Oncologische themadag

3e Up-to-date in erfelijke kanker

14 maart 2013

UMC St RadboudNijmegen

Wanneer verwijzen voor erfelijke kanker?(gebaseerd op IKNL-richtlijnen)

VerwijstestErfelijke

Borstkanker

VerwijstestErfelijke

Darmkanker

http://itunes.apple.com/nl/app/risicoborstkanker

/id539712954

https://play.google.com/store/apps/details?id=

republik.risicokanker.borstkanker

http://itunes.apple.com/nl/app/risicodarmkanker/

id539714354

https://play.google.com/store/apps/details?id=

republik.risicokanker.darmkanker

Online informatie over erfelijke borstkanker voor patiëntenEffecten van bezoek website (online voorbereiding-op-

maat voor borstkanker erfelijkheidsonderzoek en vragenformulier):

Voor intake gesprek:meer kennis en meer realistische verwachtingenTijdens intake gesprek:meer delen van agenda, meer checken of info duidelijk is,

adviesvrager is meer ‘in the lead’Na intake gesprek: meer kennis, info behoefte meer vervuldNa laatste gesprek: meer tevreden1 jaar na laatste gesprek: meer ervaren controle

Dr. Margreet Ausemsklinisch geneticus

(UMC Utrecht)

Feasibility of automated 3D breast ultrasound (ABUS) scanning in screening of women with high risk.

Jan van Zelst, Roel MusTao Tan, Nico Karssemeijer

Nicoline HoogerbruggeRitse Mann

Department of RadiologyDiagnostic Image Analysis Group

UMC St Radboud

• Referral Rate and Biopsy Rate increased when adding

ABUS to current practice in high risk screening.

• No additional cancers were detected at baseline with

ABUS, but MRI detected cancers are visible on ABUS,

but hardly visible on mammography.

Surveillance bij BRCA3D-echo of 2 minuten MRI?

Roel Mus, radioloog (UMC St Radboud, Nijmegen)

MRI Screening of the Breast in Less than 2 Minutes:A Prelude to Extend MR Breast Screening Possibilities

When compared to curve analysis (VIBE):Time-to-enhancement (TTE)is a strong discriminatorbetween benign and malignant breast diseaseand improves specificity whilst maintaining sensitivity.

Ultrafast MRI, allowing evaluation of both inflow ofcontrast and morphology can be used tosubstantially shorten MRI evaluation of breastcancer at no loss in sensitivity and improved specificity,with reduced imaging time…

thus paving the way to MRI screening at lower costs!

R.D.M. MusR.M. Mann, A. Moyakine

C. Geppert, B. PlatelN. Karssemeijer

J.O. Barentsz

Department of RadiologyUMC St Radboud

Surveillance bij BRCA3D-echo of 2 minuten MRI?

Roel Mus, radioloog (UMC St Radboud, Nijmegen)

Borstkanker bij mannenProf. dr. Christi van Asperen, klinisch geneticus (LUMC, Leiden)

• Zeldzaam.• In Nederland 90 - 100 nieuwe patiënten per jaar.• Verschillende risicofactoren bekend: o.a hormonaal,

syndroom van Klinefelter, BRCA2 mutatie.• Vaak patiënt en dokters delay, dus meer aandacht

voor borstkanker bij mannen is nodig.• Meeste tumoren zijn hormoon receptor positief.• Veel klachten over hormonale therapie.• Nu studies gaande voor optimale behandeling,

ervaring met diagnose, risicofactoren en overleving. Samenwerking in NL tussen BOOG, UMCU en NKI.

• Subsidie van Pink Ribbon.

Psychologische aspecten van erfelijke kanker

Wanneer de professionele hulpverlener werkt met individuen en families met erfelijkevormen van kanker, dan hanteert zij/hij zes perspectieven:

o een non-directieve houding (empathie, onvoorwaardelijke acceptatie, congruentie)

o cognitief-rationeel perspectief (informatie verwerking, cognitieve risico perceptie)

o psychodynamisch (de door emoties gestuurde of afgeweerde gedragingen;

affectieve risico perceptie)

o gezins- en uitgebreidere familie perspectief (life cycle, ontwikkelingstaken)

o het perspectief van gedrag (coping, compliance, shared decision making)

o existentiële problematiek (verantwoordelijkheid, gezinsplanning, informeren

kinderen, handelingsopties)

…………………..en handelt daar overeenkomstig naar.

Prof. dr. Aad Tibben, psycholoog (LUMC, Leiden)

Surveillance forfamilial gastric cancerDr. Annemieke Cats, MDL-arts (NKI-AVL, Amsterdam)

• Eradication of Helicobacter pylori

• CDH1 (and CTNNA1) testing in families fulfilling the IGCLC criteria for HDGC

• In HDGC is a multidisciplinary approach in an expert center mandatory

• Prophylactic gastrectomy currently treatment of choice

• Endoscopic surveillance is second best and not evidence-based

ConclusionsSurveillance in familial gastric cancer

CDH1 mutation carriers prophylactic gastrectomy > 18 yrsendoscopy 1x/yr > 20 yrsbreast: MRI/ X-MG 1x/yr > 35 yrs

50% risk CDH1 mutation endoscopy 1x/yr idembreast: MRI/ X-MG 1x/yr

FDRs of clinical HDGC endoscopy 1x/yr idem

FDRs of FIGC/ endoscopy + once > 40 yrs or <5 yrspossible HDGC Hp testing youngest GC

Herkennen van Birt-Hogg-Dubé syndroom (BHD)

• Huidverschijnselen– Fibrofolliculomen in het gelaat

• Longverschijnselen– Spontane pneumothorax, longcysten

• Nierverschijnselen– Nierkanker

• Autosomaal dominant• FLCN (folliculine) -gen Dr. Fred Menko

klinisch geneticus(VUMC, Amsterdam)

Conclusie: herkennen van BHD

• Klinische evaluatie van de patiënt en eerstegraads familieleden– Huid: dermatologisch onderzoek

• Variabele expressie, 20% non-penetrantie– Longen: zie eerdere CT-thorax, evt. CT-thorax

• Meestal basale longcysten, met uitzonderingen– Nieren: jonge leeftijd, bilateraal, multifocaal,

chromofoob• Vele uitzonderingen: bv. heldercellige nierkanker bij BHD

• FLCN-mutatiediagnostiek– Bij uitzondering klinisch BHD, geen FLCN mutatie

MEN 1Dr. Gerlof Valk, endocrinoloog (UMCU, Utrecht)

Risico op een MEN 1 mutatie kan berekend

worden op basis van familie anamnese, leeftijd en

gecombineerd optreden van tumoren.

Tumoren treden al op jonge leeftijd op en de

prevalentie stijgt tot zelfs 95% op hoge leeftijd.

MEN 1 leidt tot een verminderde

levensverwachting.

MEN 1 gerelateerde tumoren vereisen een

specifieke behandelstrategie.

(Neuro-)endocriene tumoren bij MEN1BijschildklierenPancreas en duodenumHypofyseThymus, long en maagBijnieren

13PMS2 cancer risks 13

Cancer risks in a cohort of 378 PMS2 mutation carriers

Cancer n= median age(range)

SIR(with indexes)

CR age 70

CRC 112 52 (27-86) 25s 28%Without index

Endometrial 29 54 (35-81) 39s 21%Without index

Small bowel 6 55 (42-79) 54s 3%

Ovarian 4 53 (51-59) 4,9s 4%

Stomach 1 70 1,3

Breast 11 53 (36-80) 1,5 11%

Urinary bladder 2 49-80 1,9

Urothelium 3 77 (63-79) 2,7 10% (age 80)

Prostate 6 60 (42-70) 1,9 7%

Testis 2 18-45 3,2

SIR: standarised incidence ratios; CR= cumulative risk s=significant result

Dr. Maartje Nielsenklinisch geneticus

(LUMC, Leiden)

14

Conclusions: PMS2 cancer risks

• CRC and EC risks higher than in population, lower than in other MLH1/MSH2

• Selection and testing bias

• High variance in phenotype between family members

• Future plans:• Perform Mendel analysis including all familymembers

• Explain difference in phenotype• Genetic or life style Modifiers

• Geno-phenotype

PMS2 cancer risks

Without biallelic fam

Dr. Maartje Nielsenklinisch geneticus

(LUMC, Leiden)

Why Ion Torrent approach in combinationwith AmpliSeq technology?

Present:• 84 amplicons + MLPA• Fully automated PCR-robot, ABI 3700 sequencing• 50 - 60 samples per month• Efficient data analysis using SEQPatient; TAT 3 - 6 weeks• “Expensive” technique

Aim:• 2 - 3 multiplex PCR’s• Standardized Ion Torrent workflow• Shorter TAT (2-4 weeks)• Reduction of costs

Next generation sequencing in genetic diagnostics

Dr. Arjen Mensenkampklinisch moleculair geneticus

(UMC St Radboud, Nijmegen)

Conclusion: NGS in genetic diagnostics

• IonTorrent PGM is suitable for BRCA1/2 diagnostics• Ampliseq design provides a fast an simple library preparation

technique• Also possible for DNA from FFPE samples (studies ongoing)• 100% sensitivity• Faster TAT (2-4 weeks)• Low number of (recurrent) false positives

• In diagnostics from April 2013

Dr. Arjen Mensenkampklinisch moleculair geneticus

(UMC St Radboud, Nijmegen)

Wat is farmacogenetica?Farmacogenetica is de wetenschap die de rol bestudeert die genetische opmaak speelt in de effectiviteit van geneesmiddelen en het ontstaan en voorkomen van bijwerkingen.

Maakt personalised medicine mede mogelijk.

Een belangrijk hulpmiddel voor patiënt en behandelaar om weloverwogen keuzes te maken voor behandeling.

FarmacogeneticaEen voorbeeld uit de (laboratorium) praktijk

Dr. Jörgen Bierauklinisch biochemisch geneticus(MUMC+, Maastricht)

Waar willen we heen?Volledige integratie in alle disciplines Uitgebreide genetische en functionele karakterisering van relevante metabole routesSnelle, zo compleet mogelijke adviseringMeer mogelijkheden voor juiste behandeling

Take home messageFarmacogenetica: helpt behandelingen optimaliserenIs beschikbaarDe moeite waardEn zal razend snel gaan groeien

Twitter: #rucoEK

Take home messages1. Bij spontane Pneumothorax en papels in gezicht

denk aan Birt-Hogg-Dubé syndroom2. Bij spontane Pneumothorax en niertumoren (in familie)

denk aan Birt-Hogg-Dubé syndroom3. Denk aan grote impact op familie als 1 familielid erfelijke

kanker blijkt te hebben4. Ca. 100 mannen borstkanker per jaar (da’s echt veel!)5. CT-borst afhankelijk van menstruele cyclus6. Er zijn veel nieuwe technologische ontwikkelingen

gaande. Voor we afgestudeerd zijn, is heel deze wereld veranderd…

Conclusie:Een zeer leerzame bijeenkomst!!

FarnazJeroenMaudMelikaNielsYonne

hereditarycancer@umcn.nl