ gi¶m.

L C

D. NÕu gi¶m tÇn sè cña dßng ®iÖn th× cêng ®é hiÖu dông gi¶m.5.38. §o¹n m¹ch RLC nèi tiÕp ®ang x¶y ra céng hëng. T¨ng dÇn tÇn sè cña dßng

®iÖn vµ gi÷ nguyªn çc th«ng sè kh¸c cña m¹ch, kÕt luËn nµo díi ®©y kh«ng ®óng?A. Cêng ®é dßng ®iÖn gi¶m, c¶m kh¸ng cña cuéng d©y t¨ng, hiÖu ®iÖn thÕ trªn

cuén d©y kh«ng ®æi.B. C¶m kh¸ng cña cuén d©y t¨ng, hiÖu ®iÖn thÕ trªn cuén d©y thay ®æi.C. HiÖu ®iÖn thÕ trªn tô gi¶m.D. HiÖu ®iÖn thÕ trªn ®iÖn trë gi¶m.

5.39. Trong m¹ch RLC m¾c nèi tiÕp, ®é lÖch pha gi÷a dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch phô thuéc vµo

A. cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch.B. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.C. çch chän gèc tÝnh thêi gian.D. tÝnh chÊt cña m¹ch ®iÖn.

5.40. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?Trong m¹ch ®iÖn xoay chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh khi ®iÖn dung cña tô ®iÖn thay

®æi vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn th×A. cêng ®é dao ®éng cïng pha víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.B. cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch ®¹t cùc ®¹i.C. c«ng suÊt tiªu thô trung b×nh trong m¹ch ®¹t cùc ®¹i.D. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu tô ®iÖn ®¹t cùc ®¹i.

5.41. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?Trong m¹ch ®iÖn xoay chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh khi ®iÖn dung cña tô ®iÖn thay

®æi vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn th×A. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén c¶m ®¹t cùc ®¹i.B. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu tô ®iÖn vµ cuén c¶m b»ng nhau.C. tæng trë cña m¹ch ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt.D. hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë ®¹t cùc ®¹i.

5.42. Trong ®o¹n m¹ch RLC, m¾c nèi tiÕp ®ang x¶y ra hiÖn tîng céng hëng. T¨ng dÇn tÇn sè dßng ®iÖn vµ gi÷a nguyªn çc th«ng sè cña m¹ch, kÕt luËn nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. HÖ sè c«ng suÊt cña ®o¹n m¹ch gi¶m.B. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn gi¶m.C. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông trªn tô ®iÖn t¨ng.D. Hiªu ®iÖn thÕ hiÖu dông trªn ®iÖn trë gi¶m.

5.43. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? Trong m¹ch ®iÖn xoay chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh ta cã thÓ t¹o ra hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu:

A. cuén c¶m lín h¬n hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.B. tô ®iÖn lín h¬n hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.C. ®iÖn trë lín h¬n hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.D. tô ®iÖn b»ng hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén c¶m.

5.44. C«ng tøc tÝnh tæng trë cña ®o¹n m¹ch RLC m¨c nèi tiÕp lµA. B. C. D.

5.45. Dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch xoay chiÒu cã d¹ng i = 2cos100πt(A), hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã gi¸ trÞ hiÖu dông lµ 12V, vµ sím pha π/3 so víi dßng ®iÖn. BiÓu thøc cña hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ:

A. u = 12cos100πt(V). B. u = 12 cos100πt(V).C. u = 12 cos(100πt – π/3)(V). D. u = 12 cos(100πt + π/3)(V).

5.46. H·y chän ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng nhÊt.Dßng ®iÖn xoay chiÒu qua ®iÖn trë thuÇn biÕn thiªn ®iÒu hoµ cïng pha víi hiÖu

®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®iÖn trëA. trong trêng hîp m¹ch RLC x¶y ra céng hëng ®iÖn.

B. trong trêng hîp m¹ch chØ chøa ®iÖn trë thuÇn R.C. trong trêng hîp m¹ch RLC kh«ng x¶y ra céng hëng ®iÖn.D. trong mäi trêng hîp.

5.47. M¹ch ®iÖn xoay chiÒu gåm RLC m¾c nèi tiÕp, cã R = 30Ω, ZC = 20Ω, ZL = 60Ω. Tæng trë cña m¹ch lµ

A. Z = 50Ω. B. Z = 70Ω. C. Z = 110Ω. D. Z = 2500Ω.5.48. Cho ®o¹n m¹ch xoay chiÒu AB gåm ®iÖn trë R = 100Ω, tô ®iÖn vµ

cuén c¶m m¾c nèi tiÕp. §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã d¹ng u = 200cos100πt(V). Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµ

A. I = 2A. B. I = 1,4A. C. I = 1A. D. I = 0,5A.5.49. Cho ®o¹n m¹ch xoay chiÒu AB gåm ®iÖn trë R = 60Ω, tô ®iÖn vµ

cuén c¶m m¾c nèi tiÕp. §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã d¹ng

u = 50 cos100πt(V). Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµA. I = 0,25A. B. I = 0,50A. C. I = 0,71A. D. I = 1,00A.

Chñ ®Ò 4: C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.5.52. Chän c©u §óng. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu trªn mét ®o¹n m¹ch RLC

nèi tiÕp nhá h¬n tÝch UI lµ do:A. mét phÇn ®iÖn n¨ng tiªu thô trong tô ®iÖn. B. trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng. C. hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch vµ cêng ®é dßng ®iÖn lÖch pha kh«ng

®æi víi nhau. D. Cã hiÖn tîng céng hëng ®iÖn trªn ®o¹n m¹ch.

5.53. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu trªn ®o¹n m¹ch RLC nèi tiÕp kh«ng phô thuéc vµo ®¹i lîng nµo sau ®©y?

A. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn qua m¹ch. B. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch. C. §é lÖch pha gi÷a dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô. D. TØ sè gi÷a ®iÖn trë thuÇn vµ tæng trë cña m¹ch.

5.54. Chän c©u §óng. Trªn mét ®o¹n m¹ch xoay chiÒu, hÖ sè c«ng suÊt b»ng 0 (cos = 0), khi:

A. ®o¹n m¹ch chØ chøa ®iÖn trë thuÇn. B. ®o¹n m¹ch cã ®iÖn trë b»ng kh«ng. C. ®o¹n m¹ch kh«ng cã tô ®iÖn. D. ®o¹n m¹ch kh«ng cã cuén c¶m.

5.55. C«ng suÊt cña mét ®o¹n m¹ch xoay chiÒu ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc nµo díi ®©y:

A. P = U.I; B. P = Z.I 2; C. P = Z.I 2 cos; D. P = R.I.cos.

5.56. C©u nµo díi ®©y kh«ng ®óng?A. C«ng thøc tÝnh cã thÓ ¸p dông cho mäi ®o¹n m¹ch ®iÖn.B. Kh«ng thÓ c¨n cø vµo hÖ sè c«ng suÊt ®Ó x¸c ®Þnh ®é lÖch pha gi÷a hiÖu

®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn.C. Cuén c¶m cã thÓ cã hÖ sè c«ng suÊt kh¸c kh«ng.D. HÖ sè c«ng suÊt phô thuéc vµo hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu ë hai ®Çu m¹ch.

5.57. C«ng suÊt to¶ nhiÖt trung b×nh cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ®îc tÝnh theo c«ng thøc nµo sau ®©y?

A. P = u.i.cosφ. B. P = u.i.sinφ. C. P = U.I.cosφ. D. P = U.I.sinφ.5.58. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu phô thuéc vµo cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch.

B. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu phô thuéc vµo hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.

C. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu phô thuéc vµo b¶n chÊt cña m¹ch ®iÖn vµ tÇn sè dßng ®iÖn trong m¹ch.

D. C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu phô thuéc vµo c«ng suÊt hao phÝ trªn ®-êng d©y t¶i ®iÖn.

5.59. §¹i lîng nµo sau ®©y ®îc gäi lµ hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu?A. k = sinφ. B. k = cosφ. C. k = tanφ. D. k = cotanφ.

5.60. M¹ch ®iÖn nµo sau ®©y cã hÖ sè c«ng suÊt lín nhÊt?A. §iÖn trë thuÇn R1 nèi tiÕp víi ®iÖn trë thuÇn R2.B. §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi cuén c¶m L.C. §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi tô ®iÖn C.D. Cuén c¶m L nèi tiÕp víi tô ®iÖn C.

5.61. M¹ch ®iÖn nµo sau ®©y cã hÖ sè c«ng suÊt nhá nhÊt?A. §iÖn trë thuÇn R1 nèi tiÕp víi ®iÖn trë thuÇn R2.B. §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi cuén c¶m L.C. §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi tô ®iÖn C.D. Cuén c¶m L nèi tiÕp víi tô ®iÖn C.

5.62. M¹ch ®iÖn xoay chiÒu RLC m¾c nèi tiÕp ®ang cã tÝnh c¶m kh¸ng, khi t¨ng tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu th× hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch

A. kh«ng thay ®æi. B. t¨ng. C. gi¶m. D. b»ng 1.5.63. M¹ch ®iÖn xoay chiÒu RLC m¾c nèi tiÕp ®ang cã tÝnh dung kh¸ng, khi t¨ng

tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu th× hÖ sè c«ng suÊt cña m¹chA. kh«ng thay ®æi. B. t¨ng. C. gi¶m. D. b»ng 0.

5.64. Mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C = 5,3μF m¾c nèi tiÕp víi ®iÖn trë R = 300Ω thµnh mét ®o¹n m¹ch. M¾c ®o¹n m¹ch nµy vµo m¹ng ®iÖn xoay chiÒu 220V – 50Hz. HÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch lµ

A. 0,3331 B. 0,4469 C. 0,4995 D. 0,66625.65. Mét tô ®iÖn cã ®iÖn dung C = 5,3μF m¾c nèi tiÕp víi ®iÖn trë R = 300Ω thµnh

mét ®o¹n m¹ch. M¾c ®o¹n m¹ch nµy vµo m¹ng ®iÖn xoay chiÒu 220V – 50Hz. §iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong mét phót lµ

A. 32,22J. B. 1047J. C. 1933J. D. 2148J.5.66. Mét cuén d©y khi m¾c vµo hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu 50V – 50Hz th× cêng ®é

dßng ®iÖn qua cuén d©y lµ 0,2A vµ c«ng suÊt tiªu thô trªn cuén d©y lµ 1,5W. HÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch lµ bao nhiªu?

A. k = 0,15. B. k = 0,25. C. k = 0,50. D. k = 0,75.

Chñ ®Ò 5: M¸y ph¸t ®iÖn xoay.5.67. Chän c©u §óng. Trong c¸c m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha:

A. phÇn t¹o ra tõ trêng lµ r«to. B. phÇn t¹o ra suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng lµ stato. C. Bé gãp ®iÖn ®îc nèi víi hai ®Çu cña cuén d©y stato. D. suÊt ®iÖn ®éng cña m¸y tØ lÖ víi tèc ®é quay cña r«to.

5.68. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y §óng ®èi víi m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu?A. Biªn ®é cña suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè cÆp cña nam ch©m. B. TÇn sè cña suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè vßng d©y cña phÇn øng. C. Dßng ®iÖn c¶m øng chØ xuÊt hiÖn ë c¸c cuén d©y cña phÇn øng. D. C¬ n¨ng cung cÊp cho m¸y ®îc biÕn ®æi hoµn toµn thµnh ®iÖn n¨ng.

5.69. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha vµ ba pha gièng nhau ë ®iÓm nµo?A. §Òu cã phÇn øng quang, phÇn c¶m cè ®Þnh. B. §Òu cã bé gãp ®iÖn ®Ó dÉn ®iÖn ra m¹ch ngoµi. C. ®Òu cã nguyªn t¾c ho¹t ®éng dùa trªn hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. D. Trong mçi vßng d©y cña r«to, suÊt ®iÖn ®éng cña m¸y ®Òu biÕn thiªn tuÇn

hoµn hai lÇn.

5.70. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha dùa vµoA. hiÖn tîng tù c¶m.B. hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ.C. khung d©y quay trong ®iÖn trêng.D. khung d©y chuyÓn ®éng trong tõ trêng.

5.71. HiÖn nay víi çc m¸y ph¸t ®iÖn c«ng suÊt lín ngêi ta thêng dïng çch nµo sau ®©y ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha?

A. Nam ch©m vÜnh cöu ®øng yªn, cuén d©y chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn so víi nam ch©m.

B. Nam ch©m vÜnh cöu ®øng yªn, cuén d©y chuyÓn ®éng quay trong lßng nam ch©m.

C. Cuén d©y ®øng yªn, nam ch©m vÜnh cöu chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn so víi cuén d©y.

D. Cuén d©y ®øng yªn, nam ch©m vÜnh cöu chuyÓn ®éng quay trong lßng stato cã cuèn çc cuén d©y.

5.72. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y ®óng ®èi víi m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha?A. Dßng ®iÖn c¶m øng chØ xuÊt hiÖn ë çc cuén d©y cña phÇn øng.B. TÇn sè cña suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè vßng d©y cña phÇn øng.C. Biªn ®é cña suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè cÆp cùc tõ cña phÇn c¶m.D. C¬ n¨ng cung cÊp cho m¸y ®îc biÕn ®æi tuÇn hoµn thµnh ®iÖn n¨ng.

5.73. R«to cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu lµ mét nam ch©m cã 3 cÆp cùc tõ, quay víi tèc ®é 1200vßng/min. TÇn sè cña suÊt ®iÖn ®éng do m¸y t¹o ra lµ bao nhiªu?

A. f = 40Hz. B. f = 50Hz. C. f = 60Hz. D. f = 70Hz.5.74. PhÇn øng cña mét m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã 200vßng d©y gièng nhau. Tõ

th«ng qua mét vßng d©y cã gi¸ trÞ cùc ®¹i lµ 2mWb vµ biÕn thiªn ®iÒu hoµ víi tÇn sè 50Hz. SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y cã gi¸ trÞ hiÖu dông lµ bao nhiªu?

A. E = 88858V. B. E = 88,858V. C. E = 12566V. D. E = 125,66V.5.75. Mét m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu 1 pha cã r«to gåm 4 cÆp cùc tõ, muèn tÇn sè

dßng ®iÖn xoay chiÒu mµ m¸y ph¸t ra lµ 50Hz th× r«to ph¶i quay víi tèc ®é lµ bao nhiªu?

A. 3000vßng/phót. B. 1500vßng/phót.C. 750vßng/phót. D. 500vßng/phót

5.76. Mét m¸y ph¸t ®iÖn mµ phÇn c¶m gåm hai cÆp cùc tõ quay víi tèc ®é 1500vßng/phót vµ phÇn øng gåm hai cuén d©y m¾c nèi tiÕp, cã suÊt ®iÖn ®éng hiÖu dông 220V, tõ th«ng cùc ®¹i qua mçi vßng d©y lµ 5mWb. Mçi cuén d©y gåm cã bao nhiªu vßng?

A. 198 vßng. B. 99 vßng. C. 140 vßng. D. 70 vßng.5.77. Chän c©u ®óng:

A. Dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha chØ cã thÓ do m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha t¹o ra.

B. SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu tØ lÖ víi sè vßng d©y cña phÇn øng.

C. Dßng ®iÖn do m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu t¹o ra lu«n cã tÇn sè b»ng sè vßng quay cña r«to.

D. ChØ cã dßng xoay chiÒu ba pha míi t¹o ra tõ trêng quay.5.78. Dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha lµ hÖ thèng ba dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha

g©y ra bëi ba suÊt ®iÖn ®éng cã ®Æc ®iÓm nµo sau ®©y?A. Cïng tÇn sè. B. Cïng biªn ®é.C. LÖch pha nhau 1200. D. C¶ ba ®Æc ®iÓm trªn.

5.79. Trong çch m¾c dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ®èi xøng theo h×nh sao, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Dßng ®iÖn trong d©y trung hoµ b»ng kh«ng.B. Dßng ®iÖn trong mçi pha b»ng dao ®éng trong mçi d©y pha.C. HiÖu ®iÖn thÕ pha b»ng lÇn hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai d©y pha.D. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng b»ng 4 d©y dÉn, d©y trung hoµ cã tiÕt diÖn nhá nhÊt.

5.80. Trong çch m¾c dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ®èi xøng theo h×nh tam gi¸c, ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Dßng ®iÖn trong mçi pha b»ng dßng ®iÖn trong mçi d©y pha.B. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét pha b»ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai d©y pha.C. C«ng suÊt tiªu thô trªn mçi pha ®Òu b»ng nhau.D. C«ng suÊt cña ba pha b»ng ba lÇn c«ng suÊt mçi pha.

5.81. Khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ®i xa ta ph¶i dïng Ýt nhÊt lµ bao nhiªu d©y dÉn?

A. Hai d©y dÉn. B. Ba d©y dÉn. C. Bèn d©y dÉn. D. S¸u d©y dÉn.5.82. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu mét pha cña mét m¸y ph¸t ®iÖn xoay

chiÒu ba pha lµ 220V. Trong çch m¾c h×nh sao, hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai d©y pha lµ

A. 220V. B. 311V. C. 381V. D. 660V.5.83. Cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong mét pha cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu

ba pha lµ 10A. Trong çch m¾c h×nh tam gi¸c, cêng ®é dßng ®iÖn trong mçi d©y pha lµ

A. 10,0A. B. 14,1A. C. 17,3A. D. 30,0A.5.84. Mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ho¹t ®éng b×nh thêng khi hiÖu ®iÖn thÕ

hiÖu dông gi÷a hai ®Çu mçi cuén d©y lµ 220V. Trong khi ®ã chØ cã mét m¹ng ®iÖn xoay chiÒu ba pha do mét m¸y ph¸t ba pha t¹o ra, suÊt ®iÖn ®éng hiÖu dông ë mçi pha lµ 127V. §Ó ®éng c¬ ho¹t ®éng b×nh thêng th× ta ph¶i m¾c theo çch nµo sau ®©y?

A. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh tam gi¸c, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh sao.

B. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh tam gi¸c, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo tam gi¸c.

C. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh sao, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh sao.

D. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh sao, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh tam gi¸c.

Chñ ®Ò 6: §éng c¬ kh«ng ®ång bé 3 pha.5.85. Chän c©u §óng.

A. ChØ cã dßng ®iÖn ba pha míi t¹o ra tõ trêng quay. B. R«to cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha quay víi tèc ®é gãc cña tõ trêng. C. Tõ trêng quay lu«n thay ®æi c¶ híng vµ trÞ sè. D. Tèc ®é gãc cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé phô thuéc vµo tèc ®é quay cña tõ tr-

êng vµ momen c¶n.5.86. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y vÒ ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha lµ sai?

A. Hai bé phËn chÝnh cña ®éng c¬ lµ r«to vµ stato. B. Bé phËn t¹o ra tõ trêng quay lµ st¸to. C. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ lµ dùa trªn hiÖn tîng ®iÖn tõ. D. Cã thÓ chÕ t¹o ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha víi c«ng suÊt lín.

5.87. ¦u ®iÓm cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha so va ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu lµ g×?

A. Cã tèc ®é quay kh«ng phô thuéc vµo t¶i. B. Cã hiÖu suÊt cao h¬n. C. Cã chiÒu quay kh«ng phô thuéc vµo tÇn sè dßng ®iÖn. D. Cã kh¶ n¨ng biÕn ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng.

5.88. Mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha ho¹t ®éng b×nh thêng khi hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu mçi cuén d©y lµ 100V. Trong khi ®ã chØ cã mét m¹ng ®iÖn xoay chiÒu ba pha do mét m¸y ph¸t ba pha t¹o ra, suÊt ®iÖn ®éng hiÖu dông ë mçi pha lµ 173V. §Ó ®éng c¬ ho¹t ®éng b×nh thêng th× ta ph¶i m¾c theo çch nµo sau ®©y?

A. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh tam gi¸c, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh sao.

B. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh tam gi¸c, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo tam gi¸c.

C. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh sao, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh sao.

D. Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh sao, ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh tam gi¸c.

5.89. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Ngêi ta cã thÓ t¹o ra tõ trêng quay b»ng c¸ch cho

A. nam ch©m vÜnh cöu h×nh ch÷ U quay ®Òu quanh trôc ®èi xøng cña nã.B. dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua nam ch©m ®iÖn.C. dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha ch¹y qua ba cuén d©y cña stato cña ®éng c¬

kh«ng ®ång bé ba pha.D. dßng ®iÖn mét chiÒu ch¹y qua nam ch©m ®iÖn.

5.90. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Ngêi ta cã thÓ t¹o ra tõ trêng quay b»ng c¸ch cho dßng ®iÖn:

A. xoay chiÒu ch¹y qua nam ch©m ®iÖn.B. mét chiÒu ch¹y qua nam ch©m ®iÖn.C. dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha ch¹y qua ba cuén d©y cña stato cña ®éng c¬

kh«ng ®ång bé ba pha.D. dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ch¹y qua ba cuén d©y cña stato cña ®éng c¬

kh«ng ®ång bé ba pha.5.91. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? C¶m øng tõ do c¶ ba cuén d©y g©y

ra t¹i t©m stato cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha, khi cã dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ®i vµo ®éng c¬ cã:

A. ®é lín kh«ng ®æi.B. ph¬ng kh«ng ®æi.C. híng quay ®Òu.D. tÇn sè quay b»ng tÇn sè dßng ®iÖn.

5.92. Gäi B0 lµ c¶m øng tõ cùc ®¹i cña mét trong ba cuén d©y ë ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha khi cã dßng ®iÖn vµo ®éng c¬. C¶m øng tõ do c¶ ba cuén d©y g©y ra t¹i t©m stato cã gi¸ trÞ

A. B = 0. B. B = B0. C. B = 1,5B0. D. B = 3B0.5.93. Stato cña mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha gåm 6 cuén d©y, cho dßng

®iÖn xoay chiÒu ba pha tÇn sè 50Hz vµo ®éng c¬. Tõ trêng t¹i t©m cña stato quay víi tèc ®é b»ng bao nhiªu?

A. 3000vßng/min. B. 1500vßng/min. C. 1000vßng/min. D. 500vßng/min.5.94. Stato cña mét ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha gåm 9 cuén d©y, cho dßng

®iÖn xoay chiÒu ba pha tÇn sè 50Hz vµo ®éng c¬. R«to lång sãc cña ®éng c¬ cã thÓ quay víi tèc ®é nµo sau ®©y?

A. 3000vßng/min. B. 1500vßng/min. C. 1000vßng/min. D. 900 vßng/min.

5.95. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha dùa trªn hiÖn tîng:

A. c¶m øng ®iÖn tõ.B. tù c¶m.C. c¶m øng ®iÖn tõ vµ lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn.D. tù c¶m vµ lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn.

5.96. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha chØ cã thÓ do m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét

pha t¹o ra.B. SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu tØ lÖ víi sè vßng quay trong mét

phót cña r« to.C. Dßng ®iÖn do m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu t¹o ra lu«n cã tÇn sè b»ng tÇn sè quay

cña r« to.

D. ChØ cã dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha míi t¹o ra tõ trêng quay.5.97. ThiÕt bÞ nµo sau ®©y cã tÝnh thuËn nghÞch?

A. §éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha.B. §éng c¬ kh«ng ®ång bé mét pha.C. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha.D. M¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu.

Chñ ®Ò 7: M¸y biÕn ¸p. TruyÒn t¶i ®iÖn.5.98. C©u nµo sau ®©y lµ §óng khi nãi vÒ m¸y biÕn thÕ?

A. M¸y biÕn ¸p chØ cho phÐp biÕn ®æi hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu. B. Çc cuén d©y m¸y biÕn ¸p ®Òu ®îc cuèn trªn lâi s¾t. C. Dßng ®iÖn ch¹y trªn çc cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp kh¸c nhau vÒ cêng ®é vµ

tÇn sè. D. SuÊt ®iÖn ®éng trong çc cuén d©y cña m¸y biÕn ¸p ®Òu lµ suÊt ®iÖn ®éng

c¶m øng.5.99. Chän c©u §óng. Mét m¸y biÕn ¸p cã cuén thø cÊp m¾c víi ®iÖn trë thuÇn,

cuén s¬ cÊp nèi víi nguån ®iÖn xoay chiÒu. §iÖn trë çc cuén d©y vµ hao phÝ ®iÖn n¨ng ë m¸y kh«ng ®¸ng kÓ. NÕu t¨ng trÞ sè ®iÖn trë m¾c víi cuén thø cÊp lªn hai lÇn th×:

A. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn ch¹y trong cuén thø cÊp gi¶m hai lÇn, trong cuén s¬ cÊp kh«ng ®æi.

B. hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp ®Òu t¨ng lªn hai lÇn. C. suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng trong cuén d©y thø cÊp t¨ng lªn hai lÇn, trong cuén

s¬ cÊp kh«ng ®æi. D. c«ng suÊt tiªu thô ë m¹ch s¬ cÊp vµ thø cÊp ®Òu gi¶m hai lÇn.

5.100. Chän c©u Sai. Trong qu¸ tr×nh t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa, c«ng suÊt hao phÝ:A. tØ lÖ víi thêi gian truyÒn t¶i. B. tØ lÖ víi chiÒu dµi ®êng d©y t¶i ®iÖn. C. tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y ë tr¹m ph¸t

®iÖn. D. tØ lÖ víi b×nh ph¬ng c«ng suÊt truyÒn ®i.

5.101. BiÖn ph¸p nµo sau ®©y kh«ng gãp phÇn t¨ng hiÖu suÊt cña m¸y biÕn thÕ?A. Dïng d©y dÉn cã ®iÖn trë suÊt nhá lµm d©y cuèn biÕn thÕ.B. Dïng lâi s¾t cã ®iÖn trë suÊt nhá.C. Dïng lâi s¾t gåm nhiÒu l¸ máng ghÐp çch ®iÖn víi nhau.D. §Æt çc l¸ thÐp song song víi mÆt ph¼ng chøa çc ®êng søc tõ.

5.102. NhËn xÐt nµo sau ®©y vÒ m¸y biÕn thÕ lµ kh«ng ®óng?A. M¸y biÕn thÕ cã thÓ t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ.B. M¸y biÕn thÕ cã thÓ gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ.C. M¸y biÕn thÕ cã thÓ thay ®æi tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu.D. M¸y biÕn thÕ cã t¸c dông biÕn ®æi cêng ®é dßng ®iÖn.

5.103. HiÖn nay ngêi ta thêng dïng çch nµo sau ®©y ®Ó lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trong qu¸ tr×nh truyÒn t¶i ®i xa?

A. T¨ng tiÕt diÖn d©y dÉn dïng ®Ó truyÒn t¶i.B. X©y dùng nhµ m¸y ®iÖn gÇn n¬i tiªu thô.C. Dïng d©y dÉn b»ng vËt liÖu siªu dÉn.D. T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ tríc khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa.

5.104. Ph¬ng ph¸p lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trong m¸y biÕn thÕ lµA. ®Ó m¸y biÕn thÕ ë n¬i kh« tho¸ng.B. lâi cña m¸y biÕn thÕ ®îc cÊu t¹o b»ng mét khèi thÐp ®Æc.C. lâi cña m¸y biÕn thÕ ®îc cÊu t¹o bëi çc l¸ thÐp máng ghÐp çch ®iÖn víi nhau.D. T¨ng ®é çch ®iÖn trong m¸y biÕn thÕ.

5.105. BiÖn ph¸p nµo sau ®©y kh«ng lµm t¨ng hiÖu suÊt cña m¸y biÕn thÕ?A. Dïng lâi s¾t cã ®iÖn trë suÊt nhá.B. Dïng d©y cã ®iÖn trë suÊt nhá lµm d©y quÊn biÕn thÕ.C. Dïng lâi s¾t gåm nhiÒu l¸ thÐp máng ghÐp çch ®iÖn víi nhau.

D. §Æt çc l¸ s¾t song song víi mÆt ph¼ng chøa çc ®êng søc.5.106. Mét m¸y biÕn thÕ cã sè vßng cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp lÇn lît lµ 2200 vßng vµ

120 vßng. M¾c cuén s¬ cÊp víi m¹ng ®iÖn xoay chiÒu 220V – 50Hz, khi ®ã hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén thø cÊp ®Ó hë lµ

A. 24V. B. 17V. C. 12V. D. 8,5V.5.107. Mét m¸y biÕn thÕ cã sè vßng cuén s¬ cÊp lµ 2200 vßng. M¾c cuén s¬ cÊp víi

m¹ng ®iÖn xoay chiÒu 220V – 50Hz, khi ®ã hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén thø cÊp ®Ó hë lµ 6V. Sè vßng cña cuén thø cÊp lµ

A. 85 vßng. B. 60 vßng. C. 42 vßng. D. 30 vßng.5.108. Mét m¸y biÕn thÕ cã sè vßng cuén s¬ cÊp lµ 3000 vßng, cuén thø cÊp 500

vßng, ®îc m¾c vµo m¹ng ®iÖn xoay chiÒu tÇn sè 50Hz, khi ®ã cêng ®é dßng ®iÖn qua cuén thø cÊp lµ 12A. Cêng ®é dßng ®iÖn qua cuén s¬ cÊp lµ

A. 1,41 a. B. 2,00 a . C. 2,83 a. D. 72,0 a.5.109. §iÖn n¨ng ë mét tr¹m ph¸t ®iÖn ®îc truyÒn ®i díi hiÖu ®iÖn thÕ 2kV vµ c«ng

suÊt 200kW. HiÖu sè chØ cña çc c«ng t¬ ®iÖn ë tr¹m ph¸t vµ ë n¬i thu sau mçi ngµy ®ªm chªnh lÖch nhau thªm 480kWh. C«ng suÊt ®iÖn hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn lµ

A. P = 20kW. B. P = 40kW. C. P = 83kW. D. P = 100kW.5.110. §iÖn n¨ng ë mét tr¹m ph¸t ®iÖn ®îc truyÒn ®i díi hiÖu ®iÖn thÕ 2kV vµ c«ng

suÊt 200kW. HiÖu sè chØ cña çc c«ng t¬ ®iÖn ë tr¹m ph¸t vµ ë n¬i thu sau mçi ngµy ®ªm chªnh lÖch nhau thªm 480kWh. HiÖu suÊt cña qu¸ tr×nh truyÒn t¶i ®iÖn lµ

A. H = 95%. B. H = 90%. C. H = 85%. D. H = 80%.5.111. §iÖn n¨ng ë mét tr¹m ph¸t ®iÖn ®îc truyÒn ®i díi hiÖu ®iÖn thÕ 2kV, hiÖu

suÊt trong qu¸ tr×nh truyÒn t¶i lµ H = 80%. Muèn hiÖu suÊt trong qu¸ tr×nh truyÒn t¶i t¨ng ®Õn 95% th× ta ph¶i

A. t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ lªn ®Õn 4kV.B. t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ lªn ®Õn 8kV.C. gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ xuèng cßn 1kV. D. gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ xuèng cßn 0,5kV.

* Çc c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc5.112. Trong çc c©u sau, c©u nµo ®óng, c©u nµo sai:

A. Dßng ®iÖn cã cêng ®é biÕn ®æi tuÇn hoµn theo thêi gian lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Sai

B. Dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu m¹ch xoay chiÒu lu«n lÖch pha nhau. Sai

C. Kh«ng thÓ dïng dßng ®iÖn xoay chiÒu ®Ó m¹ ®iÖn. §óngD. Cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu b»ng mét nöa gi¸ trÞ hiÖu dông

cña nã. SaiE. C«ng suÊt tøc thêi cña dßng ®iÖn xoay chiÒu biÕn thiªu kh¸c tÇn sè víi dßng

®iÖn. §óng5.113. Mét ®Ìn nªon ®Æt díi hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã gi¸ trÞ hiÖu dông 220V vµ

tÇn sè 50Hz. BiÕt ®Ìn s¸ng khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc kh«ng nhá h¬n 155V. Trong mét gi©y ®Ìn s¸ng lªn vµ t¾t ®i bao nhiªu lÇn?

A. 50 lÇn. B. 100 lÇn. C. 150 lÇn. D. 200 lÇn.5.114. Mét ®Ìn nªon ®Æt díi hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã gi¸ trÞ hiÖu dông 220V vµ

tÇn sè 50Hz. BiÕt ®Ìn s¸ng khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc kh«ng nhá h¬n 155V. TØ sè gi÷a thêi gian ®Ìn s¸ng vµ thêi gian ®Ìn t¾t trong mét chu kú lµ bao nhiªu?

A. 0,5 lÇn. B. 1 lÇn. C. 2 lÇn. D. 3 lÇn5.115. Cho ®o¹n m¹ch xoay chiÒu gåm cuén d©y cã ®iÖn trë thuÇn R = 100Ω, hÖ sè

tù c¶m m¾c nèi tiÕp víi tô ®iÖn . §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã d¹ng u = 200sin(100πt)V. BiÓu thøc hiÖu ®iÖn thÕ tøc thêi gi÷a hai ®Çu cuén d©y lµ

A. ud = 200sin(100πt + )V. B. ud = 200sin(100πt + )V.

C. ud = 200sin(100πt - )V. D. ud = 200sin(100πt)V.

5.116. §o¹n m¹ch xoay chiÒu gåm tô ®iÖn cã ®iÖn dung m¾c nèi tiÕp víi ®iÖn trë thuÇn cã gi¸ trÞ thay ®æi. §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu cã d¹ng u = 200sin(100πt)V. Khi c«ng suÊt tiªu thô trong m¹ch ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i th× ®iÖn trë ph¶i cã gi¸ trÞ lµ

A. R = 50Ω. B. R = 100Ω. C. R = 150 Ω. D. R = 200Ω.§¸p ¸n ch ¬ng 5

5.1 Chän B.

5.2 Chän A.

5.3. Chän B.

5.4 Chän C.

5.5 Chän C.

5.6. Chän A.

5.7. Chän D.

5.8. Chän D.

5.9. Chän D.

5.10. Chän D.

5.11. Chän B.

5.12. Chän D.

5.13. Chän B.

5.14. Chän C.

5.15. Chän B.

5.16. Chän C.

5.17. Chän A.

5.18. Chän C.

5.19. Chän A.

5.20. Chän D.

5.21. Chän B.

5.22. Chän B.

5.23. Chän C.

5.24. Chän A.

5.25. Chän D.

5.26. Chän B.

5.27. Chän B.

5.28. Chän B.

5.29. 1- c; 2- a; 3 - b; 4 -c; 5 - b5.30. 1- c;2 - e; 3 - b;

4-d.5.31. Chän

A.5.32. Chän

D.5.33.

A(sai), B(sai),

c(®óng), D(®óng),

E(sai)5.34. Chän

B.5.35. Chän

C.5.36. Chän

D.5.37. Chän

B.5.38. Chän

A.

5.39. Chän D.

5.40. Chän D.

5.41. Chän C.

5.42. Chän C.

5.43. Chän C.

5.44. Chän C.

5.45. Chän D.

5.46. Chän D.

5.47. Chän A.

5.48. Chän C.

5.49. Chän B.

5.50. Chän D.

5.51. Chän C.

5.52. Chän C.

5.53. Chän C.

5.54. Chän B.

5.55. Chän C.

5.56. Chän A.

5.57. Chän C.

5.58. Chän D

5.59. Chän B.

5.60. Chän A.

5.61. Chän D.

5.62. Chän C.

5.63. Chän B.

5.64. Chän B.

5.65. Chän C.

5.66. Chän A.

5.67. Chän D.

5.68. Chän A.

5.69. Chän C.

5.70. Chän B.

5.71. Chän D.

5.72. Chän A.

5.73. Chän C.

5.74. Chän B.

5.75. Chän C.

5.76. Chän B.

5.77. Chän C.

5.78. Chän D.

5.79. Chän D.

5.80. Chän A.

5.81. Chän B.

5.82. Chän C.

5.83. Chän C.

5.81. Chän D.

5.85. Chän D.

5.86. Chän C.

5.87. Chän B.

5.88. Chän A.

5.89. Chän A.

5.90. Chän D.

5.91. Chän B.

5.92. Chän C.

5.93. Chän B.

5.94. Chän D.

5.95. Chän C.

5.96. Chän B.

5.97. Chän D.

5.98. Chän B.

5.99. Chän D.

5.100. Chän A.5.101.

Chän A.

5.102. Chän C.5.103.

Chän D.5.104 Chän

C.5.105 Chän

A.5.106.

Chän C.5.107.

Chän B.5.108.

Chän B.5.109.

Chän A.5.110 Chän

B. 5.111.

Chän A.5.112. A(sai), B(sai),

C(®óng), D(sai),

E(óung).5.113.

Chän B.5.114.

Chän C.5.115.

Chän A.5.116.

Chän B.

H íng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 5

5.1. Chän B.Híng dÉn: Dßng ®iÖn xoay chiÒu biÓn ®æi ®iÒu hoµ theo thêi gian.

5.2 Chän A.Híng dÉn: Kh¸i niÖn cêng ®é hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ®îc x©y dùng

dùa trªn t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn.5.3.. Chän B.

Híng dÉn: §iÖn lîng chuyÓn qua mét tiÕt diÖn th¼ng d©y dÉn trong mét chu kú b»ng kh«ng.

5.4. Chän C.Híng dÉn: So s¸nh biÓu thøc cêng ®é dßng ®iÖn xoay chiÒu i = I0cos(ωt + φ) víi

biÓu thøc i = 2 cos100πt(A), ta cã I0 = 2 A cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµ I = I0/ = 2A.

5.5. Chän C.Híng dÉn: So s¸nh biÓu thøc hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu u = U0cosωt víi biÓu thøc u = 141cos100πt(V), ta cã U0 = 141V = 100 V hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ U = U0/ = 100V.

5.6. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.4.

5.7. Chän B.Híng dÉn: §Þnh nghÜa vÒ cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông nh sau: Cêng ®é dßng

®iÖn hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ cêng ®é dßng ®iÖn mét chiÒu kh«ng ®æi khi cho chóng lÇn lît ®i qua cïng mét ®iÖn trë trong cïng mét kho¶ng thêi gian th× chóng to¶ ra nh÷ng nhiÖt lîng b»ng nhau. VËy kh¸i niÖm cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông ®îc x©y dùng dùa vµo t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn.

5.8. Chän D.Híng dÉn: Cho dßng ®iÖn mét chiÒu vµ dßng ®iÖn xoay chiÒu lÇn lît ®i qua cïng

mét ®iÖn trë th× chóng to¶ ra nhiÖt lîng nh nhau lµ kh«ng ®óng, v× cha ®Ò cËp tíi ®é lín cña cêng ®é dßng ®iÖn. NÕu muèn chóng to¶ ra cïng mét nhiÖt lîng th× cêng ®é dßng ®iÖn mét chiÒu ph¶i cã gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.

5.9. Chän D.Híng dÉn: HiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu 220V - 50Hz cã nghÜa lµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu

dông b»ng 220V, tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu b»ng 50Hz.5.10. Chän D.

Híng dÉn: NhiÖt lîng to¶ ra trªn ®iÖn trë ®îc tÝnh theo c«ng thøc Q = RI2t = . Chó ý ®æi ®¬n vÞ t = 30min = 1800s. Q = 900kJ = 900000J.

5.11. Chän B.Híng dÉn: HiÖu ®iÖn thÕ 119V – 50Hz cã gi¸ trÞ cùc ®¹i U0 =

119 V = 168V, hiÖu ®iÖn thÕ cÇn thiÕt ®Ó ®Ìn s¸ng lµ 84V = 168/2(V). Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a chuyÓn ®éng trßn ®Òu vµ dao ®éng ®iÒu hoµ ta cã thêi gian ®Ìn s¸ng trong mét chu kú lµ

= 0,0133s.5.12. Chän D.

Híng dÉn: Dung kh¸ng nªn tØ lÖ víi chu kú T.5.13. Chän B.

Híng dÉn: V× ®iÖn dung nªn dung kh¸ng cña tô ®iÖn

cã gi¸ trÞ t¨ng khi d t¨ng.5.14. Chän C.

Híng dÉn: C¶m kh¸ng nªn tØ lÖ nghÞch víi T.

u(V)

168 84 π/6 Δ

- 168

5.15. Chän B.Híng dÉn: V× ;

5.16. Chän C.Híng dÉn: Dßng ®iÖn xoay chiÒu trong ®o¹n m¹ch chØ chøa cuén c¶m trÔ pha h¬n

hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.5.17. Chän A.

Híng dÉn: Dßng ®iÖn xoay chiÒu trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.

5.18. Chän C.Híng dÉn: Dung kh¸ng cña tô ®iÖn ®îc tÝnh theo c«ng thøc .

5.19. Chän A.Híng dÉn: C¶m kh¸ng cña cuén c¶m ®îc tÝnh theo c«ng thøc .

5.20. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn 5.16.

5.21. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn 5.17.

5.22. Chän B.Híng dÉn: Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn, dßng ®iÖn biÕn thiªn sím pha π/2 so

víi hiÖu ®iÖn thÕ. Do ®ã ph¸t biÓu: “Trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn, dßng ®iÖn biÕn thiªn chËm pha π/2 so víi hiÖu ®iÖn thÕ”, lµ kh«ng ®óng.

5.23. Chän C.Híng dÉn: Dung kh¸ng cña tô ®iÖn ®îc tÝnh theo c«ng thøc .

5.24. Chän A.Híng dÉn: C¶m kh¸ng cña cuén c¶m ®îc tÝnh theo c«ng thøc .Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch I = U/ZL = 2,2A.

5.25. Chän D.Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 141cos(100πt)V, suy ra ω = 100π (rad/s). Dung kh¸ng

cña tô ®iÖn ®îc tÝnh theo c«ng thøc .5.26. Chän B.

Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 141cos(100πt)V, suy ra ω = 100π (rad/s). C¶m kh¸ng cña cuén c¶m ®îc tÝnh theo c«ng thøc .

5.27. Chän B.Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 141cos(100πt)V, suy ra hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông U =

100V vµ tÇn sè gãc ω = 100π (rad/s). Dung kh¸ng cña tô ®iÖn ®îc tÝnh theo c«ng thøc . Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch I = U/Zc.

5.28. Chän B.Híng dÉn: : Tõ biÓu thøc u = 141cos(100πt)V, suy ra hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông U =

100V vµ tÇn sè gãc ω = 100π (rad/s). C¶m kh¸ng cña cuén c¶m ®îc tÝnh theo c«ng thøc . Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch I = U/ZL.

5.29. Chän: 1 - c; 2 - a; 3 - b; 4 - c; 5 - bHíng dÉn: VÏ ®å thÞ i vµ u tõ ®ã t×m ra gi¸ trÞ cña i khi biÕt u.

5.30. Chän: 1 - c; 2 - e; 3 - b; 4 - d.Híng dÉn: Dùa vµo tÝnh chÊt m¹ch ®iÖn ta t×m ®é lÖch pha.

5.31. Chän A

Híng dÉn: phô thuéc vµo tÇn sè , do ®ã còng phô thuéc vµo chu

kú dßng ®iÖn.5.32. Chän D

Híng dÉn: Theo gi¶ thiÕt . NÕu ta gi¶m tÇn sè th× ZC t¨ng, cßn ZL gi¶m cho tíi khi ZL = ZC th× x¶y ra céng h-

ëng.5.33. A: sai; B: sai; C: ®óng; D: ®óng; E: sai.5.34. Chän B.

Híng dÉn: R ®¸ng kÓ + /2, kh«ng ch¾c cã céng hëng ®iÖn.5.35. Chän C.

Híng dÉn: Dßng ®iÖn xoay chiÒu trong ®o¹n m¹ch chØ chøa tô ®iÖn sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ mét gãc π/2.

5.36. Chän D.Híng dÉn: i trÔ pha so víi u, m¹ch cã tÝnh c¶m kh¸ng nªn m¾c víi cuén c¶m vµ R.

5.37. Chän B.Híng dÉn: C¸c ®¸p ¸n A, C, D cã thÓ x¶y ra nh B lu«n ®óng.

5.38. Chän A.Híng dÉn: hiÖu ®iÖn thÕ trªn cuén d©u cha ch¾c gi÷ kh«ng ®æi mµ thay ®æi.

5.39.. Chän D.Híng dÉn: §é lÖch pha gi÷a cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ ®îc tÝnh theo

c«ng thøc tøc lµ φ phô thuéc vµo R, L, C (b¶n chÊt cña m¹ch ®iÖn).5.40. Chän D.

Híng dÉn: Trong m¹ch ®iÖn xoay chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh khi ®iÖn dung cña tô ®iÖn thay ®æi vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn th× trong m¹ch x¶y ra hiÖn tîng céng h-ëng ®iÖn. Khi ®ã cêng ®é dao ®éng cïng pha víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch, cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch ®¹t cùc ®¹i vµ c«ng suÊt tiªu thô trung b×nh trong m¹ch ®¹t cùc ®¹i. HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén c¶m ®¹t cùc ®¹i, hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu tô ®iÖn vµ cuén c¶m b»ng nhau, tæng trë cña m¹ch ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt, vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë ®¹t cùc ®¹i.

5.41. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 5.40.

5.42. Chän C.Híng dÉn: Khi m¹ch ®iÖn x¶y ra hiÖn tîng céng hëng ®iÖn th× Imax, t¨ng dÇn tÇn sè

dßng ®iÖn xoay chiÒu th× cêng ®é dßng ®iÖn gi¶m, dung kh¸ng cña tô còng gi¶m → hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai b¶n cùc tô ®iÖn lµ UC = I.ZC còng gi¶m. VËy kh¼ng ®Þnh: “HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông trªn tô ®iÖn t¨ng” lµ sai.

5.43. Chän C.Híng dÉn: Dùa vµo c«ng thøc: ta suy ra trong m¹ch ®iÖn xoay

chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh bao giê hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë nhá h¬n hoÆc b»ng hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch.

5.44. Chän C.Híng dÉn: C«ng tøc tÝnh tæng trë cña ®o¹n m¹ch RLC m¾c nèi tiÕp lµ

.5.45. Chän D.

Híng dÉn: Gi¸ trÞ cùc ®¹i cña hiÖu ®iÖn thÕ lµ U0 = U = 12 V. Pha ban ®Çu cña dßng ®iÖn b»ng 0 mµ hiÖu ®iÖn thÕ sím pha h¬n dßng ®iÖn

mét gãc π/3 do ®ã pha ban ®Çu cña hiÖu ®iÖn thÕ lµ φ = π/3.5.46. Chän D.

Híng dÉn: Trong mäi trêng hîp dßng ®iÖn xoay chiÒu qua ®iÖn trë thuÇn ®Òu biÕn thiªn ®iÒu hoµ cïng pha víi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®iÖn trë.

5.47. Chän A.

Híng dÉn: C«ng tøc tÝnh tæng trë cña ®o¹n m¹ch RLC m¾c nèi tiÕp lµ = 50Ω.

5.48. Chän C.Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 200cos100πt(V) suy ra U = 141V, ω = 100πrad/s vËn

dông c¸c c«ng thøc tÝnh c¶m kh¸ng , c«ng thøc tÝnh dung kh¸ng , c«ng thøc tÝnh tæng trë vµ biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m I =

U/Z, ta tÝnh ®îc I = 1A.5.49. Chän B.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.48.5.50. Chän D.

Híng dÉn: Dung kh¸ng cña mét m¹ch RLC m¾c nèi tiÕp ®ang cã gi¸ trÞ nhá h¬n c¶m kh¸ng tøc lµ ZC < ZL. Ta gi¶m tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu th× ZC t¨ng, ZL gi¶m ®Õn khi ZC = ZL th× x¶y ra hiÖn tîng céng hëng ®iÖn trong m¹ch

5.51. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc , khi ®ã hiÖu sè gi÷a c¶m kh¸ng vµ

dung kh¸ng b»ng ®iÖn trë thuÇn cña m¹ch. 5.52. Chän C.

Híng dÇn: NÔu cã sù chªnh lÖch gi÷a u vµ i th× P = IUcos < UI.5.53. Chän C.

Híng dÇn: §é lÖch pha gi÷a dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu tô ®iÖn lu«n lµ /2. C«ng suÊt dßng ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo ®¹i lîng nµy.

5.54. Chän B.Híng dÇn: NÕu R = 0 th× cos = 0.

5.55. Chän C.Híng dÉn: U = U/Z. thay vµo ta thÊy C ®óng.

5.56. Chän A.Híng dÉn: c«ng thøc chØ ¸p dông cho m¹ch xoay chiÒu kh«ng ph©n nh¸nh.

5.57. Chän C.Híng dÉn: C«ng suÊt to¶ nhiÖt trung b×nh cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ®îc tÝnh

theo c«ng thøc P = U.I.cosφ.5.58. Chän D.

Híng dÉn: C«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ®îc tÝnh theo c«ng thøc P = U.I.cosφ. Suy ra c«ng suÊt cña dßng ®iÖn xoay chiÒu phô thuéc vµo cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông I trong m¹ch, hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông U gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch, b¶n chÊt cña m¹ch ®iÖn vµ tÇn sè dßng ®iÖn trong m¹ch (®ùc trng bëi ®é lÖch pha φ.

5.59. Chän B.Híng dÉn: §¹i lîng k = cosφ ®îc gäi lµ hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu.

5.60. Chän A.Híng dÉn: HÖ sè c«ng suÊt k = cosφ. C¸c m¹ch:+ §iÖn trë thuÇn R1 nèi tiÕp víi ®iÖn trë thuÇn R2 cã φ =0.+ §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi cuén c¶m L cã 0 < φ <π/2.+ §iÖn trë thuÇn R nèi tiÕp víi tô ®iÖn C cã - π/2 < φ <0.+ Cuén c¶m L nèi tiÕp víi tô ®iÖn C cã φ = π/2 hoÆc φ = - π/2.

5.61. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 5.60.

5.62. Chän C.Híng dÉn: M¹ch ®iÖn xoay chiÒu RLC m¾c nèi tiÕp ®ang cã tÝnh c¶m kh¸ng, khi

t¨ng tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu th× c¶m kh¸ng t¨ng, dung kh¸ng gi¶m, ¸p dông c«ng thøc → φ t¨ng → hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch gi¶m.

5.63. Chän B.

Híng dÉn: M¹ch ®iÖn xoay chiÒu RLC m¾c nèi tiÕp ®ang cã tÝnh dung kh¸ng, khi t¨ng tÇn sè cña dßng ®iÖn xoay chiÒu th× c¶m kh¸ng t¨ng, dung kh¸ng gi¶m, ¸p dông c«ng thøc < 0 → φ < 0 → (- φ) gi¶m → hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch t¨ng.

5.64. Chän B.Híng dÉn: Dung kh¸ng cña tô ®iÖn lµ = 600Ω, tæng trë cña m¹ch lµ

= 671Ω, hÖ sè c«ng suÊt cña m¹ch lµ cosφ = R/Z = 0,4469.5.65. Chän C.

Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 3.64.; cêng ®é dßng ®iÖn hiÖu dông trong m¹ch lµ I = U/Z = 0,328A. §iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 phót lµ: A = P.t = UItcosφ = 220.0,328.60. 0,4469 = 1933J. Cã thÓ tÝnh theo çch kh¸c: §iÖn n¨ng tiªu thô trªn ®o¹n m¹ch chÝnh b»ng nhiÖt lîng to¶ ra trªn ®iÖn trë R vµ cã gi¸ trÞ b»ng Q = RI2t.

5.66. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt P = kUI (k lµ hÖ sè c«ng suÊt), ta suy

ra = 0,15.5.67. Chän D.

Híng dÉn: SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y tØ lÖ víi tèc ®é quay cña r«to.5.68. Chän A.

Híng dÉn: Biªn ®é cña suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè cÆp cùc p cña nam ch©m: e = 2fN0 = 2npN0.

5.69. Chän C.Híng dÉn: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha vµ ba pha

®Òu dùa trªn hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ.5.70. Chän B.

Híng dÉn: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha dùa vµo hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: Cho tõ th«ng qua mét khung d©y dÉn biÕn thiªn th× trong khung d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.

5.71. Chän D.Híng dÉn: HiÖn nay víi çc m¸y ph¸t ®iÖn c«ng suÊt lín ngêi ta thêng t¹o ra dßng

®iÖn xoay chiÒu mét pha b»ng çch cho cuén d©y ®øng yªn, nam ch©m vÜnh cöu chuyÓn ®éng quay trong lßng stato cã cuèn çc cuén d©y. Çc m¸y ph¸t ®iÖn cã c«ng suÊt lín th× dßng ®iÖn ®i qua cuén d©y cña phÇn øng ph¶i lín, kh«ng thÓ dïng bé gãp ®iÖn ®Ó lÊy ®iÖn ra sö dông.

5.72. Chän A.Híng dÉn: - TÇn sè cña suÊt ®iÖn ®éng phô thuéc vµo tèc ®é quay cña r«to phÇn c¶m, vµ sè

cÆp cùc tõ cña phÇn c¶m.- Biªn ®é cña suÊt ®iÖn ®éng E0 = NBSω phô thuéc vµo phÇn øng.- C¬ n¨ng cung cÊp cho m¸y mét phµn biÕn ®æi thµnh ®iÖn n¨ng, mét phÇn biÕn

®æi thµnh nhiÖt n¨ng.- Dßng ®iÖn c¶m øng chØ xuÊt hiÖn ë çc cuén d©y thuéc phÇn øng.

5.73. Chän C.Híng dÉn: TÇn sè cña suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng do m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu t¹o ra

®îc tÝnh theo c«ng thøc trong ®ã p lµ sè cÆp cùc tõ, n lµ sè vßng r«to quay trong 1 phót.

5.74. Chän B.Híng dÉn: SuÊt ®iÖn ®éng cùc ®¹i gi÷a hai ®Çu cuén d©y phÇn øng lµ E0 =

N.B.S.ω = N.Ф0.ω = N.Ф0.2πf víi Ф0 lµ tõ th«ng cùc ®¹i qua mét vßng d©y cña cuén d©y trong phÇn øng. Ф0 = 2mWb = 2.10-3Wb.

5.75. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 6.74.

5.76. Chän B.

Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 5.74. vµ 6.75.5.77. Chän B.

Híng dÉn: suÊt ®iÖn ®éng tØ lÖ víi sè vßng d©y.5.78. Chän D.

Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa vÒ dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha: “Dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha lµ hÖ thèng ba dßng ®iÖn xoay chiÒu mét pha g©y ra bëi ba suÊt ®iÖn ®éng cã cïng tÇn sè, cïng biªn ®é, lÖch pha nhau 1200”.

5.79. Chän C.Híng dÉn: Trong çch m¾c h×nh sao hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai d©y pha b»ng lÇn

hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét pha.5.80. Chän A.

Híng dÉn: Trong çch m¾c h×nh tam gi¸c dßng ®iÖn trong mçi d©y pha b»ng lÇn dßng ®iÖn trong mçi pha.

5.81. Chän B.Híng dÉn: Víi çch m¾c h×nh tam gi¸c chØ dïng cã 3 d©y dÉn, ®ã còng lµ sè d©y

dÉn cÇn dïng lµ Ýt nhÊt.5.82.. Chän C.

Híng dÉn: Trong çch m¾c h×nh sao cã Ud = Up = 220 = 381V.5.83. Chän C.

Híng dÉn: Trong çch m¾c h×nh tam gi¸c cã Id = Ip = 10 = 17,3A.5.84. Chän D.

Híng dÉn: Ba cuén d©y cña m¸y ph¸t theo h×nh sao th× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai d©y pha lµ Ud = Up = 127 = 220V. Ba cuén d©y cña ®éng c¬ theo h×nh tam gi¸c th× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông ®Æt vµo mçi cuén d©y cña ®éng c¬ lµ 220V, ®éng c¬ ho¹t ®éng b×nh thêng.

5.85. Chän D.Híng dÉn: VËn tèc gãc cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha t¨ng khi vËt tèc cña tÌ

trêng quay t¨ng, gi¶m khi momen c¶n t¨ng, nªn phô thuéc vµo c¶ hai yÕu tè nµy.5.86. Chän C.

Híng dÉn: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha lµ dùa trªn hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ vµ t¸c dông cña tõ trêng quay.

5.87. Chän B.Híng dÉn: So víi ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu, ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha cã

hiÖu suÊt cao h¬n.5.88. Chän A.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.845.89. Chän A.

Híng dÉn: Ngêi ta cã thÓ t¹o ra tõ trêng quay b»ng hai çch: Çch 1: Cho nam ch©m vÜnh cöu h×nh ch÷ U quay ®Òu quanh trôc ®èi xøng cña

nã.Çch 2: Cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ch¹y qua ba cuén d©y trong stato cña

®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha.5.90. Chän D.

Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 5.72.5.91. Chän B.

Híng dÉn: C¶m øng tõ do c¶ ba cuén d©y g©y ra t¹i t©m stato cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha khi cã dßng ®iÖn xoay chiÒu ba pha ®i vµo ®éng c¬ cã ®é lín kh«ng ®æi, híng quay ®Òu víi tÇn sè quay b»ng tÇn sè dßng ®iÖn.

5.92. Chän C.Híng dÉn: Tæng hîp ba vÐct¬ c¶m øng tõ do ba cuén d©y trong Stato cña ®éng c¬

kh«ng ®ång bé ba pha g©y ra t¹i t©m cña stato theo quy t¾c céng vÐc t¬, ta sÏ ®îc B = 1,5B0.

5.93. Chän B.

Híng dÉn: Trong stato cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha mçi cÆp cùc gåm ba cuén d©y. Trong stato cã 6 cuén d©y t¬ng øng víi p = 2 cÆp cùc, khi ®ã tõ trêng t¹i t©m cña stato quay víi tèc ®é n = 60f/p = 1500vßng/min.

5.94. Chän D.Híng dÉn: Trong stato cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha mçi cÆp cùc gåm ba

cuén d©y. Trong stato cã 9 cuén d©y t¬ng øng víi p = 3 cÆp cùc, khi ®ã tõ trêng t¹i t©m cña stato quay víi tèc ®é n = 60f/p = 1000vßng/min. §éng c¬ kh«ng ®ång bé nªn tèc ®é cña r«to bao giê còng nhá h¬n tèc ®é tõ trêng quay, suy ra r«to lång sãc cña ®éng c¬ cã thÓ quay víi tèc ®é 900vßng/phót.

5.95. Chän C.Híng dÉn: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha dùa trªn

hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ vµ lùc tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn.5.96. Chän B.

Híng dÉn: SuÊt ®iÖn ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ®îc tÝnh theo c«ng thøc E0 = N.B.S.ω suy ra E tØ lÖ víi sè vßng quay (ω) trong mét phót cña r« to.

5.97. Chän A.Híng dÉn: M¸y ph¸t ®iÖn mét chiÒu cã tÝnh thuËn nghÞch.

5.98. Chän B. Híng dÉn: Çc cuén d©y cña m¸y biÕn ¸p ®Òu ®îc cuèn trªn çc lâi s¾t ®Ó t¨ng c-

êng tõ trêng, gi¶m tæn hao tõ th«ng.5.99. Chän D.

Híng dÉn: NÕu t¨ng R hai lÇn th× P gi¶m 2 lÇn.5.100. Chän A.

Híng dÉn: ë chÕ ®é æn ®Þnh, c«ng suÊt hao phÝ k0 ®æi, kh«ng phô thuéc vµo thêi gian truyÒn t¶i ®iÖn.

5.101. Chän A.Híng dÉn: Nãi chung R nhá song chØ gi¶m ®Õn møc nµo ®ã.

5.102. Chän C.Híng dÉn: M¸y biÕn thÕ cã t¸c dông biÕn ®æi hiÖu ®iÖn thÕ cßn tÇn sè dßng ®iÖn

xoay chiÒu vÉn ®îc gi÷a nguyªn.5.103. Chän D.

Híng dÉn: HiÖn nay trong trong qu¸ tr×nh truyÒn t¶i ®i xa, ngêi ta thêng t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ tríc khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa.

5.104.. Chän C.Híng dÉn: Lâi cña m¸y biÕn thÕ ®îc cÊu t¹o bëi çc l¸ thÐp máng ghÐp çch ®iÖn

víi nhau nh»m gi¶m bít dßng ®iÖn Phuc«, lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trong m¸y biÕn thÕ.

5.105. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 5.84

5.106. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc m¸y biÕn thÕ:

5.107. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.86

5.108. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.86

5.109. Chän A.Híng dÉn: Hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn trong mçi ngµy ®ªm lµ 480kWh, suy ra

c«ng suÊt hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn lµ P = 480kWh/24h = 20kW.5.110. Chän B.

Híng dÉn: C«ng suÊt hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn lµ P = 20kW, suy ra hiÖu suÊt truyÒn t¶i lµ

5.111. Chän A.

Híng dÉn: C«ng suÊt truyÒn t¶i kh«ng thay ®æi, ¸p dông c«ng thøc tÝnh hao phÝ trªn d©y dÉn do to¶ nhiÖt → hiÖu suÊt truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa lµ

, suy ra vµ

5.112. A sai; B sai; C ®óng, D sai, E ®óng.5.113. Chän B.

Híng dÉn: Trong mét chu kú ®Ìn s¸ng lªn 2 lÇn suy ra trong mét gi©y, víi dßng ®iÖn xoay chiÒu 50Hz th× ®Ìn s¸ng lªn 100lÇn.

5.114. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 5.11

5.115. Chän A.Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 200sin(100πt)V ta cã hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai

®Çu ®oan m¹ch lµ U = 100 V, tÇn sè gãc cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ ω = 100π(rad/s).

C¶m kh¸ng cña m¹ch lµ ZL = ωL = 100Ω. Dung kh¸ng cña m¹ch lµ ZC = = 200Ω. Tæng trë cña m¹ch lµ = 100 Ω.Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ = 1A.HiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu cuén d©y lµ = 100 V.ThÊy ZL < ZC nªn ®o¹n m¹ch cã tÝnh dung kh¸ng, cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch

sím pha h¬n hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét gãc φ cã . Suy ra biÓu thøc cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch cã d¹ng i =

sin(100πt + π/4) A.XÐt ®o¹n m¹ch chøa cu«n d©y (RntL), nªn ®o¹n m¹ch cã tÝnh c¶m kh¸ng, hiÖu

®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cuén d©y sím pha h¬n cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch mét gãc φ1 cã . Suy ra biÓu thøc cña hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu cuén d©y lµ

ud = 200sin(100πt + )V.5.116. Chän B.

Híng dÉn: Tõ biÓu thøc u = 200sin(100πt)V ta cã hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông gi÷a hai ®Çu ®oan m¹ch lµ U = 100 V, tÇn sè gãc cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ ω = 100π(rad/s).

Dung kh¸ng cña m¹ch lµ ZC = = 100Ω. Tæng trë cña m¹ch lµ .Cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ .

C«ng suÊt tiªu thô trong m¹ch lµ P = RI2 = (*), ®Ó c«ng suÊt tiªu thô trong

m¹ch ®¹t cùc ®¹i th× R ≠ 0, chia c¶ tö vµ mÉu cña (*) cho R ta ®îc =

100W. Suy ra Pmax = 100W khi R = ZC= 100Ω.

Ch¬ng 6 - Sãng ¸nh s¸ng.HÖ thèng kiÕn thøc trong ch¬ng

1) HiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng: Sù ph©n tÝch chïm s¸ng phøc t¹p thµnh nh÷ng thµnh phÇn ®¬n s¾c kh¸c nhau gäi lµ sù t¸n s¾c ¸nh s¸ng.

D¶i s¸ng nhiÒu mµu gäi lµ quang phæ cña ¸nh s¸ng. §ã lµ kÕt qu¶ cña t¸n s¾c ¸nh s¸ng.

T¸n s¾c ¸nh s¸ng x¶y ra trªn bÒ mÆt ph©n çch gi÷a hai m«i trêng, khi ¸nh s¸ng chiÕu xiªn gãc víi mÆt ph©n çch.

Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng lµ do vËn tèc truyÒn ¸nh s¸ng trong m«i trêng trong suèt phô thuéc vµo tÇn sè (chu kú) cña ¸nh s¸ng. V× vËy chiÕt suÊt cña m«i trêng trong suèt phô thuéc vµo tÇn sè (hay bíc sãng cña ¸nh s¸ng). ¸nh s¸ng cã tÇn sè cµng nhá (bíc sãng cµng dµi) th× chiÕt suÊt cña m«i trêng cµng bÐ. ChiÕt suÊt m«i trêng t¨ng tõ mµu ®á ®Õn mµu tÝm.

ChiÕt suÊt mét m«i trêng trong suèt tÝnh theo c«ng thøc: (A vµ B lµ h»ng sè).

CÇu vång lµ kÕt qu¶ t¸n s¾c ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu qua çc giät níc ma, mçi ngêi nh×n thÊy cÇu vång kh¸c nhau.

HiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng ®îc øng dông trong m¸y quang phæ ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn cÊu t¹o cña chïm ¸nh s¸ng do çc nguån s¸ng ph¸t ra.

2) ¸nh s¸ng ®¬n s¾c lµ ¸nh s¸ng cã bíc sãng (tÇn sè) vµ mµu s¾c nhÊt ®Þnh; nã kh«ng bÞ t¸n s¾c khi ®i qua l¨ng kÝnh. ¸nh s¸ng tr¾ng lµ tËp hîp cña rÊt nhiÒu ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh¸c nhau.

Mçi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng, t¬ng øng víi mµu s¾c nhÊt ®Þnh: tõ tÝm, chµm, lam, lôc, vµng, da cam, ®á: trong kho¶ng 0.38, 0.43, 0.45, 0.50, 0.57, 0.59, 0.64, 0.76 (m).

Qu¸ tr×nh ¸nh s¸ng truyÒn ®i (sãng truyÒn ®i) th× tÇn sè (hay chu kú) kh«ng ®æi, mµu s¾c kh«ng ®æi, cßn bíc sãng vµ vËn tèc thay ®æi. VËn tèc ¸nh s¸ng qua m«i trêng gi¶m (hay chiÕt suÊt t¨ng) bao nhiªu lÇn th× bíc sãng gi¶m bÊy nhiªu lÇn.

3) HiÖn tîng nhiÔu x¹ ¸nh s¸ng lµ hiÖn tîng truyÒn ¸nh s¸ng kh«ng tu©n theo ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng, quan s¸t ®îc khi ¸nh s¸ng truyÒn qua lç nhá, hoÆc gÇn mÐp nh÷ng vËt trong suèt hoÆc kh«ng trong suèt.

Nguyªn nh©n: Sù truyÒn ¸nh s¸ng lµ mét qu¸ tr×nh truyÒn sãng. ¸nh s¸ng truyÒn tíi lç nhá, lç nh nguån s¸ng míi, t¹o ra hiÖn tîng nµy. HiÖn tîng nµy chøng tá ¸nh s¸ng cã tÝnh chÊt sãng.

øng dông trong çc m¸y quang phæ çch tö nhiÔu x¹, ®Ó ph©n tÝch mét chïm s¸ng ®a s¾c thµnh çc thµnh phÇn ®¬n s¾c,

4) Giao thoa ¸nh s¸ng: Giao thoa ¸nh s¸ng lµ sù tæng hîp cña hai sãng kÕt hîp, ®ã lµ hai sãng ¸nh s¸ng

dao hai nguån kÕt hîp ph¸t ra, cã cïng ph¬ng dao ®éng, cïng chu kú (tÇn sè - mµu s¾c) vµ cã ®é lÖch pha kh«ng ®æi theo thêi gian. (Ph¶i do cïng mét nguån t¹o ra).

Giao thoa ¸nh s¸ng mét b»ng chøng thùc nghiÖm chøng tá r»ng ¸ng s¸ng cã tÝnh chÊt sãng.

HiÖu ®êng ®i: ; kho¶ng v©n i = λD/a.

Víi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c: v©n giao thoa lµ nh÷ng v¹ch s¸ng vµ tèi xen kÏ nhau mét çch ®Òu ®Æn. Kho¶ng v©n t¨ng tõ mµu tÝm ®Õn mµu ®á.

VÞ trÝ v©n s¸ng lµ , k lµ bËc cña v©n giao thoa.

VÞ trÝ v©n tèi lµ: . V©n tèi thø n n¾m gi÷a v©n s¸ng n -1 vµ v©n s¸ng n.

BËc 1: k = 0 vµ -1; bËc 2 k = 1 vµ -2 …..Víi ¸nh s¸ng tr¾ng: v©n trung t©m (gi÷a) cã mµu tr¾ng, bËc 1 mµu nh cÇu vång,

tÝm ë trong, ®á ë ngoµi. Tõ bËc 2 trë lªn kh«ng râ nÐt v× cã mét phÇn chång lªn nhau.Sè v©n s¸ng lµ lÎ (kho¶ng v©n ch½n sè v©n + thªm 1; kho¶ng v©n lÎ sè v©n b»ng

kho¶ng v©n).Giao thoa trªn b¶n máng nh vÕt dÇu loang, mµng xµ phßng x¶y ra víi ¸ng s¸ng

tr¾ng (ban ngµy), mçi ngêi quan s¸t cã v©n (mµu) ë vÞ trÝ kh¸c nhau.Nhê hiÖn tîng giao thoa ¸nh s¸ng ngêi ta ®o x¸c ®Þnh ®îc bíc sãng ¸nh s¸ng.

5) M¸y quang phæ: + lµ dông cô dïng ®Ó ph©n tÝch chïm s¸ng thµnh nh÷ng thµnh phÇn ®¬n s¾c

kh¸c nhau, hay dïng ®Ó nhËn biÕt cÊu t¹o cña mét chïm s¸ng phøc t¹p do nguån s¸ng ph¸t ra.

+ Gåm 3 bé phËn chÝnh: - èng chuÈn trùc: t¹o ra chïm s¸ng song song, gåm thÊu kÝnh héi tô L1, cã khe F ë

tiªu diÖn.- L¨ng kÝnh P hoÆc çch tö nhiÔu x¹: ph©n tÝch chïm s¸ng song song thµnh nhiÒu

chïm s¸ng ®¬n s¾c song song.- Buång ¶nh: t¹o ra quang phæ cña chïm s¸ng, ®Ó quan s¸t hoÆc chôp ¶nh, gåm

thÊu kÝnh héi tô L2. Mµn ¶nh hay kÝnh mê ®Æt ë tiªu diÖn thÊu kÝnh.+ Nguån s¸ng S cÇn nghiªn cøu ®Æt tríc thÊu kÝnh L sao cho ¶nh cña nã t¹o ra t¹i F.

¸nh s¸ng ®i qua L1 t¹o thµnh chïm song song, do ®ã quan l¨ng kÝnh hay çch tö nhiÔu x¹ ®îc ph©n tÝch thµnh nhiÒu chïm ®¬n s¾c song song, mçi chïm ®¬n s¾c cã mét gãc lÖch nhÊt ®Þnh. Sau khi ®i qua L2 mçi chïm ®¬n s¾c héi tô t¹i mét ®iÓm trªn tiªu diÖn, do ®ã trªn mµn ¶nh hay kÝnh mê ta thu ®îc quang phæ cña nguån s¸ng.

6) Çc lo¹i quang phæ:+ Quang phæ liªn tôc lµ quang phæ gåm nhiÒu d¶i s¸ng, mµu s¾c kh¸c nhau, nèi

tiÕp nhau mét çch liªn tôc. Nã do chÊt r¾n, láng hay khÝ (h¬i) cã khèi lîng riªng lín (bÞ nÐn m¹nh), khi bÞ nung nãng sÏ ph¸t ra, chØ phô thuéc vµo nhiÖt ®é cña nguån s¸ng, NhiÖt ®é t¨ng dÇn th× cêng ®é bøc x¹ cµng m¹nh vµ t¨ng dÇn tõ bøc x¹ cã bíc sãng dµi sang bíc sãng ng¾n. øng dông ®Ó ®o nhiÖt ®é cña nguån s¸ng.

+ Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ lµ quang phæ bao gåm çc v¹ch mµu riªng lÎ, ng¨n çch nhau b»ng nh÷ng kho¶ng tèi. Quang phæ nµy do çc chÊt khÝ hay h¬i cã khèi l îng riªng nhá ph¸t ra khi bÞ kÝch thÝch (khi nãng s¸ng, hoÆc khi cã dßng ®iÖn phãng qua). Mçi chÊt khÝ bÞ kÝch thÝch ph¸t ra nh÷ng bøc x¹ cã bíc sãng x¸c ®Þnh vµ cho mét quang phæ v¹ch riªng, ®Æc trng cho nguyªn tè ®ã.

+ Quang phæ liªn tôc, thiÕu nhiÒu v¹ch mµu do bÞ chÊt khÝ (hay h¬i kim lo¹i) hÊp thô, ®îc gäi lµ quang phæ v¹ch hÊp thô cña nguyªn tè ®ã. Nã t¹o thµnh khi chiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua mét chÊt khÝ (hay h¬i) bÞ kÝch thÝch, nhng nhiÕt ®é cña khÝ (h¬i) hÊp thô ph¶i nhá h¬n nhiÖt ®é cña quang phæ liªn tôc. Mçi nguyªn tè ho¸ häc cho mét quang phæ hÊp thô riªng ®Æc trng cho nguyªn tè ®ã.

+ ë nhiÖt ®é x¸c ®Þnh, mét vËt chØ hÊp thô nh÷ng bøc x¹ nµo mµ nã cã kh¶ n¨ng ph¸t x¹, vµ ngîc l¹i, nã chØ ph¸t ra bøc x¹ nµo mµ nã cã kh¶ n¨ng hÊp thô. (§Þnh luËt KiÕc-sèp - sù ®¶o s¾c çc v¹ch quang phæ).

+ PhÐp ph©n tÝch quang phæ: lµ ph¬ng ph¸p vËt lÝ dïng ®Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn ho¸ häc cña mét chÊt hay hîp chÊt, dùa vµo viÖc nghiªn cøu quang phæ cña ¸nh s¸ng do chÊt Êy ph¸t ra hoÆc hÊp thô. Nã cho biÕt sù cã mÆt cña 1 nguyªn tè ho¸ häc trong mÉu. Cho kÕt qu¶ nhanh, chÝnh x¸c c¶ ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng. RÊt nh¹y (chØ cÇn nång ®é nhá), c¶ cho biÕt nhiÖt ®é ph¸t x¹ vµ xa ngêi quan s¸t.

7) Çc lo¹i tia:a) Tia hång ngo¹i lµ nh÷ng bøc x¹ kh«ng nh×n thÊy, cã bíc sãng tõ vµi mili mÐt

®Õn 0,76μm (nhá hî sãng v« tuyÕn, lín h¬n ¸ng s¸ng ®á).Tia hång ngo¹i do çc vËt ph¸t ra (c¶ nhiÖt ®é thÊp). NhiÖt ®é cµng cao, bíc sãng

cµng nhá.Tia hång ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt m¹nh, t¸c dông lªn kÝnh ¶nh, g©y hiÖu øng quang

®iÖn trong ë mét sè chÊt b¸n dÉn. Nã ®îc øng dông ®Ó sëi, sÊy kh«, chôp ¶nh hång ngo¹i, quan s¸t ban ®ªm (qu©n

sù), ®iÒu khiÓn tõ xa trong çc thiÕt bÞ nghe, nh×n.b) Tia tö ngo¹i lµ nh÷ng bøc x¹ kh«ng nh×n thÊy ®îc cã bíc sãng nhá h¬n bíc

sãng ng¾n h¬n 3,8.10-7m ®Õn 10-9m (hay bøc x¹ tö ngo¹i).Ph¸t ra tõ nh÷ng vËt nung nãng cã nhiÖt ®é cao (20000C trë lªn) hoÆc do ®Ìn hå

quang, phãng ®iÖn qua h¬i thuû ng©n ë ¸p suÊt thÊp¾nMtj trêi cã 9% bøc x¹ tö ngo¹i.Cã t¸c dông lªn kÝnh ¶nh, t¸c dông sinh lÝ, ion ho¸ kh«ng khÝ, khÝch thÝch ph¸t

quang mét sè chÊt, bÞ níc vµ thuû tinh hÊp thô m¹nh. Tia tö ngo¹i cã bíc sãng 0,18m ®Õn 0,38m truyÒn qua ®îc th¹ch anh. G©y ph¶n øng quang ho¸, g©y ra hiÖn tîng quang ®iÖn.

Dïng ®Ó khö trïng níc, thùc phÈm; ®Ó ch÷ bÖnh (cßi x¬ng), kÝch thÝch ph¸t quang (®Ìn èng) ph¸t hiÖn vÕt nøt trªn s¶n phÈm.

c) Tia X (R¬n ghen) lµ nh÷ng bøc x¹ ®iÖn tõ cã bíc sãng tõ 10-12m ®Õn 10-9m (ng¾n h¬n bíc sãng tia tö ngo¹i).

Tia X t¹o thµnh khi chïm ªlÐctron chuyÓn ®éng víi n¨ng lîng lín va ch¹m (b¾n ph¸) vµo nguyªn tö (khÝ, láng, r¾n).

Tia X t¹o ra trong èng riªng: èng tia catèt cã l¾p thªm ®èi ©m cùc b»ng kim lo¹i cã nguyªn tö lîng lín, chÞu nhiÖt ®é cao.

Cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh (gi¶m theo chiÒu t¨ng cña nguyªn tö lîng), t¸c dông lªn kÝnh ¶nh, ion ho¸ kh«ng khÝ, ph¸t quang mét sè chÊt, t¸c dông sinh lÝ m¹nh, diÖt vi khuÈn, huû tÕ bµo, g©y nªn hiÖn tîng quang ®iÖn cho hÇu hÕt çc kim lo¹i.

Dïng chôp, chiÕu ®iÖn chÈn ®o¸n bÖnh, t×m khuyÕt tËt trong s¶n phÈm, nghiªn cøu cÊu tróc tinh thÓ.

d) Çc tia ®Òu cã b¶n chÊt lµ sãng ®iÖn tõ nhng cã bíc sãng kh¸c nhau nªn cã tÝnh chÊt vµ çch t¹o ra còng kh¸c nhau.

TÇn sè cµng lín (bíc sãng cµng nhá) th× kh¶ n¨ng ®©m xuyªn cµng m¹nh.8) Çch t¹o ra ngu«n kÕt hîp:

a) Khe Y©ng (®· häc).b) Lìng l¨ng kÝnh Frexnen: Gåm hai l¨nh kÝnh, cã chiÕt suÊt n, gãc chiÕt quang

A rÊt nhá, g¾n ®¸y chung.

§iÓm s¸ng S ®Æt trªn ®êng giao tuyÕt chung hai ®¸y, çch hai ®¸y lµ d1, ¸nh s¸ng qua 2 l¨ng kÝnh nh xuÊt ph¸t tõ S1 vµ S2. S1S2 = a = 2.d1.A(2n - 1).

Kho¶ng çch tõ l¨ng kÝnh ®Õn mµn lµ d2, D = d1 + d2. kho¶ng v©n:

ChiÒu réng miÒn giao thoa: MN = 2.d2.A(n -1); sè kho¶ng v©n trªn mµn: n = MN/i.Sè v©n quan s¸t trªn mµn: V©n s¸ng lu«n lµ lÎ, sè v©n tèi lµ ch½n.

c) Lìng thÊu kÝnh Byly: Gåm mét thÊu kÝnh ®îc ca ®«i qua quang t©m råi:+ C1 Hít ®i mçi nöa mét phÇn nhá lµ e råi ghÐp s¸t vµo nhau.Hai ¶nh ph¶i lµ ¶o th× t¹o ra giao thoa.

kho¶ng çch hai ¶nh lµ ; lµ kho¶ng çch tõ S ®Õn ¶nh S1 hoÆc

S2.

BÒ réng miÒn giao thoa lµ: ; kho¶ng v©n ;

Sè v©n kho¶ng v©n trªn mµn: n = MN/i. Tõ ®ã t×m sè v©n.d1: tõ S ®Õn thÊu kÝnh, d2: tõ thÊu kÝnh ®Õn mµn E.

Çch 1 Çch 2+ HoÆc C2 ®Ó ®Öm mét miÕng b×a máng lµ b vµo gi÷a hai nöa.§iÓm s¸ng S ®Æt trªn giao tuyÕn chung hai nöa çch hai nöa thÊu kÝnh lµ d1, qua

hai nöa sÏ cho hai ¶nh S1 vµ S2. Hai ¶nh t¹o ra chïm s¸ng, cã mét phÇn chång lªn nhau t¹o nªn giao thoa.

Hai ¶nh ph¶i lµ thËt sÏ cho giao thoa, kho¶ng çch hai ¶nh lµ: ;

E

S

S1

S2O2

O1

M

N

O

d1 d2D

d1/

S

S1

S2

O1

O2

M

N

O

d1 d2

D

d1/

E

SS1

S2

O

M

N

I

d1 d2

D

MiÒn giao thoa lµ: ; Kho¶ng v©n: . Sè v©n quan s¸t: n = MN/i.

d1: tõ S ®Õn thÊu kÝnh, kho¶ng çch tõ hai ¶nh ®Õn mµn E lµ .Chó ý: Sè v©n (s¸ng) quan s¸t bao giê cïng lµ lÎ. Tuú tõng trîng hîp mµ vËn dông

cho ®óng.d) Lìng g¬ng ph¼ng Frexnen: gåm hai g¬ng ph¼ng ®Æt lÖch nha mét gãc

nhá.

§iÓm s¸ng S ®Æt çch giao tuyÕn chung lµ SI = d1, ¸nh s¸ng ph¶n x¹ qua 2 g¬ng nh xuÊt ph¸t tõ S1 vµ S2 (S, S1, S2 n»m trªn ®êng trßn t©m I). S1S2 = a = 2.d1.tg = 2.d1..

Mµn M n»m trªn ®êng trung trùc S1S2, çch giao tuyÕn I lµ d2 th× D = d1 + d2.

ChiÒu réng miÒn giao thoa: MN = 2.d2.. Kho¶ng v©n .

Sè kho¶ng v©n: n = MN/i. Sè v©n quan s¸t tuú tõng bµi mµ x¸c ®Þnh.9) Trªn ®êng ®i cña nguån S1 ®Æt b¶n máng, dµy e, chiÕt suÊt n, th× ®êng ®i

tia s¸ng qua b¶n máng “dµi” h¬n so víi kh«ng cã b¶n máng lµ e(n-1). Nªn hiÖu ®êng ®i còng dµi h¬n e(n-1).

Hay d2 - d1 = . V©n trung t©m lÖch vÒ phÝa cã b¶n máng.

C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: T¸n s¾c ¸nh s¸ng

6.1. Ph¸t biểu nµo dưới đ©y sai, khi nãi vÒ ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ®¬n s¾c:A) ¸nh s¸ng tr¾ng lµ tËp hîp cña v« sè ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh¸c nhau cã mµu biÕn

thiªn liªn tôc tõ ®á ®Õn tÝm.B) ChiÕu suÊt cña chÊt lµm l¨ng kÝnh ®èi víi çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh¸c nhau lµ

nh nhau.C) ¸nh s¸ng ®¬n s¾c lµ ¸nh s¸ng kh«ng bÞ t¸n s¾c qua l¨ng kÝnh.D) Khi çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c ®i qua mét m«i trêng trong suèt th× chiÕt suÊt cña

m«i trêng ®èi víi ¸nh s¸ng ®á lµ nhá nhÊt, ®èi víi ¸nh s¸ng tÝm lµ lín nhÊt.6.2. Chän c©u §óng. Mét chïm ¸nh s¸ng ®¬n s¾c, sau khi ®i qua l¨ng kÝnh thuû tinh

th×:

S

S1

S2I

O

M

Nd2d1

G2

G1

A. kh«ng bÞ lÖch vµ kh«ng ®æi mµu. B. chØ ®æi mµu mµ kh«ng bÞ lÖch.

C. chØ bÞ lÖch mµ kh«ng ®æi mµu. D. võa bÞ lÖch, võa ®æi mµu.6.3. Chän c©u §óng. HiÖn tîng t¸n s¾c x¶y ra:

A. chØ víi l¨ng kÝnh thuû tinh. B. chØ víi çc l¨ng kÝnh chÊt r¾n hoÆc láng. C. ë mÆt ph©n çch hai m«i trêng kh¸c nhau. D. ë mÆt ph©n çch mét m«i trêng r¾n hoÆc láng víi ch©n kh«ng (hoÆc kh«ng

khÝ).6.4. HiÖn tîng t¸n s¾c x¶y ra do ¸nh s¸ng tr¾ng lµ mét hçn hîp cña nhiÒu ¸nh s¸ng

®¬n s¾c kh¸c nhau vµ cßn do nguyªn nh©n nµo díi ®©y.A. l¨ng kÝnh b»ng thuû tinh. B. l¨ng kÝnh cã gãc chiÕt quang qu¸ lín. C. l¨ng kÝnh kh«ng ®Æt ë gãc lÖch cùc tiÓu. D. chiÕt suÊt cña mäi chÊt - trong ®ã cã thuû tinh - phô thuéc bíc sãng (do ®ã vµo

mµu s¾c) cña ¸nh s¸ng.6.5. Chän ph¸t biÓu §óng. Sù phô thuéc cña chiÕt suÊt vµo bíc sãng

A. x¶y ra víi mäi chÊt r¾n, láng, hoÆc khÝ. B. chØ x¶y ra víi chÊt r¾n vµ chÊt láng. C. chØ x¶y ra víi chÊt r¾n. D. lµ hiÖn tîng ®Æc trng cña thuû tinh.* Cho çc ¸nh s¸ng sau:I. ¸nh s¸ng tr¾ng; II. ¸nh s¸ng ®á; III. ¸nh s¸ng vµng; IV.

¸nh s¸ng tÝm.H·y tr¶ lêi çc c©u hái 6.2; 6.3, 6.4 díi ®©y:

6.6. Nh÷ng ¸nh s¸ng nµo cã bíc sãng x¸c ®Þnh? Chän c©u tr¶ lêi ®óng theo thø tù t¨ng cña bíc sãng.

A) I, II, III; B) IV, III, II; C) I, II, IV; D) I, III, IV.6.7. CÆp ¸nh s¸ng nµo cã bíc sãng t¬ng øng lµ 0,589m vµ 0,400m: Chän kÕt qu¶

®óng theo thø tù.A) III, VI; B) II, III; C) I, II; D) IV, I.

6.8. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Trong thÝ nghiÖm cña Niut¬n vÒ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c nh»m chøng minh sù tån t¹i

cña ¸nh s¸ng ®¬n s¾c.B. Trong thÝ nghiÖm cña Niut¬n vÒ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c nh»m chøng minh l¨ng kÝnh

kh«ng lµm biÕn ®æi mµu cña ¸nh s¸ng qua nã.C. Trong thÝ nghiÖm cña Niut¬n vÒ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c nh»m chøng minh ¸nh s¸ng

mÆt trêi kh«ng ph¶i lµ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c.D. Trong thÝ nghiÖm cña Niut¬n vÒ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c nh»m chøng minh dï ¸nh

s¸ng cã mµu g× th× khi ®i qua l¨ng kÝnh ®Òu bÞ lÖch vÒ phÝa ®¸y cña l¨ng kÝnh.6.9. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. ¸nh s¸ng tr¾ng lµ tËp hîp cña v« sè çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã mµu biÕn ®æi liªn tôc tõ ®á ®Õn tÝm.

B. ChiÕt suÊt cña chÊt lµm l¨ng kÝnh ®èi víi çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c lµ kh¸c nhau.C. ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh«ng bÞ t¸n s¾c khi ®i qua l¨ng kÝnh.D. Khi chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi ®i qua mét cÆp hai m«i trêng trong suèt

th× tia tÝm bÞ lÖch vÒ phÝa mÆt ph©n çch hai m«i trêng nhiÒu h¬n tia ®á6.10. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. Mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi cã d¹ng mét d¶i s¸ng máng, hÑp räi xuèng mÆt níc trong mét bÓ níc t¹o nªn ë ®¸y bÓ mét vÕt s¸ng cã mµu tr¾ng dï chiÕu xiªn hay chiÕu vu«ng gãc.

B. Mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi cã d¹ng mét d¶i s¸ng máng, hÑp räi xuèng mÆt níc trong mét bÓ níc t¹o nªn ë ®¸y bÓ mét vÕt s¸ng cã nhiÒu mµu dï chiÕu xiªn hay chiÕu vu«ng gãc.

C. Mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi cã d¹ng mét d¶i s¸ng máng, hÑp räi xuèng mÆt níc trong mét bÓ níc t¹o nªn ë ®¸y bÓ mét vÕt s¸ng cã nhiÒu mµu khi chiÕu xiªn vµ cã mµu tr¾ng khi chiÕu vu«ng gãc

D. Mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi cã d¹ng mét d¶i s¸ng máng, hÑp räi xuèng mÆt níc trong mét bÓ níc t¹o nªn ë ®¸y bÓ mét vÕt s¸ng cã nhiÒu mµu khi chiÕu vu«ng gãc vµ cã mµu tr¾ng khi chiÕu xiªn

6.11. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? Cho çc chïm ¸nh s¸ng sau: Tr¾ng, ®á, vµng, tÝm.A. ¸nh s¸ng tr¾ng bÞ t¸n s¾c khi ®i qua l¨ng kÝnh.B. ChiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng vµo m¸y quang phæ sÏ thu ®îc quang phæ liªn tôc.C. Mçi chïm ¸nh s¸ng trªn ®Òu cã mét bíc sãng x¸c ®Þnh.D. ¸nh s¸ng tÝm bÞ lÖch vÒ phÝa ®¸y l¨ng kÝnh nhiÒu nhÊt nªn chiÕt suÊt cña l¨ng

kÝnh ®èi víi nã lín nhÊt.6.12. Nguyªn nh©n g©y ra hiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng mÆt trêi trong thÝ nghiÖm

cña Niut¬n lµA. thñy tinh ®· nhuém mµu cho chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi.B. chiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh ®èi víi çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c lµ kh¸c nhau.C. l¨ng kÝnh cã t¸c dông lµm biÕn ®æi mµu chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi.D. chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi ®· bÞ nhiÔu lo¹n khi ®i qua l¨ng kÝnh.

6.13. Trong mét thÝ nghiÖm ngêi ta chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng ®¬n s¾c song song hÑp vµo c¹nh cña mét l¨ng kÝnh cã gãc chiÕt quang A = 80 theo ph¬ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang. §Æt mét mµn ¶nh E song song vµ çch mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang 1m. Trªn mµn E ta thu ®îc hai vÕt s¸ng. Sö dông ¸nh s¸ng vµng, chiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh lµ 1,65 th× gãc lÖch cña tia s¸ng lµ

A. 4,00; B. 5,20; C. 6,30; D. 7,80.6.14. Trong mét thÝ nghiÖm ngêi ta chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng ®¬n s¾c song song

hÑp vµo c¹nh cña mét l¨ng kÝnh cã gãc chiÕt quang A = 80 theo ph¬ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang. §Æt mét mµn ¶nh E song song vµ çch mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang 1m. Trªn mµn E ta thu ®îc hai vÕt s¸ng. Sö dông ¸nh s¸ng vµng, chiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh lµ 1,65 th× kho¶ng çch gi÷a hai vÕt s¸ng trªn mµn lµ

A. 9,07 cm; B. 8,46 cm; C. 8,02 cm; D. 7,68 cm.6.15. Trong mét thÝ nghiÖm ngêi ta chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng tr¾ng song song hÑp

vµo c¹nh cña mét l¨ng kÝnh cã gãc chiÕt quang A = 80 theo ph¬ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang. §Æt mét mµn ¶nh E song song vµ çch mÆt ph¼ng ph©n gi¸c cña gãc chiÕt quang 1m. biÕt chiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh ®èi víi ¸nh s¸ng ®á lµ 1,61 vµ ®èi víi ¸nh s¸ng tÝm lµ 1,68 th× bÒ réng d¶i quang phæ trªn mµn E lµ

A. 1,22 cm; B. 1,04 cm; C. 0,97 cm; D. 0,83 cm.

Chñ ®Ò 2: Giao thoa ¸nh s¸ng6.16. Chän ph¬ng ¸n §óng. Trong thÝ nghiÖm khe Y-©ng nÕu che mét trong hai khe

th×:A. T¹i v©n s¸ng gi¶m ®i mét nöa, t¹i v©n tèi b»ng 0.B. T¹i v©n s¸ng gi¶m ®i mét nöa, t¹i v©n tèi b»ng v©n tèi. C. t¹i mäi ®iÓm trªn mµn ®Òu b»ng 1/4 ®é s¸ng cña v©n s¸ng (tríc khi che). D. t¹i c¶ v©n s¸ng vµ v©n tèi ®Òu b»ng 1/4 ®é s¸ng cña v©n s¸ng (tríc khi che).

6.17. §Ó hai sãng cïng tÇn sè truyÒn theo mét chiÒu giao thoa ®îc víi nhau, th× chóng ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo sau ®©y?

A. Cïng biªn ®é vµ cïng pha. B. Cïng biªn ®é vµ ngîc pha. C. Cïng biªn ®é vµ hiÖu sè pha kh«ng ®æi theo thêi gian. D. HiÖu sè pha kh«ng ®æi theo thêi gian.

6.18. Chän c©u §óng. Hai sãng cïng tÇn sè vµ cïng ph¬ng truyÒn, ®îc gäi lµ sãng kÕt hîp nÕu cã:

A. cïng biªn ®é vµ cïng pha. B. cïng biªn ®é vµ hiÖu sè pha kh«ng ®æi theo thêi gian. C. hiÖu sè pha kh«ng ®æi theo thêi gian. D. hiÖu sè pha vµ hiÖu biªn ®é kh«ng ®æi theo thêi gian.

6.19. Tõ hiÖn tîng t¸n s¾c vµ giao thoa ¸nh s¸ng, kÕt luËn nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ chiÕt suÊt cña mét m«i trêng?

A. ChiÕt suÊt cña m«i trêng nh nhau ®èi víi mäi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c.B. ChiÕt suÊt cña m«i trêng lín ®èi víi nh÷ng ¸nh s¸ng cã mµu ®áC. ChiÕt suÊt cña m«i trêng lín ®èi víi nh÷ng ¸nh s¸ng cã mµu tÝm.D. ChiÕt suÊt cña m«i trêng nhá khi m«i trêng cã nhiÒu ¸nh s¸ng ®¬n s¾c truyÒn

qua.6.20. Trong thÝ nghiÖm khe Y-©ng, n¨ng lîng ¸nh s¸ng:

A. kh«ng ®îc b¶o toµn, v× v©n s¸ng l¹i s¸ng h¬n nhiÒu so víi khi kh«ng giao thoa. B. kh«ng ®îc b¶o toµn v×, ë chç v©n tèi ¸nh s¸ng céng s¸ng l¹i thµnh bãng tèi. C. vÉn ®îc b¶o toµn, v× ë chç c¸c v©n tèi mét phÇn n¨ng lîng ¸nh s¸ng bÞ mÊt do

nhiÔu x¹. D. vÉn ®îc b¶o toµn, nhng ®îc phèi hîp l¹i, phÇn bíi ë chç v©n tèi ®îc truyÒn cho

v©n s¸ng.

Chñ ®Ò 3: Kho¶ng v©n- bíc sãng vµ mµu s¾c ¸nh s¸ng.6.21. Chän ph¸t biÓu §óng. §Ó hai sãng ¸nh s¸ng kÕt hîp, cã bíc sãng t¨ng cêng lÉn

nhau, th× hiÖu ®êng ®i cña chóng ph¶iA. b»ng 0. B. b»ng k, (víi k = 0, +1, +2…).C. b»ng (víi k = 0, +1, +2…). D. (víi k = 0, +1, +2…).

6.22. Chän ph¸t biÓu §óng. Kho¶ng c¸ch tõ v©n chÝnh gi÷a ®Õn v©n tèi thø k, trong hÖ v©n giao thoa cho bëi hai khr Y-©ng lµ:

A. . (víi k = 0, +1, +2…). B. . (víi k = 0, +1, +2…).

C. . (víi k = 2, 3, .. hoÆc k = 0, - 1, - 2, -3 …).

D. .(víi k = 0, +1, +2…).6.23. Khi thùc hiÖn giao thoa ¸nh s¸ng ®çi víi ¸nh s¸ng II. III vµ VI, h×nh ¶nh giao

thoa cña lo¹i nµo cã kho¶ng v©n nhá nhÊt vµ lín nhÊt? Chän c©u tr¶ lêi ®óng theo thø tù.

A) II, III; B) II, IV; C) III, IV; D) IV, II.

6.24. Trong çc c«ng thøc sau, c«ng thøc nµo lµ ®óng lµ c«ng thøcx¸c ®Þnh vÞ trÝ v©n s¸ng trªn mµn?

A) ; B) ; C) ; D) .6.25. Chän c«ng thøc ®óng cho c«ng thøc tÝnh kho¶ng v©n?

A) ; C) ; C) ; D) .6.26. Trong hiÖn tîng giao thoa víi khe Young, kho¶ng çch gi÷a hai nguån lµ a,

kho¶ng çch tõ hai nguån ®Õn mµn lµ D, x lµ to¹ ®é cña mét ®iÓm trªn mµn so víi v©n s¸ng trung t©m. HiÖu ®êng ®i ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc nµo trong çc c«ng thøc sau:

A) ; B) ; C) ; D) .6.27. trong çc thÝ nghiÖm sau ®©y, thÝ nghiÖm nµo cã thÓ dïng ®Ó ®o bíc sãng

¸nh s¸ng?A) ThÝ nghiÖm t¸n s¾c ¸nh s¸ng cña Niu-t¬n; B) ThÝ nghiÖm tæng hîp

¸nh s¸ng tr¾ng; C) ThÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng víi khe I-©ng; D) ThÝ nghiÖm vÒ ¸nh

s¸ng ®¬n s¾c.6.28. VÞ trÝ v©n s¸ng trong thÝ nghiÖm giao thoa cña I©ng ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng

thøc nµo sau ®©y?A. ; B. ; C. ; D. .

6.29. C«ng thøc tÝnh kho¶ng v©n giao thoa lµA. ; B. ; C. ; D. .

6.30. Trong mét thÝ nghiÖm ®o bíc sãng ¸nh s¸ng thu ®îc mét kÕt qu¶ λ = 0,526µm. ¸nh s¸ng dïng trong thÝ nghiÖm lµ ¸nh s¸ng mµu

A. ®á; B. lôc; C. vµng; D. tÝm.6.31. Tõ hiÖn tîng t¸n s¾c vµ giao thoa ¸nh s¸ng, kÕt luËn nµo sau ®©y lµ ®óng khi

nãi vÒ chiÕt suÊt cña mét m«i trêng?A. ChiÕt suÊt cña m«i trêng nh nhau ®èi víi mäi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c.B. ChiÕt suÊt cña m«i trêng lín ®èi víi nh÷ng ¸nh s¸ng cã bíc sãng dµi.C. ChiÕt suÊt cña m«i trêng lín ®èi víi nh÷ng ¸nh s¸ng cã bíc sãng ng¾n.D. ChiÕt suÊt cña m«i trêng nhá khi m«i trêng cã nhiÒu ¸nh s¸ng truyÒn qua.

6.32. Trong mét thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng, ®o ®îc kho¶ng çch tõ v©n s¸ng thø 4 ®Õn v©n s¸ng thø 10 ë cïng mét phÝa ®èi víi v©n s¸ng trung t©m lµ 2,4 mm. Kho¶ng v©n lµ

A. i = 4,0 mm; B. i = 0,4 mm; C. i = 6,0 mm; D. i = 0,6 mm.6.33. Trong mét thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng, ®o ®îc kho¶ng çch tõ v©n s¸ng

thø t ®Õn v©n s¸ng thø 10 ë cïng mét phÝa ®èi víi v©n s¸ng trung t©m lµ 2,4 mm, kho¶ng çch gi÷a hai khe I©ng lµ 1mm, kho¶ng çch tõ mµn chøa hai khe tíi mµn quan s¸t lµ1m. Bíc sãng ¸nh s¸ng dïng trong thÝ nghiÖm lµ

A. λ = 0,40 µm; B. λ = 0,45 µm; C. λ = 0,68 µm; D. λ = 0,72 µm.6.34. Trong mét thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng, ®o ®îc kho¶ng çch tõ v©n s¸ng thø

t ®Õn v©n s¸ng thø 10 ë cïng mét phÝa ®èi víi v©n s¸ng trung t©m lµ 2,4 mm, kho¶ng

çch gi÷a hai khe I©ng lµ 1mm, kho¶ng çch tõ mµn chøa hai khe tíi mµn quan s¸t lµ1m. Mµu cña ¸nh s¸ng dïng trong thÝ nghiÖm lµ

A. §á; B. Lôc; C. Chµm; D. TÝm.6.35. Trong mét thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng, kho¶ng çch gi÷a hai khe I©ng lµ

1mm, kho¶ng çch tõ mµn chøa hai khe tíi mµn quan s¸t lµ1m. Hai khe ®îc chiÕu bëi ¸nh s¸ng ®á cã bíc sãng 0,75 µm, kho¶ng çch gi÷a v©n s¸ng thø t ®Õn v©n s¸ng thø 10 ë cïng mét bªn ®èi víi v©n s¸ng trung t©m lµ

A. 2,8 mm; B. 3,6 mm; C. 4,5 mm; D. 5,2 mm.6.36. Hai khe I©ng çch nhau 3mm ®îc chiÕu b»ng ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng

0,60µm. Çc v©n giao thoa ®îc høng trªn mµn çch hai khe 2m. T¹i ®iÓm M çch v©n trung t©m 1,2 mm cã

A. v©n s¸ng bËc 2; B. v©n s¸ng bËc 3; C. v©n tèi bËc 2; D. v©n tèi bËc 3.6.37. Hai khe I©ng çch nhau 3mm ®îc chiÕu b»ng ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng

0,60µm. Çc v©n giao thoa ®îc høng trªn mµn çch hai khe 2m. T¹i N çch v©n trung t©m 1,8 mm cã

A. v©n s¸ng bËc 3; B. v©n tèi bËc 4; C. v©n tèi bËc 5; D. v©n s¸ng bËc 4.6.38. Trong mét TN I©ng vÒ giao thoa ¸nh s¸ng, hai khe I©ng çch nhau 2mm, h×nh

¶nh giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 1m. Sö dông ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b-íc sãng λ, kho¶ng v©n ®o ®îc lµ 0,2 mm. Bíc sãng cña ¸nh s¸ng ®ã lµ

A. λ = 0,64 µm; B. λ = 0,55 µm; C. λ = 0,48 µm; D. λ = 0,40 µm.6.39. Trong mét TN I©ng vÒ giao thoa ¸nh s¸ng, hai khe I©ng çch nhau 2mm, h×nh

¶nh giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 1m. Sö dông ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b-íc sãng λ, kho¶ng v©n ®o ®îc lµ 0,2 mm. VÞ trÝ v©n s¸ng thø ba kÓ tõ v©n s¸ng trung t©m lµ

A. 0,4 mm; B. 0,5 mm; C. 0,6 mm; D. 0,7 mm.6.40. Trong mét TN I©ng vÒ giao thoa ¸nh s¸ng, hai khe I©ng çch nhau 2mm, h×nh

¶nh giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 1m. Sö dông ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b-íc sãng λ, kho¶ng v©n ®o ®îc lµ 0,2 mm. VÞ trÝ v©n tèi thø t kÓ tõ v©n s¸ng trung t©m lµ

A. 0,4 mm; B. 0,5 mm; C. 0,6 mm; D. 0,7 mm.6.41. Trong mét TN I©ng vÒ giao thoa ¸nh s¸ng, hai khe I©ng çch nhau 2mm, h×nh

¶nh giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 1m. Sö dông ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã b-íc sãng λ, kho¶ng v©n ®o ®îc lµ 0,2 mm. Thay bøc x¹ trªn b»ng bøc x¹ cã bíc sãng λ' > λ th× t¹i vÞ trÝ cña v©n s¸ng bËc 3 cña bøc x¹ λ cã mét v©n s¸ng cña bøc x¹ λ'. Bøc x¹ λ' cã gi¸ trÞ nµo díi ®©y

A. λ' = 0,48 µm; B. λ' = 0,52 µm; C. λ' = 0,58 µm; D. λ' = 0,60 µm.6.42. Trong mét TN vÒ giao thoa ¸nh s¸ng. Hai khe I©ng çch nhau 3mm, h×nh ¶nh

giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 3m. Sö dông ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng λ, kho¶ng çch gi÷a 9 v©n s¸ng liªn tiÕp ®o ®îc lµ 4mm. Bíc sãng cña ¸nh s¸ng ®ã lµ

A. λ = 0,40 µm; B. λ = 0,50 µm; C. λ = 0,55 µm; D. λ = 0,60 µm.6.43. Trong mét TN vÒ giao thoa ¸nh s¸ng. Hai khe I©ng çch nhau 3mm, h×nh ¶nh

giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 3m. Sö dông ¸nh s¸ng tr¾ng cã bíc sãng tõ 0,40 µm ®Õn 0,75 µm. Trªn mµn quan s¸t thu ®îc çc d¶i quang phæ. BÒ réng cña d¶i quang phæ ngay s¸t v¹ch s¸ng tr¾ng trung t©m lµ

A. 0,35 mm; B. 0,45 mm; C. 0,50 mm; D. 0,55 mm.

6.44. Trong mét TN vÒ giao thoa ¸nh s¸ng. Hai khe I©ng çch nhau 3mm, h×nh ¶nh giao thoa ®îc høng trªn mµn ¶nh çch hai khe 3m. Sö dông ¸nh s¸ng tr¾ng cã bíc sãng tõ 0,40 µm ®Õn 0,75 µm. Trªn mµn quan s¸t thu ®îc çc d¶i quang phæ. BÒ réng cña d¶i quang phæ thø hai kÓ tõ v©n s¸ng tr¾ng trung t©m lµ

A. 0,45 mm; B. 0,60 mm; C. 0,70 mm; D. 0,85 mm.

Chñ ®Ò 4: M¸y quang phæ, Çc lo¹i quang phæ.6.45. Chän c©u §óng. M¸y quang phæ cµng tèt, nÕu chiÕt suÊt cña chÊt lµm l¨ng

kÝnh:A. cµng lín. B. Cµng nhá. C. BiÕn thiªn cµng nhanh theo bíc sãng ¸nh s¸ng. D. BiÕn thiªn cµng chËm theo bíc sãng ¸nh s¸ng.

6.46. Quang phæ liªn tôc ®îc ph¸t ra khi nµo?A. Khi nung nãng chÊt r¾n, chÊt láng, chÊt khÝ. B. Khi nung nãng chÊt r¾n, chÊt láng, chÊt khÝ cã khèi lîng riªng lín. C. Khi nung nãng chÊt r¾n vµ chÊt láng. D. Khi nung nãng chÊt r¾n.

6.47. Khi t¨ng nhiÖt ®é cña d©y tãc bãng ®iÖn, th× quang phæ cña ¸nh s¸ng do nã ph¸t ra thay ®æi thÕ nµo?

A. S¸ng dÇn lªn, nhng vÉn cha ®ñ b¶y mµu nh cÇu vång. B. Ban ®Çu chØ cã mµu ®á, sau ®ã lÇn lît cã thªm mµu vµng, cuèi cïng khi nhiÖt

®é cao, míi cã ®ñ b¶y mµu chø kh«ng s¸ng thªm. C. Võa s¸ng t¨ng dÇn, võa tr¶i réng dÇn, tõ mµu ®á, qua çc mµu da cam, vµng...

cuèi cïng, khi nhiÖt ®ä cao míi cã ®ñ bµy mµu. D. Hoµn toµn kh«ng thay ®æi g×.

6.48. §iÒu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ quang phæ liªn tôc?A) Quang phæ liªn tôc kh«ng phô thuéc vµo thµnh phÇn cÊu t¹o cña nguån s¸ng.B) Quang phæ liªn tôc phô thuéc vµo nhiÖt ®é cña nguån s¸ng.C) Quang phæ liªn tôc lµ nh÷ng v¹ch mµu riªng biÖt hiÖn trªn mét nÒn tèi.D) Quang phæ liªn tôc do çc vËt r¾n, láng hoÆc khÝ cã tØ khèi lín khi bÞ nung

nãng ph¸t ra.6.49. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Trong m¸y quang phæ th× èng chuÈn trùc cã t¸c dông t¹o ra chïm tia s¸ng song song.

B. Trong m¸y quang phæ th× buång ¶nh n»m ë phÝa sau l¨ng kÝnh.C. Trong m¸y quang phæ th× L¨ng kÝnh cã t¸c dông ph©n tÝch chïm ¸nh s¸ng phøc

t¹p song song thµnh çc chïm s¸ng ®¬n s¾c song song.D. Trong m¸y quang phæ th× quang phæ cña mét chïm s¸ng thu ®îc trong buång

¶nh cña m¸y lµ mét d¶i s¸ng cã mµu cÇu vång.6.50. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. Chïm tia s¸ng lã ra khái l¨ng kÝnh cña m¸y quang phæ tríc khi ®i qua thÊu kÝnh cña buång ¶nh lµ mét chïm tia ph©n kú cã nhiÒu mµu kh¸c nhau.

B. Chïm tia s¸ng lã ra khái l¨ng kÝnh cña m¸y quang phæ tríc khi ®i qua thÊu kÝnh cña buång ¶nh lµ tËp hîp gåm nhiÒu chïm tia s¸ng song song, mçi chïm mét mµu cã híng kh«ng trïng nhau

C. Chïm tia s¸ng lã ra khái l¨ng kÝnh cña m¸y quang phæ tríc khi ®i qua thÊu kÝnh cña buång ¶nh lµ mét chïm tia ph©n kú mµu tr¾ng.

D. Chïm tia s¸ng lã ra khái l¨ng kÝnh cña m¸y quang phæ tríc khi ®i qua thÊu kÝnh cña buång ¶nh lµ mét chïm tia s¸ng mµu song song.

6.51. Chän c©u ®óng.A. Quang phæ liªn tôc cña mét vËt phô thuéc vµo b¶n chÊt cña vËtB. Quang phæ liªn tôc phô thuéc vµo nhiÖt ®é cña vËt nãng s¸ngC. Quang phæ liªn tôc kh«ng phô thuéc vµo nhiÖt ®é vµ b¶n chÊt cña vËtD. Quang phæ liªn tôc phô thuéc c¶ nhiÖt ®é vµ b¶n chÊt cña vËt

6.52. Quang phæ liªn tôc ph¸t ra bëi hai vËt cã b¶n chÊt kh¸c nhau th×A. Hoµn toµn kh¸c nhau ë mäi nhiÖt ®éB. Hoµn toµn gièng nhau ë mäi nhiÖt ®éC. Gièng nhau nÕu mçi vËt cã mét nhiÖt ®é thÝch hîpD. Gièng nhau nÕu hai vËt cã nhiÖt ®é b»ng nhau

6.53. Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ lµ quang phæ cã ®Æc ®iÓm g× sau ®©y?A. Chøa çc v¹ch cïng ®é s¸ng, mµu s¾c kh¸c nhau, ®Æt çch ®Òu ®Æn trªn

quang phæ. B. Gåm toµn v¹ch s¸ng ®Æt nèi tiÕp nhau trªn quang phæ. C. Chøa mét sè (Ýt hoÆc nhiÒu) v¹ch mµu s¾c kh¸c nhau xen kÏ nh÷ng kho¶ng tèi. D. ChØ chøa mét sè rÊt Ýt çc v¹ch mµu.

6.54. Quang phæ v¹ch ®îc ph¸t ra khi nµo?A. Khi nung nãng mét chÊt r¾n, láng hoÆc khÝ. B. Khi nung nãng mét chÊt láng hoÆc khÝ. C. Khi nung nãng mét chÊt khÝ ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. D. Khi nung nãng mét chÊt khÝ ë ¸p suÊt thÊp.

6.55. Chän c©u §óng. Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ cña mét chÊt th× ®Æc trng cho:A. chÝnh chÊt Êy. B. thµnh phÇn ho¸ häc cña chÊt Êy. C. thµnh phÇn nguyªn tè (tøc tØ lÖ phÇn tr¨m çc nguyªn tè) cña chÊt Êy. D. cÊu t¹o ph©n tö cña chÊt Êy.

6.56. Chän c©u §óng. Sù ®¶o (hay ®¶o s¾c) v¹ch quang phæ lµ:A. sù ®¶o ngîc, tõ vÞ trÝ ngîc chiÒu khe m©y thµnh cïng chiÒu. B. sù chuyÓn mét s¸ng thµnh v¹ch tèi trªn nÒn s¸ng, do bÞ hÊp thô. C. Sù ®¶o ngîc trËt tù çc v¹ch quang phæ. D. Sù thay ®æi mµu s¾c çc v¹ch quang phæ.

6.57. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ quang phæ v¹ch ph¸t x¹?A) Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ bao gåm mét hÖ thèng nh÷ng v¹ch mµu riªng rÏ n»m

trªn mét nÒn tèi.B) Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ bao gåm mét hÖ thèng nh÷ng d¶i mµu biÕn thiªn liªn

tôc n»m trªn mét nÒn tèi.C) Mçi nguyªn tè ho¸ häc ë nh÷ng tr¹ng th¸i khÝ hay h¬i nãng s¸ng díi ¸p xuÊt thÊp

cho mét quang phæ v¹ch riªng, ®Æc trng cho nguyªn tè ®ã.D) Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ cña çc nguyªn tè kh¸c nhau lµ rÊt kh¸c nhau vÒ sè lîng

çc v¹ch, vÒ bíc sãng (tøc lµ vÞ trÝ çc v¹ch) vµ cêng ®é s¸ng cña çc v¹ch ®ã.6.58. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ cña çc nguyªn tè kh¸c nhau th× kh¸c nhau vÒ sè lîng v¹ch mµu, mµu s¾c v¹ch, vÞ trÝ vµ ®é s¸ng tØ ®èi cña çc v¹ch quang phæ

B. Mçi nguyªn tè hãa häc ë tr¹ng th¸i khÝ hay h¬i ë ¸p suÊt thÊp ®îc kÝch thÝch ph¸t s¸ng cã mét quang phæ v¹ch ph¸t x¹ ®Æc trng

C. Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ lµ nh÷ng d¶i mµu biÕn ®æi liªn tôc n»m trªn mét nÒn tèi

D. Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ lµ mét hÖ thèng çc v¹ch s¸ng mµu n»m riªng rÏ trªn mét nÒn tèi

6.59. §Ó thu ®îc quang phæ v¹ch hÊp thô th×

A. NhiÖt ®é cña ®¸m khÝ hay h¬i hÊp thô ph¶i lín h¬n nhiÖt ®é cña nguån s¸ng tr¾ng

B. NhiÖt ®é cña ®¸m khÝ hay h¬i hÊp thô ph¶i nhá h¬n nhiÖt ®é cña nguån s¸ng tr¾ng

C. NhiÖt ®é cña ®¸m khÝ hay h¬i hÊp thô ph¶i b»ng nhiÖt ®é cña nguån s¸ng tr¾ng

D. ¸p suÊt cña ®¸m khÝ hÊp thô ph¶i rÊt lín6.60. PhÐp ph©n tÝch quang phæ lµ

A. PhÐp ph©n tÝch mét chïm s¸ng nhê hiÖn tîng t¸n s¾cB. PhÐp ph©n tÝch thµnh phÇn cÊu t¹o cña mét chÊt dùa trªn viÖc nghiªn cøu

quang phæ do nã ph¸t raC. PhÐp ®o nhiÖt ®é cña mét vËt dùa trªn quang phæ do vËt ph¸t raD. PhÐp ®o vËn tèc vµ bíc sãng cña ¸nh s¸ng tõ quang phæ thu ®îc

6.61. Kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?A. VÞ trÝ v¹ch tèi trong quang phæ hÊp thô cña mét nguyªn tè trïng víi vÞ trÝ v¹ch

s¸ng mµu trong quang phæ v¹ch ph¸t x¹ cña nguyªn tè ®ãB. Trong quang phæ v¹ch hÊp thô çc v©n tèi çch ®Òu nhauC. Trong quang phæ v¹ch ph¸t x¹ çc v©n s¸ng vµ çc v©n tèi çch ®Òu nhauD. Quang phæ v¹ch cña çc nguyªn tè hãa häc ®Òu gièng nhau ë cïng mét nhiÖt

®é.

Chñ ®Ò 5: Tia hång ngo¹i, tia tö ngo¹i, tia X6.62. Chän ph¸t biÓu §óng. Tia hång ngo¹i ®îc ph¸t ra:

A. chØ bëi çc vËt nung nãng. B. chØ bëi vËt cã nhiÖt ®é cao. C. chØ bëi çc vËt cã nhiÖt ®é trªn 00C. D. bëi mäi vËt cã nhiÖt ®é lín h¬n 0K.

6.63. Chän ph¸t biÓu §óng. T¸c dông næi bËt cña tia hång ngo¹i lµ:A. ®îc quang ®iÖn. B. T¸c dông quang häc. C. T¸c dông nhiÖt. D. T¸c dông ho¸ häc (lµm ®en phin ¶nh).

6.64. Tia tö ngo¹i ®îc ph¸t ra rÊt m¹nh tõ nguån nµo sau ®©y?A. Lß sëi ®iÖn. B. Hå quang ®iÖn. C. Lß vi sãng. D. Mµn h×nh v«

tuyÕn.6.65. Tia tö ngo¹i kh«ng cã t¸c dông nµo sau ®©y?

A. Quang ®iÖn. B. ChiÕu s¸ng. C. KÝch thÝch sù ph¸t quang. D. Sinh lÝ.

6.66. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ tia X?A) Tia X lµ mét lo¹i sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng ng¾n h¬n c¶ bíc sãng cña tia tö ngo¹i.B) Tia X lµ mét lo¹i sãng ®iÖn tõ ph¸t ra tõ nh÷ng vËt bÞ nung nãng ®Õn nhiÖt ®é

kho¶ng 5000C.C) Tia X kh«ng cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn.D) Tia X ®îc ph¸t ra tõ ®Ìn ®iÖn.

6.67. Th©n thÓ con ngêi ë nhiÖt ®é 370C ph¸t ra nh÷ng bøc x¹ sau:A) Tia X; B) Bøc x¹ nh×n thÊy; C) Tia hång ngo¹i; D) Tia tö

ngo¹i.6.68. §iÒu nµo sau ®©y lµ sai khi so s¸nh tia hång ngo¹i víi tia tö ngo¹i?

A) Cïng b¶n chÊt lµ sãng ®iÖn tõ; B) Tia hång ngo¹i cña bíc sãng nhá h¬i tia tö ngo¹i; C) Tia hång ngo¹i vµ tia tö ngo¹i ®Òu t¸c dông lªn kÝnh ¶nh; D) Tia hång ngo¹i vµ tia tö ngo¹i ®Òu kh«ng nh×n thÊy b»ng m¾t thêng.

6.69. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Tia hång ngo¹i lµ lµ mét bøc x¹ ®¬n s¾c cã mµu hång.B. Tia hång ngo¹i lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng nhá h¬n 0,4 µm.C. Tia hång ngo¹i do çc vËt cã nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é m«i trêng xung quanh

ph¸t ra.D. Tia hång ngo¹i bÞ lÖch trong ®iÖn trêng vµ tõ trêng.

6.70. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Tia hång ngo¹i do çc vËt bÞ nung nãng ph¸t ra.B. Tia hång ngo¹i lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng lín h¬n 0,76 µm.C. Tia hång ngo¹i cã t¸c dông lªn mäi kÝnh ¶nh.D. Tia hång ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt rÊt m¹nh

6.71. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Tia hång ngo¹i cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn rÊt m¹nh.B. Tia hång ngo¹i cã thÓ kÝch thÝch cho mét sè chÊt ph¸t quang.C. Tia hång ngo¹i chØ ®îc ph¸t ra tõ çc vËt bÞ nung nãng cã nhiÖt ®é trªn 5000C.D. Tia hång ngo¹i m¾t ngêi kh«ng nh×n thÊy ®îc.

6.72. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. VËt cã nhiÖt ®é trªn 30000C ph¸t ra tia tö ngo¹i rÊt m¹nh.B. Tia tö ngo¹i kh«ng bÞ thñy tinh hÊp thô.C. Tia tö ngo¹i lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng nhá h¬n bíc sãng cña ¸nh s¸ng ®á.D. Tia tö ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt.

6.73. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Tia tö ngo¹i cã t¸c dông sinh lý.B. Tia tö ngo¹i cã thÓ kÝch thÝch cho mét sè chÊt ph¸t quang.C. Tia tö ngo¹i cã t¸c dông m¹nh lªn kÝnh ¶nh.D. Tia tö ngo¹i cã kh«ng kh¶ n¨ng ®©m xuyªn.

6.74. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Tia hång ngo¹i cã tÇn sè cao h¬n tÇn sè cña tia s¸ng vµng.B. Tia tö ngo¹i cã bíc sãng lín h¬n bíc sãng cña tia s¸ng ®á.C. Bøc x¹ tö ngo¹i cã tÇn sè cao h¬n tÇn sè cña bøc x¹ hång ngo¹i.D. Bøc x¹ tö ngo¹i cã chu kú lín h¬n chu kú cña bøc x¹ hång ngo¹i.

6.75. Trong mét thÝ nghiÖm I©ng sö dông mét bøc x¹ ®¬n s¾c. Kho¶ng çch gi÷a hai khe S1 vµ S2 lµ a = 3mm. Mµn høng v©n giao thoa lµ mét phim ¶nh ®Æt çch S1,S2

mét kho¶ng D = 45cm. Sau khi tr¸ng phim thÊy trªn phim cã mét lo¹t çc v¹ch ®en song song çch ®Òu nhau. Kho¶ng çch tõ v¹ch thø nhÊt ®Õn v¹ch thø 37 lµ 1,39 mm. Bíc sãng cña bøc x¹ sö dông trong thÝ nghiÖm lµ

A. 0,257 µm; B. 0,250 µm; C. 0,129 µm; D. 0,125 µm.

6.76. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Tia tö ngo¹i lµ bøc x¹ do vËt cã khèi lîng riªng lín bÞ kÝch thÝch ph¸t ra.B. Tia tö ngo¹i lµ mét trong nh÷ng bøc x¹ mµ m¾t ngêi cã thÓ thÊy ®îc.C. Tia tö ngo¹i kh«ng bÞ th¹ch anh hÊp thô.D. Tia tö ngo¹i kh«ng cã t¸c dông diÖt khuÈn.

6.77. Tia X ®îc t¹o ra b»ng çch nµo sau ®©y?A. Cho mét chïm electron nhanh b¾n vµo mét kim lo¹i khã nãng ch¶y cã nguyªn tö

lîng lín.

B. Cho mét chïm electron chËm b¾n vµo mét kim lo¹i.C. ChiÕu tia tö ngo¹i vµo kim lo¹i cã nguyªn tö lîng lín.D. ChiÕu tia hång ngo¹i vµo mét kim lo¹i.

6.78. TÝnh chÊt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ®Æc ®iÓm cña tia X?A. Huû tÕ bµo. B. G©y ra hiÖn tîng quang ®iÖn. C. lµm ion ho¸ kh«ng khÝ. D. Xuyªn qua tÊm ch× dµy hµng cm.

6.79. Chän c©u §óng. §Ó t¹o ra chïm tia X, chØ cÇn phãng mét chïm ªlÐctron cã vËn tèc lín, cho ®Ëp vµo

A. Mét vËt r¾n bÊt kú. B. Mét vËt r¾n cã nguyªn tö lîng lín. C. Mét vËt r¾n, láng, khÝ bÊt kú. D. Mét vËt r¾n hoÆc láng bÊt kú.

6.80. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? TÝnh chÊt quan träng nhÊt cña tia X, ph©n biÖt nã víi çc sãng ®iÖn tõ kh¸c lµ:

A. t¸c dông lªn kÝnh ¶nh. B. kh¶ n¨ng ion ho¸ chÊt khÝ. C. T¸c dông lµm ph¸t quang nhiÒu chÊt. D. Kh¶ n¨ng ®©m xuyªn qua v¶i, gç,

giÊy...6.81. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Tia X hay tia R¬nghen lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc

sãng:A) ng¾n h¬n c¶ bíc sãng cña tia tö ngo¹i. B) dµi h¬n tia tö ngo¹i.C) kh«ng ®o ®îc v× kh«ng g©y ra hiÖn tîng giao thoa. D. nhá qu¸ kh«ng ®o

®îc.6.82. Chän c©u ®óng.

A. Tia X lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng nhá h¬n bíc sãng cña tia tö ngo¹i.B. Tia X do çc vËt bÞ nung nãng ë nhiÖt ®é cao ph¸t ra.C. Tia X cã thÓ ®îc ph¸t ra tõ çc ®Ìn ®iÖn.D. Tia X cã thÓ xuyªn qua tÊt c¶ mäi vËt.

6.83 Chän c©u saiA. Tia X cã kh¶ n¨ng xuyªn qua mét l¸ nh«m máng.B. Tia X cã t¸c dông m¹nh lªn kÝnh ¶nh.C. Tia X lµ bøc x¹ cã thÓ tr«ng thÊy ®îc v× nã lµm cho mét sè chÊt ph¸t quangD. Tia X lµ bøc x¹ cã h¹i ®èi víi søc kháe con ngêi.

6.84. Bøc x¹ cã bíc sãng trong kho¶ng tõ 10-9m ®Õn 4.10-7m thuéc lo¹i nµo trong çc lo¹i sãng díi ®©y?

A. Tia X.; B. ¸nh s¸ng nh×n thÊy.C. Tia hång ngo¹i.; D. Tia tö ngo¹i.

6.85. Th©n thÓ con ngêi b×nh thêng cã thÓ ph¸t ra ®îc bøc x¹ nµo díi ®©y?A. Tia X. B. ¸nh s¸ng nh×n thÊy.C. Tia hång ngo¹i. D. Tia tö ngo¹i.

6.86. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Tia hång ngo¹i vµ tia tö ngo¹i ®Òu cã cïng b¶n chÊt lµ sãng ®iÖn tõ.B. Tia hång ngo¹i cã bíc sãng nhá h¬n tia tö ngo¹i.C. Tia hång ngo¹i vµ tia tö ngo¹i ®Òu lµ nh÷ng bøc x¹ kh«ng nh×n thÊy.D. Tia hång ngo¹i vµ tia tö ngo¹i ®Òu cã t¸c dông nhiÖt

6.87. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Tia X vµ tia tö ngo¹i ®Òu cã b¶n chÊt lµ sãng ®iÖn tõ.B. Tia X vµ tia tö ngo¹i ®Òu t¸c dông m¹nh lªn kÝnh ¶nh.C. Tia X vµ tia tö ngo¹i ®Òu kÝch thÝch mét sè chÊt ph¸t quang.D. Tia X vµ tia tö ngo¹i ®Òu bÞ lÖch khi ®i qua mét ®iÖn trêng m¹nh.

6.88. TÝnh chÊt quan träng nhÊt vµ ®îc øng dông réng r·i nhÊt cña tia X lµ g×?A. Kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh

B. Lµm ®en kÝnh ¶nhC. KÝch thÝch tÝnh ph¸t quang cña mét sè chÊtD. Hñy diÖt tÕ bµo

Çc c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc6.89. Trong thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng cña I©ng trong kh«ng khÝ, hai çch nhau

3mm ®îc chiÕu b»ng ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,60µm, mµn quan çch hai khe 2m. Sau ®ã ®Æt toµn bé thÝ nghiÖm vµo trong níc cã chiÕt suÊt 4/3, kho¶ng v©n quan s¸t trªn mµn lµ bao nhiªu?

A. i = 0,4m. B. i = 0,3m. C. i = 0,4mm. D. i = 0,3mm.

§¸p ¸n ch¬ng 66.1. Chän B.6.2. Chän C.6.3. Chän C.6.4 Chän D.6.5 Chän A.6.6 Chän B. 6.7 Chän A.6.8 Chän A.6.9 Chän D.6.10 Chän

C.6.11 Chän

C.6.12. Chän

B6.13. Chän

B.6.14. Chän

A.6.15. Chän

C.

6.16. Chän C.

6.17 Chän D.

6.18 Chän C.

6.19 Chän C.

6.20 Chän D.

6.21 Chän B.

6.22 Chän C.

6.23 Chän D.

6.24 Chän D.

6.25 Chän A.

6.26 Chän A.

6.27 Chän A.

6.28 Chän C.

6.29 Chän A.

6.30 Chän B.

6.31 Chän C.6.32 Chän B. 6.33 Chän A.6.34 Chän D.6.35. Chän

C.6.36 Chän B.6.37 Chän C.6.38 Chän D.6.39 Chän C.6.40. Chän

D.6.41 Chän D.6.42 Chän B.6.43 Chän A.6.44 Chän C.6.45. Chän

C.

6.46. Chän B.

6.47. Chän C.

6.48 Chän C.

6.49 Chän D.

6.50 Chän B.

6.51 Chän B.

6.52 Chän C.

6.53 Chän C.

6.54 Chän D.

6.55 Chän C.

6.56 Chän B.

6.57 Chän B.

6.58 Chän C.

6.59 Chän B.

6.60 Chän B.

6.61 Chän A.

6.62 Chän D.

6.63 Chän C.

6.64 Chän B.

6.65 Chän B.

6.66 Chän A.

6.67 Chän C.

6.68 Chän B.

6.69 Chän C.

6.70 Chän C.

6.71. Chän D.

6.72. Chän B.

6.73. Chän D.

6.74 Chän C.

6.75 Chän A.

6.76 Chän D.

6.77 Chän A.

6.78 Chän D.

6.79 Chän C.

6.80 Chän D.

6.81. Chän A.

6.82. Chän A.

6.83. Chän C.

6.84 Chän D.

6.85 Chän C.

6.86 Chän B.

6.87 Chän D.

6.88 Chän A.

6.89 Chän D.

Híng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch¬ng 66.1. Chän B.

Híng dÉn: ChiÕt suÊt cña mét m«i trêng trong suèt ®èi víi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh¸c nhau lµ kh¸c nhau.

6.2. Chän C.Híng dÉn: ¸nh s¸ng ®¬n s¾c kh«ng bÞ t¸n s¾c qua l¨nh kÝnh, nhng bÞ lÖch ®êng

®i do khóc x¹ ¸nh s¸ng.6.3. Chän C.

Híng dÉn: Sù khóc x¹ ¸nh s¸ng chØ x¶y ra ë mÆt ph©n çch hai m«i trêng.6.4. Chän D.

Híng dÉn: : Mçi ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng x¸c ®Þnh, chiÕt suÊt m«i trêng trong suèt cßn phô thuéc bíc sãng ¸nh s¸ng.

6.5. Chän A.Híng dÉn: BÊt kú m«i trêng trong suèt nµo (c¶ r¾n, láng, khÝ) ®Òu x¶y ra hiÖn tîng

nh nhau.6.6. Chän B.

Híng dÉn: ¸nh s¸ng tr¾ng kh«ng cã bíc sãng x¸c ®Þnh, cßn tÊt c¶ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c ®Òu cã bíc sãng x¸c ®Þnh.

6.7. Chän A.Híng dÉn: §ã lµ mµu vµng vµ tÝm.

6.8. Chän A.Híng dÉn: Trong thÝ nghiÖm cña Niut¬n vÒ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c nh»m chøng minh

sù tån t¹i cña ¸nh s¸ng ®¬n s¾c.6.9. Chän D.

Híng dÉn: ¸p dông ®Þnh luËt khóc x¹ ¸nh s¸ng sini = nsinr v¬i n® < nt suy ra r® > rt. Khi chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi ®i qua mét cÆp hai m«i trêng trong suèt th× tia tÝm bÞ lÖch vÒ phÝa mÆt ph©n çch hai m«i trêng Ýt h¬n tia ®á.

6.10. Chän C.Híng dÉn: Mét chïm ¸nh s¸ng mÆt trêi cã d¹ng mét d¶i s¸ng máng, hÑp räi xuèng

mÆt níc trong mét bÓ níc t¹o nªn ë ®¸y bÓ mét vÕt s¸ng cã nhiÒu mµu khi chiÕu xiªn, do khi ¸nh s¸ng tr¾ng ®i tõ kh«ng khÝ vµo níc x¶y ra hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng, ®ång thêi x¶y ra hiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng. Khi chiÕu ¸nh s¸ng mµu tr¾ng vu«ng gãc víi mÆt níc th× tia s¸ng truyÒn th¼ng vµ kh«ng x¶y ra hiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng.

6.11. Chän C.Híng dÉn: Chïm ¸nh s¸ng tr¾ng kh«ng cã bíc sãng x¸c ®Þnh.

6.12. Chän B.Híng dÉn: Nguyªn nh©n g©y ra hiÖn tîng t¸n s¾c ¸nh s¸ng mÆt trêi trong thÝ

nghiÖm cña Niut¬n lµ chiÕt suÊt cña l¨ng kÝnh ®èi víi çc ¸nh s¸ng ®¬n s¾c lµ kh¸c nhau.

6.13. Chän B.Híng dÉn: C«ng thøc tÝnh gãc lÖch cùc tiÓu ®èi víi l¨ng kÝnh cã gãc chiÕt quang

nhá vµ gãc tíi nhá lµ D = (n – 1)A = 5,20..6.14. Chän A.

Híng dÉn: Kho¶ng çch tõ l¨ng kÝnh tíi mµn tíi lµ AE = 1m, gãc lÖch D ®îc tÝnh trong c©u 6.19, kho¶ng çch gi÷a hai vÖt s¸ng lµ EM = AE. tanD ≈ AE.D = 9,07 cm.

6.15. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 6.20, ®é réng quang phæ trªn mµn lµ §T = AE(nt – n®)A = 0,97cm.

6.16. Chän C.Híng dÉn: Khi che 1 khe, kh«ng cßn giao thoa ¸nh s¸ng.

6.17. Chän D.Híng dÉn: Xem ®iÒu kiÖn giao thoa.

6.18. Chän C.Híng dÉn: Nh c©u trªn.

6.19. Chän C.Híng dÉn: ChiÕt suÊt mét m«i trêng trong suèt t¨ng tõ mµu ®á ®Õn mµu tÝm.

6.20. Chän D.Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt b¶o toµn vµ chuyÓn hãa n¨ng lîng.

6.21. Chän B.Híng dÉn: Xem ®iÒu kiÖn ®Ó mét ®iÓm cã biªn ®é dao ®éng cùc ®¹i.

6.22. Chän C.Híng dÉn: VÞ trÝ v©n tèi: hay víi c¸c gi¸ trÞ cña k sao cho xt >

0.6.23. Chän D.

Híng dÉn: Mµu tÝm cã kho¶ng v©n nhá nhÊt, ®á cã kho¶ng v©n lín nhÊt.6.24. Chän C. Híng dÉn:

6.25. Chän A. Híng dÉn:

6.26. Chän A. Híng dÉn: 6.27. Chän C. Híng dÉn: ThÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng.6.28. Chän C.Híng dÉn: VÞ trÝ v©n s¸ng trong thÝ nghiÖm giao thoa cña I©ng ®îc

x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc .

6.29. Chän A.Híng dÉn: C«ng thøc tÝnh kho¶ng v©n giao thoa lµ .6.30. Chän A.

Híng dÉn: Trong thÝ nghiÖm giao thoa ¸nh s¸ng tr¾ng cña I©ng trªn mµn quan s¸t thu ®îc h×nh ¶nh giao thoa gåm: ChÝnh gi÷a lµ v¹ch s¸ng tr¾ng, hai bªn cã nh÷ng d¶i mµu.

6.31. Chän B.Híng dÉn: Xem b¶ng bíc sãng cña c¸c mµu ®¬n s¾c trong SGK.

6.32. Chän C.Híng dÉn: Tõ hiÖn tîng t¸n s¾c vµ giao thoa ¸nh s¸ng ta cã kÕt lô©n: ChiÕt suÊt cña

m«i trêng lín ®èi víi nh÷ng ¸nh s¸ng cã bíc sãng ng¾n.6.33. Chän B.

Híng dÉn: Trong kho¶ng tõ v©n s¸ng thø 4 ®Õn v©n s¸ng thø 10 cã 6 kho¶ng v©n i,

suy ra i = 0,4mm.6.34. Chän A.

Híng dÉn: Trong kho¶ng tõ v©n s¸ng thø 4 ®Õn v©n s¸ng thø 10 cã 6 kho¶ng v©n i,

suy ra i = 0,4mm. Bíc sãng ¸nh s¸ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc . suy ra λ = 0,40 µm.

6.35. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 6.24 vµ 6.21

6.36. Chän C.Híng dÉn: Kho¶ng v©n = 0,75mm. Trong kho¶ng tõ v©n s¸ng thø 4 ®Õn v©n

s¸ng thø 10 cã 6 kho¶ng v©n, suy ra kho¶ng c¸ch tõ v©n s¸ng thø ®Õn v©n s¸ng thø 10 lµ 6.i = 4,5mm.

6.37. Chän B.Híng dÉn: Kho¶ng v©n = 0,4mm, thÊy 1,2mm = 3.0,4mm = k.i => M cã v©n

s¸ng bËc 3.6.38. Chän C.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 6.27 víi vÞ trÝ v©n tèi lµ xk = (2k + 1)λ/2

6.39. Chän D.Híng dÉn: Kho¶ng v©n

6.40. Chän C.Híng dÉn: Kho¶ng v©n i = 0,2mm, vÞ trÝ v©n s¸ng bËc 3 (víi k = 3) lµ x3 = 3.i =

0,6mm.6.41. Chän D.

Híng dÉn: Víi bøc x¹ λ vÞ trÝ v©n s¸ng bËc k = 3, ta cã . Víi bøc x¹ λ’ vÞ trÝ

v©n s¸ng bËc k’, ta cã . Hai v©n s¸ng nµy trïng nhau ta suy ra xk = xk’ t¬ng ®-¬ng víi kλ = k’λ’tÝnh ®îc λ’ = 0,6μm

6.42. Chän B.Híng dÉn: Trong kho¶ng 9 v©n s¸ng liªn tiÕp cã 8 kho¶ng v©n i, suy ra kho¶ng

v©n i = 0,5mm. ¸p dông c«ng thøc tÝnh bíc sãng = 0,5 μm.6.43. Chän A.

Híng dÉn: Kho¶ng v©n øng víi ¸nh s¸ng ®á lµ = 0,75mm. Kho¶ng v©n øng

víi ¸nh s¸ng tÝm lµ = 0,40mm. BÒ réng cña quang phæ thø nhÊt lµ d = 0,75mm – 0,40mm = 0,35mm.

6.44. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 6.33 → bÒ réng cña quang phæ thø

hai lµ d = 2.0,75mm – 2.0,40mm = 0,7mm.

6.45. Chän C.Híng dÉn: M¸y quang phæ tèt th× t¸n s¾c ¸nh s¸ng râ nÐt.

6.46. Chän B.Híng dÉn: Xem nguån ph¸t ra quang phæ liªn tôc.

6.47. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt cña quang phæ liªn tôc.

6.48. Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh ngi· quang phæ liªn tôc.

6.49. Chän D.Híng dÉn: Trong m¸y quang phæ th× quang phæ cña mét chïm s¸ng thu ®îc trong

buång ¶nh cña m¸y phô thuéc vµo cÊu t¹o ®¬n s¾c cña chïm s¸ng tíi. Trong trêng hîp ¸nh s¸ng tíi m¸y quang phæ lµ ¸nh s¸ng tr¾ng th× quang phæ lµ mét d¶i s¸ng cã mµu cÇu vång.

6.50. Chän B.Híng dÉn: Chïm tia s¸ng lã ra khái l¨ng kÝnh cña m¸y quang phæ tríc khi ®i qua

thÊu kÝnh cña buång ¶nh lµ tËp hîp gåm nhiÒu chïm tia s¸ng song song, mçi chïm mét mµu cã híng kh«ng trïng nhau. V× chïm tíi l¨ng kÝnh lµ chïm song song.

6.51. Chän B.Híng dÉn: Quang phæ liªn tôc kh«ng phô thuéc vµo b¶n chÊt vËt nãng s¸ng mµ phô

thuéc vµo nhiÖt ®é cña vËt nãng s¸ng.6.52. Chän C.

Híng dÉn: Gièng nhau nÕu mçi vËt cã mét nhiÖt ®é thÝch hîp6.53. Chän C.

Híng dÉn: Xem ®Þnh nghÜa quang phæ v¹ch.6.54. Chän D.

Híng dÉn: Xem nguån ph¸t ra quang phæ v¹ch.6.55. Chän C.

Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt quang phæ v¹ch.6.56. Chän B.

Híng dÉn: Xem sù ®¶o s¾c c¸c v¹ch quang phæ.6.57. Chän B.

Híng dÉn: Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ bao gåm mét hÖ thèng nh÷ng v¹ch mµu riªng rÏ n»m trªn mét nÒn tèi.

6.58. Chän C.Híng dÉn: Quang phæ v¹ch ph¸t x¹ lµ nh÷ng v¹ch mµu riªng rÏ n»m trªn mét nÒn tèi

6.59. Chän B.Híng dÉn: §Ó thu ®îc quang phæ v¹ch hÊp thô th× nhiÖt ®é cña ®¸m khÝ hay h¬i

hÊp thô ph¶i nhá h¬n nhiÖt ®é cña nguån s¸ng tr¾ng.6.60. Chän B.

Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa: PhÐp ph©n tÝch quang phæ lµ phÐp ph©n tÝch thµnh phÇn cÊu t¹o cña mét chÊt dùa trªn viÖc nghiªn cøu quang phæ do nã ph¸t ra.

6.61. Chän A.Híng dÉn: VÞ trÝ v¹ch tèi trong quang phæ hÊp thô cña mét nguyªn tè trïng víi vÞ trÝ

v¹ch s¸ng mµu trong quang phæ v¹ch ph¸t x¹ cña nguyªn tè ®ã. §©y chÝnh lµ hiÖn tîng ®¶o s¾c.

6.62. Chän D.Híng dÉn: Xem nguån ph¸t tia hång ngo¹i.

6.63. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt tia hång ngo¹i.

6.64. Chän B.

Híng dÉn: Xem nguån ph¸t tia tö ngo¹i.6.65. Chän B.

Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt tia tö ngo¹i.6.66. Chän A.

Híng dÉn: Tia X cã bíc sãng trong kho¶ng 10-9 m ®Õn 10-12 m; Tia tö ngo¹i cã bíc sãng trong kho¶ng 0,38.10-7 m ®Õn 10-9 m.

6.67. Chän C.Híng dÉn: Con ngêi ë 370C ph¸t ra tia hång ngo¹i cã bíc sãng 9m.

6.68. Chän B.Híng dÉn: Tia hång ngo¹i cã bíc sãng trong kho¶ng vµi mm ®Õn 0,75.10-6 m;

6.69. Chän C.Híng dÉn: Tia hång ngo¹i do çc vËt cã nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é m«i trêng xung

quanh ph¸t ra.6.70. Chän C.

Híng dÉn: Tia hång ngo¹i lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng lín h¬n 0,76 µm. Do çc vËt bÞ nung nãng ph¸t ra vµ cã t¸c dông nhiÖt rÊt m¹nh

6.71. Chän D.Híng dÉn: Tia hång ngo¹i lµ bøc x¹ ®iÖn tõ kh«ng nh×n thÊy cã bíc sãng lín h¬n

0,76 µm. Do çc vËt bÞ nung nãng ph¸t ra vµ cã t¸c dông nhiÖt rÊt m¹nh6.72. Chän B.

Híng dÉn: Thuû tinh kh«ng mµu hÊp thô m¹nh tia tö ngo¹i.6.73. Chän D.

Híng dÉn: Tia tö ngo¹i cã kh«ng kh¶ n¨ng ®©m xuyªn rÊt m¹nh.6.74. Chän C.

Híng dÉn: Bøc x¹ tö ngo¹i cã bíc sãng nhá h¬n bíc sãng cña bøc x¹ hång ngo¹i. Do ®ã bøc x¹ tö ngo¹i cã tÇn sè cao h¬n tÇn sè cña bøc x¹ hång ngo¹i.

6.75. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 6.25

6.76. Chän C.Híng dÉn: Tia tö ngo¹i kh«ng bÞ th¹ch anh hÊp thô.

6.77. Chän A. Híng dÉn: Xem çch t¹o ra tia X.

6.78. Chän D. Híng dÉn: TÝnh chÊt ®©m xuyªn cña tia X.

6.79. Chän C. Híng dÉn: Çch t¹o ra tia X.

6.80. Chän D. Híng dÉn: TÝnh chÊt ®©m xuyªn cña tia X lµ ®Æc trng.

6.81. Chän A. Híng dÉn: Xem lai thang sãng ®iÖn tõ.

6.82. Chän A. Híng dÉn: Xem lai thang sãng ®iÖn tõ.

6.83. Chän C. Híng dÉn: Tia X lµ bøc x¹ kh«ng thÓ nh×n thÊy ®îc. Khi nã lµm mét sè chÊt ph¸t

quang th× ta nhËn ®îc ¸nh s¸ng do chÊt ph¸t quang t¹o ra, ®ã kh«ng ph¶i lµ tia R¬nghen.

6.84. Chän D.Híng dÉn: Tia tö ngo¹i cã bíc sãng trong kho¶ng tõ 10-9m ®Õn 4.10-7m.

6.85. Chän C.Híng dÉn: Th©n thÓ con ngêi b×nh thêng chØ cã thÓ ph¸t ra ®îc tia hång ngo¹i.

6.86. Chän B.Híng dÉn: Tia hång ngo¹i cã bíc sãng lín h¬n tia tö ngo¹i.

6.87. Chän D.Híng dÉn: Tia X vµ tia tö ngo¹i ®Òu lµ sãng ®iÖn tõ nªn kh«ng bÞ lÖch khi ®i qua

mét ®iÖn trêng m¹nh.6.88. Chän A.

Híng dÉn: TÝnh chÊt quan träng nhÊt vµ ®îc øng dông réng r·i nhÊt cña tia X lµ kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh.

6.89. Chän D.Híng dÉn: VËn tèc ¸nh s¸ng trong kh«ng khÝ lµ c, bíc sãng λ, khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ

kh«ng khÝ vµo níc th× tÇn sè cña ¸nh s¸ng kh«ng thay ®æi, vËn tèc ¸nh s¸ng truyÒn trong níc lµ v = c/n, n lµ chiÕt suÊt cña níc. Khi ®ã bíc sãng ¸nh s¸ng trong níc lµ λ’ = v/f = c/nf = λ/n. Kho¶ng v©n quan s¸t ®îc trªn mµn quan s¸t khi toµn bé thÝ nghiÖm ®Æt trong níc lµ = 0,3mm.

Ch ¬ng 7 - Lîng tö ¸nh s¸ng.I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng:

1. HiÖn tîng quang ®iÖn: (ngoµi) Khi chiÕu mét chïm ¸nh s¸ng cã bíc sãng thÝch hîp vµo mét tÊm kim lo¹i th× lµm cho çc electron ë mÆt kim lo¹i bÞ bøt ra, ®ã lµ hiÖn tîng quang ®iÖn (ngoµi).

* HiÖn tîng quang ®iÖn trong: lµ hiÖn tîng ªlÐctron liªn kÕt ®îc gi¶i phãng thµnh ªlÐctron dÉn trong chÊt b¸n dÉn khi cã ¸nh s¸ng thÝch hîp chiÕu vµo.

+ Gièng nhau: ®Òu cã sù gi¶i phãng ªlÐctron khi cã ¸nh s¸ng thÝch hîp chiÕu vµo.+ Kh¸c nhau: hiÖn tîng quang ®iÖn ngoµi: ªlÐctron ra khái khèi chÊt, n¨ng lîng gi¶i

phãng ªlÐctron lín; hiÖn tîng quang ®iÖn trong: ªlÐctron vÉn ë trong khèi chÊt, n¨ng lîng gi¶i phãng ªlÐctron nhá, cã thÓ chØ cÇn tia hång ngo¹i.

2. Çc ®Þnh luËt quang ®iÖn:a. §Þnh luËt 1: HiÖn tîng quang ®iÖn chØ x¶y ra khi ¸nh s¸ng kÝch thÝch chiÕu vµo

kim lo¹i cã bíc sãng nhá h¬n, hoÆc b»ng bíc sãng λ0. λ0 ®îc gäi lµ giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i: λ ≤ λ0.

b. §Þnh luËt 2: §èi víi mçi ¸nh s¸ng thÝch hîp (λ ≤ λ0) cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hoµ tØ lÖ thuËn víi cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch.

c. §Þnh luËt 3: §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc electron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch mµ chØ phô thuéc vµo bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch vµ b¶n chÊt kim lo¹i.

3. ThuyÕt lîng tö ¸nh s¸ng.a) Gi¶ thuyÕt lîng tö n¨ng lîng cña Pl¨ng: (1900)N¨ng lîng bøc x¹ ®îc ph¸t ra kh«ng thÓ cã gi¸ trÞ liªn tôc bÊt k×, mµ bao giê còng lµ

mét béi sè nguyªn cña mét n¨ng lîng nguyªn tè, ®îc gäi lµ lîng tö n¨ng lîng.NÕu bøc x¹ cã tÇn sè f (bíc sãng ) th× gi¸ trÞ mét lîng tö n¨ng lîng t¬ng øng b»ng:

; trong ®ã h = 6,625.10-34J.s gäi lµ h»ng sè Pl¨ng.b) ThuyÕt lîng tö ¸ng s¸ng, ph«ton. (Anhxtanh -1905)Chïm ¸nh s¸ng lµ mét chïm h¹t, mçi h¹t lµ mét ph«t«n (hay lîng tö ¸nh s¸ng). Ph«t«n

cã vËn tèc cña ¸nh s¸ng, trong ch©n kh«ng, cã mét ®éng lîng x¸c ®Þnh vµ mang mét n¨ng lîng x¸c ®Þnh ε = hf = hc/, chØ phô thuéc vµo tÇn sè f cña ¸nh s¸ng, mµ kh«ng phô thuéc kho¶ng çch tõ nã ®Õn nguån s¸ng.

Cêng ®é chïm s¸ng tØ lÖ víi sè ph«t«n ph¸t ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian.4. Çc c«ng thøc vÒ quang ®iÖn:

+ N¨ng lîng cña lîng tö: ;

+ C«ng thøc Anh-xtanh vÒ hiÖn tîng quang ®iÖn.

+ Giíi h¹n quang ®iÖn:

+ HiÖu ®iÖn thÕ h·m: Uh vµ ®éng n¨ng cùc ®¹i cña ªlectron: .+ C«ng suÊt chïm s¸ng: P = NP.; NP: sè photon ¸nh s¸ng trong m«t gi©y.+ Cêng ®é dßng quang ®iÖn bµo hoµ: Ibh = Ne.e; Ne lµ sè ªlectron quang ®iÖn

trong 1 gi©y.+ HiÖu suÊt lîng tö: ; lµ sè photon ¸nh s¸ng ®Õn catèt trong 1 gi©y.+ Sè photon ¸nh s¸ng ®Õn catèt vµ sè photon ¸nh s¸ng: NP’ = H’.NP; H’ lµ sè phÇn

tr¨m ¸nh s¸ng ®Õn catèt (thêng çc bµi to¸n H’ = 100%, nªn NP = NP’).+ §éng n¨ng ªlectron ®Õn ®èi catèt trong èng tia X: .+ Bíc sãng cùc tiÓu cña tia X: .

5. Çc h»ng sè: + h = 6,625.10-34J.s. + c = 3.108m/s. + me = 9,1.10-31kg. + e = 1,6.10-19C. + 1eV = 1,6.10-19J.

6. HiÖn tîng quang ®iÖn còng ®îc øng dông trong çc tÕ bµo quang ®iÖn, trong çc dông cô ®Ó biÕn ®æi çc tÝn hiÖu ¸nh s¸ng thµnh tÝn hiÖu ®iÖn.

7. HiÖn tîng quang dÉn lµ hiÖn tîng gi¶m m¹nh ®iÖn trë cña çc b¸n dÉn khi bÞ chiÕu s¸ng.

Trong hiÖn tîng quang dÉn, ¸nh s¸ng d· gi¶i phãng çc electron liªn kÕt ®Ó t¹o thµnh çc electron dÉn vµ lç trèng tham gia qu¸ tr×nh dÉn ®iÖn. HiÖn tîng nµy lµ hiÖn tîng quang ®iÖn trong. HiÖn tîng quang dÉn, hiÖn tîng quang ®iÖn trong ®îc øng dông trong çc quang ®iÖn trë, pin quang ®iÖn.

8. HiÖn tîng hÊp thô ¸nh s¸ng lµ hiÖn tîng cêng ®é chïm s¸ng gi¶m khi ®i qua mét m«i trêng. Cêng ®é I cña chïm s¸ng ®¬n s¾c gi¶m theo ®é dµi d cña ®êng ®i: I = I0.e-d.

+ Nãi chung m«i trêng hÊp thô läc lùa ¸nh s¸ng. KÝnh mµu lµ kÕt qu¶ sù hÊp thô läc lùa ¸nh s¸ng.

+ Chïm s¸ng chiÕu vµo mét vËt, g©y ra ph¶n x¹ läc lùa ¸nh s¸ng. Mµu s¾c çc vËt lµ kÕt qu¶ cña sù hÊp thô vµ ph¶n x¹ läc lùa, t¸n x¹ ¸nh s¸ng.

9. Sù ph¸t quang lµ sù ph¸t ra ¸nh s¸ng nh×n thÊy cña mét vËt, khi vËt hÊp thô n¨ng lîng díi d¹ng nµo ®ã (hÊp thô bøc x¹ ®iÖn tõ cã bíc sãng ng¾n).

Sù quang ph¸t quang cã ®Æc ®iÓm:+ Mçi chÊt ph¸t quang cho mét quang phæ riªng ®Æc trng cho nã.+ Sau khi ngõng kÝch thÝch, sù ph¸t quang cßn tiÕp tôc kÐo dµi mét thêi gian nµo

®ã. NÕu thêi gian ph¸t quang ng¾n díi 10-8s gäi lµ huúnh quang; nÕu thêi gian dµi tö 10-6s trë lªn gäi lµ l©n quang.

+ Bíc sãng ’ cña ¸nh s¸ng ph¸t quang bao giê còng lín h¬n bíc sãng cña ¸nh s¸ng mµ chÊt ph¸t quang hÊp thô. ’ > .

øng dông: trong ®Ìn èng (®Ìn huúng quang), s¬n ph¶n quang, mµn h×nh tivi…10. Mµu s¾c çc vËt phô thuéc vµo sù hÊp thô läc lùa vµ ph¶n x¹ läc lùa cña çc vËt

(ph¶n x¹ läc lùa cña chÊt cÊu t¹o vËt vµ cña líp chÊt phñ trªn bÒ mÆt vËt) ®èi víi ¸nh s¸ng chiÕu vµo vËt.

11. Laze lµ mét lo¹i ¸nh s¸ng rÊt ®¬n s¾c, çc photon cïng pha (kÕt hîp), chïm leze rÊt song song, chïm leze cã mËt ®é c«ng suÊt lín.

12. MÉu nguyªn tö Bo.Çc tiªn ®Ò cña Bo.a. Tiªn ®Ò 1: Nguyªn tö chØ tån t¹i trong çc tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng x¸c ®Þnh gäi lµ

tr¹ng th¸i dõng. Khi ë tr¹ng th¸i dõng, nguyªn tö kh«ng bøc x¹.b. Tiªn ®Ò 2: Khi chuyÓn tõ tr¹ng th¸i dõng

cã møc n¨ng lîng Em sang tr¹ng th¸i møc n¨ng l-îng En < Em th× nguyªn tö ph¸t ra ph«t«n cã tÇn sè f tÝnh b»ng c«ng thøc:

Em - En = hfnm víi h lµ h»ng sè Pl¨ng.Ngîc l¹i, nÕu nguyªn tö ®ang ë tr¹ng th¸i

dõng En mµ hÊp thô ®îc mét ph«t«n cã n¨ng lîng hf ®óng b»ng hiÖu Em - En , th× nã chuyÓn sang tr¹ng th¸i dõng cã n¨ng lîng Em cao h¬n.

* MÉu nguyªn tö Bo gi¶i thÝch ®îc quang phæ v¹ch cña hi®r« nhng kh«ng gi¶i thÝch ®îc quang phæ cña çc nguyªn tö phøc t¹p h¬n.

* Muèn gi¶i thÝch sù t¹o thµnh quang phæ v¹ch cña Hy®r« ta ph¶i n¾m ch¾c s¬ ®å møc n¨ng lîng vµ sù t¹o thµnh çc v¹ch quang phæ.

D·y Liman trong vïng tö ngo¹i, t¹o thµnh do ªlÐctron chuyÓn tõ quü ®¹o ngoµi vÒ quü ®¹o K.

D·y Banme trong vïng ¸ng s¸ng nh×n thÊy (kh¶ kiÕn) vµ mét phÇn tö ngo¹i, t¹o thµnh do ªlÐctron chuyÓn tõ quü ®¹o ngoµi vÒ quü ®¹o L; v¹ch t¹o thµnh khi ªlÐctron tõ quü ®¹o M vÒ L, v¹ch t¹o thµnh khi ªlÐctron tõ quü ®¹o N vÒ L, v¹ch t¹o thµnh khi ªlÐctron tõ quü ®¹o O vÒ L, v¹ch t¹o thµnh khi ªlÐctron tõ quü ®¹o P vÒ quü ®¹o L.

D·y Pasen trong vïng hång ngo¹i, t¹o thµnh do ªlÐctron chuyÓn tõ quü ®¹o ngoµi vÒ quü ®¹o M.

Trong nguyªn tö Hy®« b¸n kÝnh quü ®¹o dõng vµ n¨ng lîng cña ªlÐctr«n trªn quü ®¹o ®ã tÝnh theo c«ng thøc : rn = r0.n2 (A0) vµ E = - E0/n2 (eV) . Trong ®ã r0 = 0,53 A0 vµ E0 = 13,6 eV ; n lµ çc sè nguyªn liªn tiÕp d¬ng: n = 1, 2, 3, . . . t¬ng øng víi çc mùc n¨ng lîng.

13. ¸nh s¸ng cã lìng tÝnh chÊt sãng - h¹t.TÝnh chÊt sãng thÓ hiÖn râ víi ¸nh s¸ng cã bíc sãng dµi, cßn tÝnh chÊt h¹t thÓ hiÖn

râ víi ¸nh s¸ng cã bíc sãng ng¾n.

II Bµi tËp mÉu:Bµi 1. ChiÕu mét chïm ¸nh s¸ng cã bíc sãng = 0,489m vµo mét tÊm kim lo¹i kali

dïng lµm c©tèt cña tÕ bµo quang ®iÖn . BiÕt c«ng tho¸t cña kali lµ 2,15 eV . a/ T×m giíi h¹n quang ®iÖn cña kali ? b/ T×m vËn tèc cùc ®¹i cña ªlÐctr«n quang ®iÖn ra khái catèt ? c/ T×m hiÖu ®iÖn thÕ h·m ? d/ BiÕt Ibh = 5 mA . c«ng suÊt chïm tia chiÕu vµo katèt lµ 1,25 W vµ cã 50% chiÕt

vµo ca tèt . T×m hiÖu suÊt lîng tö ? Gi¶i : a/ Ta cã 0 = hc/A . Thay sè : 0 = 0,578 m .

b/ Tõ c«ng thøc Anhxtanh suy ra : vmax = = 3,7.105 m/s

c/ eUh = = => Uh = = 0,39 V

d/ N¨ng lîng mçi ph«t«n lµ : = hf = = 4,064.10—19 J

PON

M

L

KK Lai-man Ban-me Pa-sen

Sè ph« t«n bËt ra trong mçi gi©y lµ : N = P/ = 3,10.1018 ( h¹t ) Cêng dé dßng quang ®iÖn b·o hoµ : Ibh = ne víi n lµ sè ªlÐctr«n tho¸t ra khái kim

lo¹i . V× ta tÝnh trong mét ®¬n vÞ thêi gian nªn : n = Ibh/e = 3,12.1016 (h¹t) . H = = 10—2 = 1% .

Bµi 2. Khi chiÕu vµo mét tÊm kim lo¹i mét chïm s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,2m . §éng n¨ng cùc ®¹i cña çc ªlÐctr«n b¾n ra khái catèt 8.10—19J . Hái khi chiÕu lÇn lît vµo tÊm kim lo¹i ®ã hai chïm s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng 1 = 1,4 m & 2 = 0,1 m th× cã sÈy ra hiÖn tîng quang ®iÖn kh«ng ? NÕu sÈy ra th× ®éng n¨ng cùc ®¹i cña çc ªlÐctr«n ra khái catèt lµ bao nhiªu ?

Gi¶i :

Theo c«ng thøc AnhXtanh => A = – => A = 1,9.10—19J

Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i ®ã lµ : 0 = = 1,04.10—6m = 1,04 mMuèn hiÖn tîng quang ®iÖn sÈy ra th× bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch tho¶ m·n

®iÒu kiÖn < 0 Víi 1 : ta thÊy 1 > 0 nªn hiÖn tîng quang ®iÖn kh«ng xÈy ra . Víi 2 < 0 nªn hiÖn

tîng quang ®iÖn sÈy ra . Lóc ®ã : = – A = 1,79.10—19J .

Bµi 3. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a anèt vµ catèt cña èng R¬nghen lµ 4,8 kV. H·y t×m: a/ Bíc sãng nhá nhÊt cña tia r¬nghen mµ nã ph¸t ra ? b/ Sè ªlÐctr«n ®Ëp vµo ®èi catèt trong mçi gi©y vµ vËn tèc cña ªlÐctr«n khi tíi

catèt biÕt r»ng cêng ®é dßng ®iÖn qua èng lµ 1,6 mA ? Gi¶i : a/ Gäi U lµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a catèt vµ anèt , tríc khi ®Ëp vµo ®èi catèt ªlÐctr«n

thu ®îc ®éng n¨ng W® = mv2/2 = eU (Theo ®Þnh lý vÒ ®éng n¨ng)Khi ®Ëp vµo ®èi catèt mét phÇn ®éng n¨ng chuyÓn thµnh n¨ng lîng cña ph«t«n

cña tia R¬nghen vµ mét phÇn chuyÓn thµnh nhiÖt lîng lµm nãng ®èi catèt . Do ®ã ta cã : X < eU => hfX = < eU

=> X > . Do ®ã bíc sãng nhá nhÊt cña tia R¬nghen ph¸t ra lµ : X > = 2,56.10—10m .

b/ Sè ªlÐctr«n ®Ëp vµo ®èi catèt trong mçi gi©y : n = I/e = 1016 (h¹t/s).Tõ c«ng thøc W® = eU = mv2/2 => v = = 4,1.107 (m/s)

Bµi 4. Trong nguyªn tö Hy®« b¸n kÝnh quü ®¹o dõng vµ n¨ng lîng cña ªlÐctr«n trªn quü ®¹o ®ã tÝnh theo c«ng thøc : rn = r0.n2 (A0) vµ E = - E0/n2 (eV) . Trong ®ã r0 = 0,53 A0 vµ E0 = 13,6 eV ; n lµ çc sè nguyªn liªn tiÕp d¬ng : n = 1, 2, 3, . . . t¬ng øng víi çc mùc n¨ng lîng .

a/ X¸c ®Þnh b¸n kÝnh quü ®¹o thø 2 , 3 vµ t×m vËn tèc cña ªlÐctr«n trªn quü ®¹o.

b/ T×m hai bíc sãng giíi h¹n cña dÉy banme biÕt r»ng çc v¹ch cña quang phæ cña dÉy banme øng víi sù chuyÓn tõ tr¹ng th¸i n > 2 vÒ tr¹ng th¸i n = 2 .

c/ BiÕt 4 bíc sãng cña 4 v¹ch ®Çu tiªn cña dÉy banme : ®á cã = 0,6563m ; Lam cã = 4861m ; Chµm cã = 0,4340m ; TÝm cã = 0,4102m H·y t×m bíc sãng 3 v¹ch ®Çu tiªn cña dÉy Pasen th«ng qua çc bíc sãng ®ã .

Gi¶i : a/ ¸p dông c«ng thøc : rn = r0.n2 (A0) => r2 = 4r0 = 2,12 A0 ; r3 = 9r0 = 4,76 A0 .

Lùc t¬ng t¸c h¹t nh©n vµ ªlÐctr«n trong nguyªn tö lµ : F = ke2/r2 víi k = 9.109 . V× chuyÓn ®éng trßn ®Òu nªn F lµ lùc

híng t©m : F = ma = mv2/r . Suy ra : ke2/r2 = mv2/r => v = ; Thay sè ta ®îc : v2 = 1,1.103m/s , v3 = 0,73.106 m/s . b/ Bíc sãng cña çc v¹ch trong dÉy banme ®îc tÝnh theo c«ng thøc hf = = Em –

E2 =>

= E0 víi n = 3 ,4 ,5 . . . Hai bíc sãng giíi h¹n cña dÉy banme øng víi n = 3

& n = Bíc sãng thø nhÊt : thay n = 3 ta ®îc : hc/1 = 5E0/36 => 1 = 36hc/E0 = 0,657.10—

6mT¬ng tù : hc/2 = E0/4 => 2 = hc/E0 = 0,365.10—6 m . c/ Bíc sãng cña çc v¹ch trong dÉy Pasen øng víi sù chuyÓn n¨ng lîng tõ tr¹ng th¸i

n > 3 vÒ tr¹ng th¸i n = 3 . Do ®ã chóng ®îc tÝnh theo c«ng thøc : hc/ = En – E3 , víi n = 4, 5, 6 . . .

Ba v¹ch ®Çu øng víi sù chuyÓn tr¹ng th¸i n = 4 , 5 , 6 vÒ tr¹ng th¸i n = 3 .V¹ch thø nhÊt : hc/1 = E4 – E3 = (E4 – E2) – (E3 – E2) V¹ch thø hai : hc/2 = E5 – E3 = (E5 – E2) – (E3 – E2) V¹ch thø ba : hc/3 = E6 – E3 = (E6 – E2) – (E3 – E2)Mµ (E3 – E2) = hc/ ; (E4 – E2) = hc/ ; (E5 – E2) = hc/ ; (E6 – E2) = hc/

Do ®ã : => => = 1,875 m .

T¬ng tù : = 1,282 m . = 1,093 m .

III. C©u hái vµ bµi tËp:Chñ ®Ò 1: HiÖn tîng quang ®iÖn ngoµi, thuyÕt lîng tö ¸nh s¸ng

7.1. Chän c©u §óng. NÕu chiÕu mét chïm tia hång ngo¹i vµo tÊm kÏm tÝch ®iÖn ©m, th×:

A. tÊm kÏm mÊt dÇn ®iÖn tÝch d¬ng. B. TÊm kÏm mÊt dÇn ®iÖn tÝch ©m.

C. TÊm kÏm trë nªn trung hoµ vÒ ®iÖn. D. ®iÖn tÝch ©m cña tÊm kÏm kh«ng ®æi.

7.2. Chän c©u tr¶ lêi §óng. Giíi h¹n quang ®iÖn cña mçi kim lo¹i lµ:A. bíc sãng cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch chiÕu vµo kim lo¹i. B. C«ng tho¸t cña çc ªlÐctron ë bÒ mÆt kim lo¹i ®ã. C. Bíc sãng giíi h¹n cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch ®Ó g©y ra hiÖn tîng quang ®iÖn kim

lo¹i ®ã. D. hiÖu ®iÖn thÕ h·m.

7.3. §Ó g©y ®îc hiÖu øng quang ®iÖn, bøc x¹ däi vµo kim lo¹i ®îc tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµo sau ®©y?

A. TÇn sè lín h¬n giíi h¹n quang ®iÖn. B. TÇn sè nhá h¬n giíi h¹n quang ®iÖn.

C. Bíc sãng nhá h¬n giíi h¹n quang ®iÖn. D. Bíc sãng lín h¬n giíi h¹n quang ®iÖn.

7.4. Chän ph¸t biÓu §óng. Víi mét bøc x¹ cã bíc sãng thÝch hîp th× cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hoµ:

A. TriÖt tiªu, khi cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch nhá h¬n mét gi¸ trÞ giíi h¹n. B. tØ lÖ víi b×nh ph¬ng cêng ®é chïm s¸ng. C. tØ lÖ víi c¨n bËc hai cña cêng ®é chïm s¸ng. D. tØ lÖ víi cêng ®é chïm s¸ng.

7.5. §iÒu nµo dưới đ©y sai, khi nãi vÒ nh÷ng kÕt qu¶ rót ra tõ thÝ nghiÖm víi tÕ bµo quang ®iÖn?

A) HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a anèt vµ catèt cña tÕ bµo quang ®iÖn lu«n cã gi¸ trÞ ©m khi dßng quang ®iÖn triÖt tiªu.

B) Dßng quang ®iÖn vÉn cßn tån t¹i ngay c¶ khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a anèt vµ cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn b»ng kh«ng.

C) Cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hoµ kh«ng phô thuéc vµo cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch.

D) Gi¸ trÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ h·m phô thuéc vµo bíc sãng cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch.7.6. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ hiÖn tîng quang ®iÖn?

A) Lµ hiÖn tîng hiÖn tîng ªlectron bøt ra khái bÒ mÆt tÊm kim lo¹i khi cã ¸nh s¸ng thÝch hîp chiÕu vµo nã.

B) Lµ hiÖn tîng hiÖn tîng ªlectron bøt ra khái bÒ mÆt tÊm kim lo¹i khi tÊm kim lo¹i bÞ nung nãng.

C) Lµ hiÖn tîng hiÖn tîng ªlectron bøt ra khái bÒ mÆt tÊm kim lo¹i bÞ nhiÔm ®iÖn do tiÕp xóc víi mét vËt nhiÔm ®iÖn kh¸c.

D) Lµ hiÖn tîng hiÖn tîng ªlectron bøt ra khái bÒ mÆt tÊm kim lo¹i do bÊt kú nguyªn nh©n nµo kh¸c.

7.7. Ph¸t biÓu mµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ thuyÕt lîng tö ¸nh s¸ng?A) Nh÷ng nguyªn tö hay ph©n tö vËt chÊt kh«ng hÊp thô hay bøc x¹ ¸nh s¸ng mét

çch liªn tôc mµ thµnh tõng phÇn riªng biÖt, ®øt qu·ng.B) Chïm s¸ng lµ dßng h¹t, mçi h¹t lµ mét ph«t«n.C) N¨ng lîng cña çc ph«t«n ¸nh s¸ng lµ nh nhau, kh«ng phô thuéc vµo bíc sãng ¸nh

s¸ng.D) Khi ¸nh s¸ng truyÒn ®i, çc lîng tö ¸nh s¸ng kh«ng bÞ thay ®æi, kh«ng phô

thuéc kho¶ng çch tíi nguån s¸ng.7.8. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ ®éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc

ªlectron quang ®iÖn.A) §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc ªlectron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo c-

êng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch.B) §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc ªlectron quang ®iÖn phô thuéc vµo bíc sãng

cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch.C) §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc ªlectron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo

b¶n chÊt cña kim lo¹i lµm cat«t.D) §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc ªlectron quang ®iÖn phô thuéc vµo b¶n chÊt

cña kim lo¹i lµm cat«t.7.9. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. HiÖn tîng quang ®iÖn lµ hiÖn tîng electron bÞ bøt ra khái kim lo¹i khi chiÕu vµo kim lo¹i ¸nh s¸ng thÝch hîp.

B. HiÖn tîng quang ®iÖn lµ hiÖn tîng electron bÞ bøt ra khái kim lo¹i khi nã bÞ nung nãng.

C. HiÖn tîng quang ®iÖn lµ hiÖn tîng electron bÞ bøt ra khái kim lo¹i khi ®Æt tÊm kim lo¹i vµo trong mét ®iÖn trêng m¹nh.

D. HiÖn tîng quang ®iÖn lµ hiÖn tîng electron bÞ bøt ra khái kim lo¹i khi nhóng tÊm kim lo¹i vµo trong mét dung dÞch.

7.10. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c vµo mét tÊm kÏm cã giíi h¹n quang ®iÖn 0,35μm. HiÖn tîng quang ®iÖn sÏ kh«ng x¶y ra khi chïm bøc x¹ cã bíc sãng

A. 0,1 µm; B. 0,2 µm; C. 0,3 µm; D. 0,4 µm

7.11. Giíi h¹n quang ®iÖn cña mçi kim lo¹i lµA. Bíc sãng dµi nhÊt cña bøc x¹ chiÕu vµo kim lo¹i ®ã mµ g©y ra ®îc hiÖn tîng

quang ®iÖn.B. Bíc sãng ng¾n nhÊt cña bøc x¹ chiÕu vµo kim lo¹i ®ã mµ g©y ra ®îc hiÖn tîng

quang ®iÖn.C. C«ng nhá nhÊt dïng ®Ó bøt electron ra khái bÒ mÆt kim lo¹i ®ã.D. C«ng lín nhÊt dïng ®Ó bøt electron ra khái bÒ mÆt kim lo¹i ®ã.

7.12. Dßng quang ®iÖn ®¹t ®Õn gi¸ trÞ b·o hßa khiA. TÊt c¶ c¸c electron bËt ra tõ cat«t khi cat«t ®îc chiÕu s¸ng ®Òu ®i vÒ ®îc an«t.B. TÊt c¶ c¸c electron bËt ra tõ cat«t khi cat«t ®îc chiÕu s¸ng ®Òu quay trë vÒ ®îc

cat«t.C. Cã sù c©n b»ng gi÷a sè electron bËt ra tõ cat«t vµ sè electron bÞ hót quay trë l¹i

cat«t.D. Sè electron ®i vÒ ®îc cat«t kh«ng ®æi theo thêi gian.

7.13. Dßng quang ®iÖn tån t¹i trong tÕ bµo quang ®iÖn khiA. ChiÕu vµo cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ cã cêng ®é lín vµ hiÖu

®iÖn thÕ gi÷a an«t vµ cat«t cña TBQ§ lµ UAK > 0.B. ChiÕu vµo catèt cña tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng dµi.C. ChiÕu vµo cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng ng¾n thÝch

hîp.D. ChiÕu vµo cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng ng¾n

thÝch hîp vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a an«t vµ cat«t cña TBQ§ lµ UAK ph¶i lín h¬n hiÖu ®iÖn thÕ h·m Uh

7.14. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc vµo b¶n chÊt

cña kim lo¹i.B. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc bíc sãng cña

chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.C. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc tÇn sè cña chïm

¸nh s¸ng kÝch thÝch.D. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc cêng ®é cña

chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.7.15. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. HiÖn tîng quang ®iÖn chØ x¶y ra khi giíi h¹n quang ®iÖn λ0 cña kim lo¹i lµm cat«t nhá h¬n bíc sãng λ cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

B. Víi ¸nh s¸ng kÝch thÝch cã bíc sãng λ ≥ λ0 th× cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hßa tØ lÖ thuËn víi cêng ®é chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

C. HiÖu ®iÖn thÕ h·m phô thuéc vµo bíc sãng cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch vµ b¶n chÊt cña kim lo¹i dïng lµm cat«t.

D. HiÖu ®iÖn thÕ h·m phô thuéc vµo cêng ®é cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.7.16. ChiÕu lÇn lît hai chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc sãng

λ1 vµ λ2 vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn thu ®îc hai ®êng ®Æc trng V - A nh h×nh vÏ 7.16. KÕt luËn nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. Bíc sãng cña chïm bøc x¹ 2 lín h¬n bíc sãng cña chïm bøc x¹ 1

B. TÇn sè cña chïm bøc x¹ 1 lín h¬n tÇn sè cña chïm bøc x¹ 2C. Cêng ®é cña chïm s¸ng 1 lín h¬n cêng ®é cña chïm s¸ng 2D. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t ®èi víi

chïm bøc x¹ 1 lín h¬n ®èi víi chïm bøc x¹ 27.17. Chän c©u ®óng: ChiÕu ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc

sãng λ vµo cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn cã bíc sãng giíi h¹n λ0. §êng ®Æc trng V - A cña tÕ bµo quang ®iÖn nh h×nh vÏ 7.17 th×

A. λ > λ0B. λ ≥ λ0

0 UAKH×nh 7.17

i

i

2

1

0 UAK

H×nh 7.16

C. λ < λ0; D. λ = λ07.18. Chän c©u ®óng:

A. Khi t¨ng cêng ®é cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch lªn hai lÇn th× cêng ®é dßng quang ®iÖn t¨ng lªn hai lÇn.

B. Khi t¨ng bíc sãng cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch lªn hai lÇn th× cêng ®é dßng quang ®iÖn t¨ng lªn hai lÇn.

C. Khi gi¶m bíc sãng cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch xuèng hai lÇn th× cêng ®é dßng quang ®iÖn t¨ng lªn hai lÇn.

D. Khi ¸nh s¸ng kÝch thÝch g©y ra ®îc hiÖn tîng quang ®iÖn. NÕu gi¶m bíc sãng cña chïm bøc x¹ th× ®éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn t¨ng lªn.

7.19. Chän c©u ®óngA. HiÖu ®iÖn thÕ h·m lµ hiÖu ®iÖn thÕ ©m cÇn ®Æt gi÷a cat«t vµ an«t cña tÕ

bµo quang ®iÖn ®Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn.B. HiÖu ®iÖn thÕ h·m lµ hiÖu ®iÖn thÕ ©m cÇn ®Æt gi÷a cat«t vµ an«t cña tÕ

bµo quang ®iÖn ®Ó võa ®ñ triÖt tiªu dßng quang ®iÖn.C. HiÖu ®iÖn thÕ h·m lµ hiÖu ®iÖn thÕ d¬ng cÇn ®Æt gi÷a cat«t vµ an«t cña tÕ

bµo quang ®iÖn ®Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn.D. HiÖu ®iÖn thÕ h·m lµ hiÖu ®iÖn thÕ d¬ng cÇn ®Æt gi÷a cat«t vµ an«t cña tÕ

bµo quang ®iÖn ®Ó võa ®ñ triÖt tiªu dßng quang ®iÖn.7.20 Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo cêng ®é cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

B. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc vµo b¶n chÊt kim lo¹i dïng lµm cat«t.

C. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo bíc sãng cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

D. §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn phô thuéc vµo bíc sãng cña chïm ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

Chñ ®Ò 2: ThuyÕt lîng tö ¸nh s¸ng.7.21 Chän c©u §óng. Theo gi¶ thuyÕt lîng tö cña Pl¨ng th× n¨ng lîng:

A. cña mäi ªlÐctron B. cña mét nguyªn tö C. Cña mét ph©n tö D. Cña mét chïm s¸ng ®¬n s¾c

ph¶i lu«n lu«n b»ng sè lÇn lîng tö n¨ng lîng.7.22 Chän c©u §óng. Theo thuyÕt ph«t«n cña Anh-xtanh, th× n¨ng lîng:

A. cña mäi ph«t«n ®Òu b»ng nhau. B. cña mét ph«t«n b»ng mét lîng tö n¨ng lîng. C. gi¶m dÇn khi ph«t«n ra xa dÇn nguån s¸ng. D. cña ph«t«n kh«ng phô thuéc vµo bíc sãng.

7.23. Trong c¸c c«ng thøc nªu díi ®©y, c«ng thøc nµo lµ c«ng thøc cña Anh-xtanh:A) ; B) ;

C) ; D) .7.24. Theo c¸c quy íc th«ng thêng, c«ng thøc nµo sau ®©y ®óng cho trêng hîp dßng

quang ®iÖn triÖt tiªu?A) ; B) ;

C) ; D) .7.25. §iÒu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ b¶n chÊt cña ¸nh s¸ng?

A) ¸nh s¸ng cã lìng tÝnh sãng - h¹t.B) Khi bíc sãng cña ¸nh s¸ng cµng ng¾n th× tÝnh chÊt h¹t thÓ hiÖn cµng râ nÐt,

tÝnh chÊt sãng cµng Ýt thÓ hiÖn.

C) Khi tÝnh chÊt h¹t thÓ hiÖn râ nÐt, ta rÔ quan s¸t hiÖn tîng giao thoa ¸nh s¸ng.D) A hoÆc B hoÆc C sai.

7.26. Theo quan ®iÓm cña thuyÕt lîng tö ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. Chïm ¸nh s¸ng lµ mét dßng h¹t, mçi h¹t lµ mét photon mang n¨ng lîng.B. Cêng ®é chïm s¸ng tØ lÖ thuËn víi sè ph«ton trong chïm.C. Khi ¸nh s¸ng truyÒn ®i çc ph«ton ¸nh s¸ng kh«ng ®æi, kh«ng phô thuéc kho¶ng

çch ®Õn nguån s¸ng.D. Çc photon cã n¨ng lîng b»ng nhau v× chóng lan truyÒn víi vËn tèc b»ng nhau.

7.27. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c vµo cat«t cña tÕ bµo quang ®iÖn ®Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn th× hiÖu ®iÖn thÕ h·m cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lµ 1,9V. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña quang electron lµ bao nhiªu?

A. 5,2.105m/s; B. 6,2.105m/s; C. 7,2.105m/s; D. 8,2.105m/s

7.28. ChiÕu mét chïm ¸nh s¸ng ®¬n s¾c cã bíc sãng 400nm vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn, ®îc lµm b»ng Na. Giíi h¹n quang ®iÖn cña Na lµ 0,50µm. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn lµ

A. 3.28.105m/s; B. 4,67.105m/s; C. 5,45.105m/s; D. 6,33.105m/s7.29. ChiÕu vµo catèt cña mét tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc

sãng 0,330µm. §Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn cÇn mét hiÖu ®iÖn thÕ h·m cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lµ 1,38V. C«ng tho¸t cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ

A. 1,16eV; B. 1,94eV; C. 2,38eV; D. 2,72eV7.30. ChiÕu vµo catèt cña mét tÕ bµo quang ®iÖn mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc

sãng 0,330µm. §Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn cÇn mét hiÖu ®iÖn thÕ h·m cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lµ 1,38V. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ

A. 0,521µm; B. 0,442µm; C. 0,440µm; D. 0,385µm7.31. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,276µm vµo cat«t cña mét tÕ

bµo quang ®iÖn th× hiÖu ®iÖn h·m cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi b»ng 2V. C«ng tho¸t cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ

A. 2,5eV; B. 2,0eV; C. 1,5eV; D. 0,5eV7.32. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,5µm vµo cat«t cña mét tÕ bµo

quang ®iÖn cã giíi h¹n quang ®iÖn lµ 0,66µm. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn lµ

A. 2,5.105m/s; B. 3,7.105m/s; C. 4,6.105m/s; D. 5,2.105m/s

7.33. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,5µm vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn cã giíi h¹n quang ®iÖn lµ 0,66µm. HiÖu ®iÖn thÕ cÇn ®Æt gi÷a an«t vµ cat«t ®Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn lµ

A. 0,2V; B. - 0,2V; C. 0,6V; D. - 0,6V7.34. ChiÕu mét chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã bíc sãng 0,20µm vµo mét qu¶ cÇu b»ng

®ång, ®Æt c« lËp vÒ ®iÖn. Giíi h¹n quang ®iÖn cña ®ång lµ 0,30µm. §iÖn thÕ cùc ®¹i mµ qu¶ cÇu ®¹t ®îc so víi ®Êt lµ

A. 1,34V; B. 2,07V; C. 3,12V; D. 4,26V7.35. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ λ0 = 0,30µm. C«ng tho¸t cña

kim lo¹i dïng lµm cat«t lµA. 1,16eV; B. 2,21eV; C. 4,14eV; D. 6,62eV

7.36. ChiÕu mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng λ = 0,18µm vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ λ0 = 0,30µm. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn lµ

A. 9,85.105m/s; B. 8,36.106m/s; C. 7,56.105m/s; D. 6,54.106m/s7.37. ChiÕu mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng λ = 0,18µm vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang

®iÖn. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ λ0 = 0,30µm. HiÖu ®iÖn thÕ h·m ®Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn lµ

A. Uh = - 1,85V; B. Uh = - 2,76V; C. Uh= - 3,20V; D. Uh = - 4,25V7.38. Kim lo¹i dïng lµm cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn cã c«ng tho¸t lµ 2,2eV.

ChiÕu vµo cat«t bøc x¹ ®iÖn tõ cã bíc sãng λ. §Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn cÇn ®Æt

cã mét hiÖu ®iÖn thÕ h·m Uh = UKA = 0,4V. Giíi h¹n quang ®iÖn cña kim lo¹i dïng lµm cat«t lµ

A. 0,4342.10-6m; B. 0,4824.10-6m; C. 0,5236.10-6m; D. 0,5646.10-6m7.39. Kim lo¹i dïng lµm cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn cã c«ng tho¸t lµ 2,2eV.

ChiÕu vµo cat«t bøc x¹ ®iÖn tõ cã bíc sãng λ. §Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn cÇn ®Æt cã mét hiÖu ®iÖn thÕ h·m Uh = UKA = 0,4V. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn lµ

A. 3,75.105m/s; B. 4,15.105m/s; C. 3,75.106m/s; D. 4,15.106m/s7.40. Kim lo¹i dïng lµm cat«t cña mét tÕ bµo quang ®iÖn cã c«ng tho¸t lµ 2,2eV.

ChiÕu vµo cat«t bøc x¹ ®iÖn tõ cã bíc sãng λ. §Ó triÖt tiªu dßng quang ®iÖn cÇn ®Æt cã mét hiÖu ®iÖn thÕ h·m Uh = UKA = 0,4V. TÇn sè cña bøc x¹ ®iÖn tõ lµ

A. 3,75.1014Hz; B. 4,58.1014Hz; C. 5,83.1014Hz; D. 6,28.1014Hz7.41. C«ng tho¸t cña kim lo¹i Na lµ 2,48eV. ChiÕu mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng

0,36µm vµo tÕ bµo quang ®iÖn cã cat«t lµm b»ng Na. VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn lµ

A. 5,84.105m/s; B. 6,24.105m/s; C. 5,84.106m/s; D. 6,24.106m/s7.42. C«ng tho¸t cña kim lo¹i Na lµ 2,48eV. ChiÕu mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng

0,36µm vµo tÕ bµo quang ®iÖn cã cat«t lµm b»ng Na th× cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hßa lµ 3µA. Sè electron bÞ bøt ra khái cat«t trong mçi gi©y lµ

A. 1,875.1013; B. 2,544.1013; C. 3,263.1012; D. 4,827.1012.

7.43. C«ng tho¸t cña kim lo¹i Na lµ 2,48eV. ChiÕu mét chïm bøc x¹ cã bíc sãng 0,36µm vµo tÕ bµo quang ®iÖn cã cat«t lµm b»ng Na th× cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hßa lµ 3µA th×. NÕu hiÖu suÊt lîng tö (tØ sè electron bËt ra tõ cat«t vµ sè photon ®Õn ®Ëp vµo cat«t trong mét ®¬n vÞ thêi gian) lµ 50% th× c«ng suÊt cña chïm bøc x¹ chiÕu vµo cat«t lµ

A. 35,5.10-5W; B. 20,7.10-5W; C. 35,5.10-6W; D. 20,7.10-6W

Chñ ®Ò 3: HiÖn tîng quang dÉn. Quang trë, pin quang ®iÖn7.44. Chän c©u ®óng. HiÖn tîng quang dÉn lµ hiÖn tîng:

A. mét chÊt çch ®iÖn trë thµnh dÉn ®iÖn khi ®îc chiÕu s¸ng. B. Gi¶m ®iÖn trë cña kim lo¹i khi ®îc chiÕu s¸ng. C. Gi¶m ®iÖn trë cña mét chÊt b·n dÉn, khi ®îc chiÕu s¸ng. D. TruyÒn dÉn ¸nh s¸ng theo çc sîi quang uèn cong mét çch bÊt kú.

7.45 Chän c©u ®óng. Theo ®Þnh nghÜa, hiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ:A. hiÖn tîng quang ®iÖn x¶y ra trªn mÆt ngoµi mét chÊt b¸n dÉn. B. hiÖn tîng quang ®iÖn x¶y ra bªn trong mét chÊt b¸n dÉm. C. nguyªn nh©n sinh ra hiÖn tîng quang dÉn. D. sù gi¶i phãng çc ªlÐctron liªn kÕt ®Ó chóng trë thµnh ªlÐctron dÉn nhê t¸c

dông cña mét bøc x¹ ®iÖn tõ.7.46. Chän c©u ®óng. Pin quang ®iÖn lµ nguån ®iÖn trong ®ã:

A. quang n¨ng ®îc trùc tiÕp biÕn ®æi thµnh ®iÖn n¨ng. B. n¨ng lîng mÆt trêi ®îc biÕn ®æi trùc tiÕp thµnh ®iÖn n¨ng. C. mét tÕ bµo quang ®iÖn ®îc dïng lµm m¸y ph¸t ®iÖn. D. mét quang ®iÖn trë, khi ®îc chiÕu s¸ng, th× trë thµnh m¸y ph¸t ®iÖn.

7.47. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ hiÖn tîng quang dÉn?A) HiÖn tîng quang dÉn lµ hiÖn tîng gi¶m m¹nh ®iÖn trë cña chÊt b¸n dÉn khi bÞ

chiÕu s¸ng.B) Trong hiÖn tîng quang dÉn, ªlectron ®îc gi¶i phãng ra khái khèi chÊt b¸n dÉn.C) Mét trong nh÷ng øng dông quan träng cña hiÖn tîng quang dÉn lµ viÖc chÕ t¹o

®Ìn èng (®Ìn nª«n).D) Trong hiÖn tîng quang dÉn, n¨ng lîng cÇn thiÕt ®Ó gi¶i phãng ªlectron liªn kÕt

thµnh ªlectron lµ rÊt lín.7.48. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. §Ó mét chÊt b¸n dÉn trë thµnh vËt dÉn th× bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i cã bíc sãng lín h¬n mét gi¸ trÞ λ0 phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt b¸n dÉn.

B. §Ó mét chÊt b¸n dÉn trë thµnh vËt dÉn th× bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i cã tÇn sè lín h¬n mét gi¸ trÞ f0 phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt b¸n dÉn.

C. §Ó mét chÊt b¸n dÉn trë thµnh vËt dÉn th× cêng ®é cña chïm bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i lín h¬n mét gi¸ trÞ nµo ®ã phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt b¸n dÉn.

D. §Ó mét chÊt b¸n dÉn trë thµnh vËt dÉn th× cêng ®é cña chïm bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i nhá h¬n mét gi¸ trÞ nµo ®ã phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt b¸n dÉn.

7.49. §iÒu nµo sau ®©y sai khi nãi vÒ quang trë?A. Bé phËn quan träng nhÊt cña quang ®iÖn trë lµ mét líp chÊt b¸n dÉn cã g¾n 2

®iÖn cùc.B. Quang ®iÖn trë thùc chÊt lµ mét ®iÖn trë mµ gi¸ trÞ cña nã cã thÓ thay ®æi

theo nhiÖt ®é.C. Quang ®iÖn trë cã thÓ dïng thay thÕ cho çc tÕ bµo quang ®iÖn.D. quang ®iÖn trë lµ mét ®iÖn trë mµ gi¸ trÞ cña nã kh«ng thay ®æi theo nhiÖt

®é.7.50. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. HiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ hiÖn tîng bøt electron ra khái bÒ mÆt kim lo¹i khi chiÕu vµo kim lo¹i ¸nh s¸ng cã bíc sãng thÝch hîp.

B. HiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ hiÖn tîng electron bÞ b¾n ra khái kim lo¹i khi kim lo¹i bÞ ®èt nãng

C. HiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ hiÖn tîng electron liªn kÕt ®îc gi¶i phãng thµnh electron dÉn khi chÊt b¸n dÉn ®îc chiÕu b»ng bøc x¹ thÝch hîp.

D. HiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ hiÖn tîng ®iÖn trë cña vËt dÉn kim lo¹i t¨ng lªn khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo kim lo¹i.

7.51. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Quang trë lµ mét linh kiÖn b¸n dÉn ho¹t ®éng dùa trªn hiÖn tîng quang ®iÖn

ngoµi.B. Quang trë lµ mét linh kiÖn b¸n dÉn ho¹t ®éng dùa trªn hiÖn tîng quang ®iÖn

trong.C. §iÖn trë cña quang trë t¨ng nhanh khi quang trë ®îc chiÕu s¸ng.D. §iÖn trë cña quang trë kh«ng ®æi khi quang trë ®îc chiÕu s¸ng b»ng ¸nh s¸ng

cã bíc sãng ng¾n.7.52. Mét chÊt quang dÉn cã giíi h¹n quang dÉn lµ 0,62µm. ChiÕu vµo chÊt b¸n dÉn

®ã lÇn lît çc chïm bøc x¹ ®¬n s¾c cã tÇn sè f1 = 4,5.1014Hz; f2 = 5,0.1013Hz; f3 = 6,5.1013Hz; f4 = 6,0.1014Hz th× hiÖn tîng quang dÉn sÏ x¶y ra víi

A. Chïm bøc x¹ 1; B. Chïm bøc x¹ 2C. Chïm bøc x¹ 3; D. Chïm bøc x¹ 4

7.53. Trong hiÖn tîng quang dÉn cña mét chÊt b¸n dÉn. N¨ng lîng cÇn thiÕt ®Ó gi¶i phãng mét electron liªn kÕt thµnh electron tù do lµ A th× bíc sãng dµi nhÊt cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch g©y ra ®îc hiÖn tîng quang dÉn ë chÊt b¸n dÉn ®ã ®îc x¸c ®Þnh tõ c«ng thøc

A. hc/A; B. hA/c; C. c/hA; D. A/hc

Chñ ®Ò 4: MÉu Bo vµ nguyªn tö Hy®r«7.54. Chän ph¸t biÓu §óng. Tr¹ng th¸i dõng cña nguyªn tö lµ:

A. tr¹ng th¸i ®øng yªn cña nguyªn tö. B. Tr¹ng th¸i chuyÓn ®éng ®Òu cña nguyªn tö. C. Tr¹ng th¸i trong ®ã mäi ªlÐctron cña nguyªn tö ®Òu kh«ng chuyÓn ®éng ®èi víi

h¹t nh©n. D. Mét trong sè çc tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng x¸c ®Þnh, mµ nguyªn tö cã thÓ tån t¹i.

7.55. Chän ph¸t biÓu §óng. ë tr¹ng th¸i dõng, nguyªn töA. kh«ng bøc x¹ vµ kh«ng hÊp thô n¨ng lîng. B. Kh«ng bøc x¹ nhng cã thÓ hÊp thô n¨ng lîng. C. kh«ng hÊp thô, nhng cã thÓ bøc x¹ n¨ng lîng. D. VÉn cã thÓ hÊp thô vµ bøc x¹ n¨ng lîng.

7.56. D·y Ban-me øng víi sù chuyÓn ªlÐctron tõ quü ®¹o ë xa h¹t nh©n vÒ quü ®Ëo nµo sau ®©y?

A. Quü ®¹o K. B. Quü ®¹o L. C. Quü ®¹o M. D. Quü ®¹o N.

7.57. MÉu nguyªn tö Bo kh¸c mÉu nguyªn tö R¬-d¬-pho ë ®iÓm nµo díi ®©yA. H×nh d¹ng quü ®¹o cña c¸c electron .B. Lùc t¬ng t¸c gi÷a electron vµ h¹t nh©n nguyªn tö.C. Tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng æn ®Þnh.D. M« h×nh nguyªn tö cã h¹t nh©n.

7.58. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng nhÊt khi nãi vÒ néi dung tiªn ®Ò “c¸c tr¹ng th¸i dõng cña nguyªn tö” trong mÉu nguyªn tö Bo?

A. Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng x¸c ®Þnh.B. Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i mµ nguyªn tö ®øng yªn.C. Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i mµ n¨ng lîng cña nguyªn tö kh«ng thay ®æi ®îc.D. Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i mµ nguyªn tö cã thÓ tån t¹i trong mét kho¶ng thêi

gian x¸c ®Þnh mµ kh«ng bøc x¹ n¨ng lîng.7.59. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng? Tiªn ®Ò vÒ sù hÊp thô vµ bøc x¹ n¨ng lîng cña nguyªn tö cã néi dung lµ:

A. Nguyªn tö hÊp thô ph«ton th× chuyÓn tr¹ng th¸i dõng.B. Nguyªn tö bøc x¹ ph«ton th× chuyÓn tr¹ng th¸i dõng.C. Mçi khi chuyÓn tr¹ng th¸i dõng nguyªn tö bøc x¹ hoÆc hÊp thô photon cã n¨ng l-

îng ®óng b»ng ®é chªnh lÖch n¨ng lîng gi÷a hai tr¹ng th¸i ®ãD. Nguyªn tö hÊp thô ¸nh s¸ng nµo th× sÏ ph¸t ra ¸nh s¸ng ®ã.

7.60. Bíc sãng dµi nhÊt trong d·y Banme lµ 0,6560µm. Bíc sãng dµi nhÊt trong d·y Laiman lµ 0,1220µm. Bíc sãng dµi thø hai cña d·y Laiman lµ

A. 0,0528µm; B. 0,1029µm; C. 0,1112µm; D. 0,1211µm

7.61 D·y Laiman n»m trong vïng:A. tö ngo¹i. B. ¸nh s¸ng nh×n thÊy.C. hång ngo¹i. D. ¸nh s¸ng nh×n thÊy vµ mét phÇn trong vïng tö ngo¹i.

7.62 D·y Banme n»m trong vïng:A. tö ngo¹i. B. ¸nh s¸ng nh×n thÊy.C. hång ngo¹i. D. ¸nh s¸ng nh×n thÊy vµ mét phÇn trong vïng tö ngo¹i.

7.63 D·y Pasen n»m trong vïng:A. tö ngo¹i. B. ¸nh s¸ng nh×n thÊy.C. hång ngo¹i. D. ¸nh s¸ng nh×n thÊy vµ mét phÇn trong vïng tö ngo¹i.

7.64. Bíc sãng cña v¹ch quang phæ thø nhÊt trong d·y Laiman lµ 1220nm, bíc sãng cña v¹ch quang phæ thø nhÊt vµ thø hai cña d·y Banme lµ 0,656µm vµ 0,4860µm. Bíc sãng cña v¹ch thø ba trong d·y Laiman lµ

A. 0,0224µm; B. 0,4324µm; C. 0,0975µm; D.0,3672µm

7.65. Bíc sãng cña v¹ch quang phæ thø nhÊt trong d·y Laiman lµ 1220nm, bíc sãng cña v¹ch quang phæ thø nhÊt vµ thø hai cña d·y Banme lµ 0,656µm vµ 0,4860µm. Bíc sãng cña v¹ch ®Çu tiªn trong d·y Pasen lµ

A. 1,8754µm; B. 1,3627µm; C. 0,9672µm; D. 0,7645µm

7.66 Hai v¹ch quang phæ cã bíc sãng dµi nhÊt cña d·y Laiman cã bíc sãng lÇn lît lµ λ1 = 0,1216µm vµ λ2 = 0,1026µm. Bíc sãng dµi nhÊt cña v¹ch quang phæ cña d·y Banme lµ

A. 0,5875µm; B. 0,6566µm; C. 0,6873µm; D. 0,7260µm

Chñ ®Ò 5: Sù hÊp thô ¸nh s¸ng7.67. Chän c©u §óng. Cêng ®é cña chïm s¸ng ®¬n s¾c truyÒn qua m«i trêng hÊp

thôA. gi¶m tØ lÖ víi ®é dµi ®êng ®i cña tia s¸ng. B. gi¶m tØ lÖ víi b×nh ph¬ng ®é dµi ®êng ®i cña tia s¸ng.

C. gi¶m theo ®Þnh luËt hµm sè mò cña ®é dµi ®êng ®i cña tia s¸ng. D. gi¶m theo tØ lÖ nghÞch víi ®é dµi ®êng ®i cña tia s¸ng.

7.68. Khi chiÕu s¸ng vµo tÊm kÝnh ®á chïm s¸ng tÝm, th× ta thÊy cã mµu g×?A. TÝm. B. §á. C. Vµng. D. §en.

7.69. HÊp thô läc lùa ¸nh s¸ng lµ:A. hÊp thô mét phÇn ¸nh s¸ng chiÕu qua lµm cêng ®é chïm s¸ng gi¶m ®i.B. hÊp thô toµn bé mµu s¾c nµo ®ã khi ¸nh s¸ng ®i qua.C. mçi bíc sãng bÞ hÊp thô mét phÇn, bíc sãng kh¸c nhau, hÊp thô kh«ng gièng

nhau.D. TÊt c¶ çc ®¸p ¸n trªn.

7.70. Chän c©u §óng.A. Khi chiÕu chïm s¸ng qua m«i trêng, cêng ®é ¸nh s¸ng gi¶m ®i, mét phÇn n¨ng l-

îng tiªu hao thµnh n¨ng lîng kh¸c.B. Cêng ®é I cña chïm s¸ng ®¬n s¾c qua m«i trêng hÊp thô gi¶m theo ®é dµi d

cña ®êng ®i theo hµm sè mò: I = I0e-t.C. KÝnh mµu lµ kÝnh hÊp thô hÇu hÕt mét sè bíc sãng ¸nh s¸ng, kh«ng hÊp thô mét

bíc sãng nµo ®ã.D. TÊt c¶ çc ®¸p ¸n A, B, C.

7.71. Chän c©u §óng: Mµu s¾c çc vËt lµ do vËtA. hÊp thô ¸nh s¸ng chiÕu vµo.B. ph¶n x¹ ¸nh s¸ng chiÕu vµo.C. cho ¸nh s¸ng truyÒn qua.D. hÊp thô mét sè bíc sãng ¸nh s¸ng vµ ph¶n x¹, t¸n x¹ nh÷ng bíc sãng kh¸c.

Chñ ®Ò 6: Sù ph¸t quang . S¬ lîc vÒ Laze.7.72. Chän c©u §óng. ¸nh s¸ng huúnh quang lµ:

A. tån t¹i mét thêi gian sau khi t¾t ¸nh s¸ng kÝch thÝch. B. hÇu nh t¾t ngay sau khi t¾t ¸nh s¸ng kÝch thÝch. C. cã bíc sãng nhØ h¬n bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch. D. do çc tinh thÓ ph¸t ra, sau khi ®îc kÝch thÝch b»ng ¸nh s¸ng thÝch hîp.

7.73. Chän c©u ®óng. ¸nh s¸ng l©n quang lµ: A. ®îc ph¸t ra bëi chÊt r¾n, chÊt láng lÉn chÊt khÝ. B. hÇu nh t¾t ngay sau khi t¾t ¸nh s¸ng kÝch thÝch. C. cã thÓ tån t¹i rÊt l©u sau khi t¾t ¸nh s¸ng kÝch thÝch. D. cã bíc sãng nhá h¬n bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch.

7.74. Chän c©u sai A. Sù ph¸t quang lµ mét d¹ng ph¸t ¸nh s¸ng phæ biÕn trong tù nhiªn.B. Khi vËt hÊp thô n¨ng lîng díi d¹ng nµo ®ã th× nã ph¸t ra ¸nh s¸ng, ®ã lµ ph¸t

quang.C. Çc vËt ph¸t quang cho mét quang phæ nh nhau.D. Sau khi ngõng kÝch thÝch, sù ph¸t quang mét sè chÊt cßn kÐo dµi mét thêi gian

nµo ®ã.7.75. Chän c©u sai

A. Huúnh quang lµ sù ph¸t quang cã thêi gian ph¸t quang ng¾n (díi 10-8s).B. L©n quang lµ sù ph¸t quang cã thêi gian ph¸t quang dµi (tõ 10-6s trë lªn).C. Bíc sãng ’ ¸nh s¸ng ph¸t quang bao giê nhá h¬n bíc sãng cña ¸nh s¸ng hÊp thô

’ <D. Bíc sãng ’ ¸nh s¸ng ph¸t quang bao giê còng lín h¬n bíc sãng cña ¸nh s¸ng

hÊp thô ’ >7.76. Tia laze kh«ng cã ®Æc ®iÓm nµo díi ®©y:

A. §é ®¬n s¾c cao. B. ®é ®Þnh híng cao. C. Cêng ®é lín. D. C«ng suÊt lín.

7.77. Trong laze rubi cã sù biÕn ®æi cña d¹ng n¨ng lîng nµo díi ®©y thµnh quang n¨ng?

A. §iÖn n¨ng. B. C¬ n¨ng. C. NhiÖt n¨ng. D. Quang n¨ng.

7.78. HiÖu suÊt cña mét laze:A. nhá h¬n 1. B. B»ng 1. C. lín h¬n 1. D. rÊt lín so víi

1.+7.79. Laze rubi kh«ng ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c nµo díi ®©y?

A. Dùa vµo sù ph¸t x¹ c¶m øng. B. T¹o ra sù ®¶o lén mËt ®é. C. Dùa vµo sù t¸i hîp gi÷a ªlÐctron vµ lç trèng. D. Sö dông buång céng hëng.

7.80. H·y chØ ra c©u cã néi dung sai. Kho¶ng çch 2 g¬ng trong laze cã thÓ b»ng:A. mét sè ch½n lÇn nöa bíc sãng. B. mét sè lÎ lÇn nöa bíc sãng. C. mét sè ch½n lÇn phÇn t bíc sãng. D. mét sè lÎ lÇn phÇn t bíc sãng cña ¸nh

s¸ng ®¬n s¾c mµ laze ph¸t ra.7.81. Ngêi ta dïng mét laze ho¹t ®éng díi chÕ ®é liªn tôc ®Ó khoan mét tÊm thÐp.

C«ng suÊt chïm lµ P = 10W. §êng kÝnh cña chïm s¸ng lµ d = 1mm, bÒ dµy tÊm thÐp lµ e = 2mm. NhiÖt ®é ban ®Çu lµ t1 = 300C. Khèi lîng riªng cña thÐp lµ: D = 7800kg/m3; nhiÖt dung riªng cña thÐp lµ: c = 4481J/kg.®é; NhiÖt nãng ch¶y cña thÐp: L = 270KJ/Kg; ®iÓm nãng ch¶y cña thÐp lµ T = 15350C. Thêi gian tèi thiÓu ®Ó khoan lµ:

A. 1,16s; B. 2,12s; C. 2,15s; D. 2,275s.7.82. Ngêi ta dïng mét lo¹i laze CO2 cã c«ng suÊt P = 10W ®Ó lµm dao mæ. Tia laze

chiÕu vµo chç mæ sÏ lµm cho níc ë phÇn m« chç ®ã bèc h¬i vµ m« bÞ c¾t. CHïm laze cã ®êng kÝnh r = 0,1mm vµ di chuyÓn víi vËn tèc v = 0,5cm/s trªn bÒ mÆt cña m« mÒm. NhiÖt dung riªng cña níc: c = 4,18KJ/kg.®é; nhiÖt ho¸ h¬i cña níc: L = 2260J/kg, nhiÖt ®é c¬ thÓ lµ 370C. ThÓ tÝch níc mµ tia laze lµm bèc h¬i trong 1s lµ:

A 2,892 mm2. B. 3,963mm3; C. 4,01mm2; D. 2,55mm2.

7.83. Ngêi ta dïng mét lo¹i laze CO2 cã c«ng suÊt P = 10W ®Ó lµm dao mæ. Tia laze chiÕu vµo chç mæ sÏ lµm cho níc ë phÇn m« chç ®ã bèc h¬i vµ m« bÞ c¾t. Chïm laze cã ®êng kÝnh r = 0,1mm vµ di chuyÓn víi vËn tèc v = 0,5cm/s trªn bÒ mÆt cña m« mÒm. NhiÖt dung riªng cña níc: c = 4,18KJ/kg.®é; nhiÖt ho¸ h¬i cña níc: L = 2260J/kg, nhiÖt ®é c¬ thÓ lµ 370C. ChiÒu s©u cùc ®¹i cña vÕ c¾t lµ:

A. 1mm; B. 2mm; C. 3mm; D. 4mm.7.84. §Ó ®o kho¶ng çch tõ tr¸i ®Êt dÕn MÆt Tr¨ng ngêi ta dïng mét lo¹i laze ph¸t ra

nh÷ng xung ¸nh s¸ng cã bíc sãng 0,52m, chiÕu vÒ phÝa MÆt Tr¨ng vµ ®o kho¶ng thêi gian ng¨n çch gi÷a thêi ®iÓm xung ®îc ph¸t ra vµ trêi ®iÓm mét m¸y thu ®Æt ë Tr¸i §Êt nhËn ®îc xung ph¶n x¹. thêi gian kÐo dµi cña mét xung lµ = 100ns.

Kho¶ng thêi gian ng¨n çch gi÷a thêi ®iÓm ph¸t vµ nhËn xung lµ 2,667s. n¨ng l îng cña mçi xung ¸nh s¸ng lµ W0 = 10KJ.

Kho¶ng çch gi÷a tr¸i ®Êt vµ mÆt tr¨ng lµ:A. 200.000 km. B. 400.000 km; C. 500.000 km; D. 300.000 km.

7.85. Mét laze ph¸t ra chïm s¸ng lôc cã bíc sãng = 0,5145m vµ cã c«ng suÊt P = 0,5W. Gãc më cña chïm s¸ng lµ = 5,2.10-3rad. §êng kÝnh cña chïm s¸ng s¸t mÆt g¬ng b¸n m¹ lµ D0 = 200m. §êng kÝnh D cña vÖt s¸ng trªn mét mµn ¶nh ®Æt vu«ng gãc víi trôc chïm s¸ng, çch g¬ng b¸n m¹ d = 50cm lµ:

A1,4mm. B. 2,8mm; C. 3,6mm; D. 5,2mm. 7.86. Mét laze ph¸t ra chïm s¸ng lôc cã bíc sãng = 0,5145m vµ cã c«ng suÊt P =

0,5W. Gãc më cña chïm s¸ng lµ = 5,2.10-3rad. §êng kÝnh cña chïm s¸ng s¸t mÆt g¬ng b¸n m¹ lµ D0 = 200m. Cêng ®é chïm s¸ng I t¹i mét ®iÓm trªn mµn ¶nh lµ:

A. 8,12.104 W/m2; B. 6,09.104 W/m2; C. 4,06.104 W/m2; D. 3,45.104

W/m2.7.87. Mét laze ph¸t ra chïm s¸ng lôc cã bíc sãng = 0,5145m vµ cã c«ng suÊt P =

0,5W. Gãc më cña chïm s¸ng lµ = 5,2.10-3rad. §êng kÝnh cña chïm s¸ng s¸t mÆt g¬ng b¸n m¹ lµ D0 = 200m. Sè ph«t«n N ®Õn ®Ëp vµo mµn ¶nh trong 1s lµ:

A. 1,29.1018 h¹t; B. 2,58.1018 h¹t; C. 3,87.1018 h¹t; D. 5,16.1018 h¹t.

* Çc c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc7.88. N¨ng lîng ion hãa nguyªn tö Hy®r« lµ 13,6eV. Bíc sãng ng¾n nhÊt cña bøc x¹

mµ nguyªn tö cã thÓ ph¸t ra lµ

A. 0,1220µm; B. 0,0913µm; C. 0,0656µm; D. 0,5672µm

7.89. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a anèt vµ catèt cña mét èng R¬nghen lµ 200KV. Coi ®éng n¨ng ban ®Çu cña ªlectr«n b»ng kh«ng. §éng n¨ng cña ªlectr«n khi ®Õn ®èi catèt lµ:

A. 0,1MeV; B. 0,15MeV; C. 0,2MeV; D. 0,25MeV.7.90. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña mét èng R¬nghen lµ 15kV. Gi¶ sö electron bËt

ra tõ cat«t cã vËn tèc ban ®Çu b»ng kh«ng th× bíc sãng ng¾n nhÊt cña tia X mµ èng cã thÓ ph¸t ra lµ

A. 75,5.10-12m; B. 82,8.10-12m; C. 75,5.10-10m; D. 82,8.10-10m7.91. Cêng ®é dßng ®iÖn qua mét èng R¬nghen lµ 0,64mA, tÇn sè lín nhÊt cña bøc

x¹ mµ èng ph¸t ra lµ 3.1018 Hz. Sè electron ®Õn ®Ëp vµo ®èi cat«t trong 1 phót lµA. 3,2.1018; B. 3,2.1017; C. 2,4.1018; D. 2,4.1017.

7.92. TÇn sè lín nhÊt cña bøc x¹ mµ èng ph¸t ra lµ 3.1018 Hz. Coi electron bËt ra tõ cat«t cã vËn tèc ban ®Çu b»ng kh«ng. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña èng lµ

A. 11,7 kV; B. 12,4 kV; C. 13,4 kV; D. 15,5 kV.

§¸p ¸n ch¬ng 7

7.1. Chän D.7.2. Chän C.7.3. Chän C.7.4. Chän D.7.5. Chän C.7.6. Chän A.7.7. Chän C.7.8 Chän C.7.9 Chän A.

7.10 Chän D.7.11 Chän A.7.12 Chän A.7.13 Chän D.7.14 Chän D.7.15 Chän C.

7.16 Chän C.

7.17 Chän D.

7.18 Chän D.

7.19 Chän B.

7.20 Chän C.

7.21 Chän D.

7.22 Chän B.

7.23 Chän A.

7.24 Chän C.

7.25 Chän C.

7.26 Chän D.

7.27 Chän D.

7.28 Chän B.

7.29 Chän C.

7.30 Chän A

7.31 Chän A.7.32 Chän C.7.33 Chän D.7.34 Chän B.7.35 Chän C.7.36 Chän A.7.37 Chän B.

7.38 Chän D.

7.39 Chän A.7.40. Chän

D. 7.41 Chän A.7.42 Chän A.7.43 Chän D.7.44 Chän C.7.45 Chän D.

7.46 Chän A.

7.47 Chän A.

7.48 Chän B.

7.49 Chän B.

7.50 Chän C.

7.51 Chän B.

7.52 Chän D.

7.53 Chän A.

7.54 Chän D.

7.55 Chän A.

7.56. Chän C.

7.57. Chän C.

7.58 Chän D.

7.59 Chän C.

7.60 Chän B.

7.61. Chän A.

7.62. Chän D.

7.63. Chän C.

7.64. Chän C.

7.65. Chän A.

7.66. Chän B.

7.67. Chän C.

7.68. Chän D.

7.69. Chän C.

7.70. Chän D.

7.71. Chän D.

7.72. Chän B.

7.73. Chän C.

7.74. Chän C.

7.75. Chän C.

7.76. Chän D.

7.77. Chän D.

7.78 Chän A.

7.79 Chän C.

7.80 Chän D.

7.81 Chän A

7.82. Chän B.

7.83. Chän D.

7.84. Chän B.

7.85. Chän B.

7.86. Chän A.

7.87. Chän A.

7.88 Chän B.

7.89 Chän C.

7.90 Chän B.

7.91. Chän D.

7.92. Chän B.

H íng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch ¬ng 7 7.1. Chän D.Híng dÉn: Giíi h¹n quang ®iÖn cña kÏm lµ tia tö ngo¹i.7.2. Chän C.Híng dÉn: Xem ®Þnh luËt 1.7.3. Chän C.Híng dÉn: Nh trªn.

7.4. Chän D.Híng dÉn: §Þnh luËn 2.7.5. Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt 2: cêng ®é dßng ®iÖn b·o hoµ phô thuéc vµo

cêng ®é ¸nh s¸ng.7.6. Chän A.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa cña hiÖn tîng quang dÉn.7.7. Chän C.Híng dÉn: N¨ng lîng chïm s¸ng phô thuéc vµo tÇn sè vËy phô thuéc bíc

sãng.7.8. Chän C.Híng dÉn: §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc ªlectron quang ®iÖn phô

thuéc vµo b¶n chÊt cña kim lo¹i lµm cat«t.7.9. Chän A. Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa: “HiÖn tîng quang ®iÖn lµ hiÖn tîng

electron bÞ bøt ra khái kim lo¹i khi chiÕu vµo kim lo¹i ¸nh s¸ng cã bíc sãng thÝch hîp”.7.10. Chän D.Híng dÉn: §iÒu kiÖn x¶y ra hiÖn tîng quang ®iÖn λ ≤ λ0.7.11. Chän A.

Híng dÉn: §iÒu kiÖn x¶y ra hiÖn tîng quang ®iÖn λ ≤ λ0. λ0 gäi lµ giíi h¹n quang ®iÖn. Do ®ã giíi h¹n quang ®iÖn cña mçi kim lo¹i lµ bíc sãng dµi nhÊt cña bøc x¹ chiÕu vµo kim lo¹i ®ã mµ g©y ra ®îc hiÖn tîng quang ®iÖn.

7.12. Chän A.Híng dÉn: Khi chiÕu ¸nh s¸ng cã bíc sãng thÝch hîp vµo cat«t cña mét tÕ bµo quang

®iÖn, th× sè electron bËt ra khái cat«t mét phÇn bÞ hót vÒ an«t, mét phÇn quay trë l¹i cat«t. Dßng quang ®iÖn ®¹t ®Õn gi¸ trÞ b·o hßa khi tÊt c¶ çc electron bËt ra tõ cat«t ®Òu ®i vÒ an«t.

7.13. Chän D.Híng dÉn: Dßng quang ®iÖn bÞ triÖt tiªu hoµn toµn khi UAK ≤ Uh.

7.14. Chän D.Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt quang ®iÖn thø 3: §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc

electron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch mµ chØ phô thuéc vµo bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch vµ b¶n chÊt kim lo¹i.

7.15. Chän C.Híng dÉn: HiÖu ®iÖn thÕ h·m phô thuéc vµo bíc sãng cña ¸nh s¸ng kÝch thÝch vµ

b¶n chÊt cña kim lo¹i dïng lµm cat«t.7.16. Chän C.

Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt quang ®iÖn thø 2: §èi víi mçi ¸nh s¸ng thÝch hîp (λ ≤ λ0) cêng ®é dßng quang ®iÖn b·o hoµ tØ lÖ thuËn víi cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch. Tõ h×nh vÏ 7.8 ta th©y Ibh1 > Ibh2 suy ra cêng ®é cña chïm s¸ng 1 lín h¬n cêng ®é cña chïm s¸ng 2

7.17. Chän D.Híng dÉn: Tõ h×nh vÏ 7.9 ta thÊy Uh = 0, ¸p dông c«ng thøc Anhstanh

suy ra λ = λ0.7.18. Chän D.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh suy ra nÕu gi¶m bíc sãng cña chïm bøc x¹ chiÕu tíi cat«t th× ®éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña electron quang ®iÖn t¨ng lªn.

7.19. Chän B.Híng dÉn: HiÖu ®iÖn thÕ h·m lµ hiÖu ®iÖn thÕ ©m cÇn ®Æt gi÷a cat«t vµ an«t

cña tÕ bµo quang ®iÖn ®Ó võa ®ñ triÖt tiªu dßng quang ®iÖn.7.20. Chän C.

Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt quang ®iÖn thø 3: §éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña çc electron quang ®iÖn kh«ng phô thuéc cêng ®é chïm s¸ng kÝch thÝch mµ chØ phô thuéc vµo bíc sãng ¸nh s¸ng kÝch thÝch vµ b¶n chÊt kim lo¹i.

7.21. Chän D.Híng dÉn: Chïm s¸ng ®¬n s¾c.

7.22. Chän B.Híng dÉn: Ph«ton hay lîng tö.

7.23. Chän A.

Híng dÉn: §©y lµ biÓu thøc Anhxtanh7.24. Chän C.

Híng dÉn: C«ng ®iÖn trêng do hiÖu ®iÖn thÕ h·m sinh ra b»ng ®éng n¨ng ban ®Çu cùc ®¹i cña ªlectron quang ®iÖn th× I = 0.

7.25. Chän C.Híng dÉn: TÝnh chÊt h¹t râ nÐt, giao thoa khã quan s¸t, tÝnh chÊt sãng râ nÐt th×

giao thoa dÔ quan s¸t.7.26. Chän D.

Híng dÉn: N¨ng lîng cña ph«ton ¸nh s¸ng ®îc tÝnh theo c«ng thøc ε = hf, n¨ng lîng cña mét ph«ton phô thuéc vµo tÇn sè cña ph«ton. Do ®ã kÕt luËn: “Çc photon cã n¨ng lîng b»ng nhau v× chóng lan truyÒn víi vËn tèc b»ng nhau” lµ sai.

7.27. Chän D.Híng dÉn: VËn tèc ban ®Çu cùc ®¹i cña çc quang electron ®îc tÝnh theo c«ng thøc: , suy ra v0max = 8,2.105m/s.

7.28. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh , suy ra v0max = 4,67.105m/s.

7.29. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh ta suy ra A = 2,38eV

7.30. Chän A.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh suy ra λ0 = 0,521µm.

7.31 Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.237.32. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.227.33. Chän D.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh suy ra Uh = – 0,6V.7.34. Chän B.

Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh ®èi víi qu¶ cÇu c« lËp vÒ ®iÖn cã ®iÖn thÕ cùc ®¹i Vmax lµ , ta suy ra Vmax = 2,07V.

7.35. Chän C.Híng dÉn: C«ng tho¸t kim ko¹i lµm cat«t lµ = 4,14eV.7.36. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.277.37. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.32.7.38. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.327.39. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.347.40. Chän D.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc Anhstanh suy ra f = 6,28.1014Hz7.41. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.227.42. Chän A.Híng dÉn: Khi dßng quang ®iÖn ®¹t gi¸ trÞ b·o hoµ th× tÊt c¶ çc

electron bøt ra khái cat«t ®Òu ®i vÒ an«t, khi ®ã dßng ®iÖn qua tÕ bµo quang ®iÖn kh«ng ®æi ®îc tÝnh theo c«ng thøc Ibh = n.e víi n lµ sè electron chuyÓn qua tÕ bµo quang ®iÖn trong 1s, e = 1,6.10-19C. Suy ra sè electron bøt ra khái cat«t trong 1s lµ n = 1,875.1013

7.43. Chän D.Híng dÉn: - Cêng ®é dßng ®iÖn b·o hoµ Ibh = n.e víi n lµ sè electron chuyÓn qua tÕ

bµo quang ®iÖn trong 1s, e = 1,6.10-19C.- Khi dßng quang ®iÖn b·o hoµ th× tÊt c¶ çc electron bøt ra khái cat«t ®Òu ®i vÒ

an«t, suy ra sè electron bøt ra khái cat«t trong 1s lµ n.- HiÖu suÊt bøc x¹ lîng tö lµ H, suy ra sè ph«ton ®Ëp vµo cat«t trong 1s lµ n1 = n/H.- C«ng suÊt chïm s¸ng chiÕu tíi cat«t lµ P = n1.ε = nε/H = 20,7.10-6W

7.44. Chän C.Híng dÉn: Xem quang dÉn.

7.45. Chän D.Híng dÉn: Xem hiÖn tîng quang ®iÖn.7.46.. Chän A.Híng dÉn: Xem pin quang ®iÖn.7.47. Chän A.Híng dÉn: §ã lµ ®Þnh nghÜa.7.48. Chän B.

Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt quang ®iÖn 1: §Ó mét chÊt b¸n dÉn trë thµnh vËt dÉn th× bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i cã bíc sãng nhá h¬n mét gi¸ trÞ λ0 t¬ng ®¬ng bøc x¹ ®iÖn tõ chiÕu vµo chÊt b¸n dÉn ph¶i cã tÇn sè lín h¬n mét gi¸ trÞ f0 ( λ0 vµ f0 phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt b¸n dÉn).

7.49. Chän B.Híng dÉn: k0 thay ®æi theo nhiÖt ®é.

7.50. Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa: “HiÖn tîng quang ®iÖn trong lµ hiÖn tîng electron liªn

kÕt ®îc gi¶i phãng thµnh electron dÉn khi chÊt b¸n dÉn ®îc chiÕu b»ng bøc x¹ cã bíc sãng thÝch hîp”.

7.51. Chän B.Híng dÉn: Quang trë lµ mét linh kiÖn b¸n dÉn ho¹t ®éng dùa trªn hiÖn t-îng quang ®iÖn trong.

7.52. Chän D.Híng dÉn: Bíc sãng cña chïm s¸ng chiÕu tíi cat«t , ta tÝnh ®îc λ1 = 0,67μm. λ2 = 6μm. λ3 = 4,61μm. λ1 = 0,5μm. So s¸nh bíc sãng cña çc bøc x¹ trªn víi giíi h¹n quang ®iÖn ta thÊy hiÖn tîng quang ®iÖn chØ x¶y ra víi bíc sãng λ4.

7.53. Chän A.Híng dÉn: C«ng tho¸t electron lµ 7.45 Chän C.

Híng dÉn: §iÓm kh¸c nhau gi÷a mÉu nguyªn tö Bo víi mÉu nguyªn tö R¬-d¬-pho lµ tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng æn ®Þnh.

7.46 Chän D.Híng dÉn: Néi dung tiªn ®Ò 1 cña Bo: “Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i mµ nguyªn tö cã

thÓ tån t¹i trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh mµ kh«ng bøc x¹ n¨ng lîng”.7.47 Chän C.

Híng dÉn: Néi dung tiªn ®Ò 2 cña Bo vÒ sù hÊp thô vµ bøc x¹ n¨ng l îng cña nguyªn tö lµ: “Mçi khi chuyÓn tr¹ng th¸i dõng nguyªn tö bøc x¹ hoÆc hÊp thô photon cã n¨ng l-îng ®óng b»ng ®é chªnh lÖch n¨ng lîng gi÷a hai tr¹ng th¸i ®ã”.

7.48 Chän B.Híng dÉn: ¸p dông tiªn ®Ò 2 cña Bo: , ®èi víi nguyªn tö hi®r« ta cã

vµ suy ra bíc sãng cña v¹ch thø hai trong d·y Laiman lµ λ31 cã

, λ31 = 0,1029µm.7.49 Chän A.

Híng dÉn: D·y Laiman cña quang phæ hi®r« n»m trong vïng tö ngo¹i. D·y Banme cã mét phÇn n»m trong vïng tö ngo¹i, mét phÇn n»m trong vïng ¸nh s¸ng nh×n thÊy. D·y Passen n»m trong vïng hång ngo¹i.

7.50 Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 7.48

7.51 Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 7.48

7.52 Chän B.Híng dÉn: Çc v¹ch thuéc d·y Laiman øng víi sù chuyÓn cña electron tõ çc quü ®¹o ngoµi vÒ

quü ®¹o K.Çc v¹ch thuéc d·y Banme øng víi sù chuyÓn cña electron tõ çc quü ®¹o ngoµi vÒ

quü ®¹o L.Çc v¹ch thuéc d·y Passen øng víi sù chuyÓn cña electron tõ çc quü ®¹o ngoµi vÒ

quü ®¹o M.

7.53 Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.48

7.54. Chän D.Híng dÉn: Xem tiªn ®Ò 1 cña Bo.

7.55. Chän A.Híng dÉn: Tiªn ®Ò 1 cña Bo.

7.56. Chän C.Híng dÉn: Xem sù t¹o thµnh c¸c d·y quang phæ Hy®r«.

7.57. Chän C.Híng dÉn: §iÓm kh¸c nhau gi÷a mÉu nguyªn tö Bo víi mÉu nguyªn tö R¬-d¬-pho lµ

tr¹ng th¸i cã n¨ng lîng æn ®Þnh.7.58. Chän D.

Híng dÉn: Néi dung tiªn ®Ò 1 cña Bo: “Tr¹ng th¸i dõng lµ tr¹ng th¸i mµ nguyªn tö cã thÓ tån t¹i trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh mµ kh«ng bøc x¹ n¨ng lîng”.

7.59. Chän C.Híng dÉn: Néi dung tiªn ®Ò 2 cña Bo vÒ sù hÊp thô vµ bøc x¹ n¨ng l îng cña nguyªn

tö lµ: “Mçi khi chuyÓn tr¹ng th¸i dõng nguyªn tö bøc x¹ hoÆc hÊp thô photon cã n¨ng l-îng ®óng b»ng ®é chªnh lÖch n¨ng lîng gi÷a hai tr¹ng th¸i ®ã”.

7.60. Chän B.Híng dÉn: ¸p dông tiªn ®Ò 2 cña Bo: , ®èi víi nguyªn tö hi®r« ta cã

vµ suy ra bíc sãng cña v¹ch thø hai trong d·y Laiman lµ λ31 cã

, λ31 = 0,1029µm.7.61. Chän A.

Híng dÉn: D·y Laiman cña quang phæ hi®r« n»m trong vïng tö ngo¹i. D·y Banme cã mét phÇn n»m trong vïng tö ngo¹i, mét phÇn n»m trong vïng ¸nh s¸ng nh×n thÊy. D·y Passen n»m trong vïng hång ngo¹i.

7.62. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 7.61

7.63. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn c©u 7.61

7.64. Chän C.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.47

7.65. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.47

7.66 Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 7.47

7.67 Chän C.Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt Bu-ghe - Lam-be.

7.68. Chän D.Híng dÉn: KÝnh läc s¾c ®á chØ cho bíc sãng nhá h¬n 0,64m, nªn dïng ¸nh s¸ng

tÝm cho mµu ®en.7.69. Chän C.

Híng dÉn: Theo tÝnh chÊt cña sù hÊp thô läc lùa ¸nh s¸ng.7.70. Chän D.

Híng dÉn: Nh c©u 7.58.7.71. Chän B.Híng dÉn: Xem mµu s¾c c¸c vËt trong SGK.7.72. Chän B.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt cña sù ph¸t quang.7.73. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt cña sù ph¸t quang.7.74. Chän C.Híng dÉn: Mçi vËt ph¸t quang cho mét quang phæ riªng, phô thuéc vµo

b¶n chÊt cña chÊt ph¸t quang.7.75. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt cña sù ph¸t quang.7.76. Chän D.Híng dÉn: Tia laze cã thÓ cã c«ng suÊt kh¸c nhau.

7.77. Chän D.Híng dÉn: Theo nguyªn t¾c t¹o ra laze rubi.7.78. Chän C. Híng dÉn: HiÖu suÊt < 1.7.79. Chän C. Híng dÉn: Theo nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña laze rubi.7.80. Chän D.Híng dÉn: §Ó t¹o ra céng hëng th× kho¶ng c¸ch 2 gêng ph¶i kh¸c lÎ lÇn

phÇn tõ bíc song (®iÒu kiÖn cã biªn ®é dao ®éng cùc tiÓu).7.81. Chän A.Híng dÉn: ThÓ tÝch thÐp cÇn nÊu ch¶y: .

Khèi lîng thÐp cÇn nÊu ch¶y: V = m.D = 122,46.10-7 kg. NhiÖt lîng cÇn thiÕt ®Ó ®a khèi thÐp lªn ®iÓm nãng ch¶y: Q1 = m.C(TC - T0) =

6,257 J.NhiÖt lîng cÇn thiÕt ®Ó ®a khèi thÐp chuyÓn tõ thÓ r¾n sang láng lµ: Q2 = m.L =

3,306J.Thêi gian khoang thÐp lµ:

7.82. Chän B.Híng dÉn: Khèi lîng níc cÇn bèc h¬i: m = V.D = 10-6 kg.NhiÖt lîng cÇn thiÕt ®Ó ®a khèi lîng níc tõ 370C ®Õn ®iÓm s«i: Q1 = mC(100-37)

= 0,26334J.NhiÖt lîng cÇn thiÕt ®Ó lµm khèi lîng níc chuyÓn tõ láng sang khÝ: Q2 = mL = 2,26

J.NhiÖt lîng níc cÇn bèc h¬i lµ: Q = Q1 + Q2 = 2,52 J

7.83. Chän D.Híng dÉn: Xem bµi 7.71. NhiÖt lîng vïng m« bÞ chiÕu nh©n tõ tia laze trong 1s: Q' = P.1 = 10J.ThÓ tÝch níc bèc h¬i trong 1s: V' = Q'/Q = 3,963 mm2.ChiÒu dµi vÕt c¾t trong 1s: L' = v.1 = 5mm. DiÖn tÝch vÕt c¾t trong 1s: S = 2r.L

= 1mm2.ChiÒu s©u cùc ®¹i vÕt c¾t: h = V'/S = 3,963 mm.

7.84. Chän B.Híng dÉn: 7.85. Chän B.

Híng dÉn: Gäi D0 vµ D lµ ®êng kÝnh cña chïm ¸nh s¸ng ë mÆt g¬ng b¸n m¹ vµ ë trªn mµn ¶nh' H vµ h lµ kho¶ng c¸ch tõ ®Ønh cña gãc më ®Õn g¬ng b¸n m¹ vµ tõ g¬ng b¸n m¹ ®Õn mµn ¶nh; lµ gãc më cña chïm s¸ng. Ta cã: D0 = h..

. D = D0 + h. = 2,8 mm.7.76. Chän A.

Híng dÉn: Xem c©u 7.74. DiÖn tÝch vÖt s¸ng:

Cêng ®é s¸ng t¹i mét ®iÓm trªn mµn: 7.87. Chän A.

Híng dÉn: Xem c©u 7.75. Sè ph«ton ®Ëp vµo mµn ¶nh trong 1s:

7.88. Chän B.Híng dÉn: N¨ng lîng ion ho¸ nguyªn tö hi®r« lµ n¨ng lîng cÇn cung cÊp cho nguyªn

tö ®Ó electron ®ang ë tr¹ng th¸i c¬ b¶n (quü ®¹o K) chuyÓn ra quü ®¹o xa h¹t nh©n nhÊt (ë v« cïng). Cã , tõ ®ã tÝnh ®îc λ = 0,0913µm.

7.89. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông ®Þnh lÝ vÒ ®éng n¨ng: §é biÕn thiªn ®éng n¨ng b»ng c«ng cña

®iÖn trêng. A = UAK.e = W® = W®2 - W®1 = W®2 = W®. Tõ ®ã t×m ra W®.7.90. Chän B.

DDo

Hh

Híng dÉn: Bíc sãng ng¾n nhÊt trong chïm tia X mµ èng R¬nghen ph¸t ra ®îc tÝnh theo c«ng thøc: , suy ra λmin = 82,8.10-12m.

7.91. Chän D.Híng dÉn: Cêng ®é dßng ®iÖn trong èng R¬nghen lµ I = n.e víi n lµ sè electron

®Õn ®¹p vµo ®èi cat«t trong 1s. Sè electron ®Õn ®¹p vµo ®èi cat«t trong 1phót lµ = 2,4.1017

7.92. Chän B.Híng dÉn: TÇn sè lín nhÊt trong chïm tia X mµ èng R¬nghen ph¸t ra ®îc tÝnh theo

c«ng thøc: suy ra UAK = 12,4 kV.

Ch ¬ng 8 : thuyÕt t¬ng ®èi

I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng :1) ThuyÕt t¬ng ®èi hÑp:

a. Çc tiªn ®Ò cña Anhxtanh- HiÖn tîng vËt lý x¶y ra nh nhau trong mäi hÖ quy chiÕu qu¸n tÝnh, hay ph¬ng

tr×nh biÓu diÔn hiÖn tîng vËt lÝ trong çc hÖ quy chiÕu qu¸n tÝnh cã cïng mét d¹ng.- VËn tèc cña ¸nh s¸ng trong ch©n kh«ng cã cïng ®é lín c trong mäi hÖ quy chiÕu

qu¸n tÝnh. c lµ giíi h¹n cña çc vËn tèc vËt lý. c = 299792458 m/s. (c 3.108 m/s).b. Mét sè kÕt qu¶ cña thuyÕt t¬ng ®èi.

- §éi dµi cña mét thanh bÞ co l¹i däc theo ph¬ng chuyÓn ®éng cña nã: - §ång hå g¾n víi quan s¸t viªn chuyÓn ®éng ch¹y chËm h¬n ®ång hå g¾n víi quan

s¸t viªn ®øng yªn. ; t0 lµ kho¶ng thêi gian g¾n víi quan s¸t viªn ®øng yªn.2) HÖ thøc Anh-xtanh gi÷a n¨ng lîng vµ khèi lîng.

a) Khèi lîng cña vËt chuyÓn ®éng víi vËn tèc v (khèi lîng t¬ng ®èi tÝnh) lµ:

,

víi m0 lµ khèi lîng nghØ (khèi lîng khi vËn tèc b»ng kh«ng).b) HÖ thøc Anhxtanh gi÷a n¨ng lîng vµ khèi lîng: NÕu mét vËt cã khèi lîng m th× cã

n¨ng lîng E tØ lÖ víi m: . NÕu v << c th×:

- §èi víi hÖ kÝn, khèi lîng vµ n¨ng lîng nghØ kh«ng nhÊt thiÕt ®îc b¶o toµn, nhng n¨ng lîng toµn phÇn (bao gåm c¶ ®éng n¨ng vµ n¨ng lîng nghØ) ®îc b¶o toµn.

- C¬ häc cæ ®iÓn lµ trêng hîp riªng cña c¬ häc t¬ng ®èi tÝnh khi vËn tèc chuyÓn ®éng rÊt nhá so víi vËn tèc ¸nh s¸ng.

c) N¨ng lîng ph«t«n: . KÝ hiÖu mp lµ khèi lîng t¬ng ®èi tÝnh cña ph«t«n.

MÆt kh¸c: = mP.c2 => . Mµ: . Suy ra .

+ Víi v = c th×: mP0 = 0.+ §éng lîng ph«t«n:

III. C©u hái vµ bµi tËp:

Chñ ®Ò 1: ThuyÕt t¬ng ®èi hÑp.8.1. Chän c©u §óng.

Khi nguån s¸ng chuyÓn ®éng, vËn tèc truyÒn ¸nh s¸ng trong ch©n kh«ng cã gi¸ trÞ.

A. nhá h¬n c. B. lín h¬n c. C. lín h¬n hoÆc nhá h¬n c phô thuéc vµo ph¬ng truyÒn vµ vËn tèc cña nguån

s¸ng. D. lu«n b»ng c, kh«ng phô thuéc vµo ph¬ng truyÒn vµ vËn tèc cña nguån s¸ng.

8.2. Chän c©u §óng.Khi mét çi thíc chuyÓn ®éng theo ph¬ng chiÒu dµi cña nã, ®é dµi cña thícA. d·n ra theo tØ lÖ .

B. co l¹i tØ lÖ víi vËn tèc cña thíc. C. d·n ra phô thuéc vµo vËn tèc cña thíc. D. co l¹i theo tØ lÖ .

8.3. Mét chiÕc thíc cã chiÒu dµi 30cm, chuyÓn ®éng víi vËn tèc v = 0,8c theo chiÒu dµi cña thíc th× co l¹i lµ:

A. 10cm. B. 12cm. C. 15cm. D. 18cm.8.4. Ngêi quan s¸t ®ång hå ®óng yªn ®îc 50 phót, còng thêi gian ®ã ngêi quan s¸t

chuyÓn ®éng víi vËn tèc v = 0,8c sÏ thÊy thêi gian ®ång hå lµ:A. 20 phót. B. 25 phót. C. 30 phót. D. 40 phót.

8.5. Sau 30 phót ®ång hå chuyÓn ®éng víi vËn tèc v = 0,8c ch¹y chËm h¬n ®ång hå g¾n víi ngêi quan s¸t ®øng yªn lµ:

A. 20 phót. B. 25 phót, C. 30 phót. D. 35 phót.8.6. §iÒu nµo díi ®©y ®óng, khi nãi vÒ çc tiªn ®Ò cña Anh-xtanh?

A) Çc hiÖn tîng vËt lÝ x¶y ra nh nhau ®èi víi mäi hÖ quy chiÕu qu¸n tÝnh.B) Ph¬ng tr×nh diÔn t¶ çc hiÖn tîng vËt lý cã cïng mét d¹ng trong mäi hÖ quy

chiÕu qu¸n tÝnh.C) VËn tèc ¸nh s¸ng trong ch©n kh«ng ®èi víi mäi hÖ qui chiÕu qu¸n tÝnh cã cïng

gi¸ trÞ c, kh«ng phô thuéc vµo vËn tèc cña nguån s¸ng hay m¸y thu.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

Chñ ®Ò 2. HÖ thøc Anh-xtanh.8.7. §iÒn vµo nh÷ng « trèng:

C¬ häc Newton C¬ häc t¬ng ®èi tÝnh

a) Ph¬ng tr×nh chuyÓn ®éng:b) Xung lîng:

c) Khèi lîng:

d) §éng n¨ng:

e) n¨ng lîng nghØ: 0f) Liªn hÖ gi÷a n¨ng lîng vµ ®éng lîng

8.8. Chän c©u §óng.Theo thuyÕt t¬ng ®èi, khèi lîng t¬ng ®èi tÝnh cña mét vËt cã khèi lîng nghØ m0

chuyÓn ®éng víi vËn tèc v lµ:A. . B. .

C. . D. .8.9. Chän c©u §óng. HÖ thøc Anh-xtanh gi÷a khèi lîng vµ n¨ng lîng lµ:

A. . B. W = mc. C. . D. W = mc2.8.10. Mét h¹t cã ®éng n¨ng b»ng n¨ng lîng nghØ cña nã. VËn tèc cña h¹t ®ã lµ:

A. 2.108m/s. B. 2,5.108m/s. C. 2,6.108m/s. D. 2,8.108m/s.8.11. VËn tèc cña 1 ªlectron t¨ng tèc qua hiÖu ®iÖn thÕ 105V lµ:

A. 0.4.108m/s; B. 0.8.108m/s; C. 1,2.108m/s; D. 1,6.108m/s

8.12. §éng n¨ng cña mét ªlÐctron cã ®éng lîng lµ p sÏ lµ:A. ; B. ; C. ; D.

8.13. VËn tèc cña mét ªlÐctron cã ®éng lîng lµ p sÏ lµ:A. ; B.

C. ; D. 8.14. Mét h¹t cã ®éng n¨ng t¬ng ®èi tÝnh gÊp 2 lÇn ®éng n¨ng cæ ®iÓn (tÝnh theo

c¬ häc Newton). VËn tèc cña h¹t ®ã lµ:A. ; B. ; C. ; D.

8.15. Mét h¹t cã ®éng n¨ng b»ng n¨ng lîng nghØ. VËn tèc cña nã lµ:A. 2,6.108m/s; B. 1,3.108m/s; C. 2,5.108m/s; D.

1,5.108m/s.8.16. §éng lîng cña mét h¹t cã khèi lîng nghØ m, ®éng n¨ng K lµ:

A. ; B. ;

C. ; D.

§¸p ¸n ch¬ng 8

8.1. Chän D8.2. Chän D8.3. Chän D

8.4. Chän C8.5. Chän A 8.6. Chän B

8.8. Chän D

8.9. Chän D.

8.10. Chän C

8.11. Chän C8.12.

Chän C8.13.

Chän D

8.14. Chän B8.15.

Chän A8.16.

Chän B

Híng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch¬ng 88.1. Chän DHíng dÉn: Theo tiªn ®Ò 2 cña Anh-xtanh.8.2. Chän DHíng dÉn: Theo c«ng thøc chiÒu dµi cña vËt chuyÓn ®éng.

8.3. Chän DHíng dÉn: => l = 0,6.30cm = 18cm.

8.4. Chän CHíng dÉn: => => l0 = l.0,6 = 30 phót.

8.5. Chän AHíng dÉn: => => t - t0 = 20 phót.8.6. Chän BHíng dÉn: Theo hÖ thøc Anh-xtanh thø nhÊt.

8.7. C¬ häc Newton C¬ häc t¬ng ®èi

tÝnha) Ph¬ng tr×nh chuyÓn ®éng:

b) Xung lîng:

c) Khèi lîng: m

d) §éng n¨ng:

e) n¨ng lîng nghØ: 0 mc2

f) Liªn hÖ gi÷a n¨ng lîng vµ ®éng lîng

8.8. Chän B Híng dÉn: 8.9. Chän D Híng dÉn: Theo hÖ thøc Anh-xtanh.8.10. Chän C

Híng dÉn:

8.11. Chän CHíng dÉn: , víi =>

=> => => =>

v = 3.108.0.4 = 1,2.108m/s.8.12. Chän C.

Híng dÉn: ; . Suy ra: =>

N¨ng lîng toµn phÇn: vµ ®éng n¨ng: 8.13. Chän D.

Híng dÉn: => . Suy ra:

=> => => 8.14. Chän B.

Híng dÉn: => => =>

8.15. Chän A.Híng dÉn: W = Wd + mc2 => => => =>

=> => .8.16. Chän B.

Híng dÉn: => ;

=> => => Ch ¬ng 9 : h¹t nh©n nguyªn tö

I. HÖ thèng kiÕn thøc trong ch ¬ng :1) CÊu t¹o h¹t nh©n nguyªn tö:

+ H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc pr«t«n (p) (mang ®iÖn tÝch nguyªn tè d-¬ng), vµ çc n¬tron (n) (trung hoµ ®iÖn), gäi chung lµ nucl«n, liªn kÕt víi nhau bëi lùc h¹t nh©n, ®ã lµ lùc t¬ng t¸c m¹nh, lµ lùc hót gi÷a çc nucl«n, cã b¸n kÝnh t¸c dông rÊt ng¾n ( r < 10-15 m).

+ H¹t nh©n cña çc nguyªn tè ë « thø Z trong b¶ng HTTH, cã nguyªn tö sè Z th× chøa Z pr«ton (cßn gäi Z lµ ®iÖn tÝch h¹t nh©n) vµ N n¬tron; A = Z + N ®îc gäi A lµ sè khèi. Çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cã cïng sè pr«ton Z, nhng cã sè n¬tron N (sè khèi A) kh¸c nhau, gäi lµ çc ®ång vÞ.

Cã hai lo¹i ®ång vÞ bÒn vµ ®ång vÞ phãng x¹.+ KÝ hiÖu h¹t nh©n: Çch 1 (thêng dïng): , vÝ dô .Çch 2 (Ýt dïng): hoÆc ; Çch 3 (v¨n b¶n): XA vÝ dô: C12, C14, U238 . . .+ §¬n vÞ khèi lîng nguyªn tö u cã trÞ sè b»ng khèi lîng cña ®ång vÞ ;

; NA lµ sè av«ga®r« NA = 5,023.1023/mol; u xÊp xØ b»ng khèi lîng cña mét nuclon, nªn h¹t nh©n cã sè khèi A th× cã khèi lîng xÊp xØ b»ng A(u).

+ Khèi lîng cña çc h¹t: - Pr«ton: mp = 1,007276 u; n¬tron: mn = 1,008665 u; - ªlectron: me = 0,000549 u.+ KÝch thíc h¹t nh©n: h¹t nh©n cã b¸n kÝnh (m).+ §ång vÞ: lµ nh÷ng h¹t nh©n chøa cïng sè pr«ton Z (cã cïng vÞ trÝ trong b¶n

HTTH), nhng cã sè n¬tron kh¸c nhau.2) N¨ng lîng liªn kÕt, n¨ng lîng liªn kÕt riªng:

+ §é hôt khèi: §é gi¶m khèi lîng cña h¹t nh©n so víi tæng khèi lîng çc nuclon t¹o thµnh. m = m0 - m = Z.mP + (A-Z).mn - m; m lµ khèi lîng h¹t nh©n, nÕu cho khèi lîng nguyªn tö ta ph¶i trõ ®i khèi lîng çc ªlectron.

+ N¨ng lîng liªn kÕt (NNLK) : E = m.c2.- §é hôt khèi lín th× NNLK lín. H¹t nh©n cã n¨ng lîng liªn kÕt lín th× bÒn v÷ng.- TÝnh n¨ng lîng liªn kÕt theo MeV: E = khèi lîng(theo u)gi¸ trÞ 1u(theo MeV/c2)- TÝnh n¨ng lîng theo J: E = n¨ng lîng(theo MeV) 1,6.10-13.+ N¨ng lîng liªn kÕt riªng (NLLKR) lµ n¨ng lîng liªn kÕt cho 1 nuclon.

H¹t nh©n nµo cã n¨ng lîng liªn kÕt riªng lín h¬n th× bÒn v÷ng h¬n.+ §¬n vÞ n¨ng lîng lµ: J, kJ, eV, MeV. §¬n vÞ khèi lîng lµ: g, kg, J/c2; eV/c2; MeV/c2.

; ; . (tuú theo ®Çu bµi cho).3) Phãng x¹

a) HiÖn tîng mét h¹t nh©n bÞ ph©n r·, ph¸t ra çc tia phãng x¹ vµ biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n kh¸c gäi lµ hiÖn tîng phãng x¹.

§Æc ®iÓm cña phãng x¹: nã lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi h¹t nh©n, kh«ng phô thuéc vµo yÕu tè bªn ngoµi (nhiÖt ®é, ¸p suÊt, m«i trêng xung quanh…) mµ phô thuéc vµo b¶n chÊt cña h¹t nh©n (chÊt phãng x¹).

b) Tia phãng x¹ kh«ng nh×n thÊy, gåm nhiÒu lo¹i: α, β-, β+, γ. + Tia anpha () lµ h¹t nh©n cña hªli . Mang ®iÖn tÝch +2e, chuyÓn ®éng víi

vËn tèc ban ®Çu kho¶ng 2.107 m/s. Tia lµm i«n ho¸ m¹nh nªn n¨ng lîng gi¶m nhanh, trong kh«ng khÝ ®i ®îc kho¶ng 8cm, kh«ng xuyªn qua ®îc tÊm b×a dµy 1mm.

+ Tia bªta: phãng ra víi vËn tèc lín cã thÓ gÇn b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng. Nã còng lµm i«n ho¸ m«i trêng nhng yÕu h¬n tia . Trong kh«ng khÝ cã thÓ ®i ®îc vµi tr¨m mÐt vµ cã thÓ xuyªn qua tÊm nh«m dµy cì mm. cã hai lo¹i:

- Bª ta trõ β- lµ çc electron, kÝ hiÖu lµ - Bªta céng β+ lµ p«zitron kÝ hiÖu lµ , cã cïng khèi lîng víi ªletron nhng mang

®iÖn tÝch +e cßn gäi lµ ªlectron d¬ng.- Tia γ lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng rÊt ng¾n (ng¾n h¬n tia X) cì nhá h¬n 10-11m. Nã

cã tÝnh chÊt nh tia X, nhng m¹nh h¬n. Cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh, rÊt nguy hiÓm cho con ngêi.

Chó ý: Mçi chÊt phãng x¹ chØ cã thÓ phãng ra mét trong 3 tia: hoÆc , hoÆc -, hoÆc + vµ cã thÓ kÌm theo tia . Tia lµ sù gi¶i phãng n¨ng lîng cña chÊt phãng x¹.

c) §Þnh luËt phãng x¹: (2 çch)+ Mçi chÊt phãng x¹ ®îc ®Æc trng bëi thêi gian T gäi lµ chu kú ph©n r·. Cø sau thêi

gian T mét nöa sè h¹t nh©n cña nã biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n kh¸c.N(t) = N0.2-k víi hay N(t) = N0.e-t; lµ h»ng sè phãng x¹. ln2 = 0,693.Khèi lîng chÊt phãng x¹: m(t) = m0. e-t; hay m(t) = m0.2-k

+ Trong qu¸ tr×nh ph©n r·, sè h¹t nh©n (khèi lîng) phãng x¹ gi¶m víi thêi gian theo ®Þnh luËt hµm sè mò víi sè mò ©m.

Chu kú b¸n r· T cña mét chÊt phãng x¹ lµ thêi gian sau ®ã sè h¹t nh©n cña mét lîng chÊt Êy chØ cßn b»ng mét nöa sè h¹t nh©n ban ®Çu N0. Sè h¹t nh©n N hoÆc khèi lîng m cña chÊt phãng x¹ gi¶m víi thêi gian t theo ®Þnh luËt hµm sè mò:

, λ lµ h»ng sè phãng x¹, tØ lÖ nghÞch víi chu kú b¸n r·: .

d) §é phãng x¹ cña mét chÊt phãng x¹ ®îc x¸c ®Þnh b»ng sè h¹t nh©n ph©n r· trong 1 gi©y.

+ KÝ hiÖu H: H = . Hay H = .N; H0 = N0 lµ ®é phãng x¹ ban ®Çu.§é phãng x¹ cña mét lîng chÊt b»ng sè h¹t nh©n cña nã nh©n víi h»ng sè

phãng x¹.e) Trong ph©n r· α h¹t nh©n con lïi hai « trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn so víi h¹t

nh©n mÑ.- Trong ph©n r· β- hoÆc β+ h¹t nh©n con tiÕn hoÆc lïi mét « trong b¼ng hÖ thèng

tuÇn hoµn so víi h¹t nh©n mÑ.- Trong ph©n r· γ h¹t nh©n kh«ng biÕn ®æi mµ chØ chuyÓn tõ møc n¨ng lîng cao

xuèng møc n¨ng lîng thÊp h¬n.

- VËy mét h¹t nh©n chØ phãng ra mét trong 3 tia lµ hoÆc - hoÆc + vµ cã thÓ kÌm theo tia .

f) Cã ®ång vÞ phãng x¹ tù nhiªn vµ nh©n t¹o. §ång vÞ phãng x¹ nh©n t¹o cß cïng tÝnh chÊt víi ®ång vÞ bÒn cña nguyªn tè ®ã.

+ øng dông: ph¬ng ph¸p nguyªn tö ®¸nh dÊu: y khoa (chÈn ®o¸n vµ ch÷a bÖnh), trong sinh häc nghiªn cøu vËn chuyÓn çc chÊt; kh¶o cæ: x¸c ®Þnh tuæi cæ vËt dïng ph¬ng ph¸p çcbon14 (cã T = 5730 n¨m),

4) Ph¶n øng h¹t nh©n: a) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n dÉn ®Õn sù biÕn ®æi chóng

thµnh çc h¹t kh¸c. + Ph¬ng tr×nh tæng qu¸t: A + C C + D. trong ®ã A, B lµ çc h¹t t¬ng t¸c, cßn B,

C lµ h¹t s¶n phÈm (t¹o thµnh). Mét trong çc h¹t trªn cã thÓ lµ ( ), , , , (hay ).

+ Phãng x¹ lµ lo¹i ph¶n øng h¹t nh©n ®Æc biÖt cña ph¬ng tr×nh ph¶n øng: A B + C.

+ Ph¶n øng h¹t nh©n nh©n t¹o t¹o nªn ®ång vÞ phãng x¹ nh©n t¹o.b) Çc ®Þnh luËt b¶o toµn trong ph¶n øng h¹t nh©n:+ §Þnh luËt b¶o toµn nuclon (sè khèi A): T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c gi÷a çc

nuclon, pr«ton cã thÓ biÕn ®æi thµnh n¬tron vµ ngîc l¹i; tæng sè pr«ton vµ n¬tron lµ nuclon kh«ng ®æi.

A1 + A2 = A3 + A4. + §Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch (nguyªn tö sè Z): T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c

hÖ kÝn (c« lËp) vÒ ®iÖn, nªn ®iÖn tÝch b¶o toµn (tæng ®iÖn tÝch tríc vµ sau ph¶n øng b»ng nhau)..

Z1 + Z2 = Z3 + Z4. + §Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng: T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c hÖ kÝn (c« lËp)

nªn ®éng lîng b¶o toµn (®éng lîng tríc vµ sau ph¶n øng b»ng nhau).. hay

+ §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng toµn phÇn (Gåm n¨ng lîng nghØ vµ çc n¨ng lîng th«ng thêng kh¸c nh ®éng n¨ng, nhiÖt n¨ng . . .): trong ph¶n øng h¹t nh©n, n¨ng lîng toµn phÇn kh«ng ®æi (n¨ng lîng tríc vµ sau ph¶n øng b»ng nhau). M0c2 + E1 = Mc2 + E2.

Víi M0 = mA + mB; M = mC + mD; E1 lµ ®éng n¨ng cña çc h¹t tríc ph¶n øng, E2 lµ ®éng n¨ng cña çc h¹t sau ph¶n øng vµ çc n¨ng lîng kh¸c.

+ Trong ph¶n øng h¹t nh©n kh«ng cã ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: khèi lîng çc h¹t tríc vµ sau ph¶n øng kh«ng bao giê b»ng nhau, v× ®é hôt khèi cña çc h¹t nh©n kh«ng gièng nhau.

c) Quy t¾c dÞch chuyÓn phãng x¹:+ Phãng x¹ ra : h¹t nh©n t¹o thµnh lïi 2 « vµ sè khèi gi¶m 4 ®¬n

vÞ.+ Phãng x¹ ra bªta trõ - : h¹t nh©n t¹o thµnh tiÕn 1 «, sè khèi

kh«ng ®æi.+ Phãng x¹ ra bªta céng + : h¹t nh©n t¹o thµnh lïi 1 «, sè khèi

kh«ng ®æi.d) Trong ph¶n øng h¹t nh©n, tæng khèi lîng M0 (M0 = mA + mB) cña çc h¹t nh©n

tham gia ph¶n øng kh¸c tæng khèi lîng M (M = mC + mD) cña çc h¹t t¹o thµnh. NÕu M < M0 (hay ®é hôt khèi çc h¹t t¹o thµnh lín h¬n ®é hôt khèi çc h¹t nh©n tham gia ph¶n øng) th× ph¶n øng to¶ n¨ng lîng vµ ngîc l¹i: M0 < M th× ph¶n øng h¹t nh©n thu n¨ng l-îng. N¨ng lîng cña ph¶n øng h¹t nh©n lµ: E = M.c2.

e) Cã hai lo¹i ph¶n øng h¹t nh©n to¶ ra n¨ng lîng, n¨ng lîng ®ã gäi lµ n¨ng lîng h¹t nh©n.

+ Mét h¹t nh©n rÊt nÆng khi hÊp thô mét n¬tron chËm sÏ vì thµnh hai h¹t trung b×nh, cïng víi N n¬tron lµ sù ph©n h¹ch. .

N tõ 2 ®Õn 3; A vµ A’ tõ 80 dÕn 160.

+NÕu sù ph©n h¹ch liªn tiÕp x¶y ra gäi lµ ph¶n øng d©y chuyÒn, khi ®ã to¶ ra n¨ng lîng rÊt lín.

§iÒu kiÖn cã ph¶n øng d©y chuyÒn: HÖ sè nh©n n¬tr¬n k 1. k < 1 kh«ng x¶y ra ph¶n øng.

k = 1 gäi lµ tíi h¹n: ph¶n øng kiÓm so¸t ®îc. k > 1: vît h¹n ph¶n øng kh«ng kiÓm so¸t ®îc. V× vËy khèi lîng U235 ph¶i ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt gäi lµ khèi lîng tíi h¹n: mth. (nguyªn chÊt lµ 1kg)

+ Hai h¹t nh©n rÊt nhÑ, cã thÓ kÕt hîp víi nhau thµnh mét h¹t nh©n nÆng h¬n. Ph¶n øng nµy chØ x¶y ra ë nhiÖt ®é rÊt cao, nªn gäi lµ ph¶n øng nhiÖt h¹ch. Con ngêi míi chØ thùc hiÖn ®îc ph¶n øng nµy díi d¹ng kh«ng kiÓm so¸t ®îc (bom H).

ThÝ dô : +3,25MeV. +17,6MeV.So víi ph¶n øng ph©n h¹ch, ph¶n øng nhiÖt h¹ch to¶ ra n¨ng lîng lín h¬n nhiÒu khi

cã cïng khèi lîng nhiªn liÖu.

II. bµi tËp c¬ b¶n:Bµi 1. Khèi lîng nguyªn tö cña ra®i Ra226 lµ m = 226,0254 u . a/ H·y chØ ra thµnh phÇn cÊu t¹o h¹t nh©n Ra®i ? b/ TÝnh ra kg cña 1 mol nguyªn tö Ra®i , khèi lîng 1 h¹t nh©n , 1 mol h¹t nh©n Ra®i? c/ T×m khèi lîng riªng cña h¹t nh©n nguyªn tö cho biÕt b¸n kÝnh h¹t nh©n ®îc tÝnh theo c«ng thøc : r = r0.A1/3 . víi r0 = 1,4.10—15m , A lµ sè khèi . d/ TÝnh n¨ng lîng liªn kÕt cña h¹t nh©n , n¨ng lîng liªn kÕt riªng , biÕt mp = 1,007276u , mn = 1.008665u ; me = 0,00549u ; 1u = 931MeV/c2 . Gi¶i : a/ Ra®i h¹t nh©n cã 88 pr«ton , N = 226 – 88 = 138 n¬tron b/ m = 226,0254u.1,66055.10—27 = 375,7.10—27 kg Khèi lîng mét mol : mmol = mNA = 375,7.10—27.6,022.1023 = 226,17.10—3 kg = 226,17g Khèi lîng mét h¹t nh©n : mhn = m – Zme = 259,977u = 3,7524.10—25kg Khèi lîng 1mol h¹t nh©n : mmolhn = mnh.NA = 0,22589kg c/ ThÓ tÝch h¹t nh©n : V = 4r3/3 = 4r03A/ 3 .

Khèi lîng riªng cña h¹t nh©n : D =

d/ TÝnh n¨ng lîng liªn kÕt cña h¹t nh©n : E = mc2 = {Zmp + (A – Z)mn – m}c2 = 1,8197u E = 1,8107.931 = 1685 MeV N¨ng lîng liªn kÕt riªng : = E/A = 7,4557 MeV.Bµi 2. ChÊt phãng x¹ phãng ra tia thµng ch× . a/ Trong 0,168g P«l«ni cã bao nhiªu nguyªn tö bÞ ph©n d· trong 414 ngµy ®ªm , x¸c ®Þnh lîng ch× t¹o thµnh trong thêi gian trªn ? b/ Bao nhiªu l©u lîng P«l«ni cßn 10,5mg ? Cho chu kú b¸n d· cña P«l«ni lµ 138 ngµy ®ªm . Gi¶i : a/ Sè nguyªn tö P«l«ni lóc ®Çu : N0 = m0NA/A , víi m0 = 0,168g , A = 210 , NA = 6,022.1023

Ta thÊy t/T = 414/138 = 3 nªn ¸p dông c«ng thøc : N = N02—t/T = N02—3 = N0/8 .

Sè nguyªn tö bÞ ph©n d· lµ : N = N0 – N = N0(1 – 2—t/T) = 7N0/8 = 4,214.1020 nguyªn tö . Sè nguyªn tö ch× t¹o thµnh b»ng sè nguyªn tö P«l«ni ph©n r· trong cïng thêi gian trªn . V× vËy thêi gian trªn khèi lîng ch× lµ : m2 = N.A2/NA , víi A2 = 206 . Thay sè m2 = 0,144g . b/ Ta cã : m0/m = 0,168/0,0105 = 16 = 24 . Tõ c«ng thøc m = m02—t/T => m0/m = 2t/T = 24 Suy ra t = 4T = 4.138 = 552 ngµy ®ªm.Bµi 3. 0,2mg Ra226 phãng ra 4,35.108 h¹t trong 1 phót . H·y tÝnh chu kú b¸n r· cña Ra®i . (cho thêi gian quan s¸t t << T) . Gi¶i : Sè h¹t anpha phãng x¹ cã trÞ sè b»ng sè nguyªn tö bÞ ph©n d· : N = N0 – N = N0(1-

) .V× t << T nªn N = N0t = N0.0,693t/T ; víi N0 = m0NA/A . VËy T = . Thay sè : m0 = 0,2mg = 2.10—4g , t = 60s , N = 4,35.108 , A = 226NA = 6,023.1023 ta ®îc T = 5,1.1010s 169 n¨m.Bµi 4. Vµo ®Çu n¨m 1985 phßng thÝ nghiÖm nh©n mÉu quÆng chøa chÊt phãng x¹

khi ®ã ®é phãng x¹ lµ : H0 = 1,8.105Bq . a/ TÝnh khèi lîng Cs trong quÆng biÕt chu kú b¸n d· cña Cs lµ 30 n¨m . b/ T×m ®é phãng x¹ vµo ®Çu n¨m 1985. c/ Vµo thêi gian nµo ®é phãng x¹ cßn 3,6.104Bq .

Gi¶i : a/ Ta biÕt H0 = N0 , víi N0 = => m = Thay sè m = 5,6.10—8g b/ Sau 10 n¨m : H = H0 ; t = => H = 1,4.105 Bq .

c/ H = 3,6.104Bq => = 5 => t = ln5 = => t = = 69 n¨m .

Bµi 5. B¾n h¹t anpha cã ®éng n¨ng = 4MeV vµo h¹t nh©n ®øng yªn. Sau ph¶n øng cã suÊt hiÖn h¹t nh©n phètpho30. a/ ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n ?

b/ Ph¶n øng trªn thu hay to¶ n¨ng lîng ? tÝnh n¨ng lîng ®ã ? c/ BiÕt h¹t nh©n sinh ra cïng víi phètpho sau ph¶n øng chuyÓn ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng h¹t anpha H·y tÝnh ®éng n¨ng cña nã vµ ®éng n¨ng cña phètpho ? Cho biÕt khèi lîng cña c¸c h¹t nh©n : = 4,0015u , mn = 1,0087u , mP = 29,97005u , mAl = 26,97435u , 1u = 931MeV/c2 . Gi¶i : a/ Ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n : . + Theo ®Þnh luËt b¶o toµn sè khèi : A = (4 + 27) – 30 = 1 . + Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tö sè : Z = (2 + 13) - 15 = 0 §ã lµ n¬tron . Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®Çy ®ñ : PP

v

nP

PAl

b/ M = M0 – M = ( + mAl) – (mP + mn) = – 0,0029u < 0 => Ph¶n øng thu n¨ng lîng . E = Mc2 = – 0,0029.931 = – 2,7 MeV . c/ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng toµn phÇn : (1) ; + ( + mAl)c2 = (mn + mP)c2 + En + EP (2) Trong h×nh vÏ ; ; lÇn lît lµ çc vÐc t¬ ®éng lîng cña çc h¹t ; n ; P . V× h¹t nh©n nh«m ®øng yªn nªn PAl = 0 vµ EAl = 0 ; ; En ; EP lÇn lît lµ ®éng n¨ng cña çc h¹t anpha , cña n¬tron vµ cña phètpho (ë ®©y cã sù b¶o toµn n¨ng lîng toµn phÇn bao gåm c¶ n¨ng l-îng nghØ vµ ®éng n¨ng cña çc h¹t) Theo ®Ò bµi ta cã : vu«ng gãc víi nghÜa lµ vu«ng gãc víi (H×nh vÏ) nªn ta cã :

+ pn2 = pp2 (3) . Gi÷a ®éng lîng vµ ®éng n¨ng cã mèi liªn hÖ : p2 = 2mE ,

Ta viÕt l¹i (3) 2 + 2mnEn = 2mPEP => EP = (4) .

Thay (4) vµo (2) chó ý E = [( + mAl) – (mP + mn)]c2 = Mc2 ta ®îc :

E + (1 + ) = (1 + )En rót ra : EP = 0,56 MeV ; En = 0,74 MeV ;

Gäi lµ gãc gi÷a pP vµ ta cã : 0,575 => = 300 .

Do ®ã gãc gi÷a ph¬ng chuyÓn ®éng cña n vµ h¹t nh©n P lµ : 900 + 300 = 1200 .Bµi 6. Nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö dïng U235 cã c«ng suÊt 600MW ho¹t ®éng liªn tôc trong 1 n¨m . Cho biÕt 1 h¹t nh©n bÞ ph©n h¹ch to¶ ra n¨ng lîng trung b×nh lµ 200MeV , hiÖu suÊt nhµ m¸y lµ 20% . a/ TÝnh lîng nhiªn liÖu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y trong 1 n¨m ? b/ TÝnh lîng dÇu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y c«ng suÊt nh trªn vµ cã hiÖu suÊt lµ 75% . BiÕt n¨ng suÊt to¶ nhiÖt cña dÇu lµ 3.107J/kg . So s¸nh lîng dÇu ®ã víi urani ? Gi¶i : a/ V× H = 20% nªn c«ng suÊt urani cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y lµ : Pn = 100.P/20 = 5P N¨ng lîng do nhiªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y trong 1 n¨m lµ : W = Pn.t = 365.6.108.24.3600 = 9,64.1015J Sè h¹t nh©n ph©n d· ®îc n¨ng lîng ®ã lµ : N = W/200.1,3.10—13 = 2,96.1026 h¹t . Khèi lîng U235 cung cÊp cho nhµ m¸y lµ : m = N.A/NA = 1153,7 kg . b/ V× hiÖu suÊt nhµ m¸y lµ 75% nªn cã c«ng suÊt 600MW dÇu cã c«ng suÊt pn/ = P/H = 4P/3 . N¨ng lîng dÇu cung cÊp cho 1 n¨m lµ : W/ = Pn/t = (4.6.108/3).24.3600.356 = 2,53.1015J . Lîng dÇu cÇn cung cÊp lµ : m/ = W//3.107 = 8,4.107 kg = 84 000 tÊn . Ta cã : m//m = 7,2.105 lÇn .

III. C©u hái vµ bµi tËp:Chñ ®Ò 1: CÊu t¹o h¹t nh©n nguyªn tö

9.1. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ cÊu t¹o cña h¹t nh©n nguyªn tö?A) H¹t nh©n ®îc cÊu t¹o tõ çc nucl«n.B) Cã hai lo¹i nucl«n lµ pr«t«n vµ n¬tron.C) Sè pr«t«n trong h¹t nh©n ®óng b»ng sè ªlectron trong nguyªn tö.

D) C¶ A, B vµ C ®Òu ®óng.9.2. Ph¸t biÓu mµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ cÊu t¹o cña h¹t nh©n nguyªn tö?

A) Pr«t«n trong h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch +e.B) N¬tron trong h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch - e.C) Tæng sè çc pr«t«n vµ n¬tron gäi lµ sè khèi.D) A hoÆc B hoÆc C sai.

9.3. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ khi nãi vÒ ®ång vÞ?A) Çc h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè Z nhng kh¸c nhau sè A.B) Çc h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè A nhng kh¸c nhau sè Z.C) Çc h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè n¬tron.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.4. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o gåm Z n¬tron vµ A pr«ton.B. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o gåm Z pr«ton vµ A n¬tron.C. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o gåm Z pr«ton vµ (A - Z) n¬tron.D. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o gåm Z n¬tron vµ (A + Z) pr«ton.

9.5. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc pr«ton.B. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc n¬tron.C. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc pr«ton vµ çc n¬tron.D. H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc pr«ton, n¬tron vµ electron .

9.6. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. §ång vÞ lµ çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã sè khèi A b»ng nhau.B. §ång vÞ lµ çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã sè pr«ton b»ng nhau, sè

n¬tron kh¸c nhau.C. §ång vÞ lµ çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã sè n¬tron b»ng nhau, sè

pr«ton kh¸c nhau.D. §ång vÞ lµ çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã khèi lîng b»ng nhau.

9.7. §¬n vÞ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ khèi lîng nguyªn tö?A. Kg; B. MeV/c; C. MeV/c2; D. u

9.8. §Þnh nghÜa nµo sau ®©y vÒ ®¬n vÞ khèi lîng nguyªn tö u lµ ®óng?A. u b»ng khèi lîng cña mét nguyªn tö Hy®r« B. u b»ng khèi lîng cña mét h¹t nh©n nguyªn tö Cacbon C. u b»ng khèi lîng cña mét h¹t nh©n nguyªn tö Cacbon

D. u b»ng khèi lîng cña mét nguyªn tö Cacbon 9.9. H¹t nh©n cã cÊu t¹o gåm:

A. 238p vµ 92n; B. 92p vµ 238n; C. 238p vµ 146n; D. 92p vµ 146n9.10. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?

A. N¨ng lîng liªn kÕt lµ toµn bé n¨ng lîng cña nguyªn tö gåm ®éng n¨ng vµ n¨ng lîng nghØ.

B. N¨ng lîng liªn kÕt lµ n¨ng lîng táa ra khi çc nuclon liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh h¹t nh©n.

C. N¨ng lîng liªn kÕt lµ n¨ng lîng toµn phÇn cña nguyªn tö tÝnh trung b×nh trªn sè nuclon.

D. N¨ng lîng liªn kÕt lµ n¨ng lîng liªn kÕt çc electron vµ h¹t nh©n nguyªn tö.9.11. H¹t nh©n ®¬teri cã khèi lîng 2,0136u. BiÕt khèi lîng cña

pr«ton lµ 1,0073u vµ khèi lîng cña n¬tron lµ 1,0087u. N¨ng lîng liªn kÕt cña h¹t nh©n lµ

A. 0,67MeV; B.1,86MeV; C. 2,02MeV; D. 2,23MeV

9.12. H¹t α cã khèi lîng 4,0015u, biÕt sè Av«ga®r« NA = 6,02.1023mol-1, 1u = 931MeV/c2. Çc nucl«n kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh h¹t α, n¨ng lîng táa ra khi t¹o thµnh 1mol khÝ Hªli lµ

A. 2,7.1012J; B. 3,5. 1012J; C. 2,7.1010J; D. 3,5. 1010J9.13. H¹t nh©n cã cÊu t¹o gåm:

A. 33 pr«ton vµ 27 n¬tron ; B. 27 pr«ton vµ 60 n¬tron C. 27 pr«ton vµ 33 n¬tron ; D. 33 pr«ton vµ 27 n¬tron

9.14. H¹t nh©n cã khèi lîng lµ 55,940u. BiÕt khèi lîng cña pr«ton lµ 1,0073u vµ khèi lîng cña n¬tron lµ 1,0087u. §é hôt khèi cña h¹t nh©n lµ

A. 4,544u; B. 4,536u; C. 3,154u; D. 3,637u9.15. H¹t nh©n cã khèi lîng lµ 55,940u. BiÕt khèi lîng cña pr«ton lµ 1,0073u vµ

khèi lîng cña n¬tron lµ 1,0087u. N¨ng lîng liªn kÕt riªng cña h¹t nh©n lµA. 70,5MeV; B. 70,4MeV; C. 48,9MeV; D. 54,4MeV

Chñ ®Ò 2: Sù phãng x¹9.16. Chän ph¸t biÓu nµo ®óng. Phãng x¹ lµ hiÖn tîng mét h¹t nh©n

A) ph¸t ra mét bøc x¹ ®iÖn tõB) tù ph¸t ra çc tia , , .C) tù ph¸t ra tia phãng x¹ vµ biÕn thµnh mét h¹t nh©n kh¸c.D) phãng ra çc tia phãng x¹, khi bÞ b¾n ph¸ b»ng nh÷ng h¹t chuyÓn ®éng nhanh.

9.17. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vÒ tia anpha?A) Tia anpha thùc chÊt lµ h¹t nh©n nguyªn tö hªli ( )B) Khi ®i qua ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n tô ®iÖn, tia anpha bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n ©m

tô ®iÖn.C) Tia anpha phãng ra tõ h¹t nh©n víi vËn tèc b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng.D) Khi ®i trong kh«ng khÝ, tia anpha lµm ion ho¸ kh«ng khÝ vµ mÊt dÇn n¨ng lîng.

9.18. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ tia -?A) H¹t - thùc chÊt lµ ªlectron.B) Trong ®iÖn trêng, tia - bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n d¬ng cña tô ®iÖn, lÖch nhiÒu h¬n

so víi tia .C) Tia - cã thÓ xuyªn qua mét tÊm ch× dµy cì xentimet.D) A hoÆc B hoÆc C sai.

9.19. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ sù phãng x¹?A) Phãng x¹ lµ hiÖn tîng mét h¹t nh©n tù ®éng phãng ra çc bøc x¹ vµ biÕn ®æi

thµnh h¹t nh©n kh¸c.B) Sù phãng x¹ tu©n theo ®Þnh luËt ph©n r· phãng x¹.C) Phãng x¹ lµ mét trêng hîp riªng cña ph¶n øng h¹t nh©n.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.20. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vÒ tia anpha?A) Tia anpha thùc chÊt lµ h¹t nh©n nguyªn tö hªli ( )B) Khi ®i qua ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n tô ®iÖn, tia anpha bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n ©m

tô ®iÖn.C) Tia anpha phãng ra tõ h¹t nh©n víi vËn tèc b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng.D) Khi ®i trong kh«ng khÝ, tia anpha lµm ion ho¸ kh«ng khÝ vµ mÊt dÇn n¨ng lîng.

9.21. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ tia -?A) H¹t - thùc chÊt lµ ªlectron.B) Trong ®iÖn trêng, tia - bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n d¬ng cña tô ®iÖn, lÖch nhiÒu h¬n

so víi tia .C) Tia - cã thÓ xuyªn qua mét tÊm ch× dµy cì xentimet.D) A hoÆc B hoÆc C sai.

9.22. §iÒu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ +?A) H¹t + cã cïng khèi lîng víi ªlectrron nhng mang ®iÖn tÝch nguyªn tè d¬ng.B) Tia + cã tÇm bay ng¾n h¬n so víi tia .C) Tia + cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn rÊt m¹nh, gièng nh tia r¬n ghen (tia X).

D) A, B vµ C ®Òu ®óng.9.23. §iÒu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ tia gamma?

A) Tia gamma thùc chÊt lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng rÊt ng¾n (díi 0,01nm).B) Tia gamma lµ chïm h¹t ph«t«n cã n¨ng lîng cao.C) Tia gamma kh«ng bÞ lÖch trong ®iÖn trêng.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.24. Trong çc biÓu thøc sau ®©y, biÓu thøc nµo ®óng víi néi dung cña ®Þnh luËt phãng x¹? (víi m0 lµ khèi lîng cña chÊt phãng x¹ ban ®Çu, m lµ khèi lîng chÊt phãng x¹ cßn l¹i t¹i thêi ®iÓm t, lµ h»ng sè phãng x¹).

A) . B) ; C) ; D) 9.25. §iÒu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ ®é phãng x¹ H?

A) §é phãng x¹ H cña mét chÊt phãng x¹ lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay yÕu lµ lîng phãng x¹ ®ã.

B) Víi mét chÊt phãng x¹ cho tríc, ®é phãng x¹ lu«n lµ mét h»ng sè.C) Víi mét chÊt phãng x¹ cho tríc, ®é phãng x¹ gi¶m dÇn theo quy luËt hµm sè mò

theo thêi gian.D) A hoÆc B hoÆc C ®óng.

9.26. §iÒu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ phãng x¹ anpha ()A) H¹t nh©n tù ®éng phãng x¹ ra h¹t nh©n hªli ( ).B) Trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn, h¹t nh©n con lïi hai « so víi h¹t nh©n mÑ.C) Sè khèi cña h¹t nh©n con nhá h¬n sè khèi hat nh©n mÑ 4 ®¬n vÞ.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.27. §iÒu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ phãng x¹ -?A) H¹t nh©n mÑ phãng x¹ ra p«zitron.B) Trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn, h¹t nh©n con tiÕn mét « so víi h¹t nh©n mÑ.C) Sè khèi cña h¹t nh©n mÑ vµ h¹t nh©n con b»ng nhau.D) A hoÆc B hoÆc C ®óng.

9.28. §iÒu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ phãng x¹ +?A) H¹t nh©n mÑ phãng x¹ ra p«zitron.B) Trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn, h¹t nh©n con lïi mét « so víi h¹t nh©n mÑ.C) Sè ®iÖn tÝch cña h¹t nh©n mÑ lín h¬n sè ®iÖn tÝch cña h¹t nh©n con mét ®¬n

vÞ.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.29. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A. Phãng x¹ lµ hiÖn tîng h¹t nh©n nguyªn tö ph¸t ra sãng ®iÖn tõ.B. Phãng x¹ lµ hiÖn tîng h¹t nh©n nguyªn tö ph¸t ra çc tia α, β, γ.C. Phãng x¹ lµ hiÖn tîng h¹t nh©n nguyªn tö ph¸t ra çc tia kh«ng nh×n thÊy vµ

biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n kh¸c.D. Phãng x¹ lµ hiÖn tîng h¹t nh©n nguyªn tö nÆng bÞ ph¸ vì thµnh çc h¹t nh©n

nhÑ khi hÊp thô n¬tron.9.30. KÕt luËn nµo vÒ b¶n chÊt cña çc tia phãng x¹ díi ®©y lµ kh«ng ®óng?

A. Tia α, β, γ ®Òu cã chung b¶n chÊt lµ sãng ®iÖn tõ cã bíc sãng kh¸c nhau.B. Tia α lµ dßng çc h¹t nh©n nguyªn tö.C. Tia β lµ dßng h¹t mang ®iÖn.D. Tia γ lµ sãng ®iÖn tõ.

931. KÕt luËn nµo díi ®©y kh«ng ®óng?A. §é phãng x¹ lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay yÕu cña mét lîng

chÊt phãng x¹.B. §é phãng x¹ lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay yÕu cña mét chÊt

phãng x¹.C. §é phãng x¹ phô thuéc vµo b¶n chÊt cña chÊt phãng x¹, tØ lÖ thuËn víi sè nguyªn

tö cña chÊt phãng x¹.D. §é phãng x¹ cña mét lîng chÊt phãng x¹ gi¶m dÇn theo thêi gian theo qui luËt qui

luËt hµm sè mò.

9.32. C«ng thøc nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ c«ng thøc tÝnh ®é phãng x¹?A. ; B. ; C. ; D.

9.33. Chän ®¸p ¸n ®óng: Trong phãng x¹ h¹t nh©n biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n th×A. Z' = (Z + 1); A' = A; B. Z' = (Z - 1); A' = AC. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1); D. Z' = (Z - 1); A' = (A + 1)

9.34. Chän ®¸p ¸n ®óng: Trong phãng x¹ h¹t nh©n biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n th×A. Z' = (Z - 1); A' = A; B. Z' = (Z – 1); A' = (A + 1)C. Z' = (Z + 1); A' = A; D. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1)

9.35. Trong phãng x¹ h¹t pr«ton biÕn ®æi theo ph¬ng tr×nh nµo díi ®©y?A. ; B. ; C. ; D.

936. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. Tia α lµ dßng çc h¹t nh©n nguyªn tö Hªli .B. Khi ®i qua ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n cña tô ®iÖn tia α bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n ©m.C. Tia α ion hãa kh«ng khÝ rÊt m¹nh.D. Tia α cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh nªn ®îc sö dông ®Ó ch÷a bÖnh ung th.

9.37. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?A. H¹t vµ h¹t cã khèi lîng b»ng nhau.B. H¹t vµ h¹t ®îc phãng ra tõ cïng mét ®ång vÞ phãng x¹C. Khi ®i qua ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n tô h¹t vµ h¹t bÞ lÖch vÒ hai phÝa kh¸c

nhau.D. H¹t vµ h¹t ®îc phãng ra cã vËn tèc b»ng nhau (gÇn b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng).

9.38. Mét lîng chÊt phãng x¹ cã khèi lîng m0. Sau 5 chu kú b¸n r· khèi lîng chÊt phãng x¹ cßn l¹i lµ

A. m0/5; B. m0/25; C. m0/32; D. m0/509.39. lµ chÊt phãng x¹ víi chu kú b¸n r· 15 giê. Ban ®Çu cã mét lîng th×

sau mét kho¶ng thêi gian bao nhiªu lîng chÊt phãng x¹ trªn bÞ ph©n r· 75%?A. 7h30'; B. 15h00'; C. 22h30'; D. 30h00'

9.40. §ång vÞ lµ chÊt phãng x¹ víi chu kú b¸n r· T = 5,33 n¨m, ban ®Çu mét l-îng Co cã khèi lîng m0. Sau mét n¨m lîng Co trªn bÞ ph©n r· bao nhiªu phÇn tr¨m?

A. 12,2%; B. 27,8%; C. 30,2%; D. 42,7%9.41. Mét lîng chÊt phãng x¹ ban ®Çu cã khèi lîng 1mg. Sau 15,2 ngµy ®é

phãng x¹ gi¶m 93,75%. Chu kú b¸n r· cña Rn lµA. 4,0 ngµy; B. 3,8 ngµy; C. 3,5 ngµy; D. 2,7 ngµy

9.42. Mét lîng chÊt phãng x¹ ban ®Çu cã khèi lîng 1mg. Sau 15,2 ngµy ®é phãng x¹ gi¶m 93,75%. §é phãng x¹ cña lîng Rn cßn l¹i lµ

A. 3,40.1011Bq; B. 3,88.1011Bq; C. 3,58.1011Bq; D. 5,03.1011Bq9.43. ChÊt phãng x¹ ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh . Chu kú b¸n r· cña Po

lµ 138 ngµy. Ban ®Çu cã 100g Po th× sau bao l©u lîng Po chØ cßn 1g?A. 916,85 ngµy; B. 834,45 ngµy; C. 653,28 ngµy; D. 548,69 ngµy

9.44. ChÊt phãng x¹ ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh . BiÕt khèi lîng çc h¹t lµ mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, mα = 4,0026u. N¨ng lîng táa ra khi mét h¹t nh©n Po ph©n r· lµ

A. 4,8MeV; B. 5,4MeV; C. 5,9MeV; D. 6,2MeV9.45. ChÊt phãng x¹ ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh . BiÕt khèi lîng çc h¹t

lµ mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, mα = 4,0026u. N¨ng lîng táa ra khi 10g Po ph©n r· hÕt lµ

A. 2,2.1010J; B. 2,5.1010J; C. 2,7.1010J; D. 2,8.1010J

9.46. ChÊt phãng x¹ ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh . BiÕt khèi lîng çc h¹t lµ mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, mα = 4,0026u. Gi¶ sö h¹t nh©n mÑ ban ®Çu ®øng yªn vµ sù ph©n r· kh«ng ph¸t ra tia γ th× ®éng n¨ng cña h¹t α lµ

A. 5,3MeV; B. 4,7MeV; C. 5,8MeV; D. 6,0MeV9.47. ChÊt phãng x¹ ph¸t ra tia α vµ biÕn ®æi thµnh . BiÕt khèi lîng çc h¹t

lµ mPb = 205,9744u, mPo = 209,9828u, mα = 4,0026u. Gi¶ sö h¹t nh©n mÑ ban ®Çu ®øng yªn vµ sù ph©n r· kh«ng ph¸t ra tia γ th× ®éng n¨ng cña h¹t nh©n con lµ

A. 0,1MeV; B. 0,1MeV; C. 0,1MeV; D. 0,2MeV9.48. ChÊt phãng x¹ cã chu kú b¸n r· 8 ngµy ®ªm. Ban ®Çu cã 1,00g chÊt nµy

th× sau 1 ngµy ®ªm cßn l¹i bao nhiªuA. 0,92g; B. 0,87g; C. 0,78g; D. 0,69g

9.49. §ång vÞ sau mét chuçi phãng x¹ α vµ biÕn ®æi thµnh . Sè phãng x¹ α vµ trong chuçi lµ

A. 7 phãng x¹ α, 4 phãng x¹ ; B. 5 phãng x¹ α, 5 phãng x¹ C. 10 phãng x¹ α, 8 phãng x¹ ; D. 16 phãng x¹ α, 12 phãng x¹

Chñ ®Ò 3: Ph¶n øng h¹t nh©n, n¨ng lîng h¹t nh©n9.50. Chän c©u tr¶ lêi ®óng. Trong mét ph¶n øng h¹t nh©n, tæng khèi lîng cña çc

h¹t nh©n tham giaA. ®îc b¶o toµn. B. T¨ng. C. Gi¶m. D. T¨ng hoÆc gi¶m tuú theo ph¶n øng.

9.51. Trong d·y ph©n r· phãng x¹ cã bao nhiªu h¹t vµ ®îc ph¸t ra?A. 3 vµ 7. B. 4 vµ 7. C. 4 vµ 8. D. 7 vµ 4

9.52. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vÒ ph¶n øng h¹t nh©n?A) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù va ch¹m gi÷a çc h¹t nh©n.B) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¸c ®éng tõ bªn ngoµivµo h¹t nh©n lµm h¹t nh©n ®ã

bÞ vì ra.C) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n, dÉn ®Õn sù biÕn ®æi cña

chóng thµnh çc h¹t nh©n kh¸c.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.53. KÕt qu¶ nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ khi nãi vÒ ®Þnh luËt b¶o toµn sè khèi vµ ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch?

A) A1 + A2 = A3 + A4. B) Z1 + Z2 = Z3 + Z4.C) A1 + A2 + A3 + A4 = 0 D) A hoÆc B hoÆc C ®óng.

9.54. KÕt qu¶ nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng?A) PA + PB = PC + PD. B) mAc2 + KA + mBc2 + KB = mCc2 + KC + mDc2 +

KD.C) PA + PB = PC + PD = 0. D) mAc2 + mBc2 = mCc2 + mDc2.

9.55. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ®óng?A) VÕ tr¸i cña ph¬ng tr×nh ph¶n øng cã thÓ cã mét hoÆc hai h¹t nh©n.B) Trong sè çc h¹t nh©n trong ph¶n øng cã thÓ cã çc h¹t ®¬n gi¶n h¬n h¹t nh©n

(h¹t s¬ cÊp).C) NÕu vÕ tr¸i cña ph¶n øng chØ cã mét h¹t nh©n cã thÓ ¸p dông ®Þnh luËt phãng

x¹ cho ph¶n øng.D) A, B vµ C ®Òu ®óng.

9.56. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , h¹t nh©n X lµ h¹t nµo sau ®©y?A. α; B. β-; C. β+; D. n

9.57. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?

A. α; B. ; C. ; D. p9.58. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?

A. ; B. ; C. ; D.

9.59. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?A. ; B. ; C. ; D.

9.60. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , biÕt sè Av«ga®r« NA = 6,02.1023 . N¨ng lîng to¶ ra khi tæng hîp ®îc 1g khÝ hªli lµ bao nhiªu?

A. ΔE = 423,808.103J. B. ΔE = 503,272.103J.C. ΔE = 423,808.109J. D. ΔE = 503,272.109J.

9.61. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , khèi lîng cña çc h¹t nh©n lµ m(Ar) = 36,956889u, m(Cl) = 36,956563u, m(n) = 1,008670u, m(p) = 1,007276u, 1u = 931MeV/c2. N¨ng lîng mµ ph¶n øng nµy to¶ ra hoÆc thu vµo lµ bao nhiªu?

A. To¶ ra 1,60132MeV. B. Thu vµo 1,60132MeV.C. To¶ ra 2,562112.10-19J. D. Thu vµo 2,562112.10-19J.

9.62. N¨ng lîng tèi thiÓu cÇn thiÕt ®Ó chia h¹t nh©n thµnh 3 h¹t α lµ bao nhiªu? (biÕt mC = 11, 9967u, mα = 4,0015u).

A. ΔE = 7,2618J. B. ΔE = 7,2618MeV.C. ΔE = 1,16189.10-19J. D. ΔE = 1,16189.10-13MeV.

9.63. Cho ph¶n øng h¹t nh©n , khèi lîng cña çc h¹t nh©n lµ mα = 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP = 29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. N¨ng lîng mµ ph¶n øng nµy to¶ ra hoÆc thu vµo lµ bao nhiªu?


9.64. H¹t α cã ®éng n¨ng Kα = 3,1MeV ®Ëp vµo h¹t nh©n nh«m g©y ra ph¶n øng , khèi lîng cña çc h¹t nh©n lµ mα = 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP =

29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931Mev/c2. Gi¶ sö hai h¹t sinh ra cã cïng vËn tèc. §éng n¨ng cña h¹t n lµ

A. Kn = 8,8716MeV. B. Kn = 8,9367MeV.C. Kn = 9,2367MeV. D. Kn = 10,4699MeV.

Chñ ®Ò 4 : Sù ph©n h¹ch9.65. Chän c©u §óng. Sù ph©n h¹ch lµ sù vì mét h¹t nh©n nÆng

A. thêng x¶y ra mét çch tù ph¸t thµnh nhiÒu h¹t nh©n nÆng h¬n. B. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n khi hÊp thô mét n¬tron. C. thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n vµ vµi n¬tron, sau khi hÊp thô mét ntrron chËm. D. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n, thêng x¶y ra mét çch tù ph¸t.

9.66. Chän ph¬ng ¸n §óng. §ång vÞ cã thÓ hÊp thô mét n¬tron chËm lµ:A. . B. . C. . D. .

9.67. Chän ph¬ng ¸n §óng. Gäi k lµ hÖ sè nhËn n¬tron, th× ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ph¶n øng d©y chuyÒn x¶y ra lµ:

A. k < 1. B. k = 1. C. k > 1; D. k > 1.9.68. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vÒ ph¶n øng h¹t nh©n?

A. Ph¶n øng ph©n h¹ch lµ ph¶n øng h¹t nh©n t¹o ra hai h¹t nh©n nhÑ h¬n, cã tÝnh phãng x¹.

B. Khi h¹t nh©n nÆng hÊp thô mét n¬tron vì thµnh 2 h¹t nh©n trung b×nh vµ to¶ n¨ng lîng lín.

C. Khi hai h¹t nh©n rÊt nhÑ kÕt hîp víi nhau thµnh h¹t nh©n nÆng h¬n to¶ n¨ng l-îng.

D. Ph¶n øng tæng hîp h¹t nh©n vµ ph©n h¹ch ®Òu to¶ n¨ng lîng. 9.69. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vÒ ph¶n øng ph©n h¹ch?

A. Urani ph©n h¹ch cã thÓ t¹o ra 3 n¬tron.B. Urani ph©n h¹ch khi hÊp thô n¬tron chuyÓn ®éng nhanh.C. Urani ph©n h¹ch to¶ ra n¨ng lîng rÊt lín.D. Urani ph©n h¹ch vì ra thµnh hai h¹t nh©n cã sè khèi tõ 80 ®Õn 160.

9.70. Chän c©u §óng: Sù ph©n h¹ch lµ sù vì mét h¹t nh©n nÆngA. Mét çch tù ph¸t thµnh nhiÒu h¹t nh©n nhÑ h¬n.

B. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n do hÊp thô mét n¬tron.C. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n vµ vµi n¬tron, sau khi hÊp thô mét n¬tron chËm.D. Thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n mét çch tù ph¸t.

9.71. Chän c©u Sai. Ph¶n øng d©y chuyÒnA. lµ ph¶n øng ph©n h¹ch liªn tiÕp x¶y ra.B. lu«n kiÓm so¸t ®îc.C. x¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®îc sau mçi ph©n h¹ch lín h¬n 1.D. x¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®îc sau mèi ph©n h¹ch b»ng 1.

9.72. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lîng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n lµ 200MeV. Khi 1kg U235 ph©n h¹ch hoµn toµn th× to¶ ra n¨ng lîng lµ:

A. 8,21.1013J; B. 4,11.1013J; C. 5,25.1013J; D. 6,23.1021J.

9.73. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lîng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n lµ 200MeV. Mét nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö dïng nguyªn liÖu u rani, cã c«ng suÊt 500.000kW, hiÖu suÊt lµ 20%. Lîng tiªu thô hµng n¨m nhiªn liÖu urani lµ:

A. 961kg; B. 1121kg; C. 1352,5kg; D. 1421kg.8.74. Chän c©u sai.

A. Ph¶n øng h¹t nh©n d©y chuyÒn ®îc thùc hiÖn trong çc lß ph¶n øng h¹t nh©n.B. Lß ph¶n øng h¹t nh©n cã çc thanh nhiªn liÖu (urani) d· ®îc lµn giÇu ®Æt xen kÏ

trong chÊt lµm chËn n¬tron.C. Trong lß ph¶n øng h¹t nh©n cã çc thanh ®iÒu khiÓn ®Î ®¶m b¶o cho hÖ sè

nh©n n¬tron lín h¬n 1.D. Cã çc èng t¶i nhiÖt vµ lµm l¹nh ®Ó truyÒn n¨ng lîng cña lß ra ch¹y tua bin.

Chñ ®Ò 5 : Ph¶n øng nhiÖt h¹ch.9.75. Chän c©u §óng. Ph¶n øng nhiÖt h¹ch lµ ph¶n øng h¹t nh©n

A. to¶ ra mét nhiÖt lîng lín. B. cÇn mét nhiÖt ®é cao míi thùc hiÖn ®îc. C. hÊp thô mét nhiÖt lîng lín. D. trong ®ã, h¹t nh©n cña çc nguyªn tö bÞ nung nãng ch¶y thµnh çc nuclon.

9.76. Chän ph¬ng ¸n §óng. Ph¶n øng nhiÖt h¹ch vµ ph¶n øng ph©n h¹ch lµ hai ph¶n øng h¹t nh©n tr¸i ngîc nhau v×

A. mét ph¶n øng to¶, mét ph¶n øng thu n¨ng lîng. B. mét ph¶n øng x¶y ra ë nhiÖt ®é thÊp, ph¶n øng kia x¶y ra ë nhiÖt ®é cao. C. mét ph¶n øng lµ tæng hîp hai h¹t nh©n nhÑ thµnh h¹t nh©n nÆng h¬n, ph¶n

øng kia lµ sù ph¸ vì mét h¹t nh©n nÆng thµnh hai h¹t nh©n nhÑ h¬n. D. mét ph¶n øng diÔn biÕn chËm, ph¶n kia rÊt nhanh.

9.77. Chän c©u §óng.A. Ph¶n øng nhiÖt h¹ch lµ ph¶n øng kÕt hîp hai h¹t nh©n nhÑ thµnh h¹t nh©n nÆng

h¬n.B. Ph¶n øng chØ x¶y ra ë nhiÖt ®é rÊt cao (hµng tr¨m triÖu ®é) nªn gäi lµ ph¶n

øng nhiÖt h¹ch.C. XÐt n¨ng lîng to¶ ra trªn mét ®¬n vÞ khèi lîng th× ph¶n øng nhiÖt h¹ch to¶ ra

n¨ng lîng lín h¬n nhiÒu ph¶n øng ph©n h¹ch.D. TÊt c¶ A, B, C ®Òu ®óng.

9.78. Chän c©u §óng. Ph¶n øng nhiÖt h¹ch:A. to¶ mét nhiÖt lîng lín.B. cÇn mét nhiÖt ®é cao míi thùc hiÖn ®îc.C. hÊp thô mét nhiÖt lîng lín.D. trong ®ã, h¹t nh©n çc nguyªn tö bÞ nung ch¶y thµnh çc nuclon.

9.79. Chän c©u Sai. A. Nguån gèc n¨ng lîng mÆt trêi vµ çc v× sao lµ do chuçi liªn tiÕp çc ph¶n øng

nhiÖt h¹ch x¶y ra.B. Trªn tr¸i ®Êt con ngêi ®· thùc hiÖn ®îc ph¶n øng nhiÖt h¹ch: trong qu¶ bom gäi

lµ bom H.

C. Nguån nhiªn liÖu ®Ó thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt h¹ch rÊt rÔ kiÕm, v× ®ã lµ ®¬teri vµ triti cã s½n trªn nói cao.

D. ph¶n øng nhiÖt h¹ch cã u ®iÓm rÊt lín lµ to¶ ra n¨ng lîng lín vµ b¶o vÖ m«i trêng tèt v× chÊt th¶i rÊt s¹ch, kh«ng g©y « nhiÔm m«i trêng.

9.80. Ph¶n øng h¹t nh©n sau: . BiÕt mLi = 7,0144u; mH = 1,0073u; mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:

A. 7,26MeV; B. 17,42MeV; C. 12,6MeV; D. 17,25MeV. 9.81. Ph¶n øng h¹t nh©n sau: . BiÕt mH = 1,0073u; mD = 2,0136u; mT

= 3,0149u; mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:A. 18,35MeV; B. 17,6MeV; C. 17,25MeV; D.

15,5MeV.9.82. Ph¶n øng h¹t nh©n sau: . BiÕt mLi = 6,0135u ; mD = 2,0136u;

mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:A. 17,26MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D.

22,45MeV.9.83. Ph¶n øng h¹t nh©n sau: . BiÕt mLi = 6,0135u; mH = 1,0073u;

mHe3 = 3,0096u, mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:

A. 9,04MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 21,2MeV.9.84. Trong ph¶n øng tæng hîp hªli: BiÕt mLi = 7,0144u; mH =

1,0073u; mHe4 = 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c2. NhiÖt dung riªng cña níc lµ c = 4,19kJ/kg.k-1. NÕu tæng hîp hªli tõ 1g liti th× n¨ng lîng to¶ ra cã thÓ ®un s«i mét khèi lîng níc ë 00C lµ:

A. 4,25.105kg; B. 5,7.105kg; C. 7,25. 105kg; D. 9,1.105kg.

* C¸c c©u hái vµ bµi tËp tæng hîp kiÕn thøc9.85. H¹t nh©n triti (T) vµ ®¬teri (D) tham gia ph¶n øng nhiÖt h¹ch sinh ra h¹t α vµ

h¹t n¬tr«n. Cho biÕt ®é hôt khèi cña h¹t nh©n triti lµ mT = 0,0087u, cña h¹t nh©n ®¬teri lµ mD = 0,0024u, cña h¹t nh©n X lµ mα = 0,0305u; 1u = 931MeV/c2. N¨ng lîng to¶ ra tõ ph¶n øng trªn lµ bao nhiªu?

A. ΔE = 18,0614MeV. B. ΔE = 38,7296MeV.C. ΔE = 18,0614J. D. ΔE = 38,7296J.

9.86. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. Ph¶n øng nµy thu hay to¶ bao nhiªu n¨ng lîng?


9.87. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. §éng n¨ng cña mçi h¹t míi sinh ra b»ng bao nhiªu?

A. Kα = 8,70485MeV. B. Kα = 9,60485MeV.C. Kα = 0,90000MeV. D. Kα = 7,80485MeV.

9.88. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP = 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. §é lín vËn tèc cña c¸c h¹t míi sinh ra b»ng bao nhiªu?

A. vα = 2,18734615m/s. B. vα = 15207118,6m/s.C. vα = 21506212,4m/s. D. vα = 30414377,3m/s.

9.89. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng KP = 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n ®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia vµ nhiÖt n¨ng. Cho biÕt: mP

= 1,0073u; mα = 4,0015u; mLi = 7,0144u; 1u = 931MeV/c2 = 1,66.10—27kg. §é lín vËn tèc gãc gi÷a vËn tèc çc h¹t lµ bao nhiªu?

A. 83045’; B. 167030’; C. 88015’. D. 178030’.

§¸p ¸n ch¬ng 9

9.1. Chän D.9.2. Chän B.9.3. Chän A.9.4. Chän C.9.5. Chän C.9.6. Chän B.9.7. Chän B.9.8. Chän C.9.9. Chän D.9.10. Chän

B.9.11. Chän

D. 9.12. Chän

A.9.13. Chän

C.9.14. Chän

A.9.15. Chän

A.

9.16. Chän C.

9.17. Chän C.

9.18. Chän C.

9.19. Chän D.

9.20. Chän C.

9.21. Chän C.

9.22. Chän A.

9.23. Chän D.

9.24. Chän B.

9.25. Chän B.

9.26. Chän D.

9.27. Chän A.

9.28. Chän D.

9.29. Chän C.

9.30. Chän A.

9.31. Chän B.

9.32. Chän B.

9.33. Chän A.

9.34. Chän A.

9.35. Chän A.

9.36. Chän D.

9.37. Chän B.

9.38. Chän C.

9.39. Chän D.

9.40. Chän A.

9.41. Chän B.

9.42. Chän C.

9.43. Chän A.

9.44. Chän B.

9.45. Chän B.

9.46. Chän A

9.47. Chän A.

9.48. Chän A.

9.49. Chän A.

9.50. Chän D.

9.51. Chän B.

9.52. Chän C.

9.53. Chän C.

9.54. Chän C.

9.55. Chän D.

9.56. Chän A.

9.57. Chän D.

9.58. Chän A.

9.59. Chän B.

9.60. Chän C.

9.61. Chän B.

9.62. Chän B.

9.63. Chän B.

9.64. Chän C.

9.65. Chän C.

9. 66. Chän C.

9.67. Chän D.

9.68 Chän A.

9.69 Chän B.

9.70 Chän C.

9.71 Chän B.

9.72 Chän A.

9.73 Chän A.

9.74 Chän C.

9.75 Chän B.

9.76 Chän C.

9.77 Chän D.

9.78 Chän B.

9.79 Chän C

9.80 Chän B.

9.81 Chän A.

9.82 Chän D.

9.83 Chän A.

9.84 Chän B.

9.85 Chän A.

9.86 Chän A.

9.87 Chän B.

9.88 Chän C.

9.89 Chän D.

Híng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch¬ng 99.1. Chän D.Híng dÉn: C¶ ba ý trªn ®Òu ®óng.9.2. Chän B.Híng dÉn: N¬tron kh«ng mang ®iÖn.9.3. Chän A.Híng dÉn: §ång vÞ lµ nguyªn tè mµ h¹t nh©n cã cïng pr«ton nhng n¬tron

hay sè nuclon kh¸c nhau.9.4. Chän C.Híng dÉn: Theo quy íc vÒ ký hiÖ h¹t nh©n nguyªn tö: H¹t nh©n nguyªn tö

cÊu t¹o gåm Z pr«ton vµ (A – Z) n¬tron ®îc kys hiÖu lµ .9.5. Chän C.Híng dÉn: H¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ çc pr«ton vµ çc n¬tron.9.6. Chän B.Híng dÉn: §ång vÞ lµ çc nguyªn tö mµ h¹t nh©n cña chóng cã cïng sè

pr«ton, nhng kh¸c nhau sè n¬tron.9.7. Chän B.Híng dÉn: Khèi lîng nguyªn tö ®îc ®o b»ng çc ®¬n vÞ: Kg, MeV/c2, u.9.8. Chän C. Híng dÉn: Theo ®Þnh nghÜa vÒ ®¬n cÞ khèi lîng nguyªn tö: u b»ng

khèi lîng cña mét h¹t nh©n nguyªn tö Cacbon 9.9. Chän D.Híng dÉn: H¹t nh©n cã cÊu t¹o gåm: 92p vµ 146n.9.10. Chän B.Híng dÉn: Khèi lîng cña mét h¹t nh©n ®îc t¹o thµnh tõ nhiÒu nucl«n th×

bÐ h¬n tæng khèi lîng cña çc nucl«n, hiÖu sè Δm gäi lµ ®é hôt khèi. Sù t¹o thµnh h¹t nh©n to¶ n¨ng lîng t¬ng øng ΔE = Δmc2, gäi lµ n¨ng lîng liªn kÕt cña h¹t nh©n (v×

muèn t¸ch h¹t nh©n thµnh çc nucl«n th× cÇn tèn mét n¨ng lîng b»ng ΔE). H¹t nh©n cã n¨ng lîng liªn kÕt riªng ΔE/A cµng lín th× cµng bÒn v÷ng. N¨ng lîng liªn kÕt lµ n¨ng lîng táa ra khi çc nuclon liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh h¹t nh©n.

9.11. Chän D.Híng dÉn: N¨ng lîng liªn kÕt cña h¹t nh©n lµ: = 2,23MeV.

9.12. Chän A.Híng dÉn: N¨ng lîng to¶ ra khi tæng hîp ®îc mét h¹t α tõ çc nucl«n lµ . N¨ng lîng táa ra khi t¹o thµnh 1mol khÝ Hªli lµ:

E = NA.ΔE = 2,7.1012J9.13. Chän C.Híng dÉn: H¹t nh©n cã cÊu t¹o gåm: 27 pr«ton vµ 33 n¬tron 9.14. Chän A.Híng dÉn: §é hôt khèi cña h¹t nh©n lµ:

= 4,544u9.15. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.14.9.16. Chän C.Híng dÉn: Xem ®Þnh ngi· phãng x¹.9.17. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt çc tia phãng x¹.9.18. Chän C.Híng dÉn: Xem tÝnh chÊt çc tia phãng x¹.9.19. Chän D.Híng dÉn: C¶ 3 ý trªn ®Òu ®óng.9.20. Chän C.Híng dÉn: VËn tèc tia anpha cì 2.107m/s.9.21. Chän C.Híng dÉn: Tia beta trõ cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn nhng chØ cã thÓ qua l¸

nhom dµy cì mm.9.22. Chän A.Híng dÉn: Tia + cßng gäi lµ electron d¬ng.9.23. Chän D.Híng dÉn: Tia lµ sãng ®iÖn tõ, cã bíc sãng ng¾n h¬n tia X, cã tÝnh

chÊt giãng tia X nhng kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh h¬n tia X.9.24. Chän B.Híng dÉn: hoÆc 9.25. Chän B.Híng dÉn: §é phãng x¹ gi¶m theo quy luËt hµm sè mò ©m.9.26. Chän D.Híng dÉn: C¶ 3 ý trªn ®Òu ®óng.9.27. Chän A.Híng dÉn: Tia - lµ ªlectron.9.28. Chän D.Híng dÉn: C¶ 3 ý trªn ®Òu ®óng.9.29. Chän C.Híng dÉn: Phãng x¹ lµ hiÖn tîng h¹t nh©n nguyªn tö ph¸t ra çc tia

kh«ng nh×n thÊy vµ biÕn ®æi thµnh h¹t nh©n kh¸c.9.30. Chän A.Híng dÉn:

- Tia α lµ dßng çc h¹t nh©n nguyªn tö .- Tia β- lµ dßng electron, tia β+ lµ dßng p«ziton.- Tia γ lµ sãng ®iÖn tõ.

9.31. Chän B.Híng dÉn: §é phãng x¹ lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay yÕu cña mét lîng chÊt phãng x¹ vµ ®îc ®o b»ng sè ph©n r· trong 1s. Nã còng b»ng sè nguyªn tö N nh©n víi λ. H gi¶m theo ®Þnh luËt phãng x¹ gièng nh N: .

9.32. Chän B.Híng dÉn: C«ng thøc tÝnh ®é phãng x¹: .9.33. Chän A.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n: , ¸p dông ®Þnh

luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch vµ sè khèi ta cã Z' = (Z + 1); A' = A.9.34. Chän A.

Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n: , ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch vµ sè khèi ta cã Z' = (Z - 1); A' = A.

9.35. Chän A.Híng dÉn: Thùc chÊt trong phãng x¹ h¹t pr«ton biÕn ®æi thµnh h¹t n¬tron theo ph¬ng tr×nh

9.36. Chän D.Híng dÉn: Tia α lµ dßng çc h¹t nh©n nguyªn tö Hªli , khi ®i qua ®iÖn trêng gi÷a hai b¶n cña tô ®iÖn tia α bÞ lÖch vÒ phÝa b¶n ©m. Tia α cã kh¶ n¨ng ion hãa kh«ng khÝ rÊt m¹nh.

9.37. Chän B.Híng dÉn: Mét ®ång vÞ phãng x¹ kh«ng thÓ phãng ra ®ång thêi h¹t vµ h¹t .

9.38. Chän C.Híng dÉn: ¸p dông ®Þnh luËt phãng x¹ . Sau 5 chu kú b¸n r·, chÊt phãng x¹ cßn l¹i lµ m = m0/32.

9.39. Chän D.Híng dÉn: ChÊt phãng x¹ bÞ ph©n r· 75%, cßn l¹i 25%, suy ra m/m0 = 0,25 suy ra t/T

= 2 → t = 30h.9.40. Chän A. Híng dÉn: Khèi lîng Co cßn l¹i sau 1 n¨m lµ , khèi lîng Co bÞ

ph©n r· trong thêi gian ®ã lµ m0 – m →Sè phÇn tr¨m chÊt phãng x¹ bÞ ph©n r· trong 1 n¨m lµ = 12,2%.

9.41. Chän B.Híng dÉn: §é phãng x¹ cña t¹i thêi ®iÓm t lµ , ®é

phãng x¹ gi¶m trong thêi gian 12,5ngµy lµ = 93,75%, t ®©y ta tinh ®îc T = 3,8ngµy.

9.42. Chän C.Híng dÉn: TÝnh chu kú b¸n r· T: Xem híng dÉn c©u 8.41, ®é phãng x¹ ban ®Çu H0 = λ.N0; ®é phãng x¹ t¹i thêi ®iÓm t = 12,5ngµy lµ = 3,58.1011Bq

9.43. Chän A.Híng dÉn: Khèi lîng cßn l¹i ®îc tÝnh theo c«ng thøc: suy ra t = 916,85 ngµy.

9.44. Chän B.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh ph©n r· , mçi ph©n r· to¶ ra mét n¨ng lîng = 5,4MeV.

9.45. Chän B.Híng dÉn: Ph¬ng tr×nh ph©n r· , mçi ph©n r· to¶ ra mét n¨ng lîng = 5,4MeV. N¨ng lîng to¶ ra khi 10g ph©n r· hÕt lµ

= 2,5.1010J.9.46. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.44, gäi ®éng n¨ng cña

Po lµ KPo, cña Pb lµ KPb cña h¹t α lµ Kα theo b¶o toµn n¨ng lîng ta cã KPb + Kα – KPo = ΔE. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng . Ban ®Çu h¹t nh©n Po ®øng yªn nªn KPo = 0

vµ ta suy ra hÖ ph¬ng tr×nh: gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh ta ®îc Kα = 5,3MeV vµ KPb = 0,1MeV.

9.47. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.469.48. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.389.49. Chän A.Híng dÉn: Gäi sè lÇn phãng x¹ α lµ x, vµ sè lÇn phãng x¹ β- lµ y, ph¬ng

tr×nh ph©n r· lµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶ toµn sè khèi ta cã: 234 = x.4 + y.0 + 206 → x = 7. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch ta cã: 92 = x.2 + y.(-1) + 82 → y = 4.

9.50. Chän D.Híng dÉn: Khèi lîng çc h¹t nh©n kh«ng b¶o toµn.9.51. Chän B.Híng dÉn: Xem çch lµm c©u 9.49.9.52. Chän C.Híng dÉn: T¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n. lµ ph¶n øng h¹t nh©n.9.53. Chän C.Híng dÉn: Tæng sè khèi (nuclon) trong ph¶n øng lu«n d¬ng, b»ng tæng

2 lÇn sè khãi tríc hay sau ph¶n øng.9.54. Chän C.Híng dÉn: §éng lîng çc tæng céng çc h¹t nh©n lu«n kh¸c kh«ng.9.55. Chän D.Híng dÉn: C¶ 3 ý trªn ®Òu ®óng9.56. Chän A.Híng dÉn: XÐt ph¶n øng h¹t nh©n: , ¸p dông ®Þnh luËt

b¶o toµn ®iÖn tÝch vµ ®Þnh luËt b¶o toµn sè khèi ta ®îc: Z = 2, A = 4. VËy h¹t nh©n chÝnh lµ h¹t nh©n (h¹t α).9.57. Chän D.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.569.58. Chän A.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.56

9.59. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.569.60. Chän C.Híng dÉn: Muèn tæng hîp ®îc 1g khÝ Hªli ta ph¶i thùc hiÖn ph¶n

øng. Tæng n¨ng lîng to¶ ra lµ ΔE = 423,808.109J.9.61. Chän B.Híng dÉn: XÐt ph¶n øng:

Tæng khèi lîng çc h¹t nh©n tríc ph¶n øng lµ M0 = mCl + mp = 37,963839u.Tæng khèi lîng çc h¹t nh©n sau ph¶n øng lµ M = mAr + mn = 37,965559u.Ta thÊy M0 < M suy ra ph¶n øng thu n¨ng lîng vµ thu vµo mét lîng ΔE =

1,60132MeV.9.62. Chän B.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.60 víi ph¶n øng h¹t nh©n: .

9.63. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 9.61 víi ph¶n øng h¹t nh©n:

9.64. Chän C.Híng dÉn: XÐt ph¶n øng h¹t nh©n Xem híng dÉn vµ lµm t-¬ng tù c©u 9.56 ta thÊy ph¶n øng thu vµo ΔE = 2,7MeV. §éng n¨ng cña h¹t n lµ Kn = mnvn2/2, ®éng n¨ng cña h¹t P lµ KP = mPvP2/2, theo bµi ra vn = vP suy ra Kn/KP = mn/mP.

Theo ®Þnh luËt baor toµn n¨ng lîng Kα + ΔE = Kn + KP → Kn = 0,013MeV, vµ Kn = 0,387MeV.

9.65. Chän C.Híng dÉn: Xem sù ph©n h¹ch.9.66. Chän C.Híng dÉn: ChØ cã U235 hÊp thô n¬tron chËm s÷ s¶y ra ph©n h¹ch.9.67. Chän D.Híng dÉn: §iÒu kiÖn ph¶n øng d©y chuyÒn k > 19.68. Chän A.Híng dÉn: Hai h¹t nh©n t¹o ra sau ph©n h¹ch cã thÓ lµ h¹t nh©n kh«ng

cã tÝnh phãng x¹.9.69. Chän B.Híng dÉn: Xem sù ph©n h¹ch.9.70. Chän C.Híng dÉn: Hai h¹t nh©n t¹o thµnh do ph©n h¹ch cã thÕ lµ bÒn.9.71. Chän B.Híng dÉn: Ph¶n øng ph©n h¹ch chØ kiÓm so¸t ®îc khi k = 1.9.72. Chän A.Híng dÉn: 1/ a/ Sè h¹t nh©n urani trong 1 kg lµ : N = m.NA /A =

25,63.1023 h¹t.N¨ng lîng to¶ ra : Q = N.200MeV = 5,13.1026 MeV = 8,21.1013 J .

9.73. Chän A.Híng dÉn: Do hiÖu suÊt nhµ m¸y lµ 20% => P = 500 000KW cÇn ph¶i cã mét c«ng suÊt b»ng :

P' = 100P/20 = 5P . NhiÖt lîng tiªu thô 1 n¨m : Q = 5P.365.24.3600 = 7,884.106 J.Sè h¹t nh©n ph©n d· lµ : N = Q/200MeV = 2,46.1027 h¹t . Khèi lîng h¹t nh©n t¬ng øng lµ: m = N.A/NA = 961kg.

9.74 Chän C.Híng dÉn: HÖ sè nh©n n¬tron lu«n b»ng 1.9.75. Chän C.Híng dÉn: Ph¶n øng nhiÖt h¹ch s¶y ra ë nhiÖt ®é rÊt cao.9.76. Chän C.Híng dÉn: Xem hai lo¹i ph¶n øng h¹t nh©n to¶ n¨ng lîng.9.77. Chän D.Híng dÉn: Xem ®iÒu kiÖn cã ph¶n øng nhiÖt h¹ch.9.78. Chän B.Híng dÉn: Xem c©u 9.77.9.79. Chän C.Híng dÉn: ®¬teri vµ triti cã s¾n trong níc.9.80. Chän B.Híng dÉn: T×m ®é hôt khèi, sau ®ã t×m n¨ng lîng to¶ ra cña ph¶n øng.9.81. Chän A.Híng dÉn: Xem çch lµm c©u 9.80.9.82. Chän D.Híng dÉn: Xem çch lµm c©u 9.80.9.83. Chän A.Híng dÉn: Xem çch lµm c©u 9.80.9.84. Chän B.Híng dÉn: T×m n¨ng lîng to¶ ra cña ph¶n øng lµ Q1. T×m nhiÒu lîng cÇn

®un s«i 1kg níc lµ Q2. Khèi lîng níc ®un lµ m = Q1/Q2.

9.85. Chän A.Híng dÉn: Ph¶n øng x¶y ra theo ph¬ng tr×nh: Tæng ®é hôt khèi tríc ph¶n øng lµ ΔM0 = ΔmT + ΔmD.Tæng ®é hôt khèi sau ph¶n øng lµ ΔM = Δmα + Δmn. §é hôt khèi cña n b»ng kh«ng.Ph¶n øng to¶ ra ΔE = (ΔM - ΔM0)c2 = 18,0614MeV.

9.86. Chän A.Híng dÉn: XÐt ph¶n øng Tæng khèi lîng cña çc h¹t nh©n tríc ph¶n øng lµ: M0 = mp + mLi = 8,0217u.

Tæng khèi lîng cña çc h¹t nh©n sau ph¶n øng lµ: M = 2mα = 8,0030u.Ta thÊy M0 > M suy ra ph¶n øng lµ ph¶n øng to¶ n¨ng lîng, vµ to¶ ra mét lîng: ΔE =

(M0 - M)c2 = 17,4097MeV.9.87. Chän B.Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 8.62, theo b¶o toµn n¨ng l-

îng ta cã Kp + ΔE = 2.Kα suy ra Kα = 9,60485MeV.9.88. Chän C.

Híng dÉn: Xem híng dÉn vµ lµm t¬ng tù c©u 8.62 vµ 8.63. §éng n¨ng cña h¹t α ®îc tÝnh theo c«ng thøc

= 21506212,4m/s.9.89. Chän D.

Híng dÉn: Theo ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng: . VÏ h×nh, chó ý Tõ h×nh vÏ ta ®îc:

;

mµ . Nªn: => = 176030’.

Ch¬ng 10 - Tõ v« cïng nhá ®Õn v« cïng lín.HÖ thèng kiÕn thøc trong ch¬ng

1) H¹t s¬ cÊp (h¹t c¬ b¶n) lµ h¹t nhá h¬n h¹t nh©n nguyªn tö, cã nh÷ng ®Æc trng chÝnh lµ:

+ Khèi lîng nghØ m0 (hay n¨ng lîng nghØ E0 = m0c2).+ §iÖn tÝch Q, Q = e, e lµ ®iÖn tÝch nguyªn tè.+ Spin: lµ ®Æc trng lîng tö: ªlÐctron, pr«t«n, n¬tron cã spin s = 1/2; photon cã spin

s = 1.+ M«men tõ riªng: ®Æc trng vÒ tõ tÝnh.+ Thêi gian sèng trung b×nh T: cã 4 h¹t kh«ng ph©n r· gäi lµ çc h¹t bÒn (pr«ton,

ªlÐctron, ph«t«n, n¬trino), cßn tÊt c¶ çc h¹t kh¸c kh«ng bÒn vµ ph©n r· thµnh h¹t kh¸c, riªng n¬tron thêi gian sèng dµi, kho¶ng 932s, cßn l¹i thêi gian sèng ng¾n cì 10 -24 ®Õn 10-6s.

+ Ngêi ta thêng s¾p xÕp çc h¹t s¬ cÊp ®· biÕt thµnh çc lo¹i theo khèi lîng t¨ng dÇn: ph«t«n; lept«n; mªz«n vµ barion. Mªz«n vµ barioon cã tªn chung lµ ha®r«n.

+ T¬ng t¸c cña çc h¹t s¬ cÊp lµ t¬ng t¸c hÊp dÉn; t¬ng t¸c ®iÖn tõ; t¬ng t¸c yÕu lµ t¬ng t¸c chÞu tr¸ch nhiÖm trong ph©n r· (VÝ dô: n p + e- + ); t¬ng t¸c m¹nh lµ t-¬ng t¸c gi÷a çc ha®r«n nh t¬ng t¸c gi÷a çc nucl«n t¹o nªn h¹t nh©n.

+ PhÇn lín çc h¹t s¬ cÊp ®Òu t¹o thµnh cÆp gåm h¹t vµ ph¶n h¹t. Ph¶n h¹t cã cïng khèi lîng nghØ vµ spin nh h¹t nhng cã ®iÖn tÝch vµ çc “tÝch” kh¸c b»ng vÒ ®é lín vµ tr¸i dÊu. Trong qu¸ tr×nh t¬ng t¸c cña çc h¹t s¬ cÊp, cã thÓ x¶y ra hiÖn tîng huû mét cÆp “h¹t + ph¶n h¹t” thµnh çc h¹t kh¸c, hoÆc, cïng mét lóc sinh ra mét cÆp “h¹t + ph¶n h¹t”: e- + e+ + ; + e- + e+.

+ TÊt c¶ çc ha®ron ®Òu cÊu t¹o tõ çc h¹t nhá h¬n, gäi lµ quac. Cã 6 lo¹i quac (kÝ hiÖu lµ u, d, s, c, b, t), mang ®iÖn tÝch , . Çc h¹t quac ®· ®îc quan s¸t thÊy trong thÝ nghiÖm, nhng ®Òu ë tr¹ng th¸i liªn kÕt.

PP

2P

1P

Çc barion: lµ tæ hîp cña ba h¹t quac. pr«t«n lµ tæ hîp cña (u, u, d), n¬trn lµ tæ hîp cña (u, d, d)..

2) HÖ mÆt trêi gåm mÆt trêi, 9 (8) hµnh tinh lín (quanh ®a sè hµnh tinh nµy cã çc vÖ tinh chuyÓn ®éng - Tr¸i §Êt cã mÆt tr¨ng), hµng ngµn tiÓu hµnh tinh, çc sao chæi…TÊt c¶ çc hµnh tinh ®Òu chuyÓn ®éng quanh mÆt trêi theo cïng mét chiÒu (chiÒu thuËn) vµ gÇn nhe trong cïng mét mÆt ph¼ng. MÆt trêi vµ çc hµnh tinh ®Òu tù quay quanh m×nh nã vµ theo chiÒu thuËn (trõ Kim tinh).

MÆt trêi cã cÊu t¹o thµnh hai phÇn: quang cÇu vµ khÝ quyÓn. KhÝ quyÓn MÆt Trêi ®îc ph©n ra hai líp: s¾c cÇu vµ nhËt hoa. ë thêi k× ho¹t ®éng cña mÆt trêi, trªn mÆt trêi cã xuÊt hÖn nhiÌu hiÖn tîng nh vÕt ®en, bïng s¸ng, tai löa. NhiÖt ®é ngoµi mÆt trêi kho¶ng 6 000K.

Tr¸i §Êt lµ mét hµnh tinh trong hÖ MÆt Trêi . Tr¸i §Êt cã khèi lîng kho¶ng 6.1024kg, b¸n kÝnh kho¶ng 6400km. Tr¸i ®Êt võa tù quay, võa quay quanh MÆt Trêi theo quü ®¹o gÇn nh trßn, cã b¸n kÝnh 15.107km hay 1 ®¬n vÞ thiªn v¨n. Trôc tr¸i ®Êt nghiªng gèc 23027’ so víi mÆt ph¼ng quü ®¹o.

3) Sao lµ thiªn thÓ nãng s¸ng, gèng nh mÆt trêi, nhng ë rÊt xa chóng ta. Cã mét sè lo¹i sao ®Æt biÖt: sao biÕn quang, sao míi, punxa, sao n¬tr¬n ...

Thiªn hµ lµ mét hÖ thèng gåm hµng tr¨m tØ ng«i sao. Cã 3 lo¹i thiªn hµ chÝnh: thiªn hµ xo¾n èc, thiªn hµ elÝp, thiªn hµ kh«ng ®Þnh h×nh. Thiªn hµ chóng ta thuéc lo¹i thiªn xo¾n èc, chøa hµng vµi tr¨m tØ ng«i sao, cã ®êng kÝnh kho¶ng 90 ngh×n n¨m ¸nh s¸ng, lµ mét hÖ ph¼ng gièng nh mét çi ®Üa. HÖ m¾t trêi cña chóng ta çch trung t©m thiªn hµ kho¶ng 30 ngh×n n¨m ¸nh s¸ng.

4) ThuyÕt Vô næ lín (Big Bang) cho r»ng Vò trô ®îc t¹o ra bëi mét vô næ “vÜ ®¹i” çch ®©y kho¶ng 14 tØ n¨m, hiÖn nay ®ang d·n në vµ lo·ng dÇn.

Tèc ®é lïi xa cña thiªn hµ tØ lÖ víi kho¶ng çch d gi÷a thiªn hµ vµ chóng ta (®Þnh luËt Híp-b¬n):

= H.d, H = 1,7.10-2m/s.n¨m ¸nh s¸ng. 1 n¨m ¸nh s¸ng = 9,46.1012km, H lµ h»ng sè Híp-b¬n.

C©u hái vµ bµi tËpChñ ®Ò 1: Çc h¹t s¬ cÊp

10.1. Chän c©u §óng. Çc lo¹i h¹t s¬ cÊp lµ:A. ph«ton, lept«n, mªzon vµ hadr«n. B. ph«ton, lept«n, mªzon vµ

badr«n. C. ph«ton, lept«n, bari«n hadr«n. D. ph«ton, lept«n, nucl«n vµ hipªr«n.

10.2. §iÖn tÝch cña mçi h¹t quac cã mét trong nh÷ng gi¸ trÞ nµo sau ®©y?A. e; B. . C. . D. vµ

10.3. Ph¸t biểu nµo dưới đ©y sai, khi nãi vÒ h¹t s¬ cÊp?A. H¹t s¬ cÊp nhá h¬n h¹t nh©n nguyªn tö, cã khèi lîng nghØ x¸c ®Þnh.B. H¹t s¬ cÊp cã thÓ cã ®iÖn tÝch, ®iÖn tÝch tÝnh theo ®¬n vÞ e, e lµ ®iÖn tÝch

nguyªn tè.C. H¹t s¬ cÊp ®Òu cã m«men ®éng lîng vµ m«men tõ riªng.D. Mçi h¹t s¬ cÊp cã thêi gian sèng kh¸c nhau: rÊt dµi hoÆc rÊt ng¾n.

10.4. Çc h¹t s¬ cÊp t¬ng t¸c víi nhau theo çc çch sau:A. T¬ng t¸c hÊp dÉn; B. t¬ng t¸c ®iÖn tõ; C. T¬ng t¸c m¹nh hay yÕu; D. TÊt c¶ çc t¬ng t¸c trªn.

10.5. H¹t s¬ cÊp cã çc lo¹i sau:A. ph«t«n; B. Lept«n; C. ha®r«n; D. C¶ A, B, C.

10.6. Chän c©u sai:A. TÊt c¶ çc ha®r«n ®Òu cã cÊu t¹o tõ çc h¹t quac.B. Çc h¹t quac cã thÓ tån t¹i ë tr¹ng thÓ tù do.C. Cã 6 lo¹i h¹t quac lµ u, d, s, c, b, t.D. §iÖn tÝch cña çc h¹t quac b»ng , ;

10.7. N¨ng lîng vµ tÇn sè cña hai ph«t«n sinh ra do sù huû cÆp ªlÐctron – p«zit«n khi ®éng n¨ng ban ®Çu çc h¹t coi nh b»ng kh«ng lµ:

A. 0,511MeV, 1,23.1020Hz; B. 0,511MeV, 1,23.1019Hz; C. 1,022MeV, 1,23.1020Hz; D. 0,511MeV, 1,23.1019Hz; B.

10.8. Trong qu¸ tr×nh va ch¹m trùc diÖn gi÷a mét ªlÐctron vµ mét pozit«n, cã sù huû cÆp t¹o thµnh hai ph«t«n cã n¨ng lîng 2,0MeV chuyÓn ®éng theo hai chiÒu ngîc nhau. TÝnh ®éng n¨ng cña hai h¹t tríc khi va ch¹m.

A. 1,49MeV; B. 0,745MeV; C. 2,98MeV; D. 2,235MeV.10.9. Hai ph«t«n cã bíc sãng = 0,003 s¶n sinh ra mét cÆp ªlÐctron – p«zit«n. X¸c

®Þnh ®éng n¨ng cña mçi h¹t sinh ra nÕu ®éng n¨ng cña p«zit«n gÊp ®«i ®éng n¨ng cña ªlÐctron.

A) 5,52MeV & 11,04MeV; B. 2,76MeV & 5,52MeV; C. 1,38MeV & 2,76MeV; D. 0,69MeV & 1,38MeV.

Chñ ®Ò 2: MÆt Trêi - HÖ MÆt Trêi.10.10. Chän c©u sai. HÖ MÆt Trêi gåm çc lo¹i thiªn thÓ sau:

A. MÆt Trêi B. 8 hµnh tinh lín: Thuû tinh, Kim tinh, Tr¸i ®Êt, Ho¶ tinh, Méc tinh, Thæ tinh, Thiªn

tinh, H¶i tinh. Xung quanh ®a sè hµnh tinh cã çc vÖ tinh chuyÓn ®éng.C. Çc hµnh tinh tÝ hon: tiÓu hµnh tinh, çc sao chæi.D. A, B, C ®Òu ®óng.

10.11. MÆt Trêi cã cÊu tróc:A. Quang cÇu cã b¸n kÝnh kho¶ng 7.105km, khèi lîng riªng 100kg/m3, nhiÖt ®é

6000 K.B. KhÝ quyÓn: chñ yÕu h®r« vµ hªli.C. KhÝ quyÓn chia thµnh hai líp: s¾c cÇu vµ nhËt hoa.D. C¶ A, B vµ C.

10.12. §êng kÝnh cña Tr¸i §Êt lµ:A. 1600km; B. 3200km; C. 6400km; D. 12800km.

10.13. Trôc Tr¸i §Êt quay quanh m×nh nã nghiªng trªn mÆt ph¼ng quü ®¹o gÇn trßn mét gãc:

A. 20027’; B. 21027’; C. 22027’; D. 23027’.10.14. Tr¸i §Êt chyÓn ®éng quanh MÆt Trêi theo mét quü ®¹o gÇn nh trßn cã b¸n

kÝnh cì kho¶ng:A. 15.106km; B. 15.107km; C. 18.108km; D.

15.109km.10.15. Khèi lîng Tr¸i §Êt vµo cì:

A. 6.1023kg; B. 6.1024kg; C. 6.1025kg; D. 5.1026kg.

10.16. Khèi lîng MÆt Trêi vµo cì:A. 2.1028kg; B. 2.1029kg; C. 2.1030kg; D. 2.1031kg.

10.17. §êng kÝnh cña hÖ MÆt Trêi vµo cì:A. 40 ®¬n vÞ thiªn v¨n; B. 60 ®¬n vÞ thiªn v¨n; C. 80 ®¬n vÞ triªn v¨n; D. 100 ®¬n vÞ thiªn v¨n.

10.18. C«ng suÊt bøc x¹ toµn phÇn cña mÆt trêi lµ P = 3,9.1026W.a) Mçi n¨m khèi lîng mÆt trêi bÞ gi¶m ®i mét lîng lµ:A. 1,37.1016kg/n¨m, m/m = 6,68.10-14; B. 1,37.1017kg/n¨m, m/m = 3,34.10-14; C. 1,37.1017kg/n¨m, m/m = 6,68.10-14; D. 1,37.1017kg/n¨m, m/m = 3,34.10-14.

10.19. C«ng suÊt bøc x¹ toµn phÇn cña mÆt trêi lµ P = 3,9.1026W. BiÕt ph¶n øng h¹t nh©n trong lßng mÆt trêi lµ ph¶n øng tæng hîp hy®r« thµnh hªli. BiÕt r»ng cø mét h¹t nh©n hªli to¹ thµnh th× n¨ng lîng gi¶i phãng 4,2.10-12J. Lîng hªli t¹o thµnh vµ lîng hi®r« tiªu thô hµng n¨m lµ:

A. 9,73.1017kg vµ 9,867.1017kg; B. 9,73.1017kg vµ 9,867.1018kg; C. 9,73.1018kg vµ 9,867.1017kg; D. 9,73.1018kg vµ 9,867.1018kg.

10.20. HÖ mÆt trêi quay nh thÕ nµo?A. Quay quanh MÆt Trêi, cïng chiÒu tù quay cña MÆt Trêi, nh mét vËt r¾n.B. Quay quanh MÆt Trêi, ngîc chiÒu tù quay cña MÆt Trêi, nh mét vËt r¾n.C. Quay quanh MÆt Trêi, cïng chiÒu tù quay cña MÆt Trêi, kh«ng nh mét vËt r¾n.D. Quay quanh MÆt Trêi, ngîc chiÒu tù quay cña MÆt Trêi, kh«ng nh mét vËt r¾n.

10.21. Hai hµnh tinh chuyÓn ®éng trªn quü ®¹o gÇn nh trßn quanh MÆt Trêi. B¸n kÝnh vµ chu kú quay cña c¸c hµnh tinh nµy lµ R1 vµ T1, R2 vµ T2. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a chóng lµ:

A. ; B. ; C. ; D. .

Chñ ®Ò 3: C¸c sao - Thiªn hµ10.22. MÆt Trêi thuéc lo¹i sao nµo sau ®©y:

A. Sao chÊt tr¾ng; B. Sao kÒnh ®á (hay sao khæng lå);

C. Sao trung b×nh gi÷a tr¾ng vµ kÒnh ®á; D. Sao n¬tron.10.23. §êng kÝnh cña mét thiªn hµ vµo cì:

A. 10 000 n¨m ¸nh s¸ng; B. 100 000 n¨m ¸nh s¸ng; C. 1 000 000 n¨m ¸nh s¸ng; D. 10 000 000 n¨m ¸nh s¸ng.

10.24. Chän c©u sai:A. MÆt trêi lµ mét ng«i sao cã mµu vµng. NhiÖt ®é ngoµi cña nã vµo cì 6 000K.B. Sao T©m trong chßm sao ThÇn N«ng cã mµu ®á, nhiÖt ®ä mÆt ngoµi cña nã

vµo kho¶ng 3 000K.C. Sao Thiªn lang trong chßm sao §¹i KhuyÓn cã mµu tr¾ng. NhiÖt ®é mÆt ngoµi

cña nã vµo kho¶ng 10 000K.D. Sao Rigel (n»m ë mòi giµy cña chomg Tr¸ng SÜ) cã mµu xanh lam. NhiÖt ®é

mÆt ngoµi cña nã vµo kho¶ng 3 000K.10.25. Chän c©u Sai:

A. Punxa lµ mét sao ph¸t sãng v« tuyÕn rÊt m¹nh, cÊu t¹o b»ng n¬tr¬n. Nã cã tõ tr-êng m¹nh vµ quay quanh mét trôc.

B. Quaza lµ mét lo¹i thiªn hµ ph¸t x¹ m¹nh mét çch bÊt thêng çc sãng v« tuyÕn vµ tia X. Nã cã thÓ lµ mét thi©n hµ míi ®îc h×nh thµnh.

C. Hèc ®en lµ mét sao ph¸t s¸ng, cÊu t¹o bëi mét lo¹i chÊt cã khèi l îng riªng cùc kú lín, ®Õn nçi nã hót tÊt c¶ çc photon ¸nh s¸ng, kh«ng cho tho¸t ra ngoµi.

D. Thiªn hµ lµ mét hÖ thèng gåm çc sao vµ çc ®¸m tinh v©n.10.26. TÊt c¶ çc hµnh tinh ®Òu quay quanh MÆt Trêi theo cïng mét chiÒu. Trong

qu¸ tr×nh h×nh thµnh hÖ MÆt Trêi, ®©y ch¾c ch¾n lµ hÖ qu¶ cña:A. sù b¶o toµn vËn tèc (§Þnh luËt 1 Newton); B. Sù b¶o toµn ®éng lîng. C. Sù b¶o toµn momen ®éng lîng; D. Sù b¶o toµn n¨ng lîng.

10.27. V¹ch quang phæ cña çc sao trong Ng©n hµ:A. ®Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi. B. ®Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng ng¾n; C. Hoµn toµn kh«ng bÞ lÖch vÒ phÝa nµo c¶. D. Cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi, cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng

ng¾n.10.28. Çc v¹ch quang phæ v¹ch cña çc thiªn hµ:

A. §Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi. B. §Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng ng¾n; C. Hoµn toµn kh«ng bÞ lÖch vÒ phÝa nµo c¶. D. Cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi, cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng

ng¾n.

Chñ ®Ò 4: ThuyÕt vô næ lín (BIG BANG)10.29. Theo thuyÕt Big Bang, çc nguyªn tö xuÊt hiÖn ë thêi ®iÓm nµo sau ®©y?

A. t = 3000 n¨m. B. t = 30 000 n¨m. C. t = 300 000 n¨m. D. t = 3 000 000 n¨m.

10.30. Chän c©u §óng. Çc v¹ch quang phæ cña thiªn hµ:A. ®Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng ng¾n. B. ®Òu bÞ lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi.B. hoµn toµn kh«ng bÞ lÖch vÒ ph¸i nµo c¶. D. cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng ng¾n, cã trêng hîp lÖch vÒ phÝa bíc sãng dµi.

10.31. Sao trong chßm §¹i Hïng lµ mét sao ®«i. V¹ch chµm (0,4340m) bÞ dÞch lóc vÒ phÝa ®á, lóc vÒ phÝa tÝm. §é dÞch cùc ®¹i lµ 0,5 . VËn tèc cùc ®¹i theo ph¬ng nh×n cña çc thµnh phÇn sao ®«i nµy lµ:

A. 17,25km/s; B. 16,6km/s; C. 33,2km/s; D. 34,5km/s.

10.32. §é dÞch vÒ phÝa ®á cña v¹ch quang phæ cña mét quaza lµ 0,16. VËn tèc rêi xa cña quaza nµy lµ:

A. 48 000km/s. ; B. 36km/s; C. 24km/s; D. 12km/s10.33. H·y x¸c ®Þnh kho¶ng çch ®Õn mét thiªn hµ cã tèc ®é lïi xa nhÊt b»ng

15000km/s. A. 16,62.1021km; B. 4,2.1021km; C. 8,31.1021km; D. 8,31.1021km.

10.34. TÝnh tèc ®é lïi xa cña sao Thiªn Lang ë çch chóng ta 8,73 n¨m ¸nh s¸ng. A. 0,148m/s. B. 0,296m/s; C. 0,444m/s; D. 0,592m/s.

10.35. Chän c©u sai:

A. Vò trô ®ang gi·n në, tèc ®é lïi xa cña thiªn hµ tØ lÖ víi kho¶ng çch d gi÷a thiªn hµ vµ chóng ta.

B. Trong vò trô, cã bøc x¹ tõ mäi phÝa trong kh«ng trung, t¬ng øng víi bøc x¹ nhiÖt cña vËt ë kho¶ng 5K, gäi lµ bøc x¹ nÒn cña vò trô.

C. Vµo thêi ®iÓm t =10-43s sau vô næ lín kÝch thíc vò trô lµ 10-35m, nhiÖt ®é 1032K, mËt ®é 1091kg/cm3. Sau ®ã gi·n në rÊt nhanh, nhiÖt ®é gi¶m dÇn.

D. Vµo thêi ®iÓm t = 14.109 n¨m vò trô ®ang ë tr¹ng th¸i nh hiÖn nay, víi nhiÖt ®é trung b×nh T = 2,7K.

§¸p ¸n ch¬ng 101. Chän B. 2. Chän D.3. Chän D.4. Chän D.5. Chän D.6. Chän B.

7. Chän A.

8. Chän A9. Chän

B.10. Chän

D.11. Chän

D.12. Chän

D.

13. Chän D.14. Chän B.15. Chän B.16. Chän C.17. Chän D.18. Chän C.

19. Chän D.20. Chän C.21. Chän D.22. Chän C.23. Chän B.24. Chän D.

25. Chän C.26. Chän C. 27. Chän D.28. Chän A.29. Chän C.30. Chän B.

31. Chän D.32. Chän A.33. Chän D.34. Chän A.35. Chän B.

Híng dÉn gi¶i vµ tr¶ lêi ch¬ng 10.10.1. Chän B.Híng dÉn: Xem ph©n lo¹i h¹t s¬ cÊp.10.2. Chän D.Híng dÉn: Xem ®iÖn tÝch cña quac.10.3. Chän D.Híng dÉn: Ph¶i nãi chÝnh x¸c: Mçn h¹t s¬ cÊp cã thêi gian sèng nhÊt

®Þnh, cã thÓ thêi gian ®ã lµ rÊt dµi hoÆc rÊt ng¾n.10.4. Chän D.Híng dÉn: Çc h¹t s¬ cÊp cã thÓ t¬ng t¸c víi nhau theo 4 çch trªn. Song

cã h¹t kh«ng ®ñ 4 t¬ng t¸c, mµ chØ mét sè t¬ng t¸c trong 4 lo¹i t¬ng t¸c trªn.10.5. Chän D.Híng dÉn: H¹t s¬ cÊp cã çc lo¹i: ph«t«n; lept«n; mªz«n vµ barion. Mªz«n

vµ barioon cã tªn chung lµ ha®r«n.10.6. Chän B.Híng dÉn: H¹t quac kh«ng tån t¹i ë thÓ tù do.10.7. Chän A.Híng dÉn: Ban ®Çu ®éng n¨ng çc h¹t b»ng kh«ng bªn theo ®Þnh luËt

b¶o toµn ®éng lîng hai h¹t chuyÓn ®éng ngîc chiÒu. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn c¬ n¨ng: 2m0c2 = 2E => E = m0c2 = 0,511MeV.

TÇn sè cña ph«ton sinh ra lµ: 10.8. Chän A.Híng dÉn: V× ®éng n¨ng cuèi cña hÖ 2 ph«ton b»ng kh«ng nªn vËn tèc

vµ do ®ã ®éng n¨ng K cña hai h¹t tríc va ch¹m ph¶i b»ng nhau. Theo ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng: 2m0c2 + 2K = 2E => K = 1,49MeV.

10.9. Chän B.Híng dÉn: ©p dông ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng, ta cã: . Víi K+ =

2K-.

Tõ ®ã ta t×m ®îc: K+ = 5,52MeV; K- = 2,76MeV.10.10. Chän D.Híng dÉn: Theo phÇn hÖ mÆt trêi trong SGK.10.11. Chän D.Híng dÉn: Theo phÇn MÆt Trêi trong SGK10.12. Chän D.Híng dÉn: Theo b¶ng çc ®Æc trng chÝnh cña çc hµnh tinh trong

SGK.10.13. Chän D.Híng dÉn: Nh c©u 9.1010.14. Chän B.Híng dÉn: Nh c©u 9.10.10.15. Chän B.Híng dÉn: Nh c©u 9.10.10.16. Chän C.Híng dÉn: Nh c©u 9.9.10.17. Chän D.Híng dÉn: Nh c©u 9.8.10.18. Chän C.

Híng dÉn: ¸p dông hÖ thøc Anhxtanh E = mc2 ; E = P.t, ta ®îc: m = 1,37.1017kg/n¨m.

TØ sè . Sè h¹t nh©n hªli t¹o ra trong mét n¨m lµ n:

=> n = 2,93.1023h¹t.10.19. Chän D. Híng dÉn: Khèi lîng h¹t nh©n hªli t¹o thµnh trong mét n¨m:

.Lîng hi®r« tiªu hao hµng n¨ng: mH = mHe + m = 9,867.1018kg.

10.20. Chän C.Híng dÉn: Xem phÇn hÖ MÆt Trêi.10.21. Chän D.Híng dÉn: Xem 3 ®Þnh luËt Keple (líp 10).10.22. Chän C.Híng dÉn: Xem phÇn çc sao.10.23. Chän B.Híng dÉn: Xem phÇn Thiªn hµ.10.24. Chän D.Híng dÉn: Xem phÇn çc sao.10.25. Chän C.Híng dÉn: Xem phÇn çc sao.10.26. Chän C.Híng dÉn: chuyÓn ®éng cña çc hµnh tinh trong hÖ mÆt trêi t¬ng tù

chuyÓn ®éng cña quay cña vËt r¾n, nªn cã sù b¶o toµn momen ®éng lîng.10.27. Chän D.Híng dÉn: Xem phÇn çc sao vµ thiªn hµ.10.28. Chän A.Híng dÉn: Xem phÇn Thiªn hµ.10.29. Chän C.Híng dÉn: Xem phÇn vô næ Big Bang.10.30. Chän B.Híng dÉn: Xem çc sù kiªn thiªn v¨n quan träng.10.31. Chän D.Híng dÉn: Ta cã:

10.32. Chän A.Híng dÉn: Ta cã: ; v = 0,16c = 0,48.108 m/s = 48000 km/s.10.33. Chän D.Híng dÉn: ¸p dông c«ng thøc cña ®Þnh luËt Híp-b¬n: v = H.d víi H =

1,7.10-2m/s.n¨m¸nhs¸ng1 n¨m ¸nh s¸ng = 9,46.1012km, ta t×m ®îc: d = H/v = 8,13.1021km.

10.34. Chän A.Híng dÉn:

10.35. Chän D.Híng dÉn: Bøc x¹ nÒn cña vò trô t¬ng øng víi nhiÖt ®é 3K.

Ch¬ng 1 : C¬ häc vËt r¾n.i.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang06/25/giao-an-day... · Web...

Documents

Transcript of Ch¬ng 1 : C¬ häc vËt r¾n.i.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang06/25/giao-an-day... · Web...