BESEDANummer 38

Digitaal

In dit nummer:- Oproep stichting kinderen van Bulgarije- Een frisse duik- Het berenpark Belitsa- Dobarsko- Op bezoek in ....- Bulgaars Kerstfeest- Nieuws & Agenda

Vereniging Nederland - BulgarijeJanuari 2009

Beseda 38 digitaal

Uitgave van deVereniging Nederland-Bulgarije

Januari 2009

Bestuur:Harry WitteveenJulia Quak-StoilovaLarisa FilipovaKenneth PowellMisha AlmaArie van VeelenHerbert Joosten Webmaster:Frank Lindeboom

Secretariaat:Van der Hoopstraat 47/21051 VB Amsterdamtel. 06-42290328secretariaat@verenigingnederlandbulgarije.nl

Internet:http://www.verenigingnederlandbulgarije.nl

Lidmaatschap:€ 20,- per jaar voorparticulieren(gezinslidmaatschap)

€ 56,- per jaar voorbedrijven

Rekeningnummer:Postbank 634573t.n.v. VerenigingNederland-Bulgarije,Barneveld

© vnb2009

Mededelingen vanuit het bestuur

De beste wensen!

Het bestuur wenst u een gezond en voorspoeding 2009!

OPROEP - De stichting Kinderen van Bulgarije zoekt nieuwe bestuursleden

Stichting Kinderen van Bulgarije richt zich op het ondersteunen van kinderen in Bulgarijedie in de knel zijn gekomen. Zij wonen voornamelijk in kindertehuizen. Dit gebeurt insamenwerking met de overkoepelende organisatie FICE Bulgaria.Per jaar worden er een aantal projecten uitgekozen. De stichting heeft geen betaaldekrachten in dienst, is klein van omvang, de werkzaamheden in Nederland worden vooralgedaan door de bestuursleden en vrijwilligers. De oprichtingsdatum is april 2002.Oorspronkelijk waren de vijf bestuursleden vooral medewerkers van Spirit(jeugdhulpverlening). Momenteel bestaat het bestuur uit 4 leden.

Ter versterking van het bestuur zijn we op korte termijn op zoek naar drie nieuwebestuursleden. Wij zoeken enthousiaste personen die voldoen aan 1 van de volgendeprofielen:

1. Een bestuurslid dat bijdraagt aan het vergroten van de bekendheid en het effect vande stichting, het onderhouden en uitbreiden van de contacten met andere verwantestichtingen, met als doel o.a. samenwerking (eventueel fusie). Dit bestuurslid draagt zorgvoor het organisatieplan en de uitwerking en implementatie hiervan, het schrijven vanhet inhoudelijke/ strategische deel van de begroting en het jaarplan/ rekening, enverder kan bijdragen aan de andere activiteiten van de stichting.

2. Een penningmeester, belast met het opstellen van begrotingen, jaarrekeningen,financiële administratie en werkzaamheden zoals bijhouden van de bankrekening,overboekingen, boekhouding, controle op de projecten, overleg en verantwoording naarde accountant, zorg dragen voor behoud CBF en ANBI goedkeuring (De huidigepenningmeester blijft deel uitmaken van het bestuur maar wil zich meer richten opfondsenwerving en andere zaken)

3. Een bestuurslid Marketing en Communicatie, belast met het vergroten van debekendheid van de stichting, het ontwikkelen en regisseren van bewustwording ensponsorprojecten bij scholen/ onderwijsinstellingen en eventueel bedrijven, meer vormen inhoud geven aan de verkoop activiteiten van wenskaarten en andere producten;implementatie en bijhouden/ verbeteren van het marketingplan.

Voor alle bestuursleden geldt dat een tijdsinvestering van ca. 2 uur per weeknoodzakelijk is, naast ca. 9 vergaderingen per jaar van elk 1,5 uur in principe inAmsterdam.

Geïnteresseerd? Stuur uw reactie naar:De voorzitter a.i. Rik van Beijma,r.v.beijma@spirit.nl of de penningmeester Jeroen Kanis, kanis@casema.nl

In Nederland staan velenvroeg op om het nieuwejaar te begroeten meteen frisse duik in hetkoude zeewater. “DeNieuwjaarsduik” inScheveningen is inNederland inmiddels eenbekende traditiegeworden. Waar voorheenenkele tientallen stondente blauwbekken alvorenszij de zee in mochten,staan nu, anno 2009, enkele duizendenenthousiastelingen te trappelen om snel even teplonzen om vervolgens te worden getrakteerd opeen kop warme erwtensoep met een uiterstHollands unoxworstje erbij.

In Bulgarije kent men dit enthousiasme op deeerste dag van het jaar uit Holland nog niet.Echter op Jordanovden (ook bekend onder denaam Bogojavlenie of Vodokrashti ), op 6 januari,vindt er in elke stad wel een “duikritueel” plaats.Op deze dag vieren de Bulgaren de doop van hetkindje Jezus in de rivier de Jordaan en wordt hetwater geheiligd.

Na een liturgie in de kerk gaat het gezelschap naarde rivier of de zeewaarna de priester eenhouten kruis in hetijskoude water werpt.Een groep gelovingen,voornamelijk mannen,stort zich vervolgens inhet water om het kruisals eerste op teduiken. De beloningvoor hun heldhaftigoptreden is geensoep met worstmaar een jaar vangoede gezondheiden vruchtbaarheid.

Een frisse duik in 2009

De Bulgaren besprenkelen zichzelf op deze dag metwater en wassen hun gezicht en handen met "heiligwater", waarin het kruis was geworpen, voor voorspoeden gezondheid in het nieuwe jaar. Iedereen die devoornaam Jordan, Jordanka, Bogomil, Bogdan, Bogdanaof een vervoeging hierop heeft, heeft op 6 januari zijnnaamdag en wordt gefeliciteerd door familie envrienden.

In het zuiden van Nederland viert men op 6 januari “driekoningen”. De kinderen, die de wijzen Casper, Melchioren Balthazar verbeelden, gaan langs de deuren omsnoep op te halen. In Duitsland haalt men op deze daggeld op voor goede doelen en in Vlaanderen worden eroptochten georganiseerd. In Engeland bakt men op 6januari een zgn “fruitcake”om het einde van dekersttijd te vieren.

Jordanovden in Bourgas op 6 januari 2009

Bruine beren komen nog steeds voor inde natuurgebieden in de Bulgaarsegebergten. Helaas neemt hun aantal afdoor grootscheepse bouwprojecten enhoutkap.

Aan een misbruik met beren is definitiefeen eind gemaakt. Vangen en trainenvan jonge beren voor opleiding alsdansbeer is wettelijk verboden sinds1998. Zowel vanuit de Bulgaarsesamenleving als vanuit de hoek vanbuitenlandse bezoekers kwamen erbezwaren tegen de zeer wrede wijzevan berentraining en behandeling.

Meestal werden de jonge beren op de leeftijd van 7maanden na het doodschieten van de moederbeergevangen en voorzien van een ijzeren ring door deneus. Dit is een van de gevoeligste plekken van eenbeer. Daaraan werd een ketting bevestigd om deberen vast te leggen en te doen gehoorzamen.

Het beertje werd op een gloeiende ijzeren plaatgezet met vaseline aan de poten, zodat hij ging‘dansen’ om zijn poten van de plaat te houden en depijn te verminderen. Dit alles ging gepaard metmuzikale begeleiding. Op den duur ging de beer aldansen, als hij de muziek hoorde, omdat deherinnering hem was bijgebleven. Deze ‘attractie’werd vooral gepresenteerd in de toeristenressorts aande kust en de grote steden, tegen betaling van geld.

De dansberen zijn in de afgelopen jaren opgekochtvan de berenleiders, meestal zigeuners.

Dansberenpark in Belitsa

Deze moesten dan een contract tekenen waarin zebeloofden geen nieuwe beren meer op te leiden. In2007 zijn de laatste geregistreerde beren opgekochten in het park ondergebracht.

Misschien vraagt u zich af, waarom deze beren niet inde natuur worden uitgezet. Dit is niet mogelijk, omdat de dansberen niet geleerd hebben voedsel tevinden. Ze lopen mensen tegemoet om eten tebedelen. Zo worden ze een makkelijke prooi voorjagers.

Het park voor de dansberen in Belitsa is gesticht inhet jaar 2000 door de oorspronkelijk Oostenrijksedierenbeschermingsorganisatie ‘Vier Pfoten’ in onsland bekend onder de naam Stichting Viervoeters.(www.viervoeters.nl en www.vierpfoten.nl) Dankzijeen gift van de Franse ‘Foundation Brigitte Bardot’,de voormalige filmster, kon het terrein wordenaangekocht en ingericht. Het omvat ongeveer 12 hanatuurlijk terrein op de zuidelijke hellingen van hetRilagebergte.

Er wonen nu een twintigtalberen in 7 verschillendesectoren. Zo kunnen ziekedieren en dieren die elkaarniet verdragen uit elkaarworden gehouden. Er zijnafwisselend droge en natte,zonnige en schaduwrijkeplekken en vijvers, waarin deberen kunnen drinken enbaden. Er zijn holen gegravenom te kunnen overnachten.Soms doen de beren dit zelf.

Het eten bestaat uitplantaardige kost, zoalsmaïskolven groente, wortels en vruchten. Dezeworden min of meer verstopt in het terrein, zodat deberen moeten zoeken en bewegen.Sommige beren zijn in het park weerbegonnen met het houden van hunwinterslaap, iets wat ze ingevangenschap waren afgeleerd.

Het hele gebied, zowel deafzonderlijke sectoren, zijn omringdmet stevige hekken met gaas. Hiertussendoor lopen vrij steilewandelpaden, bedekt met grind enstenen. Deze zijn zeker niettoegankelijk voor gebruikers vanrolstoelen en rollators.

Het park is zeer goed verzorgd. Erslingert geen rommel rond. De hekkenogen stabiel en veilig. Demedewerkers, die ik ontmoette warengastvrij, vriendelijk en beantwoordden bereidwilligvragen.

In het goed gedocumenteerde bezoekerscentrum kunje literatuur kopen en videopresentaties zien overberen in het algemeen en die in het park in het

bijzonder. De dieren staanonder voortdurende veterinairecontrole en er is zelfs eenoperatiezaal. Kinderen wordenonder begeleiding toegelaten.Mijn kleinkinderen, meisjes van11 en 15 jaar, vonden het parkzeer interessant.

Het berenproject is bedoeld alstijdelijk. Men laat geen jongeberen geboren worden. Demoederberen kunnen immersgeen kinderen opvoeden,omdat ze dit nooit geleerdhebben. In oktober 2007 toenik het park bezocht was ersprake van aankoop van driedansberen uit Servië. Dit

betekent, dat gezien de resterende levensduur van dejongste beren het project nog ongeveer 20 jaar zalduren.

Waar ligt het park? Vanuit Sofia kun je er komen doorde E79 te volgen richting de Griekse grens. NaBlagoevgrad bij de plaats Simitli naar het oostenafslaan richting Velingrad en Razlog. 15 km na dezelaatste plaats de afslag Belitsa nemen. Dit dorp doorrijden in noordelijke richting. Bordjes geven derichting aan. Helaas dient u wel rekening te houdenmet een zeer slechte weg richting het park. Dit vergtenig geduld en kalmte.

Dobarsko, een dorp in hetzuidwesten van Bulgarije, ligtop zo’n 1.070 meter boven dezeespiegel op de zuidelijkehellingen van Rila gebergte.Het grenst met het westelijkeRhodope gebergte in hetoosten en met het Piringebergte in het zuiden. Hetdorp telt ca. 1000 inwoners.Dobarsko ligt niet ver van hetberenpark in Belitsa en een bezoek aan beide isgoed te combineren. Ook het skiresort Bansko ligtmaar op 17 kilometer.

Volgens de legende is Dobarsko gesticht doorsoldaten van de Bulgaarse tsaar Samuil nadat zijde historiche slag nabij Belasista in 1014 tegen deByzantijnen hadden verloren. Een deel van hetleger, die als straf verblind waren, was op doorreisnaar het Rilaklooster maar ontdekten inhet gebied een bron welke hen zou kunnengenezen tegen hun blindheid en beslotenop deze plek te blijven.

Tijdens het Ottomaanse juk werd Dobarskoeen van de belangrijkste en rijkste dorp inde Razlog vallei. Het dorp lag namelijk opeen doorgangsroute die van de Egeïschezee, via het Rilaklooster, naar Sofia liep.Veel van de locale dorpelingen warenhandelaren die katoen kochten uit Noord-Griekenland en het vervolgens verkochtenin Centraal-Europa. Omdat Bansko in delate 18de eeuw meer en meer hethandelscentrum werd van de regio verloorDobarsko uiteindelijk haar machtigepositie.

Dobarsko staat bekend om haar 25 meterhoge waterval, de Shtrokaloto en om zijntwee oude Oost-Orthodoxe kerken.

Dobarskoniet zomaar een Bulgaars dorp

De Kerk van St. Teodor Tyron en St. Teodor Stratilat isde bekendste en is gesticht in 1614. Niet alleen doorhaar historie is deze kerk erg bekend. Een halve eeuwgeleden verschenen er in de media berichten over eenvan de tekeningen in de kerk. Een groep “UFOspecialisten” hadden bepaald dat op deze tekeningHere Jezus werd afgebeeld in een raket, hetgeen zoubetekenen dat UFO’s ook in de oudheid een bekendverschijnsel zou zijn geweest.

Men vermoed dat de kerk hergebouwd is op defundamenten van een oudere kerk uit de tijd van heteerste Bulgaarse koninkrijk.

De beschilderingen zijn erg goed bewaard gebleven. Erzijn diversen beschilderingen die betrekking hebben ophet oude als het nieuwe testament. Ook degebruikelijke beschilderingen van de donateurs zijn inprima staat. De stichters Bogdan, Hassiya en Spas,alsmede de bouwers Stanko, Smilen en Spas gaven eeraan het Bulgaarse volk en beschermde hun eigengeloof door de bouw van deze fantastische kerk.

In 1974-1978 werden de fresco's schoongemaakt engedeeltelijk gerestaureerd. De kerk is een nationaalcultureel monument en staat op de lijst van de 100belangrijke nationale toeristische objecten.

Omdat er van oudsher altijd veel militairen in hetdorp woonden heeft men de naam van de kerkverbonden aan twee bekende oorlogsheiligen, St.Teodor Tyron en St. Teodor Stratilat. Op de murenvan de kerk worden ook nog twee andereoorlogsheiligen genoemd, St Dimitris en St. Georgi.

Doordat inwoners veel geld bezaten konden zij eenkerk stichten en deze rijkelijk versieren metbeschilderingen. De kerk is niet erg groot (8,37 mtrx 6,50 mtr) en is gedeeltelijk in de grond gebouwd.Doordat de Turken geen kerken tolereerden lijkt dekerk van buiten af gezien op alle andere omliggendehuizen. Op de zuidoostelijk kant is er een kruisgegraveerd om de functie van het gebouw teonderscheiden. De bouwstijl van de kerk is echteropmerkelijk. In plaats van één gedeelte bestaatdeze kerk uit drie gedeelten, hetgeen nietgebruikelijk was rond 1614.

Meer informatie over Dobarsko vindt u op:

http://www.dobarsko.org/en/http://www.visitbulgaria.net/en/dobarsko/dobarsko.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Dobarsko

Op bezoek in… Bulgarije verscheen eind 2008 in deWereldreeks van uitgever KIT Publishers (HetKoninklijk Instituut voor de Tropen).

Het boek is onderdeel van een serieinformatieve landenboeken voor kinderen van9-15 jaar. Op een toegankelijke eigentijdsemanier kunnen de kinderen kennismaken methet land, de geschiedenis, het landschap, debevolking, tradities en de cultuur. Alle delenzijn rijk geïllustreerd en de doorlopendetekst is doorspekt met anekdotes, weetjesen verhaaltjes.

Een erg leuk boek om uw kind ofkleinkind wegwijs te maken in hetbetoverende Bulgarije.

Op bezoek in Bulgarije / 48 pagina /ISBN 9789068324518

U kunt het boek via internet kopenvoor 14,50 euro exclusiefverzendkosten.

http://www.bol.com/nl/p/boeken/bulgarije/1001004005868324/index.html

Op bezoek in ..... Bulgarije

De Bulgaarse ambassade was op 13 decemberj.l. het domein van de Bulgaarse kinderen vande Bulgaarse school in Leiden.

De kinderen, veelal gekleed in klederdracht,zongen verscheidene kerstliedjes en lazenmeerdere gedichten voor.

Vanzelfsprekend kwam de Kerstman ook langsen had voor ieder kind een cadeautje.

Bulgaars kerstfeest in Nederland

De ambassadeur, de heer Trapkov, brak hettraditionele kerstbrood, met diverse gelukswensenerin, aan.

Aansluitend was er een loterij met ontzettendveel "Bulgaarse"prijzen die o.a. beschikbaarwerden gesteld door de vrienden van deBulgaarse school, De Bulgaarse winkel, BulgarskaRosa, in Den Haag , Rodina Travel uit Wezep enDHDN Handel en Consultancy.

Meer info over de Bulgaarse school is te vindenop www.bgschool.nl

Nieuws en Agenda

Zaterdag 21 februari 2009 - Mesechinka

Rasa Wereld Cultureel Centrum, Utrecht.Aanvang 21.00 uurBalkan night with Omfo, Mesechinka and DJ MPSMore Information: www.rasa.nl

The Mysterious Dimitar Bodurov

Diverse concerten in de maand februari, maartetc. Kijk op zijn site voor alle data.

http://jazzimpuls.nl/show.php?id=1444

Internationaal Poppentheater Festival 2009

Pro Rodopi Art Centre, Bulgarije28 juni 2009 aanvang 14.00 uurBerckepoort, Voorstraat 220, Dordrecht

Deze komische voorstelling gaat over eenontspoorde kip, die een bonbon legt inplaats vaneen ei. In paniek gaat ze naar haar vriend, deeend, die dokter is en ook naar de koning.Beiden helpen haarniet want ze zijn tedruk met eigenzaken. Tenslottetrekt ze de conclusiedat er niets mis isals je iets anders enongewoons doet. Deze voorstelling isverschillende keren genomineerd en heeft eenprijs gewonnen.

Toegangsprijs:Volwassenen: 7,50, Kinderen: 7,00

Meer info op: http://www.poppentheaterfestival.nl

Baba Marta Feestavond

Het is weer zover! De Vereniging Nederland - Bulgarijeorganiseert opnieuw een Bulgaarse feestavond tergelegenheid van Baba Marta; het begin van de lente!

De datum van het feest is:ZATERDAG 28 FEBRUARI 2009

Het feest zal wederom gehouden worden in:Restaurant Sarajevo, te Wijchen (vlakbij Nijmegen)

Voor informatie en inschrijvingen kijk op de website vande Vereniging Nederland-Bulgarije.

www.verenigingnederlandbulgarije.nl

Betoverend Bulgarije Dagen

De eerste week van maart 2009 staat in het teken vanBulgarije.

Op donderdag 5 maart worden de Betoverend BulgarijeDagen officieel geopend in de expositieruimte van hetBulgaars Verkeersbureau te Rotterdam. Tevens wordt deexpositie ‘Two views, one beauty’ geopend. Dedeelnemende Nederlandse kunstenaar Willem Bijl en deBulgaarse kunstenaars Margarita Pueva en KantchoKanev zullen kunstwerken tentoonstellen die deschoonheid van beide landen benadrukken.

Op zaterdag 7 maart wordt voor de derde keer deBetoverend Bulgarije beurs gehouden in de Grote Kerkte Den Haag. Een toeristisch evenement, waar zowelNederlandse als Bulgaarse bedrijven in participeren meto.a.: optredens van Bulgaarse en Nederlandsemuzikanten met een Bulgaars repertoire, een expositievan Bulgaarse kunstenaars, een presentatie vanBulgaarse nijverheid, Bulgaarse wijnen, Bulgaarsekeuken, mode etc., informatieve/reclame films overBulgarije

Aanvang 11.30 tot 20.00 uur - Toegang is gratis Meer agendapunten opwww.verenigingnederlandbulgarije.nl