Betere bijen met Beebreed

Waarom gaat erfelijke verandering langzaam en

wat doet Beebreed om dat te versnellen?

Pim BrascampKoninginnenteeltdag, Utrecht, 29 januari 2011

• Beebreed schat teeltwaardes van koninginnen.• Imkers voeren daartoe gegevens van volken in in

een databank. • De uitvoering berust bij het Länderinstitut für

Bienenkunde Hohen Neudorf e.V.

Kerstkaart 2010

Opzet van dit verhaal

1. Voorbeelden van erfelijke verandering2. Waarom gaat erfelijke verandering langzaam3. Natuurlijke en kunstmatige selectie4. Inteelt

5. Wat doet Beebreed?• Teeltwaardeschatting

6. Wat doet Beebreed niet?• Selectie (dat doen imkers en verenigingen)

wikipedia NL en UK

David Shankbone, Wikimedia commons

Alexander Francis Lydon(1836–1917)

Hobbyfokkerij in de 19e eeuw

amazon.com

0

SelectielijnControlelijn

0 5 10 15 20 25 30

Wo

rpg

roo

tte

5

10

15

Selectie op worpgrootte bij muizen

1 15

Bakker, Wallinga en Politiek, J Anim Sci 1978, 1572-1580

aan

tal w

orpe

n

Generatienummer

Waarom duurde de verhoging van worpgrootte zo lang?

1. Muizen2. Worpgrootte. Alleen te meten aan vrouwtjes3. Niet scherp geselecteerd

4. Inteelt5. Kenmerk is beperkt erfelijk bepaald

6.Worpgrootte wordt bepaald door veel samenwerkende genen en bovendien door milieu-omstandigheden

Natuurlijke en kunstmatige selectie

1. Bij natuurlijke selectie veranderen populaties dieren, planten, schimmels, bacteriën, geleidelijk aan doordat exemplaren die zich beter aanpassen zich voortplanten

2. Bij kunstmatige selectie ligt de beslissing welke exemplaren zich mogen voortplanten bij de mens

3. Er is een belangrijke overeenkomst: “Voor wat hoort wat”

Inteelt

1. Selectie en inteelt zijn onlosmakelijk verbonden: er is sprake van een beperkt aantal ouders van de volgende generatie. Ook al kunnen dat er veel zijn.

2. Het is verstandig de inteelttoename beperkt te houden: voldoende ouders van de volgende generatie

3. Het effect van een flessenhals is blijvendBij honden worden erfelijke gebreken in verband gebracht met inteelt. Er is in recente generaties geen sprake van sterke toename van inteelt, maar vermoedelijk is er wel sprake van een flessenhals, verder in het verleden

Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)

www.beebreed.eu

Afstamming

Koningin (1a)17-2-78-2006

Dochters van 4a (1b) *

(2a) Moeder17-2-111-2004

(3a) Grootmoeder

17-2-28-2002(6a) Vader vd 1a

6-42-516-2001(7a)17-2-86-2000

(12a)17-2-42-2000

Dochters van (6a) = 2b

(4a) Paring6-42-682-2003

Dochters van (12a) = 4b* *

Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)

Teeltwaardes worden berekend, rekening houdend met:•Gegevens van een volk en van alle familievolken•De stand waar het volk stond

Inteelt-coëfficient (%) van koningin en werksters

Teeltwaarde(gemiddelde is 100,

spreiding is 10)

Teeltwaardes worden gepubliceerd in februari. Ze veranderen doordat er

nieuwe info bij komt

Nauwkeurigheid

(tussen 0 en 1)

Beebreed: teeltwaardeschatting varroatolerantie

Die Zucht der Honigbiene, F.K. TieslerAbschlussbericht Varroaprojekt Arbeitsgemeinschaft Toleranzzucht (AGT), 2007

Varroa-index is mijten per 10 gram bijen

mijtenval per dagen pintest

Beebreed doet niet aan selectie, maar wel ...

1. Beebreed • Teeltwaardes van koninginnen• Verwachte teeltwaardes en inteeltcoëfficienten van door

imker gewenste paringen• Maakt keuze mogelijk van koninginnen met gewenste

eigenschappen• Maakt het mogelijk kenmerken naar eigen inzicht te

wegen

2. De individuele imker beslist over de paring. Hij of zij selecteert. Beebreed levert een service: teeltwaardes

3. Verenigingen selecteren voor bevruchtingsstations

Bevruchtingsstations en kunstmatige inseminatie

Die Zucht der Honigbiene, F.K. Tiesler

Samenvatting

1. Erfelijke verandering is een kwestie van volhouden

2. Kenmerken worden bepaald door veel genen en door milieu-omstandigheden

3. Natuurlijke en kunstmatige selectie lijken op elkaar en gaan hand in hand

4. Voorkom (teveel) inteelt

5. Beebreed is een service: teeltwaardes

6. Teeltwaardes kunnen gebruikt worden door imkers en verenigingen om te selecteren

Websites

http://www.beebreed.eu

http://www.beebreed.nl

http://www.beebreed.be

www.beebreed.nl

Dank voor uw aandacht

http://www.beebreed.eu

http://www.beebreed.nl

http://www.beebreed.be

Apis mellifera heeft zo’n 10.000 genen. De mens heeft er ongeveer 22.500.

De westerse honingbij heeft heel veel genen die met geur te maken hebben (163) maar weinig met smaak (10).

In vergelijking met andere insecten hebben veel genen te maken met het gebruiken van pollen en nectar, maar verhoudingsgewijs minder genen met ziekteweerstand en het onschadelijk maken van gif.

wikipedia UK