jaargang 2 nr.4 maart 2008 Blad voor amateurkunst in groningen

ColofonBlick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt zes keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (samenwerking provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurtheater, Kolder & KoRedactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Hans Sissingh), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050-8507159e-mail info@blickmagazine.nl website www.blickmagazine.nlRedactie Jan Boland (hoofdredacteur), Jan Dol, Ben Smit, Barbara VonkBureauredactie Hans SissinghMedewerkers aan dit nummer Ellen van der Graaf, Obbert Nieuwenhuis, Nynke Oele, Jim Rot-teveel, Rense Sinkgraven, Mariëlle de VriesGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 2500Losse nummers te verkrijgen bij Hans Sissingh (zie redactieadres) Het volgende nummer verschijnt april 2008 Kopij voor 25 maart 2008 Kopij/nieuws/persberichten/mededelingen t.a.v. Hans Sissingh (zie redactieadres) Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaanVoorpagina In de naam van de vaders, foto: Rob HuibersAchterpagina Pentament, Bourtange, foto; Janna Bathoorn

Redac t i onee l 1

Op zoek naa r een t egenk leu r 2

Taa l en dans, een ongewone comb ina t i e 3

H i j ze i : ‘ I k w i l vade r wo rden… ne t zoa l s papa .’ 6

P rov i nc i a l e p l annen voo r de komende v i e r j aa r 8

Fo to repo r t age ‘L i t t l e A r t -Work ’ 10

Vas thouden o f l os l a t en 12

S t r i p 13

FR IS van de l eve r 14

L inks 17

Co lumn 18

Oppe rwezen 20

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen. voor informatie over voorstellingen, uitvoeringen en manifestaties in stad

en provincie kunt u terecht op verschillende WeBsites. enkele Belangrijke zijn:

de site van ‘Blick’WWW.Blickmagazine.nl

de site van het groninger centrum voor amateurtheater:

WWW.gca-nvagroningen.nl

de site van kolder & ko: WWW.kolderenko.nl

de site van 050 uitmagazine groningen: WWW.groningeruitBuro.nl

WWW.regionalecultuurplannen.nl

in dit nummer

1

Een citaat uit een artikel: ‘Alles wat met theater te maken heeft, moet een kans krijgen: monologen, presentaties van ge-dichten, stand- up comedy, eenakters.’ In een interview merkt een regisseur op: “Ik was op zoek naar een soort tegenkleur.” Hij bedoelt daarmee dat hij tekst en beweging (dans) in een voorstelling wil verbinden. Een theatergroep meldt dat ze een voorstelling met dans, vuur en theater gaan maken.In dit nummer is het woord ‘combinatie’ belangrijk. Combinaties van toneel en dans, van muziek en beeld etc. Wat voornamer gezegd: multidisciplinair werken.Theatermakers, regisseurs, spelers, alle betrokkenen bij theater zoeken naar zin-volle en spannende verbanden met andere disciplines en dat levert vaak boeiende pro-ducties op, ook in Groningen. Een greep uit dit blad. In het Bernlef Theater (Rottum) is een combinatie te zien van toneel en dans. In het regiotheater De Oude Ulo (Leek) komt een theaterfeest met allerlei theatrale en aanverwante vormen. In het Prinsen-

theater (Groningen) was een presentatie te bewonderen van muziek en beelden.Provincie en gemeentes hebben daaraan een impuls gegeven, zo blijkt uit het over-zichtsartikel over vier jaar cultuurbeleid.

Maar het gaat in dit nummer niet alleen over combinatie en integratie van kunstdiscipli-nes. We schrijven ook over een voorstelling van mannen uit alle windstreken, met hun eigen geschiedenis en afkomst. Zij spelen zonder toneelervaring zichzelf en integra-tie in een andere betekenis des woords is in dit spel belangrijk. We schrijven over de vluchtigheid van het theater (maar is dat eigenlijk wel vluchtig?).Onze columnist was op het carnaval, een wel zeer bijzondere theatrale ervaring. Er is een gedicht van de stadsdichter, een mooie strip en de rubriek ‘Links’ informeert over interessante websites.

De redactie

2

Theatergroep Bernlef speelt de voorstelling ‘Oblomov’, geschreven door Frans Xaver Kroetz, naar het gelijknamige boek van Ivan Gontsjarov. Behalve vijf spe-lers doen aan de voorstelling ook vijf dansers mee. We praten over dit bijzon-dere initiatief met regisseur Albert van Ham.

Hoe kwam je op het idee van ‘Oblomov’?Eind jaren zeventig kwam bij uitgeverij Van Oorschot een serie Russische boeken uit. Ik was verzot op die reeks en vooral dit boek van Gontsjarov greep me aan. Voor het eerst kreeg ik èn medelijden met de hoofdfiguur èn tegelijkertijd dacht ik: “Man, doe toch wat. Neem een beslissing.”Maar al lezend kom je erachter dat het voor Oblomov meer is dan alleen maar luiheid, het is een soort levensvorm. Hij weet dingen prachtig uit te stellen. Het is een intrigerende figuur. Ik loop dus al zo’n dertig jaar met hem rond.

Het is een boek en ook een toneelstuk. Hoe is dat gegaan?In het begin heb ik ooit nog wel gedacht er zelf een toneelversie van te maken. Maar het is zeer complex en gelaagd boek. Dan moet je goed weten waar je aan begint. Het boek is ooit verfilmd, in Rusland. En tot mijn verbazing kwam er in de jaren tachtig een toneelversie. De tekst was van de hand van de grote Duitse toneelschrijver Kroetz. Hij heeft de inhoud van het boek enorm knap teruggebracht tot een essentie in tien scènes.Het is in het Nederlands vertaald door dramaturg Tom Kleijn voor het Zuidelijk Toneel dat het dit seizoen ook speelt. Wij zijn het eerste amateurgezelschap dat ‘Oblomov’ speelt.

En dat ook nog in een bijzondere samenstelling, want er doen vijf danseressen mee in de voorstelling.Het is een behoorlijk tekststuk. Ik wilde daarop ook de nadruk leggen. Dat had als gevolg dat de mis-en-scène vrij star werd. Het stuk zelf geeft ook weinig handeling. Bovendien zit Oblomov het grootste deel van de voorstelling ook nog eens in groot bed. Ik was op zoek naar een soort tegenkleur, zou je kunnen zeggen.

Toen zag ik hier in het Bernleftheater een dansvoorstelling van choreografe Anna de Kuyer over dementie en daarvan was ik erg onder de indruk. Ik heb haar toen verteld waar ik mee bezig was en haar gevraagd of ze mee wilde werken. Zo zijn we aan het avontuur begonnen.

Ik ben erg nieuwsgierig naar het resultaat. Ben je zelf tevreden?Ja, heel tevreden. Juist omdat het zo’n tekststuk is, zorgt de dans voor een mooi soort vervreemding. Er ontstaan totaal andere beelden, die het soms behoorlijk spectaculair maken. In combinatie met de muziek zorgt de beweging voor een hele mooi balans in de voorstelling. De figuur Oblomov blijft hangen in het verleden. Ik wilde graag zijn gevecht laten zien.

op zoek naar een tegenkleur

o-Blo-mo-vis-me (het -)

het aBsolute onvermogen om ergens echt aan te Beginnen, het uitstellen van Beslissingen, Wat vaak tot afstel leidt

‘Oblomov’ is te zien in het Bernlefthea-ter in Rottum op 7, 9, 14 en 16 maart. In verband met de grote belangstelling is er waarschijnlijk een extra voorstel-ling op 30 maart. Kaarten kosten tien euro en zijn te reserveren op: 0595-425221. Voor meer informatie www.bernleftheater.nl.

3

Het gevecht om je leven te kunnen veranderen. Daarbij is het taalgebruik nogal archa-isch. Juist de dans zorgt dan voor een prachtige verbeelding van dat gevecht. Met een prachtig slotbeeld. Maar dat verklap ik hier nog niet.

Ben Smit

“Albert en ik hadden al eerder gesproken over toneel én dans’’, vertelt Anna de Kuyer. “Toen hij vorig jaar mijn dansvoorstelling over Alzheimer gezien had, kwam hij naar mij toe met de mededeling dat hij helemaal zeker wist dat we samen moesten werken. We zijn om de tafel gaan zitten en hebben gekeken hoe we dat het beste konden doen.”

De Kuyer las eerst het volledige script van ‘Oblomov’ om te kijken hoe dans in het to-neelstuk kon worden ingepast en bij welke stukken Albert dat wilde hebben. “Ik heb met Albert natuurlijk gesproken over de sfeer van het stuk en gekeken bij repetities om te zien welke emoties er worden gebruikt. Vervolgens heb ik danseressen gezocht die ik bij de voorstelling vind passen.”

De danseressen beelden onder meer fysiek de emoties uit die de acteur doormaakt. “Het was voor zowel acteurs als danseressen wennen op de speelvloer. Het zijn twee hele

taal en dans, een ongeWone comBinatie

4

verschillende disciplines. Er is een scène waarin de danseressen deel uitmaken van de menigte die in het huis van Oblomov feest vieren. Zij moesten wennen aan de acteurs die gewoon op het podium staan, terwijl zij daar tussendoor dansen. Omgekeerd gold hetzelfde. De acteurs hebben normaal ook niet te maken met dansende mensen op het podium.”

samenWerkingVoor de danslerares was het meewerken aan deze toneelproductie een nieuwe ervaring. “Ik heb me anders moeten instellen. Normaal ben ik natuurlijk eindverantwoordelijke. Nu ligt dat in handen van Albert en dat is logisch. Ik heb uiteraard de regie van de dans gedaan. En we hebben gebrainstormd over wat hij in het stuk wil zien en wat ik er aan dans in wil hebben en die samenwerking is erg goed verlopen. Maar het is wel nieuw voor mij dat ik stukken dans heb moeten inlassen in iets dat al zo vast staat en door een ander wordt geregisseerd”.

In korte tijd moest er door de danseressen iets worden neergezet. “Dat was voor mij en hen ook lastig. Op het podium staat, naast de vier acteurs, ook een groot bed. De dan-seressen moeten daar gracieus doorheen bewegen. De dans is ondergeschikt aan het toneelspel, maar het is wel een verrassingsmoment voor het publiek.

De Kuyer heeft bewust gekozen om in de voorstelling met vrouwen te werken. “Hierdoor kunnen we de uniformiteit bewaren. Ze zijn alle vijf gelijk gekleed. Zou er een man tussen staan dan ga je als toeschouwer toch anders kijken.”

vrijWilligDe investering is voor de danseressen groot. “Ze doen mee op vrijwillige basis en zit-ten tijdens de voorstelling doodstil in de kleedkamer te wachten tot ze mogen dansen. Maar ze zien het als een avontuur net zoals ik. Het is voor hen ook een nieuwe manier van werken. Ik ben meer kort door de bocht. Bij mij kom je bij een repetitie om half acht en dan gaan we aan de slag. Vervolgens heb je tussendoor een kwartiertje pauze en aan het eind ga je naar huis. Tijdens de toneelrepetities wordt er eerst koffiegedronken en gepraat over het stuk. Vervolgens doen we een doorloop en na afloop wordt er nog nagepraat en geborreld. Het is een heel andere cultuur dan de dansers gewend zijn en dat is een leuke ervaring.”

Mariëlle de Vries

5

6

Hoe is het om vader te zijn in Nederland in 2008? Treed je in de voetsporen van je eigen vader? Of doe je het anders dan hij? Hoe is je relatie met je kind? Hoe aanwezig is je afwezige vader? Voor welke dilemma’s zie je je als vader hier in Nederland geplaatst?

Hij zei: ‘Ik wil vader worden… net zoals papa’.

‘Dat zei hij, ik was trots, zo ontzettend trots op hem’. De laatste woorden van een indruk-wekkende voorstelling over vaders en zonen. Dertien mannen tussen de 26 en 69 jaar komen vanuit Den Haag naar Groningen en Hoogezand om hun door schade en schande opgedane ervaringen als vader/zoon met ons te delen. Mannen uit alle windstreken, met hun eigen geschiedenis en afkomst. Mannen met durf die over hun gevoelens praten. En dat is voor mannen die uit een heel andere cultuur komen een prestatie op zich. Ook voor hen die in woord, uiterlijk en gebaar nog onmiskenbaar hun afkomst meedragen. Wat ze niet meedragen is de ballast van toneel spelen. Zonder toneelervaring spelen ze zichzelf en dragen dat authentiek en volledig eerlijk uit. Een prachtig soort wijktheater. Zal het goed doen in grote steden als ‘leerstuk’ voor vader en zoon en een geschikt stuk als gratis lesje integratie, ook juist voor autochtonen.Ik laat ze liever zelf verder aan het woord.

Ik ben 16Ik heb die ouwe bij de strotIk werk op het slachthuis, dus ik heb mijn messen binnen handbereikMet mijn uitbener sta ik voor hemIk prik hem vast aan de deurMijn moeder springt ertussen _

Het klettert door de straten.Het vuur slaat uit de hoeven.De bliksem, de donder, de regenMijn vader en ik, samen op dat paard.Ik voel me zo veilig.Ik ben zo trots. Op mijn vader! _

Mijn hart huilt om mijn zoon Is hij geen goede zoon?Jawel mijn zoon, hij houdt van mij,ik houd van hem. Maar hij gaat altijd naar de moeder. Praat hij nooit met jou?Jawel. Maar niet over uitgaan, over vriendinnen, over kleren…

in de naam van de vaders

haags, turks, soedanees, surinaams, marokkaans, aruBaans, koerdisch, irakees.kleermaker, maatschappelijk Werker, Betonijzervlechter, verpleger, chauffeur, advocaat, elektriciën, student, schoonmaker, professor.

In de Naam van de VadersVadercentrum Adam en Laaks Wijktheater Den HaagTekst: Jos BoursResearch en Regie: Marlies HautvastOrg.: CMO-Groningen; MJD; AlfacollegePlaats: Alfacollege12-01-08Publiek: 180

GE

zI

EN

7

Toen mijn zoon klein wasIk ga hem niet vastpakkenIk ga hem niet knuffelenWant mijn vader is in de kamerIk schaam me voor vaderJa, uit respect, vanuit de cultuur.Maar nu, mijn zoon is grootEr is afstand, mijn hart doet pijnCultuur is niet altijd goed_

Later is mijn vader weer thuis.Ik wil met hem grapje halen.Hij wordt boos.Hij zegt: ben ik jouw vader, of ben jij mijn vader?Hij gaat mij slaan. Ik begrijp het niet._

Mijn vader. Hij was er niet. Hij was er nooit. Hij was weg.En ik? Ik hoor er ook niet te zijn.Hij liegt tegen mijn moeder dat hij vrijgezel is.Hij maakt een kind bij haar.Dan ben ik.Dus ik ben geboren door het toeval, door een toevallige passant._ Mijn zoon die nog geboren moet wordenJe hoeft niet te worden als babaAls je kind bent mag je kind zijn._

Ik zwerf nog steeds door de straten van EuropaDe hemel boven mijn hoofd heeft gatenDe aarde is poreus. Mijn vleugels zijn gebroken.Mijn zoon,ik heb veel vaders gezienZij kunnen gewoon niet voor hun kinderen zorgen.Zij kunnen niet voor zichzelf zorgen.Zij zijn geen mens geworden.Ik moet eerst een mens worden voordat ik vader kan zijn.Jouw vader.

Jan Dol

8

provinciale plannen voor de komende vier jaar

In 2008 loopt de cultuurnota 2005-2008 ‘Stroomversnelling’ van de provincie Groningen ten einde. Vier jaar van beleid en plannen waarop terug gekeken kan worden. Eén van de doelen van de cultuurnota is het versterken van de amateurkunst in de provincie. Daarvoor zijn onder andere de Regionale Cul-tuurplannen (RCP)en Regionale Culturele Netwerken (RCN) ingezet. Wat heb-ben deze regelingen opgeleverd en wat kunnen we er in de volgende cultuur-nota van verwachten?

Zowel de Regionale Cultuurplannen als de Regionale Culturele Netwerken verstrekken subsidies om de amateurkunst in de provincie te versterken. Maar beide regelingen heb-ben ook hun eigen criteria en doelen. De Regionale Cultuurplannen is een samenwer-kingsvorm tussen de provincie en 21 Groninger gemeenten waarbij gezamenlijk geïn-vesteerd wordt in de culturele infrastructuur en een nieuw publieksbereik van een regio. De Regionale Creatieve Netwerken gaan hierin een stapje verder en proberen vooral samenwerking tussen verschillende mensen en disciplines te stimuleren, zodat uit die samenwerking weer nieuwe projecten kunnen ontstaan. De provincie is opgedeeld in vier verschillende regio’s; namelijk Noord- en Oost-Groningen, Westerkwartier en Gorecht met elk een provinciaal contactpersoon. Aanvragers van de Regionale Cultuurplannen en de Creatieve Netwerken kunnen voor advies en begeleiding terecht bij Theaterwerkplaats De Prins van Groningen. “De Creatieve Netwerken zijn uniek in Nederland,” aldus Ben Smit van de Theaterwerkplaats. “Groningen heeft wat dat betreft voor amateurkunst een trekkersrol voor de rest van Nederland.”

mooie projecten, goede samenWerkingTerugkijkend op de afgelopen jaren zien we dat in alle vier de regio’s waardevolle pro-jecten zijn gerealiseerd, waar Blick ook uitgebreid verslag van heeft gedaan. SWET, Op Hoop van Zegen en Urban Vibes zijn hiervan klinkende voorbeelden. Op het gebied van beeldende kunst is het project Staal op Fraeylema noemenswaardig, waarbij negen beeldhouwers het landgoed inrichten met vierentwintig stalen beelden. Ook voor 2008 staat er alweer een groot aantal projecten op stapel. Zo wordt in het Westerkwartier met de Kijk!Doe!Fiets! een vervolg gegeven aan de succesvolle Fami-liefietstheatertocht en wordt in regio Gorecht de Vredekerk voor één dag omgedoopt tot museum, met als thema ‘identiteit’. Op basis van het idee van ‘Achterwerk in de kast’ of het iets moderne ‘Youtube’, geven mensen in daarvoor speciaal gemaakte ruimtes presentaties op het gebied van theater, zang, audiovisueel, dans, beeldend, pop/klas-sieke muziek etc.

Verder terug naar de roots van Groningen is het project ‘Als God in het Oldambt’ (Occis), dat losjes gebaseerd is op het bekende boek ‘De Graanrepubliek’ van Frank Wester-man. De uitvoeringen zullen plaatsvinden aan de rand van het Oldambtermeer, nabij De Blauwe Stad. Uitgangspunt van het project is een combinatie van muziek, dans en toneel, uitgevoerd door regionale amateurkunstenaars.

9

nieuWe cultuurnota“Voor de nieuwe Cultuurnota periode zijn er alweer voldoende plannen met betrekking tot de Regionale Cultuurplannen,” zegt Rita Krämer, één van de vier contactpersonen voor de Regionale Cultuurplannen. Zo wil de Provincie gaan bekijken hoe de communicatie met de aanvragers verbeterd kan worden. Eén van de mogelijke maatregelen die hierbij hoort is het in elkaar schuiven van de twee regelingen. “We hebben het gevoel dat doordat we twee verschillende regelingen hebben met bijbehorende criteria, mensen soms een beetje de weg kwijt raken. Dit willen we voorkomen door één centraal loket te maken. Wij beoordelen dan de aanvragen en kijken uit welk krediet een subsidie verleend kan worden.” Zo moet het aanvragen van een subsidie een stuk eenvoudiger worden.

Verder wordt bekeken hoe netwerken en samenwerking nog beter bewaard en gefaci-liteerd kunnen worden. “Op dit moment zijn veel projecten afhankelijk van enthousiaste vrijwilligers en daar zijn we natuurlijk erg blij mee maar het maakt het geheel soms kwetsbaar.” Voor oplossingen hiervoor wordt bijvoorbeeld gedacht aan het inrichten van een (digitale) marktplaats waar vraag en aanbod van disciplines bij elkaar komen.

aanvragen Voor de Regionale Creatieve Netwerken kunt u nog tot de zomer een aanvraag doen. Omdat de huidige cultuurnota dit jaar ten einde loopt moeten subsidies die dit jaar wor-den verstrekt ook in dit jaar nog besteed worden. Rita benadrukt dat mensen ook altijd kunnen bellen voor informatie. “Vaak wordt een aanvraag scherper na een oriënterend gesprek waarin de aanvraag wordt toegelicht, daarom raden we aan om even te bellen of een afspraak te maken”.

de creatieve netWerken zijn uniek in nederland

Voor meer informatie kunt u kijken op www.regionalecultuur-plannen.nl of contact opnemen met één van de vier regioco-ordinatoren die u op de website kunt vinden.

inge Bakker presenteert ‘little art-Work’

Little Art-Work is de naam waaronder de singer-songwriter muziek van Little March en de eigenzinnige kunst van Little Art zijn verenigd. De persoon achter deze ondernemin-gen is Inge Bakker, studente muziek aan de Academie voor Popcultuur. ze presenteerde als afstudeerproject haar dromerige muziek met beeld als aanvulling en haar sierlijke, op Jugendstil geïnspireerde, kunstwerken op tweedehans kleding en meubels.

10

11

12

Een van de mooiste aspecten van theater vind ik de vluchtigheid ervan.Een beeldhouwwerk of schilderij blijft soms eeuwen bestaan en is altijd weer te bekijken. Een theatervoorstelling is eenmalig. Natuurlijk kun je dezelfde voorstelling, gespeeld door hetzelfde gezelschap in dezelfde periode nog een keer gaan zien, maar zelfs dan zul je hoop ik, nog verschillen zien.Ik ben dol op vluchtigheid.Ik hou niet van bewaren.Er zijn musea die hun bestaansrecht ontlenen aan het tentoonstellen van in mijn ogen, de grootst mogelijke onzin.Sommige, door particulieren opgezette streekmusea zijn daar sterk in. Hilarisch wordt ik bij het idee van een strijkijzermuseum. Mijn gedachten gaan dan direct door naar een voetenzakmuseum. Tenslotte weet vast niet iedereen wat een voetenzak is en dat cultuurgoed moeten we toch echt vasthouden!

Veel voorstellingen worden vastgelegd op video of dvd. In mijn ogen is de enige legiti-matie dat spelers en regisseur ervan kunnen leren. Verder is het niks. Je mist de fijnere nuances van het spel,de geur, de reactie’s van het publiek en je wordt doorgaans gehin-derd door een belabberde geluids- en lichtweergave.Maar is theater wel zo vluchtig als ik mezelf wil doen geloven.Er zijn immers voorstellingen die me altijd bij zullen blijven, òf omdat ze zo mooi/ontroe-rend/origineel waren òf omdat ze niet voldeden aan mijn verwachtingen dan wel ronduit slordig of slecht waren. En sommige voorstellingen hebben iets bijgedragen aan mijn ideeën over hoe het leven in elkaar zit. Dat is warempel niet vluchtig!

Mensen houden niet zo van loslaten. Het lijkt alsof we daar niet op gebouwd zijn. We onthouden de mooie en de rottige dingen van ons leven. Een wonderlijke tegenstelling in de mens. Ons leven zelf is immers onontkoombaar ein-dig. Maar wij willen alles vasthouden!Onlangs las ik dat na een harttransplantatie sommige ontvangers zich bewust worden van gevoelens en ideeën die ze eerder niet hadden en die volgens de familie van de overleden donor bij hem hoorden. Dat zou betekenen dat ons hart ‘onthoudt’. ‘Cellulair geheugen’ noemt men het.Ja kijk, dan kan van de mens toch niet verwacht worden dat hij vergeet en loslaat.

Misschien houd ik daarom wel zo van die vluchtigheid van theater: ik probeer mijn eigen hart te slim af te zijn. En dat is een spannend spel.Hoewel de uitkomst eigenlijk al vaststaat.

Ellen van der Graaf

vasthouden, loslaten, vluchtig of niet

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen.

voor informatie over voorstellingen,

uitvoeringen en manifestaties in stad en provincie

kunt u terecht op verschillende WeBsites:

WWW.Blickmagazine.nl

WWW.gca-nvagroningen.nl (GRONINGER CENTRuM VOOR AMATEuRTHEATER)

WWW.kolderenko.nl

WWW.groningeruitBuro.nl

WWW.regionalecultuurplannen.nl

13

14

fris van de lever

‘Etaleer talent! In een maximaal dertig minuten durend theaterstuk of wat daar op lijkt.’ Deze uitdaging is te lezen in de Leekster cultuurkrant. Toneelgezel-schappen, acteurs en ‘ander loslopend theatervolk’ worden uitgenodigd deel te nemen aan FRIS, een theaterfeest in, van en voor het Westerkwartier.

Het is een co-productie van het Gronings Centrum voor Amateurtheater (kring Wester-kwartier) en Bont en Blauw, het samenwerkingsverband van culturele instanties in Leek. Een nieuwe opzet met gebruikmaking van elementen uit het verleden. Al jaren kent deze regio een eenakterfestival en dat heeft veel goede dingen opgeleverd, maar de formule was een beetje uitgewerkt. Tijd voor een andere opzet.We spraken met Willem Wessels (De Oude Ulo- Leek), Boukje de Vries (lid van de werk-groep FRIS en toneelspeelster) en Hans Greuter (GCA) over het verleden en de toe-komst.

het eenakterfestival: opkomst en teruggang In het Westerkwartier valt veel theatrale activiteit waar te nemen. Maar liefst 42 vereni-gingen houden zich ermee bezig en al heel lang. Geen wonder dus dat er ook behoefte was aan een evenement waar men elkaar kon treffen en zo ontstond het eenakterfes-tival. Zo’n 25 jaar geleden werd het eerste gehouden in het toenmalige Corso theater in Leek. Het was een groot succes: grote deelname van verenigingen, een stampvolle zaal en een enthousiast publiek. Verenigingen kregen de gelegenheid buiten de beslotenheid van hun dorpen te treden, men zag wat er elders gebeurde en men kon zich aan elkaar spiegelen. Dat leidde tot verbetering van spel en repertoire. Het was van meet af aan de bedoeling te rouleren: eerst Leek, daarna een andere plaats enzovoorts. Die ‘verplaatsing’ is niet goed van de grond gekomen; lang niet alle potenti-ele speelplekken zijn in de loop van de tijd gebruikt. De PTA (Provinciaal Toneel Adviseur) ondersteunde en begeleidde het festival.

Het festival heeft goede en minder goede jaren gekend zowel in artistiek opzicht als qua bezoekersaantallen. Toch zagen en zien veel deelnemers steeds de waardevolle elemen-ten: jurering, externe regie, naar elkaar kijken en zinvolle feedback krijgen. Jammer ge-noeg haakte ook een enkele vereniging af, omdat ze vonden dat ze ‘afgebrand’ werden. Dit was zeker niet de bedoeling, maar kennelijk werd dat soms zo ervaren. Een belangrijke stimulans vormde de raamregie. Verenigingen konden gebruik maken van een professionele regisseur. Dat werkte kwaliteitsverhogend. In 2000 is die raam-regie beëindigd en de animo om mee te doen liep terug. Langzamerhand kwam de klad erin; het festival was te beschermd, te veel op eigen publiek gericht, te gesloten.

theaterfeest in het WesterkWartier

15

16

een ontmoetingsplekTijd om de bakens te verzetten dus. Daarmee is in 2007 een begin gemaakt. De opzet werd breder. Geen eenakterfestival, maar een theaterfestival. Naast eenakters ook an-dere vormen. Alles wat met theater te maken heeft moet een kans krijgen: monologen, presentatie van gedichten, stand-up comedy etc. Er kwamen voorrondes in cafés. Som-mige veranderingen waren positief, andere minder. De slotconclusie: we gaan in ieder geval door op de ingeslagen weg.

Vanuit de gedachten: breder van inhoud en organisatie, meer variatie en grotere open-heid is het FRIS theaterfestival opgezet. FRIS moet een ontmoetingsplek zijn, een plek waar je van elkaar kunt leren, waar je er achter komt wie wie is in het Westerkwartierse cultuurlandschap, waar de kracht van theater in de regio in kaart wordt gebracht en ervaren. Elkaar kennen en van elkaar leren, naar buiten durven treden. Dat staat de organisatie voor ogen. Dat kan niet van de ene dag op de andere, maar in 2008 wordt er een begin mee gemaakt. Dat kun je niet alleen, vandaar de bredere organisatie en de inzet van velen.

een dynamisch theaterfeestHoe ziet het festival eruit? Het is een ‘goedmoedige’ competitie tussen toneelgezel-schappen, acteurs, spelers van monologen, voordrachtkunstenaars (gedichten en verha-len), stand-up comedy, kortom iedereen die zich op een of andere wijze op het podium wil presenteren. In voorrondes in de regio op twee plaatsen zo’n drie weken voorafgaand aan het theaterfeest worden de finalisten geselecteerd. Op 30 maart vindt de finale plaats in het Regiotheater De Oude Ulo in Leek. Een jury beoordeelt de uitvoeringen, waarna de FRIS bokaal 2008 wordt uitgereikt. De finale is geen statisch gebeuren, maar er is veel ruimte voor verpozing, gesprekken en muziek. Daarom spreekt men ook van een theaterfeest, dat de hele dag duurt. De presentatie zal verzorgd worden door actrice en zangeres Miranda Bolhuis, bekend als Wini in ‘Boven Wotter’.’s Morgens wordt er een workshop voor regionale spelers, acteurs en actrices georgani-seerd met regisseur Pieter Stellingwerf (onder andere SWET, het Ruige Paradijs, BUOG).

Inmiddels is de aftrap gedaan voor het festival met een informatiebijeenkomst voor verenigingen. De opkomst was behoorlijk en een aantal verenigingen gaat zeker mee doen.

Jan Boland

Informatie: www.deoudeulo.nl / over deelname aan FRIS: tel. 0594 – 51877, e-mail: info@deoudeulo.nl

het Was van meet af aan de Bedoeling te rouleren

linksamateurtheater is niet alleen in

het plaatselijke Buurthuis te

vinden, maar ook steeds meer op internet.

in Blick Bespreekt nynke oele de WeBsites van verenigingen,

voorstellingen en regisseurs in

stad en ommeland.

Heeft u ook een leuke link voor Blick? Laat het me weten via info@blickmagazine.nl

17

In dit nummer bespreken we voorbeelden van gezelschappen en makers die multidisciplinair werken. Op 14 en 15 maart zijn er in het Prinsentheater voor-stellingen te zien van groepen uit Utrecht en Noord-Holland, die hier ook mee bezig zijn. De eerste is de voorstelling ‘Tone Clusters’ van Theater Slot Zeist. Een multimedia voorstelling over de invloed van Oprah, Jerry Springer, tv dominees en Tell Sell, vertelt door de ouders van moordenaars. Peter R. de Vries is er niks bij.De dag erna is er een voorstelling in het Prinsentheater te zien door Het Gezel-schap uit Hoorn, ‘Alice #2’. Ook zij maken gebruik van film en video. Mogelijk wordt er aan deze voorstelling nog een workshop gekoppeld, over het gebruik van video in het theater, dus hou daarvoor de website van het Prinsentheater in de gaten: www.theaterwerkplaatsgroningen.nl Meer info over deze groepen is te vinden op www.hetgezelschaphoorn.nl, www.theaterslotzeist.nl en www.theatercircuit.nl

Of trek voor je portie cross-over kunst eens naar het Hogeland, naar Eissinge-heem, de herenboerderij van Pieter Elzinga en Ingrid Koetzier. Op deze plek zijn workshops dans, schilderen, meditatie en inspiratie te volgen. Ingrid Koetzier maakt met haar theatergroep Auth & Tiek beeldende voorstellingen met dans, vuur en theater. 29 en 30 maart is hun nieuwe voorstelling ‘Uit de grond van mijn hart’ te zien in de Kerk van Zuurdijk, om 20.00 uur. Kijk voor meer informatie op www.buitengewoonleven.nu

18

Etaleer talent!

In een maximaal dertig minuten durend theaterstuk of iets wat daar op lijkt.

Toneelgezelschappen, acteurs en iedereen die van spelen houdt, worden uit-genodigd deel te nemen aan FRIS, theaterfeest in, van en voor het Wester-kwartier.Fris is een ‘goedmoedige’ competitie voor iedereen die zich op een of andere theatrale wijze op het podium wil presenteren.Op 30 maart vindt de FRIS-finale plaats in het Regiotheater De Oude Ulo in Leek.Na jury-beoordeling wordt de FRIS-bokaal uitgereikt. De presentatie is in han-den van actrice en zangeres Miranda Bolhuis, bekend als Wini in ‘Boven Wot-ter’. ’s Morgens wordt er een workshop voor regionale spelers, acteurs en actrices georganiseerd met regisseur Pieter Stellingwerf (onder andere SWET, het Ruige Paradijs, BUOG).Afhankelijk van het aantal aanmeldingen zijn er regionale voorrondes in de weken voorafgaand aan FRIS, bij voldoende inschrijving gaan deelnemers woonachtig in het Westerkwartier voor. Voor meer informatie: www.deoudeulo.nl Informatie over deelname aan FRIS: tel. 0594 – 51877, e-mail:info@de-oudeulo.nl

19

Het genot van een kersverse bril: elk bijziend persoon kent het. Met het kleinood op de neus en de zojuist verlaten opticien in de rug, wacht je op straat direct een visuele trak-tatie. Bomen hebben blaadjes en tussen bakstenen zitten groeven. Je was het bijkans vergeten. Vergelijk carnaval. Met een roze bril op de neus en het zojuist verlaten jaar in de rug, wacht je in februari direct een bacchanale traktatie. De metafoor was van een bevriende zuiderling, die me in het genot wou laten delen waar ik als noorderling blind voor was geworden. Hij sleepte me het centrum van Oeteldonk door – zo heet Den Bosch tijdens carnaval. Mijn winterdepressie zou als taliban worden uitgerookt. En ik moest actéren, vooral níét mezelf zijn.

Voor de spiegel in het toilet van de zoveelste kroeg wiste ik het zweet van mijn gezicht en pulkte de confetti uit mijn Geert Wilders-pruik. Ik zuchtte diep. Hoe vertolkt een mens Geert Wilders? De man ziet níéts door een roze bril en methodacting was geen optie. Terug in het dampende zaaltje, sloeg ik het katholieke theater gade en elke polonaise af. ‘Geert Wilders houdt niet van Polen,’ schreeuwde ik steeds, maar die opmerking viel in dorre aarde. Ik stapte op drie Blues Brothers af. ‘I need you, you, you!’ Ik zei het half zingend en wees op elk van hen afzonderlijk. Ze bekeken mijn pruik en toonden begrip: ik had mijn bodyguards gevonden. Voor ik het wist, liep ik tóch de polonaise. Twee Brothers voor me, eentje achter me. Als een slang kronkelden we door de kroeg. ‘Goeiemoggel’ tetterde uit de speakers. Ik passeerde mijn zuiderling en pakte van hem een biertje over. Duimen gingen omhoog. Ik begon zowaar even lol te krijgen, wat getuigt van het feit dat ik een slecht acteur ben. Geert Wilders en lol? Tegen het eind zat ik bekaf zwetend aan de bar met een boerenkiel om mijn pruik. Je kon er een hoofddoekje in ontdekken. Bin Laden naast mij reikte me een laatste biertje aan, mijn bodyguards waren zoek en mijn zuiderling vermoedde ik kotsend op het toilet. Carnaval: het genot waar ik als noorderling blind voor was geworden. Met de zojuist verlaten kroeg in de rug, wachtte ons op straat een visuele traktatie: pijnlijk fel ochtendlicht. Het deed de aanblik van mijn zatte zuiderling geen goed.‘Rita,’ zei ik, ‘je bent in het echt nóg lelijker!’Als tweemansfractie zaten we even later op de achterbank van een taxi. Mijn pruik had ik inmiddels het raampje uit geslingerd. Inclusief boerenkiel.

Jim Rotteveel

goeiemoggel

20

opperWezen

Onlangs overleed Bobby Fischer, de wereldberoemde schaker. Geïnspireerd door hem schreef de stadsdichter van Groningen, het onderstaande gedicht.Het is eerder opgenomen inde tweetalige bundel ‘Schaakgedichten/chess poetry’.

Opperwezen

ze gehoorzamenblindelings. zijn bed is een bord.Hij ziet kakkerlakken,korte rokjesniet. Naaldhakken pijnscheutenin het brein.Roodharigen verlaat de zaal!Als de koning valtsterft hij een stukjeof stijgt tot God.Schoenen vlekkeloos gepoetst.Net pak,onbeholpen stropdas.Hij ziet blind.zijn systeem dektwerelddelen.Remise met Godis het hoogst haalbare.Een zwart-wit blikvan altijd gelijk.

Rense Sinkgraven