Beklagcommissie uit de Commissie van Toezicht bij De Forensisch Psychiatrische Kliniek Oldenkotte

Postadres: postbus 9008, 7200 GJ Zutphen

Aan: Ministerie van veiligheid en Justitiedienst Justitiële inrichtingen afdeling juridische zaken Postbus 30132 2500 GC Den Haag

Zutphen, 18 mei 2015

Geachte voorzitter en leden,

Hierbij zend ik u het jaarverslag 2014 van de Commissie van Toezicht.

Met vriendelijl!® groet.

Namens hst secrmariaait.D. BurghoutNaa^tenburg

Commissie van Toezicht, Postbus 9008, 7200 GJ Zutphen telefoon: 0575 593784 fax: 0575 543332

Jaarverslag 2014

Commissie van Toezicht Oldenkotte

Inhoud

Samenstelling commissie en secretariaat blz. 3

Vergaderingen van de commissie blz. 4

Maandcommissariaat blz. 5

Beklagcommissie blz. 6

Andere ontmoetingen en contacten/algemene opmerkingen blz. 9

Bijlage: managementoverzicht

Samenstelling commissie en secretariaat

De samenstelling van de commissie van toezicht is in 2014 ten opzicht van 2013 ongewijzigd gebleven.

In 2014 was de commissie als volgt samengesteld:

mr drs R. Prakke-Nieuwenhuizen (voorzitter) (senior) raadsheer gerechtshof

mr A.C.L van Holland (vice-voorzitter) advocaat-generaal gerechtshof

dr J.J. van Egmond psychiater

mr J.M. Snellink advocaat

mr A. Zuil officier van justitie

F. van Opdorp unitmanager Reclassering

mr P.A.C. Brandwacht werkbegeleider

M.J.H. Walterbos systeemtherapeut

W. Stornebrink MBA MBI teamleider bedrijfsvoering rechtbank

H. Dekker (gepensioneerd) Hoofd Inspecteur van politie

Secretariaat

In 2014 zijn drs P.F. Lammers en mr M.J. Derksen als secretaris aan de commissie van toezicht verbonden geweest.

3

Vergaderingen van de commissie

In het kader van het Masterplan DJI 2013-2018 is Oldenkotte per 1 januari 2015 gesloten. Al eerder, te weten in de eerste week van september 2014, zijn de laat­ste patiënten uit de kliniek vertrokken. In 2014 is de commissie nog acht keer bijeen geweest. Omdat er, vanwege de terugloop in het aantal patiënten, minder onderwerpen te bespreken waren, is er in april voor gekozen slechts een korte bespreking met een beperkte afvaardiging te houden. Bij de overige vergaderin­gen waren, afgezien van degenen die verhinderd waren, steeds alle leden aanwe­zig. Vergaderingen vonden in principe iedere eerste vrijdag van de maand in de kliniek plaats. In de maand augustus kwam de commissie, net als in voorgaande jaren, niet bijeen, vanwege te veel verhinderingen. Alle vergaderingen werden door de secretaris genotuleerd. De notulen werden de eerstvolgende vergadering vastgesteld.

De vergaderingen van de commissie werden steeds bijgewoond door de bestuur­der en/of de jurist van de kliniek. Bij vijf vergaderingen was ook een andere me­dewerker aanwezig en bij één vergadering daarnaast ook het hoofd behandeling.

De vergaderingen vonden plaats aan de hand van doorgaans vaste agendapun­ten, zoals ook door de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt) is voorgeschreven. Deze opzet is ook steeds in de voorgaande jaren gehanteerd. Vaste agendapunten waren in principe: het verslag van de voorgaande vergade­ring, het verslag van de maandcommissaris naar aanleiding van de spreekuren in de betreffende periode, het verslag van de directie, het door de kliniek ten be­hoeve van de vergadering verstrekte overzicht van maatregelen en incidenten, waarbij zo nodig vragen werden gesteld om de gang van zaken en de achtergron­den van de beslissingen van de kliniek zo helder mogelijk voor het voetlicht te krijgen, overige verslagen van de directie, de beslissingen van de beklagcommis- sie en de beslissingen van de RSJ. Bij de vergadering in maart waren er geen in­cidenten en maatregelen te melden en was er dan ook geen incidenten- en maat- regeloverzicht. Van de zijde van de maandcommissarissen was ook niet bij elke vergadering iets te melden. Bij de korte bespreking in april is geen vaste agenda gehanteerd. De uitgebreide patiëntgerelateerde managementinformatie die in voorgaande jaren steeds in de vergadering werd besproken, is in 2014 niet meer opgesteld, omdat daar gelet op de beperkte bezetting van de kliniek geen be­trouwbare informatie meer in kon worden weergegeven.

Evenals in de tweede helft van 2013 was ook in 2014 het belangrijkste onderwerp in de vergaderingen het proces van een zorgvuldige sluiting van de kliniek. Daar­bij zijn onder meer de volgende punten aan de orde geweest:

- D e planning van de uitstroom van patiënten, onder meer door overplaatsingen naar andere klinie­ken;

- D e voortgang van de uitstroom van patiënten;- De versnelde overplaatsing van patiënten die hebben aangegeven voorstander te zijn van die ver­

snelling;- Het effect van het sluitingsproces op de patiënten en de sfeer in de kliniek in het algemeen;- D e omstandigheid dat patiënten er bij overplaatsing som s mee worden geconfronteerd dat in de

kliniek van ontvangst op bepaalde punten andere regels gelden dan in Oldenkotte;- De contactmomenten die de kliniek heeft met overgeplaatste patiënten;

4

- Het informatieverlies door het vertrek van diverse behandelcoördinatoren;- D e verhouding tussen de personeelsbezetting en het aantal patiënten;- D e borging van het behandelaanbod en de verminderde therapie-bereidheid bij een deel van de

patiënten vanw ege het vooruitzicht van overplaatsing;- De afbouw van het aanbod voor dagbesteding (onder meer de sluiting van de kunstwerkplaats);- D e stapsgewijze afbouw van het aantal afdelingen;- De beperking van de gevolgen van plaatsing binnen de kliniek van de patiënten van afdeling IV;- D e goedkeuring van het sociaal plan door de vakbonden.- De gevolgen van de sluiting/ het sluitingsproces voor personeelsleden:

- het aantal medewerkers dat boventallig is;- het vertrek in de loop van de tijd van diverse medewerkers die een nieuwe baan hebben g e ­

vonden;- het vertrek van een deel van het personeel per 1 april 2014;

, - het aantal personeelsleden met een vast dienstverband dat nog geen nieuvVe baan heeft en ook geen vaststellingsovereenkomst;

- het aanbod van een outplacementtraject aan de medewerkers die w el een vaststellingsovereen­komst hebben;

- het aantal keer dat gebruik is gemaakt van de plaatsmakersregeling;- de zes bezwaren die door personeelsleden zijn ingediend tegen besluiten om hen al dan niet te

plaatsen in de nieuwe organisatie en de afhandeling van die bezwaren;- de gesprekken die de afdeling P&O heeft gevoerd;- de sfeer onder het personeel;- de totstandkoming van het convenant met DForZo;- de informatievoorziening aan medewerkers over Fransfore;

- De overdracht van onderneming van de nieuwe stichting voor FPA, FPK en RIBW naar de D im en- ce Groep op 1 maart 2014;

- Het werkbezoek van een delegatie van de RSJ aan de kliniek op 11 juni 2014;- De reactie van de PRO op de gang van zaken rond de sluiting;- De opheffing van de PRO per 1 juli 2014;- De terugloop in het aantal incidenten en maatregelen;- Het onderzoek naar een eventuele nieuw e bestem m ing voor de panden van de kliniek;- Het eindsym posium van 26 september 2014;- Het eindfeest van 17 oktober 2014.

Daarnaast zijn onder meer de volgende onderwerpen aan de orde gekomen:

- De stand Van zaken met betrekking tot een patiënt bij w ie in 2013 is begonnen met toediening van dwangmedicatie.

- Het bezoek aan Oldenkotte van de C om m issie Ethiek in de forensische psychiatrie onder leiding van prof. dr. W iddershoven, bestaande uit behandelaars, wetenschappers en juristen;

Maandcommissariaat

De opzet en de manier van werken van de maandcommissaris is in 2014 in prin­cipe ongewijzigd gebleven ten opzichte van de voorgaande jaren. Evenals voor­heen traden de leden bij toerbeurt op als maandcommissaris. In de praktijk heb­ben de maandcommissarissen echter slechts enkele verzoeken gekregen om patiënten te bezoeken.

Patiënten konden door tussenkomst van de kliniek telefonisch bij het secretariaat van de commissie van toezicht een spoedaanvraag indienen voor een gesprek met de maandcommissaris. De secretaris legde deze aanvraag vervolgens zo

5

spoedig mogelijk aan de dienstdoende maandcommissaris voor, die zelf contact opnam met de verzoekende patiënt teneinde de spoedeisendheid van een situa­tie te kunnen beoordelen. De maandcommissaris bepaalde de vervolgstappen - het bezoeken van betreffende patiënt, het initiëren van contacten met betrokken medewerkers, een verwijzing naar het eerstvolgende formele spreekuur - al naar gelang de situatie.

In 2014 is één spoedverzoek ingediend.

Beklagcommissie

Klachten werden ontvangen door het secretariaat. De secretaris voerde vervol­gens overleg met de voorzitter over de vervolgstappen of nam terzake zelfstandig een vervolgstap. Enkele klachten zijn voor bemiddeling doorgestuurd naar de maandcommissaris. Andere klachten vereisten schriftelijke inlichtingen van de kliniek. Na ontvangst van de inlichtingen werd beoordeeld of de klachten al d a n . niet mondeling werden behandeld, dan wel of zonder mondelinge behandeling (enkelvoudig) op dé klachten kon worden beslist.^De mondelinge behandelingen vonden meervoudig plaats. Het beleid was om geen mondelinge uitspraak te doen, mede om geen onduidelijkheid te laten ontstaan over de beroepstermijn. In de verslagperiode is alleen mr Prakke-Nieuwenhuizen als voorzitter van de beklagcommissie opgetreden.

Instroom 2006-2014

In 2014 zijn in totaal 12 klaagschriften als ingekomen geregistreerd. In het gra­fiekje hierboven is de instroom van klachten over verschillende jaren te zien. Na een daling van de instroom die in 2007 is ingezet en tot 2011 heeft voortgeduurd, is de instroom in 2012 en 2013 weer licht gestegen. In 2014 is de instroom zeer gering geweest. Dat zal, in elk geval voor het grootste deel, mede toe te schrijven zijn aan de terugloop van het aantal patiënten.

6

De onderwerpen waarop de klachten betrekking hadden, zijn opgenomen in on- . derstaand overzicht:

Klachten Ca^ Oldenkotte 2014 op categorie

Evenals in 2012 en 2013 zijn er over het onderwerp ‘verlaten inrichting' de mees­te klachten ingediend. Daarnaast is — eveneens net als in voorgaande jaren — onder meer geklaagd over de bejegening. Het is echter niet de indruk van de commissie dat de kliniek op het aspect van de bejegening tekort zou schieten.

Uitstroom 2014

Van de 21 in 2014 als afgedaan geregistreerde klachten zijn:

- 7 klachten niet-ontvankelijk verklaard;- 7 klachten ongegrond verldaard;- 3 klachten gegrond verklaard;- 4 klachten ingetrokken.

Van de 3 gegronde klachten wordt hieronder een samenvatting gegeven.

2013-60 Klager is overgeplaatst van Oldenkotte naar een ander kliniek. Klager klaagt erover datvlak vóór zijn overplaatsing een badjas en een trainingsbroek beschadigd zijn geraakt door handelingen van het personeel. Naar het oordeel van de beklagcommissie is de gestelde schade aan zijn badjas en trainingsbroek niet aangetoond en is evenmin aangetoond dat een en ander niet eenvoudig te herstellen is. Reeds gelet hierop is de klacht op dat onderdeel ongegrond. Voorts klaagt klager erover dat bij de overplaatsing goederen van hem zijn ver­dwenen en andere goederen van hem zijn beschadigd. In de ministeriële circulaire van 24 mei 2000, kenmerk 5028195/00/DJI, is bepaald dat de verzendende inrichting in beginsel aansprakelijk is voor schade aan persoonlijke eigendommen. Eerst wanneer de ontvangende inrichting voor ontvangst heeft getekend, ligt dezé aansprakelijkheid bij de ontvangende in­richting. Blijkt dat de DV&O/vrachtdienst aansprakelijk is voor de geconstateerde schade, dan zal de op grond van voorgaande regel aansprakelijke inrichting een eventuele claim eerst zelf afhandelen om vervolgens de uitgekeerde schadevergoeding op de DV&O/ vrachtdienst te verhalen. Uit het gebruik van de algemene term ‘vrachtdienst’ leidt de be­klagcommissie af dat de in de circulaire genoemde regels, anders dan de kliniek stelt, niet alleen van toepassing zijn op vervoer door DV&O, maar ook op vervoer door een andere vervoerder. Uit de tekst van de circulaire blijkt voorts niet dat dit anders is als de vervoer­der - zoals hier - een commercieel bedrijf is. Nu de circulaire derhalve van toepassing moet worden geacht en de kliniek slechts een inpaklijst heeft overgelegd en heeft laten weten dat een door de andere kliniek ondertekende vrachtbrief niet beschikbaar is, is Oldenkotte in het onderhavige geval aansprakelijk voor de schade aan en vermissing van de vervoerde ei­gendommen van klager, voor zover die aannemelijk is gemaakt. In zoverre wordt de klacht dan ook gegrond verklaard.

BehandelingBejegeningBewegingsvrijheid binnen de inrichtingInformatie /pro cedureVerlaten inrichtingTransportControleRekening courant/zak- en kleedgeld

22113111

2013-60 aanvullend Partijen zijn er niet in geslaagd onderlinge overeenstemming te bereiken over de hoogte van de aan klager te betalen tegemoetkoming. De beklagcommissie stelt de hoogte van de te­gemoetkoming vast op € 450,-.

2013- 70 Klager klaagt er - kort gezegd - over dat de kliniek hem te weinig heeft betaald in de peri­ode waarin hij niet heeft kunnen werken. Klager kan niet worden gevolgd in zijn stelling dat hij gecompenseerd zou moeten worden alsof hij in de betreffende periode volledig had gewerkt. Ingevolge de RBV-regeling wordt slechts loon uitbetaald voor gewerkte uren. Klager kan evenmin worden gevolgd in zijn stelling dat hij € 250,- per maand zou moeten krijgen, omdat de kliniek dat bedrag per patiënt van het Rijk zou ontvangen. Namens de kliniek is ter zitting aangegeven dat het niet klopt dat de kliniek € 250,- per maand ontvangt

. per patiënt. Bovendien is er geen grond om te stellen dat een bedrag dat de kliniek per pati­ënt zou ontvangen, rechtstreeks aan de patiënt moet worden uitgekeerd. Wel heeft klager recht op betaling van de vergoeding die geldt bij arbeidsongeschiktheid. Hoewel klager zich niet aantoonbaar op de daarvoor bedoelde manier heeft ziekgemeld, is uit onderzoek bij de fysiotherapeut gebleken dat klager een tijd arbeidsongeschikt is geweest. Klager heeft in die periode geen arbeidsongeschiktheidstegemoetkoming ontvangen. De beklagcommissie ver­klaart het beroep gegrond en kent klager over de periode september tot en met november 2013 alsnog een tegemoetkoming toe van € 65,-.

2014- 11 Klaagster is teruggeplaatst in de kliniek na een verblijf op resocialisatieafdeling de Wiem.Zij verkreeg daar € 170,- per maand, mede voor haar werk op een zorgboerderij. Vanwege teveel prikkels is zij op enig moment activiteitenongeschikt bevonden. Na terugplaatsing in de kliniek verkreeg zij € 63,- per maand. Nadat de terugplaatsing definitief werd, verkreeg zij € 116,22 per maand. Niet gebleken is dat klaagster in de kliniek activiteitengeschikt werd. Klaagster heeft dan ook vanaf het moment van terugplaatsing recht op € 116,22 per maand. De voorzitter verklaart de klacht gegrond en bepaalt dat de kliniek de vergoeding die klaagster vanaf het moment van terugplaatsing in de kliniek tot haar overplaatsing naar een andere kliniek dient aan te vullen tot € 116,22 per maand voor zover klaagster minder heeft ontvangen.

Van de in 2014 door de beklagcommissie behandelde zaken is vijfmaal beroep ingesteld. Alle beroepen zijn door de klagers ingesteld. Van deze vijf beroepsza­ken zijn er op dit moment nog twee in behandeling. Van de overige beroepen is er één ongegrond verklaard. In één zaak heeft de beroepscommissie de uitspraak van de beklagcommissie vernietigd én klager alsnog niet-ontvankelijk verklaard. In de vijfde zaak, die bestaat uit twee onderdelen (bij de beklagcommissie geregi­streerd onder 2 afzonderlijke klachtnummers), heeft de beroepscommissie de uitspraak van de beklagrechter vernietigd, klager alsnog ontvankelijk verklaard in onderdeel a. van het beklag, dit onderdeel ongegrond verklaard en klager op an­dere gronden niet-ontvankelijk verklaard in onderdeel b. van het beklag.

Doorlooptijden klachtenDe doorlooptijden zijn in de loop van 2014 opgelopen.

De TenderEr zijn in 2014 vanuit de Tender (waarvoor deze beklagcommissie als klachten­commissie ook de klachten op grond van de WKCZ behandelt) geen klachten in­gediend. De Tender is een aan Oldenkotte gerelateerde poli- en dagopvanginstel- ling te Deventer (en heeft als zodanig niets met TBS van doen).

8

Andere ontmoetingen en contacten / algemene opmerkingen

Samenwerking met de directie

De samenwerking met de directie onder leiding van de heer J. Nijhuis heeft de commissie in 2014 wederom als positief ervaren. Er was sprake van een construc­tief overleg-klimaat. Voor de commissie was met name het punt van transparan­tie in de informatieverstrekking van de kliniek jegens haar van groot belang; zij was immers, om haar taken goed te kunnen uitoefen, in belangrijke mate van de input van de directie afhankelijk. Met dit belang ging de directie op zorgvuldige wijze om voor zover dat beoordeeld kan worden. Dit uitte zich onder meer in het verstrekken van informatie, ongevraagd dan wel op verzoek, op uiteenlopende terreinen. De wijze waarop door de kliniek, evenals in het vorige verslagjaar, ook in 2014 tijdens de maandelijkse vergaderingen verslag is gedaan -met open hou­ding waarbij er ruimte was voor reflectie- van ontwikkelingen die direct of indi­rect patiëntenbelangen kunnen raken, wordt gewaardeerd. In het bijzonder ver­meldenswaardig is dat de directie de commissie ook in 2014 tijdens de vergade­ringen en door middel van tussentijdse schriftelijke berichtgeving goed op de hoogte heeft gehouden van de ontwikkelingen in het kader van het sluitingspro- ces.

Contacten met de Patiënten Raad Oldenkotte (PRO)

Op 5 mei 2014 hebben leden van de commissie een gesprek gevoerd met de PRO. Het doel van dit gesprek is om ook vanuit de patiëntenraad algemene signalen, knelpunten en dergelijke te vernemen over de gang van zeiken binnen de kliniek.

Tijdens dit gesprek zijn onder meer de volgende punten aan de orde gekomen:- De opheffing van de PRO per 1 juli 2014;- De landelijke bijeenkomst van de LPR;- De problemen die patiënten ondervinden die voorheen op de pre-

resocialisatieafdeling verbleven en na de sluiting van die afdeling naar een af­deling binnen de kliniek zijn overgeplaatst;

- De vertraging die door de overplaatsing naar een andere kliniek is opgetreden in het verloftraject van een patiënt;

- De omstandigheid dat een patiënt bij overplaatsing naar een andere kliniek zijn computer niet mag meenemen;

- De problemen die een patiënt heeft met (de dosering van) de medicatie die hij voorgeschreven krijgt;

- De onduidelijkheid die er in een eerdere fase is geweest over de PCP;- De sfeer en de samenwerking.

De punten die de PRO naar voren heeft gebracht, zijn in de commissievergade­ringen besproken.

Overige contacten

Op 25 maart 2014 vond de landelijke dag voor secretarissen van de commissies van toezicht plaats. De secretaris heeft deze bijeenkonist bezocht.

9

Dit verslag is vastgesteld op 24 april 2015.

mr drs R. Prakke-Nieuwenhuizen, voorzitter,

drs P.F. Lammers, secretaris.

10

Managementoverzicht ̂ . : _ . _ _ _ ̂ -Si C ö ö - i F -t;i- I- I.tu

CvT Bureau Zutphen - FPC Oldenkotte

Uitstroom

2014 Prognose begin- voo rraad

Instroom Uitstroom doorlooptijd

Gegrond Ongegrond Deels gegrond Overgedragen Niet ontvankelijk Ingetrokken Ingetrokken na bemiddeling

Afdoening na rogatoir verzoek

Eindvoorraad

januari 9 6 1 14 1 14

februari 14 2 2 110 1 1 14

maart 14 0 3 197 2 1 11

1e kwartaal g 8 6 137 3 2 1 11

april 11 1 6 129 1 2 2 1 6

mei 6 0 0 6

juni 6 0 4 144 -2 2 2

2e kwartaal 11 1 10 135 1 2 4 3 2

juli 2 3 0 5

augustus 5 . 0 1 .262 . 1 4

septembe 4 0 1 149- 1 3

3e kwartaal 2 3 2 206 1 1 3

oktober 3 0 0 3

november 3 0 1 134 1 2

december 2 0 2 172 2 0

4e kwartaal 3 0 3 159 1 2 0

Totaal 12 21 3 7 0 0 7 4 0 0

25/02/2015 13:56 3 /3

Commissie van Toezicht T P C P o st

P o rt b e ta a ld

P o rt p a y é

Pays-Bas

G cZ ic fi sV

3̂ M£! 2015

, - r a n k 3 m e r ■v£/j

FM Haaglanden

* 3 m ei 2015Ontvangen

1̂ ■

Nieuw lelefoonnummer Rechtbank Gelderland

Per 21 mei 2015

088-3612000Actuele contactgegevens opL www.rechtspraak.nl

__y