bouwtechniek timmeren

Bijlage 1Examenprogramma vmboBouwtechniek

- Afdelingsprogramma Bouwtechniek

- Het intrasectorale programma Bouwtechniek

1

Bijlage 1:- Afdelingsprogramma

Bouwtechniek- Intrasectorale programma

Bouwtechniek

1. Toelichting

De examenprogramma's vmbo beschrijven de kwaliteiten van leerlingen op het gebied van kennis, inzicht en vaardigheden, waarop elke leerling in een periode van examinering wordt beoordeeld. De exameneisen sluiten aan bij de drie hoofdkenmerken van het totale voortgezet onderwijs:- het bieden van een brede persoonlijke en maatschappelijke vorming aan

elke leerling;- het centraal stellen van een actieve, zo zelfstandig mogelijk lerende

leerling;- het recht doen aan en benutten van verschillen tussen leerlingen.Voor de leerwegen mavo/vbo/vso is dit vertaald op schoolniveau en op het niveau van vakken, afdelingen en sectoren: in een aantal algemene onderwijsdoelen en in exameneisen per vak, afdeling of sector. Daarbij wordt voortgebouwd op de kerndoelen basisvorming, en tegelijk voorbereid op de kwalificatiestructuur van het BVE-veld.

1.1 PreambuleEr zijn zes algemene onderwijsdoelen die gelden voor alle vakken, afdelingen en sectoren in mavo/vbo/vso die als volgt luiden.

1 Werken aan vakoverstijgende thema'sDe leerling leert, in het kader van een brede en evenwichtige oriëntatie op mens en samenleving, enig zicht te krijgen op relaties met de persoonlijke en maatschappelijke omgeving.Daarbij wordt expliciet aandacht besteed aan:1.1 het kennen van en omgaan met eigen en andermans normen en waarden;1.2 het onderkennen van en omgaan met de verschillen tussen de seksen;1.3 de relatie tussen de mens en de natuur en het concept van duurzame

ontwikkeling;1.4 het functioneren als democratisch burger in een multiculturele samenle-

ving, ook in internationaal verband;1.5 het op een voor henzelf en anderen veilige manier functioneren in de

beroepspraktijk en in eigen omgeving;

2

1.6 de maatschappelijke betekenis van technologische ontwikkeling, waaronder met name moderne informatie- en communicatietechnologie;

1.7 de maatschappelijke betekenis van betaalde en onbetaalde arbeid;1.8 de verworvenheden en mogelijkheden van kunst en cultuur, waaronder

ook de media.

2 Leren uitvoerenDe leerling leert in zoveel mogelijk herkenbare situaties, mede met gebruikmaking van ICT, een aantal schoolse vaardigheden verder te ontwikkelen.Het gaat daarbij om:2.1 Nederlandse en Engelse teksten lezen en beluisteren;2.2 schriftelijke en mondelinge teksten produceren in correct Nederlands;2.3 informatie in verschillende gegevensbestanden opzoeken, selecteren,

verzamelen en ordenen;2.4 rekenvaardigheden toepassen (hoofdrekenen, rekenregels gebruiken,

meten en schatten);2.5 voldoen aan eisen van milieu, hygiëne, gezondheid en ergonomie;2.6 doelmatig en veilig omgaan met materialen, gereedschappen en appara-

tuur;2.7 computervaardigheden.

3 Leren lerenDe leerling leert, mede met gebruikmaking van ICT, zoveel mogelijk eigen kennis en vaardigheden op te bouwen. Daartoe leert hij onder andere een aantal strate-gieën die het leer- en werkproces kunnen verbeteren.Het gaat daarbij om:3.1 informatie beoordelen (op betrouwbaarheid, representativiteit en

bruikbaar-heid), verwerken en benutten;3.2 strategieën gebruiken voor het aanleren van nieuwe kennis en vaardighe-

den (memoriseren, aantekeningen maken, schematiseren, verbanden leggen met aanwezige kennis);

3.3 strategieën gebruiken voor het begrijpen van mondelinge en schriftelijke informatie;

3.4 op een doordachte wijze keuzeproblemen oplossen;3.5 een eenvoudig bedrijfsmatig, natuurwetenschappelijk of maatschappelijk

vraagstuk planmatig onderzoeken;3.6 persoonlijke ervaringen en opdrachten van anderen verwerken in woord,

klank, beeld en beweging;3.7 op basis van argumenten tot een eigen standpunt komen.

4. Leren communicerenDe leerling leert, mede via een proces van interactief leren, een aantal sociale en communicatieve vaardigheden verder te ontwikkelen.Het gaat daarbij om:4.1 elementaire sociale conventies in acht nemen;4.2 overleggen en samenwerken in teamverband;4.3 passende gesprekstechnieken hanteren;4.4 verschillen in meningen en opvattingen benoemen en hanteren;4.5 culturele en seksegebonden verschillen tussen mensen benoemen en

hanteren;4.6 omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures;4.7 zichzelf en eigen werk presenteren.

3

5 Leren reflecteren op het leer- en werkprocesDe leerling leert, door te reflecteren op het eigen cognitief en emotioneel functio-neren, zicht te krijgen op en sturing te geven aan het eigen leer- en werkproces.Het gaat daarbij om:5.1 een leer- en/of werkplanning maken;5.2 het leer- en/of werkproces bewaken;5.3 een eenvoudige producten procesevaluatie maken en hieruit conclusies

trekken.

6 Leren reflecteren op de toekomstDe leerling leert, door te reflecteren op het eigen cognitief en emotioneel functioneren, zicht te krijgen op de eigen toekomstmogelijkheden en interesses. Daarbij wordt expliciet aandacht besteed aan:6.1 het inventariseren van de eigen mogelijkheden en interesses;6.2 het onderzoeken van de mogelijkheden voor verdere studie;6.3 het zicht krijgen op beroepen, de beroepspraktijk en actuele

ontwikkelingen daarbinnen;6.4 de rol en het belang van op school geleerde kennis, inzicht en vaardighe-

den voor het maatschappelijk leven (dagelijks leven, vrije tijd, vrijwilligerswerk);

6.5 de kenmerken van de arbeidsmarkt op dit moment en in de nabije toekomst;6.6 de organisatie van branches en bedrijven;6.7 het beoordelen van de eigen mogelijkheden en interesses in het licht van

vervolgstudie, beroepen en maatschappelijk functioneren;6.8 het kunnen maken van een verantwoorde keuze voor een vervolgopleiding.

1.2 De postitie van het vakDeze algemene onderwijsdoelen zijn hierna uitgewerkt in de examenprogramma's per vak, afdeling of sector. Alle vakken, afdelingen of sectoren leveren een bijdrage aan het bereiken van bovenstaande doelen.

Beroepsgericht: bouwIn het vmbo behoren het programma Bouwtechniek en het intrasectorale programma Bouw-breed tot het keuzedeel van de gemengde, kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg in de sector Techniek.

4

2. Het examen

Het examenprogramma bestaat uit een kerndeel en voor de kaderberoepsgerichte leerweg ook uit een verrijkingsdeel. De eindtermen die in hoofdstuk 3 t/m 5 worden beschreven, zijn in exameneenheden gegroepeerd.Het examenprogramma kent de volgende exameneenheden:

Code Exameneenheid Leerweg

B K G

Kerndeel

Gemeenschappelijk kerndeel

B/K/1 Oriëntatie op de bouw en bouwberoepen X X X

B/K/2 Professionele vaardigheden X X X

B/K/3 Technische informatica X

B/K/4 Introductie timmeren/meubelmaken X X

B/K/5 Introductie metselen X X

B/K/6 Introductie stukadoren X X

B/K/7 Introductie schilderen X X

B/K/8 Introductie reclame en decoratieve technieken

X

B/K/9 Introductie infrastructuur X X

B/K/10 Het bouwproces X X

B/K/11 CAD/CAM en houtbewerkingsmachines X X

B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouw

X X

B/K/13 Telematica X X

B/K/14 Esthetica X X

Kerndeel timmeren

BT/K/15 Voorbereiding ruwbouw X X

BT/K/16 Houtbewerkingstechnieken & afbouw X X

BT/K/17 Bouwplaatstechniek X X

Kerndeel metselen

BT/K/18 Steenconstructies metselen X X

BT/K/19 Steenachtige binnenwanden X X

BT/K/20 Schoon metselwerk X X

5

Kerndeel schilderen/afwerkingstechnieken

BT/K/21 Houtachtige ondergronden beglazing 1 X X

BT/K/22 Metalen/kunststof ondergronden en decoratieve & reclametechnieken

X X

BT/K/23 Steenachtige ondergronden en behangwerk

X X

Kerndeel Intra

BB/K/24 Bouwtechniek: timmeren 1 X X

BB/K/25 Bouwtechniek: kunststeen 1 X X

BB/K/26 Bouwtechniek: afwerkingstechnieken 1 X X

Code Exameneenheid Leerweg

B K G

Verrijkingsdeel

Verrijkingsdeel kaderberoepsgerichte leerweg (verplicht)

B/V/1 Integratieve opdracht X

Verrijkingsdeel basisberoepsgerichte en gemengde leerweg (niet verplicht)

B/V/1 Integratieve opdracht X

BB/V/2 Bouwtechniek: timmeren 2 X

BB/V/3 Bouwtechniek: kunststeen 2 X

BB/V/4 Bouwtechniek: afwerkingstechnieken 2 X

B/V/5 Tegelzetten X

B/V/6 Civiele techniek X

B/V/7 Meubelmaken X

B/V/8 Interieurbetimmeringen X

B/V/9 Werkplaatstimmeren X

B/V/10 Industriële lakverwerking X

B/V/11 Stukadoren binnenwanden X

B/V/12 Decor en standbouw X

B/V/13 Decoratieve technieken X

De betekenis van de codes: “B” = exameneenheden die gelden voor het intrasectorale programma én het

afdelingsprogramma; “BT” = exameneenheden die alleen gelden voor het afdelingsprogramma

Bouwtechniek;

6

“BB” = exameneenheden die alleen gelden voor het intrasectorale programma Bouw-breed.

2.2 Algemene examenbeschrijvingDeze examenbeschrijving geldt voor alle vakken en programma’s in alle leerwegen: de basisberoepsgerichte leerweg, de kaderberoepsgerichte leerweg, de gemengde leerweg en de theoretische leerweg. Specifieke zaken zijn vermeld in de examenbeschrijving per vak of programma.

Het examenHet examen bestaat per vak of programma uiteen schoolexamen en een centraal examenof uitsluitend uit een schoolexamen

De volgende vakken uit het gemeenschappelijk deel kennen uitsluitend een schoolexamen: maatschappijleer, lichamelijke opvoeding en de kunstvakken. Voor de vakken Nederlands en Engels uit het gemeenschappelijk deel, de vakken uit het sectordeel en de vakken of programma’s uit het vrije deel die tot het eindexamen v.m.b.o. kunnen behoren, is er zowel een schoolexamen als een centraal examen. Als het examen bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen is de richtlijn dat het schoolexamen betrekking heeft op ongeveer 2/3 deel van het examenprogramma en het centraal examen op ongeveer 1/3 deel. Het schoolexamen omvat ten minste die exameneenheden die niet in het centraal examen worden getoetst.In de specifieke examenbeschrijvingen per vak of programma is aangegeven welke exameneenheden in het schoolexamen en welke exameneenheden in het centraal examen worden of kunnen worden getoetst.

Examenprogramma per leerwegVoor de basisberoepsgerichte leerweg bestaat het examenprogramma uit de eindtermen van het kerndeel, voor zover deze niet gecursiveerd zijn.Voor de kaderberoepsgerichte leerweg bestaat het examenprogramma uit het kerndeel en voor de beroepsgerichte programma’s bovendien uit het verrijkingsdeel dat voor deze leerweg is vastgesteld.Voor de gemengde leerweg en voor de theoretische leerweg bestaat het examenprogramma uit het kerndeel en het verrijkingsdeel van de algemene vakken. Voor de beroepsgerichte programma’s in de gemengde leerweg gelden de exameneenheden van het kerndeel.

Schematisch

Basisberoeps-gerichte leerweg

Kaderberoeps-gerichte leerweg

Gemengde leerweg

Theoretische leerweg

Algemene vakken kerndeel (niet: de cursiveringen)

kerndeel Kerndeel en verrijkingsdeel

kerndeel en verrijkingsdeel

Beroepsgerichte programma’s

kerndeel (niet: de cursiveringen)

kerndeel en verrijkingsdeel

Kerndeel gemengd

n.v.t.

Het centraal examenHet centraal examen kan bestaan uiteen centraal schriftelijk examen- een centraal praktisch examen- een centrale integratieve eindtoets

7

- een centraal schriftelijk examenHet gaat om een toets waarbij kandidaten vragen en opdrachten, eventueel met behulp van informatie- en communicatietechnologie, schriftelijk beantwoorden. De beoordeling vindt plaats aan de hand van een bindend correctievoorschrift of beoordelingsmodel. Een tweede correctie door een gecommitteerde behoort tot de mogelijkheden.

- een centraal praktisch examenHet gaat om het uitvoeren van een centraal vastgestelde opdracht waarbij zowel het proces van uitvoering als het product wordt beoordeeld. De beoordeling vindt plaats door de examinator aan de hand van bindende beoordelingscriteria. Er is sprake van medebeoordeling door een gecommitteerde.

- een centrale integratieve eindtoets Het gaat om een centraal vastgestelde opdracht over het verrijkingsdeel waarbij exameneenheden uit het kerndeel betrokken kunnen worden. De beoordeling vindt plaats door de examinator aan de hand van bindende beoordelingscriteria. Er is sprake van medebeoordeling door een door de directeur aan te wijzen tweede examinator.

Voor de algemene vakken wordt in alle leerwegen alleen een centraal schriftelijk examen afgenomen. Een uitzondering hierop vormen de beeldende vakken, die zowel een centraal schriftelijk als een centraal praktisch examen kennen.

In het volgende schema is per beroepsgericht programma gespecificeerd welke onderdelen van toepassing zijn.

Beroepsgerichte programma’s

Basisberoepsgerichte leerweg

Kaderberoepsgerichte leerweg

Gemengde leerweg

Centraal schriftelijk examen

X X X

Centraal praktisch examen

X

Centrale integratieve eindtoets

X

Een zitting van het centraal schriftelijk examen bij de basisberoepsgerichte leerweg duurt 90 minuten. Een zitting bij het centraal schriftelijk examen voor de overige leerwegen duurt 120 minuten.

Het schoolexamen Het schoolexamen kan bestaan uit de volgende onderdelen- schriftelijke en mondelinge toetsen

Het werk wordt beoordeeld aan de hand van een correctievoorschrift waarin mogelijke antwoorden en een puntenverdeling zijn opgenomen.

- praktische opdrachtenBij alle vakken en programma’s komen praktische opdrachten voor, waarbij zowel het proces als het product wordt beoordeeld. Beoordeling vindt plaats aan de hand van vooraf aan de kandidaat bekend gemaakte criteria. De kandidaat kan de praktische opdracht de vorm geven van een product of werkstuk of een presentatie. Elke kandidaat dient ten minste twee praktische opdrachten van ten minste 10 uur te hebben uitgevoerd.

8

- een handelingsdeelIn het handelingsdeel gaat het om opdrachten waarvan per kandidaat door de examinator moet worden vastgesteld of deze naar behoren zijn uitgevoerd. De uitvoering van een opdracht die tot het handelingsdeel behoort, blijkt uit een notitie van de kandidaat waarin aandacht besteed is aan de ervaring met de opdracht. Deze notitie maakt deel uit van het handelingsdeel.Per leerling bestaat het handelingsdeel uit de verschillende vakspecifieke delen en uit een vakoverstijgend deel. Het vakoverstijgende deel per leerling bevat ten minste een opdracht in het kader van oriëntatie op leren en werken.

- een sectorwerkstuk voor de kandidaten van de gemengde en de theoretische leerwegBij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgende thematiek die past binnen de sector. De kandidaat dient aan het sectorwerkstuk ten minste 20 uur te besteden.Bij het sectorwerkstuk wordt zowel het proces als het product beoordeeld. De beoordeling vindt plaats door minimaal twee docenten aan de hand van criteria die vooraf aan de kandidaat bekend zijn gemaakt. Het sectorwerkstuk moet met een voldoende resultaat worden afgesloten en wordt apart op de cijferlijst vermeld. In plaats van de waardering voldoende kan ook de waardering goed worden toegekend. Het sectorwerkstuk weegt niet mee in het cijfer voor het schoolexamen van afzonderlijke vakken.In het kader van het sectorwerkstuk verzamelt de kandidaat schriftelijke documentatie. Deze informatie of het sectorwerkstuk is het uitgangspunt voor de opdracht ‘gedocumenteerd schrijven’ in het centraal examen Nederlands.

De toetsen en opdrachten die deel uitmaken van het schoolexamen, dienen aantoonbaar representatief te zijn voor de desbetreffende eindtermen uit het examenprogramma. De vakspecifieke vaardigheden dienen een substantieel onderdeel te zijn van de toetsing in het schoolexamen. De basisvaardigheden zoals genoemd in de exameneenheden K/2 van de algemene vakken, dienen gespreid over de vakken in het schoolexamen te worden opgenomen.

Het schoolexamen heeft de vorm van een examendossier Het examendossier bevat- een overzicht van de afgelegde toetsen en uitgevoerde opdrachten- een overzicht van de behaalde resultaten en vorderingen- informatie over het handelingsdeel

Het examendossier kan gespreid over het derde en vierde leerjaar worden opgebouwd. Voor de theoretische en de gemengde leerweg begint de opbouw van het dossier in ieder geval in het derde leerjaar omdat het dossier ook de afsluiting van de verplichte extra vakken van het derde leerjaar omvat waarin geen eindexamen wordt afgelegd. Ook wanneer vakken die alleen een schoolexamen kennen - de vakken maatschappijleer, lichamelijke opvoeding en de kunstvakken uit het gemeenschappelijk deel - in het derde leerjaar worden afgesloten, begint de opbouw van het dossier in het derde leerjaar.

Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

9

ICT maakt onderdeel uit van de beroepsgerichte programma’s. ICT is ook onderdeel van de exameneenheid Basisvaardigheden van de algemene vakken. Als zodanig maakt ICT verplicht onderdeel uit van het schoolexamen. Indien bij het centraal examen gebruik gemaakt wordt van ICT-toepassingen maakt de CEVO dit drie jaar voor de afname van het examen bekend.

Het eindcijfer Het eindcijfer voor het examen komt als volgt tot stand.Per vak of programma wordt het cijfer voor het schoolexamen gecombineerd met het cijfer voor het centraal examen. Voor de basisberoepsgerichte leerweg geldt dat het cijfer voor het schoolexamen voor 2/3 en het cijfer voor het centraal examen voor 1/3 het eindcijfer bepaalt. Voor de overige leerwegen bepalen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen elk de helft

Het cijfer voor het schoolexamen is samengesteld uit de cijfers en beoordelingen voor de toetsen en praktische opdrachten, zodanig dat er aantoonbaar sprake is van een evenwichtige bijdrage van de verschillende onderdelen.In het Programma van Toetsing en Afsluiting legt de school de weging van de verschillende onderdelen van het examendossier vast.

2.3 Vakspecifieke examenbeschrijving bouw

2.3.1 Het centraal examen

Het centraal examen voor de basisberoepsgerichte leerweg

Het centraal schriftelijk examen

Bouwtechniek differentiatie timmerenHet centraal schriftelijk examen bij de basisberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheid:B/K/2 Professionele vaardighedenen daarnaast op één van de volgende twee exameneenheden:BT/K/16 Houtbewerkingstechnieken & afbouwBT/K/17 BouwplaatstechniekDe CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Bouwtechniek differentiatie metselenHet centraal schriftelijk examen bij de basisberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenBT/K/20 Schoon metselwerk

Bouwtechniek differentiatie schilderenHet centraal schriftelijk examen bij de basisberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheid:B/K/2 Professionele vaardighedenen daarnaast op één van de volgende vier combinaties: a) van BT/K/21 het gedeelte ‘Glas’ (de eindtermen 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12)

enBT/K/23 (geheel);

10

b) van BT/K/21 het gedeelte ‘Hout’ (de eindtermen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11)enBT/K/23 (geheel);

c) BT/K/21 (geheel)envan BT/K/23 het gedeelte ‘Steen’(de eindtermen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11);

d) BT/K/21 (geheel)envan BT/K/23 het gedeelte ‘Behang’ (de eindtermen 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10 , 12).

De CEVO maakt de combinatie die centraal wordt geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Het intrasectorale programma bouw-breedHet centraal schriftelijk examen bij de basisberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenen daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:BB/K/24 Bouwtechniek timmeren 1BB/K/25 Bouwtechniek kunststeen 1BB/K/26 Bouwtechniek afwerkingstechnieken 1De CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Het centraal praktisch examenHet centraal praktisch examen voor de basisberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op dezelfde exameneenheden als in het centraal schriftelijk examen worden getoetst. Het centraal praktisch examen wordt door de kandidaat op de eigen school uitgevoerd in enkele zittingen. De CEVO zal drie jaar van te voren het aantal zittingen, de maximale tijdsduur en de exameneenheden waarop de toets betrekking heeft bekend maken.

Het centraal examen voor de kaderberoepsgerichte leerweg


Bouwtechniek differentiatie timmerenHet centraal schriftelijk examen bij de kaderberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenB/K/10 Het bouwen van een eigen huisen daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouwB/K/13 TelematicaB/K/14 Estheticaen op één van de volgende twee exameneenheden:BT/K/16 Houtbewerkingstechnieken & afbouwBT/K/17 BuwplaatstechniekDe CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

11

Bouwtechniek differentiatie metselenHet centraal schriftelijk examen bij de kaderberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:

B/K/2 Professionele vaardighedenB/K/10 Het bouwprocesBT/K/20 Schoon metselwerken daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouwB/K/13 TelematicaB/K/14 EstheticaDe CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Bouwtechniek differentiatie schilderenHet centraal schriftelijk examen bij de kaderberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:BT/K/2 Professionele vaardighedenB/K/10 Het bouwprocesEn daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouwB/K/13 TelematicaB/K/14 Estheticaen daarnaast op één van de volgende vier combinaties: a) van BT/K/21 het gedeelte ‘Glas’ (de eindtermen 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12)

enBT/K/23 (geheel);

b) van BT/K/21 het gedeelte ‘Hout’ (de eindtermen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11)enBT/K/23 (geheel);

c) BT/K/21 (geheel)envan BT/K/23 het gedeelte ‘Steen’(de eindtermen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11);

d) BT/K/21 (geheel)envan BT/K/23 het gedeelte ‘Behang’ (de eindtermen 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10 , 12).

De CEVO maakt de combinatie die centraal wordt geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Het intrasectorale programma bouw-breedHet centraal schriftelijk examen bij de kaderberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenB/K/10 Het bouwprocesEn daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouwB/K/13 TelematicaB/K/14 Estheticaen op één van de volgende drie exameneenheden:BB/K/24 Bouwtechniek timmeren 1BB/K/25 Bouwtechniek kunststeen 1BB/K/26 Bouwtechniek afwerkingstechnieken 1De CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

12

De centrale integratieve eindtoetsDe centrale integratieve eindtoets voor de kaderberoepsgerichte leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenB/V/1 Integratieve opdracht

Bij de centrale integratieve eindtoets kunnen ook andere exameneenheden uit het kerndeel worden betrokken. De centrale integratieve eindtoets wordt door de kandidaat op de eigen school uitgevoerd in enkele zittingen. De CEVO zal drie jaar van te voren het aantal zittingen, de maximale tijdsduur en de exameneenheden uit het kerndeel waarop de toets betrekking heeft bekend maken.

Het centraal examen voor de gemengde leerweg


Bouwtechniek differentiaties timmeren, metselen en schilderen en het intrasectorale programma bouw-breedHet centraal schriftelijk examen bij de gemengde leerweg heeft betrekking op de volgende exameneenheden:B/K/2 Professionele vaardighedenB/K/10 Het bouwprocesen daarnaast op één van de volgende drie exameneenheden:B/K/12 Industrialisering en automatisering in de bouwB/K/13 TelematicaB/K/14 EstheticaDe CEVO maakt de exameneenheden die centraal worden geëxamineerd drie jaar voor afname van het examen bekend.

Eindcijfer centraal examenHet cijfer voor het centraal examen bij de basisberoepsgerichte leerweg wordt bepaald op grond van zowel het centraal schriftelijk examen als het centraal praktisch examen. Voor de basisberoepsgerichte leerweg geldt dat het cijfer voor het centraal examen voor 2/3 bepaald wordt door het centraal praktisch examen en voor 1/3 door het centraal schriftelijk examen.Voor de kaderberoepsgerichte leerweg geldt dat het cijfer voor het centraal examen voor de helft bepaald wordt door het centraal schriftelijk examen en voor de helft door de centrale integratieve eindtoets.Het cijfer voor het centraal examen bij de gemengde leerweg wordt bepaald op grond van het centraal schriftelijk examen.

2.3.2 Het schoolexamen

Voor de basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg heeft het schoolexamen betrekking op de exameneenheid:B/K/2 Professionele vaardighedenen daarnaast op alle (gedeelten van) exameneenheden die niet in het centraal examen worden getoetst.

13

3. De eindtermen van het kerndeel

B/K/1 Oriëntatie op de bouw en bouwberoepen

De kandidaat kan1 de gang van zaken bij het maken van een bouwwerk omschrijven

- voorbereiding bouwplan

- organisatie

- bouwplaatsinrichting

- bouwmethoden

- bouwvormen

- bouwconstructies

- onderhouden, renoveren en restaureren van gebouwen2 bouwbranches noemen

- timmerfabrieken

- bouwtimmeren

- metselen en tegelzetten

- schilderen afwerkingstechnieken

- stukadoor- en afbouwtechnieken

- meubelmaken en interieurbouw

- stofferen (meubelen woningstofferen)

- timmer-, beton/staal- en toeleveringsindustrie

- de sector grond-, weg- en waterbouw

3 aspecten van het bouwproces noemen- fasen in het bouwproces

- partijen zoals

× opdrachtgever

× architect

. ingenieursbureau/adviesbureau

× aannemer

- ISO-certificering

- verantwoordingniveaus

× leidinggevende

× toezichthoudende

× uitvoerende beroepen

- KAM-zorg

- duurzaam bouwen

. levenscyclusananlyse (LCA)

. milieuquota

. energieprestatie

4 organisaties noemen- werkgevers-/werknemersorganisaties

× CAO

× ondernemingsraad

14

5 de basisgegevens van belangrijkste wetten en regelgeving in de bouw noemen- bouwbesluit/bouwstoffenbesluit

× NEN-normen

× NPR-bladen

- wet op de ruimtelijke ordening

- (bouw)wetgeving op de bouwplaats

- milieuwetgeving

- aansprakelijkheid voor fouten

- Arbobesluit, afdeling bouwplaatsen

6 relevante aanverwante bedrijfstakken noemen- elektrotechniek

- installatietechniek

- metaaltechniek

7 de taken van een uitvoerend werknemer in de bouw omschrijven- werkvoorbereiden

- materiaal bewerken

- monteren/construeren

- afwerken

- opleveren

8 een bewuste keuze maken voor een geschikte vervolgopleiding- de eigen (on)mogelijkheden

× web-niveau’s

- opleidingsmogelijkheden

× beroepsopleidend onderwijs

× beroepsbegeleidend onderwijs

× fondsen sociale partners

× particuliere instituten

9 aspecten van technologische vernieuwingen noemen en is zich bewust van veranderingen voor de beroepspraktijk- meer algemene recente en verwachte technologische ontwikkelingen

- invloed op maatschappelijke ontwikkelingen

- meer vakspecifiek recente en verwachte technologische ontwikkelingen

- invloed op de organisatie van het productieproces

- verandering en verdwijning van beroepen

- gevolgen in termen van permanente educatie

- het toenemend belang van het dienstverlenend aspect



- veranderingsbereidheid:

. anticipatie

. mobiliteit

. opleidingsbereidheid

B/K/2 Professionele vaardigheden

De kandidaat kan1 op systematische wijze werkzaamheden uitvoeren

- werkplannen/werkvoorbereiden

- systematisch uitvoeren

15

- tussentijds controleren en bijstellen

- eindcontrole uitvoeren

- afleveren/opleveren

- evalueren (oog hebben voor verbeteringen volgende opdracht)

2 de Nederlandse taal functioneel gebruiken- op basaal niveau lees- en schrijfvaardigheden toepassen bij de administratieve verwerking

van zijn werkzaamheden

- een eenvoudig zakelijk verslag schrijven met gebruikmaking van geautomatiseerde systemen

- mondeling communiceren

. werkoverleg

. vaktaal

. mondelinge opdrachten interpreteren

. informeel communiceren

3 tijdens de werkvoorbereiding en de werkuitvoering op basaal niveau berekeningen maken- de zakrekenmachine doelmatig gebruiken

- aftekenen

- bepalen van maat en plaats van de te installeren/plaatsen onderdelen

- verwerken meetgegevens

4 met gebruikmaking van een computer eenvoudige administratieve werkzaamheden uitvoeren- binnen het vakgebied gericht informatie opzoeken met behulp van moderne technieken

. bronnen gebruiken, geautomatiseerde gegevensbestanden, internet

. informatie op waarde schatten, kiezen en ordenen

. informatie bewerken: samenvatting, tabel, grafiek

- CAD-applicatie een eenvoudige tekening maken/lezen

- materiaalstaat uittrekken en invoeren in een beheerapplicatie

- eenvoudige calculatie uitvoeren (spreadsheet)

- eigen werkplanning maken

- werkbonnen invullen en invoeren in een beheerapplicatie (spreadsheet) en lezen

- werkvoortgangsstaat maken en invoeren in een beheerapplicatie

- magazijnvoorraadbeheer (database)

- eenvoudige tekstverwerkingsapplicatie

- omgaan met een gebruikershandleiding

5 tijdens de werkvoorbereidingen en de werkuitvoering werktekeningen tekenen en bestaande bouwonderdelen opmeten en in verhouding schetsen- bouwkundige tekeningen:

× schetsen

× werktekeningen

× bestektekeningen

× bouwkundige en installatietechnische symbolen

- projectiemethodes

× Europese projectie

× isometrische projectie

- bestaande bouwonderdelen opmeten en op schaal schetsen

6 werkzaamheden uitvoeren volgens de regels van integrale KAM-zorg- Arbo-risicoherkenning

× gezondheid

× veiligheid

× welzijn

- algemene en persoonlijke preventie maatregelen

16

. juiste werkhouding

× persoonlijke beschermingsmiddelen

× beschermingsmiddelen en wegwerpgereedschap verzamelen en afvoeren

- werkplekorganisatie

× inrichting werkplek

× gereedschapgebruik

× materiaal geen verbruik

. materieelgebruik

. verletbestrijding

- ISO-certificering

- milieuzorg/duurzaam bouwen

× energieverbruik

× materiaalgebruik

× hergebruik bouwmaterialen

. aansluitingen bouwelementen

× nauwkeurig werken

. afvalstoffenscheiding

7 zich aan- en inpassen in de bedrijfscultuur- bedrijfsnormen

- overzicht arbeidsorganisatie

- plaatsen van eigen arbeid

- functioneren in hiërarchie

8 samenwerken bij het uitvoeren van werkzaamheden- taken verdelen

- overleggen

- zich houden aan afspraken

- omgaan met kritiek

- rapporteren

9 een kritische instelling tot eigen belang manifesteren- afstand nemen van werk

- risico's onderkennen

- omgaan met werkdruk

- belangenbehartiging

- eigen belang bij conflicten

- speelruimte benutten

10 omgaan met verschillen op basis van culturele gebondenheid en geslacht- normen

- waarden

- gewoontes

B/K/3 Technische informatica

De kandidaat kan1 met behulp van CAD-apparatuur een eenvoudig technisch ontwerp maken

- formaat en indeling van de tekening bepalen

- invoeren

- plotten

- een eenvoudig creatief ontwerp maken

2 met een robotarm eenvoudige handling-activiteiten uitvoeren- programma invoeren

17

- handling-activiteiten uitvoeren

- proces controleren

3 (in een practicumopstelling) met een geautomatiseerde meetsysteem de eigenschappen van een meetopstelling bepalen en noemen- opbouw meetsysteem

× sensor

× interface

× microprocessor

× uitleeseenheid

- principe datalogging

- voorbeelden: laagdikte, vochtigheid

- waterpassen

4 in een schakelpracticum de werking van de 'en' en 'of' functie zichtbaar maken, vergelijken en noemen- relais

- pneumatiek

- digitale bouwstenen

- plc

- toepassingen (noodstop, tweehanden bedieningen)

5 in een (bestaande) practicum de werking van een open regelsysteem zichtbaar maken en de componenten noemen- opbouw regelsysteem

× sensor

× regeleenheid

× actuator

6 basishandelingen bij de bedrijfsmatige telefonie uitvoeren- telefonische verbindingen tot stand brengen: intern en extern

- een telefonisch gesprek voeren: commercieel, niet-commercieel

- het telefoonalfabet hanteren

- intern doorverbinden, oproepen, gespreksnotitie maken, memo schrijven

- randapparatuur bedienen: pc, fax, modem, telefoonbeantwoorder

7 met gebruikmaking van netwerkdiensten bronnen raadplegenenige mogelijkheden:- raadplegen catalogi

- zoeken van leveranciers

- veranderlijke gegevens opvragen (weersverwachtingen voor de bouw, teletext, etc)

- E-mail

8 met behulp van diverse multimediaplatforms een aantal multimedia-producten gebruiken/toepassen- pc + CD-rom

- kleurontwerp

- raadplegen bouwcatalogi en bouwdocumentatie

- educatieve software

9 met een tekstverwerkingsprogramma een eenvoudig document produceren- tekstbestanden beheren

- tekst invoeren/bewerken

- eenvoudige lay-out

- printen

- gebruik handleiding, referentiekaart, helpschermen

Toelichting

18

De kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 9 'oriënterend' uitvoeren.

B/K/4 Introductie timmeren/meubelmaken

De kandidaat kan:1 de timmerwerkzaamheden voorbereiden:

- houtverbindingen op andere schaal natekenen, construeren en schetsen

- maten en constructie van houtverbindingen lezen vanaf tekening

- materiaal en materieel uittrekken

- het eigen werk plannen (ICT)

2 met gangbare gereedschappen en machines (o.a. afkortzaag, lintzaag,cirkelzaag, vlakbank, vandiktebank, langgatboormachine,decoupeerzaag, elektrische handschaaf en elektrische boormachine)basisvaardigheden houtbewerken uitvoeren- afschrijven

- zagen

- schaven

- steken

- boren

3 met gangbare gereedschappen (o.a. elektrisch en pneumatisch boor- enschroefgereedschap en opsluitbank) de toepassing vanverbindingsmiddelen uitvoeren- nagelen

- schroeven

- lijmen

4 met gangbare gereedschappen en machines eenvoudigehoutverbindingen maken:- halfhoutverbindingen (hoek en overkruising)

- hoekverbindingen (met verstek)

- in de breedte (koud, gelijmd)

- in de lengte

- pen- en gatverbindingen

- deuvelverbinding

5 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoeren- ARBO

- de werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden

- gereedschap en machines schoonmaken

- (verpakkingen) en afval volgens milieu voorschriften afvoeren 6 de basisvaardigheden houtbewerken met gereedschappen en machines

omschrijven- afschrijven

- zagen

- schaven

- steken

- boren

7 materialen toegepast bij het uitvoeren van de basisvaardighedenhoutbewerken en het maken van eenvoudige houtverbindingen noemen - handelsafmetingen van hout en plaatmateriaal

8 de toepassing van handgereedschappen en machines noemen

19

9 de basistechnieken met verbindingsmaterialen omschrijven- nagelen

- schroeven

- lijmen

- deuvelen

10 het maken van een houtverbinding omschrijven- werkvolgorde

11 eenvoudige houtverbindingen gerelateerd aan de toepassingomschrijven- hoekverbindingen

- halfhoutverbindingen (hoek en overkruising)

- hoekverbindingen (met verstek)

- in de breedte (koud, gelijmd)

- in de lengte

- pen- en gatverbindingen

- deuvelverbinding

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindterm 1 t/m 5 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

B/K/5 Introductie metselen

De kandidaat kan1 metselwerkzaamheden voorbereiden

- eenvoudige werktekeningen lezen

- aan de hand van voorbeelden relevante bouwdelen op schaal natekenen en schetsen,

- materiaal en materieel voor metselen uittrekken

- verwerkingsvoorschriften lezen

2 de metselplek inrichten- stelwerk ten behoeve van eigen werk uitvoeren

- meterrpeil overbrengen met waterpasinstrument

3 met gangbare gereedschappen een halfsteensmuur in halfsteensverband metselen- basistechnieken metselen uitvoeren

- uitvoeren in kalkzandsteen (vuilwerk)

- uitvoeren in baksteen (schoonwerk)

- voegen

- het product tussentijds controleren en de werkwijze aanpassen op basis van de

controleresultaten



- gereedschap schoonmaken

- (verpakkingen) en afval volgens milieu voorschriften afvoeren

5 de werkwijze, materialen en gereedschappen bij het metselen noemen- de basistechnieken van het metselen

- de materialen bij het metselen van een halfsteensmuur (vuilwerk/schoonwerk)

- de gereedschappen t.b.v. metselen

- de werkwijze bij het opruimen en onderhouden van de werkplek

20

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 3 ‘onder begeleiding’ en de eindterm 4 ‘zelfstandig’ uitvoeren.

B/K/6 Introductie stukadoren

De kandidaat kan1 stukadoorswerkzaamheden voorbereiden


- aan de hand van voorbeelden relevante bouwdelen op schaal natekenen en schetsen,

- materiaal en materieel voor het stukadoren uittrekken


2 het stukwerk voorbereiden- binnenwand ondergronden controleren op eigenschappen voor de stukafwerking

- te behandelen ondergronden repareren

- ondergronden stukwerk voorbehandelen

- reien/profielen stellen ten behoeve van het berapen van ondergronden

3 met gangbare gereedschappen stukadoorswerkzaamheden uitvoeren- wanden traditioneel vertinnen en berapen

- wanden afwerken als blauwpleisterwerk en witpleisterwerk


controleresultaten



- werken met trappen


- verpakkingen en restanten volgens milieu voorschriften afvoeren

5 de werkwijze, de materialen en de gereedschappen bij het stukadoren noemen- de basistechnieken bij het voorbereiden van de ondergronden

- de basistechnieken bij het rapen, schuren en pleisteren

- de materialen bij raap- en schuurwerk

- de gereedschappen t.b.v. stukadoren

- de werkwijze bij het opruimen, onderhouden en van de werkplek

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 3 ‘onder begeleiding’ eindterm 4 ‘zelfstandig’uitvoeren.

B/K/7 Introductie schilderen

De kandidaat kan1 schilderwerkzaamheden voorbereiden

- werkopdracht interpreteren

- gereedschap bepalen

- materiaal bepalen

21


- eigen werk plannen

2 kleuren mengen- kleuren namaken aan de hand van een kleurenstaal

- kleuren lichter en donkerder maken

- de kleurencirkel van Goethe schilderen met plakaatverf

3 ondergronden voorbehandelen- hout, steenachtig, kunststof, metaal

- te behandelen ondergronden reinigen/repareren/plamuren

- ondergronden schuren


controleresultaten

4 met gangbare gereedschappen en materialen verfsystemen aanbrengen hout, metaal, kunststof en steenachtige ondergronden- grondlagen aanbrengen

- voor- en afschilderen


controleresultaten

5 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoerende werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden

- werken met trappen

- juiste persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken

- het gereedschap schoonmaken en opruimen

- verpakking en restanten volgens milieuvoorschriften afvoeren

6 aspecten van KAM-zorg noemen- veiligheidsmaatregelen voor het omgaan met trappen

. controle op gebreken

. vervoer

- veiligheidsmaatregelen voor zichzelf en zijn omgeving

. ademhalingsbescherming

. ventilatie

. milieuvoorschriften voor afvoer van verpakking en restanten

7 de belangrijkste verschillen in voorbewerken en afwerken van ondergronden noemen - metalen, houtsoorten, kunststoffen en steenachtige ondergronden

8 de werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het gereed maken van ondergronden noemen - type ondergrond

- reinigen

- het repareren van gaten en scheuren

- schuren en plamuren

- het verzorgen van het gereedschap

9 de werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het aanbrengen van een verfsysteem noemen - het aanbrengen van grondverf/primer met kwasten en roller

- voor- en aflakken met kwasten en roller

- het spuiten van metalen

- het verzorgen van gereedschappen

Toelichting

22

De kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 'oriënterend' uitvoeren;De kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindterm 5 'onder begeleiding' uitvoeren.

B/K/8 Introductie reclame- en decoratieve technieken

De kandidaat kan1 reclame- en decoratie werkzaamheden voorbereiden


- gereedschap en materiaal bepalen

- ontwerp tekening lezen


2 eenvoudige vlakke en driedimensionale objecten behandelen en decoreren- uitvlakken

- afwerken met acrylverf

- wikkelen

- sponsen

- eenvoudige afbeeldingen inschilderen (acrylverf)

3 handmatig en/of met computer eenvoudige meetkundige constructies tekenen- cirkels, veelhoek, ellips

- slagschaduw

4 eenvoudige letterteksten vervaardigen- tekenen met behulp van computer

- uitsnijden met plotter

- aanbrengen op vlak


- werkplek tussentijds opruimen

- gereedschap verzorgen

- verpakkingen en restanten volgens milieuvoorschriften afvoeren

6 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het behandelen en decoreren van vlakke en drie dimensionale objecten noemen- basistechnieken voor het uitvlakken en afwerken

- materialen en gereedschappen voor het uitvlakken en afwerken

- aftekenengereedschap

- basistechnieken voor het decoreren

- materialen en gereedschappen voor wikkelen en sponsen

- veiligheid

7 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het inschilderen van afbeeldingen noemen- schilderstechnieken

- gereedschappen en materialen bij het schilderen

8 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het tekenen van eenvoudige meetkundige figuren noemen- tekenmateriaal en gereedschap

9 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het vervaardigen van eenvoudige letterteksten noemen- materiaal en gereedschap

23

- computer en snijplotter

- werkwijze

- verzorgen van materiaal en gereedschap

- typografie

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 'oriënterend' uitvoeren;De kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindterm 5 'onder begeleiding' uitvoeren.

B/K/9 Introductie infrastructuur

De kandidaat kan1 eenvoudige werktekeningen lezen

- hoeveelheid materiaal bepalen

- materieel bepalen

- werkplanning maken

2 aan de hand van voorbeelden relevante bouwdelen op andere schaal (schalen) natekenen/schetsen- rechte en gebogen kantaansluiting

- betontegels en opsluitbanden

3 eenvoudig betonwerk maken binnen de wettelijke gewichtsklasse (betonband, betontegel, betonpaal)- mengen en storten

- grondstoffen voor betonwerk

- beproeven beton

- voorbereiden en maken betonwerk

- wapening aanbrengen

- nabehandelen beton

4 meet- en uitzetgereedschap hanteren- duimstok, meetband, rolmaat, meetwiel

- pas, rei en zichtje

- jalons en jalonniveau

- bouwhaak

5 bij de uitvoering van landmetingen assisteren- waterpasinstrumenten

- laserapparaat

6 eenvoudig straatwerk van betontegels maken7 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoeren

- ARBO

- tillen, bukken



8 materialen, wapening en condities voor het maken van beton omschrijven- grondstoffen, wapening en chemische stoffen

- voorbereiden, mengen en storten

- eenvoudige proeven

- nabehandelen

24

9 de (mechanische) handgereedschappen, machines en materieel toegepast bij het betonwerk noemen

10 toepassingen van meet- en uitzetgereedschap noemen- duimstok, meetband, rolmaat, meetwiel

- pas, rei en zichtje

- jalons en jalonniveau

- bouwhaak

- waterpasinstrumenten

- laserapparaat

11 de infrastrutuur van de nutsvoorzieningen noemen- elektrische energie

- telefoon en cai

- aardgas

- drinkwater

- afvalwater (riolering)

12 de vervoersinfrastructuur omschrijven- overwegen en spoorwegen

- waterhuishouding

- transport over water

12 de rol van de beheerders van infrastructurele werken noemen- rijkswaterstaat

- provinciale waterstaat

- waterschap en hoogheemraadschap

- revisietekeningen en beheerkaarten

- inspectie en onderhoud

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 7 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

B/K/10 Het bouwproces

De kandidaat kan:1 (m.b.v. een CAD-applicatie) voorzieningen van een nieuw te bouwen

woonwijk in beeld brengen- kadastralegegevens

- maatschappelijke voorzieningen

- nutsvoorzieningen

- indeling bouwkavels

2 het proces van het bouwproces vastleggen in een tijdsschema- wie

- wat

- wanneer

3 m.b.v. een CAD-applicatie een eigen woning ontwerpen- voorschriften

- doel: Wonen? Werken? Wonen en werken?

- materiaalkeuze/DUBO

4 m.b.v. een spreadsheet een globale kosten calculatie maken- uitsplitsen naar beroepsgroep

- uitsplitsen naar kosten plaats

25

- duur- of goedkoop bouwen

- budgettaire consequenties

5 m.b.v. een spreadsheet een bouwplanning maken- wie, waar, wanneer

- werkbare dagen (verletbestrijding)

- werkcontrole momenten

- bouw & woningtoezicht

6 m.b.v. een kleurenprogramma een kleurontwerp maken- kleurenleer

- stijlleer

7 m.b.v. een spreadsheet een onderhoudsplan maken- meerjarenplanning

- inspecteren

- controleren

8 m.b.v. een CAD-applicatie een plan voor het perceel maken- indeling

- kosten paden

- kosten beplanting

- aanleg kosten

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 6 'oriënterend' uitvoeren.

B/K/11 CAD/CAM en houtbewerkingsmachines

De kandidaat kan1 met behulp van CAD-software een eenvoudig technisch ontwerp maken


- geometrie ontwerpen

- geometrie volgens normalisatie bematen

- geometrie volgens normalisatie van bewerkingstekens voorzien

- plotten/printen

- tekening opslaan

2 met behulp van CAM-software CNC-programma ontwerpen- geometrie ontwerp uit CAD-software generen in CAM-software

- geometrie bewerken

- machine condities (M-codes) toevoegen

- bewerkingscondities (G-codes) toevoegen

3 m.b.v. CAM-software simuleren van het CNC programma testen en zo nodig wijzigen- testen

- wijzigen

- opslaan

4 met houtbewerkingmachines werken- afkortzaag, lintzaag en cirkelzaag

- vlakbank, vandiktebank

- langgatboormachine

5 de algemene beginselen van automatiseringsprocessen noemen- de beginselen van CNC-bewerking opnoemen

26

- de concrete uitwerking daarvan op de machine aanwijzen

6 de werkzaamheden met houtbewerkingmachines noemen

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 ‘oriënterend’ uitvoeren.


De kandidaat kan1 in een experimentele situatie een meting uitvoeren en de resultaten

omschrijven- meetopdracht interpreteren

- instrumentkeuze: type, nauwkeurigheid

- instrument instellen: schaalkeuze, nauwkeurigheid

- metingen uitvoeren

- weergave meting: tabelvorm, grafiek

2 de grondbeginselen van het meten omschrijven- meten: vergelijken grootheid met eenheidsmaat

- begrippen: grootheid en eenheid, analoog en digitaal

- instrument: schaalkeuze, nauwkeurigheid, symbolen voor nauwkeurigheid


3 de opbouw en werking van een meetsystemen omschrijven- opbouw: sensor, verwerkingseenheid, uitlezing

- ijken/kalibreren

4 de opbouw en werking van sensoren omschrijven- vormen van energie-omzetting: thermisch/elektrisch, mechanisch/elektrisch,

chemisch/elektrisch, (elektro)magnetisch/elektrisch

- typen: directe opnemers, indirecte opnemers

5 de rol van automatiseringspaketten in het bouwproces aangeven- softwaregebruik in de ontwerpfase

- softwaregebruik in de voorbereidingsfase

- softwaregebruik in de uitvoeringsfase

- softwaregebruik bij relatiebeheer

6 het historisch perspectief van de technologische ontwikkelingen noemen- van mechanisering naar informatisering

- technologische ontwikkelingen: de agrarisch-ambachtelijke maatschappij, de industriële

maatschappij, de informatiemaatschappij

- mechanisering: van ambacht naar machine (menselijke krachten vervangen, energiebronnen,

gevolgen), veranderingen in het beroep, wat wel en niet mechaniseren

- automatisering: van machine naar automaat: (menselijke besturing vervangen, energie-

bronnen), sturen met gaten, gevolgen

- informatisering: van automaat naar computer (schrijf- en denkwerk vervangen, flexibele

computer, gevolgen), basisschema computer: (invoer, verwerking, uitvoer), vergelijking

met de mens: (invoer, verwerking, uitvoer), toekomstige ontwikkelingen

- penetratiegraad van productietechnologie in wonen, werken en transporteren

7 de maatschappelijke effecten van technologische ontwikkelingen omschrijven- economische effecten: werkgelegenheid: van productie naar dienstverlening

- sociale effecten: senioren, gehandicapten

27

- ethische overwegingen: milieueffecten

8 het begrip logistiek relateren aan het bouwproces- just in time, interne en externe logistiek afstemming toeleveranciers en gespecialiseerde

aannemers

- bouwen op moeilijk toegankelijke lokaties, binnenstedelijke herontwikkeling, tijdelijke

afsluiting van infrastructuur

- beheer informatiestromen: selecteren, verwerken en beheren van informatie

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindterm 1 ‘oriënterend’ uitvoeren.

B/K/13 TelematicaDe kandidaat kan1 basishandelingen bij de bedrijfsmatige telefonie uitvoeren

- telefonische verbindingen tot stand brengen: intern en extern




- een telefonische vergadering organiseren en plannen

- telefooncentrale bedienen: interne lijnen, externe lijnen


2 basishandelingen met veel toegepaste besturingssystemen uitvoeren en de kenmerken van die besturingssystemen noemen- Windows

3 met een tekstverwerkingsprogramma een document produceren- tekstbestanden beheren



- printen




- veranderlijke gegevens opvragen (weerbericht voor de bouw, teletext, etc.)

5 met gebruikmaking van netwerkdiensten interactie met gegevensbestanden tot stand brengenenige mogelijkheden:- girotel

- betalen met pas, PIN, creditcard

- geld opnemen

- teleshoppen

6 met gebruikmaking van netwerkdiensten intermenselijke communicatie tot stand brengen- E-mail

7 navigeren in netwerken- omvang van het informatieaanbod

- menugestuurde navigatiesystemen (Gopher)

- hypertekst (world wide web)

28


- naslagwerken, gegevensbestand, archief


9 in een bestaande opstelling op afstand meten (telemetrie)- data-acquisitie: sensor, convertor, computersysteem

- dataverbinding: modem/netwerkkaart, netwerk

- presentatie van meetwaarden: computersysteem, beeldscherm 10 de functie van een aantal toepassingen van telefonie en de bijbehorende

apparatuur omschrijven- telefonische verbindingen: intern en extern (lokaal, interlokaal, internationaal)

- telefonisch gesprek: commercieel, niet-commercieel

- regels bij telefoneren: telefoonalfabet

- acties: intern doorverbinden, oproepen, gespreksnotitie, memo

- telefonische vergadering: organisatie, planning

- telefoon centrale: interne lijnen, externe lijnen

- randapparatuur: pc, fax, modem, telefoonbeantwoorder

- netwerken en protocollen 11 de functie en werking van netwerkdiensten omschrijven

- raadplegen van bronnen via netwerken

- interactie met gegevensbestanden via netwerken

- intermenselijke communicatie via netwerken

- navigatie in netwerken

12 het begrip multimedia en de kenmerken van diverse multimedia-platforms, multimedia-informatiedragers en multimediatoepassingen omschrijven- begrip multimedia: integratie (van beeld, geluid, video, animatie, tekst), interactiviteit

- multimediaplatforms: pc+ CD-rom + soundblasterkaart + stereo-luidsprekers

- multimedia-informatiedragers: CD-ROM, CDV, on-line, ontwikkelingen in

opslagcapaciteit (papier, floppy disk, harddisk, CD-ROM/audio CD, CDV en overige actuele

mediadragers)

- multimediatoepassingen: bouwcatalogi en bouwdocumentatie

13 voorbeelden van telemetrie, telebesturing en telebewaking noemen- opvragen van meetwaarden op afstand

- telebesturing bij gebouwbeheer: verwarming, ventilatie, verlichting

- telebewaking bij gebouwbeheer: bewaking, toegangscontrole, beveiliging, brandmelding

- telebewaking bij personen: intensive care (ziekenhuis), alarmering t.b.v. gehandicapten en

ouderen

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindterm 9 ‘oriënterend’ uitvoeren.De kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 8 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

B/K/14 Esthetica



29






- wikkelen

- sponsen



- slagschaduw













- veiligheid



8 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het tekenen van eenvoudige meetkundige figuren noemen- tekenmateriaal en gereedschap



- werkwijze


- typografie

10 belangrijke wetenswaardigheden omtrent reclame- en diverse andere mediauitingen noemen

- de invloed tijdsbeeld in de verschijningsvorm van reclame

- verschil tussen een commerciële en ideële boodschap/doelstelling

- de relatie tussen marketing, media en reclame

30

11 kunststijlen en kunstkenmerken noemen en zelfstandig een beeldanalyse maken aan de hand van een aantal stijlbegrippen en deze analyse toepassen op eigen werk

- twintigste-eeuwse kunststijlen en de relatie tussen kunst en typografie

- het nut van kennis van kunstgeschiedenis (toegepaste kunst, reclame)

- stijlkenmerken van diverse perioden, uitgewerkt voor een bepaald thema

12 ontwikkelt een gevoel voor trends en houdt zich voortdurend op de hoogte van die trends

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 ‘oriënterend’ en de eindterm 5 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

BT/K/15 Voorbereiding ruwbouw

De kandidaat kan1 de uitzet- en stelwerkzaamheden voorbereiden

- aan de hand van voorbeelden relevante bouwdelen op andere schaal (schalen) natekenen en

schetsen



2 met gangbaar uitzetgereedschap eenvoudig uitzetwerk verrichten- meten

- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk

- waterpasinstrument

3 met gangbaar stelgereedschap stelwerk verrichten- waterpassen en loden

- koppenmaat

- lagenmaat

- stellen en weghalen van profielen ten behoeve van halfsteens- en spouwmuren en

scheidingswanden

- stellen van houten binnen- en buitenkozijnen en buitenraamkozijn monteren (hoekjes)




- (verpakkingen) en afval volgens milieu voorschriften afvoeren

5 de werkzaamheden met betrekking tot het uitzetten omschrijven- meten

- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk

6 de relevante materialen met betrekking tot het uitzetten noemen- bouwplank

- piket

- markeerverf

7 de werkzaamheden met betrekking tot het stellen omschrijven- waterpassen en loden

31

- koppenmaat en lagenmaat


scheidingswanden

- stelnagels


8 relevante materialen/materieel met betrekking tot stellen noemen- stellatten

- profielen

- kozijnankers

- waterkerend materiaal

9 de toepassing van uitzetgereedschap noemen- waterpasinstrumenten met randverdeling

- laserapparaat

- pentagoonprisma

- bouwhaak

- jalons en meetband

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

BT/K/16 Houtbewerkingtechnieken en afbouw

De kandidaat kan1 de afbouwwerkzaamheden voorbereiden


schetsen




2 met gangbare gereedschappen en machines een rechthoekig kozijn maken volgens KVT 95- afschrijven van pen- en gatverbindingen

- enkelvoudig buitenraamkozijn: voor naar buiten draaiend raam

- spouwlatten

- pennenbank

3 met gangbare gereedschappen en machines een rechthoekig raam maken volgens KVT 95- afschrijven van pen- en gatverbindingen

- naar buiten draaiend raam

- pennebank

4 met gangbare gereedschappen en vochtweringsmaterialen aanbrengen bij rechthoekige kozijnen- dichtingprofielen

- DPC-folie

5 met gangbare gereedschappen draaiende delen afhangen en sluitbaar maken- binnendeur (opdek)

- stompe binnendeur

- raam (naar buiten draaiend) volgens KVT 95

32

6 met gangbaar gereedschap aftimmerwerk verrichten- aftimmeren van kozijnen,

- aanbrengen van: vensterbanken, plinten en lijsten


- de werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden- gereedschap en machines schoonmaken- (verpakkingen) en afval volgens milieu voorschriften afvoeren

8 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een rechthoekig raamkozijn omschrijven- afschrijven van pen- en gatverbindingen

- KVT 95


- spouwlatten

- dichtingprofielen

- DPC-folie aanbrengen

9 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een rechthoekig raam omschrijven- afschrijven van pen- en gatverbindingen

- KVT 95


- glaslatten 10 de werkzaamheden met betrekking tot het afhangen en sluitbaar maken

van draaiende delen omschrijven- binnendeur (opdek)

- stompe binnendeur

- raam (naar buiten draaiend)

11 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van aftimmerwerk omschrijven- aftimmeren van kozijnen

- aanbrengen van vensterbanken, plinten en lijsten

12 materialen met betrekking tot het maken, afhangen, sluitbaar maken en aftimmeren van kozijnen, ramen en deuren noemen- kozijnhout

- verbindingsmiddelen

- dichtings-, tocht- en condensprofielen

- DPC-folie

- hang- en sluitwerk

- montage-binnenkozijn

- glas-, spouw- en aftimmerlatten

13 de toepassing van elektrische en pneumatische handgereedschappen omschrijven- bovenfrees en reisschaaf

- handboormachine en schroevendraaier

14 de toepassingen van houtbewerkingmachines en montagemiddelen noemen- afkortzaag, lintzaag en cirkelzaag


- freesmachine, aanvoerapparaat

- gatensteekmachine, en langgatboormachine

- pennenbank

33

- opsluitbank


BT/K/17 Bouwplaatstechniek

De kandidaat kan1 de bouwplaatswerkzaamheden voorbereiden

- relevante bouwdelen op andere schaal (schalen) natekenen en schetsen


- uittrekken materiaal en materieel

- werkplanning maken

2 met gangbare gereedschappen en machines bekistingen maken en beton storten, verdichten en afwerken- bekistingconstructies voor fundering op staal: stroken bekisting met hoek

- bekisting voor fundering op palen: ringbalkbekisting met hoek

- ontkisten

3 in vaste opstelling isolatiematerialen verwerken- minerale wol,

- hard schuimplaat

- voorkomen van koudebruggen

- isolatiemateriaal (spouwmuur)

4 met gangbare gereedschappen balklagen en een plat dak maken- balklagen

- dakrand platdak

- platdakconstructie ravelingen

- dakdoorbreking in platdak

- valbeveiliging

5 met gangbare gereedschappen een hellend dak maken- hulpspant voor zadeldak met gelijke goothoogte stellen

- steekspant stellen

- gordingen voor daken zonder hoeken kilkepers aanbrengen

- aanbrengen dakbeschot

- tengels

- panlatten

- goten: mastgoten op beugels

- leggen van dakpannen en hulpstukken

- valbeveiliging

6 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoeren- ARBO- de werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden- gereedschap en machines schoonmaken- (verpakkingen) en afval volgens milieu voorschriften afvoeren)

7 funderingsmethoden herkennen- betekenis en functie van funderingen voor een bouwwerk

- typen funderingen (op palen, staal)

- begrippen: draagvlak, aanlegdiepte en vaste (ongeroerde) grond

34

8 de aansluiting beganegrondvloer/opgaand werk omschrijven- isolatie

- DPC-folie

- spouwventilatie

- kruipruimte

9 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van bekistingen omschrijven- bekistingconstructies voor fundering op staal: stroken bekisting met hoek


- ontkisten

10 materialen voor het maken van gewapend beton noemen- cement

- zand

- grind

- water

- betonstaal

6 materialen voor het maken van bekistingen noemen- betonplex

- houten delen

- piketten

7 het werken met materieel voor betonwerk omschrijven- beton-/speciemolen

8 de isolatiematerialen ten behoeve van plat- en hellend dak en spouwmuren omschrijven- minerale wol

- hard schuimplaat

- PUR-schuim

- kitten van naden

- koudebruggen


9 het verwerken van isolatiematerialen omschrijven- minerale wol/hard schuimplaat

10 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een plat dak en balklagen omschrijven- balklagen

- platdakconstructie

- ravelingen

- aansluitingen houten balklaag met muur

- dakrand platdak

- schoorsteen door platdak

- h.w.a.

- ventilatiekanaal

11 materialen met betrekking tot platdak en balklagen maken noemen- triplex


- bitumen

- lood

- PVC

17 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een hellend dak omschrijven- hulpspant voor zadeldak met gelijke goothoogte stellen

35


- gordingen aanbrengen zonder hoeken kilkepers

- aanbrengen dakbeschot

- tengels

- panlatten

- goten: mastgoten op beugels

- leggen van dakpannen

18 materialen met betrekking tot dakwerk noemen- verbindingsmiddelen

- dampremmend materiaal

- geïsoleerde dakplaten

- goten

- kunststof

- dakpannen

19 de toepassingen van de elektrische en pneumatische handgereedschappen en machines noemen- decoupeerzaag, handcirkelzaag, bouwcirkelzaag en klopboormachine

- nietapparaat, compressor en spijkerapparaat


BT/K/18 Steenconstructies metselen

De kandidaat kan1 de stel-, isolatie- en metselwerkzaamheden voorbereiden


schetsen




2 met gangbaar gereedschap stelwerkzaamheden verrichten ten behoeve van metselwerk- profielen stellen voor halfsteens- en spouwmuren (binnenblad), kozijnen

- spouwmuur (binnenblad), halfsteensmuren

3 met isolatiematerialen in vaste opstelling werken- minerale wol of hard schuimplaat

4 met gangbaar gereedschap en machines vuilmetselwerk maken- baksteen

- kalkzandsteen, spouwmuur (binnenblad), halfsteensmuren



- gereedschap schoonhouden


6 de werkzaamheden met betrekking tot het stellen omschrijven- stellen en weghalen van profielen ten behoeve van: spouwmuren (binnenblad),

halfsteensmuren

- stellen van houten buitenkozijnen

36

7 de werkzaamheden met betrekking tot het isoleren omschrijven- PUR-schuim

- kitten van naden

- voorkomen van koudebruggen


8 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van steenconstructies omschrijven- kalkzandsteen metselen

- baksteen metselen

- spouwmuren, halfsteens binnenmuren

- vertinnen

- voorkomen vochtbruggen

9 de materialen ten behoeve van het stellen noemen- stellatten, klampen, profielen, nagels

- kozijnankers


10 de materialen ten behoeve van isoleren omschrijven- minerale wol/hardschuimplaat

11 de materialen toegepast bij het maken van vuilmetselwerk omschrijven- mortels

- kalkzandsteen

- baksteen

- spouw- en balkankers

12 de toepassing van de gereedschappen voor het metselen noemen- kaphamer, sabel

- metseltroffel, metseldraad

- voegbeitel

13 de toepassing van de machines voor het metselen noemen- speciemolen

- steenknipmachine


BT/K/19 Steenachtige binnenwanden

De kandidaat kan1 de stel- en metselwerkzaamheden voorbereiden


schetsen




2 met gangbaar gereedschap stelwerkzaamheden verrichten- cellenbeton: lichte scheidingswand

- lichte gebakken binnenmuursteen: lichte scheidingswand

- kalkzandsteenblokken: binnenblad spouwmuur en scheidingswand

3 met gangbaar gereedschap en machines kalkzandsteen verlijmen- kalkzandsteenblokken (L70= 437 x 69 x 298 mm)

37

- cellenbeton

4 met gangbaar gereedschap lichte scheidingswand metselen- lichte gebakken binnenmuursteen

5 de werkzaamheden met KAM-zorg uitvoerende werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden



6 de werkzaamheden met betrekking tot het stellen omschrijven- stellen en weghalen van profielen ten behoeve van: spouwmuren (binnenblad),

scheidingswand van cellenbeton, lichte gebakken binnenmuursteen en kalkzandsteenblokken

7 de werkzaamheden met betrekking tot het verlijmen/metselen omschrijven- kalkzandsteen verlijmen

- cellenbeton verlijmen

- lichte gebakken binnenmuursteen vermetselen

8 de materialen ten behoeve van het stellen noemen- stellatten, profielen, regels, nagels

- (kozijn)ankers

- U-profielen

9 de materialen voor het verlijmen van kalkzandsteen noemen- kalkzandsteenblokken (L70= 437 x 69 x 298 mm)

- lijm

- ankers

10 de materialen voor het verlijmen van cellenbeton noemen- cellenbeton

- lijm

- ankers

- U-profielen

11 de materialen voor het metselen van lichte gebakken binnenmuursteen noemen- lichte gebakken binnenmuursteen

- mortel

- ankers

12 de toepassing van de gereedschappen voor het metselen en verlijmen noemen- kaphamer, sabel


- voegbeitel, uitkrabber

- cellenbetonzaag

- lijmbak, lijmschep

- spackmes, pleistertroffel

13 de toepassing van de machines voor het metselen en verlijmen noemen- speciemolen

- kuipmixer

- steenknipmachine

- steenzaagmachine

- warry-bok


38

BT/K/20 Schoonmetselwerk

De kandidaat kan1 de stel-, isolatie-, metselen voegwerkzaamheden voorbereiden


schetsen




2 met gangbaar gereedschap stelwerkzaamheden verrichten ten behoeve van schoonmetselwerk- waterpassen en loden

- koppenmaat, lagenmaat

- profielen stellen voor tuinmuren, halfsteens-, steens- en spouwmuren

- ondersteuningsconstructies voor rollagen

3 met isolatiematerialen in vaste opstelling werken- minerale wol of hardschuim (spouwmuur)

4 voorzieningen in de constructie aanbrengen m.b.t. het krimpen en uitzetten van materialen - dilatatievoegen

- kitten van naden, plaatsen van rugvulling

- koudebruggen

5 met gangbaar gereedschap en machines schoonmetselwerk maken- beëindigingen, hoeken en ontmoetingen: halfsteens- en steensmuren

- doorkruisingen en overgangen: halfsteens- en steensmuren

- tuinmuren met tweezijdige pilasters

- rollagen

- muurafdekkingen op halfsteens- en steensmuren

- raamdorpelstenen, vensterbanktegels

- inmetselen lateien (prefab)

6 met gangbaar gereedschap voegwerk maken en verdichten- platvol

- geborsteld

- schaduwvoegen


- gereedschap schoon maken en opruimen

- verpakkingen en restanten volgns milieuvoorschriften afvoeren

8 de stelwerkzaamheden ten behoeve van metselwerk omschrijven- waterpassen en loden

- koppenmaat, lagenmaat

- profielen stellen voor tuinmuren, halfsteens-, steens- en spouwmuren



- minerale wol

- hardschuim (spouwmuur)

10 de werkzaamheden voor het in de constructie aanbrengen van voorzieningen m.b.t. het werken van materialen omschrijven- dilatatievoegen

39


- koudebruggen

11 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van schoonmetselwerk omschrijven- onderlinge muuraansluitingen, beëindigingen, hoeken en ontmoetingen: halfsteens- en

steensmuren

- doorkruisingen en overgangen: halfsteens- en steensmuren


- rollagen




12 de werkzaamheden met betrekking tot het voegen omschrijven- platvol

- geborsteld

- schaduwvoegen

- verdichten

13 de materialen ten behoeve van het stellen noemen- stellatten, klampen, profielen, nagels

- (kozijn)ankers


14 de materialen voor de voorzieningen m.b.t. het krimpen en uitzetten van metselwerk noemen- kit

- compriband

- veerankers, glijankers

- koudebrugonderbreking

15 de materialen ten behoeve van isoleren omschrijven- PUR-schuim

- minerale wol

- hardschuimplaat

16 de materialen toegepast bij het maken van schoon metselwerk omschrijven- baksteen, kalkzandsteen


- lateien (prefab)

- mortels/voegspecie

17 de toepassing van de gereedschappen voor het maken van schoonmetselwerk noemen- kaphamer, sabel



- voegbord, voegspijkers

- handveger, bezem

- steenklem

- speciekuip

- mechanische voegverdichter

18 de toepassing van de machines voor het schoon metselen noemen- speciemolen

- steenzaagmachine

Toelichting

40

De kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 7 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

BT/K/21 Houtachtige ondergronden en beglazing

De kandidaat kan

1 de schilderen beglazingswerkzaamheden voorbereiden- werkopdracht interpreteren


- gereedschap en materieel bepalen

- materiaal bepalen

- vochtgehalte van het hout meten



2 met gangbaar gereedschap en materiaal schilderwerkzaamheden op houtachtige ondergronden verrichten- verflagen verwijderen/reinigen

- te behandelen ondergrond repareren/plamuren/schuren

- voor- en afdeklagen aanbrengen


controleresultaten

3 met gangbaar gereedschap en materieel beglazingswerkzaamheden verrichten- glas verwijderen

- sponningen voorbehandelen

- glas meten en snijden

- vlakglas, figuurglas en meervoudig isolerend glas plaatsen


- werken met trappen en ladders

- persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken


- verpakking en restanten volgens milieuvoorschriften opslaan en afvoeren

5 veiligheidsmaatregelen omschrijven voor het omgaan met trappen en ladders- controle op gebreken

- vervoer

- werken op trapje of ladder

6 veiligheidsmaatregelen voor zichzelf en zijn omgeving noemen - stofmaskers

- ventilatie

- milieuvoorschriften voor opslag en afvoer van verpakking en restanten

7 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op houtachtige ondergronden omschrijven- verflagen verwijderen/reinigen

- te behandelen ondergrond repareren/plamuren/schuren



controleresultaten

8 de werkzaamheden met betrekking tot het beglazen omschrijven

41

- glas verwijderen



- vlakglas, figuurglas en meervoudig isolerend glas plaatsen

9 de gangbare materialen ten behoeve van het schilderen op houtachtige ondergronden noemen- verfafbijtmiddelen

- reinigingsmiddelen

- plamuren/vulmiddelen

- schuurmaterialen

- grondverven, lakken

- oplosmiddel- en watergedragen verf

10 de materialen ten behoeve van het beglazen noemen- vlakglas, figuurglas, meervoudig isolerend glas

- kit, stopverf, beglazingsprofielen, celband, steun- en stelblokjes

- condensprofielen

- glaslatten

11 de toepassing van de gereedschappen voor het schilderen op houtachtige ondergronden noemen- houtvochtgehaltemeter

- afbrandapparatuur

- verfkrabbers

- schuurmachines

- kwasten en rollers

- plamuurmes

12 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het beglazen noemen- glastransportgereedschap (vacuüm)

- glassnijgereedschap

- krab- en snijgereedschap

- kit-applicatiegereedschap

- glasgereedschap


BT/K/22 Metalen/kunststof ondergronden en decoratieve en reclametechnieken

De kandidaat kan:1 de schilderen decoratiewerkzaamheden voorbereiden




- materiaal bepalen



2 met gangbaar gereedschap schilderwerkzaamheden op metalen/kunststof ondergronden verrichten

42

- roest en verflagen verwijderen

- te behandelen ondergrond voorbehandelen en repareren

- roestwerende grondverf/primer aanbrengen



- controleresultaten

3 een verfsysteem op metaal/kunststof aanbrengen d.m.v. spuiten- primer aanbrengen

- spuiten

- controleren

4 met de computer eenvoudige logo’s en letterteksten vervaardigen- tekenen met behulp van computer


5 met gangbaar gereedschap decoraties en reclame aanbrengen - ondergrond voorbereiden

- uitzetten van de decoratie/reclame-uiting op het werkstuk

- plakletters en logo’s aanbrengen

- sjabloneren

- eenvoudige logo's, letters en biezen schilderen





7 veiligheidsmaatregelen voor zichzelf en zijn omgeving noemen - stofmaskers en adembescherming

- gehoorbescherming

- ventilatie

- milieuvoorschriften voor afvoer van verpakking en restanten

8 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op metalen enkunststof ondergronden omschrijven- roest en verflagen verwijderen

- te behandelen ondergrond voorbehandelen en repareren



controleresultaten

9 de werkzaamheden met betrekking tot het decoreren en reclameschilderen omschrijven- tekenen met behulp van computer


- ondergrond voorbereiden

- uitzetten van de decoratie/reclame-uiting op het werkstuk

- plakletters en logo’s aanbrengen

- sjabloneren

- eenvoudige logo's, letters en biezen schilderen

10 de materialen ten behoeve van het schilderen op metalen ondergronden noemen- roestbehandelingsmiddelen

- twee-componenten

- plamuur

- schuurmaterialen

43

- roestwerende en hechtprimers, voor- en aflak, hamerslagverf

11 de materialen ten behoeve van het decoreren en reclameschilderen noemen- plakfilm, plakletters

- sjablonen

- afplakband

- acrylverf

12 de toepassing van de gereedschappen voor het schilderen op metalen ondergronden noemen- staalborstel en bikhamer


- plamuurmes

- spuitapparatuur

13 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het decoreren en reclameschilderen noemen- computersysteem, tekensoftware en snijplotter

- liniaal, waterpas, aftekengereedschap

- penselen, sjabloonkwast


BT/K/23 Steenachtige ondergronden en behangwerk

De kandidaat kan

1 de schilderen behangwerkzaamheden voorbereiden- werkopdracht interpreteren



- materiaal bepalen



2 met gangbaar gereedschap en materieel schilderwerkzaamheden op steenachtige ondergronden verrichten bij wanden en plafonds- voorbehandelen

- beschadigingen in te behandelen ondergrond repareren

- afplakmateriaal aanbrengen

- dispersiemuurverf, structuurmuurverf en meerkleurenverf aanbrengen


controleresultaten

3 met gangbaar gereedschap en materieel behangwerkzaamheden verrichten- oud behang verwijderen

- beschadigingen in te behangen ondergrond repareren

- behang aanbrengen en afwerken


- veilig omgaan met elektrische installaties

- werken met trappen en rolsteigers

44



5 veiligheidsmaatregelen omschrijven voor het omgaan met trappen en rolsteigers- controle op gebreken

- vervoer

- werken op trap of rolsteiger

6 veiligheidsmaatregelen voor zichzelf en zijn omgeving noemen - persoonlijke beschermingsmiddelen

- ventilatie


7 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op steenachtige ondergronden omschrijven- voorbehandelen



- dispersiemuurverf, structuurmuurverf en meerkleurenverf aanbrengen


controleresultaten

8 de werkzaamheden met betrekking tot het behangen omschrijven- oud behang verwijderen

- beschadigingen in te behangen ondergrond repareren

- behang aanbrengen en afwerken

9 de materialen ten behoeve van het schilderen op steenachtige ondergronden noemen- afplakmateriaal

- voorbehandelingsmiddelen

- vulmiddelen

- dispersiemuurverf, structuurmuurverf en meerkleurenverf

10 de materialen ten behoeve van het behangen noemen- behangafweekmiddelen

- behangrollen en stroken

- behanglijm

11 de toepassing van de gereedschappen voor het schilderen op steenachtige ondergronden noemen- plamuurmes

- spuitapparatuur


12 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het behangen noemen- stoomapparaat

- behangtafel

- lijmkwast, behangschaar en -mes

- behangborstel


BB/K/24 Bouwtechniek: Timmeren 1

45

De kandidaat kan1 de werkzaamheden voorbereiden


schetsen





- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk

3 isolatiematerialen verwerken- minerale wol

- hard schuimplaat

- PUR-schuim

- kitten van naden

- koudebruggen en isolatiemateriaal

4 met gangbare gereedschappen een hellend dak maken- hulpspant voor zadeldak met gelijke goothoogte stellen


- gordingen voor daken zonder hoeken kilkepers aanbrengen

- dakbeschot aanbrengen

- valbeveiliging

5 met gangbare gereedschappen en machines een rechthoekig kozijn maken- afschrijven van pen- en gatverbindingen volgens KVT 95

- enkelvoudig buitenraamkozijn voor naar buiten draaiend raam

- spouwlatten

6 met gangbare gereedschappen dichtingsmaterialen aanbrengen bij rechthoekige kozijnen- dichtingprofielen

- DPC-folie

7 met gangbare gereedschappen draaiende delen afhangen en sluitbaar maken- binnendeur (opdek)

- stompe binnendeur

- raam (naar buiten draaiend) volgens KVT 95

8 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoerende werplek (tussentijds) opruimen en onderhouden

- het gereedschap en machines schoonmaken



- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk

10 het verwerken van isolatiematerialen omschrijven- minerale wol/hard schuimplaat

11 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een hellend dak omschrijven

46

- hulpspant voor zadeldak met gelijke goothoogte stellen


- gordingen aanbrengen zonder hoeken kilkepers

12 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een rechthoekig raamkozijn omschrijven- afschrijven van pen- en gatverbindingen volgens KVT 95


- spouwlatten

- dichtingprofielen

- DPC-folie aanbrengen 13 de werkzaamheden met betrekking tot het afhangen en sluitbaar maken

van draaiende delen omschrijven- binnendeur (opdek)

- stompe binnendeur

- raam (naar buiten draaiend)


- piket

- stelnagels

- markeerverf




16 materialen met betrekking tot het maken van kozijnen en het afhangen en sluitbaar maken van deuren en ramen noemen- kozijnhout


- dichtingprofielen

- DPC-folie


- spouwlatten

- deuren

17 de toepassing van uitzetgereedschap omschrijven- waterpasinstrumenten met randverdeling

- laserapparaat

- pentagoonprisma

- bouwhaak

- jalons en meetband

18 de toepassingen van de elektrische en pneumatische handgereedschappen noemen- handcirkelzaag, bovenfrees en reisschaaf

- nietapparaat, compressor, spijkerapparaat, handboormachine en schroevendraaier

19 de toepassingen van houtbewerkingmachines noemen- afkortzaag, lintzaag en cirkelzaag



- gatensteekmachine en langgatboormachine

Toelichting

47

De kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 8 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

BB/K/25 Bouwtechniek: Kunststeen 1

De kandidaat kan1 de stel- en metselwerkzaamheden voorbereiden


schetsen



- opper- en stelplan maken


2 met gangbaar gereedschap stelwerkzaamheden verrichten ten behoeve van metselen lijmwerk- profielen en regels stellen

- halfsteens- en steensmuren

- spouwmuur (binnenblad) en scheidingswanden


3 met gangbaar gereedschap kalkzandsteen verlijmen- kalkzandsteenblokken (L70/298-blokken)

4 met gangbaar gereedschap en machines schoon metselwerk maken- baksteen

- beëindigingen, hoeken en ontmoetingen: halfsteens- en steensmuren

- rollagen

5 de werkzaamheden met KAM-zorg uitvoerende werkplek (tussentijds) opruimen en onderhouden



6 de werkzaamheden met betrekking tot het stellen omschrijven- profielen en regels stellen

- halfsteens-, steens- en gelijmde kalkzandsteenmuren

7 de werkzaamheden met betrekking tot het verlijmen en metselen omschrijven- kalkzandsteen verlijmen

- beëindigingen, hoeken en ontmoetingen metselen: halfsteens- en steensmuren

- rollagen metselen

8 de materialen ten behoeve van het stellen noemen- stellatten, profielen

- kozijnankers



9 de materialen voor het verlijmen van kalkzandsteen noemen- kalkzandsteenblokken

- lijm

- ankers

10 de materialen voor schoon metselwerk noemen- baksteen

- mortels

48

11 de toepassing van de gereedschappen voor het stellen, metselen en verlijmen noemen- kaphamer, sabel





- stelwaterpas

12 de toepassing van de machines voor het metselen en verlijmen noemen- speciemolen

- kuipmixer

- steenknipmachine

- steenzaagmachine


BB/K/26 Bouwtechniek: Afwerkingtechnieken 1

De kandidaat kan

1 de schilder- beglazings- en decoreerwerkzaamheden voorbereiden- werkopdracht interpreteren



- materiaal bepalen



2 met gangbaar gereedschap en materieel schilderwerkzaamheden op houtachtige ondergronden verrichten- verflagen verwijderen



controleresultaten

3 met gangbaar gereedschap en materieel beglazingswerkzaamheden verrichten- glas verwijderen



- vlakglas plaatsen

4 met gangbaar gereedschap schilderwerkzaamheden op metalen/kunststof ondergronden verrichten- te behandelen ondergrond voorbehandelen en repareren

- roestwerende grondverf/primer aanbrengen



controleresultaten

5 met gangbaar gereedschap decoraties aanbrengen - sjabloneren

49

6 met gangbaar gereedschap en materieel schilderwerkzaamheden op steenachtige ondergronden verrichten bij wanden en plafonds- voorbehandelen



- dispersiemuurverf aanbrengen


controleresultaten


- werken met trappen, ladders en steigers

- stofmaskers gebruiken


- verpakking en restanten volgens milieuvoorschriften opslaan en afvoeren8 veiligheidsmaatregelen omschrijven voor het omgaan met trappen, ladders

en steigers- controle op gebreken

- vervoer

- werken op trap, ladder of steiger


- ventilatie

- milieuvoorschriften voor afvoer van verpakking en restanten

10 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op houtachtige ondergronden omschrijven- verflagen verwijderen



controleresultaten

11 de werkzaamheden met betrekking tot het beglazen omschrijven- glas verwijderen



- vlakglas plaatsen

12 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op metalen en kunststof ondergronden omschrijven- te behandelen ondergrond voorbehandelen en repareren



controleresultaten

13 de werkzaamheden met betrekking tot het decoreren en reclameschilderen omschrijven- sjabloneren

14 de werkzaamheden met betrekking tot het schilderen op steenachtige ondergronden omschrijven- voorbehandelen



- dispersiemuurverf aanbrengen


controleresultaten

50

15 kleuren afstemmen en relevante kleurentheorie omschrijven16 de materialen ten behoeve van het schilderen op houtachtige ondergronden

noemen- oplosmiddel- en watergedragen verf

17 de materialen ten behoeve van het beglazen noemen- vlakglas

- kit, stopverf

- condensprofielen

- glaslatten

18 de materialen ten behoeve van het schilderen op metalen en kunststof ondergronden noemen- roestwerende grondverf, metaalprimer, voor- en aflak

19 de materialen ten behoeve van het decoreren noemen- sjablonen

- acrylverf

20 de materialen ten behoeve van het schilderen op steenachtige ondergronden noemen- afplakmateriaal


- vulmiddelen

- dispersiemuurverf, structuurmuurverf en meerkleurenverf

21 de toepassing van de gereedschappen voor het schilderen op houtachtige, steenachtige en metalen ondergronden noemen- plamuurmes

- kwasten en rollers22 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het beglazen

noemen- glassnijgereedschap

- kit-applicatiegereedschap23 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het decoreren

noemen- liniaal, waterpas, aftekengereedschap

- sjabloonkwast


51

4. De eindtermen van het verrijkingsdeel

4.1 Exameneenheden voor de kaderberoepsgerichte leerweg

B/V/1 Integratieve opdracht

De kandidaat kan in een gesimuleerde beroepsuitvoerende situatie:1 criteria bepalen voor de keuze van (onderzoeks)materialen voor het maken

van een werkstuk/product c.q. het doen van een onderzoek2 criteria vaststellen voor de kwaliteit van het werkstuk/product, c.q. het

onderzoek3 informatie verzamelen4 een werkwijze vaststellen voor het maken van het werkstuk/product c.q.

doen van het onderzoek5 het werkstuk/product maken, c.q. het onderzoek doen6 het werkstuk/product, c.q. het onderzoek toetsen en evalueren aan de hand

van zelf en/of door anderen geformuleerde criteria7 het werkstuk/product, c.q. het onderzoek indien gewenst

bijstellen/verbeteren8 de voorbereiding, de uitvoeringen en/of de resultaten en de evaluatie van

het werkstuk/product, c.q. het onderzoek schriftelijk of audiovisueel vastleggen dan wel anderszins presenteren voor een publiek overeenkomstig van te voren gegeven criteria

52

4.2 Exameneenheden voor de basisberoepssgerichte leerweg(niet verplicht)

BB/V/2 Bouwtechniek: timmeren 2

De kandidaat kan1 de stel- en timmerwerkzaamheden voorbereiden


schetsen




2 met gangbaar stelgereedschap stelwerk verrichten- waterpassen en loden

- koppenmaat

- lagenmaat


scheidingswanden


3 met gangbare gereedschappen en machines een rechthoekig raam maken volgens KVT 95- pen- en gatverbindingen volgens KVT 95


4 met gangbaar gereedschap en machines aftimmerwerk verrichten- aftimmeren van kozijnen,

- aanbrengen van: vensterbanken, plinten, lijsten en montage-binnenkozijn

5 met gangbare gereedschappen en machines bekistingen maken- bekistingconstructies voor fundering op staal: stroken bekisting met hoek


- ontkisten

6 met gangbare gereedschappen balklagen en een plat dak maken- balklagen

- dakrand platdak

- platdakconstructie ravelingen

- dakdoorbreking in platdak

- valbeveiliging

7 de werkzaamheden met betrekking tot het stellen omschrijven- waterpassen en loden

- koppenmaat en lagenmaat


scheidingswanden


8 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een rechthoekig raam omschrijven- pen- en gatverbindingen volgens KVT 95


- glaslatten

53

9 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van aftimmerwerk omschrijven- aftimmeren van kozijnen

- aanbrengen van vensterbanken, plinten, lijsten en montage-binnenkozijn

1 funderingsmethoden herkennen- betekenis en functie van funderingen voor een bouwwerk

- typen funderingen (op palen, staal)

- begrippen: draagvlak, aanlegdiepte en vaste (ongeroerde) grond

10 de aansluiting beganegrondvloer/opgaand werk omschrijven- isolatie

- DPC-folie

- spouwventilatie

- kruipruimte

11 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van bekistingen omschrijven- bekistingconstructies voor fundering op staal: stroken bekisting met hoek


- ontkisten

12 het werken met materieel voor betonwerk omschrijven- beton-/speciemolen

13 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van een plat dak en balklagen omschrijven- balklagen

- platdakconstructie

- ravelingen

- aansluitingen houten balklaag met muur

- dakrand platdak

- schoorsteen door platdak

14 relevante materialen/materieel met betrekking tot stellen noemen- stellatten

- kozijnankers


15 materialen met betrekking tot het maken en aftimmeren van ramen noemen- verbindingsmiddelen

- montage-binnenkozijn

- aftimmerlatten

16 materialen voor het maken van gewapend beton noemen- cement

- zand

- grind

- water

- betonstaal

17 materialen voor het maken van bekistingen noemen- betonplex

- houten delen

- piketten

18 materialen met betrekking tot platdak en balklagen maken noemen- triplex


- bitumen

54

- lood

- PVC




- goten

- kunststof

20 de toepassing van elektrische en pneumatische handgereedschappen omschrijven- bovenfrees en reischaaf

- decoupeerzaag, handcirkelzaag en klopboormachine

- handboormachine en schroevendraaier

- nietapparaat, compressor en spijkerapparaat

21 de toepassingen van houtbewerkingmachines en montagemiddelen noemen- afkortzaag, lintzaag en cirkelzaag



- gatensteekmachine, en langgatboormachine

- opsluitbank


BB/V/3 Bouwtechniek: Kunststeen 2

De kandidaat kan1 de uitzet-, isolatie-, metselen voegwerkzaamheden voorbereiden


schetsen



- een eenvoudig opper- en stelplan maken



- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk

3 isolatiematerialen verwerken- PUR-schuim

- minerale wol

- hardschuim (spouwmuur)

4 met gangbaar gereedschap en machines vuilmetselwerk maken- kalkzandsteen

- baksteen

5 met gangbaar gereedschap en machines lichte scheidingswanden maken- cellenbeton

55

- lichte gebakken binnenmuursteen

6 voorzieningen in de constructie aanbrengen m.b.t. het krimpen en uitzetten van materialen - dilatatievoegen


- koudebruggen

7 met gangbaar gereedschap en machines schoon metselwerk maken- doorkruisingen en overgangen: halfsteens- en steensmuren


- muurafdekkingen op halfsteens- en steensmuren/rollagen



8 met gangbaar gereedschap voegwerk maken en verdichten- platvol

- geborsteld

- schaduwvoegen


- bouwmeten

- bouwraam

- bouwjuk


- kitten van naden

- koudebruggen en isolatiemateriaal (spouwmuur)

11 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van vuilmetselwerk omschrijven- kalkzandsteen metselen

- kalkzandsteen verlijmen

- baksteen metselen

- spouwmuren

- vertinnen

- voorkomen vochtbruggen

12 de werkzaamheden met betrekking tot het verlijmen/metselen omschrijven- kalkzandsteen verlijmen

- cellenbeton verlijmen

- lichte gebakken binnenmuursteen vermetselen

13 de werkzaamheden voor het in de constructie aanbrengen van voorzieningen m.b.t. het werken van materialen omschrijven- dilatatievoegen


- koudebruggen

14 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van schoon metselwerk omschrijven- doorkruisingen en overgangen: halfsteens- en steensmuren





15 de werkzaamheden met betrekking tot het voegen omschrijven- platvol

56

- geborsteld

- schaduwvoegen


- piket

- stelnagels

- markeerverf

17 de materialen ten behoeve van isoleren omschrijven- minerale wol/hardschuimplaat

18 de materialen toegepast bij het maken van vuilmetselwerk (d.m.v. metselen, verlijmen), omschrijven- mortels

- lijm

- kalkzandsteen

- baksteen

- spouw- en balkankers

19 de materialen voor het verlijmen van cellenbeton noemen- cellenbeton

- lijm

- ankers

- U-profielen

20 de materialen voor het metselen van lichte gebakken binnenmuursteen noemen- lichte gebakken binnenmuursteen

- mortel

- ankers

21 de materialen voor de voorzieningen m.b.t. het krimpen en uitzetten van materialen noemen- kit

- compriband

- veerankers, glijankers

- koudebrugonderbreking

22 de materialen ten behoeve van isoleren omschrijven- PUR-schuim

- minerale wol

- hardschuimplaat

23 de materialen toegepast bij het maken van schoon metselwerk omschrijven- baksteen

- raamdorpelstenen, vensterbanken

- lateien (prefab)

- mortels

- voegspecie

24 de toepassing van de gereedschappen voor het metselen en verlijmen noemen- kaphamer, sabel



- cellenbetonzaag



25 de toepassing van de machines voor het metselen en verlijmen noemen

57

- speciemolen

- kuipmixer

- steenknipmachine

- steenzaagmachine

- warry-bok


BB/V/4 Bouwtechniek: afwerkingstechnieken 2

De kandidaat kan:1 voorbereidingen uitvoeren met betrekking tot behangen2 behang aanbrengen en afwerken3 figuurglas en meervoudig isolerend glas plaatsen4 plakletters aanbrengen5 eenvoudige logo's, letters en biezen schilderen6 omschrijven hoe voorbereidingen worden uitgevoerd met betrekking tot

behangen7 omschrijven hoe behang wordt aangebracht en afgewerkt8 de materialen, gereedschappen en materieel met betrekking tot het

behangwerk en de belangrijkste toepassingen noemen9 omschrijven hoe, figuurglas en meervoudig isolerend glas geplaatst

worden10 omschrijven hoe plakletters aangebracht worden11 schilderen van letters, logo's en biezen omschrijven


B/V/5 Tegelzetten

De kandidaat kan1 het te maken tegelwerk voorbereiden

- ondergrond voorbewerken en schoonmaken

- lengte- en breedte maten uitzetten

- verdeellat maken

2 voor een tegelwerkstuk de materiaalhoeveelheden bepalen- hoeveelheid tegels en lijm

3 de werkplek opruimen en onderhouden- afval scheiden en opruimen

- (elektrische) gereedschappen schoon en droog opruimen

4 wandtegels lijmen en voegen- vanaf tekening eenvoudig wandtegelwerk uitzetten en aanbrengen

- wandtegels snijden

- rekening houden met veiligheids- en gezondheidsaspecten

58

5 eenvoudige werktekeningen lezen- ten behoeve van het te tegelen werk tekening en afwerkstaat lezen

- aan de hand van voorbeelden relevante details op andere schaal natekenen en schetsen

6 de werkzaamheden met betrekking tot de voorbereiding voor het maken van tegelwerk omschrijven- voorbereiden ondergrond

- verdeling berekenen, voegmaat berekenen, benodigde hoeveelheid tegels berekenen

- uitzetten

7 omschrijven hoe wandtegels gelijmd en afgewerkt worden- aanbrengen, voegen en inwassen

8 gereedschappen, materialen en materieel toegepast bij het lijmen van tegels noemen- handcreme, mixer, spaan, voegrubber, spons, emmer, tegelsnijder

- lijm en tegels

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 5 'onder begeleiding' uitvoeren.

BT/V/6 Civiele techniek

De kandidaat kan1 werken volgens eenvoudige opgedragen werkindelingen, waarin rekening

gehouden is met- benodigd(e) personeel, machines, apparaten, gereedschappen, materialen en hulpstoffen

- geldende vergunningen en eisen van beheerder

- werkprocedures 2 de werkplek zodanig inrichten dat er veilig en ergonomisch verantwoord

gewerkt kan worden3 de werkzaamheden uitvoeren volgens de voorschriften en richtlijnen voor

- eigen veiligheid en die van anderen

- de sociale en hygiënische voorzieningen op de werkplek

- de bescherming van het milieu

4 opdrachtbonnen invullen, per dag aangevoerde en verwerkte materialen bijhouden, dagen weekrapporten maken, interne schadeformulieren invullen en gemaakte afspraken schriftelijk vastleggen

5 eenvoudige werktekeningen en detailschetsen lezen en eenvoudige maatschetsen van werksituaties maken

6 kabels en leidingen lokaliseren en beschadigingen melden- aan de hand van een tekening en door in opdracht een proefsleuf te graven

- zo nodig gebruikmakend van een lijst van telefoonnummers van leidingbeheerders

7 meten- werken met lengtemeetgereedschap

. duimstok/meetband

. jalons/jalonniveau

- assisteren bij detailmetingen

- gegeven hoogtematen met waterpas, rei en zichtjes overbrengen

- van gegeven punten hoogten overbrengen met waterpas en rei en hoogten tussenzichten

tussen twee gegeven hoogten

59

8 in haakse hoeken bochten uitzetten en vastleggen, met bereikbare middelpunten en een R<20

9 volgens voorschriften op de aangegeven plek plaatsen, onderhouden en verwijderen van- schaftwagens/containers

- opslagketen/containers

- directieverblijven

- verkeersbebakening

10 assisteren bij het uitleggen en onderhouden van plankiers en hulpwegen van rijplaten

11 assisteren bij machinaal graaf- en grondverzetwerk12 leidingen en leidingverbindingen aanleggen in pvc13 inspectiepunten en straatpotten van nutsbedrijven op een gegeven hoogte

stellen14 de grond onder profiel afwerken en een zandbed handmatig afwerken en

mechanisch verdichten15 verhardingen maken

- open en gesloten verhardingen uitbreken en provisorisch herstellen

- bestratingsmateriaal handmatig en machinaal schoonmaken en opslaan

- bestratingen schoonvegen, bezanden en aftrillen

- straatblokken, straattegels en merkplaatjes aanbrengen

16 zorgvuldig met beplantingen omgaan en verstoorde grondoppervlakken, grasmatten, taluds, greppels, bermsloten en verplaatste afrasteringen in de oorspronkelijke toestand terugbrengen

17 assisteren bij het transporteren, laden, lossen, opslaan en afvoeren van machines, apparaten, gereedschappen, materialen, hulpstoffen, puin en afval

18 machines, apparaten, gereedschappen, materialen en hulpstoffen- controleren of deze in voldoende hoeveelheden en in deugdelijke, veilige staat aanwezig zijn

- tekortkomingen, defecten en noodzakelijke reparaties mondeling en schriftelijk rapporteren

19 werken met eenvoudige handgereedschappen en transportmiddelen- werken met kleine werktuigen zoals tril- en walsapparaten en knip- en schrapmachines, met

eenvoudige, hijs- en takelwerkzaamheden lasten aanslaan

20 aggregaten, compressoren, motoren, mechanisch gereedschap en pompen- bedienen

- er dagelijks onderhoud aan verrichten

- voorzorgsmaatregelen treffen bij lang verwachte stilstand

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 8 t/m 15, 17, 18 en 20 'onder begeleiding' en de eindtermen 1 t/m 4, 6, 7, 16, 19 'zelfstandig' uitvoeren.

B/V/7 Meubelmaken

De kandidaat kan1 eenvoudige werkzaamheden voor het maken van meubels voorbereiden


- werktekening lezen

- eenvoudige materiaalstaat maken

60

- gereedschappen en machines bepalen

2 met gangbare gereedschappen en machines basisvaardigheden uitvoeren ten behoeve van het maken van meubels- afschrijven

- zagen

- schaven

- steken

- boren

3 eenvoudige meubels maken en monteren met gangbare gereedschappen en machines- eenvoudige dekenkist

- eenvoudige stoel

- eenvoudige tafel

4 materialen toepassen en monteren in meubels- hout en plaatmaterialen

- beslag


- bevestigingsmiddelen

5 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van eenvoudige meubels omschrijven- eenvoudige dekenkist

- eenvoudige stoel

- eenvoudige tafel

6 materialen met betrekking tot het maken van eenvoudige meubels omschrijven- beslag


- bevestigingsmiddelen

7 de toepassingen van houtbewerkingsmachines en gereedschappen bij het maken van eenvoudige meubelen noemen- zaagmachines

- freesmachine met doorvoerapparaat


- schaafmachine

- handgereedschappen

- elektrisch en pneumatisch handgereedschap


B/V/8 Interieurbetimmering

De kandidaat kan1 eenvoudige werkzaamheden met betrekking tot het maken van eenvoudige

interieurbetimmeringen voorbereiden- werkopdracht interpreteren




61

- materiaal bepalen

2 met gangbare gereedschappen en machines basisvaardigheden uitvoeren ten behoeve van het maken van eenvoudige interieurbetimmeringen- afschrijven

- zagen

- schaven

- steken

- boren

3 eenvoudige interieurbetimmeringen maken met gangbare gereedschappen en machines- betimmeringen met rechte hoeken

- aanbrengen van grondhout

- kunststof of fineren panelen en schrootjes aanbrengen op grondhout

4 materialen toepassen en monteren bij eenvoudige interieurbetimmeringen- betimmeringen met rechte hoeken



5 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van eenvoudige betimmeringen omschrijven- betimmeringen met rechte hoeken



6 de relevante materialen omschrijven- betimmeringen met rechte hoeken



7 de toepassingen van houtbewerkingsmachines en gereedschappen bij het maken van eenvoudige werkplaatstimmerproducten noemen- zaagmachines



- schaafmachine




B/V/9 Werkplaatstimmeren

De kandidaat kan1 eenvoudige werkzaamheden met betrekking tot het maken van eenvoudige

werkplaatstimmerwerkzaamheden voorbereiden- werkopdracht interpreteren




- materiaal bepalen

62

2 met gangbare gereedschappen en machines basisvaardigheden uitvoeren ten behoeve van het maken van werkplaatstimmerproducten- afschrijven

- zagen

- schaven

- steken

- boren

3 eenvoudige werkplaatstimmerproducten maken met gangbare gereedschappen en machines- raam

- raamkozijn

- paneeldeur

- binnendeurkozijn

4 de KVT’95 in zijn werkzaamheden toepassen5 materialen toepassen en monteren bij eenvoudige timmerproducten6 de werkzaamheden met betrekking tot het maken van eenvoudige

werkplaatstimmerproducten omschrijven- raam

- raamkozijn

- paneeldeur

- binnendeurkozijn

7 de relevante materialen omschrijven- hang- en sluitwerk

- actuele houtsoorten en plaatmaterialen

8 de toepassing van elektrische en pneumatische handgereedschappen omschrijven bij het maken van eenvoudige timmerproducten

9 de toepassingen van houtbewerkingsmachines en gereedschappen bij het maken van eenvoudige werkplaatstimmerproducten noemen- zaagmachines



- schaafmachine




B/V/10 Industriële lakverwerking

De kandidaat kan1 de industriële lakverwerkingswerkzaamheden voorbereiden


- eenvoudige werktekeningen lezen (ophangschema)

- de staat van de ondergrond, van metalen, houten en kunststof objecten vaststellen

- verf controleren volgens de voorschriften

- droge en natte verflagen controleren volgens voorschriften



63

2 het werkstuk en de materialen voorbereiden- ondergrond voorbehandelen volgens voorschriften

- verfproducten gebruiksklaar maken volgens voorschriften

3 met gangbaar gereedschap en materieel de basistechniek van het spuiten toepassen- 3 dimensionale objecten ophangen met haken in rekken en aan rails

- verflagen aanbrengen door middel van spuiten


controleresultaten

- goederen en producten door het bedrijf transporteren





5 veiligheidsmaatregelen voor zichzelf en zijn omgeving noemen - stofmaskers, adembescherming

- ventilatie en afzuiging


6 de werkzaamheden met betrekking tot de industriële lakverwerking omschrijven- de staat van de ondergrond, van metalen, houten en kunststof objecten vaststellen

- verf controleren volgens de voorschriften

- droge en natte verflagen controleren volgens voorschriften

- ondergrond voorbehandelen volgens voorschriften

- verfproducten gebruiksklaar maken volgens voorschriften

- objecten ophangen met haken in rekken en aan rails

- verflagen aanbrengen door middel van spuiten


controleresultaten

- goederen en producten door het bedrijf transporteren

7 de materialen ten behoeve van de industriële lakverwerking noemen- verf, lak

- verdunningsmiddelen

- reinigingsmiddelen

- schuurmiddelen

- ontvettingsmiddelen

8 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor de industriële lakverwerking noemen- verfspuitapparaat

- compressor


B/V/11 Stukadoren binnenwanden

De kandidaat kan1 de stukadoorswerkzaamheden voorbereiden

64



- aan de hand van voorbeelden relevante bouwdelen op schaal natekenen en schetsen

- materiaal en materieel voor het stukadoren uittrekken



2 het stukwerk op binnenwanden voorbereiden- ondergronden controleren op eigenschappen voor de stukafwerking



- reien en/of profielen stellen ten behoeve van het berapen van ondergronden

3 met gangbaar gereedschap en materieel binnenwanden stukadoren- wanden traditioneel berapen

- ondergronden berapen/afwerken met hand- en hechtgipsen

- wanden afwerken met blauwpleisterwerk

- wanden afwerken met witpleisterwerk

- wanden afwerken met fijnschuurwerk

- wanden afwerken met sierpleisterwerk


controleresultaten

4 met KAM-zorg de werkzaamheden uitvoeren- ARBO voorschriften

- stofmaskers gebruiken


- werken met trappen, ladders en rolsteigers


- verpakkingen en restanten volgens milieu voorschriften afvoeren


- ventilatie

- werken op trap, ladder of rolsteiger


6 de werkzaamheden met betrekking tot het stukadoren van binnenwanden omschrijven- binnenwand ondergronden controleren op eigenschappen voor de stukafwerking



- reien en/of profielen stellen ten behoeve van het berapen van ondergronden

- wanden traditioneel berapen

- ondergronden berapen/afwerken met hand- en hechtgipsen

- wanden afwerken met blauwpleisterwerk

- wanden afwerken met witpleisterwerk

- wanden afwerken met fijnschuurwerk

- wanden afwerken met sierpleisterwerk


controleresultaten

7 de materialen ten behoeve van het stukadoren van binnenwanden noemen- reparatie-/vulmiddelen


- hand- en hechtgipsen

- blauwpleister, witpleister, sierpleister

65

8 de toepassing van de gereedschappen en materieel voor het stukadoren van binnenwanden noemen- rei, profiel

- speciekuip, handmixer

- plamuurmes, bord, schuurbord, spons, spaan, borstel

- trap, ladder, rolsteiger

- spuitapparatuur


B/V/12 Decor en standbouw

De kandidaat kan1 een gegeven ontwerp vergroten


- op papier

- rechtstreeks op ondergrond

- rastermethode

- epidiascoop

- meten

2 een vergroot ontwerp invullen- inschilderen met kwast en roller

- egaal en verlopend spuiten

- airbrush en decoratieverfspuit

3 een driedimensionaal object vervaardigen- plaatmateriaal

- aftekengereedschap

- decoupeerzaag/schroefboormachine

- pneumatisch niet-apparatuur


4 een eenvoudige decoropstelling vervaardigen- stelhulpmiddelen

- uitvlakken

- schilderen

- belettering aanbrengen (computer/snijplotter zeefdrukken)


- werkplek (tussentijds) opruimen

- verpakkingen en restanten volgens milieuvoorschriften opslaan en afvoeren

6 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het vergroten, vervaardigen van objecten,en behandelen van objecten noemen- basistechnieken

- materialen en gereedschappen

7 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het vervaardigen van decoropstelling- basistechnieken

- materialen en gereedschappen

- werkwijze

66


- zeefdruktechniek


B/V/13 Decoratieve technieken A

De kandidaat kan1 volgens een werktekening verschillende lettertypen en motieven op een

vlakke ondergrond aanbrengen2 de techniek van wikkelwerk uitvoeren3 de techniek van dopwerk en klopwerk uitvoeren4 kleuren mengen en kleuren toepassen bij het uitvoeren van decoratieve

technieken5 eenvoudige sjabloonmotieven met behulp van sjabloonpapier tekenen,

snijden en aanbrengen op vlakke ondergronden6 omschrijven hoe volgens een werktekening verschillende lettertypen en

motieven op een vlakke ondergrond worden aangebracht7 kan de techniek van dopwerk en klopwerk omschrijven8 omschrijven hoe kleuren worden gemengd en toegepast bij het uitvoeren

van decoratieve technieken


67

5. De eindtermen voor de gemengde leerweg

B/K/1 Oriëntatie op de bouw en bouwberoepen

De kandidaat kan1 de gang van zaken bij het maken van een bouwwerk omschrijven

- voorbereiding bouwplan

- organisatie

- bouwplaatsinrichting

- bouwmethoden

- bouwvormen

- bouwconstructies

- onderhouden, renoveren en restaureren van gebouwen

2 bouwbranches noemen- timmerfabrieken

- bouwtimmeren

- metselen en tegelzetten

- schilderen afwerkingstechnieken

- stukadoor- en afbouwtechnieken

- meubelmaken en interieurbouw

- stofferen (meubelen woningstofferen)

- timmer-, beton/staal- en toeleveringsindustrie

- de sector grond-, weg- en waterbouw

3 aspecten van het bouwproces noemen- fasen in het bouwproces

- partijen zoals

× opdrachtgever

× architect

. ingenieursbureau/adviesbureau

× aannemer

- iso-certificering

- verantwoordingniveaus

× leidinggevende

× toezichthoudende

× uitvoerende beroepen

- KAM-zorg

- duurzaam bouwen

. levenscyclusanalyse (LCA)

. milieuquota

. energieprestatie

4 organisaties noemen- werkgevers-/werknemersorganisaties

× CAO

× ondernemingsraad

68

5 de basisgegevens van belangrijkste wetten en regelgeving in de bouw noemen- bouwbesluit/bouwstoffenbesluit

× NEN-normen

× NPR-bladen

- wet op de ruimtelijke ordening

- (bouw)wetgeving op de bouwplaats

- milieuwetgeving

- aansprakelijkheid voor fouten

- Arbobesluit, afdeling bouwplaatsen

6 relevante aanverwante bedrijfstakken noemen- elektrotechniek

- installatietechniek

- metaaltechniek

7 de taken van een uitvoerend werknemer in de bouw omschrijven- werkvoorbereiden

- materiaal bewerken

- monteren/construeren

- afwerken

- opleveren

8 een bewuste keuze maken voor een geschikte vervolgopleiding- de eigen (on)mogelijkheden

× web-niveau’s

- opleidingsmogelijkheden

× beroepsopleidend onderwijs

× beroepsbegeleidend onderwijs

× fondsen sociale partners

× particuliere instituten

9 aspecten van technologische vernieuwingen noemen en is zich bewust van veranderingen voor de beroepspraktijk- meer algemene recente en verwachte technologische ontwikkelingen

- invloed op maatschappelijke ontwikkelingen

- meer vakspecifiek recente en verwachte technologische ontwikkelingen



- gevolgen in termen van permanente educatie

- het toenemend belang van het dienstverlenend aspect



- veranderingsbereidheid:

. anticipatie

. mobiliteit

. opleidingsbereidheid

B/K/2 Professionele vaardigheden

De kandidaat kan1 op systematische wijze werkzaamheden uitvoeren

69

- werkplannen/werkvoorbereiden

- systematisch uitvoeren

- tussentijds controleren en bijstellen

- eindcontrole uitvoeren

- afleveren/opleveren

- evalueren (oog hebben voor verbeteringen volgende opdracht)

2 de Nederlandse taal functioneel gebruiken- op basaal niveau lees- en schrijfvaardigheden toepassen bij de administratieve verwerking van

zijn werkzaamheden

- een eenvoudig zakelijk verslag schrijven met gebruikmaking van geautomatiseerde systemen

- mondeling communiceren

. werkoverleg

. vaktaal

. mondelinge opdrachten interpreteren

. informeel communiceren

3 tijdens de werkvoorbereiding en de werkuitvoering op basaal niveau berekeningen maken- de zakrekenmachine doelmatig gebruiken

- aftekenen

- bepalen van maat en plaats van de te installeren/plaatsen onderdelen

- verwerken meetgegevens

4 met gebruikmaking van een computer eenvoudige administratieve werkzaamheden uitvoeren- binnen het vakgebied gericht informatie opzoeken met behulp van moderne technieken

. bronnen gebruiken, geautomatiseerde gegevensbestanden, internet

. informatie op waarde schatten, kiezen en ordenen

. informatie bewerken: samenvatting, tabel, grafiek

- CAD-applicatie een eenvoudige tekening maken/lezen

- materiaalstaat uittrekken en invoeren in een beheerapplicatie

- eenvoudige calculatie uitvoeren (spreadsheet)

- eigen werkplanning maken

- werkbonnen invullen en invoeren in een beheerapplicatie (spreadsheet) en lezen

- werkvoortgangsstaat maken en invoeren in een beheerapplicatie

- magazijnvoorraadbeheer (database)

- eenvoudige tekstverwerkingsapplicatie

- omgaan met een gebruikershandleiding

5 tijdens de werkvoorbereidingen en de werkuitvoering werktekeningen tekenen en bestaande bouwonderdelen opmeten en in verhouding schetsen- bouwkundige tekeningen:

× schetsen

× werktekeningen

× bestektekeningen

× bouwkundige en installatietechnische symbolen

- projectiemethodes

× Europese projectie

× isometrische projectie

- bestaande bouwonderdelen opmeten en op schaal schetsen

6 werkzaamheden uitvoeren volgens de regels van integrale KAM-zorg- Arbo-risicoherkenning

× gezondheid

× veiligheid

70

× welzijn

- algemene en persoonlijke preventie maatregelen

. juiste werkhouding

× persoonlijke beschermingsmiddelen

× beschermingsmiddelen en wegwerpgereedschap verzamelen en afvoeren

- werkplekorganisatie

× inrichting werkplek

× gereedschapgebruik

× materiaal geen verbruik

. materieelgebruik

. verletbestrijding

- ISO-certificering

- milieuzorg/duurzaam bouwen

× energieverbruik

× materiaalgebruik

× hergebruik bouwmaterialen

. aansluitingen bouwelementen

× nauwkeurig werken

. afvalstoffenscheiding

7 zich aan- en inpassen in de bedrijfscultuur- bedrijfsnormen

- overzicht arbeidsorganisatie

- plaatsen van eigen arbeid

- functioneren in hiërarchie

8 samenwerken bij het uitvoeren van werkzaamheden- taken verdelen

- overleggen

- zich houden aan afspraken

- omgaan met kritiek

- rapporteren

9 een kritische instelling tot eigen belang manifesteren- afstand nemen van werk

- risico's onderkennen

- omgaan met werkdruk

- belangenbehartiging

- eigen belang bij conflicten

- speelruimte benutten

10 omgaan met verschillen op basis van culturele gebondenheid en geslacht- normen

- waarden

- gewoontes

B/K/10 Het bouwen van een eigen huis

De kandidaat kan:1 (m.b.v. een CAD-applicatie) voorzieningen van een nieuw te bouwen

woonwijk in beeld brengen- kadastralegegevens

- maatschappelijke voorzieningen

71

- nutsvoorzieningen

- indeling bouwkavels

2 het proces van het bouwproces vastleggen in een tijdsschema- wie

- wat

- wanneer

3 m.b.v. een CAD-applicatie een eigen woning ontwerpen- voorschriften

- doel: Wonen? Werken? Wonen en werken?

- materiaalkeuze/DUBO

4 m.b.v. een spreadsheet een globale kosten calculatie maken- uitsplitsen naar beroepsgroep

- uitsplitsen naar kosten plaats

- duur- of goedkoop bouwen

- budgettaire consequenties

5 m.b.v. een spreadsheet een bouwplanning maken- wie, waar, wanneer

- werkbare dagen (verletbestrijding)

- werkcontrole momenten

- bouw & woningtoezicht

6 m.b.v. een kleurenprogramma een kleurontwerp maken- kleurenleer

- stijlleer

7 m.b.v. een spreadsheet een onderhoudsplan maken- meerjarenplanning

- inspecteren

- controleren

8 m.b.v. een CAD-applicatie een plan voor het perceel maken- indeling

- kosten paden

- kosten beplanting

- aanleg kosten

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen, zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 6 'oriënterend' uitvoeren

B/K/11 CAD/CAM en houtbewerkingsmachines

De kandidaat kan1 met behulp van CAD-software een eenvoudig technisch ontwerp maken


- geometrie ontwerpen

- geometrie volgens normalisatie bematen

- geometrie volgens normalisatie van bewerkingstekens voorzien

- plotten/printen

- tekening opslaan

2 met behulp van CAM-software CNC-programma ontwerpen- geometrie ontwerp uit CAD-software generen in CAM-software

- geometrie bewerken

72

- machine condities (M-codes) toevoegen

- bewerkingscondities (G-codes) toevoegen

3 m.b.v. CAM-software simuleren van het CNC programma testen en zo nodig wijzigen- testen

- wijzigen

- opslaan

4 met houtbewerkingmachines werken- afkortzaag, lintzaag en cirkelzaag



5 de algemene beginselen van automatiseringsprocessen noemen- de beginselen van CNC-bewerking opnoemen

- de concrete uitwerking daarvan op de machine aanwijzen

6 de werkzaamheden met houtbewerkingmachines noemen

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 ‘oriënterend’ uitvoeren.


De kandidaat kan1 in een experimentele situatie een meting uitvoeren en de resultaten

omschrijven- meetopdracht interpreteren

- instrumentkeuze: type, nauwkeurigheid

- instrument instellen: schaalkeuze, nauwkeurigheid

- metingen uitvoeren


2 de grondbeginselen van het meten omschrijven- meten: vergelijken grootheid met eenheidsmaat

- begrippen: grootheid en eenheid, analoog en digitaal

- instrument: schaalkeuze, nauwkeurigheid, symbolen voor nauwkeurigheid


3 de opbouw en werking van een meetsystemen omschrijven- opbouw: sensor, verwerkingseenheid, uitlezing

- ijken/kalibreren

4 de opbouw en werking van sensoren omschrijven- vormen van energie-omzetting: thermisch/elektrisch, mechanisch/elektrisch,

chemisch/elektrisch, (elektro)magnetisch/elektrisch

- typen: directe opnemers, indirecte opnemers

5 de rol van automatiseringspaketten in het bouwproces aangeven- softwaregebruik in de ontwerpfase

- softwaregebruik in de voorbereidingsfase

- softwaregebruik in de uitvoeringsfase

- softwaregebruik bij relatiebeheer

6 het historisch perspectief van de technologische ontwikkelingen noemen- van mechanisering naar informatisering

73

- technologische ontwikkelingen: de agrarisch-ambachtelijke maatschappij, de industriële

maatschappij, de informatiemaatschappij

- mechanisering: van ambacht naar machine (menselijke krachten vervangen, energiebronnen,

gevolgen), veranderingen in het beroep, wat wel en niet mechaniseren

- automatisering: van machine naar automaat: (menselijke besturing vervangen, energie-

bronnen), sturen met gaten, gevolgen

- informatisering: van automaat naar computer (schrijf- en denkwerk vervangen, flexibele

computer, gevolgen), basisschema computer: (invoer, verwerking, uitvoer), vergelijking

met de mens: (invoer, verwerking, uitvoer), toekomstige ontwikkelingen

- penetratiegraad van productietechnologie in wonen, werken en transporteren

7 de maatschappelijke effecten van technologische ontwikkelingen omschrijven- economische effecten: werkgelegenheid: van productie naar dienstverlening

- sociale effecten: senioren, gehandicapten

- ethische overwegingen: milieueffecten

8 het begrip logistiek relateren aan het bouwproces- just in time, interne en externe logistiek afstemming toeleveranciers en gespecialiseerde

aannemers

- bouwen op moeilijk toegankelijke locaties, binnenstedelijke herontwikkeling, tijdelijke

afsluiting van infrastructuur

- beheer informatiestromen: selecteren, verwerken en beheren van informatie

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindterm 1 ‘oriënterend’ uitvoeren.

B/K/13 Telematica

De kandidaat kan1 basishandelingen bij de bedrijfsmatige telefonie uitvoeren

- telefonische verbindingen tot stand brengen: intern en extern




- een telefonische vergadering organiseren en plannen

- telefooncentrale bedienen: interne lijnen, externe lijnen


2 basishandelingen met veel toegepaste besturingssystemen uitvoeren en de kenmerken van die besturingssystemen noemen- Windows

3 met een tekstverwerkingsprogramma een document produceren- tekstbestanden beheren



- printen




74

- veranderlijke gegevens opvragen (weerbericht voor de bouw, teletekst, etc-)

5 met gebruikmaking van netwerkdiensten interactie met gegevensbestanden tot stand brengenenige mogelijkheden:- girotel

- betalen met pas, PIN, creditcard

- geld opnemen

- teleshoppen

6 met gebruikmaking van netwerkdiensten intermenselijke communicatie tot stand brengen- E-mail

7 navigeren in netwerken- omvang van het informatieaanbod

- menugestuurde navigatiesystemen (Gopher)

- hypertekst (world wide web)


- naslagwerken, gegevensbestand, archief


9 in een bestaande opstelling op afstand meten (telemetrie)- data-acquisitie: sensor, convertor, computersysteem

- dataverbinding: modem/netwerkkaart, netwerk

- presentatie van meetwaarden: computersysteem, beeldscherm 10 de functie van een aantal toepassingen van telefonie en de bijbehorende

apparatuur omschrijven- telefonische verbindingen: intern en extern (lokaal, interlokaal, internationaal)

- telefonisch gesprek: commercieel, niet-commercieel

- regels bij telefoneren: telefoonalfabet

- acties: intern doorverbinden, oproepen, gespreksnotitie, memo

- telefonische vergadering: organisatie, planning

- telefoon centrale: interne lijnen, externe lijnen

- randapparatuur: pc, fax, modem, telefoonbeantwoorder

- netwerken en protocollen 11 de functie en werking van netwerkdiensten omschrijven

- raadplegen van bronnen via netwerken

- interactie met gegevensbestanden via netwerken

- intermenselijke communicatie via netwerken

- navigatie in netwerken

12 het begrip multimedia en de kenmerken van diverse multimedia-platforms, multimedia-informatiedragers en multimediatoepassingen omschrijven- begrip multimedia: integratie (van beeld, geluid, video, animatie, tekst), interactiviteit

- multimediaplatforms: pc + CD-rom + soundblasterkaart + stereo-luidsprekers

- multimedia-informatiedragers: CD-ROM, DVD, on-line, ontwikkelingen in

opslagcapaciteit (papier, floppy disk, harddisk, CD-ROM/audio CD, DVD en overige actuele

mediadragers)

- multimediatoepassingen: bouwcatalogi en bouwdocumentatie

13 voorbeelden van telemetrie, telebesturing en telebewaking noemen- opvragen van meetwaarden op afstand

- telebesturing bij gebouwbeheer: verwarming, ventilatie, verlichting

- telebewaking bij gebouwbeheer: bewaking, toegangscontrole, beveiliging, brandmelding

75

- telebewaking bij personen: babysitten, intensive care (ziekenhuis), alarmering t.b.v.

gehandicapten en ouderen

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindterm 9 ‘oriënterend’ uitvoeren.De kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 8 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

B/K/14 Esthetica








- wikkelen

- sponsen



- slagschaduw













- veiligheid



8 werkmethoden, materialen en gereedschappen voor het tekenen van eenvoudige meetkundige figuren noemen

76

- tekenmateriaal en gereedschap



- werkwijze


- typografie

10 belangrijke wetenswaardigheden omtrent reclame- en diverse andere mediauitingen noemen

- de invloed tijdsbeeld in de verschijningsvorm van reclame

- verschil tussen een commerciële en ideële boodschap/doelstelling

- de relatie tussen marketing, media en reclame

11 kunststijlen en kunstkenmerken noemen en zelfstandig een beeldanalyse maken aan de hand van een aantal stijlbegrippen en deze analyse toepassen op eigen werk

- twintigste-eeuwse kunststijlen en de relatie tussen kunst en typografie

- het nut van kennis van kunstgeschiedenis (toegepaste kunst, reclame)

- stijlkenmerken van diverse perioden, uitgewerkt voor een bepaald thema

12 ontwikkelt een gevoel voor trends en houdt zich voortdurend op de hoogte van die trends

ToelichtingDe kandidaat kan de handelingen zoals omschreven in de eindtermen 1 t/m 4 ‘oriënterend’ en de eindterm 5 ‘onder begeleiding’ uitvoeren.

77

bouwtechniek timmeren

Documents

Transcript of bouwtechniek timmeren