Biomassa als duurzame energiebron voor

de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

Eindresultaat5 juli 2010

Çağla KirmitAfstudeerstage

• Aanleiding• Doelstelling• Onderzoek• Resultaat inventarisatie• E-Land keten model• Conclusie• Aanbevelingen• Vragen

Inhoud

Aanleiding

• Gebiedsplatform Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

• 2007:- 30% reductie broeikasgas uitstoot in

2020 ten opzichte van 1990; - aandeel duurzame energie verhogen

naar 20% vermeden fossiele energie in 2020;

- tempo energiebesparing verhogen naar 2% per jaar.

Aanleiding

• 40 MW duurzame energie(13 windmolens, 3 MW)

• Voorkeur: windenergie• Alternatief: biomassa

Doelstelling

• Beeld van soorten en hoeveelheden

• Haalbaarheid & duurzaamheid van biomassa voor energie opwekking

• Bijdrage aan doelstelling Provincie en Gemeenten uit Merwedezone

• Duurzaamheid• Ecologisch landschapsbeheer• Beeld van belangen

Onderzoek

• Inventarisatie

• Analyse

• Visie

• Vragenlijst• Gebiedsanalyse• Literatuuronderzoe

k

• Resultaat inventarisatie

• Literatuuronderzoek

• Toepassen E-Land keten model

Duurzaamheid

Duurzame ontwikkeling (Brundtland, 1987):“Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder dat daarmee de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar worden gebracht.”

DuurzaamheidNTA 8080:2009 ‘Duurzaamheidscriteria

voor biomassa ten behoeve van energiedoeleinden’

• Criteria– broeikasgasemissies – concurrentie met voedsel en lokale

toepassingen biomassa – biodiversiteit – milieu – welvaart – welzijn

Duurzaamheid

Principe 1:De broeikasgasbalans van de

productieketen en toepassing van de biomassa is positief.

Criterium 1.1:Emissiereductie van broeikasgassen

over gehele keten ten opzichte van referentiesituatie.

Duurzaamheid

Installatie Fossiele referentie

Minimumeis netto emissie reductie

Bij- en meestook van biomassa in kolencentrale

Elektriciteit van kolencentrale

70%

Bij- en meestook van biomassa in gascentrale

Elektriciteit van gascentrale

50%

Andere systemen

Nederlandse mix elektriciteitsproductie

70%

Duurzaamheid

Principe 5:Bij de productie en verwerking van

biomassa blijven de bodem en de bodemkwaliteit behouden of worden ze verbeterd

Criterium 5.2:Bij productie en verwerking van biomassa

‘best practices’ toepassen om bodem en bodemkwaliteit te behouden of te verbeteren

Duurzaamheid

• Metingen uitvoeren• bodem organische stof• pH• stikstof (N)• fosfor (P)• kalium (K)

• Maatregelen nemen• Bevindingen documenteren

Inventarisatie

• Vragenlijst– Landschapselementen

(bos, laanbomen, bermen, natuurterreinen, sloten, stedelijk groen)

– Biomassa via inzameling– Biomassa van agrariërs – Zonne-energie– Windenergie

Resultaat Inventarisatie

• Houtige biomassa– Bos Totaal 160 ton

(374 m3)– Laanbomen Brand/ vezel hout 1.500 ton

(119 009) (3.500 m3)

Tak en top hout 1.360 ton

(3.200 m3)– Sloophout B 1.106 ton (2.500 m3)– Sloophout C 306 ton (700 m3)

Resultaat Inventarisatie

• Niet-houtige biomassa– Bermen 940 ton– Sloten 199 ton– Plantsoen afval 5 ton– Bladafval 100 ton– Tuin afval 551 ton (529 ton

wordt compost)

– Mest 9800 m3

– Overjarig hooi156 m3

Resultaat InventarisatieBron Volu

me (m3)

Vermeden aardgas (m3 per jaar)

CO2 besparing (ton per jaar)

Vermogen ketel (kWhth) bij 2500 vollast uren

Investerings-kosten (euro)

Bos 140 13 000 20 50 9 000 – 10 000

Laanbomen (totaal)

6 640 620 000

1 100 2 200 340 000 – 680 000

LaanbomenwaterschapRivierenland

3 500 330 000

590 1 100 180 000 – 390 000

Sloophout B

2 500 230 000

420 800 100 000 – 220 000

Sloophout C

700 65 000 120 200 40 000 – 70 000

Conclusie Inventarisatie

• Meer houtige biomassa

• Genoeg gegevens huidige keten

• Genoeg houtige biomassa

• Case ontwikkelen

• E-Land keten model toepassen

Conclusie Inventarisatie

• Belangstelling

• Voorstellen:– melkpoederfabriek Vreugdenhil

(Gorinchem)– asfaltproductie Hoogblokland B.V.

(Giessenlanden)– zwembad

E-Land Keten Model

• Wat kan het?

• Welk resultaat geeft het?– People– Planet– Profit

• Alleen hout

Beetsterzwaag

Keten Keuze

• Zwembad De Duikelaar • Warmtevraag 1.500 MWh per jaar

– binnenbad & buitenbad

• Stedelijk groen + laanbomen Hardinxveld-Giessendam

• Laanbomen Gorinchem• Landschappelijke beplanting agrariërs

Keten Keuze

• Agrariërs: - €50 per ton

• Gemeente Hardinxveld-Giessendam:

- besparing van transport naar Dordrecht (18 km)

- besparing verwerkingskosten (± € 22,50 per ton)

- aardgas kosten

Keten Keuze

• Referentie CV <-> Houtketen

• 50% van gemeentelijk onderhoud

• 50% van landschappelijk onderhoud

Resultaat E-Land People

Resultaat E-Land People

• Totaal 660 uur

1. oogst 241 uur; 2. onderhoud ketel 104 uur3. projectbegeleiding 52 uur 4. transport agrariërs 40 uur 5. opslag 29 uur

Resultaat E-Land Planet

Referentie CV: 326,5 ton CO2 per jaar

- Bij verbranding (321,4)

Houtketen: 48,0 ton CO2 per jaar- Bij houtketel (33,6)- Oogst agrariërs (8,2)- Oogst gemeenten (6,4)

Resultaat E-Land Profit

1. 50% gemeentelijk onderhoud + 50% landschappelijk onderhoud;

2. 100% gemeentelijk onderhoud;3. 100% landschappelijk onderhoud.

Verdienruimte:1. €27.4142. €52.1663. €10.128

Resultaat E-Land Profit

• Gevoeligheidsanalyse

– invloed prijs houtketel op kostprijs warmte

– invloed voorbewerkingkosten gemeentelijk biomassa op kostprijs warmte

Resultaat E-Land Profit

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000K

ost

en

verw

arm

en

zw

em

bad

Har

din

xve

ld/G

iess

en

dam

in

€

Ketelkosten in €

Invloed ketelkosten op kostprijs warmte

Houtketel 500 kW

Referentieketel op gas

Bij huidige aanname kosten houtketel

Resultaat E-Land Profit

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20Ko

ste

n v

erw

arm

en

zw

em

bad

Har

din

xve

ld-G

iess

en

dam

in

€

Extra kosten voorbewerking hout gemeentestroom in €/m3 snippers

Invloed extra voorbewerkingskosten gemeentehout op kostprijs warmte

Houtketel 500 kW

Referentieketel op gas

Bij huidige aanname extra voorbewerkingskosten

Conclusie

- Warmtevraag voorzien

- Houtketen haalbaar & duurzaam

- Voldoen aan NTA 8080:2009 is mogelijk

- Bijdrage aan doelstelling

Advies: lokale initiatieven ontwikkelen en ondersteunen

Aanbevelingen

• Concrete actiepunten opstellen• Samenwerkingen:

– initiatieven ontwikkelen + ondersteunen;

– onderhoud aan landschappelijke beplantingen stimuleren;

– logistiek systeem ontwikkelen.

• Dataprogramma voor totaal beeld • Mogelijkheden niet-houtige biomassa

onderzoeken

Samenvatting

• Inventarisatie• Case• E-Land

• Conclusie: haalbaar + duurzaam

Vragen

• ?

Bron: Landschapsbeheer Zuid-Holland