Inleiding

In Nederland zijn vele en diverse (soorten) bedrijven actief in het ontwerp,de constructie en/of het beheer van pijpleidingsystemen. Toepassing van hetvakgebied vindt, behalve in de olie- en gasindustrie, ook plaats in de proces-, devoedings- en genotmiddelenindustrie en daaraan gerelateerde toeleverings-bedrijven. Het ontwerpen, construeren en onderhouden van pijpleidingsystemen(en de daarin geïntegreerde apparaten) vraagt om specialistische kennis; ditspecialisme wordt aangeduid met de term “PIPING”.

In het middelbaar- en hoger technisch onderwijs wordt echter nauwelijksaandacht besteed aan het specialisme PIPING, met name vanwege gebrek aaninzicht in de behoeften en door gebrek aan, op dit gebied, gespecialiseerdedocenten. Zowel in het reguliere onderwijs als in het bijscholingsaanbod zienwe lacunes. Veel bedrijven constateren dan ook dat hun medewerkers te weinigkennis hebben van het vakgebied PIPING. In de beroepspraktijk valt men danterug op coaching of interne bedrijfsopleidingen, die vaak extern efficiënter uitte voeren zijn.

Eind 2001 hebben een aantal bedrijven in de PIPING engineering onderleiding van Zadkine Cursus & Advies en Technology Consultancy Center (TCC) ineen werkgroep een nieuwe structuur voor de PIPING opleidingen opgezet en zijhebben daar cursussen aan verbonden. Door deze werkwijze is een praktischeopzet ontstaan van cursussen die het vakgebied PIPING in al zijn facetten belichten onderkent. Direct uit de branche en door de branche, uitgevoerd door de oplei-dingsinstituten Zadkine Cursus & Advies en TCC.

Het doel van de werkgroep was en is:1. Het vaststellen van een duidelijke opleidingenstructuur voor de PIPING-branche.2. Het meedenken over de inhoud van de cursussen en opleidingen en het aan-

leveren van relevante materialen.3. Het bekendheid geven aan en promoten van het vakgebied PIPING in het

reguliere onderwijs door het ontwikkelen van een MBO-module Zie hiervoorwww.pipingdesign.nl (Regionale Opleidingen Centra en Technische Hogescholen).

4. Het in de toekomst relevant houden van het cursusmateriaal door jaarlijkseevaluaties.

De structuur van de opleidingen is vastgelegd in een structuurschets (zie figuur).

In deze brochure vindt u met name de MBOPLUS cursussen. Een cursus diedaarop aansluit is de cursus PIPING & MECHANICAL ENGINEERING, een THPLUS enTUPLUS cursus. De MBO-module vindt u op www.pipingdesign.nl.

Pipingopleidingen, structuurschets

Introductiecursus PIPINGPIPING DESIGN I & II

PIPING & Mechanical Engineering I & II

www.pipingdesign.nl

Overzicht cursusaanbod 2007/2008:

De cursussen in deze brochure worden mede ondersteund door:

Algemene informatie

Voor de uitvoering van de cursussen wordenzoveel mogelijk docenten uit het bedrijfsleven aange-trokken. De belangrijkste overweging voor dit uitgangs-punt is, dat op deze wijze de beroepspraktijk direct inde cursussen wordt verwerkt en op de meest effectievewijze op vragen van cursisten kan worden ingegaan.

Bij voldoende deelnemers uit één organisatiekan de cursus ook “incompany” worden verzorgd. Defiscus betaalt mee aan de scholingskosten van uwwerknemers door middel van de scholingsaftrek.

Kringen

DORDTSE ENGINEERING

Wilt u zich aanmelden vooreen van de cursussen?

Ga dan naar www.zadkinecontract.nl en kiesbij de cursuslijst voor ‘Techniek’. Daar vindt u deINTRODUCTIECURSUS PIPING, PIPING DESIGN I en PIPING DESIGN

II, waar u zich voor kunt inschrijven.U kunt ook een aanmeldingsformulier aanvragenbij Zadkine Cursus & Advies via telefoonnummer010 - 20 12 826 of via www.pipingdesign.nl.

Werkgroep Piping bestaat uit:

ABB Lummus Global B.V.Postbus 932522509 AG ’s-Gravenhage

Aker Kvaerner Netherlands BVHoutsingel 52719 EA Zoetermeer

Controlec Engineering B.V.Postbus 993100 AB Schiedam

B.V. Ingenieursbureau E.P.G.Barbizonlaan 502908 ME Capelle a/d IJssel

Technology Consultancy CenterDe heer E.J. van der LindePostbus 70809701 JB GroningenTelefoon: 050 - 316 26 26E-mail: linde@aog.nl

Sectretariaat:Zadkine Cursus & AdviesT.a.v. de heer J.T.M. van BaalPostbus 1480, 3000 VB RotterdamTelefoon: 010 - 2012 834E-mail: vanbaal@zadkinecontract.nl

Voor informatie en/of brochures kunt u contact opnemenmet TCC of Zadkine Cursus & Advies.

Brochure Piping 06-07 DEF 20-07-2007 11:39 Pagina 1

INTRODUCTIECURSUS PIPING

Doel De deelnemers krijgen een introductie over het vakgebied PIPING. Terminologie,bedrijfsdisciplines komen aan bod alsmede een kijkje in de wereld van de PIPINGEngineering Business, PIPING Materialen en Componenten, Equipment enInstrumentatie.

Gewenste Minimaal een niveau 4 opleiding (bijv. werktuigbouwkunde) of gelijkwaardig.vooropleiding

Duur van de cursus Totaal 16 uur verdeeld over 2 weken (eventueel in overleg).

Cursusinhoud 1. Engineering BusinessHier wordt een impressie gegeven waar we PIPING tegenkomen. In welke bedrijfstakken en in welke gradaties.

2. Engineering in Chemie en PetrochemieEen algemene indruk van de werkwijze van de afdelingen ten opzichtevan PIPING.

3. PIPING algemeenEen globale introductie van het PIPING vak.

4. PIPING MaterialsHier krijgt u een indruk welke onderdelen nodig zijn om PIPING systemente kunnen ontwerpen.

5. Engineering in detailHier krijgt u een indruk op detailniveau wat er komt kijken om een PIPINGontwerp rond te krijgen.

6. Equipment en InstrumentatiePijpleidingen lopen van A naar B en verbinden apparaten met elkaar.Hier krijgt u een indruk in de verscheidenheid van deze apparaten.

Aantal deelnemers Het maximum aantal deelnemers is 25. De cursus gaat van start bij minimaal 12 deelnemers.

Cursuslocaties Rotterdam (andere locaties op aanvraag)

Cursusdata Rotterdam: Op aanvraag

Bewijs van deelname/ Aan deze cursus zijn geen toetsen verbonden.Toetsing en afsluiting Na afloop ontvangt u een bewijs van deelname.

Inschrijving U kunt zich alleen schriftelijk aanmelden via www.zadkinecontract.nl (kies bij de cursuslijst voor‘Techniek’) of vraag een aanmeldingsformulier aan bij Zadkine Cursus & Advies. Tel. 010 - 20 12 826.

Cursusprijs De cursusprijs bedraagt d 510,- Inclusief leermiddelen, exclusief BTW.

Vervolgmogelijkheden De cursus PIPING DESIGN I.

PIPING & MECHANICAL ENGINEERING I PIPING & MECHANICAL ENGINEERING II(post-MTO voorheen Piping Constructeur) (post-HTO)

MTO of gelijkwaardig.

22 avonden van 4 lesuren.

Vakken1. Technisch Rekenen - Statica - Sterkteleer (22 uur)

Functies, differentiëren, krachtensystemen,inwendige & uitwendige krachten.

2. Stroming/Transport in Leidingen (16 uur)Thermodynamica, stromingsleer, ledingweer-standen en diameters, Reynoldsgetal.

3. Rotating Equipment (16 uur)Pompen, compressoren, blowers, fans, NPSH,capaciteitsberekeningen.

4. Pipe Stress & Pipe Support (22 uur)Materiaalnormen en -certificaten, soortenspanningen en verplaatsingen, supports.

5. Static Equipment (16 uur)Drukvaten, soorten tanks, warmtewisselaars,wanddikteberekeningen.

Groningen en Utrecht.

Groningen: wekelijks op donderdagavond Utrecht: wekelijks op dinsdagavond

Indien men niet meer dan één 5 scoort, verkrijgt men eenCertificaat. Bij onvoldoende resultaten ontvangt men eenBewijs van Deelname.

Vraag een aanmeldingsformulier aan bij TechnologyConsultancy Center. Telefoonnummer 050 - 316 26 26.

De cursusprijs bedraagt d 2.290,- exclusief BTW.Inclusief leermiddelen.

MTO met zeer ruime piping/mechanical kennis en erva-ring of HTO of Technische Universiteit.

Hele cursus: 32 avonden van 4 lesuren.

ModulesA. Pipe Stress & Pipe Support Analysis

(48 uur, start 5 en 7 september 2006)Bepalen van temperatuur-, gewichts- en wind-belastingen en de keuze van de noodzakelijkeeffectieve ondersteuningen van pipingsystems,expansion joints.Moduleprijs d 1.650,-

B. Sterktetechnisch Ontwerpen/Berekenen vanDrukbelaste Componenten(52 uur, start december 2006)Ontwerpregels en berekeningen (m.n. Rtod)van drukbelaste apparaten en componenten,PED, EN 13445 internationale codes en specifi-caties, materiaalkeuze, constructieve aspecten,warmtebehandeling.Moduleprijs d 1.700,-.

C. Stroming/Transport in Leidingen II(28 uur, start april 2007)Inleiding chemische technologie, pompen,compressoren, 2-fasenstroming, pompselec-tie, warmteleer, meertraps-compressor be-rekeningen, speciale stromingsconfiguraties.Moduleprijs d 950,-

Groningen en Utrecht.

Groningen: wekelijks op donderdagavond Utrecht: wekelijks op dinsdagavond

Iedere module dient met min. 5,5 te worden afgeslotenom een (deel)Certificaat te verkrijgen. Bij onvoldoenderesultaten ontvangt men een Bewijs van Deelname.

Vraag een aanmeldingsformulier aan bij TechnologyConsultancy Center. Telefoonnummer 050 - 316 26 26.

Totale cursuskosten bedragen d 3.750,- exclusief BTW.Inclusief leermiddelen.

PIPING DESIGN I

U heeft wat ervaring opgedaan in de wereld van piping ontwerp of u bent werkzaam in de aanverwante industrie en u wiltgraag uw achtergrondkennis van deze industrie verdiepen. PIPING DESIGN I biedt u deze gelegenheid. In deze cursus wordtingegaan op de basisvaardigheden, nodig bij het ontwerpen van PIPING systemen en wat hier indirect mee te maken heeft.Na deze cursus bent u na verloop van tijd in staat om zelfstandig isometrische tekeningen te maken; heeft u inzicht gekregenin de werking van de meest voorkomende apparaten en kunt u een eenvoudig pijpleiding ontwerp maken.

Minimaal een niveau 4 opleiding (bij voorkeur werktuigbouwkunde) of gelijkwaardig.INTRODUCTIECURSUS PIPING. Enige kennis van de Engelse taal.

Totaal 80 uur verdeeld over 20 weken (1 avond per week).

De inhoud van PIPING DESIGN I is een verdieping van de INTRODUCTIECURSUS PIPING.Hierin zijn onder andere de volgende onderwerpen opgenomen:1. Project engineering

Een kennismaking met de projectorganisatie en de verschillende betrokken afdelingen welke samenwerken om eennieuw ontwerp mogelijk te maken.

2. OntwerptechniekenIn deze lessen wordt bekeken welke methoden en technieken gebruikt worden. Om het praktisch inzicht te vergrotengaat u zelf verschillende aanzichten en isometrische tekeningen maken.

3. Materiaalkennis en specificatiesEr wordt getoond waaruit leidingsystemen zijn opgebouwd en hoe dat in projecten wordt gespecificeerd.

4. ApparatenDe werking van de meest voorkomende apparaten binnen de procesindustrie wordt toegelicht en er wordt ingegaan opde ontwerpeisen van de aansluitende pijpleiding systemen. Er wordt een begin gemaakt met het ontwerpen van zulkesystemen. Apparaten die o.a. behandeld zullen worden zijn: pompen, drukvaten en warmtewisselaars.

5. InstrumentatieIn het onderdeel instrumentatie wordt ingegaan op de werking van verschillende soorten instrumenten die voorko-men in procesinstallaties en hun locaties in de pijpleiding systemen.

6. FlexibiliteitIn de procesindustrie hebben we te maken met systemen die op uiteenlopende temperaturen in bedrijf zijn. We lichteneen tipje van de sluier op over het maken van een flexibel ontwerp en de ondersteuning van de leidingen.

7. Overige onderwerpenNaast de bovengenoemde onderwerpen worden ook bijkomende zaken belicht zoals veiligheid, brandpreventieen ergonomie.

Het maximum aantal deelnemers is 25. De cursus gaat van start bij minimaal 12 deelnemers.

Groningen, Utrecht, Rotterdam, Sittard en Vlissingen.

Rotterdam: wekelijks op maandagavond, start maandag 29 oktober 2007. Bij groepen vanaf 12 deelnemers in overleg.

• Cursusdata voor andere locaties op aanvraag.

Om voor een Certificaat in aanmerking te komen moet men voor praktijk en theorie een zes scoren.Indien de resultaten onvoldoende zijn en de cursus wel volledig is gevolgd, dan wordt een Bewijs van Deelname uitgereikt.In beide gevallen wordt een cijferlijst bijgevoegd.

U kunt zich alleen schriftelijk aanmelden via www.zadkinecontract.nl (kies bij de cursuslijst voor ‘Techniek’) of vraag eenaanmeldingsformulier aan bij Zadkine Cursus & Advies. Telefoonnummer 010 - 20 12 826.

De cursusprijs bedraagt d 2.625,-Inclusief examengeld, exclusief leermiddelen d 165,- en BTW.

De cursus PIPING DESIGN II.

PIPING DESIGN II

U heeft al wat ervaring opgedaan in de wereld van piping ontwerp en u wilt graag verder. PIPING DESIGN II biedt u deze gelegen-heid. In deze cursus wordt er dieper ingegaan op het werk van de PIPING discipline en alles wat er indirect mee te maken heeft.Na deze cursus bent u na verloop van tijd in staat om zelfstandig studies te ontwikkelen, mee te helpen met het opzetten vanplotstructuren en zijn de begrippen cost en estimating werkelijkheid geworden.

Minimaal een niveau 4 opleiding (bij voorkeur werktuigbouwkunde) of gelijkwaardig. Minimaal een jaar werkervaring nabehalen van PIPING DESIGN I. Kennis van de Engelse taal.

Totaal 80 uur verdeeld over 20 weken (1 avond per week).

De inhoud van PIPING DESIGN II is een uitbreiding en vervolg van PIPING DESIGN I.Hierin zijn onder andere de volgende onderwerpen opgenomen: 1. Plotontwikkeling

U krijgt in enkele lessen een beeldvorming hoe te starten bij het opzetten van een nieuw te bouwen plot. Rekeninghoudend met verschillende procestechnieken, opbouw van structuren en verdeling.Ook de regelgeving wordt als leidraad gebruikt.

2. FlexibiliteitIn PIPING DESIGN I werd er een tipje van de sluier opgelicht. In deze les krijgt u een algemene indruk van wat erallemaal nodig is om systemen te berekenen en hoe dit te gebruiken voor het ontwerp van de ondersteuningen.De berekeningen zijn geen onderdeel van deze les, ‘slechts’ het gebruik van het nomogram en controleformules.

3. Cost en EstimatingIn één lesavond worden de begrippen uitgelegd en er wordt door middel van kleine voorbeelden getracht een beeldte scheppen van begrotingen.

4. Plant Lay-outVia praktische oefeningen en uitleg van speciaal equipment wordt er meer en meer inzicht gegeven hoe systemenopgezet moeten worden. Hierbij wordt uitgegaan van het feit dat men al kleine systemen kan ontwerpen en deeenvoudige ontwerpen al onder de knie heeft.

5. Bijzondere systemenDoor gebruik te maken van verschillende materiaalsoorten wordt in oefeningen de specialistische kennis overbijzondere systemen uitgelegd. Hierbij moet u denken aan transport van vaste stoffen, kunststofleidingen, hoge druksystemen en ‘lined pipe’.

6. CompressorenIn deze les staan de compressoren centraal voor het piping ontwerp en wordt een praktijkontwerp door decursisten uitgewerkt.

7. OffshoreDeze les behandeld de basis van de offshore. Begrippen als boorplatform en productie platform, topsite, jacket,welhead, FPSO en zowel equipment lay-out als piping lay-out worden toegelicht.Een piping studie van een onderdeel komt aan bod.

Het maximum aantal deelnemers is 25. De cursus gaat van start bij minimaal 12 deelnemers.

Groningen, Utrecht en Rotterdam.

Rotterdam: wekelijks op dinsdagavond, start dinsdag 30 oktober 2007. Bij groepen vanaf 12 deelnemers in overleg.

• Cursusdata voor andere locaties op aanvraag.

Om voor een Certificaat in aanmerking te komen moet men voor praktijk en theorie een zes scoren. Indien de resultatenonvoldoende zijn en de cursus wel volledig is gevolgd, dan wordt een Bewijs van Deelname uitgereikt. In beide gevallen wordteen cijferlijst bijgevoegd.

U kunt zich alleen schriftelijk aanmelden via www.zadkinecontract.nl (kies bij de cursuslijst voor ‘Techniek’) of vraag eenaanmeldingsformulier aan bij Zadkine Cursus & Advies. Telefoonnummer 010 - 20 12 826.

De cursusprijs bedraagt d 2.625,-Inclusief examengeld, exclusief leermiddelen d 165,- en BTW.

U kunt zich verder specialiseren door het volgen van de cursussen PIPING & MECHANICAL ENGINEERING.Hiervoor verwijzen wij u naar TCC.

Personen werkzaam in de PIPING en/of apparatenbouw zowel een verdieping van kennis en inzicht aanbieden inzakevaktechnische aspecten, als ook een kennisverbreding t.a.v. multi-disciplinaire relaties. Na afloop dient men in staatte zijn om zelfstandig de noodzakelijke berekeningen uit te voeren bij ontwerpen van piping systems en drukbelasteapparaten.

Brochure Piping 06-07 DEF 20-07-2007 11:39 Pagina 2