Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt...

38
Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantence l

Transcript of Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt...

Page 1: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Mitochondriaorganellen waar de celademhaling plaats vindt

Plantencel

Page 2: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Met dit pictogram maak je een foto van de pagina. Door het pictogram aan te klikken komt de foto in je verslag te staan.

IntroductieWerkboek en foto’s

De foto-knop wordt gebruikt om het scherm vast te leggen.

Met de werkboek-knop worden foto’s en tekst vastgelegd in het werkboek van de Spark.

De keuze-knop wordt gebruikt om je verslag te exporteren of af te drukken.

Opmerking: je kan een foto maken van de eerste pagina van je werkboek en dit dan als voorblad van je verslag gebruiken.

Page 3: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

VraagstellingAls planten ademen maken ze koolstofdioxide.

• Heeft de temperatuur invloed op de snelheid waarmee de plant koolstofdioxide (CO2) produceert?

• Maken rustende of kiemende zaden meer CO2?

Page 4: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Achtergrond• Alle levende organismen hebben energie nodig om

te overleven, te groeien en zich voort te planten.• Organismen krijgen hun energie in de vorm van

ATP (Adenosine Trifosfaat), een klein, zeer energierijk molekuul.

• Organismen zetten suikers en andere macromoleculen om in ATP in een proces dat celademhaling heet.

Page 5: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Dit pictogram herinnert je eraan om met een foto te maken nadat je je antwoord hebt ingevuld.

Zelftest1. Wat is de hoofdfunctie van ATP in levende

organismen?

a) ademhaling

b) trifosfaat

c) beweging

d) energie

Page 6: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Achtergrond • De chemische reactie van de celademhaling is:

C6H12O6 + 6O2 ----> 6CO2 + 6H2O + Energie (ATP moleculen)

• CO2 is een meetbaar eindproduct van de reactie. De hoeveelheid CO2 die geproduceerd wordt is een maat voor de snelheid waarmee de celademhaling in een organisme plaatsvindt.

• Celademhaling vindt in de mitochondria van alle meercellige organismen plaats.

Page 7: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Toets2. Waarom ga je in dit practicum de hoeveelheid

door zaden geproduceerd CO2 meten?

a) Dat is een maat voor de snelheid

b) Dat is een maat voor de zuurstof

c) Dat is een maat voor de snelheid van celademhaling

d) Dat is een maat voor grootte van de zaden

Page 8: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

(Misschien heeft je docent dit al voor je gedaan)

24 uur van te voren:• Doe 40 of meer zaden in een bekerglas gevuld met water. • Zet het bekerglas 24 uur in het donker weg. De zaden zullen gaan kiemen.

30 minuten van te voren :• Doe de helft van de ontkiemende zaden in een bekerglas met water en ijsklontjes. • Laat ze afkoelen voordat je met het experiment begint.

Voorbereidingen voor het practicum

Page 9: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Veiligheid• Neem alle veiligheidsmaatregelen die in je lokaal gelden in acht.• Laat de koolstofdioxide sensor beslist niet nat worden.

Page 10: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Materialen en benodigdheden

• koolstof dioxide sensor• verlengkabel• monsterflesje (hoort bij de sensor)• 1 bekerglas (1000 mL)• 10 gedroogde zaden • ijsblokjes

Zorg ervoor dat je alle materialen bij elkaar hebt voordat je begint!• keukenpapier• kraanwater• 10 ontkiemende zaden op kamer

temperatuur • 10 ontkiemende zaden in ijswater

CO2 sensor PASPORT verlengkabel

Page 11: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

De stappen links maken deel uit van dit practicum. Ze staan echter niet in de juiste volgorde. Zet alle stappen in de juiste volorde en maak er dan een foto van.

Zet in de goede volgorde

A. Analyseer de data. B. Meet de CO2 geproduceerd door rustende zaden.

C. Meet de CO2 geproduceerd door ontkiemende zaden.

D. Meet de CO2 geproduceerd door koude zaden.

Page 12: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.1: Waarom is het van belang om de sensor stevig in de monsterfles te steken?

Opstelling: rustende zaden1. Verbind een verlengkabel met de

SPARK. Sluit de CO2 sensor aan de kabel en druk op de groene knop op de sensor om hem te calibreren.

2. Plaats 10 rustende, droge zaden in de monsterfles.

3. Steek het zwarte uiteinde van de CO2 sensor in het monsterflesje. Druk de kurk stevig in de hals van de monsterfles. Laat de fles niet omvallen!

Page 13: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.2: Wat denk je dat er zal gebeuren met de hoeveelheid koolstof - dioxide in de monsterfles? Teken je voorspelling in de grafiek.*

*Een voorspelling intekenen1. Druk op en open het palet.2. Druk op en gebruik je

vinger om je voorspelling in te tekenen.

3. Als je klaar bent, druk op4. Maak je een fout, druk dan

op om te wissen.

Page 14: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.3: Waarom zou je de monsterfles uit moeten spoelen?

Meten: rustende zadenLet op: Houd de monsterfles stil tijdens de meting, anders

krijg je misschien foutmetingen.

1. Druk op om te beginnen met de meting.

2. Meet gedurende 10 minuten, druk dan op om de meting te stoppen.

3. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder de rustende zaden.

4. Was de monsterfles grondig met kraanwater.

Ga door naar de volgende pagina.

Page 15: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr. 4: Hoe verliep de aanmaak van CO2 door de rustende zaden gedurende de monstertijd?

Page 16: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr. 5: Wat zou er gebeuren met de hoeveelheid CO2 als we ontkiemende zaden in de monsterfles doen?

Teken je voorspelling in de grafiek.*

*Een voorspelling intekenen1. Druk op en open het palet.2. Druk op en gebruik je

vinger om je voorspelling in te tekenen.

3. Als je klaar bent, druk op4. Maak je een fout, druk dan

op om te wissen.

Page 17: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Meten: zaden op kamertemperatuur

1. Doe nu 10 ontkiemende zaden op kamertemperatuur in de monsterfles.

2. Steek de sensor weer stevig in de hals van de monsterfles.

3. Druk op om te beginnen met de meting.

4. Meet gedurende 10 minuten, druk dan op om de meting te stoppen.

5. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder de ontkiemende zaden.

6. Was de monsterfles grondig met kraanwater.

Page 18: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr. 6: Wat gebeurde er met de hoeveelheid CO2 tijdens de meting van de ontkiemende zaden?

Page 19: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.7: In hoeverre week de door jou voorspelde grafiek af van wat je gemeten hebt?

Page 20: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.8: Wat zou er gebeuren met de hoeveelheid CO2 als je gekoelde, kiemende zaden in de monsterfles doet ?

Teken je voorspelling in de grafiek.*

*Een voorspelling intekenen1. Druk op en open het palet.2. Druk op en gebruik je

vinger om je voorspelling in te tekenen.

3. Als je klaar bent, druk op4. Maak je een fout, druk dan

op om te wissen.

Page 21: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Meten: gekoelde, ontkiemende zaden1. Vul het 1000mL bekerglas met water en ijsblokjes.

2. Doe tien gekoelde ontkiemende zaden in de monsterfles. Steek de monsterfles in het bekerglas met ijswater zodat de zaden koud blijven!

3. Steek de sensor weer in de hals van de monsterfles.

4. Druk op om te beginnen met de meting.

5. Meet gedurende 10 minuten, druk dan op om de meting te stoppen.

6. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder de zaden.

7. Was de monsterfles grondig uit met kraanwater.

Page 22: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.9: Wat gebeurde er met de hoeveelheid CO2 tijdens de meting van de gekoelde ontkiemende zaden?

Page 23: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Vr.10: In hoeverre week je voorspelde grafiek af van wat je gemeten hebt?

Page 24: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

* Om het verschil tussen twee punten te bepalen:

1. Druk op om het palet te openen.

2. Druk op en druk dan op de twee punten op de meetserie.

3. Stel je selectie met beide knoppen bij en druk op.

4. Druk op om het verschil te tonen.

Gegevensverwerking1. Bepaal de verandering in de

concentratie CO2 voor elke meetserie en vul dat in de tabel op de volgende pagina in.

Page 25: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

*Zo zet je gegevens in de tabel: 1.Druk op om het palet te

openen.2. Druk en druk op een veld

in de tabel, dit wordt nu geel.3. Druk op om het

toesenbord scherm te openen.

Gegevenverwerking2. Geef de begin- en

eindwaarden en de verandering in concentratie CO2 voor alle meetseries aan in de tabel hiernaast.

Page 26: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Analyse1. Wat is het verschil in de snelheid van de geproduceerde CO2 bij rustende

zaden als je dat vergelijkt met die van ontkiemende zaden op kamertemperatuur? Wat betekent dit?

Page 27: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Analyse2. Wat is het verschil in de snelheid van de geproduceerde CO2 van de

ontkiemende zaden op kamertemperatuur als je dat vergelijkt met die van de gekoelde ontkiemende zaden? Wat betekent dit?

Page 28: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Analyse3. In hoeverre week je voorspelde grafiek af van wat je gemeten hebt?

Welke conclusie trek je daaruit?

Page 29: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Samenvatting1. Als celademhaling plaats heeft wanneer zaden ontkiemen, wat zou er

dan met de hoeveelheid CO2 gebeuren als je water toe zou voegen aan een monsterfles met een aantal droge bonen?

Page 30: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Samenvatting2. Wat is de reactievergelijking voor de celademhaling?

Waar vindt dit in de cel plaats?

Page 31: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Samenvatting3. Welk gasvormig molecuul komt bij de celademhaling vrij?

Page 32: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Samenvatting4. Leg uit waarom planten aan celademhaling doen

als ze ook beschikken over fotosynthese.

Page 33: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Samenvatting5. Welke omgevingsfactoren beinvloeden de snelheid van de celademhaling

in een organisme?

Page 34: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Meerkeuze vragen1. In welke celorganellen vindt de celademhaling

plaats?

a) chloroplasten

b) kern

c) lysosomen

d) mitochondria

Page 35: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Meerkeuze vragen2. Welke energierijke stof wordt in de cel gemaakt

van de energie uit glucose?

a) water

b) ATP

c) ADP

d) DNA

Page 36: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

a) 5-10 minuten

b) 180-240 seconden

c) 1200-1800 seconden

d) 25-30 minuten

Meerkeuze vragen3. Wanneer ging de productie van CO2 in deze

grafiek het snelste ?

Page 37: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

Uitstekend!Je hebt dit practicum succesvol afgerond.Volg de aanwijzingen van je docent nauwkeurig op met betrekking tot opruimen en het inleveren van je verslag.

Page 38: Celademhaling van ontkiemende zaden Mitochondria organellen waar de celademhaling plaats vindt Plantencel.

Celademhaling van ontkiemende zaden

ReferentiesAlle illustraties zijn afkomstig uit PASCO documentatie, clip art uit het publieke domein, of Wikimedia.

http://www.openstockphotography.org/image-licensing/cell-biology/Plant_cell_structure.pnghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:CDC_limabean.jpghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:ATP-3D-sticks-rotate90.pnghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Diagram_of_an_animal_mitochondrion.svghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Soda_bubbles_macro.jpghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pro-Atomo.gifhttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mitochondria,_mammalian_lung_-_TEM.jpg