NL

Persdossier2 0 0 9

Uw volgende bestemming

Perscontact :Jessika BETTAN (Maison de la France) - Tel + 31 (0)20 53 53 019 – jessika.bettan@franceguide.com

Sarah FLOOK - Champagne-Ardenne Tourisme- Tel 00 31 (0)3 26 21 95 82 - E-mail : flook@tourisme-champagne-ardenne.com

INHOUDSOPGAVE Betoverend Champagne-Ardenne: een gebied om te verkennen................................................................................................ 3 NIEUW IN 2009 ........................................................................................................................................................................... 4

Mémorial Charles de Gaulle, Expositie « Le Beau XVIe », Du côté des Renoir, Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes (Wereld-Marionnettenfestival)

GESCHIEDENIS EN CULTUUR ............................................................................................................................................ 5-12 Kastelen en Forten ..................................................................................................................................................... 6-7

Kasteel van Sedan, Fort van Charlemont, Kasteel van Montmort, Kasteel van Cirey-sur-Blaise, Kasteel van Bligny, Rocroi, Langres

Geschiedenis en Herdenken .................................................................................................................................... 8-10 Musea : Musée Guerre et Paix, Marne 14-18, Fort de la Pompelle, Musée de la Reddition

Monumenten et Gedenkplaatsen : Mémorial Charles de Gaulle, Dormans, Mondement, Blanc Mont, Fort de Villy-la-Ferté, Chapelle Russe, Favoriet: Circuit Grande Guerre de la Marne

Beroemdheden: Voltaire, Renoir, Verlaine, Rimbaud, de Gaulle Kerken en Abdijen .................................................................................................................................................. 11-12

Abdij van Clairvaux, Abdij van Auberive, Kathedraal van Reims, Basilique de l’Epine, Kerk van Asfeld, Route Versterkte Kerken, Route Vakwerk Kerken

DE GROTE STEDEN EN HUN ERFGOED .......................................................................................................................... 13-17 Reims, Châlons-en-Champagne, Epernay, Troyes, Charleville-Mézières, Langres, Chaumont Favoriet: Speurtocht langs erfgoed : Hautvillers en Essoyes WILDE EN GECULTIVEERDE NATUUR............................................................................................................................. 18-21 Fauna, Flora en Natuurgebieden:

Het Burlen van Herten, Kraanvogels, Wilde Zwijnen, Land van Orchideeën, ‘Faux’ van Verzy, de Grote Meren: het Lac du Der en het Lac d’Orient, Route du Porcien,

Favoriet: Route van Legenden en Oevers van de Maas Bloemen en Tuinen :

De mooiste bloemenregio van Frankrijk, Grand Jardin, 3 Jards, Botanische Tuin van de Presle, Botanische Tuin van Marnay/Seine

ACTIVITEITEN EN UITSTAPJES ........................................................................................................................................ 22-25 Tochten Watersport Activiteiten: Langs de oevers van de meren, Boottochten, Vissen Actieve Vrijetijdsbesteding: Terraltitude, Chêne Perché, Nigloland, Heel apart CHAMPAGNE EN LEKKERNIJEN ...................................................................................................................................... 26-30 Gastronomie : Vleeswaren, Specialiteiten, Kaas, Zoetigheden Champagne, Wijn uit de streek, Favoriet: Whisky FEESTEN EN EVENEMENTEN 2009 .................................................................................................................................. 31-34 NUTTIGE ADRESSEN .............................................................................................................................................................. 35

2

BETOVEREND CHAMPAGNE-ARDENNE: EEN GEBIED OM TE VERKENNEN… De regio Champagne-Ardenne ligt in het Noordoosten van Frankrijk en grenst aan België. De streek bestaat uit 4 departementen, elk met een rijk en gevarieerd karakter : de Ardennen (08), de Marne (51), de Aube (10) en de Haute-Marne (52). De geschiedenis van het gebied is nauw verbonden met die van Frankrijk, vanaf de kroning van de Franse koningen in Reims tot aan de strijd in de Ardennen in 1940. De markten in de Champagne waren van het eind van de 12e tot aan de 14e eeuw zeer belangrijk voor het handels- en culturele verkeer tussen Noord- en Zuid-Europa. Nu draagt Champagne-Ardenne bij aan de wereldwijde faam van het Franse « savoir-vivre » dankzij de unieke wijn waar iedereen van droomt: Champagne! Champagne-Ardenne ligt ideaal aan de rand van het gebied rond Parijs, vlakbij de Elzas, het Noorden en België, en heeft voor een weekend of langer talloze activiteiten te bieden en vele rijkdommen om te ontdekken. Steden en dorpen, musea, kastelen met een rijk verleden en Champagnehuizen staan voor iedereen open. Tijdens wandel- en trektochten, bij het beoefenen van watersport, bij het vissen en fietsen geniet u van de woeste natuurlanschappen. De regio is snel bereikbaar vanuit Parijs en vanuit grote steden van de aangrenzende landen : Autoroutes : A26, A4, A5 De TGV EST Européen verbindt Paris in 45 minuten met Reims, diverse keren per dag rijdt hij (heen en terug) naar 5 andere steden van de regio : Châlons-en-Champagne, Charleville-Mézières, Rethel, Sedan, Vitry-le-François. Door de TGV-verbinding zijn ook Bordeaux, Lille, Lyon en Duitsland, Zwitserland en Luxemburg dichtbij. Nieuwe uitgaven met informatie over de regio Themabrochures : Champagne-Ardenne Tourisme heeft 6 themabrochures uitgegeven, dat zijn evenveel redenen om Champagne-Ardenne te gaan verkennen ! Ze bieden een keur aan ideeën voor een verblijf en een serie interessante plekken die met het gekozen thema te maken hebben, zodat de bezoeker in de regio op pad kan gaan aan de hand van zijn eigen interesses : « Randonnées» ( Trektochten), « Parcs & Jardins » (Parken & Tuinen) , « Châteaux & Forteresses » (Kastelen & Forten) , « Mémoire & Histoire » Geschiedenis & Herdenken, « Faune & Flore » (Fauna & Flora), « Artisanat & Savoir-Faire » (Kunstnijverheid & Ambachten). De 6 brochures zijn onderscheiden vanwege hun vormgeving, gratis verkrijgbaar bij de toeristenbureaus van Champagne-Ardenne en te downloaden van de site www.tourisme-champagne-ardenne.com. In 2009 zullen 2 nieuwe brochures verschijnen : « Patrimoine Religieux » (Religieus Erfgoed) en « Activités Nautiques » (Watersport). Een nieuwe internetsite : De site van Champagne-Ardenne Tourisme is sinds eind januari 2009 in een geheel herziene versie on-line. Via de interactieve kaart of de zoekmachine kunt u alle praktische informatie, suggesties voor een verblijf en allerlei « schatten » vinden (trésors), die Champagne-Ardenne Tourisme u biedt : www.tourisme-champagne-ardenne.com Voor meer gedetailleerde informatie komen er ook nog 6 mini sites, gewijd aan door de regio uitgekozen thema’s: « Champagne », « Balades et Randonnées» (Wandelingen & Trektochten , « Fleurs et Jardins » (Bloemen en Tuinen) , « Fauna et Flora », « Histoire et Patrimoine » (Geschiedenis en Erfgoed) en « Poussée d’Adrénaline » (Duizelingwekkende Avonturen). Via de perspagina kunnen media en professionnels persdossiers opvragen en bulletins over de regio en van organisaties waarmee deze samenwerkt. Van de fototheek kunt u rechtenvrije foto’s downloaden. Tenslotte is het doel van de site www.nostresorsdechampagneardenne.fr, die Champagne-Ardenne Tourisme maakte, om liefhebbers van de regio, inwoners en bezoekers bij elkaar te brengen. Iedereen heeft de mogelijkheid om zijn schatten, die de rijkdom van Champagne-Ardenne uitmaken, te tonen en te delen. Een aantal van die schatten worden door het CRT als favoriet op de algemene site aan het grote publiek gepresenteerd en komen in dit persdossier al aan bod.

3

NIEUW IN 2009 MEMORIAL CHARLES DE GAULLE – Colombey-les-Deux-Eglises (52) Afgelopen oktober is in Colombey-les-Deux-Eglises een bijzonder museum geopend, voor een zeer bijzondere persoonlijkheid. Deze gedenkplaats, aan de voet van het Croix de Lorraine, is ingericht met de meest actuele museale middelen en decors, ter ere van de beroemdste Franse persoonlijkheid uit de 20e eeuw. Het museum is open sinds oktober 2008 en geheel gewijd aan leven en werk van Generaal de Gaulle. Het is een cultureel/toeristische voorziening van een niveau, dat deze grote persoonlijkheid – die deze streek had uitgekozen om zijn tijd door te brengen en over het leven na te denken – waardig is. In samenwerking met de Fondation Charles de Gaulle, draagt het Conseil Général de la Haute-Marne de zorg voor vaste en tijdelijke exposities. Publiekscontact: Tel: 03 25 30 90 80 – www.memorial-charlesdegaulle.fr Perscontact: Marika Royer – Tel: 03 25 30 90 80 – Email : marika.royer@memorial-charlesdegaulle.fr EXPOSITIE « LE BEAU XVIe » - MEESTERWERKEN VAN BEELDHOUWKUNST UIT DE CHAMPAGNE – Troyes (10) Van 18 april tot 25 oktober is er in Troyes een expositie over de beeldhouwkunst van de 15e en 16e eeuw in de Champagne. Het is een evenement waarbij 94 beelden bij elkaar gebracht worden, die normaal gesproken verspreid in de Champagne te vinden zijn en in de beroemdste musea ter wereld : in New York (Metropolitan museum), in Parijs (het Louvre et het museum van de Middeleeuwen), in Londen (Victoria and Albert museum)… De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Louvre en het Nationale Instituut voor Kunstgeschiedenis, het INHA (Institut national d’histoire de l’art) en vindt plaats in de Kerk Saint Jean au Marché, midden in het voetgangergebied in de historische stadskern. Aan het begin van de 16e eeuw bereikte de beeldhouwkunst van Troyes een uniek artistiek niveau, waardoor de Champagne een van de meest toonaangevende kunstcentra in Europa werd. De beeldhouwers in Troyes lieten zich inspireren door veel verschillende kunststromingen en hun werk laat een grote variatie aan stijlen zien (Vlaamse kunst, Parijse kunst, Italiaanse renaissance…). Publiekscontact: Office de Tourisme de Troyes et sa région – Tel: 03 25 82 62 70 – www.sculpture-Champagne.fr (vanaf januari 2009) Perscontact: Chloé Nivelle – Tel: 03 59 57 08 02 – Chloe.Nivelle@eurorscg.fr « DU COTE DES RENOIR » - TOERISTISCH/CULTUREEL CENTRUM ROND RENOIR – Essoyes (10) De schilder Pierre Auguste Renoir, een van de grootste meesters van het impressionisme, woonde een aantal jaren in zijn huis in Essoyes. Al snel hield hij van dit land van wijnboeren, dat als inspiratie diende voor diverse schilderijen. Hier vond hij de sfeer, de omgeving, het licht en de kleuren voor zijn schilderwerk. Door de verzameling persoonlijke voorwerpen is de herinnering aan de kunstenaar en zijn vrienden nog altijd voelbaar in zijn atelier. Sinds 2007 werkt de gemeente Essoyes aan een groot toeristisch/cultureel project, genaamd « Du côté des Renoir ». Bezoekers worden alleen al door de naam Renoir aangetrokken en kunnen er kennismaken met de schilder en zijn gezin, en ook met de rol die het dorp speelde in het werk van de kunstenaar, in het bijzonder bij zijn beeldhouwwerk. Bezoekers kunnen die kennismaking completeren door een van de vier bewegwijzerde wandelroutes te volgen, waarbij ze de landschappen die Renoir op zijn doeken heeft weergegeven, kunnen bewonderen. De tuin en het atelier worden in juni 2009 geopend. De opening van het ’Espace Renoir’ is gepland voor 2010. Publiekscontact: Tel: 03 25 38 56 28 Perscontact: Karine Rémy – Tel: 03 25 38 56 28 – association.renoir@wanadoo.fr HET 15e FESTIVAL MONDIAL DES THEATRES DE MARIONNETTES – Charleville-Mézières (08) Van 18 tot 27 september 2009 wordt het 15e Wereld-Marionettenfestival gehouden in Charleville-Mézières. Het is de grootste internationale bijeenkomst van marionettenspelers ter wereld en trekt meer dan 100.000 toeschouwers voor de 1500 voorstellingen. Tijdens het festival maakt zich een feestelijke, gezellige sfeer meester van de stad en zijn inwoners, met het bijbehorende gevoel van frivoliteit en vrijheid, dat door de marionetten mogelijk gemaakt wordt. Al bijna 50 jaar is dit feest een gebeurtenis waar niemand omheen kan in deze streek, en waarbij gezelschappen uit de hele wereld samenkomen. Publiekscontact: Tel: 03 24 59 94 94 – festival@marionnette.com Perscontact: Olivia Lancelot – Tel: 05 56 65 48 80 – olivialancelot@free.fr

4

GESCHIEDENIS & CULTUUR

GESCHIEDENIS & CULTUUR

KASTELEN EN FORTEN •

KASTEEL VAN SEDAN • Sedan, in de Ardennen, is bestempeld als « Ville d’Art et d’Histoire » (Stad van Kunst en Geschiedenis), vanwege het rijke historische en bouwkundige erfgoed uit het lange militaire verleden, en vanwege de schoonheid van het landschap. In de loop der eeuwen is Sedan, in het hart van de Ardennen, ontstaan rond de burcht, die in volle glorie boven de stad aan de Maas uitsteekt. Hij is in de 15e eeuw gebouwd en de grootste van Europa (35.000 m²). De burcht van Sedan ligt strategisch aan de oostgrens van Frankrijk en werd voortdurend vergroot, versterkt en gemoderniseerd door de machthebbers La Marck, de graven van Bouillon en de Prinsen die over Sedan regeerden. De burcht is als Historisch Monument bestempeld en doordrenkt van geschiedenis, waardoor bezoekers zich pardoes terug in de Middeleeuwen wanen, in de tijd van het Prinsdom Van Sedan. In de burcht is een bezoekersroute langs tableaux vivants, waarin het dagelijkse leven van de Prinsen maar ook van hun soldaten en knechten tot in de kleinste details is gereconstrueerd. « L'Hôtellerie du Château Fort » is een driesterrenhotel binnen de kasteelmuren met 54 kamers, voor een verblijf waarbij u vergeet in welke tijd u leeft. Office de tourisme du Pays Sedanais – Tel: 03 24 27 73 73 – www.sedan-bouillon.com

FORT VAN CHARLEMONT • Vanaf zijn rotspunt in het kalkgesteente waakt het fort van Charlemont over Givet. Karel V liet het fort in 1555 bouwen ter verdediging van deze doorgang van de Maas, door 3000 arbeiders, die door 20.000 man voetvolk en 3000 ruiters werden beschermd ! Lodewijk XIV veroverde het fort in 1678. In 1680 begon Vauban met de versterkingen van het fort en voegde vestingwallen toe om het geheel te vergroten. De twee oorspronkelijke bastions en de vestingmuren kunnen bezocht worden. De kazematten, het kruitmagazijn, de gevangenis en de indrukwekkende rij van de eerste muren zijn kenmerkend voor de militaire architectuur van die tijd. Vanaf de top van het fort heeft u een spectaculair uitzicht, met de Maas en Givet aan uw voeten, en vanaf de punt van het Oostelijke bastion kunt u Dinant zien, in de Belgische provincie Namen, op nauwelijks twintig kilometer afstand. Forteresse de Charlemont – Tel: 03 24 42 06 84- (0) 810 810 975 – www.valdardennetourisme.com

KASTEEL VAN MONTMORT • Met de fundamenten en de ruïnes van een oud fort als uitgangspunt, is het kasteel van Montmort gereconstrueerd. Het vormt een architectonische hoogstandje, waarbij het feodale karakter bewaard gebleven is. Het imposante, vierkante, bakstenen bouwwerk is tegen een rotswand gebouwd, die hoog boven de Surmelin uitsteekt en gedekt met leien dakpannen. De vier torens rijzen op vanaf een 14 m hoog terras. De binnenplaats is via een schroefvormige helling, een soort wenteltrap, bereikbaar voor paarden : iets wat u beslist moet zien ! Eromheen ligt een park van 30 ha met bomen en bloeiende planten. Het geheel is eigendom van de nazaten van Pierre de Rémond, die het in 1704 verwierf. Château de Montmort Lucy – Tel: 03 26 52 76 51 – www.montmort.com

KASTEEL VAN CIREY- SUR-BLAISE • Als Voltaire In Cirey gaat wonen, bij de mooie Emilie Châtelet, is hij zowel gevoelig voor haar charmes als voor die van haar woning, die nog niet helemaal klaar is. Ze richten het huis samen in, brengen veranderingen aan en maken er een mooie plek van. Hij laat een nieuwe vleugel bouwen, met een mooie, monumentale deur, voorzien van beeldhouwwerk met motieven uit de wereld van Kunst en Wetenschap en van de zee. Voltaire brengt vijftien jaar in Cirey door, waar hij onophoudelijk schrijft (De dood van Cesar, Alsire, Zaïre, Mahomet, Mérope…). Zijn komedies en tragedies worden door zijn vrienden opgevoerd in het theatertje dat hij in de hanenbalken had gebouwd en dat geheel bewaard gebleven is. Door middel van ontelbare brieven blijft Voltaire vanuit dit toevluchtsoord van de Schone Kunsten in contact met heel Europa. In 1749 komt een eind aan zijn paradijselijke bestaan op aarde door de plotselinge dood van de Marquise du Châtelet. Bij een bezoek aan het kasteel krijgt u een uitstekend beeld van hun dagelijks leven en raakt u volledig in de ban van deze twee toonaangevende persoonlijkheden uit het tijdperk van de Verlichting. Open van mei tot september (Zie ook “Beroemdheden - Voltaire”) Château de Cirey-sur-Blaise – Tel : 03 25 55 43 04 – www.visitvoltaire.com

KASTEEL VAN BLIGNY • Hoewel de geschiedenis van de oudste heren van Bligny – de Heren van Chacenay – teruggaat tot de 12e eeuw, is de markies van Dampierre degene die het kasteel in de 17e eeuw liet bouwen, niet ver van de bron van de Landione, op een voor de wijnbouw zeer geschikte helling. Het kasteel is nog steeds bewoond, maar u kunt het toch bezoeken. In de salons kunt u een verzameling van 1000 kristallen champagneglazen bewonderen ! In de enorme kelders is een museum met een verzameling machines en werktuigen die aan het begin van de vorige eeuw in de Champagne gebruikt werden voor het werk in de wijngaard. Een film illustreert hoe dat ging : u ziet de wijngaard en de techniek van de het maken van champagne…, waarvan u de kwaliteit kunt beoordelen door middel van een gratis proeverij als slot van uw bezoek. Château de Bligny – Tel: 03 25 27 40 11 – www.champagnechateaudebligny.com

6

GESCHIEDENIS & CULTUUR

ROCROI • Het fort van Rocroi in de Ardennen werd in 1555 gebouwd, en is de tweede versterking waar een vestingachtige ommuring werd gebruikt. Deze heeft de vorm van een vijfhoek die in de loop der eeuwen verder werd versterkt en gebouwd werd om tegenwicht te bieden aan het fort van Charlemont dat Karel de Grote in Givet gebouwd had, dat toen onder Spaanse overheersing stond. Aan het eind van de 17e eeuw bracht Vauban in de stervormige vestingwal een aantal verbeteringen aan. In de 19e eeuw was het fort absoluut niet meer berekend op de actuele militaire middelen en in 1889 werd het ontmanteld, waarbij echter vrijwel de gehele vestingwal behouden werd. Office de tourisme de Rocroi – Tel: 03 24 54 20 06 – www.otrocroi.com

• LANGRES Met zijn hoge vestingmuren, zijn indrukwekkende torens en zijn talloze klokkentorens, ligt Langres als een trots fort op de grens van de Champagne en Bourgogne. Deze versterkte rotspunt die als barrière dient, is de laatste getuige van de ontwikkelingen van militaire fortificaties en waarschijnlijk is de stad al sinds de 3e eeuw versterkt. In de 4e eeuw, ten tijde van de woelige periode van het Bas-Empire, komen de eerste versterkingen aan de noordkant, en wordt het de zetel van een belangrijk bisdom. In de 13e en 14e eeuw worden de muren aangepast aan de groei van de stad en vallen de nieuwe wijken aan de zuidkant erbinnen. Tot aan de Revolutie ontwikkelt de stad zich, daartoe aangezet door de machthebbers en de bisschoppen die het bisdom met hun grote invloed besturen. Langres, dat aan de grens van het Franse koninkrijk ligt, wordt in de 15e eeuw een machtig koninklijk bolwerk, dat weerstand kan bieden aan Bourgogne, Franche-Comté en Lotharingen. Office de tourisme de Langres – Tel: 03 25 87 67 67 – www.tourisme-langres.com Andere kastelen en ideeën voor toeristische routes vindt u in de brochure « Kastelen & Forten » uitgegeven door Champagne-Ardenne Tourisme.

7

GESCHIEDENIS & CULTUUR •

•

•

GESCHIEDENIS EN HERDENKEN

MUSEA

MUSÉE GUERRE ET PAIX (MUSEUM VOOR OORLOG EN VREDE) •

•

Het gebied van de Ardennen was bijna een eeuw lang het militaire strijdtoneel waar over het lot van Frankrijk werd beslist : van de nederlaag van het Franse Keizerrijk bij Sedan in 1870 tot aan de beroemde Duitse doorbraak in 1940. In dit departementale museum komt deze dramatische geschiedenis opnieuw tot leven door een gemeenschappelijke benadering van de drie conflicten en dat is uniek in Frankrijk. Het museum heeft een oppervlakte van 4000 m² en leidt de bezoeker langs een parcours waarbij de grens tussen oorlog en vrede vaag blijft. Tien gebeurtenissen die in de loop van de drie oorlogen bepalend geweest zijn voor de plaatselijke geschiedenis worden levensecht en in de vorm van een klank- en lichtspel uitgebeeld. Bij elke scène wordt een videofilm vertoond ter verduidelijking van de historisch context. Ook wordt aandacht besteed aan de sociologische kant van de conflicten. De talloze vitrinekasten geven zicht op de ontwikkeling van wapens en de militaire uitrusting van 1850 tot 1945. Musée Guerre et Paix en Ardennes Novion-Porcien – Tel: 03 24 72 69 50

MARNE 14-18 Dit nieuwe museum in de Marne staat midden in het gebied dat gedurende de hele Eerste Wereldoorlog het strijdtoneel was in de Champagne. Het museum is bedoeld als centrum van getuigenissen uit deze oorlog en dient als verbinding tussen de verschillende herdenkingsplaatsen langs de route "Sur les Pas des Armées de Champagne". Er is een ontvangsthal met allerlei documentatie, waaronder zeven lesbrieven en er is een filmzaal. Marne 14-18 Suippes – Tel: 03 26 70 08 60 – www.marne14-18.fr

FORT DE LA POMPELLE • Het Fort de la Pompelle, dat na de oorlog van 1870 gebouwd werd ter versterking van de fortificaties rondom Reims, werd in de Eerste Wereldoorlog het toneel van diverse veldslagen. In het fort is nu een museum gevestigd, waar de strijd van toen tot leven komt door allerlei documenten uit die tijd, voorwerpen uit het dagelijkse leven in de loopgraven, wapens en ander geschut. Het herbergt een in de wereld unieke verzameling van 500 helmen van het Duitse Keizerlijke leger (Collectie Charles Friese). Fort de la Pompelle (op 5 km van Reims) – Tel: 03 26 49 11 85 – www.cheminsdememoire.gouv.fr

MUSÉE DE LA REDDITION •

•

In februari 1945 vestigt generaal Eisenhower het centrale kwartier van de Europese geallieerde strijdkrachten in Reims, in een groot schoolgebouw vlakbij het station. In deze “War Room” wordt op 7 mei 1945, om 02.41 uur ’s ochtends, de onvoorwaardelijke overgave van het Duitse leger getekend, die het einde betekende van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Het nieuws wordt de volgende dag, 8 mei, om 13 uur bekend gemaakt in de grote steden van de geallieerden. Op verzoek van Stalin wordt echter op 9 mei een tweede ceremonie in Berlijn georganiseerd, in de sovjetsector. In 2005, 60 jaar na die ondertekening, werd het Musée de la Reddition geheel vernieuwd. In de zaal met de kaarten en plattegronden, die in zijn originele staat gelaten is, heerst een bijzondere, met emoties beladen sfeer. Er worden archiefbeelden vertoond, er zijn voorwerpen en er staan beelden in kleding uit die tijd, waardoor men zich realiseert dat dit een plek is van historisch belang. Musée de la Reddition du 7 mai 1945 – Tel: 03 26 47 84 17/ 03 26 85 23 36

MONUMENTEN EN GEDENKPLAATSEN

MÉMORIAL CHARLES DE GAULLE Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Generaal De Gaulle aanvoerder van de strijdkrachten van « France Libre ». Hij ging in Colombey-les-Deux-Eglises wonen, vanwege de ligging ervan halverwege Parijs en vanwege zijn garnizoenen in het Oosten en het Noorden. In 1934 kocht hij er zijn huis, « La Boisserie » en richtte het in. Het was een voormalig restaurant, waar hij op 9 november 1970 de laatste adem uitblies. Sinds 1979 is een deel ervan te bezoeken. Vlakbij, op de hoogste heuvel van de gemeente Colombey, staat het beroemde kruis, het « Croix de Lorraine ». Het in 1972 ingewijde gedenkteken is gefinancierd met nationale middelen en met bijdragen uit meer dan zestig landen. Het kruis is opgetrokken in roze graniet, 44 meter hoog en een eerbetoon aan het menselijk handelen en aan de invloed van de mens op de Geschiedenis. Op 11 oktober 2008 wijdde president Sarkozy samen met kanselier Angela Merkel een nieuw Mémorial in, precies vijftig jaar na de historische ontmoeting in La Boisserie tussen generaal De Gaulle en kanselier Konrad Adenauer. Het museum is uitgerust met de nieuwste museografische middelen en decors en gewijd aan het leven en werk van Charles de Gaulle. U komt er veel te weten over de beroemdste Franse persoonlijkheid uit de 20e eeuw. La Boisserie Colombey-les-Deux-Eglises – Tel: 03 25 01 52 52 – www.colombey-les-deux-eglises.com La Croix de Lorraine – Tel: 03 25 27 40 11 Mémorial Charles de Gaulle – Tel: 03 25 30 90 80 – www.memorial-charlesdegaulle.fr

8

GESCHIEDENIS & CULTUUR

DORMANS • Het Memorial ligt op de linkeroever van de Marne, op een helling van waar je over de rivier en de stad Dormans uitkijkt. Toen het plan voor een groot monument ter herdenking aan de strijd rond de Marne ontstond, koos maarschalk Foch deze plek uit, vanwege de strategische ligging ten opzichte van de beide veldslagen. De bouw was mogelijk, doordat Madame de la Rochefoucauld in 1919 een vereniging had opgericht, bestuurd door de kardinaal van Reims en de bisschop van Châlons. Deze verwierf een groot park met kasteel en op 18 juli 1920 werd de eerste steen voor de kapel gelegd. Marcel en Closson zijn de architecten van het indrukwekkende geheel. Een monumentale trap leidt naar een groot voorplein met een zonnewijzer en een oriëntatietafel met de namen van de plaatsen in de Marnevallei, waar de strijd zich in 1918 afspeelde. Vanaf het plein komt u bij de crypte, waar de kerk met zijn klokkentoren en twee kleine torentjes bovenuit steekt. Parc du Château – Tel: 03 26 57 77 87 – http://memorialdormans.free.fr/

MONDEMENT • Het Monument National de la Victoire de la Marne is een gigantische steen van 35,5 m hoog, gegoten over een metalen binnenwerk, in beton waarin roze-achtige steen uit de Moselle is verwerkt, met een tot 22 m diep liggende fundering. Het monument gedenkt de eerste slag bij de Marne, die van september 1914. Het werd gebouwd tussen 1931 en 1938 onder leiding van architect Paul Bigot. Door de oorlogsverklaring vond de officiële inwijding – gepland voor september 1939 - pas plaats in 1951… Onder aan het monument is beeldhouwwerk aangebracht van generaals die in deze eerste slag legers aanvoerden. Daarboven is in de steen het Dagbulletin van 6 september gegraveerd, ondertekend door Joffre. Mémorial de Mondement – Tel: 03 26 81 84 38/ 03 26 80 51 43 - www.mondement1914.asso.fr

BLANC MONT •

•

•

Het monument is opgericht door de Verenigde Staten van Amerika, ter herdenking van de heldendaden van de Amerikaanse en Franse soldaten die in de Eerste Wereldoorlog in dit gebied gevochten hebben. Aan deze strijd in de Champagne namen 70.000 Amerikaanse soldaten deel. Deze plek, de "Blanc-Mont" werd na een hevige strijd op 3 oktober 1918 veroverd door de 2e Amerikaanse divisie. Het monument is ontworpen door de architect Arthur Loomis Harmon uit New York en bestaat uit een toren met een trap erin, die naar een panoramaterras leidt. Van daar heeft u uitzicht op het gebied waar de veldslag zich afspeelde. In de muren zijn de insignes gegraveerd van de vier divisies die aan de strijd deelnamen. Monument américain du Blanc Mont – Tel: 03 29 85 14 18

FORT DE VILLY-LA-FERTE Vlak voor het begin van de Tweede Wereldoorlog werd de zone van La Ferté sur Chiers opgenomen in de Maginotlinie. Rond deze versterkingen werd in mei 1940 hevig gevochten; een museum in het fort is aan deze strijd gewijd. De vesting van La Ferté is de laatste versterking aan de westzijde van de reeks versterkingen van Montmédy. Hij bevindt zich tussen de dorpen Villy en La Ferté, op de top van een heuvel, genaamd "La Croix de Villy". De vesting werd gebouwd tussen 1935 en 1939, en bestaat uit twee delen van waaruit de strijd gevoerd werd, in een ervan staat nog het antitankgeschut. Er is een monument voor de 104 voor Frankrijk gevallen verdedigers, die op de Nationale begraafplaats in Villy zijn bijgezet. Gemeentehuis van Villy – Tel: 03 24 27 50 80 of 03 24 22 61 49

CHAPELLE ORTHODOXE RUSSE Dichtbij Saint-Hilaire-le-Grand in de Marne staat een kapel uit 1937, de Chapelle Orthodoxe Russe, die waakt over de overblijfselen van 871 Russische soldaten, die in Champagne-Ardenne sneuvelden. De kapel vereeuwigt tevens de herinnering aan de 4000 omgekomen Russische soldaten die van 1916 tot 1918 deelnamen aan de strijd op het gehele Franse grondgebied. Chapelle Orthodoxe Russe Saint Hilaire le Grand – Tel: 01 45 42 42 96 www.cheminsdememoire.gouv.fr

FAVORIET IN CHAMPAGNE-ARDENNE : DE ROUTE ‘ GRANDE GUERRE DE LA MARNE’ De Marne is een van de meest door de Eerste Wereldoorlog getroffen departementen. In het westen vanwege de twee slagen bij de Marne en in het noorden door de loopgravenoorlog en de strijd van het offensief van Argonne en van Champagne. Door deze route wordt duidelijk hoe de strijd aan de Marne tijdens de Eerste Wereldoorlog verliep en dat is het doel van dit traject, dat langs monumenten, ruïnes, gedenkstenen en kerkhoven voert. Ze getuigen alle van de hardnekkige strijd, evenals de musea die de herinnering aan deze oorlog levendig houden, die op 11 november 1918, nu 90 jaar geleden, ten einde kwam. Route 1 (60 km) : Les batailles de la Marne (De slag bij de Marne) – Mondement (monument national de la victoire de la Marne) en Dormans (mémorial des batailles de la Marne) Route 2 (60 km) : Autour de Reims, la ville martyre (Rond Reims, de stad der martelaars) – Het Italiaanse kerkhof in Bligny Chambrecy, de militaitre begraafplaas in Marfaux, bezoek aan Reims, het Duitse oorlogskerkhof in Berru en het Fort de la Pompelle. Route 3 (40 km) : Suippes et le front de Champagne – (Suippes en de voorhoede van de Champagne) Saint Hilaire-le-Grand (de Russische kapel), Suippes (documentatiecentrum Marne 14-18) en de militaire begraafplaats in Souain. Champagne-Ardenne Tourisme – Tel: 03 26 21 85 80 – www.tourisme-champagne-ardenne.com

9

GESCHIEDENIS & CULTUUR

BEROEMDHEDEN •

VOLTAIRE IN CIREY-SUR-BLAISE • Als gevolg van de publicatie van zijn “Lettres Anglaises” (of Lettres Philosophiques) dreigt Voltaire in 1734 in de Bastille gevangen gezet te worden. De publicatie was een lofzang op Engeland en een scherpe satire op de leefwijze van de Fransen. Zijn vriendin, de Marquise du Châtelet verleent hem onderdak in Cirey, vlakbij het Graafschap Lorraine, dat nog onafhankelijk is. Madame Du Châtelet werkte hard, en nam les bij de meest verlichte geesten om zich op het terrein van de wetenschap te bekwamen. Emilie las alles op het terrein van de natuurkunde en was een groot bewonderaar van Newton. Weliswaar dacht ze geen stellingen uit, maar ze stelde zich ten doel om alles wat zij van belang achtte op wetenschappelijk terrein toegankelijk te maken voor een zo groot mogelijk publiek. Ze was een vrouw die zeer intensief leefde, studeerde en liefhad en Voltaire rouwde dan ook lange tijd nadat ze in 1749 stierf. Hij schreef aan Argentat: « Niet zozeer is mijn minnares mij ontvallen, ik ben de helft van mijzelf kwijtgeraakt, een geest die gemaakt was om de mijne te completeren, een geestesvriendin die ik twintig jaar geleden zag ontstaan.» Kasteel van Cirey-sur-Blaise – Tel : 03 25 55 43 04 – www.visitvoltaire.com

PIERRE-AUGUSTE RENOIR IN ESSOYES • « Ik houd van schilderijen waar ik zó in zou willen wegwandelen » zei Renoir, de onvermoeibare loper. Door een vrouw kwam hij in Essoyes terecht. In februari 1880 ontmoette hij in Parijs Aline Charigot, die zijn model werd. Pierre Auguste volgde haar naar Parijs, maar trouwde pas met de jonge vrouw in 1890. In 1885 droomde Aline ervan zich met haar gezin in haar geboorteplaats te vestigen. Auguste Renoir is direct weg van het dorp. Hier op het platteland vond hij de rust waardoor hij zich verder als schilder kon ontwikkelen. De eenvoud van het dorp van zijn vrouw en van de inwoners, het intensieve contact met de aarde en de natuur was precies wat hij zo nodig had. Elke zomer komt hij in Essoyes nieuwe energie opdoen. En in 1895, vlak na de geboorte van zijn tweede zoon, Jean, de filmmaker, koopt Auguste er een huis. Achter in de tuin laat hij een atelier bouwen. Vanaf dat moment gaat er geen zomer meer voorbij zonder dat de Renoirs er neerstrijken, soms vergezeld van vrienden. Pierre-Auguste en Aline Renoir rusten op het kerkhof van Essoyes met hun drie zonen: Pierre, Claude en Jean. Het huis is nog steeds van de familie, maar het atelier van de kunstenaar is te bezoeken. In 2009 opent het ‘projet Renoir’ met een nieuwe museumruimte en een impressionistische tuin. Atelier Renoir Essoyes - Office de Tourisme d’Essoyes – Tel 03 25 38 56 28 – www.essoyes.fr

PAUL VERLAINE • In augustus 1879 verlaat Paul Verlaine de onderwijsinstelling Notre Dame in Rethel, waar hij sinds twee jaar les gaf. Hij had liefde opgevat voor een leerling, Lucien Létinois uit Coulommes, een dorpje op 14 km van Rethel. Het tweetal komt na een kort verblijf in Engeland terug in Coulommes. Daar "herontdekt Verlaine het Franse platteland... de kalmte, het langzame levensritme en de rustgevende verten. Hij krijgt het idee zich terug te trekken op een boerenbedrijf, als een soort edelman: Boer en Dichter". In Juniville is een boerderij te koop, hij doet een beroep op zijn moeder en zij koopt hem. In maart 1880 vestigt de familie Létinois zich in Juniville, in de rue de l'Aby. Op 50 m afstand van de boerderij huurt Verlaine een huis, tegenover de herberg Du Lion d’Or. In deze gerestaureerde dorpsherberg, die compleet met meubilair en andere voorwerpen in zijn oorspronkelijke staat is teruggebracht, is het museum Verlaine geopend. Het is een levensechte, gezellige plek, waar Verlaine aan de lange tafel zat te praten, te drinken, te schrijven en te tekenen. De aanwezigheid van de dichter is er bijna voelbaar, een bezoek is beslist de moeite waard. Open van 1 mei tot eind oktober. Musée Paul Verlaine – Juniville – Tel: 03 24 39 68 00/ 03 26 54 48 84 – www.paul-verlaine.com

ARTHUR RIMBAUD • Het Musée Rimbaud hangt als het ware boven de Maas, in een totaal groene omgeving: l'île du Vieux Moulin. De collecties die er tentoongesteld zijn, maken deel uit van de voorraad werken van Rimbaud van Charleville-Mézières, één van de rijkste fondsen ter wereld. De plek is in Lodewijk XIII-stijl ingericht en er zijn voorwerpen en manuscripten te zien, zoals het sonnet "Voyelles". Studies, foto’s, karikaturen en tekeningen zoals de schets voor "Coin de la table" van Fantin-Latour verhelderen het werk van de dichter. De bibliotheek heeft een schat aan originele documenten en werken die aan de dichter gewijd zijn. Tegenover het museum staat het huis waar Rimbaud met zijn moeder woonde, het is te bezoeken. Musée Rimbaud – Tel: 03 24 32 44 65 Gemeentehuis van Charleville-Mézières – Tel: 03 25 29 61 34 – www.mairie-charlevillemezieres.fr

CHARLES DE GAULLE • Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Generaal De Gaulle aanvoerder van de strijdkrachten van « Het Vrije Frankrijk ». Hij ging in Colombey-les-Deux-Eglises wonen, vanwege de ligging ervan halverwege Parijs en zijn garnizoenen in het Oosten en het Noorden. In 1934 had hij er zijn huis, « La Boisserie » gekocht en ingericht. Het was een voormalig restaurant, en hij blies er op 9 november 1970 de laatste adem uit. Om leven en werk van deze grote persoonlijkheid goed te leren kennen, is een bezoek aan La Boisserie onontbeerlijk, gevolgd door een bezoek aan het Croix de Lorraine en tenslotte aan de splinternieuwe gedenkplek die aan hem gewijd is. (Zie ook « Monumenten et Gedenkplaatsen » : Mémorial Charles de Gaulle.

10

GESCHIEDENIS & CULTUUR

KERKEN EN ABDIJEN •

ABDIJ VAN CLAIRVAUX • Het cisterciënzer klooster van Clairvaux, bij Bar-sur-Aube, werd in 1112 gesticht door Saint Bernard de Clairvaux (1090-1153), een Franse monnik. Hij was cisterciënzer, een geleerde van de mystieke Kerk en theoloog en predikant van de tweede serie kruistochten. Bernard de Clairvaux speelde een vooraanstaande rol in de politiek en was een van de belangrijkste persoonlijkheden in de westers-christelijke spirituele traditie. Naar het voorbeeld van de eerste cisterciënzer abdijen en volgens de voorschriften van de orde, was de abdijkerk van Clairvaux slechts een bescheiden gebouw en gespeend van elke versiering. Maar ten gevolge van het snelle succes en de toename van de eerste cisterciënzer leefgemeenschappen moesten de te klein geworden gebouwen met duurzamer materialen worden herbouwd. De kloostergebouwen en met name de kerk werden opnieuw opgebouwd, maar dan in steen. De nieuwe Romaanse abdijkerk met zijn bogenconstructie was meer dan 100 m lang. De bouw begon in 1135. Het koor en de koorafsluiting waren bij de eerste wijding, in 1145, klaar. Maar de hoofdbeuk stond nog in de steigers toen men in 1158 al bezig was de koorafsluiting te vergroten, in gotische stijl. Alle werkzaamheden waren in 1174, bij de tweede wijding, voltooid. Doordat de abdijkerk van Clairvaux tijdens de Franse Revolutie werd verwoest en er vanaf 1808 een gevangenis verrees op de plek waar hij gestaan had, was het niet mogelijk om de abdij nauwkeurig te reconstrueren. Door de ruïnes die ervan waren overgebleven en oude documenten was hij echter wel bekend. De Ministeries van Justitie en van Cultuur houden zich met de restauratie bezig, zodat slechts een deel van de abdij bezocht kan worden. De vereniging die de zich om de abdij bekommert, de Association Renaissance de l'Abbaye de Clairvaux, organiseert van half maart tot half november dagelijks, behalve op maandag en dinsdag, rondleidingen in de abdij met een gids. Abdij van Clairvaux – Tel: 03 25 27 52 55 – http://abbaye-clairvaux.barsuraube.net

ABDIJ VAN AUBERIVE • De oude, rijke Abdij van Auberive werd in 1135 met steun van de leenheren uit de omgeving (Grancey, Champlitte, Rochetaillée en hun vazallen) gesticht, langs de oever van de Aube, door Saint Bernard en de bisschop van Langres, Villain d'Aigrement. Het klooster was in de 13e eeuw buitengewoon welvarend, maar had zwaar te lijden van de Honderdjarige Oorlog, de Godsdienstoorlogen in de 16e eeuw en de Dertigjarige Oorlog (17e eeuw), omdat het immers aan de grens lag tussen de Champagne en Bourgogne. Het gebouw, dat tot een ruïne was teruggebracht, werd in de 17e eeuw deels gerestaureerd (kloostergang), en in de 18e eeuw geheel hersteld. In 1790 werden de monnikenordes afgeschaft en werd het landgoed als nationaal bezit verkocht. De familie Vendeul vestigde tussen 1797 en 1807 een katoenspinnerij in de westelijke vleugel. Toen die activiteit verpieterde werd de abdij als woonruimte ingericht. Na de dood van zijn ouders verkocht de zoon van de familie Vendeul de abdij aan de meester-smid Bordet, die de 17e eeuwse abdijkerk sloopte om er een grote oven te bouwen. In 1856 begint een nieuwe periode van contact met de oude abdij van Clairvaux. Om de gevangenis van Clairvaux te ontlasten koopt de staat de abdij en zet er langgestrafte vrouwen vast. De bekendste gevangene was Louise Michel, aanhangster van de Commune die er 20 maanden werd vastgehouden, tussen december 1871 en augustus 1873, voordat ze naar Nieuw-Caledonië werd gedeporteerd. Het is nu een nationaal monument en toegankelijk voor het publiek. Abdij van Auberive – Tel: 03 25 87 67 67 - www.abbaye-auberive.com

KATHEDRAAL VAN REIMS • De kathedraal van Reims, uit de 13e eeuw, is met zijn stijleenheid, zijn lichte interieur en rijkdom aan beelden een meesterwerk van gotiek en een van de meest indrukwekkende middeleeuwse bouwwerken in Europa. Er zijn 2303 gebeeldhouwde motieven en engelen die hun vleugels uitslaan – waaronder de beroemde “Glimlachende engel”’– die met elkaar het unieke en bijzondere karakter van de kathedraal benadrukken. De kathedraal is het beroemdste monument van de stad. In deze ruimte, met een schip van 115 m lang en gewelven van 37,95 m hoog, werden 30 Franse koningen gekroond, van Hendrik I tot Karel X. Aan het begin van WO-I (september 1914) vloog de kathedraal in brand door Duits kanonvuur en door meer dan 300 granaat-inslagen gedurende 4 oorlogsjaren liep hij veel schade op. De kathedraal werd onder leiding van de architect Henri Deneux en met financiële bijdragen van gulle donateurs, vooral Amerikaanse stichtingen (Carnegie, Ford, Rockfeller), gerestaureerd. Office de Tourisme de Reims – Tel: 03 26 77 45 00 – www.reims-tourisme.com

BASILIQUE DE L’EPINE • Op de uitgestrekte landbouwvlakten van de Champagne verheft zich de Basiliek de l’Epine, het doel van veel pelgrimstochten. Hij heeft de afmetingen van een kathedraal en omdat hij op een kleine verhoging staat, is hij van mijlen afstand al zichtbaar. De basiliek kwam in de plaats van een ouder bouwwerk, want rond 1200 stond hier al een bescheiden kapel waar Maria vereerd werd. Het oudste document is een legaat, een geldsom voor deze eerste kapel, van Hendrik van Courtisols in 1230. De Basiliek de l’Epine zou zijn gesticht na een wonderbaarlijke vondst rond 1400 door een herder, van een Mariabeeld in een brandende doornstruik. De buitengewoon pure stijl van het geheel illustreert de 13e eeuwse gotiek, met uitzondering van de eerste twee pilaren van het schip. Het sterke materiaal is het witte, lichte steen van 65 km verderop, uit Savonnières in Perthois (in de Meuse). Het zachte steen is krijt uit de Champagne, dat ter plaatse gevonden wordt en dat gebruikt werd voor de reeksen boogjes en de gewelven. Gemeentehuis van l’Epine – Tel: 03 26 66 96 99 – http://lepine.nuxit.net

11

GESCHIEDENIS & CULTUUR

KERK VAN ASFELD •

•

De kerk Saint Didier werd aan het eind van de 17e eeuw gebouwd en is een van de eigenaardigste kerken van Frankrijk. Na een overeenkomst uit 1680 tussen Jean-Jacques de Mesmes, Graaf van Avaux, lid van de Raad van State, voorzitter van het Parijse Parlement, en Jean Despert, metselaar, begint deze laatste met het afbreken van de oude kerk. Daarna bouwt hij een nieuwe, "volgens het model en de schetsen van de heer Fleury" en volgt hij de opdrachten die hem gegeven worden door "zowel de heer Fleury als door de broer François Romain, die het bouwwerk op het punt van het metselwerk begeleiden". De bouw begon in 1681 en werd in 1685 afgerond : de kerk van Asfeld is uniek in Frankrijk. De stijl is barok, hij bestaat uit een rond gebouw met een gang, poort en klokkentoren, die samen een buitengewoon geheel vormen dat men zou kunnen vergelijken met een spiegel of het muziekinstument de viola. Vast staat dat het een samenhangend geheel is. Echter, het meest originele deel van de kerk, de gang-poort-klokkentoren, lijkt wat krap opgezet in vergelijking met de afmetingen van het ronde deel. Dit is een magistrale constructie : hij is vijfhoekig en staat op een platform met holle zijden, die de bolling van de kapellen en apsis completeren. De bovenkant is bijzonder door de manier waarop, aan de binnenkant, de aanzet van de koepel is verwerkt. Kerk Saint Didier in Asfeld – Tel: 03 24 72 93 18

ROUTE LANGS VERSTERKTE KERKEN Het erfgoed aan forten en kastelen in Champagne-Ardenne biedt een compleet beeld van de ontwikkeling van de versterkingen in een streek. In Champagne-Ardenne zijn er talloze voorbeelden van, van de Galliërs tot aan de bouw van de Maginotlinie. Het kasteel mag dan het meest bekende voorbeeld zijn van een versterking, vanaf de 17e en 18e eeuw verdedigt de bevolking zich met de wapens van huursoldaten en versterken ze ook hun eigen huizen, boerderijen en kerken. De route langs de Versterkte Kerken van de Thiérache is een echte themaroute langs deze nog altijd zichtbare fortificaties die voor iedereen toegankelijk zijn. De bewegwijzerde route maakt een lus van 150 km lang tussen de bossen van Signy-le-Petit en die van Signy-l'Abbaye, van Charleville-Mézières tot aan de grens van het departement de Aisne. Hij loopt door een heuvelachtig en bosrijk landschap, langs het buitengewoon rijke architectonische erfgoed. Naast abdijen, kastelen en versterkte huizen zijn de vijftien versterkte kerken daar indrukwekkende voorbeelden van, met hun hoektorens, schietgaten, vestingtorens en andere uitkijktorentjes. CDT Ardennes Charleville-Mézières – Tel: 03 24 56 67 77 – www.ardennes.com

ROUTE LANGS VAKWERK-KERKEN • Waar de Aube, de Marne en de Haute-Marne samenkomen, treft de bezoeker een verrassend origineel religieus erfgoed aan: de vakwerk-kerken. Ze zijn opgetrokken met materialen uit de streek: eikenhout uit de Der (Keltisch voor: ‘eik’), en klei. Deze kerken uit de 16e en 17e eeuw zijn uniek in Frankrijk. Door de ontwikkeling van het toerisme rondom het Lac du Der is de belangstelling voor dit religieuze erfgoed, dat nu gerestaureerd is en goed tot zijn recht komt, enorm toegenomen. De route begint in Montier-en-Der, bij de abdijkerk. Tijdens de 60 km lange route geniet u van de liefelijke architectuur van de dorpjes met hun kerken, waarbij de stenen godshuizen, waar het licht door de bijzondere glas-in-loodramen van meester-vaklui uit Troyes naar binnen valt en de vakwerk-kerken elkaar afwisselen. Van mei tot september is alles elke avond verlicht, de rest van het jaar in de weekeinden. Alle glas-in-loodramen van deze kerken, behalve die in Montier-en-Der, dateren uit de 16e eeuw en zijn in Troyes gemaakt. Office de Tourisme van het Lac du Der Giffaumont-Champaubert – Tel: 03 25 04 21 49 – www.lacduder.com Voor meer informatie kunt u de rubriek raadplegen die gewijd is aan het thema erfgoed : u vindt deze op www.tourisme-champagne-ardenne.com

12

DE GROTE STEDEN

& HUN ERFGOED

DE GROTE STEDEN & HUN ERFGOED

REIMS (51) • Reims, gelegen aan de rand van het wijngebied van de Champagne, is een regionaal centrum met een rijke historie, want in Reims zijn veel beslissingen genomen die bepalend geweest zijn voor de Franse geschiedenis. In de stad zijn 33 Franse koningen gekroond, van Clovis tot aan Karel X, Reims is dan ook een « Ville d’Art et d’Histoire ». Er zijn vier monumenten die op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staan en talloze musea en monumenten die getuigen van een roemrijk verleden, dat in de Gallo-Romeise tijd begon. Dat alles maakt Reims tot een plaats in Frankrijk die absoluut een bezoek waard is. Dat heeft de stad te danken aan de fascinerende schoonheid van de architectuur, maar ook aan de wereldfaam van de champagne en de grote champagnehuizen zoals Veuve Clicquot, Mumm, Pommery,Taittinger en Ruinart. Een bezoek aan hun wijnkelders is voor de liefhebber pure magie. In geen geval mag u de Kathedraal Notre-Dame overslaan, een juweel van Franse gotische architectuur, waarvan de prachtige, glimlachende engel, de « Ange au sourire » het symbool van de stad geworden is; het Palais du Tau, de voormalige woning van de aartsbisschop van Reims, dat nu het Musée des Oeuvres de la Cathédrale huisvest, met kunstwerken uit de kathedraal; de Basiliek Saint Remi, een wonder van romaanse kunst, die in 2007 zijn 1000-jarige bestaan vierde, en waar tot aan de Franse Revolutie de Sainte Ampoule werd bewaard, die onmisbaar was bij de kroning van Franse koningen en niet te vergeten de Abdij van Saint Remi, een belangrijke plek in de geschiedenis van Frankrijk en in de wereld van de spiritualiteit, waar een bijzonder rijk museum gevestigd is over de geschiedenis en archeologie van Reims. Office de Tourisme de Reims – Tel: 03 26 77 45 00 – www.reims-tourisme.com

REIMS, ART DÉCO-STAD Na 4 jaren van onophoudelijke strijd komt Reims zwaar gehavend uit de Eerste Wereldoorlog. Van de 14.000 woningen die de stad rijk was, waren er nog maar 60 bewoonbaar; 80% van de stad was door de oorlog in puin gelegd. Maar dankzij de inzet van alle inwoners en de steun van Amerikaanse fondsen kon de stad weer opgebouwd worden. Tussen 1920 en 1930 hebben niet minder dan 325 architectenbureaus een nieuwe stad geschetst, waarbij een heel eclectische stijl naar voren kwam, die onder andere gekenmerkt werd door art deco-stijl. Bijzondere gebouwen, zoals de Carnegiebibliotheek, de gevel van de bioscoop Opéra, de kerk Saint-Nicaise en de schouwburg het Grand Théâtre, gaven de stad toen een zeer moderne allure.

CHALONS-EN-CHAMPAGNE (51) •

Châlons-en-Champagne ligt midden in Champagne-Ardenne en werd in 2007 als « Ville d’Art et d’Histoire » bestempeld. De stad was lange tijd een zeer belangrijk economisch knooppunt in Noord-Europa door de strategische ligging aan de Marne en langs de via Agrippa, de Romeinse weg die Rome met Boulogne-sur-Mer verbond. De leefomgeving in Châlons-en-Champagne is buitengewoon plezierig, en omdat er zoveel wateren door de stad lopen kreeg het de bijnaam « klein Venetië ». Zowel het artistieke leven als het ambachtsleven is er sterk ontwikkeld, met name de steenhouwerij, de beeldhouwkunst en de ambacht van het maken van glas-in-loodramen. In de loop der eeuwen is in Châlons-en-Champagne heel veel bouwkundig erfgoed bewaard gebleven en het is heerlijk om door de straten met hun vakwerkhuizen te dwalen, of langs de kanalen die door de stad slingeren. Een bezoek aan de stad is echt heel ontspannend, want er zijn overal plekjes in de prachtige tuinen en talloze parken om even stil te staan. De kunstcollectie van het Musée des Beaux Arts et d’Archéologie is absoluut de moeite waard. De Kathedraal Saint Etienne is een mooi gotisch bouwwerk en beroemd vanwege zijn prachtige glas-in-loodramen, maar vooral die van de kerk Notre-Dame-de-Vaux zijn ongelofelijk mooi. Ze staan dan ook op de monumentenlijst van de UNESCO. Het is een universele kunstschat, ons nagelaten door de schilder-glazenier Mathieu Blèville en zijn anonieme voorgangers en nodigt uit tot overpeinzingen…. Office de Tourisme de Châlons-en-Champagne – Tel: 03 26 65 17 89 – www.chalons-tourisme.com

20È FESTIVAL DES FURIES Van 6 tot 13 juni 2009 wordt het 20e Festival des Furies gevierd met het verschijnen van een boek : «Soirées de la 20ème » en een groots opgezet programma om dit festijn dat u niet mag missen, met u te vieren… Dit circus- en straattheaterfestival in Châlons-en-Champagne ontstond in 1990 en werd opgezet door een groep artiesten en beeldend kunstenaars uit de regio Champagne-Ardenne : «Turbulence». In de loop der jaren is het festival in de wereld van circus en straattheater zowel nationaal als internationaal een begrip geworden. Elk jaar in juni verandert Châlons in één gigantisch grote, open piste: in tuinen, op pleinen, in een circustent, op straathoeken en in theaters: overal is toneel. Het is één groot circus van creativiteit, dat met plezier de circustenten en theaters uitkomt , om op de open weg voorstellingen te geven, met een nieuwe creativiteit. Zo wordt de stad weer echt een plaats waar men elkaar ontmoet en ideeën uitwisselt.

14

DE GROTE STEDEN & HUN ERFGOED

EPERNAY (51) • Epernay is internationaal bekend als « Champagnehoofstad », het ligt dan ook midden in het wijngebied. Deze prachtige plaats met zijn wijngaarden en wijnkelders wordt jaarlijks door bijna 450.000 toeristen bezocht, die uit alle hoeken van de wereld komen. Epernay is daardoor vanzelf al het centrum van een belangrijke wereldmarkt. Het stadscentrum is rijk aan geschiedenis, die verweven is met de ontwikkeling van de champagneproductie en de export van deze prachtige, feestelijke wijn. De Avenue de Champagne getuigt hiervan. Hier zijn de grote wijnhuizen, waar de productie en de handel plaatsvindt. Deze prestigieuze champagnehuizen, zoals Moët et Chandon, Perrier Jouët, Mercier en De Castellane zijn gevestigd in de talloze 19e eeuwse herenhuizen in renaissance- of klassieke stijl langs de avenue. Ook het « Comité Interprofessionnel des Vins de Champagne » (CIVC) is hier gevestigd, de organisatie die de regelgeving rond de champagne behartigt. In 1994 kreeg de laan een plekje bij de « 100 Sites Remarquables du Goût en France », de 100 meest bijzondere plekken van de goede smaak in Frankrijk, waarmee de Avenue de Champagne wereldfaam verwierf. Toch speelt de belangrijkste activiteit van Epernay zich onder de grond af, in de wijnkelders. Het is inderdaad ondenkbaar de stad aan te doen zonder een bezoek te brengen aan de wijnkelders van de beroemde champagnehuizen. De panoramalift naar de gewelven van het campagnehuis Mercier is een attractie op zich. Meer dan 100 kilometer aan tunnels in de krijtachtige grond onder Épernay, waar de schatten van de toonaangevende wijnhuizen liggen… stelt u het zich eens voor! Office de Tourisme d’Epernay en sa Région – Tel: 03 26 53 33 00 – www.ot-epernay.fr

HABITS DE LUMIÈRES Aan de vooravond van de oudejaarsfeesten is er in de stad Épernay een festival van kleur en smaak. Langs de beroemde “Avenue de Champagne”, de enige plek ter wereld waar gerenommeerde Champagnehuizen - die rivaliseren in elegantie en raffinement - zich aaneenrijgen, zijn festiviteiten die alle in het teken staan van gezelligheid en het goede leven. Drie dagen lang komen alle liefhebbers van deze kostbare drank en van de streek hier bijeen; drie dagen waarin gastronomie, levenskunst en gezelligheid voorop staan. Op het programma staan : feestverlichting, toneelstukken, vuurwerk, muziekuitvoeringen, tentoonstellingen, proeverijen…

TROYES (10) • Troyes is een belangrijke stad en historisch gezien de hoofdstad van de Champagne. De stad dankt zijn bloei aan de middeleeuwse markten en aan de welvaart van de Graven van Champagne. In deze « Ville d’Art et d’Histoire », waarvan de contouren van het historische deel doen denken aan de vorm van een champagnekurk, staan schitterende vakwerk-herenhuizen, die vanaf de Middeleeuwen de tand des tijds hebben doorstaan. Troyes heeft altijd goede relaties gehad met kunstenaars en ambachtslieden en heeft dan ook buitengewoon veel artistiek erfgoed. De talloze heel verschillende en originele musea in de binnenstad zijn daar het bewijs van, evenals de meesterwerken in de negen kerken die op de monumentenlijst staan. Alles is doordrenkt van geschiedenis: van de keienstraatjes, de gevels van de vakwerkhuizen, de buitengewoon mooie glas-in-loodramen die de kerken van de stad sieren, tot aan de weelderige draperieën in de 16e eeuwse beeldhouwkunst van Troyes. Bezoek vooral de Kerk Sainte Madeleine met zijn bijzondere glas-in-loodramen of neem een kijkje in de Kerk Saint Pantaléon, waar een stuk of zestig beelden uit de school van Troyes te zien zijn. Het Musée de l’Outil et de la Pensée Ouvrière, het gereedschappenmuseum, in het prachtige renaissance Hôtel Mauroy, eert de kunsten van de handwerkslieden en de ambachtelijke kunstenaars, door middel van een zeldzame verzameling van 25.000 gereedschappen en 35.000 boeken. De stad is nog altijd een echte handelsstad en herbergt onder andere het grootste centrum van outlet-stores in Europa. Office de tourisme de Troyes et sa région – Tel: 03 25 82 62 70 – www.tourisme-troyes.com

"LICHTSTAD " EN "MUZIEKSTAD" – juni-augustus In de zomer zijn er in Troyes concerten en (gratis) avondvoorstellingen in de kerken en op historische plaatsen in het centrum. Een lust voor oog en oor, voor het publiek dat feest wil vieren. De voorstelling ‘Les mystères de la fée bleue’ trok in de zomer van 2008 meer dan 23.000 bezoekers. Tijdens deze periode van de Ville en Lumières leren bezoekers Troyes by-night kennen, door een wandelroute te volgen langs de mooiste gebouwen van Troyes, die verlicht zijn en leuk, bijzonder en historisch zijn ‘aangekleed’. De thema’s van de Arthurlegendes, die rondom Chrétien de Troyes en de Middeleeuwen worden op een heel originele manier en voor iedereen begrijpelijk in scène gezet. In 2009 zullen deze thema’s opnieuw gebruikt worden. Elke vrijdag-, zaterdag- en zondagavond vanaf 22.00 uur - Gratis

15

DE GROTE STEDEN & HUN ERFGOED

CHARLEVILLE-MEZIERES (08) • Charleville-Mézières ligt in het noorden van de regio Champagne-Ardenne. De stad ontstond in 1966, door de samenvoeging van Charleville - een door de Italiaanse prins Charles de Gonzague gestichte stad van rijke burgers en kooplieden - en de militaire vesting Mézières. De stad heeft een buitengewoon afwisselende architectuur, waarvan de « Place Ducale » een van de pronkstukken is. Het plein dateert uit 1612, werd aangelegd door Clément en is als het ware de tweelingzus van het Parijse Place des Vosges. Er heerst zowel een middeleeuwse als een 17e eeuwse sfeer, er zijn renaissancegebouwen en gebouwen uit het industriële tijdperk: heerlijk voor wie er oog voor heeft! De illustere dichter Arthur Rimbaud werd in Charleville-Mézières geboren, keerde er telkens weer naar terug en ligt er nu begraven. Door de stad is een circuit te volgen langs plekken waar hij graag kwam; het leidt langs het ontroerende Musée Rimbaud dat geheel aan hem gewijd is. In het museum zijn delen van de Rimbaud-collectie van Charleville-Mézières tentoongesteld, een van de meest uitgebreide fondsen ter wereld. Office de Tourisme de Charleville-Mézières et sa Région – Tel: 03 24 55 69 90 – www.charleville-tourisme.com

WERELDHOOFDSTAD VAN DE MARIONETTEN Charleville-Mézières is een stad met heel veel aandacht voor toneelkunsten, en in het bijzonder voor het Marionettentheater. Het is mondiaal gezien zelfs de marionettenhoofdstad. De Ardennen, met zijn Keltische oorsprong, zijn diepe bossen en prachtige natuur is altijd rijk geweest aan legenden. De traditie van verhalenvertellers leeft hier heel erg en is bij iedereen nog duidelijk aanwezig. In de geest daarvan richtte de jonge Jacques FELIX in 1941 op 17-jarige leeftijd een marionettentheater op. Zijn theatergroep, « Les Petits Comédiens de Chiffons », trad in heel Frankrijk op en organiseerde het eerste Internationale Marionettenfestival in Frankrijk, dat al snel een wereldreputatie opbouwde. Het festival wordt elke drie jaar gehouden, er doen ongeveer 250 gezelschappen uit de hele wereld aan mee en er komen 130.000 toeschouwers op hun voorstellingen af. Het 15e Internationale Marionettenfetival in Charleville–Mézières is van 18 tot 27 september 2009. Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes – Tel: 03 24 59 94 94 – www.festival-marionnette.com

LANGRES (52) • Langres is een van de zeldzame Franse steden waarvan de vestingmuren nog geheel in tact zijn. Binnen de stenen muren zijn talloze getuigen van de lange, rijke en afwisselende geschiedenis bewaard gebleven (het Maison Renaissance, herenhuizen, de kathedraal…). Denis Diderot werd er geboren, een van de belangrijkste persoonlijkheden van het tijdperk van de Verlichting. In de stad komt de rijkdom aan historisch verleden en architectuur goed tot zijn recht, niet alleen in de bewaard gebleven en beschermde wijken van de stad, maar ook in het museum, het Musée d’Art et d’Histoire. Met zijn hoge vestingmuren, zijn indrukwekkende torens en talloze klokkentorens staat Langres op de lijst van de 50 « Mooiste Steden van Frankrijk ». De stad staat als een trotse burcht op de grens van de Champagne en Bourgogne. Bij de 3,5 km lange wandeling rond de vesting ontvouwt zich een weids panorama dat in de loop der eeuwen bewaard gebleven is. In het oosten strekken de vlakten van het Lac de la Liez en de Vallei van de Marne zich uit tot aan de Vogezen, waarbij soms zelfs de Alpen bij Bern zichtbaar zijn. In het westen is voorbij de groene vallei van de Bonnelle het plateau van Langres zichtbaar, met zijn hagen en beboste hellingen. (zie ook de rubriek « Forten en kastelen »). Office de Tourisme du Pays de Langres – Tel: 03 25 88 19 62 – www.tourisme-langres.com

L’ESTIVAL DES HALLEBARDIERS Sinds 1990 neemt de Compagnie van de Hellebaardiers elk jaar in augustus, als de avond valt, bezit van de stad. Drie avonden per week verzorgt deze vereniging een verrassende rondleiding, waarbij de stad het toneel wordt en het publiek de toneelspelers. Het is een originele manier om een stad en zijn geschiedenis te leren kennen. Door middel van verschillende, gelijktijdig opgevoerde voorstellingen kan het publiek op levendige, ontspannen en humoristische wijze kennis maken met het erfgoed dat de stad rijk is. Zo komt via deze theater-rondleidingen tijdens het zomerfeest het verleden van Langres op een originele manier tot leven. Het toneel werkt als een soort tussenpersoon tussen de het publiek en de stad. De toeschouwers, voorzien van capes, spelen zelf mee en laten zich naar een andere tijd leiden. Ze zijn de acteurs van hun eigen ontdekking en worden als het ware in de geschiedenis ondergedompeld, midden in de stad. Compagnie des Hallebardiers – Tel: 03 25 90 77 40 – www.hallebardiers.com

16

DE GROTE STEDEN & HUN ERFGOED

CHAUMONT (52) • De stad stamt uit de feodale tijd: het was de woonplaats van de Graven van de Champagne. Zij overheersten de hele omgeving, waardoor de stad al vroeg van strategisch belang was. Chaumont wordt door veel groen omringd, er zijn bossen vlakbij, en daarom is het een heel groene stad. Er is veel en afwisselend erfgoed: het viaduct uit de 19e eeuw, de 12e eeuwse donjon, de Jezuïetenkapel, de hallen in de stijl van Baltard, de torentjes die zo karakteristiek zijn voor Chaumont, en de in de 13e eeuw gestichte basiliek midden in de oude, middeleeuwse stad dragen alle bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. Office de tourisme de Chaumont – Tel: 03 25 03 80 80 – www.tourisme-chaumont-champagne.com

INTERNATIONAAL FESTIVAL VAN POSTERS EN GRAFISCHE KUNST – mei-juli 2009 Al bijna 20 jaar is het « Festival International de l’Affiche et des Arts Graphiques » in Chaumont, een manifestatie van grafische ontwerpen in Frankrijk en in Europa, een evenement dat de liefhebbers van deze kunstvorm niet mogen missen. Elk jaar betrekken de grafische kunstenaars de meest uiteenlopende locaties in de stad: de Jezuïetenkapel, loodsen waar levensmiddelen liggen opgeslagen, de raadszaal van het stadhuis… Uit de ontmoetingen op deze onwaarschijnlijke plaatsen, waarbij men van erfgoedlocaties naar verlaten industrieterreinen trekt, komen innovatieve en werkelijk ontroerende grafische composities voort. Het begon allemaal in het midden van de jaren tachtig met de ontdekking van een verzameling van 5000 affiches van onschatbare waarde. Bureau du Festival – Tel: 03 25 03 86 80 – www.ville-chaumont.fr Maison du Livre et de l’Affiche – Les Silos – Tel: 03 25 03 86 83

FAVORIET: SPEURTOCHT LANGS ERFGOED IN HAUTVILLERS EN ESSOYES Champagne-Ardenne Tourisme heeft een heel originele manier bedacht om kennis te maken met het architectonische en culturele erfgoed : er is een route uitgezet in de vorm van een speurtocht door het dorp Hautvillers, de wieg van Champagne (Chasse au trésor pour découvrir le patrimoine). En in het voorjaar komt er een tweede route in Essoyes, het dorp dat de beroemde schilder Renoir inspireerde en waar hij woonde. Het idee is heel simpel: de bezoeker wordt door het dorp geleid aan de hand van een reeks raadsels en komt zo alle aspecten van het erfgoed tegen. De schat is dan de verrassende en verrijkende manier waarop hij de dorpen, de parels van de streek, leert kennen!

Voor meer informatie kunt u de rubriek raadplegen die gewijd is aan het thema steden en hun erfgoed, u vindt deze op www.tourisme-champagne-ardenne.com

17

WILDE

& GECULTIVEERDE NATUUR

WILDE EN GECULTIVEERDE NATUUR •

•

FAUNA, FLORA EN NATUURGEBIEDEN

HET BURLEN VAN HERTEN Van eind september tot half oktober klinkt in het legendarische bos van Argonne spookachtig geschreeuw, dat uit een andere tijd lijkt te komen en de « liefdesactiviteiten » van de herten aankondigt: een indrukwekkend natuurspektakel. De vereniging « Actéon » organiseert begeleide excursies om naar het ‘burlen’ van de herten te luisteren en zo magische momenten te beleven. De vereniging organiseert trouwens het hele jaar door thematochten onder leiding van een gespecialiseerde gids. Association Actéon – Pays d’Argonne – Tel: 03 26 60 10 06 – www.acteon.asso.fr

•

KRAANVOGELS Het Lac du Der is met zijn 48 km² oppervlakte en zijn 77 km aan oevers het grootste stuwmeer van Frankrijk. Het werd in 1974 onder water gezet en werd al snel een van de belangrijkste rustpunten voor trekvogels in West-Europa. In november zijn er talloze eenden te zien, de eerste ganzen, zaagbekken, futen, aalscholvers en met een beetje geluk de spectaculaire slechtvalk... Maar de echte sterren zijn de kraanvogels die er neerstrijken tijdens hun tocht zuidwaarts, van de gebieden in het noorden waar ze zich voortplanten, naar hun overwinteringsplekken in Spanje en Marokko. Tijdens de ‘spitsuren’ zijn er wel 50.000 exemplaren te zien! Elke avond landen de grote steltlopers massaal met veel bombarie en geschreeuw op de stille oevers om er de nacht door te brengen. Vroeg in de ochtend vertrekken ze weer om in het open veld voedsel te zoeken. Een onvergetelijk schouwspel! Van september tot november werken verschillende natuurverenigingen samen om de talloze bezoekers te ontvangen en van informatie te voorzien. De observatieposten langs de oevers van het meer zijn vrij toegankelijk en er zijn diverse mogelijkheden voor vogelaars-arrangementen. LPO Champagne-Ardenne (Ligue pour la Protection des Oiseaux) – Tel: 03 26 72 54 47 – www.lpochampagneardenne.com Office de Tourisme du Lac du Der – Tel: 03 26 72 62 80 – www.lacduder.com Loisirs Accueil Haute-Marne – Tel: 03 25 30 39 08 – www.tourisme-hautemarne.com

Elk jaar komen meer dan 50 fotografen uit Frankrijk en het buitenland bij elkaar in Montier en Der in de Haute-Marne, tijdens het Festival International de la Photo Animalière et de Nature. Er zijn exposities, bijeenkomsten, workshops en een wedstrijd waarbij de mooiste of meest originele foto wordt bekroond. Het 13e festival is op 19, 20, 21 et 22 november 2009. AFPAN – www.festiphoto-montier.org

WILDE ZWIJNEN •

Hij is honkvast, aan zijn eigen territorium gehecht, robuust, strijdlustig en koppig en komt heel veel voor in alle bossen in de Ardennen. Het wilde zwijn is dermate één geworden met de geschiedenis en de inwoners van het departement, dat hij in het logo is opgenomen. Hij komt zoveel voor, dat je hem overal tegenkomt, of dat nu in plaatselijke verhalen is, in chocoladespecialiteiten, of in mooi bewerkte stickers die je vooral op auto’s ziet. En alle voetbalfans weten dat het everzwijn in het blazoen van de voetbalclub van Sedan voorkomt en dat een van de meest illustere spelers uit de jaren vijftig, de internationale achterhoedespeler Roger Marche, die hier vandaan komt, « het everzwijn van de Ardennen » genoemd werd. Pavillon d’accueil du Territoire du Sanglier – Tel: 03 24 29 79 91 – www.3cantons.com

LAND VAN ORCHIDEEËN • De orchidee, die vaak als een exotische plant wordt beschouwd, komt heel veel voor in de Haute-Marne. Er zijn zo’n 40 verschillende soorten waargenomen, waarvan het ‘Venusschoentje’ met zijn gele lip en karmijnrode bloemblaadjes het meest tot de verbeelding spreekt. Daarnaast is er de bijzondere Bokkenorchis, met zijn onaangename geur, de orchidee die zich vermomt om insecten aan te trekken en zo voor de bestuiving zorgt, en verder het Soldaatje, de Purperorchis, de Grote muggenorchis, de Bergnachtorchis, de Brede wespenorchis, de Arabette met zijn koolvormige blaadjes... Langs de paden ontluiken Blauwe knoop, Muizenoor, Valeriaan, Bloed-ooievaarsbek, Kroonkruid, en andere zeldzame soorten zoals de grote Gele gentiaan, de paarse Asperge-orchis, lathyrus en ook nog zeldzame varens zoals de groene Doradilla en de Fougère de Robert…. Deze planten zijn erg kwetsbaar en vragen speciale zorg. Om hun natuurlijke ontwikkeling te waarborgen wordt langs een stuk of vijftig wegen in het departement pas laat gemaaid. Comite Départemental du Tourisme de la Haute-Marne – Tel: 03 25 30 39 04 – www.tourisme-hautemarne.com

‘FAUX’ VAN VERZY • Al vanaf de 5e eeuw, toen de kluizenaar Saint-Basle er woonde, was ‘la forêt domaniale de Verzy’ een gewijde plek. Het bos staat vol met vreemde bomen. Ze worden « Faux » genoemd: het zijn kronkelige beuken, waarvan de stam spiraalvormig groeit, vreemde vormen krijgt en vol knoesten zit. Het is een unieke plek in de wereld. Ze groeien heel langzaam en kunnen buitengewoon oud worden. Tot nu toe heeft men geen verklaring gevonden voor de oorzaak van deze groeivorm maar men heeft wel het genetische karakter kunnen bepalen. De geheimzinnige bomen gaven aanleiding tot allerlei legenden, zoals die van de ‘gauillots’: boze geesten die de bomen met de klanken van hun toverfluit lieten verdraaien. Midden tussen de beuken staan een enkele verdraaide eik op deze plek, waar in 664 een aan Saint-Basle gewijde Benedictijnenabdij werd gesticht. CDT de la Marne – Tel: 03 26 68 37 52/ 03 26 69 51 04 – www.tourisme-en-champagne.com

19

WILDE EN GECULTIVEERDE NATUUR

DE GROTE MEREN •

LAC DU DER Omdat de Marne soms heel onberekenbaar was, werd in 1970 besloten een stuwmeer aan te leggen dat het Lac du Der werd genoemd. Hierdoor ontstond op de grens tussen de departementen Marne en Haute-Marne een van de grootste kunstmatige meren in Europa, met 4800 ha water en 77 km aan oevers. Het Lac du Der is een plek geworden, midden in Champagne-Ardenne, voor allerlei vrijetijdsbesteding in de natuur, en een natuurlijke halteplaats voor trekvogels. In de omgeving van het meer zijn meer dan 270 vogelsoorten waargenomen (waaronder zeldzame en bedreigde soorten) 40 soorten zoogdieren, 45 libellesoorten, 20 soorten kikvorsachtigen en meer dan 200 verschillende plantensoorten. Het gebied werd in 1978 bestempeld als nationaal jachtgebied en als terrein voor wilde fauna. Het is een belangrijk gebied voor vogels en trekt talloze ornithologen uit de hele wereld. Office de Tourisme du lac du Der – Tel: 03 26 72 62 80 – www.lacduder.com LAC D’ORIENT Oostelijk van het Bassin Parisien, aan de zuidkant van de regio Champagne-Ardenne, ligt een uitgestrekt en geheimzinnig gebied waar water, aarde en bos een eigenaardig landschap gevormd hebben, het resultaat van het werk van de natuur en de mens. Hier, op 25 km van Troyes, werd in 1970 een van de eerste vijf regionale natuurparken van Frankrijk gesticht, met een oppervlakte van 70.000 ha (50 gemeenten met nu meer dan 20.000 inwoners). Diep in de bossen liggen enorme stuwmeren (5.000 ha), die heerlijk zijn voor liefhebbers van natuur, sport en andere vrije tijdsbestedingen zoals zeilen, vissen en zwemmen. De ruim 70 meren vormen echte watertuinen, prachtige watervlakten, die ook een uitgelezen rustplaats zijn voor duizenden vogels tijdens de vogeltrek : kraanvogels, eenden, wilde ganzen, roofvogels…. In een paar dagen kunt u dit enorme natuurterrein via allerlei paden lopend of fietsend verkennen, door bossen van haagbeuken, eiken en dennen, door laag struikgewas, waarbij u door prachtige dorpen van de Aube komt. Het park is een levendig, voor iedereen toegankelijk gebied, waar de zorg voor de natuur samengaat met de ontwikkeling van de streek. Le Pavillon Charles: Midden in het park ligt een studiecentrum, het “Centre d’Etudes et de Pédagogie de l’Environnement” (CEPE), waar bezoekers terecht kunnen voor excursies, gericht op het observeren van de natuur van de verschillende landschappen, de natuurlijke milieus en de wilde flora en fauna, met een natuurkenner als gids. Maison du Parc Régional de la Forêt d’Orient – Tel 03 25 43 81 90 – www.pnr-foret-orient.fr ROUTE DU PORCIEN Deze 110 km lange, bewegwijzerde route loopt met een grote boog van de heuvels van de Haut Porcien naar de krijtachtige vlakten van de Champagne. U komt door liefelijke landschappen en schilderachtige plattelandsdorpjes, langs boerderijen en huizen met houtwerk. Na een vallei, bos of open veld kan plotseling een dorp opdoemen met een verrassend kasteel met bijzondere torens (Doumely), een geheel lemen hal (Wasigny), of een barokke kerk zoals die in Asfeld die zo eigenaardig is en daardoor heel bijzonder. Comité Départemental du Tourisme des Ardennes – Tel 03 24 56 06 08 – www.ardennes.com

FAVORIET: ROUTE VAN LEGENDEN EN OEVERS VAN DE MAAS Met zijn donkere en soms angstaanjagende bossen, zijn kleurige rotsformaties, overgebleven van vroegere bergen en met zijn talloze magische waterpartijen, rivieren en beken, is de Ardennen een land van legenden. Men zegt wel eens dat onder elke steen een legende verscholen ligt. Vroeger bevolkten ridders, tovenaars en geesten dit voormalige Keltische grondgebied, en daar komt die vreemde sfeer vandaan die kinderen en bewoners zo aanspreekt. De wouden, mythische plekken bij uitstek, het alom aanwezige water en de geheimzinnige natuur hebben de mens prachtige verhalen ingefluisterd, die in elk gezin van generatie op generatie worden doorgegeven. Het beroemdste verhaal is dat van de “Vier Heemskinderen en hun sprookjespaard Bayard”, dat alle kinderen in de Ardennen zo graag horen. Het Duivelskasteel in Roc la Tour, de Dames de Meuse in Laifour, de Rièzes van Rocroi: de natuur biedt hier heel bijzondere plekken, die de achtergrond zijn van de legenden van de Ardennen. Laat u in dit gebied van rotspartijen, die boven de slingers van de Maas en de Semoy hangen, meeslepen naar deze wereld van legenden, feeën en duivelse kasteelheren... Comité Départemental du Tourisme des Ardennes – Tel: 03 24 56 06 08 - www.ardennes.com

Meer informatie vindt u in de brochure « Fauna & Flora » en in de rubriek die aan dit thema gewijd is op www.tourisme-champagne-ardenne.com

20

WILDE EN GECULTIVEERDE NATUUR •

•

BLOEMEN EN TUINEN

CHAMPAGNE-ARDENNE, DE MOOISTE BLOEMENREGIO VAN FRANKRIJK Met 343 gemeenten, onderscheiden met het één- tot viersterrenlabel "Villes et Villages Fleuris", staat Champagne-Ardenne als nummer één op de ranglijst van mooiste bloemenregio’s in Frankrijk. Als ster fungeert hierbij een bloem (fleur). Het label wordt toegekend op basis van de waardering voor het landschappelijke en plantkundige erfgoed van de gemeente, voor de inspanningen om het leefklimaat te veraangenamen en blijvend te verbeteren, en tenslotte de activiteiten van de gemeente om het toerisme voor schooljeugd, inwoners en bezoekers te bevorderen. Zo hebben - 14 dorpen en steden de hoogste onderscheiding « 4 Fleurs », waarvan er zelfs 3 zijn onderscheiden met de kwalificatie "Grand Prix National de Fleurissement" ; - 109 gemeenten zijn onderscheiden met « 3 Fleurs » ; - 114 hebben « 2 Fleurs » gekregen, - 106 kregen « 1 Fleur ». Deze onderscheiden gemeenten liggen verdeeld over het gehele grondgebied van Champagne-Ardenne, zowel in de Marne, nummer één op de lijst van bloemendepartementen van Frankrijk, als in de Ardennen, de Aube en de Haute-Marne. Champagne-Ardenne Tourisme – Tel: 03 26 21 85 80 – www.tourisme-champagne-ardenne.com

LE GRAND JARDIN • Deze prachtige Renaissancetuin werd ontworpen door Claude de Lorraine, de eerste duc de Guise en is een voorbeeld van 16e eeuwse tuinierkunst en architectuur. Herstelwerkzaamheden, begonnen in 1982, brachten de oorspronkelijke pracht en luister terug. De tuin is een juweel van uitgekiende beplanting, een Renaissancedroom, en trekt tuinliefhebbers uit heel Europa. Vanaf het bordes ziet u de zichtlijnen langs de beplanting, de perken overblijvende planten evenals de vierkante bloembedden, de geneeskrachtige en aromatische kruiden en de boomgaard met zijn zeldzame verzameling fruitbomen. Voorts ziet u het latwerk waarlangs de planten opgebonden zijn, de bijzondere perelaars, het kanaal van de bron naar de slotgracht en het doolhof in het midden, de fontein, de boogbrug en de wonderschone omlijsting van groen die dit alles omsluit. Het romantische park staat vol zeldzame boomsoorten en is opgesierd met originele gietijzeren sculpturen, gegoten in Dommartin-le-Franc. Le Grand Jardin de Joinville – Tel: 03 25 94 17 54 – www.legrandjardin.com

DE 3 JARDS – CHALONS EN CHAMPAGNE • Het van origine Germaanse woord « Gart » veranderde in de loop der jaren in « jard ». De Jard werd in de 15e eeuw ontworpen en in de 18e eeuw opnieuw getekend en door de administrateur van de Champagne, Rouillé d'Orfeuil, opgesplitst in drie tuinen : Petit Jard, Grand Jard, et Jard Anglais. De muziektent is het centrale punt van de Grand Jard. De lanen liggen hoog: tegen overstromingen van de Marne. In 1826 scheidde het kanaal van de Marne de Jard Anglais af van het geheel. Deze tuin stamt dus uit dezelfde periode als het Parc aux Buttes Chaumont, het Parc Monceau en het Parc Monsouris in Parijs. In 1929 werden de Jards als natuurmonument bestempeld. Vier beelden, de vier seizoenen, bewaken de Petit Jard. Zij zijn gemaakt door Carlos Carillo, beeldhouwer uit Châlons. U ziet er het "petit Chenonceaux", gebouwd op de brug ‘le pont des Archers’ Het is een overblijfsel van de versterkingen van de stad. De zuidgevel, met zijn uitspringende torentje is 1602 gereconstrueerd. Office de Tourisme de Châlons-en-Champagne – Tel: 03 26 65 17 89 – www.chalons-tourisme.com

BOTANISCHE TUIN VAN DE PRESLE • Het Centre Botanique de la Presle, tussen Reims en Epernay wordt gevormd door een opmerkelijke tuin, een boomkwekerij en een studiecentrum. Het is het resultaat van precisiewerk op 2 ha grond, waar bezoekers van kunnen genieten. Dominique Brochet laat u planten zien die zij in een periode van 17 jaar verzamelde en hier binnen haalde: het muurtje met alpenbloemen, de rozentuin, de wilgentuin, de fruitbomen, maar ook het Kaukasische doolhof, het resultaat van een reis naar Kirghistan in 1998. Een boomkwekerij met alpenplanten, struiken en ouderwetse rozen vormt het slotstuk van een bezoek. De tuin wordt beschermd sinds 1995, staat sinds 2005 op de lijst van Bijzondere Tuinen, en een jury van tuinexperts kende de tuin de 5e plaats toe in de lijst van Top parken van 2006. Jardin botanique de la Presle (10 km van Reims) – Tel: 03 26 59 43 39 – http://jbpresle-brochetlanvin.club.fr

BOTANISCHE TUIN VAN MARNAY/SEINE • In deze tuin, een echt levend plantenmuseum, zijn een aantal voor iedereen geschikte, leerzame routes uitgezet. Hierdoor maakt u kennis met de plantenwereld en leert u heel concreet hoe botanische handboeken in elkaar steken. Een van de doelen is het behoud van de natuur, waar aandacht aan besteed wordt door middel van het bestuderen en bespreken van begrippen als bio-diversiteit en milieubescherming. Zo is een deel van de botanische tuin gewijd aan de bescherming van planten en er is een beschermd natuurgebied van 6,5 ha groot, het «Etang du Grand Mort », een oude zijarm van de Seine, omzoomd door graslanden en beboste alluviale gronden die soms onder water staan. Jardin botanique de Marnay/Seine – Tel: 03 25 21 94 18 – www.jardin-botanique.org Meer informatie vindt u in de brochure « Parken & Tuinen » en in de rubriek die aan dit thema gewijd is op www.tourisme-champagne-ardenne.com

21

ACTIVITEITEN & UITSTAPJES

ACTIVITEITEN & UITSTAPJES

TOCHTEN • U kunt de regio het beste in de open lucht, lopend of fietsend verkennen. Naast de talloze wegen en paden waar u heerlijk kunt wandelen zijn veel voie vertes aangelegd waardoor u nog meer mogelijkheden heeft voor allerlei uitstapjes. 400 km aan voies vertes doorsnijden Champagne-Ardenne… Dit netwerk, dat zich elk jaar verder uitbreidt, is grotendeels aangelegd op oude jaagpaden langs de talloze kanalen en waterlopen van de streek en over oude spoorlijnen. Zo zijn er ongelooflijk veel mogelijkheden voor bezoekers om de streek op een rustige manier te leren kennen : langs de slingerende Maas, dwars door de Ardennen, langs de dijken van het Lac du Der en de meren van het Forêt d’Orient, via de Marnevallei en langs het kanaal van Champagne naar Bourgogne. De belangrijkste voies vertes van de Regio :

LA VOIE VERTE TRANS-ARDENNES Deze voie verte van 83 km lang verbindt Givet met Charleville-Mézières, en volgt de loop van de Maas, over het oude jaagpad. Doordat het een asfaltweg is, is hij geschikt voor elke type fiets en voor skaters. Hij loopt van noord naar zuid door de heuvels van de Ardennen, door het schitterende landschap, langs de slingers van de rivier. CDT Ardennes –Tel: 03 24 56 06 08 – www.ardennes.com

LA COULÉE VERTE DE REIMS La coulée verte (de groene gang) van Reims is een 12 km lange voie verte door de bebouwde kom van Reims, over het jaagpad langs het kanaal van de Aisne naar de Marne. Het pad is geasfalteerd en de berm is verhard, zodat het geschikt is voor fietsers, skaters en joggers. Het vormt een veilig wandel- en fietsparcours midden in de stad. Office de Tourisme de Reims – 03 26 77 45 00 – www.reims-tourisme.com

LES VOIES VERTES DU LAC DU DER Het Pays du Der wordt door verschillende voies vertes doorkruist : de lus rond het meer (38 km) loopt grotendeels over de dijken die het meer omsluiten en biedt mooie uitzichten over het 4800 ha grote wateroppervlak. De lus kan op diverse plekken verlengd worden, zodat u in Saint-Dizier komt (12km), in Montier-en-Der (12 km) of in Vitry-le-François (20 km). Office de Tourisme du Lac du Der – Tel: 03 26 72 62 80 – www.lacduder.com

LA VÉLOVOIE DES LACS DE LA FORÊT D’ORIENT Deze voie verte van 42 km lang verbindt Saint-Julien-les-Villas met Dienville. Hij is glad geasfalteerd, zodat fietsers en skaters er gebruik van kunnen maken en loopt langs de drie meren van het Forêt d’Orient en hun toevoerkanalen. Op veel plaatsen ligt het traject hoog op de dijk, zodat u een mooi uitzicht over de meren heeft. Office de Tourisme de la Forêt d’Orient – Tel: 03 25 43 38 88 – www.pnr-foret-orient.fr

LE CANAL « ENTRE CHAMPAGNE ET BOURGOGNE » Het kanaal « tussen Champagne en Bourgogne » loopt van noord naar zuid dwars door de Haute-Marne. De voie verte, geschikt voor fietsers, loopt over het jaagpad. Zo is er ongeveer 130 km aan paden tussen Bayard-sur-Marne en Langres, en vervolgens richting Bourgogne. Als u dit traject door de Marnevallei volgt, ziet u hoe enorm gevarieerd de landschappen van de Haute-Marne zijn. CDT de la Haute-Marne – Tel: 03 25 30 39 00 – www.tourisme-hautemarne.com

LA VOIE VERTE DU PAYS DE LANGRES Deze voie verte van 12 km lang is aangelegd op een oude spoorlijn die in Langres begint en dan over een deel van het plateau loopt. De eerste 6 km zijn verhard, voor de laatste 6 km heeft u een mountainbike nodig, want dan is het een zandpad. Vanaf het pad kunt u over diverse lussen verder het gebied in. Office de Tourisme de Langres – 03 25 87 67 67 – www.tourisme-langres.com

VERBINDING LAC DU DER – LACS DE LA FORÊT D’ORIENT Nog niet echt goed aangelegd, maar per fiets goed te doen, is het netwerk van autoluwe weggetjes die de verbinding vormen tussen het fietspad rond de meren en van het Forêt d’Orient en de fietspaden rond het Lac du Der. Zo kunt u een route van ongeveer 125 km lang rijden, tussen Troyes en Saint Dizier. Een volledige beschrijving van de routes vindt u op http://randonnees.tourisme-champagne-ardenne.com (gedetailleerde kaarten, technische specificaties van de weg, servicepunten en plekken waar u toeristische informatie kunt krijgen…).

23

ACTIVITEITEN & UITSTAPJES •

•

WATERSPORTACTIVITEITEN

LANGS DE OEVERS VAN DE MEREN HET LAC DU DER is met zijn oppervlakte van 4800 ha en zijn 77 km aan oevers het grootste stuwmeer van Europa en biedt talloze mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding: 3.500 ha aan water is beschikbaar voor zeilers en surfers, er zijn 6 stranden aangelegd en 3 perfect in het natuurlandschap geïntegreerde haventjes voor watersport. Er is 475 ha aan viswater dat het hele jaar beschikbaar is (witvis, roofvissen…). Voor wie het liever droog houdt is er 500 km aan bewegwijzerde wandel-, fiets-, mountainbike- en paardrijroutes, er zijn speeltuintjes en mogelijkheden voor allerlei andere sporten (klimmuren, wandelen, skaten of fietsen rond het meer…). Natuurliefhebbers genieten van de grote variatie van de flora en fauna in de rietlanden, de ondergelopen wilgenbosjes, modderpoelen en moerassen. In de herfst kiezen meer dan 270 trekvogel- en inheemse vogelsoorten dit gebied uit om er neer te strijken. Ornithologen uit de hele wereld komen speciaal hierheen om één ervan te observeren: de kraanvogel (zie ook het hoofdstuk Fauna, Flora en Natuurgebieden). Office de Tourisme du Lac du Der – Tel: 03 26 72 62 80 – www.lacduder.com DE MEREN VAN HET FORÊT D’ORIENT : De 3 meren van het Forêt d’Orient bieden 3000 ha water voor watersporten en voor het observeren van vogels in een omgeving die heel geschikt is voor allerlei activiteiten in de open lucht. Maison du Parc Régional de la Forêt d’Orient – Tel: 03 25 43 81 90 – www.pnr-foret-orient.fr

BOOTTOCHTEN • Champagne-Ardenne heeft een netwerk van 600 km aan kanalen en andere waterwegen, gevormd door de stroomgebieden van de Maas, de Marne, de Seine en diverse kanalen (het kanaal van de Ardennen, het kanaal van de Marne naar de Saône, van de Aisne naar de Marne, het kanaal langs de Marne, en het kanaal van de Marne naar de Rijn). Dit netwerk is toegankelijk voor (niet al te grote) cruiseschepen, voor boten waarvoor geen vaarbewijs nodig is, voor motorbootjes en kleine vrachtschepen. Bij het varen ziet u de streek op een heel andere manier en komt u door landschappen die vaak niet op andere wijze toegankelijk zijn: de slingers van de Maas, de wijngaarden van de Marne... Dat maakt dat menigeen hier graag een paar dagen aan het roer staat om zich rustig over het water te laten voortglijden. Wie zich liever laat varen kan boottochten maken vanuit Cumières, georganiseerd door de maatschappij ‘Le Bateau Champagne Vallée’. Ardennes Nautisme – Tel 03 24 27 05 15 – www.ardennes-nautisme.com Bateau Champagne Vallée – Tel 03 26 54 49 51/ 06 85 10 82 42 – www.champagne-et-croisiere.com

VISSEN • Met zijn meren, zijn talloze beekjes en rivieren (van de Semoy, via de Seine, de Marne en de Aube tot aan de Maas), is Champagne-Ardenne een paradijs voor vissers. Karpers, snoeken en snoekbaarzen komen hier het meest voor. De heel grote exemplaren in de meren in het Pays de Langres trekken vissers uit heel Europa aan. Liefhebbers van roofvissen gaan graag naar de meren van het Forêt d'Orient, het Lac du Der en de meren rondom Langres, waarvan het bijzondere is dat er in bepaalde zones ‘s nachts op karpers gevist mag worden. Bij Chaumont (Haute-Marne), lenen de Aube, de Seine en de Rognon zich voor het vliegvissen en het vissen op forel. De visplekken worden beheerd door talloze organisaties, die cursussen geven voor jongelui en voor korte of langere tijd viskaarten uitgeven. Office de Tourisme du Pays de Langres – Tel: 03 25 87 67 67 Parc National Régional des Grands Lacs de la Forêt d’Orient – Tel: 03 25 43 38 88 Office de Tourisme du Lac du Der – Tel: 03 26 72 62 80

24

ACTIVITEITEN & UTSTAPJES •

•

ACTIEVE VRIJETIJDSBESTEDING

TERRALTITUDE Bij Fumay, midden in een ruim 70 jaar oud dennenbos, is in april 2007 het avonturenpark « Ardennes Terre d’Aventures » geopend, met vier acrobatische circuits met een oplopende moeilijkheidsgraad. Het is een leuke manier om met het hele gezin de natuur en de bossen van de Ardennen te leren kennen. Er zijn 50 onderdelen, waaronder 6 abseilinstallaties, van 40 tot 130 meter lang, mogelijkheden voor tarzansprongen, verrassende hangbruggetjes, allerlei obstakels en hinderlagen, touwen die daartussen gespannen zijn, en dit is nog maar een greep uit de mogelijkheden. Maar dat is nog niet alles, want wie sensatie zoekt in de natuur, kan volledig aan zijn trekken komen met de topattractie van dit avonturencentrum: de « Fantasticâble ». Dit is een enorme abseilinstallatie waarmee iedereen op absoluut veilige manier een ongelofelijke glijvlucht kan maken door van een 300 m hoog platform af te springen. Hangend in een tuig onderaan een karretje, laten waaghalzen zich via een 1200 meter lange kabel naar beneden glijden waarbij ze een hoogteverschil van 145 meter overbruggen, met een snelheid tussen de 80 en 115 km per uur. Sensatie verzekerd! Terraltitude Val d’Ardenne Tourisme – Tel: 03 24 42 92 42 - www.valdardennetourisme.com of www.aventure-parc.fr

LE CHÊNE PERCHÉ • In Signy-l’Abbaye kunt u in een activiteitenpark en onder het toeziend oog van erkende begeleiders ‘boompje klimmen’, met behulp van touwbruggen en –ladders, gespannen touwen, abseilinstallaties en nog veel meer. Maar het originele van dit park zit hem in de overnachtingmogelijkheden: boomhutten voor 2 à 3 personen op 15 m hoogte. In de geriefelijk ingerichte hutten (er zijn zelfs « ecologische toiletten », met zaagsel), krijg je echt het gevoel heerlijk eenvoudig te leven, midden in de natuur. Bij een overnachting bent u helemaal alleen in uw eigen boom en kunt u veel plezier beleven aan het luisteren naar alle geluiden van de natuur en het van heel dichtbij bekijken van de rijke flora en fauna. In de bossen kunt u ook wandel-, fiets- en tandemtochten maken met gedetailleerde routebeschrijving, of « de natuur ontdekken », door de bewegwijzerde paden en daarmee de sporen van zwijnen, dassen, vossen of wilde katten te volgen. Le Chêne Perché – Tel: 06 79 73 52 73 – www.lecheneperche.com

NIGLOLAND • Dit in Dolancourt in de Aube gevestigde park heeft het egeltje Niglo als mascotte. Het park is bedacht door professionele circusmensen. Het is erg leuk voor gezinnen, zowel vanwege de talloze attracties als vanwege het 18 ha grote park zelf, met zijn eeuwenoude bomen en 500 plantensoorten. Er zijn 35 attracties, voor alle leeftijden, waaronder het « Spatiale Expérience » (avontuur in de ruimte), de « Grizzli », maar ook de « Rivière Canadienne », waarbij u in een boomstam door het water suist. Het park heeft zijn eigen themahotel, het « Piratenhotel ». Dit familiepark bij uitstek is met zijn 480.000 bezoekers per jaar een van de drukst bezochte in Frankrijk. Nigloland – Tel: 03 25 27 94 52 – www.nigloland.fr •

•

HEEL APART !

ABSEILEN IN CHAMPAGNEKELDERS Het Maison Leclerc-Briant in Épernay heeft een wel heel originele manier bedacht om de champagnekelders te bezoeken. Zij biedt een klinkende cocktail aan: een combinatie van authentieke entourage, een dosis sport en een flinke scheut adrenaline. Op het programma staat een afdaling aan touwen in een put van 30 m diep, waarbij u midden in de kelders terecht komt waarin de schat van 600.000 flessen champagne ligt. Voordat er liften waren, was er boven de put een hijsinstallatie met een katrol, waarmee de flessen in de diepe kelders werden gedeponeerd. En, hoe kan het ook anders in dit Champagnegebied, om dit bezoek op een bijzondere manier af te sluiten, wordt een mooie fles gesabreerd, dat wil zeggen, met het zwaard ontkurkt! Let op: Het abseilen kan alleen in groepen van ten minste 15 personen, maar u kunt zich bij een al gevormde groep aansluiten. Champagne Leclerc Briant – Tel: 03 26 54 45 33 – www.leclercbriant.com

25

CHAMPAGNE & LEKKERNIJEN

CHAMPAGNE EN LEKKERNIJEN

GASTRONOMIE •

• VLEESWAREN ANDOUILLETTE DE TROYES (AOC) Voor deze worstjes wordt uitsluitend zorgvuldig geselecteerde, in de lengte in repen gesneden dikke darm (“chaudins”) en varkensmaag gebruikt. De andouilette wordt op smaak gebracht met verse ui, zout, peper en kruiden en krijgt daarna zijn vorm in een omhulsel van natuurlijke darm. Dan wordt de worst dichtgeknoopt en met de hand gevormd en vervolgens urenlang in bouillon gekookt totdat de smaak zich onmiskenbaar heeft ontwikkeld. De beste slagers van de stad voeren vol trots het keurmerk AAAAA ("Association Amicale des Amateurs d'Andouillettes Authentiques"), de bekroning van de unieke kwaliteit van hun producten. Fijnproeversadressen : Charcuterie Thierry PRAUTOIS – Troyes – Tel: 03 25 73 06 46 Charcuterie Christophe THIERRY – Sainte-Savine – Tel: 03 25 79 08 74 BOUDIN BLANC DE RETHEL De witte bloedworst uit Rethel wordt traditioneel en ambachtelijk gemaakt en mag het ‘Label Rouge’ voeren en de aanduiding dat het een beschermd product betreft: Indication Géographique Protégée (IGP). De worst bestaat uit uitsluitend vers varkensvlees, vast vet, verse melk en eieren. Daardoor is hij zo enorm smeuïg en zo verrukkelijk, of het nu de naturel-variant is of die met champignons of ui, en of hij nu warm of koud gegeten wordt. Let op: Elk jaar op de laatste zondag van april viert Rethel het bloedworstfeest… met optredens, voorstellingen en proeverijen! Fijnproeversadres: Charcuterie DEMOIZET – Rethel – Tel: 03 24 38 42 05 JAMBON SEC DES ARDENNES (IGP) Deze gedroogde ham bestaat uit uitsluitend verse varkensham waar kruiden en aroma’s aan zijn toegevoegd. Hij wordt handmatig en met droog zout licht gezouten. De ham is dus niet gerookt en bevat geen nitriet. Het productieproces vergt ten minste negen maanden. De ham is in alle goede slagerijen verkrijgbaar. JAMBON DE REIMS Deze uiterst fijne ham met peterselie wordt gemaakt van ontbeende varkensschouder, gekookt in een speciale, met champagne op smaak gebrachte bouillon. Hij wordt vervolgens gemalen en bestrooid met paneermeel. Fijnproeversadres: Boucherie du Forum - Daniel FAUCHART – Reims – Tel: 03 26 47 42 07 BOUCHERIE – Roger DIGRAZIA – Reims – Tel: 03 26 09 31 86 HET MERK «ARDENNES DE FRANCE» – Kwaliteitsproducten, 100% gegarandeerd uit de Ardennen. Het gemeenschappelijke streekmerk « Ardennes de France » is herkenbaar aan de zeshoekige vorm en het zwarte everzwijntje. Het garandeert de consument de herkomst en kwaliteit van de 124 producten en diensten die het keurmerk voeren. Het streekmerk biedt dezelfde kwaliteitsgarantie als het ‘Label Rouge’, het enige verschil is dat er regionale kenmerken aan zijn toegevoegd. Meer over deze producten is te lezen op de site van de vereniging, met een lijst van deelnemers, producten en streekrecepten: www.ardennes-de-france.com Ardennes de France – Charleville-Mézières – Tel: 03 24 32 21 48 – www.ardennes-de-france.com PIEDS DE PORC À LA SAINTE-MÉNÉHOULD In het Hôtel de Metz liet een dom koksmaatje in 1730 per ongeluk een nacht lang een pan met varkenspootjes op het vuur staan. De volgende ochtend trof hij tot zijn verbazing een dermate gare en malse varkenspoot aan, dat zelfs het bot helemaal zacht geworden was. Zo ontstond de « Pied de Porc de Sainte-Ménéhould ». Ze worden goudbruin gepaneerd en warm opgediend, waardoor de geur van het sappige vlees goed tot zijn recht komt. Fijnproeversadres: Charcuterie Nadège et Sylvain WARIN – Sainte-Menehould – Tel: 03 26 60 86 12

• SPECIALITEITEN TRUFFES DE HAUTE-MARNE In de 19e eeuw begonnen de beroemdste Parijse restaurants de befaamde « Tuber Uncinatum », bijgenaamd « Grijze truffel uit de Bourgogne» te gebruiken. In die tijd produceerde de Haute-Marne ongeveer twaalf ton truffels per jaar. Aan het begin van de 20e eeuw raakte de truffel in vergetelheid, maar dankzij een nieuwe kweekmethode van de truffel groeit de productie de laatste twintig jaar gestaag. Fijnproeversadres: Association Trufficole de La Haute-Marne – Chaumont – Tel: 03 25 32 57 00

27

CHAMPAGNE EN LEKKERNIJEN DINDE ROUGE DES ARDENNES Terwijl 3 maanden foktijd voldoende is voor een gewone kalkoen, duurt het 7 tot 8 maanden voordat een rode kalkoen, gefokt op de groene weiden van de Ardennen klaar is voor consumptie. Hij wordt gevoed met graan, verrijkt met eiwitten, en de verfijning ontstaat doordat ze ook melk krijgen. Omdat ze zo langzaam groeien en door hun traditionele voeding is het vlees van deze « Dinde Rouge des Ardennes » overheerlijk en ouderwets stevig. Fijnproeversadres: Sarl Aviculture Devresse Auge – Tel: 03 24 54 34 05 LE LENTILLON DE CHAMPAGNE Een andere plaatselijke « beroemdheid » is de Lentillon de Champagne. Traditiegetrouw worden deze linzen gekweekt tussen Troyes en Rethel. Er is een classificatie voor aangevraagd bij het nationale instituut voor dit soort aanvragen: het Institut National des Appellations d’origine (I.N.A.O.).

• KAAS CHAOURCE (A.O.C) Deze verrukkelijke kaas, die in 1970 bekroond werd met een A.O.C. vermelding, komt, zoals de naam al aangeeft, uit het dorp Chaource. De kaas wordt gemaakt van volle koemelk, is zacht van textuur en heeft een wit-beschimmelde korst. De kaas is licht zout en moet minstens 50% vet bevatten. Hij is cilindervormig en herkenbaar aan de fijne, paddestoelachtige, romige geur, en vooral aan de zachte, een beetje hazelnootachtige smaak met een licht friszuur accent. Fijnproeversadressen: Syndicat de Défense du Fromage De Chaource – Tel: 03 25 49 11 55 Fromagerie de Mussy – Chaource – Tél: 03 25 73 24 35 – www.fromageriedemussy.com Langres (A.O.C) Deze met volle koemelk bereide kaas heeft sinds 1991 een A.O.C. vermelding: Appellation d'Origine Contrôlée. De Langres heeft typische kenmerken: de oranjeachtige kleur, de cilindervorm en de deuk aan de bovenkant, de zogenaamde « fontaine ». Hij geurt sterk en is herkenbaar aan de subtiele, niet te evenaren smaak. De kaas moet een dag of twintig rijpen, waarbij hij regelmatig met pekel gespoeld wordt. Soms wordt hij nog verfijnd met marc de champagne, wat het speciale karakter versterkt. Na een rijping van 3 tot 4 weken, waarbij hij niet gekeerd wordt, wordt de korst bruin en de kuil aan de bovenkant dieper. Syndicat Interprofessionnel du Fromage de Langres – Langres – Tel: 03 25 87 60 20 - www.fromagedelangres.com

• ZOETIGHEDEN Champagne-Ardenne heeft ook allerlei soorten gebak en snoep. De volgende heerlijkheden mag u niet overslaan : BISCUIT ROSE DE REIMS Dit roze koekje, de biscuit rose, is vanaf het moment dat het in 1691 gelanceerd werd, een van de symbolen van Reims, samen met champagne natuurlijk. Het ontstond toen een bakker na het bakken de warmte van de oven wilde benutten, en zijn koekjes een tweede keer bakte. Daar komt dan ook de naam vandaan: « bis-cuit ». Er wordt vanille aan toegevoegd, en om zwarte stipjes daarvan onzichtbaar te maken wordt karmijn gebruikt, een rode, natuurlijke kleurstof, waardoor de koekjes roze worden. Ze worden gemaakt in de koekfabriek « Fossier » in Reims en zijn zo luchtig dat ze hun eigen volume aan vloeistof kunnen opnemen, waarbij het aroma bewaard blijft. Het roze koekje wordt dan ook volgens de traditie in champagne gedoopt en dan gegeten. Een andere specialiteit van Fossier is de Croquignole de Reims, een krokant koekje in de vorm van een vinger. Biscuits Fossier (Boutique) – Reims – Tel: 03 26 47 59 84 PAIN D’EPICE DE REIMS Deze ontbijtkoek is rond, of vierkant en soms langwerpig, hij is mooi kastanjebruin en weegt 50 g tot 2 kg. Hij wordt gemaakt van roggemeel, water, honing (60%) en kruiden. Volgens het kookboek Le Larousse ménager illustré uit 1926, moet het brood talloze middelgrote gaatjes hebben : zijn ze te klein, dan is het deeg niet genoeg gerezen, zijn ze te groot, dan is het juist teveel gerezen. De koek moet echt naar honing geuren en een donkere, glanzende en droge korst hebben. De Pain d’épice de Reims is zo herkenbaar door de bereiding met roggemeel en doordat hij met honing wordt gezoet. Andere, minder bekende specialiteiten zijn ook de moeite waard : Uit de banketbakkerskeuken van de Ardennen komt de beroemde wafel met suiker, de galette ardennaise au sucre, een specialiteit op basis van gerezen deeg, soms gegarneerd met een smeuïge room; de Carolo, een knapperig en zacht gebakje op basis van amandelen en crème pralinée en bijvoorbeeld de Gâteau Mollet, een licht soort briochebroodje, gebakken in een hoge ronde cakevorm met een opening in het midden. Een specialiteit van de Haute-Marne zijn de schuimpjes, de Caisses de Wassy, waarvan Marie STUART het recept zou hebben bedacht. En dan zijn er nog de bonbons van blauwe chocolade in de vorm van afgeplatte blokjes, de Ardoises de Charleville-Mézières, die doen denken aan het kenmerkende bouwmateriaal van de Ardennen, de leistenen dakpannen (ardoises). De Bouchons de Champagne zijn bonbons, gevuld met marc de champagne.

28

CHAMPAGNE EN LEKKERNIJEN

CHAMPAGNE EN WIJN UIT DE STREEK • Als één wijnsoort de status van gewone dank ontstegen is, is het wel champagne, die overal ter wereld het symbool is voor feesten en verjaardagen. Vroeger werd champagne alleen gedronken als een koning gekroond werd, maar nu is het een van de meest aansprekende parels van de Franse gastronomie en levenskunst. Jaarlijks worden meer dan 330 miljoen flessen champagne verkocht. Het champagnewijngebied, dat in 1908 als eerste een AOC vermelding kreeg, is nu 34.000 ha groot, en goed voor 90% van deze Appellation. De wijn komt hoofdzakelijk uit vier gebieden: « la Montagne de Reims », « la Côte des Blancs », « la Vallée de la Marne » en in de Aube uit « la Côte des Bar ». In deze gebieden, waar de appellation contrôlée geldt, zijn slechts drie druivensoorten toegestaan: de le Pinot Noir (rode druiven) die een krachtige, volle wijn geeft, met aroma’s van rood fruit; de Pinot Meunier (rode druiven) die van verschillende melanges mooie “ronde wijnen” maakt; en de Chardonnay (witte druiven) die voor subtiliteit zorgt en maakt dat de wijn, dankzij de aroma’s en de enorme frisheid lang houdbaar is. Champagne ontstaat door een tweede gisting in de fles en een ligtijd na de botteling van ten minste 15 maanden voor de droge champagne en 3 jaar voor de millésimés (voorzien van een jaartal).

• WIJNPRODUCENTEN EN DE GROTE WIJNHUIZEN Uitsluitend wijnen uit het gebied waar het predicaat AOC Champagne geldt, mogen zich erop beroepen gemaakt te zijn volgens de methode die officieel de « Méthode Champenoise » heet. Momenteel behoort 90% van de wijngaarden in de Champagne toe aan 15.000 wijnboeren in de streek, die na de oogst hun druiven kunnen verkopen aan de Champagnehuizen of aan een van de coöperaties. Ongeveer 5000 wijnboeren houden hun oogst zelf en maken er de zogenaamde « Champagne de vignerons » van, expressieve wijnen, waarin de typische kenmerken van hun eigen wijndomein naar voren komen.

• LES MAISONS DE CHAMPAGNE De Champagnehuizen, de Maisons de Champagne, waaronder zo’n 75 « Grandes Marques », kopen vrijwel al hun druiven bij de wijnboeren. Ze exploiteren zelf inderdaad maar een paar duizend hectare. Hun specialiteit is de bewerking van de Champagnewijnen, waardoor de eigen stijl van elk merk onmiskenbaar naar voren komt. Dat wordt nog eens versterkt door een buitengewoon dynamische handel, die maakt dat champagne al eeuwenlang in de hele wereld het onbetwiste symbool is voor een bepaalde levensstijl. De Champagnehuizen nemen momenteel 2/3 van de verzendingen voor hun rekening en 90% van de export. De Champagnehuizen bevinden zich voornamelijk in Reims, Epernay en Châlons-en-Champagne. Hun kelders zijn te bezoeken, ze zijn ongelooflijk mooi of historisch gezien heel bijzonder. Er zijn verschillende mogelijkheden: op pad gaan met interactieve begeleiding, diavoorstellingen met muziek bijwonen, musea bekijken en u kunt zelfs in champagnekelders afdalen aan touwen...

• DE EERSTE WIJNSTOKKEN De eerste wijnstokken werden in de Romeinse tijd in de Champagne geplant, maar met name in de Middeleeuwen werd de Champagnewijn beroemd, door de wijnverbouwende monniken. De wijn zat toen in tonnen, waardoor de bubbels eruit verdwenen. Rond 1660 verschenen de eerste flessen, waardoor de aroma’s tijdens de rijping van de wijn beter bewaard bleef, maar met name bleef het natuurlijke bruisende karakter behouden. Deze techniek zou zijn vastgelegd door Dom Pérignon, een benedictijner monnik van de Abdij van Hautvillers. De huidige technieken van persing en vinificatie werden aan het begin van de 20e eeuw formeel vastgelegd. Ook voor het bewerken van de wijngaard zijn voorschriften, vastgelegd door het Comité Interprofessionnel des Vins de Champagne (CIVC), in overleg met het Institut National des Appellations d'Origine (INAO). Comité Interprofessionnel des Vins de Champagne – Epernay – Tel: 03 26 51 19 30 – www.champagne.fr

• LA ROUTE TOURISTIQUE DU CHAMPAGNE Via deze Toeristische Route door de Champagne, een 500 km lange route tussen Reims en de Côte des Bar komt u langs ongeveer 80 plekken waar u verschillende champagnes kunt leren kennen en proeven. De route is ingedeeld in 5 bewegwijzerde circuits, 4 in de Marne en 1 in de Aube. De routes slingeren dwars door de wijngaarden, u komt langs prachtige vergezichten, oude dorpjes, kloosters en indrukwekkende kastelen en kerken. De wijnboeren leiden u persoonlijk rond, dat gaat heel ongedwongen en u ziet de ambachtelijke manier van wijnmaken. Het is raadzaam te reserveren voor zo’n bezoek, zodat u zeker weet dat de eigenaren er zijn. Soms moet u er iets voor betalen, soms is het gratis, afhankelijk van wat het bedrijf u biedt. CDT Marne – Tel: 03 26 68 37 52 – www.tourisme-en-champagne.com CDT Aube – Tel: 03 25 42 50 76 – www.aube-champagne.com

29

CHAMPAGNE EN LEKKERNIJEN

• NIET MOUSSERENDE WIJN De Rosé uit Les Riceys (A.O.C.) – Een bijzondere wijn Een bijzondere wijn uit de wijnhuizen van Champagne-Ardenne is de Rosé des Riceys. Het is de strengst gecontroleerde wijn in heel Frankrijk, zo streng zelfs, dat hij niet eens elk jaar op de markt komt. Hij wordt gemaakt van uitsluitend de Pinot Noir-druif, geoogst op de steilste en zonnigste hellingen, en dan nog alleen in goede jaren, want de druiven moeten goed gerijpt zijn. De bewerking is heel speciaal; er wordt koolzuur bij gebruikt en de wijn rijpt een jaar of soms langer in eikenhouten vaten. Dat geeft de unieke smaak, de "goût des Riceys", met zijn subtiele aroma van wilde bloemen, viooltjes en hazelnoten. Deze wijn was erg populair aan het hof van Lodewijk XIV. Hij werd namelijk door de Zonnekoning zelf ontdekt, omdat een ploeg metselaars uit Les Riceys, die aan de bouw van het kasteel van Versailles werkten deze rosé uit hun eigen streek meenamen. Er worden per keer maar enkele tienduizenden flessen geproduceerd, afhankelijk van de oogst. Les Riceys is met zijn 750 ha aan wijngaarden niet alleen het grootste wijngebied in de Champagne, maar ook het enige gebied met 3 A.O.C.’s: « Champagne » « Coteaux Champenois » en « Rosé des Riceys ». Les Coteaux Champenois Deze wijn heeft sinds 1974 een A.O.C. vermelding. Deze klassieke rode, witte en zelfs roséwijnen werden vroeger natuurlijke champagnewijn genoemd en zijn vervolgproducten van de niet-mousserende wijnen die concurreerden met de wijnen uit de Bourgogne. Deze niet-mousserende rode (Pinot Noir) en witte (Chardonnay) wijnen worden gemaakt in het gebied van de champagneproductie. De bekendste zijn de rode wijnen uit Bouzy en uit Cumières. Wijn uit de Haute-Marne Dankzij een aantal liefhebbers wordt in de Haute-Marne sinds een jaar of tien weer wijn geproduceerd, in twee wijngaarden die aan het begin van de 20e eeuw verdwenen waren.

- Het wijngebied van Montsaugeon ontstond in de 9e eeuw, toen de priorij van Aubigny werd gesticht. Na een enorme bloeiperiode van de 15e tot de 17e eeuw viel de wijngaard aan het eind van de 19e eeuw ten prooi aan de phylloxera. In 1988 werd hij opnieuw beplant. De witte en de rode Pinot Noir 2001 van de Muid Montsaugeonnais werd in 2003 door de wijngids van Hachette met een ster onderscheiden

- De wijnen uit Coiffy, waarvan de oorsprong teruggaat tot de tijd van de Romeinen, zijn diverse keren met een medaille onderscheiden bij het Parijse Concours Général Agricole. Sinds 1981 is deze wijngaard weer opgebloeid en hij bestaat nu uit 5 ha chardonnay, 4 ha pinot noir en 2 ha pinot gris.

• APERITIEVEN

Champagne-Ardenne heeft een paar mooie aperitieven: de Cacibel, een melange van cider, zwartebessenlikeur en honing, dat koel gedronken moet worden, de Magra Bendi, een aperitief uit de Aube, op basis van grenadine en frambozen voor de rode versie en peer en witte wijn voor de witte en verder de Rubis de Groseille uit Bugnières, een vruchtenwijn die koel gedronken wordt. Een beroemd streekproduct: de Ratafia. Hoewel bij de regio Champagne-Ardenne altijd aan champagne wordt gedacht, is er nog een andere, erg lekkere drank die typerend is voor deze regio: de Ratafia. Het is een zoet aperitief waarvan de naam voortkomt uit de naam van de drank waarmee een verdrag werd bekrachtigd, ofwel geratificeerd. Ratafia is een product waarbij ongefilterde mout van de pinotdruif, dat bij de persing wordt opgevangen, gemengd wordt met een brandewijn van marc of van wijn. Als het eenmaal is bereid, wordt de basis minstens twee jaar op eikenhout bewaard, waardoor de prachtige amberkleur ontstaat. Als hij gebotteld wordt, is het alcoholpercentage 18°. Om de aroma’s van Marc, citrusschil en gekonfijt fruit tot zijn recht te laten komen wordt Ratafia gedronken op een temperatuur tussen de 6 en 8°C.

• SPIRITUALIA Andere mooie producten uit de streek zijn met name de beroemde Marc de Champagne, het resultaat van distillatie van de vaste resten (schil, pitjes en takjes) van de bij de persing geplette druiven, en de Vieille Fine de Marne, voortkomend uit de distillatie van het productieoverschot van champagnewijn. In de streek worden nog talloze andere vruchten gedistilleerd, zoals frambozen, bessen en pruimen. De Prunelle Arcisienne (uit Arcis-sur-Aube), en de vruchtenbrandewijn, de eau de vie de fruits uit Argonne en de Bassigny zijn beroemde plaatselijke producten. FAVORIET: Whisky uit Reims De Distillerie Guillon maakt een single malt, iets heel ongebruikelijks in deze regio. De stokerij staat op de Montagne de Reims, waar al 4 generaties zich met wijn en spiritualia bezig houden. Thierry GUILLON werkte bijna 2 jaar in een van de meest prestigieuse stokerijen van Duitsland en verzamelde allerlei kennis op het gebied van wijn en alcoholica. Hij is nu een gediplomeerd specialist op het gebied van wijn en stichtte de Distillerie Guillon in 1997. Distillerie Guillon – Hameau de Vertuelle – Route de Verzy – 51150 LOUVOIS – Tel: 03 26 51 87 50 - www.whisky-guillon.com Meer informatie vindt u in de rubriek gewijd aan het thema champagne op www.tourisme-champagne-ardenne.com

30

FEESTEN & EVENEMENTEN

FEESTEN & EVENEMENTEN

• Januari - Maart 19e Festival les Enfants du Cinéma - Ardennes 3-20 februari Overal in de Ardennen is gedurende ongeveer twee weken een selectie films te zien waarin kinderen de hoofdrol spelen. In 2007 kwamen er 30.000 kijkers op dit multiculturele festijn af. Association les enfants du cinéma – Tel: 03 24 33 81 10 – http://lesenfantsducinema.free.fr Tinta’mars 21e Festival de Musique et d’Humour - Langres 12-28 maart Dit gevoelige, grappige, vaak hoogst vermakelijke en uitgesproken optimistische festival is een mix van humor, lach, emotie, muziek en zang: levendig theater in al zijn vormen. Association Tinta’Mars – Tel: 03 26 87 65 56 – http://pagesperso-orange.fr/tintamars

• April - Juni Printemps du Grand Jardin - Joinville 1- 3 mei Dit tuinfeest, dat voor de 9e keer gehouden wordt, het Fête Annuelle Des Plantes au Château du Grand Jardin is een evenement dat tuinliefhebbers niet mogen missen. Talloze deelnemers staan met hun stalletjes langs de paden en op de gazons van de Grand Jardin. Le Château du Grand Jardin – Tel: 03 25 94 17 54 – www.legrandjardin.com Festival Médiéval de Sedan - Sedan 16-17 mei Twee dagen lang herleven de middeleeuwen rondom het grootste fort van Europa, dat van Sedan. Er zijn verschillende activiteiten, optochten, toneel en kampementen rond het kasteel en allerlei kraampjes in de straten in het centrum. Château de Sedan – Perscontact: Audrey Fauvelet– Tel: 03 24 27 73 79 - a.fauvelet@chateau-sedan.fr – www.chateau-fort-sedan.fr 20e Festival International de l’Affiche et des Arts Graphiques – Chaumont 16 mei-14 juni Tentoonstelling van posters van Franse en internationale grafisch ontwerpers, symposia, activiteiten, workshops en concerten. Internationale affiche-wedstrijd voor grafische studenten en voor professionels. Het festival wordt geopende met « nouveaux médias » (nieuwe media: andere expressievormen dan die met posters). Festival de l’Affiche – Tel: 03 25 03 86 80 – www.chaumont-graphisme.com 20e Festival des Furies - Châlons-en-Champagne 6-13 juni 2009 Dit festival is zowel nationaal als internationaal een begrip in de wereld van circus en straattheater. In juni verandert Châlons in één gigantisch grote, open piste: het is één groot circus van creativiteit en nieuwe poëzie, dat met plezier de circustenten en theaters uitkomt , om op de open weg voorstellingen te geven. Zo wordt de stad weer echt een plaats waar men elkaar ontmoet en ideeën uitwisselt. Van 6 tot 13 juni 2009 wordt het 20e Festival des Furies gevierd met het verschijnen van een boek : «Soirées de la 20ème » en een groots opgezet programma om dit festijn dat u niet mag missen, met u te vieren… Festival des Furies - Tel: 03 26 65 73 55 – www.festival-furies.com La Fête du Pétard - Langres 6 juni Bij het Fête du Pétard (letterlijk: het feest van de rotjes, de knallen) staat het straattheater in al zijn vormen centraal: theater, dans, circus, muziek, enz. Het basisprincipe is: “het erfgoed van het gebied van Langres door middel van een bijzondere en ludieke massabijeenkomst symbolisch en feestelijk te eren”. Zo komen de plaatsen waar het zich allemaal afspeelt, door een programma van allerlei toneelstukken op een andere, nieuwe manier tot leven. La Compagnie des Hallebardiers – Tel: 03 25 90 77 40 – www.hallebardiers.com Les Fêtes Johanniques de Reims et les Sacres du Folklore - Reims 6-7 juni In een middeleeuwse sfeer flaneert het publiek langs de kraampjes van een middeleeuwse markt. Daarna is er een grote muziek- en lichtshow, waarbij een optocht voorbijtrekt van alle in Reims gekroonde Franse koningen. (2.000 figuranten in kleding uit die tijd lopen mee met Jeanne d'Arc en Karel VII). Tijdens het feest Les Sacres du Folklore maken de toeschouwers kennis met de zang, dans, en gewoonten van landen uit de hele wereld. Office du Tourisme de Reims – Tel: 03 26 77 45 00 – www.reims-tourisme.com Tel: 03 26 82 45 66 – www.reims-fetes.com / Tel: 03 26 03 16 31 – www.jolivettes-sacresdufolklore.com

32

FEESTEN & EVENEMENTEN

• Juli - September Les Flâneries Musicales d’Eté - Reims 18 juni-22 juli De feestelijkheden bestaan uit meer dan 100 concerten, waarvan de meeste gratis zijn. Het programma is heel divers: klassiek, jazz, enz… Er zijn twee concerten per dag, die zowel op prachtige cultuur-erfgoedlocaties plaatsvinden, als op onverwachte plekken, zoals in cafés en parken. Het traditionele "pique-nique Concert Pommery", wordt afgesloten met een schitterend vuurwerk. Diverse concerten zijn aan Mozart gewijd, ter gelegenheid van het feit dat hij 250 jaar geleden werd geboren. Office de Tourisme de Reims – Tel: 03 26 77 45 00 – www.reims-tourisme.com Association Flâneries Musicales de Reims – Tel: 03 26 77 45 12 – www.flaneriesreims.com Festival des Musiques d’Ici et d’Ailleurs - Châlons-en-Champagne 4 juli-9 augustus Dit festival is als een tentoonstelling van hedendaagse wereldmuziek: 7 weken van ontdekkingen, ontmoetingen, en melanges van culturen met 50 gratis toegankelijke concerten in Châlons-en-Champagne en omgeving. Dit evenement biedt de kans om met de verschillende muzikale stromingen kennis te maken, af te stemmen op de « wereldmuziek », en nu alvast kennis te maken met de grootheden van de toekomst. Musiques sur la ville – Tel: 03 26 68 47 27 – www.musiques-ici-ailleurs.com Klank- en Lichtspel « Les Enfants de la Grande Guerre : 1914/1929 » - Vendresse 11 juli – 22 augustus Dit is het eerste deel van een verrassende en ontroerende familiegeschiedenis, geïnspireerd op een waar gebeurd verhaal. André, Jean, Fritz en Gunter zijn elkaars vijanden. De nichtjes Louise et Marie ondergaan allerlei narigheden, die ze dapper het hoofd bieden. Het zijn jonge Fransen en Duitsers die in een wereld van dood, leven en liefde terecht komen, die grenzen en conflicten overstijgt Zaterdagavond 11-18-25 juli & 1-8-22 augustus 2009 (vrijdag 7 & 14 augustus 2009) – Duur van de voorstelling 1 uur en 45 minuten – Beweegbare, overdekte tribune Association Culturelle du Château de la Cassine– Tel : 03 24 35 44 84 – www.la-cassine.com Festival Marionnettes en Jardin - Charleville-Mézières 3-12 juli Tijdens dit 7e Marionettenfestival voor kinderen van 2 tot 12 jaar, georganiseerd door het “Atelier de Création et de Diffusion de la Marionnette” een organisatie die voortgekomen is uit de Nationale Marionettenschool van Charleville-Mézières, is er een keur aan opvoeringen op allerlei locaties, activiteiten, workshops en tentoonstellingen. Atelier de Création et de Diffusion de la Marionnette – Tel: 03 24 52 97 65 – www.festival-marionnette.com La Route du Champagne en Fête – Voigny - Rouvres les Vignes – Saulcy - Colombé les Sec – Arrentières - Colombé la Fosse 24-25 Juli Dit champagnefeest wordt elke twee jaar gevierd en is een prima gelegenheid om champagne en de gerechten uit de Aube te leren kennen. Met uw “paspoortglas”, dat u bij de ingang van het dorp heeft gekocht, kunt u gratis alle 30 wijnkelders in, die dan speciaal open zijn voor proeverijen. Association de Promotion du Vignoble Champenois – Tel: 03 25 43 72 72 – www.vignoble-champagne.com Les Chevalets d’Essoyes - Essoyes 1er-2 augustus Bij dit evenement zijn er tentoonstellingen van talloze kunstenaars uit heel Frankrijk (schilders, beeldhouwers, pottenbakkers, ijzersmeders) in schuren, binnenhofjes… en zelfs in de tuin van het Atelier Renoir. Er zijn rondleidingen door het dorp, waarbij plekken en plaatselijke beroemdheden tot leven komen. Het atelier van de schilder Renoir is natuurlijk open en u kunt tochten maken met paard-en-wagen door het dorp en de wijngaarden eromheen Office de Tourisme d’Essoyes – Tel: 03 25 29 61 34 – www.essoyes.fr L’Estival des Hallebardiers - Langres Augustus Tijdens dit festival van de hellebaardiers geniet u van een historisch bezoek-annex-opvoering van anderhalf uur lang in en door de straten van de ommuurde binnenstad van Langres. Bezoekers krijgen een cape om en worden meegenomen in de roerige tijden van weleer. Vrijdag- en zaterdagavonden. La Compagnie des Hallebardiers – Tel: 03 25 90 77 40 – www.hallebardiers.com

33

FEESTEN & EVENEMENTEN Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes - Charleville-Mézières 18-27 september In 2009 vindt dit festival voor de 15e keer plaats. Het festival is de grootste internationale bijeenkomst van marionettenspelers, met meer dan 100.000 toeschouwers en 1500 voorstellingen. De hele stad en de inwoners zijn dan in de ban van een feestelijke en gezellige sfeer, die gepaard gaat met allerlei gekkigheid en vrijheden, die ontstaat door al die marionetten. Perscontact: Bolivia Ranselt – Tel: 05 56 65 48 80 – olivialancelot@free.fr - www.festival-marionnette.com

• Oktober - December 13e Fête des Sorcières - Chalindrey 24-25 oktober Tijdens dit heksenfeest wordt u in de donkere gangen van het Fort van Cognelot door heksen ontvangen. Voorstellingen en talloze ambachtelijke stands met als thema: heksen en pompoenen. Communauté de Communes du Pays de Chalindrey – Tel: 03 25 88 82 03 Festival « Les Nuits de Champagne » - Troyes Eind oktober-begin november Elk jaar staan tijdens het Festival des Nuits de Champagne een week lang de schrijvers en componisten van het Franse chanson centraal. Het hele programma van de manifestatie wordt georganiseerd rond de persoon van een schrijver-componist, die het symbool wordt van de stad en de streek. In totaal worden er ongeveer 25 concerten georganiseerd, waarbij als eindopvoering een enorm koor van 600 amateur-zangers uit verschillende Franssprekende landen zal optreden, die de mooiste chansons van de eregast zal vertolken. Les Nuits de Champagne – Tel: 03 25 40 02 03 – www.nuitsdechampagne.com Festival de Jazz - Reims 12-22 november In het Château du Domaine Pommery, dat uniek is in de Champagne door zijn Néo-Tudor architectuur en in de Kartonfabriek vindt het Jazzfestival van Reims plaats. De bedoeling van het festival is jonge, bij het grote publiek nog weinig bekende artiesten te promoten evenals artiesten van internationale allure. Djaz 51 – Tel: 03 26 47 00 10 – www.djaz51.com 13e Festival International de La Photo Animalière et de Nature - Montier-en-Der 19-22 november Bij dit festival zijn meer dan 60 tentoonstellingen te zien met als thema: « wilde flora en fauna » van de grootste internationale, nationale en regionale dierfotografen, van nationale verenigingen van amateur-fotografen, maar ook van bedrijven die gespecialiseerd zijn in natuurfoto’s. Er zijn excursies naar het Lac du Der waarbij het publiek ingewijd wordt in de beginselen van het observeren van vogels en de natuur. Festival de la Photo Animalière et de Nature – Tel: 03 25 55 72 84 – www.festiphoto-montier.org Habits de Lumières / Habits de Saveurs - Epernay 11, 12 et 13 december Dit unieke en bijzondere feest luidt de periode van de eindejaarsfeesten in. Ter ere daarvan wordt de avenue op vrijdag voor alle verkeer afgesloten en kunnen wandelaars er flaneren. Langs de avenue en op de binnenplaatsen van de gerenommeerde Champagnehuizen zijn straattheater- en videovoorstellingen, muziekuitvoeringen en champagnebars. Het klapstuk van de avond is een groot vuurwerk. Op zaterdagochtend, bij de manifestatie ‘Habits de Saveurs’, presenteren de koks van de sterrenrestaurants hun keukengeheimen, tijdens een demonstratie en proeverij die voor iedereen toegankelijk is. Op zondagochtend is er de ‘Parade Automobile’, een gezellige bijeenkomst, waar iedereen die een oude auto bezit – die wel moet kunnen rijden - aan mee kan doen. Alle merken komen voorbij. Service Communication Ville d’Epernay – Tel: 03 26 53 36 70 – http://habitsdelumiere.epernay.fr/

34

NUTTIGE ADRESSEN CHAMPAGNE-ARDENNE TOURISME 50, Avenue du Général Patton BP 319 51013 CHÂLONS-EN-CHAMPAGNE CEDEX Tel: 03 26 21 85 80 www.tourisme-champagne-ardenne.com CDT ARDENNES 24, Place Ducale BP 419 08107 CHARLEVILLE-MÉZIÈRES CEDEX Tel: 03 24 56 06 08 www.ardennes.com CDT AUBE 34, Quai Dampierre 10000 TROYES Tel: 03 25 42 50 00 www.aube-champagne.com CDT MARNE 13Bis, Rue Carnot – B.P. 74 51006 CHÂLONS-EN-CHAMPAGNE CEDEX Tel: 03 26 68 37 52 ou 03 26 69 51 04 www.tourisme-en-champagne.com CDT HAUTE-MARNE 40Bis, Avenue Foch 52000 CHAUMONT Tel: 03 25 30 39 00 www.tourisme.hautemarne.com

Fotocredits : Collection CRT Champagne-Ardenne (foto’s : Contextes.org – Christian Maury – Greg Oxley – BrunoGouhoury - Peter Winfield – A. Balthazard – Sarah Flook)

35

50, avenue du Général Patton - B.P. 319 – 51013 Châlons-en-Champagne Cedex – France Tel 33 (0)3 26 21 85 80 – Fax 33 (0)3 26 21 85 90

www.tourisme-champagne-ardenne.com - contact@tourisme-champagne-ardenne.com