Beroepsethiek• Plichtethiek• Gevolgenethiek• Deugdethiek

De stelling

Gehandicapte stellen mogen geen kinderen krijgen

Noem 3 argumenten voor en 3 argumenten tegen deze stelling.

ETHIEK

De 3 ethische stromingen:

• Plichtethiek• Gevolgenethiek• Deugdethiek

Plichtethiek

Het morele gehalte van je handelen wordt bepaald door de intentie die je met dit handelen hebt.

Oftewel,

je doet het omdat het moet, ongeacht de gevolgen

Je mag niet stelen

Vergelijk:

• iets niet doen omdat het gevolgen heeft

• iets niet doen omdat je het verkeerd vindt “stelen doe je niet”

Kant en de plichtethiek

Categorisch imperatief van Kant

• We mogen mensen nooit alleen als middel gebruiken

• Mensen moeten de vrijheid hebben om hun eigen beslissingen te nemen

• Wij hebben de plicht om het geluk van anderen te bevorderen.

• Elk mens is verantwoordelijk voor zijn eigen keuzes en moet deze in vrijheid kunnen maken

Waarom stelen dus verkeerd is…

• Je gebruikt een mens als middel om aan spullen te komen.

• Iemand zou er zelf nooit voor kiezen om jou de spullen te geven.

• Je ontneemt hiermee de eigenaar de verantwoordelijkheid van de keuze of hij de spullen aan jou zou geven.

Universele waardigheid: iedereen verdient dezelfde waardigheid en hetzelfde respect.

Universele verklaring van de rechten van de mens (1948):

Artikel 1

Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.

Rechtsplichten:

Kant:

• Regels gaan boven alles

Kritiek op Kant:

• Starheid: Casus vriend

Gaat voorbij aan persoonlijke relaties.

• Alleen redelijke wezens verdienen respect; dieren dus niet.

(Gezondheids- en welzijnswet voor dieren)

• Verstand is geen goede basis voor waardigheid: iemand die krankzinnig is, of pas geboren of dement, verdient ook respect.

Toepassing

Gehandicapte stellen mogen geen kinderen krijgen

Welke argumenten voor/tegen de stelling vallen onder de plichtethiek?

Vraag 3 pagina 37

Vraag 6 pagina 38

Gevolgenethiek

Gevolg van een handeling is belangrijker dan de regel.

Welke gevolgen zijn het beste? Moet iedereen dat zelf maar bepalen?

• Hedonisme

Epicurus: individueel genot

• Utilitisme

Bentham / Mill : zo veel mogelijk genot voor zo veel mogelijk mensen

Gij zult uw naasten liefhebben als u zelf (Marcus 12 vers 30)

Wetten moeten ervoor zorgen dat mensen in het algemeen belang handelen en niet enkel in hun eigen belang (belastingwetgeving, wanprestatie bv.)

Wat doe je dan met…

• Dwergwerpen en protest tegen afschaffing?

• Kannibaal die overeenkomst sluit met zijn slachtoffer?

Kritiek op de gevolgenethiek

• Niet alle soorten van genot zijn waardevol enkel om het feit dat het genot oplevert.

• Doel is maximaliseren van genotZou betekenen dat het altijd ethisch is om 1 persoon

dood te maken om 5 mensenlevens mee te redden

Toepassen

Gehandicapte stellen mogen geen kinderen krijgen

Welke argumenten voor/tegen de stelling vallen onder de gevolgenethiek?

• Vragen 3, 5 en 6 van hoofdstuk 3

Deugdenethiek

De mens staat centraal. Hoe kun je als individueel mens een

goed mens zijn?

• Aristoteles (384-322 v. Chr.)• Menselijk geluk verwerven door karakter

• karaktertrekken = deugden = juiste vorm van emoties en rede Karakter =

o Irrationeel deel (de natuur – driften e.d.)o Rationeel deel (verstand)

Deugden = o Intellectuele deugden (slimheid, verstandigheid, inzicht)o Praktische deugden (naastenliefde, vriendelijkheid, moed)

Kardinale deugden=o Moed, maat, rechtvaardigheid, verstandigheid

Kritiek op de deugdenethiek

• Geen klip en klaar antwoord. Het antwoord hangt af van de omstandigheden

van het geval, de persoon van de beslisser e.d.

De Toepassing

Gehandicapte stellen mogen geen kinderen krijgen

Welke argumenten voor/tegen de stelling vallen onder de deugdethiek?

• Vragen 1 en 3 van hoofdstuk 4

Een Vergelijking

• Deugdethiek – gevolgenethiek (utilisme)–Overeenkomst:

• beide hebben geluk als doel–Verschil:

• Deugdethiek: individueel geluk• Gevolgenethiek: geluk voor grootste

aantal

• Deugdethiek – plichtethiek–Verschil:

•Deugdethiek: op juiste manier samensmelten van verstand en verlangens

•Plichtethiek: natuurlijke neigingen bedwingen de rede

• Gevolgenethiek – plichtethiek–Verschil:

• Gevolgenethiek: kijkt juist naar de gevolgen

• Plichtethiek: de gevolgen spelen geen rol

Casus Liefde op de klippen

Opdracht:• Bekijk de acties van alle personages in dit

verhaal. Welke soorten ethiek zie je terugkomen en waar blijkt dit uit?

Gerd Leers over Mauro

Wat voor soort ethiek?

Gerd Leers (juni 2006): „Wet is wet. Met overhaaste rechtlijnigheid trekt de minister die conclusie. (…) Het strikt regels toepassen zonder ruimte te bieden voor oplossingen is een teken van zwakte. (…) Wie de geest van de wet niet aandurft, neemt zijn toevlucht tot de letter.”

Wat voor soort ethiek?

Gerd Leers (oktober 2011): „Dank u, voorzitter. (…) De kern is dat wij regels hebben vastgesteld ten aanzien van het asielbeleid. Op basis van die regels zijn de asielverzoeken van de heer Mauro Manuel afgewezen. Omdat ik sta voor een eenduidige toepassing van het beleid, heb ik besloten geen gebruik te maken van mijn discretionaire bevoegdheid.”

Wat voor soort ethiek?

Gerd Leers (2006): „Mijn christelijke inborst zegt me dat niemand het recht mag claimen op een eigen stukje aarde. (…) Met diezelfde overtuiging trokken wij vijftig jaar geleden naar Canada, de VS en Australië. En nu zouden wij anderen dat recht ontzeggen?”

Wat voor soort ethiek?

Gerd Leers (2011): „Ik wil mezelf in de spiegel kunnen blijven aankijken, hoe moeilijk dat ook is.”

Essay-opdracht