1

Bouwen met de UAV 2012

Kennisontbijt20 juni 2012

Robert Ruiter & Gwenny Scaf

RRA Advocaten N.V.

RRA AdvocatenKerkstraat 46367 JE Ubachsberg045-5620540

www.rra.nl

2

RRA Advocaten N.V.

Één visie, vier pijlers

• Deskundig. Dankzij ons niveau, kennis en ervaring. De juiste opleidingen, de nieuwste bijscholingen en kennis van de meest recente ontwikkelingen. Een sterke combinatie om ons volledig en succesvol op uw zaak te storten.

• Persoonlijk. Dichtbij onze cliënten staan. Echt naar hen luisteren. Weten wat hen beweegt en hoe ze hun situatie het liefst opgelost willen zien. Zodat ze er later met de beste oplossing en een goed gevoel op terug kunnen kijken.

• Ondernemend. Weten wat te doen op welk moment. In de kortst mogelijke tijd. De juiste personen benaderen. Snel en doortastend handelen. Alleen dat leidt tot maximaal rendement.

• Nuchter. Door onze reële kijk op geschillen. We kunnen vechten als een pitbull. Maar liever adviseren we eerst. Of vervullen we de rol van onderhandelaar. Pas als het moet, duiken we in de juridische arena. Voor ons ook geen opzichtig uiterlijk vertoon. Ook dát hoort bij onze nuchterheid.

RRA Advocaten N.V.

Thema’s

• Onderneming

• Vastgoed

• Arbeid

• Intellectuele eigendom

• Ruimtelijk omgevingsrecht

3

Sprekers

Robert Ruiter Gwenny Scaf

UAVUniforme Administratieve Voorwaarden

UAV zijn algemene voorwaarden, d.w.z.

toepasselijkheid overeenkomen en afwijken mag!

UAV 1968 � U.A.V. 1989 � UAV 2012

UAV-TI 1992 + U.A.V. 1989 = UAV 2012

Volledige naam UAV 2012:

Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de

uitvoering van werken en van technische

installatiewerken 2012

4

UAV 2012

Uitgangspunten:• Traditionele bouwmodel• Directievoering namens opdrachtgever

Waarom herziening?• Bij de tijd brengen van de terminologie• Gedeeltelijke invoering nieuw BW in 1992• Invoering titel Aanneming van Werk in BW in 2003• Aanpassing Wet Milieubeheer op gebied ontdoen van afvalstoffen• Integratie UAV-TI 1992 in UAV 2012• Aanpassing aan dynamiek voortvloeiende uit rechtspraak

Opdracht VROM aan Werkgroep:Lichte herziening van UAV 1989

Resultaat UAV 2012: Evenwichtige voorwaarden voor opdrachtgever/opdrachtnemer en geen fundamentele wijzigingen

UAV 2012Te behandelen onderwerpen

• Enkele belangrijke wijzigingen in UAV 2012

• Voorgeschreven leverancier en onderaannemer

• Opneming, beproeving, oplevering

• Onderhoudstermijn

• Aansprakelijkheid na oplevering

• Garantie

• Bestekswijzigingen

• Bouwtijd

• Bouwtijdverlenging

• Korting bij te late oplevering

• Bijbetaling

5

UAV 2012Enkele belangrijke wijzigingen

Integratie UAV-TI 1992

• Regeling beproeving installatie (§ 8a)

• Overhandiging bedienings- en onderhouds-voorschriften en revisietekeningen (§ 10 lid 1a)

• Ingebruikneming installatie vóór voltooiing (§ 10 lid 3)

• Geen herstel gebreken als gevolg van onjuist gebruik of normale slijtage (§ 11 lid 2)

Veiligheid en milieu

• Meldingsplicht aannemer i.v.m. schadelijke stoffen en terstond veiligheidsmaatregelen nemen (§ 6 lid 16a)

• Verplichte aantekening in weekrapport (§ 27 lid 1)

UAV 2012Enkele belangrijke wijzigingen (vervolg)

Voorgeschreven hulppersonen

• Gelijktrekking leveranciers en onderaannemers (§ 6 lid 27)

Aansprakelijkheid aannemer na oplevering

• Beperking tot verborgen gebreken (§ 12 lid 2)

• Onderscheid naar ernst gebrek relevant voor duur processuele vervaltermijnen (§ 12 lid 4)

Keuring bouwstoffen

• Geen automatisme meer (§ 17 lid 2)

• Beperkte keuring bij kwaliteitsverklaring (§ 18 lid 1)

6

UAV 2012Enkele belangrijke wijzigingen (vervolg)

Garanties• Geen doorkruising verdeling verantwoordelijk-

heden volgens overeenkomst (§ 22 lid 2)

Communicatie• Verslagen bouwvergaderingen (§ 27 lid 9)

Prijsverhoging bij meerwerk• Waarschuwingsplicht aannemer (§ 35 lid 1e, §

36 lid 1a)• Implementatie dwingendrechtelijk art. 7:755 BW

Gevolmachtigde van de aannemer• Verplichte gebruikmaking volmacht Bijlage A

(§ 4 lid 1)

UAV 2012Voorgeschreven leverancier/onderaannemer§ 6 lid 27 UAV 2012

Beperking aansprakelijkheid aannemer bij niet, niet tijdig

of niet deugdelijk presteren door voorgeschreven

onderaannemer en voorgeschreven leverancier.

Functionele ongeschiktheid <->incidentele gebrekkigheid

Tweeledige aansprakelijkheidsbeperking ten gunste van

aannemer t.o.v. UAV 1989:

7

UAV 2012Voorgeschreven

leverancier/onderaannemer“Indien door of namens de opdrachtgever het inschakelen van een

bepaalde onderaannemer of leverancier is of wordt voorgeschre-

ven, is de aannemer voor wat het presteren van die onderaan-

nemer of leverancier betreft jegens de opdrachtgever tot niet

méér gehouden dan tot datgene, waartoe de aannemer die onder-

aannemer of leverancier kan houden krachtens de voorwaarden

door deze gehanteerd en zoals deze door de opdrachtgever zijn

aanvaard of goedgekeurd.”

en

“Indien de voorgeschreven onderaannemer of leverancier niet,

niet tijdig of niet deugdelijk presteert en de aannemer het rede-

lijkerwijs nodige heeft gedaan om nakoming en/of schadevergoe-

ding te verkrijgen, zal de opdrachtgever de voor de aannemer

ontstane meerdere kosten aan hem vergoeden, voor zover deze

hem niet zijn vergoed door de onderaannemer of leverancier.”

UAV 2012Voorgeschreven leverancier/onderaannemer

(vervolg)Casus• OG (opdrachtgever) heeft leverancier en

onderaannemer voorgeschreven.

• Beide leveren wel, maar presteren niet deugdelijk.

• Algemene voorwaarden van beide bevatten 6 maanden garantie.

• Alg. voorwaarden zijn goedgekeurd door OG.

• OG verlangt 18 maanden garantie van hoofdaannemer.

� Wat gold voorheen onder de UAV 1989?

� Wat geldt voortaan onder de UAV 2012?

8

UAV 2012Voorgeschreven leverancier/onderaannemer

(vervolg)

Oplossing casusUAV 1989 UAV 2012

Onderaannemer:

-aannemer krijgt 6 mnd. -aannemer krijgt 6 mnd.

-moet 6 mnd. geven -moet 6 mnd. geven

Leverancier:

-aannemer krijgt 6 mnd. -aannemer krijgt 6 mnd.

-moet 18 mnd. geven -moet 6 mnd. geven

UAV 2012Opneming, beproeving, oplevering§ 9 Opneming en goedkeuring (ongewijzigd!)

• Schriftelijke gereedmelding / verzoek om opneming door aannemer

• Z.s.m. opneming door opdrachtgever (binnen 8 dagen)• Bericht goed- of afkeuring binnen 8 dagen na opneming• Goedkeuring = oplevering• Geen goedkeuring: gebrekenlijst• Alleen kleine gebreken? = (toch) goedkeuring• Bij afkeuring: herstel en, opnieuw, opneming• Stilzwijgen = goedkeuring!§ 8a: Procedure beproeving technisch installatiewerk,

mits overeengekomen!§ 10: Verstrekken onderhoudsvoorschriften en revisie-tekeningen binnen 3 maanden na oplevering.

9

UAV 2012Opneming, beproeving, oplevering

(vervolg)

Rechtsgevolgen oplevering:

• Opdrachtgever dient aannemer te betalen.

• Bij te late oplevering is aannemer schadeplichtig jegens opdrachtgever.

• Risico van het werk gaat over op opdrachtgever.

• Eventuele contractuele verzekeringsplicht van aannemer komt ten einde.

• Dag na oplevering begint een eventuele onderhoudstermijn te lopen.

• Aanvangsmoment voor beperkte aansprakelijkheid van aannemer voor verborgen gebreken.

UAV 2012Onderhoudstermijn

§ 11

• “Indien in het bestek een onderhoudstermijn is voorgeschreven”

• Aanvang onderhoudstermijn:

onmiddellijk na de dag van oplevering, behalve:

bij vervroegde ingebruikneming van technische installatiewerken, want: onderhoudstermijn gaat in onmiddellijk na de dag van ingebruikneming.

10

UAV 2012Onderhoudstermijn (vervolg)

• Hoofdregel:

Gebreken die gedurende de onderhoudstermijn aan de dag treden en die niet zichtbaar waren ten tijde van de oplevering dienen door de aannemer te worden hersteld.

• Uitzonderingen op herstelplicht: § 11 lid 2:

- onjuist/onzorgvuldig gebruik

- normaal te verwachten slijtage als gevolg van feitelijk gebruik

- verantwoordelijkheid opdrachtgever

UAV 2012Onderhoudstermijn (vervolg)

Maar:

schade aan het werk in de

onderhoudstermijn is voor rekening van

opdrachtgever vanwege risico-overgang na

oplevering! � § 11 lid 4

Na afloop onderhoudstermijn: wéér

opneming van werk overeenkomstig § 9

UAV 2012.

11

UAV 2012Onderhoudstermijn (vervolg)

CasusBij oplevering is afwijking van bestek goedgekeurd.Tijdens onderhoudstermijn veroorzaakt afwijkingproblemen.Wat geldt onder de UAV 2012?

RvA 12-05-2009, nr. 31.143“Arbiter overweegt dat de te korte loodslabbe en dete lage opstand weliswaar gebreken zijn die striktgenomen voor een deskundige van de VerenigingEigen Huis zichtbaar zijn bij oplevering, echterdaarmee kan nog niet worden gesteld dat eisers,door geen melding te maken van deze gebreken, heteerst later blijkende onaanvaardbare resultaat vandeze gebreken in de vorm van lekkages hebbengeaccepteerd.”

UAV 2012Aansprakelijkheid na oplevering§ 12 UAV 2012

Aannemer is na oplevering (of - indien

overeengekomen - na onderhoudstermijn) niet

aansprakelijk voor tekortkomingen aan het werk,

tenzij sprake is van een gebrek:

a) dat toe te rekenen is aan de aannemer enb) dat ondanks nauwlettend toezicht tijdens

uitvoering/opneming door directie redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden en

c) waarvan binnen een redelijke termijn na de ontdekking mededeling is gedaan aan de aannemer.

12

UAV 2012Aansprakelijkheid na oplevering (vervolg)

Ernstig gebrek? � § 12 lid 4 sub b

“ indien het Werk geheel of gedeeltelijk is ingestort of

dreigt in te storten dan wel ongeschikt is geraakt of

ongeschikt dreigt te raken voor de bestemming

waarvoor het blijkens de overeenkomst bedoeld is”

BelangrijkProcessuele vervaltermijnen uit § 12 lid 4 UAV 2012:

- 5 jaar na oplevering / onderhoudstermijn

- 10 jaar indien ernstig gebrek

Verjaringstermijn van art. 7:761 lid 1 BW, 2 jaar na

protest!

Let op: tijdig klagen, tijdig stuiten en tijdig procederen!

UAV 2012Aansprakelijkheid na oplevering (vervolg)

Casus• Negen jaar na oplevering worden scheuren

zichtbaar.

• Scheuren zijn een aanwijzing voor het op den duur instorten van de achtergevel van een pand.

• De opdrachtgever meldt dit en stelt 1,5 jaar later een rechtsvordering in.

� Wat geldt onder de UAV 2012?

� Variant: gebrek is met eenvoudige maatregelen te herstellen. Wijzigt dat uw antwoord?

13

UAV 2012Aansprakelijkheid na oplevering (vervolg)

Oplossing casus

1. Is voldaan aan de 3 cumulatieve vereisten van §12 lid 2?

2. Verjaringstermijn van 2 jaar?

3. Vervaltermijn van 5 of 10 jaar?

4. Eventuele ontsnappingsmogelijkheid: overeengekomen onderhoudstermijn.

Variant:

Aanvulling op omschrijving ernstig in § 12 lid 4 sub b

“(…) en dit slechts kan worden verholpen of kan

worden voorkomen door het treffen van zeer

kostbare voorzieningen.”

UAV 2012Garantie§ 22 UAV 2012

Wat is een garantie eigenlijk?

Wat zegt de tekst van §22?

- Garantie blijkt uit bestek

- Beroep tijdens de garantieperiode

- Gebrek hoeft niet verborgen te zijn

- Geen bewijs maar aannemelijk maken

- Gebrek moet toegerekend kunnen worden

- Herstelplicht aannemer

14

UAV 2012Garantie (vervolg)§ 22 UAV 2012

Enkele aandachtspunten:

- UAV is niet dwingend, afwijken kan;

- De tekst van de garantie is allesbepalend;

- Garantie §22 UAV laat presteerplicht onverlet;

- Geen scheiding tussen ontwerp- en uitvoeringsverantwoordelijkheid;

- Garantie loopt vanaf gereedkomen onderdeel;

- Slechts resultaatsgarantie gaat boven voorgeschreven onderaannemer of –bouwstof;

UAV 2012Garantie (vervolg)

Casus• Opdrachtnemer voert werk uit overeenkomstig

door OG voorgeschreven funderingsconstructie.

• Opdrachtnemer garandeert een onderdeel van de fundering gedurende 10 jaar.

• Binnen 10 jaar na gereedkomen van fundering blijkt het gegarandeerde onderdeel niet deugdelijk te zijn als gevolg van een fout in de voorgeschreven constructie.

� Wat geldt onder de UAV 2012?

� Variant: fundering is inmiddels langer dan 10 jaar gereed, doch oplevering heeft 9 jaar geleden plaatsgevonden. Wijzigt dat uw antwoord?

15

UAV 2012Bestekswijzigingen

Nieuw in UAV 2012: § 36 lid 1a

Voor UAV 1989 gold art. 7:755 BW

Wat is een bestekswijziging?

- toevoegingen aan/veranderingen in werk

Wanneer prijsverhoging?

- Indien opdrachtgever tijdig is gewezen op noodzaak van prijsverhoging

- tenzij opdrachtgever noodzaak had moeten begrijpen.

UAV 2012Bestekswijzigingen (vervolg)Wanneer mag een aannemer een bestekswijziging weigeren?

- Als de bewuste wijziging leidt tot een prijsafwijking van 15% of meer;

- Als de totale aanneemsom meer dan 10% wijzigt;

- Als de opdracht technisch niet uitvoerbaar is.

16

UAV 2012Bestekswijzigingen (vervolg)

CasusAannemer realiseert kantoorpand. In bestek

ontbreken de deurkozijnen, terwijl wel

deuren zijn voorzien. Aannemer realiseert

dit onderdeel, doch meldt dit niet bij de

opdrachtgever.

Heeft aannemer aanspraak op bijbetaling?

�Wat gold voorheen onder de UAV 1989?

§ 8 lid 1 tot en met 3

Bouwtijd wordt bepaald in:

- aantal werkbare dagen

- aantal kalenderdagen (-weken of

-maanden)

- bepaalde vaste dag

RvA: “Circa of streefdatum” zijn geen harde

termijnen en leiden niet tot

bouwtijdoverschrijding.

UAV 2012Bouwtijd

17

§ 8 lid 1 tot en met 3

Veel discussie over “onwerkbare dagen”

Enkele aandachtspunten:

- Wie bewijst “onwerkbaar”?

- Hoe bewijs je “onwerkbaar”?

- Wat is “onwerkbaar”?

Wat gebeurt er als de aannemer ervoor

kiest om door te werken?

UAV 2012Bouwtijd (vervolg)

§ 8 lid 4 en 5

Kan “eigener beweging” of “op verzoek”.

Twee situaties onderscheiden:

1) Termijnverlenging als “gunst” (lid 4)(schriftelijkheidsvereiste!)

2) Termijnverlenging als “recht” (lid 5)(geen schriftelijkheidsvereiste!)

UAV 2012Bouwtijdverlenging

18

Recht op termijnverlenging:

- Overmacht- Voor rekening van de opdrachtgever

komende omstandigheden- Bestekswijzigingen van de opdrachtgever- Wijzigingen aan het werken- het daardoor niet van de aannemer kan

worden gevergd om binnen de overeengekomen termijn op te leveren

UAV 2012Bouwtijdverlenging (vervolg)

Recht op termijnverlenging

Enkele aandachtspunten:

- Wat is overmacht?

- Wat zijn voor rekening van de opdrachtgever komende omstandigheden?

- Wanneer leidt een wijziging aan het werk tot termijnverlenging?

Recht op termijnverlenging is niet gelijk aan

recht op schadevergoeding aannemer, maar

wel aan verval boete/korting/claim opdr.gever.

UAV 2012Bouwtijdverlenging (vervolg)

19

§ 42 UAV 2012: Boete = korting op de aanneemsom

Enkele aandachtspunten:- Naast korting ook schadevergoeding?- Hoe snel korting claimen?- Vanaf welke dag loopt de korting?- Ook korting over niet werkdagen na opl.?- Ook korting bij overmacht?- Ingebrekestelling vereist?- Welk bedrag per dag?- Mag van § 42 UAV worden afgeweken?

UAV 2012Korting bij te late oplevering

UAV 2012Bijbetaling

Mogelijkheden voor bijbetaling

Gronden:

1.Op grond van meerwerk

� § 35 verrekening van meer en minder werk

2.Overige gronden voor bijbetaling

Belangrijk:

Overige aanspraken: § 6 lid 15:

tijdig melden!

20

UAV 2012Bijbetaling (vervolg)

1. Op grond van meerwerk: § 35 t/m 39: verrekening van meer en minder werk:

- Bestekswijziging § 36 UAV

- Stelposten § 37 UAV

- Geschatte hoeveelheden § 38 UAV

- Verrekenbare hoeveelheden § 39 UAV

- Wanneer dat elders in de overeenkomst of UAV is voorgeschreven

UAV 2012Bijbetaling (vervolg)

Op grond van voorgeschreven meerwerk, zoals:

- Wettelijke voorschriften of

beschikkingen § 5 lid 6

- Vervroegde ingebruikneming § 10 lid 3

- Verschuiven van ondergeschikte werkzaamheden naar de onderhoudstermijn § 13 lid 2

- Voorzieningen ivm schorsing werk door de opdrachtgever § 14 lid 4

- Etc.

21

UAV 2012Bijbetaling (vervolg)

2. Bijbetaling niet zijnde meerwerk: zoals:

- Geen directievoering § 3 lid 2

- Bijzondere voorschriften die aannemer niet hoefde te kennen § 6 lid 12

- Afwijkingen werkterrein t.o.v. bestek

§ 15 lid 3

- Gebruik van het werk en hulpwerken door derden § 31 lid 4

- Etc.

Vragen?

Bedankt voor uw aandacht!