1515

Bouwknopen ontward

BOUWEN MET HOUT ZIT IN DE LIFT. DEZE VORM VAN DUURZAAM BOUWEN IS BELANGRIJK ALS WE IN DE TOEKOMST DE KLIMAATDOELSTELLINGEN WILLEN HALEN. IN DIT MAGAZINE HEB JE WELLICHT GEMERKT DAT ER VERSCHILLENDE BOUWSYSTEMEN ZIJN EN VERSCHILLENDE MANIEREN VAN ENERGIEZUINIG BOUWEN (ZIE P. 8 EN 19).

Alle bouwknopen in de houtskeletbouw beschrijven is onmogelijk. Daarom beperken we ons tot de drie belangrijkste (in de praktijk zal je zien dat je hierop verschillende varianten terugvindt):

1. de aansluiting met de fundering2. de aansluiting tussen een buitenwand

en een tussenvloer3. de aansluiting van een buitenwand

met een hellend dak

We baseren ons hierbij op de informatie van de organisatie Passiefhuis Platform. Op hun website kan je terecht voor meer tekeningen, bouwknopen en informatie:

➼ www.passiefhuisplatform.be

UIT DE KNOOP

Energiezuinig bouwen betekent in de praktijk: goed isoleren. Maar hoe beter een huis geïsoleerd is, hoe makkelijker er problemen ontstaan met vocht en condens. Houtskeletelementen zijn door hun opbouw zeer goed te isoleren. Vandaar ook dat de verbindin-gen tussen deze elementen zeer goed moeten worden uitgevoerd om koudebruggen en luchtdichtheid te garanderen. Deze aan-sluitingen tussen verschillende bouwelementen noemen we ook bouwknopen. Daarover gaat het op de volgende bladzijden. Lees en knoop de bouwknopen in uw oren!

1616

PHP Technologiewijzer 20082008-01 1

Constructiehout, LVL, Multiplex

Zachte dampopen houtvezelplaat

OSB-plaat

Afwerkingshout

Drukvaste thermische isolatieplaat

Drukvast thermisch isolatieschuim

Dampopen isolatiemateriaal

Akoestisch isolatiemateriaal

Drukvaste thermische onderbreking

Zichtmetselwerk

Gewapende dekvloer

Gewapend beton

Vloerafwerking

Voegkit

Aarde

Luchtdichtingsfolie

Waterkering (EPDM of bitumen)

Dekvloer

PHP - technologiewijzer 2008-01

Bouwdetail in Passiefhuis standaard

houtskeletbouw

HB.01 Funderingsaansluiting

Wat is chemisch

verankeren?

Chemisch verankeren is

een manier om een stevige

verbinding te maken. Twee

vloeistoffen worden vermengd

waarna een chemische reactie

ontstaat en de materie keihard

wordt.

De aanzet van een houtskelet moet minstens 20 cm boven het maaiveld liggen. Daarom wordt er eerst een opzet gemetst (1). Om te voorkomen dat die een koudebrug is, wordt een thermische onderbreking voorzien. Dit kan bijvoor-beeld door drukvaste thermisch isolerende blokken te gebruiken, of door een drukvaste isolerende laag te voorzien. Dat geldt ook voor de opzet waar de bin-nenmuren worden op bevestigd.

Op de opzet wordt een vochtwerende folie (2) in de lengte afgerold. Hierop wordt de vormvaste muurplaat (3) bevestigd met draadstangen (4), die che-misch verankerd worden in de betonplaat.De houtskeletbouw, opgebouwd uit I-liggers (5), wordt via de onderregel (6) op de muurplaat bevestigd. Aan de binnenzijde (7) van de wand wordt een luchtdichte en dampremmende laag aangebracht, in dit geval een OSB. De buitenzijde (8) wordt voorzien van een wind- en waterdichtlaag (vb. zachte dampopen houtvezelplaat).Na de ruwbouwfase wordt de houtconstructie luchtdicht verbonden met de betonplaat via een speciale folie, die gekleefd wordt met een elastische blij-vende lijm. Een pressurisatieproef (Blower Door Test) kan die luchtdichtheid nadien controleren.

➼ www.bouwdetails.be/pdf/TW_2008-01_HB.01.pdf

SCHAVEN AAN JE KENNIS

1. AANSLUITING MET DE FUNDERING.

85

3

12

4

6

7

1717

Bij de ‘balloon-methode’ komt de hoogte van de buitenwanden doorgaans overeen met de hoogte van de woning. De verdiepingsvloer zit tussen de buitenwanden die niet worden onderbroken.

➼ www.bouwdetails.be/pdf/TW_2008-06_HB.06.pdf

ER ZIJN TWEE BELANGRIJKE OPBOUWMETHODES:

Bij de ‘platform-methode’ wordt het gebouw verdieping per verdieping opgebouwd waarbij de balklaag van de vloer een platform vormt voor de bouw van de volgende verdieping.

➼ www.bouwdetails.be/pdf/TW_2008-05_HB.05.pdf

2. AANSLUITING TUSSEN

EEN BUITENWAND EN EEN TUSSENVLOER

PLATFORM-METHODEEr wordt vertrokken van een houtskeletwand die is opgetrokken tot net boven het binnenplafond (1). Eerst wordt de wachtfolie (2), die later de luchtdichtheid zal verzekeren, geplaatst. Op de wachtfolie wordt de muurplaat gemonteerd (3). De volgende handeling is het plaatsen van de twee randbalken (4). Deze randbalken dragen de last van de bovenstaande wand. De tussenruimte wordt opgevuld met isolatie.

De balken (5) van de tussenvloer worden op de muurplaat gelegd. (Opgelet! De minimale voorgeschreven opleg moet gerespecteerd worden.) Bij lateien (vb. boven een raam) kan de binnenste randbalk verdubbeld worden en kunnen de balken hieraan bevestigd worden (in een balkschoen). Op de plaats waar de muur evenwijdig loopt met de I-ligger van de tussenvloer wordt de buitenste I-ligger in de wand geplaatst.

Nadien wordt de OSB3 (= vochtwerende OSB) op de I-liggers geplaatst (6) en de wacht-/luchtdichtingsfolie over geklapt (7). Vervolgens wordt de volgende muur-plaat op de luchdichtingsfolie bevestigd (8). Voor de folie en tegen de randbalk wordt isolatie geplaatst (9).

Aan de buitenzijde wordt een wind- en waterdichte laag bevestigd (10). Meestal wordt hiervoor een zachte dampopen houtvezelplaat gebruikt. Het houtskelet wordt opgevuld met thermische isolatie. Dat kan zowel voorafgaand aan de plaatsing van het binnen- of buitenscherm gebeuren ofwel door het inblazen erna.

OPGELET! Het vlak dat als ondergrond dient voor deze spouw, moet volledig luchtdicht zijn. De voegen tussen twee elementen moeten correct met elkaar verbonden zijn (tand en groef, afgeplakt, …).

De dekvloer (12) wordt opgebouwd volgens de regels van de kunst. Wanneer een chape als dekvloer wordt gebruikt, wordt die niet geplaatst door de houtskelet-bouwer. Aan de binnenzijde wordt gipskarton- of gipsvezelplaat (13) op de lei-dingspouw aangebracht. Soms wordt een dubbele laag plaatmateriaal gebruikt, wat een positief effect heeft op de luchtgeluidsisolatie en de brandweerstand. Ook in het plafond wordt boven het latwerk, om akoestische redenen, een laag isolatie geplaatst.

Ten slotte wordt de buitengevelbekleding aangebracht. Dat kan zowel een gevel-steen zijn als een houten gevelbekleding.

➼ www.bouwdetails.be/pdf/TW_2008-06_HB.06.pdf

7

8

94

3

2

1

11

13

10

12 6

5

Het fundamentele verschil tussen deze twee systemen is dus de aansluiting tussen de buiten-wanden en de tussenliggende vloeren. Omdat de platform-methode het meest gebruikt wordt in de houtskeletbouw staan we er langer bij stil. De principes van de opbouw van de balloon-methode zijn terug te vinden in de beschrijving van de op-bouw van de aansluiting met een hellend dak.

Er wordt vertrokken van een houtskeletwand (1) die opgetrok-ken is tot net onder de verdiepingshoogte. De tussenvloer/roostering is opgebouwd volgens de ‘balloon-methode’.

Eerst wordt de wachtfolie op de wand gekleefd (2). De leiding-spouw wordt gebruikt om een dragende balk (3) in te plaatsen. De balkjes van de leidingspouw onderschoren de dragende balk die de volledige last van de vloer moet dragen. Op de dra-gende balk worden de I-liggers (4) geplaatst, die de tussenvloer vormen. (Opgelet! De minimale voorgeschreven opleg moet gerespecteerd worden.) Hierop wordt de vloerplaat (5) in OSB3 gemonteerd en daarna de wachtfolie omgeklapt. Een smalle strook OSB3 (6) zorgt voor de uitlijning.

Op de wachtfolie wordt de muurplaat (7) verankerd waarop de afschotbalk wordt gemonteerd (8). De wachtfolie wordt net zoals onder de vloer op de afschotbalk gekleefd (9).

Op de afschotbalk worden de I-liggers geplaatst die de dak-constructie vormen (10). Voor de bevestiging kunnen speciale balkschoenen worden gebruikt waarin de I-liggers rusten of men kan werken met verstijvingsklossen.

Tussen de I-liggers worden klossen/kettingen (11) geplaatst om het knikken van de liggers te voorkomen. Aan de buiten-zijde van de verticale wand wordt nog een wind- en waterdichte laag (12) aangebracht. Hiervoor wordt meestal een zachte dampopen houtvezelplaat gebruikt.

3. AANSLUITING VAN EEN BUITENWAND

MET EEN HELLEND DAK

Een dakoversteek kan worden opgelost met een LVL-plaat (een plaat uit gelamelleerde (gelijklopende) fineerlagen), die op de I-liggers wordt geplaatst (13). (Opgelet! De door de fabrikant opgelegde verhouding tussen de opleg en de oversteek moet worden gerespecteerd.) Verder worden op de I-liggers uitvul-kepers (14) geplaatst. De aansluiting van de dakoversteek en de buitenzijde van de verticale is een belangrijke plaats waar lucht in de dakconstructie kan infiltreren. Het is daarom zeer belangrijk om de voeg tussen beide af te kleven (15).

Nadien kan het dak verder opgebouwd worden door het plaat-sen van het onderdak en de dakbedekking. De afwerking van de binnenzijde en de onderkant van het plafond is gelijklopend aan de opbouw beschreven in de platform-methode.

➼ www.bouwdetails.be/pdf/TW_2008-08_HB.08.pdf

14

13 10

15 11

87

6 2

5

4

1

3

12

9

ecol

ogis

ch