jaargang 3november 2004

nummer 2

Bulletin

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 22

Gierzwaluwen Bulletin - jaargang 3, nummer 2november 2004

Gierzwaluwen Bulletin is het informatieblad van de verenigingGierzwaluwbescherming - Nederland (GBN) en verschijnt 2 maal per jaar voor leden en donateurs.Overname van artikelen en illustraties in overleg met de redactie.

RedactieMarleen Andriessen, Magriet de Hooge, Marjo van der Lelie,Gerard Schuitemaker

VormgevingFred van der Lelie

Redactieadres/ kopij/ losse nummersMarjo van der Lelie, P.J. Troelstralaan 44, 3818 KT AmersfoortTel.: (033) 46136 30. E-mail: GBN@hccnet.nl

SecretariaatMarleen Andriessen, Fideliolaan 78, 1183 VN AmstelveenTel.: (020) 645 52 07. E-mail: gbn-ned@planet.nl

Leden-/donateuradministratieFred van der Lelie, P.J. Troelstralaan 44, 3818 KT Amersfoort Tel.: (033) 46136 30. E-mail: GBN@hccnet.nl

Lidmaatschap / donatieContributie per kalenderjaar E10,- op postrekening nr. 9145004t.n.v. Gierzwaluwbescherming - Nederland te Amersfoort, ondervermelding van: 'lidmaatschap 2005' (of: ‘donatie 2005’). Opzeggingen dienen in het lopende verenigingsjaar voor 1 december schriftelijk te geschieden.Donateurs graag vermelden of zij het Gierzwaluwen Bulletin willen ontvangen.

Internet: http://www.gierzwaluw.com

ISSN: 1569-3635 Bij de voorplaatEen bovenhoek van het linker paneel van ‘De tuin derlusten’, een van de beroemde drieluiken van JeroenBosch, is volgens Evert Pellenkoft onmiskenbaar gevuldmet een stroom van gierzwaluwen. Hij wil ons dit detailniet onthouden en geeft er meer informatie over op pagina 9.

RedactioneelOns vorige Bulletin is goed ontvangen. Van veel ledenhebben we leuke reacties gekregen. In dit nummer staanweer interessante artikeltjes die we in de afgelopenmaanden per post of email toegezonden hebben gekre-gen. Uw kopij blijft altijd welkom!Het gierzwaluwseizoen 2004 is weer ten einde. Als u ditBulletin open slaat is de herfst alweer begonnen en dewintertijd is ingegaan. Ondanks de slechte zomer metveel regen en lage temperaturen zijn er veel jongegierzwaluwen groot gebracht. In juni hadden we weeronze ledenvergadering en ledendag. We werden dit jaarin Helmond gastvrij, in een prima ambiance ontvangen.Het was een goede vergadering en een interessanteledendag. In dit Bulletin vindt u het verslag van de ver-gadering en de ledendag, evenals veel regionieuws, eenverslag van Erich Kaiser en andere wetenswaardigheden.De eventuele werkzaamheden aan nestgelegenheid kun-nen nu in de herfst en winter zonder problemen uitge-voerd worden, onze ‘gevleugelde vrienden’ kunnen danvolgend jaar terug keren op hun vertrouwde nestplaats.Nieuwe nestplaatsen worden misschien gevonden in2005. Het is en blijft spannend hoe het in het komendeseizoen zal gaan. Eerst hebben we een lange, vogel-geluidarme herfst- en winterperiode voor de boeg. De redactie wenst u alvast fijne feestdagen en voor nuveel leesplezier in het nieuwe Bulletin dat voor u ligt.

InhoudVerslag Algemene Ledenvergadering 3Verslag Landelijke Beschermersdag 4Stop jacht op Malta 5Gierzwaluwseizoen Erich Kaiser 6Internet discussiegroep 8Verslag Vogelfestival 9Boekbespreking 13Regionieuws 10Korte berichten 14Mededelingen / oproepen 15Lid worden 15Vertegenwoordigers 15Kunst en vliegwerk 16

Bij: ‘Kunst en vliegwerk’Van Wim de Bock ontvingen een kunstig bewerktereproductie van een zicht op middeleeuws Gent, waaropeen gemiste kans van de kunstenaar recht is gezet doorer vliegwerk aan toe te voegen.

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 3

Concept Verslag Algemene Ledenvergadering 2004Marleen Andriessen, secretaris

Verslag van de Algemene Ledenvergadering op zaterdag 5 juni2004 in de Klis, het clubhuis van IVN, afdeling Helmond.

Aanwezig: 37 mensen, waarvan 1 donateur en 20 leden (pre-sentatielijst) tijdens de vergadering inclusief het voltalligebestuur.Afwezig met bericht: H.vd Laar, H. Katteler, J. Alsemgeest,M. Fiedeldij Dop, I. Nagtzaam, M. Mourmans, W. Smeets, R. Pastoor, J. Tiebie, D. Jonkers.

1. OpeningDe voorzitter opent de vergadering om 11.15 uur en leest deafmeldingen voor. Hij vertelt dat het bestuur erg druk isgeweest met het herschrijven van alle documentatie. Zoals ookal gemeld in bulletin ‘04-1, bleek dit noodzakelijk omdat wevan Mw. Mourmans alleen met schriftelijke toestemmingeventuele veranderingen in de door haar geschreven documen-tatie mochten aanbrengen. Hierdoor voelde het GBN-bestuurzich in een te krap keurslijf geperst. De voorzitter laat de 5

brochures zien waarvan alle aanwezigen een kopie kunnenmeenemen. Het was een hele klus om het allemaal op tijdklaar te krijgen en in één geval is dat ook niet gelukt. Ook laathij het nieuwe logo zien dat is ontworpen door Ton Sio uitAmstelveen. De voorzitter bedankt zijn medebestuursledenvoor al het werk dat is verzet. Marleen en Marjo krijgen eenplant, de heren een schouderklop.Verder stelt hij dat de vereniging uniek is in zoverre dat wijmet camera monitoring broedbiologische gegevens verzamelenzonder dat de vogels verstoord worden. Onze taak is om dezecamera's aan de vergadering te slijten en door leden te latenplaatsen bij natuurlijke gierzwaluwnestplaatsen.

2. Vaststellen agendaDe agenda wordt vastgesteld zonder wijzigingen.

3. Mededelingen en/of Ingekomen stukkenEr zijn geen ingekomen stukken m.b.t. deze vergadering.

4. Verslag vorige vergaderingHet concept verslag (bulletin november 2003, nr 2) wordt zon-der wijzigingen geac-cepteerd met dank aande verslaglegger en isbij deze definitief vast-gesteld.

5. Jaarverslag 2003Ook dit verslag (bulletinapril 2004, nr. 1) wordtzonder vragen en wijzi-gingen geaccepteerd.

6. Financieel overzicht 2003De penningmeester presenteert het resultatenoverzicht 2003 en2004 tot op heden en begroting 2005. Hij geeft toelichtingenbij de bedragen die zo duidelijk zijn dat er geen specifieke vra-gen zijn. Er zijn 198 camera's aangeschaft van het subsidiegeldvan het Prins Bernhard Cultuur Fonds.Het aantal leden en donateurs bedraagt per vandaag 206.De oplage van het bulletin bedraagt 400. Sponsoring: hier wordt verder op gestudeerd. Misschien kun-nen we advertenties accepteren in het bulletin? Aangezien sub-sidies in 2005 grotendeels zullen wegvallen is dit een belang-rijk punt. De voorzitter dankt de penningmeester voor zijnduidelijke uiteenzetting.

7. Verslag kascommissieDe voorzitter leest een verklaring voor die ondertekend is doorde kascommissieleden Wim Smeets en Reiny Pastoor. Beidekunnen door omstandigheden niet aanwezig zijn op deze ver-gadering. Zij hebben geen onregelmatigheden is de boekhou-ding en de bijbehorende bijlagen aangetroffen. De voorzitterverzoekt de vergadering décharge te verlenen aan de penning-meester. Dit gebeurt met dank aan de penningmeester.

8. Verkiezing kascommissieVorig jaar heeft Jeannette Schenk zich opgeworpen als reservekascommissielid voor 2004. Ze accepteert de benoeming van2e kascommissielid voor 2005, Reiny Pastoor blijft nog eenjaar als kascommissielid, Wim Smeets stapt op. Jaap Jonkermeldt zich als reserve. Allen hartelijk dank.

Gestage groei van GBNDe belangstelling voor onze doelgroep, de gierzwaluw, blijktgelukkig te blijven groeien, als je afgaat op de toename van deverenigingsleden en donateurs, websitebezoek, emailvragen ende grote interesse bij onze presentaties tijdens manifestatieswaar we aanwezig zijn.Dit jaar halen we wellicht de 250 leden en donateurs.Het succes kan voor een deel toegeschreven worden aan deleden van ons bestuur. De nieuwe voorzitter is een groot ani-mator, evenals onze nooit aflatende secretaris. Zij heeft geluk-kig haar 'ambtstermijn' verlengd; daarmee treedt ze in de voet-sporen van Hans Sanders. Bestuurslid Johan Tinholt gaf aandat hij bij het vinden van een geschikte kandidaat zijn functiewilde overdragen. Met instemming van de ledenvergadering iszijn opvolger Rick Wortelboer geworden, die als lid al actiefwas met o.a. het verbeteren van het zelf maken van dakpannenen het experimenteren met online beelden te tonen van onzemonitorcamera's. Hij neemt daarmee de taak van mede moni-torprojectcoördinator over van Johan. Johan wil gelukkig opde achtergrond bij het project betrokken en actief blijven. Inmiddels zijn er al 20 deelnemers aan het project en netzoveel potentiële geïnteresseerden, die komend jaar metbehulp van een camera (willen) inventariseren wat er onderhun dak of in een nestkast aan broedgedrag is waar te nemen.Het streven is minstens 50 observatieplekken (hoe meer hoebeter), dus laat zeker weten als u er over denkt mee te willendoen! Van de resultaten gaan we nog veel horen.

Bij dit Bulletin treft u een acceptgirokaart aan om het ugemakkelijk te maken om uw jaarlijkse bijdrage te kunnenovermaken. Gelukkig maakt het merendeel van u hier gebruik van.Zo schrijft uw niet ontevreden,

Fred van der Lelie, penningmeester

GBN Bobo-front Foto: J. Jonker

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 24

Verslag Landelijke BeschermersdagMarleen Andriessen / Fred van der Lelie

Verslag van het middagprogramma op 5 juni 2004 in de Klisvan het IVN afdeling Helmond.

Jan van der Rijt - IVN afdeling Helmond en gastheer van delandelijke gierzwaluwdag van Gierzwaluwbescherming -Nederland.Jan is 20 jaar lid van het IVN en gaat in vogelvlucht door eenflink aantal projecten in Helmond vanaf 1986 tot nu, die doorhem en anderen zijn gerealiseerd. Van oeverzwaluwwand, tel-projecten, redden van nesten bij renovaties tot het maken enaanbrengen van nestkasten. De projecten hadden bijna altijd temaken met vogels en vaak specifiek met gierzwaluwen. Hij iskind aan huis bij wethouders en andere lokale autoriteiten, wattot veel successen voor Helmonds broedplekken heeft geleid,vaak ook nog gesubsidieerd.Als felicitatie voorzijn 20-jarig lid-maatschap en alsdank voor de primaorganisatie van dezedag krijgt hij uit dehanden van MarleenAndriessen eenmooi boeket.

Luit Buurma - 'De Gierzwaluwuniversiteit boven hetIJsselmeer' heette de presentatie van Luit, die voor deKoninklijke Luchtmacht bij het International Bird StrikeCommittee werkt.Het belang van de luchtmacht is duidelijk gezien de schade diebotsingen van vliegtuigen met vogels tot gevolgen hebben,soms zelfs met menselijke slachtoffers.De gierzwaluw is interessant als hoogste vlieger en om deflinke vogeldichtheden waarin ze soms voorkomen.Beroepshalve, maar zeker ook als bioloog is hij geïnteresseerdin zowel horizontale als verticale migratie en over voorspellin-gen daarvan. Dat kan pas goed als het gedrag te verklaren is. Luit legde uit hoe de radarmeetmethode werkt (bereik: 150km)en hoe de resultaten geïnterpreteerd kunnen worden, in samen-hang met tijd, seizoen en het weer. Wat hem door steeds beterwordende radar de laatste jaren opviel was dat 's avonds en 'sochtends grote hoeveelheden gierzwaluwen (90.000) boven dekustlijn en boven het IJsselmeer gemeten werden. Hij poneerdeen onderbouwde zijn hypothese dat gierzwaluwen met en doorelkaar leren, zich steeds verfijnder te oriënteren op hun omge-ving. De door hem gehoopte discussie kreeg het verloop van

een vragenuurtje,wat meer daninteressanteantwoordenopleverde. Hetwachten is opmeer publicatiesvan zijn hand.

9. BestuursmutatiesZowel Marleen Andriessen (secretaris) als Johan Tinholt zijnvolgens rooster aftredend, Marleen stelt zich herkiesbaar,Johan niet. Door drukke werkzaamheden kan hij het niet meercombineren. Als vervanger van Johan is Rick Wortelboergevraagd die heeft toegezegd. Helaas is hij (om onbekenderedenen) niet aanwezig om zich voor te stellen. De vergade-ring gaat toch, na een toelichting van de voorzitter over Rick,akkoord met de benoeming van hem als bestuurslid.

10. Behandeling reglement op de redactie(meegestuurd met uitnodiging)

De vergadering blijft problemen hebben met het artikel dateen bestuurslid deel uit maakt van de redactie. Ze vindt dat ditniet mag en kan. Eventuele sponsors zouden hiervan terug-schrikken. Het bestuur stelt dat het geen controlemaatregel ismaar meer een toekijker/hoorder. Om uit deze impasse tekomen wordt de vergadering verzocht vóór dit nieuwe regle-ment te stemmen voor 1 jaar met uitloop van nog 1 jaar.Tegelijkertijd wordt de vergadering gevraagd met voorbeeldenen/of teksten te komen van bestaande en goedwerkende redac-tiereglementen voor 1 januari 2005. Gerard Schuitemaker enEvert Pellenkoft zullen informatie verzamelen.Dit plan wordt door de vergadering geaccepteerd. Zij gaatonder deze voorwaarden unaniem akkoord met hetvoorgestelde redactiereglement.

11. RondvraagFred van Vliet/Den Helder: vraagt om hulp bij het Vogelfesti-val in de Oostvaardersplassen op 28 en 29 augustus a.s. Devereniging is ook daar weer aanwezig maar omdat een aantalbestuursleden niet aanwezig is, wordt om hulp gevraagd.Vooralsnog wordt hier niet op gereageerd. Gerard Schuitemaker/Amsterdam: merkt op dat hij het gevoelheeft dat de Stichting niet meer leeft. Volgens hem is er maar1 man actief. Jan van der Rijt zegt dat op 6 juni de Stichtingin Helmond zal zijn vertegenwoordigd bij een natuurdag. Deteneur is echter dat er weinig initiatieven worden ontwikkeldde laatste jaren. De vraag van Gerard is of er geprobeerd kanworden in contact te komen met het stichtingsbestuur om optermijn de beide groepen samen te voegen. Hans Sanders/Zaltbommel: vraagt of het bestuur opdracht kankrijgen van de vergadering om mogelijkheden op dit gebied teonderzoeken? Ja, dat kan.Fred vdLelie/Amersfoort: stelt dat dan de verschillen bespro-ken moeten worden. (Kasten openen in het broedseizoen zaldoor de vereniging niet worden toegestaan.)Het bestuur zal dit punt op de agenda zetten van de volgendebestuursvergadering.Hans Sanders/Zaltbommel: vraagt of er belangstelling is vooreen 2de workshop voor het plaatsen van huifjes op dakpannen.Ja dat is er zeker. Het bestuur heeft eerder een datum gepriktvoor zo'n workshop voor 9 september a.s. Nico van Dam/Krimpen a/s IJssel: in zijn regio worden zulkeworkshops gegeven door Hans Zantinge uit Lekkerkerk die de1ste workshop heeft bijgewoond.Om 12.40 uur bedankt de voorzitter alle aanwezigen voor hunaandacht en input en sluit de vergadering. Iedereen kan nu deeigen lunch gebruiken. Het informele deel begint om 13.30uur.

Jubilaris Jan van der Rijt Foto: J. Jonker

Richtradar Foto: KLu

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 5

Stop massale vogelvangst en jacht op MaltaMarjo van der Lelie

In dit Bulletin vindt u een petitielijst van VogelbeschermingVlaanderen. Er wordt aandacht gevraagd voor de massaleslachting onder de trekvogels die over Malta komen en de ille-gale vogelvangst. Malta is sinds 16 april 2003 lid van deEuropese Unie. Boeren-, huiszwaluwen en veel gierzwaluwenworden elk jaar tijdens de trek als 'proefobject' massaal(15.000) geschoten en belanden levenloos of dodelijk gewondtussen de rotsen. Deze petitie is bestemd voor de Malteseambassade in Brussel, de Belgische ambassade op Malta en hetEuropese Parlement. Duizenden handtekeningen van bezorgdeEuropeanen moeten zowel de Maltese overheid als de plaat-

selijke jagers en vogelvangers duidelijk maken dat de Europesenatuur- en vogelbeschermers niet gediend zijn van hun lugu-bere ‘vrijetijdsbesteding’. Als de Maltezer zichzelf Europeanenwillen noemen, dan moeten ze de Europese Richtlijnenrespecteren, net zoals alle andere Lidstaten In dit Bulletin vindt u een blanco petitielijst. De campagneloopt immers nog door tot zeker medio 2005.Vogelbescherming Vlaanderen mikt op minstens 100.000handtekeningen, maar het mogen er gerust meer zijn.. Als uveel handtekeningen wilt verzamelen kunt u deze petitielijstfotokopiëren of downloaden van de internetsite. Mobiliseervrienden en kennissen om met deze lijst rond te gaan. In demaand oktober waren er al meer dan 50.000 handtekeningenbinnen. Wij staan als GBN achter deze actie vanVogelbescherming Vlaanderen. Meer informatie vindt u opwww.vogelbescherming.be

Arend van Dijk - Monitoring van de gierzwaluw inNederland: een lachtertje….of toch niet ?SOVON is om een paar redenen geïnteresseerd omdat van degierzwaluw weinig bekend is over de landelijke populatie enaantalontwikkeling. De uitspraken over toe- of afname zijnvaak gebaseerd op lokale situaties. Het probleem is dat devogel lastig te inventariseren is, om een paar redenen. Hetkorte broedseizoen, de mix van broedvogels en niet-broedvo-gels, geen duidelijk territoriumgedrag, los kolonieverband,lastig inpasbaar in standaard monitoring en het nestelen instadsmilieu. Hierdoor vertonen aantalschattingen veel hiatenen onzekerheden.Over de aantalontwikkeling in het landelijk meetnet BMP zegtArend dat er weinig meetpunten zijn met de gierzwaluw,weinig langjarig, weinig in stedelijk milieu en de trend weinigbetrouwbaar is. De conclusie over monitoring is dat de ver-spreiding redelijk bekend is, maar dat er te weinig BMP-plotsmet een scheve verdeling zijn.Wat SOVON graag zou zien is een goede opzet voorGierzwaluwmonitoring in samenwerking met GBN. Met alsdoel zicht krijgen op betrouwbare landelijke aantalontwikke-ling, zo mogelijk per regio of biotoop; volgens NetwerkEcologische Monitoring van de Rijksoverheid (vaststellen vanaantalverandering met een omvang van 50% of minder binnen5-10 jaar met een significantieniveau van 5%).Vervolgens werd de presentatie in discussievorm vervolgd bijhet punt van de meetmethodiek.Zaken als steekproefmethode, met hoeveel meetpunten enwaar? Verdeling over het land, zowel in rijke als armegebieden, aantal meetpunten, de waarde van de GBN-benade-ring over het tellen vliegende gierzwaluwen en het inventari-seren bezette broedplaatsen, standaardiseren hoe de resultatente combineren en aan het BMP toe te voegen.Over de organisatie, coördinatie en middelen van een en andermoet worden nagedacht en aan gewerkt. Maar last but notleast: 'Enthousiast van start gaan en volhouden!', Dus geenlachtertje, maar om te GIEREN….

Johan Tinholt - Camera monitoringJohan vertelt over de huidige stand van zaken m.b.t. de came-ra monitoring met behulp van een sheet.Per vandaag zijn er 11 camera's geplaatst en draaiende opnatuurlijke nestplaatsen, 8 camera's zijn actief in kunstmatigenestplaatsen. Voor zover bekend zullen er in 2005 15 camera'sméér actief zijn op natuurlijke nestplaatsen. Hij zegt dat het ontzettend leuk en verslavend is om naar debeelden van broedende gierzwaluwen te kijken.

Louis-Philippe Arnhem - Swallows-Martins-SwiftsWorldwideLouis-Philippe vertelt over de oprichting van dit internet-forum. Hierop wordt door leden uit 16 verschillende landennieuwtjes uitgewisseld over o.a. gierzwaluwen. Begin mei2004 opgericht. Erich Kaiser moet nog overgehaald wordenom mee te doen hoewel hij wel op eigen gelegenheid veelnieuwtjes over zijn gierzwaluwen doorgeeft. De voertaal isEngels. Als dit toch te lastig is zouden we kunnen denken aaneen Nederlandstalig forum. Hij laat een A4tje achter metinformatie over aanmelding bij dit forum. (Zie verder in ditbulletin)

Gerard Schuitemaker - AmsterdamGerard geeft een voorbeeld hoe de werkgroep door volhardingsucces boekt. (Zie het artikel Gierzwaluwen in de bazuinkerk,blz. 10 van dit bulletin)

Marjo van der Lelie - AmersfoortZe laat zien hoe in Vathorst, een wijk waar 10.000 woningengaan komen, in totaal ruim 600 gierzwaluwnestvoorzieningenworden gerealiseerd. Er zijn er nu al 300. Ze vertelt over deproblemen die ze daarbij ontmoet. Maar ze is een doorzetter enlaat zich niet aan de kant zetten. Een geweldig project.

Marleen Andriessen - Swift in a treeDe kortste film ooit, 32 seconden….Opgenomen door Jan Holmgren uit Zweden en door Marleenvan het eerder genoemde forum gehaald om te laten zien datgierzwaluwen ook op de andere plaatsen rusten.

Foto: Vogelbescherming Belgie

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 26

Een Gierzwaluwseizoen bij Erich Kaiser inKronberg, DuitslandMarleen Andriessen

Krakers en tweede legselsMet toestemming van Erich Kaiser heb ik een samenvattinggemaakt van zijn gierzwaluwseizoen tot en met, jawel, 18 sep-tember 2004. Het is in chronologische volgorde opgesteld.

- Op 24 mei meldtErich dat ondanks dekoele lente er 45nesten in zijn huiszijn bezet, 2 meer danvorig jaar. Het eersteei is gelegd op 3 meihij verwacht de eerstejongen binnenkort.10% van de paartjesis nog niet begonnen met eieren leggen, waarschijnlijk doorhet koele weer en hij denkt daarom dat er nogal wat latelegsels zullen zijn. In nest 12 is een paartje met 4 eieren; hetzijn vaak de vaste paartjes die 4 eieren leggen maar hij heeftnog niet eerder gezien dat ze ook alle 4 uitvliegen.- 30 mei: het 4e jong is uit het ei gekropen, het is duidelijkkleiner dan de andere 3 en Erich denkt dat er weinig kans isdat deze het redt met 3 grotere broertjes of zusjes. - 4 juni: de ogen gaan open in nest 12. In antwoord op eenvraag meldt Erich dat tussen 7 uur 's morgens en 1 uur 's mid-dags de 'weegschaal' familie in nest 12 met 10 gram ingewicht toeneemt.

Enige uitleg: Erich heeft onder één van zijn nesten een weeg-schaal aangebracht. Hij kan dus, ook weer zonder verstoring,heel simpel zien hoeveel de oudervogels wegen wanneer ze in

de lente terugkomen op hun nest maar ook hoeveel de jongenin gewicht toenemen.In een dag (7 juni) zijn de jongen in nest 12 met 25 gram ingewicht aangekomen en op 8 juni nog eens 16 gram. Erichtwijfelt er nu niet meer aan dat het dit paartje gaat lukken omalle 4 de jongen groot te brengen. Een van de ouders is 9 jaar.De ander is een vroeger jong uit zijn kolonie.

- Vanaf 14 juni beginnen de eerstejaars vogels terug te keren inKronberg en hij denkt dat de aantallen vergeleken met vorigejaren normaal of zelfs hoger zijn, ondanks het slechte weer.

Deze vogels zijn niet echt geïnteresseerd in de nesten maardoen net alsof, ze vliegen een nest, hangen in de opening,schreeuwen en zonder naar binnen te gaan, vliegen weer weg,ze kunnen dit uren volhouden. Een goede training lijkt me.- 25 juni: Erich vertelt dat er 2 nieuwe paartjes zijn met elk 2jongen van 6-7 dagen oud. Vergeleken met het paar in nest 12dat op 30 mei al vier jongen had is dit een stuk later.

Een ander verhaal: een van zijn paartjes was er de laatste 4jaar niet geslaagd om eieren te leggen. Om wat voor reden danook lukte het niet. Erich besloot ze te helpen en nam een ei uiteen ander nest. Normaal gesproken accepteert een vrouwtje,dat nog geen eieren heeft, dit ei niet. Ze weet dat het niet vanhaar is en werkt het uit het nest. Dit paartje echter, accepteerde het wonder met veel plezier enhet jong is nu 5 dagen oud.

- Vandaag op 25 juni vangt hij de broedvogel van nest 6 en totzijn verrassing was hij/zij pas 2 jaar oud. Normaliter gaan zepas na 3 jaar broeden. Het paartje legde 2 eieren waar van er 1niet goed was.- 28 juni: het ver-schil in leeftijdvan jonge gier-zwaluwen isgroot: in nest 12zijn ze meer dan4 weken oud, in10 nesten zijn dejongen pas eenpaar dagen oud en4 paartjes zittennog op de eierenen weer een ander paar begon aan een tweede legsel, nadat heteerste verloren ging. Hij heeft gemerkt dat er aan late broed-sels, waarbij de jongen pas half september uitvliegen, weldegelijk problemen kleven: de oudervogels van deze latebroedsels komen vaak niet terug in de volgende lente.- 3 juli: in nest 12 gaat alles voorspoedig: ze wegen tussen de49 en 55 gram, een geweldig resultaat voor 4 jongen in éénnest!- 5 juli: een drama dreigt in nest 5: een van de 2 (4 wekenoude) jongen wordt in het nest aangevallen door een indringer.Erich, hij noemt hem Arnold-the-terminator, scheidt de vecht-enden en zet de indringer in een leeg nest, nr 14 waaruit hijvervolgens wegvliegt. Dezelfde avond om ca. 22.00 uur isArnold aan het vechten met een van de broedvogels van nest5. Weer wordt Arnold verwijderd.- 6 juli: 's morgens lijkt alles normaal. 's Middags is er nogmaar één jong in het nest. In de tuin en op straat gezocht naarhet jong maar helaas niet meer gevonden. 's Avonds zit Arnoldweer in de ingang van nest 5. Het tweede jong is nu ook ver-dwenen. Vanuit de tuin hoort Erich echter het klagende gefluiten vanaf die plek ziet hij dat er weer gevochten wordt in deingang van nest 5; na een tijdje ziet hij een vogel buiten deingang, hij rent naar boven en kan het tweede jong op tijd red-den. Het resultaat? De ouders hebben het nest verlaten, 1 jong isniet meer teruggevonden en het 2e jong moest naar eenopvang om van zijn trauma af te komen en zich verder te

Nest 12 op 6 juni Foto: E. Kaiser

Nest 12/ op 3 juli Foto: E. Kaiser

Gevel huize Kaiser Foto: E. Kaiser

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 7

ontwikkelen. Arnold heeft gewonnen, hij heeft midden in hetseizoen de bewoners verjaagd en het nest veroverd, ondanksde diverse ingrepen om hem in een ander nest te krijgen. Hij isalleenheerser in nest 5! Erich zag niet eerder zo'n vastberaden-heid om een nestplek te pakken te krijgen.- 6 juli: ondanks alle problemen in nest 5, zijn om ca. 23 uurtwee jongen uitgevlogen, één uit nest 12 en 15. Het is leuk omte zien dat in de meeste nesten driftig wordt geoefend door dejonge vogels, ook al betekent het dat ze binnenkort uitvliegenen de kolonie almaar leger wordt.- 13 juli: het seizoen verloopt voorspoedig; 4 gevelkasten zijnoverdag leeg, maar 's nachts regelmatig bezet door de broed-vogels om de nacht door te brengen. In 2003 waren de vogelsveel vaker 's nachts op de vleugels zo tegen het eind van hetseizoen. Dit seizoen niet, het weer werkt niet mee.Arnold, in nest 5, heeft een partner gevonden. Ook in ditopzicht is Arnold anders dan andere gierzwaluwen. Meestalvormt de overwinnaar een nieuw paar met het andere geslachtvan het overwonnen paar, maar Arnold koos voor een niet-broeder. - 17 juli: Erich vindt een voedselballetje dat volledig bestaatuit kleine kevertjes, sommige kevertjes leefden nog. Dezevogel vond dus een plek waar deze kevertjes massaal aan-wezig waren, al zijn ze niet echt voedzaam. Het gaat dus ken-nelijk ook om de aantallen.- 19 juli: Erich denkt dat het gierzwaluwseizoen bijna overwas maar hij denkt verkeerd. Het lijkt er op dat het weeropnieuw begint. In nest 6 vond hij 2 net uit het ei gekropenjongen. Wat hem echter het meest verbaast is het feit dat hetpaar van nest 12 aan een 2e legsel is begonnen. Het paartje datnet 4 jongen heeft zien uitvliegen kon er niet genoeg van krij-gen.- 21 juli: nadat Erich eieren ziet liggen in nog 2 nesten, con-troleert hij alle andere nesten en komt tot de ontdekking dat erin 11 weer eieren liggen. Hij gaat dit ook controleren op inter-net en leest daar ook meer meldingen van 2e legsels.Hij kan maar één verklaring bedenken: de zomer tot nu toewas niet veel soeps, het leek meer op de lente (april, mei) metveranderlijk weer en koeler dan normaal. Misschien werden degierzwaluwen door dit 'lenteweer' gestimuleerd opnieuw tebeginnen. Ze begonnen allemaal tussen 18 en 20 juli. Hijgelooft dat er nog meer zullen volgen. Alle broedvogels in degevel zijn iedere nacht op het nest en veel paartjes zitten dehele ochtend op het nest, dat gebeurt normaal in de lente voorze eieren leggen.

- 9 augustus: In nest 12 (van de vierling) zijn de 2 eieren uit-gekomen. Erich besluit de andere 10 nesten met 2e legsels ookte controleren. Er zijn jongen in 4 nesten, de oudste isongeveer 5 dagen oud, dus dit paar moet rond 15 julibegonnen zijn. De andere 6 nesten zijn verlaten, de broedvo-gels zijn toch weggegaan; één paartje verwijderde de eieren,de andere lieten het nest voor wat het was na een paar dagenbroeden. De plotselinge hete zomer heeft de vogels gestimu-leerd toch te vertrekken. Het is genoeg als een van de 2(meestal het mannetje) vertrekt, de ander volgt meestal onmid-dellijk.Ook Arnold is vertrokken. De partner was een eerstejaars in2003 geringde vogel.- 23 augustus: de jongen van de tweede legsels zijn geringd. 5paartjes zijn nog steeds met hun jongen bezig. De jongen ziener weldoorvoed uit- 2 september: ondanks het uitzonderlijke koude weer zijn 4paartjes nog steeds bezig met hun tweede legsel. Het paartje innest 12 (met de vierling) heeft het opgegeven. Een van detwee jongen was al doodgegaan, de ander woog op 24 augus-tus maar 24 gram en voelde koud aan. Een van de ouders wasal vertrokken. Erich heeft het tweede jong weggehaald omhem een betere kans te geven bij een gierzwaluwopvang. Endat was op tijd, diezelfde avond kwam de overgebleven ouder-vogel niet terug op het nest. Op de andere 3 nesten gaat hetgoed, ze worden goed gevoerd, er zijn 5 jongen in totaal. - 8 september: Erich schrijft: no happy end. Hij ziet vrijwelgeen gierzwaluwen meer en de enige die hij wel zag was eenvan de broedvogels uit nest 25 toen hij/zij de jongen kwamvoeren. Hij besluit de andere nesten te controleren. Nest 20: 2jongen, ca. 3 weken oud, gewicht 26 en 31 gram (te weinig),waarschijnlijk al een paar dagen niet gevoerd. Nest 19: 1 jong,ca 4 weken oud, gewicht 38 gram.

Nest 2: 1 overgebleven levend jong van de 3 in totaal. gewicht37 gram. Nest 25: 2 jongen, ca. 4 weken, nog steeds in goedendoen maar het is hem niet bekend of de ouders ze nog steedsvoeden. Hij heeft de eerste 3 vogels weggenomen en naar degierzwaluwopvang gebracht. Hij houdt nest 25 goed in degaten: als het daar mis gaat, zal hij ook deze vogels wegbren-gen. Er was ook een laat legsel in de gevel, nest 6: de 2 jongen vlogen uit op 1 september.

Oefenen in nest 12 Foto: E. Kaiser

Samen oefenen in nest 12 Foto: E. Kaiser

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 28

Trekkende gierzwaluwen met volle keelzak?Overgenomen van het forum door Marleen Andriessen

Op het forum SMS (Swallows-Martins-Swifts Worldwide)wordt veel nagedacht en vervolgens geschreven overzwaluwen en gierzwaluwen. Een van de schrijvers (Martin Grund) zag tot zijn grote verba-zing op 2 september, honderden gierzwaluwen over de stadvliegen. 90 procent van de vogels liet een foerageergedragzien. Ze vlogen rond in wolken van bladluizen. De gierzwa-luwen foerageerden tussen een hoogte van 20 en 100 meter. Hij maakte foto's van dit fenomeen en zag tot zijn verrassingdat een aantal van de gefotografeerde gierzwaluwen een vollekeelzak had. En dat terwijl de lokale gierzwaluwen al eenmaand eerder waren vertrokken. Trekkende gierzwaluwen meteen volle keelzak?Hij heeft een theorie bedacht: op dit moment is de temperatuurlaag vooral 's nachts (ca. 8 graden Celsius op 1000 m hoogteen het kan energie besparend zijn om overdag zoveel mogelijkinsecten te vangen om die tussen 21.00 uur en 06.00 uur teverbruiken. Maar nee, die theorie gaat niet op.Diverse mensen schreven dat het toch broedvogels geweestmoeten zijn die nog steeds jongen hebben.Het is, volgens Erich Kaiser, een geaccepteerd feit dat o.a.gierzwaluwen meer op vetreserves teren dan op maaginhoud.Een volle maag of een volle keelzak zou alleen maar een han-dicap zijn. Bovendien heeft een volwassen gierzwaluw ergveel moeite om een voedselballetje in te slikken. Hij heeftgezien in zijn eigen kolonie, dat broedvogels die naar het nestterugkomen en dat leeg vinden, probeerden de balletjes in teslikken wat pas na een paar minuten lukte en soms niet, waar-na ze het uitspuugden. Het is wel mogelijk dat broedvogelsmet jongen, een zwerm insecten vonden, waarna trekkendegierzwaluwen er bij kwamen om deel te nemen aan dit eet-festijn.Ook David Lack beschrijft iets dergelijks in zijn book Swiftsin a Tower. Er wordt aan getwijfeld of gierzwaluwen hun keelzak voor ietsanders gebruiken dan het verzamelen van voedsel voor hunjongen.Ulrich Tigges heeft in de "Osprey" een artikel geschreven overde positie van de kop van de gierzwaluw in de vlucht. Hetblijkt dat de kop altijd recht naar voren is gericht in welkepositie de vogel dan ook vliegt. Met een volle keelzak zou ditwel eens erg moeilijk kunnen zijn. Meer waarnemingen zullendeze theorie moeten bewijzen maar de foto's bij dit artikelwijzen in de goede richting.

Please join our discussion group!Louis-Philippe Arnhem en Edward Mayer zijn een dis-cussiegroep gestart op de zwaluwen en gierzwaluwen wereld-wijd Yahoo site. Zij nodigen u uit om u aan te sluiten bij dezegroep waar u vragen kunt stellen, observaties, interessantgedrag, foto's kunt doorgeven en mee kunt doen aan dis-cussies. De voertaal is Engels maar dat mag geen belemmer-ing zijn om mee te doen. Het adres van deze site ishttp://groups.yahoo.com/group/swallows-martins-swifts-worldwide/

Nederlandse praatgroepIn navolging van het initiatief van Louis-Philippe heeft JanVisser de Nederlandstalige groep: Gierzwaluwen-praatgroepgestart. Dit is het adres om er deelnemer van te worden!http://groups.yahoo.com/group/gierzwaluwen-praatgroep/

Illustratie: Martinets a Uzes door Francois Desbordes

Foto: Martin Grund

- 10 september: Erich meldt dat hij te pessimistisch was. Hildevan de gierzwaluwopvang bracht het jong terug uit nest 19(zie 8 september). In 2 dagen tijd bracht zij het gewicht van devogel naar 44 gram en hij wilde weg, vliegen! En hij ging!Erich en Hilde konden hem 15 minuten volgen temidden vaneen groep huiszwaluwen. Daarna controleert hij ook nest 25 enziet tot zijn opluchting dat het nest leeg is. In ieder geval dus 1tweede legsel gelukt zonder menselijk ingrijpen.Waarschijnlijk had het jong uit nest 19 ook uit eigen bewegingweg kunnen komen, misschien niet helemaal op gewicht maartoch. - 15 september: vanmiddag vindt een vriend van Erich eendood jong bij het station in Kronberg. Hij woog maar 20 gramen was ca. 35 dagen oud. Dus ook buiten zijn kolonie waren2e legsels. Van de 50 paar die Erich controleert, hadden 11paar (22%) een tweede legsel nadat het eerste legsel was uit-gevlogen. Dat kan betekenen dat ca. 10% van de Duitsegierzwaluwpopulatie ook een tweede legsel had en dat is zeerongebruikelijk. Vanuit zijn balkon ziet hij bij de buren nog eenpaartje gierzwaluwen jongen voeren. Hij vraagt zich afhoeveel jongen uit tweede legsels ook de dood vinden doordatde ouders zijn vertrokken.- 18 september: en weer vliegen 2 jonge gierzwaluwen uit diedoor hun ouders waren achtergelaten en bijna verhongerdwaren. Ze zijn in een prima conditie. Het weer was ook goeddus er zijn goede kansen op overleving.

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 9

Commentaar bij de ‘Tuin der Lusten’Evert Pellenkoft

Jeroen van Aken noemde zich naar zijn woonplaats DenBosch, waar hij als schilder goed heeft rondgekeken. Op dewebsite http://www.boschuniverse.org zijn enkele van zijnschilderijen te zien. Jeroen Bosch was ook een goede vogel-waarnemer wat vooral in dit drieluik uit 1500 is te zien. Het hangt nu in het Prado in Madrid en is bijna 4m breed enruim 2m hoog! In het middenpaneel zijn tal van herkenbarevogels te zien. Op het linkerpaneel bovenin staat een torentjeop een rots die veel wegheeft van een stenen kast waaruit eenoneindige stroom gierzwaluwen uitzwermt (zie voorplaat). Inzijn stad moeten ze ook over het dak van de St-Jan kathedraalmet zijn mensen- en demonenbeeldjes gegierd hebben. Ditelkaar najagen met angstwekkend geluid moet in dezebijgelovige tijd indruk op hem hebben gemaakt: ‘devilbirds’dus. Alle vogels op het schilderij zijn demonen of verloren zie-len voor de duivel. Op het middenpaneel komen de zwaluwenbovenin als gierende noten uit een ‘zondig’ muziekinstrument.Op het linkerpaneel zit in het midden de duivel zelf met eenkookketel op zijn hoofd en het gezicht van een nachtzwaluwmet borstelveren bij oog en snavel. Deze koning der Duisterniseet een mens op bij wie intussen uit zijn achterste zwartevogels met zwarte rook ontsnappen en zelf poept hij demensen weer uit in het hellegat. Op een ander schilderij deVerzoeking van de Heilige Anthonius staat een klooster inbrand. In de lucht is bovenin midden een gevleugelde duivelmet staart te zien. Hij draagt een ladder en heeft een zwermgierzwaluwen achter zich aan. Hij is vast geen redder in denood, zoals wij dat soms als vliegende engelen trachten te zijndoor met een ladder gierzwaluwkasten op te hangen.

MummienestEvert Pellenkoft

Marleen Andriessen heeft in haar succesvolle Amstelveensekolonie bij de controle in een van de neststenen een bijzondernest gevonden. In de rand is een dode gierzwaluw met speek-sel van de broedvogel ingemetseld. De gemummificeerdevogel is zo doodleuk in het nest opgenomen en daaroverheenheeft de ‘metselaar’ weer gebroed. In de literatuur ben iktegengekomen dat dit wel meer voorkomt bij mussen,spreeuwen en gierzwaluwen, die bij een gevecht in het nestzijn gedood! Of deze vogel misschien wel een achtergeblevenjong is, kan ik niet achterhalen.

Vogelfestival 2004Marleen Andriessen

Op 28 en 29 augustus was uw vereniging vertegenwoordigdop het Vogelfestival in de Oostvaardersplassen in deFlevopolder. De dagen er voor had het vreselijk geregend en alles was danook drijfnat toen we zaterdagochtend om 8.00 uur aankwa-men. Maar we hadden op slecht weer gerekend en dus kwamhet plastic goed van pas, dachten wij. We legden het wel op denatte tafel maar verder, zoals u weet, was het niet nodig. Hetwas schitterend weer op zaterdag en droog met af en toe zonop zondag. Beter konden we het niet treffen.We hadden een tv en dvd speler bij ons waarop we eengierzwaluwfilm afspeelden die opgenomen was onder het dakvan Computer House Mijdrecht met een mini infrarood came-raatje. De film trok erg veel bekijks. Een cameraatje hingboven ons hoofd en natuurlijk hadden we dakpannen en huif-jes, waar ook veel mensen in geïnteresseerd bleken. Er zijn erveel besteld net als werktekeningen van nestkasten. Een aantalbezoekers is ter plekke lid geworden. We hadden 400 folder-tjes bij ons die uitgereikt werden aan belangstellenden. Opzondag, een uur voor tijd waren we los.Het was erg druk aan de kraam met zeer geanimeerd en geïn-teresseerd publiek en ondanks dat er 4 GBNers achter en rondde kraam waren, kwamen die maar nauwelijks aan koffie en/oflunch toe. Alleen tot 10.00 uur 's morgens was het rustig enkonden we ons opladen met koffie en koek.Op zondagochtend rond 9.00 uur werd secretaris MarleenAndriessen geïnterviewd door Rob Buiter van Vara's VroegeVogels over olympische prestaties van de gierzwaluw. Daarzijn er genoeg van.Dit interview is nog steeds te horen via de website van VroegeVogels: www.vroegevogels.nl, u klikt op audio, dan op 29augustus en op de bovenste in blauw gedrukte regel.

U kunt het danhet interview(nog eens) horen.

Foto: J. Jonker

Foto: J. JonkerJong geleerd...

Foto: J. Jonker

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 210

REGIONIEUWSGierzwaluwen in de Bazuinkerk aan hetZwanenplein.In november 2002 kwam Mirjam Pels voor de eerste keer naarde vergadering van de Gierzwaluwwerkgroep Amsterdam. Zijmaakte zich zorgen om de kolonie in de kerk aan hetZwanenplein. De geruchten gingen dat er op korte termijn aanhet dak zou worden gewerkt. Ze had medewerkers van hetStadsdeel Noord er naar gevraagd maar zonder resultaat. Hetbleef rustig tot 7 april 2004. Mirjam belde Gerard van dewerkgroep omdat er steigers rondomde kerk waren gezet. Hij belde voorinformatie met medewerkers van hetstadsdeel, maar dat leverde niets op. Gerard en Margriet stuurden 12 april2004 een brief naar het dagelijksbestuur van stadsdeel Noord waarinze verwezen naar de Flora- enFaunawet en in het bijzonder naarartikel 12 waarin het verstoren envernielen van nesten aan de ordekomt. Het kerkbestuur en relevantediensten van het stadsdeel kregen een afschrift van de brief.Het kerkbestuur reageerde nu erg snel en na over en weerinspreken was de boodschap dat we moest overleggen met debouwadviseur van de Zaanse Bouw Maatschappij. Er kwameen afspraak met de uitvoerder en de timmerman en wij van dewerkgroep, Gerard en Margriet. Er werd afgesproken dat wijaanwezig zouden zijn bij de dakrenovatie. Het dak zougefaseerd worden vernieuwd en we zouden de invliegopenin-gen van de aanwezige nesten markeren. De bouwers wildenalle medewerking geven. Het dak had een noord- en zuidkanten bestond uit vier kleine en twee grotevlakken. We zouden op de hoogte wordengebracht als het werk na Pinksteren zoustarten en we zouden 2 juni aanwezig zijnbij het lichten van het dak. Toen wijaankwamen was driekwart van de dakpan-nen er al af. De aanwezige mannen zeidenons dat gefaseerd lichten van het dak tech-nisch niet mogelijk was omdat de daklattenzouden worden vervangen.We hadden inmiddels een gesprek gevoerdmet Fred Haaijen van het stadsdeel. Fredwas voor één jaar aangesteld als stadsdeelecoloog. Dit projectkwam voor hem als geroepen. Gerard en de aannemer sprakenaf dat er 30 gierzwaluwpannen op het dak zouden komen omde verdwenen nesten te vervangen en we zouden de plaatsenaangeven. Tijdens een ontmoeting, nog geen week later,vertelde de uitvoerder dat het kerkbestuur niet akkoord gingmet 30 gierzwaluwpannen. Tien vond zij genoeg. We vondendit niet acceptabel en stonden erop een overleg te hebben metde directie van de Bouwmaatschappij en het kerkbestuur.Vrijdag 4 juni om 20 uur zaten twee kerkbestuursleden, deaannemer van de Z.B.M. en Mirjam, Margriet en Gerard aantafel voor een gesprek. De programmamaakster van AT5, dieeen rapportage over de onze werkgroep maakte, werd door de

bestuursleden de toegang geweigerd. Het gesprek verliepmoeizaam en het kerkbestuur stond afwijzend tegenover onsvoorstel voor 30 zwaluwpannen. Ons verzoek om de mussen-schroten aan de onderkant van het dak achterwege te latenwerd met hetzelfde gemak van tafel geveegd. De kerkbestuurs-leden voerden aan dat de vogelnesten lekkage veroorzaaktenen dat de kerk geen vogelfort mocht worden. Ons werdaangeraden om bij de buurtbewoners gierzwaluwpannen tepropageren.

We voerden aan dat de nesten in dekerk zaten en dat deze populatiegezien moest worden als kernpopulatieen dat die buurt ook nog aan de beurtzou komen. We wezen het bestuur erop dat zij in overtreding was door tij-dens de broedtijd nesten weg te halenen stelden voor dat alle invliegopenin-gen moesten worden gehandhaafd doorhier gierzwaluwpannen neer te leggen.Om de schade te beperken hielden wevast aan 30 pannenplaatsen. De schat-

ting was dat er ongeveer 20 invliegopeningen waren met elkeen aantal nesten. Bij het lichten van het dak waren er tot dantoe minstens 2 nesten gevonden met eieren. Bij de dakgotenwaren tientallen mussennesten gevonden. Vandaar ons verzoekom de mussenschroten achterwege te laten. Door de schrotenkunnen mussen niet meer nestelen. Het kerkbestuur wildegeen definitieve beslissing nemen en verschool zich achter devoorzitter, die op vakantie was. Het zou voorlopig bij die 10speciale dakpannen blijven. Het bestuur beriep zich op demonumentale status van het pand en weigerde daarom verdermet ons te overleggen. Ze vonden het al heel coulant dat ze

ons hadden ontvangen en aangehoord.Na het gesprek vroegen we ons

teleurgesteld af of we dan toch direct deA.I.D. hadden moeten inschakelen. Gerardwilde het liefst in overleg nieuwe nestgele-genheid realiseren maar het zag er niet goeduit. Op 7 juni belde Bosschert ons verheugdop met het bericht dat de kogel door dekerk was. De 30 dakpannen waren geac-cepteerd maar de mussen mochten nietterugkomen. De strips zouden worden

gemonteerd. Op 10 juni was er overleg,waarbij Fred Haaijenaantekeningen maakte over de gemaakte afspraken. Hij deeldemee dat de A.I.D. zou worden ingeschakeld om een en anderte volgen. Hij eiste verder dat er openingen in de vogelstripsmoesten komen om de mussen toch toegang onder de pannente geven. Wij moesten vóór 14 juni aangeven waar degierzwaluwpannen diende te komen. Bij het deel van de kerkwaar nog pannen lagen moest het dak in één dag wordenvernieuwd en konden wij de nesten lichten en later terug-leggen. Voor de dakpannen eraf gingen markeerden we deinvliegopeningen In de kantpannen zouden hoekjes wordenuitgezaagd. Op woensdag16 juni zou het zuidelijke dak er afgaan. Fred, Margriet en Gerard markeerden de invliegopenin-

Trieste acteur Foto’s: G.. Schuitemaker

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 11

Gierzwaluwen aan huis in Amersfoort (dl.2)In het Bulletin no 1 jaargang 2 staat een artikeltje over de nest-kasten aan ons huis. Vorige jaar (2003) hebben in 1 van de 6nestblokken voor het eerst gierzwaluwen gebroed. Helaasweten we niet of en hoeveel jongen er toen zijn uitgevlogen. In juni 2003 zijn alle neststenen en kasten door zoekendegierzwaluwen in bezit genomen voor het broedseizoen 2004.Na het broedseizoen zijn alle kastjes en blokken dicht gemaaktom te voorkomen dat spreeuwen en musen het in bezit zoudennemen. De 'proppen' zijn er, voordat de gierzwaluwen weerboven Amersfoort gesignaleerd waren, uit gehaald.Het is nu alweer eind 2004 en het gierzwaluwseizoen is voor-bij. Dit jaar zijn niet alle kasten door gierzwaluwen in gebruikgenomen zoals we in 2003 hadden verwacht. Van de 6 zijn erin 3 kasten gebroed. In een van de houtbeton neststenenhebben we dit broedseizoen voor het eerst een cameraatjegeplaatst zodat we de hele ontwikkeling van het ei tot hetuitvliegen hebben kunnen volgen. Ondanks de 'slechte' zomermet veel regen en koude dagen was er toch voldoende voedselom 3 jongen groot te brengen. Het is onvoorstelbaar om te zienhoe snel de jongen groeiden. Vanaf een uur of 10 's avondszaten de ouders bij de jongen in het nest. Als het 's ochtendsnat en koud was gingen de ouders pas laat op voedseljacht.Ook als het overdag buiten plensde van de regen zag je deouders binnen zitten. Zo gauw als er een opklaring kwam vlo-gen ze snel naar buiten. In het begin was er voor de 2 vol-wassen vogels en hun 3 jongen plaats genoeg in de neststeen.De laatste paar dagen was het onvoorstelbaar dat de oudervo-gels en de 3 grote jongen in deze beperkte ruimte konden zijn.De afmeting van de houtbeton neststeen is aan de binnenzijdeslechts 12 cm. Op de t.v. zagen we op een gegeven momentalleen 1 grote verenbol. Als het mooi weer was met veelinsecten bleven de ouder vogels aan de buitenkant van de steenhangen om zo het voedsel aan te geven. De eerste twee jongenzijn donderdag15 juli uitgevlogen. Zaterdag 17 juli hadden wein de avonduren heel slecht weer. De regen kwam met bakkenuit de lucht. Ondanks dit noodweer kwamen de ouder vogels 1voor 1 terug op het nest. Kleddernat en uitgeput. Toen deze dipin het weer over was is het 3de jong uitgevlogen. De oudervogels zijn nog 4 avonden terug komen op het nest om denacht door te brengen. Het lijkt wel of ze hun nestplaats willenveilig stellen voor het volgende seizoen. In de 2 andere houtbetonstenen is ook gebroed maar hoeveeljonge vogels dit opgeleverd heeft weten we niet.Rond 24 juli is de grote groep gierzwaluwen vertrokken het isweer stil in de lucht. Met spanning kijken we uit naar hetbroedseizoen 2005 en zijn benieuwd hoeveel vogels er dan bijons komen broeden.

Marjo van der Lelie

gen terwijl de fotografen van hetStadsblad en De Echo een mooiplaatje schoten. Toen al constateer-den we dat er jonge vogels waren.

Die woensdag werd het dak gelichten er werd een nest met jongen gevonden. De dakdekkerswaren enthousiast en hebben het nest zorgvuldig en behoed-zaam aan ons overgedragen. De jonge gierzwaluwen wareneen week oud. Het nest werd een paar uur op een warme plekbewaard. Na het terugleggen van de dakpannen werd het nestop dezelfde plaats teruggelegd en de gemerkte plaats voorzienvan een kantpan met een driehoekige opening. Zou ditlukken? Zouden de gierzwaluwen de nieuwe invliegspleetaccepteren en naar hun jongen gaan? Om vier uur kwamen devogels aangevlogen. Er werd geaarzeld maar na twee pogin-gen gingen de vogels naar binnen en naar de jongen!In het dakgedeelte aan de noordzijde waren meer nestenwaarvan één met eieren. De actie is hier ook gelukt. De vogelsgingen na ruim vier uur terug op het nest onder de nieuwedakpannen.Inmiddels kwam de heer Olthoff van de AID in actie. Hijhoorde de Z.B.M., het kerkbestuur, het stadsdeel en de werk-groep. De maximale boete was E 250.000 of zes jaar gevan-genisstraf. Olthoff had overtredingen geconstateerd. Hij hadverse nesten van gierzwaluwen in de container aangetroffen enverscheidene mussennesten. Hier was sprake van moedwilligeverstoring van nesten van beschermde soorten. Mirjam Pels vond in de Statenbijbel, die ze van haar grootvad-er erfde, een psalm waarmee we, uit tactische overwegingen,het kerkbestuur niet om de oren hebben geslagen. We willenhet u toch niet onthouden. De Psalmen: 84/4 Zelfs vindt de musch een huis, en dezwaluw een nest voor zich, waar zij hare jongen legt, bij Uwealtaren, Heere der heirscharen, mijn Koning, en mijn God.

TerugblikHet is nu september 2004. Er is veel gebeurd. De kolonie isverstoord en het broedseizoen is deels mislukt maar er zijnwel 30 zwaluwpannen op het nieuwe dak geplaatst en voorzover wij hebben kunnen zien zijn de mussenschroten onge-bruikt in de bouwkeet blijven liggen. Uit tientallen hoekpan-nen is een hoekje gezaagd door de vogelminnendedakdekkers. De teruggeplaatste nesten zijn weer bezet en toteen goed eind gebracht.De meeste verstoringen worden waarschijnlijk niet opgemerkt.Zo gaan nesten van populaties voorgoed verloren. De Flora enFaunawet voorziet niet in instandhouding of vervanging vanbestaande nestgelegenheid bij (noodzakelijke) renovaties. Ditis een gemiste kans. Het stopzetten van bouwactiviteiten iséén stap maar wat hebben we aan een wet die niet voorziet inhet instandhouden van de nestgelegenheid?? De handhavingvan de wet wordt door vrijwilligers uitgevoerd. Als de AIDeen bouw laat stopzetten tot medio augustus worden de nestendaarna alsnog verwijderd en alle aanwezige openingen dicht-gemaakt. Als er aan nestgelegenheid wordt gedacht is datbijna altijd in termen van overlast terwijl heel veel mensenwel met spijt constateren dat er bijna geen mussen meer zijn. Wordt er bij nieuwbouw standaard mussenschroten aange-bracht? Wat heeft de wet voor zin als het voor holenbroedende

vogels door mussenschroten en andere maatregelen al bij voor-baat onmogelijk is om te nestelen? Op onze vraag waarom ermussenschroten werden geplaatst zei de uitvoerder dat dit inhet bouwbesluit werd bepaald en het was noodzakelijk ivm dehygiëne en isolatievoorschriften. Bij doorvragen kwam hijzelfs met een pannenbesluit op proppen.

Gierzwaluwwerkgroep AmsterdamMargriet de Hooge en Gerard Schuitemaker

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 212

CartoonIn de Helderse Courant stond een artikel over het camerapro-ject bij Gery Posch. De zaterdag erop maakte de cartoonisthier een prachtige tekening van met 2 gierzwaluwjongen,onder het oog van de camera en microfoon, waarvan 1 nog dekrulspelden in had en waarbij de ander al kammend zegt:“Schiet op de opname begint zo”. Ingezonden: Fred van Vliet

AmstelveenMet afspraken kom je ver.In 2003 kwam het bericht door van de woningbouwvereniging.Renovatie van meer dan 100 woningen in een wijk vanAmstelveen. In een deel ervan broedden al jaren gierzwaluwenonder de dakpannen die ze bereikten via open ontluchtingspan-nen. En juist dáár zouden ze beginnen in het voorjaar 2005.Een goed gesprek en koffie deed wonderen. De woningbouwv-ereniging en de uitvoerders veranderen het plan. Ze zoudenpas na de bouwvakantie op die plek beginnen. Door de veleregen in augustus werd dat nog uitgesteld naar september.Prima dus.In de tussentijd ging de vogelwerkgroep op een zonnige juniavond invlieggaten tellen. Daktekeningen waren op de com-puter gemaakt en intekenen maar. In een uur tijd noteerden we25 invliegplekken. De bewoners waren van onze actie op dehoogte gesteld via een brief en een brochure. Een aantal kwamnaar buiten en begon een praatje.De dagen er na werden alle tekeningen nog eens goed bekekenen waar nodig gecorrigeerd. De uitvoerder: de Jong uitBilthoven en de Woongroep Holland zorgden voor het juisteaantal dakpannen. Per blok worden de dakpannen verwijderd,waarna ik de steigers beklim om de juiste plaats te wijzen.Nu natuurlijk nog even afwachten en zien of de vogels inder-daad terugkomen.

Marleen Andriessen

Nieuwe gierzwaluwenhuisjes in KampenEen aantal Kamper liefhebbers van de gierzwaluw probeert tevoorkomen dat er veel nesten van de bedreigde vogelsoortverdwijnen. De groep is in overleg met Delta Wonen over hetbeste tijdstip voor sloop van een deel van de wijk waar nieuw-bouw in september moet starten. Nieuwbouw biedt de vogelsonvoldoende mogelijkheden nesten te bouwen. Marie Stoffer,Klaske van 't Oever en Henk van Vuure hebben contactopgenomen met Ab Kok van DeltaWonen. Zij hebben voor-stellen gedaan voor aanpassingen in dakpannen en gevels omte voorkomen dat de gierzwaluw uit de wijk zal verdwijnen. Ineen gemoedelijke sfeer is besloten om de sloop uit te stellentot na het broedseizoen. De gierzwaluwen van de Oranjewijkhebben hun jongen dit broedseizoen kunnen grootbrengen. Inde nieuw te bouwen huizen worden in de oost en noordgevelsneststenen ingemetseld. De daken van deze woningen wordenniet stijl genoeg om gierzwaluwdakpannen te leggen.

Uit: De Brug, ingezonden door Gerard Smoors

Gierzwaluwnestkasten op begraafplaats Op de nieuwe, nog niet geopende begraafplaats De Akker inBunschoten zijn op dinsdag 21 september drie gierzwaluw-nestkasten geplaatst die onderdak bieden aan zes gierzwaluw-paartjes. Deze Schweglerkasten zijn bovendien zo ingericht dater ook vleermuizen achter kunnen schuilen of overwinteren.De gemeente Bunschoten is actief op het gebied van hetmaken van nestgelegenheden voor gierzwaluwen. Naast eenlanglopend project met subsidie voor particulieren (10 € peraangebrachte nestgelegenheid) als zij nestgelegenheden aanhun huis aanbrengen, heeft de gemeente op het gemeentehuisdit jaar 25 gierzwaluwdakpannen laten aanbrengen en nu nognestkasten op de nieuwe begraafplaats.De subsidieregeling heeft tot gevolg dat dit jaar in deVerdistraat aan een particuliere woning 9 nestkasten gebouwdgaan worden in hout en aan de Zevenhuizerstraat een aantalgierzwaluwdakpannen gelegd gaan worden.

Wim Smeets

Kerk in BorneIn de gemeentetoren van de hervormde kerk te Borne moestenvan de Arbowet aanpassingen worden gemaakt. De werkzaam-heden zouden in het broedseizoen 2004 plaats gaan vinden.Deze aanpassingen, o.a. armleuningen langs de klokkenstoel,zouden in de torenspits plaats vinden en hiermee de daar broe-dende gierzwaluwen verstoren. Gelukkig heeft actief lidGerard Smoors dit in samenspraak met de gemeente kunnenverhinderen. De aanpassingen worden nu buiten het broed-seizoen uitgevoerd. In de kerkspits zijn zeker 3 nestplaatsenbekend. In 1 nest is een camera geplaatst en de gegevens wor-den door Gerard verzameld en doorgegeven aan GBN.

Combikasten Foto: W. Smeets

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 13

Door Evert Pellenkoft

Gierzwaluwen en nestkastenvan Marjos Mourmans-Leinders, een uitgave van Zwaluwen,Adviesbureau op non-profit basis, ISBN 9080864315, mei2004, 71 pag.; E 16,00

Als vervolg op het al eerder in april 2002 verschenen ‘Bouwenvoor Gierzwaluwen’- dat zich specifiek richt op adviezen voorde bouwwereld en daardoor beknopter is (43 pag.) - nodigt ookdit werkboek met mooie geplastificeerde omslag en spiraal uitom aan de slag te gaan.Naast technische adviezen om nestgelegenheid voor gierzwa-luwen in te richten bevat het boek ook uitgebreide informatieover het leven van de gierzwaluwen. Het boek is verluchtigdmet prachtige tekeningen van Ad Cameron, Auke Terluin enMarjos zelf en met talloze foto's (allen met bronvermelding) enuitgewerkte bouwtekeningen voor 6 modellen nestkasten. Opde rechter pagina gaat het over bouw, aanwijzingen over hout-soorten, afwerking, ophanging en onderhoud, adviezen over dejuiste nestkast op de beste plaats en observatie bij kasten, diezo in 22 hoofdstukken een praktische handleiding vormen. Opde linkerpagina vind je veel informatie over het leven in enrond de nestkasten en anekdotes, korte berichten en bruikbaretips uit de dagelijkse praktijk van het gierzwaluwen bescher-men. Ook is er aandacht voor andere vogelsoorten die in con-currentie leven met gierzwaluwen om de nestplaatsen zoalsspreeuwen en mussen. Eén foutje ..op pagina 44 en 52 wordt er gesproken van eenvolle krop. Een gierzwaluw heeft allen een keelzak, een kropals bij een duif ontbreekt. Verder zijn er een aantal voor mijverrassende bijzonderheden en originele suggesties. Op pagina14 staat zo : “Paren doen gierzwaluwen overdag op hetnest…Toch zijn er ook waarnemingen van paringen in delucht.. of dat schijnparingen zijn ..? Zou het kunnen zijn dat erop natuurlijke nestplaatsen, bijvoorbeeld onder pannen, zoweinig hoogte is dat daar fysiek de mogelijkheid ontbreekt omte paren, zodat de vogels gedwongen zijn om vliegend teparen?” Ik wil hier zelf even melden dat er een paar secondenfilm van een luchtparing op de volgende Finse website staat:http://edu.taivalkoski.fi/tk-koulut/lukio/linnusto/videoleike.gif .Op pag. 51 staat dat er dwergvleermuizen zijn die nestplaatsenafzoeken op de parasiterende luisvlieg (Crataerina) en haarpoppen. Tenslotte op pag. 60… “En dan zijn daar ineens deandere gierzwaluwen die het pas uitgevlogen jong escortegeven. Ze duiken om hem heen, gaan naast hem vliegen envaak, ik heb het tientallen keren gezien, geven ze het jong een‘snaveltje’ in de lucht ..een luchtkus of een lekker hapje, ikweet het nog steeds niet.” Wat ik wel weet is dat dit een prestatie van formaat is van demedewerkers en vooral van Marjos Mourmans, die in de loopder jaren met liefde en toewijding zeer veel kennis en praktijk-ervaring heeft opgedaan en eigenlijk alles wat je in eersteinstantie moet weten als gierzwaluwenfan zeer toegankelijkmaakt in deze helder opgezette uitgave. Ik wil niet muggen-ziften, maar alleen bovengenoemde prijs van dit naar mijnsmaak onmisbare werkboek zou voor een geïnteresseerd pub-liek een bezwaar kunnen vormen. Ik zeg dan ook: Wel kopen!

Activiteiten in ZaltbommelAl eeuwenlang staat in de binnenstad van Zaltbommel hetBommels Gasthuis. Tot enkele jaren geleden was hier een ver-zorgingshuis in gevestigd en een polikliniek als afdeling vaneen ziekenhuis in Den Bosch. Het verzorgingshuis werd ge-sloten en de polikliniek werd voornamelijk geconcentreerd inDen Bosch. Het verzorgingsgedeelte werd verkocht aan eenaannemer/projectontwikkelaar die er appartementen inbouwde. Deze aannemer was niet te bewegen voorzieningenvoor gierzwaluwen te verwezenlijken. De bij dit complexbehorende kapel kwam in handen van een stichting die zichbeijvert voor culturele activiteiten. Het gevolg is dat de kapel,die een heel fraai 18e eeuws tongewelf heeft, gerestaureerdwordt en ingericht wordt als gehoorzaal. Op voorspraak vaneen ambtenaar van de gemeente Zaltbommel kwam ik in degelegenheid overleg te hebben met de opzichter en uitvoerdervan deze restauratie. De beide mannen waren bereid 20zwaluwpannen op het dak te leggen als ik voor deze pannenkon zorgen. Dat bleek in de praktijk niet mee te vallen. Definanciering was het eerste struikelblok. Uiteindelijk was deGemeente Zaltbommel samen met de genoemde stichtingbereid om de kosten gezamenlijk te dragen. Toen bleek dat opkorte termijn de benodigde pannen niet door de handelgeleverd konden worden. Vervolgens heb ik in drie dagen tijd20 neusjes op 20 bestaande pannen gemaakt. Een dezer dagen(half november 2004) worden de pannen gelegd.

Een andere restauratie waar ik direct bij betrokken ben, is derestauratie van de koorkap van de Grote of Sint Maartenskerkin Zaltbommel. Deze kerk stamt uit de 15e eeuw en is tussen1977 en 1985 ingrijpend gerestaureerd. Daarna bleek dat degewelven in het koor werkten als gevolg van ingrepen bij eenrestauratie in de jaren dertig van de vorige eeuw. Om verdereschade aan gewelven en aan de uitrest belangrijke middel-eeuwse gewelfschilderingen te voorkomen was ingrijpennoodzakelijk. Namens de Stichting Sint Maarten ben ikvoorzitter van de restauratiecommissie. In die hoedanigheid ishet me gelukt mijn mede bestuurders te overtuigen dat ervoorzieningen voor gierzwaluwen moesten komen. Dat heeftgeresulteerd in het feit dat een tweetal leerlingen op de bouw-plaats 10 kasten hebben gemaakt die aan de steunberen vanhet koor aan de noordoost-zijde worden opgehangen.

Hans Sanders

BOEKBESPREKING

Huisvlijt Foto: H. Sanders

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 214

KORTE BERICHTEN VogelNoem mij een dier dat los op deze aarde Zijn eigen lijn en vlucht bepaaltEn niet om hoogte of om laagte maaltZwevend vormend zijn eigen waarde.

Symbool van vrijheid en van vredeTart het de grenzen van de luchtIn glijvlucht, stil, zonder geruchtNeemt hij onze dromen mede.

(Gedicht bij een overlijdensbericht,ingezonden door Evert Pellenkoft)

GierzwaluwneststenenGBN heeft voor u wat gegevens over de diverse in de handelzijnde gierzwaluwneststenen hieronder op een rij gezet.Wat opvalt zijn de prijsverschillen.Afbeeldingen zijn op de vermelde internetsites te vinden of opde GBN-site: www.gierzwaluw.com

Gierzwaluwwaarnemingen na 1 aug. 2004Ik vond en kreeg zoveel waarnemingen over gierzwaluwen inaugustus dat ik besloot die te gaan verzamelen in een lijst.Maar de lijst werd langer en langer en uiteindelijk veel te langom die in zijn geheel te publiceren in ons bulletin.

Vandaar een aantal opmerkelijke waarnemingen. Niet alleen kwamen die waarnemingen uit de kuststrook maarook uit Overijssel, Brabant e.d.

- 8 en 9 augustus werden duizenden gierzwaluwen geteld(Jelle van Dijk) boven de duinen in Noordwijk die allen land-inwaarts vlogen; - 12 augustus honderden foeragerend bovenAmeland (Laurens v/d Vaart); - 19 augustus meer dan vijftigstuks boven de IJssel bij Hattem (Rob Jansen); - 21 augustusca. 10 stuks bij Kreileroord N.H (M. Andriessen) foeragerendrond een groep bomen; - 23 augustus 41 stuks boven de kopvan de afsluitdijk (Laurens vd Vaart).- Tussen 24 augustus en 4 september zag Johan Tinholt bovende vloeivelden bij De Krim op de grens van Drenthe enOverijssel eerst 10 gierzwaluwen, daarna langzaam afnemendtot 1 op 4 september.- 11 september 6 stuks in Amstelveen (Wilma Bakker) bovenhet broedgebied; - op 20 september werden er nog 2 geziendoor Henk Haans uit Tilburg.- Uit Finland kwamen ook nog meldingen (Hannu Kärkkäi-nen) binnen over zuidwaarts vliegende gierzwaluwen: tussen20 en 29 augustus honderden (458, 320, 300) en tussen 11 en17 september 12, 5 en 1 stuks.- Tussen 4 en 6 oktober zijn 4675 gierzwaluwen geteld bijFalsterbo in Zweden.- Op 16 oktober is bij Lauwersoog nog 1 overvliegende gier-zwaluw gezien door Robert Westerhof en zijn vwg. - In de Alkemeenpolder bij Bunschoten zag Cor de Wilde op8 oktober nog 1 exemplaar.

Op www.waarneming.nl kunt u waarnemingen melden enlezen (zie ook hiernaast).

Marleen Andriessen, secretaris

Databank gierzwaluwgegevens Op de laatste bestuursvergadering hebben wegesproken over een databank met het doel zoveel mogelijkgegevens over de gierzwaluw te verzamelen. Hoe e.e.a.opgezet gaat worden daar wordt nog over nagedacht. Wel isbesloten om niet opnieuw het wiel uit te vinden. Een onderdeel van een databank is het verzamelen van waarne-mingen van gierzwaluwen. Hiervoor bestaat bijvoorbeeld deinternetsite: www.waarneming.nl, waar naast het toevoegenvan gierzwaluwwaarnemingen ook waarnemingen van overigeVogels, Zoogdieren, Insecten en Reptielen/Amfibieën kunnenworden toegevoegd. Surft u eens naar deze site en kijk welke mogelijkhedenwww.waarneming.nl heeft voor u als individuele waarnemer.Als u denkt dat u met deze site uit de voeten kunt wil ik u vra-gen om uw gierzwaluwwaarnemingen (oude en die van hetafgelopen seizoen) via deze site op te geven.

Als u zoveel mogelijk gegevens opgeeft, kan het GBN-bestuuro.a. hieruit weer haar databank vullen. Verder zijn er ook vragen nodig om de databank te kunnenvullen. Bestookt u ons vooral via e-mail gbn-ned@planet.nlmet al uw vragen over de gierzwaluw. Reken niet direct op een antwoord, dit zal enige tijd gaanduren. Samen met inventarisatiegegevens, gegevens verkregenm.b.v. minicamera's, waarnemingen vanuitwww.waarneming.nl en de antwoorden op uw en onze vragenmoet het uiteindelijk voor uw GBN bestuur mogelijk zijn ombij de volgende uitgave van de SOVON-broedvogelatlas depagina's over de gierzwaluw voor haar rekening te nemen.

Fred van Vliet, voorzitter

ArtiprexArtiprexCJ Wildbird foodsSchweglerSchweglerSchweglerSchwegler

fabrikant

artiprex@tiscali.nlartiprex@tiscali.nlwww.vivara.nlwww.waveka.nlwww.waveka.nlwww.waveka.nlwww.waveka.nl

kunstmortelkunstmortelhoutbetonhoutbetonhoutbetonvezelbetonvezelbeton

verkooppunt materiaal buitenafmetingen prijs opmerkingh x b x d16 x 31 x 16 cm17 x 31 x 17 cm17 x 31 x 17 cm18 x 26 x 22 cm18 x 32 x 15 cm18 x 33 x 18 cm16 x 33 x 16 cm

ex. BTW27,5036,5019,50 /228,4442,0064,3047,85

Inbouwonzichtbaarzichtbaar (naar keuze)onzichtbaar/zichtbaarzichtbaarzichtbaaronzichtbaar/zichtbaaronzichtbaar

Gierzwaluwen bulletin 2004 - 2 15

Groningen

GBN VERTEGENWOORDIGERS

Overijssel

Gelderland

Utrecht

Limburg

Noord-Holland

Zuid-Holland

Zeeland

België

Deze GBN-leden zijn aanspreekpunt voor regio informatie:

R. Lindeboom, Rensumaheerd 94, 9736 AD Groningen,(0505)425 163, rlin@home.nl

H. Snel, Pr. Bernhardsingel 7, 7941EX Meppel, (0522)261 879

E. Pullen, Rembrandtstraat 82, 7771 XJ Hardenberg,(0523)264 048, egbert.pullen@hetnet.nlG. Smoors, Wensinkstraat 45, 7622 CR Borne, (0472)665 048J.D. Tinholt, De Hazelaar 6, 7701 WD Dedemsvaart,(0523)615 321, J.Tinholt@Reest-Wieden.nl

J.J. Schröder, Meckelenburglaan 9, 3843 BH Harderwijk,(0341)416 324, schroder.zoomers@freeler.nl

Mw. M. van der Lelie, P.J. Troelstralaan 44, 3818 KT Amersfoort, (0334)613 630, GBN@hccnet.nlW. Smeets, Bachlaan 111, 3752 HG Bunschoten,(0332)983 147, smeets.foto@hetnet.nl

N. van Dam, Parkhof 14, 2922 CS Krimpen a/d IJssel,(0180)513 975, npvandam@planet.nl E.J. Kriele, Kikkerveen 249, 3205 XB Spijkenisse,(0181)641 153, ejkriele@prettel.nl

J.F.M. Alsemgeest, Elbe 9, 1423 CV Uithoorn, (0297)563 394Mw. M.H. Andriessen, Fideliolaan 78, 1183 PN Amstelveen,(0206)455 207, gbn-ned@planet.nl Mw. A. van den Berg, Van 't Hoffstraat 120, 2014 RK Haarlem(0235)244 549, centrum@carolinabont.com Mw. T. Dammen, Wijkcentrum Ceintuur, Gerard Doustraat 133,1073 VT Amsterdam, (0204)004 503J.M. Fiedeldij Dop, Zuideinde 9a, 1551 EA Westzaan,(0756)143 346D.A. Jonkers, Koggewagen 3, 1261 KA Blaricum,(0355)260 456, d.jonkers@12move.nlMw. E.C. van der Pol, Hanenpad 67, 1501 WC Zaandam,(0756)164 043, e.c.van.der.pol@freeler.nl G. Schuitemaker, Brederostraat 94-I, 1054 VG Amsterdam,(0206)164 759

G. Prang, St. Bavodijk 12, 4504 AA Nieuwvliet,(0117)371 454

A. Koenraadt, Molenstraat 9, 4758 AA Standdaarbuiten,(0165)315 136Mw. M. Mourmans-Leinders, Zundertseweg 84, 4707 BPRoosendaal, (0165)535 810, marjosmourmans@planet.nl Mw. I. Nagtzaam, Lindestraat 67, 4731 CM Oudenbosch,(0165)315 565, nagtzaamingrid@hotmail.com J. van der Rijt, H. Mesdagstraat 11, 5702 VK Helmond,(0492)534 446

Th. Kockelkoren, Tegelseweg 73, 5912 BB Venlo,(0773)518 197, th.kockelkoren@ps.nl H. van de Laar, Doorvaartstraat 45a, 6443 AP Brunssum,(0455)273 211 J. Vrehen, Tuinstraat 6, 6101 CJ Echt, (0475)482 817j.vrehen@hetnet.nl

L.P. Arnhem, Alfred Delaunoislaan 21/21, B-3001 Heverlee(Leuven), (0032) 22 06 18 88W.A. de Bock, Guido Gezellelaan 13, B-2910 Essen,(0032) 36 67 49 19, debockwim@mine.be W. Steinrüch, Postbus 38, B-1630 LinkebeekE. Pultau, IJzerleen 39-3, B-2800 Mechelen

LID WORDEN

OPROEPEN

MEDEDELINGEN

Herhaalde oproepenVind u het leuk om bij GBN-activiteiten, zoals bij beurzen,e.d. , onze stand te helpen bemensen? Laat het ons weten.

Laat ons weten als u geïnteresseerd bent in deelname aan onsmonitoringproject d.m.v. GBN-camera’s in natuurlijke nesten(en/of eventueel nestkasten)!

Wie heeft een ervaring, vraag, visie, gedicht, afbeelding ofidee mbt gierzwaluwen, dat de moeite waard is om in hetBulletin op te nemen?

Wie kan melding doen van broedsucces in speciaal aange-brachte nestvoorzieningen: nestkasten, neststenen, dakpannen(typen aangeven)?

Wie heeft positieve ervaringen met geluidsexperimenten?

Wie heeft informatie over de architecten, bouwbedrijven, pro-jectontwikkelaren, aannemers die zich met nestvoorzieningenbezighouden of dit in het verleden hebben gedaan?

Reacties graag sturen of mailen naar de redactie!

Drenthe

Als u gierzwaluwbescherming belangrijk vindt kunt lid ofdonateur worden van GBN door overmaking van E 10,-op postrekening nr. 9145004 t.n.v.Gierzwaluwbescherming - Nederland te Amersfoort,onder vermelding van: 'lidmaatschap 05' of ‘donateur 05’.

Het Bulletin wordt automatisch toegezonden. Donateurskunnen desgewenst aangeven geen prijs te stellen ophet verenigingsblad.

Ga voor gierzwaluwbescherming !Geef je op als lid of donateur per e-mail, briefkaart oftelefoon:

Gierzwaluwbescherming - NederlandM. AndriessenFideliolaan 78, 1183 PN Amstelveen(020) 645 52 07, gbn-ned@planet.nl

Meld de redactie eventuele foute of onvolledigegegevens in deze lijst; laat ook weten als u òp of vàn deze

vertegenwoordigerslijst wilt.

Aankondiging Landelijke dag 2005De algemene ledenvergadering als onderdeel van de vereni-gingsdag wordt 5 juni 2005 te Woerden georganiseerd.

GBN zal tijdens de SOVON-dag op 27 november 2004 in‘De Vereeniging’ te Nijmegen weer aanwezig zijn met eeninfokraam.

Data van bestuursvergaderingen vindt u op Internet: www.gierzwaluw.com/mededelingen.htm

Noord-Brabant

Kunst en vliegwerk