BLIJDORP CORONA · daarbĳ goed geholpen, tot en met burgemeester Aboutaleb toe. Daarnaast hebben...

Vriendennieuws2 | juni 2020

COVID-19en het reisprogramma 22

VARKENS MET KWASTENSnel (weer) van genieten 24

VEILIGHEID STAAT VOOROPCoronamaatregelen in Blijdorp 4-7

BLIJDORP&

CORONA

VN2020_2_v2_Opmaak 1 25-5-2020 13:08 Pagina 1

I N H O U D

4

14

28

18

ISSN: 1568-3400Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen de

mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van

de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor

artikelen in te korten of te weigeren.

Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam

van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve

van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging

Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt

aangegeven worden toegezonden foto’s opgenomen in

het fotoarchief van de Vereniging Vrienden van Blijdorp

en aldus niet geretourneerd.

Coronamaatregelen BlijdorpFoto: Diergaarde Blijdorp

Even bijpraten 3

Ingezonden brief Erik Zevenbergen 4

Nieuws uit Blijdorp 8

Advertentie social media 11

Vriendenloterij 12

Piranha's 14

Cadeaubon Vriendenwinkel 16

Vriendenbazaar in Miniworld 17

Kijkje in de toekomst: Masterplan 2030 18

Covid-19 en het reisprogramma 2020 22

Varkens met kwasten 24

Spaar met SponsorKliks voor de Vrienden van Blijdorp! 27

Kennismaken met de flora van Madagaskar 28

Mutaties in de Diergaarde Eerste kwartaal 2020 31

Agenda 32

2 | Vriendennieuws 2 | 2020


Beste Vriendinnen en Vrienden,

Ik hoop dat het goed met u gaat!

We leven in een raar tĳdsgewricht. Hetcoronavirus heeft in korte tĳd de hele we-reld op zĳn kop gezet. Op 8 maart zagenwe elkaar nog bĳ de laatste Vriendenle-zing waarbĳ Erik Zevenbergen ons en-thousiast vertelde over het Masterplan2030. Korte tĳd later moest Blĳdorp dedeuren sluiten. Op het moment van schrĳven is de Dier-gaarde weer beperkt open voor publiek.Misschien dat bĳ het verschĳnen van ditVriendennieuws de tuin verder open is.Laten we hopen dat de aangepaste in-richting werkt en dat steeds meer men-sen weer kunnen genieten van de Dier-gaarde.

Voor de dieren maakt allemaal niet uit.Hun leven gaat zĳn gewone gang. Er wor-den jonge dieren geboren. Ze wordengoed verzorgd. En ook voor de planten ishet gewoon lente. Blĳdorp staat volop inbloei. Het is spĳtig dat we er niet van kon-den genieten. Maar ook heel begrĳpelĳk.Er sterven nog dagelĳks mensen als gevolg van het coronavirus. Veiligheidstaat voorop!

Gelukkig waren er de vlogs van verzorgerStefan Timmermans. Met leuke kortefilmpjes hield hĳ ons op de hoogte vanhet wel en wee in de Diergaarde. En onze'huisfotograaf' Greet van Norde kreegspeciaal toestemming om foto's te makenin Blĳdorp, zodat wĳ u via onze socialemedia kanalen konden informeren. Ennatuurlĳk dit Vriendennieuws! We heb-ben geprobeerd een zo informatief moge-lĳk blad te maken. Vol met nieuwtjes enwetenswaardigheden over het Master-plan 2030.

Ondertussen proberen wĳ Blĳdorp op allemogelĳke manieren te steunen. Natuur-lĳk door straks genereus bĳ te dragen aande uitwerking van het Masterplan. Maarook door mee te doen aan de actie 'Sa-men staan we sterk'. Voor elk kaartje datBlĳdorp de afgelopen weken verkochtwerd een kaartje geschonken aan zorgin-stellingen en kwetsbare kinderen. AlsVrienden hebben we 1000 kaartjes ge-kocht/geschonken. Dat betekent dat wehet mogelĳk hebben gemaakt dat 2000zorgmedewerkers en/of kwetsbare kinde-ren op een later moment gratis Blĳdorpkunnen bezoeken. En Blĳdorp heeft watextra inkomsten kunnen genereren. Tweevliegen in één klap!

Hoe nu verder? We hebben onze alge-mene ledenvergadering vooralsnog ver-plaatst naar 27 september. Maar of datdan al mogelĳk is? Geen idee. Misschienmoeten we de ledenvergadering dit jaardigitaal houden. Via beeldscherm. Afhan-kelĳk van de ontwikkelingen maken weals bestuur een keuze. Vanzelfsprekendinformeren wĳ u zo snel als mogelĳk viaonze website, via Facebook, Twitter en Instagram en via onze online nieuwsbrief.Heeft u uw e-mailadres nog niet doorge-geven? Doe dat dan s.v.p. en abonneer uop onze nieuwsbrief via ons secretariaat:info@vriendenvanblĳdorp.nl

Voor nu veel plezier met dit Vrienden-nieuws. Ik hoop u snel weer te mogentreffen in de Diergaarde.

Blĳf gezond!

Marcel Kreuger,voorzitter.

SAMEN STAAN WE STERK

E V E N B I J P R A T E N

Vriendennieuws 2 | 2020 | 3


Ruim anderhalf jaar waren we bezig met het nadenken over enhet maken van ons Masterplan Blĳdorp 2030. Veel aandachthebben we daarbĳ besteed aan de planning. Alle mogelĳke sce-nario’s hebben we op de tekentafel gehad. Althans, dat dachtenwe … Dat we te maken kregen met een pandemie van deze om-vang kon natuurlĳk niemand bevroeden. Een onzekere en vooralonwerkelĳke periode brak aan. Nadat ik op zondag 8 maart bĳde Vriendenlezing het Masterplan had gepresenteerd, kon ik eendag later een crisisteam formeren. Per dag werd de situatie ernstiger en in het volgende weekend werd duidelĳk dat ik geenandere keuze had dan onze geliefde dierentuin te sluiten voorbezoekers. Na de Tweede Wereldoorlog pas de tweede keer datdit gebeurde.

Veel tĳd om te treuren was er echter niet. We moesten heel veelgaan regelen. Natuurlĳk moest de verzorging van dieren enplanten gewoon doorgaan, maar we wilden ook het besmet-tingsgevaar voor mens en dier zo klein mogelĳk houden. Over degevoeligheid voor dieren voor het virus was relatief weinig be-kend, maar snel leerden we dat primaten, kat- en marterachti-gen risicogroepen waren. Daar hebben we dus extra hygiëne-maatregelen getroffen. Om onze eigen mensen te beschermenhebben we gekozen voor een minimale bezetting in de tuin, metgescheiden teams die altĳd genoeg afstand tot elkaar moestenhouden.

Andere collega’s moesten gedwongen thuiswerken. Gelukkighadden we heel snel de techniek op orde, zodat we wel kondenbeeldvergaderen. Maar leuk was anders. Veel collega’s misten detuin. We misten onze bezoekers, we misten jullie. Regelmatigwas ik zelf nog wel in de tuin en dan maakte ik een rondje op defiets. Dat was heel vreemd, het beeld klopte gewoonweg niet. In

dit jaargetĳde staat de tuin er prachtig bĳ, het was ook vaakmooi weer, maar er waren geen bezoekers. Dat hoorde niet,maar zo was het.

Ondertussen is er gelukkig weer wat perspectief. Op het mo-ment dat jullie deze brief lezen zĳn we (als alles goed blĳft gaan)weer open. Nog voor de sluiting besloten we met alle bĳ de Ne-derlandse Vereniging van Dierentuinen aangesloten parken omelke dag met elkaar te beeldvergaderen om elkaar in deze situa-tie te helpen met kennis, ervaringen en tips. En om samen op tetrekken. Dat was niet alleen heel fijn, maar ook heel nuttig. We hebben ons bĳvoorbeeld als branche met een gezamenlĳkelobby bĳ het kabinet sterk gemaakt voor additionele hulp, bo-venop de Tĳdelĳke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegen-heid (NOW). Ook de gemeente, die ik meteen vanaf het beginheb betrokken bĳ de gevolgen van deze crisis voor Blĳdorp, heeftdaarbĳ goed geholpen, tot en met burgemeester Aboutaleb toe.

Daarnaast hebben we samen met de Club van Elf (waarin de 23grootste dagattracties van Nederland zĳn verenigd) het ProtocolVeilig Samen Uit ontwikkeld, waarbĳ wĳ met elkaar uitleggenhoe we de anderhalvemetersamenleving in onze parken vorm-geven. De basis hiervan wordt gevormd door drie garanties:We zorgen voor 1,5 meter afstand tussen huishoudens.We zorgen voor voldoende en heldere informatie.We zorgen voor extra hygiënemaatregelen.

Daarnaast is een gezamenlĳke afspraak dat er alleen toegangwordt verleend na online reserveren. Bĳ de meeste parken, ookin Blĳdorp, gaat dit gepaard met een tĳdslot. Alleen op die ma-nier kunnen we de bezoekersstroom goed reguleren. We hebbenweliswaar natuurlĳk 28 hectare ruimte in de tuin, maar gaat


I N G E Z O N D E NE R I K Z E V E N B E R G E N

D I R E C T E U R D I E R G A A R D E B L I J D O R P

LIEVE VRIENDEN,


CORO

NA

COnou juist om de punten waar het op kan stropen, zoals bĳ parke-ren, entree, kĳkpunten, horeca, sanitair en uitgang. Daar hebbenwe dus ook maatregelen getroffen.

Na goedkeuring van het Protocol door het ministerie van EZKhebben we samen met de Veiligheidsregio Rotterdam-Rĳnmondonze plannen besproken en in de tuin alles nagelopen. Men waszeer onder de indruk van wat we hadden bedacht en we kregengroen licht om een pilot te gaan starten, met een aantal testda-gen met zeer beperkte aantallen bezoekers en indien deze succesvol verlopen en er ondertussen geen tweede coronagolfkomt, op woensdag 20 mei te heropenen voor abonnement-houders. We vonden het vanzelfsprekend om jullie als trouwepartner te betrekken bĳ de pilotfase, meteen na de eerste testmet eigen mensen. Heel fijn om jullie weer te zien!

Financieel is deze periode natuurlĳk een ramp. Alleen al in de periode van de sluiting liepen we 8,5 miljoen euro aan omzetmis. Alle schade inhalen nu we open zĳn, is helaas niet aan deorde. De heropening gaat immers gefaseerd en zeer gedoseerd.In het begin alleen met Vrienden en abonnementhouders,daarna schalen we wel op met dagbezoek maar tot het eind vanhet jaar houden we rekening met 50% van onze normale bezet-ting. Meer zit er eenvoudigweg niet in tot er een vaccin beschik-baar is. Daarnaast is er slechts zeer beperkte horeca en geen evenementen. Natuurlĳk hebben we steun in het kader vanNOW aangevraagd en gekregen, maar dat dekt slechts een kleindeel van de kosten en is ook maar tĳdelĳk. We gaan dus nog eenhele zware tĳd tegemoet en bedrĳfscontinuïteit is geen vanzelf-sprekendheid. De ambities van het Masterplan staan weliswaarnog steeds overeind, maar het is duidelĳk dat we in de planningaanpassingen moeten gaan doen.

Toch overheerst op dit moment een positief gevoel. We kunnentenminste weer vooruit kĳken. Het is niet voor het eerst dat Blĳ-dorp zware tĳden meemaakt en dat maakt iets los bĳ de mensendie van onze dierentuin houden. Dat zĳn er heel erg veel. Het ishartverwarmend om te zien hoe er gereageerd wordt op de vlogsvan de verzorgers, de nieuwtjes op de sociale media en de actieSamen staan we sterk, die we hebben opgezet voor de heldenvan de zorg en kwetsbare kinderen. Diergaarde Blĳdorp zit in deharten van velen en dat geldt ook zeker voor jullie, onze Vriendenvoor het leven. We zullen elkaar in deze zwaarste crisis na deTweede Wereldoorlog keihard nodig hebben en dan is het fantas-tisch om zo’n trouwe bondgenoot naast je te hebben staan. Ik wens jullie het allerbeste maar vooral goede gezondheid enhoop jullie snel weer persoonlĳk te treffen in ons mooie Blĳdorp!

Hartelĳke groet,Erik Zevenbergen


ACTIE BLIJDORP VOOR DE ZORG SUCCES!

4.500 UITJES VOOR ZORGHELDEN EN KWETSBARE KINDEREN

Op 14 mei maakte de directeur van Diergaarde Blij-dorp, Erik Zevenbergen, de zorgmedewerkers van hetMaasstad Ziekenhuis in Rotterdam blij met 500 en-treebewijzen, die zijn gedoneerd in het kader van deSamenSterk actie. Peter Langenbach, voorzitter vande raad van bestuur van het Maasstad Ziekenhuisnam ze samen met een aantal zorgcollega’s in ont-vangst. De acht andere zorginstellingen en goededoelen worden eveneens verblijd met elk 500 gedo-neerde toegangsbewijzen.

SUCCESVOLLE ACTIE

Diergaarde Blĳdorp, diverse zorginstellingen en enkele goededoelen sloegen in april de handen ineen door samen een actieop te zetten. Hierbĳ werd steun gevraagd voor de zorg, kwets-bare kinderen en eveneens voor Blĳdorp zelf. Voor ieder ver-kocht entreebewĳs in de periode 10 april t/m 10 mei, schonkDiergaarde Blĳdorp een entreebewĳs aan zorgverleners enkwetsbare kinderen.

Het resultaat is hartverwarmend: met dank aan heel veel Blĳdorp fans, bedrĳven, gemeente en de Vereniging Vriendenvan Blĳdorp, worden 4.500 zorgverleners en kwetsbare kinde-ren blĳ gemaakt en hebben iets leuks om naar uit te kĳken.Want een leuke en ontspannen dag kunnen deze mensen bestgebruiken! Ook de dierentuin zelf is blĳ met alle steun die zĳkreeg dankzĳ de verkochte tickets.

Diergaarde Blĳdorp werkte met deze actie samen met hetErasmus Medisch Centrum, Maasstad Ziekenhuis, FranciscusGasthuis &Vlietland, Ikazia Ziekenhuis, Humanitas, Laurensen Aafje, de Stichting Het Vergeten Kind en de Giovanni vanBronckhorst Foundation.

Overhandiging tickets Diergaarde Blijdorp aan Maasstad ziekenhuis - foto: Diergaarde Blijdorp


BBLLIIJJDDDDOORRPP &&&&


Foto’s: Diergaarde Blijdorp / Greet van Norde


&&CCOORRROONNAA



MAKI-BABYBOOM

Er is een geboortegolf gaande bĳ de ring-staartmaki’s. In de groep bĳ het Oceaniumzĳn korte tĳd na elkaar vier jongen gebo-ren. Ketaka beviel als eerste, op 20 maart,gevolgd door Kyra (27 maart), Kely (31maart) en Kanto (1 april). Vader Leo kwamvorig jaar uit Amersfoort over. Hĳ is hetenige volwassen mannetje in de groep endus de vader van de vier. Alle jongen zĳngezond. Het geslacht is nog niet bekend.

WASBEREN UIT AAP

Vĳf nieuwe wasberen zĳn in Blĳdorp ge-arriveerd. Eerst mochten zĳ via gaas ken-nismaken met de bestaande groep. Datging goed en al gauw werden ze samengelaten. Vooral het beekje viel goed in desmaak bĳ de nieuwkomers. Blĳdorp heeftnu een groep van twaalf wasberen.

De wasberen zĳn in het verleden opge-vangen door Stichting AAP. Er zal niet metze gefokt worden: wasberen staan op deEuropese lĳst van verboden invasievesoorten, omdat zĳ zich hier in het wildkunnen vestigen en zo een bedreigingkunnen worden voor de inheemse natuur.

WERELDPRIMEUR: GEBOORTE ZWART-

NEUSHAAI

Op 28 januari troffen dierverzorgers ineen apart deel van het Haaienbassin ietszeer bĳzonders aan: pasgeboren haaitjes.Het zĳn zwartneushaaien: een subtropi-sche haaiensoort uit het westelĳke deelvan de Atlantische Oceaan, die anderhalvemeter lang kunnen worden.

Een geboorte van een haai in gevangen-schap is altĳd bĳzonder en zeker van deze

soort: navraag bĳ andere dierentuinen inEuropa en Noord-Amerika leerde dat diteen wereldprimeur is. Nog nooit heeftdeze soort zich voortgeplant in gevangen-schap!

Blĳdorp heeft deze soort in de collectiesinds de opening van het Oceanium in2001. In december zagen de verzorgersdat een van de vrouwtjes dikker was dannormaal. Omdat ze vermoedden dat zedrachtig was, werd zĳ gelokt naar een afte zetten deel van het bassin. Daar wer-den een maand later vier kleintjes gebo-ren.

In het afgezette deel waren zĳ veilig voorde andere vissen in het haaienbassin,maar niet voor moeder. Omdat haaiengeen moedergevoelens hebben, zag zehaar kleintjes aan voor voedsel. Helaas isdat niet te voorkomen. Twee waren aloverleden toen de verzorgers de jongenontdekten en een derde overleed binneneen dag aan de bĳtwonden. Eéntje kwamde strĳd ongeschonden door en zwemt nuin een bassin achter de schermen. Bĳ degeboorte was hĳ 45 cm lang en ongeveer500 gram zwaar. Als hĳ groter is, verhuist

BLIJDORP ZONDER ONS

N I E U W S

Even bijkletsen, dat is altijd het hoofddoel geweest van deze rubriek. En dat is misschien meer dan ooit nodig. Want er is zoveel gebeurd in Blijdorp in die maanden zonder ons, de bezoekers. Een geboortegolf bij demaki’s bijvoorbeeld, een opgroeiend girafje en een nestje bij de servals.Normaal het soort nieuws waardoor Facebookpagina’s volstromen met foto’s. Laten we hopen dat de maatregelen snel versoepeld worden, zodatwij weer, op afstand van elkaar, van onze Diergaarde kunnen genieten.

Tekst: Jelle Hoogenboom



hĳ naar het mangrove-gebied, zodat wĳhem ook kunnen bewonderen.

VEGANISTISCH VISVOER

Al het visvoer waarmee aquaria wereld-wĳd hun vissen voeren, is op basis vandierlĳke ingrediënten. Maar wist je dat erook herbivore vissen zĳn? De doktersvis-sen bĳvoorbeeld en de argusvissen, wim-pelvissen en vleermuisvissen. Voor dezesoorten ontwikkelt Blĳdorp een plantaar-dige versie van visvoer.

Normaal bestaat visvoer grotendeels uitdierlĳke ingrediënten. Als het plantaardigmateriaal bevat, is dat meestal afkomstigvan landplanten als maïs, graan en soja.Het is mogelĳk dat dit onnatuurlĳke dieetziekten veroorzaakt bĳ de plantenetende

Jonge maki’s - foto: Rob Doolaard

Jonge serval - foto: Rob Doolaard

Wasbeer - foto: Greet van Norde



vissen. Voor hun welzĳn ontwikkelt Blĳ-dorp een 100% veganistisch visvoer, metalleen plantaardige producten die uit dezee afkomstig zĳn, zoals algen en zeewie-ren.

De herbivore vissen delen hun aquariamet carnivore vissen. Hoe zorg je ervoordat het vegan voer bĳ alleen de plantene-ters komt? Nou, zĳ zĳn over het algemeengrazers, die zich normaal voeden met dealgen die op koraal groeien. In Blĳdorpwordt het vegan visvoer uitgesmeerd overkunstkoraal. Zo vertonen de grazers na-tuurlĳk gedrag. Andere vissen hebbenbekken die niet geschikt zĳn om te grazen.Voor hen is het dus lastiger om hiervan tesnoepen.

CORTEZ-AQUARIUM LEEG

Een bassin met koraalvissen was een vande laatste overblĳfselen van de ‘Zee vanCortez’, het woestĳngedeelte van het Oce-anium dat plaats heeft gemaakt voor hetNatuurbehoudscentrum. Maar om in destĳl van de rest van het gebied te blĳven,is ook deze leeggehaald. De bak zal wor-den heringericht als zoetwaterbassin voorvissen uit Madagaskar.

De zebramurenes en andere oorspronke-lĳke bewoners zĳn overgeplaatst naar deMangrove. Waarschĳnlĳk zullen demeeste vissen hier niet blĳven, want hetzĳn niet echt mangrovebewoners.

OLIFANTENONRUST

In de voorgaande edities heb je kunnen lezen dat Irma niet lekker in haar vel zit.De oude olifantenkoe weigerde naar bui-ten te gaan als bul Timber samen met deandere olifanten op het grote perk stond.

De onrust bleef echter ook op de momen-ten dat Timber op zĳn eigen perk stond.De verzorgers begonnen te merken dathet niet lekker liep tussen Irma en ThrongNhi. Vaak dreven Throng Nhi en haardochter Nhi Linh oude Irma in het nauw.Om verdere onrust te voorkomen, wordende twee tĳdelĳk van de rest van de olifan-ten gescheiden gehouden.

Wat de reden is, is niet geheel duidelĳk.Anders dan de andere olifanten in dekudde (buiten Timber) zĳn Throng Nhi enNhi Linh geen bloedverwanten van Irma.Mogelĳk voelen zĳ de drang om hunplaatsje te verdedigen. Het kan ook eenkleine coup zĳn: ze merken dat Irmazwakker is en proberen de leiding over tenemen. Olifant timber is op de dag van deheropening van Blĳdorp verhuisd naarWildlands. Helaas konden we door de coronamaatregelen geen afscheid vanhem nemen. Deze zomer wordt hĳ opge-volgd door bul Fahim uit Bellewaerde (België).

NIEUWE MANOELS

Het met onze steun opgeknapte manoel-

verblĳf is eindelĳk weer bewoond doormanoels. Twee vrouwtjes, afkomstig uitdierentuinen in Duitsland en Polen. In hetbegin waren zĳ behoorlĳk schuw; alleende pootafdrukken op de ruiten getuigdenvan hun aanwezigheid. Nu zĳ al wat meergewend zĳn, laten zĳ zich vaker zien. Dehimalayaglansfazanten die tĳdelĳk hetverblĳf aankleedden, zĳn weer terug naarde grote Aziatische doorloopvolière.

AVONTUREN VAN KWINA IN PANDALAND

Na de drama’s rond de dood van het fok-vrouwtje en één van de jongen is er eenlichtpuntje bĳ de rode panda’s: het an-dere jong maakt het uitstekend en is in-middels regelmatig in het buitenverblĳfte bewonderen. Het vrouwtje heeft van de verzorgers de naam Kwina gekregen,Nepalees voor ‘koningin’.

Zo gedroeg zĳ zich ook, want op haar eer-ste dag buiten holde ze achter de kuifher-ten aan. Die waren niet erg gediend vanhet al te vrolĳke diertje, wat tot grappigetaferelen leidde.

Haar vader, Arjun, is vertrokken naar deZweedse dierentuin Kolmarden. Binnen-kort krĳgt Kwina gezelschap van een leef-tĳdsgenootje uit Duitsland, Chima. Zĳ zalhier een jaartje logeren. Als beide damesgeslachtsrĳp zĳn, verhuist Chima naareen nieuwe dierentuin om plaats te ma-ken voor een nieuwe man..



VERSCHOLEN COBRA

In het Aziëhuis is een nieuwe cobra aan-gekomen. Het is een Thaise cobra (Najakaouthia), afkomstig uit een reptielentuinin Ierland. Hĳ laat zich op dit moment nogniet echt zien. In het begin maakten deverzorgers zich behoorlĳk zorgen. Hĳkwam bĳvoorbeeld niet als er werd ge-voerd. Op een gegeven moment waren zĳhem helemaal kwĳt.

Inmiddels kennen ze hem al een beetje. Zohebben zĳ ontdekt dat hĳ zich het liefstschuilhoudt in de gleuf voor het rolluik, inhet midden van het verblĳf. Dit rolluik ziter om het verblĳf te splitsen, zodat de gif-slang kan worden afgezonderd bĳ hetschoonmaken. De slang groeit waar-schĳnlĳk alleen in de lengte, dus zal degleuf waarschĳnlĳk niet ontgroeien.

PRINS ALFREDJES GEKOPPELD

Ons jonge Prins Alfredhertbokje, Batuhan,heeft kennis gemaakt met zĳn nieuwevrouw. In eerste instantie moest zĳ nietveel van hem hebben, maar inmiddels zĳnzĳ onafscheidelĳk. Er zĳn al meerdere dek-pogingen gezien. Hopelĳk komen er kalf-jes, want Prins Alfredherten worden in hetwild ernstig bedreigd.

‘LIKET’ U ONS AL OP FACEBOOK?

WANT DAAR ZIJN DE VRIENDEN

EVENEENS ACTIEF. Onze facebookpagina heeft inmiddels meer dan 3000 likes.

Via onze social media (naast facebook zijn wij ook te vinden op

instagram en twitter) delen we het laatste nieuws, de mooiste

foto’s en grappige weetjes.

U vindt ons op facebook.com/vriendenvanblijdorp,

op instagram via @vriendenvanblijdorp

en op twitter via @blijdorpvriend.

Manoel - foto: Greet van Norde

Rode panda Kwina - foto: Peter van Norde

IJsberen Wolodja en Olinka - foto: Greet van Norde



Batuhan is overigens tĳdelĳk op stap ge-weest in de dierentuin. Hĳ maakte eengrote sprong het verblĳf uit, om lekkervan de blaadjes aan de kameelzĳde vanhet pad te snoepen. De dierenarts heefthem moeten verdoven om hem weer terug te krĳgen. Inmiddels is het verblĳfaangepast.

PANTERS KOPPELEN

Kitan, de nieuwe amoerpanterman, is helemaal gewend. Regelmatig wisselenhĳ en panterin Vatne van verblĳf, zodat zĳ aan elkaars geur kunnen wennen. De twee hebben ook al kennisgemaakt,via het gaas. Zeker toen Vatne zich krols

gedroeg, toonde ze veel interesse in dienieuwe vent.

Ze zĳn toen nog niet gelĳk bĳ elkaar ge-zet. Het is wel eens misgegaan in Blĳdorp,en amoerpanters zĳn dermate zeldzaam(er zĳn er nog zo’n zeventig in het wild),dat iedere koppelpoging met grote voor-zichtigheid wordt gedaan. Beide dierenzĳn belangrĳk voor het fokprogramma: zĳ hebben los van elkaar al jongen gekregen, en zĳn genetisch een uitste-kende combinatie. De cyclus van Vatnewordt nu goed in de gaten gehouden. Als de tĳd rĳp is, worden ze bĳ elkaar gezet. Duimen voor welpjes!

EDWARDS FAZANT

Vanuit Berlĳn is een fazantenhaan naarBlĳdorp gekomen. Het is een Edwards fa-zant, een ernstig bedreigde hoendervogeldie in het wild alleen in Vietnam leeft. Hĳis daar zelfs vermoedelĳk uitgestorven:sinds 2000 is hĳ niet meer in het wild ge-zien. De haan zit nu in quarantaine. Bin-nenkort zal ook een hen komen om hemte vergezellen.

Amoerpanter Kitan - foto: Patty Kloosterman

Giraffe Maartje- foto: Greet van Norde

Banteng - foto: Greet van Norde

Kuifmakaak - foto: Peter van Norde

SPEEL MEE MET DE VRIENDENLOTERIJ VOOR DE

VRIENDEN VAN BLIJDORP

Wist u dat de vereniging Vrienden vanBlĳdorp een goed doel van de Vrien-denLoterĳ is? Door mee te spelen envoor de Vrienden als doel te kiezendraagt u extra bĳ aan onze vereni-

ging. Zo maakt u kans op mooie prĳ-zen en helpt u gelĳk om Diergaarde

Blĳdorp nóg mooier te maken.

Speelt u al mee met de Vrienden-Loterĳ maar heeft u nog niet voor de

Vrienden als te steunen doel gekozen?Dit kunt u eenvoudig doen door aan tegeven dat u met de Vrienden mee wilt

sparen.

De voordelen op een rĳtje: - De helft van uw lotprĳs gaat direct naar onze vereniging.

- Als deelnemer van de Vrienden-Loterĳ maakt u iedere maand kans op

meer dan 100.000 prĳzen.

Ga dus naar https://www.vriendenlo-terĳ.nl/mee-spelen.htm en speel meeen kies voor onze vereniging. Ook hier

maken Vrienden het verschil!



HOEFDIERGEBOORTES

Vlak voor de deadline van de vorige editievan Vriendennieuws werd een girafje ge-boren. We konden er daarom niet veelaandacht aan besteden, maar dat kunnenwĳ nu inhalen. Op 28 januari kreeg Anneeen dochtertje, die door de verzorgersMaartje is genoemd. Banio is natuurlĳkde vader. Inmiddels gaat kleine Maartjeregelmatig met de rest van de kudde desavanne op.

Ook bĳ de ernstig bedreigde mhorrgazel-len is weer een jong geboren. Het is eenmeisje en zĳ heet Mandy. Moeder is Sipke,Jengo is de vader.

Ga ook even kĳken bĳ de jonge banteng.

EEN NIEUW VROUWTJE BIJ DE HYENA’S

Uit de Beekse Bergen is een vrouwtje over-gekomen. Zĳ woont in de twee verblĳvenbĳ de Ui. Mannetje Kara is helaas overle-den. Hĳ was al een tĳd aan het kwakkelenen bleek een tumor onder de tong te heb-ben. Hĳ is twintig jaar geleden geboren inde de dierentuin van Caïro en was daar-mee één van de oudste hyena’s in Europa.

KLEINE SERVALS

Eind februari zĳn er twee servals geboren.De ouders zaten nog samen toen hetvrouwtje moest bevallen. Ze was zelf het binnenverblĳf in gekropen.

Na de geboorte hebben de verzorgers hetverblĳf dichtgedaan, waardoor mannetjeTitus niet meer naar binnen kon. Hĳ is in-middels overgeplaatst, zodat de kittens inalle rust kunnen opgroeien.De kittens zĳn nog klein, maar groeienhard. Na de eerste stapjes onder begelei-ding van hun moeder, gaan zĳ nu ook zelf-standig op stap in het buitenverblĳf. Be-nieuwd hoe het met ze gaat? Blĳdorpheeft filmpjes gemaakt die online staan,en ze zĳn ontzettend schattig.

GIERENKUIKENS

Blĳdorp beheert het Europese fokpro-gramma voor de Rüppellsgier. In de fokgeeft de dierentuin daarom graag hetgoede voorbeeld. Dit voorjaar zĳn er drieRüppellsgieren uit het ei gekropen. Eenjaarrecord: nog niet eerder zĳn er zoveeljongen van deze soort in Blĳdorp ter we-reld gekomen. Twee kuikens kwamen terwereld voor de webcam. In twee nestkas-ten hangen namelĳk camera’s zodat wĳhet wel en wee ook online kunnen volgen.

Het derde jong werd geboren in eenbroedmachine, maar wordt nu ook dooreen gierenstelletje opgevoed. Niet doorRüppells, maar door een paartje witrug-gieren dat op een onbevrucht ei zat tebroeden. De verzorgers wisselden het eiom voor het jong. De trotse pleegoudersvoeden nu het kleintje op alsof het hun ei-gen kind is.

DWERGNIJLPAARDEN

Blĳdorps dwergnĳlpaardenpaartje is in-middels oud genoeg om voor nageslachtte zorgen. Toch is er nog niets wat er opwĳst dat de twee daadwerkelĳk geïnteres-seerd zĳn in romantiek. Waarom is nietgeheel duidelĳk. De twee zitten al sindsjonge leeftĳd bĳ elkaar. Zouden ze elkaargewoon als broer en zus zien? Om het tĳ te keren, heeft Blĳdorp de tweeeen tĳdje apart gehouden. In het wild le-ven de dwerghippo’s solitair, dus dat moetgoed kunnen. Het idee was, dat als detwee weer bĳ elkaar werden gezet, de hereniging het vuurtje zou aanwakkeren. Helaas gebeurde het tegenovergestelde.Het leidde slechts tot vechten. Het manne-tje liep daarna kreupel. Uit de röntgenfotobleek dat hĳ een gecompliceerde breukhad in een poot. Er was geen therapie mogelĳk. Om verder lĳden te besparen isbesloten om hem in te laten slapen..

KUIFMAKAKEN

Kuifmakaak Dunja is voor het eerst moe-der geworden! Ze is nog jong en onerva-ren, maar doet het hartstikke goed. Hetgeslacht van het jong is nog onbekend. De vader is Kersen. Medewerker Shirleywist de kleine te fotograferen. KuifmakaakLeontien is helaas overleden. Zĳ is 15 jaargeworden en kampte met darmproble-men. Kuifmakaken komen in het wild al-leen voor op het Indonesische eiland Sula-wesi. Daar wordt de soort helaas ernstigbedreigd. Hun leefgebied neemt onderandere af doordat moerasgebiedendrooggelegd worden voor de palmolie-productie. Blĳdorp steunt het project ‘Selaatkan Yaki‘ in Indonesië.



PIRANHA’S ALGEMEEN

Piranha’s staan bekend als alles verslin-dende monsters die in enkele tellen eenmens of koe die in het water valt tot ophet bot kaal vreten. Maar klopt dat ver-haal wel?

Piranha’s horen bĳ de familie van de kar-perzalmen (Characidae). Tot die familiebehoren wel meer dan 1200 (sub)tropi-sche zoetwatervissen. Ook veel bekendeaquariumvisjes behoren tot die familie,zoals de bĳlzalm en de neontetra. De on-derfamilie Serrasalmidae bestaat uitruim honderd verschillende soorten pi-ranha’s. Hiervan vallen vier soorten onderhet geslacht Pygocentrus. Zĳ hebben eenstompe snuit en zĳ leven in groepen.Hiertoe behoort de bekende rode piranha(Pygocentrus natteri), die ook in Blĳdorprondzwemt. Zĳ voeden zich meestal metvis, maar kunnen ook andere prooien van-gen. Dertig tot veertig soorten behorentot het geslacht Serrasalmus. Zĳ hebbeneen puntigere snuit en op een enkele uit-zondering na leven zĳ solitair. Ze levenhoofdzakelĳk van vinnen en schubben die

ze afhappen van rondzwemmende vissen.De bekendste en tevens grootste piranha-soort uit dit geslacht is de zwarte piranha(Serrasalmus rhombeus) die wel tot veer-tig centimeter lang kan worden. Verder iser nog een groep omnivoren bestaandeuit tientallen soorten schĳfzalmen en en-kele soorten pacu’s. Hiervan zwemmen derode en de zwarte soort rond in de vĳverin Amazonica. Zĳ voeden zich met plan-ten, zachte bladeren, fruit en zaden. In Zuid-Amerika is de piranha een erg gewaardeerde consumptievis.

DE RODE PRIRANHA

In Amazonica zwemt tegenover de reu-zenwaterlelie Victoria amazonica, eenschool van 22 rode piranha’s. Deze diereneten voornamelĳk vis, maar ook plantaar-dig voedsel wordt gegeten, zoals de zadenvan de Paspalum repens. In de natuur zĳnde piranha’s de opruimers, want zĳ pak-ken als eerste de zwakke en zieke dieren.Het is een relatief grote piranhasoort die kan uitgroeien tot een lengte van 35 centimeter.

Het lichaam is schĳfvormig en blauwgrĳsof zilver van kleur. Behalve de buik, wantdie is opvallend rood. Jonge dieren heb-ben die rode buik nog niet, maar zĳn be-dekt met zwarte vlekjes. De sterke kakenvan de rode piranha zĳn gevuld metvlĳmscherpe, driehoekige tanden. Hier-mee kunnen zĳ eenvoudige stukken uithun prooi bĳten.

De piranha komt uit Zuid-Amerika. De dieren bevolken het gehele stroom-gebied van de Orinoco en de Amazone,van Peru tot in Brazilië, maar ook in delanden daar omheen. Zowel in de hoofd-rivieren als in de zĳrivieren, kreken enoverstroomgebieden. In de droge tĳd zoeken de dieren de hoofdrivieren op, inde regentĳd verspreiden zĳ zich weer. Zĳ leven in grote groepen van honderden,soms wel duizenden dieren.

PIRANHA’S IN BLIJDORP

Al in de vorige eeuw bevolkte een schoolpiranha’s de Blĳdorpse Rivièrahal. Zĳ wa-ren te vinden in een aquarium van driemeter, naast de trap naar het damestoi-let. In dit aquarium vond halverwege dejaren negentig al een spontane kweekplaats. De jonge dieren werden gevangenen achter de schermen in een aquariumgehouden. Jonge piranha’s zĳn erg kanni-balistisch, dus er bleven maar een aantaldieren van over.

Toen het Oceanium gebouwd werd, ver-huisden de rode piranha’s daar naartoe.Als je vanaf het Caraïbisch Café richtingde pinguïns liep, zwommen zĳ in het eerste aquarium aan de linkerkant. Hier waren zĳ te zien tot de opening vanAmazonica in 2013. Vanaf dat momentzwemmen zĳ in de huidige vĳver.Er is een constante aanwas in deze groep.De school bestaat zowel uit volwassen alshalfwas dieren. De rode piranha wordtongeveer tien jaar oud. Al na een half jaar

K O U D B L O E D

Ik weet nog dat ik als kind in een aquariumzaak in Oud Verlaat stond. Zenuwachtig heen en weer wiebelend voor een bak met een stuk of twaalfjonge rode piranha’s, die rustig in een schooltje rechts achterin hingen. Na minutenlang twijfelen keek ik nog even om me heen of niemand hetzag. Toen trok ik de stoute schoenen aan, stak mijn vinger links voorin hetaquarium wel twee seconden in het water. Opgelucht en trots over zoveeldapperheid haalde ik hem eruit en liep weg. De piranha’s hingen nog steedsachterin de hoek. Ze hadden geen vin verroerd.

Tekst: Jan Breedijk

PIRANHA’S



is een jong volwassen. De dieren komenvan particulieren of zĳn giften van aquari-umzaken. De meeste dieren zĳn nakweek,afkomstig van visfarms vanuit het verreoosten. Nieuwe dieren kunnen gewoon bĳde bestaande groep geïntroduceerd wor-den. Zĳ zĳn erg verdraagzaam naar elkaar.Alleen een dier dat afwĳkend gedrag ver-toont, kan wel eens worden gepakt doorde andere.

In een aquarium krĳgen piranha’s weinigbeweging. Hierdoor hebben zĳ een lageverbranding, waardoor er snel vervettingop kan treden. Zĳ krĳgen dan ook minderdan één procent van hun lichaamsge-wicht aan voedsel per week. Dit wordt ver-deeld over twee maal vĳfhonderd gramzoetwatervis (in stukjes gesneden voorn)per week. Dit voedsel wordt verdeeld inhet water gegooid zodat de dieren ver-spreid kunnen eten. Dit vergroot de kansdat elk dier zĳn portie krĳgt.

KWEEK

Piranha’s gaan over tot paring bĳ het wisselen van droge tĳd naar de regentĳd.Er komen in deze periode stoffen vrĳ inhet water, die een hormonale stimulansgeven die voor de piranha’s het sein is dathet kweekseizoen begint. Die stoffen ko-men via het woud met het vele regenwa-ter in de rivier. De samenstelling en detemperatuur van het water veranderenplotseling. Als je wilt kweken in een aqua-rium zal je dat na moeten bootsen. Ditkan door tachtig procent van het water tevervangen door zacht, lichtzuur water. In het aquarium in de Rivièrahal was hetsoms een probleem om de temperatuurconstant te houden. Hierdoor is destĳdseen spontane kweek ontstaan. Ook inAmazonica is dit gebeurd in 2015. Toen-tertĳd waren er problemen met het filter,die een spontane kweek veroorzaakten.Enkele van de jongen uit die tĳd zwem-men nu nog rond.

Het is erg moeilĳk om het geslacht van derode piranha’s op het oog vast te stellen.Tĳdens de paringstĳd is het wel te zien.Deels doordat het mannetje wat meer zil-ver- tot goudkleurig wordt en het vrouw-tje wat geliger. Deels doordat het vrouw-tje dikker wordt door de eitjes. Echter, eenvolgevreten mannetje kan ook een aardigbuikje hebben. Wat wel duidelĳk is, is hetgedrag. Het mannetje maakt een nestje inzĳn territorium. Dit bestaat uit een on-diep kuiltje in het zand. Het vrouwtje legthierin de eitjes, die het mannetje daarnabevrucht. Het mannetje verdedigt vervol-gens het nest tegen iedereen, soms ooktegen het vrouwtje. Het kan echter ookvoorkomen dat het vrouwtje meehelptmet verdedigen.De bevruchte eieren zĳn oranje, drie milli-meter groot en komen met twee á drie dagen uit. Er zĳn dan een paar duizendjongen. Deze worden opgekweekt metlarfjes van pekelkreeftjes (naupli).

Piranha - foto: Diergaarde Blijdorp

Schijfzalm - foto: Jan Breedijk

Piranha’s - foto: Diergaarde Blijdorp

HEEFT U HET VRIENDENNIEUWS UIT?

GEEF HET DOOR EN MAAK ER IEMAND ANDERS BLIJ MEE!

HET VOLGENDE NUMMER VERSCHIJNT AUGUSTUS 2020



REPUTATIE

De reputatie die de piranha’s hebben, isdie van bloeddorstige, allesverslindendemonsters. Dit heeft verschillende oorza-ken. Allereerst is de combinatie van descherpe tanden met de bloedrode buikbest indrukwekkend. Verder gebeuren erwel eens ongelukjes met vissers. Een vis-ser die een piranha van de haak moet ha-len, moet natuurlĳk erg voorzichtig zĳn.Een rondspartelende piranha, die uit eennet op de bodem van de boot is gekiept,hapt om zich heen naar alles wat in debuurt komt. En zwemmers lopen weleens een bĳtwond op. Het feit dat deplaatselĳke bewoners durven te gaanzwemmen, vertelt echter ook al dat hetwel meevalt met het gevaar.

Piranha’s die in de droge tĳd de hoofdri-vier niet weten te bereiken en met eengrote groep achterblĳven in een afgeslo-ten gebied, eten alles op wat ze tegen-komen. Als dat is gebeurd en de hongerslaat toe, dan wordt het wel oppassen geblazen voor een ieder die het water in gaat. Er zĳn echter zelfs dan geen betrouwbare verhalen van zwemmers,die dan in een tĳdsbestek van enkele seconden opgegeten worden.

Het meest bepalende voor de reputatievan de piranha is het verhaal geweest van de Amerikaanse president TeddyRoosevelt. Hĳ maakte in 1913 een reisover de Braziliaanse Amazone. De plaat-selĳke bevolking wilde voor dit hoge be-zoek een mooie show opvoeren en begonruim voor zĳn komst met de voorberei-ding. Door twee grote netten werd eendeel van een zĳrivier van de Amazone (die later de naam Rio Roosevelt kreeg) afgesloten. Er werden vele piranha’s (Pygocentrus piraya) gevangen uit anderedelen van de rivier en verzameld in het afgesloten gedeelte. Dagenlang kregendeze dieren niets te eten. Toen Roosevelthier aankwam, werd door de bevolking

een levende koe in het water gegooid.Teddy Roosevelt omschreef de show als:“Terwĳl ze hun tanden in het vlees sta-ken, schuimde het water op en werd rood. Binnen enkele minuten was het skeletvan de koe het enige dat nog over was.”Voor Roosevelt was deze piranha de per-fecte moordmachine. Zĳn reisnotitieswerden verslonden door ieder die hettoen wilde lezen. Elke rivier en elk meer in Zuid-Amerika was vanaf toen onheil-spellend.

Het vorige vakhoofd in Blĳdorp die overde piranha’s ging, had in verband met dereputatie een idee. Hĳ liet eens in deweek voor de bezoekers een schaapskopaan een touw in het water zakken om zode piranha’s te voeren. Gelukkig is mendaar nu weer mee gestopt. Dit schaadt alleen maar de toch al broze reputatievan deze, doorgaans rustig in zĳn schoolhangende, opruimer van de rivier.

€ 10,-CADEAUBONVRIENDENWINKEL

OP ZOEK NAAR EEN LEUK CADEAUVOOR VRIENDEN OF FAMILIE?

Maar u kunt geen keuze maken? Dan hebben we vanaf nu eenoplossing voor dit probleem! In de VriendenBazaar kunt u cadeaubonnen met een waarde van € 10,- kopen. De ontvanger van de cadeaubon kan vervolgens zelf bepalen

wat hĳ of zĳ uit ons grote assortiment aan dierentuinartikelenwil hebben.Niet in de gelegenheid om naar de VriendenBazaar te gaan? U kunt deze cadeaubon ook bestellen. Daar komt dan wel € 1,-administratiekosten bĳ. Bestellen kunt u doen door een mailtje te sturen met uw naam en adres naaringematheĳ@vriendenvanblĳdorp.nl en tegelĳk € 11,- over te maken op bankrekeningnr. NL16 INGB 0006 2179 17.

Met dank aan Ron Bernhard (Aquarist, Diergaarde Blijdorp)



Ontbreekt er nog iets in Miniworld? Ja,nog één ding. Sinds vorig jaar hebben wĳnatuurlĳk geen kleine Vriendenwinkelmeer, maar een heuse VriendenBazaar. InMiniworld staat nu nog de kleine winkel.

Maar om het samenwerkingsjubileum tevieren zorgen we ervoor dat er zo snel alsdat weer kan ook een miniatuur Vrien-denBazaar in Miniworld komt. Dan is hetverhaal weer mooi rond!

En tot we er weer op bezoek kunnen,waarschĳnlĳk via een mooie ledenactiewaar u nog meer over gaat horen, heeftMiniworld samen met ons een leuke vi-deo gemaakt. Dit doen we in het kadervan hun ‘Miniworld bezorgt verhalen bĳje thuis’ actie. De video kun je bekĳken ophet YouTube kanaal van Miniworld en na-tuurlĳk op onze eigen website en socialmedia kanalen.

Tekst: Bart Noordegraaf / foto’s: David VerhagenVRIENDENBAZAAR IN MINIWORLD

Op 10 april 2015 openden een groot aantal leden van de vereniging Vrienden van Blijdorp de miniatuurversie van Diergaarde Blijdorp in Miniworld Rotterdam. Dit jaar vieren we dus ons gezamenlijke 5-jarig samenwerkingsjubileum. Dat is eigenlijk nog kort, want Miniworld en deVrienden waren het er allang over eens: één van de populairste attractiesvan Nederland en een icoon van Rotterdam mag natuurlijk niet ontbrekenin de grootste overdekte miniatuurwereld van de Benelux. Er is van alles in de miniatuurversie te zien. Er bewegen zelfs dieren.



In dit plan laat Blĳdorp zien wat ze de komende tien jaar wil ontwikkelen. Die ontwikkeling gaat niet alleen over het(ver)bouwen van dierverblĳven. Ook on-derzoek, onderwĳs, natuurbehoud, duur-zaamheid en vernieuwing maken onder-deel van het masterplan uit. In het logovan het Masterplan zĳn deze pĳlers mooiweergegeven in de cĳfers 2030, waarbĳde ‘2’ staat voor onderzoek en onderwĳs,de ‘0’ voor circulair en duurzaam, de ‘3’voor natuurbehoud en -bescherming ende tweede ‘0’ voor attractie van wereld-formaat.

Voor Vriendennieuws heb ik Erik Zeven-bergen, directeur van de Diergaarde, gevraagd een toelichting op het Masterplan te geven.

ROUTEKAART 2020 - 2030

Onderdeel van het Masterplan is eensoort routekaart die schematisch weer-geeft met welke bouwprojecten de Diergaarde aan de slag gaat. Wat opvalt,is dat er vooral veel projecten in het oude deel van de tuin gepland zĳn en wat minder in het nieuwe deel.In 2017 zĳn er plannen gemaakt voor derevitalisatie van het Oceanium. Dit wasverdeeld in veertien deelplannen, waar-van een gedeelte inmiddels is uitgevoerdzoals het Natuurbehoudscentrum. In hetnieuwe masterplan zie je alleen het deelvan Eilandhoppen terugkomen. Hoe zithet dan met de verdere plannen voor hetOceanium? Erik licht toe dat er inderdaad veel plan-nen zĳn voor ontwikkeling en verbete-

ring, maar dat het niet mogelĳk is om alles tegelĳkertĳd te doen. Het is dus eenkwestie van prioriteiten stellen. En dat isgeen gemakkelĳke opgave.Met name in het oude deel van Blĳdorp iser, om het maar cru te zeggen, bĳ veel ge-bouwen en verblĳven sprake van achter-stallig onderhoud. Nog los van het feitdat sommige verblĳven niet meer geheelvoldoen aan de hedendaagse inzichtenvoor dierverblĳven. Soms is dat dusdanigdat het verblĳf maar afgesloten wordt en‘achter de schermen’ verdwĳnt zoals debergdierenrots. Maar dat is geen optievoor bĳvoorbeeld de Rivièrahal.Vandaar dat de focus wat betreft(ver)bouwen de komende tien jaar in hetoude deel van de Diergaarde zal liggen.

TROTS OP DE RIJKSMONUMENTEN

Het is niet alleen een kwestie van geld ofeen verblĳf gerepareerd/aangepast

KIJKJE IN DE TOEKOMST

Tekst: Angeline Peters

Het zal de meeste Vrienden niet ontgaan zijn dat Diergaarde Blijdorp onlangs zijn Masterplan 2030 heeft gepubliceerd.



wordt of niet. Ook de status van rĳks-monument maakt het allemaal nietgemakkelĳker. De Vrienden zĳn bekendmet de langdurige processen rondomde vergunningen voor de bouw van hetgeladaverblĳf en renovatie van het fla-mingoverblĳf. Als je dan naar het mas-terplan kĳkt met plannen voor detransformatie van de oude bergdieren-rots naar een Himalayagebied voorrode panda’s, renovatie van de Victoria-serre en uiteindelĳk ook de renovatievan de Rivièrahal lĳkt dit wel heel ergambitieus voor een periode van tienjaar.Erik geeft aan dat de monumentale statusvan een deel van de tuin lange tĳd alleenmaar als lastig is gezien binnen Blĳdorp.Natuurlĳk is het veel makkelĳker ergensin de polder een geheel nieuwe dieren-tuin te bouwen. Maar Blĳdorp, met zĳn 21 rĳksmonumenten, is een Rotterdamsicoon en je ontkomt er dus niet aan omdat als uitgangspunt te nemen. Uiteraardvindt Erik dat het proces rondom de ver-gunningaanvraag veel beter moet en ookkan.De Diergaarde heeft veel geleerd van de afgelopen vergunningaanvragen encontacten met de welstandscommissie.Blĳdorp werd verweten geen duidelĳke visie op zĳn monumenten te hebben. En dat klopt wel volgens Erik. Er is dus in samenwerking met experts een vernieuwde visie op de rĳksmonumenten

in de Diergaarde gemaakt. Daarnaast wilde Diergaarde de welstandscommissie alin een veel eerder stadium bĳ een planbetrekken door verschillende scenario’svan een ontwerp voor te leggen, zodat dewelstandcommissie meer zicht krĳgt inwat Blĳdorp voor ogen staat. De wel-standscommissie raakt dus als het warebetrokken van tekentafel tot vergunning. Is de Diergaarde dan niet bang dat de wel-standscommissie uiteindelĳk gaat bepa-len hoe een verblĳf eruit gaat zien? Volgens Erik zal dat wel meevallen. Hĳgaat erva nuit dat dit in goed overleg zalgaan. Het ontwerp zal vanuit Blĳdorpworden geïnitieerd en ontwikkeld, waar-bĳ de eigen identiteit, expertise en oogvoor het welzĳn van de dieren leidendzĳn. Alleen op die manier is het ook moge-lĳk te zorgen voor consistentie tussen de verschillende delen in het Masterplan.

ATTRACTIE VAN

WERELDFORMAAT

Blĳdorp is een attractie van wereldformaat en met het Masterplan 2030 moet dat ook zoblĳven. Erik vertelt dat bĳ de ont-wikkeling van nieuwe verblĳvenBlĳdorp weer voorop moet gaanlopen door op allerlei vlakken in-novatieve ontwikkelingen toe tepassen. Dat zal dan gaan overduurzame materialen, de aller-nieuwste technieken en ‘state of the art’ ontwerpen. Denk hierbĳ aan bĳvoorbeeld het Natuurbehoudscentrum. De manier waarop dit concept is vormgegeven is zeker uniek indierentuinland.Daarbĳ maakt Erik wel de kant-tekening dat qua vormgeving inhet nieuwe deel meer mogelĳk is

dan in het oude deel van de Diergaarde. In het oude deel is het streven zoveel mogelĳk de ‘oude’ uitstraling te behou-den met veel aandacht voor natuurlĳkvormgegeven biotopen met veel botani-sche invulling. De uitdaging hierbĳ is omtoch zo duurzaam mogelĳk te werken enook te streven naar klimaatneutrale gebouwen.In het nieuwe deel van Blĳdorpis veel meer ruimte voor innovatieve tech-nieken, zoals die ook al te zien zĳn in hetNatuurbehoudscentrum.

ONDERZOEK

Zoals eerder vermeld gaat het Masterplan2030 niet alleen over de (ver)bouw vanverblĳven. Ook op het gebied van onder-zoek wil de Diergaarde een voortrekkers-rol spelen. Blĳdorp doet al veel aan onder-zoek. De focus zal steeds meer gaan liggenop onderzoek naar soortbehoud, zowelvan ‘wilde’ populaties als dierentuinpopu-laties. Maar ook onderzoek naar het ge-zond houden van dieren in een dierentuinen fokprogramma’s zĳn belangrĳk.Het is de bedoeling dat onderzoek struc-tureel ingebed wordt in de manier vanwerken in Blĳdorp. Dierverzorgers gaandaarmee een belangrĳke rol in het onder-zoek spelen.

Natuurbehoud lĳkt een logisch vervolg opsoortbehoud. Wat voor nut heeft het im-mers om via fokprogramma’s dieren vooruitsterven te behoeden als er vervolgensgeen natuur meer over is om deze dierenweer uit te zetten.

Rivièrahal

Blijdorp Masterplan 2030

GorillaverblijfGilamonsterpaartje - foto: Sandra Bijhold



Blĳdorp zal de komende jaren de inspan-ningen voor natuurbehoud verder struc-turen. De rol van de Diergaarde kan varië-ren van het financieel ondersteunen vaneen project tot het geven van advies, uitle-nen van expertise of faciliteren van eenonderzoeker. Streven is dat er vanaf 2030 een jaarlĳksbudget van één miljoen euro beschikbaaris voor natuurbehoud. Daarbĳ wordt defocus gelegd op maximaal vier projectenwaar Blĳdorp zich voor langere tĳd aanverbindt, bĳvoorbeeld voor een termĳnvan vĳftien jaar. Daarnaast is er ruimte

voor een stuk of tien projecten, die vĳfjaar ondersteund worden. En uiteraardmoet de mogelĳkheid blĳven om ad hoceen project te ondersteunen.Hoe Blĳdorp dit precies vorm gaat geven,is nog niet zeker. Het zou een aparte stich-ting kunnen worden of een aparte werk-groep binnen Blĳdorp, waarin diverse disciplines vertegenwoordigd zĳn metmensen vanuit Blĳdorp en mensen vanuitde praktĳk van natuurbehoud. Eén ding isvolgens Erik wel zeker: de Diergaarde zalde regie houden over welke projecten ondersteund worden.

BEZOEKERS ALS AMBASSADEURS

Met bovengenoemde doelstelling gaatnatuurbehoud een belangrĳke rol krĳgenin de Diergaarde. Erik ziet dan ook graagdat alle bezoekers en partners die bĳ deDiergaarde betrokken zĳn, ambassadeursvan natuurbehoud worden. Daarvoor iseducatie en onderwĳs van cruciaal belangen dus zal de Diergaarde de komende tienjaar allerlei plannen op dat gebied gaanontwikkelen. De tĳd dat dierentuineduca-tie bestond uit een bordje met soortinfor-matie is echt voorbĳ. De manier waaropmensen tegenwoordig informatie tot zich

Tijdlijn

Victoria Serre

Olifantenverblijf



nemen en leren zĳn enorm veranderd. De Diergaarde moet en wil dus mee ver-anderen. Er zĳn al legio ideeën, variërendvan uitbreiding van de reeds bestaandeen populaire colleges voor kinderen envolwassenen, speciale programma’s voormiddelbare scholen, hoger onderwĳs enuniversiteiten tot het bieden van stage-en onderzoeksplekken aan studenten.

De komende tien jaar gaat er dus veel ge-beuren in de Diergaarde. Erik ziet dat metvertrouwen tegemoet en steunt daarbĳop de eigen kracht van de organisatie.

Natuurlĳk zal er ook gebruik worden gemaakt van expertise van buiten de Diergaarde, zeker als het gaat om budgetbeheer en planning.

Daarnaast zĳn ook contacten met anderedierentuinen en een organisatie als deNVD (Nederlandse Vereniging van Dieren-tuinen) belangrĳk. Het resultaat moetdan uiteraard niet zĳn dat Blĳdorp ideeënuit andere tuinen kopieert maar juist alsvoorloper gaat fungeren.Ik ben benieuwd wat de toekomst voor deDiergaarde gaat brengen. U ook?

Met dank aan: Erik Zevenbergen, directeur Diergaarde BlijdorpVisuals: Ramon Middelkoop DesignGrafisch ontwerp:Susan StrampelConcept en communicatie: Lilian Jongkind, Roffa Communicatie

Op de website van de Diergaarde is dit masterplan terug te vinden op: https://www.diergaardeblijdorp.nl/masterplan-2030/



BESTE VRIENDEN EN VRIENDINNEN,

De wereld is in de ban van het woord co-rona en niemand ontkomt aan de gevol-gen van de overheidsmaatregelen. Het isnog niet in te schatten wanneer dezemaatregelen afgeschaald worden zodatreizen weer mogelĳk wordt. Het reisteam had voor dit jaar een uitge-breid programma samengesteld vanmaar liefst acht reizen. Twee meer dan devoorgaande jaren. De eerste twee reizenhebben wĳ al moeten annuleren. De voorjaarsreis naar Zoo Duisburg en degrote meerdaagse reis naar Oost-Duits-land en Zuid-Polen. Beide reizen warenuitverkocht en schuiven nu door naar2021.

Op dit moment staan nog zes reizen ge-pland. De eerste in juli en de laatste eindnovember 2020. Dat lĳkt nog ver weg,maar het is niet te voorspellen hoe langde huidige coronamaatregelen nog voort-duren. Op dit moment is het onmogelĳkom te reizen. Grenzen zĳn grotendeelsdicht, restaurants zĳn gesloten en nage-noeg alle dierentuinen in Europa zĳndicht. Daarbĳ komt nog de anderhalvemeter regel, wat reizen per touringcarbĳna onmogelĳk maakt.

Het reisteam heeft de zomerreizen naarZoo Osnabrück en Pakawi Park in Belgiëgereed, maar kan deze reizen nu niet pu-bliceren. De septemberreizen naar PairiDaiza waren zo goed als gereed, maar decoronamaatregelen hebben een verlam-mend effect op de afronding. De directievan Pairi Daiza heeft een geweldig pro-gramma voor ons samengesteld, maar deafronding is even op ‘on hold’ gezet.

Hoe lang gaan de maatregelen duren?Komen onze busmaatschappĳen en allegeplande horecagelegenheden goed doordeze crisis? In hoeverre zĳn onder dezeomstandigheden de gemaakte prĳs-

afspraken nog geldig? Eén en al onzeker-heid.

Ondanks bovenstaand, wil het reisteamtoch het reisprogramma 2020 bekendmaken, maar alles is nog onder voorbe-

houd.

DAGTOCHTEN:

1. Zomerexcursie zaterdag 25 juli naarZoo Osnabrück.

2. Dagtocht zaterdag 5 september naarPairi Daiza gelĳktĳdig met de week-endexcursie naar Pairi Daiza.

COVID-19 EN HET REISPROGRAMMA 2020

WIJ MISSEN JULLIE!

R E I Z E N



3. Najaarsexcursie zaterdag 3 oktober

naar Wildlands Emmen.

4. Extra excursie zaterdag 15 augustus

naar Pakawi Park (voorheen OlmenseZoo).

WEEKENDEXCURSIES:

5. Weekendexcursie op zaterdag 5 en

zondag 6 september naar Pairi Daizamet een overnachting in of in debuurt van Mons. Bezoek aan PairiDaiza op 5 september tot 9 uur ’savonds met een diner in Pairi Daiza.Op zondag 6 september nogmaalsbezoek aan Pairi Daiza.

6. Winterweekendexcursie naar Keulenop vrijdag 27 november en zaterdag

28 november. Op vrĳdag bezoek aande stad en de kerstmarkt van Keulenen zaterdag bezoek aan Zoo Köln.

De onzekerheid met betrekking tot de rei-zen heeft ook gevolgen voor de publicatiein Vriendennieuws. Deze mededeling isde enige publicatie in Vriendennieuws betreffende deze reizen. Wel komen dereizen met de toevoeging ‘onder voor-behoud’ onder andere in de agenda opwww.vriendenvanblĳdorp.nl. Het reis-team zal nauw contact houden met debusmaatschappĳen. Als de situatie zovergestabiliseerd is dat een reis door kangaan, dan gaat in de agenda bĳ die da-tum de tekst ‘onder voorbehoud’ weg,wordt op onze website en in een Vrien-denmail een uitgebreide beschrĳving vermeld en worden de ‘vaste’ deelnemerswaarvan een e-mailadres bekend is per e-mail op de hoogte gebracht. Een verderevermelding in Vriendennieuws blĳft achterwege.

LIEFS EN TOT ZIENS,

PETER, GREET, TINEKE, BARBARA EN JOS

Reisteam Vereniging Vrienden van

Blijdorp

Zoo Osnabrück - foto: Greet van Norde

Zoo Köln - foto: Greet van Norde

Zoo Köln - foto: Greet van Norde

Pairi Daiza - foto: Greet van Norde



EERST WAT OVER DE FAMILIE

Bĳ diersoorten wordt soms onderscheidgemaakt tussen dieren van de Oude We-reld en van de Nieuwe Wereld. De OudeWereld zĳn de continenten, die in Europabekend waren voor de Europese ontdek-kingen vanaf 1492, namelĳk Europa,Afrika en Azië. De Nieuwe Wereld bestaatuit Noord-Amerika, Zuid-Amerika en Oce-anië. Het penseelzwĳn is onderdeel vande familie varkens of zwĳnen van de OudeWereld uit de orde van de evenhoevigen.Andere leden van deze familie zĳn dewrattenzwĳnen, everzwĳnen en hertzwĳ-nen. Ook het tamme varken behoort totdezelfde familie. Deze stammen haast al-lemaal al van het wilde zwĳn. Kenmer-kend aan de zwĳnen is, dat ze heel intelli-gent zĳn en beschikken over een grootaanpassingsvermogen. Ze zĳn eerder alleseters dan planteneters. De zwĳnsoor-ten hebben eenzelfde soort bouw: eengrote kop op een korte nek en een gedron-gen romp op dunne poten. Bĳ knobbel-zwĳnen lĳkt het soms net alsof ze op hakjes lopen. Een opvallend lichaamsken-merk is natuurlĳk de snuit. Wilde varkens

hebben een neusschĳf van kraakbeen dieals een kleine wals dient bĳ het wroetennaar voedsel. Een aantal soorten heeftnaar buiten en omhoog staande hoektan-den. Doordat deze langs elkaar schuren,blĳven ze scherp. Wilde varkens zĳn dik-huidig. De vacht verschilt per soort. Som-mige hebben dik, borstelachtig haar, denkaan het wild zwĳn, andere zĳn vrĳwelkaal, zoals het hertzwĳn. De meeste soor-ten hebben manen achter op de nek.

Wilde varkens leven in groepen die be-staan uit een zeug en haar nakomelingen.Zo’n groep wordt een rot genoemd. De mannetjes, ook wel beren, voegen zichvaak alleen in de paartĳd bĳ de groep (deuitzonderingen komen ook langs). Beren strĳden dan om de rangorde of omde vrouwtjes. Tĳdens de gevechten zettenzĳ hun slagtanden in als wapens. Zwĳnengebruiken twee soorten vechttechnieken,die verschillen per soort. De eerste techniek is zĳ tegen zĳ, ook wel lateraalgenoemd. Hierbĳ beuken de beren methun slagtanden tegen elkaars schouders.Hierbĳ kunnen ze elkaar flink verwonden.

Andere soorten, zoals het knobbelzwĳn,gebruiken de frontale techniek. Door metde koppen tegen elkaar te rammen, proberen ze de ander omver te krĳgen. Elkaar serieus schade toebrengen, is hier-van niet het doel.

De meeste zwĳnsoorten krĳgen vier totzes biggen per worp. Alleen het hertzwĳnkrĳgt maar één tot twee jongen tegelĳk.De biggen hebben een fraaie tekening vanlichte en donkere strepen over hun rug.Die maakt ze haast onzichtbaar in hetnest van gras en bladeren. De eerste we-ken wĳkt de zeug niet van haar jongen.Zodra de biggen iets minder kwetsbaarzĳn, verlaten ze samen met haar het nestom naar voedsel te zoeken. De strepen ophun vacht vervagen dan ook langzaam. Naruim een half jaar zĳn de jongen zelfstan-dig.

ENKELE SOORTEN

Het wild zwĳn leeft in Europa, Noord-Afrika en Azië. Ze leven in allerlei soortenleefgebieden. In Nederland waren ze begin negentiende eeuw uitgestorven,maar begin 1900 werden er zwĳnen uitonder andere Tsjechië uitgezet rond paleisHet Loo. Hierdoor kon de toenmalige prins(Hendrik, echtgenoot van Wilhelmina) ineigen land op de dieren jagen zonder naarhet buitenland te moeten. Er ontsnaptenregelmatig zwĳnen, waardoor er weer

Het is even geleden dat bezoekers van de Diergaarde konden genieten vanjonge penseelzwijnen. En of het er nu snel van komt, is onzeker. De wens iser zeker! Het huidige stel penseelzwijnen heeft alleen nog niet veel inte-resse in elkaar getoond. Hoe dan ook, jongen of geen jongen, de penseel-zwijnen zijn hartstikke leuk en mooi om naar te kijken. Én luisteren, wanthet geluid dat ze maken, terwijl ze lekker door de grond wroeten, klinkt zofijn en knorrig.

VARKENS MET KWASTEN Tekst: Trix Vermeulen



populaties in het wild ontstonden. En diebestaan gelukkig nog steeds in ons land.Wilde zwĳnen kunnen hard rennen engoed zwemmen. Rotten kunnen bestaanuit meer dan twintig dieren, de beren leven buiten de paartĳd alleen.

Pekari’s lĳken op de zwĳnen uit de OudeWereld, maar vormen een aparte familie.Ze komen voor in Midden- en Zuid-Ame-rika en tot in het zuidwesten van de Verenigde Staten, in de Nieuwe Werelddus. Er zĳn vier soorten pekari’s. De klein-ste soort is de halsbandpekari. Zĳ leven ingroepen van zowel mannetjes als vrouw-tjes. Als er vĳanden zĳn, vallen ze geza-menlĳk aan. En als er geen vĳanden zĳn,staan ze graag dicht bĳ elkaar en geven ze elkaar kopjes. Een gezellige soort!

Dan is er de witlippekari, die vooral in hetbos leeft. De chacopekari komt alleen voorop de Gran Chaco vlakte in Paraguay enArgentinië. In 2004 werd een nieuwesoort ontdekt, de amazonereuzenpekari,die in Brazilië in het Amazonebekkenleeft. Sommigen beweren dat dit een ondersoort van de halsbandpekari is.

Het knobbelzwĳn leeft, net als het pen-seelzwĳn, in Afrika. Het knobbelzwĳnkomt voor ten zuiden van de Sahara. Ookdeze zwĳnen leven in gemengde rotten.Ze wonen in een hol en daarin brengen zeook hun jongen groot. Op hun snoet heb-ben ze enkele gezichtswratten. Grazendoen ze op een unieke manier, geknield!

Jonge penseelzwijntjes - foto: Joost Hubeek

Penseelzwijnen - foto: Greet van Norde

Penseelzwijnenverblijf - foto: Greet van Norde



Ze kruipen op hun polsen door het gras.Als er geen gras is - in het droge seizoen -dan doen ze hun maal met wortelstokken,die ze onder de grond vinden.

PENSEELZWIJN

Deze zwĳnsoort is een opvallende ver-schĳning met zĳn roodgekleurde vacht.Het dier dankt zĳn naam aan de kwastjesaan zĳn wangen en aan de punten van

zĳn oren. Zĳn gezicht heeft een mooie te-kening van witte lĳnen rond de ogen opde wangen en kaken. Het penseelzwĳn of rivierzwĳn leeft in dewouden van West- en Centraal-Afrika,vaak in de buurt van water. (Het boszwĳn,een nauwe verwant, komt juist in Oost-Afrika voor.) Hĳ wordt niet voor niks ookrivierzwĳn genoemd. Tĳdens de zoektochtnaar voedsel steekt hĳ zonder moeitekleine beken en meren over. Hĳ is eengoede zwemmer. Het penseelzwĳn is eenware alleseter. Hĳ voedt zich met allerleisoorten groen en kleine dieren als insec-ten en hagedissen. Om uit de boom gevallen vruchten te vinden, volgt hĳ degeluiden van andere fruiteters als apenen neushoornvogels. Het zoeken naareten doen ze veelal na zonsondergang.Overdag schuilen ze tussen de bomen en het struikgewas.

Ook deze zwĳnen leven in groepen en bĳde penseelzwĳnen blĳft één beer bĳ zĳn





vrouwen en jongen. Het mannetje verde-digt zĳn groep fel tegen vĳanden. Somsvoegen families zich samen tot groepenvan wel zestig dieren.Penseelzwĳnen krĳgen hun jongen tus-sen het einde van het droge seizoen enhet midden van het regenseizoen. Na eendraagtĳd van drie maanden krĳgt eenzeug gemiddeld vier jongen. Het vrouwtjebouwt zelf een nest voor haar biggen. Als er gevaar dreigt, gaan de jongen tegende grond gedrukt liggen en houden zichdood. De biggen hebben een bruine vachtmet gele strepen en stippen. Deze verva-gen langzaam en maken plaats voor deroodbruine vacht. Pas na twee jaar, als zehelemaal volwassen zĳn, krĳgen ze de te-kening in het gezicht. In het wild wordenpenseelzwĳnen ongeveer vĳftien jaaroud, in gevangenschap wel twintig jaar.

IN DE DIERGAARDE

Voor de penseelzwĳnen bestaat een Euro-pees stamboek, dat in Duisburg wordt bĳ-gehouden. In april 1995 waren Mona, Lisaen Picasso de eerste penseelzwĳnen inBlĳdorp. Mona kreeg jongen en Lisa ver-trok na een paar jaar weer, op advies vanhet stamboek. De eerste jongen werdengeboren in 1997, maar deze overleefdenniet. Het jaar daarop kreeg Mona weerjongen en deze overleefden wel. In hetverblĳf was een ruimte gecreëerd met eenwarmtelamp, die alleen toegankelĳk wasvoor de jongen. Een moeder kan de jon-gen onbedoeld dood drukken als zĳwarmte bĳ haar zoeken.Dankzĳ dezeruimte hadden de biggen een warme plek, waar ze veilig met elkaar kondengaan liggen. Toen Mona ouder was en bovendien slechtter been greep een van haar dochters demacht en viel haar aan. Mona stierf en-kele dagen later. Lange poten, de dochterdie haar naam dankt aan de spichtigebouw toen ze klein was, nam de rol vanfokvrouw over in 2005.

Op dit moment zit er een heel nieuw stelin de Diergaarde: Vincent (van Gogh) uitMaagdenburg, geboren in 2013, en Fridadie in 2015 in Wroclaw geboren is. Zoalsaan het begin gezegd, tonen de zwĳnenweinig interesse in elkaar. Nu maar wen-sen dat de aandacht in dit Vrienden-nieuws ze iets enthousiaster maakt!

Met dank aan: Dennis Blomjous (Diergaarde Blijdorp), Wikipedia, ‘Dieren’

SPAAR MET SPONSORKLIKS VOOR DE VRIENDEN VAN BLIJDORP!

Met SponsorKliks kunt u nu zelf een financiële bijdrage leveren aande Vrienden zonder dat het u een cent extra kost! Bestel online eenpizza via Thuisbezorgd en de Vrienden ontvangen hiervoor geld. Ukunt tevens bestellen bij diverse webwinkels als Bol.com, Coolblue,Booking.com en Expedia. Een percentage van het aankoopbedraggaat dan ook naar de Vrienden. En nogmaals, het kost u niets extra!

Wilt u de Vrienden ook GRATIS sponsoren? Zorg er dan voor dat u voortaan uw

online aankopen doet via de SponsorKlikspagina van Vrienden van Blijdorp.

Voor u een kleine moeite, voor ons directe inkomsten.

HOE WERKT HET?

Heel simpel. Webwinkels betalen een commissie voor elke bestelling, die via Spon-

sorKliks.com gedaan wordt. 75% van deze commissie stort SponsorKliks op de

bankrekening van de Vrienden. Of u nu rechtstreeks naar bijvoorbeeld Bol.com

gaat of u gaat via www.vriendenvanblijdorp.nl/sponsorkliks naar de site van

Bol.com, u betaalt hetzelfde. Alleen in het laatste geval keert Bol.com een commis-

sie uit aan SponsorKliks en profiteert onze vereniging hier direct van!

NB: geen commissie op boeken.

In Nederland geldt per wet een vaste boekenprijs, hierdoor mag GEEN commissie

op boeken worden gegeven.

Klik op de knop webwinkels en kies

een webwinkel

Doe een bestellingzoals u gewend bent

U heeft gratis uw sponsordoel gesponsord.

Zo makkelijk is het!

Ruim 6.900 (sport)verenigingen en goede doelen gingen U reeds voor!



Het is het op drie na grootste eiland vande wereld. De oppervlakte is 592.000 vier-kante kilometer, bĳna achttien maal Nederland. Het ligt voor de kust van Zimbabwe en Zuid-Afrika. Het land waslang een Franse kolonie tot het in 1958onafhankelĳk werd. De voertaal is Malagasy en Frans.Het gevarieerde landschap van dit groteeiland is verder een factor, die de diversi-teit in de flora en fauna bevorderd heeft.Zo komen zes complete plantenfamiliesalléén op Madagaskar voor en verdermeer dan duizend soorten orchideeën enduizenden cactussoorten.

Door de oostelĳke bergketen van Mada-gaskar ligt het grootste deel van het ei-land in de regenschaduw, hier valt bedui-dend minder regen dan aan het smallegedeelte ten oosten van de bergketen. In het oosten en noorden vindt mendichte tropische wouden, in het zuidwes-ten is het woestĳnachtig met een uniekevegetatie en in het binnenland bevinden

zich de hooglanden. Dit draagt bĳ aan degrote biodiversiteit van het totale eiland.The International Union for Conservationof Nature (IUCN) en haar partners (waar-onder Diergaarde Blĳdorp) classificeerdehet eiland daarom als een 'hotspot voorbiodiversiteit'. Dankzĳ deze bĳzondereecologie wordt Madagaskar door som-mige biogeografen het 'achtste continent'genoemd. De verscheidenheid aan plan-tensoorten is enorm. Er komen meer dantienduizend soorten op Madagaskar voor,waarvan 80% inheems is.

Verder is Madagaskar het thuis van velesoorten lemuren; halfapen die in tiental-len soorten op het eiland voorkomen,waaronder de maki’s. Diergaarde Blĳdorpsteunt het project Madagasikara Voakajy.Ook vind je op dit prachtige eiland meerdan de helft van alle kameleonsoorten terwereld. Nergens ter wereld kom je zoveelbĳzondere inheemse dieren, bloemen,planten en bomen tegen.

EILANDHOPPEN

Een van de onderdelen van het Eilandhop-penplan, dat mede door de Vrienden vanBlĳdorp financieel mogelĳk gemaaktwordt, is het tonen van de flora en fauna van Madagaskar. In dit artikel willen we een aantal vandeze bĳzondere planten aan jullie voor-stellen. Het is dus een soort sneak preview, waarin we vertellen over de baobab, de waterbanaan en een bĳzondere palm, de Bismarck nobilis.

BAOBAB

Wie kent hem niet? Bĳ de Ui staat de bao-bab. Weliswaar is het geen echte - deze isvan beton - maar het is wel een kloeke,beeldbepalende boom tussen de hyena’sen de giraffen. Kinderen klimmen erin enouders schuilen er voor een voorjaars-buitje.

Op Madagaskar staat een aantal endemi-sche soorten baobabbomen. Er zĳn zevensoorten, die alleen daar voorkomen. Hetzĳn dikke, ronde bomen met een plattekroon. Het lĳkt wel of deze boom onder-steboven staat. Ze groeien in de drogeregebieden naast de vele soorten cactussen.

Ze kunnen tot wel dertig meter hoog wor-den en de, veelal lichtbruine, stammenkunnen zestigduizend liter water vast-houden. De boom speelt een rol in tallozeAfrikaanse mythen en legenden. De schors, de vruchten, de bladeren, hethout, bĳna alles van deze boom wordtdoor de bevolking gebruikt. De sponsach-tige stam van de baobab bevat een grotehoeveelheid water, dat afgetapt kan wor-den via een gat in de stam. De stam wordtgebruikt voor dakbedekking of als trogvoor het vee. De vruchten van de baobabbevatten olie waarin gebakken wordt. Ver-der wordt de harde ronde schil gebruiktals waterkom.


De flora en fauna van Madagaskar zijn uniek. Een groot aantal dieren enplanten komt alleen op dat eiland voor. Dat komt doordat het eiland zo’n165 miljoen jaar geleden los raakte van Gondwanaland, het oercontinent.Dat supercontinent lag grotendeels op het zuidelijk halfrond en bestonduit Antarctica, Zuid-Amerika, Afrika, India (inclusief Madagaskar en de Seychellen), Kerguelen, Australië, Nieuw-Guinea, Nieuw-Zeeland en Nieuw-Caledonië. De afscheiding van het oercontinent maakte dat de evolutie van flora en fauna zich op een geheel eigen wijze voltrok. Dier- en plantensoorten die elders uitstierven, bleven hier bewaard.

Tekst: Gerda Nijssen

KENNISMAKEN MET DE FLORA VAN MADAGASKAR

Madagaskar - foto: Angeline Peters

Madagaskar - foto: Angeline Peters



BO

TA

NI

SC

H

BL

IJ

DO

RP


WATERBANAAN

De waterbanaan (Typhonodorum lindley-anum) dankt zĳn Nederlandse naam aande groeiwĳze, die (in de verte) aan destam en bladeren van een bananenboomdoet denken. In Engelstalige landen wordtde lokale naam olifantsoren gebruikt. Ergroeien vruchten aan die niet op bananenlĳken, maar meer op bruine pruimen. Ze staan altĳd met hun voeten in het wa-ter; aan de rand van een meer of kreek.

Ze behoren tot de aronskelkfamilie(Araceae). En inderdaad de bladeren lĳkenqua vorm en tekening op bladeren van dearonskelken die bĳ ons bĳ de bloemiststaan. Ze worden circa dertig centimeterin diameter met aan de top een rozet vanbladeren. De plant is meestal 1,5 tot 2,5meter hoog, maar kan wel vier meterhoog worden. Het zĳn eenzaadlobbigeplanten. Eén cotyl per zaad; een zaadlobkan gezien worden als het eerste blaadjevan een kiemplant. Opvallend voor dezeeenzaadlobbigen is, dat het blad niet parallelnervig is.Ze zĳn opvallend, en daarmee populair,door hun bloeiwĳze. De bloemen zelf zĳnonooglĳk en zĳn verzameld op een vlezigeaar (spadix), maar het begeleide schut-blad (spatha) is vaak aantrekkelĳk ge-kleurd (of spierwit) en trekt dan sterk deaandacht. Herkenbaar als de bloemen dieook wel in grafboeketten gebruikt wor-den.Alle delen van de plant bevatten een sapdat irritatie veroorzaakt wanneer het opde huid komt of ingenomen wordt. Van debladeren kunnen vezels getrokken wordenvoor talloze toepassingen, zoals om papiervan te maken of stof. Maar ook worden er

vislĳnen van gemaakt die super sterk zĳn.De gist van de wortels schĳnt heel goed tewerken als remedie tegen de beten vangiftige dieren.

BISMARCK PALM

Van de palmenfamilie (Cyods) zĳn bĳnavierduizend soorten bekend. Hoewel erwinterharde (voor Nederland en België)palmsoorten bestaan, komen de meestesoorten van nature voor in de tropen ofsubtropen. Bismarckia nobilis is ende-misch op Madagaskar en groeit in het

noorden en westen in open graslanden enop plateaus of vlakten.

De Bismarck palm is één van de mooistepalmbomen ter wereld, vooral door degrĳsblauwe kleur van zĳn blad. Het bladkan een doorsnede van wel drie meterkrĳgen. De stam is grĳsbruin en aan devoet iets dikker. Bismarckia nobilis is eentrage groeier. Ze groeien in de vlaktes vande centrale hooglanden in het westen ennoorden nabĳ de kustgebieden in savan-nes van laag gras. Hĳ is vernoemd naar deeerste kanselier van het Duitse rĳk: Ottovon Bismarck. Nobilis staat voor `nobel`en verwĳst naar het uiterlĳk van deboom. De palmboom kan tot twaalf meter hoogworden en wel drie meter breed en heeftdus flink wat ruimte nodig. De boom istweehuizig. Dat betekent dat de ge-slachtsorganen (respectievelĳk de manne-lĳke antheridia en de vrouwelĳke arche-gonia) zich op verschillende plantenbevinden. Ergo, wil men ze in bloei krĳ-gen, dan zĳn er twee bomen nodig: eenmannelĳke en een vrouwelĳke. De bloemstelen zĳn 1,2 meter lang en dra-gen veel vruchten van circa vier centime-ter. Deze zĳn rond en olĳfbruin van kleur.Vanuit het zaad kan vermeerderd worden,maar ze ontkiemen heel langzaam; datkan wel zes tot twaalf maanden duren.Geduld is ook in dit geval een schone zaak.Tot zover de sneak preview. In een volgende editie stellen we nog meer specimen van de prachtige flora van Madagaskar aan jullie voor.

Met dank aan: Louwerens-Jan Nederlof (Diergaarde Blijdorp)

Bismarckia nobilis - foto: Angeline Peters

Waterbanaan - foto: Gerda Nijssen



GEBOREN

28 jan/0.0.1 zwartneushaai, 7 en 30mrt/0.0.2 Rüppelsgier, 22 mrt/0.1.0Mhorrgazelle, 20, 27 en 31 mrt/0.0.3ringstaartmaki

GESTORVEN

14 jan/0.1.0 klipdas, 16 jan/1.0.0 shama-

lĳster, 27 jan/0.1.0 Visaya wrattenzwĳn,22 feb/1.0.0 vissende kat, 25 feb/0.1.0klipdas, 12 mrt/0.1.0 stokstaartje, 30mrt/1.0.0 helmparelhoen

GEARRIVEERD

8 jan/ 1.1.0 wasbeer (uit Antwerpen), 15feb/0.1.0 hyena (uit Beekse Bergen)

VERZONDEN

6 jan/ 1.0.0 okapi (naar Zoo Lissabon, Por-tugal), 7 jan/0.3.0 kroeskoppelikaan (naarZoo Tyne and Wear, Engeland), 6 feb/0.1.0vissende kat (naar Attica Zoological Park,Griekenland), 27 feb/0.1.0 kuifhertje (naarZoo Wrocław, Polen)

In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijnveranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordtaangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslachtnog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.

M U T A T I E S

EERSTE KWARTAAL 2020

Klipdas - foto: Aart Pijl Hyenavrouw - foto: Greet van Norde Okapi - foto: Peter van Norde



Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM RotterdamOpeningstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uurNb. Mogelijk afwijkende openingstijden vanwege het coronavirus. Zie: www.blijdorp.nl

42e jaargang, nummer 2, oplage: 5500

Vereniging Vrienden van Blijdorpp/a David Verhagen, secretarisPopulierendreef 287, 2272 RG Voorburg

Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.

De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het in zo breed mogelijke zin ondersteunen van DiergaardeBlijdorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 49,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsor-gaan Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam.Bovendien worden de leden in staat gesteld deel te nemenaan diverse activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerdworden, zoals excursies en lezingen.

Secretariaat:p/a David Verhagen, Populierendreef 2872272 RG Voorburg - Telefoon 06-55012705Email: [email protected]/SEPA: NL39INGB 0001 3578 03BIC: INGBNL2AFiscaal nummer: 0071.88.869

Reizen:Peter Biesta, Dreeslaan 201, 2672 DK NaaldwijkTelefoon: 06-48808538E-mail: [email protected]

Promotieteam:E-mail: [email protected]

Redactie-adres Vriendennieuws:Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam E-mail: [email protected]

Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Jelle Hoogenboom,

Gerda Nijssen, Trix Vermeulen, Jan Breedijk

Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, David Verhagen, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel

Vormgeving en druk: Argus werkt in Beeld

Vrienden van Blijdorp op Internet:Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl

Samenstelling Verenigingsbestuur:Voorzitter Marcel KreugerVice-voorzitter /Externe comm. / PR Bart NoordegraafSecretaris David VerhagenTweede secretaris Inge MatheijPenningmeester Benjamin VersluijsReizen Peter Biesta Promotieteam René Huijer

TWITTER@BLIJDORPVRIEND

Denkt u na over een (periodieke) schenking aan onze vereniging?Kijk dan op www.vriendenvanblijdorp.nl en klik op ‘doneren’.Onze huisnotaris kan u helpen!

a g e n d a

BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA

www.facebook.com/vriendenvanblijdorp

C O L O F O N

A D R E S B L I J D O R P

NB. In verband met het Coronavirus zijn alle data onder voorbehoud!

Zaterdag 25 juli 2020 - Zomerexcursie naar Zoo Osnabrück.

Zaterdag 15 augustus - Extra excursie naar Pakawi Park (voorheen Olmense Zoo).

Zaterdag 5 september 2020 Dagtocht naar Pairi Daiza gelijktijdig met de weekendexcursie naar Pairi Daiza.

Zaterdag 5 en zondag 6 september 2020Weekendexcursie naar Pairi Daiza met een overnachting in of in de buurt van Mons.

Zondag 27 september 2020, 11.00 uurAlgemene Ledenvergadering 2020 met aansluitend Blijdorp veiling

Zaterdag 3 oktober 2020 - Najaarsexcursie naar Wildlands Emmen.

Zondag 8 november 2020Winterlezing Fokprogramma Aziatische olifanten door Harald Schmidt

Vrijdag 27 november en zaterdag 28 november Winterweekendexcursie naar Keulen (kerstmarkt en Zoo).

Zondag 13 december 2020 - Winterlezing Botanisch Blijdorp door Remi Kroon

Zondag 10 januari 2021 - Nieuwjaarslezing Blijdorp-directeur Erik Zevenbergen

Zondag 14 februari 2021 - Winterlezing nader in te vullen

Zondag 14 maart 2021 - Winterlezing nader in te vullen

De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium. Vrienden hebbenop de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde tot aanvang van de bijeen-komst en op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor het betreffende jaar. Er is niet meer dan één introducé per lid toegestaan. NB. De zaal gaat al om 9.30 uuropen. U heeft dan alle tijd om onder het genot van een kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met collega-leden of te kijken of u iets interessants vindtop de zootjesmarkt.

Voor de meest actuele informatie kunt u terecht op www.vriendenvanblijdorp.nl


BLIJDORP CORONA · daarbĳ goed geholpen, tot en met burgemeester Aboutaleb toe. Daarnaast hebben...

Documents

Transcript of BLIJDORP CORONA · daarbĳ goed geholpen, tot en met burgemeester Aboutaleb toe. Daarnaast hebben...