Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering...

129
PEOPLE BUILDING VALUE #FUTURE #CUSTOMER CARE #KNOW HOW #SYNERGY #GROWTH Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging Patrick Hagen #LEARNING

Transcript of Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering...

Page 1: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

PEOPLE BUILDING VALUE

#FUTURE #CUSTOMER CARE

#KNOW HOW #SYNERGY

#GROWTH

Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging

Patrick Hagen

#LEARNING

Page 2: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

2

Page 3: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Caleffi worldwide…

§  Sinds 1961 §  Headquarter & productiesites in Noord-Italië §  16 filialen §  Producent van componenten,

systemen en totaaloplossingen in verwarming, watertechnologie en hernieuwbare energie

3

Page 4: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Production

#productie componenten kunststof 126,3 Mio messing 98,6 Mio

Page 5: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

#Caleffi Experience #synergy online

#social media #learning #knowhow #information

Page 6: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

6

Page 7: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Online toepassingsschema’s

7 7

§  Link website

§  Link technische brochure

§  Link instruction sheet

§  Keuze aansluiting

§  Kenmerken

Page 8: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

8

Page 9: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Clichés

9

“Ik kom nooit in aanraking met legionella.” “Met leidingwater heb ik toch nooit problemen?”

“Er wordt toch niet gecontroleerd.” “Waterslag is toch niet zó erg?”

Page 10: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Weetjes

10

Waterstatistiek België, 2012 §  Productie van oppervlaktewater (m3): 258.091.000 (36,3 %) §  Productie van grondwater (m3): 452.796.000 (63,7 %) §  Totaal productie (m3): 710.887.000 §  Aangerekend verbruik (m3): 565.959.000 §  Huishoudelijk verbruik (liter/pers./dag): 98,4 §  Aantal waterbedrijven: 56 §  Niet-aangetekende volumes (*): 20 % §  Personeel van de waterbedrijven (FTE): 7401 §  Aantal aansluitingen: 4.368.604 §  Lengte waterleidingen (km): 106.420 (*): meetfouten, onderhoud netten, brandweer, openbare gebruiken, verlies,…

Page 11: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

11

Page 12: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

12

Drinkwatermaatschappijen

Page 13: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

13

§  Sinds mei 2002: Europese richtlijn 98/83 EG en Vlaams drinkwaterdecreet

➔  Vlaamse drinkwatermaatschappijen zijnverplicht om drinkwaterkwaliteit te controleren aan meest gebruikte tappunt

➔  Vlaamse drinkwatermaatschappijen moeten adviserend optreden bij afwijkingen ➔  In geval van teveel inbreuken: verplichting keuring binneninstallatie

Drinkwatermaatschappijen

gezamenlijke verantwoordelijkheid 1. Ontwerper: meest optimale installatie voorstellen 2. Installateur: correcte plaatsing + indienstname 3. Eigenaar: uiteindelijke drinkwaterkwaliteit 4. Producenten: keuringen

Page 14: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

Veiligheid

14

Gezondheid Levensduur installatie

Drinkwaterbeveiliging

Page 15: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

15

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

15

Verontreiniging drinkwater - Hemiksem (PIDPA) §  December 2010: brand textielbedrijf §  Vervuiling leidingwater bij bluswerken §  Duur: 11 dagen verontreinigd drinkwater §  Oorzaak: terugpersing van oppervlaktewater in het

waterleidingsnet via pompwagen en brandkraan

Page 16: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

16

Verontreiniging drinkwater - Gent (TMVW) §  Oktober 2005: drinkwatervervuiling 500

gezinnen Gent §  Oorzaak: •  Niet-reglementaire waterleidingen •  Terugpersing van kanaalwater in

cementbedrijf

Page 17: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren en gezondheidsaspecten, aansprakelijkheid

17

§  Legionellabesmetting - Sporthal Blaarmeersen Gent §  Augustus 2014: ontdekking legionellabacterie §  Moeilijk te verwijderen §  Alle douches pas operationeel in januari 2015

Page 18: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Gevaren & gezondheidsaspecten: levensduur installatie

18

#waterslag

Page 19: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

19

Page 20: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Europese normen drinkwaterbeveiliging

20

#EN 806 Europese norm m.b.t. drinkwaterinstallaties in gebouwen en bestaat uit: 1. Algemeen 2. Ontwerp 3. Leiding dimensionering 4. Installatie 5. Bedrijfsvoering en onderhoud

#EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen verontreiniging van drinkwater in waterinstallaties en algemene eisen voor inrichtingen ter voorkoming van verontreiniging door terugstroming.

Page 21: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Belgische/Vlaamse normen en regelgeving

21

Belgaqua Belgische federatie watersector •  normering AquaFlanders Overkoepelende organisatie watersector •  opleidingen •  nacontroles •  organisatie en uitvoering •  keuringen

Verantwoordelijke instanties

Page 22: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Belgische normen en regelgeving

22

EN 1717 Door Belgaqua vertaald in Repertorium: §  Technische Voorschriften inzake Binneninstallaties

➔  Bescherming tegen verontreiniging van drinkwater in waterinstallaties en algemene eisen voor inrichtingen ter voorkoming van verontreiniging door terugstroming

➔  Industriële werkbladen via www.belgaqua.be

Repertorium Belgaqua

Verplichte keuring binneninstallatie bij: ➔  Nieuwbouw ➔  Renovatie ➔  Uitbreiding van een gekeurde installatie ➔  Bouwvergunningsplichtige wijzigingen

Sinds juli 2004

Page 23: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Vlaamse normen en regelgeving

23

Best Beschikbare Techniek (BBT)

I. Inleiding – Doelstellingen. II. Socio-economische en juridische situering in de sector. III. Beschikbare risicobeperkende technieken. IV. Selectie van de Best Beschikbare Techniek. V. Aanbevelingen op basis van de Beschikbare Techniek.

§  Studie van BBT-kenniscentrum en WTCB, iov Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid

§  Legionellabesluit (2007): watervoorzieningen in alle nieuwe hoog- en matigrisico-inrichtingen moeten gebouwd en geëxploiteerd worden volgens de BBT Legionellabeheersing Ø  inhoud:

Page 24: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Vlaamse normen en regelgeving

24

Best Beschikbare Techniek (BBT) - Legionellabesluit §  Hoogrisico-inrichtingen: •  Inrichtingen die gericht zijn op de behandeling, verzorging of huisvesting

van gevoelige personen •  Rusthuizen, ziekenhuizen, kinderdagverblijven

§  Matigrisico-inrichtingen: •  Voor het publiek toegankelijke inrichtingen met een collectieve

warmwaterinstallatie •  15 personen of meer per dag (uitz. werknemers) •  sportclubs, hotels, zwembaden, fabrieken

Page 25: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

25

Page 26: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Bescherming tegen verontreiniging van drinkwater in waterinstallaties en algemene eisen voor inrichtingen ter voorkoming van verontreiniging door terugstroming à technische voorschriften

Belgaqua Repertorium

Page 27: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

1  Het tegengaan van verontreiniging in de drinkwaterinstallatie of het openbare waterleidingnet

2  Het tegengaan van verontreiniging

vanuit aangesloten toestellen in drinkwater- en warmtapwaterinstallaties: van benedenstrooms naar bovenstrooms

Terugstroombeveiliging: soorten verontreiniging

Page 28: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Verschillende contactsituaties

Terugstroombeveiliging: contactsituaties

Contactsituatie 1: Zuigkruis-verbinding

(terugheveling)

Contactsituatie 2: Perskruis-verbinding

(terugpersing)

Page 29: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Zuigkruis-verbinding (terugheveling) Een contactsituatie waarbij door “terugheveling” ongewenste stoffen naar de drinkwaterinstallatie kunnen terugstromen. Deze situatie kan zich voordoen als in de waterleiding gedurende een bepaalde tijd de druk van overdruk naar onderdruk verandert. De verandering van overdruk naar onderdruk kan zich voordoen door grote afname elders in het net.

Brandweerkraan Automatisch waterverdeelsysteem Badkamer

Terugstroombeveiliging: contactsituaties

Page 30: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Ziekenhuis Kraan met slangaansluiting

Drinkwater CV-installatie

Terugstroombeveiliging: contactsituaties

Perskruis-verbinding (terugpersing) Een contactsituatie waarbij door “terugpersing” ongewenste stoffen terug naar de drinkwater installatie kunnen stromen. Dit kan gebeuren als de druk in het aangesloten toestel gedurende een bepaalde periode hoger is dan de druk in de drinkwaterinstallatie. De verandering van druk naar een hogere druk kan zich voordoen door verwarming (uitzetting) of door pompen die de druk verhogen.

Page 31: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: vloeistofcategorieën

31

Vloeistofklasse Omschrijving Voorbeeld

1 Water bestemd voor menselijke consumptie rechtstreeks afkomstig van het drinkwaterverdelingsnet

2

Vloeistof die geen enkel gevaar voor de menselijke gezondheid inhoudt. Vloeistof geschikt bevonden voor menselijke consumptie met inbegrip van water van het drinkwaternet dat mogelijk een verandering heeft ondergaan qua smaak, geur, kleur of temperatuur (verwarmen of koelen).

Mengkraan

3 Vloeistof die een gering gevaar inhoudt voor de menselijke gezondheid door de aanwezigheid van één of meer schadelijke stoffen

4

Vloeistof die een gevaar inhoudt voor de menselijke gezondheid door de aanwezigheid van één of meer toxische of zeer toxische stoffen of één of meer radioactieve, mutagene of carcinogene stoffen.

Glycol in cv-installatie

5 Vloeistof die een gevaar inhoudt voor de menselijke gezondheid door de aanwezigheid van microbiologische of virale elementen.

Bijv. regenwater

Page 32: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

LEGENDE l terugheveling en terugpersing m terugheveling

* beveiliging n.v.t.

Page 33: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

vrije uitloop boven rand

Page 34: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: type AA

vrije uitloop boven rand

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 35: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

vrije uitloop met niet-ronde overloop

Page 36: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: type AB

vrije uitloop met niet-ronde overloop

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 37: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

vrije uitloop met beluchte ondergedompelde voeding en overloop

Page 38: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: type AC

vrije uitloop met beluchte ondergedompelde voeding en overloop

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 39: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

onderbreker met verschildrukzones, controleerbaar

Page 40: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

40

Terugstroombeveiliging type BA controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C interventie drukverschil:14 kPa Pmax.: 10 bar

Artikel DN Aansluiting 574004 15 ½” 574040 15 ½” 574050 20 ¾” 574005 20 ¾” 574006 25 1” 574600 25 1” 574700 32 1 ¼” 574800 40 1 ½” 574900 50 2” 575005 50 575006 65 575008 80 575010 100

Page 41: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

NORMALE WERKING

1

B

D

2

4 5

3 6

41

Page 42: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

GEEN WATERAFNAME

1

B

D

2

4 5

3 6

A C

42

Page 43: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

DRUKSTIJGING IN ZONE C

1

B

D

2

4 5

3 6

A C

43

Page 44: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

DRUKDALING IN ZONE A

1

B

D

2

4 5

3 6

A C

44

Page 45: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type BA

INSTALLATIE

Page 46: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix

46

NIEUW Terugstroombeveiliging type BA Inline toepassing: vulset gesloten circuit Tijdelijke toepassing: met kraanaansluiting (beschikbaar vanaf juli 2015)

Artikel Lichaam Aansluiting

580040 DN 15 in line ½”M x ½”M

580050 DN 20 in line ¾”M x ¾”M

580140 DN 15 kraanaansl. ½” wartel x ¾”M

580150 DN 20 kraanaansl. ¾” wartel x ¾” M

580240 DN 15 afsluitkraan ½”M x ¾”M

580250 DN 20 afsluitkraan ¾”M x ¾”M

Page 47: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

onderbreker met verschildrukzones, niet-controleerbaar

Page 48: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type CA

48

Terugstroombeveiliging type CA, niet controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C Pmax.: 10 bar

Artikel DN Aansluiting 573401 15 ½” 573501 20 ¾”

Page 49: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type CA

NORMALE WERKING

1 2

3

4

CA B

5

49

Page 50: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type CA

GEEN WATERAFNAME

1 2

3

4

CA B

5

50

Page 51: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type CA

DRUKDALING IN ZONE A

1 2

3

4

CA B

5

51

Page 52: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type CA

DRUKSTIJGING IN ZONE C

1 2

3

4

CA B

5

52

Page 53: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: type CA

INSTALLATIE

Page 54: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

beluchter met bewegende delen

Page 55: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

Atmosferische contactonderbreker met bewegend element

Page 56: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

Beluchter zonder bewegende delen

Page 57: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: type DC

Beluchter zonder bewegende delen

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 58: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

Controleerbare keerklep

Page 59: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix

59

Keerklep type EA, controleerbaar t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

Artikel DN Aansluiting 304540 15 ½” 304550 20 ¾” 304560 25 1& 304570 32 1 ¼” 304580 40 1 ½” 304590 50 2” 304644 15 ¾” F x ¾” M 304654 20 1” F x 1” M

Page 60: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

60

Page 61: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

INSTALLATIE

keerklep met afsluiter

aansluiting aftapkraan en manometer

aansluiting aftap-/controlekraan

afsluiter

EA

controlekraan

GENORMALISEERD SCHEMA BEVEILIGINGSEENHEID BEVEILIGINGSEENHEID

Page 62: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

WERKING

p1 p2

messing behuizing kunststof

keerklepmodule

Veerbelaste beweegbare kegel (klep) wordt bij waterstroom uit zitting gedrukt

Page 63: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

WERKING

Wanneer de stroming stopt, de terugslagklep rust op een lipvormige EPDM afdichting (1), die waterdichtheid garandeert, zelfs bij afwezigheid van tegendruk.

Bij sterke tegendruk, verandert de afsluiter (2) de vorm van de afdichting en rust op het werkelijke eindpunt. Deze oplossing garandeert een optimale levensduur.

Page 64: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

CONTROLE - OPSTELLINGEN STANDAARD METHODE

Legende 1.  afsluiter bovenstrooms 2. afsluiter benedenstrooms 3. keerklep 4. aftap-/controlekraan 5. aftap-/controlekraan voor aansluiting manometer 6. aftap-/controlekraan voor aansluiting testunit 7. afsluiter vacuümslang 8. afsluiter drukslang

Test- apparatuur

1 2 4 5

3

1 6

3

7

VACUÜM-METHODE

5

OVERDRUK-METHODE

1

2

6 3 8

5

Page 65: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: type EA

De huishoudelijke wateraftakking

Page 66: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

Niet-controleerbare keerklep

Page 67: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliger: type EB

Niet-controleerbare keerklep

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 68: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Drinkwater

Terugstroombeveiliging: beveiligingsrooster

Doorstroombeluchter voor slangaansluiting

Page 69: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: beveiliging scheidingswanden

Enkelwandige scheidingswanden: §  Beveiligen tot categorie 3 §  CV-water

Dubbelwandige scheidingswanden: §  Beveiligen tot categorie 5 §  Regenwater §  Zwembadwater

Page 70: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: niet-goedgekeurde beveiligingen

Enkel toegelaten in tweedecircuit-waterinstallaties (regenwater, CV-circuits)

Bron: De Watergroep, Chris Vanderghinste

Page 71: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: niet-goedgekeurde beveiligingen

Enkel toegelaten in tweedecircuit-waterinstallaties (regenwater, CV-circuits)

Page 72: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 73: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 74: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 75: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 76: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 77: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 78: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 79: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 80: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 81: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 82: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Terugstroombeveiliging: werkbladen

Page 83: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

LUNCH •  12.00 – 12.45

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

83

Page 84: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

84

Page 85: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT Legionellapreventie

85

Inhoud BBT

I. Inleiding – Doelstellingen. II. Socio-economische en juridische situering in de sector. III. Beschikbare risicobeperkende technieken. IV. Selectie van de Best Beschikbare Techniek. V. Aanbevelingen op basis van de Beschikbare Techniek.

53 AANDACHTSPUNTEN 1.Waterkwaliteit. 2.Ontwerp van installaties.

- voorschriften mbt koudwatertemperatuur - voorschriften mbt plaatsen van warmwater installaties in hoog-risico gebouwen - voorschriften mbt plaatsen van warmwater installaties in matig-risico gebouwen - temperatuursmetingen - materiaalkeuze - dimensionering van de leidingen - invloed op de levensduurte van leidingen

3.Plaatsing van installaties. 4.Onderhoud en gebruik van de installatie. (5.Alternatieve desinfectie.)

Page 86: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – overzicht risico

86

BBT punt MATIG RISICO

HOOG RISICO

1 X X

2 X X

3 X X

4 X X

5 X X

6 X X

7 X X

8 X X

9 X X

10 X X

11 X X

12 X

13 X

14 X

15 X

16 X X

17 X

18 X

19 X

20 X

21 X

22 X

23 X

24 X

25 X X

26 X X

BBT punt MATIG RISICO

HOOG RISICO

27 X X

28 X X

29 X X

30 X X

31 X X

32 X X

33 X X

34 X X

35 X X

36 X X

37 X X

38 X X

39 X X

40 X X

41 X X

42 X X

43 X X

44 X X

45 X X

46 X X

47 X X

48 X X

49 X X

50 X X

51 X X

52 X X

53 X X

Page 87: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – Initiële waterkwaliteit

87

WC’s of toepassingen buiten het gebouw: 1.  Sanitaire installatie voor menselijke toepassing: water moet voldoen aan

normering drinkwater (volgens Vlaamse Besluit) 2.  Andere toepassingen: water met een andere kwaliteit kan overwogen worden

Page 88: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – Initiële waterkwaliteit

88

Alle tappunten binnen het gebouw : 3.  Water dat voldoet aan het Vlaamse Besluit ivm water bestemd voor menselijke

consumptie: drinkwaterkwaliteit! 4.  Gebruik een mechanische filter na de teller 5.  Waterontharding op het warmwater als de totale hardheid >32°F

Serie 573 - Terugstroombeveiliging type CA, niet controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C Pmax.: 10 bar

Serie 574 - Terugstroombeveiliging type BA, controleerbare lagedrukzone t°max: 65°C interventie drukverschil:14 kPa Pmax.: 10 bar

Page 89: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

89

6.  Terugstroombeveiliging verplicht, conform NBN EN 1717 (Technische voorschriften Belgaqua)

Page 90: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

90

7.  Drinkwaterinstallaties en installaties voor ander water moeten volledig gescheiden zijn. Er mogen geen wanverbindingen zijn tussen deze installaties.

Page 91: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Stagnering moet vermeden worden door: 8.  Regelmatig waterverbruik aan alle tappunten. à  spoelen van tappunten of leidingsysteem

à ‘dode’ leidingen vermijden

BBT – ontwerp van waterinstallaties

91

serie 6442, als spoelklep

serie 6000, eventueel op einde dode leiding Kemper hygiënesysteem

Page 92: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

92

Stagnering moet vermeden worden door: 9.  Minder frequent gebruikte punten stroomopwaarts te plaatsen 10.  Afsluitkranen voorzien bij niet gebruikte tappunten

11.  Het gebruik en het volume van bufferreservoirs beperken in gebruik en volume

serie 354, verlengbare verdeler met afsluiters

Page 93: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

93

Brandleidingen in hoogrisico inrichtingen 12. De voorkeur wordt gegeven aan brandbestrijdingssystemen waar er geen contact

is met het sanitair water 13.  Indien geen scheiding tussen systemen mogelijk is à BA onderbreker plaatsen

Brandleidingen in hoogrisico inrichtingen 14. De voorkeur wordt gegeven aan brandbestrijdingssystemen waar er geen contact

is met het sanitair water 15.  Indien geen scheiding tussen systemen mogelijk is à BA onderbreker plaatsen

Page 94: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

94

Koudwater temperatuur 16.  Koud water moet beneden de 25°C gehouden worden. Opwarming moet vermeden worden: •  Koudwaterleidingen worden gescheiden gehouden van warme leidingen •  Als scheiding niet mogelijk is, dan is bijkomende isolatie noodzakelijk •  Bij boven elkaar geplaatste leidingen komt de koudwaterleiding onderaan •  Waterbehandelingstoestellen en bufferreservoirs mogen niet in verwarmde

lokalen geplaatst worden

Page 95: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

95

Warmwater temperaturen in hoog-risico inrichtingen 17.  Productie moet gebeuren op minstens 60°C. 18.  In systemen met een opslagvolume moet het ganse volume eens per 24 uren

gedurende 1 uur op 60°C gebracht worden 19.  Voor verdeelsystemen geldt: Vertrektemperatuur: minimum 60°C; nergens lager

dan 55°C. De temperatuureis van 55°C is niet van toepassing indien de leidinglengte wordt beperkt tot maximum 5 m en de waterinhoud tot 3 l

20.  Voor tappunten geldt: een temperatuur van 70°C moet aan elk warmwater tappunt kunnen bereikt worden

Page 96: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Werkblad 3.8: beveiligingsmatrix

96

≥60°C

60°C

55°C

Page 97: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

97

Warmwater temperaturen in matig-risico inrichtingen 21.  Productie moet gebeuren op minstens 60°C. 22.  In systemen met een opslagvolume moet het ganse volume eens per week

gedurende 1 uur op 60°C gebracht worden 23.  Voor verdeelsystemen geldt: Vertrektemperatuur: minimum 60°C; nergens lager

dan 55°C. De temperatuureis van 55°C is niet van toepassing indien de leidinglengte wordt beperkt tot maximum 5 m en de waterinhoud tot 3 l

24.  Voor tappunten geldt: Een temperatuur van 70°C moet aan elk warmwater tappunt kunnen bereikt worden

Page 98: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

98

Warmwater temperaturen in matig-risico inrichtingen 25.  Sanitaire leidingen mogen niet geplaatst worden in afvalschachten of

afvalwaterkanalen

Page 99: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

LEGIOMIX®

99

Constant debiet Centrale productie SWW

Constant debiet Centrale productie SWW

Page 100: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

LEGIOMIX®

100

•  Temperatuurregeling op basis van vertrekvoeler of retourvoeler •  Werkingstemperatuur vrij te programmeren •  Desinfectietemperatuur en retourtemperatuur vrij te programmeren •  Mogelijkheid thermisch desinfecteren tot 80° •  Automatische desinfectie: dag en uur vrij te programmeren •  Mogelijkheid aansturen spoelkleppen koud- en warm waterleiding

Page 101: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

LEGIOMIX®

101

•  Temperatuurregeling op basis van vertrekvoeler of retourvoeler •  Werkingstemperatuur vrij te programmeren •  Desinfectietemperatuur en retourtemperatuur vrij te programmeren •  Mogelijkheid thermisch desinfecteren tot 80° •  Automatische desinfectie: dag en uur vrij te programmeren •  Mogelijkheid aansturen spoelkleppen koud- en warm waterleiding •  Automatisch logboek tot 40 dagen •  7 verschillende alarmen in geval van calamiteit

Page 102: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Controle groep SWW

102

NIEUW Groep voor de controle van de temperatuur SWW bij distributiepunt. t°max: 90°C t°min÷max: 35÷65°C Pmax.: 10 bar

Artikel DN Aansluiting 520150 20 3/4” 520160 25 1” 520155 20 ¾”

Page 103: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Thermostatische mengventielen

103

Thermostatisch mengventiel met verbrandingsbeveiliging en overridefunctie (TD); regelbaar. Metkeerkleppen, filters en knelsetverbindingen. Thermische uitschakelfunctie. t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

Artikel Kv (m3/h) Aansluiting 521411 1,5 Ø15 521412 1,7 Ø22

Page 104: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

LEGIOMIX®

www.caleffi.com/nederland/nl/producten/applicaties

104

tool voor de selectie van thermostatische mengventielen

tool voor de selectie van elektronische mengventielen

Page 105: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

105

26. Minimum 0.2 à 0.5 m/s in circulatieleidingen, zonder groter te worden dan 1 m/s (volgens EN 806)

Drukverliestabellen op caleffi. com/italy/it/schematics

Page 106: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

106

27. Circulatiesystemen moeten geïsoleerd worden conform §3.2.2.2

Page 107: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

107

Temperatuursmetingen 28.  Thermometers moeten voorzien worden op de verdeel- en circulatieleidingen van

alle sublussen

20m

serie 130 serie 132

Page 108: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

CIRCULATIE DEELCIRCUITS Balanceren/inregelen van installaties met deelcircuits zijn tijdrovend en lastig statisch in te regelen. Debieten en drukverschillen wijzigen continu. Thermostatische regelaar (serie 116) Deze sluit langzaam als de ingestelde temperatuur is bereikt waardoor de circulatie naar de andere deelcircuit bevorderd wordt. De regelaar zal altijd een minimaal debiet doorlaten (om de wijziging te detecteren).

108

Dankzij het speciale ontwerp van het voorgemonteerde patroon komt de thermostaat niet in aanraking met het circulerende warme water. Zo worden mogelijke problemen door kalkafzetting voorkomen.

Page 109: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

109

Temperatuursmetingen 29. Realiseer zo eenvoudig mogelijke schema’s

30. Realiseer de temperatuursvoorwaarden door gebruik te maken van een recirculatiesysteem met uitwendige circulatieleidingen

Geberit Inliner circulatieleiding

Page 110: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

110

Temperatuursmetingen 31. De gevraagde temperatuursvoorwaarden kunnen ook gerealiseerd worden door

gebruik te maken van elektrische verwarmingslinten

Page 111: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

111

Temperatuursmetingen 32. De maximaal toelaatbare druk is 10 bar. Koudwaterleidingen moeten aan deze

druk kunnen weerstaan gedurende 50 jaar bij 20°C. Warmwaterleidingen moeten aan dezelfde eis voldoen en bovendien ontworpen om te kunnen werken bij 70°C

Page 112: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

112

Reduceerventiel Gecompenseerde zitting Lage drukverliezen Weerstaat hoge drukken Uitneembaar monobloksysteem

Page 113: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

113

Page 114: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

114

Page 115: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

115

Page 116: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

116

Page 117: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

117

Serie Aansluiting Max. inlaatdruk

Regelbereik t°max

5350 ½”÷2” 22 Ø

25 bar 1÷6 bar 40°C Met uitneembaar monoblokpatroon en ingebouwde filter. Met manometer of manometeraansluiting

5351 ½”÷1” 25 bar 1÷6 bar 40°C Met uitneembaar monoblokpatroon, filter in doorzichtige beker. Met manometer of manometeraansluiting

5360 ½”÷1 ½” 25 bar 0,5÷6 bar (6÷10 bar op aanvraag)

80°C Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon. Met manometer of manometeraansluiting

5365 1 ½”÷2” 25 bar 0,5÷6 bar (6÷10 bar op aanvraag)

80°C Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon. Met manometer of manometeraansluiting

5366 DN 65 16 bar 0,5÷6 bar (6÷10 bar op aanvraag)

80°C Met ingebouwde filter en vervangbaar patroon.

533 ½”÷1” Ø 15 Ø 22

16 bar 1÷6 bar 40°C Vervangbaar patroon met filter. Met of zonder manometer of manometeraansluiting

533…H ½”÷1” 16 bar 1÷5,5 bar 80°C Vervangbaar patroon met filter. Met of zonder manometer of manometeraansluiting

Page 118: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

118

Overstortventiel. t°min÷max: 5÷95°C Max. openingsdruk: 20% Drukverschil bij sluiting: 20%

Serie Druk Aansluiting 3516 4 – 6 –

8 – 10 bar

1” x 1 ¼”

3517 4 – 6 – 8 – 10 bar

1 ¼” x 1 ½”

Page 119: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

119

Inlaatcombinatie-veiligheidsgroep voor horizontale en verticale montage. Met afsluiter en controleerbare keerklep. Vervangbaar overstortventiel. t°max: 90°C Pmax.: 10 bar

Artikel Ijking Aansluiting 528518 8 bar Ø15 528547 7 bar ½”

Page 120: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

120

Waterslagdemper. RVS veer, dubbele EPDM dichting

Artikel Aansluiting 525130 KWA 3/8”M x 3/8”F met wartel 525150 KWA 3/4”M x 3/4”F met wartel 525040 KWA ½”

Page 121: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

121

Materialen 33.  Materialen moeten voldoen aan de geldende Nationale en Europese normen of

een Technische Goedkeuring hebben van de Belgische Unie voor Technische Goedkeuring in de bouw.

34. Ontluchting moet aangebracht worden op de warmwater opslagtanks 35. Ontluchting aanbrengen op de hoge punten

Maxcal, serie 501

Page 122: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

122

Dimensionering van de leidingenn 36.  De dimensionering van de verdeelleidingen moet geschieden in functie van het

aantal en het type te voeden tappunten en van de aard van het gebouw 37.  De dimensionering van circulatieleidingen moet vermijden dat de temperatuur

onder de 55°C daalt, zij heeft betrekking op zowel de bepaling van de pomp, als op de debieten te verwezenlijken in alle sublussen, als op de inregelverliezen

38.  De dimensionering van de warmwater productietoestellen moet afgestemd zijn op de waarschijnlijk te verwachten piekbelasting van het systeem, zonder overdimensionering.

Page 123: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Programma

DEEL 1 •  10.00 – 12.00 • Waarom drinkwaterbeveiliging?

• Gevaren & gezondheidsaspecten, aansprakelijkheden • Intro Europese en nationale normen • Belgaqua Repertorium: àà Terugstroombeveiliging àà Werkbladen • Gastspreker: Bart Bleys (WTCB) – De gevaren van legionella

DEEL 2 •  12.45 – 14.30 • Best Beschikbare Technieken (BBT)

àà Risicobeperkende technieken

•  14.30 – 14.45 Coffee break

•  14.45 – 16.00 • Best Beschikbare Technieken (BBT) - vervolg • Gastspreker Jef De Schutter (Thomas More) – Dimensionering

123

Page 124: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

124

Invloed op de levensduur van de leidingen 39.  Sanitaire leidingen mogen niet geplaatst worden in rookkanalen, ventilatiekanalen,

liftkokers, afvalschachten of afvalwaterkanalen

Page 125: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – ontwerp van waterinstallaties

125

Invloed op de levensduur van de leidingen 40.  Voldoende afsluitkranen voorzien 41.  Zij moeten gemakkelijk bereikbaar opgesteld worden 42.  Voorzie aflaatmogelijkheden die het ledigen van de installatie toelaten. Leidingen

moeten op afschot worden gelegd. 43.  Warmwater opslagtanks moeten een geschikte aflaatopening hebben 44.  Warmwater opslagtanks moeten een gemakkelijk bereikbaar inspectieluik hebben 45.  Om waterverlies te voorkomen is een sanitair expansievat gecombineerd

met een overdrukventiel aangewezen om te plaatsen op de voeding van de warmwateropslagvaten

Page 126: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – bouwen van sanitaire installaties

126

m.b.t. behoud van waterkwaliteit gelden volgende BBT: 46.  Vermijden van vervuiling bij transport, stockage en verwerking op de werf 47.  Voor ingebruikname en na de druktesten, spoeling met drinkwater gedurende 2

uur aan elk tappunt 48.  Desinfectie met natriumhypochloriet na de spoeling (hoog-risico installaties) 49.  Gebruik van verzinkt staal: gebruik van schroefkoppelingen of flenzen

Page 127: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

BBT – bouwen van sanitaire installaties

127

m.b.t. behoud van waterkwaliteit gelden volgende BBT: 50.  Onderhoud en inspectie dient te gebeuren volgens de aanpak en frequentie, zoals

gegeven in Tabel 50 en dient mede bepaald te worden door de vaststellingen gedaan in het kader van het beheersplan

51.  Na vaststelling van contaminaties dient de oorsprong ervan te worden opgespoord 52.  Thermische desinfectie van de warmwater installatie door spoeling van alle

tappunten bij 70°C gedurende 4 minuten 53.  Chemische desinfectie van de koudwater installatie

Page 128: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

Contactgegevens

Patrick Hagen Product Manager, Caleffi International NV §  [email protected] §  +32 478 07 55 86 Caleffi International NV PO Box 10357 6008 GJ Weert - NL tel. +32 38 68 68 [email protected] - www.caleffi.com

Page 129: Caleffi Academy 2015 Drinkwaterbeveiliging...1.Algemeen 2.Ontwerp 3.Leiding dimensionering 4.Installatie 5.Bedrijfsvoering en onderhoud #EN 1717 Europese norm m.b.t. bescherming tegen

PEOPLE BUILDING VALUE

#FUTURE #CUSTOMER CARE

#KNOW HOW #SYNERGY

#GROWTH

Thank you